DIT IS EEN UITGAVE VERSPREID MET HET FINANCIEELE DAGBLAD. DE REDACTIE VAN HET FINANCIEELE DAGBLAD HEEFT GEEN BETROKKENHEID BIJ DEZE PRODUCTIE

DIT IS EEN UITGAVE VERSPREID MET HET FINANCIEELE DAGBLAD. DE REDACTIE VAN HET FINANCIEELE DAGBLAD HEEFT GEEN BETROKKENHEID BIJ DEZE PRODUCTIE.

BoardroomIT innovatie & transformatie

www.ictmedia.nl – www.it-executive.nl

11

Ruud de Haas

(Cycleon): ‘Businessvernieuwing vanuit de IT-functie’

19

Bert van der Zwan (UNIT4): ‘Snelheid is van levensbelang’

JAARCONGRES 18 september 2014

27

e Innovati

rmatie ansefo & Trro e n ka n G

Heiko H. Koop

(Linx Group) ‘Netwerk in Oost-Europa en Rusland’

Tijd voor transformatie!

Zakelijke generatiekloof riskant

5

Werk maken van innovatie

9

Informatietijdperk vraagt om aanpassing

10

Wearables en virtual reality

21

Brug bouwen tussen business en IT

23

Innovatie ter discussie

26

VUGHT – De verregaande digitalisering is een van de grootste uitdagingen voor organisaties, en een belangrijk strategisch vraagstuk voor de toekomst. Businessmodellen gaan op de schop, consument en klant hebben de regie, en concurrentie duikt steeds vaker op uit onverwachte hoek. Daarnaast zullen bedrijven een antwoord moeten hebben op een dreigend tekort aan talent, schaarste van grondstoffen, en een steeds zwaardere regeldruk. De CIO en de IT-functie zijn bij uitstek toegerust om dit alles in samenhang te adresseren. Innovatie en transformatie, omdat het moet! lees verder op pagina 3

En verder... Innovatiepartner voor de CIO Inspelen op de belangrijkste trends Dataverwerking en analyse Regie voeren over de infrastructuur Uitdagingen rond de werkplek

7 13 17 20 25

Wireless Innovation Council:

‘Bedrijven hebben moeite met mobile-strategie’

Door Hotze Zijlstra

VUGHT – Mobiliteit is de meest bepalende technologische ontwikkeling ooit. Of het nu gaat over sectoren als transport, horeca, financiële dienstverlening of gezondheidszorg – mobiliteit verandert alles. Bedrijven zien weliswaar de trends, maar slagen veelal niet om mobility strategisch in te zetten.

Dat betoogt Scott Snyder, initiatiefnemer van de Wireless Innovation Council (WIC), een onafhankelijke stichting die IT-verantwoordelijken een platform voor kennis- en informatiedeling biedt, maar tevens de belangen voor de leden behartigt in de markt. Controle Wereldwijd hebben zes miljard mensen een mobiele telefoon. In 2016 is daarvan

naar verwachting 65 procent een smartphone. “Dit maakt mobiliteit tot de meest bepalende technologische ontwikkeling ooit, temeer omdat het gebruikers steeds meer de controle geeft”, zegt Rob Beijleveld, die na het succes van de WIC in de VS eenzelfde initiatief poogt op te zetten in Nederland. “De smartphone verandert de manier waarop bedrijven, markten en consumenten zich gedragen en werken.” lees verder op pagina 3

A successful cloud strategy, requires a solid network strategy. At Level 3, we take end-to-end responsibility for network solutions that help make your connection to the cloud fast, flexible reliable and secure. Because when it comes to your success, we believe it’s just as much our responsibility as it is yours.

LEVEL3.COM

© 2014 Level 3 Communications, LLC. All rights reserved.

Door onze redactie Fotografie Roelof Pot e.a.

Over deze uitgave Redactioneel

Golf van digitalisering Door Rob Beijleveld Nog nooit eerder was de IT van zo’n grote invloed op de samenleving, de economie, en de business en operatie van grote bedrijven en organisaties. Digitale transformatie van eigen producten en diensten wordt als een cruciaal middel gezien om de kritische consument beter te bedienen of op basis van technologie nieuwe markten aan te boren. Die technologische vernieuwing kan alleen tot stand komen in organisaties met een innovatieve cultuur. Er zijn nieuwe samenwerkingsvormen tussen business en IT nodig, die zorgen voor nieuwe energie en voor een vernieuwende oplossingsrichting waarbij het beter bedienen van de eindklant een gezamenlijk einddoel wordt. De inrichting op basis van IT is hierbij lang niet altijd een topdown gestuurd verhaal vanuit corporate besturen en structuren, maar een ontwikkeling die tevens van onderaf wordt gevoed: jongeren, start-ups, kritische consumenten en ondernemende mensen op de werkvloer. Ook grote bedrijven en hun IT-verantwoordelijken omarmen deze trend dankbaar. Ze surfen mee op de nieuwe innovatieve golven. Echte voorlopers, zoals Philips, ABN Amro en Heineken, maar ook namen als Uber, Knab, Tinker en Snappcar, wekken deze IT-gedreven beweging zelfs op! Slachtoffers Aan de andere kant van het speelveld leidt dit tot de nodige slachtoffers: niet-digitaal getransformeerde bedrijven worden letterlijk en figuurlijk overspoeld door een vloedgolf van vernieuwing. Ze gaan niet zelden kopje onder – voorbeelden te over.

Deze krant staat voor een deel in het teken van het Jaarcongres Innovatie & Transformatie dat op 18 september te Groenekan wordt gehouden. De bijeenkomst biedt dit jaar meer dan ooit een podium aan moderne, disruptieve, corporate en niet-corporate vormen van IT-gebaseerde vernieuwing. Innovatie en transformatie, omdat het moet! ROB BEIJLEVELD ([email protected]) is CEO van ICT Media en organisator van het Jaarcongres Innovatie & Transformatie.

3

Customer experience onderschat NIEUWEGEIN – Ten opzichte van een aantal andere Europese landen onderschatten Nederlandse bedrijven het belang van beleid op het gebied van customer-experiencemarketing (CEM). Dat blijkt uit onderzoek in opdracht van Avaya. ‘Slechts’ 72 procent van Nederlands grote ondernemingen vindt dat het consumenten zo makkelijk mogelijk moet worden gemaakt om zaken met hen te doen. Ter vergelijking: in de UK ligt dit percentage op 89 procent en in Duitsland op 93 procent. Voor het onderzoek werden ruim 1.200 grote bedrijven met minstens 1.500 werknemers ondervraagd in dertien landen over de gehele wereld. Ook werden meer dan 8.000 consumenten in het onderzoek betrokken. Als reden voor het relatief lage Nederlandse percentage wordt in 40 procent van de gevallen inflexibele bedrijfsprocessen genoemd, gevolgd door gebrek aan inzicht in de handelingsmotieven van consumenten (32 procent). Opvallend genoeg blijkt dat respondenten op CxO- en VP-niveau de inflexibiliteit van hun bedrijfsprocessen hoger inschatten dan de managementlaag eronder. Met name de top van organisaties vindt het belangrijk dat de customer experience goed gemanaged wordt.

Vervolg van pagina 1. ‘Moeite met mobiele strategie’

‘Mobiele vernieuwers’ presteren beter VUGHT – Amazon begon in 2012 met het aanbieden van korting op producten die consumenten in de winkel scannen met een prijscheck-app en die vervolgens online bij Amazon aanschaften. Het betekende de start van het zogenaamde ‘showrooming’, een ontwikkeling die sterk heeft bijgedragen aan het dalende marktaandeel van fysieke winkels in de VS. Maar het kan ook anders. Ahold zette in de VS ondertussen een mobiel bestelsysteem en de zogeheten Peapod-afleverdienst in om het businessmodel om te draaien. Het bedrijf zette virtuele winkels neer in bushokjes: abri’s met productafbeeldingen en QR-codes en bracht zo de winkel naar de consument. Mobiele vernieuwers zoals Ahold en Amazon presteren doorgaans beter dan bedrijven die niet innovatief zijn. Zo is hun omzetgroei twee keer en hun winstgevendheid gemiddeld drie keer zo hoog en de arbeidsproductiviteit een indrukwekkende 50 procent hoger. Echter, slechts 8 procent van de bedrijven is zo’n mobiele innovator, zo blijkt uit onderzoeksdata van de gespecialiseerde leverancier Mobiquity. Achterblijven Hoe kan het dat zo veel bedrijven achterblijven? WIC-initiatiefnemer Scott Snyder: “Veel van hen hebben weliswaar behoorlijk geïnvesteerd in mobiele apps maar de impact ervan is minimaal. Het is zelfs zo dat 70 procent van alle apps die in deze periode zijn ontwikkeld uiteindelijk in de prullenbak belandt. Dit is grotendeels te wijten aan het ontbreken van een goede mobiele strategie, oftewel: een strategie in lijn met investeringscriteria.” Voor de ontwikkeling van een gezonde strategie is het volgens Snyder essentieel dat het complete bedrijf betrokken is bij het ontwikkelproces. “Zet de juiste mensen aan tafel en laat hen samen de beste ontwikkelaanpak en

referentiearchitectuur bepalen. Daarnaast is het van levensbelang om een open oog te houden voor de buitenwereld. Kijk om je heen, leg contacten met bedrijven die voor dezelfde uitdagingen staan, bijvoorbeeld binnen belangenorganisaties zoals de WIC. Interactie Zonder een mobiele strategie dwaal je doelloos door de snel veranderende mobiele wereld en bega je slechts ‘random acts of mobility’, zegt Snyder. Het gevolg is volgens hem dat je veelal kiest voor de meest gemakkelijke en comfortabele weg. Een mobiele strategie houdt rekening met wat de gebruiker nodig heeft – nu en in de toekomst – en laat deze behoeften aansluiten op de eigen zakelijke doelstellingen.

“Een open oog voor de buitenwereld is van levensbelang” Een gedegen mobiele strategie biedt zowel operationele als strategische voordelen. Het brengt de business op lijn, geeft prioriteit aan investeringen, zorgt voor implementatie van duurzame processen, infrastructuren en competenties, maakt werknemers productiever en bindt klanten. “Dat leert althans de ervaring onder de leden in de VS”, aldus Rob Beijleveld. “Maar Nederland heeft de reputatie snel te volgen.”

Colofon: Hoofdredactie Hotze Zijlstra Eindredactie Yvette Polman Medewerkers Arnoud van Gemeren, Bram van Mechelen, Felix Speulman Fotografie Eric Fecken, Roelof Pot, Marcel Willems Vormgeving Mara Vissers Drukwerk PRinterface Uitgever Rob Beijleveld, ICT Media BV Laan van Voorburg 1, 5261 LS, Vught, t 073-6140070, f 073-6129997, [email protected] Sales & marketing events Bart de Vaan Sales & marketing media Jeffrey Ploeg, © ICT Media BV, Vught 2014

4

Door Xxx Fotografie Xxx

CIO of the Year Award 2011

Door Jordy Bax

Communicatie

5

Doorbraak unified communications gestremd

Zakelijke generatiekloof riskant voor organisaties CAPELLE A/D IJSSEL – Als generatie Z het op de werkvloer voor het zeggen krijgt, dan is de vaste telefoon geen lang leven beschoren. Een mobiel voor zakelijk spraakverkeer is ook overbodig wanneer men toch al een tablet van de zaak op zak heeft. Generatie Z heeft de cloud met de paplepel ingegoten gekregen en is dus gewend om ongeacht tijd, plek of scherm via het communicatiemiddel van hun keuze overal bij te kunnen. Een unified-communicationsoplossing als een softphone – waarmee via een mobiele app op elk platform gecommuniceerd kan worden via bijvoorbeeld mobile of messaging – is voor deze toekomstige medewerker dan ook eerder een vanzelfsprekendheid dan een extraatje. De ontwikkelingen op het gebied van communicatietechnologie gaan al sinds jaar en dag in rap tempo. Desondanks is het invoeren van innovatie nog lang niet altijd een tweede natuur. Hoewel er overal op de werkvloer hevig wordt gebeld over internet – al dan niet met meerdere personen tegelijk – is de doorbraak van UC nog steeds niet geforceerd. En dat terwijl softphones, mobile clients en video-oplossingen toch ruim voorhanden zijn. Met het integreren van realtime communicatiediensten, zoals instant messaging, beschikbaarheid van informatie, telefonie, videoconferencing en screensharing, hebben organisaties nog veel moeite. Waarom? Omdat elke afdeling iets te zeggen wil hebben over een bepaalde communicatietool die echt nodig is voor het eigen team. Paradepaardje Telefonie is de verantwoordelijkheid van de facilitaire afdeling, video-oplossingen worden via de IT-hoek aangeboden, conferencing wordt toegewezen aan de mensen bij inkoop, en social is het paradepaardje van de collega’s bij marketing. Elke afdeling wil iets anders: marketing wil meer mobiele applicaties inzetten, de afdeling facilitair wil het gebruik van cloudapps in de hand houden, en interne communicatie wil meer doen met instant messaging. En IT heeft geen overzicht meer met al deze verschillende initiatieven. Dit zorgt ervoor dat alle tegenwerpingen van UC eenvoudig te beargumenteren zijn. Inderdaad, UC laat zich moeilijk structureren, de return on investment (ROI) is op deze manier lastig in cijfers uit te drukken, en ook de total cost of ownership (TCO) is moeilijk te berekenen als het gefragmenteerd over de organisatie is verspreid. Als dat geen goede argumenten voor het management zijn om een geïntegreerde UC-oplossing nog even buiten de deur te houden! Met de nieuwe generatie werknemers voor de deur, is dat een instelling die tot het verleden moet behoren. De verschillende afdelingen kunnen met UC ‘as a service’ door IT voorzien worden van de op hun specifieke behoeften en wensen afgestemde mix aan communicatiemiddelen, door persoonlijke, slimme profielen in te stellen. Zo gesteld is het verplaatsen van de verantwoordelijkheid van UC naar IT een juiste stap in de richting van één geïntegreerde communicatieoplossing. IT is verantwoordelijk voor de infrastructuur of de cloudoplossing waarop de UC-applicaties draaien. Door de opzet, inrichting en het beheer van UC te centraliseren, voorkomt een bedrijf organische wildgroei aan communicatieapplicaties. Met deze structuur kan er op een uniforme manier vanuit één kosten-

plaats afgerekend worden, wat de berekening van de ROI ook ineens een stuk makkelijker maakt. Deze is bijvoorbeeld terug te zien in de verbetering van de communicatie dankzij een optimalisering van de samenwerking van werknemers onder elkaar, of met externen als klanten en partners. UC-strategie Een gedegen UC-strategie is ook onmisbaar om de organisatie op communicatieniveau een stapje hoger te brengen. Alle communicatiesystemen die al in de organisatie aanwezig zijn, moeten in kaart worden gebracht. Daarbij is het belangrijk om af te wegen of deze systemen op de lokale infrastructuur moeten blijven draaien of in de cloud gezet moeten worden. Dit verschilt nog weleens. Voor audio en video kan het bijvoorbeeld kostenefficiënter zijn om de dienst binnen de bestaande infrastructuur te plaatsen omdat er een sterke behoefte is aan een goede verbinding en lage latency. De impact van de keuzes die organi-

saties maken, zijn groot. Het gaat om een commitment aan een oplossing die een lange tijd mee moet gaan. UC kan aangeboden worden as a service, dus vanuit de cloud, wat voordelen met zich meebrengt. Bijvoorbeeld dat er geen diepgaande interne kennis nodig is op dit gebied, de dienst wordt immers extern afgenomen. Op die manier is UC er overal en heeft een bedrijf altijd een up-to-date systeem. Imtech ICT adviseert het inzetten van de cloud voor UC alleen op die onderdelen waar het ook daadwerkelijk voordelen biedt; en per klant en segment is dat vaak een heel andere situatie. Daarnaast hoeft dan niet alles in één keer omgegooid te worden.

bedrijf vaak de UC-oplossing graag nog zelf wil beheren, met de mogelijkheid om het op termijn over te kunnen zetten naar de cloud. Vaststaat dat klanten en medewerkers op verschillende manieren communiceren. Met alle communicatiemiddelen die ons tegenwoordig ter beschikking staan, moet er toegewerkt worden naar integratie om het overzicht en de controle te behouden. Als een bedrijf deze verschillende communicatiebehoeften wil faciliteren, op een gestructureerde manier door de organisatie heen, is UC een must. Een gefaseerde inzet is een goede aanpak, waarbij tussentijds gestuurd kan worden op nieuwe innovatieve ontwikkelingen op het gebied van geïntegreerde communicatieoplossingen.

