Jaarverslag en jaarrekening 2010
Oikocredit Nederland
Voorwoord
Inhoud
Oikocredit vierde haar 35-jarig bestaan in 2010. Oikocredit Nederland maakt al 34 jaar deel uit van de wereldwijde financiële ontwikkelingscoöperatie die Oikocredit is. Zo lang al komen we met elkaar op voor het recht van mensen om een menswaardig bestaan op te bouwen. In het afgelopen jaar hebben we het belang van de toegang tot financiële dienstverlening weer uit kunnen dragen, vooral dankzij de inzet van onze vrijwilligers.
1. Personeels- en bestuurszaken
3
2. Activiteiten
3
3. Financiële resultaten
7
4. Jaarrekening Balans per 31 december 2010 Exploitatierekening over 2010 Grondslagen Toelichting op Balans en Exploitatierekening Overige gegevens Accountantsverklaring
9
We zijn gestart met de mogelijkheid voor Nederlandse ondernemers om solidair te zijn met collega’s elders, via het digitale netwerk MindTheirBusiness. Meer dan honderd kerken zijn aan de slag gegaan met de Oikocreditcampagne Geloven in het kleine. Veel vrijwilligers dragen onze ideeën uit op scholen en opleidingen, bijvoorbeeld in het kader van de campagne op basisscholen: Day for Change. Ook zijn we te vinden bij kerkelijke bijeenkomsten en bij allerhande beurzen en manifestaties op het gebied van duurzaamheid en beleidsvorming. We verstrekken daar informatie of bouwen nieuwe netwerken. Oikocredit besteedt veel aandacht aan de voorwaarden waaronder projecten kunnen slagen door heel precies te zijn in de keuze van microfinancieringsinstellingen. Oikocredit stelt criteria op het gebied van sociale effecten. Ook de investeerders kunnen rekenen op het voorop stellen van het sociaal rendement. Oikocredit heeft in 2010 een speciale afdeling opgericht voor de meting van sociale resultaten. Oikocredit is zelfs bekroond voor haar bijdrage aan maatschappelijk verantwoord investeren in de microfinancieringssector. Tijdens de kredietcrisis is het Oikocredit Nederland Fonds gegroeid, zij het minder hard dan tevoren. In 2010 is wel een duidelijk herstel opgetreden in de groei van de instroom ten opzichte van de paar jaren ervoor. Het gaat onze beleggers vooral om het maatschappelijk rendement. We hopen dan ook op weinig effect van de geleidelijke afschaffing van de heffingskorting op sociaalethische beleggingen, die in een periode van vier jaar wordt afgebouwd. 2010 Was voor de mensen op ons kantoor een heel druk jaar, waarbij ook tegenslagen in eigen leven verwerkt moesten worden. Voor hun inzet ben ik hen namens ons bestuur zeer erkentelijk. In 2010 is het strategisch meerjarenplan herzien. Daarnaast is de identiteitsnotitie Oikocredit in Nederland opgesteld in 2010. Siepie de Jong Voorzitter Oikocredit Nederland
Muntgeld gebruikt tijdens de omgekeerde collecte van de campagne Geloven in het kleine. 2
1. Personeels- en bestuurszaken Personeel In 2010 is de staf uitgebreid met mevrouw M. van Tol. De heer B. Sweerts heeft per 1 januari 2011 de staf verlaten. De staf bestaat nu uit mevrouw G. Röling; mevrouw A. Smitskamp; mevrouw M. van Tol, mevrouw D. Timmermans en mevrouw P. Ebing. De heren J. van de Ven en de heer O. Albrecht vormen het managementteam. Daarnaast zijn in 2010 als vrijwilliger op het kantoor van Oikocredit Nederland werkzaam geweest: mevrouw M. van de Marel, mevrouw H. van de Marel, de heer T. Diphoorn, mevrouw C. van Donge-Maat en mevrouw A. Mandersloot.
Bestuurszaken In 2010 vergaderde het bestuur zeven keer, waarvan vier keer met leden van het bestuur van Stichting Beheer Oikocredit Nederland Fonds (SBONF). De adviescommissie was aanwezig op de vergaderingen in mei en november ter voorbereiding op de ledenvergaderingen en ter bespreking van de jaarrekening 2009 c.q. de begroting voor 2011. De ledenvergaderingen vonden plaats in Utrecht op 31 mei en in Amersfoort op 27 november. Op de vergadering van 31 mei werd mevrouw R. Peetoom in het bestuur benoemd. Op 31 december 2010 was de samenstelling van het bestuur als volgt: mevrouw S. de Jong, voorzitter; mevrouw I. van Meegen, secretaris; de heer K. Vliegenthart, penningmeester; mevrouw R. Peetoom; de heer F. Oostlander; de heer B. Spekman en de heer E. Buckens. In december 2010 is ons zeer gewaardeerde erelid en oudbestuurslid de heer D. van Rheenen overleden.
Adviescommissie De adviescommissie is in 2010 versterkt met mevrouw G. Voorrips en bestaat nu weer uit drie leden: de heer J. Voskamp, mevrouw G. Voorrips en de heer E. Woltjer. Er is een vacature voor de adviescommissie omdat de heer Voskamp in 2011 afscheid neemt van deze commissie.
Vrijwilligers verzorgden meer dan zestig presentaties bij PKNgemeenten en bijna dertig presentaties bij parochies. We kregen veel medewerking op het gebied van publiciteit van de Protestantse Kerk in Nederland en van de RoomsKatholieke Kerk. Het actiepakket bevatte alle ingrediënten om aandacht te besteden aan anders omgaan met geld, de kracht van microkrediet en armoedebestrijding door Oikocredit. In het kader van deze campagne is zelfs een microkredietspel voor kinderen en een postertentoonstelling met projectvoorbeelden ontwikkeld. In veel kerken is een omgekeerde collecte gehouden om het verschil tussen geven en lenen op een speelse manier duidelijk te maken. In het kader van de campagne daagde Oikocredit Nederland geloofsgemeenschappen uit om het gesprek over ethisch bankieren te starten. Het bezinningsmateriaal ‘Anders omgaan met geld’ is ontwikkeld om gesprekken te stimuleren over het hanteren van ethische criteria naast financiële criteria bij het geldbeheer in een geloofsgemeenschap.
MindTheirBusiness Vanaf september 2010 kunnen ondernemers ‘hier’ investeren in ondernemers ‘daar’ via een nieuw ondernemersnetwerk: MindTheirBusiness. Ondernemers beleggen via MindTheirBusiness in het Oikocredit Nederland Fonds. Ze krijgen bovendien gratis publiciteit via een eigen profielpagina op www. mindtheirbusiness.nl, een raamsticker, een certificaat en via social media zoals Facebook en LinkedIn. Henk Brink, wethouder van Economische Zaken in Eindhoven, lanceerde www.mindtheirbusiness.nl tijdens de opening van de ETFAM Trade Fair in september in het beursgebouw in Eindhoven. Een ontmoetingsplaats voor ondernemers op sociaalethisch en fair trade gebied. MindTheirBusiness wordt mede mogelijk gemaakt door ICCO en Impulsis.
Internationaal In 2010 is mevrouw P. Ebing lid geworden van het Network Coordination Committee (NCC). Deze commissie houdt zich bezig met de voorbereiding van de Spring Meeting, de Summer Meeting en van thema’s die binnen Oikocredit spelen op het gebied van de instroom van kapitaal en die de steunverenigingen raken. De heer Van de Ven is lid van het Steering Committee voor een nieuw administratief systeem voor alle aandelenregistraties binnen Oikocredit en de steunverenigingen. Deze functie werd in 2010 verzwaard met werkzaamheden ten behoeve van het testen van (delen van) het nieuwe systeem.
2. Activiteiten Geloven in het kleine: kerken aan de slag met Oikocreditcampagne Veel kerken haakten aan bij de Oikocreditcampagne Geloven in het kleine en vierden Oikocredits 35-jarig bestaan mee. Er zijn ruim driehonderd actiepakketten besteld door PKN-gemeenten, parochies en andere geloofsgemeenschappen. Het Oikocreditgeluid was in meer dan honderd geloofsgemeenschappen hoorbaar; in kerkdiensten of tijdens presentaties.
Han Rijndorp is initatiefnemer van het nieuwe ondernemersnetwerk MindTheirBusiness: ‘maatschappelijk verantwoord ondernemen zonder je geld weg te geven’. Foto: Donkigotte. 3
Han Rijndorp, initiatiefnemer MindTheirBusiness: ‘Ik zal me even voorstellen: ik ben Han Rijndorp en kom uit Willemstad, Noord-Brabant. Ik ben een geboren bloemist en heb jarenlang een eigen winkel en interieurbeplantingsbedrijf gehad. Daarna ben ik voor de branchevereniging van bloemenwinkels als ondernemersadviseur aan het werk gegaan. Ik ben de mening toegedaan dat wij niet alleen Nederlanders maar vooral wereldburgers zijn. Omdat ondernemerschap mij heel mijn leven al bezighoudt, heb ik het plan opgevat een platform van ondernemers hier voor ondernemers daar op te zetten. Dit idee werd bij Oikocredit op een bijzonder ondernemende manier ontvangen. Samen met een aantal enthousiaste, ondernemende mensen – die zich hier in hun vrije tijd voor inzetten – hebben we eind 2010 MindTheirBusiness (www.mindtheirbusiness.nl) gelanceerd. Een geweldige manier om jezelf als ondernemer te onderscheiden door ondernemers aan de andere kant van de wereld daadwerkelijk de kans te geven zelf een bedrijfje te starten. Dit zonder je geld weg te geven en met een riant sociaal rendement. Met de mogelijkheid jezelf en jouw bedrijf op de site te profileren en te netwerken. Zo snijdt het mes aan drie kanten!’
