De nieuwe catalogus is er! Bestel hem op EEN KRANT GEPRODUCEERD DOOR MEDIAPLANET GEZOND ETEN IS BELANGRIJK

WELZIJN OP HET WERK ALLES WAT U MOET WETEN OM UW DAGEN AANGENAMER TE MAKEN

APRIL 2008

ZICH ONTPLOOIEN OP HET WERK

VERGEMAKKELIJK UW LEVEN

GEZOND ETEN IS BELANGRIJK

RUGPIJN?

Als de medewerkers zelf mogen kiezen waarop ze zich zullen toeleggen, is het mogelijk hun talenten te ontdekken, te erkennen en naar waarde te schatten. Lees blz. 6

Durf flexibiliteit creëren! Vandaag is het mogelijk om beroep te doen op een groot aanbod van deskundigen om u te helpen zodat u zich kan concentreren op uw kernactiviteiten. Lees blz. 7

Gezond eten is belangrijk en magnesium doet je goed. Gezond reflexen aanleren om het hoofd te bieden aan stress.

Een ganse dag stil zitten veroorzaakt vaak rugpijn. Hoe komt dit en hoe kunnen we ervoor zorgen dat bureauwerk niet langer gepaard gaat met rugpijn?

Lees blz. 11

ADVERTENTIE

De nieuwe catalogus 2008-2009 is er ! Bestel hem op

www.buromarket.com EEN KRANT GEPRODUCEERD DOOR MEDIAPLANET

Lees blz. 12

2

WELZIJN OP HET WERK

Het beheer van de welvaart van werknemers, het bedrijfsonderzoek voor welzijn op het werk

Gezondheid staat centraal en is van cruciaal belang in een mensenleven. Aangezien een heleboel mensen een groot deel van hun leven doorbrengen op het werk, is het welzijn op de werkvloer een belangrijke kwestie. Het welzijn en beheer van chronische ziektes waren oorspronkelijk de bevoegdheid van nationale overheden, en in mindere mate van ngo’s, wat resulteerde in een lage graad van kennis onder de werknemers en werkgevers. Het welzijn is echter niet alleen de verantwoordelijkheid van de werkgever, maar moet gezien worden als een gecombineerde inspanning van de werkgever, de werknemer en de maatschappij. Het onderwerp welzijn heeft de kop opgestoken in vele academische, economische en politieke debatten, wat te wijten is aan de veranderende aard van de tewerkstelling. Volgens de 4de Europese enquête over de werkomstandigheden, werkt 65% van de EU-25 met strakke deadlines en 60% bevestigde te werken in sneltempo, in tegenstelling tot 19% in de enquête van 1990. Bovendien beweert 28% van de werknemers in Europa dat ze gezondheidsproblemen hebben die niet veroorzaakt zijn door een ongeval, en gemiddeld 35% van de werknemers vindt dat hun job risico inhoudt voor hun gezondheid. CSR Europe, actief in de Europese Alliantie voor Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (gelanceerd door de Europese Commissie in 2006), is al meer dan een jaar bezig met het opstarten van een werkgroep, ‘Laboratorium over Welzijn op het Werk’ genaamd. Met belanghebbende organisaties zoals DG SANCO (Europese Commissie) en de Internationale Arbeidsorganisatie, samen met andere bedrijven die ook een interesse hebben voor het onderwerp, is het einddoel om een praktische gids te schrijven die zal helpen bij de implementatie van welzijn op de werkvloer. Deze gids zal een voorstelling zijn van het “waarom” van welzijn op de werkvloer, zal belangrijke gebieden identificeren die in aanmerking komen voor implementatie van dergelijke programma’s, en zal een waaier aan ‘Beste Praktijken’ bevatten. Voorts zal er een uitgebreide lijst met bronnen instaan, die elk bedrijf kan raadplegen wanneer ze overwegen om een welzijnsprogramma te implementeren. Omdat de betekenis van welzijn vaak anders wordt geïnterpreteerd, heeft de groep beslist om haar inspanningen te baseren op de universeel aanvaarde definitie, opgesteld door de Wereldgezondheidsorganisatie: “Gezondheid is een staat van totaal fysiek, mentaal en sociaal welzijn en niet slechts de afwezigheid van ziektes of kwalen.” De gezondheid van werknemers verzekeren is cruciaal voor bedrijven, zeker met het oog op diepgaande veranderingen op de werkvloer, zoals de globalisatie, nieuwe technologie en de vergrijzing. Bijgevolg kan het welzijn van de werknemers een belangrijke bijdrage betekenen voor de interne welvaart van een organisatie. Een lage welvaart van het personeel kan zich vertalen in verhoogd absenteïsme, vervroegde pensioenen en lagere pro-

MEDIAPLANET PRODUCEERT, FINANCIERT EN ONTWIKKELT THEMAKRANTEN IN PERS, ONLINE EN VIA BROADCASTING.

www.mediaplanet.com

ductiviteit op het werk. Bovendien kunnen werknemers die last hebben van stress, ziekte, vermoeidheid, of andere productiviteitsremmende factoren, niet even efficient werken als anders, waardoor ze hun motivatie, moed en wilskracht verliezen, evenals hun goede gezondheid. Het verzekeren van de gezondheid van burgers is voor regeringen en overheden zeer belangrijk om stabiele en gezonde individuen voort te brengen, die zeker zullen bijdragen tot de maatschappij en de ontwikkeling van gemeenschappen. Volgens het ontwerp van de ‘Consensus Paper’ van de Europese Commissie over de mentale gezondheid op het werk, werden de totale tewerkstellingsgerelateerde kosten voor mentale gezondheidsstoornissen in de EU-25 in 2004 geschat op ongeveer 132 miljard Euro. Om deze kost naar beneden te halen en het bedrijf van bijkomende financiële kosten te sparen, zouden bedrijfsstrategieën die welzijn op het werk integreren; factoren moeten vermijden die een lage welzijnsgraad veroorzaken; factoren die bijdragen tot een lage welzijnsgraad al in een vroeg stadium moeten herkennen; gepaste steun verlenen; en daarna ook herintegratie-initiatieven ondernemen voor werknemers die lange periodes niet kunnen komen werken. Naast de voorgestelde strategieën zouden bedrijven eveneens de volgende tips in acht moeten nemen bij het implementeren van een welzijnsstrategie: betrek alle management-niveau’s bij het integreren van welzijn in het algemene bedrijfsbeleid; pas het programma aan aan de noden van de organisatie en haar werknemers; en wees zeker van het feit dat de gehanteerde strategie cultureel aanvaardbaar is. Algemeen suggereren deze tips dat de stijl en de soort van management van toegewezen werk verbeterd moet worden, om de verschillende initiële oorzaken van een lage welzijnsgraad in een bedrijf te kunnen identificeren en behandelen. Het succes van een strategie zal ook benadrukt worden door het uitbalanceren van globale strategieën en lokale implementaties. De aanpak zou de externe omgeving waarin een bedrijf werkt moeten zijn. Bovendien zijn het inbrengen van vragen over het welzijn op de werkvloer in werknemer-enquêtes, en de effectieve informering over de huidige business situatie en trends i.v.m. welzijn in de praktijk, vitaal in het verhogen van het bewustzijn en de participatie van de werknemers. Deze algemene, proactieve methodes doelen op een vergemakkelijking van de implementatie en het succes van welzijnsstrategieën, die elk uniek zijn in verschillende bedrijven. Daar waar de aard van de tewerkstelling in Europa veranderd is de voorbije jaren, is het aantal bedrijven dat geïnteresseerd is in, of bezig met het aanpakken van de welzijnsproblematiek op het werk, substantieel gestegen. Het bedrijfsonderzoek over welzijn lag aan de voorgrond van het beleid, en van zowel de bedrijfsagenda als de sociale variant om een grotere concurrentie tussen bedrijven te promoten. Aldus is het doel van het ‘Laboratorium over Welzijn op het Werk’ van CSR Europe, bijdragen tot de volbrenging van deze uitdaging, door de middelen te voorzien om bedrijven te steunen bij de ontwikkeling en implementatie van welzijnsstrategieën.

WELZIJN OP HET WERK ALLES WAT U MOET WETEN OM UW DAGEN AANGENAMER TE MAKEN

RUGPIJN?

ZICH ONTPLOOIEN OP HET WERK

APRIL 2008

VERGEMAKKELIJK UW LEVEN

GEZOND ETEN IS BELANGRIJK

Een ganse dag stil zitten veroorzaakt vaak rugpijn.

Als de medewerkers zelf mogen kiezen waarop ze

Durf flexibiliteit creëren! Vandaag is het mogelijk

Gezond eten is belangrijk, gezonde reflexen aanle-

Hoe komt dit en hoe kunnen we ervoor zorgen dat bureauwerk niet langer gepaard gaat met rugpijn?

zich zullen toeleggen, is het mogelijk hun talenten te ontdekken, te erkennen en naar waarde te

om beroep te doen op een groot aanbod van deskundigen om u te helpen zodat u zich kan concen-

ren om het hoofd te bieden aan stress

schatten.

treren op uw kernactiviteiten. Lees blz. 8

Lees blz. 7

Lees blz. 17

Lees blz. 19

ADVERTENTIE

De nieuwe catalogus 2008-2009 is er ! Bestel hem op

www.buromarket.com EEN KRANT GEPRODUCEERD DOOR MEDIAPLANET

INHOUD: Werkgever biedt meer aan dan wet 3 oplegt Stress op het werk: oorzaken en gevolgen 3 Beroepsziekten ruimen plaats voor arbeidsgerelateerde aandoeningen 4 Arbeidsongevallen nemen af

4

Veiligheid vaak minder hightech dan productieprocedures 5 Wat zegt de wet

5

Grensoverschrijdend gedrag op het werk: hoe pakken we het aan 6 Competentiemanagement en welzijn gaan hand in hand 6 Ook KMO’s doen meer outsourcing 7 Incentives: evenwicht tussen stimulans en betaalbaarheid 8 HR-managers aan het word

9

Luchtkwaliteit in kantoorgebouwen kan voor problemen zorgen 10 Groen werkt

10

Het beland van een goede work-life balance 11 Aandacht voor gezonde leefstijl kan veel beter 11 Ergonomie en welzijn

12

Water op de werkvloer

12

Verkwikkend slapen en gezond weer op 13

Ann Vandenhende, Senior Director, CSR Europe

Meten om te weten... en om te veranderen

14

Meerderheid Belgische werknemers is tevreden 14 „Well-being gebaseerd op vier assen“ 15 Tharien Van Eck, Medical Director, EMEA, Johnson & Johnson

Zen Award bekroont efficient stressbeleid

15

WEL ZIJN OP HET WERK – PUBLICATIES MEDIAPLANET PUBLISHING HOUSE Project Manager: Julie Vertier, Mediaplanet +32 2 420 58 95 Graphic Design: Corinne Meier, Mediaplanet Redactie: Heidi van de Keere, Marc Van Roosvelt Pictures: www.istockphoto.com, greenconcept, buro market Print: Corelio Mediaplanet is de leidinggevende Europese uitgever van themakranten in pers, online en via broadcasting. Als u zelf een idee heeft over een onderwerp, of misschien wel een heel thema, aarzelt u dan niet om contact met ons op te nemen. Mediaplanet Publishing House, Country Director, Christian Züllig, Phone: +32 2 426 44 70, www.mediaplanet.com Gedistribueerd met De Standaard, 28 april 2008

WEL ZIJN OP HET WERK

Werkgever biedt meer aan dan wet oplegt

Bedrijven bieden hun werknemers vandaag veel meer aan op het vlak van welzijn dan wat de wet oplegt. Ze doen dat om de kosten van het ziekteverzuim te drukken, en om tegemoet te komen aan de behoeften van een verouderende bevolking. Maar ook de schaarste op de arbeidsmarkt speelt een rol.

