Wat is een kredietunie?
Coöperatieve vereniging Van, voor en door ondernemers Bevorderen gemeenschapszin, sociaal weefsel en menselijke maat Gericht op verstrekken van krediet aan MKB Gericht op een regio of een branche Kredietgevers (spaarders) zijn ondernemers Kredietgevers ontvangen een rendement voor het risico dat zij lopen Kredietgevers adviseren, ondersteunen en/of coachen kredietnemers Zowel kredietgevers als –nemers zijn lid van de vereniging Leden bepalen gezamenlijk het beleid, kiezen het bestuur, en zijn gezamenlijk eigenaar • Er is geen winstdoelstelling, een kredietunie werkt “not for profit, not for charity, but for mutual sevice” • Lijkt in vorm op boeren coöperaties uit vorige eeuw
• • • • • • • • • •
1
Werking Kredietunie Aandeelhouders
Geldgevers of Kredietverschaffers
Kredietunie Eemsregio ua
Leners of Kredietnemers
Geldstroom 1 Aandeel Kredietunie Eemsregio ua Ledencertificaten
Bestuur Kredietcommissie Coachingscommissie Kascontrolecommissie
Geldstroom 1 Aandeel Kredietunie Eemsregio ua
Kennis/ervaring
Coach/adviseur/ondersteuner
2
Markt: behoefte van MKB
• • • • • • • • •
Banken verstrekken maar mondjesmaat kredieten van € 50.000 tot € 250.000 Dit is slecht voor de economische ontwikkeling (geen ruimte voor investeringen en innovatie) Kredietunies zijn een alternatieve financieringsbron Er zijn ondernemers die met combinatie van hun kennis, ervaring en geld graag collega‐ondernemers willen helpen Relatiebankieren voor kleine kredieten is voor banken te duur Op jaarbasis vragen kleinbedrijf‐ondernemers voor € 12,3 mrd aan krediet aan (aug 2010‐aug 2011) 40% van deze aanvragen (en 30% van aanvragen middenbedrijf) wordt afgewezen en/of teveel zekerheden gevraagd: er is een kredietbehoefte van ongeveer € 4,5 mrd Een deel hiervan zal vermoedelijk bedrijfseconomisch verantwoord zijn Een SWOT‐analyse van microfinanciering is opgenomen in bijlage A
Bron: Haalbaarheids‐, structuur‐ en ontwikkelingsplan Emissie MKB Financierings Fonds (MFF) voor oprichting Kredietunie Nederland, 1 februari 2012
5
Werkgebied Eemsregio
Het werkgebied van Kredietunie Eemsregio ua bestaat uit: de gemeenten Delfzijl, Appingedam, Loppersum en Eemsmond
6
Kredietbehoefte Regio Noord Oost Groningen
• Kleinbedrijf slaagt aanzienlijk minder vaak in krijgen van financiering: 33% van de aanvragen wordt afgewezen, tegen 19% bij Midden Bedrijf en 10% bij Grote MKB • Eénderde van de bedrijven heeft extra financiering gevraagd (informatie vanuit Financieringsmonitor, EIM, Panteia)
• Eénderde van deze bedrijven heeft gevraagde financiering niet gekregen • MKB ondernemers lijken steeds moeilijker om bankfinanciering te verkrijgen • Aantal MKB ondernemers in de regio(gemeente Delfzijl, Appingedam, Loppersum en Eemsmond) bedraagt ruim 5600.
Bron: Financieringsmonitor 2012‐1, 1 mei 2012
7
Sectorale verdeling MKB regio
Zorg
38 54 23 60 175
Zakelijke en Persoonlijke dienstverlening
25 17 11 14 67
Vervoer
129 91 31 45 296
Kunst,cultuur, amusement en media
100 85 44 39 268
Kinderopvang
65 39 16 17 137
Industrie
213 127 144 65 549
Horeca, catering, sport en recreatie
138 162 64 90 454
Groothandel
177 253 35 197 662
Detailhandel en ambachten
Delfijl 2.585 Eemsmond 1.417 Appingedam 684 Loppersum 956 Totaal 5.642
Bouwnijverheid
Agro
Totaal bedrijven
Gemeente
730 877 33 491 9 288 10 354 782 2.010
93 65 49 65 272
8
Initiatief Regio Noord Oost Groningen
• • • • • • • •
MKB ondernemers in de regio Noord Oost Groningen hebben het initiatief genomen om de kredietunie Eemsregio ua op te richten Het startkapitaal is € 40.000,= De provincie Groningen en gemeenten Delfzijl, Appingedam, Loppersum en Eemsmond ondersteunen dit initiatief, mogelijk met een financiële bijdrage Groningen Seaports en SBE(Samenwerkende Bedrijven Eemsmond) ondersteunen het initiatief De kredietunie Eemsregio ua is in gesprek met de NAM Kredietunie Eemsregio ua is voor alle regio gerelateerde bedrijven en startende ondernemers Kredietunie Eemsregio ua wil interesse wekken om kapitaal én kennis ter beschikking te stellen aan andere bedrijven/leden Krediet voorlopig maximaal € 250K per kredietnemer 9
Waarom dit initiatief?
