JAARVERSLAG 2009 VAN DE
STICHTING EMERITAATSVOORZIENING (S.E.V.) VAN NEDERLANDS GEREFORMEERDE KERKEN
De Stichting “S.E.V.” is statutair gevestigd te Rotterdam. Zij is ingeschreven bij de Kamer van Koophandel Rotterdam, onder nummer 411 26 110. De stichting is feitelijk gevestigd aan de Professor Leonard Fuchslaan 31 te Utrecht.
JAARVERSLAG 2009 van de Stichting Emeritaatsvoorziening “S.E.V.” van Nederlands Gereformeerde Kerken
pagina Kerncijfers/vijfjarenoverzicht ………………………………………………….
2
Bestuursverslag
…………………………………………………
3
Jaarrekening
…………………………………………………
10
Overige gegevens
…………………………………………………
17
Accountantsverklaring
Utrecht, 15 april 2010
Jaarverslag 2009 Stichting Emeritaatsvoorziening
bestuursverslag
KERNCIJFERS / VIJFJAREN-OVERZICHT
Tenzij anders aangegeven zijn de bedragen afgerond in duizenden euro’s
2009
2008
2007
2006
2005
Bijdragen kerken (bruto)
1.096
1.051
1.001
962
883
aantal leden per 1 januari (volgens opgave)
32.714
32.600
32.290
32.056
31.527
33,50
32,25
31,--
30,--
28,--
21
17
13
13
-
1.075
1.034
988
949
883
-
-
-
-
35
348*)
1.044
1.023
974
950
Opbrengst beleggingen (direct)
330
818
775
771
769
Koersresultaat effecten (indirect)
-85
-3.144
-994
531
1.001
* obligaties
0
11.475
12.023
11.143
10.587
* aandelen
11
2.302
4.424
4.572
4.116
* vastgoed
0
755
1.389
2.794
2.084
bijdrage per lid (in euro’s) aftrek werkgeversdeel pensioenpremie pastoraal werkenden
Bijdragen kerken (netto) Giften kerken Uitkeringen
Beleggingen
* deposito’s en internetspaarrekeningen
913
1.721
956
502
1.253
Totaal beleggingen
924
16.253
18.792
19.011
18.040
Pensioenvermogen
0
16.777
19.291
19.768
18.444
Voorziening Pensioenverplichtingen
0
18.102
16.426
15.875
16.014
Over-/(onder)dekking
NVT
-1.325
2.865
3.893
2.430
Dekkingsgraad
NVT
92,7%
117,4%
124,5%
115,2%
*) over de periode 1 januari tot en met 31 maart 2009
2
Jaarverslag 2009 Stichting Emeritaatsvoorziening
bestuursverslag
BESTUURSVERSLAG 2009 1.
DE SEV EN DE AANGESLOTEN KERKEN
1.1.
Algemeen De voorjaarsvergadering van het bestuur met de aangesloten kerken vond plaats op 16 mei 2009 en de najaarsvergadering op 18 november 2009, beide in de Jeruzalemkerk te Utrecht. Voor de vergadering van 16 mei 2009 stond de voorgenomen overdracht aan het Pensioenfonds Zorg en Welzijn op de agenda alsmede de wijziging van de bijdrageverdeling. Aan de dringende oproep van het bestuur om de vergadering bij te wonen, gaven 41 van de 1 bij de stichting aangesloten kerken gehoor door één of meer personen naar de vergadering af te vaardigen. Van de 21 kerken die een bericht van verhindering stuurden, gaf het merendeel op voorhand aan positief tegenover de bestuurlijke voornemens te staan. Voor de najaarsvergadering stonden enkele punten op de agenda die voortvloeiden uit de besluitvorming op 16 mei, waaronder de door het bestuur voorgenomen wijziging van statuten en reglement. De vergadering werd bijgewoond door afgevaardigden uit 42 kerken; 20 kerken meldden dat ze verhinderd waren de vergadering te (doen) bezoeken.
1.2.
Besluitvorming van historisch belang Gehoord de kerken tijdens de vergadering van 16 mei 2009, mondde de studie van de afgelopen jaren naar de koers voor de toekomst van de SEV op die zelfde dag uit in een historisch bestuursbesluit, nl. de overdracht van de SEV aan het Pensioenfonds Zorg en Welzijn per 1 april 2009 en wijziging van de tot dan toe geldende verdeelsystematiek met betrekking tot de kosten van het pensioen (de bijdrageverdeling). Elders in het verslag meer over deze besluiten en over het proces dat zich na de besluitvorming heeft voltrokken, nl. dat van de feitelijke overdracht. Op deze plaats wil het bestuur allereerst stilstaan bij het feit dat met de genomen besluiten een einde is gekomen aan een tijdperk dat - formeel - begon op 25 juni 1970, de datum waarop de SEV werd opgericht. In een turbulente periode nam een aantal broeders samen met kerken het initiatief om vorm en inhoud te geven aan de verantwoordelijkheid van de kerken voor de emeritaatsvoorziening van de predikanten. Zij deden dat op een wijze die zich qua waarborgen voor de predikanten zeker kon meten met de pensioenvoorziening in de maatschappij om ons heen - en dat ingebed in een Bijbels perspectief. Kerken, predikanten en emeriti zijn hen daarvoor dank verschuldigd. In de bijna 40 jaren die volgden op de oprichting van de SEV hadden de Nederlands Gereformeerde Kerken de emeritaatsvoorziening van de predikanten via de SEV “in eigen beheer”. De huidige Pensioenwet heeft echter een andere kijk op emeritaatsgelden dan de voorheen geldende wetgeving op pensioengebied. De eisen die aan pensioenfondsen (en nu dus ook aan emeritaatsfondsen als het onze) worden gesteld, zijn niet toegesneden op de kerkelijke context. Bovendien is de SEV een klein fonds binnen een kerkverband van beperkte omvang. Dat alles heeft de afgelopen jaren uiteindelijk geleid tot de stellige overtuiging bij het bestuur dat overdracht aan het Pensioenfonds Zorg en Welzijn op termijn de meest stabiele oplossing is voor predikanten, uitkeringsgerechtigden en kerken. Het heeft het besluit tot overdracht dus met weemoed maar in volle overtuiging genomen.
