Kenniscentrum Hilversum. Economische visie

Kenniscentrum Hilversum Economische visie 2007-2020

VASTGESTELD DOOR DE GEMEENTERAAD OP 9 MEI 2007

Kenniscentrum Hilversum - Economische visie 2007-2020

Voorwoord In het collegeprogramma “Een ander Spoor” belooft het college binnen een jaar een meerjarenvisie ten aanzien van economisch beleid te presenteren. Als we dat jaar laten beginnen met de installatiedatum van het college, wordt die belofte op de dag nauwkeurig waargemaakt. Dat klinkt wat magertjes, en we waren graag wat sneller geweest, maar niettemin zijn we trots op het resultaat. De economische visie is een samenhangend beleidsstuk, waarin duidelijke keuzes worden gemaakt, een heldere relatie wordt gelegd met bestaande beleidsuitgangspunten (waaronder IBP, Woonvisie, onderwijsbeleid, werkgelegenheidsbeleid en horecaconvenant), en economische samenwerking met de gemeenten in het Gewest Gooi- en Vechtstreek wordt onderstreept.

Noodzaak

Dat Hilversum dringend toe is aan een economische meerjarenvisie blijkt al uit de werkgelegenheidscijfers die voor Hilversum sinds 2000 een absolute en relatieve negatieve trend laten zien. Maar ook een aantal beleidskeuzes van de afgelopen jaren toont aan dat er geen helder kader was waaraan economische besluitvorming kon worden getoetst. Zo hebben veel ad hoc beslissingen er bijvoorbeeld toe geleid dat zonder goed gewogen economische argumentatie bedrijventerreinen werden omgezet in woonlocaties. Ook het vestigingsbeleid voor bedrijven was niet altijd eenduidig en het ondernemersklimaat werd matig beoordeeld. Voor het nieuwe college was de totstandkoming van een meerjarenperspectief daarom een speerpunt.

Draagvlak

Van begin af aan is bij de totstandkoming van de economische visie gezocht naar voldoende draagvlak. Er zijn workshops geweest waaraan vertegenwoordigers uit het bedrijfsleven en de politiek in hebben deelgenomen. Met een flink aantal stakeholders is afzonderlijk interviews gehouden. Er is overlegd met bestuurders in de regio. En in verschillende fasen heeft er terugkoppeling plaatsgehad naar alle betrokkenen. Daarmee is de economische visie geen invuloefening geworden. Maar zijn de keuzes die erin worden gemaakt goed onderbouwd en zijn betrokken partijen op een vroeg moment met de richting die gekozen is vertrouwd geraakt. We hopen daarmee beleid te kunnen maken dat samen met lokale en regionale spelers optimaal kan worden uitgevoerd.

Scenario

Als een van de eerste stappen is met de participanten in de workshops gezocht naar het beste scenario voor toekomstig economisch beleid. Er is een keuze gemaakt tussen woonstad en werkstad, en vervolgens tussen diversificatie- en focusbeleid. De optie voor een woonstad lijkt aantrekkelijk voor bewoners maar is dat niet voor werknemers die hier wonen. Werkgelegenheid buiten Hilversum en de regio zoeken zou slecht zijn voor een stad van de omvang van Hilversum, en qua mobiliteit nog grotere vraagstukken opwerpen dan nu al bekend zijn. Een diversificatiescenario (elke vorm van bedrijvigheid is welkom mits passend in bestemmingsplan) biedt weliswaar veel vrijheid in het vestigingsklimaat, maar laat anderszins zoveel onduidelijkheden bestaan dat Hilversum als vestigingsplaats er juist minder aantrekkelijk op wordt. Daarom is gekozen voor het focusscenario. Door daarin te kiezen voor schone en groene werkgelegenheid als belangrijkste focus kunnen we in de werkstad een groot aantal voordelen van de woonstad behouden en wellicht uitbreiden.

Speerpunten

Hilversum en de regio Gooi en Vechtstreek zijn vanwege hun bijzondere, landschappelijke omgeving gebaat bij goede en schone werkgelegenheid. Traditiegetrouw vormen de media een sector die daaraan voldoet en waarmee Hilversum een sterke (inter-)nationale positie inneemt. Vanzelfsprekend blijven de media een speerpunt in het economisch beleid; niet alleen de traditionele media maar ook de nieuwe ontwikkelingen op het gebied van multi- en crossmedia dienen in Hilversum en de regio een plaats te vinden. Samen met de regio zetten we in op twee nieuwe speerpunten: zorg en toerisme. Analoog aan hoe de nieuwe media zich verder ontwikkelen, en met gebruikmaking van de innovatie die daarin plaats heeft, wil Hilversum een voortrekkersrol gaan spelen in beide sectoren. In regionaal verband gaan we tevens een programma ontwikkelen voor transformatie van werklocaties.


Media

Hilversum was en blijft “De Mediastad” en zal zich doorontwikkelen naar een internationaal brainport. Mede dankzij het Cross Media Network iMMovator is die trend al enige jaren geleden ingezet. Nieuwe bedrijvigheid vestigt zich al in het Leerbedrijf en het Innovatiecentrum, beide op het Mediapark. De vestigingsmogelijkheden willen we uitbreiden en stimuleren naar een creatieve wijk, waarbij doorgroei naar het Mediapark mogelijk is. Het Mediapark zelf zal met zijn unieke infrastructuur voor (digitale) contributie en distributie een centrum worden voor innovatie. Een nieuwe uitstraling van het Mediapark als een place to be en de logische verbinding tussen Mediapark en de stad Hilversum (waaraan het Instituut voor Beeld en Geluid een enorme impuls heeft gegeven) dragen er aan bij dat Hilversum en omgeving daar in economisch opzicht maximaal van profiteren.

Toerisme

Met de komst van Beeld en Geluid heeft Hilversum een enorme toeristische trekpleister gekregen. Maar ook als stad van moderne architectuur, de stad van Dudok en Duiker, de stad in het groen, en een stad te midden van Muiderslot en Paleis Soestdijk, tussen de Eem en de Vecht, het Groene Hart en de Utrechtse Heuvelrug, hebben Hilversum en zijn buurgemeenten een enorme toeristische potentie. Tot nu toe concentreerde zich dat in hoofdzaak op dagtoerisme, maar in toenemende mate stellen ondernemers in de sector programma’s voor meerdaags verblijfstoerisme op. De voltooiing van onder meer het Noord Holland Pad (wandelen) en het Fietsknooppuntennetwerk die samen met de provincie Noord Holland zijn gerealiseerd, maken daar onderdeel van uit. Actief beleid op gebied van acquisitie en promotie (onder meer in samenwerking met de citymarketing-organisatie Hilversum Goed Bekeken) moeten de trend versterken. In de toekomst gewenste verblijfsaccommodaties op het Mediapark en wellicht (nabij) het Arenapark kunnen een goede bijdrage leveren. In regionaal verband wordt een innovatienetwerk opgericht dat nieuwe vormen van toerisme gaat bevorderen.

Zorg

In een samenleving die vergrijst is zorg een steeds harder wordende noodzaak. Voor het Gooi kan de vraag naar zorg ook een economische uitdaging zijn. De groene omgeving en de kwaliteit van wonen maken het voor ouderen en zorgbehoevenden aantrekkelijk juist hier die zorg te willen ontvangen. Zorg als economische component is niet bedoeld als verzwaring van de al bestaande taken voor de zorginstanties. De gevraagde handen aan het bed worden niet nog meer belast. Integendeel. Door zorg op zulk hoog, innovatief niveau te brengen, waardoor zorgverleners en zorgbehoevenden zich in Hilversum en ’t Gooi willen vestigen, zal een klimaat ontstaan waaraan de bestaande zorg zich zal optrekken. Dan is er geen sprake meer van vergrijzing maar van verzilvering. Vestigingsmogelijkheden voor moderne zorginstellingen (gespecialiseerde klinieken, zorghotels, medische technologie, enzovoort) met de daarbij noodzakelijke huisvestingprogramma’s moeten de ontwikkeling stimuleren. In regionaal verband wordt ook voor dit speerpunt een innovatienetwerk opgericht dat nieuwe vormen van zorg en welzijn gaat ontwikkelen.

Samenhang

De drie speerpunten zullen in een logische samenhang elkaar gaan overlappen. Ontwikkelingen op crossmediaal gebied gaan bijdragen aan de innovatie van zorg en toerisme. In de sfeer van wellness en leisure worden nieuwe producten aangeboden waar bewoners van Hilversum in participeren als directe werknemers, toeleveranciers en adviseurs, maar evengoed als consument.

Werklocaties

Als een afgeleide van het bovenregionaal beleid op het gebied van bedrijventerreinen en kantoorlocaties (Plabeka) wordt in Gooi- en Vechtstreek een programma ontwikkeld voor transformatie van huidige bedrijventerreinen. Ook de Hilversumse bedrijvenlocaties maken daar onderdeel van uit. Hoe de precieze invulling daarvan zal plaatsvinden is nu nog niet helder (met name voor bijvoorbeeld het Havenkwartier is in een aparte gebiedsstudie voorzien) maar duidelijk is wel dat we de nu nog beschikbare ruimte nodig hebben. Daaronder valt ook het regionale bedrijventerrein Crailo A1.


Het is niet denkbeeldig dat sommige terreinen die nu nog redelijk traditioneel zijn ingevuld, plaats gaan bieden aan bijvoorbeeld toeristische zorgcomplexen. Sommige binnenstedelijk gevestigde bedrijvigheid kan verplaatst worden naar plekken in de periferie van de stad, waardoor de werklocaties in de woonomgeving functies kunnen krijgen voor creatieve industrie die meer in de omgeving passen.

Bestaande bedrijvigheid

Hilversum kent een aantal (inter-)nationaal zeer befaamde bedrijven die al lange tijd actief zijn. De Koninklijke van Son Inktfabriek, Buhl Hilversum, Bos Electronics, VSH, IFF is maar een willekeurig lijstje. Op het Arenapark hebben zich bedrijven gevestigd zoals Nike en Syntens die internationale uitstraling hebben. Philips, NEC en Lucent hebben vestigingen in Hilversum. Het zijn allemaal bedrijven waar Hilversum terecht trots op mag zijn. Vanzelfsprekend koesteren we hun aanwezigheid. De speerpuntenkeuze zoals in de economische visie omschreven zal in het beleid ten opzichte van deze bedrijven geen verandering brengen.

Detailhandel, horeca en warenmarkt

Hilversum is een centrumgemeente, ook als winkelgebied met de warenmarkt als één van de trekkers. De bestaande spreiding van detailhandel in het centrale winkelgebied en de kleinere winkelgebieden zal enige aanpassing vergen om de krachtige functie die het heeft te behouden en het deels verloren terrein terug te winnen. De uitbreiding en verlevendiging van het Mediapark is daarvoor geen bedreiging maar juist een versterking. Een kans om nog meer bezoekers aan Hilversum aangenaam kennis te laten maken met de binnenstad.

Uitwerking

De economische visie geeft het kader aan waarbinnen economische deelprogramma’s verder worden uitgewerkt en waaraan toekomstig beleid wordt getoetst. Concrete uitvoeringscenario’s op de verschillende terreinen worden vanaf nu vorm gegeven en zullen dit najaar het licht zien. Ook hierbij zal nauw worden samengewerkt met de gemeenten in Gooi en Vechtstreek en waar mogelijk met de provincie Noord-Holland. Hilversum is er trots op daarin een prominente, substantiële en vooral constructieve bijdrage te kunnen leveren. Het college van B&W Namens deze Jan Rensen, Wethouder Economie en Media mei 2007

Jan Rensen (foto:Van Ophem, Hilversum)


Inhoudsopgave 1. Inleiding

5

2. Positie, trends en ontwikkelingen 2.1 Inleiding 2.2 Het economisch profiel van Hilversum 2.2.1 Bevolking en werkgelegenheid 2.2.2 De ruimtelijke kenmerken van de economie 2.3 Toekomstige ontwikkelingen 2.3.1 Maatschappelijke trends en ontwikkelingen 2.3.2 Sociaal economische ontwikkelingen 2.3.3 Ruimtelijk economische ontwikkelingen

6 6 6 6 8 14 14 14 15

3. Economische visie 3.1 Inleiding 3.2 Economische speerpunten 3.2.1 Hilversum: multimediastad 3.2.2 Hilversum: zorgstad 3.2.3 Hilversum: toeristische stad 3.3 Overige bedrijfssectoren 3.3.1 Industrie en handel 3.3.2 Zakelijke diensten en overige kantoren 3.3.3 Detailhandel, horeca en warenmarkt 3.4 Consequenties voor andere beleidsvelden 3.4.1 Bereikbaarheid, verkeer en vervoer 3.4.2 Wonen 3.4.3 Milieu 3.4.4 Deregulering en vermindering lastendruk 3.5 Consequenties voor specifieke locaties

