Alle Hens. Hr.Ms. De Ruyter schiet van zich af. Trots afscheid mortieren

Hr.Ms. De Ruyter schiet van zich af Trots afscheid mortieren

03|12

Alle Hens

column

Colofon: Coverfoto: Als uitsmijter van de live firing aan boord van Hr.Ms. De Ruyter vindt een lancering van een Standard Missile 2 plaats. (Foto: Gerben van Es, AVDD) Uitgave: Alle Hens is een uitgave van de Koninklijke Marine, geproduceerd door het Dienstencentrum Defensiemedia. Aan de inhoud kunnen geen rechten worden verleend.

Hr.Ms. De Ruyter test wapensystemen

Hoofdredactie: KLTZSD Robin Middel

Een van de leuke dingen van een militaire loopbaan is de afwisseling van functies. Je

Eindredactie: LTZ2OC Maartje van der Maas

mag zelf je voorkeur kenbaar maken, maar ‘de baas’ plaatst je. Soms is dat verrassend.

Lay-out: Grafische Dienst, Audiovisuele Dienst Defensie, Den Haag

4

Druk: OBT B.V., Den Haag Voor adreswijzigingen 0223 657386 Adreswijzigingen KM-personeel: 0223 657386

Dat geldt ook voor mij. Natuurlijk vind ik het boeiend om na ruim twee jaar Plaatsvervangend Commandant Zeestrijdkrachten een periode te gaan werken aan de nadere invulling van personeelsbeleid bij de nieuwe hoofddirectie Beleid. En ik vind het heel eervol en mooi om in november Inspecteur Generaal van de Krijgsmacht te worden en zo Defensie te dienen. Maar op dit moment overheerst vooral een gevoel

De Holland brengt trofee thuis

Adreswijzigingen Veteranen: Stichting Veteraneninstituut Postbus 125 | 3940 AC Doorn Telnr.: 0343 474 150 Adreswijzigingen betalende abonnees: Abonnementenland Postbus 20 | 1910 AA Uitgeest Telnr.: 0900 226 52 63 (10ct p/m) www.aboland.nl

7

Redactieadres: Alle Hens Postbus 10.000 | 1780 CA Den Helder Telnr.: 0223 657 660 DSN 209 57660 E-mail: [email protected] Internet: www.defensie.nl Kopijdatum: De deadline voor het volgende nummer van Alle Hens valt op 19 april. Abonnementenwet Sinds 1 december 2011 is de nieuwe Abonnementenwet van kracht. Deze is van invloed voor abonnementen van betalende abonnees. Kijk voor meer informatie op de website www.aboland. nl en de specifieke pagina voor dit blad/ deze krant.

Afscheid

Laatste schot de lucht in

16 Gewond maar niet verslagen

Abonnementsprijs: € 17,02 (buitenland € 21,55 per jaar) Aanhaling uit en overname van artikelen uit dit blad is toegestaan met bronvermelding. ISSN 0024-0389

En verder:

30

32 Sport | 33 Logboek | 39 Mensen & Mutaties

Alle Hens | maart 2012

2

van afscheid nemen terwijl het werk nog niet af is. Afscheid nemen van een team waar je heel graag mee werkt. Herstel van pijnpunten Bij een afscheid maak je de balans op. Als ik achterom kijk is het sinds januari 2010 een turbulente periode geweest. Eerst de Verkenningen, toen de Beleidsbrief en de Startbrief en nu zitten we midden in een reorganisatieproces dat veel van ons allemaal vraagt. Tegelijk werd ons operationele product op veel plaatsen ingezet. Soms vergde dat zware offers die we niet vergeten. Maar dat geldt ook voor de successen die we boekten en de waardering daarvoor van onze opdrachtgevers en belanghebbenden. Belangrijke pijnpunten in mijn periode als ‘P’ waren de onderbezetting van personeel, de achterstand in opleidingen, het tekort aan voorraden, de bestedingenstop en het beperkte oefenbudget. Gelukkig maakt het herstel van deze pijnpunten een positief en essentieel onderdeel uit van het pakket aan maatregelen dat we nu uitvoeren in het kader van de reorganisatie. Samenwerken De belangrijkste ontwikkeling van de laatste tijd is de noodzaak samen te werken. Binnen de marine geldt dat elke dag, voor het team van vloot en mariniers, voor de geïntegreerde Nederlandse en Belgische vloot, voor het constructieve overleg tussen leiding en medezeggenschap. Maar ook combined, met buitenlandse partners en joint met de andere Defensieonderdelen zijn er kansen. Samenwerken is een absolute noodzaak om met minder middelen de gewenste resultaten te boeken. Ook buiten Defensie, met de Kustwachten in Nederland en het Caraibisch gebied, met andere departementen, met de industrie en met regionale partners willen we 'win-win' situaties creëren. Samenwerken doen we met andere organisaties, maar ook met mensen en verenigingen. Bijvoorbeeld met onze reservisten en veteranen. Zij zijn belangrijke ambassadeurs die we dicht aan de borst moeten houden en de kans moeten geven hun rol te nemen.

3

De kunst bij samenwerken is te weten waar je heen wilt, wat je wilt bereiken, maar ook waar de ander baat bij heeft. Het vergt overtuigingskracht maar ook inlevingsvermogen. We moeten daarbij een brede overlegcultuur en besluiteloosheid voorkomen. Zoals de militair strateeg Von Clausewitz al eerder stelde: “Eenvoud en eenhoofdige leiding zijn belangrijke militaire principes”. Laten we deze principes als het even kan toepassen. Goed gevoel Wat overheerst bij mijn afscheid van het Commando Zeestrijdkrachten is het ongelooflijk goede gevoel dat ik heb bij u, ons personeel. Ik koester uw loyaliteit, inzet, zelfstandigheid, moed, authenticiteit en humor. Je komt het overal tegen, bij de operationele eenheden, bij de scholen, in de ondersteuning, maar ook bij de staf. De identiteit en geest van 524 jaar marine en 346 jaar mariniers zie je nog elke dag. Het is aan ons om die fakkel door te geven aan diegenen die na ons komen. Daar heb ik overigens het volste vertrouwen in. Via deze weg dank ik u voor uw bijdrage aan onze marine, maar vooral voor de gelegenheid die u mij bood om met heel veel voldoening PC-ZSK te zijn. In een uitdagende periode leverde u resultaat en teamwork, op alle niveaus. Dat geldt wat mij betreft zeker ook voor het team van de Admiraliteitsraad, waarbinnen ik mijn rol mocht vervullen. Het onderlinge vertrouwen en de kameraadschap binnen dit team heb ik als heel bijzonder ervaren. Mijn afscheid van CZSK is nog geen afscheid van de marine. Op afstand van CZSK zal ik mij blijven inzetten en uw bevindingen met interesse volgen. Het ga u goed en ….hou vol, Qua Patet Orbis.

Generaal-majoor der mariniers Ton van Ede


o perati o n ee l

o perati o n ee l

De eerste schoten van de live firing zijn van het scheepskanon, gericht op een op afstand bestuurbaar smokkelbootje.

Hr.Ms. De Ruyter patrouilleert die ochtend ten noorden van Kreta voor de oefening Kratos Delight. De bemanning is in de hoogste staat van paraatheid en alle wapensystemen aan boord zijn gereed voor inzet. Voor het eerst in vier jaar wordt tijdens één oefening geschoten met het kanon, de goalkeeper, de mitrailleurs van het force protection team, de chaff en als uitsmijter vindt een lancering van de luchtverdedigingsraket Standard Missile 2 (SM2) plaats. Raketten en explosieven Het bootje is afkomstig van een criminele organisatie die opereert vanaf een eiland ten noorden van Kreta. Taak van de De Ruyter is het opsporen en vernietigen van vaartuigen waarmee wapens en drugs worden gesmokkeld. “Hoewel de patrouille bedoeld is om af te schrikken, houden we er rekening mee dat de criminelen hun belangen zullen verdedigen”, waarschuwt commando centrale officier (CCO) luitenant-ter-zee 2OC Martijn van Diessen de rest van de bemanningsleden tijdens de briefing. Hij heeft de leiding over de luchtverdedigingswapens en denkt dat de smokkelaars niet zullen twijfelen om hun gevechtsvliegtuigen, raketten en explosieven te gebruiken. Oorverdovende knal Van Diessen krijgt gelijk. Kort nadat het smokkelbootje de salvo’s van het kanon op slechts enkele meters weet te ontwijken, wordt het alsnog stilgelegd door de mitrailleurs. Meteen daarna wordt in de commando centrale een onbe-

