Rechten Bachelor of Laws
Faculteit der Rechtsgeleerdheid
Universiteit Leiden. Universiteit om te ontdekken.
Universiteit Leiden Persoonlijke begeleiding, inspirerend onderwijs en ruimte om jezelf te ontwikkelen in een sfeervolle studentenstad. Dat is wat de Universiteit Leiden je biedt. Je kunt kiezen uit zo’n 50 bacheloropleidingen en ruim 100 masteropleidingen, van Geneeskunde tot Wijsbegeerte. En binnen alle studies kun je je eigen weg kiezen door specialisaties en een minor. Je ontdekt waar je interesses liggen en wat je sterke punten zijn. Na je studie aan de Universiteit Leiden –in Leiden of in Den Haag– ligt de wereld voor je open.
studereninleiden.nl 2
Kom eens langs! Studiefestival: eind oktober Open Dagen: eind april en eind november Oriëntatiedag: half maart Last Minute Leiden: eind juni De exacte data en meer informatie vind je op studereninleiden.nl
Inhoud
Rechten studeren in Leiden
Intro
Rechten in Leiden: iets voor jou?
4
• In het kort: de studie en jij 5 • Waarom in Leiden? 6 • Toelatingseisen en Leids studiesysteem 7
De studie
Meer over de inhoud van de studie
• • • • •
8
Opbouw van de bacheloropleiding 10 Studeren in het buitenland 12 Stages 12 Studieverenigingen en Honours Classes 13 De masteropleiding 15
Fotografie: UFB Photo & Digital Aan deze brochure, die met zorg is samengesteld, kunnen geen rechten worden ontleend. De meest actuele informatie is te vinden op studereninleiden.nl. Augustus 2010
Later
Wat kun je later met deze studie?
16
• De arbeidsmarkt 17
Leiden
Maak kennis met de stad en de universiteit
20
• Studiefestival, Open Dagen etc. 22
3
Praktijkgericht en professioneel,
“Het leuke van Rechten is dat je er allerlei kanten mee op kunt. Het is een fijn idee dat alle opties nu nog open liggen.” Petra Chao (19), eerstejaars
4
academisch en actueel. Als jurist werk je middenin de maatschappij. Je vertegenwoordigt de belangen van mensen, bedrijven of organisaties. Recht en onrecht vormen jouw werkveld. Iets voor jou? Kom dan naar Leiden voor een uitdagende en veelzijdige opleiding. Waarom Rechten?
Iedereen heeft met recht te maken; het beheerst ons dagelijks leven. Als je een contract voor een mobiele telefoon afsluit is er al sprake van een juridische handeling. Het recht probeert de maatschappij op een eerlijke manier te ordenen en omdat de maatschappij continu verandert, moet de ordening ervan – dus het recht – steeds mee veranderen. En het recht beperkt zich niet tot Nederland. Juist door de samenwerking in Europa gaat het recht tot ver over onze landgrens. Denk bijvoorbeeld aan de criminaliteit in de grensstreek. Of de piraten uit Somalië die in Nederland berecht worden. Het recht is dus heel gevarieerd en uitgebreid. Het werkveld van juristen is dat dus ook. Juristen kunnen werkzaam zijn op allerlei terreinen: van consumentenbescherming tot de strijd tegen drugs, van sport tot politiek. Tijdens de studie en later in de praktijk specialiseert een jurist zich in een van de talloze gebieden.
In Leiden kun je kiezen voor veel specialisaties, van straf- en strafprocesrecht tot en met Internationaal recht. En hierdoor heb je veel carrièrekansen in alle delen van de maatschappij, nationaal en internationaal.
Past het vak bij jou?
Als je Rechten wilt studeren, is het belangrijk dat je belangstelling hebt voor mensen en voor maatschappelijke ontwikkelingen. Je bent nieuwsgierig, kunt goed analyseren en redeneren en hebt gevoel voor taal. Je beschikt over zelfdiscipline, kunt kritisch nadenken en bent een doorzetter. Als jurist probeer je op een creatieve manier zoveel mogelijk voor elkaar te krijgen binnen de grenzen van het recht. Je moet dienstverlenend zijn, maar ook sterk in je schoenen staan en bereid zijn na te denken over jezelf en je eigen positie.
Intro Rechten in Leiden: iets voor jou?
Tip Kom kijken Je kunt op allerlei manieren in Leiden terecht om te kijken of de studie iets voor jou is. Bezoek bijvoorbeeld een Open Dag, doe mee met Proefstuderen of ga een dagje meelopen. Een overzicht van de mogelijkheden vind je op pagina 22.
