Wat is een gezond gebouw?

mei 2015

3 Experts over

Wat is een gezond gebouw? Jaap Gillis – Investeren in gezondheid loont

Onderwijs

Nieuw Medisch Spectrum Twente – samenwerking en ‘noaberschap’ Onderwijs

Onderwijs

Zorg

Overheid

Zorg

Overheid

Veranderen is de standaard bij FrieslandCampina

Industrie

Bouw

Sport & Cultuur

Vastgoed

Woningbouw corporaties

Retail

BT Benelux over samenwerking met Unica na Imtech

sGpeezocnidael en gebouw

Zorg

Industrie

Zakelijke dienstverlening

Overheid

Bouw

voorwoord

Winning team “Als je doet wat je leuk vindt, hoef je nooit te werken.” Deze uitspraak van Mahatma Gandhi kan ik onderschrijven. De afgelopen maanden waren bijzonder hectisch. Het was en is hard werken, maar op de een of andere manier voelt dat niet vervelend. Integendeel. Alle ontwikkelingen bij Unica geven mij persoonlijk enorm veel energie. Deze CommUNICAtie staat in het teken van gezonde gebouwen. Een belangrijk thema waar gelukkig steeds meer oog voor is. Mensen die zich prettig voelen in hun omgeving, leveren betere prestaties. Daar ben ik van overtuigd. Een gebouw ‘gezond’ maken doe je niet alleen. In deze editie geven we u graag een beter inzicht in hoe je dit doet en wat er allemaal bij komt kijken. Onlangs hebben we twee overnames gedaan: een deel van Imtech Building Services en Hellemans Consultancy. Daar zijn we blij mee, want we denken hiermee de strategische positie van Unica verder te kunnen versterken. Ons bedrijf groeit. En dat is niet alleen vanuit economisch perspectief goed nieuws. Als je om je heen kijkt, zie je namelijk nog iets anders gebeuren. Door de positieve vooruitzichten ontstaat een andere mentaliteit, een nieuwe dynamiek in de markt. Bij Unica was deze goed zichtbaar in de week na de overname van onderdelen van Imtech. Dinsdagavond laat was de overname rond en op donderdag waren er al zeven enthousiaste Unica projectteams up & running. Ook de enorme inzet van de oud-Imtechmedewerkers was indrukwekkend. Zij deden er echt alles aan om de overgang voor hun klant zo geruisloos mogelijk te laten verlopen. Ik ben er erg trots op dat ik hen nu Unica-collega’s mag noemen. Groei, succes en samenwerking doen iets met mensen. Iedereen wil deel uitmaken van een ‘winning team’. We zijn op ons best en voelen ons het prettigst in een gezonde omgeving waarin we werk doen dat we leuk vinden en waar we doelen en successen met elkaar kunnen delen. Het voelt goed als je het als bedrijf goed doet. Het voelt nog beter om samen succesvol te zijn; om het enthousiasme over ons vak te delen met gelijkgestemde partners om ons heen.

John Quist CEO Unica Groep

02

special Gezond gebouw e en

04

BT Benelux samenwerking met Unica na Imtech

06

“Vuil water schoon weer terug” Colsen Groep over samenwerking met Unica

15

Duurzame Smart LED-verlichting bij Booking.com

16

Brandveiligheid in de zorgsector “Preventie zou veel meer aandacht moeten krijgen”

20

Bereikbaarheid voor Flanderijn een belangrijk concurrentievoordeel

21

Nieuws over Unica

22

Unica neemt Hellemans Consultancy over. Een kennismaking

08 Special: gezonde gebouwen

• Drie experts geven hun mening • Infographic Gezond Gebouw(d) • Een ‘waardevolle’ school in Zaandam • Column van Jaap Gillis Investeren in gezondheid loont

Marien Breedijk, Medisch Spectrum Twente

Nieuw ziekenhuis in Enschede samenwerking en ‘noaberschap’ Onderwijs

Zorg

Overheid

Industrie

Onderwijs

Bouw

Ger Willems, FrieslandCampina

“Veranderen is de standaard, want het kan altijd beter”

Zorg

Sport & Cultuur

Overheid

Vastgoed


Industrie

Retail

Bouw

Sport & Cultuur

Vastgoed



18

12

03

ail


Jos Ton en Vincent Pauwels, BT Benelux

“ Contract met Unica was rond in minder dan een week” Het faillissement van een bedrijf als Imtech kan ingrijpende gevolgen hebben voor klanten, zeker als de continuïteit van bedrijfsprocessen in het geding is. De internationale communicatiedienstverlener BT kon snel schakelen, mede dankzij de medewerkers van Imtech en snel handelen van Unica. “Zo zie je dat dit gewoon een mensenbusiness is.”

• Jos Ton, procurement manager bij BT’s Benelux organisatie

04

• Sitemanager Ferry Faber, nu Unica, aan het werk bij BT Klanten van telecomdiensten merken vaak

werk. Denk aan eigen datacenters en

weinig van een perfecte dienstverlening.

PoP’s, dat zijn fysieke lokaties waar klan-

Alles werkt en dat vindt iedereen vanzelf-

ten kunnen worden aangesloten op ons

sprekend. Pas als ergens in de keten van

netwerk. Daarmee is de dienstverlening

Points of Presence (PoP’s), kabels, tele-

van BT vrijwel overal beschikbaar en heb-

comapparatuur en datacenters iets hapert,

ben we de continuïteit van belangrijke be-

laten klanten van zich horen en willen ze

drijfsprocessen zelf in de hand.”

snel een oplossing. Dat geldt ook voor de multinationals en gro-

2015: donkere wolken

te bedrijven die telecomdiensten afnemen

Het sitemanagement van de 45 PoP’s in

stoppen. Ook konden we rekenen op de

van BT Global Services, BT’s internationale

Nederland en het onderhoud van alle high-

mensen van Imtech, die gelukkig loyaal

tak gericht op netwerk- en IT-dienstverle-

tech installaties werd uitgevoerd door Im-

aan het werk bleven. Daarnaast hebben we

ning aan de grootzakelijke markt. Van au-

tech. Jarenlang en tot grote tevredenheid,

een traject opgezet om een alternatief voor

dio- & videoconferencing tot dataopslag in

vertelt Vincent Pauwels, power & accom-

Imtech te zoeken. Vanuit Imtech was toen

de cloud en samenwerkingstools als Skype

modation manager Benelux. “We hadden

al een partij gevonden die de boedel van

for Business: bedrijfscontinuïteit is cruci-

een Single Point Of Contact-contract afge-

Imtech Building Services kon overnemen,

aal. Overal ter wereld maken klanten van

sloten, waarbij alle onderaannemers wer-

en dat was Unica.”

BT gebruik van hetzelfde dienstenportfolio,

den overgenomen door Imtech. Zo tevre-

Voor Crist ten Veen, landelijk contractbe-

en rekenen erop dat lokaal bedrijfszeker-

den waren we.”

heerder van Imtech voor de PoP’s en het

heid geborgd is.

Toen Imtech afgelopen zomer in sneltrein-

hoofdkantoor van BT, werd het een woelige

een

vaart in de problemen kwam, werd bij BT

tijd. Hij en zijn collega’s, Ferry Faber en Ja-

hoge mate van inzicht in de bedrijfsrisico’s,

snel geschakeld. Jos: “Eerste prioriteit was

mal Benniss, vreesden voor hun baan. Te-

vertelt Jos Ton, procurement manager bij

de continuïteit van onze dienstverlening.

gelijkertijd ging het werk gewoon door.