Hr.Ms. De Ruyter schiet van zich af

Oefening Kratos Delight geeft vertrouwen in wapensystemen

kend vliegtuig gesignaleerd dat een anti-ship-raket lanceert richting de De Ruyter. De bemanning kan niet anders dan zich verdedigen met de SM2. Met een oorverdovende knal, gevolgd door een oogverblindende lichtflits schiet luchtverdedigingsraket in slechts enkele seconden de lucht in. Het geluid van de lancering wordt opgevolgd door het geknetter van de chaff. Een wolk radarreflecterend materiaal blaast de lucht in. De radar in de kop van de vijandelijke raket wordt hierdoor misleidt en wendt zijn koers af naar de wolk. Ondanks de voelbare opluchting onder het personeel, blijkt de strijd nog niet gestreden. Om ook de inzet van de goalkeeper te analyseren, zet de bedenker van het scenario, luitenant-terzee 1 Geert van der Bij van het Maritime Warfare Center (MWC), nog een laatste tegenaanval in. Maar het snelvuurkanon achter op het schip weet ook die laatste dreiging af te wenden. Veiligheidsoverwegingen Van der Bij is met een team van zo’n twintig man van het MWC, het Marinebedrijf en het CAMS (Center for Automation of Mission Critical Systems) twee dagen aan boord van het schip om de veiligheid rondom de live firing te garanderen. Train as you fight is volgens hem het credo bij deze oefening: “De bemanning moet zich kunnen focussen op het scenario, dat voor hen op dat moment de realiteit is. Ze hoeven zich dus niet druk te maken om vaar- of luchtverkeer dat onverwachts in het gebied van de oefening opduikt. Daar zijn wij voor.” Zo kan het team van Van der Bij uit veiligheidsoverwegingen besluiten het scenario aan te passen zonder dat de bemanning

Iets na negen uur gaat het alarm aan boord van Hr.Ms De Ruyter. Op de radar is een verdacht vaartuig gesignaleerd, waarna alle gevechtsposities aan boord van het fregat worden ingenomen. Als het brugteam constateert dat het om een op afstand bestuurbaar smokkelbootje gaat, klinken na enkele minuten de eerste schoten van het scheepskanon. Foto links: Het brugteam neemt de situatie op zee waar.

Tekst: Nadèsch Kuipers | Foto’s: Gerben van Es (AVDD)


4

5


o perati o n ee l

hist o rie

daar iets van meekrijgt. Daarnaast registreert de eenheid de data van alle wapen- en radarsystemen en gevechtscomputers tijdens Kratos Delight. Uniek aan deze oefening is volgens Van der Bij dan ook de lancering van de SM2, die anders dan door simulatie niet vaak wordt getest: “Het lanceren voor oefendoeleinden kan niet overal en het kost natuurlijk geld. Dus als het dan gebeurt, zijn wij erbij.” De verzamelde data wordt uiteindelijk uitvoerig geanalyseerd en gereconstrueerd. “Van daaruit kunnen we de wapensystemen waar nodig nog meer optimaliseren”, aldus Van der Bij.

"De lancering van de SM 2 moet je als snelle reactiemacht van de NAVO hebben gedaan" Vertrouwen Het daadwerkelijk afvuren van onder meer een SM2 voert de spanning onder de bemanning behoorlijk op. “Net als in een echte situatie gaat het hele schip over in de ‘gevechtswacht’. Hierbij is de bemanning in de hoogste staat van paraatheid en zit met beschermende kleding geconcentreerd op zijn plek”, vertelt sergeant Dennis Patty, operator van de luchtverdedigingswapens. “Dit verhoogt de druk op het personeel. Bovendien is deze oefening een training voor de bemanning van het hele schip”, gaat hij verder. “Heel anders dan bij een simulatie van bijvoorbeeld de SM2, waarbij alleen de operators worden getraind.” Ook luitenant-ter-zee 2OC Peter de Vries ziet een duidelijk meerwaarde in de live firing. “Als Systeem Verantwoordelijk Officier bij de wapentechnische dienst heb ik al vertrouwen in de conditie en efAlle Hens | maart 2012

6

fectiviteit van ‘onze’ wapensystemen. Toch is het goed om met een oefening als deze dat vertrouwen te verifiëren. Bovendien is het een bevestiging voor de technisch specialisten dat zij goed met hun werk bezig zijn.” Gereedheidsstatus Hoewel Hr.Ms. De Ruyter momenteel de NAVO-operatie Active Endeavour uitvoert in de Middellandse Zee, is de staf onder leiding van commandeur Ben Bekkering constant op zoek naar mogelijkheden om te trainen. “We oefenen intensief met als belangrijkste doel het op peil houden van de gereedheidstatus. Daarnaast kijken we naar nieuwe tactieken, procedures en technieken om ze uit te proberen”, aldus de commandeur. “We grijpen daarvoor elke kans aan.” De commandant van Hr.Ms. De Ruyter, kapitein-luitenant-terzee Sebo Hofkamp bevestigt de toegevoegde waarde van de oefening: “Eerder gebeurden lanceringen al voordat een schip een missie inging, maar door financiële redenen als gevolg van de bezuinigingen is dit niet meer altijd mogelijk. Bovendien zijn de missies vandaag de dag talrijk. Neem bijvoorbeeld de wateren rond Somalië, waar inzet, afstand en logistiek een oefening als deze in de weg staan.” Daar komt volgens Hofkamp bij dat de lancering van de SM 2, die tot nu toe alleen op het fregat is gesimuleerd, iets is wat je als snelle reactiemacht van de NAVO (NATO Response Force) gedaan moet hebben. “En zoals het vandaag is gegaan, hebben we onszelf bewezen en het vertrouwen in elkaar en de apparatuur versterkt”, concludeert hij. In het artikel op p. 10 en 11 is te lezen hoe de bemanning van Hr.Ms. De Ruyter en de staf van SNMG1 zich bekwaamt in onderzeebootbestrijding tijdens de oefening Proud Manta.

Eervol transport voor patrouilleschip Holland

Terug op de Theems Patrouilleschip Holland heeft op 15 maart een trofee uit de Tweede Engelse Oorlog (1665-1667) afgeleverd bij het National Maritime Museum. Het reliek van het Engelse vlaggenschip HMS Royal Charles is voor een tentoonstelling tijdelijk weer op Engelse bodem. Kroonprins WillemAlexander en de Commandant Zeestrijdkrachten vice-admiraal Matthieu Borsboom woonden de overdracht bij. Tekst: Ingmar Kooman | Foto’s: Remco Schoonderwoert (AVDD) Nederlandse oorlogsschepen op de Engelse Theems, dat draagt een behoorlijke historische lading. Maar waar de Engelsen met een fort en ketting ten tijde van de Tocht naar Chatham (zie kader) niet in slaagden, lukt de dikke mist wel. Patrouilleschip Holland moet achter de Thames Barrier blijven. Het haalt een streep door de geplande rendez-vous op de Theems bij Greenwich. Is dit wat de Britten noemen devine intervention? Tentoonstelling Het is wel in lijn met de kwinkslagen die Britse en Nederlandse marinemensen al jaren onderling maken. Ooit gezworen vijanden, maar nu als bevriende maritieme naties bondgenoten en partners. De meest innovatieve aanwinst van de 7

Nederlandse vloot, patrouilleschip Holland, brengt met de hekversiering van de HMS Royal Charles een stukje high tech uit de zeventiende eeuw na 345 jaar terug op Engelse bodem. HMS Royal Charles was in haar tijd met 80 kanons immers Alle Hens | maart 2012

H ist o rie

H ist o rie

een tegenstander om te vrezen. Een grote tentoonstelling over de Theems in het National Maritime Museum is aanleiding voor de tijdelijke ‘verhuizing’ van het wapenschild van de Royal Charles. Het Rijksmuseum is verheugd dat de Koninklijke Marine zorg draagt voor het transport, vertelt conservator Jeroen van der Vliet. “De hekversiering (gemonteerd op

"Het doet mijn marinehart goed hier weer te zijn" het achterschip) van de Royal Charles is onze maritieme Nachtwacht. Zo’n pronkstuk uitlenen, doe je niet lichtzinnig. Maar bij de marine is het vervoer in goede handen.”

zijn”, zegt de Prins van Oranje. “In mijn marinetijd opereerden we op schepen van deze omvang met honderd man, hier kunnen ze het af met vijftig. Die vooruitgang vind ik heel mooi om te zien.” Voor hem is het de eerste kennismaking met de nieuwe generatie patrouilleschepen. Behalve de admiraal en de kroonprins krijgt de bemanning van de Holland nog heel wat meer gasten over de vloer. Parlementariërs, mensen uit de museumwereld, industriële partners en anderen laten zich wegwijs maken op de maritieme aanwinst. Sergeant Edwin Benschop: “Natuurlijk laten we graag ons nieuwe materieel zien. Ook al zijn we alweer maanden bezig met proefvaren, we zijn er nog steeds trots op. Dat we dat met een vracht als deze mogen doen, geeft het nog eens een extra betekenis.”

Voor kroonprins Willem-Alexander het de eerste kennismaking met de nieuwe generatie patrouilleschepen.