21 21 21 22 24 26 28 28 28 28 30 31 32 32 32 33

4. Op weg naar uitvoering 4.1 Vooruitblik 4.2 Activiteitenplan

36 36 36

Bijlage 1 Begrippenlijst

39


1. Inleiding De gemeente Hilversum wil een vitale stad zijn. Een centrumgemeente in Gooi en Vechtstreek, waar het goed werken, wonen, winkelen en recreëren is. Een sterke en dynamische economie met voldoende werkgelegenheid, goede opleidingen en kwalitatief hoogwaardige kantoren- en bedrijventerreinen is goed voor de stad en goed voor het bedrijfsleven. Dat vraagt om wederzijdse betrokkenheid van overheid en bedrijfsleven. Daarom hebben gemeente en bedrijfsleven intensief samengewerkt aan deze visie. Het externe onderzoeksbureau Bureau Buiten heeft de aanzet voor deze visie geleverd en daarvoor gesproken met vertegenwoordigers van het Hilversumse bedrijfsleven en de betrokken ambtenaren. Op basis van deze gesprekken zijn workshops georganiseerd, waaraan zowel het bedrijfsleven als een afvaardiging van de gemeenteraad hebben meegedaan. De resultaten van de workshops zijn uitgewerkt in drie mogelijke toekomstscenario´s voor de stad, namelijk: • Diversificatiescenario: Hilversum kiest voor vrije vestiging van alle type bedrijven op alle werklocaties. De gemeente legt geen belemmeringen op, maar laat aan de vrije markt over welke bedrijven zich vestigen in Hilversum. • Woonstadscenario: Hilversum kiest om een complete stad te zijn op gebied van wonen. Op het gebied van werken betekent dit dat Hilversum een zo compleet mogelijk aanbod heeft op gebied van detailhandel, horeca, uitgaan en recreatie. Ook houdt dit in dat veel werklocaties worden vervangen door wonen en steeds meer mensen buiten de stad moeten gaan werken. • Focusscenario: Hilversum kiest ervoor om zich te richten op de sectoren multimedia, zorg en toerisme. Deze sectoren hebben een gunstig toekomstperspectief en passen goed bij het karakter van Hilversum. Het college van B&W en de afvaardiging van de gemeenteraad hebben hun voorkeur uitgesproken voor het focusscenario. Alle scenario´s zijn in het Platform EZ (overlegorgaan van de gemeente Hilversum en het reguliere bedrijfsleven) voorgelegd. Het bedrijfsleven ondersteunt de keuze van het focusscenario. Vervolgens is de visie uitgewerkt. De visie laat zien dat Hilversum veel economische potentie heeft. Dit komt enerzijds doordat het zich centraal in de Noordvleugel van de Randstad bevindt aan veel autosnelwegen en spoorwegverbindingen. De ligging in prachtige natuur en de aanwezigheid van veel jonge monumenten geven Hilversum een bijzonder aantrekkelijk vestigingsklimaat. Anderzijds kent Hilversum gemiddeld een hoog opleidingsniveau en hebben de dominante bedrijfssectoren in de lokale economie, zoals multimedia en zorg, veel groeipotentie. In aanvulling daarop heeft de sector toerisme in regionaal verband veel groeikansen. De sectoren kunnen elkaar versterken. In deze visie maakt de gemeente duidelijke keuzes om de sectoren multimedia, zorg en toerisme verder te ontwikkelen. Dit om de economische kansen verder te benutten. Dat vraagt van de bedrijven veel creativiteit, omdat de beschikbare ruimte in de stad beperkt is. Van de gemeente vraagt het inzet op het gebied van bedrijfslocaties, wonen, onderwijs, voorzieningen en bereikbaarheid. Uitvoering van deze visie is niet een taak van de gemeente alleen. Als vervolg op de visie willen we daarom samen met betrokken partijen een uitvoeringsprogramma formuleren. De gemeente doet dit graag samen met de betrokken partijen uit het veld om gezamenlijk te komen tot oplossingen en een verdere versterking van de economie. Een gezonde economische ontwikkeling van Hilversum is immers niet alleen in het belang van de gemeente, maar in het belang van alle Hilversummers, het bedrijfsleven, bezoekers, investeerders en de regiogemeenten. Samen willen we werken aan een gezonde economie van Hilversum.


2. Positie, trends en ontwikkelingen 2.1 Inleiding

Hilversum heeft een bijzondere economische structuur; dat geldt zowel op regionale, landelijke als Europese schaal. Om deze structuur in de toekomst te kunnen behouden en te versterken moet de economie van Hilversum voortdurend over de eigen grenzen heenkijken en zich aanpassen aan trends en ontwikkelingen.

2.2 Het economisch profiel van Hilversum

Hilversum is onderdeel van de Randstad; een dynamische stedelijke en economische metropool in Europa. Binnen de Randstad vindt een sterke concentratie van creatieve bedrijvigheid plaats op de as Haarlem, Zaanstad, Amsterdam, Almere, Hilversum, Amersfoort en Utrecht. Binnen die as is de positie van Hilversum uniek. In Hilversum zijn veel ‘content’-gerelateerde mediabedrijven gevestigd, die samen een belangrijk deel van de totale economie van Hilversum en de regio Gooi en Vechtstreek uitmaken. Er zijn meer mediasteden in Europa zoals Parijs, Londen en Keulen, maar het gaat dan vrijwel altijd om (aanmerkelijk) grotere steden waardoor de dominantie van de media in de economische structuur geringer is. Binnen de regio heeft Hilversum in sociaal en economisch opzicht een centrumpositie. In Hilversum is de grootste concentratie te vinden van bedrijven, zorg, onderwijs, winkels en uitgaansgelegenheden. De gemeente trekt zodoende veel bezoekers uit de regio.

Economie: bovenlokaal De economie stoort zich niet aan gemeentegrenzen. Het benutten van kansen en het oplossen van problemen vindt dan ook vaak plaats op bovenlokaal niveau, waardoor samenwerken met andere overheden essentieel is voor een succesvol economisch beleid.

2.2.1 Bevolking en werkgelegenheid Bevolking In Gooi en Vechtstreek wonen 240.000 mensen. Hilversum is met 84.000 inwoners de grootste gemeente. Het aantal inwoners in Hilversum is de laatste jaren stabiel. Net als elders treedt vergrijzing van de bevolking op. De Hilversumse beroepsbevolking is gemiddeld hoger opgeleid dan in de rest van Nederland.

Arbeidsmarkt, werkgelegenheid en werkloosheid In 2005 telde het CBS 47.050 banen in Hilversum. Dat is meer dan op grond van het inwonertal verwacht mag worden. Hilversum is daarmee een echte ‘werkstad’. Dit komt voor een groot deel door de centrumfunctie van Hilversum voor de regio Gooi en Vechtstreek.

Centrumfunctie en broedplaats Hilversum heeft jaarlijks een groot aantal startende bedrijven. Sterker nog de Kamer van Koophandel Gooi en Eemland kent relatief gezien het grootst aantal starters van Nederland, en het grootste aantal startende bedrijven dat zich weet te handhaven.

De meeste werkgelegenheid is te vinden dienstverlening, zorg en (detail)handel. In al deze sectoren groeit de werkgelegenheid. Opvallend is dat in onderstaand overzicht de multimediasector ontbreekt. Dit komt omdat het CBS onderdelen van deze sector over verschillende bedrijfstakken verspreid.

Bron: CBS 2006: Meer dan 38% van de beroepsbevolking in Hilversum is hoger opgeleid; nationaal ligt dit op ongeveer 31%


Tabel 2.1 Omvang werkgelegenheid per bedrijfstak in Hilversum, gesorteerd op grootte in 2005 Bedrijfstak

1995

2000

2005

Cultuur, recreatie en overige dienstverlening

8.390

11.050

9.400

Ontwikkeling 1995-2000 + 2.660

Verhuur en zakelijke dienstverlening

7.130

10.050

9.220

+ 2.920

- 830

Welzijn en gezondheidszorg

5.010

6.270

8.270

+ 1.260

+ 2.000

Reparatie consumentenartikelen; handel

6.590

7.780

7.550

+ 1.190

- 230

Industrie

5.840

4.770

3.620

- 1.070

- 1.150

Onderwijs

2.100

2.530

2.320

+ 430

- 210

Openbaar bestuur;sociale verzekeringen

1.940

2.800

1.920

+ 860

- 880

Vervoer, opslag en communicatie

1.790

1.830

1.810

+ 40

- 20

840

1.300

1.210

+ 460

- 90

1.000

950

970

+ 50

20

Horeca Financiële instellingen Landbouw, bosbouw en visserij Totaal

Ontwikkeling 2000-2005 - 1.650

60

50

60

- 10

10

41.890

50.660

47.050

+8.800

- 3.610

Bron: CBS Statline, 2006

Vanaf 2000 tot en met 2005 is de werkgelegenheid in Hilversum gedaald. Oorzaken voor deze daling zijn onder meer: de landelijke conjuncturele neergang, het vertrek van enkele grote bedrijven uit Hilversum, de transformatie van werklocaties in woningbouw, het gebrek aan uitbreidingsruimte, hoge grondprijzen in vergelijking met sommige omliggende gemeenten als Almere en Amersfoort. De werkloosheid in Hilversum lag in 2005 ruim 1% boven het Nederlands gemiddelde: 7,4 % tegen 6,1% landelijk. De verwachting is dat de werkgelegenheid in 2006 fors is toegenomen en dat daardoor de werkeloosheid fors is gedaald. Binnen de groep werklozen is het opvallend dat er relatief veel werkzoekende hoogopgeleid en ouder dan 45 jaar zijn.

Bedrijfssectoren Hilversum heeft een gunstige economische structuur. Sectoren die op landelijk niveau in de afgelopen jaren groeiden, zijn op ruime schaal in Hilversum te vinden. Het gaat dan om zakelijke dienstverlening, zorg en multimedia. Sectoren die de afgelopen jaren op landelijk niveau een daling hebben laten zien, zoals industrie en bouwnijverheid, zijn in Hilversum minder sterk aanwezig.

Economische piek: multimedia De Hilversumse multimediasector is ontwikkeld vanuit de omroepen. Deze sector levert momenteel ruim een kwart van de totale werkgelegenheid in Hilversum, bijna 13.000 banen. Binnen Hilversum speelt iMMovator Cross Media Network een belangrijke rol. iMMovator is een netwerkorganisatie waarin overheid, kennisinstellingen en bedrijfsleven samenwerken ter versterking van de multimedia sector met name op het gebied van innovatie. Dit doet zij onder andere middels het leerbedrijf en het organiseren van kennisbijeenkomsten, zoals het crossmedia café.

Opvallend is dat de economische groei in Hilversum niet zo groot is geweest als op basis van de economisch structuur mocht worden verwacht. De werkgelegenheid in Hilversum groeit minder dan het landelijk gemiddelde en het gemiddelde in Gooi en Vechtstreek (zie figuur 2.2)

Bron: Op basis van de interviews en de workshops die door Bureau Buiten in het kader van het opstellen van de economische visie gehouden zijn.


Figuur 2.2 Ontwikkeling van de totale werkgelegenheid (“het aantal banen van werknemers”) in indexcijfers (1995=100)

Ontwikkeling totale werkgelegenheid 140 135 130 Hilversum Haarlem Amersfoort Gooi en Vechtstreek Utrecht Nederland

125 120 115 110 105 100 1995

1996

1997

1998

1999

2000 2001

2002

2003

2004

2005

Bron: CBS Statline, 2006

Economische Piek: Zorg De zorgsector is met 8.300 werknemers de op twee na belangrijkste werkgever van de stad. De werkgelegenheid in de zorg is in de laatste 10 jaar sterk gegroeid: er zijn 3.300 banen bijgekomen. Daarmee is de zorg de snelst groeiende bedrijfstak over de laatste 10 jaar. De zorgsector is in Hilversum bovendien sterker gegroeid dan in Nederland als geheel. Naast de ziekenhuizen, praktijken en andere zorginstellingen zijn in Hilversum enkele tientallen bedrijven gevestigd die actief zijn in handel in farmacie en medische producten, R&D en medische industrie.

2.2.2 De ruimtelijke kenmerken van de economie Hilversum heeft een aantrekkelijk vestigingsmilieu voor bedrijven. De stad is centraal gelegen en heeft een aanzienlijk achterland dat goed wordt ontsloten door de rijkswegen A1 (Amsterdam-Hengelo), A27 (Almere-UtrechtBreda), A2 (Amsterdam-Utrecht-Maastricht) en A28 (Utrecht-Groningen) en snelle treinverbindingen met Schiphol, Amersfoort, Amsterdam en Utrecht. Daarnaast heeft Hilversum veel hoogopgeleide werknemers en een aantrekkelijke woonklimaat met veel natuurgebieden en jonge monumenten. De keerzijde van de medaille is dat er beperkte uitbreidingsmogelijkheden zijn en dat er druk is op de bereikbaarheid.

Werklocaties Ruim eenderde van de werkgelegenheid in Hilversum, namelijk 18.000 arbeidsplaatsen, is gesitueerd op bedrijven- en kantorenterreinen. Dit is in vergelijking met andere steden een laag aandeel. Veel bedrijven zijn verspreid over de stad gevestigd, deels tussen woonbebouwing in.


Bedrijventerreinen In de onderstaande tabel zijn de belangrijkste bedrijventerreinen opgesomd, dus exclusief kantorenlocaties. Tabel 2.3 Belangrijkste bedrijventerreinen in Hilversum Arbeidsplaatsen

Bruto Omvang ha

Havenkwartier

1.557

24

Kerkelanden

3.200

19

Spoorzone (Oude Amersfoortseweg/ Liebergerweg)

1.200

14

Zeverijnstraat

500

4

Mussenstraat/Arendstraat

300

4

Korte Noorderweg

180

2

Terrein

Bron: Gemeente Hilversum, 2006

De bedrijventerreinen in Hilversum worden intensief benut. Gemiddeld werken op de Nederlandse bedrijven ongeveer 50 mensen per hectare. De bedrijventerreinen in Hilversum scoren beduidend boven dit gemiddelde. Daardoor is het moeilijk om de bestaande bedrijventerreinen nog verder te intensiveren. Uit diverse onderzoeken blijkt dat de vraag naar bedrijfsruimte in Hilversum groter is dan het aanbod. Tegelijkertijd treedt op een aantal bedrijventerreinen leegstand op. Die leegstand wordt niet veroorzaakt door een vraagtekort, maar door een gebrekkige kwaliteit van het aanbod. Dit uit zich onder andere in een gedateerde uitstraling, beperkte inrichtingsmogelijkheden van de panden en beperkte mogelijkheden voor aanleg van digitale infrastructuur. In feite hebben alleen de Zeverijnstraat, delen van Kerkelanden en een deel van het Havenkwartier een kwalitatief goede, moderne uitstraling. De overige terreinen zijn over het algemeen gedateerd.

Kantorenmarkt Het gaat weer beter met de Hilversumse kantorenmarkt. De opname van kantoren lag in 2006 op het hoogste niveau in vijf jaar, terwijl het aanbod licht is gedaald. De leegstand is met 5% relatief laag; in Nederland als geheel staat meer dan 12% van de kantorenvoorraad leeg.