African Spirit Oikocredit Nederland organiseerde samen met IKV Pax Christi het evenement African Spirit. Met sprekers uit Ivoorkust, dynamische workshops, een Afrikaanse band en bijna honderd aanwezigen werd het een groot succes. Reden van dit feestelijk gebeuren was de komst van Rosalie Botti – voorzitter van de marktvrouwencoöperatie Cocovico in Ivoorkust – en Mamadou Toure – Oikocreditvertegenwoordiger in Ivoorkust – naar Nederland. Mensen in Nederland kregen de gelegenheid om zo een van Oikocredits succesvolle projecten eens van dichterbij te ervaren. Botti en Toure vertelden over het opzetten van een markthal in oorlogstijd, dankzij de hulp en een lening van Oikocredit. Theo Hesen gaf een workshop over het werk van IKV Pax Christi in Soedan. Er waren ook twee creatieve workshops: Afrikaanse dans, verzorgd door de bandleden van Azangounon, en Afrikaanse verhalen vertellen door Angèle Jorna.
Veel vrijwilligersactiviteiten Via haar betrokken vrijwilligers kan Oikocredit Nederland acte de présence geven op veel verschillende plekken:
• Zowel vrijwilligers als staf waren aanwezig met
stands op landelijke evenementen: De Fiets en Wandelbeurs, het National Sustainability Congres, de ETFAM-beurs, het Haarlemmer Houtfestival, het Afrikafestival te Hertme en de Afrikadag 2010 van de Evert Vermeer Stichting. Op deze manier maakten honderden mensen kennis met Oikocredit.
• Vrijwilligers waren aanwezig met een stand op
bijna veertig lokale en regionale informatiemarkten. Daarnaast waren vrijwilligers ongeveer vijftig keer aanwezig met een informatiestand op lokale en regionale kerkelijke bijeenkomsten. Op deze manier werden bijna tweeduizend mensen bereikt.
• Er waren vijftien presentaties voor serviceclubs. Voor vrouwenorganisaties (inclusief Passage) zijn bijna twintig presentaties gehouden. Bij een presentatie voor Passage Friesland waren zevenhonderd vrouwen aanwezig. Voor wereldwinkels werd zeven keer een presentatie verzorgd. Verder waren er presentaties voor ouderenbonden, de ING-seniorenvereniging, een beleggingsclub, het Mondiaal Centrum in Haarlem en een regionale bijeenkomst van de SP. Op deze manier maakten bijna drieduizend mensen uitgebreid kennis met microkrediet en Oikocredit.
• De Oikocredit-tentoonstelling was in 2010 in tien
bibliotheken in Friesland te bewonderen. In Brabant zijn er in twee bibliotheken activiteiten ondernomen.
• In Utrecht, Zeeland en Noord-Brabant werden
ledencafés georganiseerd voor in totaal tachtig leden.
• Vrijwilligers hielden bijna twintig gesprekken met
burgerlijke gemeenten en met de provincie Friesland. Er werden contacten onderhouden met een aantal Millennium Gemeenten. Voor de Millennium Gemeente Leerdam werd een fototentoonstelling ontwikkeld die door tweeduizend mensen bezocht is.
• Er werden gesprekken gevoerd met de provinciale
Raad van Kerken in Noord-Holland, de Tiltenberg (een opleidingsinstituut voor priesters) en met twee bisdommen over samenwerking. Verder waren er gesprekken met een paar honderd kerken, veertien kerkenraden, twintig diaconieën, negentien ZWOgroepen, acht parochiebesturen en negen MOVgroepen. Veel van deze gesprekken stonden in het teken van de Oikocreditcampagne.
Gemeenten investeren veilig en verantwoord
Met optredens van Azangounon was het een sfeervol evenement African Spirit in Amersfoort. Foto: Serana Stockmann. 4
Voorschoten en het Bildt zijn de eerste Nederlandse gemeenten die via een speciaal ontwikkeld product voor decentrale overheden in Oikocredit investeren. Zij hebben 250.000 euro duurzaam uitgezet via het Fido Optimaalselect Fonds van de Bank Nederlandsche Gemeenten (BNG). Een deel daarvan wordt geïnvesteerd via het Oikocredit Nederland Fonds. Een ander deel wordt door BNG Vermogensbeheer in duurzame en veilige obligaties uitgezet. Vanwege het zekere rendement op de obligaties is het uitgezette bedrag van 250.000 euro gegarandeerd.
tijdens een diaconale maaltijd in Eindhoven en gedurende een ledencafé in Zeeland.
Scholen Het aantal gastlessen is spectaculair gegroeid. Op basis scholen werden honderdzeventig gastlessen verzorgd in het kader van de campagne. Op middelbare scholen (voor het overgrote deel op vmbo-scholen) werden dertig gastlessen gegeven. Op deze manier werden ruim 3600 kinderen en jongeren, hun leerkrachten en hun ouders bereikt. Er werden vijf presentaties verzorgd voor studenten van hogescholen en twee voor internationale studenten. Gemeente het Bildt investeerde als eerste gemeente via het Fido proof-investeringsproduct van de Bank Nederlandsche Gemeenten in Oikocredit. Op de foto: Burgemeester Aucke van der Werff (links) en directeur Jos de Wit van BNG Vermogensbeheer. Foto: Geja Kuiken.
Er is een filmpje gemaakt ter promotie van dit Fido-proof beleggingsproduct, dat voldoet aan de Wet Fido.
Eerste ambassadeur benoemd Burgemeester de heer A. van der Werff van de gemeente Noordoostpolder (voorheen van gemeente het Bildt) is benoemd tot ’ambassadeur overheden’ voor Oikocredit Nederland. Hij wil zich inzetten om meer gemeenten van het nut van investeren in Oikocredit te overtuigen.
Annemarie Jorritsma, voorzitter van de Vereniging Nederlandse Gemeenten, is positief over het BNG Optimaalselect Fonds: ‘Ik vind het een heel mooi product. Het is natuurlijk prachtig dat hier het mes aan twee kanten snijdt: aan de ene kant beleg je als gemeente op een niet-risicovolle wijze en aan de andere kant komt het ten goede aan projecten in de derde wereld. Dat lijkt me prima!
Hans Gloudemans, regiocoördinator Noord-Brabant, geeft een indruk van Day for Change: ‘Kinderen uit groep 7 of 8 krijgen 20 euro te leen, een microkrediet. Ze gaan aan de slag en bedenken allerlei activiteiten om zoveel mogelijk geld te verwerven. Wij, Harry Derkx en Hans Gloudemans, geven een gastles over microkrediet. De les is er op gericht om de kinderen te laten proeven wat het is om arm te zijn. Dat kinderen in veel landen weinig eten hebben, niet naar school kunnen, geen dokter kunnen betalen en mee moeten werken op het land. We gaan in gesprek met de kinderen over wat een microkrediet kan bijdragen aan een beter leven. We discussiëren over ‘niet geven maar lenen’. Veel indruk maakt een plaatje over een dik gezin met vóór zich eten voor een week; de overdaad straalt er vanaf. Kosten: 234 euro. Dan is er het contrast: een gezin in Ethiopië voor hun tent met eten voor een week. Het zijn wat granen en groenten. Kosten: 14 euro. Een schokkend beeld dat direct aangeeft hoe de verhoudingen tussen arm en rijk in deze wereld zijn.’
Een toenemend aantal gemeenten onderschrijft de Millenniumdoelen. En daar kun je op deze manier heel eenvoudig aan meedoen. Dan doe je via je eigen beleggingen mee aan het bereiken van de Millenniumdoelen; dat is prachtig.’
Fair finance-fair trade Op verschillende manieren maakt Oikocredit duidelijk dat ze naast microfinancieringsinstellingen ook fair trade organisaties ondersteunt: Achttien vrijwilligers hebben in totaal 25 chocoladeworkshops op locatie verzorgd. Deelnemers kregen informatie over fair trade en fair finance (eerlijk investeren) terwijl ze bonbons maakten. Deelnemers hadden gevarieerde achtergronden. Onder meer deden mee: studenten, particulieren en vrouwenorganisaties, kerkelijke groepen en burgerlijke gemeenten. In 2010 is er een fair trade maaltijd georganiseerd in Den Haag. Ook zijn er bij een aantal informatiestands chocoladeproeverijen gehouden van gangbare en fair trade chocolade, zoals in het Boerenbondsmuseum te Gemert, Noord-Brabant (met een paar honderd bezoekers) en op de Millenniumdag van de gemeente Veere in Zeeland. Ook zijn er workshops verzorgd
Basisschoolkinderen in actie voor DayforChange.
Samenwerking met de Protestantse Kerk in Nederland De samenwerking met de Protestantse Kerk in Nederland (PKN) leidde er toe dat nu ongeveer achthonderdvijftig diaconieën en PKN-gemeenten via de PKN in Oikocredit deelnemen voor ongeveer 15,7 miljoen euro (in 2009: 12,2 5
miljoen euro). (Ongeveer vierhonderd relaties hiervan namen eerst deel via Oikocredit Nederland.) In diverse PKN-bladen en op de website is uitgebreid aandacht besteed aan de Oikocreditcampagne en aan andere activiteiten van Oikocredit Nederland. We waren vertegenwoordigd met een stand op de Landelijke Diaconale Dag en verzorgden samen met ICCO de workshop ‘Microkrediet tegen uitsluiting’ voor honderd diakenen. Ook waren we met een stand aanwezig op de Luisterend Dienen Dag. Door de PKN wordt verder de map ‘Zinvol beleggen; kerkelijke deelname in Oikocredit’ gepromoot. Alle PKNgemeenteadviseurs hebben een informatiepakket over Oikocredit ontvangen.
