Nieuws, info en achtergronden voor alle aios huisartsgeneeskunde. Gekkenwerk!?!

Jaargang 13 – Oktober 2014

BULLETIN

Nieuws, info en achtergronden voor alle aios huisartsgeneeskunde

Gekkenwerk!?! Win kaarten voor de Thermen! | Gezocht: LOVAH-bestuursleden

Mindfulness voor artsen | Werken in de forensische psychiatrie De daklozen dokter | Nieuwe columnist Arie Bastiaansen

En veel meer...

Van de voorzitter

Inhoud 3

Van de voorzitter

4-5

Forensische Psychiatrie

6-7

WONCA-discussie

7

Boekrecensie PAAZ

8-9

Hoofdzaken

10

Van de LHV

11

Vacatures

12-14

Middelenmisbruik onder

15

LOVAH-congres

16-17

WONCA-sfeerimpressie

18-21

LOVAH-bestuur

22-23

Hippocrates exchange

24-25

De Straatdokter

26

Eilandperikelen deel 2

Voorwoord

Gekkenwerk?!?

bijeenkomst

artsen

27

De man met het rode

28-29

Mindfulness

30

Column Arie Bastiaansen

31

Prijsvraag en colofon

washandje

Anna-Eva Sp

eeks

Anna-Eva Sp

Door: Anne-Eva Speeks voorzitter LOVAH De geestelijke gezondheidszorg is flink in beweging. Door deze veranderingen in de GGZ blijven veel meer patiënten die psychologische hulp nodig hebben in de buurt. Voorheen moesten mensen naar een speciale instelling, waarvoor de drempel toch best hoog was. ‘Ik ben toch niet gek?’ Nu kunnen mensen terecht in hun vertrouwde huisartsenpraktijk bij de nieuwe POHGGZ. De huisarts krijgt hierdoor nog meer met psychiatrie te maken. Ook de ouderenzorg gaat op de schop. Thuis wonen zo lang het kan, naar een verpleeghuis als het echt moet. Voor veel ouderen heel prettig. Zoals mijn opa zei: ‘je moet een oude boom niet verplaatsen’. Het gevolg is dat de zorg voor kwetsbare ouderen voor een groot deel in de eerstelijn terecht komt. Gelukkig hoeft de huisarts het niet alleen te doen en staat er een scala aan betrokkenen klaar: mantelzorgers, POH-somatiek, POH-GGZ en kundige wijkteams die mensen vaak al lang kennen en achter de voordeur komen. Onlangs was ik bij een echtpaar waarvan de demente dame mij zeker tien keer een kopje koffie heeft aangeboden. Gekkenwerk? Nee, mooi werk! Gekkenwerk in het huisartsenvak, ja zeker, zo af en toe, maar de onvoorspelbaarheid maakt het in mijn ogen een heel mooi vak. Komend jaar mag ik, naast aios zijn, mij ook

eeks

inzetten als voorzitter van de LOVAH. De combinatie aios en voorzitter van de LOVAH zal weleens gekkenwerk zijn, maar die uitdaging ga ik graag aan! De LOVAH is een goedlopende vereniging die de aios (jullie!) vertegenwoordigt. Ik vind het dan ook belangrijk dat jullie op de hoogte zijn van wat er gebeurt en waar de LOVAH zich voor inzet. Wist je bijvoorbeeld dat er al maanden keihard gewerkt wordt aan een nieuwe cao? Of dat er een werkgroep is die je helpt als je een stage in het buitenland wilt doen? En dat dit ook nog eens gefinancierd kan worden? Om jullie echt goed te kunnen vertegenwoordigen moet het bestuur ook weten wat jullie belangrijk vinden. Ik hoor dus graag wat jou interesseert of wat jij zou willen doen binnen de LOVAH. Nienke, afgelopen jaar heb jij met het LOVAH-bestuur een enorme professionaliseringsslag gemaakt. Alles staat op papier en de organisatie loopt op rolletjes. Bedankt voor je enorme inzet en enthousiasme voor de LOVAH en het warm maken van mij voor het landelijke LOVAHbestuur! Het huisartsenvak, zeker geen gekkenwerk, maar mooi werk! Veel leesplezier gewenst!

Middelen misbruik onder artsen? Vanaf pag. 12: “Als je maar minder drinkt dan de dokter”

Secretariaat LOVAH Postbus 19025 3501 DA Utrecht [email protected] www.lovah.nl

Haha@aios Verspreid door dit Bulletin vindt u de rubriek Haha@aios, met daarin opvallende anekdotes van diverse aios. Ook een leuke anekdote? Stuur deze dan naar [email protected]

LOVAH-BULLETIN - oktober 2014

3

Forensische Psychiatrie

Het werk van een

arts-assistent

op een

Irene de Boer Irene de Boer

Forensisch Psychiatrische Afdeling Door: Carolien Hogenhuis Redactielid

Enige tijd geleden werden we opgeschrikt door een nieuwsbericht over een ontsnapte tbsér. De discussie over de verlofregelingen laaide weer op. Hoe is het eigenlijk om met deze patiënten te werken en hen terug te begeleiden naar de maatschappij? Ik vroeg het aan Irene de Boer, werkzaam als anios psychiatrie op een Forensisch Psychiatrische Afdeling (FPA). Hier worden psychiatrische patiënten die met justitie in aanraking zijn gekomen behandeld en begeleid in hun resocialisatie traject.

Hoe ziet de kliniek eruit? De kliniek bestaat uit zes afdelingen met ieder twintig tot vijfendertig patiënten. We hebben twee afdelingen voor chronisch psychiatrische patiënten, één resocialisatieafdeling en drie opnameafdelingen. Eén van de opnameafdelingen is bedoeld voor patiënten met zwaardere strafmaatregelen. Dit is de enige afdeling waar insluitkamers aanwezig zijn, waardoor het echt lijkt op een gevangenis. De andere afdelingen zien er hetzelfde uit als in een gewone psychiatrische kliniek. De resocialisatieafdeling is een open afdeling, met een grote tuin erbij. Ook op de open afdeling kunnen patiënten niet zomaar naar buiten lopen, maar moeten ze langs een bewaker die controleert of ze inderdaad met verlof mogen.

Wat voor patiënten hebben jullie onder behandeling? Het zijn patiënten die door de rechter een maatregel opgelegd hebben gekregen en verplicht psychiatrische behandeling moeten ondergaan.

4


In de meeste gevallen gaat het om patiënten die wilsonbekwaam worden geacht voor het gepleegde delict (artikel 37). Hiernaast hebben er een aantal een ISDmaatregel (Inrichting Stelselmatige Daders) of een TBS-maatregel. Het zijn met name patiënten met persoonlijkheidsstoornissen, schizofrenie en/of verslavingsproblematiek. De gemiddelde behandelduur is één tot twee jaar. In deze periode proberen we onze patiënten terug naar de maatschappij te begeleiden. Soms lukt dit helaas niet en worden de patiënten na afloop van de maatregel overgeplaatst naar een reguliere GGZ-instelling.

Hoe ziet je werkdag eruit? Ik ben werkzaam op de resocialisatieafdeling en behandel onder we alle patiënten doorspreken. Alle begeleiding van een psychiater en behandelaren en sociotherapeuten zijn hierbij psycholoog dertig tot drieëndertig (groepsbegeleiders) patiënten. Patiënten leren hier aanwezig. De rest van de ochtend ik aan behandelplan vaardigheden die ze na ontslag besteed nodig hebben om zelfstandig te besprekingen en gesprekken met kunnen functioneren. Ze moeten patiënten. zelf boodschappen doen en koken, maar ze kunnen bijvoorbeeld ook een Gedurende de week hebben we ‘s opleiding volgen of leren werken in middags verschillende besprekingen, de horeca, ICT, de bloementuin, als zoals BOPZ-overleg of bespreking van fietsenmaker of bij inpak en montage. incidenten. Ook heb ik één middag Dit alles om te voorkomen dat ze na per week een somatisch spreekuur, ontslag terugvallen in de criminaliteit. dat maandelijks wordt gesuperviseerd Het lijken hele basale dingen, maar door een huisarts. Iedere dinsdag de meeste patiënten hebben een vindt een delictanalyse bespreking plaats, waarin laag zelfbeeld wordt besproken en hebben nooit ‘Je gaat van crisis naar hoe patiënten nagedacht over crisis, dat maakt het tot hun delict zijn wat ze willen in uitdagend’ gekomen. Hierbij hun leven en wat is aandacht hun kwaliteiten voor zowel zijn. Hiernaast vroege factoren, zoals hebben ze velerlei therapieën ( de gebeurtenissen o.a. cognitieve gedragstherapie/ traumatische dramatherapie/muziektherapie/sport) in de jeugd, als late factoren, middelenmisbruik. die hen helpen bij het resocialisatie bijvoorbeeld Vanuit deze analyse gaan we proces. samen met de patiënt op zoek naar Ik begin ‘s ochtends met het bekijken beschermingsmechanismen om een van de laboratoriumuitslagen en het recidief te voorkomen. Hierbij moet lezen van de rapportages, zodat ik je bijvoorbeeld denken aan een op de hoogte ben van eventuele baan of een uitkering, of inname van agressie-incidenten. Daarna ga ik medicatie. Aan de hand van onder naar de ochtendoverdracht, waar andere deze delictanalyse wordt een

inschatting gemaakt van het recidief risico. De rest van de middag besteed ik aan opnames, gesprekken met patiënten en helaas ook erg veel aan administratie. Dit klinkt allemaal erg overzichtelijk, maar feitelijk ben ik het grootste deel van de dag bezig om brandjes te blussen: patiënten die onder invloed terugkomen van verlof, agressie tussen patiënten, dreigementen, patiënten spreken die hun medicatie weigeren in te nemen, etc. Je hebt vaak maar kort de tijd om een inschatting te maken, omdat situaties snel kunnen escaleren. Je gaat feitelijk van crisis naar crisis, dat maakt het zo uitdagend.

Ben je weleens bang? Nee, maar ik ben wel altijd waakzaam. Er vinden regelmatig bedreigingen plaats, zowel gericht tegen medepatiënten als behandelaren. Meestal is er alleen sprake van verbale dreigementen, maar deze patiënten zijn erg onvoorspelbaar en zodra er sprake is van dreigende agressie moet je zo snel mogelijk hulp inschakelen en uit de situatie stappen om te voorkomen dat het verder escaleert.


5

WONCA discussie

Boekrecensie

De huisarts als manager?

Discussiebijeenkomst WONCA-congres

Door: Jorien Schönbeck Derdejaars aios UMC St. Radboud

Aan de vooravond van het WONCA-congres vond de traditionele discussiebijeenkomst plaats. Nederlandse huisartsen, bestuurders en huisartsen in opleiding konden met elkaar van gedachten wisselen over het thema ‘samenwerken en besturen’. Na introducties van onder andere Kees Esser van de SBOH en de dagvoorzitters ging de discussie van start.