TEKST: HEIDI VAN DE KEERE

e Belgische wetgeving inzake welzijn op het werk legt bedrijven op om een meerjarenstrategie uit te werken met een vijfjaarlijks preventieplan en een jaarlijks actieplan rond de verschillende deeldomeinen. “Meer en meer werkgevers bekijken deze materie echter globaler en voeren een volledig geïntegreerd beleid waarbij de klassieke benadering van veiligheid en gezondheid op het werk wordt doorkruist door het personeelsbeleid, carrièreplanning…”, zegt Kris De Meester (VBO). “In

D

deze context wordt gezondheid vanuit verschillende invalshoeken beschouwd. De werkgever bekijkt niet alleen de mogelijke nadelige invloed van het werk op de gezondheid maar ook de voordelen die hij kan halen uit een algemeen goede gezondheidstoestand van zijn werknemer.”

Workplace Health Promotion In vaktermen heet het ‘Workplace Health Promotion’. “Het concept vindt meer en meer ingang in de bedrijfswereld. In de eerste plaats in grote bedrijven die deel uitmaken van multinationals, maar ook al in

kleinere bedrijven die trendsetters zijn op het vlak van personeelsbeleid en welzijnsbeleid”, benadrukt Kris De Meester. Concreet betekent het dat de werkgever ruimte inbouwt voor activiteiten die gericht zijn op de algemene gezondheid van de werknemer. Thema’s als gezonde voeding, lichaamsbeweging, tabak, alcoholgebruik, hoge bloeddruk… komen aan bod in sensibiliseringscampagnes. Werknemers krijgen informatie, adviezen… De bedrijfsarts zal die zaken mee opvolgen en werknemers zo nodig doorverwijzen voor professionele hulp.

Waarom doen bedrijven dat ? «Bedrijven die een dergelijk globaal welzijnsbeleid voeren, doen dat in de eerste plaats om de kosten van het ziekteverzuim te drukken”, zegt Kris De Meester. “Daarnaast loopt een ouder wordende beroepsbevolking meer gezondheidsrisico’s waarop via preventie kan worden ingespeeld.” Tot slot lijkt ook de huidige krapte op de arbeidsmarkt een rol te spelen. “Het is niet de belangrijkste reden maar in heel wat bedrijven is een dergelijk gezondheidsbeleid een onderdeel van het retentiebeleid, dat erop gericht is om werknemers aan te trekken en bij zich te houden.”

3

Europa versus Amerika

Welzijn op het werk is een relatief jong begrip. “Met de vergrijzing van de bevolking en de veralgemeende toegenomen aandacht voor de gezondheid in onze samenleving, is het normaal dat deze materie ook in de bedrijfswereld is binnengedrongen.” Kris De Meester wijst er nog op dat de gestructureerde planmatige aanpak van het welzijnsbeleid die we meer en meer terugvinden in de bedrijven, niet zozeer uit de States is overgewaaid. “In de Verenigde Staten waren ze er bijvoorbeeld wel snel bij om fitnessmogelijkheden en diens meer in de bedrijven aan te bieden, maar dan vooral vanuit het oogpunt van het personeelsbeleid, met de bedoeling om aanvullende voordelen voor het personeel te creëren. Bij ons is het meer gegroeid vanuit een globaal geïntegreerde benadering van preventie.” Tot slot geeft Kris De Meester nog mee dat er ook nog grote verschillen zijn binnen Europa. “De landen die de Europese richtlijnen in een gestructureerde aanpak hebben vertaald, staan momenteel het verst.” En België hoort zeker in dat rijtje thuis.

Stress op het werk: oorzaken en gevolgen

In onze huidige hectische samenleving, waar een hoog levensritme centraal staat, komt stress meer voor dan vroeger, ook in de werksituatie. Stress op het werk kan vele oorzaken hebben en de aanleiding vormen voor uiteenlopende gezondheidsproblemen. Anderzijds kan een beetje stress geen kwaad en is een gezonde mix van stressbestendige en stressgevoelige mensen een voordeel, ook op de werkvloer.

TEKST: HEIDI VAN DE KEERE

tress is een verzamelnaam van klachten die met spanning te maken hebben, en treedt op wanneer de eisen van de omgeving groter worden dan het aanpas-

«S

”

Stress is wanneer de draaglast groter wordt dan de draagkracht

”

singsvermogen van een individu », zegt Stefan Lievens (erehoogleraar UGent). “Met andere woorden, wanneer de draaglast groter wordt dan de draagkracht.” Prof. Lievens wijst erop dat stress niet noodzakelijk ongezond is en dat

we allemaal een zekere dosis nodig hebben om weerbaar te zijn. We kunnen in deze context een onderscheid maken tussen gezonde stress of ‘eustress’ en negatieve stress of ‘distress’. “Die laatste treedt op wanneer de elastiek te veel uitgerekt en zijn veerkracht verliest.” Vast staat dat onze hectische leefwijze gepaard gaat met meer stress en meer distress in het bijzonder. “In de werksituatie vind je vooral stress in de middenkaders (die worden ‘gesandwiched’ tussen de vereisten van de leiding en de eisen van de basis), in de zelfstandige beroepen en de verpleegsector (die veelal met slecht nieuws en spanning worden geconfronteerd).” Mensen uit de topkaders hebben volgens Stefan Lievens min-

der last van stress omdat ze vaak al veel watertjes doorzwommen hebben en stressbestendiger zijn. “Maar ook omdat ze meer waardering krijgen, meer status hebben, en meer mogelijkheden tot zelfregulatie.”

Stressoren en gevolgen op een rijtje Werkgerelateerde stress kan worden uitgelokt door verschillende stressoren. “Ze kunnen te maken hebben met de arbeidsinhoud (te veel, te weinig, te moeilijk werk), maar ook met de arbeidsomstandigheden (lawaai, temperatuur, trillingen, verlichting, straling…) of de arbeidsvoorwaarden (ploegenwerk, werken op stukloon, op premieloon, werkzekerheid…).” Tot slot spelen ook de arbeidsverhoudin-

gen een niet onbelangrijke rol. Prof. Lievens: “De wijze van leiding geven, het gevoel van te weinig medezeggenschap te hebben, discriminatie… kunnen aanleiding geven tot stress.” Mensen kunnen op verschillende manieren op stress reageren. “We onderscheiden psychologische (angst, apathie, schuldgevoel…), gedragsmatige (roken, eetbuien, drinken…) en zuiver lichamelijke reacties (slapeloosheid, vermoeidheid, overdreven transpiratie, seksuele problemen, verhoogde bloeddruk, hyperventilatie…).“ Stress is meestal niet de enige oorzaak van deze klachten, maar het kan een belangrijke katalysator zijn.

Gezonde mix Om stress aan te pakken, kun je wer-

ken aan de oorzaak of kun je met stress leren omgaan (coping). “De combinatie van beide geeft vaak de beste resultaten. Zorg in ieder geval voor voldoende ontspanning en maak stress bespreekbaar.” Aan personeelschefs en bedrijfsleiders geeft Prof. Lievens de boodschap mee om steeds alert te zijn voor stress onder de werknemers en om leiding te geven op een manier die weinig stress uitlokt. Last but not least wijst hij erop dat ook stressgevoelige mensen een belangrijke rol kunnen spelen in een bedrijf: “Ze zijn vaak alerter voor allerlei signalen, voor conflicten die zich aan het ontwikkelen zijn… Een gezonde mix van stressgevoelige en –bestendige mensen is ook binnen de bedrijfswereld een voordeel.”

ADVERTENTIE

@home

Always Perfect Comfort 0800 840 22

@work

4

WELZIJN OP HET WERK

Beroepsziekten ruimen plaats voor arbeidsgerelateerde aandoeningen

Allergie, asbestose, hepatitis A, lage rugpijn… Het zijn maar enkele van een lange rij aandoeningen die op een of andere manier verband kunnen houden met de beroepsuitoefening. Maar wanneer spreken we over een beroepsziekte en in welke omstandigheden noemen we het een arbeidsgerelateerde aandoening? Het verschil is subtiel maar niet onbelangrijk. Dr. Marc Vandeweerdt van het Fonds voor Beroepsziekten licht een tipje van de sluier. TEKST: HEIDI VAN DE KEERE

eroepsziekten in de strikte zin van het woord zijn ziekten waarvan we kunnen aannemen dat ze in belangrijke mate werden veroorzaakt door de beroepsuitoefening” zegt Marc Vandeweerdt.

“B

Alleen voor deze ziekten – waarvan een officiële lijst bestaat - zal het Fonds voor de Beroepsziekten een schadevergoeding uitbetalen. “Tot voor de wetswijziging in 2006 konden ook uitsluitend voor deze ziekten preventieve maatregelen worden terugbetaald.”

Het aantal gevallen van deze strikte beroepsziekten is in de loop van de voorbije jaren echter sterk gedaald. “Het sluiten van gevaarlijke industrieën zoals de steenkoolmijnen speelt hier een rol maar ook de betere preventiemaatregelen op de werkvloer. Blootstellingen aan

lood, bijvoorbeeld, die 30 tot 40 jaar geleden nog erg courant waren, zien we vandaag nog heel weinig.” De typische beroepsziekten verdwijnen. “In plaats daarvan worden we meer en meer geconfronteerd met aspecifieke, multicausale aandoeningen waarvan we aannemen dat het werk een zekere invloed kan hebben op hun ontstaan, zonder echter een belangrijke oorzaak te zijn.”

Geen vergoedingsbeleid, wel preventiebeleid In 2006 kwam er een wetswijziging en werden deze nieuwe aspecifieke ziekten ondergebracht onder de noemer arbeidsgerelateerde aandoeningen. “Schoolvoorbeeld, en tot nog toe de enige vertegenwoordiger in deze nieuwe klasse is chronische lagerugpijn”, zegt Marc

Vandeweerdt. Lagerugpijn komt ook frequent voor in de algemene bevolking. “En we hebben geen enkel instrument om aan te tonen bij welke personen met chronische lage rugpijn”, zegt Marc Vandeweerdt. Lage rugpijn komt ook frequent voor bij de algemene bevolking. “En we hebben geen enkel

”

Preventieve maatregelen worden terugbetaald

Arbeidsongevallen nemen af

Aan de hand van uiteenlopende initiatieven gaande van algemene preventiecampagnes tot specifieke coaching van jonge werknemers trachten bedrijven het aantal arbeidsongevallen en de ernst ervan terug te dringen. TEKST: HEIDI VAN DE KEERE

ussen 2001 en 2005 is het aantal arbeidsongevallen in ons land stelselmatig gedaald tot een historisch minimum van 180.537. In 2006 was er een lichte toename maar de tewerkstelling steeg dat

T

jaar navenant. “We kunnen dus spreken over een stagnering qua frequentie maar ook op het vlak van ernst”, zegt Lieven Carron, voorzitter van de Koninklijke Vlaamse Vereniging voor Preventie en Bescherming (PreBes). “Ondernemingen zijn gaan inzien

dat ze middelen moesten vrijmaken voor opleiding en begeleiding van hun werknemers zodat ze minder risico lopen op arbeidsongevallen en op ernstige ongevallen. Ongetwijfeld heeft ook het Federaal Actieplan voor de Reductie van Arbeidsongevallen (Faraoplan, 2004) zijn steentje bijgedragen.”

