JAARVERSLAGGEVING STICHTING AVANS JAARVERSLAG EN JAARREKENING 2010 juni 2011
INHOUDSOPGAVE
2
Jaarverslag 1
Inleiding
2 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5
Bestuur en toezicht Structuur en organisatie van Avans Hogeschool Governance Bezoldiging bestuur en toezichthouders Verslag College van Bestuur Verslag Raad van Toezicht
6 6 7 9 10 12
3 3.1 3.2 3.3
Strategisch beleid Visie, missie en strategische doelstellingen Onderscheidend vermogen Ontwikkelingen in de samenleving
14 14 15 16
4 4.1 4.2 4.3
Onderwijs Onderwijs en kennisontwikkeling Onderzoek en kennisontwikkeling Internationalisering
18 18 19 19
5 5.1 5.2 5.3 5.4
De student Wervingsbeleid Toelatingsbeleid Aansluiting tussen vo, mbo en Avans Hogeschool Studieloopbaanbegeleiding
21 21 21 22 22
6 6.1 6.2
Personeel P&O-beleid Arbo-beleid
23 23 25
7 7.1 7.2 7.3 7.4
Kwaliteit Accreditatie Integrale kwaliteitszorg Audits op de lectoraten Nieuw accreditatiestelsel
26 26 26 27 27
8 8.1 8.2 8.3
Huisvesting, ICT en Faciliteiten Huisvesting ICT Facilitaire diensten
28 28 28 29
9 9.1 9.2 9.3 9.4 9.5 9.6 9.7 9.8 9.9 9.10
Financiën Resultaat Financiële positie en financieringsbehoefte Vermogenspositie Investeringsbeleid Budgetmodel en begroting Bekostiging Risico’s Treasury Private activiteiten Helderheid
30 30 32 32 34 34 35 35 36 36 37
Jaarverslag / jaarrekening 2010
4
16 juni 2011
Kerngegevens
39
Cijfermatige analyse van het geconsolideerde resultaat
44
Jaarrekening
46 46 48 49 50 53 61 62 64 68 70 71
Geconsolideerde balans 2010 Geconsolideerde staat van baten en lasten 2010 Geconsolideerd kasstroomoverzicht 2010 Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling Toelichting op de geconsolideerde balans Niet in de balans opgenomen verplichtingen Overzicht verbonden partijen Toelichting op de geconsolideerde staat van baten en lasten Enkelvoudige balans 2010 Enkelvoudige staat van baten en lasten 2010 Toelichting op de enkelvoudige jaarrekening Overige gegevens Bestemming van het resultaat van Stichting Avans Controleverklaring
74 75
Bijlagen 1. Aanvullende informatie naar aanleiding van de Notitie Helderheid
78
Jaarverslag / jaarrekening 2010
16 juni 2011
3
1
Inleiding
Het jaarverslag van de Stichting Avans, waartoe Avans Hogeschool behoort, beschrijft de voornaamste ontwikkelingen die zich in 2010 hebben voorgedaan en de activiteiten die Avans Hogeschool in dat jaar heeft ontplooid. Hierbij is de volgende indeling gevolgd. Bestuur en toezicht Dit hoofdstuk beschrijft hoe Avans Hogeschool omgaat met de Branchecode Governance hogescholen en de betekenis hiervan voor het College van Bestuur en de Raad van Toezicht. Naast een organogram van Avans Hogeschool en de bezoldiging van de bestuurders bevat dit hoofdstuk het verslag van het College van Bestuur en van de Raad van Toezicht. Strategisch beleid In dit hoofdstuk zijn de visie en de missie verwoord, evenals de vertaling daarvan naar het Meerjarenbeleidsplan (MJB) 2011-2014. Onderwijs en kennisontwikkeling Dit hoofdstuk besteedt niet alleen aandacht aan het onderwijsaanbod en rendement, maar gaat ook in op de functie en de rol van Avans Hogeschool als kennispartner in relatie met het beroepenveld. De student Dit hoofdstuk richt zich op de student, met name op de wijze waarop de werving en de begeleiding gedurende de studie zijn geregeld en wat de ervaringen zijn met de aansluiting vanuit het voortgezet onderwijs (VO) en middelbaar beroepsonderwijs (MBO). Personeel De vorderingen inzake de implementatie van het P&O-beleid komen hier aan de orde evenals de ontwikkelingen bij Avans Arbo. Overeenkomstig de CAO-HBO is een sociaal jaarverslag opgesteld ten behoeve van de vakorganisaties, de Avans Medezeggenschapsraad en de Raad van Toezicht.
4
Jaarverslag / jaarrekening 2010
16 juni 2011
Kwaliteit De kwaliteit is beschreven vanuit de eigen visie en verantwoordelijkheid van Avans Hogeschool en vanuit de resultaten van de externe accreditatie. Huisvesting, ICT en faciliteiten De ontwikkelingen op het gebied van huisvesting, ICT en faciliteiten staan beschreven in hoofdstuk 8. Ook de bouw- en renovatie- activiteiten komen hier aan de orde. Tevens bevat dit hoofdstuk een toelichting op de dienstverlening op ICT en facilitair gebied, die gericht is op een nog betere dienstverlening aan studenten en medewerkers. Financiën In hoofdstuk 9 staan de financiële risico’s beschreven en is een nadere analyse van het resultaat opgenomen. Ook het financieel- en het treasurybeleid en de verantwoording met betrekking tot “rekenschap” komen hier aan de orde. Kerngegevens en jaarrekening Een overzicht van financiële kengetallen, een analyse van het geconsolideerde resultaat en van de fiscale positie maken onderdeel uit van de jaarrekening.
Jaarverslag / jaarrekening 2010
16 juni 2011
5
2
Bestuur en toezicht
Avans Hogeschool rekent het tot haar maatschappelijke verantwoordelijkheid om in een open dialoog met stakeholders inhoud te geven aan onderwijs en onderzoek. Daarbij wil Avans Hogeschool transparant inzicht geven hoe bestuur en toezicht zijn ingericht. De Branchecode Governance Hogescholen ondersteunt deze ambitie. In 2010 heeft een interne evaluatie plaatsgevonden van opzet, bestaan en werking van de Branchecode Governance. Dit heeft geleid tot de volgende acties: • Wijziging van de weergave van de governancestructuur van Avans Hogeschool op de website (www.avans.nl). • Voor de Raad van Toezicht in het algemeen en specifiek voor de audit-, de bouw- en de remuneratiecommissie van de Raad van Toezicht zijn reglementen opgesteld. • De vereisten voor de governancecode ten aanzien van het jaarverslag zijn nader uitgewerkt. In het eerste kwartaal van 2011 wordt deze evaluatie afgerond. Zo wordt aangesloten bij de tweede landelijke evaluatie van de Branchecode Governance door de HBO-raad (aangekondigd februari 2011). 2.1 Structuur en organisatie van Avans Hogeschool Structuur (organogram)
College van Bestuur
Bestuurssecretariaat en Staf
Academies (18)
6
Jaarverslag / jaarrekening 2010
16 juni 2011
Diensteenheden (5)
Organisatie De organisatiestructuur van Avans Hogeschool bestaat uit 18 academies, 5 ondersteunende diensteenheden en het College van Bestuur met zijn staf. De academies zijn geografisch verdeeld over de drie vestigingsplaatsen Breda, ’s-Hertogenbosch en Tilburg. De huisvestingsactiviteiten zijn ondergebracht in de volgende stichtingen, welke behoren tot de Stichting Avans: • Stichting Huisvesting Avans Hogeschool Breda; • Stichting Huisvesting Avans Hogeschool ’s-Hertogenbosch; • Stichting Huisvesting Kunstacademie Avans Hogeschool ’s-Hertogenbosch. Daarnaast behoren de volgende deelnemingen tot de Stichting Avans: • Avans Contractactiviteiten B.V. (100%); • Avans Hogeschool B.V. (100% deelneming van Avans Contractactiviteiten B.V.)1; • Instituut Scire B.V. (100% deelneming van Avans Hogeschool B.V.); • Stichting Juridische Hogeschool Avans–Fontys (50%). Organisatiewijzigingen: In 2010 hebben zich binnen de organisatiestructuur van Avans Hogeschool geen wijzigingen voorgedaan. 2.2 Governance De governancestructuur van Avans Hogeschool vindt zijn weerslag in de statuten, het bestuursreglement, de bevoegdheidsregeling en gedragscodes. In deze paragraaf worden de belangrijkste onderdelen van de governancestructuur beschreven. Ten opzichte van de vastgestelde governancestructuur van Avans Hogeschool hebben zich in 2010 geen belangrijke wijzigingen voorgedaan. Horizontale dialoog Avans Hogeschool voert op allerlei wijzen en op vele gebieden de dialoog met externe stakeholders. Deze dialoog is onderdeel van onze strategische doelen zoals verwoord in het Meerjarenbeleidsplan 2007-2010 en het nieuwe Meerjarenbeleidsplan 20112014. Een toelichting op onze werkwijze is te vinden in hoofdstuk 3.2. In het kader van de horizontale dialoog is voor de vormgeving van het nieuwe meerjarenbeleidsplan 2011-2014 van Avans Hogeschool op 9 maart 2010 een bijeenkomst gehouden met de volgende stakeholders: De gemeenten Breda en Tilburg, de provincie Noord-Brabant , de Universiteit van Tilburg, de Technische Universiteit Eindhoven , de vereniging Ons Middelbaar Onderwijs (OMO), ROC De Leijgraaf, SER Brabant, Syntens, N.V. Brabantse Ontwikkelings Maatschappij, Fokker Elmo, BZW Midden-Brabant, Heineken Nederland Supply en de Kamer van Koophandel Brabant. Medezeggenschap Medewerkers en studenten kunnen op vele gebieden meedenken met de organisatie. De medezeggenschap is hiervan een van de belangrijkste uitingsvormen. De Medezeggenschapsraad bij Avans Hogeschool biedt medewerkers en studenten de mogelijkheid zich te informeren over het beleid en deze te beïnvloeden. De Medezeggenschapsraad geeft gevraagd en ongevraagd advies aan het College van Bestuur van Avans Hogeschool. In 2010 is het medezeggenschapsreglement vernieuwd. Doel hiervan was om samen met de Medezeggenschapsraad de medezeggenschap binnen Avans Hogeschool verder te professionaliseren. Hiervoor zijn afspraken gemaakt over werkwijze en reikwijdte. Een van de resultaten is dat de Medezeggenschapsraad en het College van Bestuur gezamenlijk de status van de onderwerpen vaststellen. Marktactiviteiten Een specifiek risico behelst het verrichten van commerciële activiteiten met publieke middelen. Om dit risico te minimaliseren verrichtte Avans Hogeschool in 2010 geen activiteiten met winstoogmerk. Deze activiteiten zijn separaat in een afzonderlijke rechtspersoon -de besloten vennootschap genaamd Avans Contractactiviteiten B.V.- ondergebracht. Deze deelneming verzorgt onbekostigde cursussen en contractonderwijs voor derden. Waar tussen Avans Hogeschool en de B.V. verrekening van kosten en opbrengsten plaatsvindt, geschiedt dit tegen kostprijs met inachtneming van de geldende wetgeving.
1
Avans Hogeschool B.V. opereert onder de werknaam Avans Plus (Avans+).
Jaarverslag / jaarrekening 2010
16 juni 2011
7
In 2010 is gebleken dat er druk bestaat op de hiervoor geschetste strikte scheiding qua uitvoering van marktactiviteiten. Eind 2010 is een onderzoek gestart naar mogelijke alternatieven om te borgen dat publiek-private activiteiten op zorgvuldige wijze hun plaats binnen de Hogeschool krijgen. De Raad van Toezicht heeft zijn toezichthoudende verantwoordelijkheid specifiek op dit punt geëxpliciteerd en vastgelegd. Dit onderzoek zal in het voorjaar van 2011 worden afgerond. Waarden en normen Avans Hogeschool hecht grote waarde aan fatsoenlijke omgangsvormen en integer handelen. Ter ondersteuning van deze ambitie beschikt Avans Hogeschool over een Integriteitscode, een Klokkenluiderregeling,een Regeling ongewenst gedrag en de Regeling privacy. Om de integriteitscode in de dagelijkse praktijk hanteerbaar te maken, is deze vertaald naar tien omgangsregels. Avans Hogeschool werkt actief aan het uitdragen en levend maken van de inhoud van deze documenten. Integriteitscode Het College van Bestuur heeft in 2010 de Integriteitscode vastgesteld. Het Meerjarenbeleidsplan 2007-2010 kent een stafmedewerker Waarden en Normen die heeft geholpen om bij academies en diensten aanwezige ideeën op dit gebied mee uit te bouwen. Dit heeft geleid tot het project “afspraak=afspraak”, een e-mailcode, zakelijke omgangsvormen en maatschappelijke betrokkenheid. Daarnaast worden er drie keer per jaar grote spandoeken op alle locaties van Avans opgehangen, waarbij het onderwerp is gerelateerd aan waarden en normen, met steeds als centrale leus: “Avans that’s us!”. Omdat Avans Hogeschool grote waarde hecht aan maatschappelijke betrokkenheid is zij een partnership aangegaan met de stichting Betrokken Ondernemers in Breda, om zo bij de academies voor zowel medewerkers als studenten tot activiteiten op dit terrein te komen. Klokkenluiderregeling In 2010 is hiervan geen gebruik gemaakt. Regeling ongewenst gedrag De regeling ongewenst gedrag geldt voor zowel studenten als medewerkers. In dat kader is Avans Hogeschool aangesloten bij de stichting KOMM. Dit is een onafhankelijke stichting die klachten over gedragingen en besluiten binnen onderwijsinstellingen behandelt. Regeling privacy Avans Hogeschool kent een privacyregeling voor zowel medewerkers als voor studenten. In beide regelingen is sprake van een onafhankelijke toezichthoudende rol op het functioneren van de regeling. De interne functionaris voor de gegevensbescherming is in 2010 enkele malen betrokken geweest bij projecten waar risico’s aanwezig waren met betrekking tot de privacy van (ex-)studenten en medewerkers. Er zijn in 2010 geen schendingen van de privacy geconstateerd. Intern risicobeheersings- en controlesysteem Het College van Bestuur van Avans Hogeschool is verantwoordelijk voor het ontwerp, de implementatie en de werking van het intern risicobeheersings- en controlesysteem. Avans Hogeschool heeft vanaf 2007 hiervoor Integrale Kwaliteitszorg (IKZ) gefaseerd ingevoerd. Het doel van dit kwaliteitszorgsysteem is om de significante risico’s waaraan de organisatie wordt blootgesteld zo optimaal mogelijk te beheersen. Onderdeel van het IKZ is een geïntegreerde benadering van Governance, Risicomanagement en Compliance. Door sturing en toezicht nadrukkelijk te koppelen aan de beheersing van die gebeurtenissen die van invloed kunnen zijn op de doelbereiking van Avans Hogeschool, sluit het intern risicobeheersingssysteem optimaal aan bij strategische doelstellingen. In 2010 heeft dit geleid tot de volgende resultaten: • Ten behoeve van het jaarverslag 2009 hebben de directeuren een managementverklaring inzake ‘internal control’ ondertekend. • Verklaring instellingsbestuur: In 2010 heeft het College van Bestuur een Letter Of Representation (LOR) afgegeven voor het Jaarverslag 2009. Hierin verklaart het College van Bestuur alle bekende informatie, die van belang is voor de accountantsverklaring, aan de accountant te hebben verstrekt en niet betrokken te zijn geweest bij onregelmatigheden. De LOR maakt geen deel uit van het jaarverslag, maar is aan de accountant verstrekt en wordt afzonderlijk verzonden aan het ministerie van Onderwijs Cultuur en Wetenschap (OCW).
8
Jaarverslag / jaarrekening 2010
16 juni 2011
•
Het College van Bestuur herijkt jaarlijks het strategische risicoprofiel. Deze herijking heeft geleid tot het benoemen van de volgende acht hoofdrisico’s: o instroom en uitval; o innovatiekracht en concurrentievermogen; o personeel; o processen; o wet- en regelgeving; o economische crisis; o gezondheidsrisico’s; o huisvesting. Alle onderkende risico’s van materieel belang zijn besproken met de Raad van Toezicht. Hoofdstuk 9 gaat specifiek in op enkele in het jaar 2010 onderkende risico’s.
Relevante onderdelen van de risicobeheersings- en controlesystemen zijn voorts onder meer: • de systematiek van de interne budgettering; • per kwartaal (financiële) rapportages met risicoprofiel en risico-control matrices van bedrijfseenheden; • per kwartaal besprekingen met het management over de geleverde prestaties; • interne audit- en beoordelingsrapportages; • managementletter en auditrapporten van de externe accountant; • rapportages van de concern controller rechtstreeks naar het College van Bestuur. 2.3 Bezoldiging bestuur en toezichthouders De beloning van de leden van het College van Bestuur bestaat uit een vast inkomen. De vaste inkomensdelen volgen de adviesregeling zoals die door de Hay groep is ontwikkeld voor de Colleges van Bestuur van hogescholen. Onderstaande tabel, met daarin de bezoldigingsgegevens over 2010, is gebaseerd op het bepaalde in het wetsvoorstel “Wet normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semipublieke sector” (WNT). Het wettelijk maximum, dat in de WNT de bezoldiging wordt genoemd, bedraagt € 223.666 (niveau 2010). Bezoldiging bestuurders hogescholen 2010 hogeschool Hay naam salaris bestuurder groep Avans Hogeschool
E
P.L.A. Rupp M.M.J. Kamsma F.J.M. van Kalmthout
Norm: einddatum contract 01.12.13 01.05.13 vast dienstverband
Hay bruto jaarsalaris 162.995 159.405 159.405
belastbare onkosten vergoeding
werkgevers bijdrage pensioen
2.976 2.682 2.891
26.025 24.338 24.338
bijtelling auto
WNT totale bezoldiging
12.482 12.594 10.769
204.477 199.019 197.402
Op grond van artikel 6 van de Wet openbaarmaking uit publieke middelen gefinancierde topinkomens (WOPT) is Avans Hogeschool verplicht jaarlijks het belastbare loon te publiceren van functionarissen van wie dat bedrag uitgaat boven het zogenaamde normsalaris (gemiddeld belastbare jaarloon van de ministers). Voor het verslagjaar 2010 is het gemiddeld belastbare jaarloon vastgesteld op €193.000. Voor Avans Hogeschool heeft de publicatieplicht betrekking op drie bestuurders.
Jaarverslag / jaarrekening 2010
16 juni 2011
9
Naam
Drs. P.L.A. Rüpp Ir. G.L.E.M. Koopman Drs. F.J.M. van Kalmthout Mw. Drs. M.M.J. Kamsma MBA/MBI
Duur dienstverband in het verslagjaar In dienst vanaf 1-1 1-1 1-1
Belastbaar loon incl. pensioenpremie (wg en wn)
Voorziening Uitkeringen i.v.m. t.b.v. beloningen beëindiging dienstop termijn verband
In 2010 2009 dienst tot 31-12 € 203.357 < norm - salaris €0 € 206.394 31-12 € 196.075 € 227.608 31-12 € 199.691 € 230.478 ----------€ 599.123
Totaal
----------€ 664.479
2010
Totaal
2009
€0 €0 €0 €0
€0 €0 €0 €0
€0 €0 €0 €0
----------€0
-----€0
-----€0
2010
2009
€ 203.357 < norm- salaris €0 € 206.394 € 196.075 € 227.608 € 199.691 € 230.478 ----------€ 599.123
----------€ 664.479
Het verschil tussen de bedragen in bovenstaande tabellen wordt verklaard door het feit dat de uitgangspunten voor de berekening van de bezoldiging van de bestuurders volgens de WNT en de WOPT niet overeenstemmen. Op basis van de adviesregeling bezoldiging toezichthouders hogescholen heeft de Raad van Toezicht in juni 2007 de regeling vastgesteld voor de bezoldiging van de voorzitter en van de leden van de Raad van Toezicht. Specificatie per lid van de Raad van Toezicht:
2010
2009
Dr. J.C. Dona (voorzitter) Mw. Drs. M.C.C. Bekker (plaatsvervangend voorzitter) Drs. L.J.M. Bovée MBA (lid) Drs. F.J.M. Croonen (lid)
€ € € €
11.200 9.029 9.029 9.029
€ € € €
11.200 9.029 7.800 9.029
Drs. S.F.A. van Kessel (lid)
€
€
TOTAAL
€
9.029 --------47.316
9.029 --------46.087
€
Er zijn geen leningen, voorschotten of garantstellingen ten behoeve van leden van het College van Bestuur of van de Raad van Toezicht verstrekt door Avans Hogeschool. 2.4 Verslag College van Bestuur De visie van het College van Bestuur richt zich op twee onderwerpen: het onderwijs en onderzoek (de student) en het beroepenveld (de beroepsbeoefenaar en zijn professie). Naast het opleiden van jonge mensen tot beginnend beroepsbeoefenaar is het evident dat beroepsontwikkeling een prominente focus van de hogeschool is. Voor de eerste groep – de studenten – biedt Avans Hogeschool kwalitatief goed onderwijs door middel van een totaalpakket van leerwegen, leerroutes en begeleiding. Voor de beroepsontwikkeling maakt Avans Hogeschool state of the art kennis toegankelijk en beschikbaar voor het beroepenveld. Hierbij wordt aangesloten op regionale en nationale ontwikkelingen. De beleidsstaf van het College van Bestuur werd versterkt op de portefeuille onderzoeksbeleid en kennisontwikkeling en op de portefeuille projectontwikkeling en innovatie. Invoering Wet versterking besturing In 2010 is de Wet Versterking Besturing als wijziging op de Wet op het hoger onderwijs en wetenschappelijk onderzoek in werking getreden. Ingevolge de nieuwe wetgeving zijn vóór 1 september 2010 de Avans-regelingen aangepast op de terreinen goed bestuur, collegegeldsystematiek, rechtspositie studenten, onderwijs en examens en internationalisering. Ten behoeve van goed bestuur zijn nieuwe statuten, een nieuw bestuurs- en beheersreglement en een reglement voor de Avans medezeggenschap tot stand gekomen. Op het terrein van de rechtspositie van studenten is er een nieuwe regeling gekomen voor de rechtsbescherming van studenten, uitgaande van de één loketgedachte. Voor onderwijs en examens is de Kaderregeling voor examencommissies en voor opleidingscommissies herzien. Tevens is een aantal Avansregelingen gewijzigd om te voldoen aan de wettelijke eisen die samenhangen met het onder één instellingsbestuur brengen van de hogeschool.