Stelling 1:

Bij aanvang van de opleiding moet geselecteerd worden op leidinggevende en bestuurlijke vaardigheden. Dit moet een kerncompetentie zijn tijdens de opleiding. Voorstanders gaven aan dat je als beroepsgroep je belangen moet kunnen onderhouden. En bovendien moet je in een grote praktijk mensen kunnen aansturen, maar aios zouden hiervoor meer geënthousiasmeerd moeten worden. Het werkt averechts om dit als harde eis te stellen. Er zou een ‘bekendere route in de opleiding’ moeten zijn om te leren besturen. Voorzichtig werd geopperd dat het misschien al wel in de basisopleiding zou moeten zitten. Maar natuurlijk was er ook tegengeluid. Zo gaven de tegenstanders aan dat het niet voor iedereen noodzakelijk is, omdat niet alle huisartsen bestuurder worden. ‘Diversiteit is belangrijk,’ aldus de critici ‘wanneer iedereen bestuurder is, wordt het een eenheidsworst.’ Verder gaf deze groep aan dat je het niet op de opleiding, maar in de praktijk moet leren. ‘Opleiders zou je daarop moeten selecteren.’


De werkdruk van huisartsen neemt toe door een uitbreidend takenpakket. We werken toe naar overspannen huisartsen en werkloze specialisten.

‘Je moet verbin als huisarts. Laaden, besturen en leidinggeven als mentor werk t hiertoe de oude generatie en’

Niemand ontkende eigenlijk dat huisartsen een hoge werkdruk hebben. Wel werd geopperd dat ‘we bestuurlijk en organisatorisch actief moeten zijn’ om hier verandering in te brengen. Andere voorstellen waren om iedere huisarts minimaal drie dagen te laten werken. Ook zouden huisartsen meer moeten specialiseren en samenwerken, zodat iedereen een stukje van het werk kan doen. Specialiseren werd door anderen van de hand gewezen: ‘specialistisch werk hoort bij de specialist.’ Tot slot werd geopperd dat kleinere praktijken en dus meer huisartsen een oplossing zou kunnen zijn.

Stelling 3:

Kun je zowel een goede huisarts als goede manager zijn? En moet daar meer aandacht voor komen binnen de opleiding? Deze zomer gingen Nederlandse WONCA-deelnemers hierover in discussie. Binnen het thema ‘samenwerken en besturen’ kwamen vier stellingen aan bod. Een impressie.

6

Stelling 2:

Als jonge huisartsen zich niet meer gaan bemoeien met besturen, dan kunnen ze vervangen worden daar hbo’ers. Kom uit je spreekkamer, gemotiveerde huisartsen! Direct klonk er veel tegengeluid: ‘Is dit wel een probleem?’ Jonge huisartsen voelden zich gekleineerd. ‘Je haalt het vak onderuit door te zeggen dat een hbo’er het wel even kan overnemen.’ Verder zou iedereen zijn eigen kwaliteiten en interesses hebben: ‘Je hoeft niet alles te kunnen.’ Sommigen waren het er wel mee eens: ‘Je moet verbinden, besturen en leidinggeven als huisarts. Laat hiertoe de oudere generatie als mentor werken.’

Stelling 4:

Goede gezondheidzorg kan niet zonder goed management op verschillende niveaus. Opleiders en opleidingen hebben tot nu toe een steekje laten vallen. Medisch zit het goed, nieuwe huisartsen hebben echter geen managementervaring. De oudere generatie brengt in: ‘Je moet het leren wanneer je eraan toe bent.’ Maar vanuit de aios wordt aangegeven dat er wel degelijk behoefte is aan managementervaring: ‘Neem ons maar mee naar vergaderingen!’ Zelfs gaven mensen aan dat de opleiding verlengd zou moeten worden om ervaring op te doen met management. Er wordt opgemerkt dat veel opleiders zelf weinig ervaring met management hebben, daar ligt dan ook een schone taak voor de opleiding.

Boekrecensie Een inkijk in de worstelingen van een depressieve patiënt Door: Sofie de Haan redactielid

Emma is een ambitieuze jonge vrouw, met een normaal leven en een leuke Titel: PAAZ, psychiatrische roman vriend. Tijdens haar vakantie worden Auteur: Myrthe v.d. Meer haar gedachten aan de dood echter Uitgever: The house of books onbeheersbaar. Ze wordt opgenomen op de PAAZ. In dit boek beschrijft ISBN: 9789044336672 Myrthe van der Meer grotendeels Prijs: € 12,50 (Bol.com) autobiografisch over haar verblijf op de gesloten afdeling. Het boek is een inkijkje in de worstelingen en weg Interessant voor artsen: naar acceptatie van een depressieve patiënt. Maar ook het (on)vermogen van haar behandelaars, die proberen grip op haar te krijgen, wordt mooi beschreven. Wat het voor medici tevens relevant maakt, is de impact die de woorden van behandelaars op Emma hebben. Bovendien geeft het inzicht over het wel en wee op de PAAZ en de verscheidenheid aan patiënten, die ondanks alles steun aan elkaar hebben. Het boek leest vlot weg en grijpt je als een echte roman.

Nieuwsgierig geworden naar dit boek? Wij geven twee exemplaren weg. Mail je naam, opleidingsinstituut en suggestie voor een volgende boekrecensie voor 1 december naar [email protected] en wie weet krijg jij een exemplaar thuis gestuurd! LOVAH-BULLETIN - oktober 2014

7

Hoofdzaken

Hoofdzaken Interview met het hoofd van de huisartsopleiding Rotterdam

In een vaste rubriek willen we jullie voorstellen aan één van de hoofden van de huisartsopleidingsinstituten. In deze tweede editie legden we dr. Herman Bueving, sinds 2002 hoofd van de huisartsopleiding van het Erasmus MC te Rotterdam, een aantal vragen voor.

dr. Herman Bu

eving

dr. Herman Bu

eving

Uw carrière begon met de studie geneeskunde in Groningen. Hoe is uw carrière verder verlopen? In Groningen heb ik de eenjarige huisartsopleiding gevolgd, tweemaal een half jaar stage in een huisartspraktijk met daarin een verpleeghuisstage. In die tijd moest je een achterwacht meenemen voor de avond-, nacht- en weekenddiensten, anders kon je de opleiding niet volgen. Je had geen invloed op de uiteindelijke plaatsing. Je ontving een studiebeurs en was voor meer geld min of meer afhankelijk van de opleider, die was soms bereid een deel van zijn vergoeding aan jou te geven. Mijn ideaal was na de opleiding een praktijk met apotheek en verloskunde op het platteland te bemachtigen.

Door: Daan Haverkamp Eerstejaars aios Erasmus MC

Toen ik in 1983 afstudeerde als huisarts was er geen praktijk te krijgen. Tot 1986 heb ik waargenomen in praktijken boven de grote rivieren. Dat gaf een prachtige inkijk in de manier waarop huisartsen hun praktijk voerden. Rond die jaren verschenen de eerste richtlijnen en standaarden, een mijlpaal voor de huisartsgeneeskunde. In 1986 vestigde ik mij als solist te Pernis. Na een inwerkperiode van vijf jaar, waarin de praktijk gemoderniseerd en geautomatiseerd werd ben ik huisartsopleider geworden. Van 1996-2000 ben ik docent aan de huisartsopleiding geweest en heb ik groepen aios begeleid. Mijn promotietraject met het onderwerp ‘Influenzavaccinatie bij kinderen met astma’ rondde ik in 2005 af. Sinds een aantal jaren ben ik voorzitter van het hoofdenoverleg en lid van het dagelijks bestuur van Huisartsopleiding Nederland. In die

hoedanigheid ben ik lid geweest van het CHVG, één van de voorlopers van het College Geneeskundig Specialismen (CGS) en heb regelmatig overleg met NHG, LHV, RGS en SBOH. De hoofden werken samen met de huisartsopleiders in Huisartsopleiding Nederland en bewaken en verbeteren de kwaliteit van de huisartsopleiding.

Wat zijn voor u de belangrijkste drijfveren geweest om hoofd van de huisartsopleiding in Rotterdam te worden? Het verbeteren van de uniformiteit en het bewaken van de kwaliteit van de opleiding. De Rotterdamse opleiding wil huisartsen opleiden als veelzijdige en academisch denkende specialisten die de spilfunctie in de eerstelijnsgezondheidszorg vervullen en hun vak bekwaam en met bezieling uitoefenen.

Op welke manier houdt u feeling met de diverse onderdelen van het huisartsenvak? Tot dit jaar heb ik één dag per week praktijk gehouden, ik houd de literatuur bij en lees MC, H&W en de BMJ. Ik ben jurylid bij de CAT-presentaties, volg onderwijs van stafleden, geef onderwijs aan opleiders, heb het eerste jaar gecoördineerd en heb de afgelopen jaren workshops voor opleiders begeleid. Ik coördineer nu de CZ en GGZ module en het derde jaar. Ik voer bijvoorbeeld nu gesprekken met de externe docenten over hun onderwijs, onder andere naar aanleiding van feedback van de aios.

Waarin onderscheidt de huisartsopleiding Rotterdam zich ten opzichte van de overige opleidingsinstituten? Ik vind eigenlijk dat er geen onderscheid zou mogen zijn. Rotterdam benadrukt haar onafhankelijkheid als opleiding van

andere partijen. We dragen die onafhankelijkheid over aan onze aios. We benadrukken dat bewijs voor het handelen in de patiëntenzorg van groot belang is.

Wat zijn voor u de speerpunten welke u wilt verbeteren binnen de huisartsopleiding in Rotterdam? De aandacht voor de competenties maatschappelijk handelen en samenwerken en organiseren. Het nadenken over een gezamenlijk landelijk opleidingsplan voor de aios op het instituut en in de praktijk. De KBA’s (Kritische Beroeps Activiteiten) die nu landelijk ontwikkeld worden zijn daar een uiting van. Het aansluiten van de opleiding bij de toekomstvisie huisartsenzorg 2022 van NHG en LHV. We zijn trots op onze tien aiotho’s die onderzoek doen op het gebied van het bewegingsapparaat en in de kinderlijn. We maken ons zorgen over de beperkte financieringsmogelijkheden voor die trajecten.

Wat houdt u bezig buiten de huisartsenopleiding? Heeft u bijvoorbeeld hobby’s? Praten met mijn (schoon-) kinderen, fietsen met de kleinkinderen, wandelen met mijn vrouw, lezen van romans en detectives. Ik houd van de Scandinavische, wat zwaarmoedige variant van detectives.