1
Per 1 januari 2009 waren 90 kerken bij de stichting aangesloten.
3
Jaarverslag 2009 Stichting Emeritaatsvoorziening
bestuursverslag
In de afgelopen jaren is ook tijdens de vergaderingen met de kerken veelvuldig en intensief gedacht en gesproken over de toekomst van de SEV. Het bestuur wist zich te allen tijde gesteund door grote betrokkenheid bij de aanwezige afgevaardigden. In een positieve sfeer, gekenmerkt door wederzijds respect en vertrouwen, werd gesproken over de toekomst van de SEV. Het bestuur is dankbaar voor de goede discussies en de kritische opmerkingen tijdens de vergaderingen. Vanuit de overtuiging dat het uiteindelijk de kerken zijn die de SEV dragen, ziet het bestuur hierin een uiting van de gezamenlijke verantwoordelijkheid voor en betrokkenheid bij de emeritaatsvoorziening. Zo hebben de kerken en de SEV samen naar beste weten en kunnen de zaak van de emeritaatsvoorziening gediend, opdat de dienaren des Woords ook na emeritering of in geval van arbeidsongeschiktheid van het Evangelie zouden kunnen leven en opdat bij overlijden van de predikant voor diens nabestaanden zou worden gezorgd. Het bestuur is dankbaar voor de betrokkenheid bij en de steun van de aangesloten kerken, ook buiten de vergaderingen om, voor het bestuursbeleid in de afgelopen periode. Het verslagjaar luidde voor de SEV een nieuwe periode in met een gewijzigde doelstelling en taak. Ook daarover later in dit verslag meer. Bij de uitvoering van die nieuwe taak wordt het bestuur gesterkt door het vertrouwen dat de kerken de SEV door hun gebed hebben gedragen en zullen blijven dragen. Door alles heen is het bestuur doordrongen van het besef dat de SEV daar op is gebouwd. Het bestuur beveelt de nieuwe taak van de SEV - ten dienste van kerken en predikanten - dan ook blijvend in het gebed van de kerken aan. 1.3.
Jaarstukken In de voorjaarsvergadering werd het jaarverslag over 2008 ongewijzigd goedgekeurd.
1.4.
Wijziging statuten en reglement In het verslagjaar heeft het bestuur de statuten en het reglement gewijzigd. Zie hiervoor hoofdstuk 2.4.
1.5.
Begroting en bijdrage 2010 De najaarsvergadering keurde de begroting voor het jaar 2010 goed, met inachtneming van de parameters voor de bijdrageverdeling zoals vervat in de nieuwe bijdragesystematiek. Aldus werd voor 2010 de door de kerken verschuldigde bijdrage aan de SEV gesteld op € 8 per lid voor een kerk met een predikant; de door een kerk te dragen totale kosten in verband met de pensioenvoorziening van de predikant werden daarbij gemaximeerd op € 40 per lid. De bijdrage aan de SEV voor een kerk zonder predikant is gesteld op € 24.
1.6.
Aantal aangesloten kerken Per 1 januari 2009 waren 90 Nederlands Gereformeerde Kerken aangesloten bij de SEV.
1.7.
Bestuurssamenstelling In de najaarsvergadering waren de brs J.G. van Dalen, W. Martens en A.J. van der Molen regulier aftredend. Het bestuur is dankbaar dat de brs Van Dalen en Martens in staat en bereid waren een herbenoeming te aanvaarden. Br Van der Molen was niet beschikbaar voor herbenoeming voor een nieuwe bestuursperiode; wel heeft hij zich bereid verklaard aan te blijven tot na de behandeling van het jaarverslag 2010 in de voorjaarsvergadering 2010. Het bestuur is hem hier zeer erkentelijk voor. Br Klaver, tot nu toe met name belast met de beleggingen, is bereid gevonden om br Van der Molen als penningmeester op te volgen.
4
Jaarverslag 2009 Stichting Emeritaatsvoorziening
bestuursverslag
2.
BESTUURLIJKE ACTIVITEITEN EN AANDACHTSPUNTEN
2.1.
Bestuursvergaderingen Het bestuur vergaderde in het verslagjaar zeven keer.
2.2.
Uitkeringen en uitkeringsgrondslagen De SEV-uitkeringen, waaronder ook de uitkeringen op grond van een individuele verzekering, zijn per 1 januari 2009 niet verhoogd. De minimum pensioengrondslag werd per 1 januari 2009 vastgesteld op € 43.088 (in 2008 was de minimumgrondslag € 41.430). De maximum uitkeringsgrondslag werd per 1 januari 2009 vastgesteld op € 62.733 (in 2008 € 60.320).
2.3.
