Notarieel recht Bachelor of Laws
Faculteit der Rechtsgeleerdheid
Universiteit Leiden. Universiteit om te ontdekken.
Universiteit Leiden Persoonlijke begeleiding, inspirerend onderwijs en ruimte om jezelf te ontwikkelen in een sfeervolle studentenstad. Dat is wat de Universiteit Leiden je biedt. Je kunt kiezen uit zo’n 50 bacheloropleidingen en ruim 100 masteropleidingen, van Geneeskunde tot Wijsbegeerte. En binnen alle studies kun je je eigen weg kiezen door specialisaties en een minor. Je ontdekt waar je interesses liggen en wat je sterke punten zijn. Na je studie aan de Universiteit Leiden –in Leiden of in Den Haag– ligt de wereld voor je open.
studereninleiden.nl 2
Kom eens langs! Studiefestival: eind oktober Open Dagen: eind april en eind november Oriëntatiedag: half maart Last Minute Leiden: eind juni De exacte data en meer informatie vind je op studereninleiden.nl
Inhoud
Notarieel recht studeren in Leiden
Intro
Notarieel recht in Leiden: iets voor jou?
4
• In het kort: de studie en jij 5 • Waarom in Leiden? 6 • Toelatingseisen en Leids studiesysteem 7
De studie
Meer over de inhoud van de studie
• • • • •
8
Opbouw van de bacheloropleiding 10 Studeren in het buitenland 12 Keuzeruimte 12 Studievereniging 13 De masteropleiding 15
Fotografie: UFB Photo & Digital Aan deze brochure, die met zorg is samengesteld, kunnen geen rechten worden ontleend. De meest actuele informatie is te vinden op studereninleiden.nl. Augustus 2010
Later
Wat kun je later met deze studie?
16
• De arbeidsmarkt 17
Leiden
Maak kennis met de stad en de universiteit
20
• Studiefestival, Open Dagen etc. 22
3
Van eerste huis tot laatste wens,
“Het leukste college vind ik tot nu toe het straf- en strafprocesrecht. Dat is heel boeiend, want daar heb je echt iets aan.” Awang Rezakhani (18), eerstejaars
4
allemaal notarieel recht. Een bedrijfsovername soepel laten verlopen, huwelijkse voorwaarden opstellen en testamenten opmaken. Notarieel recht is veelzijdig en staat midden in de samenleving. Ben je een bemiddelaar die snel tot de kern komt en standpunten helder uiteenzet? Dan is Notarieel recht iets voor jou. Waarom Notarieel recht?
Wie Notarieel recht heeft gestudeerd, kan notaris worden en bij dat beroep hebben veel mensen een uitgesproken beeld; de notaris is de man of vrouw die een testament, een koopakte of een samenlevingscontract opstelt. Dat zijn inderdaad voorbeelden uit de familiepraktijk, een belangrijk werkveld voor de notaris. Notarieel juristen doen echter meer: zij vervullen ook in het bedrijfsleven een belangrijke rol, bijvoorbeeld bij het opstellen van een waterdicht contract voor de start van een nieuwe onderneming of bij een bedrijfsoverdracht. Notarieel recht is een afwisselend en veelzijdig vakgebied, waarbij vele rechtsgebieden in elkaar grijpen, zoals fiscaal recht, civiel recht en Europees recht. Als bijvoorbeeld een echtpaar met een eigen zaak overlijdt, moet de notaris een complexe hoeveelheid zaken regelen: van de erfenis en de voogdij van de kinderen tot de verkoop van de onderneming en het huis. Als notarieel jurist heb je kennis van alle relevante rechtsgebieden en kun je daardoor voor een soepel verloop zorgen. Notarieel recht is de enige opleiding
waarmee je notaris kunt worden, maar notaris is zeker niet het enige dat je kunt worden. Ook in het bedrijfsleven, de wetenschap en de overheid kun je terecht. De studie geeft je goede arbeidsmarktperspectieven en zicht op een hoog startsalaris. Past Notarieel recht bij jou?
Ben je maatschappelijk betrokken en vind je het leuk om zaken goed te regelen? En ben jij iemand die bij een conflict geen oordeel velt, maar een oplossing biedt waarin alle partijen zich kunnen vinden? Dan is Notarieel recht misschien iets voor jou. Als notaris ben je dienstverlenend en bedenkt creatieve oplossingen binnen de grenzen van de wet. Je vindt het daarom leuk om diep in een wettekst te duiken en je af te vragen hoe de wet moet worden geïnterpreteerd en worden toegepast in de praktijk. Als notaris vervul je een officiële taak, dus het is goed om een serieuze instelling te hebben. Mensenkennis en een flinke dosis doorzettingsvermogen komen ook van pas.
Intro Notarieel recht in Leiden: iets voor jou?
Tip Kom kijken Je kunt op allerlei manieren in Leiden terecht om te kijken of de studie iets voor jou is. Bezoek bijvoorbeeld een Open Dag of loop een dagje mee. Een overzicht van de mogelijkheden vind je op pagina 22.