Vrijwilligersorganisatie Per december 2010 zijn 131 contactpersonen actief in twintig werkgroepen. Er zijn provinciale werkgroepen in Zeeland, Utrecht, Zuid-Holland, Noord-Holland, Overijssel, Brabant, Drenthe en Groningen, naast regionale werkgroepen in Haaglanden e.o., Leiden, Amstelveen, Kennemerland, Apeldoorn/Zutphen, Noord-west Veluwe en Arnhem. Verder zijn in Friesland vier regiogroepen actief. In Amsterdam is een nieuwe werkgroep gestart. Werkgroep Katholieke Relaties: Een deel van de leden van deze werkgroep heeft actief geparticipeerd in het projectteam voor de Oikocreditcampage. Er werd samen met een medewerker van Oikocredit deelgenomen aan een rondetafelgesprek met een aantal vertegenwoordigers van parochiebesturen en diaconieën in het bisdom Rotterdam over Oikocredit. Werkgroep Protestantse Relaties: Alle leden van deze werkgroep hebben in 2010 actief deelgenomen in het projectteam voor de Oikocreditcampagne. Projectteam Oikocreditcampagne: Dit team heeft meegewerkt aan de ontwikkeling van de materialen voor de Oikocreditcampagne en aan de benadering van de lidkerken van de Raad van Kerken.
Trainingen en cursussen Vrijwilligers van Oikocredit Nederland hebben diverse trainingen gevolgd. De basiscursus is drie keer georganiseerd voor nieuwe vrijwilligers. Door medewerkers van Oikocredit International is een workshop dossierbehandeling verzorgd. Ook werd er weer een presentatietraining gegeven. Gekoppeld aan de algemene ledenvergadering was er een goed bezochte vrijwilligersochtend met diverse workshops.
Contactpersoon Marianne van Lubek reisde naar Oeganda: ‘Maart 2010 reisde ik met medevrijwilligster Anouk Hermans naar Oeganda voor een studiereis van Oikocredit. In een week ontmoette ik een aantal zeer moedige en gedreven mensen die dankzij microkrediet hun onderneming konden opzetten of uitbreiden. Het meest onder de indruk was ik van een groep oma’s die zich hebben georganiseerd omdat ze allemaal zorgen voor één of meer kleinkinderen die wees zijn geworden door aids. Sommige vrouwen zorgen wel voor negen kleinkinderen! Wat een moedige vrouwen die nu met een kleine lening (vanaf circa 50 euro) proberen extra 6
Sanne Blauw mocht – als winnares van de Oikocredit Debattour – mee op studiereis naar Oeganda. Zij bezocht daarna de Microcredit Summit in Nairobi en ontmoette daar Muhammad Yunus, grondlegger van het microkrediet.
Media en publiciteit Er zijn diverse artikelen over Oikocredit verschenen in landelijke en regionale dagbladen, magazines en in huisaan-huis bladen. Veel aandacht is besteed aan Oikocredit en de Oikocreditcampagne in landelijke kerkelijke bladen. Honderden artikelen zijn in lokale en regionale kerkbladen opgenomen.
• Oikocredit Nederland is in twee landelijke tv-uitzendingen
onder de aandacht geweest. Regionale omroepen zonden zes interviews uit.
• Via een flink aantal digitale nieuwsbrieven, social media en websites is aandacht aan Oikocredit geschonken. Er is een weblog bijgehouden door de deelnemers aan de Oikocreditstudiereis naar microkredietprojecten in Oeganda.
• Gedurende een aantal weken in het najaar werd een radiospot op radio 1 en 4 uitgezonden.
• Er stonden tientallen stopperadvertenties in dagblad Metro en ook tientallen in regionale en lokale bladen. Vanwege de nieuwe huisstijl zijn er nieuwe stopperadvertenties ontwikkeld.
• Oikocredit Nederland is de uitgever van het kwartaalblad Andersom dat tot stand komt onder een onafhankelijke redactie. De oplage bedroeg 13.200 exemplaren.
• Voor het eerst werd een folder ontwikkeld rond het
schenken van (groot)ouders aan (klein)kinderen. Diverse folders zijn geactualiseerd.
inkomen te verdienen om deze kleinkinderen toch naar school te kunnen laten gaan! Het was een inspirerende reis met twaalf mensen uit zeven landen die allen op verschillende wijze betrokken zijn bij het werk van Oikocredit. We hebben veel gezien en gehoord, kritische discussies gevoerd en waren onder de indruk van de bevlogenheid van de Oegandese en Keniaanse Oikocreditstaf die ons de hele week vergezelden.’ Marianne van Lubek en Anouk Hermans hielden ieder een aantal presentaties over hun ervaringen.
Lobby en belangenbehartiging Op verzoek van de leden is Oikocredit Nederland sterker actief geworden in lobby- en belangenbehartiging. Naast actieve deelname door de heer Albrecht in de VBDO (Vereniging van Beleggers voor Duurzame Ontwikkeling) en in Social Venture Network Nederland (een vereniging van duurzame ondernemers), zijn we ook lid geworden van het Christelijk Sociaal Congres (CSC). Onze voorzitter, mevrouw De Jong, vertegenwoordigt Oikocredit in de Raad van Toezicht van CSC en de heer Albrecht vertegenwoordigt Oikocredit in het CSC Beraad. De heer Van de Ven vertegenwoordigt het Oikocredit Nederland Fonds in het ’Sociaal-Ethisch Beraad’ van de sociaalethische fondsen.
Sociale resultaten Oikocredit en haar investeerders vinden sociale resultaten minstens zo belangrijk als financiële resultaten. Oikocredit wil dat het geïnvesteerde geld goed terecht komt en promoot daarom klantbescherming, transparantie en resultaatmeting in de microfinancieringssector. In 2010 hebben de media regelmatig hoge rentes in de microfinancieringssector aan de kaak gesteld. Helaas ging de groei in de microfinancieringssector van de laatste jaren soms ten koste van het sociale rendement. Er moet beter gekeken worden of de klant wel behoefte heeft aan een lening; of zij/ hij niet teveel schulden aangaat en of wel terugbetaald kan worden. Oikocredit loopt al jaren voorop om leningnemers te beschermen door middel van het promoten van de Client Protection Principles (klantbeschermingsregels). Oikocredit bevordert de transparantie van rentetarieven en ondersteunt microfinancieringsinstellingen om efficiënter te werken, waardoor de rentes omlaag kunnen. Bij het internationale kantoor van Oikocredit in Amersfoort is een speciale afdeling voor Social Performance opgericht en ook bij de regiokantoren wereldwijd zijn mensen in dienst die zich specifiek op sociale resultaten richten. Om de resultaten beter te kunnen meten, werden in 2010 onder meer nieuwe ‘scorekaarten’ toegepast bij het selecteren van nieuwe partnerorganisaties. Daarmee wordt een organisatie beoordeeld op milieu-, bestuurs- en sociale prestaties.
• Papier en kantoorartikelen: Oikocredit Nederland maakt
gebruik van gerecycled papier voor haar drukwerk, magazine Andersom, briefpapier, enveloppen en dergelijke. Onze drukker voldoet aan milieueisen en is hiervoor gecertificeerd. We bestellen de meeste kantoorartikelen bij Lyreco die veelal groene alternatieven heeft voor gangbare kantoorproducten.
• Catering: Oikocredit Nederland koopt zoveel mogelijk fair
trade en biologische producten in voor het eigen gebruik op kantoor. In 2010 werd het kersteten van bestuur en staf verzorgd door een cateringorganisatie van het Leger des Heils, die met biologische producten werkt.
• Duurzaam bankieren: Oikocredit Nederland bankiert duurzaam via de ASN Bank door middel van de spaarrekeningen.
3. Financiële resultaten Oikocredit Nederland Fonds De groei van het Oikocredit Nederland Fonds gaf in 2010 een duidelijk herstel te zien ten opzichte van de paar jaren ervoor. De groei is echter nog niet gelijk aan het niveau van vóór de kredietcrisis. Het fondsvermogen groeide netto met 11,0% (2009: 9,3% groei) tot 72,5 miljoen euro. De bruto-instroom als gevolg van aankoop van participaties bedroeg 10,0 miljoen euro (en was hiermee 18,4% hoger dan de instroom in 2009). De terugkoop van participaties bedroeg 2,3 miljoen euro. 0,6 Miljoen euro werd door participanten omgezet in schenkingen aan Oikocredit Nederland. De nettogroei kwam hierdoor uit op 7,1 miljoen euro. De winst- en verliesrekening van het ONF werd met een positief resultaat van 58.000 euro afgesloten. Het interimdividend kon op het gebruikelijke niveau van 3,10 euro (1,55%) worden gehandhaafd.
Als blijk van erkenning voor haar bijdrage aan maatschappelijk verantwoord investeren in de microfinancieringssector, is Oikocredit in 2010 bekroond door het prestigieuze CGAP, een onafhankelijk centrum voor beleid en onderzoek ondergebracht bij de Wereldbank.
Duurzaamheidsbeleid Oikocredit Nederland In 2010 is door Oikocredit Nederland gewerkt aan duurzaamheidsbeleid voor het gebruik van diverse diensten en goederen.