Tenslotte, het hoofd van welke huisartsopleiding zullen we voor het volgende bulletin benaderen voor deze rubriek? Wat maakt deze persoon tot een fijne collega? Josca Fokkema omdat ze nieuw is en daarmee, dat geldt voor alle net toegetreden collega’s, zaken die nu eenmaal zo gegroeid zijn, fris, vrolijk en onbevangen ter discussie stelt. Iets waarin ik me in de begintijd als hoofd in herken. Sommige gedane zaken kunnen dan toch gekeerd worden. Én er gaat niets boven Groningen.

Haha@aios: Co-assistent Door: Jeroen Schols, aios VUmc Ik was laatst bij een oude, eigenwijze patiënte waar ik al eens eerder was geweest. Vorige keer had ik al haar vragen beantwoord, en op haar verzoek ook nog even de bloeddruk gemeten. Dit laatste lukte helaas niet. Nu was ik er weer vanwege een pijnlijke voet. Ze had speciaal om een huisarts gevraagd en niet een co-assistent. Ik belde aan. Ze vroeg onmiddellijk: ‘Ben jij de co-assistent?’ Ik zei: ‘Nee, ik ben geen co-assistent.’ ‘Mooi,’ zegt ze, ‘want vorige keer was er een co-assistent die kon niet eens een bloeddruk meten!’ Ik hield wijselijk mijn mond…

8



9

We win some and we lose some Door: Paulus Lips Bestuurslid LHV

’Jullie zijn dus degenen die ervoor zorgen dat we straks gek worden! Dat we straks met alle extra taken die we erbij gaan krijgen binnen de kortste keren overspannen zijn, of in ieder geval geen plezier meer in ons werk zullen hebben!’

Sommige huisartsen denken dat ze allerlei taken op hun bordje geschoven krijgen en dat wij, de LHV, daar voor

hebben gezorgd. Dat is niet waar. Huisartsen worden steeds meer gewaardeerd om de zinnige en zuinige zorg die ze leveren. Terecht als je het mij vraagt. Keerzijde van het feit dat we zoveel fans hebben, is ‘Neem het heft in eigen dat partijen als VWS, handen als je je zorgen zorgverzekeraars en maakt om de toekomst gemeenten steeds van het huisartsenvak’ meer werk naar ons proberen over te hevelen. De LHV staat daarbij vaak op de rem. Dat is geen leuke, maar wel een noodzakelijke rol, omdat die andere partijen meer geneigd zijn te redeneren vanuit wat goed is voor de portemonnee (van het land) dan wat goed is voor onze patiënten. Er komt veel op de huisarts af. We weten dat huisartsen veel willen en kunnen, maar dan moeten de voorwaarden wel goed geregeld zijn. En juist daar speelt de LHV een essentiële rol. Door ervoor te zorgen dat er voldoende geld is om al die veranderingen en extra taken ook aan te kunnen, door de herijking van het norminkomen en door ervoor te zorgen dat de normpraktijk kleiner wordt, zodat we meer zorg kunnen leveren aan minder patiënten. Maar laten we ook realistisch zijn. De LHV kan niet dicteren wat VWS, zorgverzekeraars of wie dan ook moeten doen. ‘We win some and we lose some’, hoe vervelend dat ook is. Maar ga er maar van uit dat de LHV altijd alles uit de kast haalt om ervoor te zorgen dat iedere huisarts in Nederland zo goed mogelijk het vak kan uitoefenen en daarbij loon naar werken krijgt. Tot slot wil ik ook tegen alle aanstormende huisartsen zeggen: neem het heft in eigen handen als je je zorgen maakt om de toekomst van het huisartsenvak. Het is goed dat iedereen kritisch is, maar blijf niet aan de zijlijn staan. Praat mee, beslis mee. Wordt actief bij de LOVAH, bij een van de Wagro’s, bij de LHV of het NHG. Jullie toekomst is ook de onze en die ligt mede in jullie handen. Doe er wat mee!

10


We zoeken vooral mensen die mee willen denken over de invulling van het bulletin. Als je het leuk vindt om te schrijven, kun je zelf mensen interviewen of een verdiepend artikel schrijven.

Maar je kunt ook contacten leggen met mogelijke auteurs en artikelen redigeren. Verwacht geen lange saaie vergaderingen. Wel relaxed vergaderen via Skype vanuit de luie stoel! Als we real-life samen komen doen we dat gezellig onder het genot van een hapje en een drankje.

Interesse? Of vragen?

en e er j ad el? rg it to Ve nu s va luie

Een huisarts in opleiding schetste een doembeeld van zijn eigen toekomst. Aanleiding was een debat tussen 150 aios, huisartsopleiders en bestuurders over sturing geven aan je eigen werk en aan de huisartsenzorg. Het verwijt van de huisarts in opleiding was aan het bestuur van de LHV gericht. Mijn antwoord viel weg in het rumoer dat volgde op de opmerking. Daarom, weliswaar wat aan de late kant, alsnog mijn reactie.

t e e j Vacature h u o van Drink je liever z e d rood of wit i Wem n e k j i k h e e m ? t l n e j i e l ij VAH sp z e d Eindelijk Vanaef r bij de LO k e e u wat e l het omn jeexcuus n g r e r voorbeeldote e oo in? v t u t e e o l n m z l j o g i e n u z t i b n t e r a a e W emend Wij zijn op zoek naar viewen? tholg nieuwe redactieleden! v W lie aa fs r g tu a it je et he en t ?

Column LHV

n e s s u t d l e f j i t s i w l t a e n g r l u a o j d j i t l A ter en Welk dok den? onderwerp wor verdient Welke foto l e u k a r tikel ’ s o f illustratie vind jij pak s kend? r a a m n e r e d a g r e v n a v t e i n e j d u Ho en? Laat het ons weten via [email protected]


11

Interview

Als je maar minder drinkt

dan de dokter

Interview met Hans Rode, projectleider van ABS-artsen

Hans Rode Hans Rode

‘Als je minder drinkt dan de dokter, heb je in ieder geval geen verslaving’, luidt een veelgehoorde uitspraak. Maar wat nou als je zelf de dokter bent? En waar kun je als dokter hulp krijgen als alcohol of andere middelen een probleem voor je zijn? Sinds 2011 kun je als Nederlandse arts terecht bij ABSartsen, een steunpunt voor artsen met een verslaving. Maar hoe vaak komt dit eigenlijk voor? En wat kun je van ABS verwachten? Ik sprak met Hans Rode, psychiater en projectleider van ABS-artsen. Door: Sofie de Haan Redactielid

Hoe vaak verslaving onder Nederlandse artsen voorkomt is niet precies bekend. Wanneer we ons baseren op Canadees en Noord-Amerikaans onderzoek zou het percentage tussen de negen en twaalf procent liggen. In Canada en Noord-Amerika is er al twintig tot dertig jaar ervaring met speciale Physicians Health Programs (PHP). Sinds 2011 is er ook in Nederland een speciaal steunpunt voor verslaafde artsen. Het initiatief hiervoor werd genomen door de KNMG en Cor de jong, hoogleraar verslavingszorg. Het steunpunt behandelt de verslaafde artsen niet zelf. Zij begeleiden, ondersteunen en verwijzen de artsen naar een behandelaar uit zijn of haar eigen regio. In de drie jaar dat ABS actief is, zijn er ongeveer vijftig aanmeldingen van artsen met een verslavingsprobleem geweest.

Er lijkt een discrepantie tussen het aantal aanmeldingen en het voorkomen van verslaving onder artsen. Hoe komt dit? ‘Schaamte maakt dat de drempel om hulp te zoeken hoog is. Wat wij verder terug horen van artsen die zich hebben aangemeld, is dat zij van tevoren niet goed weten wat hen boven het hoofd hangt. Dat is anders in Canada en Noord-Amerika waar Physicians Health Programs al ruim twintig jaar bestaan. Daardoor zijn er daar veel meer dokters bereid een behandeling te ondergaan.

12


Zij weten in die landen ook precies wat er gebeurt wanneer zij zich niet laten behandelen. Dan wordt hun licentie ingetrokken. Daarnaast zijn veel Nederlandse artsen bang dat behandeling toch geen zin heeft. Dat ze er nooit meer vanaf komen. Dat klopt niet. Uit onderzoek blijkt dat de prognose bij behandeling voor artsen veel gunstiger is dan voor niet-medici.’

In een van je blogs op artsennet pleit je voor een wettelijke regeling voor verslaafde artsen. Waarom is dit belangrijk?

dan bijvoorbeeld anesthesiologen in Nederland. Of dat dan procentueel meer is weten we dus niet.’

Is er een bepaald middel dat populair is onder artsen? ‘Artsen gebruiken middelen waarmee ze bekend zijn en waar ze makkelijk toegang tot hebben. Ik zou als psychiater bijvoorbeeld niet snel propofol gebruiken, omdat ik onvoldoende ervaring heb met dit middel, maar voor een anesthesioloog is die drempel minder hoog. Wat we ook vaak zien is dat artsen zichzelf

middelen hebben voorgeschreven zoals pijnstillers, middelen om te kunnen ontspannen of slaapmiddelen en dat dit daarna een probleem wordt. Verslaving aan alcohol is het meest voorkomend. ’

Hoe ben je zelf bij ABS-artsen betrokken geraakt? ‘Via de initiatiefnemer hoorde ik over dit project. Gezien mijn speciale interesse in behandeling van zieke collega’s ben ik hier vrij snel bij betrokken geraakt.’

‘Wettelijk gezien is er geen norm voor wat artsen wel en niet voor middelen mogen gebruiken en in welke mate. Veel ziekenhuizen hebben hiervoor gelukkig wel een eigen beleid, maar verder is dit nog niet goed geregeld. Daarnaast heeft de inspectie voor de gezondheidszorg moeite om dit probleem aan te pakken. Zij moeten eerst klachten ontvangen en kunnen dan via het tuchtrecht een arts op non-actief stellen. Het probleem is dan vaak al evident en ernstig. Vanuit de KNMG proberen we met andere partijen een duidelijk beleid te maken. Zodat artsen weten wat de consequenties zijn wanneer zij ervoor kiezen om zich wel of niet te laten behandelen. Bovendien willen we voorkomen dat artsen uitvallen. Dat kan wanneer wij het probleem eerder aanpakken. Een duidelijke norm zou hierbij helpen.