5
Uit de agenda van
Waarom in Leiden? De studie Notarieel recht in Leiden is een kleinschalige opleiding waardoor je snel je medestudenten leert kennen. Ook zijn de docenten makkelijk aanspreekbaar en kun je rekenen op de nodige persoonlijke begeleiding. Zo heb je in je eerste jaar een vaste tutorgroep, Leiden Law Practices, waarbij een docent en een student je begeleiden. Dat alles speelt zich af in een historisch gebouw in de binnenstad van Leiden. Awang Rezakhani (18), eerstejaars Brede ontwikkeling
06.00
09.00
11.00 13.00 15.00 17.00 18.00 22.00 00.00
6
Ik sta op en ik ga douchen. Het is behoorlijk vroeg, maar ik woon in Utrecht en ik moet de trein halen naar Leiden voor een vroeg college. Hoorcollege Inleiding Burgerlijk Recht. De kennis die je tijdens dit college opdoet, komt goed van pas in het dagelijks leven. De colleges gaan bijvoorbeeld over koopovereenkomsten en hoe je een schadevergoeding kunt krijgen. Met vriendinnen bereid ik de werkgroep voor die om 13.00 begint. Werkcollege Inleiding Burgerlijk Recht. Gan nog even wat drinken. Ik kom thuis, mailt checken en mijn kamer opruimen. Etenstijd. Ik kook voor mezelf. In de gezamenlijke woonkamer kom ik huisgenootjes tegen. Ik ga een filmpje kijken met huisgenoten. Ik duik mijn bed in
Het eerste jaar leg je een algemene juridische basis waardoor je breed bent georiënteerd. Ook in de rest van je studie kom je in aanraking met de verschillende rechtsgebieden. Daarna kun je de diepte in door je te specialiseren in de familiepraktijk, het onroerend goedrecht of ondernemingsrecht. Academische houding
Het begint met kennis van het juridische systeem. Dat geeft je een kader aan de hand waarvan je juridische vraagstukken kunt beoordelen. Een academische houding gaat echter verder: die stelt je in staat kritisch na te denken over de inhoud van het recht. Het recht is immers voortdurend in beweging, het verandert mee met de samenleving. Er valt altijd over te discussiëren en een academisch jurist is in staat beargumenteerde keuzes te maken. Goede beoordeling door studenten
Uit landelijke onderzoeken zoals de Elsevierenquête en Keuzegids Hoger Onderwijs blijkt dat de studenten de opleiding Notarieel recht zeer goed beoordelen.
Juridische vaardigheden
Het doel van de studie is vooral dat je een juridische manier van denken aanleert. Daarmee ben je na je studie in staat steeds nieuwe juridische problemen op te lossen door uit een praktijksituatie de relevante feiten te selecteren en de juiste rechtsregels daarop toe te passen. In Leiden is studeren niet alleen gericht op onthouden, concretiseren en toepassen. Je leert ook structureren, analyseren en helder presenteren. In het eerste jaar analyseer je al een juridische casus en later in je studie leer je pleiten in een Moot Court (oefenrechtbank). Praktijk en wetenschappelijk onderzoek
Al je docenten hebben contact met de praktijk, meestal omdat ze een deel van de week werken als notaris, rechter of belastingadviseur. Een prima uitgangspunt om actuele ontwikkelingen bij het onderwijs te betrekken. Ook doen docenten zelf onderzoek, waardoor de laatste ontwikkelingen in de wetenschap in het onderwijs naar voren komen. Internationaal
De invloed van internationalisering en Europese integratie neemt voortdurend toe in alle delen van de maatschappij en het recht. Het is dus een goed idee om tijdens je studie een kijkje over de grens te nemen. De Universiteit Leiden heeft uitwisselingsprogramma’s met enkele honderden buitenlandse universiteiten.
De toelatingseisen
Leids studiesysteem
Je wordt rechtstreeks toegelaten tot de bacheloropleiding Notarieel recht als je in het bezit bent van een: • vwo-diploma of; • propedeuse of einddiploma van een hbo-instelling of; • propedeuse of einddiploma van een universitaire opleiding.
Studeren brengt heel wat veranderingen met zich mee. Daarom bieden we je een duidelijk studiebegeleidingsplan: • In het eerste deel van je studie bieden een docent- en een studenttutor je begeleiding. Samen met een vaste groep medestudenten maak je kennis met alle kanten van je nieuwe studie en met elkaar. Het is dé gelegenheid om studiegenoten te leren kennen. • Naast de docent- en studenttutor kun je terecht bij een van de drie studieadviseurs. • Onze norm is helder: in één keer je eerste jaar halen. In de loop van je eerste jaar krijg je driemaal een studieadvies: eind januari (na de eerste tentamens), in het voorjaar en uiterlijk eind augustus. Als je aan het eind van het eerste studiejaar minder dan 40 van de 60 studiepunten hebt gehaald of als je na twee studiejaren nog niet alle vakken van je propedeuse hebt gehaald, mag je de studie Notarieel recht niet in Leiden voortzetten. Bij het uitbrengen van de adviezen houden we, waar nodig, uiteraard rekening met bijzondere persoonlijke omstandigheden.
Kijk voor de precieze eisen en mogelijkheden op studereninleiden.nl/toegang.
Tip Alvast studeren Wil jij wat meer uitdaging en alvast in de collegebanken zitten? Misschien is het Pre-University College wat voor jou. Vanaf de vijfde klas van het vwo volg je een middag in de week college. Je maakt kennis met de verschillende vakgebieden en de wetenschappelijke manier van denken: wat is kennis en hoe kom je er aan? Ook ga je op excursie en doe je zelf wetenschappelijk onderzoek. pre-universitycollege.leidenuniv.nl.
• Ook na afloop van je eerste jaar blijven we je studievoortgang volgen. Zo willen we er aan bijdragen dat je je bachelordiploma in drie jaar haalt. De ervaring leert dat die termijn goed haalbaar is. Als je na twee studiejaren duidelijk minder dan 120 studiepunten hebt gehaald, dan zullen we ons intensiever met je voortgang bezighouden. Je krijgt dan te maken met extra eisen op het vlak van studieplanning en effectief gebruik van onderwijs en tentamenkansen. Is je studietempo echt veel te laag, dan adviseren wij je tijdig om een andere studie te kiezen.
Moot Court Als notarieel jurist moet je een rechtszaak kunnen voeren. Bij het vak Moot Court leer je in een echte rechtszaal, met echte rechters hoe je een goed betoog houdt en wat er voor nodig is om de rechter te overtuigen van het gelijk van jouw (fictieve) cliënt.