Bijscholing helpt Volgens Lieven Carron is het belangrijk dat werknemers al van bij het onthaal in het bedrijf de nodige training en vorming krijgen zodat ze meteen een goede attitude aannemen om veilig te werken. “Terwijl er 20 tot 30 jaar geleden zelden of nooit sprake was van bijscholing, en het diploma dat je op school had behaald, volstond, krijgen werknemers nu regelmatig bijscholing en wordt die zelfs systematisch ingepland in de carrière.” PreBes ondersteunt bijvoorbeeld initiatieven voor het coachen van jonge werknemers. Geen overbodige luxe want een blik op de

arbeidsongevallenstatistieken leert dat jonge werknemers vaker dan oudere collega’s betrokken zijn bij arbeidsongevallen. Arbeidsongevallen kun je echter nooit volledig vermijden. Bedrijven werken met mensen en die kunnen fouten maken. “Maar ook geautomatiseerde veiligheidssystemen kunnen falen en mogen geen vals gevoel van veiligheid geven op de werkvloer. De ketting is immers zo sterk als de zwakste schakel.” In ieder geval is het essentieel dat iedereen binnen een bedrijf meewerkt aan de veiligheid. “Als iedereen zijn verantwoordelijkheid opneemt, is de kans groot dat er goede resultaten worden bereikt.” Voor meer info en arbeidsongevallenstatistieken verwijzen we naar de website van het Fonds voor Arbeidsongevallen www.fao.fgov.be of naar de website van de Koninklijke Vlaamse Vereniging voor Preventie en Bescherming (PreBes) www.prebes.be

”

instrument om aan te tonen bij welke personen met chronische lage rugpijn het werk een rol speelt en bij wie niet. Dat maakt het onmogelijk om als Fonds voor Beroepsziekten een vergoedingsbeleid te voeren voor dat soort aandoeningen.” Een preventiebeleid is daarentegen wel haalbaar en nuttig. “Als je het totaal aantal patiënten met chronische lage rugpijn op die manier misschien met een derde kunt terugdringen, is dat niet niets.” Concreet zal het Fonds voor patiënten met arbeidsgerelateerde lage rugpijn een revalidatieprogramma en de verplaatsingskosten hiervoor vergoeden. “Tegelijk krijgt de werkgever een som geld in ruil voor een ergonomische interventie op de arbeidsplek.” Een win-winsituatie dus waar zowel werknemer als werkgever baat bij hebben.

ADVERTENTIE

WELZIJN OP HET WERK

Veiligheid vaak minder hightech dan productieprocedures

De blootstelling aan lood of andere toxische stoffen uit de zware industrie is de voorbije decennia fel afgenomen. Maar alertheid blijft nodig. Ook in moderne werkplaatsen die een beroep doen op hightech-procedures en –materialen kan de uitstoot van schadelijke stoffen voor problemen zorgen.

TEKST: HEIDI VAN DE KEERE

iverse productieprocessen gaan gepaard met de uitstoot van schadelijke stoffen, zelfs in een tijdperk waarin de zwaar vervuilende industrie heeft plaatsgemaakt voor hightech-procedures in moderne werkplaatsen die er vaak kraaknet uitzien. Lasdampen, metaaldampen, allerlei stoffen die vrijkomen bij de plastiekverwerking… “Het controleren van de uitstoot van machines en processen in de industrie maar ook in de landbouw, de transportsector, in bepaalde ambachten… blijft een grote bekommernis in het domein van de arbeidsgeneeskunde/arbeidshygiëne”, zegt Prof. Ben Nemery (ar-

D

beidsgeneesheer-toxicoloog, UZLeuven). “De gevaren zijn zeker niet meer wat ze waren ten tijde van de zware industrie. Toch moeten we toegeven dat ook de nieuwe in-

”

De ingenieursopleiding is weinig gericht is op veiligheid en gezondheid

”

dustrie niet altijd veilig is. Zelfs in moderne werkplaatsen, die hightech-materialen produceren zijn de hygiëne en de veiligheid veelal niet zo hightech”, benadrukt de Leuvense arbeidsgeneesheer.

“Soms vergeet men dat elementaire voorzorgen noodzakelijk zijn, zelfs in de omgang met moderne producten. Bijvoorbeeld, In het domein van de biotechnologie, waar wordt gewerkt met enzymen, kan allergie voor problemen zorgen.”

wijl er onvoldoende rekening wordt gehouden met de veiligheid (uitstoot, lawaai…). “Veelal kan het onderzoek in veiligheid de tred van de nieuwe

5

ontwikkelingen niet volgen en hinkt ze achterop.”

Europese normen

Mogelijk zal REACH - een nieuwe Europese verordening voor chemische stoffen – op termijn verbetering brengen. Het letterwoord staat voor Registratie, Evaluatie en Autorisatie van CHemische stoffen. Het concept houdt in dat een bedrijf van alle stoffen die het produceert, verwerkt of doorgeeft aan anderen de risico's moet kennen en maatregelen moet benoemen/nemen om die risico's te beheersen.

Opleiding heeft er weinig aandacht voor Prof. Nemery wijst er op dat de ingenieursopleiding weinig gericht is op veiligheid en gezondheid. “De preventie van acute ongevallen krijgt wel …aandacht maar de gevaren op lange of zelfs middenlange termijn komen veel minder aan bod in de ingenieursopleiding.” Nieuwe technologie wordt volgens Ben Nemery heel sterk beoordeeld op effectiviteit ter-

Surf ook even naar…

Wat zegt de wet? Waaraan moet de luchtkwaliteit in een kantoorgebouw voldoen? Wat moet/kan er gebeuren in geval van pesterijen? Hoe moeten werknemers die in contact komen met gevaarlijke stoffen zich beschermen?... Bedrijven krijgen heel wat specifieke regels opgelegd om hun werknemers een maximaal welzijn te garanderen. De Belgische wetgeving inzake welzijn op het werk omvat een hele reeks bepalingen. Stuk voor stuk hebben ze betrekking tot de preventie en bescherming van de veiligheid en de gezondheid van werknemers op de arbeidsplaats. TEKST: HEIDI VAN DE KEERE

e Belgische wetgeving inzake welzijn op het werk omvat een hele reeks bepalingen. Stuk voor stuk hebben ze betrekking tot de preventie en bescherming van de veiligheid en de gezondheid van werknemers op de arbeidsplaats.

D

De wet van 4 augustus 1996 over het welzijn van werknemers bij de uitvoering van hun werk vormt de basiswet voor deze intussen uitgebreide wetgeving. Anno 2008 beslaat ze heel wat specifieke domeinen: gaande van de inrichting van de werkplaats (brandveiligheid, nutsvoorzieningen, werkkledij…), bepa-

lingen inzake omgevingsfactoren (ventilatie, thermische omgeving, geluidsomgeving, trillingen, verlichting…) tot bepalingen in verband met ploegenarbeid, moederschapsbescherming, bescherming van jongeren op het werk, bescherming van stagiairs, preventie van arbeidsongevallen en beroepsziekten, of de

Welzijn op het werk is een begrip dat de jongste jaren bijzonder veel aandacht krijgt. Heel wat organisaties of instanties zijn er op één of andere manier bij betrokken. Hier vind je meer informatie: Belgisch Kenniscentrum Welzijn op het werk (BeSWIC): www.beswic.be Federale Overheidsdienst Werkgelegenheid, Arbeid, Sociaal overleg: www.werk.belgie.be Belgische portaalsite voor de veiligheid en gezondheid van jongeren op het werk : www.safestart.be Safe Work Information Centre www.beswic.be/swic www.respectophetwerk.be European Foundation of the Improvement of Living and Working Conditions (Eurofound) www.eurofound.europa.eu Campagne voor meer veiligheid en gezondheid in KMO’s: www.pro-safe.be Vereniging van Externe diensten voor Preventie en Bescherming op het werk: www.co-prev.be Prevent, multidisciplinair kennisinstituut gericht op de preventie van beroepsrisico's: www.prevent.be Fonds voor beroepsziekten: www.fmp-fbz.fgov.be Fonds voor arbeidsongevallen www.faofat.fgov.be Vlaams Instituut voor Gezondheidspromotie: www.vig.be aanpak van geweld, pesterijen, ongewenst seksueel gedrag op het werk…

”

plegen op haar website www.werk.belgie.be via het thema ‘welzijn op het werk’ in de module

(De regels) zijn voor een groot deel gebaseerd op bestaande Europese richtlijnen en internationale conventies

Codex over het welzijn De voorbereiding en de uitvoering van de Belgische wetgeving over het welzijn op het werk valt onder de bevoegdheid van de Federale Overheidsdienst Werkgelegenheid (FOD) Arbeid en Sociaal Overleg. De verschillende wetteksten zijn te raad-

”

‘regelgeving’. De inhoudelijke bepalingen van de meeste uitvoeringsbesluiten van deze wet worden er samengevat in de ‘codex over het welzijn’ op het werk’. Ze zijn voor een groot deel gebaseerd op bestaande Europese richtlijnen en internationale conventies in dat domein.

6

WELZIJN OP HET WERK

Grensoverschrijdend gedrag op het werk: hoe pakken we het aan? Pesten, mobbing, ongewenst seksueel gedrag… of grensoverschrijdend gedrag in het algemeen krijgt tegenwoordig heel wat aandacht, zowel op school als binnen het bedrijfsleven en andere organisaties. Prof. Johan Van de Kerckhove (socioloog, KULeuven) pleit echter voor accentverschuivingen in de aanpak van deze problemen: minder legalistisch en meer geïntegreerd in de strategie en de cultuur van de onderneming of organisatie. TEKST: HEIDI VAN DE KEERE

en uitgebreide Vlaamse studie uit 2002 (S. Opdebeeck, LUCAS) geeft aan dat 45% van de werknemers ooit werd gepest op het werk, dat 10% naar eigen zeggen ooit het slachtoffer was van ongewenst seksueel gedrag op het werk en 7% ooit werd geconfronteerd met fysiek geweld op het werk. “De cijfers kunnen nogal verschillen van studie tot studie”, zegt Prof. Van de Kerck-

E

hove. “Veel heeft te maken met de definities die men hanteert, met de manier van vraagstelling, de onderzoeksmethode…Maar in ieder geval vormt grensoverschrijdend gedrag op het werk ook in ons land een relatief serieus probleem.” Er zijn ook voorzieningen om deze problemen zo goed mogelijk aan te pakken. “Onze bedrijven kunnen beroep doen op preventieadviseurs, we hebben een opleiding voor preventieadviseurs psychosociale aspecten,

voor vertrouwenspersonen, er is veel deskundigheid, veel goede wil, veel inzet en er zijn ook heel veel positieve resultaten”, benadrukt Johan Van de Kerckhove, “maar tegelijk ook heel veel onmacht.” Volgens de Leuvense socioloog wordt de aanpak van deze problematiek te weinig geïntegreerd in het beleid, in de cultuur van de onderneming en is de benadering te legalistisch: “We proberen onze problemen op te lossen met wetten en

Competentiemanagement en welzijn gaan hand in hand

Welke competenties zijn belangrijk in onze organisatie? Zijn deze competenties in huis? Welke competenties zijn nodig voor een bepaalde functie? En hoe kunnen onze medewerkers zich verder ontwikkelen in competenties? Dat is het soort vragen waarmee de HR manager van vandaag dagelijks bezig is. Competentiemanagement heeft intussen zijn deugdelijkheid bewezen, niet alleen voor de organisatie maar ook voor het welzijn van haar medewerkers. TEKST: HEIDI VAN DE KEERE

innen competentiemanagement onderscheiden we drie zuilen”, legt Lieven Verbrugge, algemeen directeur van Quintessence Consulting, uit. In een notendop heeft het te maken met het analyseren, het beoordelen en het ontwikkelen van competenties. “In de eerste plaats analyseren we welke competenties voor een bepaalde organisatie belangrijk zijn. bekijken we in hoeverre deze competenties in huis zijn of moeten worden gehaald. Tot slot is er de vraag hoe we de competenties van mensen verder kunnen ontwikkelen.” Lieven Verbrugge benadrukt dat HR managers zich hierbij niet fixeren op wat mensen niet kunnen. “Het is veel interessanter om te kijken wat medewerkers wel kunnen, wat hun sterke punten zijn en om die verder uit te bouwen en maximaal in te zetten. Dit is een waarderende benadering, waarin het medewerkerperspectief ook bekeken wordt.”

