Jaarverslag Leerplicht Schooljaar 2012-2013 Delfzijl Appingedam Loppersum
Delfzijl, oktober 2013
Inleiding Het leerplichtjaarverslag 2012-2013 dat wij u hierbij aanbieden is het jaarverslag voor de gemeenten Delfzijl, Appingedam en Loppersum. Leeswijzer In dit verslag wordt inzicht gegeven in de cijfers van het schoolverzuim en voortijdig schoolverlaten over het schooljaar 2012-2013 in onze gemeenten. Hoofdstuk 1 Hoofdstuk 2 Hoofdstuk 3 Hoofdstuk 4 Hoofdstuk 5 Hoofdstuk 6
Schetsen we de beleidskaders De scholen en het aantal leer- en kwalificatieplichtigen Op het primair-, voortgezet-, praktijk- en speciaal onderwijs Het schoolverzuim Vrijstellingen Voortijdig schoolverlaten Afsluiting
blz. 2 blz. 3 blz. 4 blz. 8 blz. 9 blz. 10
1. Beleidskaders 1.1 Wettelijk kader De Leerplichtwet is een belangrijk instrument bij het tegengaan van ongeoorloofd verzuim en voortijdig schoolverlaten. De Leerplichtwet geeft aan de leerplichtambtenaar de bevoegdheden om op te treden als het dreigt mis te lopen in de schoolloopbaan van een jongere. Dit optreden kan gericht zijn op de ouders/verzorgers), de jongere zelf, hulpverlenende instanties of de school. Hieronder worden de diverse wettelijke taken van de Leerplichtwet weergegeven: Maatschappelijke zorgfunctie Handhavende functie (Halt-afdoening, proces-verbaal en in samenwerking met de Sociale Verzekeringsbank wat betreft het inhouden van de kinderbijslag bij 16/17 jarigen) Regionale Meld- en Coördinatiefunctie.
1.2 Doelgroep De gemeente is verantwoordelijk voor alle leerplichtige inwoners in haar gemeente. De leerplicht begint vanaf het moment dat een leerling vijf jaar wordt, maar de meeste kinderen gaan al naar school als ze vier jaar oud zijn. De volledige leerplicht duurt tot en met het schooljaar waarin de jongere zestien wordt. Daarna gaat de leerplicht over in de kwalificatieplicht. Dit is de plicht voor alle leerlingen tot 18 jaar om minimaal een diploma op vwo, havo of mbo 2-niveau te halen. Daarnaast worden jongeren tot 23 jaar zonder startkwalificatie gestimuleerd te leren, werken of een combinatie daarvan. 1.3 Uitgangspunt Het uitgangspunt is om optimale ontwikkelingskansen te bieden voor alle kinderen en jongeren in onze gemeenten, zodat zij in de toekomst volwaardig aan onze samenleving kunnen deelnemen. Schoolverzuim kan een signaal zijn dat er iets met het kind of de directe leefomgeving van het kind aan de hand is. Het is daarom van belang dat de leerplichtambtenaar in een zo vroeg mogelijk stadium melding krijgt van verzuim, zodat tijdig actie kan worden ondernomen.