10
Jaarverslag / jaarrekening 2010
16 juni 2011
Brincode De Wet versterking besturing biedt geen ruimte meer voor hogescholen die als één instelling functioneren, maar formeel bestaan uit afzonderlijke hogescholen. Dit houdt in dat alle opleidingen van Avans Hogeschool per 1 september 2011 onder één zogeheten brincode worden geregistreerd. Daarmee komen de afzonderlijke brincodes voor Breda-Tilburg en ’s-Hertogenbosch te vervallen. De relevante administratieve processen, zoals inschrijving, zijn in 2010 ingericht op het hanteren van één brincode. In 2010 is versneld gestart met de voorbereiding van de Kaderregeling voor onderwijs- en examenregelingen. In de nieuwe regeling zijn bepalingen opgenomen ten behoeve van de onderwijs- en examenregeling van identieke opleidingen die zowel in Breda-Tilburg als ’s-Hertogenbosch worden verzorgd. Het onder één brincode brengen van opleidingen op de verschillende locaties betekent overigens niet dat het onderwijs volledig geharmoniseerd wordt. Verschillen op het niveau van de inrichting van het curriculum blijven op de verschillende locaties mogelijk. Aan Hobéon Management Consult is in de zomer 2010 gevraagd om de verschillen te analyseren en te ijken, met name in het licht van eisen die in het kader van de accreditatie worden gesteld. De rapportage van Hobéon Management Consult is in december 2010 uitgebracht. Hieruit blijken geen onoverbrugbare verschillen tussen identieke opleidingen op de verschillende locaties te bestaan. Aangetroffen verschillen zullen ten behoeve van de accreditatie worden beschreven. Langstudeerders In de zomer van 2010 zijn in de pers verschillende berichten verschenen over zogeheten langstudeerders bij andere hogescholen aan wie ten onrechte diploma’s zouden zijn verstrekt. Het College van Bestuur van Avans Hogeschool heeft hierop direct zowel intern als extern gereageerd. In augustus en september 2010 is een landelijk inspectieonderzoek “Alternatieve afstudeertrajecten in het Hoger Onderwijs” bij alle hogescholen uitgevoerd. Het onderzoek heeft betrekking op de periode van 1 oktober 2005 tot heden. Avans Hogeschool heeft op deze vragenlijst geantwoord dat de academies van Avans Hogeschool geen specifieke afstudeertrajecten aanbieden buiten de kaders van de onderwijs- en examenregeling met het oogmerk om snel afstuderen te bevorderen. Uit het interne onderzoek komen geen signalen naar voren dat er wél sprake zou zijn van specifieke afstudeertrajecten voor langstudeerders. Colleges van Beroep Overeenkomstig het bepaalde in de Wet op het hoger onderwijs en wetenschappelijk onderzoek (WHW) heeft Avans Hogeschool een College van Beroep voor de Examens en tot 1 september 2010 - een College van Beroep Bijzonder Onderwijs. Per 1 september heeft het College van Beroep Bijzonder Onderwijs geen wettelijke status meer. Daarom is vanaf 1 september een geschillenadviescommissie ingesteld die advies uitbrengt aan het College van Bestuur ingevolge WHW artikel 7.61, vallend onder de bevoegdheid van het College van Beroep voor de Examens. Het College van Beroep voor de Examens heeft in het afgelopen jaar 82 beroepschriften (2009: 70) ontvangen en er zijn twee bezwaarschriften ingediend. De meeste beroepen (45, 2009: 36) zijn gericht tegen de beslissing van het bindend negatief studieadvies. In 18 gevallen is het tot een zitting gekomen, waarbij in 9 gevallen de klacht gegrond bleek. In 2010 waren er geen beroepszaken met betrekking tot een onbevoegd verklaring of een niet ontvankelijk verklaring. De toename is te verklaren door zowel de toename van het aantal studenten en te laat uitgebrachte bindende studieadviezen bij enkele academies. Het aantal beroepszaken is ten opzichte van 2009 toegenomen, maar is, uitgaande van een totale populatie van meer dan 23.000 studenten, beperkt te noemen. Medezeggenschapsreglement In 2010 is een nieuw medezeggenschapsreglement van kracht geworden. Het nieuwe reglement is geënt op een gemeenschappelijke visie van het College van Bestuur en de Avans Medezeggenschapsraad (AMR) op geprofessionaliseerde medezeggenschap. Het reglement voorziet in een verbeterde werkwijze voor de AMR en voor de daarmee samenhangende goede werkverhouding tussen de AMR en het College van Bestuur. Jaarrekening en jaarverslag De jaarrekening en het jaarverslag 2009 zijn door het College van Bestuur vastgesteld en door de Raad van Toezicht goedgekeurd in de vergaderingen van april 2010. De jaarrekening en het jaarverslag voldoen aan de in de Branchecode Governance hogescholen gestelde eisen. Het College van Bestuur heeft in overeenstemming met de branchecode belangrijke besluiten in 2010 ter goedkeuring voorgelegd aan de Raad van Toezicht, evenals het jaarverslag, de jaarrekening 2010 en de begroting 2011.
Jaarverslag / jaarrekening 2010
16 juni 2011
11
2.5 Verslag Raad van Toezicht Samenstelling Raad van Toezicht Dr. J.C. Dona, voorzitter Mw. Drs. M.C.C. Bekker, vice-voorzitter Drs. F.J.M. Croonen Drs. L.J.M. Bovée MBA Drs. S.F.A. van Kessel In 2010 zijn de leden voor een tweede termijn benoemd; • per 21 september 2010 de heer Dona en mevrouw Bekker; • per 7 november 2010 de heren Bovée, Croonen en Van Kessel. Werkzaamheden Raad van Toezicht Toezicht en bestuur zijn ingericht overeenkomstig de in de Branchecode Governance hogescholen vastgelegde principes. In 2010 is de Raad van Toezicht vijf keer in vergadering bijeengekomen. De Raad van Toezicht heeft op 29 april 2010 de jaarverslaggeving 2009 van de Stichting Avans goedgekeurd. Tevens heeft de Raad van Toezicht in die vergadering zijn goedkeuring verleend aan de jaarrekeningen 2009 van de Stichting IBBB ‘s-Hertogenbosch, de Stichting Huisvesting Avans Hogeschool Breda, de Stichting Huisvesting Avans Hogeschool ‘s-Hertogenbosch. Tijdens de vergadering van de Raad van Toezicht op 29 april heeft de Raad goedkeuring verleend aan het College van Bestuur om in 2010 uit de bestemde reserve Vernieuwing een bedrag van € 1 miljoen te onttrekken bovenop de eerder bij de goedkeuring van de begroting 2010 toegestane € 2,5 miljoen. Op 29 april 2010 is de Raad van Toezicht akkoord gegaan met externe administratieve ondersteuning ten behoeve van de Raad voor de periode van één jaar, waarna een evaluatie zal plaatsvinden. Dit besluit vloeit voort uit de in 2010 doorgevoerde wijziging van de WHW waarin is bepaald dat de Raad van Toezicht is voorzien van een functioneel onafhankelijke, administratieve ondersteuning. Op 28 juni 2010 heeft de Raad van Toezicht goedkeuring verleend aan het College van Bestuur om naast de al geplande uitbreiding in ‘s-Hertogenbosch een extra bouwdeel te verlengen waarvoor het maximaal beschikbare budget wordt gefixeerd op € 5,5 miljoen euro. Daarnaast is goedkeuring verleend aan het plaatsen van tijdelijke tuinlokalen tijdens de totstandkoming van de nieuwbouw. Op 28 juni 2010 heeft de Raad van Toezicht de voorgestelde statutenwijziging van Stichting Avans goedgekeurd en de wijziging van het bestuurs- en beheersreglement van Stichting Avans. Het Meerjarenbeleidsplan 2011-2014 is in de vergadering van 21 oktober 2010 door het College van Bestuur toegelicht en door de Raad van Toezicht goedgekeurd. Tijdens die vergadering zijn ook de herbenoemingen van de leden van de Raad van Toezicht bekrachtigd. De heer Dona en mevrouw Bekker zijn benoemd voor een tweede termijn die loopt tot 21 september 2014. De heren Bovée, Croonen en Van Kessel zijn benoemd voor een tweede termijn die loopt tot 7 november 2014. In 2011 wordt door de Raad besloten op welke wijze de continuïteit in de samenstelling van van de Raad van Toezicht wordt gewaarborgd.. De Raad van Toezicht heeft op 9 december 2010 de begroting voor 2011 goedgekeurd. In de vergadering van 9 december 2010 heeft de Raad van Toezicht tevens de overeenkomst goedgekeurd inzake de afsplitsing en de overdracht van de opleiding Management in de Zorg te Eindhoven aan Fontys Hogescholen. Commissies van de Raad van Toezicht De door de Raad van Toezicht ingestelde selectie- en remuneratiecommissie, auditcommissie en bouwcommissie hebben de Raad van Toezicht ondersteund. Selectie- en remuneratiecommissie De selectie- en remuneratiecommissie bestond in 2010 uit dr. J.C Dona en drs. L.J.M. Bovée MBA. De commissie heeft in 2010 drie vergaderingen gehouden. De belangrijkste onderwerpen die aan de orde zijn geweest zijn de arbeidsovereenkomsten van de leden van het College van Bestuur die meer in lijn met elkaar en met de Branchecode Governance hogescholen dienden te worden gebracht en de voorbereiding op de functioneringsgesprekken met de leden van het College van Bestuur die in januari en februari 2011 gepland waren.
12
Jaarverslag / jaarrekening 2010
16 juni 2011
Auditcommissie De auditcommissie bestond in 2010 uit drs. F.J.M. Croonen en drs. S.F.A. van Kessel. De commissie heeft in 2010 twee vergaderingen gehouden. De belangrijkste onderwerpen die aan de orde zijn geweest zijn: • jaarrekening en jaarverslag 2009 van Avans; • interim managementletter externe accountant; • begroting 2011 van Avans; • meerjarenbeleidsplan 2011-2014; • samenwerking met de accountant. Het onderwerp kostendeclaraties is in de auditcommissie aan de orde geweest. De Raad van Toezicht heeft geen bijzonderheden geconstateerd. Bouwcommissie De bouwcommissie bestond in 2010 uit dr. J.C. Dona en drs. M. Bekker. De commissie heeft in 2010 drie vergadering gehouden. De belangrijkste onderwerpen die aan de orde zijn geweest zijn de geprognosticeerde huisvestingsbehoefte en de nieuwbouw op de locaties ’s-Hertogenbosch en Breda. Daarbij gaat het in ’s-Hertogenbosch om de uitbreiding van twee lobben aan het gebouw aan de Onderwijsboulevard 215, renovatie van de techniekhal en om renovatie van het gebouw Onderwijsboulevard 256. Onafhankelijkheid De onafhankelijkheid van de Raad van Toezicht van Avans Hogeschool is geborgd volgends de criteria van de Branchecode Governance Hogescholen. De leden van de Raad van Toezicht en hun directe familie zijn de afgelopen vijf jaar niet in dienst geweest van Avans Hogeschool, zij ontvangen geen vergoedingen buiten hun bezoldiging om, zijn geen bestuurslid van een organisatie waarbij een lid van het College van Bestuur van Avans Hogeschool lid is van de daarbij horende Raad van Toezicht, zij zijn niet werkzaam bij het Ministerie van OCW en hebben geen aandelen van een aan Avans Hogeschool gelieerd vennootschap.
Jaarverslag / jaarrekening 2010
16 juni 2011
13
3
Strategisch beleid
3.1 Visie, missie en strategische doelstellingen Visie en missie Avans Hogeschool wil: • talenten ontwikkelen door toekomstige beroepsbeoefenaren op te leiden tot hoog gekwalificeerde professionals, die zichzelf en hun beroep voortdurend blijven ontwikkelen en zich bewust zijn van hun maatschappelijke verantwoordelijkheid, ook internationaal gezien; • sociaal-culturele en economische ontwikkelingen in de regio mede ontwerpen en realiseren door voor regionale bedrijven, overheden en organisaties een duurzame partner te zijn in het ontwikkelen, delen en creëren van kennis en het doen van praktijkgericht onderzoek; • een sociaal innovatieve organisatie zijn waarin medewerkers hun professionaliteit optimaal inzetten om een bijdrage te leveren aan de ontwikkeling van de student, het beroep en de regio. Strategische doelstellingen In het kader van het Meerjarenbeleidsplan 2007-2010 zijn vijf strategische doelstellingen bepaald. Meerjarenbeleidsplan 2007-2010 Het Meerjarenbeleidsplan is geconcretiseerd in de volgende strategische doelstellingen: 1. De groei van het aantal studenten bij Avans Hogeschool zal in de periode 2007–2010 tenminste de demografische ontwikkeling met een groei van gemiddeld 2,5% per jaar bijhouden. Het aantal studenten dient daarom in 2010 tenminste 10,4% meer te bedragen dan de aantallen per 1 oktober 2006. 2. Aan het einde van de planperiode dient het aantal studenten dat jaarlijks zonder diploma tussentijds bij Avans Hogeschool stopt, gemiddeld minder te zijn dan 10% van het totale aantal ingeschreven studenten van dat jaar. 3. De tevredenheid van in hun beroep enigszins gerijpte afgestudeerden van Avans Hogeschool (= 3 jaar na hun afstuderen) over de hogeschoolverrichtingen in relatie tot de beroepsuitoefening dient aan het eind van de planperiode tenminste een zeven te bedragen. 4. In 2010 beantwoordt iedere academie tenminste vijf (onderzoeks)vragen van onze partners. 5. Alle medewerkers hebben in de planperiode aantoonbaar gewerkt aan hun eigen professionele ontwikkeling in het kader van hun functie en van de doelstellingen van de hogeschool.
14
Jaarverslag / jaarrekening 2010
16 juni 2011
Uit de eindevaluatie, die in het najaar 2010 is uitgevoerd, blijkt dat van de vijf strategische doelen: • doelstelling 1 gehaald is; • doelstelling 2 niet gehaald is; • de nulmeting voor doelstelling drie – de tevredenheid van alumni die in 2007 zijn afgestudeerd bij Avans – een oordeel van 6,98 laat zien; • de definitie van wat een onderzoeksvraag van een partner is, voor ruis in de meting van doelstelling 4 zorgt. Iedere academie is betrokken bij onderzoek naar / beantwoorden van vragen gesteld door partners. Het aantal (onderzoeks)vragen van partners waarbij de academie een bijdrage levert aan onderzoek en/of beantwoording kan oplopen tot meer dan tien in de planperiode; • 94% van de medewerkers in de planperiode aantoonbaar gewerkt heeft aan eigen professionele ontwikkeling. De ontbrekende 6% bestaat uit personen die korter dan twaalf maanden in dienst zijn bij Avans Hogeschool. Uit de kwalitatieve evaluatie van de verschillende projectlijnen blijkt dat: • het bereiken van de resultaatvoorstellingen zichtbaar is op het niveau van afzonderlijke organisatieonderdelen die door betrokkenheid in experimenten veranderingen in werkprocessen gerealiseerd hebben. Verspreiding/verbreding van de resultaten naar andere organisatieonderdelen, bijvoorbeeld door middel van het delen van good practices, is echter niet vanzelfsprekend. De mate waarin de ambities van het MJB 2007-2010 voor wat betreft de resultaatvoorstellingen van de verschillende projectlijnen zijn gerealiseerd verschilt dus per organisatie-eenheid; • directeuren en medewerkers een positief oordeel hebben over Avans Hogeschool als organisatie en werkomgeving. Dit positieve oordeel over de organisatie betekent dat er voldoende ruimte is om te werken aan een gezamenlijke vernieuwingsagenda. De basis is voldoende op orde om de lat de komende vier jaar hoog te leggen; • het budget niet is overschreden. De details, waarin resultaten, inhoud, proces en aanpak, alsmede een reflectie op de gekozen aanpak worden toegelicht, zijn beschreven in het document: ”evaluatie MJB 2007-2010”. Toekomst In november 2010 heeft de Raad van Toezicht het Meerjarenbeleidsplan 2011-2014 goedgekeurd. De Raad was van oordeel dat het een ambitieus en fris perspectief biedt voor de komende vier jaar. In december 2010 heeft ook de Avans Medezeggenschapsraad (AMR) ingestemd met het MJB 2011-2014. Voor de realisatie kiest het College van Bestuur wederom voor een veranderaanpak die wordt gekarakteriseerd door lerend vernieuwen en procesmatig veranderen. 3.2 Onderscheidend vermogen Avans Hogeschool wil zich onderscheiden binnen het hoger onderwijs in de wijze waarop de hogeschool de realisatie van de strategische doelen en speerpunten uit het Meerjarenbeleidsplan 2007–2010 ter hand neemt. Centraal in deze aanpak staat de actieve betrokkenheid van medewerkers. Dit past in een benadering waarin verandering onlosmakelijk verbonden is met de werkelijkheid van alledag. Uitgangspunt hierbij is een cyclisch proces van veranderen (er is geen lineaire weg van startpunt naar eindpunt). Partnerschap tussen hogeschool en bedrijven en instellingen uit het werkveld is de basis voor de beroepsgerichtheid van het onderwijs. Naast de aandacht vanuit de directies en staf voor de contacten en samenwerking met het beroepenveld als het gaat om vormgeving en ontwikkeling van het curriculum, is er een ondernemerscentrum waaraan elke academie een docent heeft uitgeleend voor 0,2 fte. Dit multidisciplinaire team bemenst het ondernemerscentrum en legt vragen van ondernemers door aan de betreffende academie(s). HBO Nationaal studenttevredenheidsonderzoek Sinds 2008 wordt door het hbo een landelijk onderzoek uitgevoerd naar de studenttevredenheid binnen het hoger beroepsonderwijs. In 2010 werden daarnaast eigen onderzoeken uitgevoerd door de Keuzegids en het tijdschrift Elsevier. Met ingang van 2010 is er nog maar één landelijk studentenonderzoek. Dat is de Nationale Studenten Enquête (NSE). De resultaten van de NSE vormen het fundament van de rankings van de Keuzegids en van Elsevier. In beide rankings eindigde Avans Hogeschool op de eerste plaats. Nationale Studenten Enquête (NSE 2010) Aan de NSE hebben zo’n tachtig instellingen in het hoger onderwijs deelgenomen. Ook de Keuzegids Hoger Onderwijs en Elsevier baseren zich op de uitkomsten van deze enquête. De resultaten worden daarnaast ook gebruikt door Studiekeuze123.nl. Vijftien voltijdopleidingen van Avans zijn door studenten beoordeeld als beste van Nederland. Daarnaast behaalden nog eens veertien voltijdopleidingen een landelijke tweede of derde plaats.
Jaarverslag / jaarrekening 2010
16 juni 2011
15
Keuzegids Hoger Onderwijs De Keuzegids HBO Voltijd 2011 heeft Avans Hogeschool aangewezen als beste brede hogeschool van Nederland. Jaarlijks onderzoekt het Centrum Hoger Onderwijs Informatie in de gids de kwaliteit van het hoger onderwijs. De keuzegids hanteert sinds 2008 een nieuwe manier van ranking. Voorheen lag de nadruk erg sterk op de studentenoordelen als basis van de kwaliteitsvergelijking. Nu is de basis van de ranglijsten verbreed en wegen bijvoorbeeld ook het oordeel van experts (visitatiecommissies), de cijfers over het aantal contacturen tussen docenten en studenten, de slagingspercentages en de aantallen afhakers en vertraagde studenten mee. 3.3 Ontwikkelingen in de samenleving Als kennisinstelling is Avans Hogeschool een vanzelfsprekende partner voor bedrijven, instellingen en overheden. Dit is in 2010 terug te vinden in een groot aantal samenwerkingsverbanden en onderzoeksactiviteiten. Hoger Onderwijsplan Brabant Vanaf het voorjaar 2010 is de samenwerking tussen zes Brabantse instellingen voor Hoger Onderwijs, Avans Hogeschool, NHTV, Technische Universiteit Eindhoven, Universiteit van Tilburg, Fontys hogescholen en HAS Den Bosch– tot stand gekomen om daarmee tot een nadere invulling te komen van het lange termijn beleid van de provincie Noord-Brabant. In oktober 2010 is bij de provincie hiertoe het Hoger Onderwijsplan Brabant gepresenteerd. In 2011 wordt hierover een besluit genomen door de Provincie. Avans Hogeschool heeft daarbij namens haar partners een coördinerende rol. Maintenance Avans Hogeschool heeft vanaf de start in 2006 deelgenomen aan World Class Maintenance (zie www.worldclassmaintenance. nl). Samen met Hogeschool Zeeland is Avans Hogeschool als strategische partner betrokken bij de ontwikkeling van het lectoraat Maintenance en de bacheloropleiding International Maintenance Management. Duurzame ontwikkeling De ambitie van Avans Hogeschool is om als regionale kennispartner een bijdrage te leveren aan een duurzame samenleving. Deze ambitie is vormgegeven in het expertisecentrum Duurzame Innovatie (EDI) in oprichting. Leidende thema’s binnen het EDI zijn Biobased economy, Innovatie bouwproces en techniek, Duurzame bedrijfsvoering, Duurzame energie en Finance and sustainability. Dit laatste lectoraat is gestart in september 2010.
16
Jaarverslag / jaarrekening 2010
16 juni 2011
Jeugdzorg Gezien de geconstateerde gebreken in de professionaliteit van jeugdzorgwerkers in de sector is in 2009 door een aantal landelijke partijen, waaronder de HBO-Raad, besloten tot de uitvoering van het Plan Professionalisering Jeugdzorg. Onderdeel hiervan is het actualiseren van de opleidingen, met als doel een betere toerusting van studenten op een functie in de jeugdzorg. In 2010 zijn in samenwerking met onder andere PON (Provinciaal Opbouworgaan Noord-Brabant), voorbereidingen getroffen voor een nieuw in te stellen lectoraat Jeugd, Gezin en Samenleving, waarvan een van de taken zal zijn vernieuwingen tot stand te brengen in de opleidingen MWD, SPH en CMV. Veiligheid In opdracht van de Provincie Noord-Brabant en de Gemeente ’s-Hertogenbosch voert het expertisecentrum Veiligheid onderzoek uit in het kader van het provinciale en gemeentelijke veiligheidsbeleid. Dit onderzoek vindt, onder de titel Investeren in Veiligheid, plaats in een achttal projecten, waaronder projecten aangaande burgers uit Midden- en Oost Europese Landen (zgn. MOE-landers), werken met risicojongeren en kosten/batenanalyse van veiligheidsmaatregelen. Ondernemen Externe stakeholders (bedrijven, branche- en intermediaire organisaties en de overheid) hebben hoge verwachtingen van bijdragen die ondernemers leveren in de vitalisering van de Nederlandse economie. Van een hogeschool verwachten zij dat studenten in hun opleiding kennismaken met en vaardig worden in ondernemen. Vanuit de stichtingen Starterslift (in West-en MiddenBrabant en Ondernemerslift (Noord-Oost Brabant) worden studenten en afgestudeerden bij het starten van een onderneming ondersteund. Via het Avans Ondernemings Centrum worden ondernemers en vraagstukken uit het werkveld met onze opleidingen en expertise verbonden. Tevens zijn in 2010 de voorbereidingen voor het expertisecentrum De Ondernemer gestart. Sia Raak subsidies In het najaar van 2010 ontving een drietal lectoraten een RAAK-subsidie voor projecten die zij in samenwerking met tal van externe partners zullen uitvoeren. De projecten zijn “Zicht op 3D-vision”, “De waarde van echodiagnostiek van de schouder in de fysiotherapie praktijk” en “Innovatieprogramma voor de ontwikkeling van klinisch chemische analysemethoden ter ondersteuning van therapie op maat: Behandeling van prostaatkanker”.
Jaarverslag / jaarrekening 2010
16 juni 2011
17
4
Onderwijs
4.1 Onderwijs en kennisontwikkeling Talentontwikkeling Ruimte voor talentontwikkeling is een belangrijk thema binnen het onderwijs en zeker ook bij Avans Hogeschool. Zo is er in het afgelopen jaar expliciet aandacht besteed aan excellentie en de verbetering van de doorstroom van studenten van Avans Hogeschool naar universiteiten. Kwalitatief onderwijs, regionaal verankerd Vanuit maatschappij, politiek en beroepsomgeving dringt de vraag zich op om de kwaliteit van het hoger onderwijs naar een hoger plan te tillen. Avans Hogeschool werkt hier gericht naar toe binnen het programma Hippocampus dat zich richt op het bevorderen van studiesucces voor studenten. In het jaar 2010 is door het bijeenbrengen van aanwezige kennis en opgedane ervaringen een gedragen integrale visie op studiesucces gerealiseerd. Binnen dit programma is de oriëntatie en verwijzingsfunctie niet meer gekoppeld aan de duur van de propedeuse (2 jaar), maar aan het eerste studiejaar. Avans Hogeschool heeft in 2010 besloten in principe zijn Bindend Studie Advies (BSA) te verhogen naar 52 EC, te realiseren vóór 2014. Door te investeren in de begeleiding van studenten (intake, studiekeuze en motivatie) en daaraan expliciet aandacht te besteden zijn studenten en docenten in staat om na de eerste studiemaanden te bepalen of de juiste studiekeuze is gemaakt. Portfolio Avans Hogeschool erkent in het toenemende belang van Leven Lang Leren de behoefte om de inrichting van de onderwijslogistiek te flexibiliseren. Dit biedt duidelijke kansen voor Avans Plus (onbekostigd onderwijs) en voor de deeltijdopleidingen (bekostigd onderwijs).