5
Uit de agenda van
Waarom in Leiden? Aandacht voor de praktijk
Studeren aan de Leiden Law School biedt je een gedegen en veelzijdige juridische opleiding. Je krijgt hier veel begeleiding en uitstekend onderwijs, ondersteund door een moderne digitale leeromgeving. Het eerste jaar start je in een vaste tutorgroep, de Leiden Law Practices, met een docent- en studenttutor. Dat alles speelt zich af in een historisch gebouw midden in het centrum dat speciaal voor de rechtenfaculteit is vernieuwd. Petra Chao (19), eerstejaars Academische houding
09.00
11.00
13.00
15.00
17.00 18.00 23.30 02.00
6
Ik sta op. Ik studeer het liefst ’s ochtends. Ik woon op kamers op slechts twee minuten lopen van de faculteit, dus dat is ideaal. Hoorcollege Inleiding Straf- en strafprocesrecht. Dit vind ik een leuk vak. De colleges van het eerste jaar zijn over het algemeen vrij inleidend, maar bij dit college mag je echt al nadenken over casussen. Vaak ben ik met studiegenoten te vinden in een parkje tegenover de faculteit. Als het lekker weer is, gaan we weleens naar het strand. Werkgroep van het college Inleiding Straf- en strafprocesrecht. In kleine groepjes bespreken we het hoorcollege. Tijd voor de wekelijkse afwas. Niet leuk, maar het moet wel gebeuren. Ik ga eten met vriendinnen. Naar een feestje van de studievereniging. Ik ga slapen. Na een feestje kan het behoorlijk laat worden…
Het begint met kennis van het juridisch systeem. Dat geeft je een kader aan de hand waarvan je juridische vraagstukken kunt beoordelen. Een academische houding gaat echter verder: die zorgt ervoor dat je in staat bent kritisch na te denken over de inhoud van het recht. Het recht is immers voortdurend in beweging, het verandert met de samenleving mee. Er valt altijd over te discussiëren en een academisch jurist is in staat beargumenteerde keuzes te maken. Professionele juridische vaardigheden
Het doel van de studie is vooral dat je een bepaalde manier van denken aanleert. Je moet na je studie in staat zijn juridische problemen op te lossen door uit een praktijksituatie de relevante feiten te selecteren en de juiste rechtsregels daarop toe te passen. In Leiden is studeren niet alleen gericht op onthouden, concretiseren en toepassen. Je leert ook structureren, analyseren en helder presenteren. In het eerste jaar analyseer je al een juridische casus.
Een van de sterke punten in de Leidse rechtenstudie is de aandacht voor de praktijk. Alle docenten hebben contact met de praktijk, meestal omdat ze een deel van de week werken als advocaat, rechter of belastingadviseur. Een prima uitgangspunt om actuele ontwikkelingen bij het onderwijs te betrekken. Ook doen onze docenten zelf onderzoek, waardoor de laatste ontwikkelingen in de wetenschap in het onderwijs naar voren komen. En als student word je uitgedaagd zelf actief bij te dragen aan de vooruitgang van dat wetenschappelijk onderzoek. Internationale oriëntatie
De invloed van internationalisering en Europese integratie neemt voortdurend toe in alle delen van de maatschappij en het recht. De Universiteit Leiden heeft tevens een vestiging in Den Haag en zit zo dichtbij de (inter)nationale politiek. Daarnaast heeft de universiteit uitwisselingsprogramma’s met enkele honderden buitenlandse universiteiten. Je kunt in heel veel steden een deel van je studie volgen.
Goede beoordeling door studenten Uit landelijke onderzoeken zoals de Elsevierenquête en de Keuzegids Hoger Onderwijs blijkt dat de studenten de Leidse opleiding Rechten zeer goed beoordelen.
De toelatingseisen Je wordt rechtstreeks toegelaten tot de bacheloropleiding Rechtsgeleerdheid als je in het bezit bent van een: • einddiploma vwo zonder verdere eisen aan je profiel of; • hbo propedeuse- of einddiploma of; • einddiploma van een universitaire opleiding. Kijk voor de precieze eisen en mogelijkheden op studereninleiden.nl/toegang.
Leids studiesysteem Studeren brengt heel wat veranderingen met zich mee. Daarom bieden we je een duidelijk studiebegeleidingsplan: • In het eerste deel van je studie bieden een docent- en een studenttutor je begeleiding in de Leiden Law Practices. Samen met een vaste groep medestudenten maak je kennis met alle kanten van je nieuwe studie en met elkaar.
• Naast de docent- en studenttutor kun je terecht bij een van de drie studieadviseurs. • Onze norm is helder: in één keer je eerste jaar halen. In de loop van je eerste jaar krijg je driemaal een studieadvies: eind januari (na de eerste tentamens), in het voorjaar en uiterlijk eind augustus. Als je aan het eind van het eerste studiejaar minder dan 40 van de 60 studiepunten hebt gehaald of als je na twee studiejaren nog niet alle vakken van je propedeuse hebt gehaald, mag je de rechtenstudie niet in Leiden voortzetten. Bij het uitbrengen van de adviezen houden we, waar nodig, uiteraard rekening met bijzondere persoonlijke omstandigheden. • Ook na afloop van je eerste jaar blijven we je studievoortgang volgen. Zo willen we er aan bijdragen dat je je bachelordiploma in drie jaar haalt. De ervaring leert dat die termijn goed haalbaar is. Als je na twee studiejaren duidelijk minder dan 120 studiepunten hebt gehaald, dan zullen we ons intensiever met je voortgang bezighouden.
Extra kansen Voor gemotiveerde studenten heeft de studie Rechten veel extra’s te bieden: een semester studeren in Parijs, een collegereeks door prominente gastdocenten (de Honours Classes), een studievereniging voor studenten die gemiddeld meer dan een acht staan (Mordenate College – more than eight) en een speciaal talentprogramma. Kijk voor meer informatie op pagina 13 en studereninleiden.nl.
Je krijgt dan te maken met extra eisen op het vlak van studieplanning en effectief gebruik van onderwijs en tentamenkansen. Is je studietempo echt veel te laag, dan adviseren wij je tijdig om een andere studie te kiezen.
Zelf pleiten! In Leiden leer je pleiten in de oefenrechtbank Moot Court. Het is net echt: je werkt een juridisch praktijkgeval uit en houdt een pleidooi voor echte rechters. Dit pleidooi wordt op camera opgenomen en daarna natuurlijk grondig geanalyseerd. Veel studenten vinden het zo leuk, dat ze lid zijn van een van de ‘pleitdisputen’ (studieverenigingen) en meedoen aan nationale en internationale pleitwedstrijden.
