Jaarverslag Leerplicht Schooljaar 2012-2013
TEAM LEERPLICHT Sector Dienstverlening Afdeling Maatschappelijke Zaken Cluster leerplicht Leerplichtambtenaar Administratieve ondersteuning: Applicatie medewerker: Beleidsmedewerker: Hoofd Maatschappelijke Zaken:
Korrie Kuys-Sjoerdsma Hanny Stork Renata van der Molen Gerda van Petten Anita Ottens Jessica van Taunay (afdeling WOC, sector Stadsbeheer) Debora Rippens
Heerhugowaard, december 2013
1 Jaarverslag Leerplicht schooljaar 2012-2013 Gemeente Heerhugowaard
Inhoudsopgave
1. Inleiding ...................................................................................................................................... 3 2. De feiten ...................................................................................................................................... 3 2.1 Leerplichtadministratie .....................................................................................................................................3 2.2 Behandelde leerplichtzaken (zie tabel 1 in bijlage 1) ......................................................................................3 2.3 Verzuim (zie tabel 3 in bijlage 1) .....................................................................................................................3 2.4 Absoluut verzuim .............................................................................................................................................4 2.5 Relatief verzuim ...............................................................................................................................................4 2.6 Proces-verbaal .................................................................................................................................................4 2.7 Vrijstellingen leerplicht (zie tabel 4 in bijlage 1) ..............................................................................................5 2.8 Zorgadviesteams (ZAT) Voortgezet Onderwijs ...............................................................................................5 2.9 Permanente Commissie Leerlingenzorg-smal (PCL-smal) .............................................................................5
3. Samengevat ................................................................................................................................ 5 4. Ontwikkelingen schooljaar 2012-2013...................................................................................... 6 4.1 Leerplichtadministratie .....................................................................................................................................6 4.2 Beleid Openbaar Ministerie (OM); Aanwijzing en handleiding strafrechterlijke aanpak schoolverzuim .........6 4.3 Beleid Openbaar Ministerie (OM); Veiligheidshuis regio Alkmaar ..................................................................6 4.4 Beleid Openbaar Ministerie (OM); Justitieel casusoverleg =>Zo Spoedig Mogelijk-overleg ..........................6 4.5 Dag van de Leerplicht ......................................................................................................................................6 4.6 Digitaal verzuimloket........................................................................................................................................7 4.7 voorlichting en preventie ..................................................................................................................................7 4.8 Thuiszitters.......................................................................................................................................................7 4.9 Zieke leerlingen................................................................................................................................................7 4.10 Tienerzwangerschappen/moeders ................................................................................................................8 4.11 Transferium ....................................................................................................................................................8 4.12 Passend Onderwijs ........................................................................................................................................8
Bijlage 1. Tabellen ........................................................................................................................ 11 Bijlage 2. Begrippenlijst .............................................................................................................. 12
2 Jaarverslag Leerplicht schooljaar 2012-2013 Gemeente Heerhugowaard
1. Inleiding Voor u ligt het jaarverslag leerplicht over het schooljaar 2012-2013. Met het jaarverslag wordt uitvoering gegeven aan artikel 25 van de Leerplichtwet 1969. In het jaarverslag is de omvang van het verzuim en voortijdig schoolverlaten van leerplichtige jongeren in Heerhugowaard in beeld gebracht. Tevens informeren wij u over de laatste ontwikkelingen op leerplichtgebied.
2. De feiten 2.1 Leerplichtadministratie In juli 2013 staan in totaal 9.007 leerplichtige jongeren ingeschreven in de leerplichtadministratie (leeftijdscategorie 01-08-1994 t/m 31-07-2007). Via de administratie vindt controle plaats of jongeren al dan niet staan ingeschreven. Wanneer niet bekend is bij welke school of onderwijsinstituut jongeren staan ingeschreven, worden de ouders/verzorgers aangeschreven om op te geven waar hun zoon of dochter onderwijs volgt. 2.2 Behandelde leerplichtzaken (zie tabel 1 in bijlage 1) Om inzicht te krijgen in het intensieve karakter van de individuele leerplichtzaken wordt dit aangegeven met een indicatie. Leerplichtzaken variëren van licht tot zeer intensief en/of bemiddeling door de leerplichtambtenaren (zie tabel 2 in bijlage 1). De leerplichtambtenaren bemerken dat sommige zaken niet volstaan met de zwaarte indicatie “zeer intensief”. Zij overstijgen deze kwalificatie ruimschoots. Dit zijn bijvoorbeeld zaken die een heel schooljaar voortduren. Om die reden is in schooljaar 2011-2012 jaar de zwaarte ZXL toegevoegd.