Arenapark

3 Bron: NVM, persbericht Hilversum mbt publicatie Top 70 kantoorsteden van NL, 2006


De kantooractiviteiten zijn geconcentreerd op twee locaties, namelijk het Arenapark en het Mediapark. Daarnaast telt Hilversum een groot aantal kantoorvilla’s. Het Arenapark is een moderne kantoorlocatie met lage leegstand. Op het park zijn enkele grote bedrijven gevestigd, zoals Nike, Inter Access en Vedior, Aedes, Uitgeverij Veronica en Kenteq. Arenapark biedt ruimte voor uitbreiding van de kantorenvoorraad met ca. 100.000 m2 bvo, waarvan een deel reeds in ontwikkeling is. De gemeente werkt aan een nieuw masterplan voor dit gebied. Mediapark is het centrum van de Nederlandse radio en televisie. Het park is specifiek bestemd voor multimedia (gerelateerde) bedrijven en heeft een landelijke uitstraling. Het Streekplan van de Provincie Noord-Holland en het voorontwerp bestemmingsplan voorzien in een maximale uitbreiding van 170.000 m2 bvo, waarvan 162.500 m2 bvo kantoren en bedrijfsruimte. 7.500 m2 bvo is voorzien voor aanvullende voorzieningen, zoals een hotel en een businesscentrum. Van de voorziene uitbreidingsruimte is inmiddels circa 10.000 m2 bvo gerealiseerd. Tabel 2.4 Belangrijkste kenmerken twee grootste kantoorlocaties Terrein

Arbeidsplaatsen

Omvang kantoren m2bvo

Arenapark

4.000

143.000

Mediapark

5.500

320.000

Bron: Gemeente Hilversum, 2006

Detailhandel Hilversum kent drie typen winkelcentra, namelijk de binnenstad, wijkwinkelcentra en buurtcentra. In de binnenstad kan de consument zowel “boodschappen doen” als “recreatief winkelen”. De binnenstad heeft een regionale functie. Deze regionale functie wordt zichtbaar in tabel 2.5. Uit deze tabel kan namelijk worden opgemaakt dat het winkelaanbod (aantal m2) in Hilversum van de meeste recreatieve winkelbranches veel hoger ligt dan op grond van het aantal inwoners in de gemeente economisch zou worden verwacht. Alleen de branche Antiek en kunst vormt hierop een uitzondering. Dit komt doordat er veel antiekzaken buiten Hilversum in de regio gevestigd zijn. Hilversum bezit drie wijkwinkelcentra. Daarvan hebben Kerkelanden en Seinhorst voornamelijk een boodschappenfunctie; deze centra functioneren in economisch opzicht goed. Het derde wijkcentrum, Gijsbrecht van Amstel, heeft zowel een boodschappenfunctie als een functie voor het recreatief winkelen; het economisch functioneren van de Gijsbrecht staat onder druk. Tot slot zijn er zes kleinere buurtcentra. Het economische functioneren van deze kleinere centra staat onder druk.

Winkels in de binnenstad

Hilversum heeft geen volwaardige concentraties van grootschalige perifere detailhandel (PDV-locatie). Het gaat dan om bijvoorbeeld een woonboulevard en een autostrada. In het Havenkwartier, Kerkelanden en Zeverijnstraat bevinden zich weliswaar meerdere PDV-bedrijven, maar deze concentraties kennen geen aaneengesloten winkelfront en bieden onvoldoende massa om te ze te beschouwen als volwaardige PDV-locatie. Het ontbreken van een volwaardige PDV-locatie komt gedeeltelijk ook tot uiting in tabel 2.5. Uit deze tabel kan namelijk worden opgemaakt dat het winkelaanbod in doe-het-zelf, woninginrichting en plant & dier (tuincentra) veel kleiner is dan op grond van het aantal inwoners mag worden verwacht. Voor de autobranche worden geen vergelijkbare cijfers gepubliceerd.

Onder perifere detailhandel worden winkels verstaan die vanwege hun aard en omvang van de gevoerde artikelen een groot oppervlak nodig hebben. Het gaat om de branches woninginrichting, keukens en sanitair, bouwmarkten, grove bouwmaterialen, tuincentra, auto’s, boten en caravans (volumineuze artikelen). De klant komt hier meestal doelgericht met de auto naar toe. Daarnaast wordt ook detailhandel in brand- en explosiegevaarlijke stoffen tot de perifere detailhandel gerekend. 10


Horeca Hilversum heeft in totaal 277 horecabedrijven met een totaal oppervlak van 23.470 m2. Sinds 1997 is het aantal bedrijven gegroeid met 4,5%, terwijl het totale oppervlak van de horecasector licht is gedaald (-6,2%). Tabel 2.5 Winkelaanbod in Hilversum versus gemeenten in Nederland met een vergelijkbaar aantal inwoners

Aanwezig

Vergelijkbare gemeente in Nederland

Aanwezig versus vergelijkbare gemeente in Nederland

25.408

23.575

108%

4.908

4.096

120%

30.316

27.672

110%

8.526

6.186

138%

Dagelijkse boodschappen Levensmiddelen Persoonlijke verzorging Totaal dagelijks Recreatief winkelen Warenhuis Kleding & mode

21.519

16.971

127%

Schoenen & lederwaren

5.720

4.849

118%

Juwelier & optiek

2.036

1.421

143%

Huishoudelijke & luxe artikelen

4.586

4.180

110%

593

752

79%

Sport & spel

6.397

6.019

106%

Hobby

2.458

1.839

134%

Media

3.457

2.592

133%

Bruin- & witgoed

7.445

6.019

124%

Fiets- & autoaccessoires

3.621

2.926

124%

Plant & dier

4.680

9.112

51%

Doe-het-zelf

9.218

15.466

60%

20.427

42.636

48%

Overige detailhandel

5.329

4.932

108%

Totaal niet-dagelijks

106.012

125.985

84%

136.328

153.657

89%

Antiek & kunst

Grootschalige perifere detailhandel

Woninginrichting

Totaal Bron: Locatus 2006

Binnenstad De belangrijkste concentratie van detailhandel en horeca bevindt zich in de binnenstad. De binnenstad is in feite het visitekaartje van de gemeente. De binnenstad behaalt in zijn totaliteit een hoge omzet door een regionale positie. Het economisch functioneren van de binnenstad staat echter onder druk. Dit wordt zichtbaar doordat met name aan de randen van het kernwinkelgebied leegstand ontstaat. Een indicator hiervoor is ook de lage gemiddelde omzet per m2 winkel in vergelijking tot het Nederlands gemiddelde. Positieve punten zijn een breed winkelaanbod en een groot en veelzijdig horeca-aanbod. Bezoekers vinden dit aanbod echter verspreid over te veel straten, terwijl een duidelijke routing ontbreekt (geen “rondje binnenstad”).

11


De binnenstad

Hoge omzet binnenstad Goudappel Coffeng en Intomart GFK hebben in 2004 het economisch functioneren van de winkelcentra in de Randstad op basis van de hoogte van de omzet beoordeeld. Hilversum-centrum neemt op deze lijst van de 75 grote winkelgebieden in de Randstad, de 9e plaats in. Binnen de regio Noord-Holland-Zuid komt het zelfs op de 2e plaats. Deze hoge positie wordt mede verklaard door de regionale positie van het centrum.

Naast de winkels en de horeca beschikt de binnenstad van Hilversum ook over een warenmarkt. De warenmarkt heeft een regionale functie. Van de bezoekers komt 30% van buiten Hilversum. De markt fungeert als trekker voor het centrum en vervult een aanvullende rol voor de overige detailhandel in de binnenstad. Het draagt bij aan een levendige sfeer in de stad op marktdagen.

Pendel Het grote aantal arbeidsplaatsen in Hilversum en het relatief hoge percentage (57%) dat daarvan wordt ingenomen door werknemers van buiten Hilversum zorgen voor grote vervoersstromen in spits. Dagelijks komen 23.000 werknemers naar Hilversum (vooral mensen uit de direct omringende gemeenten), terwijl 20.000 Hilversummers buiten de stad werken. Het saldo van de pendel is dus netto inkomend.

12


Tabel 2.6

Pendelstromen in en uit Hilversum 2003

Plaats van bestemming/herkomst

Uitgaande pendel

Inkomende pendel

Saldo in-uit

5.000

8.900

+3.900

700

2.400

+1.700

Amsterdam

4.600

1.700

-2.900

Utrecht

1.900

1.400

-500

Overige gemeenten

7.300

8.500

+1.200

19.500

22.900

+3.400

Gemeenten Gooi en Vechtstreek Almere

Totaal Bron: Gemeente Hilversum, afdeling O&S, 2003

Circa 40% van de bewoners in de regio Gooi en Vechtstreek werkt buiten de regio. Van deze bewoners werkt 60% in de regio. Hiervan werkt ongeveer 35% in de eigen gemeente, 10% in Hilversum en 15% in de overige gemeenten in de regio. Zonder de werkgelegenheidsfunctie van Hilversum voor de regio zou de uitgaande pendel nog veel groter zijn en daarmee de afhankelijkheid van werk buiten de regio.

Imago Hilversum De grote mulitimediasector geeft Hilversum een eigen unieke identiteit. Tegelijkertijd is niet goed duidelijk waar Hilversum voor staat: Is het een stad of een dorp, hip of conservatief? Het imago wordt niet als dynamisch beleefd.

De markt in Hilversum

13


2.3 Toekomstige ontwikkelingen

De economische positie van Hilversum staat onder invloed van tal van ontwikkelingen. Deze paragraaf vat de belangrijkste daarvan samen.

2.3.1 Maatschappelijke trends en ontwikkelingen

In onderstaande tabel staan de belangrijkste maatschappelijke trends en ontwikkelingen weergegeven. Tabel 2.7 Maatschappelijke trends en ontwikkelingen naar doelgroep Bewoners

Voortgaande vergrijzing. Toename een- en tweepersoonshuishoudens en tweeverdieners. Toenemende individualisering. Toenemend autobezit en –gebruik.

Bedrijven

Globalisering van de economie. Schaalvergroting en branchevervaging. Bedrijven worden ‘footloose’: regio’s moeten meer concurreren. Invloed en sturingsmogelijkheden van de lokale overheid op de economie neemt af.

Bezoekers

Toename thuiswinkelen en thuiswerken. Belevings- en beleveniseconomie (‘leisure’). Hogere bestedingen per tijdseenheid. Stadscentrum belangrijk voor uitstraling en ‘fun’-ervaring.

2.3.2 Sociaal economische ontwikkelingen Bevolking Hilversum verwacht dat de bevolking tot 2020 groeit tot 85.600 inwoners. Een belangrijk deel daarvan, 20,6 %, zal dan ouder zijn dan 65 jaar. De vergrijzing heeft invloed op de behoefte aan (zorg)voorzieningen. De bedrijven kunnen inspelen op het specifieke bestedingspatroon van ouderen, mede omdat deze groep naar verwachting een hoger besteedbaar inkomen heeft dan de ouderen van 2006.

Ouderen

14


Beroepsbevolking Het aandeel van de potentiële beroepsbevolking neemt in Hilversum af van 60,3% naar 57,3% van de totale bevolking. Omdat de participatiegraad van ouderen en vrouwen toe zal nemen, blijft de omvang van de beroepsbevolking naar verwachting ongeveer gelijk aan 2006: circa 38.000. Figuur 2.8 Bevolkingsomvang Hilversum 2004-2020 per leeftijdsklasse > 75 jaar 65-74 jaar 55-64 jaar 40-54 jaar 2004 2020

30-39 jaar 25- 29 jaar 18-24 jaar 10-17 jaar 0-9 jaar 0

5.000

10.000

15.000

20.000

Bron: Gemeente Hilversum, 2006: Woonvisie Hilversum 2006-2009

Arbeidsmarkt en werkgelegenheid Het aantal arbeidsplaatsen in Hilversum in de industriële sector neemt volgens het CPB af met 20%. Daarentegen verwacht het CPB een toename van de werkgelegenheid in sectoren commerciële dienstverlening (+10%), zorg (+30%), multimedia (+25%) en toerisme (+30%).

Potentie tot pieken: Toerisme Hilversum, het levendige middelpunt van het Gooi, is de stad van radio, televisie en nieuwe media. Hilversum is ook de stad van jonge monumenten en architectuur. De stad van natuur en cultuur. Sinds eind 2006 heeft Hilversum een belangrijke nieuwe toeristische trekker: het nieuwe Instituut voor Beeld en Geluid. Het instituut oefent, naast de studio´s op het Mediapark - grote aantrekkingskracht uit op bezoekers uit heel Nederland. Daarnaast heeft Hilversum een aantal evenementen met een regionale uitstraling waaronder Hilversum on Air en Hilversum Alive.

2.3.3 Ruimtelijk economische ontwikkelingen Bedrijventerreinen Uit de prognoses van het CPB en Bureau Buiten blijkt dat er momenteel vraag is naar ongeveer 110 hectare bedrijventerrein terwijl er circa 80 ha beschikbaar is. Op niveau van de regio Gooi en Vechtstreek is het aanbodtekort nog groter. De sectorstructuur verandert de komende jaren, en daarmee ook de behoefte aan bedrijfsruimte. De behoefte aan zware bedrijventerreinen (milieucategorie 3 en hoger) neemt af, en de behoefte aan hoogwaardige (milieucategorie 1 en 2) en gemengde terreinen (milieucategorieën 1, 2 en 3) neemt toe. Aan zware bedrijventerrein is in 2020 een aanbodoverschot van 20 hectare, terwijl er tot 2020 een tekort van 40 hectare ontstaat aan hoogwaardige en gemengde bedrijventerreinen. Per saldo neemt het huidige tekort aan bedrijventerreinen dus niet af.

15



Onderstaand overzicht geeft aan welke ontwikkelingen zich momenteel voordoen op de bestaande bedrijventerreinen. Tabel 2.9

Ontwikkelingen op bedrijventerreinen

Bedrijventerrein

Ontwikkeling

Kerkelanden

Intensivering door invulling van braakliggende stukken en verhogen bebouwingspercentage van 70% naar 80%.

Larenseweg: Campina

Herontwikkeling: voorzieningen en kleine bedrijvigheid (1,2 ha).

Larenseweg: Lemet

Herontwikkeling: kleine bedrijven, wonen en voorzieningen (1.800 m2).

Larenseweg: Lucent

Transformatie naar woningbouw.

Mediapark

Op het Mediapark is in het streekplan en het voorontwerp bestemmingsplan voorzien in een maximale uitbreiding van circa 170. 000 m2 specifieke multimediabedrijven. Hiervan is inmiddels circa 10.000 m2 gerealiseerd. De overige 160.000 m2 bestaat naar verwachting uit 87.000 m2 kantoren, 65.000 m2 bedrijven en circa 7.500 m2 aanvullende voorzieningen.


Op den duur herstructurering gemeentewerf: terrein geschikt voor lichte, meer ambachtelijke industrie en faciliterende bedrijven voor de (multi)media industrie.

Philipsterrein

Herontwikkeling van het bestaande kantoren en bedrijventerrein. De huidige kantoren worden gemoderniseerd en uitgebreid. In totaal wordt 13.300 m2 aan kantoorruimte gerealiseerd. Ook wordt 4.000 m2 aan bedrijfsruimte ontwikkelt en komen er 170 woningen. De hoeveelheid kantoor en bedrijfsruimte blijft bij de herontwikkeling ongeveer gelijk aan het bestaande.

Landgoed Zonnestraal

Toevoeging van circa 2.500 m2 aan sociaal medische voorzieningen.