Marinehart De Holland past het museumvervoer in haar reeks van proefvaarten in. Voor de Engelse kust test het patrouilleschip ondermeer haar sensor-, wapen- en communicatiesystemen. Tussen alle beproevingen door is dit een mooie klus, zegt de eerste officier van de Holland luitenant-ter-zee 1 Joeri van Campo. “De Tocht naar Chatham is voor ons een mooi stukje maritieme historie. Het is heel eervol dat wij de spiegel nu tijdelijk gaan terugbrengen, daar is iedereen zich wel van bewust.” Het transport krijgt nog eens extra gewicht door de aanwezigheid van kroonprins Willem-Alexander en admiraal Borsboom. “Het doet mijn marinehart goed om hier weer te

Sparren Admiraal Borsboom onderstreept eveneens de symboliek van de tocht. “Met innovatie en creativiteit zijn we als zeevarende natie heel groot geworden. Dat hebben we laten zien bij Chatham en dat doen we nog steeds. Het hoort bij Nederland. De samenwerking binnen het maritieme cluster van Koninklijke Marine, kenniscentra en bedrijfsleven komt samen in dit prachtige platform.” De oversteek naar Greenwich is dan ook dé gelegenheid om de huidige stand van de Nederlandse maritieme techniek te tonen, geeft de admiraal aan. “We kunnen in Greenwich mooi laten zien waartoe de BV Nederland in staat is. Dat is civiel-militaire samenwerking, maar dan op een heel andere

manier. En inderdaad, het is ook historisch een heel mooie tocht. Ik zie er nu al naar uit om weer te sparren met mijn Engelse tegenhanger, de First Sea Lord admiraal Stanhope.” “Een historische sensatie”, zo bestempelt Wim Pijbes, directeur Rijksmuseum, de terugkeer van de Royal Charles in Greenwich. Daar draagt hij het wapenschild uiteindelijk over aan zijn collega van het National Maritime Museum. “Een uniek transport”, stelt Pijbes, “en dankzij het beschikbaar stellen van het nieuwste schip van onze marine is het des te meer een illustere gebeurtenis.” Al moet zijn Britse collega zich geen illusies maken, voegt de directeur daar lachend aan toe: “Het is slechts tijdelijk! De spiegelversiering komt straks gewoon weer terug naar het Rijksmuseum.” Heden en verleden komen samen op een oud strijdtoneel, de Theems. Een befaamd Engels vlaggenschip komt thuis op het nieuwe Nederlandse patrouilleschip. De overdracht van de spiegelversiering van de Royal Charles is weliswaar een tijdelijke, maar de vriendschap blijft.

De tentoonstelling Royal River: Power, Pageantry and the Thames in het National Maritime Museum in Greenwich loopt van 27 april tot 9 september. Meer informatie: www.rmg.co.uk/national-maritime-museum

De Medway Disaster, zo is de Tocht naar Chatham vereeuwigd in de Britse geschiedenisboekjes. Dat zegt genoeg over de impact van dit staaltje Nederlandse zeemanskunst. Gedurfd is de expeditie tijdens de Tweede Engelse Oorlog (1665-1667) zeker. Raadspensionaris Johan de Witt wil de Engelsen in eigen wateren een klap in het gezicht uitdelen. Onder bevel van admiraal Michiel de Ruyter (maar feitelijk geleid door De Witts broer Cornelis) steekt een vloot van de Republiek op 18 juni 1667 de Noordzee over. Doelwit zijn de Engelse oorlogsschepen die bij Chatham in het dok liggen. De Engelsen komen pas tot die conclusie als het al te laat is. Enkele tientallen Nederlandse schepen onder leiding van Willem Joseph Baron van Ghent varen op 19 juni aanvankelijk een eind de Theems op. De volgende dag keren ze echter om en zeilen ze de Medway op. Daar maken ze Fort Sheerness, dat de riviermonding bewaakt, met de grond gelijk. Dit is het eerste wapenfeit van het Korps Mariniers. Ook de ketting die de Engelsen bij Gillingham van oever tot oever hebben gespannen, blijkt geen serieus obstakel. De weg naar de Engelse vloot bij Chatham ligt daarmee open. De Ruyter laat 13 Engelse schepen vernietigen en neemt HMS Unity en het Engelse vlaggenschip HMS Royal Charles als trofeeën mee terug naar de Republiek. De maanden hierna doemt de Nederlandse vloot voor nagenoeg alle Engelse havens op. “By God, I think the Devil shits Dutchmen”, verzucht de Engelse vlootinspecteur sir William Batten. Deze psychologische oorlogsvoering draagt bij aan de snelle ondertekening van een voor de Republiek gunstig vredesverdrag. De Royal Charles ligt nog jaren voor anker bij de monding van het Haringvliet. In 1673 wordt het schip gesloopt. De hekversiering blijft daarentegen bewaard. In 1889 krijgt deze een ereplaats in het net geopende Rijksmuseum, tussen andere bewijzen van Hollands glorie. Met dank aan Alan Lemmers, Nederlands Instituut voor Militaire Historie.

De spiegelversiering uit het Rijksmuseum krijgen, behoort ook tot de sterkere staaltjes verhuiswerk. Foto: sgt Joyce Rutjes (AVDD)


De Tocht naar Chatham

8

9


o perati o n ee l

o perati o n ee l

Internationaal verband schaaft vaardigheden bij

Jacht op onderzeeboten

tijdens Proud Manta

Terwijl de schepen van de Standing NATO Maritime Group 1 de laatste voorraden aan boord nemen, vaart de onderzeeboot Nirefs stilletjes de haven van het Italiaanse Catania uit om op open zee de komst van de anderen ongezien af te wachten. Aan de onderzeebootbestrijdingsoefening Proud Manta doen vijf onderzeeboten, tien schepen en twintig vliegtuigen mee. Een internationaal samenspel dat de kennis en kunde in de jacht op onderzeeboten weer op peil brengt. Tekstbewerking: Maartje van der Maas | Foto’s: Gerben van Es (AVDD) De staf van de Standing NATO Maritime Group 1 (SNMG1) heeft tijdens Proud Manta de leiding over het kat- en muisspel tussen de eenheden op en boven water en de onderzeeboten. Commandeur Ben Bekkering legt uit waarom deze oefening uniek is. “Alle middelen die ingezet kunnen worden bij onderzeebootbestrijding doen mee en werken intensief samen. We koppelen er zelfs wetenschappers aan vast, die met nieuwe middelen zoals onderwaterrobots en snelle analyseapparatuur de jacht naar de onderzeeboten ondersteunen. Zo vergroot niet alleen de kennis en de vaardigheden van de ver-

schillende operators, maar verkennen we ook wegen om de toekomstige operator nog slagvaardiger te maken.” Vaardigheden onderhouden De marineschepen van de verschillende NAVO-landen voeren wereldwijd een grote diversiteit aan taken uit. Drugsonderscheppingen, de jacht op piraten of assistentie bij het tegengaan van illegale immigratie, houden schepen en planners druk bezig. Dit is echter werk dat ver afstaat van de klassieke marinetaken als oppervlaktebestrijding, luchtver-

Vliegtuigen en helikopters zijn de ogen en de oren van de vloot. Zij zien de onderzeeboten als eerste.

Het is belangrijk om de vaardigheden voor de jacht op onderzeeboten op peil te houden in de commandocentrale.

dediging en onderzeebootbestrijding. Bekkering: “Ik zie wereldwijd een uitbreiding van bepaalde soorten wapens. In het oog springt de ballistische raket, maar zeker ook de onderzeeboot. Vooral in landen rondom de Indische Oceaan en de Zuid-Chinese Zee neemt het aantal sterk toe. Onderzeeboten zijn uitermate geschikt om de vrije doorvaart op zee te dwarsbomen. Het is dus erg belangrijk om de vaardigheden tegen deze onzichtbare wapens te onderhouden.” De teamleider van de sonar, korporaal Roelof van der Vegt, aan boord van Hr.Ms. De Ruyter vertelt enthousiast over Proud Manta. “Zaken die we de laatste jaren vooral in de simulatoren hebben gezien, komen hier bij elkaar. Van patrouillevliegtuigen en helikopters tot gesleepte sonars, alles is aanwezig. Dat maakt deze oefening realistisch, uitdagend en vooral leuk.”

sluimerende onderzeebootbedreiging moet echter snel en tactisch gebeuren. Als Hr.Ms. De Ruyter de opdracht krijgt om tijdens een gevechtspauze olie te laden, schuift het schip een half uur later langszij de Rhön. Even later staat het tuigtussen de twee schepen en stroomt diesel met een snelheid van 600.000 liter per uur de tanks van het fregat in. Het Franse schip Jean de Vienne ligt dan al te wachten op haar beurt. Opeens stoot de scheepstoeter een aantal keer luid en de schepen draaien netjes naast elkaar. Navigatieofficier luitenant-ter-zee 2OC Mattijs van Gessel: “Tijdens het bevoorraden zijn zowel de tanker als het fregat erg kwetsbaar. We trainen ook tactische koersveranderingen terwijl de brandstof van het ene naar het andere schip over gaat. Daarnaast moeten we constant rekening houden met het acuut afbreken van de operatie vanwege een onderzeebootdreiging.”