Intro Rechten in Leiden: iets voor jou?
7
Wie kiest voor Rechten in Leiden
“Ik vind het belangrijk om als student niet alleen maar studiepunten te halen, maar ook maatschappelijk betrokken te zijn, lid te zijn van een vereniging en boeken te lezen.” Bart Sturm (22), ouderejaars
8
heeft een wereld aan keuzes. Bij Rechten in Leiden ontwikkel je je tot een veelzijdig jurist. Je werkt aan een academische houding en ontwikkelt juridische vaardigheden. In de studie heb je talloze mogelijkheden om je te ontplooien zoals jij dat wilt: via bestuurswerk, een studie in het buitenland of een stage bijvoorbeeld. Algemeen
De bacheloropleiding duurt drie jaar. Propedeuse
Het eerste jaar van je bachelor is de propedeuse. Er is dit eerste jaar veel aandacht voor vaardigheden zoals tekstanalyse, het houden van een betoog en de aanpak voor het oplossen van een casus (praktijksituatie). Ook krijg je vakken uit de volle breedte van de juridische opleiding. Bijvoorbeeld Strafrecht, Staatsrecht, Theorie en praktijk van rechtsvinding en Internationaal en Europees recht: na een jaar heb je op deze manier een goed beeld van de richting die bij jou past én bezit je de benodigde juridische basiskennis. Het tweede en derde jaar
In je tweede en derde jaar, het vervolg van de bachelorfase, verdiep je deze kennis. Je ontwikkelt de juridische vaardigheden die je in je carrière nodig hebt. Daarnaast werk je aan je
academische houding bij het bestuderen van juridische vraagstukken. Je denkt na over de achtergronden van je vakgebied en leert hoe je onderzoek interpreteert en uitvoert. Het derde jaar sluit je af met een scriptie. Zo pas je de opgedane kennis gelijk in de praktijk toe. Met het eindwerkstuk bewijs je dat je een academicus bent. Maak je eigen keuze
• Keuzevakken: tijdens je bacheloropleiding kun je kiezen uit zo’n vijftig juridische keuzevakken. Ook de andere faculteiten hebben een groot aanbod aan keuzevakken. • Combinatiestudies: je kunt je rechtenstudie verbreden door een combinatiestudie te volgen. In Leiden bieden we de combinaties Recht & Bedrijfswetenschappen en Recht & Economie. • Studeren in het buitenland: je kunt een deel van je studie in het buitenland volgen. • Specialisaties in de masterfase: je kunt kiezen uit zeven specialisaties in Leiden.
De studie Meer over de inhoud van de studie
Tip Switchen kan De propedeuse volg je samen met studenten Notarieel en Fiscaal recht. Je kunt aan het einde van het eerste jaar vanuit Rechten nog overstappen naar Notarieel of Fiscaal recht.
9
De opbouw van de bacheloropleiding Het eerste studiejaar
Rechtsvinding in theorie en praktijk
Tijdens je propedeuse volg je acht vakken.
Je speelt het werk na van de twee belangrijkste spelers in het civiele proces: de advocaat en de rechter. We besteden veel aandacht aan de techniek van het argumenteren en aan schriftelijke presentatie. Want alleen door het zelf te oefenen, leer je de bronnen van het recht te hanteren om een juridisch geschil op te lossen.
Encyclopedie van de rechtswetenschap
Een echt basisvak: je maakt kennis met juridische begrippen, krijgt een indruk van de reikwijdte van de rechtswetenschap en van de manier waarop ‘het rechtsbedrijf ’ is georganiseerd.
Schrijfvaardigheid: juridisch betoog Inleiding staats- en bestuursrecht
Je krijgt antwoord op vragen als: Wat is een staat? Hoe zijn de overheidsorganen samengesteld en welke bevoegdheden hebben ze? Wat zijn de gevolgen van Europese internationale rechtsregels voor het recht in Nederland? Inleiding straf- en strafprocesrecht
Een verdachte heeft rechten die beschermd moeten worden, maar de staat wil strafbare feiten opsporen en berechten. Welke bevoegdheden hebben politie en justitie en welke rechten en vrijheden van de verdachte staan daar tegenover?
Tip Civiel effect Civiel effect is een verklaring bij je masterdiploma die je nodig hebt voor beroepen als advocaat, officier van justitie en rechter. Bij de studie Rechten in Leiden kun je altijd het civiel effect behalen. En daarmee kun je later dus alle juridische beroepen uitoefenen.
10
In je eerste jaar train je extra je vaardigheden op dit gebied. Goede schriftelijke taalbeheersing is tenslotte van cruciaal belang voor iedere jurist. Inleiding burgerlijk recht
Is een mondelinge afspraak met je kamerverhuurder ook een overeenkomst? Wat is een onrechtmatige daad en wie is aansprakelijk? Aan de hand van concrete gevallen leer je vraagstukken te analyseren en goed beargumenteerd op te lossen.