Gefaseerde inzet Voor veel organisaties is bijvoorbeeld een gefaseerde inzet van UC on-premise slim. Mede omdat er dan voordelen zijn te behalen uit een lagere kostenverbinding, maar ook omdat de cloud niet per definitie goedkoper is en een

JORDY BAX is Technology Lead bij Imtech ICT Communication Solutions. Imtech ICT ondersteunt de visie op UC met de campagne Bring iT to the Cloud: www.bring-it.nl/cloud.

CSC MYWORKSTYLE • PRODUCTIEVER SAMENWERKEN • INNOVATIEF, PERSOONLIJK EN VEILIG • SNEL OP- EN AFSCHALEN • BETALEN NAAR GEBRUIK

PERSONALIZING

YOUR WORKPLACE EXPERIENCE

CSC is een wereldleider in het leveren van op technologie gebaseerde business oplossingen en diensten. Voor meer informatie kunt u contact met ons opnemen via telefoon: 030-657 45 75 of email: [email protected]

www.cscmyworkstyle.nl CSC14-1014 Adv_265x390mm_v1.indd 1

18-07-14 16:45

Door onze redactie

Dienstverlening

7

Cegeka groeit uit van outsourcer naar adviseur

Innovatiepartner van de CIO VEENENDAAL – Cegeka heeft bekendheid verworven

Zander Colaers

als outsourcer bij wie klanten IT-infrastructuur kunnen laten beheren in een van de datacenters. Ontzorging en kostenbesparing staan daarbij voorop. Beantwoordend aan de almaar toenemende vraag van CIO’s naar innovatie van solutions, heeft Cegeka inmiddels een rol opgebouwd als integrator, regisseur en innovatiepartner.

“We helpen de CIO een visie te ontwikkelen waardoor hij zijn business meer toegevoegde waarde kan leveren”, zegt Zander Colaers, Director Cluster Infrastructure bij Cegeka Groep. Alleen al het besluit van een organisatie om de IT buiten de eigen muren onder te brengen, is een vorm van innovatie, een stap die meest wordt ingegeven door de wens de kosten van IT te verlagen. De dienstverlening van Cegeka heeft zich dan ook vooral op het ontzorgen en beheren van infrastructuur geconcentreerd. Colaers: “Dat doen we nog steeds. Maar daarnaast beseffen onze klanten dat de klassieke IT-afdeling over een aantal jaren geen toegevoegde waarde meer biedt aan de business. De CIO moet zijn afdeling ontwikkelen tot een soort businessconsultancy. Daarvoor heeft hij nieuwe visies nodig op thema’s zoals business-continuity, het beschikbaar stellen van rekenkracht, integraal datamanagement, security, de werkplek en helpdesk van de toekomst, het beheer van het applicatielandschap, en governance. Cegeka helpt ze daarbij.” Toegevoegde waarde Voor CIO’s heeft innovatie dus een tweeledig doel: enerzijds het realiseren van kostenbesparingen, anderzijds het optimaliseren van de dienstverlening aan de business. Dat onderscheid weerspiegelt zich bij Cegeka, waar Colaers’ domein de infrastructuur is en een collega focust op het innoveren van de applicatie- en businesslaag. “Outsourcen is één. Maar de CIO wil zijn toegevoegde waarde vinden in zaken zoals het digitaliseren van processen, het snel leveren van mobile apps, en door meer als consultant op te treden. Hij wil de business helpen zich te differentiëren in de markt.” Door het opschuiven in positie van IT-ontzorger naar consultant is de relatie tussen Cegeka en zijn klanten veranderd. “Er is meer diepgang, het is meer intens en heeft meer een strategisch karakter. Maar we zijn geen high-level businessconsultant zoals bijvoorbeeld McKinsey”, tekent Colaers daarbij aan. “Wij zijn een volwaardige partner van de CIO: niet alleen als uitvoerder maar ook als adviseur.” Maturiteit Cegeka deed recent onderzoek naar de volwassenheidsniveaus van IT-organisaties. Zo’n 15 procent van de respondenten bevindt zich op level 1 waar de focus nog geheel ligt op de technologie. 65 procent zit op level 2: in die fase concentreert de manier van denken en werken zich rond solutions en dienstverlening aan de business. Toch al 20 procent bevindt zich op niveau 3: het hoogste niveau waar relaties en partnerships centraal staan, waar de CIO op een volwassen manier invulling geeft aan business-IT-alignment. “Het aantal organisaties dat het hoogste

maturiteitslevel bereikt heeft, groeit gestaag. Over een jaar of zes bestaat er nog wel zoiets als een IT-afdeling, maar die houdt zich met geheel andere zaken bezig dan nu. Die afdeling zal steeds meer de rol vervullen van consultant en integrator. Ze zullen niet meer zelf infrastructuur beheren of software ontwikkelen. Er werken daar hooggekwalificeerde mensen zoals business-processconsultants, enterprise-architecten en regisseurs”, verwacht Colaers. “Van hun externe partners zullen ze meer eisen dan alleen het doen van een kunstje. Ze willen ondersteuning hebben als het gaat om visie en strategie.” De IT-wereld heeft er lang over gedaan om evolutionair te groeien naar dat punt. Er

“Organisaties die blijven hangen in alles zelf doen, zullen het niet overleven” wordt immers al 25 jaar gesproken over business en IT-alignment. Feitelijk niet echt iets nieuws, vindt ook Colaers. “Maar de digitalisering zet zich nu versneld door en IT staat voor een grote sprong voorwaarts. Bedrijven die blijven hangen in alles zelf doen, zullen het niet overleven.” Boutique-speler Ook voor Cegeka geldt inmiddels dat het niet meer alles zelf kan en het bedrijf bouwt aan een ecosysteem van vendor alliancies en partnerships. “We zien partnermanagement binnen onze organisatie steeds belangrijker worden. Het staat nog in de kinderschoenen, maar dat krijgt steeds meer strategisch gewicht.” Cegeka is een full-service IT-bedrijf van Belgische origine en al jaren actief in de Benelux, Polen, Roemenië en Frankrijk – en binnenkort in nog vijf Europese landen. Onlangs kondigde het bedrijf aan collega Brain Force over te willen nemen, een dienstverlener met vestigingen in Nederland, Duitsland, Oostenrijk, Italië, Tsjechië en Slowakije. “Dat maakt ons een Europese ‘boutique-speler’, die de ruimte inneemt tussen lokale spelers en de globale conglomeraten. Zo willen we op termijn tot de top 5 in elk land gaan behoren”, aldus Colaers.

Bedrijven presteren beter door cloud AMSTERDAM – Organisaties die cloud computing inzetten, zijn flexibeler en presteren beter dan concurrenten die dit niet doen. Dat concludeert Harvard Business Review (HBR) op basis van een door Verizon gesponsorde enquête onder 572 lezers, werkzaam in het midden- en grootbedrijf. Van de ondervraagden geeft 70 procent aan gebruik te maken van enige vorm van cloud computing. Van alle respondenten zegt 35 procent sterk te geloven in de voordelen van oplossingen in de cloud, en oplossingen direct te omarmen zodra blijkt dat deze commercieel vrucht afwerpen. Bijna eenzelfde percentage staat gematigd tegenover adoptie van op de cloud gebaseerde oplossingen. Deze respondenten zien vooral voordelen voor specifieke toepassingen. Ruim een vijfde van de ondervraagden is terughoudend,

ofschoon zij zeggen cloudgebaseerde oplossingen te overwegen. De resterende 9 procent zegt helemaal niets met cloud computing te doen. Concurrentievoordeel Bijna driekwart van alle respondenten zegt dat de cloud hun concurrentievoordeel oplevert – een percentage dat enigszins wringt met de 70 procent die zegt enige vorm van cloud computing te gebruiken. Bijna een derde zegt dat de cloud hun significant voordeel heeft gebracht, nog eens een derde zegt dat dit voordeel gematigd is, en 11 procent zegt dat cloud computing hun weinig oplevert in termen van concurrentievoordeel. Een andere, weinig verbazende uitkomst is dat meer dan de helft van de respondenten (56 procent) die zegt sterk te geloven in cloud computing, ook meldt dat zij er aanzienlijk voordeel door hebben behaald.

Anderson MacGyver

CREATE BUSINESS VALUE THROUGH IT

Wij helpen onze klanten business waarde te creëren met IT Wij stimuleren hen om te innoveren en te optimaliseren Wij faciliteren en realiseren veranderingen

Ruime managementervaring

Passie voor vak

Duurzame groeistrategie

Betrokken bedrijfscultuur

OVER ANDERSON MACGYVER Anderson MacGyver bekijkt IT vanuit het business perspectief en helpt klanten om meer business waarde te verkrijgen met IT en informatie. Dit is mogelijk door de waarde van IT voor de bedrijfsprocessen en diensten van een organisatie expliciet te maken en in balans te brengen met de IT-kosten. We dagen organisaties graag uit om een duidelijke visie te realiseren op de innovatieve mogelijkheden van IT en de waarde van de bestaande IT- en informatiediensten.

www.andersonmacgyver.nl adv platform halve pagina.pdf 1 11-7-2014 13:18:27

C

M

Y

CM

MY

CY

CMY

K

Door Peter Schepers

Advies

9

Werk maken van innovatie

Het ingenieursbureau in de IT EINDHOVEN – Doorlopende business-demand en stijgende consumptie dwingen IT-verantwoordelijken tot het inzetten op innovatie. Juist de IT-afdeling blijkt vaak zwak in innovatie. Enerzijds omdat het een jonge bedrijfstak is, maar vooral ook omdat het echte ‘engineering-denken’ nog niet goed is ontwikkeld. Peter Schepers van Itility ontving eerder dit jaar een TIM Award in de categorie ‘most innovative leader’.

Het is goed om daarvoor bij de ‘buurman’ van IT te kijken: de hightech productiesector, de bedrijfstak waar de ‘engineer’ veel meer refereert aan de ingenieur. Deze ingenieurs zie je door het hele bedrijf: systemengineer, software-engineer, productie en maintenance-engineer. Het ontwerpen van systemen zit aan de system-engineeringkant, het designen in R&D, een dienst of product produceerbaar en onderhoudbaar maken bij de productengineer. Halffabricaten In de hightech is de omslag van ‘make’ naar ‘buy’ al jarenlang een topic: stevig leunen op de toeleveranciers in alle delen van het voortbrengingsproces en voortdurend zoeken naar halffabricaten waarmee de toegevoegde waarde van het product te realiseren is. Denk aan het laten ontwikkelen en inkopen van chipsets inclusief software, om daarmee een consumentenproduct zoals een televisie te assembleren. Halffabricaten komen ook op in de IT. De cloud biedt deze in de vorm van databases, middleware, opslag, rekenkracht of netwerkcomponenten. Het is alleen nog maar een kwestie van configureren en vervolgens de configuratie goed managen. Als de R&D voor IT bij de hardware-, software- en cloudleveranciers zit, dan hoeven

we eigenlijk niets anders te doen dan haar produceerbaar maken en de halffabricaten samenvoegen tot een eindproduct voor de IT-klanten. Het is alleen niet eenvoudig om de juiste halffabricaten te kiezen, te assembleren en dus te integreren. Hier zit meer innovatie in dan we denken. Afscheid nemen Het is zaak om binnen de IT regelmatig producten als legacy te bestempelen en van de (onderhouds)roadmap te halen, om daarnaast parallel greenfield te starten met innovaties – klein, dicht bij de business, voordat het in productie gaat. Het integraal benaderen van deze innovatiecyclus is lastig voor IT-afdelingen: de legacy-druk is hoog en het kost veel tijd. Grote traditionele projecten worden oncontroleerbaar en de aandacht voor de beheerfabriek is te gering. Gevolg: een haperend innovatieproces. Een uitdaging voor de CIO om zijn productieproces uit de malaise te halen en te houden. Ofwel: gericht greenfieldtrajecten inzetten, gericht legacy isoleren, en focussen op een dienstenroadmap richting de demandkant. In de leverfabriek worden continu verbeteringen geïmplementeerd, en leverancierroadmaps worden voortdurend onder de loep genomen. Dit zijn basisprincipes uit de hightechsector.

Peter Schepers

Hokjesdenken Wat houdt ons tegen? Allereerst de bekende silo’s. Het typische IT-hokjesdenken of anders gezegd de bekende IT-eilanden: applicatiebeheerders, netwerkengineers, de serverbeheerders, procesmensen, et cetera. Het is moeilijk om hier doorheen de productielijn te zien en deze expliciet zichtbaar en meetbaar te maken. Jammer dat die productielijn niet meer fysiek aan te raken is; stagnatie is daarom een stuk moeilijker te zien. En eerlijk is eerlijk, we zien deze struggle ook nog in de hightech. Hier zijn vaak expliciete rollen gedefinieerd om dit te doorbreken – bijvoorbeeld de productieengineer. Een rol die we in IT niet kennen. Feit is wel dat de productie-industrie heeft gezien dat de leverfabriek (lees: beheer) niet overgeslagen mag worden. Juist hier zitten vaak de grote innovatiekansen. Binnen de IT wordt dit langzaam ingezien. Denk aan DevOps-oplossingen en de inzet van configuratiemanagementgereedschappen zoals Puppet en Chef. Onder kosten- en kwaliteitsdruk automatiseren we steeds meer in de productielijn. Maar het gaat langzaam en er zijn geen algemene richtlijnen. IT-ingenieursbureaus Naast het hokjesdenken speelt het ontbreken van ingenieursbureaus in het IT-ecosysteem ons parten: de ingenieursbureaus zoals we die traditioneel kennen in de hightechindustrie, chemie, scheepsbouw en luchtvaart. Deze wendbare gespecialiseerde innovatiecentra stuwen vernieuwing, maar ook implementatie van vernieuwing. Ze combineren op een slimme manier hardware en software tot oplossingen; dat is hun businessmodel. In de IT zien we dit niet. De CIO praat voor het overgrote deel met de hardwareen softwareleveranciers, de traditionele outsourcingspartijen of de bedrijven die consultancy-uren verkopen. Kijken we echter naar het inhoudelijke speelveld en de integratie-uitdaging die we hebben als ITafdeling, dan is er zeker ruimte voor het ingenieurstype. Zeker gezien de veelvoud aan (cloud)technologieën die ons overspoelen. Denk bijvoorbeeld aan ingenieursbureaus die de vaste IT-ontwerppatronen kennen die voor elk bedrijf bruikbaar zijn als basis: standaard applicatielandschappen, datacenterbeschikbaarheidsoplossingen, migratiestrategieën of continuous development-softwarerecepten voor snelle applicatieontwikkeling. Veronderstel een partner die meedenkt vanuit toe te passen halffabricaten, maar vooral in oplossingen. Dit in tegenstelling tot wat we gewend zijn – we praten vooral over technologische oplossingen en wat die zouden kunnen betekenen in de ideale wereld: servers,

cloud, applicaties, IaaS en PaaS. Hoe we het functioneel integreren en werkend krijgen is minder een topic. Hetzelfde geldt voor de IT-architectuur. Architectuur bedrijven is een must en eerste stap, maar het vertalen naar onderliggend analyseren, modelleren en ontwerpen vindt vaak nog te weinig plaats. Ook de enterprise-architect is regelmatig vooral bezig met het TOGAF-proces en de technologie, en minder met configuratie en integratie. Dit leidt tot een stagnerend innovatieproces. Het IT-ingenieursbureau zou hier de noodzakelijke aanvulling kunnen bieden, van architectuur tot ontwerp en implementatie. Klein innoveren De hightech heeft het al langer begrepen: innovatie doe je in het klein. Er is ruimte nodig om te onderzoeken wat er echt gebeurt – in de zin van meten en analyseren. Verzamelen van feiten, conclusies trekken, simuleren en verbeteren. Prototypes ontwikkelen in een greenfieldsituatie, productierijp maken en parallel nieuwe releases definiëren ter verdere ontwikkeling. Hoe bewust zetten we dit proces neer binnen IT? De meeste IT-afdelingen zitten vast in de dagelijkse operatie. 80 procent van de tijd wordt besteed aan het in de lucht houden van legacy-systemen. Vaak wordt innovatief vermogen verward met in-huis maatwerkoplossingen. Niets zou minder waar moeten zijn. Innovatie moet erop gericht zijn om op basis van standaard ingekochte bouwblokken een dienst samen te stellen middels slimme configuratie en integratie. Toch komt er verandering in de zaak. Er zijn nog maar weinig CIO’s die volledig leunen op de grote integrators. Ze zijn sceptischer dan ooit over deze traditionele aanpak, en staan meer en meer bottom-upinnovaties toe binnen hun afdeling. Innovaties in de fabriek worden toegejuicht en meer dan ooit tevoren worden hier stappen gezet. Denk bijvoorbeeld aan DevOps of infrastructuurautomatisering. Ook agile development doet zijn intrede in de IT. Daarnaast daagt de CIO zijn traditionele leveranciers uit om anders te denken. De ingenieursmentaliteit is nog niet ontdekt binnen de IT, maar het doorvragen van de CIO zal er uiteindelijk toe leiden dat de ITingenieur zijn plek verovert. PETER SCHEPERS is directeur van IT-adviesfirma Itility.

