Hoe haalt u optimaal geld uit uw vennootschap?
Deel 10 Deel 10
Gratis woning
begrip
vennootschap
privé
btw
voorbeeld
pro & contra
Hoofdstuk 1: Begrip Wat wordt er bedoeld met een ‘gratis woning’? We hebben hier de situatie voor ogen waarbij uw vennootschap een gebouw bouwt, koopt of huurt en u dit geheel of gedeeltelijk ter beschikking stelt voor de privéhuisvesting van uw gezin. Met ‘gratis’ wordt dan bedoeld dat u daarvoor geen huur betaalt aan uw vennootschap. U woont m.a.w. gratis, want alle kosten m.b.t. ‘uw’ woning worden gedragen door de vennootschap. We zitten hier dus in de omgekeerde situatie dan die waarin u een pand geheel of gedeeltelijk verhuurt aan uw vennootschap. In dat geval bent u zelf de eigenaar van bv. uw woning en verhuurt u er een gedeelte van aan uw vennootschap die het voor haar beroepsactiviteit gebruikt. In deze situatie is het echter de vennootschap die de eigenaar van het pand is en een gedeelte daarvan ‘gratis verhuurt’ aan u privé.
Hoe moet deze ‘gratis woning’ georganiseerd worden? Geen formaliteiten. In principe moeten er geen specifieke formaliteiten vervuld worden. Het volstaat m.a.w. dat uw vennootschap een woning koopt en dat u daar met uw gezin uw intrek in neemt. Uit de feitelijke omstandigheden alleen al zal m.a.w. blijken dat u over een ‘gratis woning’ beschikt. Mogelijke optie. In plaats van volledig ‘gratis’ te wonen in een pand van uw vennootschap, kunt u er om diverse redenen ook voor opteren om maandelijks een bepaalde huur te betalen aan uw eigen vennootschap. Ook in dat geval moeten er echter geen specifieke formaliteiten vervuld worden. Er moet dan m.a.w. niet noodzakelijk een huurovereenkomst opgesteld worden tussen uzelf en uw vennootschap, het volstaat in dat geval om de huur bv. maandelijks te betalen aan uw vennootschap of te boeken op het debet van uw zgn. rekening-courant (lees: de lopende rekening) als een schuld van u aan uw vennootschap.
Kan dat met om het even welk gebouw? Ja. Er moet inderdaad geen onderscheid gemaakt worden tussen de verschillende soorten gebouwen. Uw vennootschap kan u m.a.w. zowel een eengezinswoning als een appartement, een villa, een buitenverblijf, enz. ter beschikking stellen. In principe kan het zelfs om panden gaan die in het buitenland gelegen zijn. Ook ten aanzien van zgn. panden voor gemengd gebruik (panden die zowel beroepsmatig als privé gebruikt worden) stelt er zich wat dit betreft dus geen probleem. Het enige verschil hierbij is dan dat uw vennootschap u niet het volledige pand ter beschikking stelt, maar slechts een gedeelte daarvan, wat van belang is voor de Deel 10 - Gratis woning
fiscale gevolgen voor u privé. Ook gehuurde panden? Ja, om in deze context ‘gratis’ te kunnen wonen, is het niet vereist dat uw vennoot schap eigenaar is van de betreffende woning of van het appartement. Uw vennootschap kan m.a.w. ook zelf eerst bv. een appartement huren en dat vervolgens aan u ter beschikking stellen om in te wonen. U kunt op die manier dus ook de huur van een privéappartement ten laste leggen van uw vennootschap.
110
© Praktische Gids 2015 – Hoe haalt u optimaal geld uit uw vennootschap?, Indicator
begrip
vennootschap
privé
btw
voorbeeld
pro & contra
Hoofdstuk 2: Gevolgen bij uw vennootschap Zijn de kosten van de woning aftrekbaar bij uw vennootschap? Ja. Alle kosten van de woning blijven in principe aftrekbaar bij uw vennootschap. Zo zal de woning bv. vol ledig afschrijfbaar blijven voor de vennootschap en zullen alle kosten m.b.t. het gebruik ervan (bv. herstellingen, onderhoud, onroerende voorheffing en andere taksen, enz.) in principe volledig aftrekbaar blijven als beroeps kosten. Het feit dat u de woning geheel of gedeeltelijk privé gebruikt, verandert daar niets aan. Er moeten dus ook geen kosten m.b.t. het pand door u privé gedragen worden. Ook panden die zgn. gemengd gebruikt worden (bv. beneden heeft uw vennootschap een winkel en boven zijn er twee verdiepingen die u privé gebruikt voor bewoning) blijven volledig ten laste van uw vennootschap. Anders dan bij een eenmanszaak moet er in dit geval dus niet gewerkt worden met een verdeelsleutel (bv. 40% beroepsmatig en 60% privé) om de aftrekbaarheid van de kosten te kunnen bepalen. Het pand is immers in eerste instantie van de vennootschap en dus blijven alle kosten in principe voor 100% aftrekbaar. Het privé gedeelte wordt in dit geval namelijk ‘verrekend’ met het zgn. voordeel gratis woning. Algemene voorwaarden. Net zoals voor alle andere beroepskosten geldt ook hier als voorwaarde dat de uitgaven m.b.t. het pand slechts aftrekbaar zijn als beroepskosten in de mate waarin ze niet overdreven zijn (art. 53, 10° WIB 92). We stippen dit even aan omdat dit in het kader van ‘gratis woningen’ mogelijk voor problemen kan zorgen als het gaat om panden in het buitenland en dan vooral in buitenlandse vakantieoorden. In theorie is er m.a.w. geen beletsel dat uw vennootschap een villa koopt in Zuid-Frankrijk, in de praktijk zal de fiscus de aftrek van de kosten die daarmee gepaard gaan echter dikwijls betwisten door te stellen dat het om een overdreven uitgave gaat. Ten slotte willen we er nog even op wijzen dat de statuten van uw vennootschap bij voorkeur ook voorzien dat de vennootschap gerechtigd is om ‘onroerende goederen’ te kopen, te verwerven en te beheren. In het verleden is namelijk al gebleken dat als dat niet uitdrukkelijk voorzien is in de statuten, de fiscus ook in dat geval voor problemen kan zorgen.