Jaarverslag Leerplicht 2012-2013
2
2. Scholen en leerlingen in de DAL- gemeenten 2.1. Aantal scholen / locaties. In onderstaand overzicht het aantal scholen in de DAL- gemeenten Scholen
Delfzijl
Openbaar basisonderwijs Bijzonder basisonderwijs Particulier basisonderwijs Sbo/RENN4 Voortgezet Onderwijs MBO Totaal
Appingedam
Loppersum
3 2 2 2 1 10
8 3 1 12
12 10 2 1 25
Totaal
23 15 1 2 4 2 47
2.2. Aantal leerplichtige leerlingen. Aantal Leerplichtigen leerlingen (van 5 tot en met 17 jaar) ingeschreven in de gemeentelijke basisadministratie (peildatum 1 augustus van het schooljaar)
Leerplichtigen per gemeente
3714
2012-2013
1732
3858
2011-2012
1730
1631 1651 Delfzijl
3881
2010-2011
1735
Appingedam
1693
Loppersum 3912
2009-2010 0
1000
Jaarverslag Leerplicht 2012-2013
2000
1739 3000
4000
5000
1755 6000
7000
8000
3
3. Schoolverzuim Bij schoolverzuim maken we onderscheid tussen absoluut schoolverzuim en relatief schoolverzuim. Handhaving van de Leerplichtwet (1969) is alleen mogelijk als de scholen verzuim ook daadwerkelijk melden. 3.1 Absoluut verzuim: Van absoluut schoolverzuim is sprake als een leerplichtige leerling niet staat ingeschreven bij een erkende school of onderwijsinstelling. Ouders zijn verplicht hun leerplichtig kind in te schrijven bij een school of onderwijsinstelling. Absoluut verzuim
8 6
2
6
Delfzijl
4 2
2
1
1
3
Appingedam
1
Loppersum
0 2012-2013
2011-2012
2010-2011
2009-2010
3.2 Relatief verzuim: Van relatief verzuim is sprake als een leerplichtige leerling, die bij een school staat ingeschreven zonder dat hiervoor toestemming is verleend, lestijd verzuimt (16 uur in 4 weken). Scholen voor voortgezet onderwijs doen de melding van verzuim via het verzuimloket van DUO. Scholen voor primair onderwijs melden het verzuim van hun leerlingen rechtstreeks aan de leerplichtambtenaar. Ook dit jaar zijn er meer meldingen van verzuim, dit betekent niet dat er meer wordt verzuimd maar dat er beter wordt gemeld. Relatief verzuim Delfzijl 120 101
100 80
76
70
PO
68
VO+PRO
60 41 40
18
20 2
VSO
37
30
26
22
17 4
4
4
MBO
6
0 2012-2013
Jaarverslag Leerplicht 2012-2013
2011-2012
2010-2011
2009-2010
4
Relatief verzuim Appingedam 50
50
46 42
40 PO 30
24
21 20
VO+PRO 17
15
13
11 10
8
5
MBO
5
4
1
0
0 2012-2013
2011-2012
VSO
0
2010-2011
2009-2010
Relatief verzuim Loppersum 50
47
47
40 PO
31 30
VO+PRO 19
18
20
VSO
13 10
7
9
7 3
2
0 2012-2013
5 0
0
2011-2012
2010-2011
2
MBO
1
2009-2010
3.3 Thuiszitters: Een thuiszitter is een leerplichtige leerling tussen de 5 en 18 jaar, die ingeschreven staat op een school of onderwijs instelling en die zonder geldige reden meer dan 4 weken verzuimt, zonder dat hij/zij ontheffing van de leerplicht respectievelijk vrijstelling heeft van geregeld schoolbezoek of het volgen van ander onderwijs.
Thuiszitters Delfzijl
Per 1 sept.12
Bijgekomen in het afgelopen schooljaar
Opgelost in de loop van het schooljaar
Niet opgelost in de loop van het schooljaar 1
2012-2013
1
2
2
2011-2012
5
1
3
3
2010-2011
-
1
-
1
2009-2010
1
-
-
1
Jaarverslag Leerplicht 2012-2013
5
Thuiszitters Appingedam
Per 1 sept.12
Bijgekomen in het afgelopen schooljaar
Opgelost in de loop van het schooljaar
Niet opgelost in de loop van het schooljaar 5
2012-2013
1
5
1
2011-2012
1
2
3
-
2010-2011
-
2
1
1
2009-2010
3
-
-
3
Thuiszitters Loppersum
Per 1 sept.12
Bijgekomen in het afgelopen schooljaar
Opgelost in de loop van het schooljaar
Niet opgelost in de loop van het schooljaar 1
2012-2013
1
4
3
2011-2012
3
4
3
4
2010-2011
-
3
2
1
2009-2010
3
2
5
-
3.4 Halt–afdoening schoolverzuim en processen-verbaal Het project Halt is ontwikkeld als alternatief voor vervolging door justitie. Het doel van het project is stoppen en voorkomen van het spijbelen. Een Halt-afdoening is mogelijk voor een leerling in de leeftijd van 12 tot 17 jaar die geregistreerd staat als matige spijbelaar. Een proces-verbaal is voor hardnekkig verzuim, waarbij waarschuwingen (mondeling en schriftelijk) en meerdere gesprekken met leerlingen en ouders niet tot een oplossing hebben geleid. Na het opmaken van een proces-verbaal, door de leerplichtambtenaar, wordt deze naar het Openbaar Ministerie verzonden. Daar wordt de leerling besproken in het Leerplicht - JCO (Justitieel Casusoverleg). Het Leerplicht - JCO is een overlegorgaan tussen het OM, politie, Bureau Jeugdzorg, de Raad voor de Kinderbescherming en een leerplichtambtenaar vanuit regio Noord Groningen. Het doel van het JCO is om een snelle, samenhangende en effectieve reactie op strafbaar gedrag van jeugdigen mogelijk te maken en zo bij te dragen aan het voorkomen van recidive. Als dit niet meer mogelijk is, wordt er voor gekozen dat een leerling zich bij de kantonrechter moet verantwoorden. De opgelegde straf bestaat dan meestal uit een (voorwaardelijk) taakstraf en begeleiding door de jeugdreclassering.