Leerplichtzaken komen op diverse manieren bij de leerplicht binnen. Via schoolverzuimmeldingen, schorsingsmeldingen, leerplichtadministratie, buurtbewoners, (advies)vragen door ouders/scholen/hulpverleningsinstellingen, via zorgadviesteam-bespreking of via buurtnetwerken. In totaal zijn er 573 leerplichtzaken geregistreerd. Ten opzichte van vorig schooljaar is dit een toename van 140 zaken. Van deze leerplichtzaken zijn 12 jongeren als voortijdig schoolverlater geregistreerd. Vorig schooljaar betrof dit 22 jongeren. 2.3 Verzuim (zie tabel 3 in bijlage 1) Verzuim is onderverdeeld in absoluut verzuim en relatief verzuim (inclusief te laat komen). In totaal zijn er 359 verzuimmeldingen geregistreerd, daarvan waren 341 verzuimmeldingen in het landelijke registratiesysteem van de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO). 3 Jaarverslag Leerplicht schooljaar 2012-2013 Gemeente Heerhugowaard
Het betrof in totaal 288 leerlingen (bij sommige van deze leerlingen was dus sprake van meer dan 1x verzuim).
2.4 Absoluut verzuim Er is sprake van absoluut verzuim als jongeren niet ingeschreven staan bij een school of onderwijsinstituut en er geen vrijstelling is verleend. In totaal is er bij 3 leerlingen sprake geweest van absoluut verzuim. In de loop van het schooljaar zijn 2 jongeren weer ingestroomd als leerling bij een Regionaal Opleidings Centrum (ROC). De andere leerling is per augustus 2013 ingestroomd in het speciaal onderwijs. 2.5 Relatief verzuim Relatief verzuim is onderverdeeld in luxe verzuim en signaal verzuim. Bij signaal verzuim is er veelal sprake van onderliggende problematiek, gedacht kan worden aan o.a. gedragsproblematiek, psychische problemen, verslavingsproblematiek, problemen binnen het gezin, conflicten op school, pesten, problemen met leren, te laat komen etc. NB: Door de digitale verwerking van de verzuimmeldingen in DUO is het onderscheid van de verschillende verzuimsoorten met achterliggende oorzaken in het afgelopen schooljaar niet uit het leerplichtpakket kunnen halen. In totaal is er bij 285 leerlingen relatief verzuim geregistreerd. NB: dit is inclusief luxe verzuim Het relatief verzuim onderverdeeld per onderwijssoort geeft het volgende beeld: Basisonderwijs en speciaal basisonderwijs Voortgezet onderwijs (Voortgezet) Speciaal Onderwijs
9 leerlingen 268 leerlingen 8 leerlingen
2.6 Proces-verbaal In totaal zijn er 19 processen-verbaal opgemaakt, waarvan 2 nog betrekking hadden op het vorige schooljaar 2011-2012.
4 Jaarverslag Leerplicht schooljaar 2012-2013 Gemeente Heerhugowaard
Het ging om de categorieën: Absoluut verzuim: Luxe verzuim: Signaal verzuim: HALT:
1 proces-verbaal naar de ouder (betrof 2 leerlingen over schooljaar 2011-2012). 10 processen-verbaal opgemaakt aan ouders (waarvan 1 uit 2011-2012). 7 processen-verbaal, waarvan alle 7 alleen aan de jongere. 1 proces-verbaal (deze is positief afgerond. Het verzuim van deze leerling is gestopt.)
2.7 Vrijstellingen leerplicht (zie tabel 4 in bijlage 1) In de Leerplichtwet zijn diverse vrijstellingsgronden waar ouders een beroep op kunnen doen. Een uitzondering hierop is artikel 11 lid c., dit zijn schorsingen van de leerling door de school. In totaal is er 145 keer sprake geweest van vrijstelling en bij 42 leerlingen is er een beroep gedaan op één van de vrijstellingsgronden. Deze vrijstellingen en de aantallen zijn terug te vinden in tabel 4 in de bijlage 1. 2.8 Zorgadviesteams (ZAT) Voortgezet Onderwijs In de scholen van voortgezet onderwijs zijn zorgadviesteams actief. In schooljaar 2012-2013 zijn in de zorgteams van de scholen in Heerhugowaard 80 jongeren uit Heerhugowaard ingebracht. 2.9 Permanente Commissie Leerlingenzorg-smal (PCL-smal) Er zijn dit schooljaar 6 jongeren door de leerplichtambtenaren ingebracht bij de PCL-smal voor advies of om in aanmerking te komen voor een reboundvoorziening. Dit zijn onderwijsvoorzieningen die tijdelijke opvang verzorgen voor leerlingen met (gedrags)problemen.
