KWARTAALUITGAVE INTERNATIONAAL PERSCENTRUM JAARGANG XLVIII - AFLEVERING 1 - MAART 2010

K WA R TA A L U I T G AV E I N T E R N AT I O N A A L P E R S C E N T R U M J A A R G A N G X LV I I I - A F L E V E R I N G 1 - M A A R T 2 0 1 0

K WA RTA A L U I T G AV E

I N T E R N AT I O N A A L

PERSCENTRUM

J A A R G A N G X LV I I I - A F L E V E R I N G 1 - M A A RT 2 0 1 0

Nieuwspoort Nieuws is het driemaandelijks verschijnend magazine van het Internationaal Perscentrum Nieuwspoort REDACTIESECRETARIAAT: Lange Poten 10 2511 CL Den Haag T 070 - 346 94 40 E [email protected] I www.nieuwspoort.nl REDACTIE: Nicole Bodéwes, Josine Boven, Benno Bruggink, Paulus Eras, Jaap Folkerts, Lars Kuipers, Gijs Korevaar, Bart van Leeuwen, Margriet van Lith, Vincent Schepman (vormgever), Milja de Zwart (hoofdredacteur) MEDEWERKERS DIT NUMMER: Reinier van Delden, Joop van Reeken, Patrick Spijkerman, Kerstin Schweighöfer, Max van Weezel, ILLUSTRATIES: Jos Collignon (pag. 7, 20) Tom Janssen (pag. 20) KIK (omslag) Ien van der Laan (pag. 20) Ruben Oppenheimer (pag. 20) TRIK (pag. 20) FOTO’S: Jörgen Caris/Hollandse Hoogte (pag. 3, 7) Corbino (pag. 4) Martijn Beekman (pag. 9) Aertjan Grotenhuis (pag. 8) Lars Kuipers (pag. 3, 24) Pfizer (pag. 4) Carola Sewing (pag. 19, 21, 22, 23) Peter ter Velde (pag. 3, 12, 13) Joop van Reeken (pag. 3, 15, 17) VORMGEVING: Vincent Schepman T 079 - 352 27 02 E [email protected] ADVERTENTIE-EXPLOITATIE: Steven Veenendaal Lange Poten 10 2511 CL Den Haag T 070 - 346 94 40 F 070 - 364 23 80 E [email protected] DRUK: UnitedGraphics ISSN 2210-2507

Kopij voor het juninummer dient uiterlijk vrijdag 21 mei bij de hoofdredacteur ([email protected]) te zijn ingeleverd.

1

14

Nieuwspoort Nieuws, u las het goed. De redactie heeft besloten Nieuwspoortforum te laten varen en terug te keren naar de oude naam. Omdat we het accent willen verleggen. Van de puur persoonlijke noot naar journalistiek in alle toonaarden. En ook gewoon omdat Nieuwspoort Nieuws beter bekt.

4

AD-fotograaf Pim Ras won de Zilveren Camera met een bloederige foto van het koninginnedagdrama. Het voelt heel dubbel, zegt hij. “Het is een gruwelijk moment en tegelijk het hoogtepunt uit mijn carrière.”

16

Twee bladen in plaats van één. Ter kennismaking. In Korte Berichten de achtergrond van deze eenmalige samenwerking met Villamedia magazine, vaktijdschrift over journalistiek en media en opvolger van de Journalist.

6 “Het vrije woord is geen onbekommerd bezit. We moeten nog steeds de barricade op”, zegt Willem Breedveld, als hij de ruim veertig jaren die hij actief was in de politieke journalistiek overziet. Over hypes, commerciële druk en opgeblazen ego’s.

8

9

Voorzitter Max van Weezel voorziet een lange hete zomer rond het Binnenhof.

Wandelganger heeft opnieuw een woordvoerder in beeld. En wat Mozes al niet vermag...

Kijk- en leesvoer, maar ook de winnaar van de Inktspotprijs 2009, Jos Collignon, in de rubriek kunsten vliegwerk.

21

22

Barman Reinier van Delden vindt een linnen tasje in de kast en dat brengt een trein van gedachten aan vroeger op gang.

Haagse Society

24

11 Ondertussen, in Nieuwspoort... Lars Kuipers bezoekt een bijeenkomst van de Poorters Eerste Periode en constateert een generatieconflict.

12 Nederland ontwikkelde een lakmoesproef die voorspelt of iemand gevoelig is voor het posttraumatische stresssyndroom. Niet alleen een uitkomst voor militairen, ook voor journalisten, aldus NOS-verslaggever Peter ter Velde.

Oost – West: PvdA-Kamerlid Lutz Jacobi uit het Friese Wergea besloot na ettelijke nachtelijke debatten toch maar een kamer te huren in Den Haag. “Eigenlijk kom ik hier alleen om te slapen”, zegt ze over haar nomadenbestaan. Om er filosofisch op te laten volgen: “Gezelligheid komt uit de mens, niet uit de dingen.”

25

26

Politiek cryptogram: zet het brein aan het breekwerk, er ligt weer een mooi boek klaar voor de winnaar.

Nieuwe Poorters met In het vizier: Erik Schilp, algemeen directeur Nationaal Historisch Museum

Nieuwspoort Nieuws 1 - m a a r t 2 0 1 0 - 3

korte berichten +++ korte berichten +++ korte berichten

Nationaal Public Affairs Congres 2010: Ethiek of Mystiek? Wat betekent ‘public affairs’ belangenbehartiging - voor de democratie? Die vraag staat 19 april centraal op het ‘Nationaal Public Affairs Congres 2010: Ethiek of Mystiek’ van de Beroepsvereniging Voor Public Affairs (BVPA). De vereniging viert haar tienjarige bestaan met dat congres.

De BVPA signaleert dat de vorm waarin public affairs wordt beoefend sterk is veranderd in de afgelopen tien jaar. De vereniging stelt dat de focus van ‘het belang’ is verschoven en dat het vak professionaliseert. Daarom is het volgens de BVPA tijd voor reflectie op public affairs, in de eigen definitie ‘het strategische proces van inspelen op politieke besluitvorming en op veranderingen in de maat-

Nationale Ombudsman Alex Brenninkmeijer opent het jubileumcongres van de Beroepsvereniging Voor Public Affairs op 19 april in Den Haag. schappij en de publieke opinie die van invloed zijn op het functioneren van de eigen organisatie’. Lobby is in die definitie maar een onderdeel

Alle ‘witte stukken’ van de twintigste eeuw nu online De Tweede Kamer en de Koninklijke bibliotheek zijn bezig met een omvangrijk project. Op www.statengeneraaldigitaal.nl moeten in de loop van dit jaar alle Handelingen, Bijlagen en Aanhangsels van de vergaderjaren 1814-1995 staan. Dat zijn zo’n 12 miljoen bestanden. Nu al zijn alle stukken van de Eerste en Tweede Kamer vanaf 1900 digitaal beschikbaar. Het doel is om de complete set Handelingen uit de periode 1814-1995 door microverfilming te behouden voor het nageslacht en door digitalisering voor iedereen gratis toegankelijk te maken op het internet. Om een ingang te bieden in het complexe materiaal voor mensen die daarmee nog niet erg bekend zijn, is een aantal thema’s geselecteerd. Elk thema bestaat uit een beknopte beschrijving van een spraakmakende gebeurtenis, zoals de zaak-Menten, met daarbij een aantal links naar Kamerverslagen, Kamerstukken en/of Kamervragen waarin dat thema wordt behandeld. JB 4 - maart 2010 - Nieuwspoort Nieuws 1

van public affairs. Het congres duurt van half tien ’s ochtends tot zes uur ’s avonds en wordt gehouden op drie locaties aan het Lange Voorhout in Den Haag: Diligentia, de Kloosterkerk en Pulchri Studio. Nationale Ombudsman Alex Brenninkmeijer opent de plenaire sessie van het congres. Andere sprekers zijn journaliste Chazia Mourali, de Nederlandse ambassadeur in de Verenigde Staten Boudewijn van Eenennaam en de hoogleraren Gabriël van den Brink, Edward Grefe en Cees van Woerkum. Op het congres wordt ingegaan op de vraag welke gevolgen de veranderingen in het bedrijven van public affairs hebben voor de politiek, journalistiek, organisaties en individuen.

Drie thema’s staan centraal: Accountability - hoe meet je het succes van lobby? Ethiek - verkenning van de grenzen van het vak. Internationaal - loopt Nederland voorop met public affairs of valt er wat te leren in de wereld? Het jubileumcongres van de BVPA mikt behalve op de eigen beroepsgroep op politici, journalisten, communicatiespecialisten en wetenschappers. Voor informatie en aanmelding kunnen belangstellenden terecht op www.publicaffairscongres.nl. Politici, wetenschappers, studenten en leden van Nieuwspoort, de NVJ, Logeion of de Parlementaire Persvereniging krijgen de 50 procent korting op de inschrijvingskosten van 400 euro.

Pfizer Persprijs naar Marte van Santen Drie jaar geleden begon Marte van Santen met schrijven en met een missie: goed informatie overbrengen over complexe onderwerpen. Dit voorjaar won Van Santen de Pfizer Persprijs met haar in Esta gepubliceerde artikel ‘De wereld vs kanker’. Missie geslaagd, concludeerde de journaliste: “Een bevestiging dat dat inderdaad kan!” Juryvoorzitter Ben Crul roemde Vlnr: Carl Janssen, directeur business unit oncologie, Van Santens artikel, omdat het Pfizer; winnaar Marte van Santen; Ben Crul, juryvoorzitter Pfizer Persprijs. een “prettige mix heeft van wetenschappelijk goed onderDe overige genomineerden waren Susan bouwde en actuele informatie en persoonlijke verhalen over leven met kanker.” Koenen met de televisieproductie Laura & De publicatie paste ook heel goed in het Anne 4 Ever in opdracht van de KRO/RKK; Emmy Brekelmans postuum met de thema van de Pfizer Persprijs 2009: goede informatievoorziening over kanker. columns Emmy, tot in het einde der dagen in Viva; Jolande Withuis met Mijn kwaadVan Santen heeft een deel van het prijaardige onderhuurders in Trouw en zengeld, 5000 euro, beschikbaar gesteld voor een inloophuis voor kankerpatiënten Laurent Heere postuum met Ik ben dit lijf beu in BN/De Stem. waar Cheryl Boud, die zij interviewde, MdZ veel steun vond. Het andere deel stelt haar in staat aan een boek te werken.

korte berichten +++ korte berichten +++ korte berichten

Kees Berghuis wint Houten Fallus Hoewel het de eerste keer was dat Berghuis aan dit toernooi meedeed, was het niet de eerste keer dat hij tegenover een grootmeester stond. Berghuis vertelt: “De eerste keer was tegen Anatoli Karpov, de legende. Daar ging ik er razendsnel vanaf. Hij was nog wel zo aardig om met mij op de foto te gaan nadat ik hem vroeg: ‘Please, mister Karpov, look like you’ve been defeated.’ Die foto sierde uiteraard het RTL-personeelsblad met het onderschrift: ‘Het is wel duidelijk wie er gewonnen heeft’.” Muhren bleek te sterk voor Daarna delfde de RTL-journahet overgrote deel van de list nog een keer het onderdeelnemers. Zij verloor slechts spit tegenover Loek van Wely. ÈÈn partij en kwam uit op Dat het goed kan zijn je flink vier remises. Opvallende in de tegenpartij te verdiepen gelijkspeler was de jongste blijkt uit de voorbereiding van deelnemer aan het toernooi, Kees Berghuis. “Ik heb een Joram de Vries, de zoon van paar dozijn partijen van staatssecretaris Jack de Vries. Muhren bestudeerd en dat Die alleen al om de remise een leverde mij bruikbare kennis eervolle vermelding verdient. op. Bijvoorbeeld over haar Schaak en politiek, ze lijken onlosmakelijk met elkaar verbonden. Traditioneel vindt de woensdag na het Corus schaaktoernooi in IJmuiden een speciale parlementaire schaaksimultaan plaats. Dit jaar nam grootmeester Bianca Muhren het op tegen 29 schaakfanaten in de statenpassage van de Tweede Kamer. Het Torentjes Schaaksimultaan werd verrassend gewonnen door debutant op dit toernooi Kees Berghuis, chef Haagse redactie van RTL.

zet een zo complex mogelijke stelling neer en bidden dat zij blundert en niet ik. Dat lukte wonderwel. Het bord stond al snel in brand en op de 20e zet gebeurde waarop ik had gehoopt. Ze misrekende zich in een superscherpe stelling, waarin ik reeds het betere van het spel had. En ze tastte onder druk zo mis, dat ze afscheid moest nemen van een Kees Berghuis, chef politieke redactie RTL, wint het Torentjes volle toren. Toen deze notie tot haar doordrong, schudde Schaaksimultaan tegen grootze me meteen de hand.” meester Bianca Muhren. Het leverde Berghuis de wisselbeker op, waar door zijn openingsrepertoire: ze opent vrijwel altijd met pion e4, wat directe collega’s met jaloezie naar wordt gekeken. Zowel ik het liefste tegen me heb. En wat me ook opviel, was dat Frits Wester als Jos Heymans verloor van Muhren. De beker ze geregeld partijen verloor in de vorm van een witte die heel ingewikkeld waren. toren, door deze zelfde colleDan verrekende ze zich nog ga’s misprijzend Houten Fallus wel eens. Mijn strategie was genoemd, staat het komende dus simpel: ik trek haar met jaar trots in de vensterbank een ongebruikelijke opening op de RTL-redactie. die ik goed beheers meteen uit haar vaste openingskennis, JB