In sommige onderzoeken uit het buitenland wordt gesuggereerd dat verslaving bij bepaalde specialismen, bijvoorbeeld anesthesiologen, vaker voorkomt. Zie je dat hier in Nederland ook? ‘Hoe vaak verslaving bij verschillende specialismen in Nederland voorkomt kunnen we niet zeggen. Dit komt ook door het relatief kleine aantal aanmeldingen. In absolute gevallen komen we meer huisartsen tegen, maar er zijn ook meer huisartsen


13

Waar komt die speciale interesse voor de behandeling van zieke collega’s vandaan?

zie je vaak dat de medische route die door artsen wordt gevolgd ‘om te huilen’ is. Dat bijvoorbeeld een collega even snel wat heeft voorgeschreven. Net zoals artsen dat weleens voor familieleden doen. Toen ik zelf in de tropen werkte deed ik dit ook voor mijn familie, als er geen andere artsen in de omgeving waren.

‘Als somatisch patiënt heb ik zelf een aantal keren kunnen ervaren hoe lastig het is om als dokter de patiëntenrol aan te nemen. Dat is een bekend fenomeen. Bovendien blijkt dat artsen andere dokters ook anders behandelen. Dat maakt behandelen ‘Artsen gebruiken middelen van medici van twee waarmee ze bekend zijn en kanten moeilijk. Toch waar ze makkelijk toegang tot denk ik dat het belangrijk is dat wij onszelf als hebben’ artsen ook een optimale behandeling gunnen. Een goed voorbeeld van hoe het anders kan, is in de luchtvaart. Eenmaal terug in Nederland ging ik Daar wordt als eerste gecheckt of de hier vrolijk mee door. Tot ik besefte dat piloten en staf in veiligheid zijn. Want ik mezelf en mijn naasten toch anders als hun veiligheid niet gewaarborgd bekeek dan patiënten. Door over is, kunnen ze ook niet zorgen voor de jezelf of je familie te dokteren onthoud veiligheid van de passagiers.’ je die een optimale behandeling. Ik ben er groot voorstander van dat hiervoor ook meer aandacht komt Dus eigenlijk zeg je dat artsen in de basisopleiding. Dat artsen leren beter voor zichzelf moeten om hulp te vragen. Net als in de zorgen, voordat ze dat voor luchtvaart. Eigen veiligheid eerst.’

problemen als onze patiënten voor onze kiezen krijgen. Het is belangrijk daar verantwoordelijkheid voor te nemen. Op de website van ABSartsen staat een telefoonnummer dat je vierentwintig uur per dag kan bellen. Wij zorgen er dan voor dat er snel contact met je wordt opgenomen en helpen bij het vinden van een behandeling. Daarnaast denk ik dat het belangrijk is dat je bij het vermoeden van (verslavings) problemen collega’s aanspreekt.’

Meer informatie over ABS-artsen, steunpunt voor artsen met een verslavingsprobleem, kun je vinden op

www.knmg.nl/abs-artsen Bovendien kun je vierentwintig uur per dag contact opnemen met telefoonnummer 0900-0168.

hun patiënten doen?

‘Wat vooral belangrijk is, is dat het allebei gebeurt. Dat is nu nog wel eens behoorlijk uit balans. Zakelijk weten artsen vaak wel goed voor zichzelf op te komen, maar voor hun gezondheid zie je dat niet altijd terug. Bovendien

Wat zou je de aios mee willen geven? ‘Wanneer je een probleem hebt, ga er dan vooral mee aan de slag. Wij kunnen dezelfde ziektes en

Haha@aios: Gehoorapparaat Door: Diewertje Weber, aios VUmc ‘Hoe lang bestaan de klachten al?’ ‘Ja goed.’ Een moeilijke anamnese door gehoorproblemen is een terugkerend probleem tijdens mijn visites in het verzorgingshuis om de hoek. Bij het vaste clubje slechthorende dames dat ik bezoek, is het gehoorapparaat vandaag zoek, doet het niet meer of is er überhaupt nooit geweest. Dat zijn de momenten waarop ik altijd even met een glimlach moet terugdenken aan die ene meneer die een week lang op de afdeling geriatrie lag opgenomen waar ik werkte als anios. Deze zeer slechthorende meneer had niks op met dat gepriegel met zo’n klein gehoorapparaat. En dan ook nog continue het gedoe met lege batterijen. Nee hoor, zijn eigengemaakte gehoorapparaat werkte perfect en was bovendien ook nog een stuk makkelijker in het gebruik: twee trechters verbonden met een paar meter tuinslang. En omdat meneer daadwerkelijk wel beter leek te horen met de trechter aan zijn oor dan zonder, gebruikte iedereen op de afdeling dan ook braaf het apparaat. Opnamegesprek, anamnese tijdens de dagelijkse visites en familiegesprekken, alles met de trechters aan mond en oor. Zou het werken bij mijn dames? Geen idee. In ieder geval zorgt het tijdens mijn visites in het verzorgingshuis steeds weer voor een binnenpretje als ik mezelf in gedachten het zelfgemaakte gehoorapparaat uit mijn tas zie halen en de anamnese voortzet met een trechter aan mijn mond.

14


WONCA-sfeerimpressie

WONCA

sfeerimpressie

Door: Arné van den Bogerd / Carolien Hogenhuis Tweedejaars aios UMC St. Radboud / Redactielid

Heb je je weleens afgevraagd wat internationale ervaring nu eigenlijk doet met de gemiddelde huisarts in opleiding? Wat het nut is van kijken over de grenzen? De ervaring die de gemiddelde aios opdoet door het bezoeken van het WONCA-congres laat zich misschien het best omschrijven als een 6-jarige die voor het eerst naar de Efteling gaat. Je weet dat het bestaat, maar pas als je er bent geweest, de sfeer hebt ervaren, de mensen hebt gesproken, laat het je niet meer los. Velen van ons hebben het WONCA-virus opgelopen en zijn vanaf nu hongerig op zoek naar nog meer kennis en ervaring van onze internationale collega’s om samen te zoeken naar het beste voor onze patiënten. Om over de grenzen van ons eigen kunnen te kijken. Om bestaande, soms uitgesleten paden te verlaten en nieuwe wegen te ontdekken hoe we onze patiënten optimaal kunnen helpen. WONCA 2014: ‘New Routes for General Practice and Family Medicine’.

’s Avonds werd zeer fanatiek ge

streden om de eeuwige roem’

Dinsdag

Woensdag

Donderdag

Vrijdag

Zaterdag

Zondag

Op een zonnige dinsdagmiddag vliegen we richting Lissabon. Onderweg in het vliegtuig maken we kennis met de andere congresgangers, maar ook met de inwoners die terugkeren naar ‘hun’ Portugal. Hun verhalen aanhorend krijgen we steeds meer zin in het congres en om het Portugese leven te proeven.

De meesten van ons maken van deze vrije dag gebruik om de stad te verkennen en de belangrijkste toeristische attracties aan te doen.

Enkelen onder ons hebben echter al twee rijkelijk informatieve dagen erop zitten via het Vasco da Gama programma, maar voor de meesten van onze groep is het vandaag de eerste congresdag. Er staan interessante keynote lectures, presentaties en interactieve workshops, waar flink wordt gediscussieerd, op het programma. Tevens is er een symposium waar verschillende landen hun organisatie van huisartsenzorg presenteren, met daarbij de sterke maar ook minder sterke kanten van de geleverde zorg. Een geslaagde dag, waarbij er mag worden opgemerkt dat we het in Nederland qua huisartsenzorg nog zo slecht niet hebben, maar ook nog veel van onze collega’s uit andere landen kunnen leren. We besluiten de dag met een bezoek aan de Nederlandse ambassade in Lissabon. De ambassadeur staat klaar om iedereen persoonlijk de hand te schudden en hier en daar een praatje te maken.

Op de tweede congresdag was wederom een breed aanbod van verschillende presentaties en workshops. Helaas waren niet alle buitenlandse sprekers het Engels even machtig, waardoor vooral de presentaties van Nederlandse en Engelse onderzoekers erg populair waren.

Vandaag is het de laatste dag van het congres, maar het kost de meesten van ons veel moeite om na het feest van gisteren het congrescentrum te vinden. ‘s Middags staat er een stadswandeling met een gids op het programma. Ondanks de hitte die dag vertelt onze gids enthousiast en vol overgave over haar stad en de historie. Naarmate de middag vordert dwalen wij echter met onze gedachten af richting de WK-wedstrijd Nederland - Costa Rica van die avond.

Op deze laatste dag werden de laatste bezienswaardigheden bezocht, souvenirs gekocht en op het terras teruggeblikt op een prachtige week, waarbij een veelgehoorde uitspraak was: ‘Kon het maar altijd WONCA zijn’.

Aangekomen op het vliegveld staat er een bus te wachten, inclusief gids, die ons onderweg naar het hotel enkele interessante feiten over Lissabon weet te vertellen. Eenmaal bij het hotel aangekomen, gaan de meesten van ons in verschillende groepen uiteen. We proeven de lokale specialiteiten van de Portugese kaart om vervolgens de avond af te sluiten met adembenemende fadozangeressen of door op te gaan in het bruisende uitgaansleven van Lissabon.

Aan het einde van de middag werden we in het uiterst luxueuze hotel van de opleiders verwacht voor de discussiebijeenkomst met bestuurders en opleiders (zie ook het artikel hierover in dit bulletin, pag. 6&7), met aansluitend een borrel in de oude paardenstallen. ‘s Avonds werd tijdens de pubquiz in het restaurant van het biermuseum zeer fanatiek gestreden om de eeuwige roem.

Na het congres ging iedereen snel een hapje eten, om zich daarna op te maken voor een legendarisch WESfeest, waar de cocktails, in glazen met het formaat van een vissenkom, rijkelijk vloeiden.

Tot volgend jaar in Istanbul!

Na wat gegeten te hebben zoeken we het grote scherm op de Praca do Comercio op, waar alle voetbalwedstrijden worden vertoond. Hier staan we massaal met andere Nederlanders onze nationale helden toe te juichen. Als we uiteindelijk winnen na strafschoppen na de gestopte penalty barst spontaan een geweldig feest los op het plein.

Na een gezellige borrel verlaten we het kleine stukje Nederland in Portugal om het uitgaansleven van Lissabon weer in te duiken.

16



17

LOVAH-bestuur

Wellicht plek in het

Naam: Lysbert Hartholt Functie: Aftredend penningmeester en vicevoorzitter Periode in LOVAH-bestuur: bijna 2 jaar

LOVAH-bestuur

Wat is de reden dat je in het LOVAH-bestuur bent gegaan?

Ik zit in het LOVAH-bestuur, omdat ik het belangrijk vind dat juist wij, als jonge dokters, actief meedenken aan de toekomst van ons vak. Ik wil niet zo’n dokter zijn die bij alles roept: ‘ZE hebben het weer niet goed geregeld’.

voor jou?

Wat is voor jou een hoogtepunt geweest?