18
Jaarverslag / jaarrekening 2010
16 juni 2011
Avans Hogeschool investeert in maatwerkafspraken tussen het toeleverend onderwijs en de hogeschool. Dit heeft onder andere geresulteerd in het aanbieden van deficiëntieprogramma’s tussen MBO en HBO, de inrichting van doorstroomprogramma’s naar universiteiten en het afsluiten van convenanten tussen toeleverende scholen en Avansopleidingen. Het aanbod aan profilerende minoren (keuzeprogramma’s van een half jaar) is het afgelopen jaar sterk uitgebreid. Door de eenduidige programmering van de minoren over alle opleidingen heen kunnen studenten een brede of verdiepende profilerende minor volgen. Avans participeert in de Stichting Kies Op Maat waarin een aantal grote hogescholen samenwerkt, en waardoor er studenten van de deelnemende hogescholen in staat zijn bij de andere hogeschool een minor te volgen. . Daarnaast blijft Avans Hogeschool, onder strikte voorwaarden, selectief masteropleidingen ontwikkelen die het profiel van de hogeschool versterken. Diversiteit Om een gedifferentieerder onderwijsaanbod te kunnen bieden voor studenten heeft Avans Hogeschool het afgelopen jaar haar opleidingenpalet uitgebreid. In 2010 zijn de volgende nieuwe bacheloropleidingen gestart: • Chemie (in ’s-Hertogenbosch); • Communicatie (voltijd in Breda); • Mechatronica (gezamenlijke aanvraag met Haagse Hogeschool, Saxion Hogeschool en Fontys Hogescholen). Tevens is het Associate Degree opleidingenaanbod verbreed met HRM (binnen P&A deeltijd), Bestuurskunde (binnen MER deeltijd) en Informatica ’s-Hertogenbosch. In 2010 zijn de landelijk unieke master-opleidingen Animatie en Interieurarchitectuur gestart. 4.2 Onderzoek en kennisontwikkeling In 2010 zijn de contouren geschetst voor het onderzoeksbeleid van Avans Hogeschool in het kader van het Meerjarenbeleidsplan 2011-2014. Twee ambities zijn daarbij onderscheidend: 1. Het praktijkgericht onderzoek ten behoeve van het onderwijs en de beroepspraktijk is verder verankerd binnen Avans Hogeschool. Het wordt door medewerkers, studenten en externe belanghebbenden erkend als primaire taak naast het onderwijs. 2. Avans Hogeschool weet zich, vanuit de eigen inhoudelijke sterktes en in nauwe aansluiting op de noden van het werkveld, op een beperkt aantal inhoudelijke terreinen regionaal en ook nationaal te profileren. Profilering in expertisecentra De profilering vindt plaats door te streven naar de bundeling van lectoraten in expertisecentra. 2010 telde 23 operationele lectoraten, waarvan 12 in het verband van een expertisecentrum functioneerden. Dit waren de expertisecentra rond Veiligheid en Kunst & Vormgeving. Het expertisecentrum Duurzaamheid en Innovatie kreeg verder gestalte door deelname in de samenwerking met het regionale bedrijfsleven rond het thema Biobased Economy, een thema dat in 2011 verder wordt uitgewerkt. Vanuit de economie-academies zijn de eerste stappen gezet om te komen tot het expertisecentrum De Ondernemer. In totaliteit zijn er in 2010 ruim 45 fte / ongeveer 130 personen ingezet op onderzoeksactiviteiten. Audits In 2010 hebben tien lectoraten een audit ondergaan (zie hoofdstuk 7.3). Promotie In het kader van de ontwikkeling van Avans Hogeschool tot kennisinstelling, zijn er dringend meer hooggekwalificeerde medewerkers met kennis van en vaardigheden in het wetenschappelijk onderzoek nodig. Voor een aantal van hen is het doorlopen (hebben) van een promotietraject een essentiële voorwaarde. Zij vormen de “body” van een inspirerende en creatieve onderzoeksomgeving die onderzoek en getalenteerde collega’s aantrekt. Op grond van de afspraken met de overheid, maar in het bijzonder op basis van het inmiddels in gang gezette ontwikkeltraject voor toegepast onderzoek en de Meerjarenafspraken tussen OCW en de HBO-Raad (2008) is het streven van Avans Hogeschool er op gericht dat er in 2017 10% van de docenten is gepromoveerd, dan wel in een promotietraject participeert. Voor Avans Hogeschool komt dit neer op een aantal van 130-140 personen. 4.3 Internationalisering Internationalisering bij Avans Hogeschool is als focus in het Meerjarenbeleidsplan en vanuit de ambities van de academies prominent aanwezig in onze innovatieprocessen. Het International Office biedt academies en diensteenheden van Avans Hogeschool ondersteuning bij alle internationaliseringsactiviteiten. De serviceverlening en informatieverstrekking aan onze studenten die kiezen voor een studie- of stage/afstudeerperiode in het buitenland zijn verder geprofessionaliseerd. Ook is de werving van buitenlandse studenten, alsmede de ondersteuning van deze instroom in 2010 verder geïntensiveerd en geprofessionaliseerd. Informatie over de mogelijkheden voor buitenlandse studenten om bij Avans Hogeschool te studeren is te vinden op de in 2010 verder ontwikkelde website www.studyatavans.com. Avans
Jaarverslag / jaarrekening 2010
16 juni 2011
19
Hogeschool heeft -gebruikmakend van sociale media en andere web-based communicatietechnieken- een e-coaching systeem ontwikkeld om de begeleiding van de aanmelding en de komst van nieuwe buitenlandse studenten te verbeteren. Tevens is er een buddy-systeem geïmplementeerd waarmee nieuwe buitenlandse studenten begeleid worden door zittende Avans-studenten om zo geholpen te worden bij hun inburgeringsproces. Door de toenemende internationale concurrentie en waarschijnlijk ook als gevolg van de mondiale financiële crisis is Avans Hogeschool er niet in geslaagd om het marktaandeel in de rekrutering van buitenlandse studenten te vergroten. De instroom van studenten uit Duitsland en China is in 2010 toegenomen. Avans Hogeschool heeft in dit kader nog niet al haar ambities bereikt en heeft internationalisering opnieuw als focus in het Meerjarenbeleidsplan 2011-2014 opgenomen. De verbetering van de processen met betrekking tot de internationale inkomende en uitgaande studenten en docentenmobiliteit hebben ook in 2010 veel aandacht gekregen. Het aantal internationale samenwerkingsverbanden met zowel Europese als andere buitenlandse instellingen voor hoger onderwijs is toegenomen tot circa 170. Hoewel de meeste samenwerkingsverbanden Europese hoger onderwijs partners betreft en zijn afgesloten in het kader van het Europese Leven Lang Leren/Erasmus programma, omvat het portfolio van internationale samenwerkingsrelaties een mondiale dekking. In 2010 is Avans Hogeschool succesvol geweest in de verwerving van twee Europese subsidies voor zogenaamde Intensive Programmes. Dit zijn korte intensieve onderwijsprojecten waarbij twee Avansacademies samenwerken met studenten en medewerkers van hoger onderwijsinstellingen uit Duitsland, Frankrijk, België, het Verenigd Koninkrijk, Slovenië, Turkije en Litouwen. Door middel van diverse experimenten zijn in 2010 in toenemende mate onderdelen van curricula vertaald van het Nederlands naar een Engelstalige uitvoering. De Engelstalige uitvoering van onderdelen van het onderwijs is primair bedoeld voor de ontwikkeling van internationale beroepscompetenties van de Nederlandse studenten, maar biedt tevens in toenemende mate de gelegenheid aan buitenlandse studenten om in de opleidingen deel te nemen en zo de internationale leeromgeving van Avans Hogeschool te versterken. Het afgelopen jaar is het aantal volledig Engelstalig verzorgde graadverlenende opleidingen bij Avans Hogeschool ook verder toegenomen. De werving van buitenlandse studenten om een opleiding bij Avans Hogeschool te volgen geschiedt conform de nationale Gedragscode Internationale Student Hoger Onderwijs. Internationale studie en stages Avans Hogeschool heeft met ruim 170 buitenlandse instellingen voor hoger onderwijs contractueel afspraken gemaakt voor bilaterale uitwisseling van studenten. Avans Hogeschool ontving 6 VSB-beurzen voor afstudeerders voor een vervolgstudie in het buitenland en 1 reservebeurs. De Avans School of International Studies (ASIS) in Breda is in 2009 als lid geaccepteerd door de European Foundation for Management Development (www.efmd.org). Dat is een kwaliteitsnetwerk van Europese opleidingsinstituten. Op basis van focuslanden is een internationaal marktbewerkingsplan opgesteld. Als onderdeel hiervan is de internationale wervingssite www.studyatavans.com ontwikkeld. De reikwijdte van deze nieuwe marktbenadering is wereldwijd. Avans Hogeschool sluit zich hiermee aan bij de Internationale marketing- en brandingactiviteiten van NUFFIC (Nederlandse samenwerkingsorganisatie voor internationalisering van het Hoger Onderwijs). Naast deze wervingssite is de nieuwe wervingscampagne “Avans getting you ahead” ontwikkeld. Beide campagnes hebben dezelfde look and feel en ondersteunen elkaar. Bij de werving van buitenlandse studenten en de verzorging van onderwijs aan deze doelgroep conformeert Avans Hogeschool zich aan de landelijke Gedragscode Internationale Student Hoger Onderwijs (http://www.internationalstudy.nl/documenten/ Herziene_Gedragscode.pdf), welke is herzien op 4 december 2009. In dit kader heeft Avans Hogeschool een Gedragscode Anderstalig Onderwijs ontwikkeld en geïmplementeerd. Avans Hogeschool heeft met de Immigratie en Naturalisatie Dienst (IND) van het ministerie van Justitie een tweetal convenanten afgesloten, waarmee zowel de aanvraag van visa voor studie als hieraan gerelateerde verblijfsvergunningen voor buitenlandse studenten efficiënt aangevraagd kunnen worden.
20
Jaarverslag / jaarrekening 2010
16 juni 2011
5
De student
5.1 Wervingsbeleid In 2010 is vervolg gegeven aan de vanuit het Meerjarenbeleidsplan ontwikkelde marktbewerkingstrategie voor de aankomende studenten. Het strategische doel is een betere aansluiting door een bewustere studiekeuze van de aankomende student. In 2010 is de strategie voor aankomende studenten van Avans Hogeschool dan ook gericht geweest op het bewust laten aansluiten op hun studiekeuze. Dit betekende voor Avans Hogeschool tevens een bewuste keuze voor een kwalitatieve instroom en daarmee een bijdrage leveren aan het voorkomen van studie-uitval in het eerste leerjaar. De wijze waarop de hogeschool dit wilde bereiken is door vooraanstaande personen, bedrijven en instellingen actief in te zetten in het keuzeproces van de aankomende student. De werving en communicatie heeft zich daarom niet alleen gericht op de aankomende student, maar ook op zijn omgeving. Deze werving richt zich specifiek op de instroom van voltijdstudenten. Daarnaast is in 2010 veel aandacht besteed aan specifieke doelgroepbenadering van deeltijdstudenten. Er is uitgebreid onderzoek verricht onder deze doelgroep. Op basis van de resultaten van dit onderzoek onder de doelgroep (aankomende en zittende studenten, alumni en bedrijfsleven) is een nieuwe communicatiecampagne ontwikkeld. 5.2 Toelatingsbeleid In 2009 zijn de subsidieprojecten gericht op twee specifieke doelgroepen, namelijk allochtonen en studenten met een functiebeperking, afgerond. In maart 2010 zijn de eindrapportages door Avans Hogeschool ingediend bij het ministerie. Intussen is het bericht van de staatssecretaris ontvangen waarbij de subsidie voor beide projecten definitief is vastgesteld zoals door Avans Hogeschool is ingediend. Hiermee hebben beide projecten in 2010 door het ministerie van Onderwijs en Wetenschappen een positieve beoordeling gekregen. Met de subsidie voor studenten met een functiebeperking (ministerie van OCW, 2006 – 2009) heeft Avans Hogeschool het aanbod van voorzieningen voor deze studenten in de organisatie versterkt. Het protocol “Studeren met een functiebeperking” is ingevoerd en de toegankelijkheid van de gebouwen van Avans Hogeschool voldoet inmiddels in alle opzichten. Op het gebied van communicatie/voorlichting over Handicap & Studie heeft Avans Hogeschool de activiteiten voortgezet. Daarnaast zijn symposia en workshops georganiseerd, is er een informatiepakket aan decanen uit het Voortgezet Onderwijs en mbo-studieadviseurs verstuurd en hebben studenten een actieve bijdrage geleverd in de communicatie naar (aspirant-) studenten en docenten. Naast het door het College van Bestuur goedgekeurde communicatieplan 2010-2013 is er een jaarplan ontwikkeld zodat de activiteiten ook na de projectfase structureel zijn geborgd.
Jaarverslag / jaarrekening 2010
16 juni 2011
21
Numerus fixus Voor de opleiding Fysiotherapie geldt een numerus fixus van maximaal 180 studenten. Dit heeft mede te maken met het beperkt aantal stageplaatsen dat beschikbaar is. Daarnaast is een numerus fixus toegepast voor de opleiding Communicatie & Multimedia Design (320 studenten) met vestigingsplaatsen in Breda en ’s-Hertogenbosch gelet op het feit dat dit een nog relatief nieuwe opleiding betreft waarvan het beroepsperspectief zich nog verder moet ontwikkelen. Bindend studieadvies Avans Hogeschool kent al een aantal jaren de mogelijkheid om aan het einde van het eerste studiejaar een bindende afwijzing te verbinden aan het studieadvies. Dit is vastgelegd in de Onderwijs en Examenregeling (OER) van elke academie. Voor deze onderwijs- en examenregelingen geldt een hogeschoolbreed kader waarin voor deze regeling een verplichte tekst is opgenomen. Per academie zijn op basis hiervan de studieadviezen verstrekt. Over het studiejaar 2009-2010 zijn in totaal 1.600 negatieve studieadviezen afgegeven (voltijd: 1.313, deeltijd: 287). In 2008-2009 waren dit er in totaal 1.529. 5.3 Aansluiting tussen vo, mbo en Avans Hogeschool Avans Hogeschool is sterk betrokken bij de netwerken met het Voortgezet Onderwijs en de samenwerkingsverbanden met het Middelbaar Beroepsonderwijs. In het netwerk Breda participeren 15 vo-scholen en 3 hoger onderwijsinstellingen en in ’s-Hertogenbosch 12 vo-scholen en 3 hoger onderwijsinstellingen. Vanuit het netwerk ’s-Hertogenbosch/Tilburg zijn in 2010 zeven schakelmodules verzorgd, waaraan ongeveer 200 havo-5 scholieren hebben deelgenomen. De schakelmodules zijn gericht op oriëntatie en vroegtijdig kennismaken met de onderwijsmethodiek van het HBO. Verder waren er vanuit beide netwerken studiedagen voor docenten/decanen/mentoren VO en HBO. Studenten van het MBO hebben in 2010 op verschillende academies doorstroomprogramma’s kunnen volgen. Deze doorstroomprogramma’s zijn bedoeld voor oriëntatie, kennis verwerven en inhoudelijke voorbereiding op het hbo. Avans Hogeschool participeert in het project Kies Actief. Vanuit dit landelijk project (gestart in 2010) wordt een generieke basiscompetentie wijzer ontwikkeld. Teneinde de leerlingen te ondersteunen bij een goede studiekeuze verzorgt Avans Hogeschool tal van brede algemene aansluitingsactiviteiten. De belangrijkste zijn gastlessen en ondersteuning bij de profielkeuze op het Voortzet Onderwijs (38 vo-scholen; 3.600 havo-3 leerlingen), proefstuderen, meeloopdagen, profielevents (3.500 havo-4 leerlingen), mbo-middag (300 mbostudenten) en voorlichtingsbijeenkomsten voor oriënterende leerlingen (40 scholen vo en mbo). Vanuit Avans Hogeschool wordt frequent informatie uitgewisseld met scholen in de brede regio. In 2010 zijn vanuit het Team Aansluiting Toeleverend Onderwijs 60 VO-scholen en MBO’s bezocht. De decanenkringen ‘s-Hertogenbosch/Tilburg en Breda, Utrecht, Eindhoven en Zeeland zijn ontvangen binnen Avans Hogeschool en hebben een inhoudelijk programma aangeboden gekregen. Als communicatiemiddel wordt driemaal per jaar een decanenbulletin uitgebracht. Ook is in 2010 de eerste digitale nieuwsbrief verstuurd. Deze verschijnt viermaal per jaar. 5.4 Studieloopbaanbegeleiding Bij Avans Hogeschool worden studenten begeleid in hun studieloopbaantraject om hun kans op studiesucces te vergroten. De begeleiding van studenten vindt in verschillende vormen plaats. Er is sprake van studieloopbaanbegeleiding, studiebegeleiding en studentbegeleiding.
22
Jaarverslag / jaarrekening 2010
16 juni 2011
6
Personeel
Overeenkomstig de bepalingen in de vigerende CAO-HBO stelt Avans Hogeschool een afzonderlijk sociaal jaarverslag op. 6.1 P&O-beleid In 2010 heeft het accent op het gebied van Human Resources Management (HRM)-beleid van Avans Hogeschool gelegen op: • het effectiever en efficiënter inrichten van de P&O-processen, waarbij met name het mutatieproces geoptimaliseerd is; • aanbesteding en selectie van een nieuw HRM-systeem; • beleidsontwikkeling: o.a. ontwikkelbeleid, werkdruk en overkoepelend HR-beleid Avans; • het verder inrichten en uitbouwen van het eigen opleidingscentrum Professionaliseren@avans; • meting Aantrekkelijke Werkgever 2010; • uitvoering Functiemix; • promotiebeleid; • Verbeteringen Avans Arbo (paragraaf 6.2). P&O-processen en aanbesteding en selectie HRM-systeem In 2010 is een extern bureau ingeschakeld om de processen (zowel p- als s-administratie) effectiever en efficiënter in te richten en hiermee een betere uitgangssituatie te creëren voor de implementatie van het nieuwe HRM-systeem in 2011. In 2011 wordt deze procesoptimalisatie verder opgepakt, waarna de implementatie van het nieuwe systeem kan plaatsvinden. De aanbesteding en selectie van een nieuw HRM-systeem zijn in 2010 vrijwel afgerond. Beleidsontwikkeling De AMR heeft in januari ingestemd met het ontwikkelplan ”Talent aanspreken, benutten en ontwikkelen”. De diensteenheid P&O heeft zich gericht op de implementatie van dit plan en ondersteunt daarbij academies en diensteenheden met als doel het vergroten van het aantal medewerkers dat met behulp van hun persoonlijk ontwikkel plan werkt aan hun professionele ontwikkeling.
Jaarverslag / jaarrekening 2010
16 juni 2011
23
Op basis van het Actieplan Werkdruk is in februari een start gemaakt met het onderzoek Taakbelastingmodel bij de academies. In augustus is het onderzoek afgerond met het rapport “Hoge normen, weinig tijd” van het bureau Research voor Beleid. Het rapport is verstuurd aan de directies van de bedrijfsonderdelen van Avans Hogeschool. In een afrondende rapportage over werkdruk zal aandacht worden besteed aan de ontwikkelingen ten opzichte van 2008 en de best-practices binnen de verschillende bedrijfsonderdelen. In oktober is opnieuw een evaluatiegesprekkencyclus gehouden bij management en medewerkers. De resultaten zijn geanalyseerd en gepresenteerd in januari 2011. In de evaluatie zijn meer onderwerpen aan de orde gekomen dan gebruikelijk, dit met het doel om informatie te krijgen ten behoeve van het ontwikkelen van een gesprekkencyclus ‘nieuwe stijl’ in 2011, waarvoor ook een paar pilots in de organisatie op het gebied van Performance Management gevolgd worden. Daarnaast is in het verslagjaar afgerond: • richtlijnen voor ontslag; • beleid voor recruitment; • procedure voor het kiezen van de voorzitter van de examencommissie; • notitie monitoren ontwikkelplan per academie en planning gesprekken per academie; • evaluatie studentassistenten; • de implementatie van de notitie Omgaan met arbeidsconflicten; • periodiek overzicht HR-kengetallen per organisatieonderdeel; • protocol Herplaatsing en bijbehorende notities; • notitie Avans Vitaal 2011. Professionaliseren@avans In 2010 is het experiment rond de inrichting van Professionaliseren@avans als ‘corporate academy’ afgerond, waarna definitieve plaatsing bij DP&O kan plaatsvinden. Ter bepaling van het opleidingsaanbod is een programmacommissie samengesteld die als taak heeft tweemaal per jaar te bekijken wat er naast het reguliere aanbod verder nog moet worden gewijzigd in het aanbod van Professionaliseren@avans. Input hiervoor vormen bijvoorbeeld de uitkomsten van de functionerings- en POP-gesprekken en de opleidingsplannen van academies en diensteenheden. Begin 2010 is de afsluiting geweest van het Management Potential Project. Met de deelnemers is inmiddels het MPP geëvalueerd en de evaluatiegesprekken met het management zijn afgerond. De definitieve eindevaluatie is opgeleverd in het tweede kwartaal. Twee deelnemers zijn in 2010 benoemd tot adjunct-directeur van een academie, en twee deelnemers verrichten staf- en managementtaken. Meting aantrekkelijke werkgever 2010 In september 2010 is de Meting Aantrekkelijke Werkgever 2010 gehouden. In vergelijking met 2008 is de respons gestegen van ruim 40 procent naar bijna 60 procent. De meting is door de respondenten positief ontvangen. De rapportage van de resultaten van deze meting heeft in het vierde kwartaal plaatsgevonden. Wat betreft het onderwerp werkdruk – dat de afgelopen 2 jaar als Avansbreed onderwerp is opgepakt- kan gesteld worden dat er grote stappen vooruit zijn gezet. De goede score zit vooral in de resultaten met betrekking tot de taakeisen. Hoewel het onderdeel werktempo- en werkhoeveelheid veel beter scoort dan in 2008, is deze in vergelijking met de benchmark nog steeds negatief. Avans Hogeschool heeft goede stappen vooruit gezet maar het onderwerp blijft wel een aandachtspunt. Wat betreft de hulpbronnen kan worden geconcludeerd dat aandacht voor communicatie en taakduidelijkheid aandachtspunten zijn. Uitvoering functiemix In het kader van het landelijke convenant Actieplan Leerkracht zijn er in het lokaal overleg afspraken gemaakt om, vanuit de bijzondere beginsituatie bij Avans Hogeschool -namelijk dat de na te streven doelen reeds bereikt waren- de docentfuncties aantrekkelijker te maken. In het eerste kwartaal zijn met de academies afspraken gemaakt over de benutting van de middelen die hiervoor extra aan de rijksbijdrage zijn toegevoegd in afstemming met de vakorganisaties. Bij Avans Hogeschool zijn in de eerste planronde aanvankelijk 29,8 fte docenten geïnventariseerd om 1 schaal te worden bevorderd. Aan het eind van het jaar en begin 2011 kon aan de vakorganisaties worden gerapporteerd, dat dit in 2010 in werkelijkheid 44,2 fte bedroeg. Hiermee is in 2010 de afspraak met de vakorganisaties over het aantal fte dat tot en met 2012 zou verschuiven reeds overschreden. Uit de rapportage met behulp van het rekenmodel van de HBO-raad blijkt dat de convenantbijdrage à € 1.500.219 in 2010 is overschreden. Daarenboven zal in 2011 een aantal hogeschooldocenten (schaal 12) naar de nieuwe functie van senior hogeschooldocent (schaal 13) worden gepromoveerd. Promoties Met gebruikmaking van de stimuleringsregeling van Zestor zijn sinds 2005 docenten als promovendus bezig met promotieonderzoek. Bij het van kracht worden van het eerder genoemde ontwikkelplan “Talent aanspreken, benutten en ontwikkelen”, dat
24
Jaarverslag / jaarrekening 2010
16 juni 2011
een voorlopige regeling voor promoties omvat, was dit aantal gestegen tot tien docenten. In 2010 zijn nog eens acht docenten met hun promotieonderzoek begonnen. In 2010 is één promovendus kort voor zijn promotie naar een andere hogeschool vertrokken en heeft één promovenda haar proefschrift met succes verdedigd. In 2011 zullen naar verwachting vijf docenten hun proefschrift afronden. In de periode 2012 tot en met 2016 staan negen promoties gepland. In 2011 zal de voorlopige regeling worden herzien en wordt aan promovendi voor maximaal 0,6 fte van hun aanstellingsomvang betaald studieverlof toegekend. 6.2 Arbo-beleid De speerpunten voor de dienstverlening van Avans Arbo in 2010 waren: • preventieve activiteiten (werkplekonderzoeken, health checks, risico-inventarisatie en evaluatie et cetera); • het ondersteunen van medewerkers en leidinggevenden bij het voorkomen van ziekte en begeleiden bij werkhervatting; • het ondersteunen van leidinggevenden in het gebruik van het systeem VerzuimExpert. Aan deze speerpunten is invulling gegeven in de onderstaand weergegeven activiteiten. Preventie In 2010 kwamen meer dan zestig verzoeken voor werkplekonderzoeken bij Avans Arbo binnen. Deze werden aangevraagd door de medewerker zelf of de leidinggevende en werden uitgevoerd op basis van bewegingsapparaatklachten van medewerkers. In november 2010 is de griepvaccinatie georganiseerd en uitgevoerd. Deze is op de locaties Breda, ‘s-Hertogenbosch en Tilburg verzorgd door Meditel. Met 163 inschrijvingen was de animo in 2010 groter dan in 2009 (119). In het voorjaar 2010 zijn er voor de medewerkers van vijf academies health checks georganiseerd. In het najaar werden health checks georganiseerd voor nog eens zes academies. Na afloop van de test kreeg elke deelnemer (op vrijwillige basis) een toelichtend gesprek met de arbo-verpleegkundige van Avans Arbo. Daarnaast is er per academie of diensteenheid een groepsrapportage opgesteld welke door de bedrijfsarts is besproken met de directeur en een afgevaardigde van de academie- of dienstenraad. De in het voorjaar uitgevoerde health checks zijn door Avans Arbo geëvalueerd. De uitgevoerde health checks zijn positief gewaardeerd, met een gemiddeld cijfer van een 7,2. Uit de evaluatie bleek verder dat de meerderheid van de deelnemers niet alleen tevreden was met de kwaliteit van de health checks maar ook met het uiteindelijke gezondheidsadvies. Er is in 2010 een nieuw protocol opgesteld voor aanschaf en vergoeding van een gehoorapparaat. Medewerkers maken regelmatig gebruik van deze regeling. Op de portal is de informatie omtrent het Livvit pakket 2010 vernieuwd. Op de portal staat een digitale versie. Er wordt veelvuldig gebruik gemaakt van de diensten vanuit het Livvit pakket, voor zowel preventieve activiteiten als re-integratieactiviteiten. Dit pakket maakt deel uit van de collectieve zorgverzekering, afgesloten door de HBO raad met Zilveren Kruis Achmea. In 2010 is een Risico Inventarisatie en Evaluatie (RI&E) uitgevoerd op de locatie Hogeschoollaan (Breda) met nadruk op de gebouwaspecten. De gebouw-RI&E van de locatie Hogeschoollaan is door Avans Arbo getoetst. Verzuim In september 2010 is het verzuimprotocol geëvalueerd. Het doel was om het protocol op termijn te verbeteren en de dienstverlening naar de academie of diensteenheid te optimaliseren. Op basis van deze evaluatie vindt per 1 september 2010 ook de ziekmelding (naast de betermelding) van de medewerkers bij de leidinggevende plaats. In 2009 is het verzuim binnen Avans Hogeschool gedaald van 5,2 naar 4.3 procent; 2010 laat een daling zien naar 4,1 procent. Het verzuimpercentage binnen Avans Hogeschool ligt onder het gemiddelde in het HBO (4,27 procent). Een mogelijke oorzaak kan liggen in de verbeterde verzuimprocedure, de wijze waarop de leidinggevende de rol van casemanager invult en de preventieve activiteiten van Avans Arbo, zoals griepvaccinaties, stoelmassages, invulling van de verzuimbegeleiding door de spreekuurhouders en de herhaalde health checks.