• Reizen: Oikocredit Nederland stimuleert het gebruik van het
openbaar vervoer van zowel de betaalde staf als van de vrijwilligers. Voor openbaar vervoer worden de werkelijke kosten vergoed, bij reizen met de auto wordt de vergoeding gemaximeerd op het bedrag volgens de belastingwetgeving. Oikocredit Nederland beperkt haar vliegverkeer. De CO2uitstoot werd gecompenseerd van de paar vluchten die gemaakt zijn om een vergadering bij te wonen. Daarnaast heeft Oikocredit Nederland de CO2-uitstoot van het woonwerk verkeer van de medewerkers in 2010 gecompenseerd.
Groep Indiase vrouwen aan de slag met microkrediet. 7
Eind 2010 werd bekend dat het kabinet een abrupt einde wilde maken aan het belastingvoordeel voor groene, culturele en sociaalethische beleggingen door middel van de afschaffing van de heffingskorting. Samen met andere fondsen en banken is er met succes gelobbyd voor een aanpassing van deze afschaffing. Uiteindelijk is een geleidelijke afbouw van de korting in vier jaar aangenomen door beide Kamers.
Oikocredit Nederland Certificaathouders: Het bedrag aan uitstaande certificaten van aandelen Oikocredit dat door Oikocredit Nederland geadministreerd wordt, neemt af. Dit komt door de volgende factoren: PKN-gemeenten en diaconieën laten hun bezit voortaan administreren bij de PKN in plaats van bij Oikocredit Nederland. (In 2010 ging het om 1.598.000 euro). Certificaathouders is gevraagd administratief over te gaan naar het Oikocredit Nederland Fonds. (In 2010 is 450.000 euro overgeboekt naar het ONF). Er worden geen nieuwe certificaathouders meer toegelaten. Groei komt dan alleen uit vervolgaankopen van bestaande certificaathouders. (In 2010 was er 485.000 euro groei).
• • •
Per saldo is het bedrag aan certificaten met 1.604.000 euro gedaald in 2010. Eind 2010 had Oikocredit Nederland nog 522 certificaathouders. Duurzaam Belegd: Er zijn veel certificaathouders van aandelen die hun belegde geld omgezet hebben in schenkingen en legaten ten behoeve van Duurzaam Belegd; dit bedrag is gestegen tot een totaal van bijna 3 miljoen euro. Het vermogen onder de noemer Duurzaam Belegd maakt onderdeel uit van het eigen vermogen van Oikocredit Nederland maar mag niet anders besteed worden dan voor de aankoop van aandelen Oikocredit. Leden en donateurs: Oikocredit Nederland sloot 2010 af met 8.443 leden en donateurs. In 2010 kwamen er 359 nieuwe leden bij en werden er 331 lidmaatschappen beëindigd. Het aantal leden dat er in 2010 netto bijgeteld kon worden, was dus 28. De eindejaarsmailing en de Oikocreditcampagnew Geloven in het Kleine hebben niet de beoogde ledengroei opgeleverd.
Oikocredit International Ook in 2010 heeft het aandeel Oikocredit haar waarde behouden. De intrinsieke waarde, het kengetal dat de verhouding totaal vermogen ten opzichte van het aandelenkapitaal aangeeft, steeg van 219,77 euro per einde 2009 naar 222,51 euro per einde 2010. Het aandelenkapitaal steeg met 19% tot 640 miljoen euro. De stijging komt voor een belangrijk deel door de inbreng van Nederland, Duitsland en Oostenrijk. Per einde 2010 stond 22% meer projectfinanciering uit dan het jaar ervoor met een totaal bedrag van 481 miljoen euro (2009: 394 miljoen euro). In 2010 keerde Oikocredit, zoals gebruikelijk, 2% dividend uit in het voorgaande jaar. Op basis van de jaarrekening 2010, die eindigt met een financieel resultaat van 16,1 miljoen, wordt 8,7 miljoen gereserveerd om ook in 2011 weer 2% dividend uit te keren. Het overige bedrag wordt aan het vermogen toegevoegd als voorziening. 8
4. Jaarrekening 2010 Balans per 31 december 2010 (vóór winstbestemming)
ACTIEF Vaste Activa Materiële vaste activa Kantooruitrusting (1) Financiële vaste activa Aandelen Oikocredit UA (2) Overige effecten (3)
Vlottende Activa Vorderingen Aandelen Oikocredit UA in voorraad (4) Rekening courant gelieerde organisaties (5) Vordering op gelieerde organisaties (6) Vorderingen en overlopende activa (7)
Liquide middelen Spaarrekening (8) Rekening courant (9)
TOTAAL ACTIEF PASSIEF Eigen Vermogen Bestemmingsfonds ‘Duurzaam belegd’(10) Algemene reserve (11) Continuiteitsreserve Resultaat boekjaar Bestemmingsfonds ‘Duurzaam belegd vermogen’ Exploitatieresultaat Subtotaal Eigen Vermogen* Kortlopende schulden Vooruit ontvangen contributies Aandelen Oikocredit UA aan te kopen (4) Rekening courant gelieerde organisaties (5) Schulden gelieerde organisaties (6) Schulden en overlopende passiva (12)
TOTAAL PASSIEF
31-12-10 EUR
31-12-09 EUR
4.238
9.683
3.280.411 103.282 3.383.693
2.645.870 96.209 2.742.079
8.313 126.000 5.556 23.449 163.318
0 152.886 0 65.121 218.007
800.000 177.993 977.993
900.000 131.438 1.031.438
4.529.242
4.001.207
2.355.379 788.267 582.000
1.747.511 746.758 543.000
606.688 -1.386 4.330.948
607.868 80.509 3.725.646
90.420 0 175 0 107.699 198.294
84.818 59.947 0 3.000 127.796 275.561
4.529.242
4.001.207
*) Van het eigen vermogen per ultimo 2010 is 2.962.067 euro (eind 2009: 2.355.379 euro) niet vrij uitkeerbaar vermogen, duurzaam belegd in aandelen Oikocredit.
9
Exploitatierekening over 2010 Realisatie 2010 EUR
Begroting 2010 EUR
Realisatie 2009 EUR
220.761 50.619 22.638 79.458 270.000 61.691 705.167
218.000 40.000 30.000 56.000 270.000 64.000 678.000
218.705 38.289 23.346 52.066 239.000 62.298 633.704
Lasten Personeelskosten (18) Bureaukosten (19) Verenigingskosten (20) Periodiek Andersom Wervingskosten (21) Overige lasten (22) Totaal lasten
387.397 122.913 19.240 32.205 213.327 923 776.005
365.000 130.000 13.000 35.000 238.000 27.000 808.000
313.791 127.004 10.250 29.472 94.158 31.090 605.765
Operationeel resultaat
-70.838
-130.000
27.939
7.073 61.583 796 69.452
0 100.000 0 100.000
-3.493 55.907 156 52.570
Overige baten en lasten Giften/schenkingen ter duurzame belegging * Lijfrenten ter duurzame belegging * Som bijzondere baten en lasten
543.090 63.598 606.688
0 0 0
557.650 50.218 607.868
Resultaat
605.302
-30.000
688.377
Resultaat samenstelling * Giften en schenkingen 'duurzaam belegd' Exploitatieresultaat Totaal Resultaat
606.688 -1.386 605. 302
0 -30.000 -30.000
607.868 80.509 688.377
Baten
Contributies en donaties (13) Dividend op aandelen Oikocredit (14) Rente op obligaties en liquide middelen Bijdrage Oikocredit UA (15) Kostendoorbelasting SBONF (16) Beheersvergoeding (17) Totaal baten
Overige opbrengsten Waardeveranderingen van effecten Giften en schenkingen (23) Overige baten Som overige opbrengsten
10
Kasstroomoverzicht 2010 Kasstroom uit beleggingsactiviteiten Aankoop aandelen Oikocredit Herbelegd dividend Overdrachten aandelen Oikocredit
Ontvangen rente Ontvangen dividend Betaald dividend Herbelegd dividend
Bankkosten/rente Netto kasstroom beleggingsactiviteiten
Kasstroom uit financieringsactiviteiten Uitgifte certificaten van aandelen Overboeking certificaten van aandelen
901.417 211.484 -2.256.186
2009 2.411.277 172.776 -4.673.407
-1.143.285 23.321 454.403 -403.784 104.760
-2.089.354 26.035 351.458 -486.035 151.082
-299.024 -1.915 -966.500
-1.570.795 1.950.833
-334.953 -1.816 -2.048.630
-3.279.909 5.197.644
Inkoop certificaten van aandelen Beheersvergoeding Netto kasstroom uit financieringsactiviteiten
380.038 -5.570 61.691 436.159
1.917.735 -160.009 62.298 1.820.024
Kasstroom uit operationele activiteiten Contributies en donaties Bijdrage Oikocredit Bijdrage Stichting Beheer ONF Operationele lasten Ontvangen giften en schenkingen Mutatie Rekening courant ONF Overige baten Netto kasstroom uit operationele activiteiten
226.363 80.650 274.572 -793.008 58.346 22.489 796 -129.792
220.644 48.246 242.254 -490.415 57.941 -71.028 156 7.798
Kasstroom uit investeringsactiviteiten Investeringen in materiële vaste activa Investeringen in Duurzaam Belegd Netto kasstroom uit investeringsactiviteiten
0 606.688 606.688
-5.493 607.868 602.375
Mutatie periode
-53.445
381.567
1.031.438 -53.445
649.871 381.567
977.993
1.031.438
Liquiditeiten Beginstand liquide middelen begin boekjaar Mutatie periode
Eindstand liquide middelen einde boekjaar
11
Algemeen Oikocredit Nederland (ON) is een vereniging statutair gevestigd in Utrecht, Herculesplein 207a, 3584 AA Utrecht. De statutaire doelstelling van ON is de bekendheid van Oikocredit te vergroten alsmede de deelneming in Oikocredit UA te bevorderen. ON geeft certificaten van aandelen Oikocredit UA uit aan certificaathouders en zorgt voor de promotie van Oikocredit in Nederland. ON is vrijgesteld van de vennootschapsbelasting en de dividendbelasting. Er wordt aan de certificaathouders 0,45% beheersvergoeding in rekening gebracht met een maximum van 500 euro door ON. Er worden geen op- of afslagen berekend en er zijn geen kosten die voortvloeien uit directe of indirecte beleggingen. Oikocredit Nederland heeft meerdere gelieerde partijen. De samenhang met deze partijen is in onderstaand organigram nader toegelicht. Het betreft geen hiërarchische tekening maar meer een overzicht van de leden van Oikocredit UA, de bij Oikocredit Nederland Fonds (ONF) betrokken partijen en de geledingen binnen Oikocredit Nederland. De gekleurde vakken geven de vormen van samenwerking en/of dienstverlening weer.