Jaarverslag Leerplicht 2012-2013
6
HALT-afdoeningen
8 6
3
4
1
2
Delfzijl
5 3
Appingedam
1
Loppersum
3 1
0 2012-2013
2011-2012
2010-2011
2009-2010
Processen-verbaal
25 20 15
15 10 5
5 2 2 4
5 4
0 2012-2013
2011-2012
Appingedam
3 2 2 2010-2011
Delfzijl
5 2
Loppersum
2009-2010
3.5 De Doorstart “De Doorstart” is de schakelopvang voor leerplichtige leerlingen in onze regio. Er wordt een “timeout” geboden aan leerlingen die (tijdelijk) niet meer naar hun oude school kunnen. De leerling volgt tijdens zijn verblijf bij de Doorstart een traject op maat om zijn motivatie en gedrag te veranderen, leergedrag te verbeteren en leerachterstanden in te halen. Ook wordt gekeken hoe en wanneer het beste overgestapt kan worden naar een vervolgtraject naar school, werk of een combinatie hiervan.
Geplaatst bij "de Doorstart"
25 20 15 10 5
13
12
6 2
4 3
Delfzijl
14 3
0 2012-2013
Jaarverslag Leerplicht 2012-2013
2011-2012
2010-2011
5 1 2
Appingedam Loppersum
2009-2010
7
3.6 Schorsing en verwijdering Door de aanpassing van artikel 27 van de Wet op het voortgezet onderwijs (deel 1 WVO) mogen leerlingen in het voortgezet onderwijs niet zomaar worden verwijderd (artikelen 14 en 15 van het inrichtingsbesluit WVO). Daarnaast kunnen leerlingen die vallen onder de Wet op het primair onderwijs (WPO), de Wet op de expertisecentra (WEC) en de Wet educatie- en beroepsonderwijs (WEB) worden verwijderd na de verplichte inspanningsverplichting van acht weken. De VO-scholen kunnen nog steeds leerlingen schorsen in afwachting van verwijdering (artikel 15, lid 4 van het Inrichtingsbesluit WVO).