Overdracht en liquidatie In februari 2009 moest het bestuur de kerken nog melden dat de overgang naar het Pensioenfonds Zorg en Welzijn weliswaar de meest stabiele oplossing voor de toekomst was doch dat de economische situatie in de weg stond aan effectuering van die oplossing. Twee maanden later kon het bestuur echter bekend maken dat De Nederlandsche Bank desondanks toestemming had gegeven voor overdracht aan het Pensioenfonds Zorg en Welzijn, met terugwerkende kracht per 1 april 2009. In de voorjaarsvergadering van 16 mei 2009 zijn de kerken gehoord over het voorgenomen besluit van het bestuur om over te gaan tot: • overdracht van de pensioenen en pensioenaanspraken aan het Pensioenfonds Zorg en Welzijn • het sluiten van een nieuwe arbeidsongeschiktheidsverzekering met ASR • invoering van een nieuwe bijdragesystematiek. Tijdens de voorjaarsvergadering kregen de bestuurlijke voornemens de instemming van de aanwezige kerken en na afloop van die vergadering heeft het bestuur, aldus gehoord de kerken, zijn voorgenomen besluiten bekrachtigd. Na het informeren van De Nederlandsche Bank over het genomen besluit had het bestuur zich bezig te houden met uitvoering van de besluiten. In de periode na de besluitvorming zijn achtereenvolgens kerken, actieve predikanten, arbeidsongeschikten, emeriti en nabestaanden geïnformeerd over de gevolgen van de besluitvorming voor hun specifieke situatie. Over de verdere voortgang van het uitvoeringstraject heeft het bestuur de kerken geïnformeerd door middel van een bij de vergaderstukken voor de najaarsvergadering gevoegde voortgangsrapportage. Op 22 december 2009 heeft het bestuur ten kantore van PGGM het document ondertekend dat de overdracht formaliseerde tussen het Pensioenfonds Zorg en Welzijn enerzijds en de SEV anderzijds. Op de financiële aspecten van de overdracht wordt ingegaan in hoofdstuk 3 van dit verslag. Aan het einde van het verslagjaar waren nog de volgende punten in afronding: 1. de uitvoeringsovereenkomst tussen PGGM en SEV inzake de pensioenvoorziening van de voor 1 april 2009 losgemaakte predikanten wier pensioenopbouw nog doorloopt gedurende de “wachtgeld”regeling met hun kerk. 2. de tussen ASR Verzekeringen en SEV gesloten nieuwe arbeidsongeschiktheidsverzekering.
5
Jaarverslag 2009 Stichting Emeritaatsvoorziening
2.4.
bestuursverslag
Wijziging statuten en reglement Uit de besluitvorming zoals aangeroerd onder 1.2. vloeide noodzakelijkerwijs een wijziging voort van statuten en reglement. Gehoord de kerken in de najaarsvergadering heeft het bestuur die wijzigingen vastgesteld in zijn vergadering van 22 december 2009. De notariële akte tot statutenwijziging is verleden op 23 december 2009. De SEV heeft thans ten doel de aangesloten Nederlands Gereformeerde Kerken te ondersteunen bij het voorzien in een behoorlijk levensonderhoud: a. van de predikanten, indien en voor zover deze door arbeidsongeschiktheid of ouderdom niet meer in staat zijn ambtelijk werk te verrichten; b. en na hun overlijden van de nabestaanden van de predikanten. Zij tracht haar doel te bereiken door: a. het aangaan van overeenkomsten tot verzekering van het (inkomens)risico bij arbeidsongeschiktheid ten behoeve van de predikanten van de aangesloten kerken, die in geval van arbeidsongeschiktheid, door de verzekeraar van een uitkering worden voorzien; b. de verevening tussen de aangesloten kerken van premielasten in verband met pensioenen van de predikanten; c. zorg te dragen voor een zorgvuldige afwikkeling van de oude bedeling, die is ontstaan doordat de Stichting de regeling voor de emeritaatsvoorziening per 1 april 2009 heeft overgedragen aan Pensioenfonds Zorg en Welzijn te Utrecht; d. het beheer van het vermogen van de Stichting; e. het aanwenden van alle andere middelen, die tot het bereiken van het in het voorgaande artikel omschreven doel zouden kunnen bijdragen. Gehoord de kerken tijdens de najaarsvergadering heeft het bestuur in zijn vergadering van 22 december 2009 vervolgens een reglementswijziging vastgesteld. Daar zijn het statutaire doel en de middelen om dat doel te bereiken verder uitgewerkt.
6
Jaarverslag 2009 Stichting Emeritaatsvoorziening
bestuursverslag
3.
FINANCIËN
3.1.
Inleiding Door de ontwikkelingen binnen de SEV waar u allen het laatste halfjaar deelgenoot van bent geworden, zult u dit keer geen beschouwingen aantreffen over de oude doelstelling van de SEV, de nieuwe wettelijke voorschriften binnen het kader van de Pensioenwet, verhandelingen over dekkingsgraad, rentetermijnstructuur, beleggingen en performance over het hele jaar en de afsluitende vergelijking met de begroting. Door een zorgvuldig voorbereid besluit is plotseling alles waaraan vroeger de SEVperformance is afgemeten, zoals begroting en beleggersindexen, onbelangrijk geworden. Wel heel belangrijk is de wijze waarop de kerken inhoud hebben gegeven aan hun “pensioen-“ verplichtingen op lange termijn door deze onder te brengen bij Pensioenfonds Zorg en Welzijn.
3.2.