heeft. Het belastingrecht wordt vanuit een aantal actuele thema’s behandeld zodat je inzicht krijgt in het Nederlandse belastingstelsel en de belangrijke heffingswetten. Het tweede en derde jaar
Het tweede en derde jaar bestaan uit een combinatie van verplichte vakken en een aantal keuzevakken. Je sluit de bacheloropleiding af met een scriptie. Hieronder volgt het studieprogramma. Tweede studiejaar:
• Verbintenissenrecht • Economie • Staats- en bestuursrecht • Ondernemingsrecht • Goederenrecht • Moot Court (oefenrechtbank) • Sociaal recht • Romeins recht Derde studiejaar:
Inleiding internationaal en Europees recht
Het Internationale recht verschilt fundamenteel van het nationale recht. Er is bijvoorbeeld geen internationale rechter die de nationale regels handhaaft. Tegelijk is de invloed van het internationaal recht op het binnenlandse beleid groot. Zo mag de Nederlandse regering niet langer een geheel eigen landbouwbeleid voeren. Belastingrecht
Alle juristen komen in aanraking met de fiscaliteit. Er is immers vrijwel geen rechtshandeling te bedenken die geen fiscale gevolgen
• Straf- en strafprocesrecht • Internationaal recht • Europees recht • Rechtsfilosofie • Burgerlijk procesrecht • Geschiedenis van het Europees privaatrecht of publiekrecht • Drie keuzevakken/minor • Bachelorscriptie De complete studiegids van Rechtsgeleerdheid vind je op studereninleiden.nl/rechten.
Vrije keuzeruimte en minoren
Combinatiestudies
De Universiteit Leiden biedt je keuzevrijheid om de opleiding zoveel mogelijk aan te laten sluiten bij jouw belangstelling en ambities. Bij de rechtenstudie zit de vrije keuzeruimte aan het eind van het derde jaar. De faculteit biedt een groot aantal interessante keuzevakken aan (zoals Lucht- & ruimterecht, Recht & ICT, Recht en bestuur in ontwikkelingslanden, en Gezondheidsrecht), maar je kunt ook vakken buiten de faculteit volgen. Wil je je studie nog verder verdiepen of verbreden, kun je een minor volgen. Je kunt bijvoorbeeld Rechten combineren met een minor op het gebied van Economie en Beleid, Internetrecht, Bedrijfswetenschappen, Multiculturele Samenleving, of Law and Public Administration. De vrije keuzeruimte leent zich er natuurlijk ook goed voor om een tijdje in het buitenland te studeren. Meer informatie over minoren en je keuzeruimte vind je op studereninleiden.nl/rechten.
Studenten Rechten kunnen in Leiden kiezen voor een combinatiestudie. Voor juristen met ondernemingszin is Recht & Bedrijfswetenschappen ontwikkeld. Je koppelt hiermee je rechtenstudie aan kennis op het gebied van bedrijfseconomie en management. Het is een goede voorbereiding op een loopbaan in het bedrijfsleven. Een tweede combinatiestudie is Recht & Economie. Na deze combinatiestudie ben je geschoold op het gebied van het recht en heb je grondige kennis van de algemene economie. Als je kiest voor een combinatiestudie ziet je studieprogramma er iets anders uit. Ieder studiejaar volg je een deel van het bachelorprogramma Rechtsgeleerdheid (je hoofdstudie) en vakken op het gebied van bedrijfswetenschappen of economie. De verhouding is ongeveer 70:30. Deze vakken zijn speciaal afgestemd op rechtenstudenten. Door extra vakken te volgen kun je bij beide combinatiestudies de moge-
lijkheden voor een carrière in de rechterlijke macht of advocatuur openhouden. Vakkenpakket Recht & Bedrijfswetenschappen
• Business and entrepreneurship • Management accounting and control • Strategic marketing management • Human resource management • Rechtseconomie • Corporate finance • Financial accounting Vakkenpakket Recht & Economie
• Economie in hoofdlijnen • Case Study Economische politiek • Economie van de publieke sector • Trade and finance in a global economy • Economic Policy in the EU • Financieel management bij de overheid • Beleidsanalyse • Gebonden keuzevak Meer informatie? Kijk op studereninleiden.nl/rechten
Bart Sturm (22), ouderejaars ‘Ik heb het uitstekend naar mijn zin bij de opleiding. Mijn favoriete college is Verbintenissenrecht, een vak over juridische verhoudingen en wat de gevolgen zijn als een overeenkomst niet wordt nagekomen. Ik heb geen stage gelopen, maar ik heb wel een bijbaan die goed aansluit bij mijn studie. Ik werk als griffier bij de sector civiel recht van de rechtbank van Den Haag. Mijn bijbaan is een mooie aanvulling op de studie. Ik vind het belangrijk om als student niet alleen maar studiepunten te halen, maar ook maatschappelijk betrokken te zijn, lid te zijn van een vereniging en boeken te lezen. Daar heb je naast je opleiding gelukkig tijd voor. Zelf heb ik in het bestuur gezeten van een christelijke studentenvereniging. Dat kostte redelijk wat tijd, maar het was het waard. Je kan beter een jaar langer studeren en jezelf ontwikkelen, dan dat je in vier jaar klaar bent en niets van de wereld hebt gezien.’
