Jaarverslag stichting Jenga 2009 Beste vrienden van Jenga, Alweer een jaar voorbij! De tijd vliegt. Het lijkt alsof we gisteren het eerste vertrekfeestje van Mirella hadden, in de zomer van 2004. Dat is ruim vijf, of inmiddels bijna zes jaar geleden. In de zomer van 2007 verliet zij Uganda en het jaar 2009 was het tweede jaar waarin de vrouwen in Mooni “er alleen voor stonden”. Dat wil zeggen, zonder aanwezigheid van mensen uit Nederland. Voor het jaar 2010 heeft het Nederlandse Jenga- bestuur (Vera, Vincent en Mirella) besloten dat Christine en haar team in Mooni nog meer op eigen kracht kunnen doen, zonder al te veel bemoeienis van deze kant. Daarover later meer.
Het jaar in vogelvlucht Ook in 2009 was onderwijs de grootste prioriteit. Met onderwijs bereik je vooruitgang, en geef je mensen het gereedschap om zelf veranderingen door te voeren. Verder zijn we blij dat eindelijk maar toch de community hall is afgebouwd. Een mogelijke bron van inkomsten én een prachtige plek om onderwijs te verzorgen. De financiële afwikkeling is door allerlei perikelen doorgeschoven naar 2010. En tenslotte het derde hoogtepunt: in 2009 is Jenga de samenwerking aangegaan met de Worldschool. Leerlingen uit 5 en 6 VWO buigen zich over vraagstukken waar wij (Jenga in Uganda en Nederland) tegenaan lopen, en komen met adviezen om de gemeenschap in Mooni te helpen. Onderwijs Zoals gezegd is en blijft onderwijs een speerpunt. Soms is dat via eenmalige acties, waarbij een jongere geholpen wordt met het betalen van een korte cursus of de aanschaf van lesmateriaal, meestal is het in de vorm van een meerjarige verplichting. Dat is bijvoorbeeld het geval bij Rachael (van wie we helaas geen recente foto hebben, digitale camera’s zijn nog niet algemeen beschikbaar in Uganda), die inmiddels aan het laatste jaar van haar middelbare school is begonnen. Senior 6 –de 6e klas- van Mbale Secondary School en ze heeft het goed gedaan. Zonder de hulp van Jenga had moeder Martha haar dochter al veel eerder van school moeten halen, omdat er niet genoeg geld was voor de opleiding. Jenga heeft ook een groot deel van Martins opleiding betaald. Martin, een pientere knul van midden twintig, had af en toe een slechtbetaald baantje, maar wilde veel meer. Hij volgt nu al een tijd een opleiding tot social community worker zodat hij iets kan betekenen voor de achtergestelde gemeenschap waarin hij is opgegroeid. De jongste dochter van Vincent en Grace is een erg bijdehand meisje, dat op de kleuterschool al aan andere kindjes vertelde dat ze goed moesten opletten. Duidelijk iemand die het belang van goed onderwijs inziet! Darlene gaat sinds dit jaar naar primary School en Jenga betaalt een deel van de kosten.
V.l.n.r.: Darlene en haar broertje Daniel, broer David en zus Judy Peace & Gloria, de dochters van weduwe Grace hebben hun Primary School afgerond. Het zag ernaar uit dat ze vooral zouden zakken voor de exacte vakken, maar dankzij de bezielende coaching van Richard Welalila zijn ze toch geslaagd. Met de hakken over de sloot voor wiskunde, maar toch. Ook in 2009 heeft één van “onze” leerlingen, het meisje Oliver, het eerste deel van haar middelbaar onderwijs gehaald. Jenga heeft aangeboden bij te dragen aan een vervolgopleiding maar Oliver heeft nog geen haast gemaakt met het kiezen van een opleiding en uitzoeken wat de kosten zijn. We wachten nu op haar plan. De community hall In 2009 is een lang gekoesterde droom in vervulling gegaan. Met financiering van de Nederlandse ambassade en ondersteuning van Jenga heeft de gemeenschap in Mooni een community hall kunnen bouwen. In totaal kostte de hal ongeveer 10.000 Euro, en 80% daarvan kreeg Christine als voorschot. De overige 20% zou (/zal) worden overgemaakt als de hele financiële verantwoording binnen is en klopt. Met deze bijdrage zal het team in Uganda dan weer verder kunnen.