BT’s Benelux organisatie. “We leveren

We hebben meteen contact gezocht met de

Crist: “Storingsmeldingen bleven gewoon

diensten in meer dan 170 landen en heb-

onderaannemers van Imtech, om ervoor te

binnenkomen, en daar moet je wat mee.

ben een enorm groot internationaal net-

zorgen dat zij hun leveringen niet zouden

We zijn dus blijven rijden om te kijken of we

Deze

vanzelfsprekendheid

vereist

het konden oplossen. Bij sommige problemen, bijvoorbeeld als er materiaal nodig was, hebben we onderaannemers ingeschakeld. Die kregen dan de opdracht rechtstreeks van BT.” Een ongewone constructie, sterk gesteund op onderling vertrouwen. Jos: “Zo zie je dat dit gewoon een mensen business is.”

lees verder op pagina 06 >>

• In gesprek, vlnr: Ferry Faber, Crist ten Veen en Jos Ton 05

vervolg van pagina 05 >>

Schoon water, dat is het eindproduct van Colsen, Adviesburo voor Milieutechniek b.v. Voor HydroBusiness bouwde Colsen een turn-key waterzuiveringsinstallatie bij vleesproducent Vion in Boxtel. Unica Industrial Projects nam de elektrotechnische installaties en de RVS-leidingwerken voor haar rekening. “Unica weet wat wij willen en hoe wij werken.” Zo vanzelfsprekend als schoon water voor veel mensen is, zo lastig kan het onderwerp zijn voor bedrijven die afvalwater produceren. Colsen ontwikkelt technologie gericht op een scho-

• Crist ten Veen, landelijk contractbeheerder van Unica

ner milieu. Water, duurzame energie,

voor de PoP’s en het hoofdkantoor van BT

bodem, het internationale bedrijf in het Zeeuwse Hulst is gespecialiseerd Van contact naar

in het ontzorgen van bedrijven die

contract in 4 dagen

zich liever concentreren op hun eigen

Ondertussen gingen de ontwikkelingen op

corebusiness vertelt Tom Verdonk,

bestuursniveau razendsnel. ’s Morgens

projectleider bij Colsen. “Colsen le-

kwam Unica in beeld en was het eerste

vert installaties, producten en dien-

contact. ’s Middags was het eerste overleg

sten voor waterzuivering, vergisting

tussen BT en Unica en de volgende och-

en nutriëntenterugwinning. Deze tech-

tend werden de details van het contract

nologieën ontwikkelen we zelf. We

doorgenomen met Crist. In minder dan een

doen het hele traject, van ontwerp

week was het contract met Unica rond.

naar milieuvergunning tot realisatie en

Voorwaarde van BT: de mensen van Imtech

oplevering. Ook daarna blijven we be-

moesten mee in het nieuwe contract. Jos:

trokken voor de technologische opvol-

“Zij kennen BT en alle locaties en we zijn

ging, want technische ontwikkeling op

heel tevreden over hun werk. Daarom wil-

milieugebied gaat snel.”

den we hen behouden. Dat Unica hiermee Vuil water schoon

akkoord ging heeft mede de doorslag gege-

06

ven. Daarnaast denken we dat Unica ons

Ruim twee maanden verder is het contract

weer terug

op korte termijn operationele continuïteit

rond en draait alles weer… als vanouds?

De varkensslachterij in Boxtel van

kan bieden, en Unica is zeer flexibel geble-

Ferry

voorheen

Vion had een fysisch-chemische wa-

ken. Ook dat vinden we belangrijk.” Crist:

Imtech en nu Unica, vertelt: “We hebben

terzuivering, een traditionele tech-

“Het was wel raar om met onze concurrent

andere bedrijfskleding aan, maar het werk

niek die hoge kosten met zich mee

alle details door te nemen van ons werk bij

is natuurlijk hetzelfde gebleven. Ook de

brengt, onder meer voor de afvoer

BT. In één week heb ik een heel handboek

mensen waar we mee samenwerken. Te-

van slib, inkoop van chemicaliën en

geschreven, met alle bijzonderheden van

rugkijkend is het voor ons heel fijn dat het

het lozen van afvalwater. Vion koos

alle locaties. Zo kon naast Unica Technisch

zo gelopen is. We wisten al heel snel dat

voor outsourcing van de nieuwe,

Beheer ook Unica Regeltechniek snel aan

BT ons graag wilde behouden, maar dan

volledig biologische waterzuivering.

de slag om storingsmeldingen door te lei-

weet je nog niet precies hoe dat eruit gaat

Colsen nam de verantwoordelijkheid

den naar Unica.”

zien. Nu bij Unica bevalt het mij prima.”

op zich voor het ontwerp en de rea-

Faber,

site

manager,

Onderwijs

Zorg

Overheid

Industrie

Tom Verdonk, Projectleider bij Colsen

“De beste oplossing is steeds weer anders” stallatie gedaan, van engineering naar realisatie tot inbedrijfname. Daarnaast heeft Unica de RVS-leidingwerken verzorgd en het plaatsen van blowers en de procesinstrumentatie. In de toekomst blijft een deel van het onderhoud en het beheer bij Unica. Het project is net voor de zomer opgele-

• In het midden de biologische waterzuiveringsinstallatie van Vion

verd, na een testperiode van drie maanden. Verdonk: “Het is een mooi project waarmee

lisatie van de nieuwe, duurzame AWZI.

opdracht, daarom zijn installaties steeds

we kunnen laten zien wat er mogelijk is.

HydroBusiness financierde de installatie en

weer anders. “Wij werken met een presta-

Unica kreeg aanvankelijk alleen de op-

zal deze langjarig exploiteren.

tiebestek. De technische invulling laten we

dracht voor de elektrotechnische installa-

Naast schoon industrieel water wordt ook

over aan de specialistische kennis van

ties, maar dit is uiteindelijk uitgebreid met

biogas gewonnen uit het afvalwater. Dit

onze leveranciers en partners, in dit geval

werkzaamheden zoals de RVS-leidingwer-

biogas wordt teruggeleverd aan Vion. De

Unica IP. De keuze is voor dit project op

ken. Vooraf zagen wij Unica niet als een van-

regeling Stimulering Duurzame Energie

Unica IP gevallen omdat zij het beste snap-

zelfsprekende optie daarvoor, maar we zijn

stelde hiervoor subsidie beschikbaar. “Dat

pen hoe wij werken en wat wij willen.”

door referentiebezoeken toch overtuigd ge-

hebben wij namens Vion aangevraagd en

Unica IP heeft voor Colsen de gehele be-

raakt en hebben hier in de uitvoering en aan-

de subsidie is verkregen.”

sturingstechniek van de waterzuiveringsin-

sturing alleen maar voordelen bij gehad.”

Meer dan verwacht Voor

de

elektrotechnische

installaties

werkte Colsen samen met Unica Industrial Projects in Venlo. “We hebben breed gezocht, kwaliteit en vertrouwen zijn voor ons belangrijk. Deze vestiging van Unica kennen we inmiddels goed.” Colsen werkt bij de ontwikkeling altijd toe naar de beste oplossing voor die ene

De keuze is voor dit project op Unica gevallen omdat zij het beste snappen hoe wij werken en wat wij willen

• Tom Verdonk, projectleider bij Colsen

07

Bou

sGpeezocnidael

Wat is een ge

en gebouw

Gezonde gebouwen zijn de toekomst. Daar is vrijwel iedereen in de bouwen installatieketen het over eens. Maar welke aspecten maken een gebouw gezond? Daarover wordt soms nog verschillend gedacht. Drie experts brainstormen over de definitie en voorwaarden van gezonde gebouwen en benoemen valkuilen en kansen voor de sector.

Anke van Hal, hoogleraar Sustainable Building and Development (Nyenrode) en praktijkhoogleraar Sustainable Housing Transformation (TU Delft):

“Een gezond gebouw nodigt uit tot bewegen en ontmoeten” Aan welke voorwaarden moet

Wat leveren gezonde

een gezond gebouw voldoen?

gebouwen op?