De studie Meer over de inhoud van de studie
11
Studeren in het buitenland
Oxford, Leuven, Berlijn, Melbourne, San Francisco, Sao Paulo, Kaapstad… studeren in het buitenland? Doen! Je komt in contact met andere culturen, vergroot je spreekvaardigheid en zelfredzaamheid. En het is goed voor je kansen op de arbeidsmarkt. De Universiteit Leiden heeft vele uitwisselingsprogramma’s met buitenlandse universiteiten. In zo’n uitwisselingsprogramma zijn belangrijke zaken
Je kunt tijdens je studie Rechten een tijdje naar het buitenland, bijvoorbeeld naar Cambridge. 12
over collegegeld, begeleiding en erkenning van studieresultaten geregeld. Dat scheelt tijd en kosten. De rechtenfaculteit heeft een eigen bureau buitenland dat je helpt bij het regelen van je internationale ervaring. Stages
Het is een prima idee om een praktijkstage te lopen tijdens je studie. Bijvoorbeeld bij een ad-
vocatenkantoor, de griffie van een rechtbank, een notariskantoor of een bedrijf. Je kunt ook in het buitenland stage lopen, bijvoorbeeld bij de Europese Commissie in Brussel. Iedere studierichting heeft eigen contacten en biedt toegang tot verschillende stagemogelijkheden. Maar een stageplaats die je helemaal zelf regelt, heeft natuurlijk de voorkeur. Liggen je ambities meer op het wetenschappelij-
ke vlak, dan kun je een onderzoeksstage volgen. Het is dan bijvoorbeeld mogelijk om je scriptie, onder begeleiding en met instemming van de scriptiedocent, te bewerken tot een wetenschappelijke publicatie. Maar je kunt ook samen met een wetenschapper van de universiteit onderzoek doen en daarover verslag uitbrengen op een conferentie of in een publicatie. Studieverenigingen
In een studievereniging ontmoet je medestudenten met dezelfde interesse, achtergrond of specialisatie. Rechten heeft circa twintig juridische studieverenigingen. De meeste richten zich op specialisaties, zoals strafrecht, burgerlijk recht of internationaal recht. Maar er zijn ook twee pleitverenigingen, een vereniging voor Antilliaanse en Arubaanse rechtenstudenten en een Europese vereniging van rechtenstudenten. De faculteit heeft ook een algemene faculteitsvereniging, die openstaat voor alle studenten: de Juridische Faculteitsvereniging Grotius. Deze verenigingen organiseren allerlei activiteiten, zoals een beroepskeuzeforum en excursies naar advocatenkantoren, de rechterlijke macht en bedrijven. Ook vinden er uitwisselingen plaats met Gent en het Zuid-Afrikaanse Potchefstroom. Jaarlijks staat een buitenlandse reis op het programma. Ook kunnen leden op de boekenmarkt aan het begin van het studiejaar studieboeken aanschaffen met 10% korting.’
Honours Colleges
Veel zelfstandigheid
De Honours Classes van de Universiteit Leiden bestaat uit dertien Honours Classes over de meest uiteenlopende onderwerpen. Je krijgt college van prominente gastdocenten uit de wetenschap of de praktijk. Deze Engelstalige colleges volg je in je tweede en derde bachelorjaar. Elke bachelorstudent mag meedingen naar een plek in het Honours Class. Het maximum aantal deelnemers voor een Honours Class ligt tussen de twaalf en vijftien. Of je mee mag doen hangt af van je interesse in het onderwerp en van je studieresultaten. Voorbeelden van Honours Classes: • Terrorism and counterterrorism • Federalism, Decentralisation and MultiLevel Governance • For God’s sake? Bio-medicine, law and religion. Honours College Law
Honours College Law is een speciaal traject voor studenten die hun propedeuse met minimaal een 8 gemiddeld halen. Als je tot deze groep behoort krijg je in het tweede en derde jaar onderwijs in een eigen, kleinschalige werkgroep. In deze werkgroep zit je samen met andere zeer gemotiveerde studenten van de opleiding Rechtsgeleerdheid. Specifiek geselecteerde docenten zullen op een eigen, stimulerende en activerende wijze die vakken doceren. In het Honours College Law laat je zien dat je tot de juridische top behoort.
In de bacheloropleiding volg je 10 tot 15 uur onderwijs in de vorm van hoorcolleges en werkgroepen. Daarnaast moet je veel zelfstandig studeren. Gemiddeld kost de studie 35 uur per week.
Studeren in deeltijd
De studie Rechten is ook in deeltijd mogelijk. Voor meer informatie over deze deeltijdstudie kun je kijken op studereninleiden.nl/rechten.
De studie Meer over de inhoud van de studie
13
Het faculteitsgebouw
Het Kamerlingh Onnes Gebouw is de thuisbasis van de Faculteit der Rechtsgeleerdheid. Je vindt er onder andere sfeervolle collegezalen, een juridisch café, computerwerkplekken
14
en een digitale bibliotheek. Dit moderne gebouw is het resultaat van een grootscheepse verbouwing, want een eeuw geleden was het nog een laboratorium. Hier kreeg hoogleraar experimentele natuurkunde Heike
Kamerlingh Onnes als eerste ter wereld het gas helium zo koud dat het vloeibaar werd. Hij ontving voor zijn ontdekking in 1913 de Nobelprijs.
De masteropleiding
Tijdens de masteropleiding specialiseer je je verder in het vakgebied van je voorkeur. Daarnaast volg je het vak Recht realiseren. Dit vak is voor iedere specialisatie binnen Rechtsgeleerdheid van belang. In dit vak worden de verschillende hoofdgebieden van het recht verder uitgediept en geïntegreerd. Het onderwijs wordt steeds kleinschaliger: je neemt actief deel aan discussies tijdens werkgroepen en colleges, je houdt referaten, maakt werkstukken en praktijkopdrachten of je loopt stage. Je sluit de studie af met een uitgebreide scriptie op een zelfgekozen rechtsgebied.
De zeven masterspecialisaties in Leiden: • Civiel recht • European Law • Public International Law • Ondernemingsrecht • Encyclopedie en filosofie van het recht • Staats- en bestuursrecht • Straf- en strafprocesrecht. Kijk voor meer informatie op mastersinleiden.nl.
Speak English? Ook veel buitenlandse studenten volgen Leidse masters. Bij een aantal masterspecialisaties is de voertaal daarom Engels. Bij de rechtenopleiding kan de literatuur Engelstalig zijn en kunnen keuzevakken in het Engels worden gegeven.