Beschouwingen bij de overdracht aan Pensioenfonds Zorg en Welzijn Bij hoge uitzondering heeft De Nederlandsche Bank op 17 april 2009 telefonisch en op 28 april 2009 schriftelijk laten weten akkoord te gaan met de collectieve waardeoverdracht van de gehele portefeuille van de SEV naar Pensioenfonds Zorg en Welzijn per 1 april 2009, ondanks het feit dat beide pensioenfondsen op dat moment een dekkingsgraad hadden onder de 100%. Op basis van de dekkingsgraad van 89% ultimo maart 2009 is door Pensioenfonds Zorg en Welzijn de koopsom als volgt bepaald: Contante Waarde Actieven
Administratiekosten
Excassokosten
Dekkingsgraad
Totaal
7.650.555
-
-
841.561-
6.808.994
Premievrij
879.995
22.000
8.800
96.799-
813.995
AO
729.279
18.232
7.293
80.221-
674.583
Ingegaan OP
5.107.979
127.699
51.080
561.878-
4.724.880
Ingegaan PP / WzP
2.793.860
69.846
27.939
307.325-
2.584.320
348.796
8.720
3.488
38.368-
322.637
17.510.464
246.498
98.599
1.926.151-
15.929.410
Individuele verzekering
In afwachting van de definitieve rekening hebben wij op 7 juli 2009 ter voorkoming van een grotere rentelast een voorschot betaald van € 15,5 mln. De volgende afspraken zijn gemaakt: 1. Arbeidsongeschiktheid: aangezien Pensioenfonds Zorg en Welzijn geen afzonderlijke arbeidsongeschiktheidsverzekering kent voor zelfstandigen, heeft SEV ingaande 1 juli 2009 bij ASR een nieuwe verzekering afgesloten voor 5 jaar, ingaande 1 juli 2009. Op basis van een AO-verklaring van ASR zal Pensioenfonds Zorg en Welzijn de toekomstige arbeidsongeschikte predikanten premievrije opbouw van pensioenrechten toekennen. 2. Premiebetalingen: voor 2009 betaalt de SEV de pensioenpremie aan Pensioenfonds Zorg en Welzijn. Vanaf 2010 worden de kerken afzonderlijk voor de pensioenpremie aangeslagen. 3. Uitkeringen: gedurende 2009 verzorgt de SEV nog de uitkeringen aan emeriti, weduwen en wezen namens Pensioenfonds Zorg en Welzijn, die dat met ingang van 2010 zal doen. Uitkeringsgerechtigden zullen schriftelijk op de hoogte worden gebracht. 4. Contracten: de plaatselijke kerken zullen een aansluitingsovereenkomst met het Pensioenfonds Zorg en Welzijn afsluiten. Bestaande contracten met kerkelijke werkers worden gerespecteerd en kunnen hierin ondergebracht worden. 5. Informatiebijeenkomsten: kerken en actieve deelnemers zullen met een aantal informatiebijeenkomsten op de hoogte worden gebracht van de veranderingen. 7
Jaarverslag 2009 Stichting Emeritaatsvoorziening
De financiële consequenties voor 2009 zijn: • Koopsom: per 1 april • 3,44% Rente t/m 10-07-2009 Totaal
bestuursverslag
€ 15.929.410,= € 150.129,= € 16.079.539,=
Premie: Over 2009 hebben wij over de periode na 1 april nog € 551.606,= premie 2009 moeten afdragen aan Pensioenfonds Zorg en Welzijn. Uitkeringen: Namens Pensioenfonds Zorg en Welzijn is nog € 668.241,= betaald aan pensioenen. Daarvoor is een rente ontvangen ten bedrage van € 9.593,73. Bovengenoemde bedragen zijn onderling tussen Pensioenfonds Zorg en Welzijn en de SEV met elkaar verrekend en nagenoeg alle afgewikkeld in 2009. 3.3.
Beleggingen en performance
3.3.1.
Algemeen: het beursjaar 2009 Waar 2008 als extreem slecht jaar af is gesloten voor bijna alle soorten beleggingen, is 2009 een jaar van herstel geworden. Vooral risicovolle categorieën zoals aandelen en obligaties van mindere kwaliteit herstelden sterk. Dit herstel is overigens pas na februari op gang gekomen. De maanden januari en februari zijn ronduit slecht geweest.
3.3.2.