10

Door Bjorn Lemmen e.a.

Informatie

Verzilver de waarde van data!

Intelligente data voor een intelligente wereld NIEUWEGEIN – De recente aankondiging van Google’s Smart Car en Apple’s inspanningen om een slimmer huis te ontwikkelen, geven aan dat consumentenbedrijven een nieuw tijdperk binnengaan en zich richten op innovatie van een volgende generatie. Intelligente data is een belangrijke basis voor nieuwe, baanbrekende ontwikkelingen.

Het lijkt erop dat we nu allemaal in staat zijn om ons zelfrijdende auto’s voor te stellen die onderscheid kunnen maken tussen een levensbedreigende situatie (bijvoorbeeld een slingerende tegemoetkomende auto) en een gebeurtenis met materiële risico’s (zoals een hond die over de weg rent) om vervolgens hun rem- en stuurgedrag daarop aan te passen. Ook verwachten we dat geautomatiseerde orderpicksyste-

men binnenkort zullen weten – op basis van omvang, vorm, gewicht en temperatuur van een Stock Keeping Unit (SKU) – welke producten naar welke assembleerlijn of verpakkingsafdeling moeten gaan. Maar hoe werken al deze ‘slimme’ systemen eigenlijk? Het is duidelijk dat technologiegiganten en consumenten voortdurend op zoek zijn naar de volgende ontwikkeling van innovatieve apparatuur, met slimme horloges, brillen en zelfs koelkasten in de hoofdrol van technologiecampagnes. Het antwoord is: intelligente data. Data intelligence Het is belangrijk om ons te realiseren dat producten van een volgende generatie iets extra’s vragen. Ze moeten weten wanneer en hoe data verandert en hoe ze de juiste data delen met de juiste persoon, plaats of object, op de juiste manier. De intelligentie heeft niet alleen betrekking op de data zelf, maar ook op de manier waarop deze wordt beheerd en geïntegreerd. In feite vormt ‘clean, safe en connected’ data de basis voor alles. ‘Data intelligence’ is gebaseerd op twee nieuwe mogelijkheden: live data map en inference engine. De live-datamap zorgt voor het voortdurend bijwerken van alle metadata – structureel, semantisch, gebruik, enzovoort – over alle data die door een organisatie heen gaan. De inference engine kan afleiden wat de bedoelingen van gebruikers zijn, mensen helpen om te zoeken naar wat ze nodig hebben in hun eigen natuurlijke taal en aanbevelingen doen over de manier

waarop data in een bepaalde situatie het beste kan worden gebruikt. Deze combinatie maakt dat ‘clean, safe en connected’ data realtime naar de persoon of het object gaat die deze nodig heeft, wanneer hij/zij deze nodig heeft. Nu de rol van data in slimme technologieën is beschreven, gaat het erom hoe dergelijke data wordt beheerd en uit welke bronnen deze wordt geput om slimme producten te ondersteunen. Live-datamap en inference engine zijn twee belangrijke functies; hun belang voor organisaties is zelfs zo groot dat een intelligent dataplatform nu de basis moet vormen van veel toekomstige producten. Next-generation Informatica’s zogeheten Intelligent Data Platform is een next-generationtechnologie om de waarde van data te verzilveren in deze data-centric economie. Het zorgt ervoor dat de juiste data op het juiste moment beschikbaar wordt gesteld aan de juiste persoon, het juiste apparaat of het juiste proces. Het Intelligent Data Platform garandeert tevens de betrouwbaarheid en de beveiliging van de data. Hierdoor zijn organisaties in staat om op het juiste moment te innoveren en de concurrentie een stap voor te blijven. BJORN LEMMEN is verantwoordelijk voor de marketing bij Informatica in de Benelux.

Paul Schuyt (Levi9):

‘Informatietijdperk vraagt slimmer ontwikkelproces’ AMSTERDAM – Bedrijven zijn momenteel erg bezig met de combinatie online en datascience: meer waarde halen uit de enorme hoeveelheid gegevens die door de eigen systemen en over het internet stroomt. “Vooral die externe consumentendata willen ze graag omzetten in waardevolle informatie”, zegt Paul Schuyt, CEO van IT-services en outsourcingprovider Levi9. Welke trends zien jullie als het gaat om de omgang met informatie? “Organisaties peilen voortdurend wat er gebeurt en gezegd wordt op diensten als Facebook, Twitter en WhatsApp. Nu de data op eerstgenoemde dienst misschien iets afneemt, zie je een toename op de andere. Deze informatie, die dus gewoon van jou en mij afkomstig is, kan worden verkocht aan derde partijen. Daar moeten voor de gebruiker uiteindelijk wel weer voordelen tegenover staan, anders haakt men af. Een andere trend is een secure omgang met data. Bedrijven willen natuurlijk voorko-

men dat waardevolle datastromen afnemen door teleurgestelde of achterdochtige gebruikers.” Wat is de toegevoegde waarde die jullie als Levi9 op dit terrein leveren? “Onze expertise. We beschikken over schatten aan kennis en ervaring, die we niet alleen intern willen borgen, maar ook binnen het hoger onderwijs. Een eventueel op te richten expertcenter richt zich niet alleen op een goede ontsluiting van front- en backend, maar ook op het modelleren van de datastromen. Daarbij bewegen we steeds meer af van afzonderlijke silo’s, met bijvoorbeeld meervoudige informatie over klanten en gebruikers, en gaan we naar een volledig geïntegreerd beeld.” Hoe zorg je dat precies wordt opgeleverd waar de klant behoefte aan heeft? “Succesfactoren zijn samenwerking en communicatie. Als ik ergens iets zie misgaan, is er veelal niet als een team geopereerd. Op het moment dat betrokken businesses niet samen optrekken en moeite voor elkaar

doen, wordt het erg lastig om een eenduidige vraag te formuleren. Ontwikkelaars verstaan doorgaans hun vak, maar tasten soms in het duister als het gaat om de requirements. Om die reden gebruiken we binnen Levi9 de Agile-ontwikkelmethode, waarbij de betrokken businesses, de IT-functie en de producteigenaar samen aan de beoogde

“Bedrijven willen voorkomen dat waardevolle datastromen afnemen door teleurstelling of achterdocht” oplossing werken. Agile past ook erg bij de Nederlandse manier van werken: zoeken naar consensus en schouder aan schouder ervoor gaan.” Wat vinden klanten nog meer belangrijk? “De prijs natuurlijk, maar het ligt wel iets

Paul Schuyt

genuanceerder. Zo stellen we onze klanten graag voor om een eventuele staffelkorting te gebruiken voor het verbeteren van de communicatie tussen opdrachtgever en ontwikkelteam. Een ander punt is snelheid: software moet snel klaar zijn en desgewenst direct kunnen worden aangepast. Dat vraagt om slimmer en steeds meer geautomatiseerd ontwikkelen en testen. Continuous delivery – een methode die erop is gericht om software zo snel en efficiënt mogelijk in productie te krijgen – maakt deel uit van ons developmentproces. Daarmee besparen onze klanten tijd en geld; en ze krijgen een beter resultaat.”

Door Hotze Zijlstra Fotografie Clemens Rikken

Interview

11

Ruud de Haas, CIO Cycleon

Businessinnovatie vanuit IT

Ruud de Haas

UTRECHT – Cycleon levert sinds 2005 een relatief onbekend soort dienstverlening: het volledige logistieke proces rondom retourenmanagement. Deze ‘reverse logistics’ speelt een rol bij het al dan niet binnen de wettelijke zichttermijn kunnen terugzenden van aankopen of het retourneren van goederen, bijvoorbeeld voor reparatie of recycling. Een complexe business, die goeddeels steunt op een moderne IT-voorziening. Cycleon, onderdeel van het Duitse moederbedrijf Reverse Logistics Group (RLG), is een van de weinige bedrijven die retourenmanagement als een geïntegreerde service aanbieden; een grotendeels IT-gebaseerd proces dat in samenwerking met klanten en partners wordt uitgevoerd. “Daarbij wordt bijvoorbeeld gebruikgemaakt van de diverse fysieke Europese warehouses. Daar kunnen goederen worden verzameld, gecontroleerd, opgeslagen en weer doorgestuurd naar andere partijen die iets met die producten doen”, aldus Ruud de Haas (60), sinds eind 2013 verantwoordelijk voor de IT binnen Cycleon. Retour gezonden goederen worden bij deze warehouses gescand, opgeslagen en weer doorgestuurd naar het centrale warehouse in Duisburg of terug naar de leverancier, reparateur of een andere partij. “Het komt ook voor dat we als Cycleon ‘value added services’ leveren, zoals grading waarbij artikelen worden beoordeeld of ze weer de winkel in kunnen, of refurbished worden aangeboden in een outlet. Ook het recyclen komt voor, zoals in het geval van bijvoorbeeld tonercartridges.” Is reverse logistics dermate ingewikkeld dat jullie klanten of bijvoorbeeld de grote postal providers het niet zelf kunnen? “Onze klanten willen graag ontzorgd worden en besteden daarom deze dienstverlening aan ons uit. De postal providers of pakketdiensten zouden het misschien wel kunnen, maar veelal zijn ze er gewoonweg niet in gespecialiseerd of ze hebben geen internationale netwerken. Voor de goede orde: wij besteden de logistieke diensten uit aan de beste lokale partijen voor het terughalen. Soms de grote postal providers, soms andere, afhankelijk van de afspraken met de klant. Post- en pakketdiensten spelen dus een voorname rol in de logistieke keten, bijvoorbeeld in het kader van de transporten of als afleverpunt. Wij voeren vooral de regie en managen het proces.” Complexiteit Cycleon werkt met veel verschillende klanten en partners in de keten. Dat maakt de

dienstverlening bijzonder complex. Naast de fysieke goederenstroom, waarbij de verstuurde spullen op tijd van en naar de juiste locatie vervoerd moeten worden, zijn er ook nog de hiermee verbonden data- en geldstromen. Denk aan uiteenlopende afrekenmogelijkheden, gegevensverkeer tussen de ketenpartners, track-and-trace-informatie over de artikelen, enzovoorts. “De uitdaging voor de IT is de grootschalige integratie van alle systemen en informatiestromen tussen de belanghebbenden binnen de diverse processen. Naast een groot aantal logistieke partners heeft Cycleon te maken met heel veel verschillende klanten. Allemaal houden ze er hun eigen werkwijzen en voorkeuren op na. Ook in die aard zijn de diverse betrokken partijen erg verschillend: verkoop, reparatie, recycling, beoordeling, transport”, aldus De Haas, die na een carrière bij onder meer Baan en IBM als CIO actief was bij InFinanz, Infonavigator en Holland Casino. Zijn jullie als Cycleon een soort informatiebroker? “Eerder een informatiehub. Alle gegevens over verzendingen komen hier binnen, maar er wordt ook weer heel veel informatie terug- of doorgestuurd. Zo verwerken we alle gegevens over binnenkomende pakketten. Deze track-and-trace-informatie sturen we weer terug naar de klant, betaaldiensten of bijvoorbeeld postal providers die zorgen voor vervoer en aflevering. Zij kunnen dan hun klant deze informatie over de status in het proces verschaffen; bijvoorbeeld om vast te stellen of de pakketten zijn binnengekomen, verwerkt of weer verzonden. Deze informatie kan tevens gebruikt worden voor billingdoeleinden.” Kun je een praktijkvoorbeeld geven van die hubfunctie? “Voor diverse elektronicabedrijven doen we in Europa de logistiek rond de retouren die gerepareerd moeten worden. Consumenten vullen hun gegevens in via de client portal. Via koppeling met het klantsysteem wordt gecontroleerd of het serienummer geldig is en of er nog garantie geldt. Vervolgens

wordt bepaald of het apparaat gerepareerd moet worden, omgeruild of dat de klant zijn geld terugkrijgt. Daarvoor is veel informatie-uitwisseling nodig. Daarnaast is er de combinatie met een betaalapplicatie, waarmee de klant via een paymentprovider online kan afrekenen voor een reparatie die buiten de garantie valt.”

je daarmee niet alleen alle infrastructuur, maar ook tot op de coderegel kan zien wat er binnen de systemen in alle omgevingen, waaronder natuurlijk productie, gebeurt.

Innovatie De Haas’ opdracht binnen Cycleon is het ‘vanuit IT faciliteren van de groei’ – meer dan 20 procent per jaar. Daarnaast probeert hij als CIO zo goed mogelijk in te spelen op de toenemende eisen van klanten ten aanzien van beschikbaarheid, continuïteit en veiligheid. Verder is het zijn zorg dat de systemen foutloos draaien. “Ook probeer ik vanuit mijn rol bij te dragen aan een verdere verbetering van de kwaliteit van het proces en samen met de business en de klanten te werken aan innovatie, nieuwe diensten op basis van IT.”

“De uitdaging is de grootschalige integratie van alle systemen en informatiestromen binnen de diverse processen”

Welke vernieuwingen zitten er zoal in de pijplijn? “We hebben gepatenteerde labels voor pakketten in een eigen formaat ontwikkeld, die worden afgedrukt op de printers van de eindgebruikers of de labelprinters in de warehouses. Verder hebben we een eigen scanningssystematiek. Dat sturen we allemaal aan vanuit de IT. Verder hebben we uitgebreide applicatie- en systeemmonitoring ingevoerd. Het voordeel is dat

Dus wanneer bijvoorbeeld de performance terugloopt, kunnen we bijvoorbeeld nagaan van welke klant of uit welk land het verkeer afkomstig is, wat voor type service wordt aangeroepen, et cetera. Op basis van die informatie kunnen we dan proactief maatregelen nemen.”