Intro Notarieel recht in Leiden: iets voor jou?
7
Van erfrecht tot ondernemings-
“Als notaris help je mensen bij het regelen van die belangrijke gebeurtenissen in het leven, zoals het opstellen van de voorwaarden van een huwelijk of het opmaken van een testament.”
8
Thomas Vegting (22), ouderejaars
recht: notarieel heeft vele kanten. Notarieel recht heeft veel overlap met andere rechtsgebieden. Je eerste jaar is daarom een algemeen jaar. Daarna zul je merken dat alles in elkaar grijpt. Zo kan een scheiding zakelijke gevolgen hebben als het bedrijf wordt verkocht. En een erfenis heeft fiscale gevolgen vanwege de belasting die wordt geheven. Het eerste jaar
De bacheloropleiding Notarieel recht duurt drie jaar. Het eerste jaar, de propedeuse, is een algemeen jaar waarin je dezelfde vakken volgt als studenten Rechtsgeleerdheid en Fiscaal recht. Je volgt dan vakken in de volle breedte van het rechtsgebied. In het eerste jaar is veel aandacht voor vaardigheden zoals tekstanalyse, het houden van een betoog en de aanpak voor het oplossen van een casus (praktijksituatie). Ook krijg je vakken uit de volle breedte van de juridische opleiding. Bijvoorbeeld Strafrecht, Staatsrecht, Theorie en praktijk van rechtsvinding en Internationaal en Europees recht: na een jaar heb je op deze manier een goed beeld van de richting die bij jou past én bezit je de benodigde juridische basiskennis. Tweede en derde jaar
Het tweede jaar is het eerste jaar dat je echt notarieel recht studeert. Tijdens je tweede en derde jaar verdiep je je in de deelgebieden van het notarieel recht: familiepraktijk,
onroerend goedpraktijk of ondernemingsrechtpraktijk. Bij de familiepraktijk moet je denken aan het schenkingsrecht dat je betaalt als je ouders je 10.000 euro geven voor je eindexamen. Of een testament waarbij niet alleen de belastingbesparing belangrijk is, maar ook de zorg voor een gehandicapt kind wordt geregeld. Naast kennis van de juridische en fiscale gevolgen heb je als notaris een soort bemiddelingsfunctie. Je helpt grotere problemen te voorkomen bij emotionele situaties zoals een scheiding en overlijden. De specialisatie onroerend goedpraktijk betreft alles wat er komt kijken bij de overdracht van goederen zoals het verkopen van een schip of vestigen van hypotheekrechten. De specialisatie ondernemingspraktijk gaat in op de verschillende samenwerkingsvormen zoals een naamloze vennootschap of een stichting en alle juridische gevolgen van zo’n samenwerkingsvorm. Omdat het notariële recht veel overlap heeft met andere rechtsgebieden krijg je in je tweede en derde jaar naast notariële vakken
De studie Meer over de inhoud van de studie
Tip Intensief begeleid In je eerste jaar krijg je ook het vak Leiden Law Practices (LLP). Hier word je intensief begeleid door een docent en ouderejaars in een groepje van vijftien medestudenten. Zo leer je hoe je moet studeren, hoe je het wetboek gebruikt en rechterlijke uitspraken kunt lezen. Ook maak je snel kennis met je medestudenten.
ook Fiscaal recht en Europees recht. Europese landen raken steeds verder met elkaar verweven en er komen steeds meer Europese verdragen en wetten. Dit Europese recht werkt door in ons nationale recht en gaat zelfs voor op de Nederlandse wet. Belangrijk dus om te weten wat de Europese wet inhoudt. Ook het fiscale recht speelt een grote rol. Denk maar eens aan de fiscale gevolgen van de koop van een vakantiehuis in Frankrijk.
9
De opbouw van de bacheloropleiding Het tweede en derde jaar
Onroerend goedrecht
Goederenrecht
De vakken in het eerste jaar volg je samen met de studenten Rechtsgeleerdheid en Fiscaal recht. Kijk op studiegids.leidenuniv.nl/ rechten voor een volledig overzicht. Na dit algemene eerste jaar, richt je je op de rechtsgebieden waar een notaris actief is. Je krijgt onder andere deze vakken:
Dit vak gaat over het recht dat van toepassing is op de koop en verkoop van onroerende zaken. Hierbij komen allerlei zaken kijken zoals hoe een koopovereenkomst tot stand komt, erfpacht en burenrecht. Bijzondere aandacht krijgt het hypotheekrecht, dat bij de financiering van vastgoed van groot belang is.
Het recht van eigendom dat jij hebt op je mobieltje waardoor je broer het niet mag verkopen. En het recht van de bank om je huis te verkopen, omdat je je hypotheek niet kunt betalen. Dit zijn allemaal rechten die op goederen rusten. Als notaris heb je veel met goederenrecht te maken.
Burgerlijk procesrecht
Bedrijfseconomie voor notariëlen
Huwelijksvermogensrecht
Stel je hebt ruzie met je buurman over zijn boom die in jouw tuin de zon wegneemt. Jij vindt dat die boom weg moet omdat jij er last van hebt, maar de buurman vindt dat je niets te zeggen hebt over zijn boom. Als je een conflict hebt met een andere burger, kun je dit uitvechten via het civiele procesrecht. Bij dit vak leer je onder andere wanneer je kunt procederen en hoe je rechterlijke uitspraken moet interpreteren.
Als student Notarieel recht moet je de financiële gegevens van een onderneming kunnen interpreteren. Denk maar eens aan de start of beëindiging van een onderneming waarbij de notaris inzicht moet hebben in de jaarrekening. Ook ben je als notaris zelf ondernemer en beheer je aanzienlijke bedragen van je cliënten waardoor enige bedrijfseconomische kennis goed van pas komt.