Bij deze Nieuwspoort Nieuws: Villamedia magazine Met dit nummer van Nieuwspoort Nieuws wordt eenmalig het nieuwe tijdschrift Villamedia magazine meegestuurd. Hoofdredacteur van dit vaktijdschrift over journalistiek en media, Dolf Rogmans, wil zo zijn blad onder de aandacht brengen van Poorters. “Het is een tijdschrift dat Poorters niet mogen missen. Want wie journalisten wil begrijpen, moet Villamedia magazine lezen”, zegt hij. Nieuwspoort Nieuws werkt graag mee aan deze uitwisseling. “Misschien krijgen veel Poorters Villamedia magazine nu dubbel, maar dat kunnen ze dan weer weggeven aan collega’s. Voor alle anderen is het leuk om kennis te maken met de nieuwe ‘buren’ in de branche”, aldus hoofdredacteur van Nieuwspoort Nieuws Milja de Zwart. Om de stelling kracht bij te zetten dat Poorters Villamedia magazine niet mogen missen, biedt het blad Poorters de kans op een voordelige kennismaking. De aanbieding staat op www.villamedia.nl/magazine. Villamedia magazine is een onafhankelijk vaktijdschrift dat 22 maal per jaar verschijnt. Met een oplage 9500 exemplaren wordt een groot

deel van journalistiek Nederland bereikt. Het tijdschrift is ook interessant voor leden van Nieuwspoort. Voor Villamedia magazine biedt informatie over trends en ontwikkelingen in de journalistiek, die ook voor bijvoorbeeld mensen in de communicatiebranche en lobbyisten waardevol kan zijn. Het tijdschrift biedt ook ruimte aan opinie en debat. In de rubriek personalia leest u bovendien over verschuivingen in de journalistiek. Op de bijbehorende website wordt dagelijks het medianieuws samengevat en is het mogelijk te reageren op opinieartikelen. Andere verhalen uit het blad staan niet op de site. Villamedia magazine is de opvolger van De Journalist, het vak- en ledenblad van de Nederlandse Vereniging van Journalisten (NVJ). Villamedia magazine wordt ook onder de leden van de NVJ verspreid, maar richt zich op de hele mediamarkt. “Wie zijn netwerk wil uitbreiden met journalisten, wie freelance (foto)journalisten wil inschakelen of wie journalisten wil bereiken met advertenties, kan niet om Villamedia heen. Het blad maakt de journalistiek letterlijk en figuurlijk bereikbaar”, aldus Rogmans. Nieuwspoort Nieuws 1 - m a a r t 2 0 1 0 - 5

Willem Breedveld over de journalistiek anno 2010

‘Knokken tegen de dictatuur van de commercie, oplagecijfers, kijkers’ Doodsberichten en zware kritiek op de politieke journalistiek in het afgelopen nummer van het kwartaalblad van Nieuwspoort. De ‘dodebomenmedia’ (kranten) sterven; media debiliseren het nieuws en verdonkeremanen dat wat op den lange duur belangrijk is – dat waren zo wat verwijten aan de Haagse journalistiek vanuit de politiek. Trouw-commentator Willem Breedveld, veertig jaar ervaring in de Haagse arena, geeft zijn visie op de politieke journalistiek anno nu.

Enkele dagen na zijn jubileum - wegens het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd, nee, het is géén afscheid - trekt politiek commentator Willem Breedveld van dagblad Trouw bedachtzaam aan zijn pijp. In de oude vergaderzaal van de Tweede Kamer overziet hij de ontwikkeling van de parlementaire journalistiek in de ruim veertig jaar dat hij daarvan deel uitmaakte. Het vrije woord, zijn leidend beginsel, heeft ieder decennium op een andere manier onder vuur gelegen. “Het vrije woord is geen onbekommerd bezit.

de zuil. De groepsdiscipline was groot. Ik herinner mij een redacteur van de Waarheid. Hij was alleraardigst en zeer genuanceerd. Totdat je zijn stukken las. Dan was het alsof hij de duivel zelf, de klassenstrijd en de werkgevers, op de korrel nam. Dat gebeurde vrijwillig. Hij dacht dat dat nodig was, dat het zo hoorde. Greet Hofmans

Na de roerige jaren zestig kwam er snel een omslag. Het leek alsof journalisten een heldenrol vervulden in het zich ontworstelen aan

en spannender. Maar zij waren zo ook vatbaarder voor manipulaties. Dat is een tijd lang gecamoufleerd. In de jaren ‘70 had je uitersten. Je behoorde tot de linkse of de rechtse kerk. Journalisten zaten in meerderheid in de linkse kerk. De Volkskrant heeft de ene kerk ingeruild voor de andere kerk! De jaren ‘80 waren de jaren van de verzakelijking. De journalistiek professionaliseerde in hoge mate. Een wereld van verschil. Er is veel kwaliteit bij gekomen, ik juich dat toe. Nu is er commerciële druk,

‘Nieuwspoort is soms nogal lawaaiig door al die communicatiemensen’ We moeten nog steeds de barricade op.” “Het verbindende element tussen de parlementaire journalistiek toen en nu is de rol van het vrije woord. Dat prijkt ook op Nieuwspoort. Het was toen niet in absolute zin beter of slechter dan nu. Het vrije woord staat iedere keer weer voor een nieuwe uitdaging”, zegt Breedveld. Ik ben begonnen in Den Haag in 1968. Journalisten waren onderdeel van een groep, een zuil. De uitdaging was om niet onder te gaan in zelfcensuur en aan

de zuil. Maar dat was noodzaak, de lezers liepen bij bosjes weg. In de jaren vijftig had je volgzame journalistiek. De affaire rond Greet Hofmans, daar schreef men geen letter over. Dat is nu onvoorstelbaar. De parlementaire journalistiek is sinds de jaren zestig van de ene in de andere valkuil gestapt. Na de verzuiling geloofde je niet meer in het toneelstukje in het parlement. Je wilde ook in de achterkamer kijken. Dus gingen journalisten met politici de kroeg in, in Nieuwspoort, dat was leuker

6 - maart 2010 - Nieuwspoort Nieuws 1

het lezersperspectief staat voorop. Men dreigt de publieke zaak uit het oog te verliezen. Men zou wat meer in dienst van waarachtige journalistiek moeten staan. We hebben een mooi paard opgetuigd maar het moet goed gemend worden. De samenleving is volstrekt geïndividualiseerd, op hol geslagen. We moeten het nu opnemen tegen de opgeblazen ego’s. Iedere individuele mening is zo belangrijk dat er voortdurend hypes ontstaan. We zien dat geluiden die opborrelen in de samenleving ongefilterd

Bart van Leeuwen

worden weergegeven. Zonder dat erbij wordt nagedacht of we daarmee de samenleving nog een beetje bij elkaar houden. Je plettert maar in de krant wat aandacht trekt. We moeten nu knokken tegen de dictatuur van de commercie, de oplagecijfers, de kijkers, omdat men anders niet overleeft. Het vrije woord dient nu te betekenen dat je je als journalist verantwoordelijk voelt. Je moet meester willen zijn van het effect. Een aantal media houdt het hoofd koel. Dat zijn niet de massamedia. Trouw probeert dat te doen, net als een bepaalde stroming binnen de Volkskrant. NRC probeert dat ook. De EO bijvoorbeeld is ook op een serieuze manier met journalistiek bezig. Zij hebben hun eigen mening maar dat mag. Frits Wester

Ik denk dat het ook wel weer kan veranderen. Er zijn genoeg jongeren die op een serieuze manier inhoud geven aan de journalistiek, bij kranten maar ook bij de omroep. Het vrije woord is geen onbekommerd bezit. We moeten nog steeds de barricade op. Gezichtsbepalende journalisten zijn er bij kranten zeker nog. Bij de televisie moet je ze met een lantaarntje zoeken. Bijvoor-

sie. Trouw heeft veel aandacht besteed aan de film Fitna. In de krant wordt dat in een context geplaatst, wordt het een onderoppie of een stukje binnenin. Maar als er in NOVA 24 keer aandacht aan wordt besteed, is dat vergelijkbaar met 24 keer een opening krant. In Hilversum is men toch een beetje op hol geslagen. De retoriek van rechts klinkt gemakkelijk door, omdat die populistischer is. We leven in een soundbite society. Rechts heeft een digitaler wereldbeeld. In dienst van de kijkcijfers krijgt dat een platform. Wat mij een beetje steekt, is dat de kranten zich door de TV gemakkelijk op sleeptouw laten nemen. Ieder moet zijn eigen rol spelen en zich niet in de luren laten leggen.

Willem Breedveld: “In de jaren ‘70 had je uitersten. Je behoorde tot de linkse of de rechtse kerk”.

Georganiseerde show

beeld bij de presentatie van het rapport van de commissie-Davids. Bij de publieke omroep zat in drie uitzendingen Frits Wester. Nu doet Frits Wester het uitstekend

wilt waarnemen, moet je ergens staan. Je moet je bewust zijn van je eigen positie. Dan krijgen dingen een plek. Een tijd lang gold als leidraad: alles wat de

ten dringt het besef door dat kwaliteit in de breedte niet is vol te houden. Je moet keuzes maken op basis van je identiteit. Hypes stellen media voor

‘Stel dat Trouw iemand van de Telegraaf vraagt voor het commentaar’ maar het zou toch te gek zijn als Trouw iemand van de Telegraaf zou vragen voor het commentaar? Ik vind dat beschamend. Als je journalistiek goed

lezer behaagt. Dat is bedrieglijk slecht. Er ontstaat weer enige ruimte voor pluriformiteit. Je ziet dat bijvoorbeeld bij de publieke omroep. Bij kran-

een lastig dilemma. Je moet ze eigenlijk negeren, maar de druk is groot. Neem de aandacht voor Wilders. Voor een krant is het anders dan voor televi-

Mijn kaartnummer in Nieuwspoort is 166! Daar ben ik enigszins trots op, daaruit blijkt dat ik bij de eerste leden behoorde (ter vergelijking: de interviewer, lid sinds 1987, heeft kaartnummer 4342 - BvL). De functie die Nieuwspoort in de jaren zeventig had, heeft het nog steeds. Ik vind het er soms alleen nogal lawaaiig door al die communicatiemensen. Wat ik betreur is dat de premier voortaan niet meer in Nieuwspoort maar op het ministerie van Algemene Zaken en bovendien stáánd zijn wekelijkse persconferentie geeft. Alles is nu in dienst gesteld van een georganiseerde show. Dat is een afgang voor het vrije woord!”