Door onze redactie

Trends & ontwikkelingen Avaya Experience Tour 2014

Inspelen op de belangrijkste trends MUIDEN – Tijdens de Avaya Experience Tour, die in juli in Muiden werd georganiseerd, kregen klanten de gelegenheid een aantal innovatieve oplossingen in de praktijk te zien en werden zij door Avaya bijgepraat over de nieuwste ontwikkelingen op het gebied van unified communications, videocollaboration en networking. De algemene constatering was dat de mogelijkheid om met geavanceerde collaborationtoepassingen aan de slag te gaan binnen het bereik van steeds meer bedrijven is gekomen. Dit is een enorme kans, omdat het bedrijven de mogelijkheid biedt actief in te spelen op de belangrijkste trends in de markt: mobility, cloud, big data & analytics en social media. Klanten en medewerkers verwachten op ieder moment, op ieder device en op iedere plaats toegang te hebben tot alle businessapplicaties waartoe men bevoegd is. Avaya is als wereldwijd leverancier van realtime-communicatieoplossingen, onlangs door Gartner voor het dertiende jaar op rij bestempeld als marktleider in het beschikbaar stellen van dergelijke technologie juist voor middelgrote en kleinere organisaties. Revolutie De manier waarop mensen, maar ook voorwerpen zoals auto’s en huishoudelijke apparatuur, met elkaar in verbinding staan zorgt voor een revolutie in de communicatie. In contactcenters zullen webportals met livechat, videoconferencing en terugbelfunctionaliteit bijvoorbeeld gemeengoed gaan worden. Social media zal in de organisatie moeten worden geïntegreerd, en de explosieve groei van apps zal de manier waarop de organisatie in contact staat met de omgeving

drastisch veranderen. De huidige LAN-netwerken kunnen deze ontwikkelingen amper aan, dus hier zal met een vernieuwende visie gekeken moeten worden. Chris de Jongh, Vice President voor Benelux, Oost-Europa en Scandinavië, vertelde dat Avaya deze ontwikkelingen al vroeg heeft voorzien. Hij sprak over deze evolutie waar

“Voorheen dure oplossingen zijn tegenwoordig binnen handbereik” Avaya een fabric-model hanteert en een soort integratielaag op basis van VM-mobiliteit over alle subnetwerken en datacenters van een organisatie legt. Met producten op het gebied van applicatie-integratie, videoconferencing, unified communication en contactcentertechnologie heeft Avaya de oplossingen in huis om het beheer van al deze communicatiestromen veel makkelijker te organiseren.

13

Door Paul Cornelisse

Welke innovatie dicht de generatiekloof? Als we het over innoveren hebben, gaat het al snel over gadgets. Over Google Glass. Over domatica. Klinkt lekker en ziet er catchy uit. Maar hoe zit het met de veranderingen en verbeteringen van organisaties? Van afdelingen en mensen? Daar hebben we het niet graag over. Dat onderwerp is niet sexy genoeg – met alle gevolgen van dien. Het heetste nieuws lees je op Twitter, het sociale platform waarop prachtige primeurs worden gedeeld – naast heel veel onzin. Mijn oog viel op een kort bericht over ALS en de betrokkenheid van Philips en Accenture bij de organisatie die zich inzet voor de bestrijding van deze dodelijke ziekte. Accenture en Philips kondigden een proof of concept aan waarbinnen ALS-patiënten meer controle over hun leven wordt gegeven via spraak-, ogenen hersencommando’s. In 2013 reed ik drie keer de Mont Ventoux om geld in te zamelen voor dit goede doel. Zo’n dag tussen mensen die nog maar een paar jaar te leven hebben, staat je altijd bij. Als er één groep flexibel moet zijn en drastisch moet veranderen, dan zijn deze mensen het wel. Philips en Accenture spelen daar op in. Daar krijg ik kippenvel van. Need to get Waarom? Het gaat om mensen. Het gaat over verandering. En het gaat over need to get en niet over nice to get. Er wordt in de wereld veel geïnnoveerd, maar als het om afdelingen en mensen gaat, stopt de band. Terwijl de impact veel complexer is dan het in de markt zetten van één miljoen beweegbandjes. We hebben mensen in dienst die al twintig jaar hetzelfde doen en nu moeten veranderen. Ze

Vertrouwen Melvin Harmsen, country leader in Nederland, beaamt dat de oplossingen van Avaya de laatste tijd steeds vaker door businesspartners worden geïmplementeerd. “Organisaties hebben vaak nog geen weet dat voorheen dure oplossingen tegenwoordig binnen handbereik zijn. IDC heeft aangetoond dat met unified collaboration de samenwerking in de organisatie aanzienlijk wordt verbeterd, dat de productiviteit wordt verhoogd en dat men aanzienlijk op de kosten bespaart. Avaya IP Office is een voorbeeld van een platform dat een ongelofe-

zijn daar niet voor opgeleid, ze zijn niet flexibel genoeg in de geest en ze hebben er ook geen zin in, want het tempo van veranderen ligt veel te hoog. We krijgen dus een enorm generatieprobleem. In veel bedrijven zie je dat lijnstructuren wijken voor kleine teams die virtueel samenwerken. Traditionele organisatiestructuren zijn te belemmerend. Maar wat heeft dit voor consequenties? Alles moet drie keer zo snel als gisteren en veel mensen houden dit niet bij. De gehele organisatie moet innoveren, maar innoveert bijna niet. Speedboot We praten in de sourcingsindustrie intussen nog steeds over demand and supply, het groeiende belang van de business en de onbegrensde mogelijkheden die de cloud ons biedt. Alles kieperen we in de afvalbak die de cloud heet en we dwingen mensen tot acute veranderingen. Technologie is net een speedboot, organisaties zijn supertankers. We hebben een paar snelle, wendbare bootjes aan boord gehaald maar de organisatie vaart nog steeds dezelfde koers. Ik pleit ervoor dat technologie ten behoeve van de organisatie hoog en urgent op de agenda komt te staan van de raden van bestuur. Veel te vaak krijgt HR de opdracht om een spoedcursusje ‘veranderen’ te regelen. Ook een weekje naar de hei biedt geen soelaas. Innovatie is noodzakelijk, maar graag íets meer aandacht voor de mensen die het moeten uitvoeren. PAUL CORNELISSE is director bij Metri Group.

lijk rijke functionaliteit biedt met videoconferencing voor vast, mobiel en tablet, instant messaging en integratie met bijvoorbeeld Outlook en Salesforce.” De ruim honderd klanten en prospects die aanwezig waren bij de Avaya Experience Tour gaven na afloop niet alleen blijk van dat voor hen een geavanceerde infrastructuur waarover de communicatie plaatsvindt, zorgt dat je concurrerend bent en werknemers efficiënt met elkaar kunnen samenwerken, ook lieten zij weten dat Avaya voor hen een leverancier is waar zij met het oog op de toekomst het volste vertrouwen in hebben.

Jaarcongres

18 SEPTEMBER 2014

innovatie & transformatie

Kijk op: rmatie.nl o f s n a r t ie innovat voor het ogramma r p e ig d e l vol atie en registr

wa v e o f d igit a l i n n o va ti o n

Programma

09:00-10:00 REGISTRATIE & WELKOM 10:00-11:15 PLENAIR PROGRAMMA I Opening: Jaarcongres Innovatie & Transformatie 2014

Door: Rob Beijleveld CEO ICT Media

Keynote: Transforming Into A Digital Business In The Face Of Disruption

Door: Laura Koetzle, VP & Practice Leader, Forrester

Digital touchpoints are fast becoming the primary mode of interaction for many customer engagements, and even those that take place at traditional touchpoints like retail stores, airports or in cars, are becoming digitally enhanced. Connected cars, ubiquitous mobile access, digitally enhanced and instrumented products, RFID-enabled tracking, wearable computing, and more are all building toward a digital revolution that will affect every aspect of business. Yet many firms still consider digital as something new. It’s often bolted onto the organization, propagating existing functional barriers and preventing organizations from delivering the next-generation, digitally enhanced customer experiences that digital-first consumers are coming to expect.

Keynote: Innoveren is geen optie meer

Door: Lodewijk Bonebakker, Head of Customer Experience Center ING Nederland

Het is voor grote, complexe organisaties niet eenvoudig om succesvol te innoveren. Dat innoveren meer dan ooit nodig is, is voor Lodewijk Bonebakker een no brainer. Innoveren is een must voor elke organisatie die wil overleven. Tegelijkertijd is er geen organisatie meer denkbaar zonder informatietechnologie – IT is corebusiness geworden. Inmiddels is ook alles mogelijk met IT. Dat betekent dat de business toch echt zal moeten aangeven hoe IT moet worden ingezet als het om digitale transformatie en innovatie gaat. In zijn keynote gaat Lodewijk Bonebakker in op de vraag hoe IT-gedragen innovatie in grotere organisaties op een structurele manier kan worden opgepakt.

Keynote: FloraHolland: digitalisering van de sierteeltsector

Door: JanPaul Landman, CIO FloraHolland

Het belang van de sierteeltketen voor de Nederlandse economie is groot. Er wordt dan ook hard gewerkt aan een digitale infrastructuur – een ‘snelweg’ – voor de sector, om deze keten te kunnen optimaliseren. De sierteeltsector wordt steeds meer een 24x7 virtueel ict-platform. Tegelijkertijd is de sierteelt een traditionele sector, waarbinnen de digitaliseringsgraad nogal uiteenloopt. JanPaul Landman gaat in op de rol die FloraHolland in de sector speelt en hoe er gewerkt wordt aan bewustwording van de mogelijkheden die technologie biedt. Ook aansprekende innovaties, bijvoorbeeld op het gebied van mobile en big data, passeren de revue.

11:15-11:45 PAUZE 11:45-13:00 PLENAIR PROGRAMMA II Keynote: Disruptive Innovation

Door: Marc Schuuring, Partner & Managing Director The Boston Consulting Group

Digitalisering van de waardeketen zorgt binnen diverse industrieën en branches voor extreem verstorende effecten. Sommige bedrijven profiteren van deze trend, terwijl andere organisaties achterblijven of zelfs het onderspit delven. Volgens Marc Schuring van The Boston Consulting Group kun je geen digitalisering verzinnen, of deze vindt al ergens ter wereld plaats; binnen grote bedrijven, maar ook bij start-ups. Toch wordt lang niet elk nieuw initiatief een succes. Het ontbreekt immers vaak aan broodnodige schaal, middelen en industriekennis. Dat schept kansen voor de grotere organisaties. Tijdens deze keynote krijgen CIO’s en IT-verantwoordelijken de nodige handvatten mee voor een succesvolle en wellicht disruptieve digitalisering van hun traditionele businessmodel.

Keynote: Rabobank en MyOrder: slagkracht en wendbaarheid Door: Gertjan Rösken, CTO bij MyOrder, senior business development manager bij Rabobank MyOrder is een innovatieve dienstverlener op het gebied van bestellen en betalen. In 2012 werd MyOrder overgenomen door de Rabobank. Gertjan Rösken, CTO bij MyOrder en tevens werkzaam bij de Rabobank, legt uit hoe de bank de mobiele technologieën, commerce-tools en dergelijke, die MyOrder voor haar eigen business ontwikkelt, benut en inzet. De samenwerking is een mooi voorbeeld van hoe een grote speler die agile wil innoveren, de wendbaarheid van een veel kleiner bedrijf in de strijd kan werpen. Gertjan Rösken zal tevens enkele ervaringen op het gebied van innoveren met IT delen.

Keynote: Innovatie binnen Heineken – Gedragen vanuit de top

Door: Maarten Buikhuisen, Global Infrastructure & Data Services Director Heineken International

Bij innovatie zijn marktgerichtheid, flexibiliteit en snelheid van uitrol minstens even belangrijk als de feitelijke mate van vernieuwing. Ook moet de organisatie als geheel er klaar voor zijn. Dat vraagt naast de juiste technologische keuzes om een goede governance en om draagvlak bij business en topbestuur. Dit alles in acht nemende introduceerde Maarten Buikhuisen, van Heineken internationaal, met succes wereldwijd masterdatamanagement bij het bedrijf. Toepassing van heldere, eenduidige datadefinities en end-to-end geïntegreerde informatiesets stelt Heineken nu in staat om hoge kwaliteit diensten te leveren aan de business, sneller nieuwe producten op de markt te brengen en meer kostenefficiënt te opereren. Zowel vanuit het perspectief van leiderschap als innovatie een absolute topprestatie.

Keynote: Driving innovation to succes with Value Management

Door: Roger Davies, Author & Co-founder VGrip

Change programmes have a very poor record in delivering anything like the value that they promised and in many cases incur massive losses. This is particularly true of Information Technology (IT). Although Value Management covers much more than technology, this is important because IT typical comprises a major part of any programme. Despite advances in IT architecture, software design processes, standards and programme, management value delivery has not mirrored these improvements. We must be missing something, but what is it? Value Management targets investment where most value can be created. IT delivers that value quickly and aligns investment optimally. This session introduces Value Management on a strategic level, presenting great insights for better decisions and realizing value. A case study about Janet, the UK’s research and education network, will be presented.

13:00-14:15 LUNCHPAUZE 14:15-15:30 BREAK-OUTSESSIES DEEL I Masterclass door FloraHolland & Anderson MacGyver: IT Savvy, van trend naar resultaat



Spreker: JanPaul Landman, CIO, FloraHolland Gastheren: Albert Sprokholt en Fabian Haijenga, adviseurs bij Anderson MacGyver

Met grote regelmaat worden nieuwe trends aangekondigd, maar de kernvraag is of deze trends invloed gaan hebben op de bedrijfsvoering of op de IT-dienstverlening, en welke effecten ze zullen hebben. Deze vragen worden al snel aan de CIO voorgelegd, met daarbij het verzoek aan te geven hoe IT kan ondersteunen of stimuleren. In deze mini-masterclass grijpen we de big-datatrend bij de horens en vertalen die naar businessvraagstukken. Ook beantwoorden we bovenstaande vragen aan de hand van een case bij bloemenveiling FloraHolland. De hele groep maakt onder deskundige leiding een stakeholder-analyse en geeft handvatten voor realisatie. Deze sessie is een voorproefje van de volledige masterclass, waarin we meerdere trends aan uw eigen organisatie koppelen.

Diverse Expert- en Rondetafelsessies

Door: VGrip, OutSystems, NetApp, OpenText, Wipro, Tele2.

15:30-15:45 PAUZE 15:45-17:00 BREAK-OUTSESSIES DEEL II Peer session door ING Nederland & TCS: Een partner-ecosysteem voor innovatie

Spreker: Lodewijk Bonebakker, Head of Customer Experience Center ING Nederland

In zijn keynote heeft Lodewijk Bonebakker benadrukt dat innovatie een must is voor elke organisatie die wil overleven. Daarbij ging hij in op de specifieke eisen die innovatie binnen grote organisaties stelt. Ook externe factoren spelen een grote rol, zoals de enorme dynamiek in de markt en de snelheid waarmee technologie zich ontwikkelt. Het is voor een organisatie haast niet meer te doen om individueel de koers te blijven bepalen. Het ontwikkelen van een partner-ecosysteem kan uitkomst bieden. Hierbij wisselen partners kennis en inzichten uit om zo te profiteren van bijvoorbeeld ervaringen die in andere branches zijn opgedaan. Lodewijk Bonebakker vertelt hoe een dergelijk ecosysteem ontwikkeld kan worden – hoe het werkt, maar ook hoe het niet werkt. Hierna staat de sessie in het teken van discussie met het panel en de zaal, over nut en noodzaak van een partner-ecosysteem.

Diverse Expert- en Rondetafelsessies

Door: Riverbed, Mindtree, Imtech, Perceptive Software en Wiress Innovation Council (WIC).