Christine bij de toegangspoort Het is naar Ugandese maatstaven een prachtige plek geworden: grote stalen deuren, ijzeren golfplaten op het dak, een cementen vloer en hoge kleine ramen. Over smaak valt in dit geval wel te twisten, maar functionaliteit en praktisch nut stonden voorop. Het gebouw is waterdicht en erg stabiel, en je moet wel een heel knappe inbreker zijn als het je lukt zonder toestemming binnen te komen. De hal kan enerzijds gebruikt worden om naailes te geven (“tailoring”, waarvoor Jenga de docenten betaalt) en vrouwen meetings en training programma’s te organiseren, anderzijds kan de hal verhuurd worden bij bijvoorbeeld trouwfeesten en officiële vergaderingen. Op die manier worden inkomsten gegenereerd die weer in de gemeenschap geïnvesteerd kunnen worden. Niet alleen maar goede berichten over de hal: de bouw heeft ook geleid tot (kleine) spanningen in Mooni. Zoals het overal gaat in kleine gemeenschappen heeft jaloezie ertoe geleid dat sommige mensen Christine en haar team met de nek aankeken. En dat ze natuurlijk beschuldigd werden van fraude, vriendjespolitiek en het achterover drukken van sponsorgeld. Wij geloven daar niets van en zijn ervan overtuigd dat Christine alles naar eer en geweten heeft gedaan! Wel is het jammer dat de financiële administratie niet altijd even accuraat is geweest. Om te zorgen dat de hal afgebouwd kon worden heeft Jenga een lening van 2300 Euro verstrekt aan Step by Step. Met dat geld is de hal voltooid. De ambassade zou, na ontvangst van de financiële verantwoording, ook de resterende 20% aan Jenga overmaken. Helaas zijn sommige bonnen en rekeningen onvindbaar. De ambassade wacht
nog op een aantal bonnetjes en afschriften die in 2009 nog niet ontvangen zijn. Pas dan wordt ook het resterende bedrag aan Step by Step verstrekt en zou de lening kunnen worden afgelost. Het bedrag van de lening wordt in mindering gebracht op het budget voor 2010: een extra stimulans om de administratie in orde te maken! Dat wordt nog een hele klus voor Christine en Richard! Worldschool In 2009 is Jenga gestart met een nieuw initiatief: samenwerking met de Worldschool. De Worldschool koppelt leerlingen uit 5 en 6 VWO aan projecten in ontwikkelingslanden, waarvoor de jongeren optreden als adviseur. Het klinkt eenvoudig, en dat is het eigenlijk ook. Leerlingen gaan in het kader van hun profielwerkstuk aan de slag met opdrachten en vraagstukken van kleine ontwikkelingsorganisaties zoals Jenga. In overleg met Christine is besloten om advies te vragen over drie onderwerpen: betere oogsten voor kleinschalige landbouw, duurzaam toerisme in Mooni en een village clinic in de rural area’s. Vol enthousiasme hebben meerdere teams van verschillende scholen in Nederland zich op deze opdrachten gestort. In 2010 brengen zij advies uit. Het is natuurlijk geweldig dat Jenga (gratis) advies krijgt, en tegelijkertijd is het ook heel mooi dat Jenga op deze manier werkt aan meer draagvlak voor internationale samenwerking en bijdraagt aan een ander wereldbeeld bij de Nederlandse jeugd.
Het Worldschool-team van het Praedinius gymnasium uit Groningen Leuk om te vermelden: door Jenga’s samenwerking met de Worldschool heeft Mirella er sinds september 2009 een baan als project manager. Overige activiteiten Net als voorgaande jaren heeft Jenga ook in 2009 mogelijk gemaakt dat jongeren aan het eind van het trimester bij elkaar kwamen voor het grote voetbaltoernooi. Het oorspronkelijke plan, waarbij de kids voor het toernooi nog een training over andere onderwerpen (gezondheid, hygiëne , toekomstdromen etc) zouden krijgen, is inmiddels losgelaten. De zenuwen voorafgaande aan het voetballen zorgden ervoor dat niemand zich kon concentreren, en dat men maar aan één ding dacht: de beker. Het werden nu vooral leuke middagen waar iedereen in Mooni weer eens kon zien wat Jenga en Step by Step doen!
Nieuwe werkwijze 2010 Eigen verantwoordelijkheid, dat is een hippe term. Stapje voor stapje (Step by Step) heeft het bestuur in Nederland de touwtjes uit handen gegeven. Zoals het hoort. Misschien, als we er bovenop hadden gezeten, was de financiële administratie van de hal wél in orde geweest. En had de hal er wél mooi en toegankelijk (in onze ogen) uitgezien. En was er wél onderwijs gegeven tijdens de sporttoernooien. En had Oliver wél een keuze gemaakt voor een vervolgopleding. Maar willen we dat? Het antwoord is “NEE”. We willen helpen en ondersteunen, maar dan alleen maar door advies te geven (en geld). En niet het volgen van onze adviezen voorwaarde maken voor het geven van geld, of onze adviezen bindend maken. Het gaat erom dat Christine en haar team hun eigen plan maken en uitvoeren. Eventueel, waar gewenst en waar nodig, met ons advies en onze hulp. Dat hebben we in 2009 gedaan en dat willen we in 2010 helemaal invoeren. Dat betekent dat we overgaan naar “lump sum” financiering: we geven geld, en Step by Step bedenkt zelf waar dat aan uitgegeven wordt. Pas achteraf krijgen we een verantwoording. Nog steeds is rechtmatige besteding het uitgangspunt, maar we houden ons niet vooraf bezig met waar het geld heengaat. Spannend. Voor Step by Step Uganda, voor ons als bestuur in Nederland, en ook voor de vrienden van Jenga. We houden jullie op de hoogte! De cijfers Inkomsten in 2009 bedroegen 3407 Euro. Totaal van de uitgaven is 5066 Euro. Dat is inclusief de lening voor de community hall van ruim 2300 Euro aan Step by Step. Dit bedrag is ongeveer gelijk aan het bedrag wat Jenga in 2010 zou gaan overmaken aan de kosten voor het tailoring programma, de voetbaltoernooien en de salariskosten voor Christine en haar Step by Step team. 1 Het bestuur heeft dus besloten om de lening niet terug te laten betalen, maar “in Uganda te laten”: op die manier zijn de uitgaven voor 2010 voorgefinancierd. Onderwijs
Euro 1247,-
Administratiekosten NL2
Euro 246,-
Women’s meetings
Euro 83,-
Office en staff Step by Step
Euro 520,-
Bankkosten Uganda
Euro 115,-
Lening community hall
Euro 2334,-
Football tournament/ sports
Euro 321,-
Overig
Euro 200,-
1
De kosten voor onderwijs zitten hier niet bij in, maar worden normaal gesproken betaald via de rekening van Vincent Munyosi die de contacten met alle schoolgaande jongeren onderhoudt. 2
Administratiekosten bestaan uit bankkosten voor de overboekingen, het houden van een bankrekening, en de kosten voor stichtingsinschrijving bij de KvK.