“Een gezond gebouw nodigt uit tot bewe-

“Als je het begrip breed opvat, levert het

gen en ontmoeten. Het maakt, in samen-

meer op dan alleen een betere gezond-

werking met facility management, gezond

heid. Uit onderzoek, onder andere van

leven gemakkelijker. Een prominent ge-

Richard Florida, blijkt dat zaken die vaak

plaatste trap nodigt uit tot bewegen, kleine-

worden wegbezuinigd in projecten, zoals

re borden in de kantine zorgen ervoor dat je

kunst, groen, architectuur en kwaliteit, in

niet te veel eet en een mooie tuin nodigt uit

grote mate bijdragen aan het geluksge-

om even een frisse neus te halen. Een ge-

voel van mensen. Patiënten in ziekenhui-

zond gebouw is dus veel meer dan een

zen genezen sneller in een groene omge-

hightech, energiezuinig pand met een aan-

ving. En uit mijn eigen onderzoek naar de

genaam binnenklimaat. Als je daar geen

huidige kwaliteit van duurzame voor-

rekening mee houdt, schiet je je doel voor-

beeldwijken uit de jaren negentig, zoals

bij. In Noord-Amerika is een apart label ont-

Ecolonia in Alphen aan den Rijn, kan ik

wikkeld voor gezondheid en welzijn. Dit

concluderen dat autovrije straten kunnen

WELL-label is gekoppeld aan het LEED-

leiden tot hechte gemeenschappen met

label. Het begrip gezondheid wordt daar

als positief neveneffect een hogere ge-

dus veel breder getrokken; naar ‘wellbeing’

lukbeleving.”

en zelfs naar ‘happiness’. In Nederland vin-

08

Jelle Otten, advocaat en partner Bouw & Vastgoed bij AKD advocaten & notarissen, lid van de Coalitie Gezonde Gebouwen en van het expertpanel van het platform Duurzaam Gebouwd:

“Ons kantoor is een aangename ontmoetingsplek die past bij onze filosofie”

den we begrippen als geluk en welzijn vaak

Hoe komen we tot

maar vaag en emotioneel. Onterecht, want

gezonde gebouwen?

het WELL-label toont aan dat deze begrip-

“Mijn ideaalbeeld is dat we in Nederland de

pen wel degelijk ‘hard’ gemaakt kunnen

geluks- en welzijnsaspecten van gezonde

Aan welke voorwaarden moet

worden. Zeker voor de aanpak van be-

gebouwen – het liefst van de gebouwde


staande woningen is het belangrijk om die

omgeving in brede zin – standaard opne-

“Het Amsterdamse kantoor van AKD is ge-

breedte te pakken, want niets is zo emotio-

men in programma’s van eisen, ze koppe-

vestigd in The Edge, een multifunctioneel,

neel als de woon- en leefomgeving!”

len aan BREEAM én integreren in het on-

energieneutraal gebouw van 40 duizend vier-

derwijs.

zo’n

kante meter in Amsterdam. Er werken circa

succesvolle business case worden als

Gezondheid

kan

net

1.900 mensen. The Edge is een ‘computer

energiezuinigheid. Het kost vaak niets ex-

met een dak’ door de aanwezigheid van nieu-

tra, terwijl je je met deze kwaliteit enorm

we, intelligente technieken. Maar het com-

kunt onderscheiden in de markt.”

plex is meer dan alleen duurzaam. Het is

ezond gebouw? Chris de Jonge, architect en directeur JHK Architecten:

“Een gezond gebouw verwondert, inspireert en straalt harmonie uit” Aan welke voorwaarden moet

Als je alleen hierop stuurt, leidt dat tot com-


promissen, eenheidsoplossingen en mid-

“Een gezond gebouw verwondert, inspireert, is

delmatigheid, terwijl een gezond gebouw

in harmonie en in balans met zijn omgeving.

juist bijzondere kwaliteiten uitstraalt.”

Licht, akoestiek, ruimte, uitzicht, oriëntatie en gevoel; alle elementen zijn goed georiënteerd

Wat leveren gezonde

ten opzichte van elkaar. Dat creëert een hoge

gebouwen op?

belevingswaarde. Natuurlijk moet een gezond

“Een gezond gebouw heeft een positief

gebouw technisch en doelmatig functioneren,

effect op het menselijk welbevinden. Het

(thermisch) comfortabel zijn en energiezuinig

bevordert het contact tussen mensen,

of zelfs energieneutraal zijn. Om dit te berei-

verhoogt de productiviteit en stimuleert in-

ken werken we met ISO- en NEN-normen, out-

teractie met de omgeving. De toenemende

put-specificaties

GOTIK-projectmanage-

aandacht voor gezonde gebouwen is ook

ment (methode gericht op geld, organisatie,

gunstig voor onze beroepsgroep. Kwaliteit

tijd, informatie en kwaliteit – red.). Maar daar-

wordt minder bediscussieerd, waardoor ik

mee zijn nog niet alle voorwaarden geborgd.

mij als architect op geen enkele wijze in het

en

nauw gedreven voel. Er is weer ruimte voor visie, bevlogenheid, vakmanschap en innoeigen pand, waar het energieverbruik door

vatie. Het mooie is dat dit stapje extra geen

allerlei duurzame initiatieven met 30 procent

extra geld kost. Je kunt zelfs met beperkte

is afgenomen. Mensen vinden het gaaf om

financiën veel toegevoegde waarde bieden

daarmee bezig te zijn. Ze zijn trots om hier te

en vernieuwend zijn.”

werken. Gezondheid, circulariteit en veiligheid passen ook heel goed bij de filosofie van

Hoe komen we tot

gezond. Dat voel je aan alles en dat ervaren

ons bedrijf. Bij AKD geloven we in innovatie

gezonde gebouwen?

onze gasten ook. Het gebouw laat veel dag-

door samenwerking en nieuwe organisatie-

“Het begint met de intentie om met meerde-

licht binnen, heeft een aangenaam binnenkli-

modellen. The Edge is een verlengstuk van

re disciplines een probleem te tackelen.

maat en een goede akoestiek. Het atrium is

hoe wij onze business zien en het imago dat

Het doel moet zijn om gezamenlijk de beste

geen ‘galmbak’, maar een rustige ruimte

wij naar buiten willen uitdragen.”

oplossing te realiseren. Hiervoor zul je inte-

waar mensen elkaar graag ontmoeten. Dat is

graal moeten denken en écht moeten sa-

een belangrijk element van een gezond ge-

Hoe komen we tot

menwerken. Dat is niet altijd gemakkelijk.

bouw, want menselijke interactie stimuleert

gezonde gebouwen?

Alle partijen dienen over hun eigen scha-

de creativiteit. Het gebouw voelt ondanks de

“De markt heeft in mijn ogen geen dwingen-

duw heen te stappen en het op eigen ren-

omvang prettig besloten en is tegelijkertijd

de regelgeving nodig. De overheid speelt

dement gerichte ‘profijtdenken’ en de huidi-

heel transparant door veel glas. Ik kan mijn

wel een essentiële rol. Als opdrachtgever

ge angstcultuur los te laten. Door het

buren zien en dat creëert een saamhorig-

heeft zij een voorbeeldfunctie. De dyna-

grotere, gemeenschappelijke belang cen-

heidsgevoel. Het is een feest om hier te wer-

miek van bovenin de keten wordt vanzelf

traal te stellen, kom je tot andere oplossin-

ken.”

doorgelegd naar beneden. We moeten naar

gen en nieuwe omgevingen. Dit vraagt om

nieuwe samenwerkingsvormen toe, waarbij

écht leiderschap, waarbij deskundige men-

Wat leveren gezonde

alle partijen in de keten hun nek durven uit

sen het vertrouwen krijgen om vanuit inspi-

gebouwen op?

te steken, verantwoordelijkheid nemen en

ratie en vakmanschap innovatie te creëren.

“Innovatie en geld. De geldwaarde is een ge-

eigenaarschap tonen. Gezonde gebouwen

Vanwege hun integrale inzetbaarheid zie

volg van een daling van de faalkosten en

bereik je met partnerships die gebaseerd

ik hier een leidende rol weggelegd voor

heeft dus minder met energieverbruik van

zijn op gelijkwaardigheid, kennisdeling en

installatiebedrijven.”

doen. Overigens dragen gezonde gebouwen

het formuleren en nastreven van een ge-

wel bij aan het bewustzijn. Ik zie dat in ons

meenschappelijk doel.” 09

Gezond gebouw(d) Het jaarlijkse ziekteverzuim in Nederland treft 3,3 miljoen werknemers. Dat is 47% van alle werknemers, is 4% van alle te werken dagen, kost werkgevers 11,5 miljard euro per jaar: 4% van de totale loonkosten.

Hoe meet je of gebouwen gezond zijn? • • • • • • •

Waar moeten gezonde gebouwen aan voldoen?