17:00-18:00 RECEPTIE 18:00-21:30 VIP DINER (OP UITNODIGING)

Platinum Partners

Gold Partners

Silver Partners

Anderson MacGyver

CREATE BUSINESS VALUE THROUGH IT

Knowledge Partners

Anderson MacGyver

CREATE BUSINESS VALUE THROUGH IT

ICT

ACADEMY

Wireless Innovation Council | European Foundation

Media Partners

Lifestyle Partners

JIT 2014

18 SEP T EMBER – FOR T VOORDORP G ROENE K AN

Snel op weg naar de optimale ICT oplossing! Er zijn vele wegen die u kunnen leiden van waar u bent naar waar u wilt zijn in de toekomst. Wij nodigen u uit om de kortste weg te nemen. Doelbewust naar de beste oplossing voor uw automatisering. HP biedt u het HP ConvergedSystem; één geïntegreerd ontwerp van servers, storage, networking, management, installatie en start-up. Flexibel, simpel en tegen een zeer aantrekkelijke prijs. U bent in één keer cloudready en ‘up and running’ in een fractie van de tijd met HP ConvergedSystem. Vertrouw op de kracht van HP ConvergedSystem. Download de whitepaper en bekijk de video op hp.nl/convergedsystem of scan de QR code onderaan de pagina. Meer informatie? Informeer bij onderstaande Platinum Partners van HP.

ONDERDEEL VAN CSN GROEP

Eenvoud in ICT

HP ConvergedSystem 300 for Virtualization powered by Intel® Xeon® processors © Copyright 2013 Hewlett-Packard Development Company,L.P. De informatie in dit document kan zonder voorafgaande kennisgeving worden gewijzigd. De enige garanties voor HP producten en services is vastgelegd in de garantieverklaringen bij de betreffende producten en diensten. Niets hierin mag worden opgevat als een aanvullende garantie. HP is niet aansprakelijk voor technische of redactionele fouten of weglatingen. Intel, the Intel logo, Xeon, and Xeon Inside are trademarks or registered trademarks of Intel Corporation in the U.S. and/or other countries.

Door onze redactie

Data & analyse Text-mining en datavisualisatie:

Door Victor Meerloo

Vinden, zonder precies te weten wat je zocht

De stofzuigerzak is vol

AMSTERDAM – Bij juridisch, strafrechtelijk en veel ander onderzoek is ‘gewoon’ zoeken met zoektermen al lang niet meer afdoende. Ook in het dagelijkse, commerciële leven wordt in grote hoeveelheden gegevens steeds vaker naar verborgen patronen en verbanden gezocht. Text-mining biedt daarbij uitkomst, zo stelt Jan Scholtes, hoogleraar aan de Universiteit van Maastricht en verantwoordelijk voor de strategie van ZyLAB, leverancier van oplossingen voor eDiscovery en informatierisicomanagement. Het doorzoeken van elektronische bestanden wordt volgens Scholtes snel moeilijker als je van tevoren niet precies weet waarnaar je op zoek bent. “Gegevensverzamelingen zijn tegenwoordig zo kolossaal, dat zoeken eigenlijk niets meer oplost. Het aantal mogelijke zoekvragen is te groot en de lijst met zoekresultaten veel te lang om nog te kunnen uitvoeren of te bevatten. De enige manier om snel en efficiënt met deze enorme hoeveelheden gegevens om te gaan, is ze automatisch te verrijken, patronen te

semantische informatie-extractie, natuurlijke taalverwerking en machine learning, zoekt de computer naar de basiseenheden in een tekst. Scholtes: “Dit kunnen personen zijn, bedrijven, locaties, producten, feiten, leeftijden, adressen. Maar ook meer complexe patronen zoals gebeurtenissen, relaties tussen objecten, sentimenten of emoties. Daarnaast analyseert de computer naar wie er binnen de teksten wordt verwezen en welke namen en synoniemen er in de teksten voorkomen. Daarna worden de teksten ingedeeld in passende categorieën.” Nadat alle informatie uit de documenten is geëxtraheerd, geanalyseerd en gecategoriseerd, worden de bevindingen weergegeven in overzichtelijke diagrammen waarin de relaties tussen de verschillende elementen duidelijk zichtbaar worden.

ontdekken en de gegevens te filteren, sorteren, visualiseren en prioriteren op ontdekte onderwerpen en categorieën.”

Visualisatie Emotion-mining is een nieuwe toepassing waarnaar op dit moment onderzoek wordt gedaan door de Universiteit van Maastricht. Bij dit specifieke onderzoek worden de dagboeken of berichten die patiënten bijhouden geanalyseerd. De bewuste en onbewuste emoties die deze teksten bevatten, kunnen gedetecteerd en gevisualiseerd worden. Deze informatie vergroot het inzicht in de ontwikkeling van de patiënt. Hoewel emotion-mining al geruime tijd commercieel wordt gepast, zijn er nog legio mogelijkheden te bedenken. “Emotion-mining kan bijvoorbeeld worden ingezet om te voorspellen hoe klanten zich gaan gedragen of bij het ontdekken van oplopende spanningen in een fraudeof compliance-onderzoek.” De tijd van handmatige zoekopdrachten met zoekmachines is volgens Jan Scholtes voorbij. “De enorme hoeveelheden informatie in onze hedendaagse samenleving vereisen een computer die deze ongestructureerde gegevensverzamelingen zelfstandig verrijkt, patronen ontdekt, ordent, sorteert en overzichtelijk visualiseert op basis van een aantal voorgedefinieerde interessante kenmerken, eigenschappen en patronen.”

Tekstanalyse Text-mining, ook wel tekstanalyse genoemd, verschilt van het traditionele zoeken waarbij de gebruiker weet wat hij of zij zoekt. “Er wordt geprobeerd informatie te ontdekken in de vorm van patronen en semantische relaties die niet van tevoren bekend zijn”, zo vertelt de ZyLAB-strateeg. Door gebruik te maken van geavanceerde technieken zoals patroonherkenning,

Actie ondernemen Text-mining- en datavisualisatietechnieken maken snel een automatische analyse van de gegevens en bieden een efficiënt, globaal overzicht van de inhoud. “Aan de hand daarvan kunnen we vervolgens snel de relevante delen van grote gegevensverzamelingen identificeren, begrijpen en indien nodig actie ondernemen”, aldus de ZyLAB-specialist.

“Emotion-mining kan worden ingezet om te voorspellen hoe klanten zich gaan gedragen”

‘M’n stofzuiger twitterde vorige week dat zijn stofzak alweer vol zat. Dat was wel fijn, want hij deed het niet meer zo goed en ik wist niet wat er aan de hand was.’ Misschien dat het over twintig jaar zo gaat. Dat je kinderen het bericht retweeten onder de hashtag #dtv (durf te vragen) om erachter te komen wat ze moeten doen. Immers, hoe slimmer de apparaten, hoe dommer de gebruiker kan worden. Als straks alle apparaten berichtjes gaan sturen, dan houd je geen tijd meer over voor andere zaken. Dan moet ik een app kopen om alle meldingen op te vangen en de belangrijkste meldingen eruit te filteren. Inclusief dat m’n televisie goed in z’n vel zit, de cv-ketel verkouden is, en m’n koelkast zich zo leeg voelt. En oh ja, de kip is bijna over de datum en denkt een salmonellavergiftiging te hebben. Daar komt bij dat m’n thermostaat waarschijnlijk is gehackt. Een week geleden is er namelijk ingebroken. Buiten vroor het en de thermostaat stond constant op 16 graden. Gecombineerd met de Facebook-updates van mijn zoon, en het licht dat elke dag op exact hetzelfde tijdstip aanging door de aan de thermostaat gekoppelde domotica, wist men kennelijk dat ik op vakantie was. Misschien moet ik maar eens wat apparaten loskoppelen van het web. Niet handig Ik ben benieuwd of dit het beeld is over tien jaar. We hebben het over the internet of things: slimme apparaten die ver-

WE’VE GOT OUR HEADS AROUND THE CLOUD

17

bonden zijn met andere apparaten in de buitenwereld. Sowieso denk ik dat het niet handig is dat je voor ieder apparaat een app’je hebt, ook hier zal geconsolideerd moeten worden. Stel dat er voor iedere sensor in je auto een app zou bestaan. Je zou knettergek worden van de pingetjes op je mobiel. We moeten een balans zoeken tussen zelfsturende machines die bijvoorbeeld zelf een monteur bellen, en machines waarbij de machinedata en streaming data complementair zijn aan onze eigen beslissingen. Dus daar zal het dan ook naartoe moeten: veel berichten die buiten het beeld van de gebruiker worden uitgewisseld en het dagelijks leven gewoon handiger en efficiënter maken. Door op de achtergrond informatie te analyseren, kunnen gebruikers op allerlei manieren worden geholpen. De streams die uit sensordata ontstaan, zullen op platformen behandeld moeten worden die hiervoor zijn ingericht: specialistische appliances zodat realtime data ook realtime behandeld kan worden. Technologiewijs kan het. Wat beveiliging en ethiek betreft moeten er nog wat ideetjes worden uitgewerkt. Je wil immers niet dat iedereen alles van je weet. Of zou dat mijn ouderwetse beeld zijn? Wellicht denken m’n kinderen daar straks ook anders over. Of eigenlijk doen ze dat nu al. VICTOR MEERLOO is big-dataconsultant bij Smart Information Solutions, onderdeel van i3 groep.

A FUTURE-PROOF HOME FOR YOUR IT SYSTEMS

CONNECT, TRANSACT AND GROW Join your community

Emotion-mining gebaseerd op de analyse van de songteksten van 200 artiesten. Meer info:

interxion.com

“Private, Public of Hybrid Cloud, Imtech ICT voor de juiste combinatie”

Uw organisatie stelt steeds hogere eisen aan de IT-infrastructuur. Flexibiliteit, schaalbaarheid en kostenbeheersing zijn essentieel. Moderne cloud technologieën bieden vaak uitkomst. Maar er zijn ook bezwaren: niet alle data en applicaties kunnen in de cloud worden geplaatst. Bijvoorbeeld omdat data bedrijfskritisch is of niet in het buitenland mag staan. Veel organisaties worstelen met de vraag hoe zij de cloud optimaal kunnen inzetten. Imtech ICT is al jaren gespecialiseerd in complexe IT-infrastructuren. We helpen u graag met uw reis naar de cloud en het bepalen van de voor uw organisatie ideale cloudcombinatie.

Tom Greeve Algemeen Directeur Imtech ICT Communication Solutions

Wilt u weten hoe de cloud uw organisatie optimaal kan ondersteunen? Mail me gerust voor een afspraak op [email protected] of ga voor meer informatie naar www.bring-it.nl/cloud. Imtech ICT:

POWERED BY

The Dutch Cloud Masters Imtech_Adv. Tom 265x190.indd 1

10-06-14 11:28

MOEITELOOS DOORGROEIEN, HOE DOE JE DAT? Enterprise Solutions garandeert de continuïteit van uw onderneming. We zoeken samen met u de juiste balans tussen uw ambities, uw bestaande systemen en onze innovaties. Zodat u probleemloos kunt blijven ondernemen. Ons glasvezel- en mobiele 4G-netwerk bieden u bijzonder veel mogelijkheden. Mag ik u nog meer vertellen? [email protected] TELE2 ENTERPRISE SOLUTIONS

Tele 2 Adv_265x190.indd Alle pagina's

11/4/13Week:45 5:42 PM

Door Hotze Zijlstra Fotografie Clemens Rikken

Enterprise software

19

Bert van der Zwan, UNIT4 Benelux

Innovatieve kijk op enterprise software SLIEDRECHT – Bert van der Zwan, vaandeldrager van softwareleverancier UNIT4 in de Benelux, heeft schatten aan ervaring in de wereld van ‘software as a service’ en cloud computing. Mede op basis van ervaringen bij leveranciers als WebEx en Twinfield ontwikkelde hij een moderne visie op de inzet van enterprise software. De combinatie van best-of-breed en de cloud heeft in zijn ogen de toekomst. Van der Zwan pleit voor een grondige herziening van de traditionele ERP-stack: een combinatie van functies en toepassingen in een min of meer geïntegreerd bedrijfssysteem. Een kostbaar en veelal moeilijk te implementeren verzameling software, die meestal werd geleverd door één leverancier. “Als klant zat je door de complexiteit en hoogte van de investeringen vervolgens jaren aan zo’n systeem vast, dat ook nog eens een behoorlijke hoeveelheid maatwerk vergde. Bijkomend probleem was dat de mate van integratie vaak tegenviel.” De stack was immers goeddeels opgebouwd op basis van software die de leverancier in de loop der jaren had overgenomen. Het tijdperk van grootschalige implementaties van dergelijke grote, allesomvattende systemen is volgens de UNIT4-bestuurder voorbij. Een beweging die Van der Zwan al jaren geleden zag aankomen. Mede gedreven door de opmars van cloud computing en serviceachtige structuren kiezen CIO’s tegenwoordig liever voor software die echt bij het bedrijf en de specifieke wensen en doeleinden past. “Bedrijven willen flexibiliteit en sneller te implementeren software. Dat vraagt om een open omgeving, waarbinnen uiteenlopende ‘best-in-class’applicaties van verschillende leveranciers geïntegreerd en gekoppeld kunnen worden. De gebruiker creëert zo zijn ideale ERP-suite. Als softwarebouwer passen wij op een aantal gebieden heel goed in deze moderne aanpak.” Belofte Bedrijven zoals Microsoft, SAP en Oracle bieden nog steeds de complete softwarestack met alle toeters en bellen. Voor de partijen is de belofte van een geheel geïntegreerde set van producten nog steeds actueel, al benadrukken ze ook steeds vaker dat specifieke producten uit hun assortiment prima zouden passen in een veelkleuriger omgeving. “Ook zij luisteren vanzelfsprekend naar hun klanten”, stelt Van der Zwan. “In onze visie draait de nieuwe wereld om best-ofbreed. Wij gaan uit van een ecosysteem van leveranciers die – allemaal vanuit hun eigen kracht en onderscheidende kenmerken – een bijdrage leveren aan het eigentijdse bedrijfssysteem. Onze kracht zit ’m daarbij in een grote mate van flexibiliteit en configureerbaarheid, die goed past bij moderne projectgedreven organisaties. Daarnaast kunnen wij zorgdragen voor de nodige integratie, bijvoorbeeld wanneer CIO’s hun traditionele ERP-systemen vervangen voor oplossingen uit de cloud.” Voordelen alom, al waarschuwt Van der Zwan voor een al te lichtzinnige houding: “Het is technisch allemaal goed te realiseren, maar er komen voor de klant wel nieuwe uitdagingen bij. Men krijgt bijvoor-

beeld te maken met meerdere leveranciers die allemaal een deel van de geïntegreerde oplossing bieden. Ook zal er veelal sprake zijn van meerdere service level agreements. Wat te doen als twee vendors binnen de stack elkaar in de haren zitten? Om die reden pleiten wij ervoor zaken te doen met vertrouwde, solide leveranciers.” Snelheid De ontwikkelingen volgen elkaar in hoog tempo op. Soms is UNIT4 een van de aanjagers, bijvoorbeeld als het gaat om de beweging naar de cloud, een andere keer wordt meer reactief ingespeeld op de wensen van de klanten. Snelheid is volgens Van der Zwan een voorwaarde voor succes in het veranderende speelveld: “Iedereen die vindt dat-ie snel genoeg gaat, is te langzaam. Snelheid is dus van levensbelang, maar wel op voorwaarde dat het verantwoord gebeurt. We zetten zwaar in op de ondersteuning van cruciale bedrijfsprocessen. Daar mag gewoonweg niets fout gaan. De cloud speelt, zoals gesteld, een belangrijke rol in al deze ontwikkelingen. Niet zo vreemd, want de voordelen zijn evident: minder complexiteit, lagere kosten voor interne IT-support en energie, oneindige schaalbaarheid van gebruikerslicenties, en forse besparing op onderhoud-, beheer- en licentiekosten. “De cloud is net zoiets als het weer”, zegt Van der Zwan. Je kunt er uren over praten, maar het overkomt je uiteindelijk gewoon. De opmars van de cloud gaat dus onverminderd door.” Het mkb loopt daarbij voorop, maar de grote organisaties volgen snel. Met name in de decentrale businessunits van corporates wint de cloud veel terrein. “In de eerste instantie vooral op het gebied van de commodities zoals webconference en tools voor samenwerking. Wanneer de grootzakelijke gebruikers er een beetje gevoel mee krijgen, volgen de meer bedrijfskritische applicaties. Ook dat is een kwestie van vertrouwen.” Oplossingen UNIT4 is goed in een aantal specifieke producttypes en marktcombinaties. De leverancier blinkt uit in administratieve pakketten, financial controlling en reporting, HR en payrollsoftware. “We doen ook wel business-intelligence en CRM, maar qua DNA zitten we vooral heel dicht op het financiële proces.” Wat betreft markten is UNIT4 gericht op de gezondheidszorg, non-profit, wholesale en financiële dienstverleners. Omdat alles zo eenvoudig te configureren is, lenen onze oplossingen zich erg goed voor internationale bedrijven met vestigingen in meerdere regio’s. “Elk land heeft immers andere wet- en regelgeving. Vanuit onze pakketten kunnen organisaties de