Regev

Transformatie naar woonwijk Villa Industria: 300 woningen + 10.000 m2 commerciële ruimte.

Bron: Gemeente Hilversum

Naast de herontwikkeling van bestaande terreinen, ontwikkelt de gemeente plannen voor een beperkt aantal nieuwe bedrijventerreinen. De ontwikkelingsrichting per terrein staat in tabel 2.10.

16


Tabel 2.10

Ontwikkelingsrichting nieuwe bedrijventerreinen

Bedrijventerrein

Ontwikkelingsrichting

Crailo A1

Ontwikkeling van een regionaal bedrijventerrein van circa 11 ha bruto voor bedrijven tot max. milieucategorie 3.

Ziekenhuislocatie/Heideheuvel

Terrein voor medische bedrijvigheid en zorgondersteunende functies. In een studie uit 2004 is een mogelijke uitbreidingsruimte van ca. 70.000 m2 becijferd. Deze studie is echter niet vastgesteld. De omvang van de reële uitbreidingsruimte is punt voor nader onderzoek en hangt mede af of de mobiliteitsproblematiek op deze locatie op te lossen valt.

Diependaalselaan

Er is een prijsvraag uitgeschreven voor de ontwikkeling van deze locatie. In de Nota van Wenselijkheden is minimaal 12.500 m2 gereserveerd voor bedrijven en kantoren.

Bron: gemeente Hilversum

Kantoorlocaties Vraag en aanbod zijn in 2020 naar verwachting redelijk in evenwicht op de Hilversumse kantorenmarkt. De uitbreidingsvraag in de regio wordt geraamd op maximaal 246.000 m2. Een groot deel van deze vraagtoename kan worden opgevangen met de al geplande uitbreidingen van Arenapark (+100.000 m2 bvo) en Mediapark (+ 87.000 m2 bvo). Daarnaast is er een aantal kleinere locaties waar kantoorruimte kan worden toegevoegd.

Binnenstad Bij ongewijzigd beleid neemt de vraag naar winkels en winkelruimte af. Dit zal naar verwachting vooral zichtbaar worden door leegstand in de aanloopstraten van het centrum. Daarnaast zal er een toenemende vraag komen naar grootschalige recreatieve winkels (GDV).

Boodschappencentra Winkelcentra Seinhorst, Kerkelanden en Gijsbrecht van Amstel zullen naar verwachting ook in 2020 goed functioneren. Bij de laatste twee komt dit mede door de geplande uitbreidingsplannen. Een landelijke tendens is dat de kleine boodschappencentra het steeds moeilijker krijgen en het op lange termijn niet overleven. Verwacht wordt op basis van prognoses van het Economisch Instituut voor Midden- en Kleinbedrijf dat het aantal winkels en de winkelruimte op de kleine boodschappencentra bij ongewijzigd beleid afneemt met circa 20%. Bij ongewijzigd beleid zal deze ontwikkeling ook plaatsvinden in Hilversum.

Seinhorst

Bron: DRO Amsterdam (2006), Kwantificering Plabeka-segmentering. 17


Grootschalige Perifere Detailhandel Er is grote vraag van winkels in woninginrichting, doe-het-zelf, keukens en sanitair naar bedrijfsruimte op het Havenkwartier. Door het versnipperd eigendom zal hier echter naar verwachting geen aaneengesloten winkelfront ontstaan, en kan het gebied zich niet ontwikkelen tot een ´echte´woonboulevard. De kans bestaat dat door de verkeersaantrekkende werking van de winkels de bedrijfsvoering van de bedrijven op het bedrijventerrein wordt belemmerd en verdrongen. Vrijwel alle grote automerken zijn in Hilversum gevestigd. De verwachting is dat vraag naar en aanbod ongeveer in evenwicht zijn. Hierdoor zal op bedrijventerrein Kerkenlanden of aan de Zeverijnstraat geen volwaardige autoboulevard ontstaan.

Factory Outlet Centers en megasupermarkten Landelijk zijn twee belangrijke ontwikkelingen op het gebied van detailhandel waarneembaar, te weten ‘Factory Outlet Centrum’ (FOC) en opkomst van megasupermarkten. FOC is een winkelcentrum van waaruit fabrikanten rechtstreeks zonder inschakeling van de tussenhandel, zelfgeproduceerde goederen aan de consument verkopen. Het gaat om goederen die uit de mode zijn of om goederen die door een kleine productiefout niet door de reguliere detailhandel kunnen worden verkocht. Doorgaans zit op goederen in factory outlet een forse prijskorting. Een FOC heeft een bovenregionaal bereik, waardoor er landelijk slechts een beperkte marktruimte is (maximaal 4 in Nederland). Hilversum valt binnen het marktbereik van het FOC Lelystad (Batavia Stad). Een FOC heeft een aanzienlijk ruimtebeslag en genereert veel (auto)verkeer. Een megasupermarkt is groter dan 3.000 m2 bvo met vaak een aanzienlijke hoeveel non-food in het assortiment. Voorbeeld van een megasupermarkt is de AH XL-formule.

Bereikbaarheid Hilversum is goed aangesloten op de hoofdwegenstructuur (A1, A27 en op enige afstand de A2 en A28) en het netwerk van spoorwegen. Hilversum heeft een kwalitatief hoogwaardig fietswegennet. De meeste bedrijven en woningen zijn redelijk tot goed bereikbaar met het busvervoer. Dit zijn aantrekkelijke vestigingskenmerken. Toch blijkt uit interviews met het bedrijfsleven dat Hilversum een slecht imago heeft op het gebied van bereikbaarheid. Uit objectieve vergelijkingen met andere gemeenten blijkt echter niet dat de bereikbaarheid van Hilversum bijzonder afwijkt. Het negatieve imago heeft vooral betrekking op de bereikbaarheid met de auto. De bereikbaarheid van Hilversum per openbaar vervoer (trein, bus) en fiets wordt over het algemeen positief gewaardeerd. De compacte stedelijke structuur van Hilversum betekent dat er weinig fysieke ruimte is voor (nieuwe) verkeersinfrastructuur. In de komende jaren voert de gemeente een beleid om de beschikbare verkeersruimte maximaal te benutten en het gebruik van OV en fiets te bevorderen, bijvoorbeeld door vervoermanagement.

Bijvoorbeeld de Monitor Stedelijke Bereikbaarheid 2004 van het Ministerie van V&W 18


2.4 SWOT-analyse In de vorige paragrafen zijn de resultaten beschreven van onderzoeken naar de kracht van het Hilversums bedrijfsleven. In de onderstaande tabel zijn die paragrafen samengevat in een sterkte/zwakteanalyse die de basis vormt voor de economische visie. Tabel 2.11

Sterkte/zwakteanalyse

Sterke punten

Zwakke punten

• •

• •

• • •

• • • • • • • •

Centrale ligging in de Noordvleugel. Goed ontsloten door diverse autosnelwegen en spoorwegverbindingen. Aantrekkelijke groen-blauwe omgeving. Aanwezigheid jonge monumenten geeft stad eigen kwaliteit. Hilversum als centrumstad van de regio Gooi en Vechtstreek op de gebieden van werkgelegenheid, onderwijs, zorg, detailhandel, maatschappelijke voorzieningen en uitgaan. Sterke economische structuur: goede vertegenwoordiging in groeiende sectoren als multimedia en zorg. Groot aantal starters (Gooi en Eemland). Hoge opleidingsniveau beroepsbevolking. Aanwezigheid van de HKU / KMT. Platforms als iMMovator en Hilversum Goed Bekeken. Bedrijventerreinen hebben een veel intensiever ruimtegebruik dan gebruikelijk. Geringe leegstand kantorenmarkt en bedrijfsruimtemarkt. Werklocaties Arenapark en Mediapark met moderne uitstraling.

• • • • • •

Relatief hoge werkloosheid onder hoogopgeleide ouderen. Economische ontwikkeling is achtergebleven bij ontwikkeling Nederland als geheel en de regio. Dagelijkse pendel van/naar Hilversum: druk op autobereikbaarheid. Imago van Hilversum: slechte bereikbaarheid en weinig dynamiek. Beperkte uitbreidingsruimte. Routing, winkelaanbod niet onderscheidend, onaantrekkelijke aanloopstraten. Matig economisch functioneren binnenstad en kleine dagelijkse boodschappencentra. Vraag en aanbod bedrijfsruimte sluit niet goed op elkaar aan.

Kansen

Bedreigingen

•

•

• •

• • • • • •

Gunstige toekomstperspectieven voor sterke economische sectoren: multimedia, zorg en zakelijke dienstverlening. Ontwikkeling van ‘cross-over’concepten voor multimedia zorg en toerisme in relatie tot elkaar. Verdere uitbouw economische samenwerking op regionaal niveau, in noordvleugelverband en in de “Creatieve as” versterkt de lokale economie. Verbetering samenwerking op lokaal niveau: iMMovator, Hilversum Goed Bekeken. Oprichting expertisecentra voor zorg&welzijn en voor toerisme&recreatie. GDV7 als versterking van het centrum. Toename tweeverdieners en 55+-ers met bestedingen op toeristisch-recreatief gebied. Versterken relatie detailhandel – horeca. Verbinden (zowel fysiek als pyschologisch) centrum en Mediapark.

• • • • •

Beschikbare ruimte voor bedrijvigheid wordt kleiner door transformatie van bedrijventerreinen naar wonen en/of combinaties wonen-werken. Concurrentie van steden met ruimte als Amersfoort en Almere. Concurrentie van aantrekkelijk recreatief winkelaanbod elders in de regio. Aanbodtekort bedrijfsruimte. Perspectief van buurtwinkelcentra. Perspectief aanloopstraten binnenstad.

Belangrijkste conclusies uit de sterkte/zwakteanalyse De sterke kanten van Hilversum zijn enerzijds de ligging en de fysieke eigenschappen van de stad en zijn omgeving. Anderzijds bieden de sociale en ruimtelijk-economische structuur goede kansen voor de toekomst. De analyse laat zien dat Hilversum tot nu toe nog niet voldoende heeft geprofiteerd van de kansen en dat het bestaande imago niet past bij de economische potenties die de gemeente heeft. Sommige trends leiden tot vermindering van de mogelijkheden voor de economische ontwikkeling. Een sprekend voorbeeld hiervan is het omzetten van werklocaties in woningbouw. 7 GDV = grootschalige detailhandelsvestigingen, grote vestigingen van reguliere detailhandel 19


Toekomstscenario’s Op basis van de sterkte/zwakte-analyse en de besprekingen met een vertegenwoordiging van de raad en het bedrijfsleven zijn drie mogelijke toekomstscenario’s voor de stad opgesteld. Dit zijn: • Diversificatiescenario: Hilversum kiest voor vrije vestiging van alle type bedrijven op alle werklocaties. De gemeente legt geen belemmeringen op, maar laat het aan de markt over welke bedrijven zich vestigen. Dit scenario lijkt op het huidig beleid van de gemeente. • Woonstadscenario: Hilversum kiest ervoor om een complete stad te zijn op gebied van wonen. Voor het economisch beleid betekent dit dat een zo compleet mogelijk aanbod wordt nagestreefd op gebied van detailhandel, horeca, uitgaan en recreatie. Het scenario resulteert er in dat veel werklocaties worden vervangen door wonen en dat steeds meer mensen buiten de stad moeten gaan werken. • Focusscenario: Hilversum kiest ervoor om zich te richten op de enkele sectoren waarin het sterk is, te weten multimedia, zorg en toerisme. Uit deze scenario’s heeft het college samen met een vertegenwoordiging van de raad en het bedrijfsleven (platform economische zaken) een keuze gemaakt. De volgende twee toekomstscenario’s vielen af, om de volgende redenen: • In het diversificatiescenario maakt Hilversum niet optimaal gebruik van haar economische potentie. Tussen bedrijfssectoren vindt concurrentie plaats om de schaarse ruimte. De sterke economische sectoren kunnen hierdoor niet volledig tot ontwikkeling komen. Bovendien sluit de werkgelegenheidsontwikkeling minder goed aan bij de arbeidsmarkt. Tot slot heeft dit scenario de minst gunstige milieuconsequenties. • In het woonstadscenario geeft Hilversum geen invulling aan zijn regionale positie als werkstad. De Hilversummers en de andere bewoners uit de regio moeten hun werk steeds vaker buiten de regio zoeken. Hilversum en de regio worden voor werk daardoor afhankelijk van deze gemeenten. Deze afhankelijkheid wordt onwenselijk geacht.

De keuze voor multimedia, zorg en toerisme In samenspraak met vertegenwoordigingen van raad en bedrijfsleven is door het college de keuze gemaakt voor het Focusscenario. Wil Hilversum de kansen benutten, dan moet zij keuzes maken, dat wil zeggen dan moet zij de focus leggen op enkele sectoren. De keuze voor die sectoren is gemaakt op basis van een combinatie van de volgende criteria: • Relatieve aandeel van de sector in de huidige economische structuur; • Economische potentie; • Gunstige verhouding tussen ruimtegebruik en werkgelegenheid; • Kans op synergie: de kans dat bedrijven door vestiging in elkaars nabijheid kunnen komen tot versterking en innovatie. Op grond van deze criteria wordt er voor gekozen om de focus in het economische beleid te leggen bij de multimedia en de zorgsector in brede zin, aangevuld met toerisme. Door de keuze van Hilversum voor deze sectoren is een gezonde duurzame economische ontwikkeling - die bovendien schoon van karakter is - ook op langere termijn gewaarborgd. Multimedia en zorg zijn bestaande ´kerncompetenties´ van de stad: sectoren waar de stad sterk in is. De groeisector toerisme is in Hilversum relatief klein, maar het heeft zeker in regionaal verband veel potentie. De keuze van Hilversum sluit bovendien aan bij het speerpuntenbeleid dat in de regio Gooi en Vechtstreek-verband is gekozen. Hierdoor is de kans groot dat het gekozen beleid in de regio en gekozen beleid van Hilversum elkaar versterken.

Regionale samenwerking in de Gooi en Vecht In de regiovisie “Innovatieve Verbinding in de Noordvleugel” gaat de regio Gooi en Vecht voor een sterke en schone economie en heeft daarbij als speerpunten gekozen voor Multimedia, Zorg en Toerisme. Hierbij zal ingezet worden op een verdere versterking van deze drie clusters waarbij innovatie en kennis de sleutelwoorden zijn.