Ziekteverzuim Arbeidsmobiliteit Winstgevendheid Medische kosten Medische klachten Lichamelijke klachten Perceptie

Frisse lucht Tot 10% productiviteitsverlies bij slechte luchtkwaliteit

Licht 46 min. meer slaap per nacht door een werkplek met voldoende daglicht

Geluid

24 werkdagen per jaar is het verlies per werknemer bij slechte akoestiek

Interieur & atmosfeer

Uitzicht Uitzicht helpt de ogen te ontspannen en opnieuw te focussen

Een diversiteit aan werkplekken en een prettige look & feel dragen bij aan de productiviteit

Veiligheid Gevoel van veiligheid is eenbelangrijke voorwaarde voor mensen om zich prettig te voelen.

Locatie €27 miljoen besparing als mensen met de fiets naar het werk komen

10

Temperatuur Een temperatuur tussen de 20 en 25°C zorgt voor optimale productiviteit

Bron: Rapport Gezondheid, Welzijn & Productiviteit in Kantoren van de Dutch Green Building Council.

special

• Annemarie van Doorn, directeur van de Dutch Green Building Council

Onderwijs

Foto: Vrije School Zaanstreek

Foto: Dutch Green Building Council

Gezond gebouw e en

“We hopen op een creatieve oplossing voor alle scholen in Nederland” Een van de grootste maatschappelijke uitdagingen van dit moment is het verduurzamen van scholen. Er zijn al heel wat initiatieven geweest, maar geen daarvan heeft tot een fundamentele oplossing geleid. Annemarie van Doorn, directeur van de Dutch Green Building Council, hoopt dat het project ‘Waardevolle School’ hier verandering in brengt.

waardecreatie Unica gelooft in gezonde gebouwen en is daarom één van de partners in dit project. Laurens de Lange, commercieel directeur bij Unica: “Een gezond gebouw levert de gevraagde

De Vrije School Zaanstreek in de gemeente

gaan het probleem integraal aanpakken sa-

functie met zorg voor de effecten op

Zaandam is een basisschool als vele ande-

men met de school en de stakeholders. Hier-

de omgeving en draagt daarnaast

re. Er is achterstallig onderhoud, het dak

voor ontwikkelen we een norm die lijkt op

positief bij aan het fysiek en geeste-

van het schoolgebouw is aan vervanging

BREEAM, waarbij we aspecten als energie,

lijk welbevinden van de gebruiker.

toe en het gebouw kampt met een schim-

gezondheid, materiaalgebruik en leefom-

Het uitgangspunt is waardecreatie

melprobleem. Annemarie: “Samen met de

geving multidisciplinair benaderen.”

en daar voelen wij ons als Unica verantwoordelijk voor. Om dit doel te

partners van de Dutch Green Building Week maken wij ons hard voor een betere

Commitment

bereiken zijn brede kennis en vaar-

leefomgeving in scholen. Een adequaat on-

Uitdagingen bij het grondig duurzaam en ge-

digheden nodig. Dat maakt samen-

derwijsgebouw is van wezenlijk belang voor

zond maken van scholen zijn integraliteit en

werking met andere organisaties tot

goed onderwijs en goede leerprestaties.”

financiën. “Samenwerking en synergie zijn

een voorwaarde.”

enorm belangrijk. Om het project te laten slagen is het cruciaal dat alle stakeholders een gezamenlijke doelstelling nastreven,

en langdurig aan het project verbinden.

commitment tonen en hun verantwoordelijk-

Denk aan het bedrijfsleven en de finan-

heid nemen. Dat vraagt om leiderschap en

ciële sector. Het is voor de continuïteit

samenwerking.”

belangrijk dat alle belanghebbenden

Volgens Annemarie is het ook zaak om an-

van A tot Z betrokken zijn: van start tot

ders naar de financiering te kijken. “Met het

exploitatie. Hopelijk wordt de pilot een

budget van de school en de gemeente red

succes en kunnen we in 2016 ook ande-

Waardevolle School

je het niet. Door een school een waardevol-

re scholen waardevol en gezond ma-

Er zijn al veel rapporten en analyses ge-

le buurtfunctie te geven, kun je meer partij-

ken.”

Wij gaan verder dan het ‘pimpen’ van een school

schreven, strategieën en programma’s ontwikkeld, zoals het Frisse Scholen-project, maar het verduurzamen van huisvesting in

projectpartners

het primair onderwijs komt nog onvoldoen-

Unica, ABN AMRO, Delta Development, Cofely, a.s.r., Eneco, Forbo Flooring,

de van de grond. Annemarie weet hoe dat

Rockfon, Rockpanel, Daikin, Rockwool, TeamV, gemeente Zaanstad, G&S

komt: “Eerdere oplossingen waren een-

Vastgoed en Albert Heijn.

dimensionaal, maar met isolatie of een

Meer informatie: www.gezondegebouwen.nu

nieuwe installatie alleen lukt het niet. Wij 11

Zo

derwijs

Zorg

Overheid

Industrie

Bouw

Sport & Cultuur

Vastgoed


Retail


• Marien Breedijk,

projectmanager nieuwbouw en renovatie van MST

Medisch Spectrum Twente, product van samenwerking en ‘noaberschap’ Het nieuwe Medisch Spectrum Twente (MST) in Enschede is imponerend, innovatief en duurzaam. Het ziekenhuis is gebouwd volgens de principes van ‘healing environment’, dat het welbevinden en welbehagen van patiënten en medewerkers centraal stelt. Uniek was ook het bouwproces, waarbij het bouwteam het Twentse begrip ‘noaberschap’ naleefde.

12

Bouwen moet een feest zijn. En dat is het geworden

tijdpad

Met het nieuwe ziekenhuis heeft het cen-

kenhuis is anders en de realisatie van een

trum van Enschede er een eyecatcher bij.

nieuw ziekenhuis duurt gemiddeld negen à

MST is van buiten groot, wit en transparant.

tien jaar. Passend bij de trend van deregu-

2007 Eerste bouwplannen

Binnen zorgen houten accenten voor warm-

lering en marktwerking heeft MST ervoor

2009

Convenant met de gemeente;

te en prikkelen echte bomen en kunst de

gekozen om het project niet traditioneel

start bouwteam

zintuigen. “Deze elementen zijn bewust

aan te besteden, maar te kiezen voor de

2011-2012

Banken akkoord; aanbesteding;

toegevoegd om de verblijfskwaliteit te

bouwteam-aanpak.”

bouwvergunning

vergroten. De gedachte hierachter is dat

Dat had volgens Marien grote voordelen.

Juni 2012

Start bouw

patiënten sneller genezen in een ‘healing

“Ons projectteam heeft zich vanaf het

31 juli 2015

Oplevering en sleuteloverdracht

environment’”, zegt Marien Breedijk, pro-

begin laten ondersteunen door de aan-

9 januari 2016 Officiële ingebruikname;

jectmanager nieuwbouw en renovatie van

nemerscombinatie Dura Vermeer en Trebbe,

patiëntenverhuizing

MST.

installatiecombinatie

Croon,

Unica

en

Wolter & Dros, en IAA Architecten. Hun uitBouwteam-aanpak

gebreide kennis van onder meer uitvoe-

Door goed en eerlijk te communiceren en

Hoewel MST voldoet aan veel kenmerken

ringstechnieken en producten hebben we

100 procent commitment van alle partijen

van een gezond gebouw, vertelt Marien lie-

gebundeld in een definitief ontwerp en een

hebben we, ook in moeilijke momenten, het

ver over de bijzondere totstandkoming van

bestek. Alle partijen hebben zich vervol-

hoofd koel weten te houden en bleef de

het project. “Een ziekenhuis is een grote,

gens financieel gecommitteerd aan het pro-

focus onverminderd liggen op kwaliteit en

complexe omgeving met een enorme diver-

ject. Van begin tot eind heeft het bouwteam

veiligheid.”

siteit aan specifieke technieken. Elk zie-

in zeer goede harmonie samengewerkt.

lees verder op pagina 14 >>

13

vervolg van pagina 13 >> Optimale efficiency

altijd wat: nieuwe technieken, apparaten,

Op een oppervlakte van 78.400 m² biedt

processen. Bij de start is je plan 100 pro-

MST een breed en hoogwaardig zorgassor-

cent up-to-date, maar in het bestek bevriest

timent met daarin ook complexe (dure) spe-

het plan. Om ervoor te zorgen dat we later

cialismen, zoals traumatologie, neurochi-

toch nog nieuwe concepten konden inbou-

rurgie en hartchirurgie. Ook bevat het

wen, hebben we het programma van eisen

nieuwe ziekenhuis een opleidingscentrum

bewust flexibel gehouden. Je kunt het nooit

voor artsen. Past een groot ziekenhuis ei-

helemaal ondervangen, maar zo kun je er

genlijk nog wel in deze tijd? “Zeker”, stelt

wel voor zorgen dat het ziekenhuis niet al is

Marien, “hoewel niet elk ziekenhuis deze

verouderd bij de opening.”