Verkoop van de beleggingsportefeuille Zoals hiervoor beschreven heeft de SEV per 1 april 2009 haar pensioenvermogen overgedragen aan Pensioenfonds Zorg en Welzijn. Direct na het bereiken van overeenstemming hebben wij besloten om de portefeuille stapsgewijs af te bouwen. Het beleid om “voorzichtig” te beleggen hebben wij echter al eerder ingezet. Dit was enerzijds ingegeven door onze beursverwachtingen maar ook vanwege het feit dat wij de overdracht natuurlijk al langere tijd aan zagen komen. Daar toen onze beleggingshorizon erg kort was geworden, zijn wij geen nieuwe risico’s meer aangegaan. Een scenario waarbij een “koopsom” bij Pensioenfonds Zorg en Welzijn zou worden vastgesteld, waarna wij vervolgens het risico op koersverliezen zouden lopen, was immers niet wenselijk. Door het voorzichtige beleggingsbeleid is de dekkingsgraad van de portefeuille van de SEV steeds dichter bij die van Pensioenfonds Zorg en Welzijn gekomen. Omdat zij hun vermogen offensiever hebben belegd, hebben zij meer last van de beursdalingen gehad. Toen vervolgens op 1 april 2009 (bijna op het laagste punt van de beurzen) de overdrachtswaarde is vastgesteld, is gebleken dat de SEV inmiddels zelfs een overschot had genereerd. Het rendement van de SEV over het eerste kwartaal bedraagt -1,5% versus een rendement voor Pensioenfonds Zorg en Welzijn Pensioenfonds Zorg en Welzijn van -4,5%. Stapsgewijs hebben wij vervolgens de belangen uit de portefeuille te gelde gemaakt. Omdat een groot deel van de beleggingen na 1 april 2009 is verkocht, heeft de SEV nog geprofiteerd van de stijgende markten in april en mei. Vanwege het risico van een opnieuw dalende beurs, hebben wij niet langer gewacht met de verkoop van de beleggingen. Na het eerste half jaar 2009 resteert er slechts één positie in portefeuille. Het betreft een hedge-fund dat, vanwege de crisis, beperkt verhandelbaar is. Per 31 december 2009 bedraagt de waarde van deze positie “slechts” € 10.709,-. Zodra er zich mogelijkheden voordoen, zullen wij dit belang verkopen. In het eerste kwartaal behaalde de SEV een rendement van -1,5%. In 2009 heeft Pensioenfonds Zorg en Welzijn achtereenvolgens de volgende kwartaalrendementen behaald: -4,5%, 8,4%, 9,1% en 4,2%. Per 1 april deelt het overgedragen pensioenvermogen in de resultaten van Pensioenfonds Zorg en Welzijn.
8
Jaarverslag 2009 Stichting Emeritaatsvoorziening
3.4.
bestuursverslag
Wat brengt 2010 voor de SEV (nieuwe stijl)? De overdracht van de pensioenaanspraken van de deelnemers (actieven, uitkeringsgerechtigden en slapers) aan Pensioenfonds Zorg en Welzijn per 1 april en van de bijbehorende koopsom is inmiddels gerealiseerd. Dit fonds bepaalt nu uiteraard het beleggingsbeleid. Gezien de omvang, de professionele staf en mogelijkheden op de markt, heeft het bestuur ook in dit opzicht met vertrouwen tot de overdracht besloten. Het vermogen dat als “overschot” , lees eigen vermogen, van de SEV is te bestempelen, heeft het grootste deel van 2009 op een spaarrekening gestaan. Het bestuur heeft het niet verstandig geacht om deze gelden te gaan beleggen, mede in verband met het feit dat pas in december 2009 de afrekening min of meer definitief is opgemaakt en de daaruit volgende korte beleggingshorizon. Voor het resterende vermogen van de SEV ad € 948.681 zullen vanuit het bestuur aan de deelnemende kerken voorstellen worden gedaan. Mede aan de hand van de doelstelling van de SEV (nieuwe stijl) moet worden bepaald welke mogelijkheden hiervoor open staan. Vervolgens zal de beleggingscommissie voorstellen ontwikkelen voor het bestuur om gezamenlijk te bepalen of het wenselijk is om het resterende vermogen te gaan herbeleggen. Ook 2010 zal voor de kerken een overgangsjaar zijn evenals voor het bestuur. Gezamenlijk zullen zij de nieuwe rol met betrekking tot de arbeidsongeschiktheid en de verevening van bijdragen van de kerken inhoud moeten geven. Als door een wonder is een riante uitgangspositie meegegeven aan de SEV(nieuwe stijl).
Utrecht, 15 april 2010, drs B.P. Vreugdenhil, voorzitter
W. van Veen, secretaris
drs A.J. van der Molen RE RA, penningmeester
9
Jaarverslag 2009 Stichting Emeritaatsvoorziening
jaarrekening
JAARREKENING BALANS PER 31 DECEMBER 2009 Per 31 december
Beleggingen . obligaties . aandelen . vastgoed . deposito’s en internetspaarrekeningen
Vlottende activa . lopende rente . vorderingen . liquide middelen
toelichting
2009 EUR
2008 EUR
2.1 2.1 2.1 2.1
0 10.709 0 913.093 --------------923.802
11.475.121 2.302.372 755.283 1.720.557 --------------16.253.333
0 50.832 37.086 --------------1.011.720
371.641 83.366 113.593 --------------16.821.933
2.3
63.039 --------------0 948.681 =======
44.797 --------------16.777.136 0 =========
toelichting
2009 EUR
2008 EUR
2.4
1.074.536 25.487 115.427
1.033.831 9.268 124.716
329.569 -85.425 --------------1.459.594
818.121 -3.144.246 ---------------1.158.310
347.978 15.929.410 150.129 244.804 551.606 64.122 --------------17.288.049
1.044.406 0 0 242.008 69.262 --------------1.355.676
-15.828.455
-2.513.986
16.777.136 --------------0 948.681 =======
19.291.122 --------------16.777.136 0 =========
2.2.1 2.2.2
Tezamen Af: . overige kortlopende schulden PENSIOENVERMOGEN EIGEN VERMOGEN
STAAT VAN BATEN EN LASTEN OVER 2009
Baten/toevoegingen . bijdragen kerken . premies individuele verzekeringen . uitkering herverzekering . opbrengst beleggingen . rente en dividend . koersresultaat effecten
2.5
Totaal baten/ toevoegingen Lasten/onttrekkingen . uitkeringen . uitgaande waardeoverdrachten . rente uitgaande waardeoverdrachten . premie herverzekering . pensioenpremie predikanten . algemene kosten Totaal lasten/onttrekkingen Saldo Pensioenvermogen per 1 januari Pensioenvermogen per 31 december Eigen vermogen per 31 december
10
2.6
2.7
Jaarverslag 2009 Stichting Emeritaatsvoorziening
jaarrekening
OVERZICHT VAN MUTATIES IN DE VOORZIENING PENSIOENVERPLICHTINGEN
Stand 1 januari Af: aanvulling voorziening wegens lage rentestand Stand per 1 januari Verhoging i.v.m. wijziging pensioengrondslagen/AOW en 1 jaar inkoop Kosten indexaties Resultaat op sterfte en arbeidsongeschiktheid Benodigde intrest Uitkeringen Uitkeringen pensioenen herverzekering Overige mutaties Betaalde inkoopsom Geschatte inkoopsom ASR Levensverzekering *) Boekwinst op inkoop
2009
2008
EUR
EUR
18.102.207
16.426.019
-986.258
-1
---------------
---------------
17.115.494
16.426.018
160.129
651.577
0
122.411
60.487
161.018
170.527
672.312
-347.978
-1.044.407
115.427
124.714
3.121
2.306
-15.929.410
0
-30.000
0
-1.318.252
0
---------------
---------------
0
17.115.949
Aanvulling voorziening vanwege lage rentestand
0
986.258
Stand per 31 december
0
18.102.207
=========
=========
*) Bij ASR Levensverzekering was een gelijkblijvende arbeidsongeschiktheidsrente verzekerd. Deze wordt door ASR met gesloten
beurs overgenomen als eigen verplichting jegens de uitkeringsgerechtigden. Voor de overname van de inmiddels toegepaste verhogingen is aan de verzekeraar nog een koopsom verschuldigd.