Jaarverslag / jaarrekening 2010
16 juni 2011
25
7
Kwaliteit
7.1 Accreditatie De opleiding Management, Economie en Recht van Avans Hogeschool ’s-Hertogenbosch kreeg het kenmerk “bijzondere kwaliteit” toegekend voor het accreditatiefacet “kwaliteit personeel” . De Nederlands Vlaamse Accreditatie Organisatie (NVAO) heeft besloten de accreditatiebeslissing voor een aantal opleidingen International Business & Languages, waaronder die van Avans Hogeschool, aan te houden in afwachting van een nader onderzoek naar het niveau van de vreemde talen. In 2010 heeft de NVAO ook accreditatie verleend aan de opleiding Communicatie die eind 2009 opnieuw was gevisiteerd. Daarnaast zijn in 2010 elf bestaande bacheloropleidingen en een Associate Degree opleiding gevisiteerd. In alle gevallen leidde dit tot een positief visitatierapport. 7.2 Integrale kwaliteitszorg Het College van Bestuur wil komen tot een eigen kwaliteitskenmerk van Avans Hogeschool dat meer is dan het voldoen aan de accreditatiestandaarden. Deze ambitie is omgezet in het programma Hippocampus dat in 2009 startte. In 2010 is het kwaliteitsproject Hippocampus voortgezet. In 2010 is een aantal onderzoeken uitgevoerd naar de factoren die leiden tot studiesucces en betere rendementen. De stuurgroep Integrale Kwaliteitszorg, die het Avans Integrale Kwaliteitszorgprogramma aanstuurt, is omgevormd tot de “Regiegroep Integrale kwaliteitsZorg” (IKZ). De regiegroep voert de regie op het systeem van kwaliteitszorg en de bijstellingen hierin. In die zin is de integrale kwaliteitszorg geborgd binnen Avans Hogeschool. Voor andere programma’s, waaronder Hippocampus, fungeert de regiegroep als platform waarin informatie uitgewisseld wordt met het oog op ontwikkelingen die relevant zijn voor het systeem van kwaliteitszorg van Avans Hogeschool.
26
Jaarverslag / jaarrekening 2010
16 juni 2011
7.3 Audits op de lectoraten In het kader van kwaliteitszorg op lectoraten wordt een audit uitgevoerd op ieder lectoraat alvorens het College van Bestuur de beslissing tot verlenging neemt. Iedere audit leidt tot een adviesrapport aan het College. Lectoraten worden ingesteld voor een termijn van vier jaar. De auditsystematiek dateert uit 2009 en is ingericht volgens de inzichten van het Brancheprotocol Kwaliteitszorg Onderzoek van de HBO-Raad. In 2010 hebben tien lectoraten een audit ondergaan. Het gaat om de lectoraten: • Duurzame Bedrijfsvoering • Gerontologie • Innovatief Ondernemen • Human Resource Management • Analysetechnieken in de Life Sciences • Industriële Automatisering • Jeugd en Veiligheid • Veiligheid, Recht en Openbare Orde • Huiselijk Geweld en Hulpverlening in de Keten • Integrale Veiligheid Het landelijke kwaliteitssysteem voor lectoraten in het HBO heeft zijn beslag gekregen. Iedere hogeschool zal één keer in de zes jaar bezocht worden door een visitatiecommissie van de landelijk ingestelde Validatiecommissie Kwaliteitszorg Onderzoek (VKO). De commissie heeft tot taak om het systeem van kwaliteitszorg van de hogeschool te onderzoeken. Avans Hogeschool zal in 2014 deze commissie ontvangen. De lopende auditprocedures worden hierop aangepast en doorontwikkeld. 7.4 Nieuw accreditatiestelsel Na de eerste cyclus van zes jaar heeft de NVAO voorstellen ontwikkeld voor een nieuwe opzet van de accreditaties. Onderdeel hiervan is dat een instelling gebruik kan maken van de mogelijkheid om een instellingsaudit aan te vragen. Wanneer de instelling dit doet en deze audit goed doorstaat, worden de opleidingen onder beperkt regime beoordeeld. Het nieuwe stelsel is op 1 januari 2011 in werking getreden. Avans Hogeschool heeft besloten om een instellingsaudit aan te vragen en heeft een project ingericht waarin de hogeschool zich optimaal voorbereidt op de instellingsaudit. De regiegroep IKZ bewaakt de voortgang van dit project. Het team Kwaliteitszorg en Organisatieontwikkeling van het Leer- en Innovatiecentrum van Avans Hogeschool ondersteunt de opleidingen bij het verkrijgen van de opleidingsaccreditatie. In 2010 heeft het team zijn ondersteuningsaanbod volledig afgestemd op de nieuwe accreditatiestandaarden en -werkwijzen.
Jaarverslag / jaarrekening 2010
16 juni 2011
27
8
Huisvesting, ICT en Faciliteiten
De voortdurende toename van het aantal studenten is voor de Diensteenheid ICT en Facilitair een zorgpunt wat betreft het kunnen waarborgen van de kwantiteit en de kwaliteit van de gebouwen, diensten en middelen. Ondanks alle aanpassingen blijft er spanning staan op de hoeveelheid aanwezige ruimte. Het toenemende belang van digitale informatie leidt daarnaast tot aanpassingen van de aangeboden lesruimten en de aangeboden onderwijsmiddelen in deze ruimten. Zo is nagenoeg 95 procent van de lokalen die groter zijn dan zestien personen voorzien van smartboards. 8.1 Huisvesting Om tot passende huisvesting te komen zijn in 2010 de nodige acties met betrekking tot de huisvesting uitgevoerd. • Op de locatie Onderwijsboulevard 215 in Den Bosch is er 2.500 m2 aan tijdelijke huisvesting geplaatst. Hierin worden vrije werkplekken en kleinere projectruimten aangeboden voor studenten. • Ook is op de locatie het restaurant verbouwd en is het atrium geschikt gemaakt als multi- functionele ruimte. • In het najaar van 2010 zijn 2 bouwtrajecten gestart die de oppervlakte van het hogeschool gebouw in ‘s-Hertogenbosch met circa 4.000 m2 vergroten. • Op de locatie Hogeschoollaan Breda is een extra collegezaal gebouwd. • Op de locatie Lovensdijkstraat is de luchtbehandeling van de laboratoria vervangen, zijn academies intern verhuisd en onderdelen logisch bij elkaar gebracht. Voor 2011 jaar zijn renovaties voorbereid van de techniekhal en de kunstacademie in ‘s-Hertogenbosch en is de voorbereiding opgestart van de renovatie van de locatie Lovensdijkstraat in Breda. 8.2 ICT Smartboards In 2010 zijn nieuwe stappen gezet om de leslokalen te voorzien van adequate smartboard voorzieningen. Nagenoeg 95 procent van de lokalen zijn in 2010 voorzien van smartboards. In 2011 zal DIF dit vervolgen met de installatie van voorzieningen in de PC-, praktijk- en projectruimten. Portaal In november is de eerste fase van het nieuwe portaal iAvans opgeleverd. Doelstelling van iAvans is het bieden van een gestandaardiseerde toegang tot alle ICT-voorzieningen van Avans Hogeschool. Hierbij is voor het eerst gekozen voor een Open Source product.
28
Jaarverslag / jaarrekening 2010
16 juni 2011
Architectuur Met betrekking tot ICT-projecten wordt gewerkt met een Project Start Architectuur (PSA), waarin de architectuurprincipes beschreven worden en de oplossing aan deze principes wordt getoetst. Digitalisering facturen Avans Hogeschool heeft een belangrijke stap gemaakt in de digitalisering van haar processen. Alle facturen worden vanaf 2010 volledig digitaal verwerkt met de applicatie Corsa. Dit heeft geleid tot een enorme procesverbetering. 8.3 Facilitaire diensten DIF werkt nu voor het derde jaar met een gestructureerde onderhoudsbegroting voor de gebouwen. Deze aanpak leidt nu tot concrete resultaten. Voor elk gebouw is een jaarlijks onderhoudsplan. Er wordt daarnaast goed geanticipeerd op renovaties en verbouwingen. In 2010 is veel aandacht en energie in het crisisactieplan gestoken. Zo zijn alle lokale crisisteams gevormd en geschoold en heeft ook het centrale crisisteam twee oefeningen uitgevoerd. Inkoop In 2010 zijn de volgende Europese aanbestedingen aangeboden en afgerond: • Schilderwerk • Onderhoud vast datanetwerk • Onderhoud draadloos netwerk • Selectie roosterpakket • Selectie HRM-pakket • Digitale factuur -diensten
Jaarverslag / jaarrekening 2010
16 juni 2011
29
9
Financiën
9.1 Resultaat Het exploitatieresultaat van Stichting Avans over 2010 is positief ten opzichte van de begroting. Dit positieve resultaat wil Avans Hogeschool in 2011 en volgende jaren investeren in het onderwijs. Avans Hogeschool heeft hoge kwaliteitsambities te realiseren en zal daartoe de noodzakelijke investeringen doen om de kwaliteit van het onderwijs te handhaven op het huidige hoge niveau en verder te ontwikkelen. Dit in combinatie met de politieke onzekerheden met betrekking tot de ontwikkeling van de rijksbijdragen (verwachte bezuinigingen 2011 voor Avans Hogeschool bedragen ca. m€ 9) en de opdrogende financieringstromen in de tweede en derde geldstroom welke onder druk staan door de financiële crisis noopt Avans Hogeschool om voldoende reserves.aan te houden . Het geconsolideerde exploitatieresultaat van Stichting Avans bedraagt m€ 19,1 (2009 m€ 9,4) , terwijl m€ 7,4 begroot was. Een verdere technische analyse van het verschil is hierna opgenomen. Het resultaat 2010 komt tot stand door enerzijds hogere baten van m€ 12 en anderzijds slechts in beperkte mate stijgende lasten van m€ 0,6. Baten Rijksbijdragen Collegegelden Baten werk in opdracht van derden Overige baten Totaal
30
Jaarverslag / jaarrekening 2010
16 juni 2011
Werkelijk m€ 129,0 35,3 15,9 8,3 _____ 188,5 ====
Begroot m€ 123,0 34,1 14,0 5,4 _____ 176,5 ====
Verschil m€ 6,0 1,2 1,9 2,9 ___ 12,0 ===
De hogere rijksbijdragen ontstaan door een ophoging van het macrobudget voor het Hoger Onderwijs als gevolg van een grotere stijging van de studentenaantallen, dan in de ramingen door het Ministerie van OCW was voorzien. Deze ophoging van het macrobudget is vertaald in een hogere prijs per student. Voor Avans betekent dit een verhoging van de rijksbijdragen van m€ 4,1. In de begroting worden de rijksbijdragen geraamd op basis van de bekende studentenaantallen per 1-10-2008 en de gegevens uit de eerste rijksbijdragebrief voor 2010. Daarnaast houden we rekening met informatie van de HBO-raad met betrekking tot budgetontwikkeling voor het HBO en een verhoging als gevolg van doorwerking van stijgende personeelslasten. Bovendien is er eind 2009, na het opstellen van de begroting 2010, duidelijkheid gekomen wat het aandeel voor Avans is in de beschikbaar gestelde functiemix middelen. Dit aandeel van Avans voor 2010 bedraagt m€ 1,5. Daarnaast zijn er additionele rijksbijdragen ontvangen voor o.a. lerarenbeurzen, krachtig meesterschap (PABO) en de masteropleiding Animatie (ABK). Dit leidt tezamen tot m€ 6,0. De stijging van de collegegelden is te verklaren door een grotere stijging van de studentenaantallen per 1 oktober 2010 dan voorzien ( 1.300 i.p.v. 220 meer studenten meer) en het feit, dat er met ingang van het studiejaar 2010/2011 aan onbekostigde studenten een (hoger) instellingscollegegeld gevraagd kan worden. De stijging van de studenten aantallen betekent m€ 0,7 meer en een hoger collegegeldtarief betekent m€ 0,1 meer opbrengsten. Daarnaast zijn er minder restituties verleend dan begroot m€ 0,4. De hogere baten werk in opdracht van derden worden bijna geheel gerealiseerd door Avans+ (Avans Hogeschool B.V.) en wel met name door een omzet stijging binnen het cluster Zorg en Welzijn m€ 2,1. De post overige baten bestaat onder andere uit de baten uit hoofde van subsidies (m€ 1,9 hoger). Met name deze batencategorie laat zich moeilijk begroten, aangezien er in de loop van het jaar nieuwe projecten worden ontwikkeld, waarvoor subsidie wordt aangevraagd. De andere posten, die onder de overige baten vallen, stijgen vooral door de stijging van de studentenaantallen. Lasten Personele lasten Afschrijvingen Huisvestingslasten Overige lasten Totaal
Werkelijk m€ 123,4 11,5 8,3 26,1 _____ 169,3 ====
Begroot m€ 123,3 12,6 8,0 24,8 _____ 168,7 ====
Verschil m€ - 0,1 1,1 - 0,3 - 1,3 ___ - 0,6 ===
De gerealiseerde personele lasten zijn overeenkomstig de begroting. Het aantal personeelsleden direct verbonden aan onderwijs steeg met 66 fte tot 996 eind 2010. Wel heeft onderliggend een verschuiving plaatsgevonden. In de begroting is rekening gehouden met een aangekondigde herstelpremie voor de pensioenen, die in 2010 niet is doorgevoerd, (lagere last van m€ 1,5) en een niet gerealiseerde daling van de salarislasten van vast personeel van m€ 1,2. Anderzijds is een niet begrote toename van de inzet van gastdocenten voor het onderwijs te constateren van m€ 2,8. Deze toename is te verklaren uit de wens de aantrekkelijkheid van het onderwijs te verhogen door de inbreng van de ervaringen van externe deskundigen. De post afschrijvingen valt uiteen in afschrijvingen voor inventaris en ICT en afschrijving gebouwen.Als gevolg van een lager investeringsniveau in 2009 zijn de afschrijvingen inventaris en ICT m€ 0,6 lager. In de begroting is rekening gehouden met vervroegde afschrijvingen van m€ 0,5 als gevolg van vervanging van het dak van het hogeschoolgebouw in ’s-Hertogenbosch, terwijl deze inhaalafschrijving in de werkelijke cijfers verwerkt wordt onder overige lasten. De hogere huisvestingslasten ontstaan enerzijds door hogere huurlasten m€ 0,6 in verband met het plaatsen van porto-cabins in ’s-Hertogenbosch, om de studentengroei te kunnen verwerken en hogere kosten voor schoonmaak m€ 0,3, anderzijds door lagere energielasten m€ 0,4, doordat gunstige contracten met energieleveranciers zijn afgesloten en lagere onderhoudskosten m€ 0,2. De hogere overige lasten komen voor m€ 0,4 voort uit groei van de studentenaantallen (onderwijskosten en studentvoorzieningen) en hebben verder betrekking op administratie en beheerskosten (m€ 0,9, waarvan m€ 0,5 vervroegde afschrijving dak in ’s-Hertogenbosch ).
Jaarverslag / jaarrekening 2010
16 juni 2011
31
9.2 Financiële positie en financieringsbehoeften Scenario-analyse In de begroting 2011-2014 zijn, gebruikmakend van scenario’s, diverse aannames gehanteerd. Een en ander heeft geresulteerd in een meest waarschijnlijk scenario en een pessimistisch scenario. De bezuinigingen van de Rijksoverheid en met name de wijze waarop ‘langstudeerders’ in de rijksbijdrage zullen worden verdisconteerd is in het pessimistisch scenario negatief aangepast. Uit het reële scenario kan geconcludeerd worden dat op lange termijn de financiering van het huidige beleid goed mogelijk wordt gemaakt. Zelfs in het pessimistische scenario komt de financiële positie niet in gevaar en ontstaat er geen aanvullende financieringsbehoefte voor de reguliere onderwijsexploitatie. De verwachting is dat de Stichting Avans in staat wordt geacht zowel onderwijs op kwalitatief goed niveau te verzorgen en dat te kunnen doen met en vanuit goede voorzieningen zoals die in 2010 voor studenten en medewerkers zijn gerealiseerd. De financiële baten en lasten zullen naar verwachting geen grote risico’s met zich meebrengen. De op de geldleningen verschuldigde rente ligt voor een groot aantal jaren vast en de rente op creditgelden is zo laag ingeschat dat daarin geen groot risico schuilt. Avans Hogeschool brengt haar liquide middelen risicoloos onder bij het ministerie van Financiën. Dit is een uitvloeisel van afspraken die in 2005 zijn gemaakt met het ministerie van Financiën over zogenoemd “schatkistbankieren”. Dit heeft geresulteerd in een overeenkomst waarbij ter financiering van de, inmiddels voltooide, renovatie en nieuwbouw een kredietfaciliteit van m€ 35 onder aantrekkelijke condities beschikbaar is gesteld onder de voorwaarde dat Avans Hogeschool haar overtollige liquide middelen bij het ministerie ‘stalt’. Afgaand op de klassieke financiële ratio’s solvabiliteit, liquiditeit en rentabiliteit is de financiële positie van Avans Hogeschool goed. De verwachting is gerechtvaardigd dat een mogelijke aanvullende financieringsbehoefte voor nieuwbouw en verbouw vanwege de studentengroei onder normale condities gerealiseerd zal kunnen worden. Er worden derhalve ondanks de economische crisis vanuit financieringsoogpunt geen aanvullende risico’s onderkend. 9.3 Vermogenspositie Het balanstotaal van stichting Avans is in 2010 toegenomen met € k 18.962 Aan de actiefzijde van de balans nemen de vlottende activa toe met k€ 19.740. Belangrijkste redenen hiervoor zijn de toename van de vorderingen met k€ 2.673 vanwege de studentengroei en van de liquide middelen met k€ 17.051. De materiële vaste activa bleven nagenoeg gelijk. Investeringen en afschrijvingen hielden elkaar in evenwicht. Aan de passief zijde stijgt de onderhanden werk positie met k€ 1.120 als gevolg van een stijging van het aantal cursisten bij AvansPlus bv.. De kortlopende schulden nemen toe met k€ 4.221 met name als gevolg van groei. De vooruitontvangen collegegelden van studenten namen toe met k€ 2.256 en vanwege hogere aantallen personeelsleden stegen de uitstaande verplichtingen uit hoofde van belastingen en premies (k€ 667) en vakantie (k€ 718). De langlopende schulden nemen af met k€ 4.200 zijnde de jaarlijkse aflossingstermijn van de hypotheek op de gebouwen. Ultimo 2010 is het eigen vermogen toegenomen tot m€ 109,3 zijnde ca. 54% van het balanstotaal. Het geconsolideerde resultaat van m€ 19,1 is geheel toegevoegd aan het eigen vermogen. Het eigen vermogen is per 31 december 2010 als volgt opgebouwd. (x € 1.000) Algemene reserve privaat Algemene reserve publiek Bestemmingsreserves Bestemmingsfonds Totaal eigen vermogen
31-12-2010 4.592 13.098 91.088 569
Mutatie 2010 423 10.414 8.243
31-12-2009 4.169 2.684 82.845 569
109.347
19.080
90.267
De Algemene reserve privaat is gelijk aan het Eigen vermogen van Avans Contractactiviteiten BV per 31 december 2010 en het in eerdere jaren door deze BV uitgekeerde dividend (k€ 550). In deze BV zijn de (private) activiteiten van Avans ondergebracht. De mutatie van de Algemene reserve privaat in 2010 is gelijk aan het gerealiseerde resultaat van de BV. De algemene reserve publiek is bedoeld om risico’s op te vangen welke inherent zijn aan het hoger onderwijs en dus aan Avans Hogeschool. In het bijzonder zijn dat de rijksbijdragen en de (stijging van de) studentenaantallen. Uit de analyse van het resultaat 2010 (zie paragraaf ) komt naar voren dat het hogere dan begrote exploitatieresultaat 2010 vrijwel geheel voortkomt uit deze twee factoren. In dit verband wordt aanvullend opgemerkt dat als uitwerking van het principe van de t-2 rijksbekostiging het feitelijke bekostigingsrisico over de eerstkomende twee jaren is afgedekt bij Avans vanwege de verdere gerealiseerde studentengroei.