Ik vind het heel mooi om te zien hoe stapje voor stapje tijdens de afgelopen twee jaar de LOVAH als organisatie steeds professioneler is geworden.

Aanstormende en aftredende bestuursleden vertellen over hun visie, beweegredenen en behaalde resultaten Voor sommige kristalhelder, voor anderen een raadsel: wie vertegenwoordigen ons eigenlijk in de LOVAH en hoe doen ze dat precies? Wat beweegt iemand om in het LOVAH-bestuur te gaan en zou ik dat ook kunnen? Een kijkje achter de schermen, waarbij de nieuwe en aftredende bestuursleden inzicht geven in hun visie en hun werkzaamheden. En zeiden we nou aftredende bestuursleden? Ja, er komt straks misschien wel een plek vrij voor JOU!

De leden van het landelijk bestuur besteden gemiddeld 15 uur per week aan deze taak. Hier tegenover staat een bestuursvergoeding in zowel tijd als geld vanuit de SBOH. Dit is voor de duur van minstens één jaar, samen met 8 of 9 andere enthousiaste aios. Omdat de bestuursleden gemiddeld één tot anderhalf jaar actief zijn en het gehele jaar door wisselen, zijn er ook nu vacatures voor bestuursleden! Dus heb je interesse, wil je meer weten of wil je solliciteren en ons komen versterken? Neem contact met ons op via [email protected] of kijk voor meer informatie op www.lovah.nl.

Aftredend

Lysbert Harth

olt Lysbert Harth olt

Wat zijn dingen die je frustreerden?

Het lastigst vond ik het voeren van de CAO-onderhandelingen. Er spelen zoveel factoren, waarop je niet altijd direct invloed hebt. Het blijft een kunst om continu verschillende belangen tegen elkaar af te wegen en toch voor een zo goed mogelijk resultaat te gaan.

Wat neem je mee voor je verdere carrière?

De groei in intensief samenwerken. Vaardigheden in financieel beheer van een vereniging. Inzicht in hoe (politieke) onderhandelingen en processen lopen.

Wat wil je de aios meegeven?

Blijf je afvragen waarom je dingen doet, zoals je ze doet. En als je vindt dat iets anders of beter kan, doe daar dan wat mee!

Wat voor type moet jouw opvolger zijn?

Pro-actief, nieuwsgierig en betrokken. Je hoeft niet per se ervaring te hebben op bestuurlijk vlak. Binnen de LOVAH krijg je juist de kans deze ervaring op te doen.

Door: Petra Peek / Wendeline Alderlieste Redactielid / Redactielid

Aanstorm

Naam: Anne-Eva Speeks Functie: Algemeen bestuurslid, per oktober 2014 voorzitter

end


Komende jaren verandert er enorm veel in de gezondheidszorg en lijkt het erop dat huisartsen steeds meer toegeschoven krijgen. Ik vind het belangrijk dat aios hierover geïnformeerd zijn en daar zo goed mogelijk op voorbereid worden. Het is leuk om deze ontwikkelingen te volgen en na te denken over hoe het nog beter kan.

Wat zijn jouw doelen?

Ik vind het belangrijk dat aios weten wat de LOVAH doet en waarvoor je bij ons terecht kunt. Ook wil ik de belangen van aios duidelijk vertegenwoordigen bij organisaties in huisartsenland, te denken aan LHV, NHG enzovoort.

Anne-Eva Sp

eeks

Anne-Eva Sp

eeks

Wat zou het bestuurswerk kunnen bijdragen aan je verdere carrière?

Zowel als waarnemer maar ook als praktijkhouder zal ik mijn voordeel ervan kunnen doen als ik weet wat er speelt bij bijvoorbeeld de LHV of hoe onderhandelingen tussen partijen gevoerd kunnen worden. Daarnaast is dit een mooie kennismaking met alle bestuurlijke en organisatorische mogelijkheden als huisarts.


Haal uit je opleiding wat er in zit! Er zijn zo veel mogelijkheden, zowel op onderwijs gebied met bijvoorbeeld een differentiatie als op organisatorisch vlak bijvoorbeeld binnen de LOVAH. De LOVAH is er voor èn door aios dus laat je stem horen!

18


Aftredend Naam: Lisette Keppel Functie: Aftredend secretaris, bestuurslid Werkgroep Onderwijs Periode in LOVAH-bestuur: 1 jaar


Na enige tijd in de Werkgroep Onderwijs smaakte het naar meer, ik was besmet met het LOVAH-virus! In het LOVAH-bestuur vond ik de leerzame en uitdagende ervaring waar ik naar zocht. Het was een mooie aanvulling op het prachtige werk in de spreekkamer waar ik graag de nodige energie in wilde stoppen en ongetwijfeld een hoop positieve energie voor terug zou krijgen.


Eén van de leukste dingen is dat de LOVAH echt op de kaart staat, alle positieve geluiden in de wandelgangen, leuke reacties, complimenten én kritische noten, het enthousiasme en de betrokkenheid van de LOVAH dat van veel kanten wordt geprezen. Mensen die bij een activiteit vertellen hoe leuk het toch is om ook aios uit andere steden te leren kennen, de laagdrempeligheid op vergaderingen, congressen, borrels. Die verbinding, dat gevoel, maakt dat ik elke keer weer opnieuw fluitend bezig ben met mijn LOVAH-taken, dat betaalt de energie die je er in stopt dubbel en dwars terug. Dat maakt de LOVAH echt een onderdeel van de kers op de taart van mijn tijd als huisarts in opleiding!

el Lisette Kepp el Lisette Kepp


Met een goed doordacht plan, een missie waar je met z’n allen voor gaat en je sterk voor maakt, met enthousiasme, oprechte betrokkenheid en bovenal sámen, kom je overal! Citius, altius, fortius (sneller, hoger, sterker)!


19

Naam: Monique Stam Functie: Aftredend webmaster/ algemeen bestuurslid Periode in LOVAH-bestuur: 1 jaar

Aftredend

Wat vind jij het leukste aan het bestuurswerk?

Je kan ideeën vormgeven en uitwerken. Je werkt samen met een enthousiaste groep aios die dezelfde instelling hebben, aios die graag willen werken aan een nog betere opleiding. Dit geeft veel energie doordat je met een gezellige groep echt iets kan bijdragen.

Wat zijn dingen die je frustreerden? Monique Stam

Monique Stam

Wat mij voornamelijk frustreert is dat aios denken dat dingen niet veranderd kunnen worden en daardoor soms passief blijven.


Niet bij de pakken neerzitten, doe iets met je ideeën. Er zijn vast meer mensen die jouw ideeën delen. Besturen is leuk en leerzaam en de tijdsinvestering waard!


Als webmaster is het handig om affiniteit te hebben met internet en computers, maar dat is geen must. Als je het leuk vindt om een keer iets anders te doen dan huisartsgeneeskundig werk, is dit wellicht een leuke nieuwe uitdaging. Als algemeen bestuurslid moet je zin en energie hebben om je neus overal in te steken en daar mee aan de slag te gaan.

Aftredend Naam: Pim Schout Functie: Aftredend bestuurslid Sponsoring Periode in LOVAH-bestuur: oktober 2013 - augustus 2014


Het samen een organisatie op poten zetten die dingen aan de kaak kan stellen, waarbij ieders individuele kwaliteiten gebruikt worden om een goed team te smeden. Verder is het erg leuk om een inkijkje te krijgen in bestuuren huisartsenland en alle processen die erachter schuilgaan.


Ik ben heel blij dat de sponsoring van de LOVAH verder geprofessionaliseerd is onder andere door de sponsor gedragscode die door alle niveaus van de LOVAH worden gebruikt. Ik denk dat ik qua sponsoring een stabiele inkomstenbron voor de komende jaren heb kunnen creëren. Daarnaast het brainstorm symposium van 18 september!

Pim Schout Pim Schout

Wat neem je mee voor je verdere carrière?

Het teamwork wat je moet verzetten in een bestuur is iets wat me ook in de huisartsenpraktijk van pas gaat komen.


Schroom niet om dingen op te pakken waar je in je dagelijkse bestaan tegenaan loopt. Het kan heel leuk en verfrissend zijn je bezig te houden met iets wat net buiten je dagelijkse werk ligt.


Iedereen die een mening heeft over de opleiding of het huisartsenvak en dat om wil zetten in iets concreets is geschikt voor het bestuur!

Aftredend Naam: Nienke Kessels Functie: Aftredend voorzitter Periode in LOVAH-bestuur: januari 2013 t/m oktober 2014 januari - maart 2013: algemeen bestuurslid maart - oktober 2013: vice-voorzitter oktober 2013 - oktober 2014: voorzitter

Naam: Maarten van Woelderen Functie: Algemeen bestuurslid Periode in LOVAH-bestuur: augustus 2013 - september 2014



Ik werd mij nog sterker bewust van alles wat er speelt. Als je een jaartje meedraait in het bestuur, leer je vooral dat de voorname positie die huisartsen in het Nederlandse zorglandschap innemen niet vanzelfsprekend is. Als wij ons niet blijven inzetten voor het behoud en verder uitbreiden van die positie zullen we deze ongetwijfeld eens verliezen. Dit is in het verleden al meerdere malen aan de orde geweest.

Besturen vanuit de menselijke maat. Zoeken naar de verbinding tussen de ivoren toren en het werkveld. Binnen de organisatie: de juiste mensen op de juiste plek zetten, zodat iedereen zijn talent kan gebruiken.


De enorme professionalisering die we in de afgelopen anderhalf jaar hebben doorgevoerd. Het geeft een enorme kick om te zien wat we allemaal bereikt hebben in zo’n korte tijd.


One-men-shows. Besturen gaat niet om jezelf, maar om het grotere geheel. Een van de grootste uitdagingen van besturen vind ik mensen op de juiste manier aansturen. Niet te los, niet te vast. Binnen de visie, maar ook ruimte voor eigen creativiteit. Niet te controlerend, maar wel tijdig aan de touwtjes trekken. Maximale ontplooiing van bestuursleden, maar wel met het LOVAH belang voorop.

Wat is voor jou een hoogtepunt geweest? els Nienke Kess els ss Nienke Ke

Maarten van Maarten van

Woelderen Woelderen

Ik heb samen met mijn medebestuursleden veel tijd en energie gestoken in de CAO voor huisartsen in opleiding. Dat heeft voor de CAO 2013 en 2014 een acceptabel resultaat opgeleverd. Belangrijker nog is dat voor 2015 serieus werk gemaakt wordt van één CAO voor alle werknemers van de SBOH, dus aios huisartsgeneeskunde en ouderengeneeskunde. Zij kregen altijd een betere beloning dan wij.