Grote Beleggers Er zijn geen certificaathouders die meer dan 25% in het eigen vermogen van ON vertegenwoordigen. Grondslagen a. Algemeen Oikocredit ontwikkelingsvereniging Nederland – hierna te noemen ON – geeft tegenover aandelen OI certificaten van aandelen OI uit. Eén en ander met inachtneming van de administratievoorwaarden. De jaarrekening is opgesteld volgens de voorschriften die zijn vastgelegd in Titel 9, Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek en RJ 640. Ten opzichte van voorgaand jaar hebben geen wijzigingen in de grondslag plaatsgevonden. De exploitatierekening bevat een kolom ‘begroting’ van het boekjaar. De begroting is formeel geen onderdeel van de jaarrekening, maar verbetert het inzicht in de jaarrekening als verantwoordingsverslag voor de vereniging.
•
•
Oikocredit UA Ov. Directe leden
PKN
SNS
ING
SBONF
Pettelaar
SNS securities
Distributie ovk.
Beheer
Bewaring
Vermogens beheer
Dienstverleningsovk.
ONF
Oikocredit NL (ALV) Advies Cie Bestuur Redactie AO
Samenwerking prot. kerken
MT/staf
WPR
Regio’s
WKR
Regio coördinator
Vrijwilliger
Vrijwilliger
Vrijwilliger
Gelieerde partijen Oikocredit UA Oikocredit Nederland is lid van de coöperatieve vereniging Oikocredit UA (OI) en heeft één stem in de Annual General Meeting. OI betaalt een vergoeding voor de promotionele activiteiten en het voeren van de deelnemersadministratie aan ON. Deze vergoeding is in onderlinge overeenkomst afgesproken, deze vergoeding is niet op arm’s length (zakelijkheid) basis afgesproken. Stichting Beheer Oikocredit Nederland Fonds (SBONF) SBONF heeft de administratie en marketing aan ON uitbesteed. Op basis van een kostentoerekening worden de reële kosten die ON maakt voor het ONF doorbelast aan SBONF. De kostentoerekening is gemaximeerd op 270.000 euro. 12
Vrijwilliger
b. Grondslagen voor de waardering 1. Aandelen Oikocredit UA De in bezit zijnde aandelen Oikocredit UA worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs, zijnde 200 euro. 2. Overige effecten De overige effecten worden gewaardeerd tegen de reële waarde, zijnde de beurskoers, ultimo boekjaar. Eventuele ongerealiseerde koersverschillen worden in het resultaat verwerkt. 3. Vaste activa De materiële vaste activa worden gewaardeerd tegen historische kostprijs, onder aftrek van afschrijvingen op basis van de geschatte economische levensduur. 4. Overige activa en passiva De overige activa en passiva worden gewaardeerd tegen de nominale waarde. De kortlopende schulden dienen binnen één jaar te worden afgelost. De liquide middelen zijn direct opvraagbaar.
c. Grondslagen voor de resultaatbepaling Baten - Baten worden verantwoord in de periode waarop zij betrekking hebben. Voor giften en schenkingen betekent dit in de praktijk veelal bij ontvangst. Lasten - Lasten worden verantwoord in de periode waarop ze betrekking hebben. Resultaatbepaling - ON heeft een dienstverleningsovereenkomst met ONF, waarbij zij de uitvoering van de administratie en de marketing voor haar rekening neemt. Vanaf 2005 worden de werkelijke kosten op basis van een kostenberekening aan de SBONF doorbelast. Voorheen werd het saldo van de SBONF aan ON als compensatie in de kosten uitbetaald.
•
Financiële vaste activa 2. Aandelen Oikocredit UA
•
2010 EUR
•
'Duurzaam belegd' inclusief bestemming resultaat (Eigen) belegging in Oikocredit
Toelichting op de Balans per 31 december 2010 Materiële vaste activa 1. Kantooruitrusting De volgende inventarisonderdelen worden over meerdere jaren afgeschreven:
Kantoorinventaris
Computers
Totaal
EUR
EUR
EUR
Aanschafprijs t/m 2009
8.923
33.132
42.055
Cumulatieve afschrijving t/m 2009
8.694
23.678
32.372
229
9.454
9.683
Aangeschaft in 2010
0
0
0
Afschrijving in 2010
-139
-5.306
-5.445
Desinvestering in 2010
0
0
0
Afschrijving desinvesteringen
0
0
0
Boekwaarde per 31-12-2010
90
4.148
4.238
20%
33%
Afschrijvingspercentage
De afschrijving over 2010 is in de Exploitatierekening opgenomen onder Bureaukosten.
2.962.067 2.355.379 318.344
290.491
3.280.411 2.645.870
d. Grondslag voor het kasstroomoverzicht. Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de directe methode.
Boekwaarde per 31-12-2009
2009 EUR
De aandelen Oikocredit UA zijn in de balans per 31 december 2010 gewaardeerd op de verkrijgingsprijs van 100 procent (200 euro) vanwege het feit dat Oikocredit UA aandelen tegen de nominale waarde uitgeeft en, indien de financiële positie van Oikocredit UA dit toelaat, ook terugkoopt tegen 100 procent. De intrinsieke waarde van de aandelen Oikocredit UA bedraagt per 31 december 2010 222,51 euro. Een deel van het bezit aan aandelen Oikocredit UA is door certificaathouders en participanten ONF aan ON geschonken en de vereniging houdt volgens de wensen van schenkers deze als ‘Duurzaam belegd’ in bezit: hierover kan niet vrijelijk worden beschikt. Daarnaast heeft de vereniging ook een deel van de eigen reserves belegd in aandelen Oikocredit UA. Het bestuur wil de doelstelling van de vereniging daarmee benadrukken.
Risico’s Liquiditeitsrisico is het risico dat de rechtspersoon niet de mogelijkheid heeft om de financiële middelen te verkrijgen die nodig zijn om aan de verplichtingen uit hoofde van de financiële instrumenten te voldoen. De vereniging heeft als grootste risico dat Oikocredit U.A. niet aan haar verplichtingen kan voldoen indien de vereniging de aandelen wil verkopen. Tevens wordt belegd in overige beleggingen. Doordat Oikocredit UA belegt in liquide beleggingen die dagelijks kunnen worden verhandeld wordt het liquiditeitsrisico beperkt. Kredietrisico is het risico dat de ene contractpartij van een financieel instrument niet aan haar verplichtingen zal voldoen, waardoor de rechtspersoon een financieel verlies te verwerken krijgt. Oikocredit UA handelt tegen de nominale waarde van 200 euro, terwijl de intrinsieke waarde van de aandelen tot op heden hoger is dan de nominale waarde. Er bestaat een risico dat de waarde van Oikocredit UA onder de 200 komt. Als bestuur wordt de ontwikkeling van het aandeel nauwlettend in de gaten gehouden. Indien er een risico bestaat dat het aandeel onder de 200 zakt zullen wij maatregelen nemen. Valutarisico is het risico dat de waarde van een financieel instrument zal fluctueren als gevolg van veranderingen van valutawisselkoersen. De aandelen Oikocredit UA worden in euro’s verhandeld. Derhalve is het valutarisico voor Oikocredit Ontwikkelingsvereniging nihil.
•
•
•
13
3. Overige effecten
7. Vorderingen en overlopende activa
2010 EUR ASN Mixfonds Obligaties Nederlandse Staat 5 1/2% 1998-2028
2009 EUR
3.362
3.209
99.920
93.000
Rente
103.282
96.209
Bijdrage voor Andersom
Totale Financiële vaste Activa
2010
2009
EUR
EUR
3.383.693 2.742.079
Vorderingen 4. Aandelen Oikocredit UA in voorraad ON houdt in principe een bepaalde voorraad aandelen OI aan om aan verzoeken tot uitgifte van certificaten van aandelen te kunnen voldoen. Waarbij de totale voorraad niet in de balans is verantwoord maar is toegelicht in de “niet uit de balans blijkende verplichtingen”. Per 31 december 2010 bedroeg deze voorraad 8.313 euro. In 2009 waren er meer bedragen ontvangen dan aandelen in voorraad, hierdoor ontstond er een verplichting van 59.947 euro voor de aankoop van aandelen. 5. Rekening courant gelieerde organisaties Dit betreft een rekening-courantvordering op SBONF van 126.000 euro (2009 130.572 euro), uit hoofde van de vergoeding voor marketing en administratie en de kosten die Oikocredit Nederland voor SBONF betaald heeft. De rekeningcourantverhoudingen worden in principe maandelijks of gedurende de maand afgerekend. Verder is onder de schulden een rekening-courantschuld op ONF van 175 euro (2009 vordering 22.314 euro) opgenomen. De rekening-courantverhoudingen worden in principe maandelijks of gedurende de maand afgerekend. 6. Vordering op gelieerde organisaties Dit betreft een vordering op Oikocredit UA van 5.556 euro voor de bijdrage van Oikocredit UA in de kosten van ON voor marketing en administratie (plaatsingsfee) (2009 schuld 3.000 euro)
14
2009 EUR
18.138
18.821
0
9.748
1.045
0
De specificatie is: Bijdrage Oikocredit UA
De kosten van effectentransacties worden in de Winst- en Verliesrekening verwerkt. De waarderingen van de onderliggende beleggingen heeft plaatsgevonden op basis van de meest recente beschikbare informatie ten tijde van het opmaken van de jaarrekening.