32
Jaarverslag / jaarrekening 2010
16 juni 2011
De bestemde reserve valt uiteen in een viertal categorieën. Onderwijsgebouwen (x € 1.000) Huisvesting Exploitatie OWB 256 Herinvestering gebouwen Onderhoud Herinrichting catering Totaal
31-12-2010 19.110 5.502 34.747 5.100 330 64.789
Mutatie 0 613 2.497 1.182 -14 4.278
31-12-2009 19.110 4.889 32.250 3.918 344 60.511
Deze reserves hebben allen ten doel de onderwijsgebouwen bouwkundig op een kwalitatief hoog peil te houden en economische veroudering tegen te gaan. In hoofdzaak betreft het zogenaamde egalisatiereserves. Dotatie vindt plaats voor zover de rijksbijdrage voor huisvesting hoger is dan de werkelijke huisvestingslasten in enig jaar of voor zover de in het meerjarenonderhoudsplan voorziene jaarlijkse dotatie hoger is dan de werkelijke onderhoudslast. In latere jaren zijn de lasten naar verwachting juist hoger en vindt onttrekking plaats. De totaal verzekerde herbouwwaarde van de onderwijsgebouwen bedraagt m€ 203. De bestemmingsreserves zijn hiervan ultimo 2010 ca. 32%. In 2011 vindt renovatie plaats van Onderwijsboulevard 256 ’s-Hertogenbosch en Lovensdijkstraat 61 Breda. Ook vindt verbouw plaats van Onderwijsboulevard 215 te ’s-Hertogenbosch. Een en ander geschiedt door onttrekking uit de reserves. Onderwijsvernieuwing en onderzoek (x € 1.000) Vernieuwing Onderzoek & ontwikkeling Totaal
31-12-2010 14.310 6.218 20.528
Mutatie 1.746 1.359 3.105
31-12-2009 12.564 4.859 17.423
Avans bestemt bij de begroting uit de rijksbijdrage voor onderwijs jaarlijks geld voor vernieuwing. De middelen komen beschikbaar om de kwaliteit van het onderwijs op kwalitatief hoog peil te houden en aan productontwikkeling te doen (nieuwe opleidingen c.q. opleidingen aanpassen aan beroepsontwikkelingen). Onderzoek, lectoraten en promoties worden door Avans thans geïntegreerd in het reguliere onderwijs. De bestemde reserve voor onderzoek en ontwikkeling zal hiervoor de komende jaren geheel benut worden. Dotaties komen voort uit de rijksbijdrage voor dit doel. Strategie (x € 1.000) Meerjarenbeleid (MJB) Bestuurdersreserve Totaal
31-12-2010 2.648 3.123 5.771
Mutatie -189 1.049 860
31-12-2009 2.837 2.074 4.911
Avans Hogeschool bestemt bij de begroting uit de rijksbijdrage voor onderwijs geld (tot en met 2010 jaarlijks k€ 2.000) voor strategie ontwikkeling (MJB). Uit deze reserve worden de kosten ontrokken die gepaard gaan met het initiëren van nieuwe ontwikkelingen in het primaire proces. Met de Bestuurdersreserve beschikt het College van Bestuur over een reserve waaruit strategische keuzes bekostigd kunnen worden. Te denken valt aan het bekostigen van een structureel verliesgevende opleiding omwille van regionaal belang van de beroepsgroep. Bij de Bestuurdersreserve zijn gemakshalve ondergebracht de in 2010 gevormde egalisatiereserves voor Functiemix (k€ 626) en Avans 200 jaar (k€500). Avans Hogeschool viert in 2012 het 200 jarig bestaan van de Hogeschool en haar rechtsvoorgangers. Overige (x € 1.000) Waarborgfonds
31-12-2010 569
Mutatie 0
31-12-2009 569
Avans Hogeschool heeft inmiddels ingestemd met het opheffen van Stichting Waarborgfonds HBO. Herbestemming zal binnenkort plaatsvinden.
Jaarverslag / jaarrekening 2010
16 juni 2011
33
9.4 Investeringsbeleid Het investeringsbeleid van Avans kenmerkt zich door onderscheid in reguliere vervangingsinvesteringen en beleidsrijke investeringen. Voor de vervangingsinvesteringen worden jaarlijks aan de bedrijfsonderdelen budgetten ter beschikking gesteld. Voor beleidsrijke investeringen worden gelden gereserveerd, maar toekenning daarvan vindt plaats aan de hand van (goede) businesscases. Investeringen
Werkelijk
Begroot
Verschil
m€
m€
m€
Inventaris en ICT
5,7
5,9
-0,2
Huisvesting
5,4
0,8
4,6
11,1
6,7
4,4
Totaal
De investering op huisvesting is fors hoger dan begroot. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt doordat voorgenomen investeringen in nieuwbouw in 2009 zijn verplaatst naar 2010 en daarmee tevens de bijbehorende investeringen in inventaris en ICT. 9.5 Budgetmodel en begroting In 2009 is een aanvang gemaakt om een normatief model te ontwikkelen voor de budgettoewijzing van de diensteenheden. In 2010 heeft benchmarking met vergelijkbare hogescholen plaatsgevonden met betrekking tot de overheadkosten. Verhoudingsgewijs waren de uitkomsten positief voor Avans Hogeschool. Verder onderzoek blijkt nodig bij de academies om de onderwijsgerelateerde overheadkosten te normeren. Het budgetmodel maakt gebruik van additionele budgettoekenning aan bedrijfsonderdelen voor specifieke doeleinden zoals vernieuwing en onderzoek. Ondanks vele vernieuwingen is de realisatie in 2010 onder het hiervoor gereserveerde budget gebleven. De niet bestede resterende budgetten worden aan daartoe geoormerkte bestemmingsreserves toegevoegd met het oogmerk deze reserves in 2011 of latere jaren alsnog in te zetten zodanig dat het ten goede komt van het onderwijs. Op de korte termijn leidt het niet bestemmen van begrote budgetten tot een hoger positief exploitatieresultaat in 2010 voor een bedrag van m€ 6,5. Aan het positieve exploitatieresultaat van 2010 hebben de academies mede aan bijgedragen door de budgetten die aan hen beschikbaar waren gesteld voor het onderwijsproces niet geheel te benutten. Belangrijkste reden hiervoor is dat de budgetten pas laat in 2010 beschikbaar kwamen. Het budgetmodel van Avans Hogeschool biedt de academies de mogelijkheid om de in 2010 gerealiseerde positieve exploitatieresultaten ‘over te hevelen’ naar 2011 en op ze deze wijze ten gunste te doen komen van het onderwijsproces. Van deze mogelijkheid hebben vrijwel alle academies gebruik gemaakt. Geconsolideerde staat van baten en lasten
Bedragen in k€.
Verschil
2011 Begroot
Rijksbijdragen OCW Collegegelden Opbrengst werk voor derden Overige baten Totaal baten
128.967 35.321 15.900 8.349 188.537
122.943 34.156 14.033 5.358 176.490
6.024 1.165 1.867 2.991 12.047
135.654 37.481 19.913 7.793 200.841
Personele lasten Afschrijvingskosten Overige instellingslasten Totaal lasten'
123.466 11.471 34.431 169.368
123.307 12.633 32.815 168.755
159 ‐1.162 1.616 613
137.997 12.318 34.085 184.400
19.169
7.735
11.434
16.441
54
‐269
323
41
19.223
7.466
11.757
16.482
‐143
‐26
‐117
‐63
19.080
7.440
11.640
16.419
Saldo baten en lasten Saldo financiële baten en lasten Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening Vennootschapsbelasting Resultaat
34
2010 Werkelijk Begroot
Jaarverslag / jaarrekening 2010
16 juni 2011
9.6 Bekostiging In 2011 is een nieuw bekostigingssysteem voor het gehele Hoger Onderwijs ingevoerd. In 2010 heeft op HBO-niveau een doorrekening plaatsgevonden naar de effecten hiervan voor de verschillende typen hogescholen. Het nieuwe bekostigingsstelsel zou budgetneutraal moeten uitpakken voor de Stichting Avans. Uit een interne doorrekening blijkt wel dat er verschuivingen waarneembaar zijn over opleidingen en academies heen. Het College van Bestuur heeft er voor gekozen om de wijzigingen in de landelijke bekostingingssystematiek één op één door te vertalen naar de interne budgetteringsystematiek en de academies te compenseren bij te grote verschillen. Eventuele mee- of tegenvallers zullen gedurende 2011 worden geëvalueerd. 9.7 Risico’s Avans Hogeschool heeft een integraal risicobeheersing- en controle-systeem (zie ook hoofdstuk 2.2). Centraal onderdeel hiervan is organisatiebreed risicomanagement. Zowel op strategisch, tactisch als operationeel niveau vindt analyse en monitoring plaats van de gebeurtenissen die de doelstellingen van Avans Hogeschool beïnvloeden. Zo werkt Avans Hogeschool aan het bereiken van haar doel. Voor 2010 heeft Avans Hogeschool haar strategisch risicoprofiel herijkt en het risicomanagement op de beheersing daarvan toegespitst. In 2010 waren de volgende onderwerpen prioritair bij het beheersen van de Avansbrede risico’s:
• Huisvesting Door de sterke groei van Avans Hogeschool vanaf 2007 heeft het risico van ruimtegebrek zich het laatste jaren nadrukkelijk gemanifesteerd. In 2010 zijn daarom op verschillende terreinen een aantal acties ondernomen (zie hoofdstuk 8.1). • Wet- en regelgeving Alternatieve afstudeertrajecten Het College van Bestuur van Avans Hogeschool heeft een intern onderzoek ingesteld om de signalen uit de media met betrekking tot alternatieve afstudeertrajecten te onderzoeken en te beoordelen of en in welke mate Avans Hogeschool rechtmatigheidsrisico’s loopt met betrekking tot afgifte van diploma’s. Uit het interne onderzoek is dit niet naar voren gekomen. Avans Hogeschool kent geen centraal beleid met betrekking tot langstudeerders en de verschillende academies bieden geen alternatieve afstudeertrajecten voor langstudeerders aan. Het interne onderzoek heeft wel geleid tot verdere aanscherping van de verantwoordelijkheid van de examencommissies. Het onderzoek van de Inspectie van het Onderwijs wordt in april 2011 gepubliceerd. Herziening bekostigingsstelsel In 2011 is een nieuw bekostigingssysteem van kracht gegaan voor het gehele hoger onderwijs. Met name het onbekostigd zijn van de zogenaamde ‘langstudeerders’ en de mogelijkheden die Avans Hogeschool kent om deze groep in te perken hebben de aandacht gehad. Bij een aantal academies zijn intake gesprekken gevoerd met alle nieuwe studenten. Studenten die al langstudeerder zijn, of dit dreigen te worden, worden gestimuleerd om af te studeren zonder dat concessies gedaan worden aan het toetsingsniveau. Bezuinigingen Rijksoverheid Ondanks het positieve exploitatiesaldo is enige terughoudendheid aan de orde. De regering heeft, ter dekking van het opgelopen financieringstekort, voor de komende jaren forse bezuinigingen aangekondigd. Daarmee is de raming van de rijksbijdrage in de meerjarenbegroting van de Stichting Avans voor de jaren 2011 en verder onzeker. Met behulp van financiële scenario’s zijn de effecten van een mogelijke korting in de rijksbijdrage op de meerjarenbegroting weergegeven. Uit de scenario’s kan geconcludeerd worden dat op lange termijn de financiering van het huidige beleid goed mogelijk is. Deelnemingen Avans Plus b.v. heeft over 2010 een positief resultaat behaald boven het begrootte resultaat. In het najaar van 2010 werd de economische crisis echter ook bij AvansPlus merkbaar. Met uitzondering van Zorg en Welzijn zijn de verkopen van alle teams in het najaar 2010 substantieel lager dan een jaar geleden. De grootste daling in instroom vond plaats bij het team Financiële en Zakelijke Dienstverlening. De instroom daalde daar met 25%. De resultaatverwachting over de jaren 2011 en volgende is licht positief. De resultaten zijn echter conjunctuurgevoelig. De marges zijn klein. Het resultaat over 2010 van de Juridische Hogeschool laat een fors positief resultaat zien. Het resultaat wordt aangewend voor het terugbetalen van de lening voor de opbouw aan beide oprichtende hogescholen, Avans Hogeschool en Fontys Hogescholen. Vanwege wijziging van de bekostiging vanuit deze beide hogescholen, waarbij de Juridische Hogeschool overeenkomstig de systematiek van de Avans academies wordt gefinancierd, kent de begroting 2011 een licht positief resultaat.
Jaarverslag / jaarrekening 2010
16 juni 2011
35
9.8 Treasury Met het oog op een zo goed mogelijk rendement van de liquide middelen geldt binnen Avans Hogeschool een procedure cashmanagement. Daarbij geldt als uitgangspunt de Ministeriele regeling “beleggen en belenen door instellingen voor onderwijs en onderzoek”. In de procedure cashmanagement zijn uitgangspunten, doelen en middelen voor het rendabel omgaan met de liquiditeiten vermeld. De liquiditeitenstroom wordt beheerd door de centrale treasuryfunctie binnen de stichting. In 2010 is het Treasury-statuut herzien in het licht van het vaststellen van het Financieel beleid. Goedkeuring door de Raad van Toezicht zal in de loop van 2011 plaatsvinden. 9.9 Private activiteiten Avans Plus Binnen de Stichting Avans opereert een 100% deelneming genaamd Avans Hogeschool B.V. (bekend onder de naam Avans Plus). Deze deelneming verzorgt cursussen en contractonderwijs op commerciële basis voor derden. De deelneming heeft eigen medewerkers in dienst en huurt specifieke kennis op contractbasis in. Daar waar, overigens op zeer beperkte schaal, sprake is van inzet van Avans-medewerkers vindt detachering plaats. Andersom kunnen medewerkers van de deelneming op contractof tijdelijke basis werkzaamheden bij Avans Hogeschool verrichten. In elk van de genoemde situaties vindt facturering plaats van de werkelijke kosten zonder winstoogmerk. In voorkomende gevallen zijn werkzaamheden van Avans Hogeschool uitbesteed. Ook dan is sprake van gespecificeerde offertes en facturering. Avans Plus is niet gevestigd binnen de gebouwen van Avans Hogeschool. Indien Avans Plus gebruik maakt van de faciliteiten van Avans Hogeschool gebeurt dat tegen betaling als ware het een derde. EVC (Eerder van Verworven Competenties) Het Avans EVC-centrum is vanaf 2008 operationeel en maakte ook in 2010 een verdere ontwikkeling door. Voor steeds meer beroepscomptentieprofielen (waarop ook de CROHO-opleidingen zijn gebaseerd) kunnen EVC-trajecten worden aangeboden. EVC staat voor “Erkennen van Verworven Competenties”. In zo’n EVC-traject wordt gemeten en in een EVC-rapportage vastgelegd wat iemand heeft geleerd zowel in een formele leeromgeving, zoals op school, maar ook in niet-formele of informele omgevingen zoals op de werkplek of bijvoorbeeld verenigings- of vrijwilligerswerk. Het gaat dus niet zozeer om “leren” in de traditionele betekenis van het woord, maar meer om “ontwikkelen”. Met de EVC-rapportage versterkt de betrokkenen zijn/ haar positie op de arbeidsmarkt, of heeft daarmee een opstap naar een (vaak verkorte) hbo-opleiding. Met het EVC-centrum biedt Avans Hogeschool dienstverlening aan bedrijven en instellingen en aan individuele werkenden en werkzoekenden. De instroom in het niet-initiële onderwijs kan daarmee een nieuwe impuls krijgen. Om daarin succesvol te kunnen zijn, moet het aanbieden van maatwerk opleidingstrajecten voor deze doelgroep mogelijk worden gemaakt. In 2010 zijn daarvoor een aantal instrumenten ontwikkeld en is een procedure beschreven. De kosten voor de uitvoering van EVC-trajecten worden geheel door de kandidaten en/of hun werkgevers betaald. Voor de volgende beroepscompetentieprofielen worden vanaf 2010 EVC-trajecten aangeboden: Economie • Bedrijfseconomie - bachelor • Commerciële Economie - bachelor • Management, Economie en Recht – bachelor • Financiële Dienstverlening - Associate degree • Personeel en Arbeid - bachelor • Communicatie - bachelor • Integrale Veiligheid - bachelor • Small Business & Retail Management - Associate degree en bachelor • Master of Human Resource Management • Master of arts in Controlling • Master of Business Administration Gezondheid • Fysiotherapie - bachelor • Verpleegkunde - bachelor • Management in de Zorg - Associate degree en bachelor (tot 1-9-2011).
36
Jaarverslag / jaarrekening 2010
16 juni 2011
Techniek • Installatietechniek (HIT-E en HIT-W) – branchediploma post-HBO • Bouwtechnische bedrijfskunde - Associate degree en bachelor • Milieukunde – bachelor • Chemische Technologie - Associate degree en bachelor • Master of ICT Welzijn • Culturele en Maatschappelijke Vorming (CMV) -bachelor • Maatschappelijk werk en Dienstverlening (MWD) -bachelor • Sociaal Pedagogische Hulpverlening (SPH) –bachelor Communicatie • Communicatie - bachelor Leven Lang Leren Avans Hogeschool (h)erkent in toenemende mate het belang van Leven Lang Leren. Dat geldt zowel voor degenen die niet eerder een HBO-diploma hebben behaald, als voor de eigen alumni. De eerste doelgroep wordt daarin vooral bediend door de mogelijkheden die worden geboden via EVC-trajecten en daarop volgende maatwerkopleidingen, al dan niet in samenwerking met de werkgever. Voor de alumni bestaat vooral de behoefte om selectief masteropleidingen en post-hbo-cursussen te ontwikkelen die het profiel van de hogeschool versterken. De doorontwikkeling en de uitvoering van scholingsactiviteiten in het kader van Leven Lang Leren biedt duidelijk kansen voor zowel het niet-initiële onderwijs binnen Avans Hogeschool, als voor Avans Plus. Beroepenveld en academies Als uitwerking van de doelstelling van Avans Hogeschool om de contacten en de samenwerking met het beroepenveld sterker vorm te geven, hebben academies in 2010 bestaande contacten aangehaald en nieuwe contacten gelegd met bedrijven en instellingen. Dit heeft in een aantal situaties geleid tot samenwerking waarbij medewerkers van Avans Hogeschool (tijdelijk) werkzaamheden -meestal op projectbasis-, in de vorm van docentstages, verrichten bij partnerbedrijven. Afhankelijk van de situatie worden hierbij soms ook studenten betrokken. In het algemeen is sprake van een situatie waarbij het uitwisselen van kennis en ervaring voorop staat en staat het leren van de Avans-medewerkers voorop. In dit verband zijn binnen academies, binnen Avans Hogeschool en soms zelfs daarbuiten specifieke entiteiten actief die deze uitwisseling met het beroepenveld ondersteunen zoals het Avans Ondernemerscentrum. Voorts hebben academies enkele convenanten met bedrijven afgesloten waarin de samenwerking is uitgewerkt. Lectoraten en expertisecentra hebben veelvuldig contact met het beroepenveld en zijn in het kader van hun rol actief voor en in bedrijven samen met docenten en studenten. Bij geen van deze activiteiten staat het private belang voorop, integendeel, het gaat om een wederzijds belang bij een goed opgeleide student en een professionele docent met relevante (werk)ervaring. 9.10 Helderheid Bij de jaarrekening is een afzonderlijke bijlage opgenomen waarin aanvullende informatie is opgenomen naar aanleiding van de notitie “Helderheid”.
Jaarverslag / jaarrekening 2010
16 juni 2011
37
38
Jaarverslag / jaarrekening 2010
16 juni 2011
KERNGEGEVENS Financiën Kengetallen Hieronder wordt een overzicht gegeven van de ontwikkeling van de liquiditeit, solvabiliteit en rentabiliteit over de jaren 2007 en verder. De liquiditeit wordt uitgedrukt in de current ratio. Deze wordt berekend door de vlottende activa te delen door de schulden op korte termijn. De solvabiliteit wordt berekend door het eigen vermogen uit te drukken in een percentage van het totale vermogen. De rentabiliteit van het totale vermogen wordt berekend door de som van het resultaat uit gewone bedrijfsvoering en de betaalde rente te delen door het totale vermogen.
2010 liquiditeit (current ratio) solvabiliteit rentabiliteit totale vermogen (gewone bedrijfsvoering)
2009
2008
2007
1,40 54%
1,18 49%
0,98 47%
0,93 42%
10%
6%
4%
4%
De ratio’s zijn vanaf 2008 gebaseerd op de Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving zoals deze vanaf 1 januari 2008 van toepassing zijn. Vanaf 2007 laat de liquiditeit jaarlijks een verbetering zien ten opzichte van het voorgaand jaar. In 2010 laat de liquiditeit zelfs een verbetering zien van 18,6% ten opzichte van 2009. De verklaring voor deze stijging is de aanzienlijke toename van de liquide middelen als gevolg van stijgende inkomsten bij een gelijkblijvend kostenniveau. De HBO Raad geeft over 2009 voor het HBO gemiddelde de volgende kengetallen: liquiditeit 0,8 solvabiliteit 35% rentabiliteit totaal vermogen 1,2% Geconcludeerd kan worden dat de kengetallen van Avans aanzienlijk hoger zijn dan die van het HBO gemiddelde.
Ontwikkeling balans (x 1.000) Hieronder wordt de ontwikkeling van het eigen vermogen en van het balanstotaal weergegeven: 2010
eigen vermogen balanstotaal
2009
2008
€
€
€
109.347 204.005
90.267 185.043
80.893 171.804
De opbouw van het balanstotaal wordt toegelicht op de volgende bladzijde in de paragraaf Balansverhoudingen. Ontwikkeling resultaat (x 1.000) Hieronder wordt de ontwikkeling van het resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening, voor belasting, weergegeven: 2010
resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening
2009
2008
€
€
€
19.223
9.492
5.951
Jaarverslag / jaarrekening 2010
16 juni 2011
39
KERNGEGEVENS Balansverhoudingen De balansverhoudingen kunnen ultimo 2010 en 2009 als volgt worden weergegeven (x 1.000): 2010
Materiële vaste activa Financiële vaste activa Gefinancierd met: - leningen op lange termijn - eigen vermogen
2009 €
€
111.425 140 111.565
112.183 160 112.343
-21.513 -109.347 -19.295
-25.713 -90.267 -3.637
Uit bovenstaande opstelling blijkt dat de vaste activa ultimo 2010 geheel gedekt worden door eigen vermogen en langlopende schulden. Materiële vaste activa In 2010 is in totaal voor m€ 3,8 geïnvesteerd in terreinen en gebouwen, voor m€ 1,6 in “nieuwbouw in aanbouw” en voor m€ 5,7 in inventaris en apparatuur. De boekwaarde van desinvesteringen in 2010 bedraagt m€ 0,4. Liquiditeitspositie 2010 € Vlottende activa Vlottende passiva
92.440 65.993
Vooruitontvangen collegegelden Liquiditeit
40
Jaarverslag / jaarrekening 2010
€
16 juni 2011
2009 €
€
72.700 61.772 26.447 25.904 52.351
10.928 23.648 34.576
KERNGEGEVENS Studierendementen Studentenaantallen ten behoeve van bekostiging Voor de (oude) bekostiging in 2010 zijn de studentenaantallen per 1 oktober 2008 maatgevend: Avans Hogeschool BredaAvans Hogeschool Tilburg ‘s-Hertogenbosch Ingeschrevenen 12.285 7.597 Onderwijsvragenden 11.807 8.041
Stichting Avans 19.882 19.848
Studentenaantallen 2010 (bekostigde en niet bekostigde studenten) Het aantal studenten, waarvoor regulier onderwijs wordt verzorgd, laat de volgende ontwikkeling zien: Avans Hogeschool BredaTilburg 2010 2009 januari-augustus: - voltijd - deeltijd - duaal september-december: - voltijd - deeltijd - duaal
Avans Hogeschool ‘s-Hertogenbosch 2010 2009
Stichting Avans 2010 2009
10.008 3.382 531 13.921
8.881 3.152 525 12.558
7.634 776 143 8.553
6.849 709 131 7.689
17.642 4.158 674 22.474
15.730 3.861 656 20.247
10.808 3.277 450 14.535
10.008 3.382 531 13.921
8.293 1.039 183 9.515
7.634 776 143 8.553
19.101 4.316 633 24.050
17.642 4.158 674 22.474
168 102 14 284
129 93 4 226
118 14 8 140
77 9 0 86
286 116 22 424
206 102 4 312
1.425 934 106 2.465
168 102 14 284
1.065 260 34 1.359
118 14 8 140
2.490 1.194 140 3.824
286 116 22 424
Hiervan zijn onbekostigd: januari-augustus: - voltijd - deeltijd - duaal september-december: - voltijd - deeltijd - duaal
Het aantal onbekostigde studenten is gestegen als gevolg van wijzigingen in de bekostigingswetgeving.
Jaarverslag / jaarrekening 2010
16 juni 2011
41
KERNGEGEVENS Ingestroomde studenten studiejaar 2009 en 2010 De instroom van bekostigde studenten laat de volgende ontwikkeling zien: Avans Hogeschool BredaAvans Hogeschool Tilburg ‘s-Hertogenbosch 2010 2009 2010 2009 Instroom voltijd Instroom deeltijd Instroom duaal Totale instroom
3.455 810 85 4.350
3.389 982 117 4.488
2.684 324 76 3.084
Stichting Avans 2010 2009
2.578 279 43 2.900
Afgestudeerde studenten studiejaar 2009 / 2010 Het aantal bekostigde afgestudeerde studenten laat de volgende ontwikkeling zien: *) Avans Hogeschool BredaAvans Hogeschool Tilburg ‘s-Hertogenbosch 2010 2009 2010 2009 Afgestud. voltijd Afgestud. deeltijd Afgestud. duaal Totaal afgestud.