3. Samengevat Hieronder volgt een samenvatting van de onder punt 2 gepresenteerde feiten en cijfers. De cijfers zijn afgezet tegen de cijfers van vorig schooljaar: -
Er is een toename in het totaal van behandelde zaken, namelijk van 433 in schooljaar 2011-2012 naar 573 in schooljaar 2012-2013. Deze toename is voornamelijk toe te schrijven aan de toegenomen meldingen van schoolverzuim in het landelijke registratiesysteem van de DUO. Daarnaast is het aantal meldingen afgelopen schooljaar vermoedelijk toegenomen door de informatiebijeenkomst over ziekteverzuim d.d. 22 november 2012 (zie paragraaf 4.9).
-
Er is een enorme toename in het aantal administratieve zaken. Van 64 in schooljaar 2011-2012 naar 235 in schooljaar 2012-2013. Dit zijn 171 dossiers meer dan vorig schooljaar die administratief zijn afgehandeld. Dit komt onder andere door een forse toename van het meldingen van leerlingen die te laat komen. De zogenoemde te-laat-kom meldingen. Er is geen direct verband aan te wijzen, maar vermoedelijk is het aantal meldingen toegenomen door de invoering van het spijbelspreekuur cq het te-laat-kom spreekuur (zie paragraaf 4.7).
-
Het aantal lichte zaken is nagenoeg gelijk gebleven. In schooljaar 2011-2012 bedroeg het aantal 289 en in schooljaar 2012-2013 bedroeg het aantal 292.
-
Er is een afname van het aantal meer intensieve zaken. In het schooljaar 2011-2012 bedroeg het aantal 50 en in het schooljaar 2012-2013 bedroeg het aantal 33.
-
Er is een afname van het aantal zeer intensieve zaken. In 2011-2012 bedroeg het aantal 23 in het jaar 20122013 bedroeg het aantal 6.
-
Het aantal zaken in de categorie ZXL is gelijk gebleven. In 2011-2012 bedroeg het aantal 7 en in schooljaar 2012-2013 bedroeg het aantal ook 7.
-
Er is een forse toename in het aantal schoolverzuimmeldingen van 163 in schooljaar 2011-2012 naar 359 in schooljaar 2012-2013 (196 meldingen meer dan vorig schooljaar). De toename in het totaal aantal verzuimmeldingen is een gevolg van de toename van de meldingen ziekteverzuim en de te-laat-kom meldingen.
-
Er is een afname van het aantal opgemaakte processen-verbaal. In 2011-2012 bedroeg het aantal 28 en in schooljaar 2012-2013 bedroeg dit aantal 19. 5
Jaarverslag Leerplicht schooljaar 2012-2013 Gemeente Heerhugowaard
-
Er is een toename in het aantal geregistreerde vrijstellingen, namelijk van 104 in schooljaar 2011-2012 naar 145 in schooljaar 2012-2013
-
Er zijn 6 aanmeldingen bij de Permanente Commissie Leerlingenzorg-smal gedaan. Vorig schooljaar betrof dit 2 aanmeldingen.