Moet er dan geen fiscale correctie gebeuren voor het privégebruik? Toch wel. Precies omdat alle kosten gedragen worden door de vennootschap en u dus in principe volkomen gratis woont, wordt u privé belast op een zgn. voordeel gratis woning dat berekend wordt aan de hand van het kadastraal inkomen (ki) van het pand. Gevolgen. Het voordeel gratis woning waarop u privé dus belast wordt, wordt fiscaal gezien op dezelfde manier behandeld als een loon (art. 32, lid 2, 2° WIB 92) met als gevolg dat uw vennootschap daar in principe Deel 10 - Gratis woning
ook bedrijfsvoorheffing op moet inhouden. Daarnaast moet dit belastbaar voordeel ook vermeld worden op de zgn. loonfiche 281.20 (art. 57, 1° WIB 92), zo niet riskeert de vennootschap in principe een zgn. aanslag geheime commissielonen van 309% (art. 219 WIB 92).
© Praktische Gids 2015 – Hoe haalt u optimaal geld uit uw vennootschap?, Indicator
111
begrip
vennootschap
privé
btw
voorbeeld
pro & contra
Heeft dit belang voor de notionele interestaftrek? Ja. De boekwaarde van onroerende goederen die privé gebruikt worden door uzelf als bedrijfsleider, door uw echtgeno(o)t(e) of door uw minderjarige kinderen, moet nl. in mindering gebracht worden van het zgn. risico kapitaal (art. 205ter, §4, 3° WIB 92). Een voordeel gratis bewoning zorgt dus normaal gezien voor minder notionele
Deel 10 - Gratis woning
interestaftrek.
112
© Praktische Gids 2015 – Hoe haalt u optimaal geld uit uw vennootschap?, Indicator
begrip
vennootschap
privé
btw
pro & contra
voorbeeld
Hoofdstuk 3: Gevolgen bij u privé Wordt u privé belast op een ‘gratis woning’? Ja. Precies omdat alle kosten van de woning gedragen worden door de vennootschap en u in principe dus volkomen gratis woont, wordt u privé belast op een zgn. voordeel gratis woning (art. 32, lid 2, 2° WIB 92). Uitzondering. In plaats van volkomen gratis te wonen, kunt u er ook voor opteren om privé een bepaalde huur te betalen aan uw vennootschap voor het privégebruik van de woning. In dat geval wordt het belast baar voordeel verminderd met de bedragen die u privé aan uw vennootschap betaald heeft en kan het dus zo eventueel ‘op nul gezet worden’ (art. 18, §4 KB/WIB 92).