“Zaken die we de laatste jaren vooral in de simulatoren hebben gezien, komen hier bij elkaar” Internationale samenwerking Speciaal voor Proud Manta is de staf van SNMG1 aangevuld met tien specialisten. Een team van zes marinemensen uit zes NAVO-landen stuurt de onderzeeboten aan. Het aantal nationaliteiten binnen de staf komt daarmee uit op elf. Dat onderstreept niet alleen het internationale karakter van de oefening, maar ook van het gehele maritieme optreden. Een van de Nederlandse specialisten is luitenant-ter-zee 1 Fred Douglas. Hij bracht het grootste deel van zijn loopbaan bij de Orions door en werkte de laatste jaren op maritiem vliegkamp De Kooy. Als maritieme luchtvaartexpert adviseert hij de staf over de inzet van de vliegtuigen. “De vliegtuigen en helikopters zijn de ogen en de oren van de vloot. Het is goed dat we door deelname aan deze oefening onze kennis en kunde enigszins op peil kunnen houden.” Tactische bevoorraden Ook het brugteam krijgt de nodige training voor de kiezen. Zoals bij alle operaties en oefeningen speelt de logistiek een belangrijke rol. Met het Duitse bevoorradingsschip Rhön in het verband, kunnen de schepen op zee olie laden en kunnen zo in het operationele spel blijven. Tanken onder een

Tijdens het bevoorraden is zowel de tanker als het fregat erg kwetsbaar voor onderzeeboten.


“Het is belangrijk dat we taken beoefenen die nu van ons gevraagd worden zoals bijvoorbeeld de jacht op piraten”, aldus Bekkering. “Maar omdat SNMG1 het speerpunt is van de snelle reactiemacht van de NAVO, de NATO Response Force, moeten we ook altijd voorbereid zijn op zaken waar ineens behoefte aan bestaat. Daarom is het belangrijk dat we al onze vaardigheden op peil houden en internationaal samenwerken.” Trots concludeert hij de geoefendheid in onderzeebootbestrijding in Proud Manta is bijgeschaafd. “Na vier dagen functioneert het schip en de staf als een solide geolied team. Daarin ligt de meerwaarde van SNMG1 en dat is een groot goed.”

10

11


o p l eidi n g

o p l eidi n g

De zes hadden een stage in het Caribisch gebied niet verwacht. (Foto: Peter Bijpost).

Meepraten Die leermomenten manifesteerden zich volgens de stagelopers vooral tijdens hun periode op de cutters. Socialer, minder hiërarchie en directe communicatie, zijn enkele trefwoorden die tijdens de eindpresentaties worden genoemd. “Bij de marine zijn meer commando’s”, aldus Oosterhoff, die aan boord van de Jaguar dobberend voor klein Curaçao haar officierstrepen kreeg uitgereikt. De assertiviteit van de Kustwachtmedewerkers viel op. “Iedereen mag meedenken en meepraten. Ze zeggen hier waar het op staat.” Ze voeren niet alleen aan boord van de cutters, maar keken ook mee op het Reddings- en Coordinatiecentrum (RCC) en Kustwachtsteunpunt Hato te Curaçao. “Het was interessant om eens de andere kant te zien”, vertelt Bouwmeester tijdens haar eindpresentatie. “We hebben tijdens onze VBI bij de Kustwacht veel verschillende dingen gedaan.” Zo mochten de jonge officieren meevliegen met de Dash 8, enkelen hingen in een reddingssling onder de AS355 helikopter en één van de stagiaires was zelfs leider aanvalsploeg in de calamiteitenorganisatie aan boord van de Poema. “Spannend en ontzettend leerzaam”, zegt luitenant-ter-zee Ben Visser daarover. “In plaats van op de brug kaarten in plotten, maakte ik onderdeel uit van een compleet aanvalsteam.”

Bedrijfsintroductie in het Caribisch gebied

Zeebenen kweken bij de Kustwacht Ze gingen alle zes voor een stage aan boord van één van de groot bovenwatereenheden van de marine. Ze belandden echter op de kleine cutters van de Kustwacht Caribisch gebied. Voor zes jonge zeeofficieren een ongebruikelijke bedrijfsintroductie met verrassende ervaringen. “Als je hier uitvaart is het gelijk serious business.” Tekst: Vanessa Strijbosch Van 31 januari tot en met 9 maart ruilden de zes het Koninklijk Instituut voor de Marine te Den Helder in voor een tropische stage achtduizend kilometer verderop. “Mijn armen gingen de lucht in toen ik het hoorde”, vertelt luitenant-terzee 3 Michel Troost enthousiast. Aan boord van de Kustwachtcutter Poema maakte hij bijzondere dingen mee.

"Daar sta je dan alleen op de brug, ‘volle kracht vooruit’ te praaien" Nabij Sint Maarten zette de cutter de achtervolging in op een van drugssmokkel verdacht bootje. “We gingen er in volle vaart op af”, vertelt Troost. “Het heeft uiteindelijk helaas niets opgeleverd, maar de actie had zeker een afschrikwekkende werking.” Luitenant-ter-zee 3 Thirza Oosterhoff maakte wel een boarding mee. Tests wezen uit dat er vermoedelijk Alle Hens | maart 2012

12

Grillige zee Naast de positieve en leerzame ervaringen die de jonge zeeofficieren opdeden, maakten ze ook kennis met de keerzijde mee van de soms grillige Caribische Zee. Visser: “Mijn eerste reis was meteen raak. We voeren van Curaçao naar Sint Maarten en terug. Een reis van in totaal 48 uur. Dat was flink zeebenen kweken. Een helse tocht waarin ik vaker boven de wc heb gehangen dan op de brug heb gestaan. Om in marinetermen te spreken: ik had de golden blancket meteen al in de tas!” Dat mocht de pret echter niet drukken. Ze spreken alle zes met evenveel enthousiasme over hun introductie bij de Kust-

drugs aan boord waren geweest, maar bij de controle werden ze niet meer aangetroffen. Ook de andere adelborsten maakten vrijwel dagelijks van dichtbij diverse acties van de Kustwacht mee. Van eenvoudige controles met proces-verbaal tot serieuze zaken. Op luitenant-ter-zee 3 Rik Van Klinken maakte de zoektocht naar een verdronken man indruk. “We hadden twee politieduikers aan boord, maar voor ik het wist, lag ik ook met een snorkelset in de golven te zoeken. Later vertelde ze me dat in dat gebied regelmatig haaien rondzwemmen.” Wisselwerking De stage van de zeeofficieren heet in volledige termen een voorbereidende bedrijfsintroductie (VBI). Het is de eerste echte praktijkervaring die ze opdoen in het vierde jaar van hun opleiding. Het is gebruikelijk dat deze introductie bij een marine-eenheid plaatsvindt. Echter, vanwege een tekort

aan beschikbare plaatsen is uitgeweken naar de Kustwacht Caribisch gebied. Tot tevredenheid van de Plaatsvervangend Directeur Kustwacht, Hans Schreuder: “De marine en de kustwacht werken veel samen, maar zijn ook zeer verschillende organisaties. Het was de eerste keer dat wij marineofficieren in opleiding ontvingen. Ik denk dat er een positieve wisselwerking heeft plaatsgevonden die een andere mindset bij beide partijen heeft opgeleverd. We hebben van elkaar geleerd.”

SGTADBZ Floris van der Sluijs bestuurt de bijboot van de cutter.

wacht. “We zijn direct in het diepe gegooid”, zegt sergeant adelborst Floris van der Sluijs, die gemotiveerd terugkijkt op zijn VBI. “We mochten veel zelf doen. Dat gaf een kick. Daar sta je dan op de brug ‘volle kracht vooruit beide’ te praaien.” Met de Panter heeft luitenant-ter-zee 3 Rik van Klinken zelf mogen ontmeren en sleepnaderingen uitvoeren. “Het is best makkelijk manoeuvreren met een cutter”, zegt hij relativerend, maar wel met een zichtbare glinstering van enthousiasme in zijn ogen. Eerste wachtofficier van de Jaguar Steven Braaf is ook aanwezig bij de eindpresentatie van de adelborsten. Hij spreekt namens de vaste bemanning van de cutter als hij het heeft over een ‘zeer positieve ervaring van beide kanten’. Na afloop reikt hij hen een badge van de Jaguar uit. “We hebben veel samen meegemaakt, zegt Braaf terwijl hij de badge op het marine boordtenue plakt. “Nu horen jullie er echt bij.”

Kustwacht Caribisch gebied De Kustwacht voor het Koninkrijk der Nederlanden in het Caribisch gebied is een civiele maritieme organisatie belast met handhavingstaken en dienstverlenende taken. De Kustwacht is een samenwerkingsverband tussen Curaçao, Aruba, Sint Maarten en Nederland. De organisatie wordt geleid vanuit Curaçao: daar bevindt zich het Reddings- en Coördinatiecentrum, de staf en directie. De Kustwacht opereert vanuit vier steunpunten: Aruba, Sint Maarten, Curaçao en Hato-Curaçao.

LTZ Michel Troost vaart met de Poema Curaçao binnen.

13


R e o rga n isatie

re o rga n isatie

Op zoek naar maximale synergie

“We moeten van elkaar leren”

Voor meer actuele informatie rondom de inrichting van het materieellogistieke gedeelte van de Directie Materiele Instandhouding kunt u terecht op de reorganisatiepagina op het intranet. U kunt ook inloggen op www. yammer.nl en Pieter van Noort volgen.

“De relatie tussen het Marinebedrijf en de marine was altijd al heel sterk”, concludeert Pieter van Noort. Nu het onderhoudsbedrijf van de Defensie Materieel Organisatie is overgaan naar het Commando Zeestrijdkrachten, vindt er een fusie plaats tussen beide bedrijven. Van Noort is projectleider van het materieellogistieke gedeelte van de reorganisatie die uit deze fusie vloeit. De samensmelting heeft als gevolg dat er dubbele functies verdwijnen. “Daarom lopen we deze reorganisatie heel zorgvuldig en in goede samenspraak met de medezeggenschap aan.”