Met verwondering en oprechte interesse kom je heel ver. Werk samen, dat is leuker en vele malen effectiever dan alleen. Als je vindt dat dingen niet goed geregeld zijn: stop met klagen en denk in oplossingen.

De LOVAH heeft in haar bijna 35-jarig bestaan een stevige positie verworven in de bestuurswereld rondom de huisartsopleiding. Die positie kunnen we echter maar ten dele uitbaten, met name omdat de opleiding slechts drie jaar duurt. Ik heb weleens gedacht hoeveel meer we zouden kunnen bereiken als bestuursleden een periode zouden hebben van vier jaar.




Intern is de organisatie nu goed op orde. Het zou leuk zijn als mijn opvolger zich meer naar buiten richt en zich richt op politieke vraagstukken en het uitbrengen van standpunten. Ik denk dat we ons meer mogen profileren als huisartsen van de toekomst. Met een achterban van 1900 leden staan we erg sterk!

20

Aftredend


Het belangrijkste is dat je er plezier in hebt naast je opleiding je te verdiepen in de organisatie die de opleiding vormgeeft. Ik geloof dat ieder type zijn eigen waarde binnen een bestuur kan hebben. Het klinkt misschien wat vaag maar je komt het best uit de verf als je dicht bij jezelf blijft.


21

Hipocrates exchange

Wist je dat...

roken

beschermend werkt?

Een reisverslag van een Hippokrates exchange naar Ierland - april 2014 Gedurende de twee weken durende uitwisseling was ik grotendeels te vinden op Achill eiland in het westen van Ierland; het grootste eiland, wat door een brug verbonden wordt met het vasteland. Hier werken vier huisartsen voor een polulatie van 3500 patiënten, en ongeveer 500 meer in de zomer. Achill heeft een vergrijzende populatie en is dus vergelijkbaar met Nederland. Ik heb kunnen meekijken in een stadspraktijk in Galway, een congres in Cork bijgewoond en kunnen genieten van de prachtige omgeving. Een extensieve kijk in een andere keuken! Door: Lizel Flinkenflögel Huisarts Het geweldige van een uitwisseling is dat je een participerende observant mag zijn; een deelnemer en tegelijkertijd een outsider. Een tachtig jarige Ierse vrouw met COPD die in haar jongere jaren in New York had gewoond en weer terug was gemigreerd naar Ierland deelde met mij de beste reden die ik tot noch toe heb gehoord om te blijven roken. ‘De politiechef zei tegen mij dat het veiliger is om te allen tijden een sigaret aangestoken te houden om mezelf te beschermen. Daarmee kon ik namelijk iemand verbranden indien die mij zou lastig vallen…en om het aangestoken te houden, moest ik wel blijven hijsen’. Er zijn veel verschillen in de zorgsystemen tussen Nederland en Ierland en dit heeft vanzelfsprekend consequenties voor je competenties als huisarts, hiernaast een greep uit mijn waarnemingen.

Hippokrates uitwisselingsprogramma Zou je wel eens over de Nederlandse grenzen willen kijken hoe het huisartsenvak daar geregeld is? Ga op tweeweekse stage! De LOVAH Werkgroep Europese Samenwerking helpt je hierbij. Er is meer mogelijk dan je denkt! Bij enkele instituten geldt dit als reguliere stagetijd en vergoeding is mogelijk via het persoonlijk budget internationale activiteiten. Voor meer info mail naar: [email protected].

Organisatie

‘Bij mijn inbreng dat ik aan patiënten wel eens vraag naar cocaïne gebruik of naar orale seks werd er met rode hoofden mijn kant opgekeken en gezamenlijk geuit ‘going Dutch’!’

Achill is de plek voor wie avontuurlijk is ingesteld, wekelijks wordt er een visite gedaan op twee verschillende eilanden. Tijdens een bootreis wordt je geregeld vergezeld door dolfijnen. Ambulances doen er ongeveer een uur over om ter plekke te komen, dus als huisarts sta je er echt alleen voor. Als deze kan landen, wordt de heli ingezet. Overdracht vanuit de boot naar de heli is hier niet abnormaal. De vier huisartsen hier leveren vierentwintig uur zorg, ze wisselen de avond en nachturen in een wekelijks roulerend systeem af.

Samenwerken

Eens in de twee weken is er een eerstelijnsvergadering waarbij de verpleegkundigen, fysiotherapeut en andere zorgverleners patiënten kunnen bespreken. Het gemak waarmee zorgverleners elkaar consulteren is echt geweldig. Een bezoek aan het plaatselijke verzorgings-/verpleeghuis maakte duidelijk dat hier dezelfde frustraties spelen als in Nederland. Verzorgenden lijken soms meer bezig te zijn met het rapporteren dan met de patiënt zelf.

Communicatie

Over seksualiteit wordt nauwelijks gesproken tussen arts en patiënt, als er een keer gerefereerd wordt naar een geslachtsdeel dan gaat het over ‘down below’. Het is gebruikelijk dat als een mannelijke huisarts de geslachtsdelen van een vrouw moet onderzoeken, dit altijd in het bijzijn van een andere vrouw of 22


verpleegkundige plaatsvindt.

Maatschappelijk handelen

Voor bewoners van Achill werd een dag ‘Gezond ouder worden’ georganiseerd. Hier presenteerden de huisartsen over huidkanker en andere veelvoorkomende huidaandoeningen. Ook waren er werkgroepen omgaan met pijn en hoe houd je jezelf in beweging. Ik vond het heel bijzonder om te zien hoe de huisarts hier echt in het midden staat van de gemeenschap en daarmee bijdraagt aan preventie.

Medisch handelen

Het meest opvallende was dat er nauwelijks richtlijnen zijn. In ieder geval niet op zo’n grote schaal als in Nederland. Wel kijken ze veelal naar hoe hun buurland Engeland het doet, waar meer richtlijnen zijn. Een andere waarneming is dat niet alle huisartsen opgeleid worden om kleine ingrepen te doen, wel doen ze allemaal een stage bij de kindergeneeskunde.

Professionaliteit

In Achill weet iedereen wie je bent, het is onmogelijk om anoniem te blijven. Persoonlijk was ik ontzettend onder de indruk hoe Noreen, de huisarts met wie ik mee keek, vier kinderen heeft en er een actieve hobby op nahoudt. Haar breiwerkjes werden in de lokale toeristenwinkel goed verkocht!

Kennis en Wetenschap

Tijdens een nascholing KNO werd het me duidelijk dat er bepaalde zaken minder besproken worden in het westen van Ierland, wellicht ook niet gek met een vergrijzende populatie. Bij mijn inbreng dat ik aan patiënten wel eens vraag naar cocaïne gebruik of naar orale seks werd er met rode hoofden mijn kant opgekeken en gezamenlijk geuit ‘going Dutch’!

Waarom een exchange (naar Ierland)? Participerend observeren; In geval van Ierland: ruimhartige mensen; Relativeren van eerstelijns gezondheidszorg; Innoverende ideeën opdoen; Een ander taal oefenen.

Haha@aios: De overgang Door: Daan Haverkamp aios Erasmus MC Komt een man bij de dokter: Frans, een boom van een kerel van 52 jaar, komt bij mij omdat hij de laatste tijd zo moe is. Hij slaapt slecht, voelt zich futloos. Ook heeft hij wel veel stress. Nadat ik hem vraag of hij zelf een idee heeft wat het zou kunnen zijn vraagt hij mij: ‘Dokter, ben ik soms in de overgang?’


23

De straatdokter

De

straatdokter Heb jij weleens een dakloze patiënt op je spreekuur?

Marcel Slockers is werkzaam als straatdokter. Dit doet hij naast zijn werk als huisarts en huisartsopleider. In een interview vertelt hij ons wat dat inhoudt, wat voor problemen er spelen bij de dakloze populatie en wat wij als aios daarin kunnen bieden.

gemeenschappelijke aanpak. Hierbij horen begeleid wonen, patiënten activeren, ze helpen met hun somatische aandoeningen en leren omgaan met geld.

Door: Rick van der Boog Redactielid

Je bent werkzaam als straatdokter, zou je kunnen uitleggen wat dat inhoudt?

De levensverwachting bij daklozen is sterk verminderd, kunnen wij als aankomende huisarts daar iets aan verbeteren?

Als straatdokter doe ik spreekuur in een tehuis voor daklozen in Rotterdam. Ik zie daar mensen die een plek voor de nacht zoeken. Ook run ik daar een verpleegafdeling/ziekenboeg. Daarnaast is er een woonafdeling voor uitgezworven zwervers. Ik zie veel huisartsgeneeskundige zaken, het is een bonte verzameling van psychiatrische en soms heftige somatische aandoeningen met veel co-morbiditeit. Zo diagnosticeerde ik drie weken terug iemand met open tuberculose!

Daklozen sterven vijftien jaar eerder dan andere Rotterdammers. Binnen Nederland is geen bevolkingsgroep aan te wijzen die eerder sterft. Zorgen dat mensen niet dakloos worden, lijkt het meest van belang. Mensen na detentie onverzekerd laten rondlopen maakt de boel erger. Als dokters moeten we weten dat het hebben van een verstandelijke beperking zonder mantelzorg de kans

‘De inspectie heb ik gemeld dat ik illegaal pillen uitdeel die door anderen niet geslikt zijn’

Kom je veel psychiatrie tegen? Om als dakloze een pas te krijgen voor de nachtopvang moet je een centraal onthaal pas hebben van de gemeente. De gemeente geeft die alleen als je OGGZ problematiek hebt, dit betekent psychiatrische en of verslavingsproblematiek. Je kan geen plek in de nachtopvang hebben alleen maar omdat je in scheiding ligt. Vaak is het al duidelijk dat er sprake is van psychiatrische problematiek omdat mensen contact hebben met de forensische psychiatrie. Ik zie nogal

24


wat daders van huiselijk geweld. Voorheen kreeg je als slachtoffer van huiselijk geweld vervangende woonruimte. Nu wordt vaak de dader heen gezonden. Overigens is psychiatrische problematiek niet de enige reden om contact te zoeken met de straatdokter.

Is bij deze populatie de psychiatrische problematiek moeilijker te behandelen? Veel psychiatrische ziektes klaren op als je mensen rust en regelmaat gunt. Dakloos zijn verergert het. Bij verslaving en psychosen heb je veel meer kans op dakloosheid. Behandeling van psychiatrische problemen lukt alleen met een

op dakloosheid fors vergroot. Het onderkennen van een verstandelijke beperking is sinds kort mogelijk met de SCILL test (te vergelijken met de MMSE test). Adequaat samenwerken en op tijd inschakelen van ACT-team (Assertive Community Treatment team) kan helpen. Het algemeen maatschappelijk werk kan belangrijk zijn in een ver voorstadium.