11
Jaarverslag 2009 Stichting Emeritaatsvoorziening
jaarrekening
ONTWIKKELING VAN PENSIOENVERMOGEN TOT EIGEN VERMOGEN In het onderstaande overzicht wordt de ontwikkeling getoond van het pensioenvermogen van 31 december 2008 naar het eigen vermogen van 31 december 2009. Daarbij worden eerst de mutaties genoemd, die behoren bij de afwikkeling van het emeritaatsfonds. De afwikkeling resulteert in een eigen vermogen van € 874.570. Daarna komen de baten en lasten die betrekking hebben op de taken die verder in het boekjaar 2009 zijn uitgevoerd. Deze resulteren in een resultaat van € 74.121. Samen met het eigen vermogen na afwikkeling van het emeritaatsfonds levert dit een eigen vermogen per 31 december 2009 van € 948.681. Pensioenvermogen 31 december 2008 Toevoegingen . bijdragen kerken voor zover gebruikt voor drie maanden pensioenopbouw en premie herverzekering . premies individuele verzekeringen
16.777.136 303.861 25.487
. uitkering herverzekering
115.427
. opbrengst beleggingen
223.908 --------------668.683
Onttrekkingen . uitkeringen . uitgaande waardeoverdrachten
347.978 15.929.410
. rente uitgaande waardeoverdrachten
150.129
. premie herverzekering
143.732 ---------------16.571.249 ---------------
Eigen vermogen na afwikkeling van het emeritaatsfonds
874.570 =========
Baten na afwikkeling emeritaatsfonds . bijdragen kerken . opbrengst beleggingen .
770.675 20.236 --------------790.911
Lasten na afwikkeling emeritaatsfonds . premie arbeidsongeschiktheidsverzekering
101.072
. pensioenpremie predikanten
551.606
. algemene kosten
64.112 ---------------716.790 ---------------
Resultaat na afwikkeling emeritaatsfonds Eigen vermogen na afwikkeling emeritaatsfonds
74.121 874.570 ---------------
Eigen vermogen 31 december 2009
948.681 =========
Het eigen vermogen is volledig vrij besteedbaar.
12
Jaarverslag 2009 Stichting Emeritaatsvoorziening
jaarrekening
TOELICHTING
1.
Waarderingsgrondslagen
Algemeen: a. De Stichting Emeritaatsvoorziening heeft ten doel de aangesloten Nederlands Gereformeerde Kerken te ondersteunen bij het voorzien in een behoorlijk levensonderhoud:van de predikanten, indien en voor zover deze door arbeidsongeschiktheid of ouderdom niet meer in staat zijn ambtelijk werk te verrichten b. en na hun overlijden van de nabestaanden van de predikanten. De jaarrekening is opgesteld volgens de bepalingen van RJ 640 “Organisaties zonder winststreven”. De waardering van activa en passiva en de bepaling van het resultaat vinden plaats op basis van historische kosten. Tenzij bij de desbetreffende grondslag voor de specifieke balanspost anders wordt vermeld, worden de activa en passiva opgenomen tegen nominale waarde. Baten en lasten worden toegerekend aan het jaar waarop ze betrekking hebben. Winsten worden slechts opgenomen voor zover zij op balansdatum zijn gerealiseerd. Verplichtingen en mogelijke verliezen die hun oorsprong vinden voor het einde van het verslagjaar, worden in acht genomen indien zij voor het opmaken van de jaarrekening bekend zijn geworden. Beleggingen worden gewaardeerd tegen de beurswaarde. Voorziening pensioenverplichtingen: De verplichtingen uit hoofde van pensioenrechten werden gewaardeerd tegen de contante waarde op basis van 4% rekenrente of lagere marktrente, i.c. de Rente Termijn Structuur (RTS). Daar de marktrente ultimo 2008 (RTS gemiddeld 3,6%) lager was dan de rekenrente van 4% werd de Voorziening Pensioenverplichtingen opgenomen voor de contante waarde op basis van de RTS. Voorts werd uitgegaan van de overlevingstafels "CRC2003", die geconstrueerd zijn ten behoeve van pensioenverzekeraars met het oog op de toekomstige ontwikkeling van de overlevingskansen. De leeftijdscorrecties op deze tafels waren: - ouderdomspensioen: min 1 jaar, - weduwepensioen: man plus 2 jaar tot pensioendatum, nul jaar na pensioendatum; vrouw min 1 jaar. De Voorziening Pensioenverplichtingen omvatte een voorziening voor een toeslag op de AOWuitkeringen voor deelnemers geboren in of na 1950 en gehuwd met een jongere echtgenote. De Voorziening Pensioenverplichtingen is op 1 april 2009 overgedragen aan Pensioenfonds Zorg en Welzijn. 2.