Trouwen is niet alleen emotioneel een grote stap maar heeft ook financieel veel gevolgen. Bij dit vak leer je wat die gevolgen zijn, en hoe het financieel is geregeld als je samenwoont of een geregistreerd partnerschap aangaat. Worden jouw eigendommen ook automatisch eigendom van je partner? En hoe zit het met de alimentatie als je ex een nieuwe partner krijgt?
Erfrecht
Romeins recht
Kun je in je testament regelen wie je kat moet verzorgen? Hoe voorkom je dat de vrouw van je broer de familiesieraden erft? Als notaris kun je de meest uiteenlopende verzoeken krijgen en dus moet je weten wat de regels zijn. De notaris stelt een testament op en helpt bij de verdeling van geld en goederen. Maar wat gebeurt er als er geen testament is?
Alle moderne codificatie van het burgerlijk recht op het Westeuropese continent bouwen voort op de structuur en de grondbeginselen van het Romeinse vermogensrecht dat tot diep in de negentiende eeuw werd beschouwd als het ‘gemeenschappelijke recht’. Daarom vormt een inleiding tot het Romeinse vermogensrechtelijke systeem is een goede basis om inzicht te krijgen in het huidige Nederlandse vermogensrecht.
Tip Summer School Kun je maar geen genoeg krijgen van je studie, dan is Summer School misschien iets voor jou. Tijdens de zomer studeer je aan de University of California in Berkeley of Cambridge. Je volgt vakken uit het reguliere programma. Naast een geweldige ervaring is het ook een goede manier om jezelf te ontwikkelen. Kijk voor meer informatie op buitenland.leidenuniv.nl.
10
Geschiedenis van het Europees Privaatrecht
Dit vak bouwt voort op de vakken Inleiding tot het Burgerlijk recht en Romeins recht. Je leert op welke wijze dit recht heeft doorgewerkt in de belangrijkste West-Europese codificaties (de Franse Code civil, het Duitse BGB en nog enige andere) en hoe daarop door de diverse hoogste rechterlijke instanties in de loop der rechtsontwikkeling is voortgebouwd. Bovendien wordt aandacht besteed aan de historische ontwikkeling van het Engelse privaatrecht.
betrekking tot die juridische probleemstelling naar voren te brengen. Ondernemingsrecht
Een internationale vliegtuigmaatschappij, een sportclub, een advocatenkantoor of een hulporganisatie: het zijn allemaal samenwerkingsverbanden. Bij dit vak leer je wat organisatieverbanden zoals een naamloze vennootschap of een stichting inhouden. Ook ga je onder andere in op de manier waarop bedrijven via octrooi of auteursrecht hun producten en productieprocessen kunnen beschermen.
Moot Court Notarieel
Hier ga je je grondig te verdiepen in een juridische probleemstelling. Tegelijkertijd wordt van je verwacht dat je, schriftelijk en mondeling, in een helder betoog je standpunt met
gevolgen van een keuze voor een bepaalde samenwerkingsvorm vooraf kunnen worden overzien en beredeneerd.
Vennootschaps- en rechtspersonenrecht
Met dit vak krijg je veel kennis en een goed inzicht in het vennootschaps- en rechtspersonenrecht. Hierdoor leer je hoe de juridische
Verbintenissenrecht
Ook als student ga je regelmatig verbintenissen aan. Denk maar aan het huurcontract met je huisbaas, de arbeidsovereenkomst van je bijbaantje en de aankoop van een nieuwe jas. Maar heb je enig idee van de rechtsgevolgen? Na dit vak wel! De complete studiegids van Notarieel recht staat op studereninleiden.nl/notarieel-recht. Per vak vind je daar een uitgebreide beschrijving van de inhoud, welke docent het vak geeft, welke studieboeken nodig zijn en hoeveel studiepunten je er voor krijgt.
Thomas Vegting (22), ouderejaars ‘Mensen regelen heel veel in hun leven. Materiële zaken regelen ze natuurlijk zo goed mogelijk, zoals bijvoorbeeld de aanschaf van een huis of een auto, maar ze zijn misschien nog wel voorzichtiger met hun persoonlijke leven. Als notaris help je mensen bij het regelen van die belangrijke gebeurtenissen in het leven, zoals het opstellen van de voorwaarden van een huwelijk of het opmaken van een testament. Ik heb voor Notarieel Recht gekozen omdat het zo dicht bij mensen ligt.Mijn favoriete onderdeel van de studie is het vak Moot Court. Bij dit vak leer je hoe je een zaak kunt bepleiten voor de rechter. Als notaris zorg je ervoor dat de aktes voldoen aan de wensen van de betrokkenen. Je houdt rekening met de gevoelens van alle partijen en je moet duidelijk uitleggen wat er precies geregeld wordt in de aktes. Het is belangrijk dat cliënten goed begrijpen waar zij hun handtekening onder zetten.’
De studie Meer over de inhoud van de studie
11
Studeren in het buitenland
Stages
Oxford, Berlijn, Sienna, Melbourne, San Francisco, Sao Paulo, Kaapstad... studeren in het buitenland? Doen! Je komt in contact met andere culturen, vergroot je spreekvaardigheid en zelfredzaamheid. En het is goed voor je kansen op de arbeidsmarkt. De Universiteit Leiden heeft vele uitwisselingsprogramma’s met buitenlandse universiteiten. In zo’n uitwisselingsprogramma zijn vooraf belangrijke zaken geregeld over collegegeld, begeleiding en erkenning van studieresultaten. Dat scheelt tijd en kosten. De rechtenfaculteit heeft een eigen Bureau Buitenland dat je helpt bij het regelen van je internationale ervaring.