“B

Deze drie zuilen samen een dak dragen. “Dat is de doelstelling van de organisatie. Competentiemanagement gaat dus over het ondersteu-

nen van de organisatiestrategie vanuit de HR-invalshoek.” De constructie kan maar stevig zijn als ze op een degelijk fundament steunt. “Het concept moet met andere woorden wetenschappelijk sterk onderbouwd zijn. Heel wat aandacht en inspanningen gaan naar wetenschappelijk onderzoek om na te gaan of de dingen die we doen ook wel degelijk een meerwaarde hebben.”

groeien”, besluit Lieven Verbrugge die er nog op wijst dat het feit dat mensen kenbaar kunnen maken waarin ze goed zijn, zeker bijdraagt tot hun welzijn. “Tot slot vergt de globalisering en het snel veranderende economische landschap dat bedrijven wendbaar zijn. En dat kun je pas als je goed weet welke competenties je in huis hebt.”

procedures. Maar eigenlijk zetten wettelijke verplichtingen regelmatig aan tot reactief legalistisch gedrag en riskeren problemen aangescherpt te worden door deze legalistische aanpak.” Prof. Van de Kerckhove betreurt ook dat heel ons preventiebeleid zo negatief wordt ingekleurd. “We leggen de nadruk op ongevallen en risico’s. En welzijn benaderen we in termen van stress, ongewenst seksueel gedrag en pesten. Hierdoor dreigen we de pro-actieve dynamiek te mis-

sen die organisaties wijst naar een positieve ontwikkeling van de onderlinge relaties.”

Andere accenten

De Leuvense socioloog, die dit thema volgende maand ook zal toelichten op het 47ste interprovinciaal welzijnscongres in Leuven, pleit ervoor om in de aanpak van grensoverschrijdend gedrag en in de benadering van welzijn in het algemeen andere accenten te leggen. “In onze kennismaatschappij waar de knowhow, de creativiteit in de mensen zo belangrijk is, zouden we welzijn veel meer moeten beschouwen als een strategisch item en het als dusdanig opnemen in het beleid van het bedrijf. Als mensen welzijn hebben, zijn ze betrokken, creatief, klantvriendelijk, is er veel minder stress… In een dergelijke setting worden preventieadviseurs en vertrouwenspersonen adviseurs van het beleid, die een belangrijke bijdrage leveren tot de goede werking van de organisatie.”

Employee Assistance Program Werknemers kunnen vandaag genieten van een brede waaier van services die hen wordt aangeboden door hun werkgever. Eén ervan is het Employee Assistance Program (EAP), een gratis telefonische hulplijn voor medewerkers van de onderneming en hun gezin. Zeven dagen op zeven, 24 uur op 24 kunnen ze terecht met persoonlijke en werkgerelateerde problemen (relatieproblemen, stress op het werk, depressie, verslaving maar ook financieel/juridische problemen). Een assistent zal hen verwijzen naar een consultant die zo nodig kan doorverwijzen naar specifieke hulpstructuren (een arts, advocaat, psycholoog, therapeut…). Ook de werkgever heeft baat bij dit concept: deze manier van hulpverlening kan helpen om conflicten op de werkvloer te voorkomen, om de productiviteit te verhogen, absenteïsme te verminderen, om medewerkers te motiveren, om een beter sociaal klimaat te scheppen…

ADVERTENTIE

We bring out the best in you

Iedereen content.

Blauw + Rood = Purple brain Win-winsituatie Volgens Lieven Verbrugge is de voorbije jaren duidelijk aangetoond dat competentiemanagement een trend is en geen hype. “Het concept heeft intussen de tand des tijds doorstaan.” En zowel de organisatie als de werknemer varen er wel bij. “In de eerste plaats speelt competentiemanagement in op de transparantie. Het vertaalt de strategie van het bedrijf naar concreet gedrag. Dat maakt het voor de werknemer duidelijk welk gedrag precies van hem/haar wordt verwacht.” Competentiemanagement kan de werknemer bovendien helpen om zijn loopbaan uit te stippelen, om door te groeien. “Het maakt duidelijk waaraan hij kan werken wil hij in één of andere richting door-

Lieven Verbrugge refereert nog aan het ‘Purple Brain’-model van Lou Van Beirendonck. Deze beleidsstrategie vormt de middenweg tussen de ‘blauwe’ en de ‘rode’ aanpak. “Blauw staat hierbij voor het koude klassieke organisatorisch model waarbij de top de strategie uittekent en top/down definieert wat de medewerkers moeten doen om dat doel te bereiken. In de warmere ‘rode’ aanpak wordt vertrokken van de competenties van de medewerkers, van hun sterke punten, met de bedoeling om die zo goed mogelijk in te zetten om het organisatorisch doel te bereiken. Een evenwichtige combinatie van beide perspectieven is vaak de beste keuze voor een organisatie.”

www.quintessence.be

www.quintessence.be

Quintessence Consulting HR advies, opleiding, coaching, assessment, HR tools, boeken, competentiemanagement.

WELZIJN OP HET WERK

Maar de redenen voor een KMO om tot outsourcing over te gaan verschillen niet zoveel met die van de grote bedrijven. Ook KMO's kunnen overgaan tot outsourcing omdat de tijd van de werknemers elders nodig is in het bedrijf of omdat er onvoldoende interne middelen zijn om het proces te voltooien, evengoed kan een slecht werkende interne dienst met outsourcing efficiënter vervangen worden.

”

7

hij up-to-date blijft met de nieuwste technieken en er de nodige investeringen voor moet doen. Geleidelijk aan laten KMO's ook de boekhouding, het recruitment, de logistiek en de distributie van bijvoorbeeld mailings of reclamedrukwerk uitvoeren door externe bedrijven. Firma's als Regus bieden zelfs virtuele kantoorruimtes, compleet met professionele telefonistes en vergaderruimtes aan KMO's aan.

Het grote voordeel van outsourcing is ook dat het bedrijf zich kan concentreren op haar kerntaak

Ook KMO's doen meer outsourcing

TEKST: MARC VAN ROOSVELT

Outsourcing wordt must voor KMO's

Taken uitbesteden en laten uitvoeren door externen, het zogenaamde outsourcen, wint meer en meer aan populariteit. Ook bij jonge starters en KMO's, dat blijkt niet alleen uit studies die onder meer door de Universiteit van Gent werden uitgevoerd, maar ook uit het immense aanbod dat zich momenteel op de markt profileert.

Gerrit Sarens van de vakgroep accountancy en bedrijfsfinanciering constateerde in 2005 tijdens een onderzoek al dat 96% van de loonadministratie van KMO's uitgevoerd werd door externen, 70% van het transport gebeurde door ingehuurde krachten en 54 % besteedde het schoonmaken en de IT uit aan derden. Outsourcing is een praktijk die hand over hand aan populariteitwint vandaag de dag. Ongeveer de helft van de bedrijven doet aan outsour-

Het grote voordeel van outsourcing is dan ook natuurlijk dat het bedrijf zich kan concenteren op haar kerntaak. Door outsourcing krijg je toegang tot professionals die helpen bij de uitbouw van de KMO en dit zorgt ervoor dat het bedrijf zich veel flexibeler kan opstellen als er in de werkomgeving veranderingen zijn. Sommige problemen zijn ook niet meer plots het probleem van de opdrachtgever. Maar het is net de dienstverlener die moet zorgen dat

”

Outsourcing mag echter niet puur bekeken worden als een simpele aanpak om kosten te besparen. Outsourcing kan immers een duur kostenplaatje worden. Daarom moeten KMO's er voortdurend op letten om de uitgaven en de effectiviteit van de outsourcing na te gaan. Een goede communicatie en een regelmatige, nauwe samenwerkig met de uitvoerder van het outsourcingcontract kan hierbij van essentieel belang zijn.

cing voor betere bedrijfsresultaten. En ongeveer elk onderdeel van eender welk productieproces valt onder outsourcing. Een van de meest voorkomende vormen van outsourcing is te vinden in de IT en webdesign, webhosting en websiteonderhoud. De reden daarvan is logisch : dikwijls ontbreekt het de KMO de juiste specialisten om de taak naar behoren uit te voeren of is het simpelweg te duur om er een fulltime medewerker voor in dienst te nemen.

ADVERTENTIE

Think differently Bekijk de mogelijkheden van flexibele kantoorruimte

Bel 0800 97 282 of ga naar regus.be

Nu 1 maand kantoorruimte gratis*

*Aanbieding geldig in combinatie met een 12-maanden kantoor contract bij één van de Regus business centres in België en getekend voor 31 mei 2008. Aanbieding exclusief extra services of verhuur apparatuur. Niet geldig in combinatie met andere aanbiedingen. Eenmalige korting per bedrijf. Regus Algemene Voorwaarden van toepassing.

WELZIJN OP HET WERK

8

hebben gaande van het Parthenon tot de berg Olympos. De mogelijkheden voor een originele incentive liggen er dan ook voor het grijpen. Een belangrijke factor die voor be-

”

Met een incentive wil je je mensen stimuleren. Als zij iets speciaals doen voor het bedriif, dan doet het bedrijf iets speciaals terug.

”

drijven natuurlijk meespeelt is de bereikbaarheid en de verhouding prijs/kwaliteit. Orginaliteit is meegenomen, zo droomt iedereen wel van een exclusieve 14-daagse safari in Zuid-Afrika, maar het is maar voor 23 % van de bedrijven van belang. “Met een incentive wil je je mensen stimuleren. Als zij iets speciaals doen voor het bedrijf, dan doet het bedrijf iets speciaals terug. En je wilt als firma die stimulans geven om ze dat extraatje meer te geven”, klinkt de filosofie bij de HR-afdelingen van verschillende ondernemingen.

Incentives: evenwicht tussen stimulans en betaalbaarheid

Een medewerker die zich goed in zijn vel voelt op het werk is gemotiveerd. Een gemotiveerde medewerker is een productieve medewerker. Het is een simpele optelsom waar meer en meer bedrijven zich bewust van zijn. Een van de meest gebruikte methoden om medewerkers en personeel te motiveren zijn de incentives. Een nieuwe trend die de kop opsteekt zijn de wellness-incentives. TEKST: HEIDI VAN DE KEERE

arketing- en communicatiebureau THEPLANNER.be onderzocht welke bestemmingen de Belgische bedrijven verkiezen voor de organisatie van externe meetings, incentives en events.

M

”

brengen. “Heel dikwijls zien we dan dat dit gecombineerd gaat met een verblijf in een wellness-center of een kuuroord. We merken dat meer en meer bedrijven bekommerd zijn om het welzijn van hun mensen en dat dan ook combineren in hun incentive”, zegt Ludo Verhaege, managing

98% van de Belgische bedrijven organiseren wel eens meetings, incentives of events buiten de bedrijfsmuren

Uit het onderzoek blijkt dat 98% van de Belgische bedrijven wel eens meetings, incentives of events organiseren buiten de bedrijfsmuren. De reden daarvoor is duidelijk: 'binnen de context van een bedrijf treden soms vaste denkpatronen op. Daarbuiten zijn er andere stimuli aanwezig die inspirerend kunnen werken'. Nog frappant is dat meer dan de helft van de Belgische bedrijven (56 %) daarvoor naar het buitenland trekken. Ongeveer een derde blijft honkvast en zoekt een locatie in de eigen provincie. 61 % van de bedrijven zoekt een bijzondere locatie zoals een kasteel, een landhuis of een exclusief hotel om hun medewerkers in onder te

”

editor van THEPLANNER.be. De reden daarvoor is logisch: het kost een bedrijf nu eenmaal meer om een zieke werknemer te vervangen en/of te blijven betalen dan hem/haar een wellness-incentive te bezorgen.