Nieuwspoort Nieuws 1 - m a a r t 2 0 1 0 - 7

Geen Algarve of Ibiza, maar een lange zomer in Nieuwspoort De een zijn dood is de ander zijn brood. Een flauw gezegde, maar wel goed van toepassing op de verhouding tussen het vierde kabinet-Balkenende en Nieuwspoort. Wat was het druk in de sociëteit in de nacht dat het kabinet viel en wat werd het laat! De hectiek is voorlopig nog niet voorbij. De program- en kandidaatstellingscommissies van de partijen zijn in noodtempo aan het werk gegaan. De campagnes beginnen en daarna volgt - middenin de zomervakantie - de kabinetsformatie. Geen uitstapjes naar de Algarve, Ibiza of de Griekse eilanden voor de parlementaire journalisten dit jaar. Stuur partner en kinderen naar een huisje in een bungalowpark en blijf zelf in Den Haag! Nieuwspoort zal zijn best doen zo veel mogelijk open te zijn deze zomer. Welk kabinet er ook komt, het beloven spannende tijden te worden: maken we voor het eerst kennis met het Deense model (een conservatieve regering met gedoogsteun van Wilders), slaagt Bos in zijn opzet om naar het Torentje te verhuizen, krijgen we Paars III of het zakenkabinet onder leiding van Alexander Rinnooy Kan waarvan D66 droomt? Never a dull moment rond het Binnenhof! Nieuwspoort kijkt intussen terug op een geslaagd eerste kwartaal van 2010. Met de uitreiking van de Inktspotprijs, een veiling van politieke prenten door professional Alexander Pechtold, de opening van de expositie van Nieuwspoort Fotograaf Emilie Hudig die op indringende manier haar genezing van lymfeklierkanker vastlegde, de uitreiking van de Machiavelliprijs aan onderzoeksjournalist Jeroen Smit, de presentatie van het prachtige boek van Remco Meijer en Jan Hoedeman over Willem IV, drie spontaan georganiseerde debatten over de commissie-Davids, de gemeenteraadsverkiezingen en de invloed van spindoctors en de vernoeming van een rode tulp naar Jan Marijnissen. Op komst: de dodenherdenking op 4 mei, de parlementaire barbecue en het slotfeest op donderdag 1 juli en in november de derde Kees Lunshoflezing die dit jaar gehouden zal worden door oud-premier Ruud Lubbers. Nieuwspoort-rapporteur mediahypes Herman van Gunsteren is opgevolgd door Joris Luyendijk, bekend van zijn boek over het

8 - maart 2010 - Nieuwspoort Nieuws 1

(dis)functioneren van correspondenten in het MiddenOosten. Hoe kijkt Joris tegen politiek Den Haag aan? We zullen het in november weten. Slecht nieuws kwam van het Huis voor Democratie en Rechtsstaat. De onderhandelingen tussen het ministerie van Binnenlandse Zaken en Nieuwspoort waren net een beetje op gang gekomen toen minister Ter Horst en burgemeester Van Aartsen van Den Haag slaande ruzie kregen over de toekomstige locatie van het Huis. Volgens de minister dreigde de huurprijs te hoog te worden, de burgemeester hield vast aan een prestigieus pand dat op de hoek van het Spui en de Kalvermarkt moest worden gebouwd. Hopelijk slaagt de nieuwe minister Ernst Hirsch Ballin erin de impasse te doorbreken. Nieuwspoort blijft bereid debatten voor het Huis te organiseren en de catering te verzorgen. Wordt hopelijk vervolgd. De Stichting Instandhouding Nieuwspoort, die op 6 mei een groot diner in de Ridderzaal zal organiseren in aanwezigheid van Jan Peter Balkenende en de Canadese premier en G20-voorzitter Stephen Joseph Harper, werd getroffen door ziekte van haar voorzitter Hans Dijkstal. Als bestuur van Nieuwspoort wensen we Hans veel sterkte en een spoedig herstel. Wat de iets verder liggende toekomst betreft: begin 2011 worden de vierjaarlijkse bestuursverkiezingen gehouden. Dit najaar begint de kandidaatstelling. Zes nieuwe bestuurders moeten rechtstreeks worden gekozen. We roepen alle Poorters A, B en C op zich aan te melden. Als je gekozen wordt, wacht je een toekomst vol leuke vergaderingen, drank en schalen met bitterballen. In 2012 viert Nieuwspoort zijn vijftigjarig jubileum. Die mijlpaal zal groots worden herdacht. De voorbereidingen zijn ter hand genomen. Drukke tijden breken aan. Voor politici, journalisten, voorlichters, lobbyisten en spindoctors. We hopen iedereen vaak in Nieuwspoort aan te treffen. Als het moet: de hele zomer lang. Max van Weezel

Voorzitter

Fonetica

Woordvoerder in beeld (4) Een incidentje, hij vergiste zich in de vermogens van de lens, zei communicatieadviseur van de PvdA-fractie Paul Andriessen in de vorige Wandelganger. Zo verklaarde hij dat zijn pogingen om een televisie-interview met fractievoorzitter Mariëtte Hamer af te kappen dit najaar genadeloos in beeld kwamen. Maar Volkskrantfotograaf Martijn Beekman werpt nu een ander licht op de zaak. In een uitgebreid interview in weekblad Den Haag Centraal stelt Beekman dat het steeds moeilijker is geworden om politici authentiek op de foto te krijgen. Hij wijt dat aan de sterk toegenomen beveiligingsmaatregelen op het Binnenhof en het groeiende leger voorlichters. “Je kon veel dichter bij Wim Kok komen dan nu bij Jan Peter Balkenende of Wouter Bos. En er lopen steeds meer mensen - collega’s, beveiligers en voorlichters - omheen. Het lukt me bijvoorbeeld nauwelijks nog om Mariëtte Hamer, de fractievoorzitter van de PvdA, zónder haar voorlichter op de foto te krijgen. Die zit altijd in haar kielzog. Dat levert niet alleen een lelijke foto op, maar ook geen sterk beeld van Hamer. Ze kan blijkbaar geen tel zonder haar voorlichter.” Om die uitspraak te staven, stuurt Beekman een foto. Daarop is te zien, helemaal links, hoe een collega van Paul Andriessen, Angela de Jong, Mariëtte Hamer achterna loopt tot in de grote vergaderzaal van de Tweede Kamer om haar handtas te brengen. Waarmee overigens meteen een vooroordeel wordt bevestigd. Namelijk dat voorlichters de tassendragers zijn van politici.

Fotograaf in beeld Opmerkelijk is dat Martijn Beekman net als de meeste voorlichters niet graag in de spotlight komt. De eerste keer dat hij de Zilveren Camera won - met een foto uit 1996, van de zojuist afgetreden VVD-staatssecretaris Robin Linschoten, omstuwd door de pers - zat hij in alle televisieprogramma’s, van de ontbijtshow van Dieuwertje Blok tot Paul de Leeuw en Tros Triviant. “Het was een leuke roes, en ik heb ervan genoten, maar ik vond het niets dat ze me op straat en in de winkel begonnen te herkennen. Leuk om een keer meegemaakt te hebben, maar ik blijf liever een beetje verstopt achter mijn fototoestel. Mijn werk is bij een zekere anonimiteit gebaat. Als ik zelf op de achtergrond blijf, kan ik me vrijer bewegen.”

We hebben allemaal gehuild tijdens de Winterspelen. En ook van het lachen. Nog voor de tranentrekker van Sven Kramer en Gerard Kemkers op de 10 kilometer plaatsvond, becommentarieerde oud-politica en de aftredende voorzitter van NOC*NSF Erica Terpstra de val van Annette Gerritsen. Of het nu kwam door dat ene glas wijn dat niet goed viel of door vermoeidheid, soit. Het leidde in ieder geval tot magistrale fonetica van Volkskrantcolumnist Bert Wagendorp. “Webbûalmaalguild”, stond er boven zijn overigens heel Erica-aardige stukje. En verderop: “Toen ik Erica Terpstra ‘ovangstfakoonkhuis’ hoorde zeggen, begon ik me toch af te vragen wat er loos was. Erica spreekt een aardig woordje Chinees, maar dit klonk toch anders. Ik dacht even dat ze misschien haar meditatiemantra’s de ether inslingerde of JP de premier imiteerde, maar dat was het ook niet.” Om te eindigen met: ‘Hou toch op, Erica. Niks aan de hand. Interviews met lamme bobo’s zijn veel leuker dan interviews met nuchtere bobo’s. Webbûalmaalguildfantlache.” Haagse Harry kan daar nog een puntje aan zuigen. MdZ

Het Flipje

Ode aan Philip Freriks

“De minister begeeft zich op juridisch dun ijs. Sterker nog, volgens de VVD ligt er niet eens ijs, en probeert de minister, à la Mozes, over water te lopen. Dat is Mozes weliswaar gelukt, maar de VVD voorspelt dat deze minister een nat pak gaat halen.” Tweede Kamerlid Halbe Zijlstra (VVD) “Even een opmerking van de meest seculiere partij in dit parlement: het was niet Mozes, maar Jezus. Mozes ging door de zee heen.” Tweede Kamerlid Boris van der Ham (D66) Debat over wijziging van de Gaswet en de Elektriciteitswet, 2 februari 2010 NB

Nieuwspoort Nieuws 1 - m a a r t 2 0 1 0 - 9

Whodunnit Maandagmiddag, Frits van der Poelzaal. Het zaaltje zit vol met oude Poorters; meest mannen, maar ook een rijtje van drie dames die elkaar hebben opgezocht. Dit is de maandelijkse bijeenkomst van de Poorters Eerste Periode, ofwel PEP. Die naam noodt tot het maken van voorzichtige grapjes, maar nee, dat hoeft niet, dat doen ze zelf wel. “Allemaal je rollator op de gang?” “Op de rem gezet.” Uit een tas klinkt het geluid van een binnenkomend SMS-bericht: piep piep. Zo klonken SMS’jes vroeger. Niet van dat opgepimpte 3D-geluid; simpel piep piep. Zo klinken SMS’jes bij de PEP nog steeds. Sytze van der Zee, oud-hoofdredacteur van het Parool, komt bij de oude Poorters vertellen over zijn pas verschenen boek ‘Vogelvrij’, over

verraders van Joden in de Tweede Wereldoorlog. Zeventig is hij nu, een relatieve jongeling in dit gezelschap, en hij vertelt hoe het allemaal begon met zijn boek: een telefoontje van Ton Ahlers, een warrige man, die vertelde dat zijn vader Anne Frank had verraden. Ze maakten een afspraak en bij Van der Zee rijpte al snel het idee van een documentaire. Hij belde zijn zoon, filmmaker. “We hadden al een beetje dollartekens in onze ogen, want in Nederland is Anne Frank groot, maar in de Verenigde Staten en Japan, daar is ze echt huge.” Maar hoe gaat zoiets: je hoort een verhaal aan, je begint dingen te checken, er blijven vraagtekens, ook na meer gesprekken. Het verhaal brokkelt af. En op een gegeven moment blijf je zitten met wat je helemaal aan het begin ook had: een man die zegt dat zijn vader Anne Frank heeft verraden. Toch, je kunt er niet omheen, de impact van zo’n verhaal. Het verraad van de familie Frank is een van de grote Whodunnits van de twintigste eeuw, samen met de moord op JFK en zo nog wat.

Quotes “Ja. Nou, ja. Dat vind ik zo hoogdravend allemaal. Daar breek ik mijn hersens niet over. Ik moet zorgen dat we elke dag een goede krant maken.” Hoofdredacteur van de Telegraaf Sjuul Paradijs op de vraag wat de taak van de journalistiek is, Volkskrant Magazine 27 februari.

En zo kon het, dat na jaren van research naar de mensen die Joden verraadden, naar hun verhalen en hun drijfveren, Sytze van der Zee de behoefte had om aan het slot van zijn boek, dat hij desondanks schreef, ook een theorie te formuleren over het verraad van de familie Frank. Wie was het? Toch Tonny Ahlers misschien? Vader Otto Frank? Willem van Maaren, de nieuwsgierige medewerker van Otto Franks bedrijf Opekta? Ans van Dijk, de Joodse verraadster, of haar metgezel Branca Simons? Wat wist Silberbauer, de Gestapoman die de inval in het Achterhuis leidde, precies? Namen uit een ver verleden zijn het. Stuk voor stuk roepen ze herinneringen op als Van der Zee ze opsomt, de PEP’ers roezemoezen ze na: oh ja, Ahlers, oh ja Van Dijk, Silberbauer. Wat een generatieconflict. Mij zeggen die namen weinig tot niets. Ooit heb ik Het Achterhuis gelezen. Goed geschreven, beklemmend, dacht ik, maar stiekem ook af en toe: wat een vervelend nest, die Anne. Dat krijg je als je de context mist. Dus ook geen Aha-erlebnis, als Van der Zee onthult dat Ans van Dijk het heeft gedaan. Zonder te veel in details te treden: die theorie klinkt niet onaannemelijk, maar elk hard bewijs ontbreekt. Dus er zal wel weer een nieuw boek komen.

“PvdA vindt het te koud is om campagne te voeren. Zo zie je maar weer: de meeste homo’s zitten bij de VVD, maar de mietjes bij links ;-)” Frits Huffnagel, VVD-wethouder in Den Haag, 1 februari op twitter, in reactie op het voorstel van de PvdAKamerleden Pierre Heijnen en Paul Kalma om de gemeenteraadsverkiezingen te verplaatsen ‘naar een warmer tijdstip’. “Stel, GroenLinks heeft een eclatant verkiezingssucces en u wordt premier…”

“Première dan wel, hè!” GroenLinksleider Femke Halsema in februarinummer Spaarmotief (ASN Bank).

“Als Belgen zijn wij natuurlijk buitenlanders, maar toch wat minder buitenlander dan andere buitenlanders. Of misschien juist wel meer buitenlander omdat wij denken dat wij minder buitenlander zijn.” Belgische ambassadeur Luc Carbonez op de nieuwjaarsbijeenkomst eind januari.

“Ik wilde directeur worden van een dierentuin. Dat leek me helemaal het einde als klein jongetje. Als ik nu zo kijk, is me dat aardig gelukt, ha ha.” Ronald Plasterk, na het interview ex-minister van OCW geworden, in vakbondsblad platform A nr 1 februari 2010.

Lars Kuipers Nieuwspoort Nieuws 1 - m a a r t 2 0 1 0 - 1 1

NOS-verslaggever Peter ter Velde: “Ook goed voor journalisten”

Nederlandse test brengt PTSS-bestendigheid in beeld Hij is een van rond de 2000 Nederlandse soldaten in Afghanistan. Zijn naam wil hij niet noemen, maar zoals de meeste van zijn kameraden is ook hij pas begin 20 en in Uruzgan op missie, de gevaarlijke provincie in het zuiden – bergachtig, ontoegankelijk en vol milities van de Taliban.