4. Ontwikkelingen schooljaar 2012-2013 4.1 Leerplichtadministratie Het huidige leerplichtpakket voldoet niet aan de wensen van de gebruikers. Het maken van rapportages is ingewikkeld. Ook wordt aansluiting op registratiesystemen van de regio gemist. Aanbeveling: In 2014 het proces Leerplicht doorlichten en het proces beschrijven. Belangrijk is om hierin de regionale ontwikkelingen mee te nemen (3 Decentralisaties en de Sociale Dienst Regio Alkmaar ((SRA). Ook aansluiting met het registratiesysteem van Leerlingenvervoer en het registratiesysteem van de regiogemeenten strekt tot de aanbeveling. Op basis van deze procesbeschrijving de functionele eisen bepalen en een weloverwogen keuze maken voor een leerplichtpakket. 4.2 Beleid Openbaar Ministerie (OM); Aanwijzing en handleiding strafrechterlijke aanpak schoolverzuim De aanwijzing en handleiding strafrechterlijke aanpak schoolverzuim is vorig schooljaar ongewijzigd gebleven. De laatste wijziging was in schooljaar 2011-2012. In het afgelopen schooljaar heeft het team leerplicht de handhaving conform deze handleiding uitgevoerd. Dit betekent dat er op uniforme wijze is gewerkt volgens het stappenplan onderzoek schoolverzuim. 4.3 Beleid Openbaar Ministerie (OM); Veiligheidshuis regio Alkmaar In het schooljaar 2012-2013 is binnen het Veiligheidshuis een „Jeugd Risico Overleg‟ (JRO) opgestart. Het JRO komt 2x per maand bij elkaar. Leerplicht Heerhugowaard heeft op afroep zitting in dit overleg. Afgelopen schooljaar zijn er relatief weinig Heerhugowaardse jongeren besproken in dit overleg. Leerplicht is daardoor slechts 4x aangeschoven. Aanbeveling: In het schooljaar 2013-2014 wordt er door het team Veiligheid gestart met een groepsaanpak voor Heerhugowaardse jongeren die zich ophouden in groepen. Het is op dit moment nog niet duidelijk wat deze groepsaanpak zal opleveren. Wel is duidelijk dat het team leerplicht hier ook een rol in heeft. Het is belangrijk om met het team Veiligheid duidelijke afspraken te maken over de precieze rol en de bijdrage van leerplicht. 4.4 Beleid Openbaar Ministerie (OM); Justitieel casusoverleg =>Zo Spoedig Mogelijk-overleg In de loop van het afgelopen schooljaar heeft het Openbaar Ministerie wegens een interne reorganisatie het „Justitieel Casus Overleg‟ (JCO) vervangen door het ZSM – Zo Spoedig Mogelijk -overleg. In dit overleg heeft leerplicht geen rol meer, omdat het ZSM-overleg enkel nog strafrechterlijke zaken behandelt. In principe verandert er voor leerplicht weinig. De procedure voor behandeling van processen verbaal blijft namelijk gewoon bestaan. Het vindt alleen niet meer plaats in dit overleg. In plaats van behandeling in het JCO, moeten de processen verbaal nu worden verstuurd naar de officier van justitie in Haarlem. Deze zorgt in samenwerking met de Raad voor de Kinderbescherming voor de afdoening. Wat wel verandert voor leerplicht is dat niet langer elk proces verbaal standaard voor basisonderzoek naar de Kinderbescherming gaat. Dit was voorheen wel het geval. Gevolg voor leerplicht is dat wanneer er geen basisonderzoek wordt gedaan op basis van het proces verbaal, er door leerplicht nog een melding moet worden gedaan bij het Advies- en Meldpunt Kindermishandeling (AMK). Vanuit team leerplicht wordt een kanttekening geplaatst bij deze nieuwe werkwijze. De wens vanuit team leerplicht is dat de Raad toch weer standaard een basisonderzoek doet op basis van een proces verbaal signaal verzuim. De mogelijkheid om dit te veranderen is klein aangezien dit een landelijke werkwijze is. Er wordt daarom geen aanbeveling geformuleerd. 4.5 Dag van de Leerplicht Afgelopen schooljaar was 21 maart de Dag van de Leerplicht. Tijdens deze dag heeft het team leerplicht basisscholen in Heerhugowaard bezocht en is in gesprek gegaan met de directeuren en leerkrachten over het te laat komen. Leerplichtambtenaren hebben onder andere de vraag gesteld: wat scholen hier zelf aan doen? 6 Jaarverslag Leerplicht schooljaar 2012-2013 Gemeente Heerhugowaard