Het is een prima idee om praktijkstage te lopen tijdens je studie. Bijvoorbeeld bij een ministerie, een notariskantoor of een bedrijf. Je kunt ook in het buitenland stage lopen bij een internationaal notariskantoor of bedrijf. Een goede manier om te ontdekken hoe het werk je bevalt. Denk bijvoorbeeld eens aan Suriname, Curaçao of Aruba waar het Nederlandse recht geldt. Het Studiekeuze & Loopbaan Service van de Universiteit Leiden helpt je graag om een geschikte stageplek te vinden. Maar je kunt natuurlijk ook zelf een stageplaats regelen. Liggen je ambities meer op het wetenschappelijke vlak, dan kun je een onderzoeksstage
Studenten van de studievereniging BNSL op studiereis in China. 12
volgen. Zo kun je, onder begeleiding van een scriptiedocent, je scriptie bewerken tot een wetenschappelijke publicatie. Of je doet samen met een docent onderzoek en publiceert de resultaten. Vrije keuzeruimte en minoren
De Universiteit Leiden biedt je keuzevrijheid om de opleiding zoveel mogelijk aan te laten sluiten bij jouw belangstelling en ambities. Bij de studie Notarieel recht zit de vrije keuzeruimte aan het eind van het derde jaar. De faculteit biedt een groot aantal interessante keuzevakken aan (zoals Lucht- & ruimterecht, Recht & ICT, Recht en bestuur in ontwikkelingslanden, en Gezondheidsrecht),
maar je kunt ook vakken buiten de faculteit (zoals een taal of arbeids- en organisatiepsychologie). Wil je je studie nog verder verdiepen of verbreden, kun je een minor volgen (een samenhangend vakkenpakket). Je kunt bijvoorbeeld Notarieel recht combineren met een minor op het gebied van Economie en Beleid, Internetrecht, Bedrijfswetenschappen, Multiculturele Samenleving, of Law and Public Administration. De vrije keuzeruimte leent zich er natuurlijk ook goed voor om een tijdje in het buitenland te studeren. Meer informatie over minoren en je keuzeruimte vind je op studereninleiden.nl/ notarieel-recht. Honours College
Het Honours College bestaat uit extra colleges voor studenten die hun talenten verder willen ontwikkelen. Als student Notarieel recht kun je de volgende Honours Classes volgen: Voorbeelden van Honours Classes: - Terrorism and counterterrorism - Federalism, Decentralisation and MultiLevel Governance - For God’s sake? Bio-medicine, law and religion The Legitimacy of Sentencing: Shifting Perspectives on Sentencing Theory, Law and Practice en Regional Integration as an Experiment: Europe’s Experiences. Werkvormen
In het eerste jaar heb je direct te maken met de verschillende werkvormen die je tijdens de hele bacheloropleiding blijft tegenkomen. Gemiddeld volg je tijdens je bacheloropleiding tien tot vijftien uur per week onderwijs. De overige tijd besteed je aan het zelfstandig bestuderen van de stof en het voorbereiden van colleges.
• Hoorcolleges: duren over het algemeen twee uur (inclusief pauze). Een docent geeft uitleg over de stof en bespreekt raakvlakken met andere rechtsgebieden. Voor het college bestudeer je de te behandelen literatuur. Deze colleges zijn niet verplicht, maar het is erg handig om er heen te gaan. • Werkgroepen: met een groep van meestal tien tot vijftien studenten ga je dieper in op de stof. Je kunt vragen stellen over de stof en discussieert met je medestudenten en docent. Soms moet je in de werkgroep een presentatie geven. Werkgroepen vragen een actieve bijdrage en zijn verplicht. • Werkbezoeken, gastcolleges en praktijkopdrachten: hierbij maak je kennis met de dagelijkse praktijk. Je gaat op excursie naar bedrijven en notariskantoren en bestudeert zelfstandig casussen uit de praktijk. Studievereniging BNSL
Wil je graag bij een vereniging maar ook iets extra’s doen met je studie? Dan is de studievereniging Broederschap der Notariële Studenten Leiden (BNSL) misschien iets voor jou. BNSL organiseert elke maand een borrel voor studenten en docenten. Zo leer je snel je medestudenten en docenten kennen en kun je onder het genot van een drankje discussiëren over het erfrechtstelsel en de Europese richtlijnen. Daarnaast organiseert BNSL excursies naar bijvoorbeeld notariskantoren en bezoeken aan het kadaster en veilingen. Met BNSL kun je ook over de grens het notariële recht verkennen. Zo organiseert de studievereniging elk jaar een studiereis. Afgelopen jaar was dat een reis naar China, de sterk groeiende economie. Kijk voor meer informatie op bnsl.nl.
De studie Meer over de inhoud van de studie
Kijk om je heen
Het onderwerp voor je scriptie ligt op straat. Want overal kom je in aanraking met het recht. Denk maar eens aan een onderwerp als de flitsscheiding, het erfrecht of de aan- en verkoop van een huis. De notaris is bij uitstek de jurist die mogelijke conflicten op deze gebieden voorkomt.
13
Het gebouw
Het Kamerlingh Onnes Gebouw was rond 1900 een supermodern laboratorium, waar hoogleraar experimentele natuurkunde Heike Kamerlingh Onnes als eerste ter wereld het
14
gas helium zo koud kreeg dat het vloeibaar werd. Hiervoor ontving hij in 1913 de Nobelprijs. Een kleine eeuw en een grondige verbouwing later is het gebouw de thuisbasis van de Faculteit der Rechtsgeleerdheid. Je
vindt er onder andere sfeervolle collegezalen, een juridisch café, computerwerkplekken en een digitale bibliotheek.