Op een dag is hij getuige van een steniging: hulpeloos en ontzet moet de jonge soldaat toezien hoe dorpelingen een vrouw net zolang met stenen bekogelen tot ze de marteldood gestorven is. Doen kon hij niets, dan had hij het hele dorp tegen zich gekregen. “Bovendien had hij daarvoor geen mandaat”, legt Wim van den Burg, voorzitter van de militaire vakbond AFMP, uit. Het risico dat deze jonge soldaat na zijn thuiskomst het posttraumatische stresssyndroom - PTSS - ontwikkelt, is groot. “Momenten van machteloosheid zoals deze”, zegt van den Burg, “zijn doorslaggevend.” Hij weet waarover hij het heeft, want zijn vakbond heeft voor het eerst wetenschappelijk laten onderzoeken welke factoren tot PTSS leiden. Om hier zicht op te krijgen, heeft het Goedhart Instituut in Baarn in opdracht van AFMP 200 veteranen en hun families een uitgebreide lijst van 140 vragen gestuurd. In een tweede fase zullen nog eens 750 soldaten worden benaderd. De vragen reiken verder dan alleen de fysieke en psychische conditie van de soldaten en PTSS-symptomen als nachtmerries, prikkelbaarheid en de neiging herinneringen te willen verdringen. Er wordt ook gevraagd hoe

de stemming onder de kameraden was, de relatie met de leiding, hoe de missie achteraf wordt ervaren en hoe de thuissituatie is. Zijn er alcoholproblemen of conflicten met pubers? Is de relatie stabiel of dreigt vervreemding? Bovendien krijgt ook de partner een lijst met vergelijkbare vragen, zodat die ook haar of zijn zicht op de dingen kan geven. Het verrassende resultaat tot nu toe: traumatische ervaringen ter plekke tijdens de missie zijn op zich niet doorslaggevend. Pas als er meer factoren bij elkaar komen, wordt het gevaarlijk. Bijvoorbeeld als er bovenop traumatische ervaringen ruzies met kameraden of problemen met de partner thuis zijn. Bijzonder zwaar weegt het gevoel van machteloosheid. Niet voor niets geldt de Bosniëmissie tot nu toe als de zwaarste. Tenslotte konden de Dutchbatters in 1995 niet voorkomen dat de Serviërs in Srebrenica meer dan 7500 moslimmannen en -jongens vermoordden. “Zulke momenten van machteloosheid zijn uiterst frustrerend”, aldus vakbondman Wim van den Burg. Oorlogscorrspondenten

Het onderzoek naar PTSS is niet alleen van belang voor militairen. Ook oorlogscorrespondenten kunnen er

12 - maart 2010 - Nieuwspoort Nieuws 1

baat bij hebben. “De uitkomsten van dit onderzoek kloppen precies”, zegt NOSjournalist Peter ter Velde, die de laatste twee jaar regelmatig vanuit Irak of Afghanistan verslag doet. Hij maakte 2004 ook al de revolutie op Haïti mee en in 2000 als correspondent in Israël de Intifada. Ter verwerking van traumatische ervaringen kan Ter Velde na afloop via de NOS een speciale psycholoog opzoeken, wat hij ook regelmatig doet. Maar dat is niet bij alle media vanzelfsprekend. En het helpt ook niet altijd: Ter Velde kent collega’s, ook NOS-verslaggevers, die zulke vreselijke dingen meemaakten dat ze niet meer konden werken. “Bijvoorbeeld nadat ze in Rwanda mee moesten maken hoe mensen werden afgeslacht.” De Nederlandse Vereniging van Journalisten NVJ biedt in dit soort gevallen hulp of de mogelijkheid tot debriefing. Nazorg staat hoog op de agenda. “Maar hoeveel journalisten na terugkomst problemen krijgen, is niet bekend”, zegt NVJ-secretaris Ellie Speet. Er zijn niet eens schattingen. “Die kunnen we niet maken, want we hebben geen overzicht van het aantal journalisten dat als oorlogsverslaggevers op pad worden gestuurd.” Hoe groot het risico is voor

Kerstin Schweighöfer

militairen, is inmiddels wel in beeld. Vakbondbaas Van den Burg: “Van alle soldaten komt tot nu toe circa 20 procent met psychische problemen van de missies terug.” Bijna 5 procent van

NOS-oorlogscorrespondent Peter ter Velde: ‘Het gebeurt dat journalisten zulke vreselijke dingen meemaken, dat ze niet meer kunnen werken.’ NOS-verslaggever Peter ter Velde sprak met enkele Talibanstrijders. Achter hem (met zonnebril op voorhoofd) zijn vaste cameraman Eric Feijten.

hen ontwikkelt zware stoornissen als PTSS. “Maar”, verzucht Van den Burg, “het zouden er meer kunnen worden!” Hij waarschuwt voor een Afghanistantrauma, want de laatste tijd melden zich opvallend veel meer soldaten met PTSS. “En ze kloppen ook veel sneller aan dan vroeger, niet pas na maanden of jaren.” Stoplicht voor PTSS

Om militairen beter te kunnen helpen, heeft AFMP met behulp van het vragenformulier van de pilot een graadmeter laten ontwikkelen, waarmee bij iedere soldaat individueel het risico kan worden gemeten dat hij later PTSS krijgt.

Die test kan niet alleen na de missie worden gedaan, maar ook vooraf, zodat iemand die een groot risico loopt idealiter thuis blijft. “Het is een soort verkeerslicht”, legt van den Burg uit. “Want het resultaat is - afhankelijk van het risico - groen, oranje of rood.” Die test zou al in 2010 als graadmeter kunnen worden gebruikt – het liefst als standaardmethode in heel Europa. Via de Europese soldatenvereniging Euromil in Brussel is AFMP bezig zusterorganisaties in de hele EU te bereiken. De Belgen hebben al interesse getoond, binnenkort wordt ook contact met de Duitsers gezocht.

‘Redacties voeren hapsnapbeleid’

“Hij zou ook goed zijn voor journalisten”, vindt Peter ter Velde. Want er zijn journalisten die het gewoon niet aankunnen. “Maar veel redacties hanteren een hapsnapbeleid: je stuurt maar iemand. Je moet er immers wel tegen kunnen!” Ter Velde weet nog precies hoe tijdens de revolutie op Haïti tegen Aristide een Oostenrijkse collega trillend in de hotellobby tegenover hem zat: “Hij was doodsbang, want het was levensgevaarlijk op straat. Ze hadden hem er gewoon zomaar op uit gestuurd.” Zo’n test vooraf, aldus Ter Velde, “zou niet slecht zijn!” “Deelname moet in ieder

geval anoniem zijn”, benadrukt wetenschapper Arnold Goedhart van het gelijknamige instituut echter. “Want iedereen moet zelf kunnen beslissen welke stappen hij neemt als hij de uitkomsten van de test onder ogen krijgt.“ Goedhart herinnert aan de tragische dood van de depressieve Duitse doelman Robert Enke, die geen andere uitweg meer zag dan zich voor de trein te werpen: “Zwakte tonen of toegeven dat je depressief bent is vaak nog een taboe – zeker onder militairen”, waarschuwt hij. “Daar is het - net als in de voetbalwereld - een van de grootste taboes überhaupt!”

‘Pas op voor een Afghanistantrauma’, waarschuwt daarom Wim van den Burg, voorzitter van de militaire vakbond AFMP. Hij zegt dat omdat blijkt dat militairen zich vaker en eerder melden als zij PTSS vermoeden.

Eindelijk wint Pim Ras de Zilveren Camera: ‘Ontzettend dubbel’ Hij moet nog een beetje wennen aan de mallemolen waarin hij is terechtgekomen. Nova die hem wil spreken, het AD dat hem met taart en champagne verrast, Giel Beelen die hem uit zijn bed belt: de winnaar van de Zilveren Camera heeft een volle agenda. Op de dag van het interview moet hij een groep mbo-studenten toespreken in de Tweede Kamer: “Het zijn fotografiestudenten die aan een wedstrijd meedoen. Wie wint mag een dagje met mij mee op pad!”

Op pad met Pim Ras betekent meestal: een zondag langs de sportvelden van Nederland trekken. In het gras liggen bij de grote Europacupduels. De vaste fotograaf van AD-Sportwereld won met zijn prachtige sportfoto’s al heel wat prijzen bij de Zilveren Camera. Maar nooit de hoofdprijs. En dat stak best wel... “Tja, je doet toch mee voor de erkenning. Als je pretendeert tot de beste sportfotografen van Nederland te behoren, dan wil je ieder jaar op dat podium staan. Ik wel tenminste. Dat ik ooit de Zilveren Camera zou winnen, lag met mijn oeuvre niet zo voor de hand, maar ik was best gefrustreerd dat ik al die jaren nooit een keer Fotojournalist van het Jaar ben geworden. En dan ga je gezellig naar Koninginnedag en dan maak je hem ineens.

Met - je kunt zeggen wat je wilt - gewoon een erg goede foto. Perfect belicht. Perfect scherp. Je ziet ieder detail. En hij vertelt het hele verhaal. Je ziet de dader, het bloed, de bus met de koninklijke familie, het publiek met de oranje vlaggetjes, de verbouwereerde agent. Toch heb ik maar een paar plaatjes kunnen maken en waren de meeste nog onscherp ook, omdat er vrijwel direct twee agenten aan me liepen te rukken.” Als je dat zo vertelt klinkt dat best koel en berekenend. “Op dat moment ben je dat ook. Je bent daar voor de krant, voor het nieuws. Dat is mijn rol in het gebeuren. De klap krijg je daarna, als je de beelden terugkijkt. Dan schrik je. Maar ook toen ik weggestuurd was bij de auto en al die mensen op de grond zag liggen,

14 - maart 2010 - Nieuwspoort Nieuws 1

schrok ik vreselijk. Toch gaat ook dan door je heen: ik ben fotograaf. Bij iedere gewonde zaten direct al vier of vijf hulpverleners. Wat kan ik dan nog doen, anders dan fotograferen?” Waarom heb jij als enige een foto van de dader? “Goede vraag. Er liepen daar op dat moment zo’n dertig fotografen rond. Ik denk dat het een kwestie van belangen is. De meeste gossipfotografen durven de koninklijke familie geen moment uit het oog te laten uit angst een plaatje van Máxima te missen. Robin Utrecht van het ANP en ik kunnen ons wat vrijer bewegen. Robin zat in een bus met journalisten en was het publiek aan het fotograferen. Ineens ziet hij in zijn zoeker mensen door de lucht vliegen en maakte zíjn foto, waarmee hij winnaar werd in de categorie Binnenlands Nieuws. Ik liep ietsje van de bus en hoorde de eerste klap, keek om, zag diezelfde mensen door de lucht vliegen en was compleet verbouwereerd. Ik kon ook niet direct fotograferen. Maar na die eerste seconde ben ik in een impuls achter die auto aan gaan rennen. Als enige, bleek later.” Is er discussie geweest bij de krant of de foto geplaatst kon worden? “Geen moment. Er was wel even de vraag of ik niet iets minder gruwelijks had, maar uiteindelijk zag ieder-

Joop van Reeken

een toch dat dit dé plaat was, die het AD bovendien als enige had. De anderen hadden allemaal Máxima met haar hand voor de mond. Er is ook nooit gesuggereerd een balkje over zijn ogen te doen of zijn gezicht onscherp te maken. De hoofdredacteur vond dat Karst T. er bewust voor had gekozen zo voor het oog van heel Nederland een daad te stellen. Dan moet je het ook niet raar vinden dat je herkenbaar op de voorpagina komt.” Hoe voelt het om met zo’n foto een prijs te winnen? “Heel dubbel. Het is een gruwelijk moment en tegelijk het hoogtepunt uit mijn carrière. Je ziet ook dat mensen er niet alleen positief op reageren. Kijk maar op internet. ‘Moet dat nou zo’n foto...’ ‘Kunnen we de Zilveren Camera niet een jaar overslaan.’ Dat soort geluiden. En ook iemand die het walgelijk vindt dat ik in het journaal sta te lachen met die Zilveren Camera in mijn handen tegen de achtergrond van die bloederige foto. Maar wat moet je dan? Staan huilen dat je een prijs wint? Ik was eerlijk gezegd op dat moment heel emotioneel, maar vooral omdat ik na al die jaren een keer wou winnen. Ik voelde een enorme ontlading. Het is dus ontzettend dubbel. Ik kan me goed voorstellen dat de ouders van Karst T. de foto niet meer kunnen

Pim Ras: “Het is bizar dat de fotocamera’s ieder jaar méér pixels leveren en dat de krant om steeds kleinere foto’s vraagt.”

zien. Aan de andere kant: dit was hét nieuwsmoment van 2009 en dit is dé foto ervan. En als zo’n beeld uit Haïti of Verweggistan komt, heeft niemand er problemen mee en vindt iedereen dat die ellende getoond moet worden.” En je bent helemaal geen oorlogsfotograaf... “Ik heb nog nooit zo’n foto gemaakt. Ik maak vooral sportfoto’s en portretten. Ik ga naar Vancouver en dan van de zomer naar het WK in Afrika. Dat zijn voor mij de plekken waar je moet zijn.” Wat is een typische ‘Pim Rasfoto’?