Prof.mr. Willemien den Ouden, hoogleraar
Rechtsgeleerdheid
‘We leven in een tijd waarin de rechtsstaat en de democratie soms behoorlijk onder druk komen te staan. Het is goed om juist in deze tijd Rechten te gaan studeren. Hoe meer Nederlanders de grondbeginselen van de rechtsstaat kennen, hoe beter. Zo kunnen we ervoor zorgen dat de vanzelfsprekendheden die wij kennen ook in stand zullen blijven. Dat is een van de belangrijkste redenen waarom ik graag juristen opleid. Leiden is een bijzondere plek om Rechten te studeren. Het is een historische stad die van oudsher met rechtsgeleerdheid wordt verbonden. Verder zijn de medewerkers die in Leiden het onderwijs verzorgen over het algemeen zeer hoog opgeleid en hebben zij veel onderzoekservaring. Tegelijkertijd zijn er ook veel medewerkers die nauwe banden hebben met de rechtspraktijk. Dat geeft een mooie mix van wetenschappelijke degelijkheid en praktische inzichten.’
De studie Meer over de inhoud van de studie
15
Rechterlijke macht, bedrijfsleven
“Na mijn afstuderen vond ik binnen twee maanden al een leuke baan als gerechtssecretaris bij de sector Kantonrecht van de rechtbank in Den Haag.” Jocelijn van Wijk (25), gerechtssecretaris Kantonrechter
16
of de wetenschap? Alles kan. En dan ben je afgestudeerd als volwaardig jurist. Je hebt een brede basiskennis en kunt je uitstekend schriftelijk en mondeling uitdrukken. Dat maakt je inzetbaar in tal van beroepen en organisaties, waarbij je specialisatie natuurlijk wel een rol speelt. De togaberoepen
Ongeveer veertig procent van alle afgestudeerde rechtenstudenten gaat werken in een traditioneel juridisch beroep. Zij werken bijvoorbeeld bij de rechterlijke macht, het Openbaar Ministerie, bij juridische adviesbureaus, in de advocatuur of het notariaat. Onder afgestudeerden Rechten is de advocatuur de meest gekozen richting. Zij werken dan bij een advocatenkantoor en vervullen hun advocaatstage van twee jaar. De rechterlijke macht is een andere keuzemogelijkheid. Geselecteerde afgestudeerden volgen een speciale opleiding om rechter of officier van justitie te worden. Bedrijfsleven of overheid
Ongeveer twintig procent van de juristen komt terecht bij de overheid of in de politiek, bijvoorbeeld als beleidsmedewerker bij een ministerie of het Europees parlement, als gemeentesecretaris of als (medewerker van een) Tweede Kamerlid. In het bedrijfsleven (ongeveer vijftien procent) werken afgestudeerden als bedrijfsjurist, secretaris van een grote vennootschap of productmanager. In
de dienstensector werkt circa tien procent, bijvoorbeeld als onderhandelaar bij een vakbond en nog eens tien procent werkt in het bank- en verzekeringswezen. Natuurlijk zijn de genoemde beroepen maar voorbeelden. Voor meer inzicht in de arbeidsmogelijkheden kun je kijken op law.leidenuniv.nl/studenten/loopbaanstagewerk. Promoveren
Sommige studenten worden zo gegrepen door het vakgebied dat ze er meer over willen weten. Zij kunnen solliciteren naar een promotieplaats. Dan werk je vier tot zes jaar aan een groot onderzoek en schrijf je daar een proefschrift over. Dit proefschrift verdedig je tijdens een officiële zitting. Als je die verdediging tot een goed einde brengt, mag je je daarna doctor (dr.) noemen. Een baan in de (rechts)wetenschap ligt vervolgens voor de hand. Je kunt docent worden aan een universiteit of als onderzoeker aan de slag bij een wetenschappelijk bureau. Maar je kunt natuurlijk ook nog steeds kiezen voor een togaberoep of een andere baan.
Later Wat kun je later met deze studie?
Arbeidsmarkt
Waar komen Leidse rechtenstudenten terecht? Overheid Advocatuur 16%
Bedrijfsjurist
37% 23%
13% 6% 5%
Rechterlijke macht
Onderzoek Consultant, trainee
Bron: Arbeidsmarktonderzoek Faculteit der Rechtsgeleerdheid.
17
Zij studeerden Rechten in Leiden: Ingeborg Snel, griffier
‘Tijdens mijn laatste studiejaar liep ik stage als gerechtssecretaris bij de rechtbank in Den Haag, sector strafrecht. Hierna heb ik gesolliciteerd voor een vaste aanstelling. Ik ben inmiddels ‘senior juridisch medewerker’, maar dat wordt ook wel griffier genoemd. Een griffier is een soort assistent van de rechter. Ik bereid voor de rechter strafzaken voor, tijdens de zitting maak ik proces-verbaal op van wat er wordt gezegd en fungeer ik als gesprekspartner van de rechter in de raadkamer. Na afloop van de strafzitting schrijf ik een concept van het vonnis. Het mooie van mijn baan is dat ik in aanraking kom met alle verschillende togaberoepen (officier van justitie, advocaat en rechter). Zo krijg ik een goed en concreet beeld van wat deze mensen precies doen.’ Jan-Willem Prakke, bedrijfsjurist
‘Afhankelijk van waar je werkt, specialiseer je je in bepaalde disciplines. Toen ik bij Philips werkte was ik bezig met intellectueel eigendom. Sinds kort ben ik hoofd van de juridische afdeling van sleep- en bergingsbedrijf Smit Internationale. Bij Smit ligt de nadruk op ondernemings- en maritiem recht. Ik merk dat mijn studie de basis heeft gelegd voor mijn kennis en brede inzetbaarheid als jurist, maar dat ik vooral door het werk vaardigheden op doe die van pas komen.’ Eline van den Bor, militair jurist
‘Na mijn studie Strafrecht ben ik aangenomen als militair jurist bij de Koninklijke Landmacht. Ik heb tien weken lang een korte militaire opleiding voor specialisten gevolgd op de Koninklijke Militaire Academie. Momenteel ben ik geplaatst bij de 13e Gemechaniseerde Brigade te Oirschot. Hier adviseer ik commandanten onder andere op het gebied van militair straf- en tuchtrecht en militair ambtenarenrecht. Bovendien ga ik mee op oefeningen en uitzending naar het buitenland. Dan adviseer ik ook op gebied van humanitair oorlogsrecht, geweldsbevoegdheden en internationaal recht. Buiten de ‘juridische’ uitdagingen word je als militair jurist ook regelmatig uitgedaagd op de hindernisbaan en de schietbaan. Erg afwisselend dus!’