Naast inhoudelijke kennis ontwikkel je ook je schrijf- en spreekvaardigheid en je onderzoeksvaardigheden, bijvoorbeeld in het vak Privatissum. Bij dit vak zoek je een probleem uit van een fictieve cliënt, waarbij allerlei rechtsgebieden in elkaar grijpen. Je hebt een week om je betoog te schrijven aan de hand van gerechtelijke uitspraken uit het verleden en de juiste wetsteksten. Je master sluit je af met het schrijven van een scriptie.
De masteropleiding
Je opleiding Notarieel recht is pas compleet als je ook de master Notarieel recht volgt. Als je notaris wilt worden is de master zelfs een vereiste. Met je bacheloropleiding Notarieel recht krijg je automatisch toegang tot deze eenjarige master. Wil je toch liever rechter of advocaat worden, dan kun je ook de masteropleiding Rechtsgeleerdheid volgen. Tijdens de masteropleiding verdiep je de kennis die je hebt opgedaan tijdens je bachelor. Je krijgt vakken als Successiewet en estateplanning, Personen- en familierecht, Internationaal privaatrecht maar ook Inkomsten- en vennootschapbelasting.
Tip Civiel effect Wil je toch liever advocaat, rechter of officier van justitie worden? Dan moet je tijdens je opleiding Notarieel recht je civiel effect halen. Hiervoor hoef je alleen het vak Straf- en procesrecht te volgen.
Clementine Breedveld-de Voogd, docent
Notarieel recht
‘Onze studenten worden opgeleid om mensen te begeleiden bij belangrijke momenten in hun leven, bijvoorbeeld wanneer ze een huis kopen, een testament opmaken, gaan trouwen of een bedrijf willen beginnen. Als notaris zorg je ervoor dat wat mensen willen regelen ook juridisch op de juiste wijze gebeurt. Je bent eigenlijk meer een juridisch huisarts dan een juridisch specialist. Het onderwijs wordt verzorgd door docenten die veel ervaring hebben in het onderwijs en het wetenschappelijk onderzoek, maar ook in de praktijk. Mede dankzij onze contacten met de studievereniging kennen we de studenten goed. De meeste studenten vinden na hun afstuderen snel een baan. Met de studie Notarieel recht kun je niet alleen notaris worden, maar je kunt ook andere juridische beroepen uitoefenen, zoals advocaat, rechter of officier van justitie. Wanneer je één van deze andere juridische beroepen wilt kunnen kiezen, hoef je alleen het vak Straf- en strafprocesrecht erbij te volgen. Onze studenten zijn dus heel breed inzetbaar. Andersom is dat niet zo. Je moet Notarieel recht hebben gestudeerd om notaris te kunnen worden.’
De studie Meer over de inhoud van de studie
15
Notarieel recht biedt een breed
“Veel mensen denken dat het notariaat een saai vak is, maar dat is echt niet zo. Het is juist heel breed.” Oswald Mattheussens, kandidaat-notaris
16
scala aan mogelijkheden. En dan ben je afgestudeerd in het notariële recht. Je hebt een brede juridische kennis en bent in staat om rechterlijke uitspraken en actuele ontwikkelingen te vertalen naar de praktijk. Je bent een kritisch denker die zich goed kan uitdrukken. Dat maakt je geschikt voor tal van functies. Werkveld
Als afgestudeerd jurist Notarieel recht heb je goede arbeidsmarktperspectieven. Het werkveld is net zo veelzijdig als het vakgebied. Door de combinatie van je vakkennis en academische vaardigheden ben je aantrekkelijk voor veel verschillende werkgevers. Na je masteropleiding Notarieel recht kun je natuurlijk starten als notaris in opleiding. De eerste zes jaar loop je stage als kandidaat-notaris en volg je de driejarige beroepsopleiding notariaat. Na die periode word je officieel benoemd tot notaris. Maar misschien wil je toch wel advocaat, of f icier van justitie of rechter worden. Je moet dan je civiele effect behalen door het derdejaars vak Straf- en Strafprocesrecht te volgen. Wil je een hele andere kant op, dan kan dat ook. Van wetenschappelijk onderzoeker en beleidsmedewerker bij de overheid tot jurist in het bedrijfsleven: het behoort allemaal tot de mogelijkheden. Je hoeft je werkveld niet te beperken tot Nederland. Veel kantoren hebben vestigingen in grote wereldsteden als Londen, New York en Parijs. En je kunt als notaris aan de slag in Suriname en op Aruba en Curaçao.
Voorbeelden van banen zijn: • beleidsmedewerker bij een ministerie • estateplanner of adviseur bij een bank • kandidaat-notaris bij een notariskantoor • adviseur bij een verzekeringsmaatschappij • ambtenaar onroerend recht bij een gemeente.
Arbeidsmarkt
Waar komen Leidse studenten Notarieel recht terecht?
De route naar je baan
Waar je terecht komt is afhankelijk van de richting die je hebt gekozen, je belangstelling en de kennis en de vaardigheden die je meebrengt. Wat voor baan zou je later willen en hoe ga je die vinden? In Leiden bieden we je uitgebreide faciliteiten om je te oriënteren op je toekomst. Bij Studiekeuze & Loopbaan Service kun je terecht om te bespreken hoe je je (studie)loopbaan het beste vorm kunt geven. Als je weet wat je doel is, kun je daar de activiteiten binnen en buiten je studie op afstemmen. Denk aan een studieverblijf in het buitenland, een stage, relevante bijbaan of bestuurswerk. Het Leidse studentenleven biedt vele mogelijkheden om jezelf te ontplooien. Kijk voor meer informatie op loopbaanservice.leidenuniv.nl.
Later Wat kun je later met deze studie?