Europese locaties Voor 98 % van de bedrijven gaat het dan om een locatie in Europa. Populair zijn dan vooral de buurlanden en dan wordt al snel gekozen voor het warme zuiden zoals Spanje, Griekenland en Italië. Griekenland profileert zich sterk op de markt van de incentives. De infrastructuur ging er de afgelopen jaren met grote sprongen op vooruit en de markt

staat er open voor veel nieuwe mogelijkheden. Griekenland kan daar-

naast ook nog eens buigen op locaties die een bijna mythische bijklank

Kuuroord

Maar dat het niet altijd verre landen hoeven te zijn die aanzetten tot beter werkprestaties blijkt uit het massale aanbod van wellnessweekends die in eigen land georganiseerd worden. “Alles lijkt wel om wellness te draaien tegenwoordig”, lacht Ludo Verhaege van THEPLANNER.be met een boutade. “Veel bedrijven bieden hun personeel ook massagesessies aan tijden de middagpauze of sturen ze naar een kuuroord. Het helpt ontspannen en zorgt voor een positieve sfeer op de werkvloer.”

WELZIJN OP HET WERK

9

HR-managers aan het woord

Annemie Melis, HR-manager Quintessence Consulting

TEKST: HEIDI VAN DE KEERE

elzijn heeft verschillende gezichten. Dat betekent dat één maatregel onvoldoende zal zijn om plots welzijn te creëren binnen een bedrijf of organisatie. Je moet op verschillende fronten tegelijk werken. Dit zijn enkele concepten waaraan wij binnen onze organisatie belang hechten:

«W

• Integratie van nieuwkomers: aandacht voor welzijn begint al bij de werving en selectie van medewerkers. Behalve kennis, ervaring en competentie hechten wij ook belang aan organisatiecultuur en het psychologisch contract: wie zijn mijn collega’s, welke waarden zijn in de organisatie belangrijk, pas ik daarin? Nieuwkomers krij-

TEKST: MARC VAN ROOSVELT

ls een werknemer een arbeidscontract tekent, tekent het bedrijf geen contract met zijn persoonlijke stress. Maar het bedrijf moet er wel voor zorgen dat de stress, veroorzaakt door het werk, beheersbaar blijft”, legt Brutoux kort zijn filosofie uit.

“A

“Wij merken dat jonge mensen, en zeker jonge moeders, steeds meer stress van thuis meedragen. De kinderen, de kinderopvang, de school, het sociaal leven is veel drukker geworden. Een werkgever moet reke-

”

het zeer druk. Dan wordt er, door iedereen, keihard gewerkt. Maar de mensen weten ook dat, als die periode voorbij is, wij dat dan een reden vinden om te vieren. Dus dan geven we een extra personeelsfeest.”

Extra kost Al die extra inspanningen kosten natuurlijk geld, maar daar ziet Brutoux geen probleem in. “Is het die extra kost waard ? Ja. Ik weet niet wat positieve stress ons extra oplevert, maar ik zie wel wat negatieve stress ons kost. De afwezigheid stijgt, de creativiteit daalt, mensen

gen een coach. Ze krijgen ook een degelijke opleiding zodat ze zich comfortabel voelen, een belangrijke voorwaarde om kwaliteit te leveren.

bepaalde basisvoorwaarden maar de exacte functie-invulling bekijken we in functie van de interesses en de sterktes van de medewerker.

groot team naar buiten treden. Dat vergt heel veel interne communicatie, heel veel meetings. Er is veel informeel overleg, regelmatig viermomenten…

• Open feedbackcultuur en waardering. Feedback is heel belangrijk. Wij moeten blindelings op elkaar kunnen vertrouwen. Wij weten heel goed van elkaar wat we kunnen, wat we niet kunnen, wat onze sterktes zijn. We zijn heel correct tegenover elkaar en open. Een goede relatie met de leidinggevende is eveneens een essentiële pijler van jobsatisfactie. De functioneringsgesprekken zijn dialogen die worden getrokken door de medewerker. We doen aan jobmodeling: we willen bouwen op sterktes van mensen en hen motiveren. Ze moeten voldoen aan

• De verloning moet in orde zijn, billijk en transparant. Loon is geen factor die maakt dat je gelukkig wordt maar als je het idee hebt dat je te weinig verdient, kun je wel

Last but not least is er het luik van de ontwikkeling. We werken met een vlakke structuur. Dat betekent dat er bijna geen doorgroeimogelijkheden zijn. Veel aandacht gaat wel naar de

De implementatie van zijn beleid vormde geen probleem. “Ik begon in 2003 als HR-manager, maar al van bij de start van het bedrijf in 2001 zei de directie al dat ze het personeelsbeleid anders, opener en communicatief wilden aanpakken. Ik had er maar op in te spelen.” “Het zit hem soms in kleine din-

gen. Op ons intranet staat onder de noemer 'fitness' een handleiding over de correcte zithouding of de beste opstelling van een computerscherm.”

”

Welzijn heeft verschillende gezichten

ongelukkig zijn. Mensen moeten dus het gevoel hebben dat ze een correct loon krijgen. • Corporate culture: de organisatiebinding is voor ons erg belangrijk. Ze zorgt ervoor dat we als één

Risico's Maar de 58-jarige HR-manager is niet blind voor de mogelijke gevaren van zijn beleid. “Je loopt na-

”

ontwikkeling van de persoon waardoor die een grotere verantwoordelijkheid krijgt zonder dat daar evenwel ronkende titels tegenover staan. Maar die titels zijn maar verpakking en doen eigenlijk niets aan de intrinsieke waardering.”

tuurlijk wel het risico dat mensen het allemaal als vanzelfsprekend vinden. En hoe meer je geeft, hoe meer ze soms vragen en verwachten. Wij voorzien gratis drank en 10 soorten soep uit een automaat. Plots kwam de vraag naar verschillende verse soepen. Kijk, dat gaat dan niet natuurlijk.”

Bedrijf kan de privé-stress niet verminderen, maar wel de arbeidsstress

ning houden met de problemen die het werk meebrengt. Het is zijn verantwoordelijkheid dat hij geschikte maatregelen heeft wanneer zijn medewerker het gebouw of de werkplaats binnenkomt.” “Het stressbeleid is geen vooropgesteld, vast beleid bij onze firma”, zegt Philip Brutoux. “Het zit verwerkt in onze dagelijkse werking. Maar het levert op om er mee begaan te zijn. In sommige periodes, zoals het einde van het boekjaar, is

”

kruipen weg in hun hoekje en brengen niets extra aan. Het is niet alleen maar een kwestie van productiviteit hoog houden. Wij organiseren elke maand een zogenaamde 'sandwich-sessie'. Tijdens de lunch wordt dan bijvoorbeeld ook een sessie tai-chi, yoga, meditatie of relaxatie gegeven. Maar je voelt het verschil aan dynamiek in een groep als ze na zo'n middag terug aan het werk gaan. Ze hebben iets bijgeleerd en ze zijn enthousiast.”

ADVERTENTIE

HET MAGNESIUMSUPPLEMENT TEGEN STRESS EN VERMOEIDHEID 2008 © Nycomed Belgium

10

WELZIJN OP HET WERK

Luchtkwaliteit in kantoorgebouwen kan voor problemen zorgen

De luchtkwaliteit in kantoorgebouwen is niet altijd optimaal. Onvoldoende of slechte verluchting, slecht onderhoud van ventilatiesystemen of problemen met het gebouw op zich kunnen aan de basis liggen. Hoofdpijn, prikkelende ogen, huidirritatie… kunnen het gevolg zijn. Als er sprake is van collectieve klachten kan dat wijzen op het zogenaamde sick building sydroom.

TEKST: HEIDI VAN DE KEERE

robleem in veel van onze huidige kantoorgebouwen is dat ze vaak erg gesloten zijn en weinig worden verlucht. Vaak kunnen de ramen niet eens open”, zegt Prof. Ben Nemery (longarts, UZLeuven). “Of het gebeurt dat airco- of ventilatietoestellen – die precies worden geïnstalleerd om de luchtkwaliteit te verbeteren - in plaats van buitenlucht te gebruiken binnenlucht opnieuw in circulatie brengen.” Dat kan aanleiding geven tot een ondermaatse luchtkwaliteit. “Ongezonde lucht in kantoorgebouwen

“P

Foto: Greenconcept

kan ook het gevolg zijn van een slecht onderhoud van de ventilatiesystemen. Als de kokers waardoorheen de lucht passeert vuil zijn, kan het gebeuren dat zich daar vocht opstapelt, met mogelijk bacterie- of schimmelgroei tot gevolg. Kleine deeltjes van die kiemen die via de lucht worden verspreid, kunnen aanleiding geven tot irritatie, of in zeldzame gevallen tot allergie.”

Nieuwbouw Daarbij kunnen – vooral in grote kantoorgebouwen – problemen optreden die te maken hebben met het gebouw zelf. Ben Nemery: “Zeker nieuwe ge-

bouwen zijn vaak onvoldoende ‘uitgezweet’ op het moment dat ze in ge-

”

Als meer dan één of enkele werknemers klachten hebben van hoofdpijn, irritatie, allergie...op het werkvloer kan dat er sprake zijn van het 'sick building syndroom

”

bruik worden genomen. Gevolg is dat nog allerlei stoffen kunnen vrijkomen – veelal gaat het om stoffen uit ver-

ven, uit lijmen… - die de luchtwegen, de huid, de ogen kunnen irriteren. Als die gebouwen bovendien onvoldoende worden verlucht, kan dat wel eens voor serieuze problemen zorgen.” Gewoonlijk verbeteren de klachten als de nieuwigheid uit het gebouw is. Maar soms blijven ze lang aanhouden.

Sick building syndroom Als meer dan één of enkele werknemers klachten hebben van hoofdpijn, irritatie, allergie… op de werkvloer, kan dat er sprake zijn van het ‘sick building syndroom’. “Iedereen heeft er een beetje last van. De een al wat meer

Groen werkt! De invloed van planten op de werkplek is herhaaldelijk bestudeerd. En de resultaten zijn positief: uit de meeste onderzoeken blijkt dat groen op de werkvloer een niet te verwaarlozen effect heeft op lichaam en geest. Planten dragen bij tot een gezondere luchtkwaliteit en tot meer welzijn. TEKST: HEIDI VAN DE KEERE

e ventilatie van menig kantoorgebouw laat te wensen over. Bovendien kunnen schadelijke stoffen vrijkomen uit tal van materialen en apparatuur. Een goed onderhoud van de gebouwen en de ventilatiesystemen is onontbeerlijk voor een gezonde lucht op de werk-

D

plek. Maar planten kunnen eveneens hun steentje bijdragen tot het verbeteren van de luchtkwaliteit op de werkplek. Via hun bladeren verdampt water, wat zorgt voor een hogere luchtvochtigheid, en zuiveren ze de lucht van CO2 en andere

onzuiverheden. Op die manier houden ze het klimaat gezonder en stabiel en verminderen ze klachten eigen aan het zogenaamde ‘sick building syndroom’. Op psychologisch vlak zorgt een beetje groen op de werkplek voor

dan de ander. En vaak hebben mensen die zich onderaan de hiërarchische ladder bevinden, het meest klachten”, aldus nog Prof. Nemery. “Het is soms moeilijk te verklaren maar vaak is er een samenloop van een ondermaatse luchtkwaliteit en een achtergrond van ongenoegen, van stress. In ieder geval vergt dat soort problemen een multidisciplinaire aanpak, met in de eerste plaats een goede onderhoudsbeurt van het gebouw. Maar ook de bedrijfsarts en de bedrijfsleiders moeten hierbij betrokken worden want vaak is er meer aan de hand dan alleen een slechte luchtkwaliteit.”

minder stress en hebben planten een gunstige invloed op het welzijn. Het lijdt geen twijfel dat dit alles een gunstige invloed heeft op de gezondheid en de kwaliteit van de arbeidsprestaties.