18
De arbeidsmarkt
Jaarlijks studeren er in Nederland zo’n 3.000 rechtenstudenten af. Vier op de vijf begint direct in een baan op eigen niveau. Hoe lang het duurt voor je een baan vindt, is natuurlijk mede afhankelijk van de gekozen opleiding en de opgedane ervaring, zoals een stage of verblijf in het buitenland. Maar de arbeidsmarkt vertoont een constante vraag naar goede juristen. Werkgevers proberen dan ook op allerlei manieren afgestudeerden binnen te halen. Overigens blijven de eisen die werkgevers aan hun personeel stellen zeer hoog. Starters willen graag werken bij kantoren met naam en faam en het blijkt dat Leidse juristen zowel absoluut als relatief gezien vaak bij zo’n groot kantoor werkzaam zijn. De werkdruk en interne competitie is bij deze kantoren echter hoog en andere studenten kiezen liever voor kleinere kantoren, het bedrijfsleven, overheid of ideele instellingen.
Aanvangssalarissen advocaat-stagiairs bij de grote kantoren
De Orde van Advocaten geeft jaarlijks richtlijnen voor het minimaal te betalen salaris aan advocaat-stagiairs. Dit zijn afgestudeerde juristen die beginnen aan hun loopbaan als advocaat. Het eerste jaar is het minimale salaris € 2.000 bruto per maand. De top-10 van kantoren bepaalt de bovenkant van de salarismarkt. Niet alle kantoren willen aangeven wat de aanvangssalarissen zijn en niet iedere advocaat-stagiair start bij hetzelfde kantoor met hetzelfde salaris, maar gemiddeld liggen de aanvangssalarissen rond € 2.300 bruto per maand. (bron: De Stand van de Advocatuur 2010)
Als jurist kun je vrijwel overal aan de slag. Jocelijn van Wijk (25), gerechtssecretaris
Kantonrechter
‘Als je midden in de maatschappij wilt staan, is de studie Rechten een goede keuze. Zelf was ik in eerste instantie vooral internationaal georiënteerd, maar tijdens de studie kwam ik erachter dat er in Nederland zelf ook genoeg te doen is. Na mijn afstuderen vond ik binnen twee maanden al een leuke baan als gerechtssecretaris bij de sector Kantonrecht van de rechtbank in Den Haag. Ik mag zittingen voorbereiden en tijdens een rechtszaak ben ik griffier. Als gerechtssecretaris schrijf je ook vonnissen, natuurlijk wel in overleg met de rechter. Bij onze sector werken we allemaal met onze eigen rechters. Je bent gekoppeld aan één rechter en daar werk je nauw mee samen. De rechtszaken die ik hier voorbij zie komen zijn heel verschillend, van arbeidszaken tot huurrecht. Ik volg regelmatig cursussen, maar de essentiële kennis heb ik gelukkig paraat. Ik merk nu pas echt dat ik tijdens mijn studie een bijzonder brede basis heb opgebouwd.’
Later Wat kun je later met deze studie?
19
Dit is Leiden, een echte studenten
Een prachtig oud centrum met grachten, singels en stadspoorten. Duizenden studenten die hier gezelligheid zoeken én vinden. Welkom!
20
stad. Binnenkort jouw stad? Hard studeren, maar ook lekker ontspannen: dat is wat Leiden je biedt. Gewoon genieten op een terras of aan de gracht, sporten in het sportcentrum, muziek maken of elkaar treffen op een van de vele verenigingen. In Leiden kan het allemaal.
Studentenstad
Centraal gelegen
Haal meer uit je studietijd
Leiden is een echte universiteitsstad, al sinds 1575. Dat blijkt op allerlei manieren. Om elke hoek zie je een, vaak historisch, universitair gebouw. Leiden is ook een echte studentenstad. Je komt altijd wel een bekende tegen op weg naar de bieb of college. Het universitaire leven speelt zich grotendeels af in en rondom het sfeervolle centrum, waardoor je binnen vijf minuten op de fiets overal zo bent. Er zijn veel gezellige cafés en betaalbare restaurantjes en het aanbod aan kunst en cultuur is groot. Leiden heeft onder meer een eigen filmfestival, het cabaretfestival en natuurlijk het Leids Ontzet op 3 oktober.
Het mooie van Leiden is dat het strand vlakbij is en de stad heel centraal in de randstad ligt. Of je nu met de trein of de bus komt, vanaf station Leiden Centraal zit je zo in hartje centrum.
De verenigingen maken een belangrijk deel uit van het Leidse studentenleven. Je kunt lid worden van de studievereniging van je eigen opleiding, maar ook van een van de verenigingen die zijn gericht op religie, sport, muziek of gezelligheid. Zo kun je nog meer halen uit je studententijd. Is het iets voor jou? Kijk voor meer informatie over verenigingen op studereninleiden.nl.