“Ik probeer de essentie of op zijn minst hét moment van een wedstrijd op een mooie, bijzondere manier te fotograferen. Blij ben ik bijvoorbeeld met de foto die ik van Dennis Bergkamp maakte in 1998, vlak nadat hij de beslissende goal tegen Frankrijk had gescoord. Alles zit goed in die foto. Ik zoek die éne foto die het hele verhaal vertelt.” Wat vind jij dan van de nieuwe fotoprijs die de Zilveren Camera heeft ingevoerd voor het beste fotoverhaal. Een prijs die ook aandacht moet genereren voor zogenaamde

Crossmedia producties? Series foto’s. Filmpjes. Dat soort dingen. “Ja, ik ben zelf meer van dat ‘ene’ beeld. Ik denk ook dat dé nieuwsfoto altijd blijft. Maar ik heb er wel aandacht voor. Ik heb zelf ook zo’n crossmedia filmpje gemaakt van mijn koninginnedagserie. Dat filmpje staat op mijn site. Ik heb het ook ingestuurd naar de Zilveren Camera. Ik hoorde bij het jurydiner dat ik wellicht gewonnen zou hebben als ik het commentaar had weggelaten. Daar valt voor een fotograaf dus nog wat te leren. Het was voor mij gewoon een experiment,

maar het vereist dus heel andere vaardigheden. Je moet een goede tekst kunnen schrijven en geluidsfragmenten verzamelen. Bewegende beelden maken ook. Timing en montage worden belangrijk. Men spreekt bij crossmedia vaak van ‘bewegende foto’s’ maar het is méér. Maar ik hou uiteindelijk toch het meest van een foto die ik groot kan bekijken in een krant. Jij ziet jezelf het AD nog niet lezen op een IPad? “Alsjeblieft niet! Al moet ik eerlijk zijn dat ik dat wellicht ook zeg uit angst mijn boterham te verliezen. Al die internetfoto’s zijn zo klein, ik zie de krant daar nog geen geld in steken. Het is bizar dat de fotocamera’s ieder jaar méér pixels leveren en dat de krant om steeds kleinere foto’s vraagt. Ik vind dat tabloidformaat helemaal niks, maar het is wel de trend. De Volkskrant gaat er nu ook op over. Ik prijs me dan maar gelukkig dat het AD mijn foto’s tenminste nog zo groot mogelijk plaatst. Ik denk dat mijn foto’s op een IPad slechter zouden overkomen. Zo’n foto van Karst T. is dan al te gecompliceerd. Er zijn te veel details die ertoe doen. Dat werkt dan niet meer. Je moet dan heel anders gaan fotograferen. Veel meer in close-up.” Hoe ga je volgend jaar naar Koninginnedag? “Met veel plezier! Ik zie de koningin maar twee keer per jaar: met Koninginnedag en met Prinsjesdag. Dan blijft het ook leuk om te doen. En verder zal het de best beveiligde Koninginnedag ooit worden, denk ik, dus bang hoeven we niet te zijn. Ik denk dat er bij Middelburg in een straal van vele kilometers geen auto te vinden zal zijn. Maar de sfeer zal wel anders zijn dan voorheen.”

Nieuwspoort Nieuws 1 - m a a r t 2 0 1 0 - 1 5

kunst- en vliegwerk Medewerkers: Josine Boven - Gijs Korevaar - Lars Kuipers - Patrick Spijkerman - Milja de Zwart

FILM

Als blikken konden doden… Waarom met alle geweld zo leuk zijn?

genoeg voor zijn dwaze hutspot van

Die vraag dringt zich onweerstaanbaar

hippie-ideeën gehoor vond bij het mili-

op bij het kijken naar The men who

taire kader. Op enig moment liet het

stare at goats, de recente comedy die

leger een kudde geiten invliegen waar-

regisseur Grant Heslov wijdde aan het

op de paranormaal begaafde militairen

paranormale programma van het

zich konden uitleven; door de beesten

Amerikaanse leger.

indringend aan te kijken, moesten ze de

Pardon?

geitenharten doen stoppen.

Jazeker.

De rol van Jim Channon in The men

The men who stare at goats is geba-

who stare at goats wordt vertolkt door

want The men who stare at goats is een

idioter dan je kunt verzinnen. Grappen

seerd op het gelijknamige boek van Jon

Jeff Bridges. Die krijgt gezelschap van

ballon met weinig lucht.

maken is dan niet nodig. Vertel maar

Ronson uit 2004. De wortels van het

een heel gezelschap sterren: Kevin

Niet alle grappen in deze film zijn mis-

gewoon wat er is gebeurd.

paranormale traject voeren terug naar

Spacey, Ewan McGregor en George

lukt, zeker niet, maar zelfs Clooney in

Jim Channon, die na afloop van de

Clooney. Het verhaal hier verder uitleg-

vorm weet dit halfwas sterrenvehikel

Vietnamoorlog verbazingwekkend

gen zou vooral ruimteverspilling zijn,

niet te redden. Soms is de waarheid

LK / ✸

BOEKBESPREKING

Een groot en politiek geheim: dramatisch slotakkoord voor Wallander De Zweedse schrijver is altijd al uitge-

met de zoon van

politieke geschiedenis van Zweden. Kurt

mooie roman over een man die bang is

sproken als het over politiek gaat. Niet

de topmilitair. Kurt

Wallander merkt dat het in zijn per-

voor de ouderdom en de bijbehorende

voor niets woont en werkt hij een deel

Wallander neemt

soonlijke leven ook niet meer zo lekker

kwalen. Wallander probeert zijn angst

van het jaar in Afrika. En in zijn boeken

een paar dagen

loopt. De oude agent - in ontelbare

te negeren, weigert toe te geven als

- romans en thrillers, dat maakt niet uit

vrij om achter de

films vereeuwigd - blijkt het eeuwige

Linda op doktersbezoek aandringt. Hij

- neemt hij de hedendaagse samenle-

marineman aan te

leven niet te hebben. Hij wordt ouder,

wil doorgaan, rechercheur blijven, maar

ving op de korrel. In zijn beroemde serie

gaan. Maar zo

krijgt kwalen en kwaaltjes en ergert zich

tegelijkertijd ziet hij aan alle kanten de

over inspecteur Kurt Wallander in het

eenvoudig blijkt

daaraan mateloos. Hij is weliswaar dol-

duisternis naderbij komen: pensioen,

idyllische Zuid-Zweedse stadje Ystad

het allemaal niet

gelukkig met zijn kleinkind, maar voelt

ouderdom, ziektes. Met een dramatisch

lijkt Mankell echter vooral een politier-

te zijn. De tocht brengt de Ystadse

onbewust dat er ergens in de toekomst

slotakkoord zet Henning Mankell een

oman te willen schrijven. Natuurlijk, de

inspecteur op een groot en politiek

een donkere wolk hangt. Wallander

punt achter de serie rond Wallander. De

sociale misstanden komen aan bod,

geheim, dat samenhangt met de onbe-

voelt zich onbehaaglijk, vreest het

gekwelde man is een dik boek (600

maar de nadruk ligt op een moord, de

kende onderzeeboten die in de jaren

onbekende en is zo nu en dan volledig

pagina’s) maar verveelt geen moment.

speurtocht naar de dader en de oplos-

tachtig in de buurt van de Zweedse

het pad kwijt. Zijn dat voorbodes van

Daarvoor is de schrijfstijl te mooi, het

sing van het raadsel.

marinehaven bij Stockholm opdoken.

ouderdom of is het iets anders? In ieder

plot te goed en het drama te groot.

In de allerlaatste aflevering van de

Wat deed premier Olof Palme met de

geval kan de eens onbevreesde inspec-

Met het tiende boek in de Wallander-

Wallander-serie die onlangs is versche-

informatie? Welke rol speelde de lande-

teur er niet mee omgaan.

serie zet Henning Mankell er resoluut

nen gaat Henning Mankell een andere

lijke politiek? Waarom werd de militaire

De gekwelde man is Hennning Mankell

een streep onder. Een vervolg is niet

kant op. Ystad is nog slechts de plaats

top teruggefloten toen de marine op

op zijn allerbest. De Zweedse topauteur

meer mogelijk. Maar wat een einde,

waar Wallander in de buurt woont,

het punt stond dieptebommen te gooi-

heeft veel meer dan een simpele thriller

wat een boek. Een schitterend einde

meer niet. Dit keer is er geen moord

en? Waren het eigenlijk wel allemaal

geschreven. Als John Le Carré of Len

van een prachtige reeks.

gepleegd - tenminste niet aan het begin

Sovjetboten, zoals toen werd veronder-

Deighton in diens beste jaren is De

van het verhaal - maar is een gepensio-

steld? Kurt Wallander doorkruist

gekwelde man een spionageroman met

Henning Mankell, De gekwelde man,

neerde marineofficier verdwenen. Het

Zweden op zoek naar antwoorden.

staatsgeheimen en spionnen. Toch is

uitgeverij De Geus.

probleem komt bij Wallander terecht,

De gekwelde man is echter meer dan

het ook een thriller met geweld en

omdat zijn dochter Linda samenwoont

alleen een tocht door de militaire en

moord. En het is ten slotte ook een

16 - maart 2010 - Nieuwspoort Nieuws 1

GK / ✸✸✸✸✸

kunst- en vliegwerk De kunst van herdenken Zeventig jaar na het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog in Nederland lijkt de belangstelling voor deze zwarte episode uit de geschiedenis levendiger dan ooit. Een negendelige documentairereeks op Nederland 2 trok veel aandacht. Er verschenen tal van nieuwe publicaties, waaronder een pas ontdekt oorlogsdagboek en een ‘canon’. En dit voorjaar komt er in Nieuwspoort een unieke tentoonstelling over het herdenken van de oorlog. Een strafbarak uit Westerbork, die tot hij op 19 juli 2009

De Oorlog

Monniken en toeristen op de brug over de Kwai (Thailand):

geheel afbrandde dienst deed als boerenschuur in Veendam.

Negen weken lang hield presentator

trekpleister van met romantiek vermengde herinnering. De

Met de brand ging het plan in rook op om hem terug te bren-

Rob Trip op zondagavond op Nederland

brug was van cruciaal belang voor de aanleg van de 415 kilo-

gen naar kamp Westerbork. Het verhaal gaat dat Anne Frank

2 kijkers in de ban van ‘De Oorlog’. De

meter lange spoorlijn tussen Thailand en Birma, de ‘Railway

in deze barak batterijen demonteerde, alvorens ze naar

serie onder eindredactie van Ad van

of Death’, waaraan ook 18.000 KNIL-militairen moesten

Bergen-Belsen werd gedeporteerd. Mogelijk, mogelijk niet.

Liempt is inmiddels ook al op dvd ver-

meebouwen van de Japanners bezetters van Zuid-Oost Azië

Zeker is dat ze nu 80 jaar zou zijn geweest. Ze is van 12 juni

krijgbaar. Eén van de ontdekkingen in

tijdens WO II.

1929.

deze serie was de identiteit van een schrijfster van een indrukwekkend oor-

Oorlog achterhaalde de identiteit van

tatie in maart 1943 tot aan haar aan-

mede door diens sobere maar pregnan-

logsdagboek. Het dagboek dat aan het

de schrijfster. Zij heette Klaartje de

komst (op 4 juli) in Westerbork. Klaartje

te presentatie, en Van Liempt gelukt is

Joods Historisch Museum is geschonken

Zwarte-Walvisch. Zij beschreef gedetail-

de Zwarte-Walvisch stierf uiteindelijk in

een heel compleet oorlogsverhaal aan

was anoniem, maar de redactie van De

leerd wat haar overkwam na haar arres-

vernietigingskamp Sobibor, 32 jaar oud.

te bieden.

Het dagboek ‘Alles ging aan flarden’ is

Tentoonstelling in Nieuwspoort

nu in boekvorm verschenen.

De oorlog, dvdbox. bijbehorend boek,

Het oorlogsverhaal op een modernere

door Ad van Liempt, uitgeverij Balans.

manier verteld, was de insteek van de

JB / ✸✸✸✸✸

tv-makers. En dat is wel gelukt. In de

Alles ging aan flarden, Klaartje de

serie kwam veel tot nu toe onbekend

Zwarte - Walvisch, Uitgeverij Balans

materiaal aan bod, waardoor het Trip,

JB / ✸✸✸✸

Het laatste hoofdstuk van de Canon

oorlog. Op 19 april wordt het boek

van de Duitse bezetting gaat over

gepresenteerd in Nieuwspoort. Demis-

monumenten en plekken van herinne-

sionair premier Jan Peter Balkenende is

ringen. Iedereen in Nederland kent

gevraagd om het eerste exemplaar in

natuurlijk het monument op de Dam en

ontvangst te nemen. Aansluitend aan

de Waalsdorpervlakte. Minder bekend

de boekpresentatie vindt een debat

Ook een compleet verhaal over de

rolspelers van het kwaad, Hitler en

al is de plaquette voor de journalisten

plaats.

oorlog, maar dan veel beknopter is de

diens handlangers, ruim aandacht. Die

die omkwamen in oorlogssituaties, pal

Maar vanaf 17 maart zijn de mooiste

‘Canon van de Duitse bezetting’. De

aandacht is er vanzelfsprekend ook voor

naast de ingang van Nieuwspoort. Zo

foto’s uit het boek al te zien aan de

achterflap meldt dat in dit boek alles

hun slachtoffers, onder wie de meest

zijn er talloze monumenten in heel

muren van de sociëteit en in de wandel-

staat wat de Nederlander over de

befaamde van allen: Anne Frank.