Hoe wordt het voordeel ‘gratis woning’ berekend? Forfaitair. Dat houdt kortweg in dat de wijze waarop het belastbaar voordeel berekend wordt, volledig los staat van de werkelijke kosten die u bespaart door gratis te wonen. Bij een gratis woning wordt het belastbaar voordeel namelijk berekend aan de hand van het kadastraal inkomen (ki) en wordt er dus bv. niet gekeken naar de huur die u normaal gezien zou moeten betalen als u zelf een vergelijkbare woning zou moeten huren om in te wonen. Berekening. De wijze waarop het voordeel berekend moet worden, verschilt naargelang het niet-geïndexeerd ki groter is dan € 745 of niet. Samengevat kunnen we dit als volgt voorstellen (art. 18, §3, 2 KB/WIB 92): N iet - geïndexeerd
B erekening van het belastbaar voordeel ( voor een onbemeubelde woning )
kadastraal inkomen kleiner dan of gelijk aan groter dan
niet-geïndexeerd ki x index x
€ 745
100/60 x 1,25
niet-geïndexeerd ki x index x
€ 745
100/60 x 3,8
De index die bij deze formule gebruikt moet worden, is dezelfde als degene die gebruikt wordt voor de berekening van de onroerende voorheffing (art. 518 WIB 92). De laatste jaren zag deze interestvoet eruit als volgt: I nkomstenbelasting (*)
O nroerende
voorheffing
(*)
I ndexcijfer
inkomstenjaar
2014 - aanslagjaar 2015
aanslagjaar
2014
1,7000
inkomstenjaar
2013 - aanslagjaar 2014
aanslagjaar
2013
1,6813
inkomstenjaar
2012 - aanslagjaar 2013
aanslagjaar
2012
1,6349
inkomstenjaar
2011 - aanslagjaar 2012
aanslagjaar
2011
1,5790
Deel 10 - Gratis woning
(*) Voor de inkomstenbelasting is het aanslagjaar in principe gelijk aan ‘het inkomstenjaar + 1’. Voor de onroerende voorheffing is het aanslagjaar daarentegen gelijk aan het inkomstenjaar. Om verwarring te vermijden, vermelden we beide types aanslagjaren naast elkaar.
Het resultaat na de vermenigvuldiging met het indexcijfer wordt afgerond op de dichtstbijzijnde euro.
© Praktische Gids 2015 – Hoe haalt u optimaal geld uit uw vennootschap?, Indicator
113
begrip
vennootschap
privé
btw
voorbeeld
pro & contra
Voorbeeld. Uw vennootschap koopt een villa die u volledig privé wilt bewonen. Het niet- geïndexeerd ki van de villa bedraagt € 2.500. Het belastbaar voordeel privé voor het inkomstenjaar 2014 is dan gelijk aan: niet-geïndexeerd ki (€ 2.500) x indexcijfer (1,70) x 100/60 x 3,8 = € 26.916,67.
Berekening bij gemengd gebruik. Wordt slechts een gedeelte van het pand door u privé gebruikt voor bewoning, dan moet ook slechts het overeenstemmende gedeelte van het ki in aanmerking genomen worden voor de berekening van het belastbaar voordeel. Een juiste berekening van het privé gebruikte gedeelte is in dat geval dus van belang, temeer omdat als het in aanmerking te nemen ki kleiner is of gelijk aan € 745, het belastbaar voordeel vermenigvuldigd moet worden met 1,25 in plaats van met 3,8 (zie formules). Voorbeeld 1. We hernemen het voorbeeld van de villa met een niet-geïndexeerd ki van € 2.500. U gebruikt de woning echter maar voor 40% privé en de overige 60% wordt dan bv. gebruikt als kantoor door uw vennootschap. Uw belastbaar voordeel moet in dit geval dan ook maar berekend worden op een ki van € 1.000 i.p.v. op een van € 2.500 en bedraagt dus: niet-geïndexeerd ki (€ 1.000) x indexcijfer (1,70) x 100/60 x 3,8 = € 10.766,67.
Voorbeeld 2. We hernemen diezelfde villa, maar u gebruikt ze slechts voor 20% privé. Uw belastbaar voordeel moet in dat geval maar berekend worden op een ki van € 500, wat dus lager is dan de grens van € 745. Uw belastbaar voordeel b edraagt in dat geval dus: niet-geïndexeerd ki (€ 500) x indexcijfer (1,70) x 100/60 x 1,25 = € 1.770,83.
Hoe wordt het voordeel ‘gratis woning’ berekend in geval van bemeubeling? De bovenstaande berekeningen hebben allemaal betrekking op woningen die de vennootschap u ‘naakt’ ter beschikking stelt. Niets belet uw vennootschap echter om ook de meubelen die u privé nodig heeft aan te kopen en die eveneens gratis ter beschikking te stellen. In dat geval wordt het voordeel van alle aard echter groter. Bij een terbeschikkingstelling van een gratis bemeubelde woonst is het voordeel van alle aard namelijk gelijk aan het voordeel voor een onbemeubelde woning verhoogd met 2/3 (art. 18, §3, 2 KB/WIB 92). Gemakshalve kunt u ook het voordeel voor een onbemeubelde woning vermenigvuldigen met 5/3 (verhogen met 2/3 is immers hetzelfde als vermenigvuldigen met 5/3). Het belastbaar voordeel voor een bemeubelde woning kan dus als volgt samengevat worden: Deel 10 - Gratis woning
N iet - geïndexeerd
B erekening
kadastraal inkomen kleiner dan of gelijk aan groter dan
114
€ 745
van het belastbaar voordeel voor een bemeubelde woning
€ 745
niet-geïndexeerd ki x index x
100/60 x 1,25 x 5/3
niet-geïndexeerd ki x index x
100/60 x 3,8 x 5/3
© Praktische Gids 2015 – Hoe haalt u optimaal geld uit uw vennootschap?, Indicator