omvang kan hebben. Je moet kijken naar de omgeving. Schaalvergroting en samen-

Noaberschap

werking met andere ziekenhuizen in de re-

Marien is blij met het eindresultaat “Het is

gio zijn nodig voor optimale efficiency”,

een goed ziekenhuis geworden. Alles lijkt te

stelt Marien. “Om hoog-complexe zorg te

werken, hoewel we dat natuurlijk pas echt

kunnen bieden en ervoor te zorgen dat

weten als het ziekenhuis begin januari in ge-

verzekeraars niet om je heen kunnen, is

bruik wordt genomen. Het is hoe dan ook

de stad. Bijzonder is ook de stellige ambitie

volume nodig.”

een enorme prestatie van het bouwteam dat

van het bouwteam om technisch de beste

Een andere uitdaging is de enorme dyna-

deze nagenoeg zonder overlast een gebouw

oplossingen te realiseren. Dat was niet al-

miek tijdens de bouwtijd. “De gezondheids-

van deze omvang heeft neergezet op een

tijd gemakkelijk. Voor de wko-installatie

zorg is constant in beweging. Er verandert

postzegel van 23.000 m² in het centrum van

(warmte-koudeopslag) moesten we bijvoorbeeld door de Bentheimer steenlaag boren. Dat kostte twee diamantboren, maar de aanhouder heeft gewonnen.” Marien is bovenal trots op het verloop van het proces, het samenspel van mensen. “Alle partners hadden hetzelfde doel – een goed gebouw neerzetten – en plaatsten de belangen van MST boven hun eigen belangen en ego’s.” De ‘noaberovereenkomst’ die allen hebben ondertekend, heeft daar volgens Marien zeker aan bijgedragen. “De overeenkomst bevatte een tiental attituderegels, waaronder de afspraak dat we niet bij een arbiter of rechter terecht wilden komen. We wilden geen vechtervaring. Bouwen moet een feest zijn. En dat is het geworden. Door elkaar te vertrouwen, verwachtingen uit te spreken en beloften na te komen hebben we een resultaat bereikt waar iedereen trots op mag zijn. De renovatie van het oude ziekenhuis gaan we met hetzelfde bouwteam uitvoeren. Never change a winning team.”

noaberschap Naoberschap (Nederlands: nabuurschap) is een Twents begrip, waarmee de noabers (buren) in een kleine sociale, overwegend agrarische gemeenschap worden bedoeld. Binnen de noaberschap geldt de noaberplicht. Dit is de verplichting dat de noabers (buren in de ruime zin van het woord) elkaar bijstaan met raad en daad indien dat nodig is.

14


COLUMN column

Investeren in gezondheid loont Deze uitgave staat voor een belangrijk deel in het teken van gezonde gebouwen. Dat is een goede zaak, want ik ben ervan over-

Duurzame Smart LED-verlichting bij Booking.com

tuigd dat gezondheid de volgende stap is in het verduurzamen van de markt. Er zijn grofweg twee redenen waarom we als sector het thema gezondheid zouden moeten omarmen. Foto: Bouwfonds

tail

Allereerst: investeren in gezonde gebouwen loont. Als voormalig voor-

Booking.com heeft onlangs haar intrek genomen in het verza-

zitter van de DGBC herinner ik me

melgebouw The Bank aan het Rembrandtplein in hartje Amster-

een onderzoek uit 2012 onder alle grote

dam. Booking.com heeft dit pand, gelegen tegenover haar eigen

labels in de wereld naar de toegevoegde

hoofdkantoor, eerst gerenoveerd. Unica installeerde onder andere

waarde van duurzaamheid én gezondheid. In

Smart LED-verlichting. Smart LED is een zeer innovatief intelligent

Amerika worden begrippen als wellbeing, work-

lichtsysteem, dat werkt via netwerkbekabeling in plaats van de

place productivity & health al langer met cijfers ge-

traditionele 230 volt-aansluiting. Deze verlichting is daardoor veel

staafd. De conclusie was glashelder. Duurzame, gezonde

energiezuiniger en duurzamer dan traditionele (led-)verlichting. De

gebouwen worden sneller en tegen betere prijzen verkocht

verlichting is bovendien uitgerust met sensoren in de armaturen,

of verhuurd, brengen lagere operationele kosten met zich

die nuttige informatie opleveren over het gebruik van de ruimtes.

mee en hebben een enorm grote positieve invloed op het (verkoop)resultaat, de productiviteit, prestaties en het wel-

• Booking.com werd in 1996 opgericht en is wereldwijd de

zijn van mensen. Oftewel, er is geen eigenaar, werkgever

grootste aanbieder van online hotelreserveringen.

of werknemer in Nederland die nog zit te wachten op een

• Het bedrijf verwelkomt maandelijks meer dan 30 miljoen

in alle opzichten onzuinig en ongezond gebouw.

bezoekers op haar website en mobiele apps. • Dagelijks worden ruim 750.000 kamernachten gereserveerd.

Ten tweede: gezondheid hoort bij het noodzakelijke pad in

• Het hoofdkantoor van Booking.com is gevestigd in

de richting van een circulaire economie. Onze mineraal-

Amsterdam.

voorraad is aan het eind van deze eeuw uitgeput en als we op de huidige manier doorgaan zijn er twee tot drie

Meer informatie over Smart LED: www.unica.nl/smartled

aardes nodig om in onze behoeften te kunnen voorzien. Het roer moet dus om en het is cruciaal dat iedereen zijn verantwoordelijkheid neemt in het vergroeningsproces. Individueel, met elkaar, nationaal (met de overheid als koersvaste lansbreker) én internationaal (dus óók door landen als Rusland en China). We hebben al veel bereikt. Denk aan de ontwikkeling van het BREEAM-keurmerk. We maken steeds meer kantoren, winkels, scholen en woningen gezond en duurzaam en het is belangrijk dat we daarmee doorgaan. Ik geloof in dit business model en met mij steeds meer anderen. De urgentie is duidelijk, de verdienmodellen worden korter en beter en de kansen liggen voor het grijpen. Dus genoeg gepraat: er is werk aan de winkel! Jaap Gillis is werkzaam als CEO bij Bouwfonds Investment Management en was tot voor kort voorzitter van de Dutch Green Building Council (DGBC).

Foto’s: Erik Poffers

15

derwijs

Zorg

Overheid

Industrie

Bouw

Sport & Cultuur

Vastgoed


Retail


Brandveiligheidsspecialisten Maarten de Groot en Tom Verschoor in gesprek

“ Zorgsector kan met brandpre dienen én schade beperken” Bij brandveiligheid gaat het in de zorgsector vooral om veilig vluchten en het beperken van brand. Brandveiligheidspecialist Maarten de Groot van adviesbureau Altavilla en Tom Verschoor van Unica Automatic Sprinkler steken een pleidooi af voor een andere focus op brandveiligheid in de zorgsector. “Preventie zou veel meer aandacht moeten krijgen.”

staan, door te kiezen voor een combinatie van BIO-maatregelen.” BIO-maatregelen kunnen bouwtechnisch (zoals ervoor zorgen dat brand zich niet snel kan verspreiden), installatietechnisch (bijvoorbeeld een sprinkler- of een watermistsysteem) en organisatorisch (training bhvers) van aard zijn. Je mag maatregelen