936 403 79 1.418
1.416 593 107 2.116
624 72 27 723
6.139 1.134 161 7.434
5.967 1.261 160 7.388
Stichting Avans 2010 2009
1.007 112 44 1.163
1.560 475 106 2.141
2.423 705 151 3.279
Uitvallers studiejaar 2009 / 2010 Het aantal bekostigde uitvallers (verlaters zonder diploma) laat de volgende ontwikkeling zien: Avans Hogeschool BredaAvans Hogeschool Tilburg ‘s-Hertogenbosch Stichting Avans 2009/2010 2008/2009 2009/2010 2008/2009 2009/2010 2008/2009 Uitvallers voltijd Uitvallers deeltijd Uitvallers duaal Totaal uitvallers
1.203 380 55 1.638
1.022 460 64 1.546
928 102 15 1.045
851 123 30 1.004
Ingestroomde studenten studiejaar 2009 en 2010 De instroom van onbekostigde studenten laat de volgende ontwikkeling zien: Avans Hogeschool BredaAvans Hogeschool Tilburg ‘s-Hertogenbosch 2010 2009 2010 2009 Instroom voltijd Instroom deeltijd Instroom duaal Totale instroom
91 69 0 160
98 40 2 140
39 30 10 79
633 247 50 930
53 35 3 91
428 55 12 495
66 8 2 76
22 2 3 27
130 99 10 239
Jaarverslag / jaarrekening 2010
16 juni 2011
164 48 4 216
Stichting Avans 2009/2010 2008/2009 1.061 302 62 1.425
*) Het aantal onbekostigde studenten is gestegen als gevolg van wijzigingen in de bekostigingswetgeving.
42
1.873 583 94 2.550
Stichting Avans 2010 2009
Afgestudeerde studenten studiejaar 2009 / 2010 Het aantal onbekostigde afgestudeerde studenten laat de volgende ontwikkeling zien: *) Avans Hogeschool BredaAvans Hogeschool Tilburg ‘s-Hertogenbosch 2009/2010 2008/2009 2009/2010 2008/2009 Afgestud. voltijd Afgestud. deeltijd Afgestud. duaal Totaal afgestud.
2.131 482 70 2.683
75 37 6 118
KERNGEGEVENS Uitvallers studiejaar 2009 / 2010 Het aantal onbekostigde uitvallers (verlaters zonder diploma) laat de volgende ontwikkeling zien: Avans Hogeschool BredaTilburg 2009/2010 2008/2009 Uitvallers voltijd Uitvallers deeltijd Uitvallers duaal Totaal uitvallers
265 230 15 510
107 57 8 172
Avans Hogeschool ‘s-Hertogenbosch 2009/2010 2008/2009 193 47 10 250
Stichting Avans 2009/2010 2008/2009
71 11 2 84
458 277 25 760
178 68 10 256
Het aantal onbekostigde studenten is gestegen als gevolg van wijzigingen in de bekostigingswetgeving. In de nieuwe bekostiging wordt niet meer gesproken over “uitvallers”. Om aansluiting te houden met de gegevens over studiejaar 2008/2009, wordt in bovenstaande opstelling nog een aparte tabel gepresenteerd met “uitvallers”.
Jaarverslag / jaarrekening 2010
16 juni 2011
43
CIJFERMATIGE ANALYSE VAN HET GECONSOLIDEERDE RESULTAAT Om inzicht te verschaffen in de kwaliteit van het behaalde geconsolideerde jaarresultaat 2010 volgt onderstaand een korte analyse in vergelijking met 2009 (x 1.000). werkelijk 2010 Resultaat volgens exploitatierekening
begroot 2010
€ 19.080
€ 7.440
werkelijk 2009 € 9.374
Eliminatie toe te wijzen resultaten: Financiële baten en lasten: - saldo rentebaten en -lasten (excl. rentebaten en rentelasten huisvesting) Huisvesting: - genormaliseerd resultaat huisvesting - vrijval reservering BTW op sloopkosten - sloopkosten en kosten tijdelijke huisvesting (kapitaaldienst) Stichtingen en deelnemingen: - resultaat Stichting Juridische Hogeschool Avans-Fontys - resultaat Avans Contractactiviteiten B.V.
709
526
1.387
2.879 -
2.794 -
2.912 104
-66
-
-
491 423
34 229
273 353
4.436
3.583
5.029
14.644
3.857
Genormaliseerd exploitatieresultaat hogeschool
4.345
Bovenstaande opstelling laat zien dat het genormaliseerde exploitatieresultaat is gestegen van k€ 4.345 in 2009 naar k€ 14.644 in 2010. De in de vorige opstelling opgenomen resultaatgegevens huisvesting kunnen als volgt worden gespecificeerd (x 1.000): Resultaat huisvesting (kapitaaldienst, Stichting Huisvesting Avans Hogeschool Breda, Stichting Huisvesting Avans Hogeschool ‘s-Hertogenbosch, Stichting Huisvesting Kunstacademie Avans Hogeschool ‘s-Hertogenbosch) Rijksbijdrage huisvesting Overige baten Afschrijving gebouwen Huur Rentebaten en -lasten Onderhoudskosten Advieskosten en dienstverlening derden Overige exploitatiekosten Genormaliseerd resultaat huisvesting Boekverlies op desinvestering in het dak Vrijval reservering BTW op sloopkosten Sloopkosten en kosten tijdelijke huisvesting Resultaat huisvesting
44
Jaarverslag / jaarrekening 2010
16 juni 2011
werkelijk 2010
begroot 2010
werkelijk 2009
€
€
€
11.885 149 -6.322 -781 -655 -123 -802 -472
11.879 145 -6.965 -11 -795 -361 -721 -377
11.250 141 -6.254 -23 -1.425 -85 -319 -373
2.879
2.794
2.912
-401 -66
-
104 -
2.412
2.794
3.016
CIJFERMATIGE ANALYSE VAN HET GECONSOLIDEERDE RESULTAAT Bespreking van de fiscale positie De te betalen vennootschapsbelasting over 2010 is als volgt berekend (x 1.000): € Resultaat na belastingen volgens geconsolideerde staat van baten en lasten 2010 van Avans Contractactiviteiten B.V. Ten laste van de winst gebrachte vennootschapsbelasting Eliminatie resultaat Instituut Scire B.V.
421 143 7
Fiscaal resultaat 2010
571
€ Berekening te betalen vennootschapsbelasting: Over het belastbaar bedrag tot en met k€ 200 is 20% verschuldigd Over het resterende belastbare bedrag is 25,5% verschuldigd
40 95
Te betalen vennootschapsbelasting 2010
135
De ten laste van de geconsolideerde staat van baten en lasten 2010 gebrachte vennootschapsbelasting over 2010 bedraagt k€ 135.
Tilburg, 24 mei 2011 Drs. P.L.M. Rüpp Voorzitter
Drs. F.J.M. van Kalmthout Vice voorzitter
Drs. M.M.J. Kamsma MBA/MBI Lid
Jaarverslag / jaarrekening 2010
16 juni 2011
45
GECONSOLIDEERDE BALANS 2010 (x 1.000) (na verwerking resultaatbestemming)
ACTIVA 31-12-2010 €
€
31-12-2009 €
€
Vaste activa Materiële vaste activa (1) Financiële vaste activa (2)
111.425 140
112.183 160 111.565
Totaal vaste activa
112.343
Vlottende activa Voorraden (3) Onderhanden projecten Vorderingen (4) Liquide middelen (5) Totaal vlottende activa
Totaal activa
46
Jaarverslag / jaarrekening 2010
16 juni 2011
36 394 27.520 64.490
36 378 24.847 47.439 92.440
72.700
204.005
185.043
PASSIVA 31-12-2010 €
Eigen vermogen (6)
Voorzieningen (7) Langlopende schulden (8) Kortlopende schulden (9)
Totaal passiva
€
31-12-2009 €
109.347
7.152 21.513 65.993
€
90.267
7.291 25.713 61.772 94.658
94.776
204.005
185.043
Jaarverslag / jaarrekening 2010
16 juni 2011
47
GECONSOLIDEERDE STAAT VAN BATEN EN LASTEN 2010 (x 1.000)
Werkelijk 2010 €
Begroting 2010 €
Werkelijk 2009 €
128.967 35.321 15.900 8.349
122.943 34.156 14.033 5.358
114.097 31.245 15.124 7.234
188.537
176.490
167.700
123.466 11.471 8.268 26.163
123.307 12.633 7.971 24.844
114.826 11.843 6.936 24.565
169.368
168.755
158.170
19.169
7.735
9.530
54
-269
-38
19.223
7.466
9.492
143
26
118
19.080
7.440
9.374
Baten Rijksbijdragen OCW (10) Collegegelden (11) Baten werk in opdracht van derden (12) Overige baten (13) Totaal baten Lasten Personele lasten (14) Afschrijvingen (15) Huisvestingslasten (16) Overige lasten (17) Totaal lasten
Saldo baten en lasten Saldo financiële baten en lasten (18) Resultaat uit gewone bedrijfsvoering Vennootschapsbelasting Resultaat
48
Jaarverslag / jaarrekening 2010
16 juni 2011
GECONSOLIDEERDE KASSTROOMOVERZICHT 2010 (x 1.000)
2010 € Kasstroom uit operationele activiteiten Resultaat Afschrijvingen (15) Mutaties voorzieningen (7) Veranderingen in vlottende middelen: - Voorraden (3) - Onderhanden projecten - Vorderingen (4) - Kortlopende schulden (9)
€
2009 €
19.080
9.374
11.471 -139
11.843 1.597
-16 -2.673 4.221
5 -154 -4.080 6.468 31.944
Kasstroom uit investeringsactiviteiten Investeringen materiële vaste activa (1) Desinvesteringen materiële vaste activa (1) Investeringen financiële vaste activa (2) Desinvesteringen financiële vaste activa (2)
-11.126 413 20
€
25.053
-6.252 96 -180 20 -10.693
-6.316
Kasstroom uit financieringsactiviteiten Nieuw opgenomen leningen (8) Aflossing langlopende schulden (8)
-4.200
-4.200
Mutatie liquide middelen
17.051
14.537
Beginstand liquide middelen Mutaties liquide middelen Eindstand liquide middelen
47.439 17.051
32.902 14.537 64.490
47.439
Jaarverslag / jaarrekening 2010
16 juni 2011
49
GRONDSLAGEN VOOR WAARDERING EN RESULTAATBEPALING
Activiteiten Stichting Avans heeft ten doel: - het bevorderen en het verzorgen van het hoger onderwijs; - het bevorderen van de persoonlijke en maatschappelijke vorming van de studenten.
Algemeen De jaarrekening is opgesteld in overeenstemming met de wettelijke bepalingen van Titel 9 Boek 2 BW en de stellige uitspraken van de Richtlijnen voor de jaarverslaggeving, die uitgegeven is door de Raad voor de Jaarverslaggeving. Deze bepalingen zijn van toepassing op grond van de regeling Jaarverslaggeving Onderwijs. De jaarrekening is opgesteld in euro’s. De hieronder vermelde grondslagen zijn eveneens van toepassing op de enkelvoudige jaarrekening. In de balans en de staat van baten en lasten zijn referenties opgenomen. Met deze referenties wordt verwezen naar de toelichting.
Consolidatiecriteria De in de consolidatie begrepen rechtspersonen zijn: - Avans Contractactiviteiten B.V. (100% deelneming van Stichting Avans) - Avans Hogeschool B.V. (100% deelneming van Avans Contractactiviteiten B.V.) - Instituut Scire B.V. (100% deelneming van Avans Hogeschool B.V.) - Stichting Huisvesting Kunstacademie Avans Hogeschool ‘s-Hertogenbosch - Stichting Huisvesting Avans Hogeschool ‘s-Hertogenbosch - Stichting Huisvesting Avans Hogeschool Breda - Stichting Juridische Hogeschool Avans - Fontys
100% 100% 100% 100% 100% 100% 50%
Consolidatie van de 100% deelnemingen heeft plaatsgevonden volgens de integrale methode onder eliminatie van de onderlinge verhoudingen en onderlinge leveringen en diensten. Consolidatie van het 50% belang in de Stichting Juridische Hogeschool Avans - Fontys heeft plaatsgevonden volgens de proportionele methode.
Toelichting op het kasstroomoverzicht Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirectie methode. De geldmiddelen in het kasstroomoverzicht bestaan uit de liquide middelen. Ontvangsten en uitgaven uit hoofde van rente en ontvangen dividenden zijn opgenomen onder de kasstroom uit operationele activiteiten.
Grondslagen voor waardering van activa en passiva Tenzij anders vermeld, worden de activa en passiva gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs. Voor zover omrekening uit vreemde valuta relevant is, geschiedt dit naar de koerswaarde op transactie- c.q. balansdatum.
50
Jaarverslag / jaarrekening 2010
16 juni 2011
GRONDSLAGEN VOOR WAARDERING EN RESULTAATBEPALING
Grondslagen voor waardering van activa en passiva Materiële vaste activa De materiële vaste activa worden gewaardeerd tegen de verkrijgingsprijs, onder aftrek van afschrijvingen. De verkrijgingsprijs van de door Stichting Avans van het Ministerie verworven gebouwen en terreinen betreft de “brutodeelnamesom OKF” welke aan dit Ministerie is betaald voor het verwerven van het economisch claimrecht op de gebouwen. De afschrijving geschiedt op lineaire basis naar rato van de verwachte economische levensduur. Op terreinen wordt niet afgeschreven. Subsidies op investeringen worden in mindering gebracht op de verkrijgings- of vervaardigingsprijs van de activa waarop de subsidies betrekking hebben. Avans past de componentenbenadering toe. Bij deze methode worden de gebouwen van Stichting Avans opgesplitst in twee componenten, te weten de gebouwen en de installaties. De afschrijvingen voor de beide componenten worden onafhankelijk van elkaar bepaald. Groot onderhoud aan beide componenten wordt geactiveerd en verhoogd daarmee de boekwaarde van de componenten. Daarbij geldt dat dit onderhoud levensduurverlengend of waardeverhogend is. Op activa in bestelling en nieuwbouw in aanbouw wordt pas afgeschreven, nadat deze in gebruik zijn genomen. Financiële vaste activa De vorderingen worden gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs. Indien daarvoor aanleiding bestaat, wordt een voorziening gevormd. De deelnemingen worden gewaardeerd tegen de netto vermogenswaarde met toepassing van de vermogensmutatiemethode. Voor zover deze waarde negatief is, wordt een voorziening gevormd. Voorraden De opgenomen voorraden worden gewaardeerd tegen historische kostprijs en, indien van toepassing, onder aftrek van de waardevermindering wegens incourantheid. Onderhanden projecten Op grond van het inzichtvereiste heeft Stichting Avans ervoor gekozen om de onderhanden projecten te waarderen volgens de ‘percentage of completion’-methode, hetgeen neerkomt op toerekening van baten en lasten aan het verslagjaar naar rato van de voortgang van de projecten. Vooruitbetaalde lasten worden geactiveerd en vooruitontvangen baten gepassiveerd. Indien nodig worden voorzieningen getroffen voor verwachte projecttekorten. Vorderingen Vorderingen worden tegen geamortiseerde kostprijs opgenomen, voor zover nodig verminderd met een voorziening wegens oninbaarheid. Eigen vermogen Het eigen vermogen bestaat uit algemene reserves en bestemmingsreserves. De bestemmingsreserves zijn reserves met een beperktere bestedingsmogelijkheid, welke door het College van Bestuur is aangebracht. Voorzieningen De onder dit hoofd opgenomen voorzieningen hebben geen betrekking op de specifieke activa; zij worden gevormd voor verplichtingen en risico’s die samenhangen met het bedrijfsgebeuren.
Jaarverslag / jaarrekening 2010
16 juni 2011
51
GRONDSLAGEN VOOR WAARDERING EN RESULTAATBEPALING
Grondslagen voor de resultaatbepaling De baten en lasten worden toegerekend aan het boekjaar waarop ze betrekking hebben. Winsten worden slechts genomen voor zover zij op balansdatum zijn verwezenlijkt. Verliezen en risico’s die hun oorsprong vinden voor het einde van het verslagjaar, worden in acht genomen, indien zij voor het vaststellen van de jaarrekening bekend zijn geworden. De geoormerkte rijksbijdragen worden in de jaarrekening als baten verantwoord indien ten laste van de betreffende rijksbijdrage lasten zijn verantwoord Het nog te besteden deel van de toekenning wordt verantwoord onder de kortlopende schulden. Indien er geen lasten verantwoord zijn en er nog sprake is van een nog te besteden geoormerkte rijksbijdrage dan wordt deze rijksbijdrage als kortlopende schuld verantwoord. De instelling heeft de toegezegde pensioenregelingen bij bedrijfstakpensioenfondsen verwerkt als zou sprake zijn van een toegezegde-bijdrageregeling. Voor toegezegde-bijdrageregelingen betaalt de instelling op verplichte, contractuele of vrijwillige basis premies aan pensioenfondsen en verzekeringsmaatschappijen. Behalve de betaling van premies heeft de instelling geen verdere verplichtingen uit hoofde van deze pensioenregelingen. De premies worden verantwoord als personeelskosten als deze verschuldigd zijn. Vooruitbetaalde premies worden opgenomen als overlopende activa indien dit tot een terugstorting leidt of tot een vermindering van toekomstige betalingen. De afschrijvingen op (im)materiële vaste activa worden berekend door middel van vaste percentages van de aanschafwaarde op basis van de verwachte economische levensduur. De vennootschapsbelasting wordt berekend over het bedrijfseconomische resultaat van de onder de vennootschapsbelastingplicht vallende activiteiten/projecten, met inachtneming van fiscale faciliteiten.
52
Jaarverslag / jaarrekening 2010
16 juni 2011
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE BALANS
1 MATERIELE VASTE ACTIVA (x 1.000)
De mutaties van de materiële vaste activa zijn in het volgende schema samengevat Nieuwbouw in aanbouw en geactiveerd onderhoud
Terreinen en terreinvoorzieningen
Gebouwen
Inventaris
Totaal
€
€
€
€
€
Aanschafwaarde 01-01-2010 Cum. afschrijvingen t/m 2009 Egalisatierekening subsidies Boekwaarde 01-01-2010 Overige mutaties Investeringen 2010 Desinvesteringen 2010 Afschrijvingen 2010 * Vrijval egalisatierek. subsidies
14.078 -66 14.012 76 -137 -
542 -8 534 3.128 -80 -
142.629 -56.052 -1.060 85.517 2.241 -401 -6.180 75
50.867 -38.685 -62 12.120 5.681 -12 -5.169 20
208.116 -94.811 -1.122 112.183 11.126 -413 -11.566 95
Boekwaarde 31-12-2010
13.951
3.582
81.252
12.640
111.425
203
88
60.084
43.837
104.212
Cum. afschrijvingen t/m 2010 *
De afschrijvingen bij terreinen en terreinvoorzieningen hebben betrekking op de terreinvoorzieningen van het parkeerterrein aan de Hogeschoollaan.
Afschrijvingspercentages: Terreinen 0,00% Gebouwen 3,33% Installaties 6,67% Verbouwingen 20,00% Meubilair 10,00% Xplora meubilair en overige inventaris 20,00% *) Onderwijsapparatuur 20,00% ICT 33,33% Overige inventaris 10,00% *) Vanwege het intensieve gebruik van Xplora slijten het meubilair en overige inventaris sneller dan normaal wordt verondersteld. De gehanteerde afschrijvingstermijn is daarom 5 in plaats van 10 jaar.
Jaarverslag / jaarrekening 2010
16 juni 2011
53
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE BALANS
1 MATERIELE VASTE ACTIVA
Recht van opstal Ten laste van de bouwgrond aan de Onderwijsboulevard 215 te ‘s-Hertogenbosch heeft Stichting Avans een recht van opstal verleend aan de Stichting Huisvesting Avans Hogeschool ‘s-Hertogenbosch. Op het perceel Hogeschoollaan 1 te Breda is het recht van opstal gevestigd ten behoeve van de Stichting Huisvesting Avans Hogeschool Breda
Verstrekte zekerheden Stichting Avans heeft aan het Ministerie van Financiën het recht van hypotheek verleend op de percelen en opstallen aan de Hogeschoollaan 1 te Breda, de Lovensdijkstraat 61/63 te Breda en de Onderwijsboulevard 215 te ‘s-Hertogenbosch.
OZB en verzekerde waarde gebouwen en terreinen (x 1.000) Bedrag €
Peildatum
68.843 35.128 16.243 202.924
1/1/2009 1/1/2009 1/1/2008 10/1/2008
Bedrag lening 31-12-2010 €
Mutaties 2010 €
Aflossingen 2011 €
Rentepercentage %
Resterende looptijd jaren
Ministerie van OCW Lening Bress
PM 140
-
20
0%
8
Totaal leningen u/g
140
-
20
OZB-waarde gebouwen en terreinen OZB-waarde gebouwen en terreinen OZB-waarde gebouwen en terreinen Verzekerde waarde gebouwen
Breda ‘s-Hertogenbosch Tilburg
2 FINANCIELE VASTE ACTIVA (x 1.000)
Leningen u/g
De lening aan Stichting Bredase Studenten Sportvereniging (Bress) betreft een renteloze lening met een hoofdsom van k€ 200 en een looptijd van 10 jaar. Aflossing heeft voor het eerst plaatsgevonden op 1 augustus 2009. De vorderingen op het Ministerie van OCW zijn eerst inbaar bij liquidatie van de in problemen verkerende hogeschool. Aangezien het niet waarschijnlijk is dat deze vordering (geheel) zal worden afgewikkeld, is ter zake een voorziening ter grootte van 100% opgenomen, zodat de vordering per saldo op nihil is gesteld. Onderstaand is de vordering exclusief de gevormde voorziening weergegeven:
54
Jaarverslag / jaarrekening 2010
16 juni 2011
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE BALANS
Leningen u/g Bedrag Beschikking €
Te vorderen 31-12-2010 €
Loonheffing/Premie ABP/IZK/vakantieuitkering 1986: Avans Hogeschool Breda-Tilburg Avans Hogeschool ‘s-Hertogenbosch
406 572
406 572
Totaal
978
978
31-12-2010 €
31-12-2009 €
Gebruiksgoederen
36
36
Totaal voorraad
36
36
31-12-2010 €
31-12-2009 €
Debiteuren Vorderingen op studenten Belastingen en premies sociale verzekeringen Overige vorderingen 2.029 Overlopende activa
5.392 16.848 -
4.627 15.692 36 2.520
2.760
2.463
Totaal vorderingen
27.520
24.847
3 VOORRADEN (x 1.000)
De voorraden gebruiksgoederen bestaan hoofdzakelijk uit leermiddelen.
4 VORDERINGEN (x 1.000)
De post debiteuren is verminderd met de voorziening dubieuze debiteuren, zijnde k€ 71. Onder de post vorderingen op studenten is een voorziening dubieuze studentdebiteuren opgenomen van k€ 238. Onder de kortlopende vorderingen zijn geen vorderingen opgenomen met een looptijd langer dan een jaar.
5 LIQUIDE MIDDELEN (x 1.000) 31-12-2010 €
31-12-2009 €
Termijndeposito’s Bankrekeningen Kassen
51.696 12.794 -
35.807 11.599 33
Totaal liquide middelen
64.490
47.439
Over de tegoeden op bankrekeningen kan direct worden beschikt.