Daarnaast hebben zij op het schoolplein de ouders en kinderen aangesproken die te laat op school kwamen. Per school kwamen gemiddeld 5 kinderen te laat. Scholen konden zich van tevoren aanmelden om mee te doen aan deze actie. De Familieschool, De Paperclip, De Montessorischool, de St. Josephschool, De Vlindertuin en De Zevensprong hebben meegedaan. Met deze actie heeft het team leerplicht weer een signaal afgegeven. Het was een geslaagde actie, hoewel niet alle ouders even positief reageerden. Aanbeveling: Het is belangrijk dat er al in de basisschoolperiode aandacht wordt besteed aan te laat komen en veelvuldig ziekteverzuim. De basisscholen in Heerhugowaard moeten worden gestimuleerd om daadwerkelijk het te laat komen en ziekteverzuim te melden bij leerplicht. Het team leerplicht pakt dit op door preventieve activiteiten, maar ook vanuit het bestuur moet regelmatig in gesprek worden gegaan met schoolbesturen. Aanbeveling is om het jaarverslag ook ter kennisname aan te bieden aan het schoolbestuurlijk overleg. 4.6 Digitaal verzuimloket Het ministerie van Onderwijs heeft eerder dit jaar besloten om de komende jaren de scholen in het primair onderwijs en scholen voor speciaal onderwijs niet aan te laten sluiten op het landelijke Digitaal verzuimloket van de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO). De redenen hiervoor zijn van beleidsinhoudelijke, uitvoeringstechnische en financiële aard. Voor leerplicht betekent dit dat de meldingen van deze scholen niet via het centrale systeem binnen komen en handmatig moeten worden verwerkt in het leerplichtpakket. Het ophalen van de verzuimgegevens uit het landelijke systeem heeft voor dit jaarverslag als gevolg gehad dat er geen onderscheid kon worden gemaakt in de categorie luxe verzuim of te laat komen. Waarom dit niet is opgenomen in het landelijke systeem, is op dit moment nog niet duidelijk. Aanbeveling: Er wordt in samenwerking met de afdeling Informatie & Advies gekeken naar een tool voor het ophalen van gegevens uit het leerplichtpakket in relatie tot DUO. 4.7 voorlichting en preventie In het schooljaar 2011-2012 is al geëxperimenteerd met te laat- en spijbelspreekuren. Pas in het afgelopen schooljaar heeft het spreekuur structureel vorm gekregen. Alle scholen van voortgezet onderwijs in Heerhugowaard werken mee aan het spreekuur. Alle leerlingen die te laat op school zijn gekomen en/of hebben gespijbeld moeten op gesprek komen bij de leerplichtambtenaar. Er wordt hierbij geen onderscheid gemaakt tussen leerlingen uit Heerhugowaard en leerlingen uit omliggende gemeenten. Ook leerlingen die veelvuldig ziek zijn, worden aangesproken. Dit geldt overigens alleen voor leerlingen die niet in het Zorg Advies Team (ZAT) zijn besproken. De ouders van de leerlingen die op het spreekuur moeten komen, worden per brief geïnformeerd. Het betreft een preventieve activiteit. Een leerplichtambtenaar is gemiddeld 4x per jaar aanwezig op elke school van voortgezet onderwijs. Aanbeveling: Het te laat kom- en spijbelspreekuur lijkt effect te hebben. Leerlingen vinden het niet prettig om op het spreekuur te komen. Het is van belang dat het spreekuur wordt gehandhaafd. Ook als de werkdruk hoog is, moet het spreekuur prioriteit krijgen. Voor volgend schooljaar moet de administratie worden aangepast en ingericht zodat er een overzicht kan worden gegeven van het aantal leerlingen dat op het spreekuur is gekomen. 4.8 Thuiszitters Aanbeveling: De administratie moet worden aangepast en ingericht om in de komende jaren eenvoudiger een overzicht te verkrijgen van het aantal thuiszitters. 4.9 Zieke leerlingen Het aantal meldingen is afgelopen schooljaar vermoedelijk toegenomen door de informatiebijeenkomst over ziekteverzuim d.d. 22 november 2012. De basisscholen en scholen van voortgezet onderwijs uit Heerhugowaard zijn tijdens deze bijeenkomst door het team Leerplicht geïnformeerd over het belang van het melden van o.a. ziekteverzuim. Het is onduidelijk of deze toename een trend is die zich voort zet of dat het aantal meldingen door de bijeenkomst een eenmalige impuls heeft gekregen. Aanbeveling: Vanuit team Leerplicht wordt geadviseerd om de deelname van de schoolarts aan het Zorgadviesteam (ZAT) in stand te houden. Vanuit de GGD wordt voorgesteld om de inzet van de jeugdverpleegkundige in het ZAT te vergroten en de 7 Jaarverslag Leerplicht schooljaar 2012-2013 Gemeente Heerhugowaard