• Gemeenten Delfzijl, Appingedam, Loppersum en Eemsmond investeren fors in de leefbaarheid van de kernen • MKB‐ers en starters kunnen moeilijk financiering krijgen • De kredietunie Eemsregio ua wil met haar initiatief naast normale banken een alternatief aanbieden om voor MKB‐ers en starters een financiering mogelijk te maken • Met dit initiatief wil de kredietunie Eemsregio ua een positieve bijdrage leveren om werkgelegenheid te creëren
10
Missie Kredietunie Eemsregio ua
• • • • •
• • •
leden toegang bieden tot aanvullende financiering van productiemiddelen, werkkapitaal en innovatie Verminderen afhankelijkheid van banken Geldstromen en rendementen binnen de regio houden Maatschappelijk betrokken, zelf financierende kredietverenigingen van, voor en door leden Bevorderen de onderlinge solidariteit tussen kredietgevers en kredietnemers, waarbij kredietgevende leden de krediet nemende leden begeleiden en adviseren (coachen), waardoor overdracht van kennis en ervaring kredietgevende op kredietnemende leden Geen winstoogmerk Balans tussen vrijwilligers en professionals Kredietunies zijn democratisch ingesteld; ze zijn en blijven eigendom van de individuele leden 11
Product Kredietunie Eemsregio ua
• • • •
• •
• •
Financieringen maximaal € 250.000,‐ Financiering van productiemiddelen en/of werkkapitaal en/of innovatie. Duur is maximaal 5 jaar, langere looptijden zijn mogelijk indien de kredietunie Eemsregio ua lang geld kan aantrekken Aflossingsverplichting start na 2 jaar en geschiedt vervolgens in 3 jaar, ter beoordeling van de ALV, indien een langere looptijd mogelijk is dan wordt het aflosschema daar op aangepast Verschaffen van kennis en ervaring aan kredietnemer gekoppeld aan kredietverlening Dit gebeurt door één van de kredietverstrekkende leden of een andere door de coaching commissie geselecteerd lid (lidmaatschap is niet verenigbaar met lidmaatschap kredietcommissie) Wijze van advisering/ondersteuning/coaching per krediet vast te stellen Kredietverstrekkende leden worden per kwartaal geïnformeerd over de financiële voortgang van Kredietunie Eemsregio ua en de kwaliteit van de kredietportefeuille 12
Doelstellingen
• Start op 10 april 2014 • Toevertrouwde middelen: € 670.000,00 per jaar • Ambitie over 3 jaar wat betreft:
– – – – –
Toevertrouwde middelen: Uitstaand krediet: Aantal kredietgevers: Aantal kredietnemers: Aantal leden Kredietunie Eemsregio ua:
€ 2,0 mln € 1,5 mln 175 (€ 5000 per kredietgever) 13(gemiddeld € 100.000 per krediet) 188
13
Obligaties en aandelen
Leden: Obligatiehouders
Leden: Aandeelhouders
• • • •
• •
•
Uitsluitend Kredietunie‐leden Brengen naast aandelenkapitaal middelen in i.v.v. Obligaties 1 obligatie is € 500,‐ Obligatie geeft recht op vooraf vastgesteld minimum rente 1% en resultaat afhankelijk opslag Rente kan hoger zijn bij positief resultaat, looptijd is perpetueel Verkoop van Obligatie eventueel vanaf 2015 via veiling op interne markt Aflossingen kredieten kan gebruikt worden om Obligaties af te lossen
•
•
• • •
Obligatiehouders en kredietnemers worden lid van de coöperatie door één aandeel van EUR 1.000,‐ te kopen Eén aandeel geeft recht op één stem, ongeacht het aantal Obligaties Lid verwerft het economisch en juridisch eigendom van dat aandeel Aandelen kunnen ook inschrijvingen zijn op de Ledenrekening Alle leden beslissen jaarlijks over bestemming van het resultaat