20


3. Economische visie 3.1 Inleiding Samen met bedrijven, bewoners, de regio Gooi en Vechtstreek en andere gemeenten uit de Noordvleugel wil Hilversum de economische ontwikkeling stimuleren en begeleiden. In de komende jaren biedt Hilversum met name de multimedia, de zorg en het toerisme ruimte om zich verder te ontwikkelen. Deze sectoren en hun schone werkgelegenheid passen goed bij het karakter en de fysieke eigenschappen van de stad. Bovendien kunnen zij elkaar versterken. Deze koers is een accentverschuiving in het bestaande beleid, geen radicale beleidswijziging. Er is en blijft plaats voor het bestaande bedrijfsleven in Hilversum. De uitdaging is om ontwikkeling mogelijk te maken binnen de grenzen van de fysieke ruimte en in harmonie met beleid voor wonen, voorzieningen, onderwijs en bereikbaarheid. Hilversum verwacht hierdoor de centrumpositie op het gebied van onderwijs, zorg, detailhandel, uitgaan en werk in de regio te behouden.

Speerpuntsectoren

3.2 Economische speerpunten Hilversum heeft een aantrekkelijk vestigingsmilieu voor bedrijven. De centrale ligging wordt gecombineerd met een goede ontsluiting door rijkswegen en snelle treinverbindingen met economische zwaartepunten, als Schiphol en Amsterdam. Daarnaast heeft Hilversum een groot potentieel aan hoogopgeleide werknemers en een aantrekkelijke woonklimaat. En niet in de laatste plaats: Hilversum heeft momenteel al een gunstige economische structuur: de landelijke groeisectoren multimedia en zorg zijn hier al relatief groot. Deze sectoren krijgen in Hilversum prioriteit om zich verder te ontwikkelen. De gemeente zet hier de ontwikkellocaties Mediapark, Mussenstraat/Arendstraat en Ziekenhuislocatie/Heideheuvel voor in. Het speerpunt toerisme is nu in Hilversum nog klein. Maar de kansen voor deze sector zijn groot, zeker als de potenties in regionaal verband worden opgepakt. Toerisme heeft als voordeel dat het vooral plaatsvindt buiten spitsuren. Het vormt daardoor een goede aanvulling op andere economische activiteiten zonder dat het een extra druk op de bereikbaarheid oplevert. Hilversum kent een lage werkloosheid. Door in te zetten op de speerpunten verbeteren de kansen op een baan van Hilversummers die nu nog aan de kant staan.

21


Mediapark (foto: TCN Media Park)

3.2.1 Hilversum: multimediastad De multimedia is en blijft de belangrijkste economische sector van Hilversum. De sector bevat zowel enkele zeer grote bedrijven (zoals omroepen), maar ook vele zelfstandige ondernemers zonder personeel. Daarnaast is de HKU / KMT in Hilversum gevestigd: een Europees topinstituut op het gebied kunst, media en technologie. In aanvulling op het faciliteren van de traditionele audiovisuele media stimuleert Hilversum innovatie en crosssectorale samenwerking. Dit is essentieel in een tijd waarin radio, televisie, internet, mobiele telefonie, print en events in toenemende mate integreren tot één multimediasector.

De krachtige multimediasector van Hilversum is de motor voor verdere versterking van de innovatie in de gemeente en in de regio.

De aanwezigheid van multimedia in Hilversum spreekt niet vanzelf. Door technologische ontwikkelingen in de multimedia en door concurrentie van andere steden moet Hilversum zich extra inspannen op drie gebieden: 1. Innovatie Hilversum wil het kristallisatiepunt zijn voor innovatie binnen de multimedia sector. Daarnaast bevordert Hilversum de inzet van multimedia als een katalysator van innovatie in andere economische en maatschappelijke sectoren, zoals zorg en toerisme. 2. Netwerkoverheid De gemeente Hilversum wil een proactieve overheid zijn, die weet wat er binnen de multimedia sector speelt en die hier ook op inspeelt. Hilversum zoekt samenwerking met andere overheden en stakeholders en brengt organisaties in nieuwe netwerkverbanden bij elkaar. 3. Hilversum Multimediastad Hilversum wil zich in de toekomst blijven profileren als het centrum van de multimedia sector in Nederland.

22


Mediapark en multimedia

Economische samenwerking Hilversum zet de steun aan iMMovator als innovatieaanjager voor de Hilversumse en regionale multimediasector voort en breidt deze uit. De gemeente regisseert ontwikkelingen en stimuleert kennisuitwisseling binnen de multimedia en met andere sectoren. Belangrijk hierbij is het handhaven van de positie van Hilversum binnen de Creatieve As, het samenwerkingsverband op Noordvleugelniveau met Haarlem, Amsterdam, Amersfoort, Utrecht en Zaanstad. Om Hilversum te profileren als “De Multimediastad” en aanvullende middelen te genereren is een duidelijke positionering op nationaal en Europees niveau noodzakelijk. De gemeente maakt capaciteit vrij om in Den Haag en Brussel het “product” Hilversum te promoten en het belang van projecten op het vlak van kennis en innovatie te benadrukken.

Sociaal economische versterking Hilversum stimuleert de organisatie van multimediacongressen, bijvoorbeeld de Cross-mediaweek, binnen haar grenzen. De congressen bevorderen kennisuitwisseling en communicatie, en dragen bij aan het profiel van Hilversum als producerende en innoverende multimediastad. Met de ROC, HKU en Media-Academie is in Hilversum een breed scala aan mogelijkheden aanwezig voor onderwijs in de multimediasector. De gemeente Hilversum zet in op behoud van haar sterke positie op dit gebied. iMMovator, waarin de gemeente participeert, zet de activiteiten van het leerbedrijf op het Mediapark voort.

Fysieke ruimte voor multimedia Het Mediapark zal de komende jaren verder worden getransformeerd en uitgebreid tot een modern hoogwaardig terrein voor multimediabedrijven. Op het Mediapark bevindt zich de grootste concentratie aan multimediabedrijven. In aanvulling op de uitbreiding van het Mediapark kan de locatie Mussenstraat/Arendstraat zich ontwikkelen tot een kleinschalig terrein voor mediabedrijven die qua uitstraling, imago een ander vestigingsklimaat wensen dan wordt aangeboden op het Mediapark. Creativiteit en jong ondernemerschap vinden hier hun plek. Het bieden van flexibele en betaalbare huisvesting staat centraal. 23


Hilversum heeft de wijk Over ’t Spoor aangewezen als creatieve wijk en bevordert daar kleinschalige creatieve bedrijvigheid. De gemeente wil in samenwerking met investeerders (publiek en privaat) ruimte vinden voor creatieve bedrijvigheid met de nadruk op creatieve werken broedplaatsen. Het Mediapark, de Mussenstraat/Arendstraat en de wijk Over ’t Spoor zijn lang niet de enige locaties binnen Hilversum met multimediagerelateerde bedrijvigheid. In Hilversum zijn er talloze plekken in de stad waar zich dergelijke grote of kleine bedrijven bevinden. Elk bedrijf vormt zijn eigen schakel in de keten, met het Mediapark als centrale speler. Alle bedrijven samen kunnen één groot Multimediacluster vormen, waarmee de kans op innovatie en verdere economische ontwikkeling vergroot wordt. De uitdaging bestaat er enerzijds in om bestaande relaties tussen deze bedrijven te behouden en te versterken en anderzijds nieuwe relaties te leggen, waardoor de economische ontwikkeling van Hilversum als “De Multimediastad” versterkt wordt. IMMovator werkt daarom samen met de gemeente aan het verder verbeteren van de onderlinge relaties. Daarnaast werkt de gemeente daarom aan het aansluiten van zowel huishoudens als bedrijven op glasvezelverbindingen. Als Hilversum zich als de Multimediastad wil presenteren, dan moet zowel de fysieke als de gevoelsafstand tussen het Mediapark en het stadscentrum worden verkleind. In het centrum en op andere plekken in de stad moet de multimedia zichtbaar en beleefbaar zijn. Op dit moment is een project in ontwikkeling waarin met grote beeldschermen de zichtbaarheid van de media wordt vergroot. Mediagerelateerde evenementen in de binnenstad worden ondersteund. Een pendelbus tussen het centraal station en het Mediapark zorgt vanaf december 2007 voor een betere verbinding tussen binnenstad en Mediapark. Hierdoor kunnen bezoekers, ondernemers en werknemers op beide locaties beter gebruik maken van elkaar’s faciliteiten. Ook zal in het Stationsgebied-Zuid een TV-studio gevestigd worden met een grandcafé.

3.2.2 Hilversum: zorgstad De zorgsector is een brede sector. De visie richt zich op het verder ontwikkelen van de tweede- en derdelijnszorg van zowel commerciële als reguliere zorginstellingen. Daarnaast vallen onder deze visie het verder verstevigen van economische activiteiten in de zorg zoals research & development van medische industrie, preventieve/ontspannende verzorging in de vorm van gezondheidsvoorzieningen, het ontwikkelen van gemaksdiensten zoals domotica. Eerstelijnszorg valt niet onder deze visie. Deze komt in de nota Wonen, Welzijn en Zorg aan de orde. De zorgsector is sterk vertegenwoordigd in Hilversum en in de regio. Met de twee grote ziekenhuizen (waarvan één op het grondgebied van Blaricum), verscheidene andere zorginstellingen (ook commerciële) en een ROC met zorggerelateerde opleidingen heeft Hilversum anno 2007 al een stevige basis. De sector zal door de landelijke optredende ´vergrijzing´ sterk groeien.

De kwaliteiten en het imago van het Gooi bieden kansen om de sterke positie op het vlak van de zorg uit te bouwen.

De keuze voor de zorgsector als speerpunt zal er tevens toe bijdragen dat een tweedeling in de zorg wordt voorkomen en de toegankelijkheid van alle zorgvoorzieningen voor iedere Hilversummer en regiobewoner wordt gewaarborgd. Hilversum en de regio staan voor de uitdaging om tot betere samenwerking te komen tussen de ‘klassieke’ zorg en de specifieke zorg, die commercieel wordt aangeboden. De vraag naar hoogwaardige, innovatieve producten op het gebied van zorg groeit. Hilversum en de regio zijn nu nog niet uitgesproken sterk in medische technologie. Ook de uitwisseling tussen media en zorg (“zorg op afstand”) is deels nog onontgonnen terrein. Goede stappen zijn al gezet met het ontwikkelen van vernieuwende woon-zorgconcepten en reguliere woningen: het Gooi als proeftuin. Hier liggen ook kansen voor samenwerking met de multimediasector, bijvoorbeeld door het inzetten van game-concepten bij revalidatie en fysiotherapie. Hilversum en de regio beschikken bovendien over voldoende massa om deze technologieën vervolgens toegankelijk te maken voor grotere groepen. Ook zijn er nieuwe zorgproducten te ontwikkelen in samenwerking met de sector toerisme rond het thema gezondheid (bijvoorbeeld: zorghotels, gezondheidsbaden, sauna’s, meditatiecentra, etc.)

24


Economische samenwerking De gemeente zal samenwerking zoeken met zorgaanbieders (zowel publiek als privaat), bedrijfsleven en kennisinstellingen. De stad is daarbij een belangrijke ruimtelijk concentratiepunt van de sector. Tegelijkertijd maakt het onderdeel uit van regionale en bovenregionale netwerken. In samenwerking met de sector en eventueel betrokken vastgoedpartijen formuleert Hilversum een acquisitiestrategie voor medische en medisch gerelateerde bedrijvigheid. Op regionaal niveau wordt een regionaal expertisecentrum voor de zorg opgericht die werkt aan versterking van clustervorming in de zorg, het aanjagen van innovatie en het promoten van de vestigingsplaatsaantrekkelijkheid van het Gooi voor medische en wellnessactiviteiten.

Sociaal economische versterking Hilversum kan een voortrekkersrol vervullen voor innovatie in de zorgketen. Innovatieve ontwikkelingen, zoals bijvoorbeeld ´zorg op afstand´ en het digitale medische dossier, dragen bij tot het effectiever en efficiënter inrichten van het arbeidsproces, hetgeen leidt tot een hogere arbeidsproductiviteit. Dit helpt om ook op termijn te kunnen voorzien in de behoefte aan zorgpersoneel. De uitgangspositie van Hilversum is gunstig. De academische medische centra in de nabijheid van Hilversum en de huidige instellingen en bedrijven in Hilversum zijn een goede uitgangspositie om zorg te bieden die inspeelt op de vergrijzing. Een aandachtspunt is het verbreden van het onderwijsaanbod in de zorg op alle niveaus (VMBO, MBO en het mogelijk toevoegen van HBO-opleidingen). Knelpunten in de aansluiting van onderwijs en arbeidsmarkt moeten samen met het zorgcluster en onderwijsinstellingen inzichtelijk worden gemaakt en aangepakt. Het verbreden van het aanbod aan opleidingen en opleidingstrajecten binnen zorginstellingen is een ander aandachtspunt.

Fysieke ruimte voor zorg Hilversum wil de zorg concentreren op en rond bestaande voorzieningen. Ziekenhuislocatie/Heideheuvel biedt ruimte voor een hoogwaardige locatie voor zorgfuncties. Op Ziekenhuislocatie/Heideheuvel zal de uitbreiding van het ziekenhuis en van Heideheuvel een plek krijgen. Voorbeelden van andere zorgfuncties die hier een plek zouden


25


Beeld en geluid (Ton Kastermans Fotografie, Hilversum)

kunnen krijgen zijn een zorghotel en bedrijvigheid op het gebied van medische technologie. De ruimtelijke situering van Ziekenhuislocatie/Heideheuvel in de nabijheid van het ziekenhuis en de aantrekkelijke groene omgeving maken de locatie concurrerend voor klantgerichte bedrijvigheid op het gebied van zorg. Voor de verdere ontwikkeling van zorg op Ziekenhuislocatie/Heideheuvel wordt een antwoord gezocht op het bereikbaarheidsvraagstuk in Hilversum Zuidoost. Een deel van het antwoord is gevonden via een nog te realiseren tweede ontsluiting via de Soestdijkerstraatweg. Aanvullende maatregelen, bijvoorbeeld op het gebied van openbaar vervoer en mobiliteitsmanagement blijven noodzakelijk. De tweede locatie voor zorg is landgoed Zonnestraal. De reeds voorgenomen en in het vigerende bestemmingsplan opgenomen ‘sociaal medische’ ontwikkeling op Zonnestraal past uitstekend bij het speerpunt zorg. Dit ligt bovendien in het verlengde van de sanitoriumfunctie die het landgoed in het verleden gehad heeft.