De dakloze populatie lijkt mij een complexe patiëntengroep, heb je tips om hiermee om te gaan op het spreekuur? Realiseer je dat daklozen bijna allemaal somatische, psychiatrische en verslavingsproblemen hebben. Daarnaast is uit recent onderzoek gebleken dat 29% een verstandelijke beperking heeft. Laat je niet inpakken door hun straattaal, ze hebben vaak een verhaal van tien zinnen waaruit hun zelfredzaamheid schijnbaar lijkt. Dat is vaak een façade waarachter vaak een verstandelijk beperking verborgen zit, weet daar doorheen te kijken. Zorg als huisarts dat je niet de dealer van de verslaafde patiënt wordt en schrijf geen sedativa voor.

Zijn er specifieke hulpinstanties die wij zouden kunnen inschakelen? Vrijwel elke GGD heeft een vangnet en adviesteam met gemotiveerde verpleegkundigen. De gemeente (wethouder) is volgens regelgeving wettelijk verantwoordelijk voor opvang voor mensen met ernstige OGGZ problematiek . Als professionals mogen we wethouders daar aan herinneren. Binnen opvanginstellingen werken vaak gemotiveerde mensen. Werk daar nooit alleen maar gebruik hun deskundigheid, het liefste verpleegkundigen. Daklozen hebben vrijwel nooit mantelzorgers.

Is er een financiële ondersteuning voor onverzekerde dakloze patiënten die op het spreekuur komen? De GGD is verantwoordelijk voor de organisatie van de zorg, de verzekeraar voor de financiering. In Rotterdam heeft de GGD de coördinatie van het Straatdokter project op zich genomen. Achmea betaalt voor de verzekerden maar geeft een extra toeslag op de inschrijvingen. Daarnaast wordt zorg voor illegalen door de GGD bij het Zorginstituut (voorheen CVZ) verrekend. De vele onverzekerden geven niet direct problemen bij de straatdokter consulten. Wel speelt het probleem bij doorverwijzen en medicatie. De inspectie heb ik gemeld dat ik illegaal pillen uitdeel die door anderen niet geslikt zijn, terwijl ik geen BIG-geregistreerde apotheker ben. Het laffe antwoord wat ik kreeg was dat ze het niet goed vonden maar geen betere oplossing weten en alleen tot actie overgaan als er bewijzen zijn dat ik er fouten bij maak.

Haha@aios: Tweedehands schimmel Door: Hanne van Lier, aios VUmc ‘Dokter, ik heb een plek op mijn arm sinds een paar dagen. Hij jeukt, lijkt iets groter te worden en schilfert. Een vriendin van mij dacht aan kringloopworm. Kan dat?’


25

Eilandperikelen

Anekdote

Eilandperikelen deel 2

Een bijzonder peerassessment

Door: Eva Brandse Derdejaars aios VUmc en glucose), echo’s, ‘Wat maakt het werk van eilanddokters d-dimeer en anders dan aan de wal?’ Met deze zwangerenbegeleiding vraag vertrok ik vanuit mijn eigen reizigersadvisering behoren ook tot de opleidingspraktijk op het verstedelijkte mogelijkheden. Als patiënten ingestuurd platteland, richting Holwerd, Friesland. moeten worden, gebeurt dat met de Nu heb ik al veel gereisd in mijn leven, reddingboot of de (trauma)heli. maar onder andere door de vakanties De patiënt die me het meest bijgebleven, is een 95-jarige met mijn ouders naar Terschelling is werd mijn vakantiegevoel al behoorlijk breedsprakige Duitse man. Hij komt aangewakkerd op de Afsluitdijk. Voorbij samen met zijn kinderen van rond de Harlingen begon het echte avontuur met 70 jaar naar een wond laten kijken, die plaatsen zoals Bartlehiem die we alleen is ontstaan omdat hij gevallen is met zijn maar kennen van de Elfstedentocht. elektrische fiets. De man komt al meer Na een rustgevend ritje over de Friese dan 50 jaar op Ameland, de laatste jaren de hele zomer. provinciale wegen zijn leeftijd kwam ik aan bij ‘Eilanddokter: allround, Ondanks is zijn laatste bezoek Veerdam Holwerd. Na zelf doen, hard aan de huisarts in 1999 een drankje werd ik veel door de laatste boot werken in de zomer, geweest! konden we in 45 minuten naar maar dit alles wel in een Verder door het aanwezige Ameland gebracht, rustgevende atmosfeer’ röntgenapparaat waar ik nog meer kon een meisje met een onthaasten. Met de bus zonder OV-chipkaart. Hier verkoopt pijnlijke elleboog een tochtje naar het de buschauffeur nog kaartjes, ‘want dan vasteland besparen. De foto’s worden heb je nog contact met de mensen’. doorgestuurd naar Dokkum, waardoor Daar hoorde mijn collega de bus al overleg makkelijk gaat. En ook handig: aankomen, zo stil is ‘t, en stond bij de de assistente kan ingipsen. Iedere maandagavond en nacht bushalte te wachten. Maandagochtend beginnen we heeft mijn collega dienst voor het met het ochtendoverleg om 7.30 uur hele eiland. Er wordt gebeld door de om de dagindeling door te nemen. ambulanceverpleegkundige die een Inloopspreekuur voor eilanders en patiënt naar de praktijk komt brengen de toeristen. Iedereen komt met een na een collaps. Patiënte knapt niet direct duidelijk probleem naar de dokter. De op, of de dokter toch even mee wil toeristen zijn op vakantie, worden ziek kijken. Het lijkt hier wel de omgekeerde en hebben een duidelijk geformuleerde wereld. Na nog wat patiënten met kleine hulpvraag. De eilanders hebben ongemakken in het donker rijd ik op de vanwege het vele werk dat in het fiets terug naar ‘huis’ met om de halve seizoen verzet moet worden eigenlijk minuut het schijnsel van de vuurtoren. geen tijd om te komen en komen dus Eilanddokter: allround, veel zelf doen, alleen met het broodnodige. Er wordt hard werken in de zomer, maar dit alles hier veel zelf gedaan. Tweemaal in wel in een rustgevende atmosfeer. de week is er verrichtingenspreekuur. Voor meer informatie zie: Röntgendiagnostiek, basaal www.huisartsameland.nl bloedonderzoek (CRP, BSE, Hb,

De man met het

rode washandje op de markt

over giraffen en gekke patiënten Door: Sofie de Haan Redactielid

Een 50-jarige man die tot nu toe altijd gezond is geweest komt op de eerste hulp. Hij is benauwd en heeft een wat pijnlijk gevoel aan de borstkas. Ondanks de pillen van de huisarts nemen de klachten alleen maar toe. Op de SEH kijken we de man niet alleen pulmonaal, maar ook cardiaal na. De cardioloog komt de patiënt ook even zelf onderzoeken. ‘Misschien ben ik wel zieker geworden van de medicijnen?’ vraagt de man.

‘Dat denken patiënten altijd’, antwoordt de cardioloog iets geïrriteerd. En om de patiënt te illustreren hoe gek zijn opmerking over de medicijnen eigenlijk was, vertelt hij uit het niets een verhaal. ‘Kijk, het is net als de man met het rode washandje op de markt. De eerste dag dat je langsloopt en hem met een rood washandje ziet zwaaien denk je: ‘hé, wat doet die gek’. De tweede dag denk je : ‘goh hij staat er nog steeds’. En de derde dag ga je toch maar eens vragen waarom die man met het rode washandje op de markt staat te zwaaien. ‘Om de giraffen weg te jagen’, antwoordt die dan. ‘Maar’, zeg jij, ‘er zijn hier helemaal geen giraffen!’ ‘Ja’, zegt de man met het rode washandje, ‘dat komt omdat ik hier met deze washand sta te zwaaien’. ‘ De patiënt en zijn vrouw weten niets anders te doen dan te lachen om het verhaal van de cardioloog. Zich ondertussen afvragend waar zijn klachten vandaan komen. Vragen durft hij aan de cardioloog in ieder geval niet meer te stellen. En ondertussen vraag ik me af wie hier nou eigenlijk gek is geworden.

26



27

Mindfulness

Een hoofd

vol

...

Mindfulness voor en door de huisarts Door: Frederique Hartmann Derdejaars aios VUmc

De dag is nog niet begonnen of mijn hele agenda staat al vol: ‘oh nee Mw. Boots komt vanmiddag, ik moet om 17.30 uur stipt op het kinderdagverblijf zijn, welke boodschappen moet ik nog doen? Wat was de deadline voor dat artikel en symposium? Oh ja, ik moet de functioneringsgesprekken nog documenteren en rondsturen! Hoezo heeft Dhr. Visscher geen dubbele afspraak gekregen?’

Een herkenbaar hoofd van een huisarts? En dat allemaal om 7.55 uur in de ochtend! Of je nu huisarts, beurshandelaar of kinderboekenschrijver bent, ieder mens heeft de neiging om zich te verliezen in gedachten. Dingen die nog moeten, mogen, of leuke gebeurtenissen die hebben plaatsgevonden of die nog komen gaan. Vervelende ervaringen keer op keer afspelen in je hoofd in een verwoede poging er toch een cognitieve oplossing voor te vinden. Vaak zonder succes helaas. Dit komt omdat we van jongs af aan ook op deze manier worden getraind: cognitief. Hartstikke goed en fijn dat we die mogelijkheid en ‘tool’ tot onze beschikking hebben. Nadelig is echter, dat de balans vaak verstoord is, waarbij cognitief op scherp staan vaak de overhand heeft. Ons talent om te ‘denken’ heeft als effect dat we meer met onze aandacht bij de gedachten in ons hoofd zitten, dan dat we daadwerkelijk met aandacht aanwezig zijn bij hetgeen wat er op dat moment plaatsvindt, het NU. Dat is de essentie van mindfulness: aandachtigheid. Het is een uitnodiging om op een niet-oordelende, open, vriendelijke

28


Er bestaan bijna geen huisartsen die niet de dagelijkse tijdsdruk voelen, de druk van lastige patiënten, de ‘hetkan-altijd-beter-qua-medische-kennisdruk’, de struggle van de werk-prive balans, etcetera. Het beoefenen van mindfulness, eerst een basisopleiding tijdens mijn studie geneeskunde, en nu de trainersopleiding tijdens mijn opleiding tot huisarts, heeft me ontzettend veel inzicht gegeven en ruimte heeft gecreëerd. Bijvoorbeeld inzicht in hoe vaak ik er eigenlijk niet echt ben, zoals tijdens een druk spreekuur, waar ik een aangeleerd medisch riedeltje afspeel. Aandachtig en open naar de patiënt luisteren geeft echter zoveel meer inzicht en ruimte om mensen ‘echt’ te zien. En dit is niet iets wat ten koste gaat van het medisch technische stuk, het is slechts een aanvulling. Een hele waardevolle aanvulling, omdat patiënten het echt voelen. Daarnaast geeft het een ruimere, meer open blik naar je patiënt, de mens in zijn geheel. We weten allemaal dat de oorzaak

depressies. Het wordt echter al veel breder ingezet bij allerhande beelden, zoals chronische pijn, moeheid, SOLK-klachten, anorexia, stress, burnout; bij kinderen met ADHD/ADD en voor ouders die opvoedproblemen ‘denken’ heeft ervaren.