2010 EUR
ICCO bijdrage marketing activiteit
0
13.334
NCDO afrekening debatcampagne
0
20.000
Borgsommen bij TNT Post
2.780
2.780
Diversen
1.486
438
23.449
65.121
Saldo per 31 december
8. Spaarrekening. Dit betreft het saldo op een internetspaarrekening bij de ASN Bank. Dit tegoed is per direct opvraagbaar. Er wordt een variabele rente vergoed op de spaarrekening, deze wordt periodiek vastgesteld. 9. Rekening-courant Banken Dit betreft een rekening-courant rekening bij de ING Bank. Het saldo van de rekening-courant rekening is per direct opvraagbaar. Daarnaast is er een rekening-courant rekening ten behoeve van de bankgarantie voor de huurovereenkomst van het pand afgesloten.
Eigen vermogen 10. Bestemmingsfonds ’Duurzaam belegd’
2010 EUR
2009 EUR
Saldo per 1 januari Toename uit resultaat bestemming voorgaand boekjaar
2.355.379 1.747.511 606.688 607.868
Saldo per 31 december
2.962.067 2.355.379
Een groot deel van het eigen vermogen bestaat uit ontvangen schenkingen en giften waarbij bepaald is dat deze middelen duurzaam belegd moeten blijven in aandelen OI. Dit deel van het vermogen wordt ‘Duurzaam belegd’ genoemd en is te beschouwen als een niet-vrij uitkeerbare reserve. Het ontvangen dividend over dit bestemmingsfonds wordt jaarlijks in de exploitatie als opbrengst verantwoord.
Kortlopende schulden
11. Algemene reserve
12. Schulden en overlopende passiva 2010 EUR Saldo per 1 januari Exploitatieresultaat voorgaand boekjaar Continuiteitsreserve Saldo per 31 december
2009 EUR
1.289.758 80.509 -582.000
874.809 414.949 -543.000
788.267
746.758
De algemene ledenvergadering van mei 2010 heeft het voorstel van het bestuur geaccepteerd om het exploitatieoverschot van 2009 ten gunste van de algemene reserve te brengen.
De continuïteitsreserve De continuïteitsreserve is een deel van de algemene reserves berekend op 75 procent van de lasten in het afgelopen jaar. Voor 2009 was deze 543.000 euro. De lasten zijn vorig jaar gestegen. Voor mogelijke toekomstige tekorten of voor ontbinding van de vereniging, acht het bestuur het noodzakelijk de continuïteitsreserve wederom op 75% van de kosten vast te stellen op 582.000 euro voor 2010. Dit deel van de algemene reserve moet als een gebonden reserve worden gezien. Het restant eind 2010 (ter grootte van 788.267 euro) kan als ongebonden reserve worden gezien. Resultaat boekjaar
2010 EUR
2009 EUR
Bestemmingsfonds 'Duurzaam belegd' Exploitatieresultaat boekjaar
606.688 -1.386
607.868 80.509
Resultaat
605.302
688.377
Aan de algemene ledenvergadering van Oikocredit Nederland zal worden voorgesteld het exploitatieresultaat over 2010 ten laste van de algemene reserve te boeken.
Totale Eigen Vermogen
2010
2009
EUR
EUR
4.330.948 3.725.646
De specificatie is: Kosten ten behoeve van het kantoor Mailingkosten Debatcampagne Advertentiekosten Accountantscontrole Te betalen loonheffing en sociale lasten Te betalen successierechten over 2007 Te betalen overige kosten personeel Reservering vakantietoeslag en -dagen Te betalen declaraties Kosten communicatie, folders Diversen Saldo per 31 december
2010 EUR
2009 EUR
6.326 8.642 0 450 9.841 27.652 24.616 3.754 20.788 3.373 930 1.327
2.071 4.271 30.304 1.779 18.625 15.077 0 10.095 24.558 5.068 15.948 0
107.699
127.796
Niet uit de balans blijkende rechten en verplichtingen I Certificaten a. Certificering aandelen Oikocredit UA ON certificeert aandelen OI voor particulieren en instellingen in Nederland die niet rechtstreeks aandelen OI kunnen kopen. Dit is een van de doelstellingen van ON. De middelen (gelden of dividendrechten) die ON van deze particulieren of instellingen verkrijgt, worden integraal gebruikt voor aankoop van aandelen OI waartegenover ON certificaten van aandelen verstrekt en registreert. Als gevolg van deze certificering heeft ON per ultimo 2010 voor een bedrag van 19.466.759 euro aandelen OI (ultimo 2009 21.070.977 euro) en heeft zij voor eenzelfde bedrag certificaten van aandelen OI verstrekt. Dit bedrag is lager dan in 2009 omdat er voor meer dan 1,6 miljoen euro aan certificaten overgegaan is naar de Protestantse Kerk in Nederland (PKN). Bij de PKN aangesloten kerken hebben er voor gekozen hun certificaten via de PKN te laten registreren. Daarnaast zijn er ook in 2010 certificaathouders overgegaan naar ONF. b. Terugkoop uitgegeven certificaten ON verleent haar medewerking bij terugkoop van uitgegeven certificaten wanneer zij de ingekochte certificaten weer aan anderen kan uitgeven of, indien dit niet het geval is, wanneer OI bereid is de aandelen in te kopen. ON en OI zijn niet verplicht tot terugkoop van uitgegeven certificaten respectievelijk uitgegeven aandelen, maar beide organisaties hebben wel een inspanningsverplichting op zich genomen. Tot op heden konden alle ter terugkoop aangeboden certificaten tegen de nominale waarde van de certificaathouders worden ingenomen.
15
II Dividend a. Dividend Oikocredit UA ON heeft in 2009 403.784 euro dividend ontvangen op de aandelen OI die zij houdt voor de certificaathouders. Dit bedrag is doorbetaald aan de certificaathouders of op aanwijzing van de certificaathouder gebruikt voor herbelegging in aandelen OI of verrekend als contributie dan wel als gift geboekt. Dit dividend was een bestemming van het resultaat van OI over 2009. OI zal naar verwachting over 2010 dividend uitkeren, dat in de jaarstukken van OI 2010 als uit te betalen dividend zal worden opgenomen. De certificaathouders hebben eind 2010 nog geen recht op dit mogelijk vast te stellen dividend dat op kasbasis wordt verwerkt. Door het bestuur van OI zal waarschijnlijk aan de algemene ledenvergadering van OI worden voorgesteld over 2010 een dividend van 2 procent uit te keren, hetzelfde als over 2009. In juni 2011 zal hierover een beslissing worden genomen. Dit betekent dan, onder voorbehoud van het besluit van de algemene ledenvergadering van OI in juni 2011, rekening houdend met deze 2 procent: Een te ontvangen dividend OI over gecertificeerde aandelen van de vereniging na dat besluit; Een verplichting van dezelfde omvang van ON tot doorbetaling aan de certificaathouders; Een verwacht dividend voor ON over de eigen aandelen van 55.000 euro.
V Contract Oikocredit Nederland Fonds ON heeft met SBONF een overeenkomst gesloten op grond waarvan de vereniging de administratie en de promotionele activiteiten voor ONF verzorgt. Daarmee wordt de bestaande situatie van voor de oprichting van ONF in grote lijnen gecontinueerd. Tot 2004 stond de vereniging garant voor eventuele tekorten van ONF. Met ingang van 2005 is er een andere kostentoedeling tussen ON en SBONF afgesproken, waardoor de vereniging niet langer garant staat voor het Fonds.
Toelichting op de Exploitatierekening over 2010
•
Baten
•
13. Contributies en donaties Het aantal leden is licht gegroeid in 2010 ten opzichte van 2009, de licht stijgende lijn in ledengroei zet zich door. In 2010 was de Oikocreditcampagne als activiteit gericht op ledengroei (en kapitaalgroei). Daarnaast leidde ook dit jaar de eindejaarsmailing opnieuw tot ledengroei. Het netto aantal leden is in 2010 gestegen met 28 tot 8443, een hogere groei was voorzien in de begroting. Een relatief groot aantal opzeggingen in 2010 werd veroorzaakt doordat een groot deel van onze achterban op leeftijd is. De minimum contributie over 2010 bedroeg 20 euro. Een aantal leden en donateurs draagt meer bij dan de minimum contributie, zodat de ontvangen bedragen boven de begroting lagen in 2010.