Deregulering en meer duidelijkheid, dat

een psychisch-geriatrisch zorgcentrum in

anders invullen, maar dan moet het bevoeg-

was de doelstelling van het Bouwbesluit

Oegstgeest. Dan wordt de vraag gesteld:

de gezag daarmee instemmen. Dat levert

van 2012. Brandveiligheid mocht de sector

waarom vielen er doden, het gebouw voldeed

locale ongelijkheid op. Maarten: “Of je in-

niets extra kosten. Een gemiste kans, vindt

toch aan de veiligheidseisen? Maar deze mini-

stemming krijgt is afhankelijk van waar je

Maarten. “Het Bouwbesluit sluit niet altijd

male eisen zijn niet altijd genoeg. Het is brand-

bent in Nederland. De ene gemeente doet

goed aan op de praktijk. Er wordt gekeken

veiligheid op papier. Preventie zou een veel

de toetsing zelf, een andere gemeente

naar de functie van een ruimte, maar niet

grotere rol moeten krijgen in de zorgsector.”

schakelt de veiligheidsregio in, die de voor-

naar de situatie van de patiënt. De patiënt

Over de brand in Oegstgeest oordeelde de

schriften anders kan interpreteren.”

ligt na een poliklinische behandeling nog

Onderzoeksraad voor Veiligheid dat zorgin-

Alle spelers in het veld op één lijn krijgen is

op de uitslaapkamer, maar het Bouwbesluit

stellingen een eigen verantwoordelijkheid

de grote uitdaging, vindt Tom. “Het zou dui-

gaat ervan uit dat hij tijdig kan vluchten.”

hebben als het gaat om de veiligheid van

delijker moeten zijn wat het effect is van een

hun patiënten. Voldoen aan de wet volstaat

bepaalde BIO-maatregel of een combinatie

niet in alle gevallen.

van maatregelen. Dan creëer je draagvlak.

Maarten: “Dit heeft een verschuiving te-

Maar die kennis ontbreekt nog. Daar ligt

weeg gebracht in het denken bij zorginstel-

zeker een taak voor het onderwijs, want er

lingen. Bestuursleden kunnen zelfs verant-

zijn nauwelijks opleidingen die zich met fire

woordelijk worden gehouden als ze hun

safety engineering bezighouden.”

verantwoordelijkheid niet of onvoldoende

Brandveiligheid in Nederland, dat is op tijd

hebben genomen. Maar dat wordt pas ach-

kunnen vluchten voor brand. Er wordt niet

Brandveiligheid op papier

teraf vastgesteld. Cruciale vraag: wat is

gekeken naar schade aan opstal en inboe-

Tom is directeur van Unica Brandbeveiliging

dan de rechtszekerheid voor deze bestuur-

del want dat is een privaat belang en geen

en lid van de adviesraad van de onderzoeks-

ders? Je voldoet aan alle weten regelge-

taak van de overheid. Als de mensen in vei-

lijn

ving en kunt toch aansprakelijk worden ge-

ligheid zijn, mag het gebouw afbranden vol-

steld als het misgaat.”

gens het Bouwbesluit. Dat is jammer, vinden

Voldoen aan de wet volstaat niet altijd

Brandveiligheid

van

de

hogeschool

Saxion in Enschede en is tevens lid van de Raad van Toezicht van FSE wo2, een stich-

16

Maarten en Tom. “Dat is niet nodig en niet

ting die wetenschappelijk onderzoek naar

BIO-maatregelen

duurzaam”, zegt Tom. “Preventieve maatre-

brandveiligheid stimuleert. Hij pleit voor meer

Het Bouwbesluit stelt functionele eisen ge-

gelen die ervoor zorgen dat een pas ontsta-

onderzoek naar en draagvlak voor fire safety

richt op brandveiligheid. Die kunnen worden

ne brand zo min mogelijk om zich heen

engineering. Preventie zou veel meer aan-

ingevuld door de standaard prestatie-eisen te

grijpt, komen ten goede aan de brandveilig-

dacht moeten krijgen volgens hem. “Volgens

volgen. Andere maatregelen en voorzienin-

heid van een gebouw én beperken de scha-

de wet is een gebouw brandveilig als mensen

gen zijn ook toegestaan, als die gelijkwaardig

de. Dat laatste is weliswaar een privaat be-

op tijd kunnen vluchten. Maar dat lukt niet

zijn. Maarten: “Het is raadzaam om van dit

lang, maar wel met belangrijke positieve

altijd, om allerlei redenen. Neem de brand in

beginsel gebruik te maken zodat meer geïn-

effecten, onder meer op de bedrijfscontinuï-

de operatiekamer in Almelo, en de brand in

tegreerde brandbeveiligingsconcepten ont-

teit in de zorgsector.”

eventie de veiligheid

Zorginstelling Heerma State Bewoners moeten zich niet alleen veilig voelen, maar ook veilig zijn. Dat vindt Stichting Groenhuysen, de zorginstelling achter Heerma State in Roosendaal, een centrum voor wonen en zorg voor jonge en oudere dementerenden. De stichting koos voor een sprinklerinstallatie van Unica. “Dat was voor ons de beste en meest kostenefficiënte optie.” Wat een sprinklerinstallatie inhoudt en hoe het bevalt? Bekijk het filmpje

• Maarten de Groot van adviesbureau Altavilla en Tom Verschoor, directeur Unica Brandbeveiliging

over Heerma State: unica.nl/referenties/heerma

17

rheid

Industrie

Bouw

Sport & Cultuur

Vastgoed


Retail


Ger Willems, FrieslandCampina

“Veranderen is de standaard, want het kan altijd beter”

• Ger Willems,

Innovatie, dat is de kracht van FrieslandCampina, een 100% Nederlands bedrijf en een van de grootste zuivelcoöperaties in de wereld. Toen Imtech eerder dit jaar in de problemen kwam, werd snel geschakeld met Unica om de continuïteit van de bedrijfsprocessen van het Innovation Centre veilig te stellen. “Unica heeft ook een aantal medewerkers overgenomen. Dat was voor ons een pre.”

wetenschappelijk directeur en site manager van het Innovation Centre en Joop van der Sterren, manager bij Unica Industrial Projects

yoghurtsmaak. Het gaat erom bestanddelen uit melk zo te bewerken en toe te passen dat je een geheel nieuw product krijgt. “De schuimkraag op de cappuccino van daarnet is een nieuw product voor grootverbruikers. We hebben bestanddelen uit melk zo aangepast dat bijvoorbeeld in een theater in heel korte tijd veel koppen goede cappuccino klaargemaakt kunnen worden. Dankzij onze

Alle fietsers en automobilisten die voorbij het

Smeltkroes voor innovatie

lekkere schuimkraag.”

Innovation Centre van FrieslandCampina in

Na de fusie van Friesland Foods en Campina

Innovatie gaat van gras tot glas, dus veel ver-

Wageningen rijden, mogen een kijkje nemen

in 2008 is de strategie voor de nieuwe organi-

der dan alleen een nieuw product. Het gaat

in de proeffabriek. Achter een kolossale gla-

satie vastgelegd, Route2020: één coöperatie,

ook om de ontwikkeling van een slimme ver-

zen wand zien ze vanaf de weg grote roest-

één centrale R&D. Ger: “Alle 530 medewer-

pakking voor nieuwe of bestaande produc-

vrijstalen tanks, een indrukwekkend lei-

kers en hun expertises zijn organisatorisch bij

ten. Of om verbetering van het productiepro-

dingsysteem en hightech installaties. Mag

elkaar gezet. Van verpakkingen tot product-

ces van melkproducten. En zodra in de

iedereen dat zomaar zien? Jazeker, is het

ontwikkeling. Daarvoor is dit gebouw ontwik-

laboratoria van het Innovation Centre iets

antwoord van Ger Willems, wetenschappelijk

keld. Open, licht en ruim, wat interactie tussen

nieuws is ontwikkeld, moet het vervolgens in

directeur en site manager van het Innovation

medewerkers op alle niveaus aanmoedigt.

grote hoeveelheden geproduceerd kunnen

Centre. “Wat je niét te zien krijgt, daar gaat

Daarmee stimuleer je innovatie. In dit gebouw

worden op de afzonderlijke productielocaties

het om bij innovatie.”

van een kleine 20.000 m2 vind je 4.600 m2

van FrieslandCampina, waar ook ter wereld.

Wil je in de wereld van zuivel internationaal

laboratoria en de proeffabriek van 2.500 m .”

De ontwikkeling van het productieproces,

een factor van betekenis zijn, dan zit je con-

De proeffabriek is een productielocatie in

van eerste opzet tot testen en verbeteringen,

currentiekracht niet zozeer in een lagere

het klein, vertelt Ger. Innovatie bij Friesland-

vindt plaats in de proeffabriek.

prijs, maar in vernieuwende producten.