Nederland die wel heel treffend zijn,

gangen. De tentoonstelling in Nieuws-

Tweede Wereldoorlog zou moeten

Daarnaast is er uitgebreid ruimte voor

maar vaak vrij onbekend. Het NIOD

poort is een initiatief van de kunstcom-

weten. Het is inderdaad een compleet

onderwerpen zoals werken in de oorlog

verzamelde tal van deze monumenten

missie van Nieuwspoort die ook de

overzichtelijk werk geworden. De tekst

en de wederopbouw.

in de binnenkort te verschijnen publica-

keuze uit het beeldmateriaal maakte.

wordt ruim afgewisseld met beeldmate-

Dit boek verdient een plaats in de

tie: ‘Een open zenuw’: hoe wij ons de

Commissielid Han Mulder schreef de

riaal, zoals foto’s, cartoons en affiches.

boekenkast van iedereen die naar een

Tweede Wereldoorlog herinneren. Het

begeleidende teksten bij de foto’s.

David Barnouw, onderzoeker bij het

globaal overzicht zoekt over de Tweede

boek is samengesteld onder redactie

Dat herdenken behalve een kunst ook

Nederlands Instituut voor Oorlogs-

Wereldoorlog.

van de historica’s Madelon de Keizer en

kunst kan zijn, maakt deze expositie

documentatie (NIOD), leidt de lezer in

Marije Plomp. ‘Een open zenuw’ bevat

duidelijk. Nog veel belangrijker echter is

50 hoofdstukken door de Tweede

Canon van de Duitse bezetting, David

47 hoofdstukken met teksten en veel

het feit dat terwijl de Tweede Wereld-

Wereldoorlog. Heel praktisch verwijst hij

Barnouw, Uitgeversmaatschappij

illustratief werk van een groot aantal

oorlog steeds meer geschiedenis wordt

aan het eind van elk hoofdstuk naar

Walburg Pers/NIOD

auteurs en fotografen over facetten van

er alle reden blijft om er telkens weer bij

meer leesvoer over het behandelde

JB / ✸✸✸

herinnering aan de Tweede Wereld-

stil te staan.

onderwerp. Uiteraard krijgen de hoofd-

Canon van de bezetting

Nieuwspoort Nieuws 1 - m a a r t 2 0 1 0 - 1 7

kunst- en vliegwerk Op de plank

Politiek op de plank Over politiek verschijnen jaarlijks meters boeken. In deze hectische tijden rondom

De Gemeentewet in eenvoudig Nederlands

de gemeenteraadsverkiezingen en landelijke verkiezingen op 9 juni zet kunst- en

In de praktijk blijkt regelmatig dat raadsleden, maar ook ambte-

vliegwerk de meest opvallende en nieuwste boeken over de politiek op een rijtje.

naren, de Gemeentewet nauwelijks kennen, stellen de makers

Politiek voor dummies Het was natuurlijk een kwestie van tijd voordat de reeks ‘voor dummies’ zich op de politiek zou gaan richten. En ja

van de publicatie De gemeentewet in eenvoudig Nederlands. Voor al die nieuwe raadsleden die op 3 maart gekozen zijn, verscheen op deze datum dan ook dit handige naslagwerk. (SDU Uitgevers)

hoor, in december verscheen die dan. Dé politiek voor

Undercover bij de PVV

Dummies. Nu zijn de mensen rondom het Binnenhof natuur-

Na herhaaldelijk afgewezen verzoeken van HP/De Tijd om mee

lijk geen dummies meer. Maar het kan natuurlijk geen

te lopen met de PVV, besloot de redactie undercover te gaan.

kwaad om af en toe eens stil te staan bij de basis. En dat is

Vier maanden lang liep HP/De Tijdjournaliste Karen Geurtsen

wat Auteur Eddy Habben Jansen doet. Hij geeft een com-

stage bij de partij van Geert Wilders. Naast het feit dat ze op

pleet overzicht van alles wat we tot de Nederlandse politiek rekenen en gaat in

deze manier aantoonde dat de beveiliging van Geert Wilders zo

op de meest gestelde vragen over het ontstaan van het politieke bestel, de regels

lek was als een mandje (ze was met Google makkelijk te vinden

en structuren, de rol van de Kamerleden, en nog veel meer. (Pearson Education

als journaliste), geeft ze ook een kijkje in de keuken van de meest controversiële politieke partij van Nederland. Haar stageverslag verscheen al in HP/De Tijd,

Benelux)

‘U draait en u bent niet eerlijk’

maar is nu ook in boekvorm verschenen. (Uitgeverij Sirene)

“Eindelijk is er dan het eerste, serieuze boek over spindocto-

Van de marge naar de macht

ring in Nederland”, zo stelt Kay van de Linde in het voor-

In januari 2010 bestond de ChristenUnie tien jaar. Ter gelegen-

woord van de SDU-publicatie ‘U draait en u bent niet eerlijk’,

heid hiervan verscheen Van de marge naar de macht: de eerste

Spindoctoring in Politiek Den Haag. “Als eerste Hollander

gedegen analyse van een partij die eerst niet leek te lukken,

die het label ‘spindoctor’ met trots durfde te dragen, ben ik

maar inmiddels een behoorlijke vinger in de politieke pap heeft.

daar uiteraard blij mee. Want dit boek levert een belangrijke

De nog jonge geschiedenis van de ChristenUnie wordt in deze

bijdrage aan de mijns inziens noodzakelijke professionalisering

bundel vanuit verschillende invalshoeken belicht: de aanloop

en institutionalisering van dit vak”, aldus Van de Linde. Verplicht leesvoer voor

naar de fusie, de partijorganisatie, de leden, de ideologie en de relatie met het

diegenen die zich druk gaan bezig houden met de komende verkiezingscampag-

CDA en de SGP. (Uitgeverij Boom)

ne. (SDU uitgevers)

JB

Van prins tot koning

rondom de ver-

bij het koningshuis betrokken geweest

loving en het

als in die periode”, aldus Kok.

huwelijk met

De lezer krijgt inzicht in de belevings-

Wanneer de koningin aftreedt, dat weet

Hoewel op de cover staat ‘de biografie’,

Máxima, de

wereld van de prins. Iemand die liever

alleen zij, maar de toekomstige koning

is het beslist geen biografie, zo bena-

keuze voor het

met de gewone man/vrouw praat dan

is er wel klaar voor. Dat concluderen

drukte hoofdredacteur van de

IOC-lidmaat-

met bobo’s. En iemand die heel handig

Volkskrantjournalisten Jan Hoedeman

Volkskrant Pieter Broertjes tijdens de

schap en zijn

is geworden om spanningen rondom

en Remco Meijer in hun boek Willen IV,

boekpresentatie: “Het is wel een hele

werk als water-

zijn status weg te werken, door bijvoor-

van prins tot koning. Zij spraken, met

karaktervolle schets.” Henk Wesselink

manager. Opvallend eerlijk is Wim Kok,

beeld zelf koffie in te schenken. Een

een verklaring van geen bezwaar van

vond ‘biografie’ evenmin een juiste

over de aanvaringen die hij met de

prins die ook in is voor een lolletje,

de prins, met honderd mensen die

omschrijving. “Een biografie is het ver-

prins had, zoals bij de ‘beetje domme’

getuige zijn vliegactie boven het

betrokken waren en zijn bij zijn oplei-

haal van iemands hele leven, niet van

actie van de kroonprins, waarin hij ter

‘verboden gebied’ Huis ten Bosch. “De

ding tot koning.

een deel daarvan. Dit is geen volledige

verdediging van zijn toekomstige

koningin was not amused”, vertelt een

Drie van hen, Paul Gerretsen, oud-

beschrijving, maar slechts een biografi-

schoonvader verwees naar een gedicht

studievriend. En ook iemand die heel

directeur van het VCL, de middelbare

sche schets. De prins heeft de functie

van Videla. “Die uitspraak was juist zo

trouw is aan zijn omgeving. Een goed

school van de prins in Den Haag; ds

van koning nog niets eens bereikt.”

ongelukkig, omdat mij nou net de toe-

voorbeeld is de bijbelclub waarvan hij

Carel ter Linden, die de bijbelclub leidt

Wat ook anders is dan bij de ‘stan-

zegging was gedaan dat we zouden uit-

sinds 1992 deel uitmaakt. De club

waarvan de prins tot op de dag van

daard’ biografie is het begin. Het eerste

komen op de formule die mij voor ogen

onder leiding van dominee Ter Linden

vandaag deel uitmaakt en Henk

hoofdstuk is niet gewijd aan de eerste

stond. Het was een surprise van onge-

komt maandelijks bij elkaar. Vanwege

Wesseling, bij wie de prins afstudeerde

levensjaren van de prins, maar aan ‘de

kende grootte.” De spanningen tussen

de drukke agenda van de prins worden

als historicus, kregen op 25 februari de

liefde en de troon’. Pas daarna volgen

de premier en de kroonprins liepen

ze een jaar vooruit gepland. “De prins

eerste exemplaren in Nieuwspoort uit-

de jonge jaren. Gedetailleerd gaan de

hoog op, hoger dan tot nu toe bekend

hecht erg aan deze bijeenkomsten en is

gereikt.

auteurs in op de politieke problemen

was. “Ik ben nooit zo arbeidsintensief

er bijna altijd bij”, zo vertelt Ter Linden.

18 - maart 2010 - Nieuwspoort Nieuws 1

kunst- en vliegwerk Soms moet de prins echter verstek laten gaan. Zo ook die keer dat hij naar

Gemeentepolitiek geromantiseerd

Eritrea moest voor een bezoek aan de Nederlandse militairen. “Om half acht

Een roman over de gemeentepolitiek,

sterft hij voor zij hem heeft kunnen ont-

stapte hij toch binnen in zijn soldaten-

gepresenteerd in het centrum van de

moeten. De verhaallijnen komen verras-

pak. Wij verbaasd: ‘Waar kom jij van-

landelijke politiek. Op 5 februari kreeg

send samen in de ontknoping van het

daan?’ ‘Van Eritrea, ik kon eerder weg

in Nieuwspoort Ralph Pans, voorzitter

boek.

en wou het niet missen’.”

van de directieraad van de VNG, ‘De

Oosterwijk, met jarenlange werkerva-

Wie een roddelpers-achtig boek ver-

Tijddood’ overhandigd, het eerste boek

ring bij gemeenten en nu partner bij

wacht, komt bedrogen uit. Veel meer is

van Cees Oosterwijk, waarin de lokale

adviesbureau BMC, weet realiteit en

het een gedegen procesbeschrijving van

politiek een hoofdrol speelt.

fictie goed met elkaar te mixen. Bij het

het creëren van onze toekomstige

Alle ingrediënten voor een politieke

lezen vergeet je af en toe dat het om

een boot denken aan een waterfiets of

koning. Analytisch, maar lekker lees-

roman zijn aanwezig in ‘de Tijddood’;

een roman gaat, want zo gaat het er

een pont. De zwijgende meerderheid is

baar. Een aanrader voor iedereen die

(politieke) intriges, onverwerkte verle-

echt aan toe in de achterkamertjes van

een hardop kankerende meute gewor-

meer wil weten over bijna koning

dens en nieuwe liefdes. Hoofdpersoon

de stadhuizen.

den, ongenuanceerd, en onwetend van

Willem IV.

is wethouder Job Hazeleger van de

Het boek eindigt op 3 maart 2010, de

het landschap waarin hun verworven-

gemeente Maldegeer. De dilemma’s

dag van de gemeenteraadsverkiezingen.

heden worden verdedigd en uitgebreid.

Jan Hoedeman en Remco Meijer,

waarvoor een bouwwethouder in deze

In zijn slotwoord draagt Oosterwijk zijn

Laat je niet meer kisten, de tijd van

Willem IV, van prins tot koning,

tijd komt te staan geven een opvallend

debuut op aan de lokale politici en

incasseren is voorbij. Die tijd is dood.”

uitgeverij Atlas

actueel beeld. In ‘De Tijddood’ gaat het

ambtenaren. “Ze zijn niet populair meer

ook over de in Berlijn opgegroeide

in Nederland. En waarom niet? Omdat

Cees Oosterwijk, De Tijddood,

Hannah die naar Maldegeer terugkeert

er stuurlui aan wal staan die de zee

uitgeverij Prometheus.

om haar vader te leren kennen. Helaas

alleen kennen van horen zeggen, en bij

JB / ✸✸✸✸

JB / ✸✸✸✸✸

TENTOONSTELLING

Spotprenten onder de hamer voor goed doel Josine Boven

was bestemd voor de Stichting Teken Mijn Verhaal.