•
b. De wijze van dividendberekening is met ingang van 2003 door OI als volgt vastgesteld: Over het bezit van aandelen OI per ultimo boekjaar wordt 100 procent van het dividend uitgekeerd, voorzover dat aantal aandelen op 31 december van het voorgaande jaar ook aanwezig was. Over het bezit van aandelen OI per ultimo boekjaar wordt 50 procent van het dividend uitgekeerd, voorzover dat aantal aandelen op 30 juni van dat boekjaar ook aanwezig was, maar nog niet per einde van het voorgaande jaar. Over het bezit van aandelen OI per ultimo boekjaar wordt 25 procent van het dividend uitgekeerd, voorzover dat aantal aandelen op 30 juni van het boekjaar nog niet aanwezig was. Over het bezit van aandelen OI per 30 juni van dat boekjaar wordt 50 procent van het dividend uitgekeerd, voorzover dat aantal aandelen op 31 december van het voorgaande jaar wel aanwezig was maar niet meer per ultimo boekjaar. ON maakt op bovenstaande dividendberekening één uitzondering: Over het bezit aan certificaten van aandelen OI per ultimo boekjaar wordt 0 procent van het dividend uitgekeerd, voorzover dat aantal aandelen op 30 november van het boekjaar nog niet aanwezig was.
• •
• •
•
III Lijfrentes Er zijn verschillende mensen die aan ON een periodieke schenking hebben gedaan in de vorm van een lijfrente. Op basis daarvan mag ON over 2011 verwachten: een bedrag van 57.088 euro met als bestemming Duurzaam Belegd, en 4.400 euro met vrije bestemming. Aan toegezegde bedragen is er in totaal nog een bedrag van 230.432 euro te verwachten afhankelijk van de looptijd van de lijfrente. 16
IV Huur Vanaf 1 oktober 2004 is een huurcontract gesloten voor de huidige locatie, Herculesplein 207a, met een looptijd van 5 jaar en een jaarlijkse huur van ongeveer 30.000 euro. Het huurcontract is niet tussentijds opzegbaar. Er is een bankgarantie afgegeven door ING voor dit huurcontract. Per 1 oktober 2009 is dit contract met 5 jaar verlengd.
14. Dividend op aandelen Oikocredit UA Een aantal certificaathouders bestemt zijn dividend als gift of als lidmaatschapscontributie aan Oikocredit Nederland. Deze bedragen zijn bij giften respectievelijk contributie verantwoord. Het ontvangen dividend is hoger dan begroot door stijging in eigen aandelen Oikocredit UA in voorgaande jaren en een groei door aandelen duurzaam belegd de laatste jaren. Dit zet zich ook voor 2010 door. De dividenduitkering van Oikocredit UA aan ON heeft vooral betrekking op: de aandelen Oikocredit Duurzaam belegd en eigen aandelen Oikocredit UA gehouden uit de reserves; de teruggekochte certificaten; de werkvoorraad in bezit van ON.
• • •
15. Bijdrage Oikocredit UA Oikocredit UA vergoedt jaarlijks een bijdrage aan de steunverenigingen op basis van het aantal beleggers en het bestaande uitstaande vermogen (bestandsfee) en de nettokapitaalinstroom in het boekjaar (plaatsingsfee). Deze inkomsten waren voor 2010 voorzichtig begroot. De werkelijk ontvangen bedragen liggen daarom boven de begroting, daarnaast heeft Oikocredit een voorziene wijziging in het systeem al in 2010 doorgevoerd.
16. Bijdrage Stichting Beheer ONF SBONF heeft de werkzaamheden van administratie en marketing uitbesteed aan ON. Sinds 2005 vindt een kostenallocatie plaats tussen ON en ONF. Deze kosten zijn doorberekend aan SBONF conform de afspraken tussen ON en SBONF. De doorbelasting is in 2010 gelijk aan het begrote bedrag omdat het bedrag gemaximeerd is op 270.000 euro voor 2010. 17. Beheersvergoeding Iedere certificaathouder betaalt een jaarlijkse beheersvergoeding van 0,45 procent over het tegoed per 30 juni van het jaar, met een maximum van 500 euro. De beheersvergoeding is gedaald ten opzichte van 2009 doordat er in 2010 (37.922 euro) een aantal certificaathouders hun certificaten omgezet hebben in participaties ONF. Voorzover aangesloten kerken sinds 2009 hun tegoed laten administreren bij de PKN vergoedt de PKN nog 5 jaar een beheersvergoeding over de overgedragen bedragen. Dit is voor het eerst in 2010 gebeurd. Er is 23.769 euro vergoed door de PKN.
Lasten 18. Personeelskosten De personeelskosten zijn als volgt onderverdeeld:
Salarissen Sociale lasten Pensioenlasten Overige personeelskosten Kosten ten laste van de debatcampagne
2010 EUR
2009 EUR
307.525 42.203 22.273 15.396 0
273.175 36.450 20.211 10.468 -26.513
387.397
313.791
Omgerekend naar voltijds dienstverband waren eind 2010 5,4 betaalde werknemers in dienst (eind 2009 4,6 fte). De personeelskosten zijn gestegen door een groei in personeel. Bij de marketingafdeling heeft in 2010 uitbreiding plaatsgevonden (0,8 fte) Naast de normale groei in salaris door middel van periodieken zijn de salarissen in 2010 niet gestegen. Wel is de eindejaarsuitkering verhoogd van 5,4 naar 8,3%. Doordat er in 2010 meer uren gewerkt zijn dan het vaste aantal uren zijn de kosten voor personeel verder gestegen. De pensioenlasten zijn hoger dan in voorgaand jaar omdat in 2010 een correctie op oude jaren heeft plaatsgevonden. Ten behoeve van de medewerkers is een pensioenregeling getroffen bij PGGM. Dit betreft een bedrijfstakpensioenfonds en er is derhalve geen verplichting ten aanzien van RJ 271 opgenomen conform de geldende wet- en regelgeving. Het betreft een middelloonregeling.
19. Bureaukosten
Hieronder zijn de volgende bedragen geboekt: Huisvestingskosten Administratiekosten Rente en bankkosten
2010 EUR
2009 EUR
34.860 86.138 1.915 122.913
35.714 89.474 1.816 127.004
De administratiekosten zijn als volgt onder te verdelen:
2010 EUR
2009 EUR
Accountantscontrole
13.864
13.625
Juridisch advies Porti Kantoorbenodigdheden Automatiseringswerkzaamheden Kopiëren Telefoon Afschrijvingen Verzekeringen Kosten mailings Nagekomen kosten mailings 2009 Diversen Aanvraag subsidie Doorbelasting kosten debatcampagne
238 7.497 6.565 8.860 4.189 1.269 5.445 2.031 29.115 3.446 3.619 0 0
1.428 6.288 4.799 10.815 3.994 2.352 6.534 935 23.198 0 1.700 16.660 -2.854
86.138
89.474
De jaarrekening wordt gecontroleerd door Pricewater houseCoopers Accountants N.V.. Op basis van een offerte worden de kosten in rekening gebracht bij ON. Alle kosten worden zoveel mogelijk aan de verschillende projecten toegerekend, maar dat is niet altijd mogelijk. Vanaf oktober 2008 wordt er gebruik gemaakt van een vrijstelling van het prospectus in de Wft, daardoor zijn er in 2009 geen kosten meer geweest ten behoeve van het prospectus. De automatiseringskosten zijn in het verleden gegroeid, maar in 2010 weer gedaald. De kosten van telefoon zijn gedaald doordat er met een andere telefoonmaatschappij gebeld wordt. De kosten voor kantoorbenodigdheden zijn gestegen door het drukken van papieren met het nieuwe logo; de kosten van kopiëren zijn gestegen door meer kopieën op kantoor voor de Oikocreditcampagne. De kosten van mailings zijn gestegen door vooral de mailing van de diverse jaarverslagen. Daarnaast zijn er nagekomen kosten van de mailings over 2009 geweest in 2010. In 2009 liep het project ‘debatcampagne’.
17
20. Verenigingskosten
• Hieronder vallen de volgende posten: Bestuurskosten Algemene ledenvergadering Kosten relaties
2010 EUR
2009 EUR
10.050 2.527 6.663 19.240
4.526 2.706 3.018 10.250
Onder de post Bestuurskosten vallen alle kosten voor de vergaderingen van bestuur en de commissies die direct aan het bestuur rapporteren. De kosten zijn in 2010 hoger omdat er 2 zogenaamde ‘heidedagen’ hebben plaatsgevonden met Oikocredit, 1 met bestuur en staf en 1 met bestuur, staf en mensen van OI. Onder de post Kosten relaties vallen de kosten voor het bijwonen van de jaarlijkse algemene ledenvergadering van Oikocredit UA. In 2010 vond deze vergadering plaats in Brazilië – Foz do Iguaçu (2009 Amersfoort – Soesterberg). Hierdoor zijn de kosten hoger dan in 2009. Daarnaast vallen hieronder de kosten voor het bijwonen van de lentevergadering (spring meeting) van de steunverenigingen. In 2010 was de vergadering in Mechelen, België.
21. Wervingskosten Hieronder vallen de volgende posten:
• •
• • • • •
kritisch naar uitgaven gekeken wordt om met minder geld toch meer inflow te behalen. Training Vrijwilligers: de kosten waren in 2009 hoger doordat er meer trainingen waren dan in 2010 met deels externe trainers. Het aantal nieuwe vrijwilligers nam toe in 2010. Communicatiematerialen: In 2010 zijn diverse materialen met nieuwe logo’s gedrukt en gemaakt. Educatie: een belangrijke rol voor de vereniging is de educatieve rol. Ook in 2009 zijn hiervoor vergelijkbare kosten gemaakt voor lesmaterialen. Er lopen een aantal projecten op dit gebied Day4Change. Aanvullende activiteiten in 2010 Fair Trade (project African Spirit) en Fair Finance. De kosten van Contactpersonen zijn gestegen ten opzichte van 2009 doordat er in 2010 nieuwe apparatuur ter beschikking gesteld is aan de regio’s. De kosten van Ledenwerving zijn gedaald omdat er minder activiteiten plaatsvonden op dit gebied. De kosten van de Oikocreditcampagne worden separaat verantwoord. De acties voor Kapitaalwerving zijn in 2010 geïntensiveerd. In 2010 geen kosten voor Marktonderzoek De activiteiten op gebied van reclame betreffen een belangrijke verschuiving in de richting van gratis stoppers. Door deze gerichte reclame / campagnes op radio en TV willen we de naamsbekendheid van Oikocredit vergroten.