14
Waarde Obligaties en risico’s voor Obligatiehouders
De waarde van de Obligaties wordt bepaald door: – De hoeveelheid ingehouden resultaat (resultaat wordt eerste jaren niet uitgekeerd, maar aangewend voor groei en/of buffer): – De omvang van exploitatieverliezen die het vermogen van Kredietunie Eemsregio ua aantasten – Hoge defaultpercentages zijn grootste veroorzaker van exploitatieverlies
Risico’s die waarde beïnvloeden
Beheersmaatregelen
• •
•
Te hoog kostenniveau door onvoldoende uitgezette kredieten Kredietaanvraagproces leidt tot verkeerde beslissingen en leidt tot kwalitatief ondermaatse kredietportefeuille Kredietportefeuille is niet gespreid over verschillende branches, maar beperkt tot bijvoorbeeld één branche
•Veel aandacht geven aan genereren van kredietaanvragen in 1e jaar van Kredietunie Eemsregio ua •Door inzet Experian als bewezen en betrouwbare partner en gebruik van hun proces en ervaring •In kredietbeleid opnemen dat spreiding een belangrijk aspect is in beoordeling van kredietcommissie •BMKB‐regeling toepassen waar mogelijk (zie bijlage B) 15
Experian als partner
•
• •
• •
Experian is wereldwijd leider in het verstrekken van informatie en analyse‐ en marketingservices aan bedrijven en consumenten. Het doel: helpen bij het beheer van de risico’s en opbrengsten van commerciële en financiële beslissingen. Dankzij onze omvangrijke kennis van personen, markten en economieën helpen wij u bij het vinden, ontwikkelen en beheren van klantenrelaties om uw bedrijf winstgevender te maken. Onze drie hoofdactiviteiten zijn: Credit Services, Decision Analytics en Marketing Services. Credit Services Wij helpen bedrijven bij het verkrijgen van inzicht in risico’s als het gaat om kredietverstrekking aan consumenten en kleine bedrijven. Onze informatie stelt u in staat beter gefundeerde beslissingen te nemen betreffende leningverstrekkingen. Ook vergemakkelijken en versnellen we het afsluiten van financieringen voor uw klanten. Decision Analytics Wij leveren analytische vaardigheden en specialistische softwareproducten, die uw bedrijf in staat stelt de snelheid en kwaliteit van uw besluitvorming te vergroten. Wij helpen u uw kredietverleningstrategieën te optimaliseren en snel veranderingen door te voeren.
22
NPEX als Partner
NPEX biedt een online handelsplatform waar rechtstreeks wordt gehandeld dus zonder tussenkomst van banken of andere partijen. Dat houdt de kosten laag. Er gelden geen eisen voor aantal verhandelbare stukken, track record e.d. Een AFM‐goedgekeurde prospectus volstaat. Processen zijn zodanig gestandaardiseerd dat een notering sneller en goedkoper kan.
NPEX is de MKB beurs van Nederland en zorgt ervoor dat effecten gemakkelijker, sneller en goedkoper verhandeld worden. Met maximale transparantie en toegankelijkheid voor zowel beleggers als bedrijven. Een laagdrempelige beurs zodat beleggers elkaar onderling gemakkelijk kunnen vinden. Kredietunie Eemsregio ua zal voor haar Ledencertificaten een “besloten” notering aanvragen op de NPEX beurs (alleen leden kunnen kopen en verkopen). NPEX zal als bewaarder van Ledencertificaten optreden, tevens zal NPEX op de door Kredietunie Eemsregio ua bepaalde tijdstippen, bijvoorbeeld na drie of vijf jaar veilingen organiseren voor leden die hun ledencertificaten willen verkopen.