3.2.3 Hilversum: toeristische stad Hilversum is een stad van jonge monumenten en wordt omgeven door de groen - blauwe contouren van de Gooi en Vechtstreek. Hilversum en de regio liggen centraal tussen de stedelijke gebieden van Amsterdam, Almere, Amersfoort en Utrecht. Daarnaast heeft Hilversum met de aanwezigheid van de multimediasector, de landelijke bekendheid daarvan én de aanwezigheid van een gerelateerde trekker (de Beeld en Geluid Experience) een uniek product in handen. Hilversum en de regio hebben de groeipotentie van toerisme tot nu toe onvoldoende benut. Er zijn vooral kansen in het dagtoerisme, waaronder ook zakelijk dagtoerisme. De kansen voor verblijfsrecreatie zijn kleiner. Met de andere twee speerpunten zijn interessante relaties te ontwikkelen. De Beeld en Geluid Experience op het Mediapark is een goed voorbeeld. Het uitwerken van dit product in toeristisch-recreatief opzicht en het creëren van een maximale spin-off is de essentie van het toeristische beleid van de gemeente. Op het gebied van ruimte en bereikbaarheid is de toeristische sector een aanvulling en geen concurrent van de andere speerpuntsectoren. Verder draagt toeristische aantrekkelijkheid bij aan het vestigingsklimaat voor bedrijven en het voorzieningenniveau voor inwoners. Om de kansen te benutten moet Hilversum met de regio een duidelijk en compleet toeristisch-recreatief product bieden.

26


Hotel Gooiland

De multimediasector, de vele jonge monumenten en de beeldschone natuurlijke omgeving geven Hilversum een uniek karakter. Dit biedt Hilversum volop kansen om zijn mogelijkheden voor dagtoerisme uit te breiden.

Economische samenwerking Op lokaal niveau heeft “Hilversum Goed Bekeken” een centrale rol bij het verder versterken van de toeristische potenties. De gemeente wil “Hilversum Goed Bekeken” daarom verder uitbouwen. Op regionaal niveau wordt een regionaal expertisecentrum voor het toerisme opgericht. Deze bevordert clustervorming in het toerisme, jaagt innovatie aan en promoot toerisme en recreatie in de regio. Een voorbeeld hiervan is het ontwikkelen van regionale arrangementen: niet alleen gewestelijk, maar ook richting de Heuvelrug. Specifieke aandacht is er voor het mediagerelateerde toerisme. Hiervoor moeten nieuwe producten worden ontwikkeld en moeten de media beter zichtbaar zijn in de stad. Hilversum denkt aan promotie van de media in de binnenstad en combinaties van bezoek aan de Beeld en Geluid Experience en de binnenstad.

Sociaal economische versterking De gemeente wil de toeristische sector aanmoedigen om leer-/werkplaatsen aan te bieden. Hierbij is een belangrijke rol voor het regionaal expertisecentrum.

Fysieke ruimte voor toerisme De natuurgebieden rondom Hilversum (o.a. Hoorneboegseheide, Zuiderheide, Westerheide, Spanderswoud) hebben een belangrijke recreatieve functie voor de inwoners van Hilversum en het Gooi. Deze blijft vanzelfsprekend behouden. Wel kunnen de economische potenties van het buitengebied beter worden benut, bijvoorbeeld door op beperkte schaal laagdrempelige horecavoorzieningen aan de randen van het buitengebied toe te staan en de bereikbaarheid van de natuurgebieden per fiets te verbeteren. Daarnaast wordt het ontwikkelen van innovatieve dag- en verblijfsrecreatieve arrangementen en activiteiten door het regionaal expertisecentrum aangemoedigd.

Pieken in de groei Op basis van in 2007 uitgevoerde gemeentelijke prognose wordt ingeschat dat de multimediasector (+210.000 m2), de zorgsector (+70.000 m2) en toerisme met (+30.000 m2) zal toenemen tot 2020. Op grond van deze prognose is de verwachting dat de huidige locaties tot 2015 voldoende ruimte beschikbaar hebben. Na 2015 zal naar verwachting zowel voor de zorg als multimedia gezocht moeten worden naar een of meer opvolglocaties.

27


Bij het ontwikkelen van verblijfsrecreatieve arrangementen hoort uiteraard ook een voldoende en breed aanbod aan overnachtingsmogelijkheden. Om het verblijfsrecreatieve aanbod in de gemeente Hilversum te verbreden wil de gemeente onderzoeken of er in de gemeente ruimte is voor het vestigen van enkele kleinschalige, onderscheidende hotels in een ander marktsegment dan de nu veel voorkomende klasse (4 sterren). Ook zal de gemeente onderzoeken of er in de stad Bed & Breakfast´s gevestigd kunnen worden.

3.3 Overige bedrijfssectoren In Hilversum blijft plaats voor de aanwezige bedrijfssectoren, naast de speerpuntsectoren. Deze paragraaf gaat in op de visie voor industrie en handel (groothandel, logistiek en transport), zakelijke diensten en detailhandel en horeca.

3.3.1 Industrie en handel De ruimte voor industrie en logistiek blijft behouden. Uitbreidingen van bedrijven die passen binnen de ruimtelijke mogelijkheden op de bestaande locaties worden gefaciliteerd. De gemeente wil bij het actualiseren van bestemmingsplannen overwegen om eventuele belemmeringen weg te nemen. De gemeente verruimt de vestigingsmogelijkheden voor lichte industrie en handel om aan de veranderingen in de markt tegemoet te komen. In het Havenkwartier wordt daarom, naast de reeds zwaardere bedrijven in milieuhindercategorieën III en IV, ook de vestiging van bedrijven in milieuhindercategorie II toegestaan. Op alle andere bedrijventerreinen worden vanwege deze zelfde tendens lichtere milieucategorieën ten opzichte van de reeds bestaande toegestane categorieën automatisch toegestaan met uitzondering van detailhandel en kantoren. Vestigingsmogelijkheden voor grootschalige nieuwvestigingen van bedrijven in industrie en handel zijn en blijven er in Hilversum nauwelijks. Nieuwe uitleglocaties – behoudens het betrekkelijk kleinschalige Crailo – ontbreken. Verdere uitbreiding in het buitengebied vinden zowel de gemeente als de provincie niet wenselijk. De beperkte bestaande economische ruimte binnen Hilversum zal niet toereikend zijn om hiervoor adequaat een oplossing te bieden. In dit verband zal de gemeente samen met de regio Gooi en Vechtstreek, en eventueel ook in noordvleugelverband, zoeken naar oplossingen. De gemeenten Weesp en Huizen bieden bijvoorbeeld vestigingsmogelijkheden voor grootschalige industriële bedrijven en kunnen daardoor mogelijk een goed alternatief vormen.

3.3.2 Zakelijke diensten en overige kantoren De zakelijke diensten vallen in Hilversum grofweg uiteen in drie categorieën: lokaal/regionaal verzorgende bedrijven, multimediagerelateerde zakelijke diensten en bovenregionale bedrijven. De ‘kantorensector’, een breder concept dan de zakelijke dienstverlening alleen, is in Hilversum sterk vertegenwoordigd. Door de gunstige ligging, het attractieve woonklimaat heeft een locatie als het Arenapark een bovenregionale aantrekkingskracht. Het hoofdkantoor van Nike is daarvan een goed voorbeeld. In de toekomst wil Hilversum een goede vestigingsplaats voor dergelijke bedrijven blijven. Het gaat immers om relatief schone werkgelegenheid voor middelbaar en hoger opgeleiden, met een gunstige spin-off naar sectoren als de horeca, persoonlijke en overige dienstverlening. De geplande uitbreiding van het kantorenvolume op Arenapark en het Mediapark wordt daartoe doorgezet. Daarbuiten ontwikkelt de gemeente geen grootschalige kantorenlocaties.

3.3.3 Detailhandel, horeca en warenmarkt Veel bestaande winkelgebieden blijven behouden en worden waar mogelijk versterkt. Wel is duidelijk dat veel winkelgebieden het moeilijk hebben. De gemeente zal niet meewerken aan het creëren van zowel nieuwe winkelgebieden als nieuwe solitaire winkellocaties. Dit omdat deze concurreren met de bestaande winkelstructuur.

28


Winkelen in het centrum

Binnenstad Het economisch functioneren van een aantal winkels in de binnenstad staat onder druk. Hilversum wil om de economische positie te versterken de binnenstad aantrekkelijker maken voor bezoekers en ondernemers. De gemeente onderzoekt daarom of de vestigingsmogelijkheden voor vormen van grootschalige detailhandel (GDV) in de recreatieve sector kunnen worden vergroot. Deze nieuwe vorm van detailhandel oefent een grote aantrekkingskracht uit op de consument en versterkt daarmee het bestaande winkelaanbod. Gezien de aantrekkingskracht van deze vorm van detailhandel dient het zich aan een goed bereikbaar deel van de centrumring om de binnenstad te vestigen. Andere maatregelen zijn het beter concentreren van het winkelaanbod, het verbeteren van de routing (rondje lopen) en het vergroten van de verblijfsduur. Het centrumgebied van Hilversum kent relatief veel straten die niet tot het kernwinkelgebied behoren en waarin verspreide bewinkeling voorkomt. Voor de consument is een geconcentreerd aanbod aantrekkelijker. Dit betekent dat het detailhandelsaanbod wordt verspreid over minder winkelstraten. De gemeente zet voor een aantal aanloopstraten een langzaam transformatieproces van detailhandel naar andere functies in gang. Als uitwerking van de economische visie wil de gemeente samen met marktpartijen bekijken op welke wijze dit vorm te geven. Om de verblijfsduur van bezoekers in het centrum te vergroten is een compleet en attractief (dag-)horeca-aanbod noodzakelijk, dat ook voldoende onderscheidend is om zelfstandig als trekker te fungeren. Bij de komende integrale herziening van het horecabeleid vormt afstemming op zowel het toeristisch als het detailhandelsbeleid een belangrijk aandachtspunt. De positie van de warenmarkt op het Langgewenst staat niet ter discussie. Ondanks een moeilijke positie van de ambulante handel in het algemeen, ziet Hilversum de markt als een blijvende toegevoegde waarde voor zowel het centrum als de inwoners van Hilversum en de omliggende regiogemeenten. De gemeente zet daarom in op behoud en waar mogelijk versterking van de positie van de markt als regiomarkt.

Boodschappencentra Hilversum beschikt momenteel over een groot aantal wijken buurtwinkelcentra die voorzien in een compleet aanbod. De centra Seinhorst, Kerkelanden en Gijsbrecht van Amstel zullen naar verwachting in 2020 nog steeds goed functioneren. De uitbreidingsplannen voor Kerkelanden en Gijsbrecht van Amstel dragen hier positief aan bij. Het economisch functioneren van de overige centra staat onder druk. De kans is groot dat sommige centra op termijn niet meer levensvatbaar zijn. Beleid voor deze centra vraagt om maatwerk. De gemeente wil daarom samen met de betrokken partijen per centrum bekijken op welke wijze zij kan bijdragen aan het vergroten van de economisch levensvatbaarheid van deze centra. 29


Dit beleid zal opgenomen worden in het uitwerkingsplan “Detailhandel, horeca en warenmarkt”. Een voorbeeld van een maatregel die overwogen wordt, is het verlenen van medewerking aan het uitbreiden van een supermarkt in een boodschappencentrum om de aantrekkingskracht van het centrum te vergroten. Als ondanks deze inspanningen toch buurtsupermarkten en boodschappencentra geheel of gedeeltelijk verdwijnen, wil de gemeente zich inspannen om buurtwinkeliers die zich willen verplaatsen, voorrang te verlenen bij het vestigen in andere centra.

Grootschalige perifere detailhandel Markttechnisch gezien zijn er mogelijkheden voor de ontwikkeling van een kleine of middelgrote woonboulevard (30.000 tot 60.000 m2 bvo) in de stad. De vraag is of er voor zo´n boulevard voldoende ruimte te vinden is in de stad. Daarbij moet tevens worden onderzocht of de infrastructuur rond een dergelijke locatie in staat is het verwachte autoverkeer te verwerken. De gemeente wil een gebiedsgerichte visie voor het Havenkwartier opstellen. In de visie zullen twee mogelijke ontwikkelingen worden verkent: 1. Het ontwikkelen van een woonboulevard, omdat zich op het Havenkwartier al veel van dergelijke winkels bevinden. Het gevolg hiervan is een vermindering van beschikbare bedrijfsruimte voor andere bedrijven. 2. Zoveel mogelijk ruimte op het Havenkwartier behouden als bedrijfsruimte. Tussen deze ontwikkelingsrichtingen zal in de gebiedsvisie een afweging worden gemaakt. Tot die tijd werkt de gemeente in ieder geval niet mee aan vestiging van perifere detailhandel op het Havenkwartier. Er is naar verwachting onvoldoende marktruimte om een van de twee concentraties van autobedrijven, bedrijventerrein Kerkelanden en de Zeverijnstraat, zelfstandig te laten uitgroeien tot een volwaardige autoboulevard. Een verdere concentratie van autobedrijven op één van deze twee locaties zou uit het oogpunt van de consument wenselijk zijn. Deze plek zou dan kunnen uitgroeien tot de plek voor de auto in Hilversum. In praktijk valt deze wens echter moeilijk te realiseren door een gebrek aan ruimte op beide locaties. De gemeente wil wel een verdere concentratie van autobedrijven bevorderen. Bij de actualisatie van de vigerende bestemmingsplannen zal daarom de vestiging van autobedrijven mogelijk worden gemaakt. De regeldruk wordt hierdoor verminderd. Deze verdere concentratie van autobedrijven zal gezien de beperkte marktruimte voornamelijk bestaan uit verplaatsing van bestaande autobedrijven naar deze twee locaties. Op dit moment is dit op beide locaties alleen mogelijk middels een (binnenplanse) vrijstellingsprocedure van het bestemmingsplan. De vrijkomende ruimte elders in de stad kan ingezet worden als bedrijfsruimte, waardoor per saldo nagenoeg geen bedrijfsruimte verloren gaat.

Factory Outlet Centrum en megasupermarkten Vanwege de grote verkeersaantrekkende werking en de concurrentie met de reguliere detailhandel wordt er in Hilversum geen vestigingsmogelijkheid aan een FOC geboden. De gemeente werkt ook niet mee aan het vestigen van megasupermarkten (supermarkten met een omvang va ca. 3.000 m2 wvo en een groter aanbod non-food dan in een reguliere supermarkt). Er is al een overaanbod aan detailhandel en de gemeente wil de bestaande fijnmazige structuur handhaven.