22. Overige lasten Hieronder vallen nagekomen kosten van de debatcampagne die bij het opmaken van de jaarrekening 2009 niet bekend waren.
Overige opbrengsten
Training vrijwilligers Public Relations Educatie Contactpersonen-organisatie Doelgroepen Acties ledenwerving Fondsenwerving Acties kapitaalwerven Betaalde radioreclame Betaalde advertenties vakbladen Betaalde advertenties in kranten Mediabeleid en internet Oikocreditcampagne Campagne Mind their Business Televisie campagne Communicatiematerialen Marktonderzoek Diversen
•
18
2010 EUR
2009 EUR
1.860
3.811
1.843 9.841 13.680 3.099 1.932 186 15.645 32.537 11.045 17.850 938 20.465 11.096 59.892 10.180 0 1.238
3.953 373 12.771 1.869 4.964 5.514 11.154 0 5.762 17.641 4.830 0 0 0 8.114 12.034 1.368
213.327
94.158
In de begroting was een raming op basis van 4% van de netto inflow conform het strategisch plan aangehouden. De wervingskosten zijn lager dan begroot doordat er steeds
23. Giften en schenkingen
Ontvangen aan giften Ontvangen aan lijfrentes
2010 EUR
2009 EUR
56.583 5.000
51.857 4.050
61.583
55.907
De giften en schenkingen wisselen jaarlijks sterk en zijn nauwelijks voorspelbaar. Afwijkingen van de begroting zijn onvermijdbaar. Vooral door deze giften en schenkingen was het mogelijk het begrote en structurele negatieve resultaat uit activiteiten om te zetten in een positief saldo en zo een reserve op te bouwen voor de vereniging. Een onderdeel bij de post Giften en schenkingen, ook van certificaten, zijn de schenkingen door middel van lijfrentes, waarbij iemand zich door middel van notariële akte verbindt gedurende minimaal 5 jaar een bepaald bedrag aan ON te schenken. Bezoldiging bestuurders en managementteam Het bestuur van Oikocredit Nederland bestaat uit vrijwilligers. Er hebben geen betalingen anders dan vergoeding voor gemaakte kosten aan bestuurders van de vereniging
plaatsgevonden. De bestuurders van ON hebben geen certificaten van aandelen Oikocredit UA. Het bestuur bestond in 2010 uit 7 personen. De gedeclareerde bestuurskosten bedroegen 4.115 euro. Het management team van Oikocredit Nederland is belast met de dagelijkse leiding en bestaat uit 2 personen, de heer O. Albrecht en de heer J. van de Ven.
Overige gegevens Voorstel verwerking resultaat Van het resultaat over 2010 ad 605.302 euro wordt 606.688 euro in overeenstemming met de bepaling van de gevers aan het bestemmingsfonds ‘Duurzaam belegd’ toegevoegd. Het restant betreft het exploitatieresultaat over 2010 en bedraagt 1.386 euro negatief. Het bestuur stelt de algemene ledenvergadering voor het resultaat ten laste van de reserves te brengen.
Gebeurtenissen na balansdatum Er hebben zich na balansdatum geen gebeurtenissen voorgedaan die van belang zijn voor de jaarrekening 2010. Algemeen nut beogende instelling (ANBI) Oikocredit Nederland heeft bij de belastingdienst een verzoek tot erkenning als algemeen nut beogende instelling ingediend. De erkenning is verleend in 2008, waardoor er geen successierechten en schenkingsrechten verschuldigd zijn over schenkingen en legaten aan Oikocredit Nederland.
19
5. Cijfers van vijf jaar 2006-2010: Oikocredit Nederland, Oikocredit Nederland Fonds en Oikocredit 2010 2009 2008
2007
2006
Aantal leden/donateurs
8.443
8.415
8.202
8.020
7.891
groei aantal leden Aantal beleggers groei aantal beleggers
28 9.198 174
213 9.024 -138
182 9.162 165
129 8.997 455
366 8.542 583
In Euro ( x 1000) 22.755 3.288
23.657 2.586
26.676 2.316
25.898 1.569
23.230 1.044
Uitstaande certificaten van aandelen
19.467
21.071
24.360
24.329
22.186
Mutatie ingelegd kapitaal (bruto) Terugbetaling Mutatie ingelegd kapitaal (netto) = jaargroei
-1.592 -12 -1.604
-2.592 -697 -3.289
557 -526 31
2.615 -472 2.143
1.011 -633 378
4.356 2.962 1.394 23
3.727 2.355 1.372 81
3.037 1.748 1.289 415
2.277 1.403 874 267
1.599 992 607 24
Oikocredit Nederland Fonds Mutatie ingelegd kapitaal (bruto) Terugbetaling Mutatie ingelegd kapitaal (netto) = jaargroei
10.078 -2.897 7.181
8.527 -2.957 5.570
9.342 -2.643 6.699
9.834 -1.836 7.998
8.132 -950 7.182
Aandelen Oikocredit Ingelegd kapitaal ONF verhouding% tov. ONF ingelegd
65.000 72.533 89,61%
58.400 65.351 89,36%
53.250 59.781 89,08%
47.650 53.082 89,77%
39.769 45.085 88,21%
Vermogen ONF Resultaat ONF (na dividend) TER**
707 58 0,45%
649 82 0,45%
567 323 0,45%
244 90 0,45%
154 36 0,45%
Totaal ingelegd ON/ONF Mutatie ingelegd kapitaal (netto) gemiddeld over 5 jaar 9,12% 10 jaar 12,8% Terugbetaling % terugbetaling tov totaal ingelegd
92.000 5.578 6,45%
86.422 2.281 2,71%
84.141 6.730 8,69%
77.411 10.140 15,07%
67.271 7.560 12,66%
-2.909 -3,16%
-3.654 -4,23%
-3.169 -3,77%
-2.308 -2,98%
-1.583 -2,35%
Oikocredit Aandelenkapitaal Goedgekeurde projecten Dividend*** Totaal bezit aandelen door ON/ONF % bezit Oikocredit Nederland Intrinsieke waarde
477.332 423.994 2,00% 87.755 19,50% 222,51
413.008 423.994 2,00% 82.057 19,87% 219,77
358.016 410.803 2,00% 79.926 22,32% 215,27
324.706 353.430 2,00% 73.548 22,65% 214,60
276.326 263.694 2,00% 62.999 22,80% 212,43
Oikocredit Nederland Aandelen Oikocredit Eigen aandelen Oikocredit
Vermogen ON Duurzaam belegd Vrij besteedbaar vermogen* Resultaat ON (excl. Duurzaam belegd)
*) Inclusief de continuïteitsreserve **) TER is de verhouding tussen de totale kosten en het belegd vermogen ***) Vermoedelijk wordt over 2010 2% dividend uitgekeerd (ter beslissing van de AGM van Oikocredit in 2011)
20
Oikocredit, een van de grootste particuliere financiers van de microkredietsector ter wereld, werkt al vijfendertig jaar aan armoedebestrijding door leningen ter beschikking te stellen aan ondernemende mensen. Oikocredit is ervan overtuigd dat arme mensen in ontwikkelingslanden zelf in staat zijn een beter bestaan op te bouwen. Dankzij microfinanciering kunnen ze voor hun eigen inkomen zorgen.
Coverfoto: Barefoot Power. Een vertegenwoordiger laat een met zonne-energie oplaadbare lamp zien aan een potentiële koper. Oikocredit investeert in Barefoot Power, dat als doel heeft om ontwikkelingslanden van duurzame energie te voorzien. Foto’s binnenwerk: Oikocredit, tenzij anders vermeld.
Oikocredit is een coöperatieve financiële instelling die – onder eerlijke voorwaarden – leningen of investeringskapitaal verstrekt aan microfinancieringsinstellingen, (fair trade-) coöperaties en midden- en kleinbedrijf in ontwikkelingslanden. Het kapitaal daarvoor trekt Oikocredit wereldwijd aan door de uitgifte van aandelen. Nederlandse particulieren, organisaties, bedrijven en overheden kunnen investeren in het Oikocredit Nederland Fonds (ONF), een erkend sociaalethisch beleggingsfonds. De Stichting Beheer Oikocredit Nederland Fonds beschikt over een vergunning van de Autoriteit Financiële Markten op grond van de Wet op het financieel toezicht. Het prospectus en de financiële bijsluiter zijn te downloaden van www. oikocreditnederlandfonds.nl of op te vragen bij Oikocredit Nederland. Oikocredit Nederland, een vereniging met ruim 8400 leden en donateurs en ruim 150 vrijwilligers, geeft bekendheid aan Oikocredit en verzorgt de administratie van het ONF.
www.oikocreditnederland.nl
Oikocredit Nederland
Bezoekadres:
Postbus 85015
Herculesplein 207 A
I: www.oikocreditnederland.nl
3508 AA Utrecht
(Galgenwaard Noord)
I: www.oikocreditnederlandfonds.nl
T: 030 234 10 69
3584 AA Utrecht
Bankrekening: 12 61 695
F: 030 299 30 80
E:
[email protected]
K.v.K. nr. 40 50 60 29