Specifieke toelichtingen
2.1.
Beleggingen
Stand begin boekjaar . Aankopen . Uitlotingen/verkopen . Koersresultaten . Overige mutaties Stand einde boekjaar
obligaties
aandelen
vastgoed
EUR 11.475.121 0 - 11.368.127 - 106.994
EUR 2.302.372 0 - 2.366.336 74.673
EUR 755.283 0 -702.179 -53.104
--------------0 =========
-------------10.709 ========
-------------0 ========
deposito’s en spaarrek. EUR 1.720.557 0 0 0 -807.464 -------------913.093 ========
Totaal EUR 16.253.333 0 -14.436.642 -85.425 -807.464 --------------923.802 =========
De nominale waarde van de obligatieportefeuille bedraagt ultimo 2009 € 0 (ultimo 2008: € 11.443.605,--).
13
Jaarverslag 2009 Stichting Emeritaatsvoorziening
2.2.
Vlottende activa
2.2.1.
Vorderingen
Terug te vorderen dividendbelasting Te ontvangen bijdragen Te ontvangen rente bank/internetspaarrekeningen Te ontvangen reis- en vergaderkosten Vordering inzake afwikkeling emeritaatsfonds Saldi R/C ASR en ZwL
2.2.2.
Ultimo 2009 EUR 1.547 121 8.410 371 16.219 24.164 ----------50.832 ======
Ultimo 2008 EUR 51.569 18.834 12.963 0 0 0 ----------83.366 ======
Ultimo 2009 EUR 21.030 2.802 13.254 ----------37.086 ======
Ultimo 2008 EUR 102.905 2.073 8.615 ----------113.593 ======
Ultimo 2009 EUR 2.802 7.021 0 1.850 0 1.498 19.857 0 30.000 11 ----------63.039 ======
Ultimo 2008 EUR 2.073 8.925 6.490 1.871 203 0 0 25.214 0 21 ----------44.797 ======
Liquide middelen
ABN AMRO bestuursrekening ABN AMRO Private Banking spaarrekening Postbank
2.3.
jaarrekening
Overige kortlopende schulden
Salaris/spaarloon Accountantskosten Actuariskosten Terug te storten bijdragen Bestuurskosten Kantoorkosten Pensioenpremies predikanten Saldi R/C ASR Schuld inzake afwikkeling emeritaatsfonds Bankkosten
2.4. Bijdragen kerken Per 1 januari 2009 waren er 90 aangesloten kerken. De bijdrage is in 2009 gesteld op € 33,50 per jaar per lid (2008: € 32,25). Het aantal leden per 1 januari 2009 bedroeg volgens opgave van de kerken 32.714 (per 1 januari 2008: 32.600).
14
Jaarverslag 2009 Stichting Emeritaatsvoorziening
2.5.
jaarrekening
Specificatie directe en indirecte beleggingsopbrengsten 2009 direct
2008 totaal EUR
direct
EUR
Indirect EUR
Obligaties
219.869
-106.994
112.875
620.951
-90.269
530.682
Aandelen
19.634
74.673
94.307
105.585
-2.420.127
-2.314.542
Vastgoed
0
-53.104
-53.104
64.122
-633.850
-569.728
------------
------------
127.111 ------------
------------
------------
43.227 ------------
366.614
-85.425
281.189
833.885
-3.144.246
-2.310.361
37.045
15.764
-----------
------------
------------
-----------
Deposito/Spaarrek.
127.111
Af: bankkosten
37.045 ------------
------------
EUR
Indirect EUR
43.227
totaal EUR
15.764
329.569
-85.425
244.144
818.121
-3.144.246
-2.326.125
=======
=======
=======
=======
=======
=======
De directe beleggingsopbrengsten hebben betrekking op aan het verslagjaar toegerekende interest en dividenden onder aftrek van aan de beleggingen toegerekende kosten. De indirecte beleggingsopbrengsten hebben betrekking op waardestijgingen of waardedalingen (koersresultaten). 2.6.
Uitkeringen 2009
Emeriti/a.o. Weduwen (Half)wezen Totalen
aantal per 01.01.2009 37
uitkeringen 2009 in € 252.152
uitkeringen 2008 in € 651.018
32
94.236
384.908
2
1.590
8.480
71
347.978
1.044.406
De uitkeringen 2009 betreffen voor de arbeidsongeschiktheidsuitkeringen het gehele jaar 2009 en voor de andere uitkeringen alleen het eerste kwartaal 2009.
2.7.