3.4 Consequenties voor andere beleidsvelden De hiervoor beschreven visie raakt aan aspecten van andere beleidsvelden zoals verkeer en vervoer, wonen, milieu, deregulering, onderwijs en arbeidsmarkt. Op de belangrijkste consequenties voor een aantal van deze beleidsvelden gaat deze paragraaf nader in. Het daadwerkelijk formuleren van acties op deze beleidsvelden behoort niet tot het ‘terrein’ van deze visie. De paragraaf beperkt zich tot het benoemen van aandachtspunten.

30


Station Hilversum

3.4.1 Bereikbaarheid, verkeer en vervoer Het doorbreken van het negatieve imago over de bereikbaarheid van Hilversum vraagt om een aanpak van de bereikbaarheid op meerdere fronten.

Betere doorstroming van het autoverkeer Hilversum voert tot 2011 het Integraal Bereikbaarheidsplan Hilversum (IBP) uit. Door dit plan verbetert de doorstroming van het verkeer op de belangrijkste in- en uitgaande routes en de buitenring aanzienlijk en ontstaat meer capaciteit. In het IBP is rekening gehouden met een aantal economische ontwikkelingen, zoals het uitbreiden van het Mediapark en het Arenapark. Als het IBP is uitgevoerd is de bestaande verkeersruimte voor de auto maximaal benut.

Meer gebruik van OV en fiets Specifiek voor het Mediapark staan aanvullende maatregelen in het IBP die het fietsgebruik en het OV gebruik (bus, trein, pendelbus centrum – Mediapark) moeten verbeteren. Voor het Mediapark is een vervoermanagementplan gemaakt dat werknemers en bezoekers stimuleert om op andere tijdstippen te reizen, of gebruik te maken van andere vervoerwijzen dan de auto. Hierbij is er een nadrukkelijke rol voor werkgevers. In 2007 doet Hilversum samen met de provincie Noord-Holland, Rijkswaterstaat en gemeenten uit Gooi en Vechtstreek onderzoek naar de haalbaarheid van een regionale Hoogwaardig Openbaar Vervoerverbinding tussen Huizen en Hilversum. Daarbij wordt onderzocht of een halte aan deze verbinding nabij de Ziekenhuislocatie/ Heideheuvel, Mussenstraat en Anna´s Hoeve haalbaar is. Vanaf december 2007 verbetert de bereikbaarheid van Hilversum per spoor aanzienlijk. NS laat alle intercitytreinen tussen Amersfoort en Amsterdam/Schiphol/Den Haag stoppen op station Hilversum. Er zijn dan korte reistijden naar Amsterdam (20 minuten), Schiphol (30 minuten) en Utrecht (20 minuten). NS verdubbelt de bediening van station Noord bij het Mediapark. Reizigers uit Schiphol, Amsterdam, Utrecht en Amersfoort kunnen zonder overstap naar het Mediapark reizen. Het station Noord wordt in 2008 door een loopbrug rechtstreeks met het Mediapark verbonden.

31


Gegeven de schaal van Hilversum zijn er veel kansen voor fietsverkeer. Met name de binnenstad ligt vanuit de meeste woonwijken in Hilversum op fietsafstand. De gemeente stelt in 2007 een nieuw fietsbeleid op, onder meer over ontbrekende schakels, veiligheid en fietsstallingen. De gemeente stimuleert initiatieven zoals de OV-fiets op NS stations en het gebruik ervan in vervoermanagement door bedrijven. De gemeente Hilversum is op het gebied van vervoermanagement een van de koplopers. Andere voorbeelden zijn Nike en AKN, die al enige jaren een succesvol vervoermanagementbeleid voeren. Van het vervoermanagement op het Mediapark wordt veel effect verwacht. De gemeente vindt dat ook bedrijven op de andere bedrijventerreinen en grote solitaire bedrijven vervoermanagementplannen moeten opstellen. Bedrijven kunnen bijvoorbeeld gratis of goedkoop openbaar vervoer aan hun werknemers aanbieden. De gemeente wil als makelaar tussen bedrijven en vervoerders optreden.

Hilversum Zuidoost blijft een knelpunt De oplossingen van het IBP zijn niet toereikend om de economische ontwikkelingen aan de zuidoostkant van Hilversum geheel te faciliteren. De economische visie bepleit bijvoorbeeld de ontwikkeling van Ziekenhuislocatie/ Heideheuvel. Deze ontwikkeling is alleen mogelijk als tegelijkertijd de wegcapaciteit, openbaar vervoerfrequentie en fietsmogelijkheden in de omgeving Soestdijkerstraatweg/Oosterenghweg verder worden uitgebreid dan in het huidige IBP is voorzien en een goed vervoermanagementplan wordt afgesproken. De gemeente verwacht van de ontwikkelaars op de Ziekenhuislocatie/Heideheuvel dat zij meedenken over oplossingen en daar ook financieel aan bijdragen.

3.4.2 Wonen De Economische Visie kiest nadrukkelijk voor de ontwikkeling van de werkgelegenheid in de speerpuntsectoren. Voor het beleidsveld wonen betekent dit dat er naast de bestaande plannen geen ruimte is voor het (gedeeltelijk) transformeren van bestaande bedrijventerreinen naar wonen. De ruimte voor wonen moet gevonden worden in het herstructureren van bestaande wijken en de beperkte mogelijkheden van in-/uitbreiding waar reeds een woonfunctie aanwezig en/of voorzien is. Daarnaast zet de Woonvisie in op het realiseren van voldoende betaalbare woningen voor huishoudens met een lager inkomen. Hiermee wordt gestimuleerd dat werknemers in Hilversums kunnen wonen.

3.4.3 Milieu De Economische Visie zet in op relatief ‘schone’ sectoren. Hierdoor verbetert de kwaliteit van het lokale woon- en leefklimaat en neemt het aandeel van andere (meer vervuilende) sectoren in de economie en de overlast in de woonomgeving af. Het gaat hierbij om lange termijnontwikkelingen. Op korte termijn blijft de sectorstructuur en de daarbij behorende vervuiling onveranderd. De extra milieudruk als gevolg van de toenemende mobiliteit hoopt de gemeente te beperken door een sterke inzet op alternatieven voor de auto en daaraan gekoppelde arrangementen met het bedrijfsleven (vervoermanagement).

3.4.4 Deregulering en vermindering lastendruk De gemeente wil de administratieve lastendruk voor het bedrijfsleven de komende jaren verminderen om ondernemers zo optimaal mogelijk te faciliteren. De gemeente is daarom samen met het Platform EZ bezig met het onderzoeken welke gemeentelijke regels overbodig zijn en kunnen worden geschrapt. Ook wil de gemeente samen met het Platform EZ bestaande regels voor het bedrijfsleven helderder en effectiever maken. Projecten die de komende jaren zullen worden uitgevoerd zijn een ondernemersvriendelijke A.P.V., digitaal loket voor vergunning en handhaving en invoering van één geïntegreerde vergunning voor bouwen, wonen, monumenten, ruimte, natuur en milieu (omgevingsvergunning). De laatste twee genoemde projecten vinden plaats op grond van de WABO (Wet algemene bepalingen omgevingsrecht) en zullen pas na inwerkingtreding van deze wet tot stand komen. De verwachting is dat deze wet in de loop van 2008 in werking treedt.

32


3.4.5 Onderwijs en arbeidsmarkt Een goede wisselwerking tussen onderwijs en arbeidsmarkt is van groot belang voor een sterke economie. Het belang van goede scholing neemt toe. Bedrijven vragen goed opgeleide mensen en zonder startkwalificatie is het moeilijk om werk te vinden. De gemeente Hilversum beschikt op dit moment over een beperkt HBO-aanbod in de stad. Voor de speerpuntsectoren is reeds een aantal specifieke acties genoemd om het onderwijsaanbod af te stemmen op de behoeften van de media- en zorgsector. Het behouden en versterken van de kennisfunctie op mediagebied en mediagerelateerde opleidingen heeft prioriteit. Ook het verbreden van het onderwijsaanbod in de zorgsector is een belangrijk aandachtspunt. Daarnaast is het belangrijk om nu reeds voor de toekomstige uitbreiding van of mogelijke verplaatsing van onderwijsfuncties voldoende ruimte te reserveren in de bestemmingsplannen. In het algemeen is het belangrijk om de relaties tussen onderwijs en bedrijfsleven te versterken en de aansluiting tussen onderwijs en arbeidsmarkt te verbeteren. Dit kan onder meer door het creëren van leerbanen en werkstageplekken door zowel het bedrijfsleven als de gemeente. Bij de afstemming van regionale arbeidsvraag- en aanbod door gemeenten in Gooi en Vechtstreek en het bedrijfsleven verdienen jongeren zonder startkwalificatie en hoger opgeleide oudere werklozen speciale aandacht. Gemeenten en regionale samenwerkingsverbanden kunnen “contract compliance” inzetten. Bij de aanbesteding wordt aan nieuwe en gevestige bedrijven verplicht gesteld om voor het deel van het werk geschikte geschoolde werkloze arbeidskrachten in te zetten. Hiervoor is nauwe samenwerking tussen economische zaken en de afdeling sociale zaken binnen de gemeente van belang. In de uitwerkingsnota “Arbeidsmarkt en werkgelegenheid” zal worden uitgewerkt op welke wijze de gemeente, het bedrijfsleven en onderwijsinstellingen samen denken de werkeloosheid aan te pakken.

HKU

3.5 Consequenties voor specifieke locaties In de tabellen 3.2 en 3.3 staat per locatie de ontwikkelingsrichting aangegeven.

Behoud van bestaande werklocaties. De gemeente wil zoveel mogelijk de huidige werklocaties behouden. Bestaande afspraken met het bedrijfsleven en inwoners worden uitgevoerd. Dit betekent dat in de nabije toekomst op diverse locaties (zoals het Philipsterrein en Diependaalselaan) een combinatie van wonen en bedrijvigheid zal worden ontwikkeld. De overige werklocaties blijven in principe geheel voor werkgelegenheid behouden.

Benutting van alle economische ruimte in de stad De gemeente wil alle ruimte in de stad zo optimaal mogelijk benutten en inzetten voor de economie van onze stad. Het bestaande beleid om in alle woongebieden de vestiging van aan huisgebonden beroepen bij de actualisatie van het vigerende bestemmingsplan mogelijk te maken, wordt daarom voortgezet. Aan huis gebonden beroepen zijn: “dienstverlenende beroepen die in een woning worden uitgeoefend, waarbij de woning in overwegende mate haar woonfunctie behoudt en dat een ruimtelijke uitwerking of uitstraling heeft die met de woonfunctie in overeenstemming is.”

Gevestigde bedrijfsleven koesteren binnen randvoorwaarden Gevestigde bedrijven zullen in het algemeen voor eventuele uitbreidingsplannen zijn aangewezen op hun huidige locatie of vrijkomende bedrijfsbebouwing. Met name voor bedrijven in de multimedia, zorg en toerisme spant de gemeente zich in om het bedrijfsleven de benodigde armslag te geven.

33


Aanbodtekort bedrijfsruimte op bedrijventerreinen Het is duidelijk dat nu en in 2020 de vraag naar bedrijfsruimte op bedrijventerreinen in Hilversum groter is dan het aanbod. Hilversum kan dit vraagstuk niet oplossen. Het zoekgebied voor deze functies moet worden uitgebreid naar de regio Gooi en Vechtstreek en de Noordvleugel van de Randstad.

Vraag- en aanbod kantoorruimte in evenwicht Met de nieuwbouwplannen voor het Arenapark en het Mediapark is Hilversum goed in staat de behoefte aan kantoorruimte in de regio Gooi en Vechtstreek op te vangen. Er komen geen nieuwe grootschalige kantorenlocaties. Tabel 3.1 Overzicht huidig en nieuw beleid/plannen werklocaties (inclusief detailhandelsbeleid) Locatie

Economisch beleid

Arenapark

Lopende planvorming doorzetten.

Boodschappencentra: Hoogendorplaan/ Heigalerij, Stephensonlaan, Meenterf, Riebeeckgalerij, Chatham, Larenseweg

Het vergroten van de aantrekkelijkheid van deze boodschappencentra door maatwerk. Doel is versterking van de bestaande boodschappencentra zonder wezenlijke toename van het huidige metrage. Solitaire winkelgebieden dienen zoveel mogelijk te worden tegengegaan. Deze zo mogelijk verplaatsen naar de boodschappencentra.

Crailo

1. Lopende planvorming doorzetten (bedrijventerrein milieucategorie I t/m III) 2. Mede ontwikkelen voor uitplaatsing binnenstedelijke bedrijven.

Diependaalselaan


Gijsbrecht van Amstel

Versterking attractiviteit ondermeer door medewerking door ondersteuning te geven aan uitbreiding supermarkt en ontwikkeling parkeergarage.

Havenkwartier

1. Verruiming bestemmingsplan: milieuhindercategorie II t/m IV, met uitzondering van kantoren. 2. Voorlopig niet meewerken aan (binnenplanse) vrijstelling voor de vestiging van perifere detailhandel in doe-het-zelf en keuken en sanitair. 3. Voorlopig niet meewerken aan de vestiging van perifere detailhandel in woninginrichtingsbranche. (niet mogelijk binnen het vigerende bestemmings plan). 4. Het beleid ten aanzien van perifere detailhandel in brand en explosiegevaarlijke goederen handhaven (mogelijk middels binnenplanse vrijstelling). 5. Gebiedsgerichte visie op stellen voor Havenkwartier.

Hilversum Centrum

Vergroten aantrekkingskracht centrum: 1. Onderzoeken of de vestiging van GDV in de recreatieve branches in het centrum aan de centrumring mogelijk kan worden gemaakt. 2. Verbetering routing. 3. Het streven naar verdere concentratie van het winkelaanbod. 4. Verminderen van het aantal winkelstraten. 5. Vergroten van de ambiance en uitstraling. 6. Handhaven huidig horecabeleid.

Bedrijventerrein Kerkelanden

1. Verruiming door op het terrein overal milieucategorie I toe te staan met uitzondering van kantoren. 2. Bij de actualisatie van het bestemmingsplan de vestiging van perifere detailhandel in de autobedrijven-branche rechtstreeks toestaan. Verplaatsing van bestaande autobedrijven naar Kerkelanden stimuleren. 3. Het beleid ten aanzien van de vestiging van perifere detailhandel in de branches boten, motoren, brand en explosiegevaarlijke stoffen handhaven. (mogelijk via binnenplanse vrijstellling).

Winkelcentrum Kerkelanden

Voorgenomen uitbreiding van winkelcentrum Kerkelanden faciliteren.