Jaarverslag / jaarrekening 2010
16 juni 2011
55
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE BALANS
6 EIGEN VERMOGEN (x 1.000)
Stand 01-01-2010 € Algemene reserve (publiek) Algemene reserve (privaat) Bestemmingsreserves: - huisvesting - reserve exploitatie gebouw OWB 256 - herinvestering gebouwen - onderhoud - vernieuwing - meerjarenbeleidsplan 2007-2010 - bestuurdersreserve - Ontwerp & Ontwikkeling - herinrichting catering Bestemmingsfonds: - Stichting Waarborgfonds HBO Totaal vermogen
Mutaties Bestemming Overige resultaat mutaties 2010 2010 € €
Stand 31-12-2010 €
2.684 4.169
10.414 423
-
13.098 4.592
19.110 4.889 32.250 3.918 12.564 2.837 2.074 4.859 344
613 2.497 1.182 1.746 -189 1.049 1.359 -14
-
19.110 5.502 34.747 5.100 14.310 2.648 3.123 6.218 330
569
-
-
569
90.267
19.080
-
109.347
Toelichting op de bestemmingsreserves De bestemmingsreserve huisvesting is door Stichting Huisvesting Avans Hogeschool Breda, Stichting Huisvesting Avans Hogeschool ‘s-Hertogenbosch en de kapitaaldienst van Avans Hogeschool gevormd. Oorspronkelijk is deze reserve bedoeld voor de afronding van de renovatie en nieuwbouw, die in Breda aan de Hogeschoollaan en Tilburg aan de Cobbenhagenlaan plaatsvonden. Deze bestemmingsreserve is daarom ultimo 2006 gesteld op het totale bedrag aan destijds hiervoor resterende verplichtingen, zijnde m€ 19,1. Er hebben sindsdien geen mutaties meer plaatsgevonden. De bestemmingsreserve exploitatie gebouw OWB 256 is door de Stichting Huisvesting Kunstacademie Avans Hogeschool ‘sHertogenbosch gevormd. De activiteiten van deze stichting beperken zich tot de exploitatie van het onroerend goed “Onderwijsboulevard 256 te ‘s-Hertogenbosch”. Om de instandhouding van het gebouw op lange termijn te waarborgen wordt het exploitatieresultaat in een afzonderlijke bestemmingsreserve ondergebracht. De bestemmingsreserve herinvestering gebouwen is bestemd voor periodieke herinvestering / renovatie van de gebouwen van Avans Hogeschool om economische veroudering tegen te gaan. Het resultaat van de kapitaaldienst wordt in de bestemmingsreserve herinvestering gebouwen ondergebracht. De activiteiten van de kapitaaldienst beperkt zich tot de exploitatie van onroerend goed. De bestemmingsreserve onderhoud is bestemd voor afwijkingen van de jaarlijkse grens van m€ 3 onderhoudslasten. De bestemmingsreserve vernieuwing is bestemd voor het uitvoeren van vernieuwingsprojecten op het gebied van onderwijs en onderwijsondersteunende activiteiten in de breedste zin van het woord. De bestemmingsreserve meerjarenbeleidsplan 2007-2010 is gevormd ter dekking van de kosten die voortkomen uit de implementatie van het Meerjarenbeleidsplan 2007-2010. De bestemmingsreserve bestuurdersreserve is bestemd voor situaties waarbij uit bestuurlijk strategisch oogpunt middelen beschikbaar moeten zijn om adequaat te kunnen reageren op bijzondere kansrijke situaties, zoals Hoger Onderwijsplan Brabant en MECC. Daarnaast heeft een dotatie van k€ 500 plaatsgevonden in het kader van Avans 200 jaar en een dotatie van k€ 626 voor ongerealiseerde lasten als gevolg van het in een laat stadium toekennen van budgetten aan academies.
56
Jaarverslag / jaarrekening 2010
16 juni 2011
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE BALANS
Toelichting op de bestemmingsreserves De bestemmingsreserve Ontwerp & Ontwikkeling is bestemd voor het uitvoeren van lectoraten en wordt gevormd uit de onderuitputting van de jaarlijkse rijksbijdrage Ontwerp & Ontwikkeling. De bestemmingsreserve herinrichting catering is bestemd voor vernieuwen en/of vervangen van cateringfaciliteiten voor studenten en medewerkers. Voor een toelichting op de bestemming van het exploitatiesaldo 2010 wordt verwezen naar de bestemming van het resultaat van Stichting Avans, opgenomen onder de overige gegevens. Toelichting op het bestemmingsfonds Het bestemmingsfonds Stichting Waarborgfonds HBO betreft een bestemmingsfonds voor eventuele toekomstige claims vanuit de Stichting Waarborgfonds HBO, waarvan op grond van het bepaalde in artikel 6a, lid 2a van de statuten van de Stichting Waarborgfonds HBO, de hoogte is gebaseerd op 1% van de rijksbijdrage 1993. De HBO-Raad heeft besloten om het Waarborgfonds op te heffen. 7 VOORZIENINGEN (x 1.000) De mutaties van de voorzieningen zijn in het volgende schema samengevat.
Stand 01-01-2010
Mutaties Onttrekkingen 2010
Dotatie 2010
Vrijval 2010
Stand 31-12-2010
€
€
€
€
€
Wettelijk wachtgeld Bovenwettelijk wachtgeld Collectief wachtgeld Ambtsjubilea Langdurig zieken Eigen risicodrager WAO POP Promotievouchers Master studies Functiemix Overige
572 1.366 418 781 453 25 1.954 585 103 821 213
657 260 32 164 270 809 289 153 1.500 45
454 308 141 135 5 405 26 119 2.321 -
132 49 9 20 141 53
643 1.269 300 810 723 2.217 848 137 205
Totaal voorzieningen
7.291
4.179
3.914
404
7.152
Looptijd voorzieningen: < 1 jaar
Wettelijk wachtgeld Bovenwettelijk wachtgeld Collectief wachtgeld Ambtsjubilea Langdurig zieken POP Promotievouchers Master studies Overige Totaal
Onderverdeling saldo 31-12-2010 1 - 5 jaar > 5 jaar € € € 443 328 106 233 318 400 50 137 38
200 727 183 217 405 1.817 798 167
214 11 360 -
2.053
4.514
585
Jaarverslag / jaarrekening 2010
16 juni 2011
57
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE BALANS
Voorziening wettelijk wachtgeld De wettelijke werkloosheidsuitgaven die vanaf 1 januari 2001 zijn ontstaan, worden vanaf 2007 niet meer via de rijksbijdrage met de hogescholen verrekend, maar direct in rekening gebracht bij de hogeschool waar de werknemer voor het laatst in dienst is geweest. Er is daarom een voorziening getroffen voor toekomstige lasten uit hoofde van wettelijke wachtgelden. Deze voorziening is berekend op basis van door het UWV verstrekte gegevens over personeelsleden die voor 2007 ontslagen zijn en nog recht hebben op wettelijk wachtgeld. Deze verplichting is contant gemaakt tegen 4%. Voorziening bovenwettelijk wachtgeld Deze voorziening is bestemd voor toekomstige lasten uit hoofde van bovenwettelijke wachtgelden. De voorziening wordt berekend als de contante waarde van de maximale verplichting aan personeelsleden die ontslagen zijn. Deze verplichting is contant gemaakt tegen 4%. Voorziening collectief wachtgeld Vanaf 1 januari 2007 wordt het collectief wachtgeld door Loyalis doorbelast aan de hogescholen. De hoogte van de voorziening collectief wachtgeld is gebaseerd op de totale kosten tot en met 2020. De verplichting is contant gemaakt tegen 4%. Voorziening ambtsjubilea Deze voorziening is bestemd voor toekomstige lasten uit hoofde van ambtsjubilea gedurende het dienstverband van de medewerkers. Deze verplichting is contant gemaakt tegen 4%. Voorziening langdurig zieken Deze voorziening is bestemd voor de verwachte loonkosten van personeel dat langdurig ziek is en geen bijdrage levert aan het productieproces. Voorziening eigen risicodrager WAO Stichting Avans draagt sinds 1 juli 2004 het eigen risico voor de kosten van arbeidsongeschiktheid van medewerkers die tevens ontslagen zijn. De maximale uitkeringsduur is 5 jaar. De hoogte van de voorziening is gebaseerd op toekomstige uitkeringen. Per 1 januari 2006 is de WAO afgeschaft. Voorziening POP (voorheen levensfase bewust personeelsbeleid) Per 1 augustus 2007 is een cao afgesloten voor de periode 1 augustus 2007 t/m 31 juli 2010.,In de cao staat dat de reeds opgebouwde reservering voor levensloop over de periode 1 januari 2006 t/m 31 juli 2007 niet wordt uitgekeerd, maar ingezet dient te worden voor levensfase bewust personeelsbeleid. Binnen Stichting Avans is hiervoor een voorziening opgebouwd. Uitnutting vindt plaats nadat een ontwikkelingsplan is opgesteld, dat door de medezeggenschapsraad is goedgekeurd. Voorziening promotievouchers De middelen voor promotievouchers zijn aan de voorziening promotievouchers toegevoegd onder aftrek van de uitnutting in 2010. In 2009 zijn deze middelen verantwoord onder de voorziening levensfase bewust personeelsbeleid. Vanaf 2010 zijn de middelen voor promotievouchers verantwoord als afzonderlijke voorziening. Voorziening master studies De middelen voor master studies zijn aan de voorziening master studies toegevoegd onder aftrek van de uitnutting in 2010. In 2009 zijn deze middelen verantwoord onder de voorziening levensfase bewust personeelsbeleid. Vanaf 2010 zijn de middelen voor master studies verantwoord als afzonderlijke voorziening. Voorziening functiemix Op 14 oktober 2009 heeft het College van Bestuur het met de vakorganisaties gesloten instellingsconvenant bij het Ministerie van OCW ingediend. In het instellingsconvenant zijn op het niveau van Avans Hogeschool afspraken gemaakt over het aantal full time equivalenten (fte) docenten dat in een hogere schaal zal worden geplaatst en het aantal extra fte docenten dat Avans Hogeschool in schaal 11 tijdelijk (D-4aanstelling) mag aanstellen. Vanaf 2010 is het convenant uitgevoerd. Overige voorzieningen De overige voorzieningen betreft een voorziening bij Avans Hogeschool B.V., die is gevormd voor de mogelijke financiële gevolgen van een claim van een derde.
58
Jaarverslag / jaarrekening 2010
16 juni 2011
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE BALANS
8 LANGLOPENDE SCHULDEN (x 1.000)
Stand 01-01-2010 €
Opgenomen 2010 €
Mutaties Aflossingen 2010 €
Aflossingen 2011 €
Stand 31-12-2010 €
Schulden aan OCW liquiditeitsbijdrage Schuld aan Ministerie van Financiën
2.263
-
-
-
2.263
23.450
-
-
4.200
19.250
Totaal langlopende schulden
25.713
-
-
4.200
21.513
De schuld aan OCW betreft een liquiditeitsbijdrage uit 1988 als gevolg van het besluit dat studenten werd toegestaan om met ingang van het studiejaar 1988/89, het verschuldigde collegegeld in termijnen te voldoen. Om de negatieve effecten van deze regeling op de liquiditeitspositie op te heffen werd door het Ministerie van OCW aan Stichting Avans een bedrag van k€ 2.263 ter beschikking gesteld als ‘liquiditeitscorrectie’. Dit bedrag is gebaseerd op het studentenaantal per 15 september 1987. Ter financiering van de nieuwbouw en renovatie in Breda, Tilburg en ‘s-Hertogenbosch heeft Stichting Avans in 2005 een lening bij het Ministerie van Financiën afgesloten. Het Ministerie van Financiën heeft hierbij de voorwaarde gesteld dat Stichting Avans haar overtollige liquide middelen ‘stalt’ bij het Ministerie. De lening heeft een hoofdsom van m€ 35. De aflossing zal plaatsvinden in 100 maandelijkse termijnen, voor het eerst op 30 april 2008. Het rentepercentage bedraagt voor de gehele looptijd 2,82%. De opgenomen gelden zijn voor zover nodig in deposito’s uitgezet. Voor een toelichting op de deposito’s wordt verwezen naar de toelichting op de liquide middelen.
9 KORTLOPENDE SCHULDEN (x 1.000)
31-12-2010 €
31-12-2009 €
Onderhanden projecten Crediteuren Schulden aan verbonden partijen Belastingen en premies sociale verzekeringen Schulden terzake pensioenen Schulden aan Ministerie van OCW Aflossingsverplichting Overige kortlopende schulden Overlopende passiva: - Vakantiegeld - Vakantiedagen - Vooruitontvangen collegegelden - Overig
10.760 3.826 349 5.554 1.509 4.200 1.808
9.640 3.687 351 4.887 1.413 4.200 2.098
3.688 1.393 25.904 7.002
3.181 1.182 23.648 7.485
Totaal kortlopende schulden
65.993
61.772
De kortlopende schulden hebben een looptijd korter dan 1 jaar met uitzondering van de FPU Suppletieregeling 2006. Deze Suppletieregeling (ad k€ 578) is opgenomen onder de overige kortlopende schulden. Deze schuld wordt in de komende 2 jaar maandelijks aan de deelnemers uitbetaald. In 2011 zal k€ 410 uitbetaald worden.
Jaarverslag / jaarrekening 2010
16 juni 2011
59
9 KORTLOPENDE SCHULDEN (x 1.000)
Onder de overige overlopende passiva zijn de volgende geoormerkte doelsubsidies OCW opgenomen: Bedrag toewijzing
60
Ontvangen 2010
Saldo 2009
Lasten 2010
Saldo 2010
€
€
€
€
€
Aflopend per 31-12-2010 Actieplan aanpak belemmeringen voor studenten met een functiebeperking BGS/UBT-06/214496M (2006-2009)
185
12
-
-
12
Doorlopend na 31-12-2010 Krachtig meesterschap OND/ODB-09/85526 M (2009-2011)
408
245
81
153
173
Totaal
593
257
81
153
185
Jaarverslag / jaarrekening 2010
16 juni 2011
NIET IN DE BALANS OPGENOMEN VERPLICHTINGEN
Ten aanzien van de nieuwbouw en renovatie is Stichting Avans de volgende meerjarige financiële verplichting aangegaan: Aangegane Resterende verplichting Betaald verplichting k€ k€ k€ - Onderwijsboulevard 215 in ‘s-Hertogenbosch (LOB C) 3.459 1.192 2.267 - Onderwijsboulevard 215 in ‘s-Hertogenbosch (T-hal) 2.556 127 2.429 - Onderwijsboulevard 215 in ‘s-Hertogenbosch (LOB D) 3.596 378 3.218 - Onderwijsboulevard 256 in ‘s-Hertogenbosch 2.547 144 2.403 Stichting Avans heeft de volgende huurcontracten afgesloten: Avans Hogeschool B.V. heeft een huurcontract gesloten voor de locatie Heerbaan 14-40. Deze overeenkomst met een looptijd van 10 jaar is aangegaan per 1 juli 2010. De huurprijs inclusief BTW bedraagt k€ 50 per maand. Stichting Avans heeft een huurcontract met Océ afgesloten voor de huur van kopieerapparatuur. Het contract heeft een looptijd tot 1 augustus 2011. De huurprijs wordt berekend op basis van de integrale eenheidsprijzen, aan de hand van het in die maand totaal aantal gemaakte afdrukken tegen de overeengekomen eenheidsprijs. Stichting Avans heeft de volgende leasecontracten afgesloten: Door Avans Hogeschool zijn drie auto leasecontracten aangegaan met een resterende looptijd die varieert tot maximaal ultimo 2015. Het jaarlijkse leasebedrag bedraagt k€ 53. Door Avans Hogeschool B.V. zijn 7 auto leasecontracten aangegaan met een gemiddelde resterende looptijd van 11 maanden en een gemiddeld jaarlijks leasebedrag van k€ 11 per contract te verhogen met omzetbelasting. Stichting Avans heeft met Nuon een leveringsovereenkomst gas afgesloten tot 1 januari 2012 met een vaste gasprijs van 30,082 €ct/m3.
Stichting Avans heeft (onderhouds)contracten afgesloten met de volgende bedrijven inclusief bijbehorende jaarbedragen: k€ - CSU - Imtech - Surfnet - Surf diensten - PSB - Stoas - Chronotech - Brabant Groen - Netapps
1.553 432 264 521 198 70 36 55 43
k€ - Hewlett Packard - Otis BV - Planon - Vosko - Magna Carta Chipcard - Quarto BV - Weener Groep - Mproof - S-Quire
30 45 25 27 19 15 15 20 20
De looptijd van de langdurige verpichtingen kan als volgt verdeeld worden: - < 1 jaar 3.991 - 1-5 jaar 4.449 - > 5 jaar 3.000 Stichting Avans heeft de volgende bankgaranties afgegeven: De bankgarantie die is afgegeven ten behoeve van Stichting Waarborgfonds HBO te Baarn bedraagt k€ 569. Avans Hogeschool B.V. heeft ten gunste van Stichting Heerborgh en Heerborgh Vastgoed C.V. een garantie van k€ 150 afgegeven. Vanaf 23 mei 2005 geldt er een fiscale eenheid voor de BTW tussen de volgende rechtspersonen: - Stichting Avans - Avans Contractactiviteiten B.V. - Avans Hogeschool B.V. - Instituut Scire B.V. Uit dien hoofde zijn bovenstaande rechtspersonen hoofdelijk aansprakelijk voor elkaars omzetbelastingschulden en voor de omzetbelasting die de fiscale eenheid verschuldigd is.
Jaarverslag / jaarrekening 2010
16 juni 2011
61
OVERZICHT VERBONDEN PARTIJEN
Meerderheidsdeelnemingen (x 1.000)
Code activiteiten
Naam en zetel
Avans Contractactiviteiten B.V., Breda
4
Totaal
Eigen vermogen 31-12-2010
Exploitatie saldo 2010
Omzet 2010
€
€
€
4.046
423
14.485
4.046
423
14.485
Doelstelling: Het verkrijgen, beheren en vervreemden van aandelen, winstbewijzen, oprichtersbewijzen en dergelijke in Nederlandse en buitenlandse ondernemingen, voorzover deze in verband staan met het onderwijs en onderzoek. Bestuurders / directieleden: Drs. F.J.M. van Kalmthout Drs. M.M.J. Kamsma MBA/MB Beslissende zeggenschap
Code activiteiten
Naam en zetel
Stichting Huisvesting Avans Hogeschool, ‘s-Hertogenbosch Stichting Huisvesting Avans Hogeschool, Breda *) Stichting Huisvesting Kunstacademie Avans Hogeschool, ‘s-Hertogenbosch Totaal
Eigen vermogen 31-12-2010
Exploitatie saldo 2010
Omzet 2010
€
€
€
3
-5.981
-94
1.700
3
-3.899
-82
1.418
3
7.704
612
499
-2.176
436
3.617
*) Stichting Huisvesting Avans Hogeschool Breda heeft het door Avans verleende Recht van opstal op de balans geactiveerd en schrijft hier jaarlijks op af. Omdat deze Stichting vanaf 2006 wordt meegenomen in de consolidatie, dient deze post geëlimineerd te worden in de geconsolideerde jaarrekening. Het hier genoemde eigen vermogen is daarom verminderd met de boekwaarde van het Recht van opstal en de afschrijvingslast 2010 is gecorrigeerd in het hier genoemde exploitatiesaldo. Stichting Huisvesting Avans Hogeschool ‘s-Hertogenbosch en Stichting Huisvesting Avans Hogeschool Breda vallen bestuurlijk onder hetzelfde bestuur als Avans Hogeschool. Het meerjarenbeleid ten aanzien van deze stichtingen is volledig geïncorporeerd in het meerjarenbeleid van Stichting Avans. De resultaten van deze stichtingen zullen positief worden, zodra de leningen die zij van Avans Hogeschool hebben ontvangen, afgelost zijn.
62
Jaarverslag / jaarrekening 2010
16 juni 2011
OVERZICHT VERBONDEN PARTIJEN
Overige verbonden partijen (minderheidsdeelnemingen en/of geen beslissende zeggenschap)
Naam en zetel
Eigen vermogen 31-12-2010
Code activiteiten
Stichting Juridische Hogeschool Avans Fontys Tilburg (deze cijfers worden voor 50% in de consolidatie betrokken) Totaal
4
Exploitatie saldo 2010
Omzet 2010
€
€
€
-914
982
9.086
-914
982
9.086
Voor Stichting Juridische Hogeschool Avans - Fontys is de toekomstprognose positief te kenschetsen. Beide moedermaatschappijen staan ieder voor 50% garant voor het negatieve eigen vermogen van Stichting Juridische Hogeschool Avans-Fontys. Doelstelling: Het exploiteren en verzorgen van de bachelor opleiding HBO-rechten. Bestuurders / directieleden: F.J.M. van Kalmthout M.M.J. Kamsma M.J.G. Wintels E.C. Meijer S.J.G.N.M. Willard
Voor de consolidatiecriteria wordt verwezen naar de grondslagen voor waardering en resultaatbepaling op bladzijde 50.
Code activiteiten: 1 = contractactiviteiten 2 = contractonderzoek 3 = onroerende zaken 4 = overig
Jaarverslag / jaarrekening 2010
16 juni 2011
63
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE STAAT VAN BATEN EN LASTEN
10 RIJKSBIJDRAGE OCW (x 1.000) Werkelijk 2010
Avans Hogeschool: Normatieve rijksbijdrage OCW Normatieve rijksbijdrage OCW vergoeding kapitaallasten Stichting Juridische Hogeschool Avans - Fontys: Normatieve rijksbijdrage OCW Normatieve rijksbijdrage OCW vergoeding kapitaallasten Rijksbijdrage Ontwerp & Ontwikkeling Overige subsidies OCW Totaal rijksbijdragen OCW
Begroot 2010
Werkelijk 2009
€
€
€
110.185 11.885
104.509 11.879
97.071 11.250
2.880 234 3.423 360
2.684 232 3.639 -
2.577 219 2.980 -
128.967
122.943
114.097
11 COLLEGEGELDEN (x 1.000) Werkelijk 2010
Begroot 2010
Werkelijk 2009
€
€
€
Collegegelden Avans Hogeschool Collegegelden Stichting Juridische Hogeschool Avans-Fontys Gerestitueerde collegegelden
34.896 1.096 -671
34.352 991 -1.187
31.294 926 -975
Totaal collegegelden
35.321
34.156
31.245
12 BATEN WERK IN OPDRACHT VAN DERDEN (x 1.000) Werkelijk 2010
Werkelijk 2009
€
€
€
Contractonderwijs Avans Hogeschool B.V. Cursusgelden Avans Hogeschool B.V. Contractonderwijs Instituut Scire B.V. Cursusgelden Instituut Scire B.V. Contractonderwijs Avans Hogeschool Cursusgelden Avans Hogeschool Contractonderwijs Stichting Juridische Hogeschool Avans - Fontys Eliminatie intercompany opbrengsten
3.555 11.247 13 373 363 1.047 206 -195
3.850 9.150 186 953 39 -145
4.012 11.609 41 369 427 521 95 -202
Totaal contractonderwijs
16.609
14.033
16.872
387 7 394
-
513 16 1 530
Mutatie onderhanden werk Avans Hogeschool B.V. Mutatie onderhanden werk Instituut Scire B.V. Totaal mutatie onderhanden werk
-1.110 7 -1.103
-
-2.278 -2.278
Totaal baten werk in opdracht van derden
15.900
14.033
15.124
Consultancy Avans Hogeschool B.V. Contractonderzoek Juridische Hogeschool Avans-Fontys Overig Instituut Scire B.V. Totaal overig
64
Begroot 2010
Jaarverslag / jaarrekening 2010
16 juni 2011
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE STAAT VAN BATEN EN LASTEN 13 OVERIGE BATEN (x 1.000) Werkelijk 2010
Begroot 2010
Werkelijk 2009
€
€
€
Verhuur onroerende zaken Detachering personeel Subsidies van derden, schenking en sponsoring Overige: - studentenvoorzieningen - restauratieve voorzieningen - AAW-uitkeringen ABP - overige
56 646 4.038
40 65 2.136
42 795 2.829
1.611 47 523 1.428
1.174 18 64 1.861
1.436 48 377 1.707
Totaal overige baten
8.349
5.358
7.234
14 PERSONELE LASTEN (x 1.000) Werkelijk 2010
Lonen en salarissen Sociale lasten Pensioenpremies Overige personele lasten: - vrijval / dotatie voorziening wettelijk wachtgeld - vrijval / dotatie voorziening bovenwettelijk wachtgeld - vrijval / dotatie voorziening collectief wachtgeld - vrijval / dotatie voorziening ambtsjubilea - vrijval / dotatie voorziening langdurig zieken - vrijval / dotatie voorziening eigen risicodrager WAO - vrijval / dotatie POP - vrijval / dotatie voorziening functiemix - uitzendkrachten, declaranten, gastdocenten, e.d. - overige Totaal personele lasten
Begroot 2010
Werkelijk 2009
€
€
€
88.164 8.293 10.890
89.628 10.111 11.614
82.140 7.509 10.288
525 161 23 165 270 20 1.110 1.500 9.401 2.944
715 109 31 29 8 6.581 1.830
556 159 126 249 -132 24 950 821 8.936 3.200
123.466
120.656
114.826
Aantal fte’s Het aantal fte’s (allen werkzaam in Nederland) in dienst bij Stichting Avans per jaareinde, laat de volgende ontwikkeling zien:
Personeel primair proces Personeel management Personeel bedrijfsvoering Personeel gelieerde ondernemingen Totaal aantal fte’s (fulltime equivalent)
2010 fte’s
2009 fte’s
996 54 446 137
930 49 440 134
1.633
1.553
Jaarverslag / jaarrekening 2010
16 juni 2011
65
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE STAAT VAN BATEN EN LASTEN
Overzicht bezoldigingen RvB / RvT (x 1.000) Werkelijk 2010
Werkelijk 2009 €
€
College van Bestuur -Salarissen -Pensioenlasten -Sociale lasten werkgever -Overige lasten Totaal bezoldigingen College van Bestuur Bezoldigingen Raad van Toezicht
490 75 15 580 51
469 54 10 533 46
Totaal bezoldigingen
631
579
Op grond van artikel 6 van de Wet Openbaarmaking uit Publieke Middelen gefinancierde Topinkomens (WOPT) is de hogeschool verplicht jaarlijks het belastbare loon te publiceren van functionarissen van wie dat bedrag uitgaat boven het zogenaamde norm-salaris (gemiddeld belastbare jaarloon van de ministers). Voor het verslagjaar 2010 is het gemiddeld belastbaar jaarloon vastgesteld op k€ 193. Voor de hogeschool heeft de publicatieplicht betrekking op de drie leden van het College van Bestuur.