Campina gaat niet alleen om een nieuwe

Producten die zijn ontwikkeld of aangepast aan de smaak van de consumenten en de omstandigheden in de vele markten waar FrieslandCampina actief is. Innovatie is een continu proces, vertelt Ger in het hippe bedrijfsrestaurant op de eerste verdieping. We hebben uitzicht op de techniek van de proeffabriek, terwijl een barista onze cappuccino klaarmaakt. Natuurlijk met een mooie, romige laag melkschuim.

18

2

• De bezoekersruimte: van gras tot glas

• Innovatie is de kracht van FrieslandCampina

Unica heeft alle gebouwgebonden installaties en de automatisering in de proeffabriek overgenomen Snel schakelen met Unica Toen het Innovation Centre enkele jaren gele-

gang van Imtech naar Unica enorm snel.

mee-evolueren. Dat is voor technische men-

den gebouwd werd, was technisch dienstver-

“Tussen vraag en start zat twee weken. Ik

sen natuurlijk een schitterende uitdaging.” Ger

lener Imtech verantwoordelijk voor alle techni-

was onder de indruk van de gedrevenheid

vult aan: “Er wordt hier voortdurend gesleuteld

sche installaties. Van de plaatsing tot het

waarmee het management van Unica dit op-

aan productielijnen, om zo tot een optimale

onderhoud na de oplevering. Volledige ontzor-

pakte. Niet van ‘dit doen we wel even’, maar

productie te komen. Veranderen is de stan-

ging, daar was de samenwerking met Imtech

snel opschalen, aanpakken en samenwer-

daard want het kan altijd beter. Kijken of iets

op gericht, vertelt Ger. Toen de problemen bij

ken. Open en transparant. Daardoor konden

werkt, kennis vergaren en toepassen.”

Imtech afgelopen zomer in hun volle omvang

we snel weer operationeel zijn.”

bekend werden, was ook de continuïteit van

Melk, een oerproduct in een hightech omge-

de bedrijfsprocessen bij het Innovation Centre

Uitdagende klus

ving. Wat vinden de 19.000 ledenmelkvee-

in het geding. “Het is een complex gebouw

Joop van der Sterren, manager bij Unica In-

houders van de Zuivelcoöperatie Friesland-

met veel functies. Unica heeft alle gebouwge-

dustrial Projects, en Edwin Koers, directeur

Campina hiervan? Ger: “De vennootschap

bonden installaties en de automatisering in de

Unica Technisch Beheer, hebben de overna-

FrieslandCampina, waar het Innovation Cent-

proeffabriek overgenomen. Zowel het onder-

me van het Imtech-contract begeleid. “Inmid-

re onderdeel van is, is volledig in handen van

houd als de ontwikkeling van de techniek.

dels zijn we hier enkele weken aan het werk”,

de coöperatie. De leden hebben het laatste

Daarvoor heeft Unica enkele medewerkers

vertelt Joop. “In de periode na het faillisse-

woord. Innovatie is juist enorm belangrijk voor

van Imtech in dienst genomen. Heel goed,

ment van Imtech zijn natuurlijk werkzaamhe-

hen. Onze opdracht is om mooie producten te

want dat borgt de continuïteit. Deze mensen

den blijven liggen. Daar zijn we nu volop mee

blijven ontwikkelen, zodat we afzetmarkt voor

zijn al bekend met de installaties en de regels

aan de slag. Een mooie en uitdagende klus.

de melk van hun bedrijf ook in de toekomst

van FrieslandCampina.”

De proeffabriek vergt continu wijzigings-, om-

kunnen zeker stellen. Dat is waar we het voor

Volgens Lex Uiterlinden, hoofd Technische

bouw en optimalisatiewerkzaamheden waarbij

doen.”

Dienst bij FrieslandCampina, ging de over-

de automatisering en het datamanagement

19

etail


“ Bereikbaarheid is voor Flanderijn een belangrijk concurrentievoordeel” Flanderijn is een toonaangevend incasso- en gerechtsdeurwaardersbureau. De vijftien vestigingen zijn vorig jaar nauw met elkaar verbonden dankzij een nieuw telefonieplatform, geleverd door Unica Schutte ICT.

Betere resultaten

Het van oorsprong Rotterdamse bureau

contact volgens Teunis het verschil maakt.

We kunnen zo altijd andere vestigingen bij-

Flanderijn heeft veertien kantoren in Neder-

“Wij hebben kantoren door het hele land, om-

schakelen”, zegt Teunis. De opdrachtgevers

land en één vestiging in Antwerpen. “Onze

dat we het belangrijk vinden dat onze mensen

van Flanderijn merken verbetering. Teunis: “Wij

klanten werken door het hele land en ver-

de taal van de regio spreken. Daarmee vind je

rapporteren onze bereikbaarheid maandelijks

wachten ook van ons dat wij landelijk onze

de beste aansluiting bij debiteuren.”

als één van de KPI’s. Per vestiging hebben we

diensten leveren en resultaten rapporteren”,

Volgens Teunis is optimale bereikbaarheid

nu volledig inzicht in de bereikbaarheid. Dat

zegt directeur-eigenaar Teunis Nieuwpoort.

één van de succesfactoren van zijn kantoor.

Avaya ook andere kanalen onder-

“In tegenstelling tot een brief of e-mail is tele-

steunt, was voor ons door-

Persoonlijk contact

fonisch contact heel persoonlijk. Juist daarom

De bestuurder is blij dat zijn kantoor sinds

is het belangrijk dat wij telefonisch goed be-

2001 de bevoegdheid heeft om landelijk te

reikbaar zijn.” Met de oude telefooncentrale

opereren. “Ons bedrijf is daarna snel gegroeid,

van Flanderijn was dit niet het geval. Teunis:

onder meer omdat wij als incassobureau én

“We hadden regelmatig storingen, waardoor

gerechtsdeurwaarder opereren. Wij hebben

we onbereikbaar waren. Het was bovendien

alles onder één dak. Daardoor kunnen wij de

lastig om rapportages te draaien, waardoor

beste weg voor de klant kiezen.” De ervaring

we vaak niet wisten hoeveel telefoontjes we

leert dat de zogenaamde minnelijke fase het

hadden gemist.”

meeste succes oplevert, waarbij persoonlijk

20

Unica Schutte ICT adviseerde het telefonieplatform van Avaya. “We wilden één landelijk automatisering- en telecomsysteem, omdat dit ons op vestigingsniveau minder kwetsbaar maakt.

Over Unica Wilt u na het lezen van de artikelen in deze CommUNICAtie nog meer weten over Unica? Dat kan! Bekijk bijvoorbeeld eens onze nieuwe bedrijfsfilm op: www.unica.nl/over-ons Foto’s: New Made Productions

overeenkomsten met unica Flanderijn vertoont volgens Teunis Onderwijs

Nieuwpoort opvallend veel overeenkomsten met Unica. “We hebben het

Zorg

Overheid

Industrie

Bouw

Sport & Cultuur

eigenaren zijn nog altijd actief en be-

BREEAM voor bestaande gebouwen

trokken en we staan met onze voeten

Bestaande gebouwen duurzaam en toe-

in de klei. Kwaliteit staat hoog in het

komstbestendig maken is belangrijk voor

vaandel. We zijn geen prijsvechter en

gebouweigenaren en gebruikers. Het hoofd-

incasseren daardoor meer voor onze

kantoor van Unica in Hoevelaken is een

klanten. We hebben een vast team

goed voorbeeld van hoe je een gebouw

voor kwaliteitsbewaking en zijn gecer-

voortdurend verder kunt verduurzamen. Het

tificeerd volgens ISO- en ISAE-nor-

kantoor werd in 2005 gebouwd en heeft in-

men. Net als Unica zijn wij een finan-

tussen een BREEAM-NL In-Use certificaat.

cieel stabiele organisatie voor veel

Laat u inspireren door onze film op:

klanten, een belangrijke voorwaarde

www.unica.nl/vastgoed

karakter van een familiebedrijf. Alle

Vastgoed


Foto’s: New Made Productions

voor langdurige samenwerking.”