Bert van der Zwan

stap maken naar de cloud, managed services en business-processoutsourcing”, aldus Van der Zwan. “Nogmaals: we zijn sterk in het financiële domein, alwaar de digitale transformatie in volle gang is. Waren bedrijven voorheen

“Iedereen die vindt dat-ie snel genoeg gaat, is te langzaam” gewend met pdf’s te werken en andere min of meer statische documenten, men zal toegaan naar een meer dynamische, internetgebaseerde manier van informatiedeling en samenwerking. Zelfs een zeer traditio-

nele markt als de accountancy gaat op deze manier veranderen. In het kader van de gewenste transparantie zal, na jarenlang achteruitkijken, steeds meer informatie online en realtime toegankelijk worden. De accountant zit daarbij niet langer op de achterbank, maar wordt een belangrijke bijrijder voor de bestuurders van de organisatie. Als UNIT4 kunnen we er een grote rol in spelen om dit mogelijk te maken.” CIO-positie Wat betekenen alle geschetste ontwikkelingen voor de rol en positie van de CIO en de IT-afdeling? Van der Zwan: “Ik zie ze alleen maar aan belang winnen. Er wordt immers steeds meer geautomatiseerd en onderling verbonden. IT is een steeds fundamenteler onderdeel van de bedrijfsstrategie.” Wel dient de IT-verantwoordelijke volgens de UNIT4-bestuurder een open oog te houden voor de trends en ontwikkelingen. Hij of zij moet verandering omarmen en de traditionele inrichting van IT heroverwegen. “Wil de CIO straks echt nog alles zelf doen, of alleen de echte kerntaken in huis houden en alle bijzaken uitbesteden? Ik zou het wel weten.”

20

Door onze redactie

Infrastructuur

NHR heet voortaan Curvature

Slimme CIO’s voeren zelf regie over infrastructuur AMSTERDAM – Network Hardware Resale (NHR) heeft gekozen voor een nieuwe bedrijfsnaam: Curvature. Deze sluit beter aan bij de groei van de afgelopen decennia in de Verenigde Staten en daarbuiten, en weerspiegelt het transformatieproces dat het bedrijf doormaakte van doorsnee reseller tot gespecialiseerde IT-dienstverlener. De naamswijziging markeert tevens een omslagpunt in het denken over IT-assetmanagement.

Volgens Glenn Fassett, General Manager International bij Curvature, luistert een naamswijziging altijd nauw. “Zo moesten we bijvoorbeeld de beschikbaarheid van de domeinnaam Curvature checken. Uiteraard hebben we een compleet draaiboek gemaakt en een communicatieplan opgesteld om onze klanten en andere stakeholders correct en tijdig te informeren. Ook hebben we voldoende tijd genomen om vragen te beantwoorden. We hebben voor de bedrijfsnaam Curvature gekozen, omdat deze een tegendraadse beweging symboliseert waarmee we afwijken van de gangbare richtlijnen die gelden voor de vervanging van IT-apparatuur.” In het kader van de rebranding zijn ook merkidentiteit, logo en huisstijl vernieuwd.

voor meer dan 10.000 klanten wereldwijd. Tot de klantenkring van Curvature behoren onder meer de grootste telecommunicatiebedrijven, financiële dienstverleners en de top 1.000-ondernemingen. NHR transformeerde zich gaandeweg van een standaardleverancier van tweedehands Cisco-apparatuur tot een merkonafhankelijke leverancier van IT-infrastructuren en bijbehorende onderhoudsdiensten. Curvature is nu bij uitstek geschikt om CIO’s te ondersteunen bij hun pogingen om weer controle te krijgen over de manier waarop ze hun IT-assets inkopen, onderhouden en X upgraden. “Het uitgangspunt hierbij is om een hybride IT-infrastructuur te bouwen die gebaseerd is op oplossingen van meerdere leveranciers”, aldus Fassett.

Missie Ondanks de naamswijziging blijft de missie volgens Fassett hetzelfde. Curvature helpt CIO’s die weer zelf de regie over hun eigen infrastructuur willen voeren. De nieuw gekozen naam staat daarbij symbool voor de onorthodoxe manier waarop het van oorsprong Amerikaanse familiebedrijf jarenlang met succes de traditionele markt voor IT-infrastructuren opschudde. Het bedrijf stelt dogma’s ter discussie en daagt de businessmodellen van OEM’s uit. Sinds de oprichting in 1986 is het voormalige NHR uitgegroeid tot een strategische partner

Korte metten Curvature maakt korte metten met het dogma van vijfjaarlijkse vervanging en pleit voor het verlengen van de levensduur van de hardware en het onderbrengen van onderhoudscontracten bij externe partijen. De praktijk is echter weerbarstig, zo blijkt ook uit onderzoek door Forrester. 79 procent van de bedrijven vervangt hun bekabelde netwerkinfrastructuur namelijk gemiddeld om de drie tot vijf jaar op basis van richtlijnen van hun OEM’s. Van de ondernemingen sluit 81 procent standaard een onderhoudscontract af bij de eigen

OEM. Vaak tegen beter weten in, omdat klanten bij hen weinig value for money krijgen. Verder is de licentiestructuur vaak ondoorzichtig en zijn de prijsstaffels rigide. Het is dus niet verwonderlijk dat 80 procent van de respondenten bereid is om op zoek te gaan naar een alternatieve onderhoudsleverancier die niet gerelateerd

“CIO’s moeten weer zelf aan de knoppen gaan zitten” is aan de OEM. “Met behulp van Curvature’s NetSure-onderhoudsprogramma kunnen klanten meer rendement op hun IT-infrastructuur halen door de vervangingstermijnen van hardware op te rekken en software-upgrades uit te stellen”, zo stelt Fassett. “Dit vereist wel dat CIO’s weer zelf aan de knoppen gaan zitten.”

Interxion:

Ict-opleidingen nodig in Amsterdam en Rotterdam SCHIPHOL-RIJK – Naast Schiphol en de Rotterdamse haven is er een derde mainport in Nederland: de digitale infrastructuur. De mainportfunctie van de digitale infrastructuur is wellicht minder zichtbaar, maar daarmee niet minder belangrijk voor Nederland. Binnen deze mainportfunctie vervult Amsterdam een belangrijke rol, zo stelt Michael van den Assem, algemeen directeur van Interxion. Amsterdam is op dit moment binnen Europa een van de snelst groeiende locaties voor datacenters en heeft bovendien met de Amsterdam Internet Exchange (AMS-IX) een internetknooppunt van wereldformaat. “Om deze mainportfunctie ook in de toekomst te behouden, is het noodzakelijk dat er voortdurend geïnnoveerd wordt en nieuwe technische mogelijkheden worden benut”, zegt Michael van den Assem van datacenterspecialist Interxion. “Hiervoor is de komende jaren een groot aantal hoogopgeleide en gespecialiseerde IT’ers nodig.” Noodgedwongen De realiteit is echter dat Nederland nu al kampt met een tekort aan specialisten. Bedrijven halen daarom noodgedwongen IT-experts als programmeurs, virtualisatieexperts, ontwikkelaars en ingenieurs uit het buitenland. Om dit patroon te doorbreken zullen het IT-vak en IT-opleidingen toegan-

kelijker, laagdrempeliger en populairder moeten worden. Van den Assem: “Wat dat betreft zou het helpen als er IT-opleidingen komen in populaire studentensteden als Rotterdam, Amsterdam, Utrecht en Groningen. Eindhoven, Delft en Wageningen hebben reeds een goede reputatie als het gaat om technische opleidingen, maar er zijn nog te veel vwo’ers die met hun diploma op zak een IT-opleiding links laten liggen, omdat ze deze niet in de stad van hun keuze kunnen volgen.”

“Er moeten ITopleidingen komen in populaire studentensteden” Om de mainportfunctie van de digitale infrastructuur ook in de toekomst te behouden en om als Nederland voorop te blijven lopen op het gebied van technologische innovatie, is het volgens de Interxion-directeur nodig dat de Nederlandse universiteiten de komende decennia voldoende IT’ers afleveren op de arbeidsmarkt.

Michael van den Assem

Door onze redactie

Innovatie

21

Wearables en virtual reality in de sport

Speelveld voor innovatie ALKMAAR – Digitale innovaties kunnen helpen om sportprestaties te verhogen. Zo werd Google Glass met videoanalyse-app deze zomer gebruikt tijdens de trainingsstage van het Nederlands elftal in Hoenderloo. Ook de virtual-reality-oplossing Oculus Rift, waarmee spelsituaties te herbeleven zijn, is reeds werkend en in gebruik. Beide technologieën zijn ontwikkeld door het Alkmaarse technologiebedrijf Triple IT.

clubs Ajax en AZ. Andere sporten waarbij de technologie wellicht wordt ingezet zijn American football, hockey, wielrennen en ijshockey.

daarmee handsfree op het veld beschikbaar voor een ruimer inzicht in spelersacties en specifieke situaties. Ook inzoomen is mogelijk. De bril voorziet tevens in allerhande informatie over bijvoorbeeld afgelegde afstanden, succesratio’s en snelheden. De trainer kan hier na een snelle analyse vervolgens effectief op inspelen. Max Reckers, videoanalist bij de KNVB: “Louis van Gaal staat bekend om zijn vooruitstrevende aanpak. Die mentaliteit heeft ons in staat gesteld om verder te gaan dan andere teams. De inzet van nieuwe technologieën heeft ons de gewenste voorsprong gegeven.” De veelgeroemde bril van Google is een voorbeeld van ‘wearable’ technologie: slimme, draadloze online geconnecteerde apparaten die de gebruiker voorzien van informatie, en eventueel op basis van sensoren informatie over de gebruiker desgewenst kunnen verwerken en analyseren. Onlangs maakte marktonderzoeker GfK bekend dat er in Nederland vorig jaar ruim 4.200 smartwatches verkocht zijn. Cisco schat dat er vorig jaar wereldwijd ruim 21 miljoen van dit soort slimme, draagbare apparaten zijn verkocht. In 2018 zullen dat op jaarbasis 176,9 miljoen exemplaren zijn, een jaarlijkse groei van meer dan 50 procent.

Videoanalyse Triple IT heeft voor de trainers van Oranje een videoanalyse-app ontwikkeld om met Google Glass tijdens de training realtime videobeelden van situaties te kunnen bekijken. Deze opnames, die voorheen slechts achteraf geanalyseerd konden worden, zijn

Virtual reality Volop in ontwikkeling is ook een interactieve simulatie- en analysetool die gebruikmaakt van virtual reality. “Met behulp van deze zogeheten Oculus Rift zijn eerdere spelsituaties oneindig te herbeleven”, zegt Sander Schouten, verantwoordelijk voor de

Triple IT en de KNVB onderzoeken samen al geruime tijd op welke wijze interactieve technologieën resultaten kunnen verbeteren en prestaties verhogen. De eerste oplossingen met zogenoemde wearables en virtual reality zijn ontwikkeld, getest en in aanloop naar het WK toegepast tijdens de training van de Nederlandse spelers. Naast Oranje werkt Triple IT nauw samen met de voetbal-

“Door deze digitale ervaring leer je sneller en is de kans op succes groter”

Beyond Sports-ontwikkelingen bij Triple IT. “De speciale bril geeft de drager het idee fysiek aanwezig te zijn in een geprojecteerde wereld. Men kan rondkijken, zich voortbewegen en daarbij volledig opgaan in de virtuele omgeving. Alle denkbare situaties kunnen zo levensecht geprojecteerd en gesimuleerd worden.” Vertaald naar een sportsituatie waant de gebruiker zich een van de spelers op het speelveld. Sporters kunnen situaties hiermee terugkijken, vanuit een ander perspectief of andere spelpositie ervaren, of alternatieve acties simuleren om zo op interactieve wijze het eigen spel te verbeteren. Ook is het mogelijk om extra informatie zichtbaar te maken, bijvoorbeeld de

Philips en Salesforce samen in gezondheidszorg AMSTERDAM - Philips en Salesforce. com hebben aangekondigd samen te gaan werken aan een cloudgebaseerd open platform dat de transformatie in de gezondheidszorg moet versnellen. Dat doen de bedrijven door Philips’ leidende positie in medische technologie, klinische toepassingen en informatica te combineren met de leidende rol van Salesforce.com in cloud computing, innovatie en customer engagement. Het beheren van patiëntrelaties vormt de kern van het platform, zodat zorgverleners nauwer kunnen samenwerken bij het ondersteunen van hun patiënten. Daarnaast zorgt het platform voor interoperabiliteit tussen medische apparatuur en data. Het gestructureerd verzamelen en analyseren van data verbetert het besluitvormingsproces van

professionals en zorgt ervoor dat patiënten controle krijgen over hun gezondheidszorg. De samenwerking heeft al geresulteerd in twee klinische applicaties die later deze zomer op het nieuwe platform worden geïntroduceerd: Philips eCareCoordinator en Philips eCareCompanion. Hiermee kunnen zorgverleners patiënten met chronische klachten in hun eigen huis monitoren. De applicaties faciliteren de Hospital to Home-programma’s van Philips, zoals Banner iCare. Breed ingezet Philips en Salesforce.com verwachten dat applicaties uiteindelijk in alle onderdelen van het zorgspectrum ingezet gaan worden, van self-care en preventie tot diagnose en herstel. Het platform maakt samenwerking en workflow mogelijk en zal tegelijk

een platform zijn voor data-integratie voor gegevensbronnen wereldwijd. Denk daarbij aan medische gegevens uit digitale patiëntendossiers, diagnoses, behandelinformatie afkomstig van Philips-imagingapparatuur, controlesystemen, persoonlijke apparaten en technologieën als Apple’s HealthKit. “Dankzij deze strategische samenwerking zet Philips grote stappen om realtime digitale oplossingen voor de gezondheidszorg te bieden”, aldus Frans van Houten, CEO van Philips. “Gegevens in de gezondheidszorg variëren vaak sterk en zijn verspreid over veel verschillende systemen. De samenwerking met Salesforce.com geeft ons de kans om de manier waarop zorg wordt geboden te veranderen en te optimaliseren en betere toegang tot data te verlenen.”

naam en eigenschappen van een specifieke tegenstander. Ben van der Burg, commercieel directeur bij Triple IT: “Grondige analyses zijn heel belangrijk in de sport. De KNVB is er al heel ver in en wij mogen ze helpen om dit verder te verbeteren. Nu kun je met digitale middelen niet alleen weten wat je anders moet doen, maar het ook voelen. Door deze ervaring leer je sneller en is de kans op succes groter.” Triple IT is een in 1998 opgericht Alkmaars bedrijf met zo’n tachtig medewerkers. Dit jaar kreeg het tijdens de CIO Diner Show in ’s-Hertogenbosch een TIM Award uitgereikt voor meest innovatieve ict-leverancier van Nederland.