Tekst: Pieter van Noort & Maartje van der Maas | Foto’s: Archief

Pieter van Noort is actief op het interne netwerk Yammer. Dit netwerk, dat veel op het openbare Facebook lijkt, is gesloten voor buitenstaanders en enkel toegankelijk met een mindef e-mailadres. Dit maakt het een uitstekend medium om boodschappen over de vorderingen van de reorganisatie in het materieellogistieke domein te plaatsen. Regelmatig verschijnt er een nieuwe boodschap van Van Noort op de site. Dit geeft de transparantie aan van de manier waarop de reorganisatie wordt vormgegeven.

Pieter van Noort is projectleider materieellogistiek bij de vorming van de nieuwe Directie Materiele Instandhouding.

Dubbelingen “Dat het Marinebedrijf van de Defensie Materieel Organisatie (DMO) weer bij het CZSK is gekomen, heeft nogal wat gevolgen”, aldus de projectleider. “Hierdoor kan op materieellogistiek domein efficiënter gewerkt worden. De koppelvlakken tussen beide organisaties verdwijnen en een aantal tussenstations zijn niet meer nodig.” Bij de fusie tussen beide bedrijven is men op zoek gegaan naar maximale synergie en een logische indeling van technieken en productgroepen. “Dus geen dubbelingen meer.” De samensmelting tussen twee bedrijven levert een aardig ingewikkelde reorganisatie op. Van Noort ziet zich echter met meerdere uitdagingen geconfronteerd. Een van de deelopdrachten na het verschijnen van de beleidsbrief op 8 april 2011 is de vorming van een nieuwe Directie Materiële Instandhouding (DMI). De oude Directie Ondersteuning vervalt en de DMI komt


14

daarvoor in de plaats. Van Noort heeft van projecteurdirecteur commandeur Kees Boelema Robertus de verantwoordelijkheid gekregen over de inrichting van het materieellogistieke gedeelte van deze nieuwe directie. “Daarnaast is de invoering van het Defensiebrede SAP in volle gang en is de numerus fixus een grote voorwaarde om rekening mee te houden.” De projectleider heeft in zijn domein drie werkgroepen die zich hiermee bezighouden “Instandhoudingscapaciteiten, ketenlogistiek en wapensysteemmanagement/ bestuur. Rekening houdend met alle voorwaarden en ontwikkelingen en in nauw samenspraak met de medezeggenschap kijken ze naar de inrichting van de materieellogistieke organisatie van de nieuwe DMI.” Logische structuur “Voor het project materieellogistiek nemen zowel collega’s van het Marinebedrijf als van het CZSK deel in de werkgroepen. Ook daarbij is de medezeggenschap goed vertegenwoordigd”, geeft Van Noort aan. “Belangrijk onderdeel in dit proces is het leren van elkaars organisatiedelen: ‘waarom zijn de dingen zoals ze zijn?’”. Dat ‘leren’ is essentieel voor het creëren van efficiënte en begrijpelijke oplossingen. “Zoals eerder aangegeven willen we een herkenbare en logische structuur inrichten. Door zaken enkelvoudig te beleggen, creëren we meer samenwerkingsvoordeel en effectiviteit. Ook kijken we naar een goede verdeling van kennis en kunde en een logische indeling van schaarse capaciteiten.” De projectleider legt uit dat deze nieuwe materieellogistieke structuur maximaal moet aansluiten bij de behoefte van het operationele domein. “Eigenlijk willen we dat de operationele eenheden hier zo min mogelijk van merken. Zij moeten kunnen rekenen op dezelfde ondersteuning die ze altijd al kregen. Dat geldt overigens voor alle onderdelen aan wie we diensten leveren, dus net zo goed de landmach, de lucht-

Dhr. Perry Visje en zijn collega AOOWDE Richard Herben.

Voorzitter DMC-werkgroep DMI Perry Visje

macht en de afdeling projecten en verwerven van de DMO.” De nieuwe DMI wordt een lean and mean-organisatie met een goed doordachte indeling. Maar, concludeert Van Noort: “Deze nieuwe directie komt voort uit een reorganisatie die aansluit op een bezuiniging. Er moet geld bespaard worden en dubbele afdelingen verdwijnen. Dat afscheid is helaas definitief.” Onrust Dat deze ingrijpende ontwikkelingen zorgen op de werkvloer veroorzaken, begrijpt Van Noort goed. “Het zal nog wel even duren voordat we heel duidelijk kunnen zeggen wat deze reorganisatie nu precies betekent voor iedere afdeling en iedere werknemers afzonderlijk. We werken echter wel hard om alles zo snel mogelijk helder te krijgen. Op mijn Yammer-account probeer ik aan te geven wat de vorderingen in het proces zijn. Daarnaast houden we de lijnmanagers goed op de hoogte. Ik heb al aangegeven dat de medezeggenschap stevig in de reorganisatieplannen betrokken is. Dat geldt zowel voor de medezeggenschap vanuit het Marinebedrijf als vanuit het CZSK. We zijn hierin zo transparant mogelijk.” 15

De transparantie in de vormgeving van de nieuwe organisatie wordt onderschreven door voorzitter van de medezeggenschapswerkgroep Perry Visje. “We worden bij elke stap in het proces betrokken en zijn continu op de hoogte van de vorderingen. Zoals Pieter van Noort vertelt is de reorganisatieprojectgroep bezig met het ontwerp van een logisch model voor het materieellogistieke gedeelte van de nieuwe Directie Materiële Instandhouding.” Visje geeft aan dat het goed is dat de medezeggenschap meteen betrokken is aan de voorkant van dit proces. “Dat model is aan nogal wat randvoorwaarden gebonden. Denk hierbij aan de ondersteuning van het softwaresysteem SAP, financiële budgetten en de overgebleven kennis en kunde bij het personeel na de toepassing van de Numerus Fixus. Het in de zeer nabije toekomst ontslaan van personeel moet ons inziens dan ook voorkomen worden. Als medezeggenschap willen we beletten dat er straks op papier een goede organisatie staat, die in de praktijk niet zal werken omdat aan de randvoorwaarden niet wordt voldaan.” Hierbij zit de medezeggenschap op een lijn met de projectleider en de projectdirecteur. “De insteek van alle partijen is dat we een zuivere organisatie neerzetten waar we als Commando Zeestrijdkrachten nog heel wat jaar mee verder kunnen.”


o perati o n ee l

o perati o n ee l

120mm Mortiercompagnie nog één keer in actie

Afscheid met een knal

Twee dagen lang regenen afgevuurde granaten neer op de uitgestrekte vlakte. Tijdens joint fire exercise ‘Operatie Cobra’ traint de wegbezuinigde 120mm Mortiercompagnie vol verve op de Engelse Salisbury Plain. Het is de laatste keer. Gloeiende ‘lopen’, geraakte doelen en trotse gezichten zorgen voor een waardig afscheid. Tekst: Wouter Helders | Foto’s: Joyce Rutjes (AVDD) De zon schijnt over de glooiende grasvlakten. In het hoge gras schiet een fazant voorbij. Een eenzaam vogeltje zeilt fluitend door de lucht. “Ready!” Plots valt de natuur stil. “Fire!” Vuur brakend spugen de drie mortieren de 120mm granaten uit. Donderslagen rollen over de heuvels en door de dalen. De granaten kiezen het luchtruim en verdwijnen uit zicht. Een wolk kruitdamp waait over de opstellingen. Zestien seconden later volgen de explosies. Spierpijn “Die eerste klap was geweldig”, roept marinier 1 Leon Werners. “Ik voelde hem tot in mijn botten.” “De luchtdruk, de schok, het kruit in je neus,” vult zijn collega marinier Antwan Hoornveld enthousiast aan. “En dan te bedenken dat we nu met de lichtste lading schieten.” De twee jonge mariniers kijken elkaar veel betekenend aan. Ongeduldig wachten ze op de volgende schietorder voor mortier nr. 1. De twee behoren tot de laatste lichting ‘bedienaars’ die onder de vleugels van

Wedstrijd “De 120mm mortieren wegen 17, 8 kilo. Met een grote lading kunnen we vijftien rook, licht of brisantgranaten per minuut over een afstand van 8,1 kilometer schieten.” Met zijn drie jaar ervaring is marinier 1 Donny van der Zeeuw een ‘veteraan’ binnen de eenheid en kent hij het wapen van binnen en buiten. Hij werkt als richter bij mortier nr. 3, één van de drie stuks mortieren die gebroederlijk in stelling staan op de uitgestrekte vlakten van Salisbury. Op bevel van de stukscommandant, een korporaal, zorgt hij samen met een hulprichter dat de schietbuis van zijn mortier in de juiste richting en onder de juiste hoek staat afgesteld. Hij is trots op zijn werk. “Het is een wedstrijd. De stuksbemanning die het snelst weet te richten, laden en vuren, troeft de rest af. En de verliezers?” Hij kijkt veelzeggend naar mortier nr.1 en nr. 2. “Die lopen rondjes na de oefening.” Lifesavers De mortieropstelling staat natuurlijk niet op zichzelf. Vanuit een observatiepost een paar kilometer van de opstelling verwijderd zijn kapitein der mariniers Franco Achtien en zijn Fire Support Team (FST) druk in de weer. Battery commander majoor der mariniers Emanuel Thomeer heeft zojuist een doel in het veld aangewezen en het bevel mark and destroy gegeven. Bijgestaan met snufjes als de Raven, een laser-target-marker, warmtekijkers en high-tech verrekijkers speuren Achtien en zijn team het terrein af en geven informatie door aan de Commando Post. “Wij zijn lifesavers”, vertelt de kapitein. “Doordat wij in het voorterrein de vijand observeren en

Het ‘richten’ en ‘laden’ van een mortier is uiterst secuur werk.


het Korps Mariniers zijn opgeleid. Het is hun eerste en laatste oefening met 120mm mortieren binnen het korps. Werners is opgeleid tot lader. Hoornveld tot munitiewerker. “Best zwaar die mortieren,” grinnikt hij terwijl hij het zweet van zijn voorhoofd veegt. “Morgen heb ik vast spierpijn.”