Als warme broodjes gingen in januari vijftien spotprenten over de toonbank in

De totale opbrengst van de veiling was

Nieuwspoort. Cartoons van onder meer

2260 euro. Topstuk van de veiling was

Fokke en Sukke, Joep Bertrams en Tom

een tekening van Peter van Straaten,

Begunstigde van de veiling, de Stichting

zo’n kind opleven, als het ontdekt dat

Janssen werden onder de hamer

die voor 425 euro werd verkocht. Het

Teken Mijn Verhaal, werkt met stripte-

hij de baas is over de tekenaar. Die gaat

gebracht in een bijzondere veiling,

persmuseum kocht twee tekeningen,

kenaars die de verhalen tekenen van én

zijn verhaal optekenen. Er ontstaat vaak

voorafgaand aan de uitreiking van de

van Berend Vonk en Hajo. Deze laatste

voor kinderen die door hun handicap

ook een bijzondere band tussen kind en

Inktspotprijs 2009. Alexander Pechtold,

hangt inmiddels al in het aanwinsten-

zelf niet kunnen tekenen. De stichting

tekenaar. We merken dat het voor

in een vorig leven veilingmeester, pakte

kastje, laat Angelie Sens van het

concentreert zich vooral op zogenoem-

zowel de kinderen als ook de ouders

tijdelijk dit ambt weer op. De opbrengst

Persmuseum desgevraagd weten.

de mytylscholen voor lichamelijk gehan-

heel belangrijk is.”

dicapte kinderen. Die scholen kunnen

De Stichting Teken Mijn Verhaal bestaat

Groot kado

zich aanmelden voor projecten van de

dit jaar tien jaar. Inmiddels werden al

“Gisteren heeft onze zoon zijn Boek met zijn verhaal gekregen. Het is prachtig

stichting voor circa 15 kinderen. Daarbij

zo’n duizend verhalen van kinderen

geworden, wat een werk heeft de tekenares er aan gedaan! Ik vind het heel erg

vertellen de kinderen in een individueel

opgetekend. Circa 200 (strip)tekenaars

ontroerend om dingen te herkennen in zijn verhaal uit zijn eigen leven, over een-

gesprek met de tekenaar hun eigen

zijn bij de stichting aangesloten. De

zaamheid bijvoorbeeld. En grappig: hij laat zijn hoofdpersoon ook vegetariër zijn,

verhaal. De tekenaar maakt notities en

opbrengst van de veiling besteedt de

net als hijzelf! Jullie moeten weten dat het niet alleen een groot kado is voor onze

werkt die in zijn atelier uit tot stripver-

stichting aan twee projecten die dit

zoon, maar ook voor ons als ouders is dit echt een steun in de rug, een erkenning,

haal. Een aantal weken later wordt het

voorjaar op twee scholen starten. Het

dat jullie deze moeite nemen. Het boek ligt hier op tafel, we hebben het al zo’n

verhaal aan het kind gepresenteerd.

gaat dan om de mytylscholen Maurice

100 keer bekeken, zo knap vinden we het. Bedankt voor dit prachtige en heel

“Het is heel bijzonder”, vertelt

Maeterlinck in Delft en Heliomare in

speciale kado!” Reactie van een moeder op de website van de stichting.

Dithmarine van Rongen van de

Wijk aan Zee. (Meer informatie:

Stichting Teken Mijn Verhaal. “Je ziet

www.tekenmijnverhaal.com)

Nieuwspoort Nieuws 1 - m a a r t 2 0 1 0 - 1 9

kunst- en vliegwerk Jos Collignon maakte winnende spotprent

‘Zeer bepalend voor het jaar 2009’ Patrick Spijkerman

Cynisch en alleszeggend, zo karakteriseerde juryvoorzitter Alexander Pechtold de winnende politieke spotprent van het jaar 2009. Volkskranttekenaar Jos Collignon won voor de eerste maal de Inktspotprijs voor zijn visie op de ondergang van de DSB-bank.

Eervolle vermelding voor Ien van

Collignons prent verscheen op 3 okto-

Laanens visie op Berlusconi: Brood en

ber 2009 in de Volkskrant, twee dagen

Spelen.

na de oproep van Pieter Lakeman aan de rekeninghouders om hun geld bij DSB weg te halen. De tekenaar symboliseert op kunstige wijze met de val van de schaatser het onvermijdelijke lot van

De winnende prent van Volkskranttekenaar Jos Collignon.

de bank. Naast Pechtold bestond de jury uit kunsthistoricus Caroline Rhodius en journalist Max Westerman. Ze prezen de originaliteit waarmee Collignon het onderwerp had aange-

Ruben Oppenheimer gooide hoge ogen

pakt. “In één oogopslag is duidelijk

met zijn visie op de benoeming van de

waar het over gaat. De naam, het logo

eerste president van de Europese Unie.

en de typische al scheefhangende gevel prent waarop drie leeuwen staan afge-

van het bankgebouw zijn direct herkenbaar. Met de val van de schaatser wordt

Eervolle vermelding voor Tom Janssen:

beeld. Daarnaast verleende de jury nog

de naderende ondergang van de bank

Carrièrewens JP.

drie eervolle vermeldingen voor Inhoud,

duidelijk gemaakt.” De impact die deze

Eervolle vermelding voor TRIK: Iraanse

affaire in Nederland heeft gehad op de

verkiezingstruc.

financiële sector, de politiek en de

Beeld en Humor resp. aan Ien van waarop Balkenende met reiskoffer zich

Laanen, TRIK en opnieuw Tom Janssen.

verschuilt achter een groot sprankelend

Jos Collignon won de Inktspotprijs, die

maatschappij maakt deze prent zeer

Andere kanshebbers voor deze prijs

bord dat richting Europa wijst; en Ruben

dit jaar voor de zestiende keer werd uit-

bepalend voor het jaar 2009.

waren Tom Janssen met zijn compositie

L. Oppenheimer met een kleurrijke

gereikt, voor de eerste maal. Collignon tekent sinds 1980 voor de Volkskrant, vanaf begin 1992 maakt hij voor de

Jos Collignon:

Forumpagina zelfstandige prenten.

‘Slechte beoordelaar van eigen werk’

De expositie “Politiek in prent” is een

Jos Collignon, al veel langer één van de

beoordelaar bent van je eigen werk.”

binnen de seconde moeiteloos doel

Nieuwspoort. De tentoonstelling en

beste tekenaars van Nederland, kreeg

Wat vind je ervan dat je deze prijs nu

treft. Dat is weliswaar de verdienste van

bijbehorende in full colour uitgevoerde

voor het eerst de Inktspotprijs uitgereikt

pas wint?

een goede tekening, maar de rest, hoe

catalogus met 282 prenten van 27

in de zestien jaar dat de prijs bestaat.

“Ik zie de Inktspotprijs als een mooie

goed ook, ligt al snel op de verkeerde

tekenaars zijn mogelijk gemaakt door

Tot zijn grote verrassing. Kunst en

gelegenheid om een van de tekenaars

stapel. Zo ging het dit jaar ook denk ik.

bijdragen van de hoofdsponsor van de

Vliegwerk mailde met de tekenaar.

in het zonnetje te zetten. De jongens

Als je je dat realiseert maakt het niet

Kunstcommissie Nieuwspoort, Achmea

Had je toen je de bewuste tekening

die dat hebben meegemaakt vóór mij

veel uit wie wint.”

en de Stichting Democratie en Media.

had gemaakt al een idee dat het een

heb ik het van harte gegund, maar zelf

Zit er bij de prenten die je tot nu toe

De expositie is nog tot 2 mei te zien in

winnaar kon zijn?

heb ik zeer genoten van de aandacht

dit jaar gemaakt hebt al eentje die je

het Persmuseum in Amsterdam, daarna

“Dat deze tekening zou winnen heb ik

en het enthousiasme vooral van mijn

wil gaan insturen voor de inktspotprijs

van 3 mei tot 3 juni in het Provinciehuis

geen moment gedacht. Iemand anders

collega’s die het allemaal meer dan de

2010?

in Groningen en van 23 juni t/m 8

heeft de selectie van zes tekeningen uit

allerhoogste tijd vonden.”

“Het zou kunnen dat ik de winnaar van

augustus in Dudok in Arnhem.

mijn werk van het afgelopen jaar

Vond jij dat ook?

volgend jaar alweer heb gemaakt. Ik

(Meer informatie over de expositie op

gemaakt. Zelf had ik hem er waar-

“Het gaat toch om toevalstreffers en

durf er nog niet op te gokken. Het jaar

www.pers-en-prent.nl; over de

schijnlijk niet eens bij gedaan. Blijkt

een jury, die honderden tekeningen

is nog lang.”

winnaar van de Inktspotprijs 2009

maar weer dat je zelf geen goede

moet beoordelen, kiest er toch één die

JB

www.joscollignon.nl)

20 - maart 2010 - Nieuwspoort Nieuws 1

gezamenlijk initiatief van de stichting Pers en Prent en de Kunstcommissie

Linnen tasje Ik vond zo’n linnen tasje in de kast. Zo’n tasje van stop de neutronenbom. Die droeg vroeger iedereen. Althans in mijn beleving. Tegenwoordig draagt niemand meer zo’n linnen tasje. Laat staan met stop de neutronenbom der op. Linnen tasjes zijn uit. En stop de neutronenbom ook. De muur viel en opeens was er geen vijand meer. Kort daarna moest ik in militaire dienst. We streden tegen niemand. De regeringsleiders zaten met hun handen in het haar. De dienstplicht werd afgeschaft. Even waren we gelukkig. Toen kwamen er die vliegtuigen. Ze vlogen in gebouwen. Het was live op tv. We zaten gekluisterd aan de buis. Eindelijk. We hadden weer een vijand. Wel of niet gecreëerd? Het maakte ons niet uit. We hadden weer wat. Er gebeurde weer iets. Een mens heeft toch behoefte aan wat sensatie in zijn leven. Vorig jaar was het dan twintig jaar geleden. Toen die muur viel. Toen de mensen even hoop hadden. Valse hoop bleek later. Want we gingen vrolijk verder. In Berlijn was die muur dan wel weg maar ergens anders werd ie wel weer opgetrokken. Een trieste zaak. Maar wat ik me afvraag. Waar zijn de mensen met de linnen tasjes gebleven? Al dan niet met stop de neutronenbom der op. Ook al is het linnen tasje dan uit de mode, de Vrede toch zeker niet?

* Reinier van Delden is barman in Nieuwspoort

Nieuwspoort Nieuws 1 - m a a r t 2 0 1 0 - 2 1

Josine Boven en Milja de Zwart, fotografie Carola Sewing Vijftig lezeressen van Libelle hangen in Nieuwspoort aan de lippen van JP. En omgekeerd. De premier is geestelijk vader van dit ‘Broodje politiek’, een bijzondere lunchbijeenkomst die het weekblad een paar keer per jaar gaat organiseren voor de abonnees. De spits afbijten was zo te zien geen straf voor Balkenende. Ook de liefde van een demissionaire premier gaat blijkbaar door de maag.

Het definitieve bewijs dat de SP geen tegenpartij meer is: de heren van de Nieuwe Vrije Agrarische Federatie hebben een rode tulp vernoemd naar SP-coryfee Jan Marijnissen vanwege diens steun aan ‘agrarisch Nederland’. Dus dát doet Jan sinds hij terugtrad als fractievoorzitter. Is trouwens weer eens wat anders dan een tomaat.

Schrijver Sytze van der Zee legt nog één keer aan Poorters van het eerste uur zijn theorie uit over het verraad van Anne Frank. Jaap Wijnhoud heeft in dit gezelschap de rol van Tom Poes. “Hm.”

22 - maart 2010 - Nieuwspoort Nieuws 1

Chef parlementaire redactie NRC Joost Oranje bij een debat over de rol van de media in het Irakdossier, daags na de verschijning van het rapport van de commissieDavids. Er is dan tóch een gelegenheid waarbij de journalistiek met de armen over elkaar gaat zitten.

Toen nog minister Jacqueline Cramer ziet het licht. Dat mag ook wel; in Nieuwspoort komen immers grote lichten bij elkaar.