Frans van Houten

Door Fabian Haijenga en Harry Boersen e.a.

Business & IT

23

Visueel communiceren:

De brug slaan tussen bedrijfsvoering en IT

HOUTEN – Al tijdenlang wordt er geprobeerd om een betere samenhang te creëren tussen bedrijfsvoering en het gebruik van IT. Dit is nodig om de IT beter te laten aansluiten op de bedrijfsstrategie en de dagelijkse bedrijfsvoering. Organisaties hebben IT hard nodig om een efficiëntere en flexibelere bedrijfsvoering te realiseren. IT maakt bovendien steeds vaker een integraal onderdeel uit van het eindproduct of dienst; denk bijvoorbeeld aan elektronisch bankieren, vehicle automation en RFID. Met de huidige IT-strategie- en architectuurontwikkelmethoden, zoals TOGAF, kan deze benodigde samenhang worden gecreëerd. Echter, deze methoden zijn niet bijzonder toegerust op de communicatie met de diverse belanghebbenden. Ook wordt de IT-strategie in veel gevallen nog steeds sterk

vanuit de IT-afdeling gedefinieerd. De laatste jaren hanteren organisaties steeds vaker het zogeheten Business Model Canvas van Alexander Osterwalder om hun bedrijfsstrategie te communiceren. Met dit canvas wordt de essentie van een organisatie gevisualiseerd in context van klanten en afnemers. Het canvas wordt gebruikt als communicatiemiddel om te zorgen dat iedereen denkt vanuit dezelfde context en hetzelfde beeld voor ogen heeft.

Operatingmodel Het maken van een overzichtelijke canvas als communicatiemiddel, kan ook worden toegepast op het uitdragen van de samenhang tussen de bedrijfsvoering en het gebruik van IT. Een dergelijk canvas, in deze context, is gedefinieerd op het niveau van het operatingmodel van een organisatie. Veelal terugkerende aspecten zijn de klanten, primaire en ondersteunende activiteiten, waardeketens en domeinen. Waar het Business Model Canvas de nadruk legt op elementaire strategische componenten, zoals waardepropositie, klantgroepen, verdienmodellen en dergelijke, richt dit Operating Model Canvas zich meer op volledigheid (onder andere de ondersteunende processen) en bevat het meer detail. Waarin ze niet verschillen, is dat beide canvassen vanuit een puur bedrijfskundig perspectief worden neergezet en dat één poster genoeg is om het bedrijf in haar essentie te beschrijven. Kenmerkend is dan ook dat het wordt ingestoken vanuit de organisatie en de bedrijfsvoering, niet vanuit IT.

“Het canvas fungeert als een brug tussen businessoriëntatie en IT-oriëntatie” Op het Operating Model Canvas kunnen verschillende aspecten op het raakvlak van de bedrijfsvoering en IT worden gevisualiseerd. Voorbeelden van deze aspecten zijn: de relatie tussen IT-dienstverlening, bedrijfsactiviteiten en klanten; nieuwe ITdienstverlening en de impact op de organisatie; innovatiedomeinen – waar vinden deze plaats in de organisatie?; projectenportfolio: de impact van projecten op de bedrijfsactiviteiten; kerngegevens: waar ontstaan deze, waar worden ze gebruikt en de afhankelijkheden; leverancierslandschap en belang van partnerships voor bedrijfsactiviteiten; IT-landschap: inzicht in het gebruik van applicaties of andere IT-middelen binnen de bedrijfsvoering. Samenhang Het canvas wordt ingezet binnen een organisatie zodat organisatorische en IT-thema’s

Minderheid CIO’s twijfelt aan kennis en kunde AMSTERDAM – CIO’s over de hele wereld delen dezelfde zorgen, maar er zijn aanzienlijke verschillen in hun prioriteiten, zegt Gartner naar aanleiding van een uitgebreid onderzoek onder duizenden CIO’s. Opvallende uitkomst is dat de professionele onzekerheid erg groot is. Meer dan 40 procent geeft aan dat zijn kennis en kunde ontoereikend is om de digitale uitdagingen aan te gaan. Het onderzoeksbureau ondervroeg 2.339 CIO’s in 77 landen die samen meer dan 300 miljard dollar beheren, en komt tot de conclusie dat de issues waarmee CIO’s geconfronteerd worden verre van universeel zijn. Er bestaan grote verschillen op regionaal en op landniveau. Dat komt uiteraard deels door de grote verschillen in economische omstandigheden. Terwijl het gemiddelde IT-budget wereldwijd op 0,2 procent groei zit, zien CIO’s in LatijnsAmerika een gemiddelde groei van hun budget van meer dan 7 procent. Dit is in lijn met de macro-economische omstandigheden aldaar. Bedreigingen “Ons onderzoek toont duidelijk aan dat, terwijl digitale kansen en bedreigingen elk aspect van de business en de overheid raken, de IT en digitale agenda voor elk land, sector en onderneming steeds unieker worden”, zegt Dave Aron, vice president en Gartnerfellow. “De manier waarop ondernemingen en instellingen in de publieke sector informatie en digitale technologie gebruiken, raakt steeds meer verweven met de context van de lokale economie, met regulering en de concurrentieomstandigheden – en ook met de fase waarin een bedrijf verkeert en de mate van digitale volwassenheid.”

in samenhang bespreekbaar en communicabel zijn. Ook kan het worden gebruikt om te zorgen dat iedereen denkt vanuit dezelfde context en hetzelfde beeld voor ogen heeft. Op CXO-niveau bijvoorbeeld om de impact van strategische keuzen vast te stellen. Op tactisch niveau om de samenhang van veranderingen inzichtelijk te maken. Voor de totstandkoming van een canvas moet aan de volgende voorwaarden worden voldaan: 1. bepaal het doel van het canvas, 2. stel het op met alle betrokkenen, 3. gebruik bestaande terminologie en documentatie, 4. visualiseer waar mogelijk en op herkenbare wijze, 5. benoem de uitzonderingen, en 6. stel tot slot vast hoe het canvas kan worden gehanteerd om vervolgacties te definiëren en tot uitvoering te komen. Het canvas wordt hiermee een goed middel om één beeld van de werkelijkheid te creëren voor alle betrokkenen. Een canvas is een enorm krachtig communicatiemiddel. Het fungeert als een brug tussen businessoriëntatie en IT-oriëntatie. Het voorkomt dat iedereen zijn eigen voorstelling van de werkelijkheid, doelstellingen of prioriteiten ziet. Het canvas stuurt discussies op basis van een afgesproken visualisatie van de werkelijkheid en voorkomt daarmee veel misverstanden: ook eigen invullingen worden voorkomen. FABIAN HAIJENGA EN HARRY BOERSEN zijn werkzaam bij Anderson MacGyver.

inzichten en vakinhoudelijke kennis neemt snel toe. Na enkele

Masterclass The Strategic Essence of Value Management (English spoken)

jaren als Stichting CIO Academy te hebben meegewerkt aan

Impact van trends 

De wereld verandert in een rap tempo. De vraag naar nieuwe

initiatieven zoals de MBA Business & IT, het E-competence



Innoveren is van levensbelang, maar met alleen het verbeteren en door-ontwikkelen van het bestaande komen we er niet. Het gaat om het creëren van nieuwe waarde. Het kwantificeren en managen van innovaties blijkt evenwel een minstens zo grote uitdaging als het innoveren zelf.

framework en de daaraan gekoppelde Masterprogramma’s is nu het moment ontstaan om de markt te ondersteunen in kortcyclische trainingsmodules. ICT Academy is daarmee hét opleidingsinstituut voor kwalitatief hoogwaardige masterclasses, waarmee decision makers hun vakkennis en/of persoonlijke ontwikkeling kunnen uitbreiden. Om op basis hiervan de juiste strategische beslissingen te nemen.

Masterclass IT Savvy Impact van trends

Masterclass IT Savvy

Anderson MacGyver

CREATE BUSINESS VALUE THROUGH IT

Impact van trends

Anderson MacGyver

CREATE BUSINESS VALUE THROUGH IT

The Science of Certainty

Effectief inrichten van  wendbare organisaties

In een sterk veranderende markt is wendbaarheid een voorwaarde om te overleven. Wendbare organisaties kunnen snel inspelen op de wijzigende eisen en wensen van klanten, afnemers en leveranciers. De IT-organisatie is daarbij een bepalende factor, maar de rest van het bedrijf moet wel kunnen meebewegen.

Anderson MacGyver heeft een methode ontwikkeld waarmee de impact van trends op de business inzichtelijk en bespreekbaar gemaakt worden. In deze masterclass worden vier deelnemers uitgenodigd om hun situatie te delen met anderen te koppelen aan een trend. De hele groep maakt vervolgens een stakeholder-analyse en ontwikkelt handvatten voor realisatie.

Organisaties kunnen hun voortbestaan veiligstellen door middel van Organisational Agility. Anderson MacGyver heeft een model ontwikkeld waarin zowel de interne als de externe factoren van wendbaarheid een plaats hebben. Deze masterclass bespreekt Organisational Agility op strategisch niveau en laat zien hoe organisaties hun strategie wendbaar kunnen maken zonder de eigen identiteit te verliezen.

Waarde creëren voor de business 

11 & 12 december 2014 5 & 6 maart 2015

Masterclass Organisational Agility

Anderson MacGyver

CREATE BUSINESS VALUE THROUGH IT

Effectief inrichten van wendbare organisaties

Anderson MacGyver

CREATE BUSINESS VALUE THROUGH IT

Masterclass Business Model Canvas gebruiken bij communicatie Een visueel hulpmiddel om de brug  tussen IT en business te slaan

Informatie en informatietechnologie maken het verschil bij de ontwikkeling van nieuwe businessideeën. De IT-functie in organisaties is daarbij niet langer facilitair. De CIO heeft de sleutel van de informatieschatkist in handen – van hem of haar wordt verwacht de waarde van informatie te doorgronden.

Masterclass Value of Information

Anderson MacGyver

CREATE BUSINESS VALUE THROUGH IT

Waarde creëren voor de business

Anderson MacGyver

CREATE BUSINESS VALUE THROUGH IT

13 & 14 november 2014 29 & 30 januari 2015

IT-trends komen en gaan. De vraag is in hoeverre deze ontwikkelingen van invloed zijn op de bedrijfsvoering en de IT-diensten. Aan de CIO wordt al snel deze vraag gesteld en hoe IT kan ondersteunen of stimuleren. Een gesprek tussen business en IT is essentieel. Samen de impact bespreken, geeft richting en strategie.

Masterclass Value of Information  

Master Class The Strategic Essence of Value Management

Toonaangevende experts op het gebied van Value Management en innovatiestrategie presenteren onder leiding van Roger H. Davies, auteur en eigenaar van VGrip, en in nauwe samenwerking met ICT Academy, de Masterclass Strategic Essence of Value Management. Voorgeselecteerde e-books op een bijgeleverde iPad vormen de start voor levendige groepsdiscussies en het individuele vervolg. Voor de deelnemers op 7 & 8 oktober wordt aansluitend op afspraak een workshop Value Management verzorgd door VGrip te Vught. Binnen een dagdeel wordt daar een proof-ofconcept Value Model ontwikkeld voor de eigen organisatie en de branche. Met de uitkomsten kan direct gewerkt worden aan resultaat.

Masterclass Organisational Agility 6 & 7 november 2014 15 & 16 januari 2015



7 & 8 oktober 2014 19 & 20 januari 2015

In deze tweedaagse masterclass wordt de waarde van informatie zichtbaar gemaakt en leren deelnemers de waarde ervan te verhogen. IT-beslissers krijgen naast een theoretische basis tevens handvatten voor waardecreatie in de praktijk. De eerste dag heeft als centrale thema Business Value, de tweede dag gaat over Technology & Society.

8 & 9 januari 2015 2 & 3 april 2015

Organisaties hanteren steeds vaker het Business Model Canvas van Alex Osterwalder om hun bedrijfsstrategie te communiceren. Met dit canvas wordt de essentie van een organisatie gevisualiseerd in context van klanten, partners en waardepropositie. Hoewel de CIO hierin een essentiële rol speelt, is de bedrijfsvoering het startpunt.

Masterclass

Business Model Canvas gebruiken bij communicatie

Anderson MacGyver

CREATE BUSINESS VALUE THROUGH IT

Een visueel hulpmiddel om de brug tussen IT en business te slaan

Anderson MacGyver

CREATE BUSINESS VALUE THROUGH IT

Deze masterclass zet het canvas in als communicatiemiddel, door het toe te passen op het uitdragen van de samenhang tussen de bedrijfsvoering en de toepassing van IT. In de masterclass wordt het Business Model Canvas aangevuld met het Operating Model Canvas, om de brug tussen bedrijfsvoering en IT te visualiseren en de impact van strategische keuzes zichtbaar te maken.

www.ictacademy.nl - [email protected] Voor meer informatie: Nicole Scheepers / 073 614 00 70

Door Anirudh Jayant Joshi

Werkplek

25

Workplace-services:

Nieuwe grenzen, nieuwe uitdagingen HOOFDDORP – Er verandert veel als het gaat om de werkplek, de manieren van samenwerking en de technologieën die daarbij een rol spelen. Dat is ook de ervaring van Anirudh Jayant Joshi, die binnen Wipro verantwoordelijk is voor Global Infrastructure Services.