slaggevend. Dat biedt mogelijkheden voor de toekomst, bijvoorbeeld als het gaat om

Markthal Rotterdam

het inzetten van andere contactkanalen.” Flanderijn heeft inmiddels ook haar ictomgeving ondergebracht bij Unica Schutte ICT. “Met de koppeling van het telefonieplatform aan het ict-domein biedt het portfolio van Unica Schutte ICT nadrukkelijke meerwaarde”, besluit Teunis. Onderwijs

Zorg

Overheid

Industrie

Bouw

Sport & Cultuur

Vastgoed


Retail

Foto: Arnold Jansen

Markthal Rotterdam is de grootste overdekte foodmarkt van Nederland met tal van kramen, winkels en restaurants, omgeven door een tiental verdiepingen met appartementen. De markthal valt op door zijn bijzondere ontwerp met kleurrijke prints en twee grote, glazen puien. Simon de Kruyff (projectontwikkelaar bij Provast) en Fons Muskiet (directeur Unica Projecten West) vertellen in een korte film over de totstandkoming van dit bijzondere gebouw, dat met zijn drie sterren BREEAM-NL certificaat ook op duurzaam vlak hoog scoort. U vindt de film op : www.unica.nl/markthal

21

Zakelijk dienstverle

Unica neemt Hellemans Consultancy over:

“ Onze flexibiliteit en samenwerking zijn een enorme kracht” Op 18 september 2015 maakten de directies van Hellemans Consultancy en Unica bekend dat zij hun handtekening onder een overnamecontract hebben gezet. Hellemans Consultancy, het grootste energie-inkoopadviesbureau van Nederland, wordt daarmee gefaseerd onderdeel van de Unica Groep.

zien we energieleveranciers worstelen met hun positie op de markt. De commodity markt is uitgekleed, waardoor ze met alleen het leveren van energie niet genoeg verdienen. Leveranciers geven klanten steeds

vaker

verbruiks- en duurzaamheidsadviezen. Andersom kruipen installateurs vaker in de huid

We spreken directeur Arjen Leenhouts van

van energieadviseur en komen met totaal-

Hellemans Consultancy een aantal maanden

oplossingen, zoals Unica Ecopower. Kortom,

na het formele tekenmoment. “Ons bureau

de markt wordt complexer en klanten zien

adviseert en begeleidt bedrijven en organisa-

door de bomen het bos niet meer. Wij zijn

ties onafhankelijk op het gebied van ener-

goed in het transparant en inzichtelijk maken

gie-inkoop, energiebesparing en duurzaam-

van de energie-inkoop en doen datzelfde nu

heidsvraagstukken. Voorheen richtten we ons daarbij met name op de financiële aspecten, de prijs (P), maar we zien al enige tijd dat de energiemarkt aan het veranderen is. Steeds meer organisaties willen verduurzamen en zijn bezig met besparen op het energieverbruik, de kwantiteit (Q).

• Arjen Leenhouts, directeur van Hellemans Consultancy

Overname is een hele stap, maar het voelt goed

22

Verschillende

marktpartijen

springen hier op in. Zo

ook steeds meer op het gebied van duur-

de Unica Groep blijven wij onafhankelijk on-

zaamheid. Door energievraagstukken vanuit

dernemen”, zegt Arjen. “Het maakt ons niet

financieel, organisatorisch en technisch per-

uit voor welk energiebedrijf onze klanten uit-

spectief te benaderen, kunnen we klanten

eindelijk kiezen. Dat vinden we heel belang-

integraal vanuit één organisatie bedienen.

rijk en Unica respecteert dat. Dat voelt goed.”

Om advies te kunnen geven aan zowel de P-

Colofon

CommUNICAtie is het relatiemagazine van Unica Groep.

als de Q-kant, zijn we op zoek gegaan naar

Strategische groei

Redactie:

een strategische samenwerking met een

“We zijn ervan overtuigd dat wij met deze stap

Annelies Dekker, Veronique van der Waal,

deskundig installatiebedrijf met een landelij-

niet alleen onze marktpositie kunnen verster-

Margit Warmink

ke dekking.”

ken, maar ook die van Unica”, zegt Arjen. “Met een jaarlijks inkoopvolume van ruim 10 pro-

Fotografie: Speer, tenzij anders vermeld

Samenwerking

cent van de zakelijke markt is Hellemans

Arjen is onder de indruk van de kennis en

Consultancy marktleider van de energie-in-

kunde bij Unica en voelde bij de eerste ken-

koopadviseurs in Nederland. Met de overna-

nismaking meteen een goede klik. “De be-

me door Unica kunnen we een nieuwe impuls

drijfscultuur van Hellemans Consultancy en

geven aan de strategische groei van ons be-

Druk:

Unica matchen goed. Beide bedrijven zijn

drijf. Wij zijn ambitieus. Omdat we nu met veel

Zalsman

deskundig, betrouwbaar en gericht op kwali-

meer slagkracht een totaalpakket van dien-

teit. We stellen de klant centraal en investe-

sten aanbieden, zijn we in staat om het totale

ren in lange termijnrelaties. We geloven dat

energievraagstuk van de klant te managen. Er

klanten beter en sterker worden van de com-

is een enorm potentieel aan nieuwe verkoop-

binatie Unica en Hellemans Consultancy

kansen, óók voor Unica. Dat ondervinden we

wanneer we onze kennis en kunde, ook over

nu al in de dagelijkse contacten met klanten.”

de klant, kunnen delen en goed samenwer-

ken. En als de klant hier beter van wordt,

Zeylmaker & Partners

Unica heeft dit magazine met zorg samengesteld en is op geen enkele wijze aansprakelijk voor onjuistheden. Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen zonder schriftelijke toestemming van Unica.

Reageren op dit magazine? Stuur een e-mail naar [email protected] o.v.v.

periode van drie jaar de aandelen over.

over hellemans consultancy

Hellemans Consultancy behoudt haar naam

Hellemans Consultancy is manager

en identiteit. “Als specialistisch bedrijf binnen

van energievraagstukken op financi-

worden wij dat ook!” Unica neemt over een

Design:

CommUNICAtie

eel, technisch en organisatorisch ge-

Unica is met 14 vestigingen, 9 gespecialiseerde bedrijven en 1.700 medewerkers de grootste zelfstandige technisch dienstverlener van Nederland.

bied en richt zich op activiteiten rond

Unica ontzorgt haar opdrachtgevers met

de inkoop van energie, advisering

integrale, duurzame oplossingen voor

over inkoopstrategieën, risicoanaly-

comfort, veiligheid en communicatie.

ses, administratieve ondersteuning, energiemonitoring,

uitvoering

van

energiebesparingsplannen en haalbaarheidsonderzoeken en de advisering over vergroening en duurzame

Unica Groep Postbus 202 3870 CE Hoevelaken T 033-247 80 80 [email protected]

oplossingen. Hellemans Consultancy werkt voor het midden- en kleinbedrijf, organisaties in de publieke sector, grote industriële bedrijven en zakelijke dienstverleners en bedient daarmee

Volg Unica op: linkedin.com/company/unicanl

tienduizenden aansluitingen. Hellemans Consultancy heeft 32 medewerkers en is gevestigd in Den Dolder. www.hellemansconsultancy.nl

twitter.com/unicanl facebook.com/unicanl youtube.com/unicanl1

23

Onderwijs

Zorg

Overheid

Industrie

Bouw

Sport & Cultuur

Vastgoed


Retail


Foto’s: Michael Indrisie

Molens beveiligen tegen brand

Unica houdt ze draaiend Molens zijn niet weg te denken uit ons Nederlandse landschap. In totaal hebben we er meer dan 1.200! Molens zijn cultureel erfgoed waar we zuinig op moeten zijn. De houten constructies van deze eeuwenoude bouwwerken zijn kwetsbaar en bij brand wordt een molen vaak in zijn geheel verwoest. Brandveiligheid is daarom letterlijk van levensbelang. Unica is specialist in de aanleg van brandmeld- en brandbeveiligingsinstallaties in molens en andere (Rijks)monumenten. We werken de technische installaties netjes weg in het interieur om zo de authentieke, oer-Hollandse uitstraling te behouden. 24

Wat is een gezond gebouw?

Recommend Documents