34


Locatie

Economisch beleid

Korte Noorderweg

1. Verruiming door op het terrein overal milieucategorie I toe te staan met uitzondering van kantoren. 2. Handhaven huidig beleid ten aanzien van de vestiging perifere detailhandel in de volumineuze detailhandel. (Onder volumineuze detailhandel vallen de volgende branches: auto’s, boten, caravans, tuincentra, bouwmarkten, grove bouwmaterialen, keukens en sanitair en woninginrichting waaronder meubels). Vestiging is binnen vigerend bestemmingsplan mogelijk.


Bestaande gebouwen en plannen specifiek bestemmen voor zorgvoorzieningen. Toevoeging van circa 2.500 m2 aan sociaal medische voorzieningen conform vigerend bestemmingsplan. Natuurwaarden in het gebied handhaven.

Larenseweg

Uitvoering vigerende plannen.

Mediapark

Voortzetting huidig beleid waarbij ruimte Mediapark gereserveerd wordt voor uitsluitend multimediabedrijven.

Mussenstraat/Arenastraat

Verruiming door op het terrein overal milieucategorie I en op sommige plaatsen II toe te staan met uitzondering van kantoren en detailhandel. Het gedeelte Arendstraat transformeren tot een kleinschalig terrein voor multimediabedrijven met een ander imago en uitstraling dan het Mediapark. Dit gedeelte specifiek bestemmen voor multimediabedrijven.

Philipsterrein


Seinhorst

Handhaven huidig beleid.

Oude Amersfoortseweg/Liebergerweg

Verruiming door op het terrein overal milieucategorie I toe te staan met uitzondering van kantoren en detailhandel. Op het gedeelte Oude Amersfoortse weg ook het huidig gebruik (onderwijsvoorzieningen) toestaan.

Zeverijnstraat

1. Verruiming door op het terrein overal milieucategorie I toe te staan met uitzondering van kantoren. 2. Bij de actualisatie van het bestemmingsplan de vestiging van perifere detailhandel in de autobedrijven-branche rechtstreeks toestaan. Verplaatsing van bestaande autobedrijven naar Kerkelanden stimuleren. 3. Het huidige beleid ten aanzien van de vestiging van perifere detailhandel in de branches motoren, boten, caravans, tenten, brand en explosiegevaarlijke stoffen handhaven. Vestiging is binnen vigerend bestemmingsplan mogelijk.

Ziekenhuislocatie/Heideheuvel

Terrein specifiek bestemmen voor zorgbedrijven en zorgondersteunende functies. Randvoorwaarden bereikbaarheid invullen. De uitbreiding van zowel het ziekenhuis als van Heideheuvel vinden hier hun plek.

35


4. Op weg naar uitvoering De visie is tot stand gekomen in overleg met het bedrijfsleven, externe adviseurs en de politiek. Hilversum wil deze werkwijze voortzetten bij het opstellen van de uitwerkingsnota’s en het uitvoeringsprogramma.

4.1 Vooruitblik Na • • • • • • •

het vaststellen van de visie, worden zeven onderwerpen nader uitgewerkt in uitwerkingsnota´s: Multimedia8; Zorg; Toerisme en Recreatie; Arbeidsmarkt en werkgelegenheid; Detailhandel, horeca en warenmarkt; Werklocaties; Gebiedsvisie Havenkwartier.

Ook stelt de gemeente op grond van de visie en de zeven uitwerkingsnota´s in samenwerking met de partners uit het veld een uitvoeringsprogramma op. Vertrekpunt voor het uitvoeringsprogramma zijn de activiteiten uit het activiteitenplan in de volgende paragraaf.

4.2 Activiteitenplan Het activiteitenplan is een schematische weergave van de activiteiten die de komende jaren ondernomen gaan worden om de ambities uit deze visie te realiseren. In deze tabel staan de activiteiten, de betrokken partijen en de tijdspanne waarin de activiteiten zullen plaatsvinden. De kosten van de meeste activiteiten die in dit schema genoemd zijn, zijn opgenomen in de vastgestelde programmabegroting of daarvoor is reeds separaat budget geregeld. Voor enkele actiepunten zal onderzocht moeten worden of hiervoor een gemeentelijk budget geregeld zal moeten worden of dat een marktpartij bereid is dit op te pakken. Het gaat hierbij bijvoorbeeld om de punten “Glasvezelnetwerk voor de gemeente” en “versterken en uitbouwen van Hilversum Goed Bekeken”. Afhankelijk van het budget kan een actiepunt uitgevoerd worden. Daarnaast valt nog te vermelden dat de genoemde activiteiten in het activiteitenplan geen uitputtende lijst vormen. Hilversum nodigt partijen uit het veld van harte uit om projecten aan te dragen die bijdragen aan het uitvoeren van de economische visie. De visie en de zeven uitwerkingsnota´s zullen naar verwachting najaar 2007 ter goedkeuring worden voorgelegd aan de raad. De verwachting is dat eind 2007 het uitvoeringsprogramma is opgesteld. In het uitvoeringsprogramma zal worden aangegeven of er projecten zijn waarvoor extra budget benodigd is. Dit programma zal eind 2007 worden voorgelegd aan de raad.

8 In 2006 is de visie Multimedialand(t), inclusief uitvoeringsplan, vastgesteld door de gemeenteraad. 36


Hilversum: Multimediastad Actiepunten

Betrokken partijen

Tijdspanne

1.

Glasvezelnetwerk voor de gemeente.

- Gemeente Hilversum - Commerciële partijen - Corporaties

2007 – 2009

2.

Streetcasting: het plaatsen van grote beeldschermen in de binnenstad en Mediapark.

- Gemeente Hilversum - Kamer van Koophandel - Rabobank - Streetcasting

2007 – 2009

3.

Samenwerking iMMovator.

- Gemeente Hilversum - iMMovator

Doorlopend

4.

Versterking regionale economische samenwerking.

- Gemeente Hilversum - Creatieve As - Kenniskring Amsterdam - Gewest Gooi en Vechtstreek

Doorlopend

6.

Mussenstraat/Arendstraat. Arendstraat: ontwikkelen tot kleinschalige cluster van multimediabedrijven.

- Gemeente Hilversum - Marktpartijen

2008 – 2015

7.

Creatieve Wijk: het creëren van broedplaatsen voor creatieve werkgelegenheid.

- Gemeente Hilversum - Commerciële vastgoedontwikkelaars - Corporaties

Doorlopend

8.

Behouden – Versterken – Samenwerken HKU / KMT

- Gemeente Hilversum - Provincie Noord-Holland - HKU

2007 – 2008

Actiepunten

Betrokken partijen

Tijdspanne

1.

Oprichting regionaal expertisecentrum voor de zorg.

- Gemeenten uit de Gooi en Vechtstreek - Gewest Gooi en Vechtstreek - Bedrijven en instellingen uit de zorgsector - iMMovator

2007 – 2009

2.

Ziekenhuislocatie/Heideheuvel: ontwikkelen van locatie voor zorgbedrijven en zorgondersteunende functies.

- Gemeente Hilversum - Regionaal expertisecentrum zorg - Bedrijven en instellingen uit de zorgsector

Doorlopend

3.

Landgoed Zonnestraal: verder ontwikkelen van sociaal medische voorzieningen.

- Gemeente Hilversum - Regionaal expertisecentrum zorg - Marktpartijen

Doorlopend

Hilversum: Zorgstad

37


Hilversum: Toeristische stad Actiepunten

Betrokken partijen

Tijdspanne

1.

Oprichting regionaal expertisecentrum voor het toerisme.

- Gemeenten uit de Gooi en Vechtstreek - Gewest Gooi en Vechtstreek - Bedrijven en instellingen uit de toeristische sector - iMMovator

2007 – 2009

2.

Versterken en uitbouwen van - Hilversum Goed Bekeken -

- Gemeente Hilversum - Hilversum Goed Bekeken

Doorlopend

3.

Leerstages

- Gemeente Hilversum - Toeristische sector - regionaal expertisecentrum toerisme

Doorlopend

4.

Onderzoek naar planologische medewerking aan enkele kleinschalige onderscheidende hotels.


Doorlopend

Actiepunten

Betrokken partijen

Tijdspanne

1.

Industrie en Handel: Verruiming vestigingsmogelijkheden voor industrie en handel in Havenkwartier.


Doorlopend

2.

Detailhandel: - vestigingsmogelijk heden voor vormen van GDV verruimen in de binnenstad. - verbeteren van de routing van de binnenstad. - concentratie van het aanbod. - transformatie van detailhandel naar andere functies in aanloopstraten. - versterken kleine boodschappencentra.


Doorlopend

3.

Onderwijs en Arbeidsmarkt: - Creëren van leerbanen en werk-stage plekken. - Inzetten van contract compliance.

- Gemeente Hilversum - Bedrijfsleven

Doorlopend

4.

Gebiedsgerichte visie voor het Havenkwartier maken.

- Gemeente Hilversum

Zomer 2007 – eind 2007

5.

Deregulering en vermindering lastendruk: - Ondernemersvriendelijke A.P.V. - Omgevingsvergunning. - Digitaal loket voor vergunning en handhaving.

- Gemeente Hilversum - Platform EZ

Doorlopend

Overige bedrijfssectoren

38


Bijlage 1 Begrippenlijst • Content gerelateerde mediabedrijven leveren of produceren inhoud voor verschillende mediadragers, zoals DVD, TV, internet, radio, mobiele telefoon, etc. Hieronder vallen bijvoorbeeld productiebedrijven, softwarebedrijven, communicatiebedrijven en game-industrie. • Crossmedia duidt op het over sectoren en mediadragers (radio, tv, internet, print, mobiel etc.) heen gebruiken van informatie en diensten. Daarbij wordt gestreefd naar verbetering van de dienstverlening of vergroten van de effectiviteit in communicatie door de sterktes van de verschillende mediadragers zo gericht mogelijk aan te spreken. Crossmedia kan dus ingezet worden om beter en gerichter te communiceren of de interactie met een doelgroep te verbeteren danwel om mediagebruik in andere dan de mediasector aan te wenden voor verbetering van de dienstverlening. • Domotica omvat alle elektronische toepassingen in de woning om functies te besturen (verwarmen, ventileren, verlichten, etc.) en diensten uit de woonomgeving te gebruiken (alarmeren, telefoneren, televisie kijken, etc.). Dit gebeurt bij voorkeur flexibel: op elke plek en op elk tijdstip dat het de bewoner past, met een gemakkelijke bediening en desgewenst op afstand. In een domotica woning worden zorgtaken, communicatie, ontspanning en andere huiselijke bezigheden door talrijke elektrische apparaten en netwerken gemakkelijker gemaakt. • FOC of Factory Outlet Center: een winkelcentrum van waaruit fabrikanten rechtstreeks zonder inschakeling van de tussenhandel, zelfgeproduceerde goederen aan de consument verkopen. Het gaat om goederen die uit de mode zijn of om goederen die door een kleine productiefout niet door de reguliere detailhandel kunnen worden verkocht. Doorgaans zit op goederen in een factory outlet een forse prijskorting. • GDV of grootschalige detailhandelsvestiging: een winkel groter dan 1.000 m2 bvo. Deze winkel bevindt zich niet in de levensmiddelenbranche en de branches die horen bij perifere detailhandel. • Innovatie is elke vernieuwing of verandering gericht op resultaatverbetering. • Leisure staat voor vrijetijdsbesteding waarvoor door de consument betaald moet worden. De definitie van leisure is te verdelen in drie componenten, te weten: - Tijd, als zijnde vrije tijd (tijd die je niet besteedt aan werk, zorg, slapen, etc.); - Activiteit, ontspanning, recreatie, ontsnapping aan de dagelijkse sleur; - Ervaring, in de zin van iets (willen) beleven.

Onder leisurevoorzieningen wordt verstaan: - eet- en drinkgelegenheden (zoals café/bar, lunchroom, cafetaria/snackbar, restaurant); - culturele voorzieningen (onder andere toneel/concert/cabaret, revue/show, museum of tentoonstelling, blibliotheek, attractiepark); - vermaak (bijvoorbeeld discotheek, bioscoop/filmhuis, speelhal en casino); - sport en actie: (onder andere sportwedstrijden, bowlingcentrum, lasergames, midgetgolf, zwembad, evenementenhal en snookercentrum).

• Milieuhindercategorieën: Het Ministerie van VROM stelt de milieucategorieën samen met de VNG per bedrijfstype vast. Bij deze vaststelling wordt rekening gehouden met de volgende milieubelastende componenten: geur, stof, geluid en gevaar (externe veiligheid). Bij de vaststelling wordt per bedrijfstype gekeken naar de grootste milieuhinder. Binnen deze hinderzone mogen in principe geen woningen worden gebouwd. De milieucategorieën per bedrijfstype zijn indicatief. Dat wil zeggen dat de reële milieuhinder per individueel bedrijf wordt bepaald aan de hand van de milieuvergunning van dat bedrijf. Dat betekent dat de hinderzones van een individueel bedrijf kunnen afwijken (minder groot kunnen zijn) dan dat op grond van de milieucategorie mag worden verwacht.

39


Milieucategorie

Hinderzone

Voorbeelden

1

0-10 m

Handelsbemiddeling, reproductiebedrijf opgenomen media, telecommunicatiebedrijven.

2

30 m

Fabrieken voor medische apparaten en instrumenten, autowasserij, groothandel in kantoorartikelen, loodgieter en timmerman (zonder werkplaats), kleine drukkerijen en copyshops.

3

50-100 m

Vervaardiging medische producten (medicijnen), bouwbedrijven en aannemersbedrijven met werkplaats, drukkerij, vervaardiging van audio, video en telecomapparatuur en benodigheden.

4

200-300 m

Fabriek voor medische grondstoffen, kleur en verfstoffenfabriek, recyclingbedrijven.

5

500-1.000 m

Cementfabriek, vuiloverslagstations, kunstharsenfabriek.

6

> 1.500 m

Kerncentrale, luchthaven, aardolieraffinaderijen.

• PDV of perifere detailhandelsvestiging: Onder perifere detailhandel worden winkels verstaan die vanwege hun aard en omvang van de gevoerde artikelen een groot oppervlak nodig hebben. Het gaat om de branches woninginrichting, keukens en sanitair, bouwmarkten, grove bouwmaterialen, tuincentra, auto’s, boten en caravans (volumineuze artikelen). De klant komt hier meestal doelgericht met de auto naar toe. Daarnaast wordt ook detailhandel in brand- en explosiegevaarlijke stoffen tot de perifere detailhandel gerekend.

40

Kenniscentrum Hilversum. Economische visie

Recommend Documents