S = Schorsing
V = Verwijdering
Primair onderwijs 2012-2013
Delfzijl
Appingedam
Loppersum
S
V
S
V
S
V
8
1
4
-
1
1
2011-2012
4
-
3
-
2
-
2010-2011
1
1
-
-
1
1
2009-2010
-
-
-
-
-
-
VO – VSO
Delfzijl
Appingedam
Loppersum
S
V
S
V
S
V
2012-2013
5
-
1
-
1
1
2011-2012
12
1
2
-
6
1
2010-2011
18
-
3
-
1
1
2009-2010
17
-
5
1
3
-
4. Vrijstelling Als een leerling niet in staat blijkt te zijn om volledig dagonderwijs aan een school te volgen, kunnen ouders een beroep doen op c.q. een verzoek doen om vrijstelling op grond van: Artikel 3 sub a, vervangende leerplicht vanaf 14 jaar. Artikel 3 sub b, vervangende leerplicht laatste schooljaar van de volledige leerplicht. Verder kunnen ouders/verzorgers een beroep doen op: Artikel 5 sub a, vrijstelling indien de leerling op lichamelijke of psychische gronden niet in staat is om tot een school c.q. instelling te worden toegelaten. Artikel 5 lid b, vrijstelling wegens overwegend bezwaar tegen de richting van het onderwijs binnen een redelijke afstand van hun huis. De LPA gaat na of het inderdaad gaat om een richtingsbezwaar en niet om bv. opvoedkundige- of onderwijskundige bezwaren. Er mag dus niet inhoudelijk getoetst worden. Dit is voorbehouden aan de rechter. Artikel 5 lid c, vrijstelling indien de jongere als leerling van een inrichting van onderwijs buiten Nederland is ingeschreven en deze inrichting regelmatig bezoekt. Voor 1 juli van het nieuwe schooljaar dienen ouders daartoe een verzoek in te dienen. Artikel 11 sub d, vrijstelling indien blijkt dat de jongere wegens ziekte verhinderd is de school c.q. onderwijsinstituut te bezoeken. Artikel 11 sub g, vrijstelling wegens andere gewichtige omstandigheden. Artikel 15, vrijstelling wegens volgen ander onderwijs. Artikel 11sub c, betreft een tuchtmaatregel waarbij de toegang tot de school is ontzegd.
Jaarverslag Leerplicht 2012-2013
8
Vrijstelling Delfzijl Artikel 3 sub a artikel 3 sub b artikel 5 sub a artikel 5 sub b artikel 5 sub c artikel 11, sub c artikel 11, sub d artikel 11, sub g artikel 15 Totaal
2012-2013
Vrijstelling Appingedam Artikel 3 sub a artikel 3 sub b artikel 5 sub a artikel 5 sub b artikel 5 sub c artikel 11, sub c artikel 11, sub d artikel 11, sub g artikel 15 Totaal
2012-2013
Vrijstelling Loppersum Artikel 3 sub a artikel 3 sub b artikel 5 sub a artikel 5 sub b artikel 5 sub c artikel 11, sub c artikel 11, sub d artikel 11, sub g artikel 15 Totaal
2012-2013
1 3 4
2 2 4
1 2 3
2011-2012 3 2 8 13 2011-2012 3 1 4 2011-2012 2 2 4
2010-2011 1 6 1 1 5 14 2010-2011 1 3 4 2010-2011 2 1 3 2 1 1 10
2009-2010 1 2 4 1 8 2009-2010 1 2 1 4 2009-2010 1 1 2 0 4
5. Voortijdig Schoolverlaten De leerplichtambtenaren dragen de voortijdig schoolverlaters, vsv-ers van 18 jaar en ouder over aan het RMC (Regionaal Meld- en Coördinatiepunt Voortijdig Schoolverlaters) voor verdere begeleiding.
5.1 Oorzaken Voortijdig Schoolverlaten Er zijn verschillende redenen waarom leerlingen het onderwijs voortijdig verlaten. Vaak is dat een verkeerde opleidingskeuze. Leerlingen moeten al op erg jonge leeftijd keuzes maken voor een beroep en/of het vakkenpakket. Een foute keuze is weer van invloed op de motivatie etc. Er kunnen meerdere redenen van invloed zijn bij voortijdige uitval.
Jaarverslag Leerplicht 2012-2013
9
De meest voorkomende redenen zijn de volgende: Niet gemotiveerd Aantrekkingskracht arbeidsmarkt (graag geld verdienen) De opleiding is te moeilijk Andere verwachting van de opleiding / het beroep Het niet kunnen vinden van een leerwerkbedrijf Gezondheidsredenen Problemen in de thuissituatie Overige problemen (schulden, verslaving, criminaliteit etc.)