Ons talent om te als effect dat we meer met onze aandacht bij de gedachten in ons hoofd zitten, dan dat we aanwezig zijn bij hetgeen wat er op dat moment plaatsvindt van een ziek lichaam een disbalans op verschillende niveau’s kan zijn, en mijn ervaring is dat patiënten meer dan bereid zijn om hierover te praten en in te verdiepen.

manier te ‘zijn’ bij wat er op dat moment gebeurt. Makkelijker gezegd dan gedaan: de jarenlange training die je gedurende je leven hebt ondergaan, heeft van je cognitie een absolute ‘pro’ gemaakt, en die laat zich niet zomaar verdringen! Het is een behoorlijke investering om (zelf)bewust te worden van de momenten waarop je jezelf verliest in

denken. Oordelen, zorgen, plannen en verheugen. Allemaal zaken die we stuk voor stuk herkennen en een groot deel van onze tijd en aandacht in beslag nemen. En dit alles terwijl het enige moment waarin ons leven zich daadwerkelijk afspeelt het nu is; niet gisteren, niet morgen, maar NU!

In de medische wereld is mindfulness geïntroduceerd door John Kabat Zinn. Het betreft een eeuwenoude stroming afkomstig uit het Boeddhisme. Hij heeft hiervoor een hedendaagse training ontwikkelt die ook wetenschappelijk onderzocht is en nog steeds wordt. Mindfulness is reeds effectief gebleken bij patiënten met recidiverende Wil je meer weten, kijk op: www.mindfulness-trainingen.nl www.mindfulness-opleiding.nl Of mail: [email protected]

In de training worden mensen door verschillende oefeningen steeds uitgenodigd om terug te komen in het hier en nu. Als tool wordt hiervoor onder andere je eigen lichaam gebruikt. Door het continu trainen van je aandacht, worden er andere verbindingen in de hersenen gelegd, die je helderheid verhogen en je intelligentie vergroten. Door meer aandacht naar lichamelijke sensaties te brengen word je ook bewuster van signalen die je lichaam uitzendt, bijvoorbeeld over je fysieke grenzen. Hierdoor kun je beter voor je lichaam en geest zorgen. Het belangrijkste verschil met cognitieve gedragstherapie is dat je daarbij de aanwezige gedachten gaat onderzoeken en je gestimuleerd word om andere gedachten/ overtuigingen aan te leren, die meer helpend voor je zijn. Bij mindfulness word je bewust gemaakt van de aanwezige gedachten en word je uitgenodigd om deze gedachten te laten voor wat ze zijn, je er niet

meer mee te identificeren. Alsof je een helderblauwe lucht bent waar af en toe een wolk voorbij drijft die je bekijkt en dan vervolgens weer laat wegdrijven, zonder er verder iets mee te doen. Doen is natuurlijk een essentieel onderdeel van ons vak. Op gepaste momenten wat meer ‘zijn’ is echter een hele verademing, zowel voor jou als voor de patiënt. Gun jezelf dat, het kan een prachtige aanvulling zijn op ons prachtige vak!

Haha@aios: Vloerkleed Door: Anoniem In het kader van de veiligheid is bij een dementerende valgevaarlijke oude dame haar huis gesaneerd. Het gas is afgesloten, de vloerkleden zijn eruit. Ook is er meer loopruimte rondom de bank, waarop zij het grootste gedeelte van haar dag doorbrengt. Een week later kom ik op visite om te kijken hoe het met haar gaat. Onderaan de trap ligt een groot en zwaar vloerkleed wat verfrommeld op een hoopje. ‘Wie heeft dat daar nu zo neergelegd?’ vraag ik haar. ‘Oh, ik vond het maar ongezellig, dus heb een vloerkleed van boven gehaald vanmorgen’. Soms kun je dingen maar beter bij het oude laten.....


29

-- ADVERTORIAL --

Column

Boterham

met

kaas

Door: Arie Bastiaansen Eerstejaars aios universiteit van Harderwijk

Win toegang tot één van de

Wellness locaties

van de

Thermen & Beauty Group!

Het is kwart voor acht als ik Horst in rijd. Weer een nieuwe dag vol verrassingen. Het regent pijpenstelen. Mń 206 parkeer ik voorzichtig naast het perkje waar ik vorige week al eens mń autosleutels ben kwijtgeraakt. Eén van de ‘gelukkige’ momenten van mijn eerste week in de praktijk. Want ja, ik ben net begonnen. Nu net de tweede week. Ik ben een groentje, een haio, een aios, in de ogen van sommige mensen nog een co of zelfs student.

Ben je ook toe aan ontspanning en een beetje warmte in deze gure tijden? Stuur ons dan een mail met een briljant idee voor het thema van het komende bulletin! De beste inzendingen ontvangen 2 sauna dagentree kaarten te besteden bij één van de luxe Thermen vestigingen door heel Nederland.

Dokter Arie noemen de assistentes me. Zo stellen ze me dan ook voor aan de patiënten. Alsof ik nu al de stamgast ben van het dorpscafé. Waar overigens juist mijn opleider de meest geziene gast is.

De vestigingen bieden alle faciliteiten voor een heerlijke dag genieten en ontspannen in een luxe en warme omgeving. Alles op het gebied van pure rust en ontspanning is aanwezig. Je kunt je bezoek desgewenst ook uitbreiden met diverse beautybehandelingen en massages. Ook op culinair gebied zijn alle ingrediënten aanwezig.

Soms lijkt het nog wat ongelovig: huisarts in opleiding. En dat dan in Harderwijk, of all places. Iedereen die me vraagt of ik nou in Utrecht of Nijmegen zit kijkt me dan raar aan: ‘De universiteit van Harderwijk? Die hebben toch geen huisartsenopleiding?’ Wel dus. De vraag is welke malloot bij VWS dit plan nou weer heeft bedacht en uitgedacht. Of ze er überhaupt over nagedacht hebben, daar twijfel ik aan. Het idee is leuk. Laten we de provincialen ook eens een kans geven. Misschien dat de dorpspraktijk dan wel opvolging wacht? Of heeft het gewoon te maken met het feit dat het aantal werkloze artsen ineens zo gestegen is? Hoe het ook zij, feit is dat over de keuze van de opleiders er blijkbaar net zo weinig is nagedacht.

De deelnemende Thermen vestigingen vind je op: www.thermenenbeautygroup.nl

Stuur jouw topidee voor 1 december 2014 naar: [email protected] met vermelding van je naam, adres en telefoonnummer.

Mijn opleider: Ernst van der Waal, 52 jaar oud en 140 kilo schoon aan de haak. Klein en rond. Ken je zo’n opstapkrukje dat je nodig hebt om als kind in de spiegel te kunnen kijken, voor het tandenpoetsen? Van der Waal, of De Walvis zoals ik hem noem, heeft zo’n ding nodig als iemand op zijn onderzoeksbank ligt. Het krukje met wijkende pootjes dat zucht als hij erop gaat staan. Het arme krukje en dat al zoveel jaren… Hoe kom je zo dik, vroeg ik me direct af bij onze kennismaking. Het antwoord kreeg ik al snel. Tijdens ons eerste leergesprek, of beter eetgesprek, werd me duidelijk dat De Walvis duidelijk niet groot is geworden van worteltjes en doperwten. Op zijn aandringen pak ik tijdens het gesprek mijn broodbakje en pak daaruit mijn boterhammen met kaas. Het verschil tussen ons werd duidelijk toen hij uit zijn dokterstas een pakketje aluminiumfolie haalde. Aan één kant zag ik een donkere sliert hangen die als een slinger tot op de bodem van de tas hing. Hij opent het pakketje vakkundig, getraind als hij is, en daar verschijnen vier opgerolde, vette en plakkerige pannenkoeken met stroop. ’s Ochtends vroeg gebakken door mevrouw Van der Waal. En ja, ik vroeg me af hoe deze man ooit aan een vrouw gekomen was. Mijn gedachte bleek niet onterecht: mevrouw Van der Waal was zijn moeder. Die pannenkoeken zorgen ervoor dat hij goed kon werken. ‘Mijn zoon is mij Ernst’ zei ze dan, met een vette glimlach. Zou ze ook weten dat door haar pannenkoeken zijn saturatiemeter niet meer open kan, vanwege de verkleefde, aangekoekte stroop die ertussen zit? Enfin, ik neem mijn boterhammen met kaas tevreden mee. Trouw gesmeerd door mijn vriendin, trouw opgegeten door ondergetekende. Terwijl ik luister naar het gesmak van De Walvis, krijg ik ineens een ellendige gedachte: wat als dit wandelende cardiovasculaire risico voor me ineens een fataal hartinfarct krijgt? Mond-op-mondbeademing is al geen pretje, laat staan bij je opleider. Op hoop van zegen dan maar. Gelukkig biedt de pannenkoekenstroop in die situatie een zoete afleiding en een beetje extra energie voor het reanimeren.

30


De Bulletinredactie [email protected]

COLOFON Aan deze uitgave hebben meegewerkt: De Bulletinredactie: Wendeline Alderlieste Rick van der Boog Sofie de Haan Carolien Hogenhuis Petra Spellman-Peek En verder: Pim Schout Anne-Eva Speeks Irene de Boer Jorien Schönbeck Daan Haverkamp Herman Bueving Paulus Lips Hans Rode Eva Brandse Arné van den Bogerd Lisette Keppel

Lysbert Hartholt Maarten van Woelderen Monique Stam Nienke Kessels Arie Bastiaansen Marcel Slockers Frederique Hartmann Lizel Flinkenflögel Hanne van Lier Diewertje Weber Jeroen Schols Enkele anonieme aios

erlieste Wendeline Ald erlieste Wendeline Ald

Sofie de Haan Sofie de Haan

Rick van de

r Boog

Rick van de

r Boog

Vormgeving en uitgever: TheArd, Hollum Drukwerk: Drukland.nl

Carolien Ho

genhuis

Carolien Ho

genhuis

an-Peek Petra Spellm an-Peek Petra Spellm


31

Nieuws, info en achtergronden voor alle aios huisartsgeneeskunde. Gekkenwerk!?!

Recommend Documents