15 AFSCHRIJVINGSKOSTEN (x 1.000) Werkelijk 2010
Goodwill Gebouwen Inventaris Vrijval egalisatierekening subsidies gebouwen/inventarissen Totaal afschrijvingskosten
Begroot 2010
Werkelijk 2009
€
€
€
6.397 5.169 -95
21 7.027 5.680 -95
74 6.329 5.535 -95
11.471
12.633
11.843
16 HUISVESTINGSLASTEN (x 1.000) Werkelijk 2010
66
Begroot 2010
Werkelijk 2009
€
€
€
Huur Onderhoudskosten Energie en water Wettelijke lasten Schoonmaakkosten Overige huisvestingskosten
1.625 1.588 1.745 441 2.522 347
999 1.769 2.138 468 2.322 275
819 1.045 2.006 422 2.432 212
Totaal huisvestingslasten
8.268
7.971
6.936
Jaarverslag / jaarrekening 2010
16 juni 2011
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE STAAT VAN BATEN EN LASTEN
17 OVERIGE INSTELLINGSLASTEN (x 1.000)
Werkelijk 2010
Begroot 2010
Werkelijk 2009
€
€
€
Inventaris en apparatuur Dotatie overige voorzieningen Administratie- en beheerskosten Reis- en verblijfkosten Onderwijskosten Studentenvoorzieningen Overige beheerskosten
1.792 10.294 2.103 7.282 2.290 2.402
1.637 10 9.662 2.043 7.107 2.054 2.331
1.540 9.921 2.055 6.847 2.230
Totaal instellingslasten
26.163
24.844
24.565
In het boekjaar zijn de volgende bedragen aan accountantshonoraria en (fiscale) advisering onder de administratie- en beheerskosten verantwoord: Werkelijk 2010
Controle van de jaarrekeningen Andere controlewerkzaamheden Fiscale advisering en verzorgen van aangiftes Andere niet-controlediensten
Werkelijk 2009 €
€
107 31 10 45
90 26 7 7
193
130
Bovenstaande honoraria betreffen uitsluitend de werkzaamheden die bij de instelling en de in de consolidatie betrokken maatschappijen zijn uitgevoerd door accountantsorganisaties en externe accountants zoals bedoeld in art. 1, lid 1 Wta (Wet toezicht accountantsorganisaties).
18 FINANCIELE BATEN EN LASTEN (x 1.000)
Werkelijk 2010
Rentebaten Rentelasten Totaal financiële baten en lasten
Begroot 2010
Werkelijk 2009
€
€
€
781 -727
544 -813
816 -854
54
-269
-38
Jaarverslag / jaarrekening 2010
16 juni 2011
67
ENKELVOUDIGE BALANS 2010 (x 1.000) (na verwerking resultaatbestemming)
ACTIVA 31-12-2010 €
31-12-2009 €
€
€
Vaste activa Materiële vaste activa Terreinen Nieuwbouw in aanbouw Gebouwen Geactiveerd onderhoud Inventaris
13.369 1.771 64.390 1.811 11.819
13.430 163 66.828 371 11.587 93.160
Financiële vaste activa Deelnemingen (19) Overige lening u/g (20)
4.046 20.619
Totaal vaste activa
92.379
3.623 25.518 24.665
29.141
117.825
121.520
36
35
Vlottende activa Voorraden Vorderingen Debiteuren Vorderingen op verbonden partijen Vorderingen op studenten Overige vorderingen Overlopende activa
Liquide middelen Totaal vlottende activa
Totaal activa
68
Jaarverslag / jaarrekening 2010
16 juni 2011
621 10.678 16.847 68 2.396
1.235 7.752 15.691 63 2.144 30.610
26.885
44.287
28.458
74.933
55.378
192.758
176.898
PASSIVA 31-12-2010 €
Eigen vermogen (21) Algemene reserve Bestemmingsreserve Bestemmingsfonds
31-12-2009 €
25.368 85.586 569
€
14.354 77.956 569 111.523
Voorzieningen Wettelijke wachtgelden Bovenwettelijke wachtgelden Collectief wachtgeld Ambtsjubilea Langdurig zieken Eigen risicodrager WAO POP Promotievouchers Master studies Functiemix Voorziening deelneming Juridische Hogeschool Avans-Fontys (22)
92.879
643 1.269 300 804 723 2.223 848 137 -6
572 1.366 418 775 454 24 1.954 585 103 821
457
948 7.398
Langlopende schulden OCW Overige langlopende schulden
2.263 19.250
8.020
2.263 23.450 21.513
Kortlopende schulden Crediteuren Schuld aan Avans Hogeschool B.V. Schuld aan Stichting Huisvesting Avans Hogeschool Breda Schuld aan Juridische Hogeschool AvansFontys Schulden aan verbonden partijen Belastingen en premies soc.verzekeringen Schulden terzake pensioenen Overige kortlopende schulden Overlopende passiva
Totaal passiva
€
25.713
3.465 25
3.273 26
-
619
105 349 5.022 1.452 5.105 36.801
58 351 4.471 1.362 5.498 34.628
52.324
50.286
192.758
176.898
Jaarverslag / jaarrekening 2010
16 juni 2011
69
ENKELVOUDIGE STAAT VAN BATEN EN LASTEN 2010 (x 1.000)
Werkelijk 2010
Begroot 2010
Werkelijk 2009
€
€
€
125.800 34.225 1.411 9.221
119.978 33.165 1.139 6.149
111.301 30.319 948 8.260
170.657
160.431
150.828
111.184 9.882 32.851
111.927 10.316 31.635
103.116 10.014 30.444
153.917
153.878
143.574
16.740
6.553
7.254
990
763
1.002
17.730
7.316
8.256
914
129
613
18.644
7.445
8.869
Baten Rijksbijdragen OCW Collegegelden Baten werk in opdracht van derden Overige baten Totaal baten Lasten Personele lasten (23) Afschrijvingen Overige instellingslasten Totaal lasten
Saldo baten en lasten Saldo financiële baten en lasten Resultaat uit gewone bedrijfsvoering Resultaat deelnemingen
Resultaat
70
Jaarverslag / jaarrekening 2010
16 juni 2011
TOELICHTING OP DE ENKELVOUDIGE JAARREKENING
FINANCIELE VASTE ACTIVA (x 1.000)
19 Deelnemingen De mutaties van de deelnemingen zijn in het volgende schema samengevat. Mutaties
Avans Contractactiviteiten B.V., Breda
Boekwaarde 01-01-2010 €
Investeringen 2010 €
Overige mutaties 2010 €
Resultaat 2010 €
Boekwaarde 31-12-2010 €
3.623 3.623
-
-
423 423
4.046 4.046
De negatieve waarde van de deelneming in de Stichting Juridische Hogeschool Avans - Fontys is onder de voorzieningen verantwoord.
20 Leningen u/g
Ministerie van OCW Stichting Huisvesting Avans Hogeschool Breda Stichting Huisvesting Avans Hogeschool Breda Stichting Huisvesting Avans Hogeschool ‘s-Hertogenbosch Stichting Juridische Hogeschool Avans - Fontys, Tilburg Bress, Breda Totaal leningen u/g
Bedrag lening 31-12-2010 €
Overige mutaties 2010 €
Aflossingen 2011 €
PM
-
-
4.493
-
6.636
Rentepercentage %
Resterende looptijd jaren
408
6
12
-
511
6
14
9.350
-
1.660
4
6
140
-
2.450 20
- onbepaalde tijd 8
20.619
-
5.049
De vorderingen op het Ministerie van OCW zijn eerst inbaar bij liquidatie van de hogeschool. Als gevolg daarvan zijn deze vorderingen afgewaardeerd tot nihil. De lening 1 u/g, met een hoofdsom van k€ 8.168, is in 1993 door Stichting Avans verstrekt aan Stichting Huisvesting Avans Hogeschool Breda ten behoeve van de bouw van het pand aan de Hogeschoollaan 1 te Breda. De rente is vastgesteld op 6%. Aflossing geschiedt in 20 jaarlijkse termijnen, voor het eerst in 2003. De lening 2 u/g, met een hoofdsom van k€ 10.210, is door Stichting Avans verstrekt aan Stichting Huisvesting Avans Hogeschool Breda ten behoeve van de nieuwbouw in Breda, die op 1 augustus 1995 gerealiseerd is. De rente is vastgesteld op 6%. Aflossing geschiedt in 20 jaarlijkse termijnen, voor het eerst in 2005.
Jaarverslag / jaarrekening 2010
16 juni 2011
71
TOELICHTING OP DE ENKELVOUDIGE JAARREKENING
FINANCIELE VASTE ACTIVA (x 1.000)
20 Leningen u/g De geldlening van Stichting Avans aan Stichting Huisvesting Avans Hogeschool ‘s-Hertogenbosch heeft een hoofdsom van k€ 18.400. De lening heeft een looptijd van 11 jaar en zal op basis van een volledig annuïtaire geldlening worden afgelost, voor het eerst op 31 december 2006. Het rentepercentage bedraagt 4% op jaarbasis en is voor de gehele looptijd van de lening vastgesteld. Betaling van de verschuldigde rente vindt plaats op de jaarultimo, voor het eerst op 31 december 2006. De leningen aan de Stichting Juridische Hogeschool Avans - Fontys zijn in 2007 voor onbepaalde tijd verlengd, waarbij vervroegde aflossing door de Juridische Hogeschool Avans - Fontys mogelijk is. In 2011 heeft het bestuur van de Juridische Hogeschool Avans-Fontys het besluit genomen om de lening geheel af te lossen in 2011. De lening aan Stichting Bredase Studenten Sportvereniging (Bress) betreft een renteloze lening met een hoofdsom van k€ 200 en een looptijd van 10 jaar. Aflossing heeft voor het eerst plaatsgevonden op 1 augustus 2009. 21 EIGEN VERMOGEN (x 1.000) Mutaties Stand 01-01-2010 €
Resultaat 2010 €
Overige mutaties 2010 €
Stand 31-12-2010 €
Algemene reserve (publiek) Algemene reserve (privaat)
10.185 4.169
10.591 423
-
20.776 4.592
Bestemmingsreserves: - huisvesting - herinvestering gebouwen - onderhoud - vernieuwing - meerjarenbeleidsplan 2007-2010 - bestuurdersreserve - Ontwerp & Ontwikkeling - herinrichting catering
19.110 32.250 3.918 12.564 2.837 2.074 4.859 344
2.497 1.182 1.746 -189 1.049 1.359 -14
-
19.110 34.747 5.100 14.310 2.648 3.123 6.218 330
569
-
-
569
92.879
18.644
-
111.523
Bestemmingsfonds - waarborgfonds HBO Totaal vermogen
Het verschil tussen geconsolideerd en enkelvoudig eigen vermogen en resultaat ontstaat doordat de geconsolideerde stichtingen niet in de enkelvoudige balans van Stichting Avans als deelneming worden opgenomen. Het betreft de volgende stichtingen: - Stichting Huisvesting Avans Hogeschool ‘s-Hertogenbosch - Stichting Huisvesting Avans Hogeschool Breda - Stichting Huisvesting Kunstacademie Avans Hogeschool ‘s-Hertogenbosch 31-12-2010 k€ Eigen vermogen van Stichting Avans 31-12-2010 Vermogen bovengenoemde geconsolideerde stichtingen Geconsolideerd eigen vermogen Stichting Avans 31-12-2010
72
Jaarverslag / jaarrekening 2010
16 juni 2011
111.523 -2.176 109.347
TOELICHTING OP DE ENKELVOUDIGE JAARREKENING
22 VOORZIENINGEN (x 1.000)
De mutaties van de negatieve deelneming is in het volgende schema samengevat. Mutaties
Stichting Juridische Hogeschool Avans-Fontys
Boekwaarde 01-01-2010 €
Investeringen 2010 €
Overige mutaties 2010 €
Resultaat 2010 €
Boekwaarde 31-12-2010 €
-948 -948
-
-
491 491
-457 -457
Voor de toelichting op de overige voorzieningen wordt verwezen naar de toelichting op de geconsolideerde balans.
23 PERSONELE LASTEN (x 1.000)
Werkelijk 2010
Lonen en salarissen (incl. sociale lasten en pensioenlasten) Overige personele lasten
Begroot 2010
Werkelijk 2009
€
€
€
99.709 11.475
103.590 8.337
92.826 10.290
111.184
111.927
103.116
Jaarverslag / jaarrekening 2010
16 juni 2011
73
OVERIGE GEGEVENS
BESTEMMING VAN HET RESULTAAT VAN STICHTING AVANS Het College van Bestuur is voornemens om het resultaat ad k€ 19.080 als volgt te bestemmen. k€ Toevoeging algemene reserve (publiek) Toevoeging algemene reserve (privaat) Toevoeging bestemmingsreserve huisvesting Toevoeging bestemmingsreserve exploitatie gebouwen Toevoeging bestemmingsreserve herinvestering gebouwen Toevoeging bestemmingsreserve onderhoud Toevoeging bestemmingsreserve vernieuwing Toevoeging bestemmingsreserve meerjarenbeleidsplan 2007-2010 Toevoeging bestemmingsreserve bestuurdersreserve Toevoeging bestemmingsreserve Ontwerp & Ontwikkeling Toevoeging bestemmingsreserve herinrichting catering Toevoeging bestemmingsfonds waarborgfonds HBO
10.414 423 613 2.497 1.182 1.746 -189 1.049 1.359 -14 19.080
Totstandkoming resultaatbestemming: De toevoeging aan de bestemmingsreserve exploitatie gebouwen betreft het resultaat 2010 dat voortvloeit uit de exploitatie van het onroerend goed aan Onderwijsboulevard 256 in ‘s-Hertogenbosch van de Stichting Huisvesting Kunstacademie Avans Hogeschool ‘s-Hertogenbosch. De toevoeging aan de bestemmingsreserve herinvestering gebouwen betreft het resultaat 2010 van k€ 2.497, dat voortvloeit uit de exploitatie van het onroerend goed van de kapitaaldienst. De toevoeging aan de bestemmingsreserve onderhoud betreft de onderuitputting van de toegestane m€ 3 onderhoudslasten 2010. De toevoeging aan de bestemmingsreserve vernieuwing bestaat per saldo uit een dotatie van k€ 3.659 en een onttrekking van k€ 1.913. De dotatie van k€ 3.659 bestaat uit: - m€ 3 ontleend aan de begroting 2010; - k€ 659 betreft de middelen Beroepskolom. Dit bedrag is ontleend aan de rijksbijdragebrief 2010. De onttrekking betreft de werkelijke kosten die gemaakt zijn voor projecten die door deze bestemmingsreserve gedekt worden. De toevoeging aan de bestemmingsreserve bestuurdersreserve betreft voor k€ 500 een reservering voor het 200 jarig bestaan van Avans en voor k€ 626 niet gerealiseerde lasten bij academies als gevolg van het in een laat stadium toekennen van budgetten. De toevoeging aan de bestemmingsreserve Ontwerp & Ontwikkeling betreft het nog niet bestede deel van de rijksbijdrage Ontwerp & Ontwikkeling 2010. De bovenstaande voorgenomen bestemming van het resultaat is als zodanig verwerkt in de balans per 31 december 2010.
Stichting Avans (www.avans.nl) Prof. Cobbenhagenlaan 13 5037 DA Tilburg Avans Hogeschool Breda-Tilburg brinnummer 07GR Avans Hogeschool ‘s-Hertogenbosch brinnummer 21QL
74
Jaarverslag / jaarrekening 2010
16 juni 2011
Jaarverslag / jaarrekening 2010
16 juni 2011
75
76
Jaarverslag / jaarrekening 2011 20 april 2011
Jaarverslag / jaarrekening 2011 20 april 2011
77
BIJLAGE 1 AANVULLENDE INFORMATIE NAAR AANLEIDING VAN DE NOTITIE HELDERHEID Nr
Naam academie/ dienst
Uitbesteding [1]
Investeren van publieke middelen in private activiteiten [2]
Uitwisselingsovereenkomsten [3]
Bekostiging van maatwerktrajecten [4]
Inschrijving eigen personeel [5]
11
AKV
n.v.t.
Bij AKV loopt het project Starterslift Creatief, onderdeel uitmakend van het project bij AMBM. AKV betaalt 25% van de kosten die vervolgens bekostigd worden vanuit de MJB-gelden.
n.v.t.
n.v.t.
1 medewerker volgt een bachelor of communication binnen Avans
12
APO
n.v.t.
n.v.t.
Edukans onderwijs expeditie naar India, Ethiopië en malawi: 6 NL studenten en studenten als begeleider Intensive programme Moving Targets: 3 docenten en 19 studenten gastland Nederland
n.v.t.
1 medewerker volgt de opleiding P&A binnen Avans
13
AIB
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
AIB ontvangt jaarlijks een groep Franse studenten van ESAIP voor een maatwerktraject (Angers). Dit betreft een traject van twee bekostigde jaren. In studiejaar 2009/2010 betreft het 7 studenten. Evenals in voorgaande jaren wordt maatwerk verzorgd voor de Koninklijke Landmacht. 18 studenten volgen een driejarige HBO-opleiding Informatica. De Koninklijke Landmacht betaalt een hoger collegegeld voor deze studenten.
n.v.t.
14
AB&I
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
16
ATM
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
1 medewerker heeft in 2010 een diploma gehaald en 1 medewerker volgt de opleiding Elektrotechniek binnen Avans
17
AII
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
18
ATGM
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
19
AGZ
n.v.t.
Huisvesting buitenlandse studenten Airlangga University € 1.380
3 studenten ontvangen van en 8 studenten uitgezonden naar Faculty of Medicine, School of Physiotherapy of Airlangga University Surabaya Indonesia. Daarnaast heeft AGZ een uitwisselingsovereenkomst met Universitas Gadjah Mada at Yogyakarta, Indonesia. In 2010 hebben echter geen studentuitwisselingen plaatsgevonden.
n.v.t.
n.v.t.
20
ASB
n.v.t.
n.v.t.
ASB heeft in 2009 een samenwerkingsconvenant gesloten met de Maltepe Universiteit in Istanbul dat onder andere voorziet in een uitwisseling van studenten. Deze uitwisseling vindt voor de eerste maal plaats in het voorjaarssemester van het studiejaar 2010/2011, oftewel kalenderjaar 2011.
n.v.t.
n.v.t.
21
AMBM
n.v.t.
Bij AMBM loopt het project Starterslift . AMBM betaalt 25% van de kosten.
n.v.t.
n.v.t.
1 medewerker volgt een masteropleiding bij Avans+
22
AM
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
23
AAFM
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
24
AMB
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
AMB heeft een doorstroomvariant met het Koning Willem I College en een drietal doorstroomminors met de Universiteit van Tilburg.
n.v.t.
25
AFM
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
26
ADT
Studenten ingeschreven bij Avans Hogeschool volgen de opleiding MIZ in Eindhoven bij Fontys Hogescholen, Fontys Hogescholen geeft deze studenten les op de licentie van Avans Hogeschool. Daarnaast heeft Avans Hogeschool masteropleidingen MM en MSM ism Avans+.
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
28
ASIS
n.v.t.
n.v.t.
Dubbeldiploma programma met Frankrijk, studenten studeren eerste 2 jaar aan thuisinstelling en laatste 2 jaar aan buitenlandse partnerinstelling. Aan het eind van de 4 jaar krijgen de studenten van beide instellingen een diploma: NL studenten in Frankrijk 5; Franse studenten in NL 112 (Reims Management School) Dubbeldiploma programma met Duitsland, studenten studeren eerste 2 jaar aan thuisinstelling en laatste 2 jaar aan buitenlandse partnerinstelling. Aan het eind van de 4 jaar krijgen de studenten van beide instellingen een diploma: NL studenten in Duitsland 18; Duitse studenten in NL 5 (Fachhochshule Reutlingen)
n.v.t.
n.v.t.
78
Jaarverslag / jaarrekening 2010
16 juni 2011
Nr
Naam academie/ dienst
28
ASIS
29
AMUX
n.v.t.
n.v.t.
30
ASH
n.v.t.
n.v.t.
50
LIC
n.v.t.
60
DIF
n.v.t.
70
DFS
75 80 90
Uitbesteding [1]
Investeren van publieke middelen in private activiteiten [2]
Uitwisselingsovereenkomsten [3]
Bekostiging van maatwerktrajecten [4]
Inschrijving eigen personeel [5]
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
ASH heeft in samenwerking met het Koning Willem I College in’s-Hertogenbosch een “doorstroomprogramma” ontwikkeld en uitgevoerd. Dit programma wordt voor de ene helft bij het Koning Willem I College en voor de andere helft bij Avans Hogeschool uitgevoerd. Investering voor Avans Hogeschool in tijd 90 uren en in geld € 4.320.
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
1 medewerker volgt een opleiding binnen Avans
DP&O
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
DMCS
n.v.t.
Bijdrage van k€ 225 voor studenten sportfaciliteiten
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
CvB
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
Dubbeldiploma programma met Verenigd Koninkrijk, studenten studeren eerste 2,5 jaar aan thuisinstelling en laatste 1,5 jaar aan buitenlandse partnerinstelling. Aan het eind van de 4 jaar krijgen de studenten van beide instellingen een diploma: NL studenten in Engeland 12 (Newcastle Business School) Dubbeldiploma programma met USA, studenten studeren eerste 2,5 jaar aan thuisinstelling en laatste 1,5 jaar aan buitenlandse partnerinstelling. Aan het eind van de 4 jaar krijgen de studenten van beide instellingen een diploma: NL studenten in USA 18 ; Amerikaanse studenten in NL 4; (Western Carolina University en Eastern Kentucky University) Dubbeldiploma programma met Hongarije, studenten studeren eerste 2,5 jaar aan thuisinstelling en laatste 1,5 jaar bij Avans. Aan het eind van de 4 jaar krijgen de studenten van beide instellingen een diploma: Hongaarse studenten in NL 83 (Budapest Business School) Dubbeldiploma programma met Italië, studenten studeren eerste 2 jaar aan thuisinstelling en laatste 2 jaar aan buitenlandse partnerinstelling. Aan het eind van de 4 jaar krijgen de studenten van beide instellingen een diploma: Italiaanse studenten in NL 2; (Universita Cattolica del Sacro Cuore) Dubbeldiploma programma met Frankrijk, studenten studeren eerste 2,5 jaar aan thuisinstelling en laatste 1,5 jaar aan buitenlandse partnerinstelling. Aan het eind van de 4 jaar krijgen de studenten van beide instellingen een diploma: Franse studenten in NL 4 (université de la Rochelle Chambery) UItwisselingen buiten Europa en dus niet in het kader van Erasmus programma, studenten studeren een semester aan partnerinstelling buiten Europa: inkomend uit Korea 3, uitgaand naar China 13, uitgaand naar Korea 2, uitgaand naar Mexico 1 en uitgaand naar Indonesië 2
[1] Vermelden aard en omvang van uitbesteding van één of meer delen van één of meer onderwijsprogramma’s van in het CROHO geregistreerde opleidingen aan een bekostigde dan wel een private organisatie, onder vermelding van het totaal daaraan verbonden kosten. [2] Aandacht besteden aan de wijze waarop de hogeschool gelden uit de rijksbijdrage aanwendt voor private activiteiten. [3] Vermelden de uitwisselingsovereenkomst(en) die de hogeschool heeft met één of meerdere buitenlandse instellingen met opgave van het aantal Nederlandse en buitenlandse studenten dat hier gebruik van maakte. [4] Vermelden voor welke bedrijven of organisaties door de hogeschool maatwerktrajecten zijn georganiseerd en hoeveel studenten daarbij betrokken zijn. [5] Vermelden of en in hoeverre eigen personeel is ingeschreven voor initiële opleidingen.
Jaarverslag / jaarrekening 2010
16 juni 2011
79