Campagne

Enkel jaren geleden lanceerden het Vlaams centrum voor Agro- en Visserij Marketing (VLAM) en het instituut voor preventie en welzijn op het werk (Prevent) ‘Groen in Bedrijf’, een informatiecampagne over de gezonde effecten van planten op de werkplek. Deze campagne, die werd gesubsidieerd door de Europese Gemeenschap, is ondertussen afgelopen. De informatie op de website blijft echter beschikbaar. Zie www.groeninbedrijf.be

Kamerplanten houden lucht vochtig

ADVERTENTIE

Foto: Greenconcept

Als de luchtvochtigheid in een kantoorgebouw te laag is, kunnen planten helpen. Eric Monsieur van Green Concept & Services vertelt hoe Belgian Shell nv vorig jaar kampte met een te lage luchtvochtigheidsgraad (<30%) in de kantoorgebouwen. “In samenspraak met de arbeidsgeneesheer zocht de bedrijfsleiding naar een oplossing. Er werd geopteerd voor extra groen in de kantoren. Met succes want de luchtvochtigheidsgraad nam toe tot ongeveer 50%. Bovendien zorgen de planten voor meer privacy in landschapsburelen, verfraaien ze de werkomgeving en dempen ze het geluid.”

WELZIJN OP HET WERK

11

Het belang van een goede work-life balans

“Medewerkers die de kans krijgen om een goede work-life balans na te streven, hebben een sterker gevoel van controle, lopen minder risico op ‘burnout’ en de algemene sfeer en arbeidstevredenheid stijgt. Hierdoor kan de werkgever rekenen op een verhoogde creativiteit en productiviteit en een daling van kosten door verloop en absenteïsme.” Het is een van de conclusies die de task force 'Quality of working life' van de Koning Boudewijnstichting trok nadat ze een jaar lang onderzoek voerde naar het belang van een goede balans tussen werk en privé-leven.

TEKST: HEIDI VAN DE KEERE

tress is de ziekte van de 21e eeuw”, stelt Dirk Antonissen, licentiaat psychologie en directeur van het Instituut Stress en Werk (ISW), een spin-off van de KULeuven. Samen met de universiteit Luik en 15 vertegenwoordigers van verschillende Belgische bedrijven, leidde hij het onderzoek.

“S

Een goede kwaliteit van het leven op het werk bestaat uit twee delen, stellen de onderzoekers : welzijn op het werk en work-life balance. Beide zijn nauw met elkaar verbonden. Uit een enquête die de Task Force deed bij werknemers bleek dat 30 % van de ondervraagden vond dat hun gezondheid leed onder het werk, 40% kloeg over zware werkbelasting en 51 % vond dat ze geen tijd kregen om buiten het werk relaties op te bouwen. “Stress komt op de tweede

plaats, na rugklachten, op de lijst arbeidsgebonden gezondheidsproblemen”, aldus de onderzoekers. Dus heeft de werkgever er alle belang bij om een goede work-life balans na te streven. “Bovendien is het ook goed voor het imago van het bedrijf,” klinkt het. Toch maken de onderzoekers ook een kanttekening: “work-life balance is een subjectief gegeven, een persoonlijk aanvoelen van een werknemer”. Daarom bestaat er geen eenduidige aanpak om tot de perfecte work-life balans te komen.

9 sleutels De onderzoekers kwamen tot 9 sleutels die de 'quality of working life' bepalen. 1 Werkdruk. Werkdruk hoeft niet noodzakelijk slecht te zijn, zolang een werknemer maar ruimte krijgt om zijn activiteiten zelf te bepalen

2 Arbeidsvoorwaarden. Een goed loon is belangrijk, maar niet het enige 3 Arbeidsomstandigheden: psychosociale begeleiding op het werk kan stress vermijden 4 Autonomie : wie zelf kan beslissen over de uitvoering van zijn werk staat sterker in zijn schoenen 5 Ondersteuning : het spreekwoordelijk klopje op de schouder en psychologische opvang 6 Netwerken : laat de werknemer toe tot de interne en externe informatie van het bedrijf 7 Persoonlijke realisatie : erkenning en functioneringsgesprekken kunnen niet overschat worden 8 Identificatie : als een werknemer zich identificeert met het bedrijf stijgt de motivatie 9 Aanpassingscapaciteit: geef input aan medewerkers in tijden van moeilijke overgangen

Magnesium tegen stress Bij het ontstaan van stress kunnen heel wat factoren een rol spelen. Ook magnesium, of althans gebrek aan dit mineraal, wordt in dat verband regelmatig genoemd. Een evenwichtige voeding zou voldoende magnesium moeten aanvoeren maar onze moderne eetstijl schiet wel eens tekort. Magnesium is belangrijk voor het onderhoud van de botten en voor een goede werking van de spieren. Het speelt bovendien een rol bij de overdracht van zenuwprikkels. Een tekort aan magnesium zou zich al snel vertalen in pijnlijke, stramme en verkrampte spieren, prikkelbaarheid, zenuwachtigheid, stress en vermoeidheid. Magnesium wordt om die reden wel eens het anti-stressmineraal genoemd, of de natuurlijke tranquilizer. Er is zelfs sprake van een vicieuze cirkel tussen stress en het gebrek aan magnesium, waarbij het ene het andere zou bevorderen en omgekeerd. 300 mg per dag De aanbevolen dagelijkse hoeveelheid (ADH) magnesium bedraagt 300 milligram. De behoeften zijn toegenomen tijdens de groei bij jongeren, tijdens de zwangerschap en borstvoeding, bij sport die gepaard gaat met intensieve spiertraining, en bij ouderen. Onze huidige voeding dekt niet altijd de dagelijkse behoefte aan magnesium. Een magnesiumtekort kun je compenseren door eens vaker magnesiumrijke voedingsstoffen op het menu te zetten. Bijna alle voedingsmiddelen bevatten magnesium, maar niet in dezelfde mate. Magnesiumrijke voedingsmiddelen zijn onder meer cacao en bittere chocolade, schelpdieren, garnalen, sojabonen en noten. Ze bevatten meer dan 100 milligram magnesium per 100 gram. Ook groene groenten, ongepelde granen bevatten behoorlijk wat magnesium. Bovendien kan drinkwater een belangrijke bijdrage leveren, afhankelijk weliswaar van het magnesiumgehalte van het drinkwater. Zet minstens twee magnesiumrijke producten per dag op het menu om tekorten te voorkomen. Wanneer de voeding ontoereikend is, kunnen magnesiumsupplementen een oplossing bieden om tekorten en de gevolgen ervan te voorkomen. Heidi Van de Keere

Aandacht voor gezonde leefstijl kan veel beter

Het bevorderen van een gezonde leefstijl op en via de werkvloer is nog geen vanzelfsprekendheid in Vlaanderen. Met de tabakspreventie gaat het de goede kant op. Op het vlak van gezonde voeding en beweging is er nog veel ruimte voor verbetering.

TEKST: HEIDI VAN DE KEERE

Vlaanderen en Brussel vulden er 2.077 de vragenlijst in.

at blijkt uit een peiling van het Vlaams Instituut voor Gezondheidspromotie (VIG). In opdracht van de Vlaamse overheid peilde het VIG in samenwerking met de Logo’s eind 2006 naar het rook-, voedings- en bewegingsbeleid in scholen en bedrijven. Van de 4.128 bevraagde bedrijven in

Uit de resultaten blijkt dat er nog veel werk aan de winkel is. Voor het beleid inzake gezonde voeding, waartoe we ons in deze bijdrage beperken, behaalden de bedrijven een gemiddelde totaalscore van 26%. “Als er al iets gebeurt, dan is dat vooral op het vlak van het voedingsaanbod”, zegt Els Wouters wijst

D

ADVERTENTIE

er nog op dat bedrijven nauwelijks investeren in de samenwerking met externe diensten of organisaties voor voeding, maken bedrijven daar nauwelijks promotie voor. De aandacht van bedrijven voor melkproducten, vers fruit en groenten kan dus zeker beter.” Verder leert de peiling dat slechts 12% van de bedrijven zijn werknemers voorlichting geeft over gezonde voeding en in 16% van de bedrijven volgde minstens één persoon een opleiding rond deze materie. Els Wouters wijst er nog op dat bedrijven nauwelijks investeren in de samenwerking met externe diensten of organisaties over voeding, dat slechts 7% een budget voorziet voor het voe-

dingsbeleid, en dat bedrijven op dat vlak weinig toekomstplannen hebben.

Globale visie op welzijn Ook blijkt dat grote bedrijven beter scoren dan kleine. En dat de dienstverlenende sector de beste resultaten kan voorleggen. En wie goed scoort voor één van de bevraagde thema’s (voeding, roken, beweging), doet het ook goed voor de andere. “Dat laat veronderstellen dat deze bedrijven al werken vanuit een bepaalde visie op het welzijn van hun werknemers”, voegt Els Wouters er nog aan toe. De vorige VIG-peiling dateert van 2003. “Qua voedingsbeleid is er sindsdien weinig of niets veranderd.

De bedrijven blijven ter plaatse trappelen. Maar hetzelfde geldt op het vlak van beweging: de meerderheid van de bedrijven voert nauwelijks een bewegingsbeleid. Inzake het rookbeleid is er daarentegen wel een duidelijke verbetering merkbaar. Maar hier speelt natuurlijk de wetgeving mee.”

Feedback

Bedrijven die deelnamen aan deze peiling kunnen via het VIG of de Logo ‘s hun identificatienummer opvragen en via de website van het VIG www.gezondwerken.be hun eigen scores bekijken. “Dat kan alvast de basis vormen om een werkplan op te stellen”, besluit Els Wouters.

12

WELZIJN OP HET WERK

Ergonomie en welzijn

stoel en werktafel, een goede werkhouding, voldoende afwisseling van de houding en de taken, aanleren van correcte tiltechnieken….) kan veel leed voorkomen.

De term ergonomie is een neologisme dat is afgeleid uit de Griekse woorden ergon (werk, arbeid) en nomos (wet, regel). Ergonomie streeft ernaar om de werkomstandigheden, taken en producten te optimaliseren teneinde de werknemer een maximaal welzijn te garanderen. TEKST: HEIDI VAN DE KEERE

Foto: Buro market

ndernemers hebben – mede onder druk van de wetgeving – meer en meer oog voor een ergonomisch optimale werkplek. Ergonomie is immers geen luxe maar een must. Een ergonomisch opti-

O

maal ingerichte werkplek, de mogelijkheid om regelmatig van houding te wisselen en tijd voor korte werkonderbrekingen, zodat werknemers even armen en benen even kunnen strekken, zullen ervoor zorgen dat de werknemer langer fit en productief blijft. Werknemers die geen goede werkhouding aannemen, of die steeds terugkerende bewegingen moeten her-

halen of herhaald kracht moeten bijzetten, lopen een risico voor nekklachten, rugklachten, hoofdpijn, overbelastingsletsels, repetitive

”

aan de basis liggen maar een belangrijke risicogroep vormen personen die een groot deel van hun tijd voor hun pc zitten.