inzet van de schoolarts tot een minimum te beperken. Team Leerplicht is van mening dat de status en de bevoegdheden van de schoolarts onmisbaar zijn binnen het ZAT, en dat de schoolarts niet kan worden vervangen door de jeugdverpleegkundige. 4.10 Tienerzwangerschappen/moeders In het afgelopen schooljaar zijn er opnieuw tienerzwangerschappen geweest. Dit schooljaar betrof het 3 tienermeisjes van 15, 16 en 17 jaar. Vorig schooljaar betrof het ook 3 tienermeisjes van dezelfde leeftijden. Leerplicht kan hier niet op handhaven, maar het signaal wordt door leerplicht wel afgegeven in de Verwijsindex (VIR). Leerplicht constateert dat het aantal tienerzwangerschappen in Heerhugowaard de laatste jaren toeneemt. Dit is een zorgelijke ontwikkeling, aangezien het landelijk gemiddelde afneemt. Aanbeveling: Dergelijke signalen moeten in de toekomst structureel worden besproken met het Centrum voor Jeugd en Gezin. In het komend schooljaar zullen hier afspraken over moeten worden gemaakt. 4.11 Transferium In het afgelopen schooljaar zijn er in totaal 31 jongeren, die verblijven in het Transferium, door leerplicht in behandeling genomen. Vorig schooljaar (2011-2012) betrof dit 20 jongeren. Aantal 6 13 2 4 6
Reden Verzuimzaken Verzoeken vrijstelling Onderzoek woonadres/ niet ingeschreven staan bij een school/onderwijsinstituut Controle afspraken / adviesvragen /plaatsingsproblemen Weglopen/onttrokken
4.12 Passend Onderwijs Per 1 augustus 2014 wordt Passend Onderwijs definitief ingevoerd. Schoolbesturen worden vanaf dat moment verplicht een passende onderwijsplek te bieden aan kinderen die zich aanmelden. Als een school het kind niet kan toelaten, moet de school (of het schoolbestuur) een passende onderwijsplek op een andere school zoeken. Dat kan een gewone school zijn of een school voor speciaal onderwijs.
Welke gevolgen de stelselherziening precies heeft op het gebied van leerplicht is lastig in te schatten. Maar landelijk is bezorgdheid geuit over een mogelijke toename van het aantal 'thuiszitters': leerlingen die niet naar school kunnen omdat er voor hen geen passend onderwijs is en daarom noodgedwongen thuis zitten. Leerplicht ziet daarnaast ook positieve effecten van de voorbereiding op Passend Onderwijs. In Heerhugowaard zijn op sommige scholen van voortgezet onderwijs trajectklassen ingesteld voor leerlingen die even behoefte hebben aan een time-out, en tijdelijk uit de reguliere klassen moeten worden geplaatst. Aanbeveling: In het volgende schooljaar (2013-2014) zullen in het kader van Passend Onderwijs afspraken worden gemaakt met het Centrum van Jeugd en Gezin (CJG). Specifiek gaat het hier om de pilot ZAT-CJG. Deze pilot is opgezet om de zorg vanuit het CJG en de ondersteuning in het onderwijs beter op elkaar af te stemmen. 4.13 Samenwerking met ketenpartners Gemeentelijke Basis Administratie: Nieuw is de samenwerking met de collega‟s van de Gemeentelijke Basis Administratie (GBA) over het verblijf van kinderen in het buitenland. Vanuit de Leerplichtwet geldt een vrijstelling voor bezoek van een school in het buitenland voor de periode van maximaal 1 schooljaar. Vanuit de Wet GBA geldt dat iedereen die langer dan 8 maanden in het buitenland verblijft, verplicht is zich uit te schrijven uit het GBA. De Leerplichtwet en de Wet GBA verschillen dus op dit punt. Uit de leerplichtadministratie bleek dat een paar Heerhugowaardse gezinnen al 3 jaren achter elkaar een vrijstelling heeft gekregen voor de periode van maximaal 1 schooljaar. Naar aanleiding hiervan heeft leerplicht contact gezocht met Ingrado en de collega‟s van de GBA. Vervolgens zijn er afspraken gemaakt. Als leerplicht een verzoek tot vrijstelling krijgt en dit voor een periode langer is dan 8 maanden, dan wordt er door het GBA een onderzoek gestart. Aan de hand hiervan wordt beslist of kind wordt uitgeschreven of niet. Ingrado: Een leerplichtambtenaar van de gemeente Heerhugowaard is regionaal contactpersoon voor de landelijke vereniging van leerplichtambtenaren, Ingrado. In afgelopen schooljaar heeft een wisseling 8 Jaarverslag Leerplicht schooljaar 2012-2013 Gemeente Heerhugowaard
plaatsgevonden tussen de leerplichtambtenaren. De contactpersoon geeft regionaal door wat de landelijke ontwikkelingen op leerplichtgebied zijn. Aanbeveling: In het schooljaar 2013-2014 wordt de Wet Bescherming Persoonsgegevens (WBP) gewijzigd. Deze wet heeft raakvlakken met de Leerplichtwet. Op basis hiervan zal Ingrado mogelijk een wetswijziging adviseren. Het is van belang om deze ontwikkeling te volgen. Aanbeveling: In het schooljaar 2013-2014 moeten afspraken worden gemaakt met het Centrum voor Jeugd en Gezin en met het Team Veiligheid over de samenwerking met Team Leerplicht. Met Team Veiligheid moet een doorgaande lijn worden gerealiseerd als het gaat om jongeren die verzuimen en voortijdig schoolverlaters (VSVers). Voortijdig schoolverlaters zijn vaker verdacht van een misdrijf dan niet vsv-ers.