16

Foto boven: De granaten regenen neer op gecalculeerde wijze neer op de uitgestrekte Salisbury Plain. Foto rechts: De 17,8 kilo wegende ganaat wordt met hoge snelheid uit de schietbuis geperst.

coördinaten doorgeven kan accuraat lucht- en vuursteun gegeven worden voor de grondtroepen. Door tijdig vijandelijke stellingen en verdedigingswerken te vernietigen, worden op de grond levens van onze troepen gered. ” Gouden greep “De FST’s zijn tijdens eerdere missies een gouden greep gebleken”, beaamt luitenant-kolonel der mariniers Ronald Poetiray, commandant Amfibisch Gevechtssteunbataljon. Het behoud en de toekomstige uitbreiding van de FST’s valt dan ook in goede aarde en verzacht de pijn van de opgeheven 120mm Mortiercompagnie enigszins. “Het is jammer dat we de mortiereenheid verliezen”, vertelt Poetiray,. “Ik had graag eigen vuursteuncapaciteit voor het Korps behouden maar onoverkomelijk is het verlies niet. De samenwerking met de Landmacht en het toekomstige aanvragen van hun vuursteuncapaciteit gaat ongetwijfeld goed (zie kader).” Ook ‘veteraan’ Van der Zeeuw vindt het jammer dat de mortieren bij het Korps Mariniers verdwijnen. “Ze zijn betrouwbaar. Er waren zelden storingen.” Toch is hij niet in een mineurstemming. Net als de andere mannen van 120mm Mortiercompagnie doet hij zijn stinkende best om tijdens de laatste oefening met ‘hun mortier’ het onderste uit de kan te halen. Al is het maar om de laatste onderlinge wedstrijd tussen de ‘stuksbemanningen’ te winnen. Aan het einde van de eerste dag is één ding duidelijk: de ‘groentjes’ werken hard, maar kunnen niet tegen de ‘veteranen’ opboksen. Ervaring wint het van leergierigheid. Van der Zeeuw wrijft tevreden zich in de handen. “Die wedstrijd winnen we. De buit is binnen.” 17

De 120 mm Mortiercompagnie, de zwaarste vuursteuneenheid van het Korps Mariniers, is niet meer. Met zes ceremoniële schoten over de Salisbury Plain is op 21 maart 2012 een einde gekomen aan de in 1988 opgerichte compagnie. Brigade-generaal der mariniers Rob Verkerk: “Dit is geen vrolijke gebeurtenis. Vandaag sluiten we een belangrijk hoofdstuk af voor het Korps”, begint de generaal. “Deze eenheid was verregaand geïntegreerd met de Britten. Het heeft een voortrekkersrol gespeeld.” Ook historisch betekent de eenheid veel voor het Korps. Tijdens haar bijna kwarteeuw durende bestaan werd de compagnie bij verschillende oefeningen en ernstmissies ingezet. Het grootste wapenfeit van de eenheid is de inzet bij Mount Igman in Bosnië. Samen met de Britten en Fransen bestookten de Nederlanders vanaf deze berg in 1995 de Bosnische Serviërs die Sarajevo belegerden. Het was de eerste gevechtsinzet van het Korps Mariniers sinds 1962. Hoewel de Fire Support Teams en Joint Fire Cells behouden blijven, levert het Korps Mariniers door het verlies van de 120mm Mortiercompagnie een deel van de eigen vuursteuncapaciteit in. Een deel van het personeel zal worden ondergebracht bij een ‘paarse’ vuursteuneenheid die in Single Service Management (SSM) wordt ondergebracht bij de Landmacht. Als andere krijgsmachtsonderdelen vuursteuncapaciteit nodig hebben, moeten ze deze bij de Landmacht ‘aanvragen’. “Ik heb vertrouwen in de toekomstige samenwerking. We hebben elkaar nodig”, licht generaal Verkerk toe. “Zonder vuursteun ben je op het moderne gevechtsveld nergens.”

Brigade-generaal Rob Verkerk spreekt de mannen van 120mm Mortiercompagnie toe.


o perati o n ee l

o perati o n ee l

Praktijkles in stoffig Kunduz

Daarom is het goed om af en toe van taken te wisselen. Waarbij we onze beveiligingstaak natuurlijk niet uit het oog verliezen. Het gevoel dat we écht samen de Afghaanse politie trainen, is de afgelopen maanden zeker gegroeid.”

Mariniers meer dan alleen beveiliger Een groep oefenagenten van de Afghan Uniformed Police luistert aandachtig naar de les First Aid. Wat de jonge marinier zegt, wordt door een tolk vertaald. Even verderop demonstreert zijn collega hoe je een verdachte in de boeien slaat. De 140 mariniers gaan mee naar Kunduz als beveiliging voor hun marechausseecollega’s, maar ook zullen de mannen worden ingezet als hulptrainer. Tekst: Marlous de Ridder | Foto’s: Jaap Spieker

"Iedereen heeft respect voor elkaars functie en achtergrond" Respect In en rond het oefendorp Marnehuizen krijgen de zes POMLT’s van de PTG flink wat voor de kiezen. Samen met hun enablers, zoals genisten en verbindelaars, en een groep oefenagenten van de Afghaanse politiemacht nemen ze alle what if scenario’s door. Van Improvised Explosive Devices (IED’s) en lastige burgers tot media en suiciders, het zou zomaar tot gevaarlijke situaties kunnen leiden tijdens verplaatsingen en patrouilles. In zulke gevallen moet sergeant der mariniers Dennis zorgen dat zijn POMLT weer veilig op de base terugkeert. Een verantwoordelijkheid die hij zeer serieus neemt. “Zonder mijn toestemming komt niemand het voertuig uit.” In één van de lokalen is Dennis bezig met de voorbereiding. Morgen staat een rit van het POMLT naar het kamp van de Afghan National Army (ANA) op de planning. Aan de wand hangt een luchtfoto van de locatie. Route, tijdstippen, doel van het bezoek en mogelijke dreiging. Niets wordt aan het toeval overgelaten. “De KMar weet heel goed dat wij er zijn voor hun veiligheid. Er zijn nog steeds grote verschillen tussen ons en de marechaussee, maar iedereen heeft respect voor elkaars functie en achtergrond”, oordeelt de ervaren sergeant.

(AVDD)

De mariniers verliezen hun beveiligingstaak niet uit het oog.

Hier, in het Groningse oefendorp Marnehuizen, mogen ze nog fouten maken, maar over ruim een maand moeten de zes Police Operational Mentoring Liaison Teams (POMLT´s) alle procedures tot in de details kennen. Dan geven ze praktijkles in het stoffige Kunduz. Lag de focus van het opwerktraject van de derde lichting Police Training Group (PTG) de eerste maanden vooral op teambuilden, mindset en basisvaardigheden. Tijdens de integratieoefening van de Police Operational Mentoring Liaison Teams (POMLT’s) begin maart draait het om de ‘blauwe’ opdracht: het lesgeven en mentoren. Met rollenspellen en realistische scenario’s worden de tweekleurige teams zo goed mogelijk voorbereid op hun politietrainingsmissie naar de Noord-Afghaanse provincie. Centrale opdracht voor het Korps Mariniers: het veilig houden van de situatie en het be-

geleiden van de marechaussees tijdens de praktijklessen van de Advanced Patrolman Training Course buiten de poort. Afwisseling Naast de marechaussees trainen de mariniers de Afghanen ook. Iets wat opperwachtmeester Norbert alleen maar aanmoedigt: “Bepaalde ‘tactische’ lessen zoals kaart en kompas en het inrichten van een vehicle checkpoint kunnen de mariniers prima door de mariniers geven. Wij proberen ze daarom nu al zoveel mogelijk bij het lesgeven te betrekken en de expertise uit de hele groep te halen.” “Voor ons is het een mooie afwisseling”, vult sergeant der mariniers Wiebe aan. “Veel van de beveiliging zal statisch zijn, terwijl wij als mariniers gewend zijn te bewegen in een hoog geweldspectrum.

Taken

“Het gevoel dat mariniers en marechaussees samen de Afghaanse politie trainen, is de afgelopen maanden zeker gegroeid.”