Fit je studie door
Er is ook gelegenheid om lekker te sporten in Leiden. In het Universitair Sportcentrum kun je tientallen sporten beoefenen, van karate tot rugby, bij een sportvereniging of op je eigen manier. In Studentencentrum Plexus kun je, naast studeren, ook nog fitnessen, lekker in het centrum. Op kamers
Computers en studiezalen
De universiteit heeft goede studiefaciliteiten, zoals in het studentencentrum Plexus. Dit centrum is ontworpen voor en door studenten en een fijne plek om te studeren of je mail te checken. In de Universiteitsbibliotheek heb je naast miljoenen boeken, ook veel computers en studieplekken tot je beschikking.
Als je in Leiden gaat studeren, is de kans groot dat je ook op kamers gaat wonen. Voor het eerst helemaal op jezelf en je eigen zaken regelen; het is beslist een van de spannende maar ook een van de aantrekkelijke kanten van je studententijd. Op studereninleiden.nl/stad vind je veel informatie over het vinden van een kamer.
Leiden Maak kennis met de stad en de universiteit
Leiden 18.026 Studenten 6.000 Studentenkamers 150 Restaurants 90 Nationaliteiten 69 Cafés 60 Studieverenigingen 45 Studentenverenigingen 14 Musea 11 Supermarkten 3 Bioscopen
21
Maak kennis met Leiden Wil je meer informatie over de studie Rechten of wil je met de opleiding kennismaken? Kom een keer langs of bezoek de website. Programma’s aanvragen van de activiteiten of studiebrochures bestellen kan via de studenten van de Studielijn 071 527 11 11,
[email protected]. Studiefestival: eind oktober presenteren alle
opleidingen zich in het centrum van Leiden. Zo krijg je een goed beeld van alle studies aan de Leidse universiteit. Oriëntatiedag: half maart kun je allerlei presentaties volgen en testen doen over het kiezen van een studie. Handig als je wilt weten hoe je moet kiezen, wat je kunt kiezen en waarop je moet letten bij je keuze. Open Dagen: eind april en eind november
kun je de opleiding van je keuze bezoeken. Je woont een college bij en bekijkt het gebouw. Ook praat je met studenten en docenten.
Last Minute Leiden: eind juni als je na je eind-
Proefstuderen: in februari een dag echt stude-
examen nog twijfels hebt over je studiekeuze. Je praat met studenten en studiecoördinatoren en kunt een studiekeuzetest maken.
ren! Een echte kennismaking met universitair studeren. Je maakt huiswerk en woont een college of practicum bij.
Meeloopdag: het hele jaar door kun je meelo-
pen met een Leidse student. Goede keuze als je al een Open Dag hebt bezocht en nog meer van de sfeer wilt proeven. Online Proefstuderen: in het voorjaar en
najaar krijg je de kans om een gefundeerde keuze te maken. Je studeert via internet en wordt begeleid door een docent van de universiteit. De punten tellen mee voor school.
Specifieke vragen over Rechten in Leiden? Stel ze aan de studievoorlichters 071 527 48 65 of 071 527 74 24,
[email protected]). Informatie nodig over inschrijvingsmogelijkheden en vrijstellingen en dergelijke? Stel ze aan de studieadviseurs, 071 527 87 87,
[email protected].
LAPP-Top: tussen januari en april kun je een
speciaal programma op de universiteit volgen. Je volgt colleges en je doet zelf onderzoek. Voor 5 en 6 vwo’ers met meer dan gemiddelde studieresultaten.
Kom langs op een van de vele voorlichtingsactiviteiten, stel al je vragen of doe een studiekeuzetest. 22
Stel vragen
Exacte data Op studereninleiden.nl vind je meer informatie over alle voorlichtingsactiviteiten. Ook de exacte data tref je hier aan.
Studiesite
En meer handige sites
studereninleiden.nl: jouw startpunt voor studeren in Leiden. Met alles over de bacheloropleidingen, de vakken, op kamers, studentenleven, enzovoort.
studereninleiden.nl/mail-een-student: maak kennis met de studentambassadeurs die je tegenkomt op Open Dagen en bij schoolbezoeken studiegids.leidenuniv.nl/rechten: raadpleeg hier de studiegids van de opleiding
Alles over op kamers , sport en ve reniginge n
Bestel bro chures en meld je aa n voor de voorlichti ngsdagen
law.leidenuniv.nl: de website van de faculteit studietips.leidenuniv.nl: lees hier hoe je efficiënt kunt studeren alleexamens.nl: voor hulp bij je eindexamen buitenland.leidenuniv.nl: meer informatie over studeren in het buitenland
Bekijk alv ast de vakken en het aanta l studiepun ten
Kijk of je het juiste profiel he bt
Meer wete n over de masters? Kijk hier Stel hier je vraag en krijg antw oord van een Leidse stu dent
Leiden Maak kennis met de stad en de universiteit
23
Rechten in Leiden
5 minuten lopen naar de binnenstad
150 unieke keuzevakken binnen de universiteit
7 masterspecialisaties
400 buitenlandse studenten per jaar
21 studieverenigingen
575 studenten in het eerste jaar
24 medestudenten in je tutorgroep
580 euro gemiddelde stagevergoeding bij advocatenkantoor
25 uur zelfstudie per week
2.000 pagina’s leeswerk per jaar
90 procent heeft binnen drie maanden een baan
2.300 euro gemiddeld aanvangssalaris advocaat-stagiair
studereninleiden.nl/rechten