9 Jaarverslag Leerplicht schooljaar 2012-2013 Gemeente Heerhugowaard
Jaarverslag Leerplicht Schooljaar 2012-2013
BIJLAGEN
10 Jaarverslag Leerplicht schooljaar 2012-2013 Gemeente Heerhugowaard
Bijlage 1. Tabellen Tabel 1 Behandelde leerplichtzaken Aanleiding leerplichtzaak Adviesvraag Controle luxe verzuim Controle/afspraken Dossier vorige gemeente Extra verlof Incident Leerlingenvervoer problemen Mbo leerplichtambtenaar Niet op school (onderzoek Onderzoek (school) in Buitenland Onderzoek woonadres Onttrokken uit jeugdinstelling Plaatsingsproblemen Preventieve melding RMC-PCL-smal Spreekuur spijbel/te laat komen Verwijdering Verzuim Vrijstelling Zorg adviesteam behandeling lpa Zorgmelding Totaal Tabel 2 Indicatie zwaarte van leerplichtzaak Indicatie Omschrijving Administratieve zaken te laat komen; 1-dag-schorsingen Lichte zaak o.a. licht verzuim; bemiddelingszaken school /ouders/leerling (tot 4 uur werk) Meer intensieve zaak o.a ernstig verzuim; sociale emotionele problematiek, politie/justitie (> 4 t/m 8 uur werk) bemoeienis; jeugdzorg; schoolarts Zeer intensieve zaak o.a. zeer ernstig verzuim, maken van rapportages, proces-verbaal (>8 t/m 20 uur werk) ZXL intensief (meer dan o.a. zeer ernstig verzuim, veel overleg met verschillende disciplines. 20 uren) Totaal
11-12 12-13 21 28 2 3 13 8 2 6 9 8 8 9 5 1 1 20 15 4 5 2 1 4 26 21 6 2 1 33 13 7 4 160 314 84 103 8 10 21 18 433 573
11-12 12-13 64 235 289 292 50
33
23
6
7
7
433
573
Tabel 3 Overzicht verzuimsoort Verzuimsoort Absoluut verzuim Luxe verzuim Relatief verzuim Totaal
11-12 2 9 105 116
12-13 3 14 271 288
Tabel 4 Overzicht verleende vrijstellingen leerplicht Vrijstellingsartikel Artikel 3a, vervangende leerplicht vanaf 14 jaar Artikel 3b, vervangende leerplicht laatste schooljaar Artikel 5 lid a. art. 7 lichamelijke of psychische ongeschiktheid Artikel 5 lid a. tijdelijke vrijstelling om te gaan werken Artikel 5 lid b. art. 8 bedenkingen tegen richting van school Artikel 5 lid c. art. 9 bezoeken van school in buitenland Artikel 5 lid c. art. 9 bezoeken van school in buitenland niet aangetoond Artikel 11 lid c. tijdelijke ontzegging van de toegang Artikel 11 lid c. tijd. Ontzegging voor onbepaalde tijd (langere periode) Artikel 11 lid g art. 14 lid 3 andere gewichtige omstandigheden > 10 schooldagen Artikel 15 volgen van ander onderwijs (van toepassing na de volledige leerplicht) Totaal
11-12 1 8 4 7 2 77 3 2 104
12-13 2 10 3 7 12 103 8 145
11 Jaarverslag Leerplicht schooljaar 2012-2013 Gemeente Heerhugowaard
Bijlage 2. Begrippenlijst
Begin en einde van de leerplicht Volledige leerplicht (artikel 3) De volledige leerplicht begint op de eerste schooldag van de maand, volgend op de maand waarin de jongere 5 jaar is geworden, en eindigt: - aan het einde van het schooljaar na afloop waarvan de jongere tenminste 12 volledige schooljaren één of meerdere scholen heeft bezocht - aan het einde van het schooljaar waarin de jongere de leeftijd van 16 jaar heeft bereikt. Kwalificatieplicht (artikel 4) Als de volledige leerplicht is geëindigd en de jongere geen startkwalificatie heeft behaald is de jongere kwalificatieplichtig tot de leeftijd van 18 jaar. Dit