Eindelijk een politicus die ook een echt vak beheerst. Veilingmeester Alexander Pechtold: Anders dan anders, ja. Nieuwspoort Nieuws 1 - m a a r t 2 0 1 0 - 2 3

Naam: Lutz Jacobi Functie: Tweede Kamerlid PvdA Woonplaats: Wergea Pied-à-terre in Den Haag: woonvereniging, Bazarstraat

Auteur: Lars Kuipers

‘Ik ken hier mijn postcode niet eens’ “Ik heb hier een Senseo, jazeker! Die heb ik gekregen van mijn partner Koos, die werkt in de bouw. Ze kochten daar een nieuwe. Ik zei: ‘Doe mij die oude maar, die kan ik mooi gebruiken in Den Haag.’ Heb ik nog een hele tijd op staan boenen om hem weer schoon te krijgen. Heb je trouwens suiker in de koffie? He, verdorie, waar is die suiker nou, ik dacht dat ik hier suiker had. Moet je mij nou zien, ik ben een vreemde in mijn eigen huis. Het is een nomadenbestaan. Ik begon als Kamerlid in december 2006. De eerste tijd had ik helemaal niks geregeld, terwijl ik meteen wel vol aan de bak moest. Rita Verdonk wilde als minister het generaal pardon niet uitvoeren. Dan moest je bij de stemming zijn, werd het weer laat en dan stond je aan het eind van het debat: wat moet ik nou? Logeerde je maar bij een collega. Koos heeft me ook wel 24 - maart 2010 - Nieuwspoort Nieuws 1

eens ’s nachts opgehaald, helemaal vanuit Friesland. Nu heb ik een kamer bij de woonvereniging. In totaal wonen we hier met zijn zessen. Er is geen systeem van ballotage ofzo, maar het moet wel passen; je zit toch dicht op elkaars lip. Ik leef hier als een student, maar ik ben er erg tevreden mee. Ik heb hier alle luxe van de wereld. Een stoel, een bed, tv, stond hier allemaal al, alles bij de huur inbegrepen. Het enige wat ik van thuis heb meegenomen zijn twee foto’s van Koos, mijn grote liefde. En ik heb hier nog een petje van de provincie Fryslân. Ik ben niet een heel erg huiselijk type. Thuis, in Wergea, hangen de draden nog uit de muren, en we wonen al een jaar in dat huis. Gezelligheid komt uit de mens, niet uit de dingen. Ik ken hier mijn eigen postcode niet eens. Eigenlijk kom ik hier alleen om te slapen. Ik maak lange dagen. Vaak

kom ik rond middernacht thuis. ’s Ochtends ontbijt ik meestal in het restaurant van de Kamer. Lekker, goedkoop en gezellig. Dan ben je toch niet lekker als je hier gaat staan koken? Als je zo lang doorwerkt, is het wel heel ontspannend als je nog even samen ergens bent. Dus drink ik aan het eind van de avond vaak met andere regionalo’s nog een wijntje in Nieuwspoort. Het Binnenhof is een dorp, en ik ben een dorpeling, dus ik heb het hier goed naar de zin. Dat beetje gezelligheid is toch heel belangrijk. Wie zie je rond die tijd in Nieuwspoort? De Friezen, Groningers, Drenten, de Limburgse en Twentse Kamerleden en die uit de Achterhoek. We kunnen het goed met elkaar vinden. Die hang naar het knusse, de menselijke maat, dat hebben we allemaal. Je zoekt bij elkaar toch een

soort familiegevoel. Overdag is het de hele tijd druk druk druk, ’s avonds heeft iedereen de tijd. De informele contacten met de collega’s uit de regio leveren ook zakelijk wat op. Ben ik bezig met een puntenplan voor het landelijk gebied en de dorpen, dan ga je natuurlijk ook even te rade bij een collega die wethouder is geweest in de regio. Ik ga elke dinsdagochtend om half zes van huis, dan ben ik om negen uur hier in Den Haag.

Donderdagavond rijd ik als het even kan mee met Rikus Jager van het CDA, die moet naar Appingedam. Die gooit me er dan uit bij Van der Valk in Drachten of bij het benzinestation tussen Joure en Heerenveen en dan komt Koos me daar vandaan ophalen. Soms om middernacht, maar het is ook wel eens half vijf in de ochtend geweest. De vrijdag ben je dan weer op pad, het land in; er is altijd wel een werkbezoek, een partijbijeenkomst of je staat in een zaaltje. Je

moet zo weinig mogelijk met papier bezig zijn, zoveel mogelijk met de mensen. De dagen dat ik thuis ben, in Wergea, wil ik altijd even naar de dorpswinkel. Daar zie je even wat mensen, die spreken je dan aan. Ik ben en blijf een dorpsmens, dat geeft me ook het gevoel dat ik ergens woon. Als ik in Wergea ook alleen maar slaap, dan woon ik dus nergens.”

Politiek cryptogram - Hans Schogt Horizontaal: 4. Heeft (nog steeds) geld als prooi (2+5) 5. Van zo’n voorstel is het slotwoord zwakzinnig (10) 7. ’s Lands toestand (5) 8. Studentendebat (7) 9. Mooie vrouw in het parlement (9) 12. Stoot van Agnes, Mariëtte en Femke (6+4) 14. Daar kun je toch een zangtest doen? (10) 16. Wat voorafgaat aan vandaag (3+4) Verticaal: 1. Het midden tussen trouw en moed (6) 2. Vertrekken (6) 3. Goede tijd voor de leiding (7) 5. Product uit de wetswinkel (7) 6. Lijkt op arbeid (7) 10. Sfeer in de Kamer (8) 11. Stemadvies (8) 13. Gevolg van hoogmoed (3) 15. Geld (3)

Oplossing cryptogram 2009/4 Horizontaal: 4. promotie; 6. Handelingen; 9. EK; 11. perscentrum; 12. hitlijst; 13. oppositie; 14. amvb; 16. ANP; 17. kiezen; 18. ernst Verticaal: 1. voorlichting; 2. spaarpot; 3. Binnenhof; 5. onderwijs; 7. Europa; 8. emissie; 10. kabinet; 12. hamer; 15. Bos Hans Ludo van Mierlo uit Oegstgeest heeft met zijn goede oplossing van cryptogram 2009/4 Tomas Ross’ boek Het meisje van Buenos Aires gewonnen.

Oplossing Onder de goede inzenders van dit speciale cryptogram voor Poorters wordt het boek De gekwelde man van Henning Mankell verloot. Uitgeverij De Geus heeft dat ter beschikking gesteld. Oplossingen, voorzien van naam en adres, opsturen naar Nieuwspoort, t.a.v. Nieuwspoort Nieuws, Lange Poten 10, 2511 CL Den Haag. Op de envelop ‘cryptogram’ vermelden. Sluitingsdatum 17 mei 2010.

Nieuwspoort Nieuws 1 - m a a r t 2 0 1 0 - 2 5

NIEUWE POORTERS

A.A. Agwu

S.L. Bartels

J.H. Wiersma

P. Walters

S.A.M. Danse

V. Byvanck

Editor Prime Names

Sr. Persvoorlichter

Public Affairs medewerker

Freelance Redacteur

Projectmanager Pers &

Directeur Nationaal

Magazine Nigeria

ministerie van Financiën

Thorbecke Academie

Binnenhof TV

Public Affairs SRA

Historisch Museum

C.T.H.W. Pulles

M. Pasman

A.G. Welink

J. van der Zweth

C.H.J. van Leeuwen

E.Q. Groeneveld

Redacteur Menzis

Hoofd Persvoorlichting

Directeur Distrivers

Senior Adviseur Public

Partner Interlace

Studiocontroller

ministerie van VWS

Affairs Gemeente Utrecht

Binnenhof TV

E.D. Benschop

C. Gallego Abaroa

D.W.J. Visser

L. Verbeek

J.G.H. van Schaik

G. van Weenum

Persvoorlichter ministerie

Ambassaderaad voor Pers

Consultant Public Affairs /

Commissaris van de

Bestuursadviseur Publiek

Senior Persvoorlichter

van Economische Zaken

en Voorlichting

Public Relations Winkel-

Koningin Provincie

Domein Rabobank

Douane / FIOD-ECD

Ambassade van Spanje

man en Van Hessen

Flevoland

Nederland

ministerie van Financiën

A.H.J. Moerkamp

R.M.M.A. Droste

B.C. Boer

H. Wolswinkel

plv. Directeur-Generaal

Directievoorzitter

Hoofd Bestuursvoor-

Adviseur Public Affairs

Drs. G.H.O. van Maanen

M.A.M. Kuiper – van der Stap

Curatieve Zorg ministerie

Rabobank Den Haag en

lichting- en projecten

Winkelman en Van

Secretaris Generaal

Manager Marketing &

van VWS

omgeving

Gemeente Amsterdam

Hessen

ministerie van VWS

Communicatie Kamer van Koophandel Den Haag

26 - maart 2010 - Nieuwspoort Nieuws 1

Evenementenagenda

NIEUWE POORTERS

PEP-bijeenkomst dinsdag 13 april excursie Academisch Historisch Museum in Leiden maandag 3 mei vanaf 15.00 uur in de sociëteit maandag 7 juni vanaf 15.00 uur in de sociëteit Meer informatie: secretariaat: 070 - 346 94 40 [email protected] www.nieuwspoort.nl E.A. Schilp

L. Lelieveld – Gogic

Algemeen Directeur

Journalist - Correspondent

Nationaal Historisch

from The Hague RNA

Museum

News Agency Bosnia and Herzegovina

Nieuwspoort Nieuws (oplage 2.400) verschijnt 4 x per jaar en wordt toegezonden aan alle leden van het perscentrum, onder wie journalisten, voorlichters, alle bewindslieden, Kamerleden, leden van Provinciale Staten, burgemeesters, gemeenteraadsleden, bestuurders van maatschappelijke organisaties, diplomaten, pr-adviseurs, lobbyisten en captains of industry. Bel voor advertentietarieven Steven Veenendaal, telefoon 070 - 346 94 40.

In het vizier

Erik Schilp

Stille revolutie: LED-licht in Nieuwspoort

“Ik ben sinds 1 oktober 2008 algemeen directeur van het Nationaal Historisch Museum, dat al wel bestaat maar nog geen gebouw heeft. De discussie over de museumlocatie is vorig jaar uitgemond in een pitch, waaraan Arnhem, Den Haag en Amsterdam deelnamen. Vervolgens heeft toenmalig minister Ronald Plasterk het terrein van het Openluchtmuseum in Arnhem aangewezen. De roerige wordingsgeschiedenis van het Nationaal Historisch Museum heeft mij wel geleerd dat contacten in politiek en ambtelijk Den Haag uitermate nuttig zijn. Vandaar mijn lidmaatschap van de sociëteit Nieuwspoort. Een publieke ruimte als een café of restaurant leent zich van nature niet voor dergelijk overleg. Te lawaaierig, te duur. Intussen is de discussie over het Nationaal Historisch Museum in rustiger vaarwater terechtgekomen, zodat we ons op de inhoudelijke kant kunnen richten. Wij hebben veel te vertellen richting minister en politiek, maar hebben gemerkt dat onze informatie niet altijd één op één bij Kamerleden terechtkomt. Nu hebben we eigen lijnen met onder anderen woordvoerders van partijen en ambtenaren. De vormgeving van die contacten eist een prettige en rustige ambiance. Nieuwspoort dus. Een museumorganisatie is een bedrijf dat verder strekt dan stenen. Onze opdracht luidt zoveel mogelijk Nederlanders te bereiken. We willen dan ook nog voor de realisering van het museumgebouw historische documentaires en films produceren en leveren een bijdrage aan het televisieprogramma Klokhuis. Een Dag en een Week van de Geschiedenis, oorspronkelijk georganiseerd door Anno, komen er dit jaar ook weer aan. In de pen zit voorts een Nationale Portrettengalerij. Ook hebben we plannen historische locaties met elkaar te verbinden en een gratis Nationaal Concert te organiseren, dat zich concentreert op Nederlandse componisten en dito muzikanten. In maart tot en met mei dit jaar rijdt er een museumtrein door Nederland, georganiseerd samen met het Nationaal Comité 4 en 5 mei. En voor de hand ligt een samenwerkingsverband met het Huis van de Democratie.”

Waarschijnlijk is het maar een enkele Poorter opgevallen. Toch heeft zich een revolutie voltrokken in Nieuwspoort. Sinds begin januari zijn de lampen in de sociëteit vervangen door LED-lampen. Met de keuze voor LED vaart Nieuwspoort een nieuwe, milieu- en kostenbewuste koers. Inmiddels voormalig milieuminister Jacqueline Cramer ontstak op 27 januari het nieuwe licht. In totaal werden er 148 lampen vervangen. Manager Steven Veenendaal is dan ook erg enthousiast over het nieuwe licht. “Ik zie geen verschil licht en ik heb er ook geen klachten over gehoord. LED-lampen zijn een stuk goedkoper in het gebruik dan ‘normaal’ licht. Behalve dat het Nieuwspoort op jaarbasis een 86 procent lagere energierekening oplevert, is het ook voor het milieu een goede keuze. Op jaarbasis scheelt dit ruim 800 bomen. En er is nog een voordeel, de lampen gaan veel langer mee. “Voor de LED vervingen we zeker 10 lampen per week, nu hebben we sinds begin januari nog geen lamp hoeven te vervangen.”

Paulus Eras

JB

Nieuwspoort Nieuws 1 - m a a r t 2 0 1 0 - 2 7