Gewapende taxi Het overgrote deel van mariniers is afkomstig van de 22e Infanteriecompagnie. De overwegend jonge mariniers uit Doorn hebben geen Uruzgan ervaring en staan er blanco in. “Een voordeel”, meent compagniescommandant majoor der mariniers Willem. Klaagde de vorige rotaties nog wel eens over verveling, dat zal onder zijn mensen niet zo’n vaart lopen. Ze weten immers niet hoe het dáár was. Willem: “De eerste keer lang van huis, een andere cultuur, het werken met Afghanen. Ze doen een bak aan ervaring op.” De kruisbestuiving die nu binnen de POMLT’s plaatsvindt, moedigt de straks plaatsvervangend commandant POMLT-compagnie daarom alleen maar aan. “Variatie in het takenpakket zorgt niet alleen voor een extra stukje uitdaging. Ook komt het de alertheid ten goede. We zijn meer dan een gewapende taxi.” Alle Hens | maart 2012

18

Voor de POMLT’s en de staf van de PTG-3 zit het opwerktraject er bijna op. Wat rest is een stafoefening en een NAVO certificering in Frankrijk. Tijdens die twee weken durende cursus bij de Franse gendarmerieschool in Saint Astier leren de mariniers en marechaussees meer over internationale wetten van het Police Training-werk. “De wil om samen wat van de politietrainingsmissie te maken, is er zeker”, besluit Willem. “Ook deze week heb ik weer een stijgende leercurve gezien. Dat wij de eerste periode zo hebben ingestoken op teambuilding werpt nu zijn vruchten af. Op het groene gebied hebben wij de marechausseecollega’s echt onder arm genomen. Ze dachten dat wij ze zouden afbeulen, maar vraag ze nu naar het beroemde ‘bankje’ (de start van de sportlessen, red.) in Doorn en de KMar zal positief reageren.”

19

De Koninklijke Marechaussee heeft twee hoofdtaken in Kunduz: Het trainen van Afghaanse agenten ‘binnen de poort’ op het politietrainingscentrum net buiten Kamp Kunduz. Deze achtweekse Basic Patrolman course vormt het fundament voor de aanvullende praktijktraining buiten de poort van de Police Operational Mentoring Liaison Teams. Het trainen van Afghaanse agenten buiten de poort door de Police Operational Mentoring Liaison Teams, bestaande uit leden van de Koninklijke Marechaussee en militaire begeleiders van het Korps Mariniers. De zes POMLT’s zijn verantwoordelijk voor de 420 uur durende praktijkcursus Advanced Patrolman Training Course. De Afghanen worden onder meer getraind in het opzetten van controleposten en het uitvoeren van voertuiginspecties. De cursus is opgebouwd uit drie zuilen: beveiliging, openbare orde en opsporing. Ieder POMLT bestaat uit vijf marechaussees, negen mariniers en een algemeen militair verpleegkundige. Half maart werd bekend dat de POMLT’s ook politieagenten in het district Khanabad gaan opleiden en trainen.


Ijskoude training Van 6 februari tot 9 maart heeft het Tweede Mariniersbataljon van het Korps Mariniers onder toeziend oog van het Kenniscentrum Militaire Optreden onder Extreme Omstandigheden hun koudweerskills getraind in Noord-Noorwegen. Daarbij waren ook eenheden van het Amfibisch Gevechtssteunbataljon en het Logistieke Bataljon, het Korps Commandotroepen en de Luchtmobiele Brigade van de landmacht en de Engelse Royal Marines. Uit praktijkervaring blijkt dat als de mariniers de wintertraining doorstaan, ze in elk ander theater beter opereren. Vaardigheden en drills moeten wel goed uitgevoerd worden want fouten worden meteen afgestraft door de kou. Na de wintertraining zijn de mariniers in het Noorden gebleven voor de grote internationale NAVO-oefening Cold Response. Foto: Cees Baardman


20

21


OPLEIDING

OPLEIDING

Onderwijs op universitair niveau

Bereisd op pad met bachelorbul De accreditatie van de opleidingen van de Faculteit Militaire Wetenschappen van de Nederlandse Defensie Academie heeft enige tijd geduurd. Op 26 maart heeft minister van Defensie Hans Hillen op het Koninklijk Instituut voor de Marine de eerste civiel erkende diploma’s uitgereikt. Hiermee verzorgt Defensie onderwijs op universitair niveau en stuurt zijn studenten bereisd het loopbaanpad op met een bachelorbul. Tekst: Maartje van der Maas | Foto’s: Rob van Eerden, Gerben van Es (AVDD)

Sinds het ontstaan van de Nederlandse Defensie Academie (NLDA) in 2005 wordt er binnen de Faculteit Militaire Wetenschappen lesgegeven volgens de bachelor-masterstructuur, ook wel bekend als bama. Deze algemeen erkende onderwijsstructuur werd in 1999 met het verdrag van Bologna in het leven geroepen. 29 Verschillende landen maakten toen afspraken om in Europa tot een meer uniform systeem van hoger onderwijs te komen. Hoewel de NLDA aan deze structuur voldeed, mocht de academie tot voor kort nog geen civiel erkende diploma’s uitreiken.

De groep afgestudeerde bachelors poseren voor het Koninklijk Instituut voor de Marine.

Positief advies Commandeur Jelle Snoeks is waarnemend commandant van de NLDA en heeft de ontwikkelingen de afgelopen jaren van dichtbij meegemaakt. Hij legt uit waarom de accreditatie van de bacheloropleidingen Krijgswetenschappen, Militaire Systemen & Technologie en Militaire Bedrijfswetenschappen

van de Faculteit Militaire Wetenschappen zoveel voeten in de aarde heeft gehad. “Een onafhankelijke commissie moet positief advies geven over de kwaliteit en wetenschappelijke status van het onderwijs. De studies moeten aan strenge eisen voldoen en zijn sinds 2008 ieder afzonderlijk gevisiteerd. De commissie neemt dan niet alleen de colleges voor de studenten onder de loep, maar bekijkt onder andere ook of de organisatie voldoende autonoom is en er wetenschappelijk onderzoek wordt gedaan.”

rechtspersoon om wetenschappelijke diploma’s uit te reiken. Sinds eind december 2011 zijn de drie opleidingen geaccrediteerd en dus civiel erkend. “Het heeft weliswaar een tijdje geduurd maar ik ben erg blij en trots dat we nu kunnen zeggen dat we op universitair niveau onderwijzen op de NLDA.” Minister van Defensie Hans Hillen en professor Maarten van Rossum, decaan van de Faculteit Militaire Wetenschappen, treden aan voor de ceremonie.

De tweede uitdaging lag volgens Snoeks in het feit dat het bestuur van de opleidingen in een onafhankelijke stichting moest worden ondergebracht. Daar waren de Algemene Rekenkamer, de landsadvocaat, een aantal verschillende ministeries en het parlement bij betrokken.” Met terugwerkende kracht, vanaf 1 september 2011, is de Stichting Wetenschappelijk Onderwijs en Onderzoek NLDA een aangewezen

LTZ2 Chris Elings ontvangt zijn bachelorbul van minister van Defensie Hans Hillen.

Terugwerkende kracht De net gediplomeerde officier beschikt nu over een diploma dat door internationale universiteiten wordt erkend. De vraag rijst of dit geldt voor alle studenten die vanaf 2005 zijn ingestroomd in een van de wetenschappelijke opleidingen van de NLDA. Het antwoord is nee. “De officieren die een positief gevisiteerde opleiding hebben gevolgd, maar zijn afgestudeerd vóór de accreditatie van de drie studierichtingen ontvangen helaas geen bachelordiploma. Ook niet met terugwerkende kracht”, aldus Snoeks. “Maar ze krijgen wel een brief waarin staat dat hun opleiding positief gevisiteerd en op een latere datum geaccrediteerd is.” Drie pijlers Naast de erkenning voor het wetenschappelijk onderwijs is er nog meer veranderd sinds de oprichting van de academie in 2005. Dat wordt geïllustreerd door de cadetten in gevechtstenue die op het Koninklijk Instituut voor de Marine (KIM) rondlopen of de adelborsten in donkerblauw boordtenue die zijn terug te vinden op de Koninklijke Militaire Academie (KMA) in Breda. Snoeks legt uit dat je op het KIM nog steeds wordt klaargestoomd tot officier bij de marine. “Het fundament van de opleiding is de vorming. We kweken hier het karakter dat nodig is om als officier goed te kunnen functioneren.