houdt in dat een jongere nog tenminste voor 2 dagen per week of, indien er sprake is van een leerovereenkomst, voor 1 dag per week, ingeschreven moet staan bij een onderwijsinstelling. Absoluut verzuim (artikel 19) Een in de gemeentelijke basisadministratie (GBA) persoonsgegevens opgenomen leerplichtige jongere die niet meer bij een school of in onderwijsinstelling staat ingeschreven. Relatief verzuim (artikel 21) Wanneer een (ingeschreven)leerling les of praktijktijd verzuimt zonder geldige reden. We onderscheiden: luxe verzuim (leerling is meegenomen voor vakantie zonder goedkeuring) signaal verzuim (er is sprake van achterliggende problematiek) Vervanging en vrijstellingen Artikel 3a vervangende leerplicht Voor een jongere die tenminste de leeftijd van 14 jaar heeft bereikt en waarvan naar oordeel van B&W is komen vast te staan dat hij niet geschikt is om volledig dagonderwijs aan een school te volgen, kan op verzoek een alternatief onderwijsprogramma worden opgesteld. Artikel 3b vervangende leerplicht laatste jaar Voor het laatste schooljaar van de volledige leerplicht kan aan een jongere vervanging worden verleend. Dit betekent dat een jongere een schooljaar eerder onder de bepalingen van de kwalificatieplicht valt.
Artikel 5, lid b artikel 8 vrijstelling inschrijving Verklaring dat tegen de richting van het onderwijs op alle binnen redelijke afstand van de woning overwegende bedenkingen bestaan. Artikel 5, lid c artikel 9 vrijstelling inschrijving De jongere die als leerling van een inrichting/instelling van onderwijs buiten Nederland is ingeschreven en deze instelling geregeld bezoekt. Artikel 11, lid c vrijstelling geregeld schoolbezoek De jongere bij wijze van tuchtmaatregel tijdelijk de toegang tot de school/instelling is ontzegd. Artikel 11, lid f artikel 13a vrijstelling geregeld schoolbezoek De jongere die vanwege de specifieke aard van het beroep van één van de ouders/verzorgers slechts buiten de schoolvakantie met hen op vakantie kan gaan. Artikel 11, lid g artikel 14 vrijstelling geregeld schoolbezoek De jongere die door andere gewichtige omstandigheden verhinderd is de school/instelling te bezoeken. Voor méér dan 10 dagen beslist de leerplichtambtenaar van de woongemeente van de jongere, nadat het hoofd is gehoord. Het hoofd van de school kan de jongere voor ten hoogste 10 dagen verlof verlenen. Voortijdige schoolverlater Jongeren vanaf de leeftijd van 12 tot 23 jaar die: langer dan 4 weken geen school meer bezoeken of zonder “startkwalificatie” het onderwijs verlaten (geen onderwijs meer volgen). Startkwalificatie het diploma Havo of hoger een afgeronde BBL- of BOL-opleiding op minimaal basisberoepsniveau 2 N.B. een BBL- of BOL – opleiding op niveau 1 is GEEN startkwalificatie! Een vmbo-diploma is GEEN startkwalificatie! RMC Regionale Meld- en Coördinatiefunctie voor voortijdig schoolverlaten tot de leeftijd van 23 jaar.
Artikel 5, lid a artikel 7 vrijstelling inschrijving De jongere die op grond van lichamelijke of psychische gronden niet geschikt is om tot een school of onderwijsinstelling te worden toegelaten.
12 Jaarverslag Leerplicht schooljaar 2012-2013 Gemeente Heerhugowaard