Gerechts-/ parketsecretaris Beleidsambtenaar
Onderzoeker (juridisch) Adviseur
2% 2% 7% 2% 9% 78%
Advocaat-stagiair
Kandidaat-notaris
Bron: Arbeidsonderzoek WO-monitor
17
Zij studeerden Notarieel recht in Leiden: Noor Gever
‘Tijdens mijn studie Notarieel en Burgerlijk recht in Leiden had ik al een bijbaantje bij DLA Piper in Amsterdam, waar ik na mijn studie op 1 januari 2008 als kandidaat-notaris op de sectie Onroerend goed aan de slag kon. Ik houd me dus eigenlijk bezig met alles wat in het vak onroerend goedrecht aan bod komt: koop en levering van registergoederen, hypotheken, beperkte rechten, appartementsrechten, erfdienstbaarheden et cetera. Ik vond de overgang van studeren naar werken best groot, maar het is spannend om je kennis in de praktijk toe te passen en ik heb daarin het afgelopen half jaar waanzinnig veel geleerd.’ Janneke Willemsen
‘Na de bachelor Notarieel recht heb ik stage gelopen en als studentmedewerker gewerkt bij Pels Rijcken & Droogleever Fortuijn. Mede door deze kijk in de ‘notariële keuken’ heb ik de master Notarieel recht succesvol afgerond. Na mijn afstuderen ben ik als kandidaat-notaris gaan werken bij dit grote Haagse kantoor. Op de sectie Notarieel vastgoed krijg ik de kans om kleinere zaken voor te bereiden voor de notaris en tevens mee te lopen in grote vastgoedprojecten. Bij deze projecten wordt regelmatig samengewerkt met de sectie Ondernemingsrecht en met advocaten. De cliënten bestaan voornamelijk uit particulieren, ondernemingen en verschillende overheden.’
18
Postmasters
Een carrière in de wetenschap
In Leiden kun je ook na je studie nog doorstuderen. De universiteit biedt verschillende opleidingsmogelijkheden na je master, via het Juridisch Postacademisch Onderwijs (Juridisch PAO). Symposia, meerdaagse cursussen, complete vervolgopleidingen; er is van alles mogelijk om je juridische kennis up to date te houden. Kijk voor meer informatie op law.leidenuniv.nl onder het kopje Juridisch PAO.
Als masterstudent kun je het Master Talentenprogramma volgen. Dit biedt je de mogelijkheid om tijdens de master je analytische vaardigheden en onderzoekstalenten te ontwikkelen. Ben je gegrepen door het wetenschappelijke onderzoek en wil je de wetenschap in, dan kun je promoveren. Als goede en gemotiveerde student kun je solliciteren op een promotieplaats. Je doet vier tot zes jaar onderzoek en schrijft daarover een proefschrift. Als je vervolgens je proefschrift succesvol hebt verdedigd, mag je jezelf doctor (dr.) noemen. Een baan in de (rechts) wetenschap ligt daarna voor de hand. Je kunt docent worden aan de universiteit of als onderzoeker aan de slag bij een wetenschappelijk bureau. Maar je kunt natuurlijk ook nog steeds kiezen voor bijvoorbeeld een baan als notaris. Als afgestudeerd notarieel student dent kun je bijna overal aan de slag. g.
Oswald Mattheussens, kandidaat-notaris ‘Veel mensen denken dat het notariaat een saai vak is, maar dat is echt niet zo. Het is juist heel breed. Als je in de boeken duikt, dan kun je misschien weleens denken: heb ik deze kennis allemaal nodig? Maar in de praktijk is het heel handig om een basis te hebben waar je op terug kunt vallen. Ik kan studenten echt aanraden om stage te gaan lopen, want dan merk je pas hoe de theorie zich verhoudt tot de praktijk. Zelf heb ik dat niet gedaan, maar gelukkig heb ik tijdens mijn studie al een leuke baan gevonden bij TeekensKarstens, een kantoor dat zich bezighoudt met familierecht, onroerend goed en ondernemingsrecht. Ik ben kandidaatnotaris en ik ben voornamelijk bezig met de ondernemingspraktijk. Je kunt daarbij bijvoorbeeld denken aan de oprichting van rechtspersonen, statutenwijzigingen, fusies, splitsingen en aandelenoverdrachten. Soms komt er ook een stukje onroerend goed bij kijken, zoals de overdracht van bedrijfspanden. Mijn werk is dus lekker afwisselend.’
Later Wat kun je later met deze studie?
19
Dit is Leiden, een echte studenten
Een prachtig oud centrum met grachten, singels en stadspoorten. Duizenden studenten die hier gezelligheid zoeken én vinden. Welkom!
20
stad. Binnenkort jouw stad? Hard studeren, maar ook lekker ontspannen: dat is wat Leiden je biedt. Gewoon genieten op een terras of aan de gracht, sporten in het sportcentrum, muziek maken of elkaar treffen op een van de vele verenigingen. In Leiden kan het allemaal.
Studentenstad
Centraal gelegen
Haal meer uit je studietijd
Leiden is een echte universiteitsstad, al sinds 1575. Dat blijkt op allerlei manieren. Om elke hoek zie je een, vaak historisch, universitair gebouw. Leiden is ook een echte studentenstad. Je komt altijd wel een bekende tegen op weg naar de bieb of college. Het universitaire leven speelt zich grotendeels af in en rondom het sfeervolle centrum, waardoor je binnen vijf minuten op de fiets overal zo bent. Er zijn veel gezellige cafés en betaalbare restaurantjes en het aanbod aan kunst en cultuur is groot. Leiden heeft onder meer een eigen filmfestival, het cabaretfestival en natuurlijk het Leids Ontzet op 3 oktober.
Het mooie van Leiden is dat het strand vlakbij is en de stad heel centraal in de randstad ligt. Of je nu met de trein of de bus komt, vanaf station Leiden Centraal zit je zo in hartje centrum.