Ergonomie is immers geen luxe maar een must

strain injuries (RSI). Een niet onbelangrijk deel van onze actieve bevolking zou er vroeg of laat mee worden geconfronteerd. Zware arbeid of bandwerk kunnen

”

Al deze klachten kun je in ieder geval beter voorkomen dan genezen. Voldoende aandacht voor ergonomie op de werkplek (een goede inrichting van de werkplek, de juiste bureau-

Water op de werkvloer

Je ziet ze tegenwoordig op elke werkvloer en inkomhal staan: waterkoelers. En dat is niet eens zo onlogisch. Net als zuurstof vormt water een natuurlijke bron van leven. De mens bestaat voor 70% uit water. Veel drinken is dan ook geen overbodige luxe. TEKST: HEIDI VAN DE KEERE

e mens is verplicht zijn watervoorraad geregeld aan te vullen. We verliezen water via de urine, door te zweten en via de ademhaling", zegt professor Gert Vergoten van dienst nierziekten

"D

van het Antwerpse Universitair Ziekenhuis. Dagelijks heeft de mens anderhalve tot twee liter water nodig. Dat hoeft hij daarom niet allemaal te drinken. Een groot deel van onze watervoorraad halen we uit groenten en fruit. Maar het kan so-

wieso geen kwaad om tot acht glazen water per dag te drinken. Water is onmisbaar om ons lichaam te doen werken. Onze lichaamstemperatuur wordt erdoor geregeld en het transporteert voedingsstoffen, vitaminen en mineralen door het lichaam en voert to-

xines af. De mens kan het lang uithouden zonder voedsel, maar slechts vier dagen zonder water. Het menselijk lichaam verliest bijna een liter vocht per dag door ondermeer te transpireren. Wie te weinig water opneemt, gaat uitdrogen en dat heeft gevolgen voor

Foto: Buro market

ons denken. De waterrijke hersenen beginnen minder te functioneren en de concentratie daalt. Een werkgever heeft er dus alle baat bij om zijn werknemers te voorzien van de nodige hoeveelheid water. En veel water drinken heeft ook nog een andere, gezonde bijkomstigheid. Voldoende vocht hydrateert de huid, waardoor die soepel en zacht blijft en dat is goed tegen rimpeltjes. En water helpt niet alleen bij een betere verbranding van calorieën tijdens uw gewone dagelijkse bezigheden, maar zorgt er ook voor dat u sneller een vol gevoel krijgt. Zo krijgt u minder trek in allerlei ongezonde tussendoortjes.

ADVERTENTIE

Your source of life! Even bijtanken? Heerlijk plat, zacht parelend of sterker bruisend water, lekker gekoeld. Nooit meer flessen kopen, nooit meer frigo’s vullen.GEEN afval meer! Alles keurig bij u geleverd – tegen ONKLOPBARE prijzen. Overtuig uzelf van het gebruiksgemak. Test 14 dagen lang , vrijblijvend en GRATIS een super handige Sip-Well WATERKOELER NAAR KEUZE: Classic, bruis, design, op waterleiding, ...

Fax of mail me snel terug e-mail: [email protected] - fax: 052/890.871 of per post: Sip-Well, Technologielaan 3, B-1840 Londerzeel Ja, ik wil de Sip-Well cooler graag 14 dagen gratis op proef.

Ja, ik wens graag een offerte te ontvangen.

Naam&Voorn.:

Bedrijf:

Straat & nr:

Postcode & gemeente:

Tel:

E-mail: PS: geen interesse. Geef deze promotie aan een kennis of zakenrelatie om van dit aanbod te kunnen genieten!

Voor meer info:

078/052 053 - www.SIPWELL.com

GRATIS 14 dagen op proef U betaalt enkel het verbruikte water gedurende de proefperiode ¼OLWHU GH NRHOHU SODDWVLQJ ophaling en volledige herconditionering zijn gratis

WELZIJN OP HET WERK

Verkwikkend slapen en gezond weer op

Of iemand goed of minder goed presteert op het werk heeft te maken met tal van factoren. Behalve de inhoud van het werk en de sfeer op de werkplek spelen ook persoonsgebonden elementen een rol. Eén ervan is zonder twijfel de slaapkwaliteit ’s nachts.

TEKST: HEIDI VAN DE KEERE

iet minder dan een derde van ons leven brengen we in bed door. En we hebben er behoefte aan. Slapen is immers één van de essentiële ‘activiteiten’ in ons leven. De term ‘activiteit’ is niet uit de lucht gegrepen want slapen is allerminst een passief proces, ook al spreken we over nacht’rust’. Tijdens de slaap zijn onze hersenen zelfs erg actief.

N

Eén nachtje weinig slapen is geen probleem maar wie herhaalde nachten slecht of te weinig slaapt, zal al gauw de gevolgen voelen: moeheid en slaperigheid, futloosheid, aandachtsproblemen, minder alertheid… en verminderde werkprestaties. In een aantal omstandigheden kan dat de veiligheid van de werknemer maar ook die van zijn collega’s in het gedrang brengen.

de baan helpen. Richt je slaapkamer in als ‘slaap’kamer en niet als ‘leef’kamer waar radio en televisie centraal staan en een stapel boeken moeten

”

voor voldoende lichaamsbeweging overdag. Een tukje na de middag (2030 minuten) kan zalig zijn maar vermijd tukjes na 14u of ’s avonds in de

Slapen is immers één van de essentiële 'activiteiten' in ons leven

helpen om de tijd te doden. Zorg voor een regelmatig slaap/waakritme. Vermijd cafeïnerijke dranken (koffie, cola…) na 14u en alcohol en copieuze maaltijden na 18u. Rook niet en zorg

Remedies

Slaapproblemen (moeilijk inslapen, moeilijk doorslapen, te vroeg wakker worden) kunnen vele oorzaken hebben. Spreek er in ieder geval over met je arts en zoek samen naar de oorzaak en de beste oplossing. In een aantal gevallen kunnen eenvoudige maatregelen het slaapprobleem van

”

zetel. Zorg voor voldoende licht overdag en beperk licht en lawaai in de slaapkamer. Een temperatuur van 18°C is ideaal. Kies voor een degelijk bed en een goede matras.

PUBLIREPORTAGE

, om u goed te voelen de hele dag lang Een gezonde voeding draagt ongetwijfeld bij tot het algemeen welzijn. ‘Beter eten, beter leven’ is ook het motto van Nestlé én de filosofie die het bedrijf van bij de start heeft gehanteerd. een heerlijke en gezonde warme drank, hoort hier zeker thuis. Nestlé meent dat een evenwichtige voeding en voldoende lichaamsbeweging essentieel zijn om gezond te blijven en om zich goed te voelen. Het bedrijf produceert en verkoopt een gediversifieerd gamma aan gezonde voedingsproducten en dranken waarbij steeds aandacht gaat naar het welzijn van de consument. Hierbij wordt gestreefd naar een steeds beter voedingsprofiel van de bestaande producten: een lager gehalte aan suiker, zout en vetzuren wanneer dat technologisch mogelijk is, en rekening houdend met de smaakeigenschappen van het product. Want eten en drinken moet bovenal een genoegen blijven! : uw dagelijkse bron van evenwicht , een gezonde en licht verteerbare warme drank met een originele smaak, hoort zeker in dat rijtje thuis. Dankzij zijn unieke samenstelling van 40 % koffie en 60 % cichorei bevat minder cafeïne dan koffie. Ricoré Cereals, daarentegen, bevat helemaal geen koffie. Bereid met warme melk vormen en Ricoré Cereals een goede bron van calcium. Een tas Ricoré, bereid met 180 ml halfvolle melk voorziet in ¼ van de dagelijks aanbevolen hoeveelheid calcium. Begin de dag dus alvast met een kopje en blijf de hele dag in balans…

Licht als wekker Een duistere kamer bevordert het inslapen. Voldoende licht bij het ontwaken, daarentegen, lijkt een gunstig effect te hebben op het functioneren overdag. Slaap ’s zomers dus met open luiken en laat je wekken door de ochtendzon. Tijdens de donkere wintermaanden kan de ‘lichtwekker’ een alternatief bieden. Een half uurtje voor het gewenste uur van opstaan begint de lichtwekker

ADVERTENTIE

Ontwaak zonder gewekt te worden Het licht dat u op natuurlijke wijze wekt • Met de Philips Wake-up Light wordt u «natuurlijk» wakker, omdat uw lichaam geleidelijk ontwaakt door middel van licht. • De Philips Wake-up Light heeft beproefde medische voordelen en helpt u om rustig aan de dag te beginnen. • Het apparaat heeft 3 verschillende geluiden, een aantrekkelijk design, instelbare lichtsterkte en een duidelijk lcd-scherm. • Hebt u er genoeg van om moe wakker te worden, probeer dan eens een andere manier van ontwaken uit. Voor meer info surf naar www.philips.be/wakeuplight

Ê

y 10

korting bij aankoop van een Philips Wake-Up Light

13

Om van dit kortingsaanbod te genieten, stuur deze strook volledig ingevuld en samen met het originele aankoopbewijs (bewaar een kopie) en ean-code in een voldoende gefrankeerde envelop naar: Philips Wake Up Light Mediaplanet c/o Promo- control P.B. 2987 - 1414 Waterloo. Aanbod uitsluitend geldig in België en het Groothertogdom Luxemburg op de HF3451/01 of HF3461/01, aangekocht tussen 28/04/08 en 31/05/08. Bij aankoop wordt slechts één bon per apparaat aanvaard. De bons zullen aanvaard worden tot 15/06/08, waarbij de poststempel geldt als bewijs. Naam: ................................................................................................................................................... Voornaam: ....................................................................................................................................... Straat: ............................................................................................................. Nr: ........................ Bus: ....................... Gemeente: .............................................. Postcode: ..................... Telefoon: .............................................................................................................................................. E-mail: ................................................................................................................................................. Referentie van het aangekochte toestel: ................................... Aankoopdatum: ..................................... Uw bankrekeningnummer: ........................................................... Onvolledige of niet voldoende gefrankeerde zendingen worden niet in aanmerking genomen. Zonder tegenbericht van uwentwege zullen de op deze bon vermelde gegevens opgenomen worden in het klantenbestand van Philips Consumer Lifestyle en gebruikt worden voor direct-marketingdoeleinden. Overeenkomstig de wet van 8 december 1992 inzake de bescherming van de persoonlijke levenssfeer, kunnen het recht op inzage en het recht op verbetering uitgeoefend worden. Ì Ik wens niet opgenomen te worden in het klantenbestand van Philips Consumer Lifestyle.

licht uit te stralen. Na contact met de ogen stimuleert het licht de hersenen om minder melatonine (slaaphormoon) en meer cortisol (hormoon dat energie bezorgt) te produceren. Studies hebben aangetoond dat deze imitatie van de zonsopgang, in combinatie met een zacht geluid een gunstig effect zou hebben op de slaapen ontwaakkwaliteit, op het gemoed, op de productiviteit… en dus ook op het welzijn.

14

WELZIJN OP HET WERK

Meten om te weten… en om te veranderen

Op vraag van de overheid voeren bedrijven regelmatig risico-analyses uit. Verwacht wordt dat ze zowel de werkkenmerken meten als de manier waarop hun werknemers dat werk beleven. Instrumenten om deze parameters te meten, schoten de voorbije jaren als paddenstoelen uit de grond… in die mate dat het soms moeilijk wordt om door de bomen het bos te zien. TEKST: HEIDI VAN DE KEERE

edrijven gebruiken deze instrumenten om in de eerste plaats na te gaan welke de kenmerken zijn van het werk dat mensen doen. “Ze gaan na of de job niet te complex is, de werkdruk niet te hoog, of er voldoende autonomie is, de supervisor zijn werk op een goede manier doet, de collega’s sympathiek zijn… Je meet dus de objectieve beschrijving van het werk door de ogen van de werknemer”, zegt Prof. Hans De Witte (Onderzoeksgroep Arbeids-, Organisatie- en Personeelspsychologie,

B

Departement Psychologie, KULeuven). Daarnaast wordt gepeild naar de beleving van het werk. “Hier

”

Werkgevers, bedrijven, organisatie... kunnen niet altijd het onderscheid maken tussen goede en minder goede instrumenten

”

meet je de subjectieve ervaring. Twee dimensies zijn hier van belang: enerzijds meet je hoe prettig

het werk is, anderzijds hoe spannend het is, met andere woorden, of het werk aanleiding geeft tot spanning, tot druk, tot stress?” Prof. De Witte wijst erop dat beide dimensies eigenlijk onafhankelijk zijn. “Je kunt je werk belastend maar tegelijk prettig of interessant vinden.”