Algemene kosten
Salariskosten
2009
2008
EUR
EUR
36.643
35.279
Sociale lasten
3.351
2.363
Bestuurskosten
6.391
8.090
Accountantskosten
8.806
8.925
Actuariskosten
55
7.644
Kantoorkosten
6.244
4.725
Diversen
2.632
2.236
----------
----------
64.122
69.262
======
======
De stichting had, naast het onbezoldigde bestuur, in het boekjaar - evenals voorgaand boekjaar - 1 personeelslid in dienst.
15
Jaarverslag 2009 Stichting Emeritaatsvoorziening
jaarrekening
VOORZIENING PENSIOENVERPLICHTINGEN (V.P.V.) V.P.V. ULTIMO 2009
V.P.V. ULTIMO 2008
EUR
EUR
0
9.421.152
0
98.164
0
330.890
0
1.001.445
0
5.250.938
0
2.940.235
---------------
---------------
Totale voorziening
0
19.042.824
Af: herverzekering ingegane arbeidsongeschiktheidsuitkeringen
0
-940.617
---------------
---------------
0
18.102.207
=========
=========
bedragen in euro’s aantallen per ultimo 2008 tussen haakjes Opgebouwde aanspraken door (83) op reglementaire basis deelnemende predikanten, inclusief aanspraken op arbeidsongeschiktheidsrenten van (4) geheel of gedeeltelijk arbeidsongeschikte predikanten Voorziening voor AOW-aanvulling vanaf 2015 Aanspraken van deelnemers tegen een op individuele basis vastgestelde premie: (1) tegen premiebetaling en (2) premievrij Aanspraken van (18) gewezen deelnemers (reglementaire deelneming tussentijds beëindigd) Ingegane emeritaatsuitkeringen (33) met bijbehorende niet-ingegane weduwe-uitkeringen Ingegane weduwe- en wezenuitkeringen (36)
Utrecht, 15 april 2010, het bestuur,
drs B.P. Vreugdenhil, voorzitter
W. van Veen, secretaris
drs A.J. van der Molen RE RA, penningmeester
H. van Rees, actuaris AG
drs J.G. van Dalen
ds J. van ’t Hof
S. Klaver
W.H. Martens MBA
mr A.H. Pool
16
Jaarverslag 2009 Stichting Emeritaatsvoorziening
Overige gegevens:
Accountantsverklaring
overige gegevens
pagina
18
17
Jaarverslag 2009 Stichting Emeritaatsvoorziening
Deloitte
accountantsverklaring
Deloitte Accountants B.V. Wilhelminakade 1
3072 AP Rotterdam Postbus 2031 3000 CA Rotterdam Tel: (088) 2882888
Fax: (088) 2889920 www.deloitte.nl
Aan:
Het bestuur van de Stichting Emeritaatsvoorziening "S.E.V"
Datum
Behandeld door
Kenmerk
15 april 2010
J. Moerman RA
3100003424/1 004/st
Accountantsverklaring Wij hebben de in dit verslag opgenomen jaarrekening 2009 van Stichting Emeritaatsvoorziening "S.E.V." te Rotterdam bestaande uit de balans per 31 december 2009 en de staat van baten en lasten over 2009 met de toelichting gecontroleerd.
Verantwoordelijkheid van het bestuur Het bestuur van de stichting is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening die het vermogen en het resultaat getrouw dient weer te geven, alsmede voor het opstellen van het jaar verslag, beide in overeenstemming met RJ 640 "Organisaties zonder winststreven" . Deze ver antwoordelijkheid omvat onder meer: het ontwerpen, invoeren en in stand houden van een intern beheersingssysteem relevant voor het opmaken van en getrouw weergeven in de jaarrekening van vermogen en resultaat, zodanig dat deze geen afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten bevat, het kiezen en toepassen van aanvaardbare grondslagen voor finan ciële verslaggeving en het maken van schattingen die onder de gegeven omstandigheden redelijk zijn.
Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht. Dien overeenkomstig zijn wij verplicht te voldoen aan de voor ons geldende gedragsnormen en zijn wij gehouden onze controle zodanig te plannen en uit te voeren dat een redelijke mate van zeker heid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat.
Deloitte Accountants B.V. is ingeschreven in het handelsregister van de Kamer van Koophandel te Rotterdam onder nummer 24362853.
18
Memberof
Deloitte Touche Tohmatsu
Jaarverslag 2009 Stichting Emeritaatsvoorziening
accountantsverklaring
Deloitte
2 15 april 2010 3100003424/1004/st
Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De keuze van de uit te voeren werk zaamheden is afhankelijk van de professionele oordeelsvorming van de accountant, waaronder begrepen zijn beoordeling van de risico's van afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten. In die beoordeling neemt de accountant in aanmerking het voor het opmaken van en getrouw weergeven in de jaarrekening van vermogen en resultaat relevante interne be heersingssysteem, teneinde een verantwoorde keuze te kunnen maken van de controlewerkzaam heden die onder de gegeven omstandigheden adequaat zijn maar die niet tot doel hebben een oordeel te geven over de effectiviteit van het interne beheersingssysteem van de stichting. Tevens omvat een controle onder meer een evaluatie van de aanvaardbaarheid van de toegepaste grondslagen voor financiële verslaggeving en van de redelijkheid van schattingen die het bestuur van de stichting heeft gemaakt, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarreke mng. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is als basis voor ons oordeel. Oordeel
Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en de samenstelling van het vermogen van Stichting Emeritaatsvoorziening "S.E.V." per 31 december 2009 en van het resultaat over 2009 in overeenstemming met RJ 640 "Organisaties zonder winststreven" . Deloitte Accountants B.V.
Was getekend: J. Moerman RA
19