5.2 Regionaal Meld- en Coördinatiepunt (RMC) Onze gemeenten maken onderdeel uit van RMC regio Noord Groningen (regio 02) samen met de gemeenten De Marne, Winsum, Bedum en Eemsmond. De gemeente Delfzijl is aangewezen als centrum- en contactgemeente voor deze regio. Zij brengt jaarlijks door middel van een effectrapportage verslag uit aan de minister. In de regio Noord Groningen werken de gemeenten sinds 2002 volgens het zgn. “Waddenmodel”. Dit model kent vier uitgangspunten. Een startkwalificatie gaat boven werk, werk gaat boven een uitkering, de leerplichtambtenaren zijn verantwoordelijk voor de sluitende aanpak naar een startkwalificatie en de samenwerkende partners op de Werkpleinen zorgen voor de sluitende aanpak naar werk. Door deze aanpak weten jongeren dat ze in beeld zijn en blijven en dat shoppen tussen instellingen geen zin heeft. Het RMC heeft een eigen jaarverslag.
6. Afsluiting Dag van de Leerplicht 21 maart 2013. Op 21 maart 2013 hebben de verantwoordelijke wethouders van de DAL gemeenten samen met de leerplichtambtenaar een bezoek gebracht aan basisscholen in hun gemeente. De wethouder van Delfzijl, Jan Wolthof is bij obs de Woldrakkers in Woldendorp op bezoek geweest. De wethouder van Appingedam, Piet Manning is bij obs de Iemekörf in Appingedam op bezoek geweest. De wethouder van Loppersum, Olga Hartman is bij obs de Bongerd in Stedum op bezoek geweest. Zij hebben daar als gastdocent tijdens de les met leerlingen gesproken over wat verzuim / spijbelen is en wat er kan gebeuren als je verzuimt. Voor vragen kunt u natuurlijk contact opnemen met één van de medewerkers.
Delfzijl, oktober 2013
Afdeling Samenleving,
Jaarverslag Leerplicht 2012-2013
10
Team leerplicht: Merel Wassink Leerplichtambtenaar voor de gemeenten Delfzijl en Appingedam. (alle leerlingen van 5 – 23 jaar woonachtig in de gemeente Appingedam) (alle leerlingen van 18 – 23 jaar woonachtig in de gemeente Delfzijl) Applicatiebeheer leerlingvolgsysteem.
[email protected] 0596-639116 Annemiek Kremer (mei 2013) Leerplichtambtenaar voor de DAL-gemeenten. A.s. zwangerschapsverlof Merel Wassink.
[email protected] 0596-639788 Petra Struijs Leerplichtambtenaar voor de gemeenten Delfzijl en Loppersum. (alle leerlingen van 5– 23 jaar woonachtig in de gemeente Loppersum) (alle leerlingen van 5 – 12 jaar (basisschool) woonachtig in de gemeente Delfzijl)
[email protected] 0596-639178 Herman Bakker Leerplichtambtenaar voor de gemeente Delfzijl. (alle leerlingen van 12–18 jaar (VO en MBO) woonachtig in de gemeente Delfzijl)
[email protected] 0596-639110
Lijst met afkortingen RMC LPA OM PV Halt SK VSV PO SBO VO VMBO PRO LWOO VSO RENN4 MBO HAVO VWO DUO AKW WPO WVO
- Regionaal Meld- en Coördinatie punt Voortijdig Schoolverlaten - Leerplichtambtenaar - Openbaar Ministerie - Proces-verbaal - Het alternatief voor vervolging door justitie - Startkwalificatie - Voortijdig School Verlaten - Primair Onderwijs - Speciaal Basis Onderwijs - Voortgezet Onderwijs - Voorbereidend Middelbaar Beroeps Onderwijs - Praktijk Onderwijs - Leerwegondersteunend Onderwijs - Voortgezet Speciaal Onderwijs - Regionaal Expertisecentrum Noord Nederland - Middelbaar Beroeps Onderwijs - Hoger Algemeen Voortgezet Onderwijs - Voorbereidend Wetenschappelijk Onderwijs - Dienst Uitvoering Onderwijs van het Ministerie van Onderwijs - Algemene Kinderbijslag Wet - Wet op het Primair Onderwijs - Wet op het Voortgezet Onderwijs
Jaarverslag Leerplicht 2012-2013
11