Onlangs sprak ik met Steve, de CIO van een grote wereldwijde onderneming. Als IT-leider is hij qua kennis en toepassing van de nieuwste technologieën goed op de hoogte. Toen ik hem een jaar geleden voor het eerst ontmoette, vertelde hij enthousiast over zijn internet-centric computinginitiatief, waarmee hij de werknemers van zijn organisatie in meer dan honderd landen meer keuzevrijheid en mobiliteit zou gaan verschaffen. Hij kon destijds niet wachten om de nieuwste cloudtechnologieën in te zetten om de productiviteit van de werknemers te verhogen. Toen ik hem recent op een conferentie weer ontmoette, kwam hij een beetje gefrustreerd over. Steve had zijn bazen beloofd dat het salesteam altijd en overal veilige toegang zou hebben met de gekozen oplossing, maar er waren nogal wat hobbels op de weg verschenen. “Ik heb meer dan vijfduizend veeleisende gebruikers en ik praat met meer dan twintig verschillende leveranciers die allemaal beweren dat zij de beste end-to-endoplossing in huis hebben. Maar ik ben daar niet zeker van; ik twijfel zelfs of die leveranciers wel begrijpen wat ik wil”, aldus Steve. Hij vertelde dat iedereen een jaar terug wilde werken met een tablet, maar het appecosysteem was daar nog niet klaar voor. Het duurde geruime tijd voor ze virtuele desktops, remote access en on-premises wifi-diensten hadden ontworpen, uitgerold en opgeschaald. Ondertussen verdubbelde De werkplek evolueert mee met de behoeften.

het aantal apparaten bijna en moesten verschillende besturingssystemen worden beheerd. Servicedeskkosten rezen de pan uit, terwijl de traditionele remote-support tekortschoot. Symptomatisch Steve’s verhaal staat niet op zichzelf, maar is symptomatisch voor de vele gesprekken die ik de afgelopen tijd met enterprise-CIO’s heb gevoerd over hun IT-uitdagingen. Dit gesprek benadrukte de volgende specifieke punten: 1. Werkplekservices bestaan vandaag de dag uit een scala van instrumenten en technologieën, die elk met grote snelheid evolueren; social, mobile en cloud zijn een integraal onderdeel van deze nieuwe werkplek. 2. Na alle efficiëntieverbeteringen die de afgelopen tien jaar dankzij back-end datacenteroperaties behaald zijn, is er een nieuwe oorlog gaande rondom werkplekservices. Leveranciers beloven business en IT een efficiënte en effectieve werkomgeving, waarmee deze partijen hun marktaandeel proberen te vergroten en hun winsten te verhogen. De geschiedenis van enterprise-IT kent veel van zulke oorlogen: gevechten om de hegemonie bij de mainframes, om de persoonlijke productiviteit (Office-software). Maar ook rond enterprise-resourceplanning, CRM-software, business-intelligence,

het verbeteren van de communicatie, en wat dies meer zij. Wat die ‘oorlogen’ gemeen hebben, is dat in alle gevallen door de technologieleveranciers hard is gevochten, waarna vervolgens één of twee partijen de dienst uitmaakten. Zo was Microsoft de winnaar op het gebied van persoonlijke productiviteitssoftware, Cisco bij de netwerken, IBM op het gebied van mainframe, Oracle in databasetechnology, SAP bij de enterprise-businessplanning, EMC als het gaat om opslag, enzovoorts. In al deze gevallen was de onderneming die het grootste marktaandeel won, het bedrijf met de meest concurrerende technologie (niet per se de beste) en goed in staat om de business-value te verwoorden. Verhoudingen Nu is het anders. Er is een groot aantal spelers actief op de werkplekmarkt – kleine en grote zogeheten ‘independent software vendors’ (ISV’s) en onafhankelijke hardwareleveranciers (IHV’s), nieuwkomers met nicheproducten zoals 1E en NexThink, evenals spelers als Amazon die uit hun traditionele markten zijn getreden om een stukje van de taart op het gebied van de workplacediensten op te eisen. Met de vernieuwde consument-centricbenadering door ISV’s en IHV’s, is de IT-afdeling niet langer de enige IT-dienstverlener of in de lead als het gaat om de inrichting en aanwending van de zakelijke IT. Waar IT voorheen een belangrijke rol speelde bij het bepalen van de agenda qua businessbehoeften, hebben business en eindgebruikers tegenwoordig een belangrijke stem in het kapittel. Zeker waar het gaat om de werkplek is hun keuze zeer bepalend. Dit gooit de ooit zo eenvoudige verhoudingen tussen technologieleveranciers en IT-organisaties volledig overhoop. Grote en kleine enterprise-IT-teams hebben daarbij een dubbele uitdaging. Ze moeten allereerst de werkplekdiensten van de

toekomst definiëren en alle technologieën die beschikbaar zijn in de markt op hun merites kunnen beoordelen. Tevens moeten ze deze visie voor hun gebruikers snel en effectief kunnen vertalen naar de praktijk. De ‘werkplek van de toekomst’ kan er voor elke organisaties anders uitzien; bovendien veranderen de behoeften van gebruikers voortdurend. CIO’s zoeken derhalve continu naar nieuwe instrumenten en methodologieën, terwijl ondertussen de periodieke technologie- en hardwarevervangingscycli gewoon doorgaan. Bewegend doel De ideale inrichting van IT en bijbehorende architectuur zijn niet langer een definitieve staat van voltooiing, maar veeleer een bewe-

“Meer dan twintig verschillende leveranciers beweren allemaal dat zij de beste end-to-endoplossing in huis hebben” gend doel. Ik zie bedrijven in toenemende mate vertrouwen op ‘services organizations’ om hen te helpen de complexiteit te demystificeren en de integratie-uitdagingen op te lossen. Dit is de kern van de manier waarop enterprise-IT hun organisaties aan de werkplek van de toekomst helpt. Dienstenorganisaties zoals Wipro vervullen steeds vaker een gidsfunctie in de reis naar de nieuwe wereld: de wereld van een ‘levende werkplek’, die mee-evolueert met de behoeften van de gebruiker en zorgt voor een zekere en toekomstvaste borging van technologie- en businesswaarde. Een werkplekdienst ook, die zich richt op de resultaten en de garantie van een vlekkeloze dienstverlening, ongeacht de onderliggende technologieën. IT-dienstverleners betreden dit terrein steeds vaker met hun eigen modellen en proposities. Het is reuze interessant om het succes of falen van deze modellen goed in de gaten te houden. Waarschijnlijk zal niet het bedrijf met de beste technologie of de beste boodschap de winnaar zijn van deze oorlog, maar het bedrijf dat de beste visie en de modelmatige executie ondersteunt met de juiste servicesstrategie – zowel als het gaat om de integratie van technologieën als om het managen ervan. ANIRUDH JAYANT JOSHI is General Manager Global Infrastructure Services bij Wipro.

26

Door Hotze Zijlstra Fotografie Roelof Pot

Discussie

Digital Strategy & Transformation

Het digitale halo-effect AMSTERDAM – De digitale explosie verandert de manier waarop organisaties interacteren met hun klanten en zet complete businessmodellen op zijn kop. Sociale media, mobiele apps en devices, analytics en cloud computing laten hun sporen na. Binnen en buiten het IT-domein staan bestuurders voor fundamentele keuzes. “Digitale transformatie is het verbinden van de fysieke en virtuele wereld”, zo concludeerde men tijdens een rondetafelbijeenkomst in de Amsterdamse Rembrandt Toren. “Digitale transformatie is een onderwerp dat heel veel IT-verantwoordelijken en andere bestuurders bezighoudt”, stelde Gerard Elkhuizen, Head of Business Consulting van Cognizant Benelux bij aanvang van de exclusieve bijeenkomst, waarbij de fine fleur van de Nederlandse gemeenschap van chief information officers was aangeschoven. “Uit interviews met klanten en andere bestuurders blijkt dat de overgang van traditionele producten en services naar een digitale dienstverlening veel vragen met zich meebrengt.” IT-verantwoordelijken van uitgeverijen, retailers, industrie, maar ook bedrijven in de luchtvaart, logistiek en farmaceutische industrie hebben allemaal te maken met een oprukkende digitalisering. “Elke industrie zal volledig digitaal geremasterd worden”, stelde een aanwezige CIO. Men moet daarbij beter inspelen op de wensen en behoeften van de consument en klant, bijvoorbeeld door gebruik te maken van beschikbare gegevens. Transformatie Digitale transformatie is niet iets waarover slechts in de vragende vorm wordt nagedacht; er wordt wel degelijk al iets mee gedaan. Bart Luijten, Head of Information Management bij Philips, is nauw betrokken

geweest bij het grootscheepse transformatieprogramma naar een ‘realtime connected’ bedrijf, waarbinnen data een grote rol speelt. Technische innovatie is volgens hem binnen Philips altijd een aanjager van de businessontwikkeling geweest. Hij noemde als voorbeeld de evolutie van traditionele verlichting naar onder meer radiobuizen en tv-technologie. Inmiddels zet men vol in op wat men ‘digital light’ noemt, alsmede gezondheidszorg.

“Elke industrie zal volledig digitaal geremasterd worden” “We bewegen naar digitale domeinen”, aldus de spreker. “Een voorbeeld is personal digital health, waarbij je door verbonden technologieën en monitoring zorgt dat mensen

beter en gezonder gaan leven. Het doel is dat onze producten en diensten een toegevoegde waarde hebben voor de gebruiker. Maar als alles met elkaar moet communiceren, zul je wel een digitaal ecosysteem en een digitale propositie bestaande uit software, hardware en services moeten bouwen. Alles is straks interconnected, om op basis van beschikbare data slimme en zinvolle oplossingen te bieden aan mensen, groepen of bedrijven.” Philips legt de focus op drie domeinen: continuous personal health (denk aan: bewegingsmeters, mobiele apps), smart healthcare delivery (zorg en monitoring op afstand) en smart home environment (connected verlichting, slimme luchtzuiveraars, en andere apparatuur). Elk van de genoemde domeinen heeft een eigen businessunit. “Die domeinen worden platforms”, aldus Luijten. “We bekijken daarbij alles door de digitale bril. Dat betekent dat de organisatie er wel in dient mee te groeien.” Datakoppeling Vervolgens stond de Philips-executive stil bij de manier waarop het transformatieproces intern is vormgegeven. Bijvoorbeeld door het monitoren en optimaliseren van de businessperformance en de efficiëntie en effectiviteit in de operatie; maar ook door standaardiseren, simplificeren van de IT en het anders positioneren van mensen. Het opzetten van een enterprise-informationmanagementorganisatie (EIM) vormde eveneens een belangrijke stap; doel is het realtime bijeenbrengen en koppelen van alle voor het bestuur en de business relevante gegevens. Luijten: “Het draait in het kader van de realtime connected company om het harmoniseren van processen en datamodellen: connected klanten, producten en partners binnen onze waardeketen.” Deze bestaat volgens hem uit een combinatie van hardware en devices, software, ‘as a service’-dienstverlening, data en algoritmes, en ecosystemen. “Ons Hue-product is hier een mooi voorbeeld van.” Ook denkt men na over nieuwe verdienmodellen, waarbij data en inzicht te gelde kunnen worden gemaakt. Code halo’s Ook bij Philips-partner Cognizant, initiatiefnemer van de rondetafelbijeenkomst, speelt het thema van digitale strategie en transformatie. In aanvulling op het verhaal van Bart Luijten vertelde Paul Roehrig van de wereldwijde business- en IT-dienstverlener over het nieuwe digitale speelveld. Roehrig is managing director van het Center for The Future of Work, denktank van Cognizant en coauteur van het onlangs verschenen boek Code Halo’s. Roehrigs stelling is dat organisaties in de nabije toekomst gebruik zullen moeten gaan maken van alle informatie die er binnen processen, producten en bij mensen aanwezig is – de zogeheten code halo’s dus. Katalysator van de digitale transformatie zijn volgens de Amerikaan de fenomenen

social, mobile, (advanced) analytics en cloud, veelal afgekort tot SMAC. “Een beweging die consumenten-IT het bedrijf binnenbrengt.” Er liggen volgens Roehrig nog wel de nodige uitdagingen, want veel bedrijven beschikken weliswaar over heel veel data, en er komt door SMAC steeds meer data bij, maar ze kunnen er verder nog weinig mee. Oppassen geblazen dus, omdat de concurrentie niet stil zit en hard werkt aan het ontwikkelen van dergelijke competenties. Het zal volgens Roehrig niet lang duren voor grote bedrijven onze gedachten kunnen gaan lezen. “Er is bijna een virtuele ‘jij’, omdat al onze acties, virtueel en fysiek, zullen bijdragen aan de groei van de code halo. Het gaat erom uit al die data een businessbetekenis te halen, bijvoorbeeld om gericht producten en diensten te kunnen aanbieden; van muziek tot gepersonaliseerde financiële services. Cruciaal is het verbinden van de fysieke en virtuele werelden; een verschuiving van dingen naar ervaringen, van functies naar gebruiksgemak. Design is bovendien essentieel voor de juiste ervaring.” Op de vraag welke producten straks omgeven zullen zijn door een code halo, antwoordde de Amerikaan: “Alles wat duurder is dan 50 dollar en je niet kunt eten.”

Door onze redactie

Datacenter

27

Linx Group – telecom en datacenters in Oost-Europa

Oost-Europese connectie met westerse roots AMSTERDAM – Linx Group is al vanaf 2001 actief met een eigen telecomnetwerk in de Baltische staten en een connectie naar Scandinavië. Na 2003 stapte het bedrijf in de datacenterbusiness. Inmiddels heeft de Linx Group eigen datacenters in Talinn, Moskou, Sint Petersburg en Warschau, en komt ongeveer de helft van de groepsomzet uit de datacentermarkt. De klanten zijn vooral bedrijven van OostEuropese en Russische origine, en ook steeds meer westerse bedrijven weten Linx te vinden voor connecties met hun outlets en klanten in Oost-Europa. De uitbreiding van de EU naar het oosten heeft voor Linx twee kanten. “Enerzijds is het gunstig omdat het de grenzen opent en onze klanten meer gaan verkopen”, zegt Heiko H. Koop, CEO van de Linx Group. “Aan de andere kant brengt dat ook de grote telecombedrijven hier naartoe, die markt van ons afsnoepen. Wij reageren daarop door proactief lokale kennis van landen als Kazachstan, Oezbekistan en Georgië op te bouwen en onze activiteiten naar die regio’s uit te breiden. Zorgen dat je in die nieuwe markten de juiste mensen kent en de juiste taal spreekt. Bovendien groeit ook in die regio’s de behoefte aan meer security, zowel qua netwerk als data.” De toegevoegde waarde van Linx schuilt dus vooral in het relatienetwerk dat in OostEuropa en Rusland werd opgebouwd. De verschillende talen die er op specifieke punten in het netwerk gesproken worden, maken het voor een westers bedrijf uiterst lastig om bijvoorbeeld om een storing te traceren. Linx monitort het netwerk end-to-end en weet hoe en met welke partijen geschakeld moet

worden. Bovendien is het van belang zicht te hebben op de politieke verhoudingen en de dagelijkse gebeurtenissen. “Een storing veroorzaakt door het instorten van een

“De spanning in Oekraïne levert vraag op van klanten die graag hun business-continuity willen borgen” voetgangersbrug in een neutrale zone tussen twee landen levert heel specifieke problemen op”, weet Koop uit de praktijk. “De spanning in Oekraïne levert veel extra vraag op van

klanten die graag hun business-continuity willen borgen. Voor Kiev is ons cloudplatform als back-upservice in Warschau een uitstekende optie.” Autochtoon Linx is al zo lang actief in Rusland dat het daar wordt beschouwd als een autochtoon bedrijf, getuige een onlangs verkregen Russische award: de ‘RusPrix’. De medewerkers zijn moderne, actieve, goed opgeleide, Engels sprekende mensen. Dat heeft vooral voordelen waar het gaat om security en businesscontinuity van de klanten. “Bij DDoS-aanvallen kunnen wij snel het land van herkomst detecteren en het verkeer er simpelweg uitfilteren”, aldus Koop. “Een tweede aspect is dat veel puur Russische bedrijven die datacenterservices leveren per definitie politiek geladen zijn en plotseling kunnen weigeren diensten aan een westers bedrijf te verlenen. Veel van onze klanten doen daarom graag zaken met ons, met het oog op onze westerse roots, en het feit dat we zowel Russische als westerse multinationals bedienen.” Koop is net als de meeste klanten van Linx bezorgd over en geïnteresseerd in de westerse-Russische politieke verhoudingen en is zich bewust van de gevoeligheden.

Heiko H. Koop

“Kennis nemen van het standpunt van beide kanten en er begrip voor hebben. Zonder dat direct om te zetten in politieke daden. Dat is het verstandigste.”

Linx Group:

Brug tussen West en Oost AMSTERDAM - Linx Group, opererend met merknamen als Linxtelecom en Linxdatacenter, is een internationale solutionsprovider op het gebied van connectivity, datacenters en clouddiensten, met vestigingen in Centraal en Oost-Europa, Rusland, de CISlanden, de Baltische staten en de Nordics. Linx Group werd opgericht in 2000, oorspronkelijk als provider van diensten voor business-connectivity. In de jaren daarna breidde de groep uit met datacenters en verschillende cloudoplossingen. Met datacenters in Moskou, Sint Petersburg, Talinn en Warschau, een uitgebreid netwerk in Centraal- en Oost-Europa, en diepgaande kennis van deze markten, slaat Linx een brug tussen West en Oost. Meer informatie is te vinden via www.linxdatacenter.com en www.linxtelecom.com.

TCS_NL ad 265x390.qxd:265

29/8/14

#

10:37

Page 1

IN CUSTOMER SATISFACTION 2014 EUROPE