23
Hoofdlijnen kredietbeleid
•
Eisen aan kredietnemers – – – – –
• • • •
Document met beschrijving van de bedrijfsactiviteiten en de markt Investeringsbegroting met toelichting, c.q. businessplan Beschikbaarheid financiële gegevens: Jaarcijfers 2011, 20121 en (concept) cijfers 2013, exploitatiebegroting voor komend jaar, liquiditeitsprognose voor komend jaar Betrouwbare gecontroleerde cashflow prognose Kredietnemer mag niet verdringend werken ten opzichte van bestaande MKB bedrijven in de regio
Kredietnemers moeten open staan voor advisering/ondersteuning/ coaching Bij voorkeur normale lening, in bijzondere gevallen is achtergestelde lening Er worden zekerheden gevraagd ter beoordeling van de kredietcommissie Kredietnemer kán meerdere kredieten vanuit Kredietunie Eemsregio ua ontvangen tot een maximum van € 250.000
26
Hoofdlijnen kredietbeleid
•
• • •
Aflossing binnen maximaal 5 jaar, langere looptijd en bijbehorend aflossingsschema is alleen mogelijk indien de kredietunie Eemsregio ua ook lang geld heeft aangetrokken Debet rentepercentage is marktconform Bij voordelig jaarresultaat kan dit lager zijn dan marktconform! Cofinanciering met andere partijen is mogelijk echter tot een maximum van €250.000 door de Kredietunie Eemsregio ua
27
Coaching • Het ‘afnemen’ van coaching in enige vorm is een randvoorwaarde voor het mogen ontvangen van krediet vanuit Kredietunie Eemsregio ua • De coach heeft specifieke branchekennis en ondernemerservaring • Naast kennis en ervaring kan ook het netwerk van de coach worden ingezet/benut • Ondersteunen van de kredietnemer met een coach vanuit de Kredietunie Eemsregio ua gebeurt in principe: – Via maandelijks/per kwartaal/halfjaarlijks overleg tussen kredietnemer en coach – Met volledige informatieverstrekking over bedrijfsvoering en financiële situatie naar de coach toe – Onderwerp van bespreking zijn strategie, investeringen, bedrijfsvoering en financiële situatie
Proces: – De coachingscommissie stelt de pool van coaches vast die beschikbaar zijn – De kredietnemer kiest een coach uit de coachingpool
30
De coach • Is lid van de Kredietunie Eemsregio ua, geen lid van het bestuur, of lid van één van de Kredietunie Eemsregio ua commissies • Adviseert de kredietnemer, waarbij de kredietnemer niet de verplichting heeft om deze adviezen op te volgen; heeft derhalve geen verantwoordelijkheid voor de bedrijfvoering of tijdige betaling van rente of aflossing van het krediet • Heeft een integrale blik op de bedrijfsvoering, wat zich niet beperkt tot het krediet van de Kredietunie Eemsregio ua • Is een onbezoldigde functie, krijgt wel onkosten vergoeding en vacatiegeld • Volgt indien nodig een korte opleiding • Aansprakelijkheid coach uitgesloten via contract tussen kredietnemer, coach en Kredietunie Eemsregio ua
31
Relatie met Vereniging van Kredietunies in Nederland
Verenigig van Kredietunies in Nederland( VKN) • • • • • • • • • •
Ondersteuning oprichting Kosten kredietunies besparen door taken en activiteiten samen te verrichten Administratie en rapportages Juridische zaken (statuten, huishoudelijk reglement) Advies/compliance wetgeving Ondersteuning bij marketing Toegankelijk maken BMKB regeling bij MinEZ Relaties met politiek, internationaal/EU Brussel/EU Luxemburg, WOCCU, VS ICT, website, bankrekeningen, liquiditeitsbeheer etc. VKN is eigendom van de aangesloten kredietunies
Kredietunie Eemsregio ua
• • • • • • • • •
Kapitaal voor Kredietunie verschaffen Middelen aantrekken voor kredietverlening Marketing Genereren en in eerste aanleg beoordelen kredietaanvragen Besluiten tot kredietverlening Ondersteunen/adviseren/ coachen kredietnemer door kredietgever Alle leden informeren/verwachtingen managen/betrokkenheid creëren Eigen bedrijfsvoering Resultaat is voor de leden 32
Interne organisatie/bezetting
• Vanuit de ALV wordt een account‐ of projectmanager, bestuurder Kredietunie Eemsregio ua aangesteld met als hoofdtaak: funding • Daarnaast wordt in aanvang uitsluitend met onbezoldigde functionarissen gewerkt, Bestuur en Raad van Toezicht, eventueel Raad van advies • Later: Parttime directeur en/of secretaresse met normaal salaris • Evenwicht vrijwilligers en betaalde professionals • Mogelijk kan gebruik gemaakt worden van ondersteunende afdelingen binnen partner bedrijven, bijvoorbeeld marketing/PR, juridisch, HR • Bedrijfsvoering zo beperkt mogelijk i.v.m. kosten en verdeling van de resultaten • Alle leden hebben belang bij lage kosten, dus ook bij rentebetaling en terugbetaling van kredieten
33
Inrichting systemen • In eerste jaren gebruik van Experian systeem voor behandeling kredietaanvragen en kredietbeheer en secundaire systemen www.Experian.nl • Kredietbeheer, debiteurenbeheer en bewaring van kredietdossiers, eventueel incasso via Vesting Finance, na overleg met coach, kredietcommissie en Bestuur http://www.vestingfinance.nl
34