De verenigingen maken een belangrijk deel uit van het Leidse studentenleven. Je kunt lid worden van de studievereniging van je eigen opleiding, maar ook van een van de verenigingen die zijn gericht op religie, sport, muziek of gezelligheid. Zo kun je nog meer halen uit je studententijd. Is het iets voor jou? Kijk voor meer informatie over verenigingen op studereninleiden.nl.
Fit je studie door
Er is ook gelegenheid om lekker te sporten in Leiden. In het Universitair Sportcentrum kun je tientallen sporten beoefenen, van karate tot rugby, bij een sportvereniging of op je eigen manier. In Studentencentrum Plexus kun je, naast studeren, ook nog fitnessen, lekker in het centrum. Op kamers
Computers en studiezalen
De universiteit heeft goede studiefaciliteiten, zoals in het studentencentrum Plexus. Dit centrum is ontworpen voor en door studenten en een fijne plek om te studeren of je mail te checken. In de Universiteitsbibliotheek heb je naast miljoenen boeken, ook veel computers en studieplekken tot je beschikking.
Als je in Leiden gaat studeren, is de kans groot dat je ook op kamers gaat wonen. Voor het eerst helemaal op jezelf en je eigen zaken regelen; het is beslist een van de spannende maar ook een van de aantrekkelijke kanten van je studententijd. Op studereninleiden.nl/stad vind je veel informatie over het vinden van een kamer.
Leiden Maak kennis met de stad en de universiteit
Leiden 18.026 Studenten 6.000 Studentenkamers 150 Restaurants 90 Nationaliteiten 69 Cafés 60 Studieverenigingen 45 Studentenverenigingen 14 Musea 11 Supermarkten 3 Bioscopen
21
Maak kennis met Leiden Wil je meer informatie over de studie Notarieel recht of wil je met de opleiding kennismaken? Kom een keer langs of bezoek de website. Programma’s aanvragen van de activiteiten of studiebrochures bestellen kan via de studenten van de Studielijn 071 527 11 11,
[email protected]. Studiefestival: eind oktober presenteren alle
opleidingen zich in het centrum van Leiden. Zo krijg je een goed beeld van alle studies aan de Leidse universiteit. Oriëntatiedag: half maart kun je allerlei presentaties volgen en testen doen over het kiezen van een studie. Handig als je wilt weten hoe je moet kiezen, wat je kunt kiezen en waarop je moet letten bij je keuze. Open Dagen: eind april en eind november
kun je de opleiding van je keuze bezoeken. Je woont een college bij en bekijkt het gebouw. Ook praat je met studenten en docenten.
Stel vragen Last Minute Leiden: eind juni als je na je eindexamen nog twijfels hebt over je studiekeuze. Je praat met studenten en studiecoördinatoren en kunt een studiekeuzetest maken. Meeloopdag: het hele jaar door kun je meelo-
pen met een Leidse student. Goede keuze als je al een Open Dag hebt bezocht en nog meer van de sfeer wilt proeven. Proefstuderen: in februari een dag echt studeren! Een echte kennismaking met universitair studeren. Je maakt huiswerk en woont een college of practicum bij. LAPP-Top: tussen januari en april kun je een
speciaal programma op de universiteit volgen als je al tijdens school wil studeren. Je volgt colleges en je doet zelf onderzoek. Voor 5 en 6 vwo’ers met meer dan gemiddelde studieresultaten.
Kom langs op een van de vele voorlichtingsactiviteiten, stel al je vragen of doe een studiekeuzetest. 22
Specifieke vragen over Notarieel recht in Leiden? Informatie nodig over inschrijvingsmogelijkheden, vrijstellingen en dergelijke? Neem contact op met de studieadviseur van de bacheloropleiding, bel 071 527 87 87 voor een afspraak of mail naar
[email protected].
Exacte data Op studereninleiden.nl vind je meer informatie over alle voorlichtingsactiviteiten. Ook de exacte data tref je hier aan.
Studiesite
En meer handige sites
studereninleiden.nl: jouw startpunt voor studeren in Leiden. Met alles over de bacheloropleidingen, de vakken, op kamers, studentenleven, enzovoort.
studereninleiden.nl/mail-een-student: maak kennis met de studentambassadeurs die je tegenkomt op Open Dagen en bij schoolbezoeken studiegids.leidenuniv.nl/notarieel-recht: raadpleeg hier de studiegids van de opleiding
Alles over op kamers , sport en ve reniginge n
Bestel bro chures en meld je aa n voor de voorlichti ngsdagen
law.leidenuniv.nl: de website van de faculteit Rechten studietips.leidenuniv.nl: lees hier hoe je efficiënt kunt studeren alleexamens.nl: voor hulp bij je eindexamen buitenland.leidenuniv.nl: meer informatie over studeren in het buitenland
Bekijk alv ast de vakken en het aanta l studiepun ten
Kijk of je het juiste profiel he bt
Meer wete n over de masters? Kijk hier Stel hier je vraag en krijg antw oord van een Leidse stu dent
Leiden Maak kennis met de stad en de universiteit
23
Notarieel recht in Leiden
1 op de drie huwelijken eindigt in een echtscheiding
68 procent is de maximale belasting als je 100.000 euro erft van je oom
2 extra keuzevakken volgen voor de advocatuur en de rechterlijke macht 449 euro is het maximum bedrag aan honorarium 3 specialisaties binnen Notarieel recht
1.483 notarissen in Nederland
6 procent overdrachtsbelasting bij aankoop van een huis
3.500 euro is het gemiddelde startsalaris van een kandidaat-notaris
13 eerstejaarsvakken
8.995 km naar Beijing, de bestemming van een studiereis
42 studenten in het eerste jaar
17.000 studenten studeren in Leiden
studereninleiden.nl/notarieel-recht