Waarom meten ? Bedoeling is natuurlijk niet alleen meten om te weten, maar ook meten om te veranderen. “De wetgever vraagt aan de werkgever om een dynamisch risicobeheersingssysteem te ontwikkelen”, legt Hans

De Witte uit. “Concreet komt het erop neer dat je als werkgever metingen doet, nakijkt waar er problemen zijn, en aantoont dat je planmatig die problemen aan het oplossen bent teneinde de arbeidssituatie te verbeteren.”

Taak voor de overheid Hans De Witte benadrukt nog dat de overheid niet oplegt welke meetinstrumenten ondernemers dienen te gebruiken voor dat soort metingen. Dat heeft geleid tot een zekere wildgroei van instrumenten waarvan het ene al meer gevalideerd is dan het andere. Een aantal van deze instrumenten zijn ontwikkeld aan de universiteit. “Maar er worden ook heel veel privé-initiatieven los-

Meerderheid Belgische werknemers is tevreden

De meerderheid van de Belgische loontrekkenden is gelukkig met zijn werk. Goed 60% is tevreden over zijn bezoldiging en de helft is blij met de sociale voordelen die ze genieten. Belgische werknemers vinden dat hun werkgevers voldoende aandacht besteden aan hun welzijn op het werk. Grootste punt van zorg is tijdsgebrek. TEKST: HEIDI VAN DE KEERE

at leert de ‘Barometer van het welzijn en de motivatie op het werk’. Deze enquête, een initiatief van Accor Services, werd in het voorjaar 2007 voorgelegd aan een representatieve steekproef van 1.225 Belgische loontrekkenden.

D

De peiling geeft aan dat de meerderheid van de werknemers in België tevreden is over zijn werk en werkomstandigheden. De meesten

vinden bovendien dat hun werkgever voldoende aandacht besteedt aan hun levenskwaliteit op het werk (50%) en hun gezondheid (62%). Driekwart zegt tevreden te zijn over het evenwicht tussen hun persoonlijk leven en hun beroepsleven. Al blijkt dat evenwicht bij de Franstaligen iets verder te zoeken dan bij de Vlamingen. “Franstaligen zien hun job ook meer dan Nederlandstaligen als een manier om zichzelf te ontplooien en hebben vaker het

gevoel dat ze te veel tijd aan hun werk besteden”, zegt Marie Cordiez (Accor Services). Specifieke beroepsgroepen die het meest onder druk blijken te staan en minder tevreden zijn over het evenwicht tussen het persoonlijk leven en het beroepsleven zijn kaderleden, maar ook loontrekkenden uit de bank- en financiële sector en de telecomsector. De belangrijkste zorgen die Belgische loontrekkenden naar voren

schuiven, zijn gebrek aan geld (24% versus 15% in de vorige Barometer - 2005) maar nog meer gebrek aan tijd (29% van alle loontrekkenden). “Onze Belgische werknemers beschouwen voldoende vrije tijd hebben dus als een belangrijke factor in de context van welzijn op het werk”, benadrukt Marie Cordiez. Als hoofdrolspeler in de sector van dienstverlening aan bedrijven, biedt Accor Services verschillende formules aan die het leven van werk-

ADVERTENTIE

)FU KVJTUF FWFOXJDIU UVTTFO QFSTPPOMJKL XFM[JKO FO QSPEVDUJWJUFJU 0OUEFL IFU TFSWJDFQMBUGPSN *;* -JGFÛ 1MBBUT OV FFO BGTQSBBL NFU PO[F CFESJKGTBEWJTFVS PQ    FO POUWBOH EJU MFLLFS DIPDPMBEFEPPTKF XXXBDDPSTFSWJDFTCF

gelaten op mensen. En ik vrees een beetje dat werkgevers, bedrijven en organisaties op de duur door de bomen het bos niet meer zien en niet altijd het onderscheid kunnen maken tussen goede en minder goede instrumenten, of ook tussen goede en minder goede interventies.” Een soort wetenschappelijke evaluatie van de bestaande instrumenten, en van de wijze waarop men optreedt – de interventie – ontbreekt volgens de Leuvense psycholoog. “Ik denk dat de overheid hier een belangrijke rol zou kunnen spelen door bijvoorbeeld aan de universiteiten te vragen om een duidelijk overzicht te maken van wat er allemaal voorhanden is”, besluit Prof. De Witte

nemers vereenvoudigen. Schoolvoorbeeld is IZI Life, een dienstenplatform dat wordt geïnstalleerd op het intranet van het bedrijf, en dat aan de werknemers een brede waaier van diensten aanbiedt: droogkuis, strijken, naaiwerk, schoenmakerij, ontwikkeling van foto's, boodschappendienst, car wash… “Alles wordt geleverd op het werk, tegen een voordelige prijs. Dat spaart voor werknemers tijd en geld uit”, benadrukt Marie Cordiez. “Via deze dienstverlening laten bedrijven hun medewerkers bovendien aanvoelen dat ze hen niet als machines maar als mensen beschouwen die ook een leven hebben naast hun werk.” Accor Services biedt nog veel meer diensten aan (Ticket Restaurant, Opleidingscheques, sport- en cultuurcheques…), “telkens met de bedoeling om het menselijk kapitaal binnen een bedrijf ten volle te benutten, en bij te dragen tot het welzijn, en dus ook tot de productiviteit”, aldus nog Marie Cordiez.

WELZIJN OP HET WERK

“Well-being gebaseerd op vier assen”

15

Management

“De beste stoel en een goed loon zijn ook niets als je slechte bazen hebt. Dus worden onze leidinggevenden streng geselecteerd, maar geven we hen ook extra opleiding naar communicatieve vaardigheden en moeten functioneringsgesprekken volgens een strikte formule verlopen. Zo krijgen de medewerkers kans om eventueel privé of professionele problemen te melden waar we rekening mee houden.”

In 2007 ontving Delta Lloyd Life de eerste zen-award. De award, uitgereikt door HDP sociaal secretariaat, beloont bedrijven met een efficiënt stressbeleid.

Meten is weten

TEKST: MARC VAN ROOSVELT

hilip Brutoux, HR-manager bij het bedrijf, omschrijft wat hen tot laureaat van de award maakte. “We zijn geen relax-bedrijf, vergis je niet. Maar we proberen op vier assen ons personeel te helpen.”

P

'break-out room'. Daar kan iets gedronken worden en de rokers hebben er een rookcabine. Er is ook een fitnesszaal en ons gebouw ligt in een groene omgeving met een grote parking, maar toch vlakbij het station. We doen dienst op externen om ons personeel de juiste ergonomische stoel en bureau te geven.”

Omgeving

“Het gebouw, elke verdieping heeft een ruimte om te pauzeren : een

Arbeidsvoorwaarden “Al heb je de beste stoel, zonder goed

salaris blijf je niet werken. 60 % van ons personeel zijn vrouwen. Dus zorgen we voor glijdende uren zodat kinderen naar of van school kunnen

Zen Award bekroont efficiënt stressbeleid

Te veel stress op het werk zet de gezondheid van de werknemer op het spel en knaagt aan zijn motivatie. Dat alles kan ook serieuze gevolgen hebben voor de organisatie van het bedrijf. De Zen Award, die voor het eerst werd uitgereikt in 2007, bekroont een onderneming met een efficiënt stressbeleid. Bedrijven die dit jaar willen meedingen naar deze prijs kunnen nog intekenen tot eind mei. houden. Een wondermiddel tegen stress bestaat er echter niet. Wel voe-

TEKST: HEIDI VAN DE KEERE

ren steeds meer bedrijven een HRbeleid dat allerlei acties integreert om

tress op het werk kent vele oorzaken. En al evenveel onprettige gevolgen. Te veel stress houdt een risico in voor uiteenlopende gezondheidsproblemen. En wie in stresserende omstandigheden moet werken, dreigt na een tijd zijn motivatie te verliezen. Uiteindelijk levert dat ook problemen op voor de werkgever: stijging van het werkverzuim, verloop van personeel, daling van de productiviteit…

S

gehaald worden. Verlof tijdens schoolvakanties is mogelijk en openbaar vervoer betalen wij volledig terug.”

het stressniveau van de werknemers te beperken. En precies deze initiatieven wil de Zen Award bekronen.

HDP-AristA De Zen Award wordt uitgereikt door HDP-AristA. De groep biedt diensten aan inzake sociaal secretariaat en personeelsorganisatie, kinderbijslagen, preventie en bescherming op het werk, medische controle, preventieve geneeskunde en medische expertise, sociale verzekeringen voor zelfstandigen en administratieve formaliteiten bij het opstarten of de ontwikkeling van hun onderneming, en de organisatie van opleidingen en seminaries.

Wie komt in aanmerking? Alle bedrijven met 5 tot 1750 werknemers die een stressactieplan kunnen voorleggen, kunnen meedingen naar de Zen Award. “Een onafhankelijke en onpartijdige jury, die is samengesteld uit mensen uit de bedrijfswereld en de academische wereld, evalueert de ingezonden dossiers”, zegt Delphine Motte van HDPAristA die de Award uitreikt. De jury beoordeelt het dossier waarin HRmanagers of zaakvoerders de belangrijkste stressfactoren binnen hun bedrijf en hun stressactieplan omschrijven. “Tweede voorwaarde voor

”

Bedrijven voeren steeds meer een HRbeleid dat allerlei acties integreert om het stressniveau van de werknemers te beperken

”

deelname is dat de helft van de werknemers van het bedrijf deelneemt aan de Zen-screening, een anonieme online enquête waarin wordt gepeild

Het is dus belangrijk om stress op de werkvloer binnen de perken te

“Stress kan je meten. Daarvoor werken we samen met de VUB. Op hun test scoorden we 3 op 6, dat is goed. 75 % van het personeel heeft geen problemen met de werkdruk, maar we kregen daardoor bijvoorbeeld te horen dat de slechte airco een probleem vormde. Zonder de test hadden we het probleem daarvan niet als zo groot erkend. Door er op in te pikken en het aan te pakken, voorkwamen we ergernis.”

naar de stressfactoren en het stressniveau van de werknemers en naar het effect van de genomen maatregelen”, aldus nog Delphine Motte. Ze wijst er nog op dat alle deelnemende bedrijven de resultaten ontvangen van deze Zen-screening binnen hun bedrijf, en daarop dus kunnen inspelen.

Nog tot 30 mei

De eerste Zen Award, die in 2007 werd uitgereikt, ging naar Delta Lloyd Life. Bedrijven die wensen mee te dingen naar de Zen Award 2008, kunnen nog inschrijven tot 30 mei via www.zenaward.be.

ADVERTENTIE

Zen Award Hoe

2 de e d it ie

-proof is uw bedrijf?

Stress is één van de grote HR-uitdagingen van deze tijd. Plant u ook acties om de stress van uw medewerkers te verminderen? Neem dan deel aan de Zen Award, de HDP- en AristA-wedstrijd die de onderneming met een efficiënt stressbeleid bekroont.

&

45100

Interesse? Surf naar www.zenaward.be en schrijf in vóór 30 mei 2008.

in samenwerking met

ring waarde

respect

verlonin

g

5x3

Heerlijk goed