“We geven nu op universitair niveau onderwijs op de Nederlandse Defensie Academie” Dat werkt continu door, ook in de drie pijlers waarop de opleiding gebaseerd is. In het maritiem-militaire gedeelte worden de adelborsten voorbereid op het leven en werken aan boord van een oorlogsschip. De vaktechnische opleiding is een afwisseling tussen praktijk en theorie en geeft de studenten de juiste grondslag om straks in het veld of aan boord de Alle Hens | maart 2012

22

23

eerste functie te kunnen vervullen. De derde pijler is het wetenschappelijk onderwijs, waarbij de cursisten de drie eerder genoemde afstudeerrichtingenrichtingen kunnen volgen. De Faculteit Militaire Wetenschappen heeft twee vestigingen: Den Helder en Breda. Krijgswetenschappen en Militaire Bedrijfswetenschappen worden in Breda gedoceerd. Voor de variant Militaire Systemen & Technieken komen de studenten naar de faculteit in Den Helder. Dat verklaart het gevechtstenue op ons terrein.” De keuze om de technische variant in Den Helder te onderrichten, is een logische volgens Snoeks. Van oudsher was het KIM namelijk al een meer technisch gerichte opleiding. “Dankzij de diverse onderzoeksinstituten en onderhoudsbedrijven groeit de stad bovendien uit tot een kenniscentrum voor voornamelijk maritieme onderhoudstechniek”, aldus de commandeur. “Een goede opleiding die samenwerkt met deze instanties en kan bijdragen aan technisch onderzoek past natuurlijk helemaal in dat plaatje. Het KIM en de Faculteit Militaire Wetenschappen staan midden in Den Helder. We werken dus graag samen met organisaties hier in de Noordkop.” De commandeur hoopt met dit hoogwaardige onderwijs een grote diversiteit aan studenten vanuit het hele land naar de NLDA en voor goed technisch onderwijs naar de Kop van Noord-Holland te trekken. “De bachelorbul is een prima start van een loopbaan bij een zeer divers bedrijf.”

Op 16 maart heeft KTZ drs. Kees Turnhout de functie van commandant opleidingen KIM overgenomen van KTZ Peter De Boer. In zijn toespraak geeft hij aan enthousiast aan deze functie te beginnen. “Een functie op de brug tussen verleden en toekomst, een functie op het raakvlak van de wetenschap en de Koninklijke Marine, en een functie midden in het maritieme hart van Den Helder.” Hij refereert ook aan de accreditatie van de opleidingen. “De wetenschappelijke erkenning zal ervoor zorgen dat het wetenschappelijk onderzoek op de NLDA steviger kan bijdragen aan de kennis en innovatiedoelstellingen van Defensie.” Voor het KIM ziet hij kansen in de toenemende civiel-militaire samenwerking binnen het Nederlandse Maritieme Cluster. Dat cluster brengt maritieme opleidingen, onderzoek en ondernemerschap dichter bij elkaar. Hij geeft aan dat op het KIM de wetenschappelijke opleiding en de vorming tot officier binnen de krijgsmacht hand in hand gaan. “U bouwt hier niet alleen aan uw eigen toekomst, maar ook aan die Defensie waarbinnen uw kennis en leiderschap in de toekomst hard benodigd is.” Zijn voorganger KTZ Peter de Boer verlaat de dienst na een gevarieerde loopbaan met veel varende plaatsingen van 37 jaar.


a c htergr o n d

a c htergr o n d

Nieuw concept voor maritime counter-IED

Geïmproviseerde bommen op zee Bij de term IED denk je al gauw aan bermbommen in Afghanistan. Ook de marine heeft echter meer en meer te maken met de Improvised Exlosive Devices. Zo hebben bijvoorbeeld Afrikaanse piraten het geïmproviseerde explosief ontdekt als goedkoop en effectief middel. Ook voor de kust van Libië werd op geïmproviseerde wijze gebruik gemaakt van ‘bommen’. Om de ontwikkelingen van de makers van IED’s voor te blijven, is er een nieuw concept, dat op 6 maart werd gedemonstreerd, moet de ontwikkelingen voor blijven. Tekst: Joost Ploegmakers | Foto’s: Eric Vorstenbosch (AVDD)

“Het doel is mensenlevens te redden”, zegt kapitein der mariniers Anton van den Berg. Samen met luitenant-ter-zee 1 Jurriën van Kasteren schreef hij een nieuw concept om counter-IED in te bedden bij het Commando Zeestrijdkrachten. Van den Berg: “We merken een toename van het gebruik van IED’s bij onder meer de anti-piraterijmissies. Ons concept is echter niet alleen gericht op piraten, het is toepasbaar op het gehele spectrum van het maritieme optreden.” Praktijk Een demonstratie in Den Helder op het terrein van de Defensie Duikschool laat het concept in de praktijk zien. Eenheden van maritieme special forces, scheepsboardingteam, het very shallow water duikteam, de explosieven opruimingsdienst en Defensie Helikopter Commando aan deelnemen dragen daar zorg voor. De toeschouwers zijn afkomstig van de operationele commando’s en een vijfkoppige delegatie van de NAVO. “Nederland heeft een prominente rol binnen de NAVO op maritiem gebied. In de NAVO-doctrines staat echter nog niets eenduidigs over maritime counter-IED. Dus toen ze lucht kregen van waar Jurriën en ik mee bezig zijn, liet men direct interesse blijken”, zegt kapitein Van den Berg met enige trots. Nieuwe zakken Zelf noemen de bescheiden samenstellers van het counterIED-concept het ‘oude wijn in nieuwe zakken’. “We doen eigenlijk niet heel veel nieuws”, zegt Van den Berg. “Maar het is

Foto rechts: Van den Berg en Van Kasteren schreven een nieuw concept om Counter-IED in te bedden bij het Commando Zeestrijdkrachten.


24

Bewijsmateriaal verzamelen zodat justitie de piraat kan vervolgen, is heel belangrijk.

Je kan niet zomaar een deur intrappen, er is een kans dat daarachter een explosief is geprepareerd.

belangrijk om onze huidige manier van optreden vast te leggen en te borgen, zodat we onze mensen nog beter te kunnen voorbereiden op dit vlak.” In de basis gaat het om omgaan met IED-dreiging bij alle vormen van operaties van de Koninklijke Marine. In een schip, in of op het water, bij amfibische of ‘groene’ taken: het concept is overal op toe te passen. Van den Berg: “We spraken altijd van het boardingteam als we het hadden over degenen die als eerste aan boord gaan bij een gekaapt schip. Maar ook zij moeten steeds meer rekening houden met IED’s als ze een ruimte binnengaan. Ze

“We merken een toename van het gebruik van IED’s bij onder meer de anti-piraterijmissies” kunnen niet zomaar een deur intrappen. Er is een kans dat daarachter een explosief is geprepareerd. Daarom noemen we het maritime searchteam apart, als onderdeel van het boardingteam. In ieder searchteam moet een specialist zitten die weet waar het gevaar van een IED dreigt. Die explosieve expertise moet daarom geborgd worden binnen het CZSK.” 25

De demonstratie begint met een groep maritieme special forces die op het dak van de Thetis landen.

Fast rope De demonstratie in de marinehaven in Den Helder begint spectaculair. Een groep maritieme special forces landt via een fast rope uit een heli op het dak van het trainingsschip Thetis. In korte tijd wordt een dek lager korte metten gemaakt met de piraten. Zodra het sein wordt gegeven dat het schip onder controle is, komt het maritime intermediate search team aan boord. Minutieus doorzoeken zij het schip. Van den Berg: “Het veiligstellen van forensisch bewijs is een ander belangrijk element van ons concept. Bewijsmateriaal verzamelen zodat justitie de piraat kan vervolgen, is niet genoeg. We moeten ook aan onszelf denken. We kunnen als marine bijvoorbeeld gebruik maken van het level 2 forensisch laboratorium in Amersfoort.” Bij de demo verzamelt het maritime intermediate searchteam (gevormd door vlootpersoneel) alles wat interessant kan zijn. Documenten, paspoorten, een mobiele telefoon, wapens en IED componenten: alles wordt meegenomen. Van een omgekomen piraat worden vingerafdrukken genomen. Complete IED’s worden niet aangetroffen. Maar dat is niet belangrijk voor het verhaal van het nieuwe concept. “Het gaat er juist om hoe je diverse specialisten samen laat werken voor een specifieke maritieme taak”, aldus Van den Berg. Alle Hens | maart 2012

a c htergr o n d

a c htergr o n d

Internationale samenwerking plaatst marine in de wereld

Singapore | Nederland mag Singapore gebruiken voor de opslag van munitie, wapens en materieel van Vessel Protection Detachments (VPD’s). De inzet van de VPD’s vraagt veel voorbereiding. Zo moeten vergunningen worden aangevraagd voor het transport van wapens en munitie naar de havens van vertrek. Dit kost tijd en gaat ten koste van de flexibiliteit. CZSK: “Door materieel op strategische plaatsen op te slaan, wordt het traject aanzienlijk versneld en de inzetbaarheid van onze VPD’s vergroot.” Namens minister Hans Hillen tekende C-ZSK in Singapore ook een overeenkomst voor het gebruik van de militaire luchtmachtbasis Lebar voor de invoer van deze spullen.

Banden aanhalen met Indonesische marine Jakarta en Surabaya | Tijdens een gesprek met de vlootvoogd admiraal Soeparno heeft C-ZSK de banden met de Indonesische vloot verstevigd. Hij sprak over de ondersteuning die de Koninklijke Marine kan bieden bij de professionalisering van de Indonesische zeestrijdkrachten, onder andere op het gebied van opleidingen. In een later onderhoud met de commandanten van de oostelijke en westelijke vloot sprak hij over de verdieping van de reeds bestaande banden door de uitwisseling van ervaringen. De kranslegging op het ereveld Kembang Kuning en de ontmoeting met overlevenden en nabestaanden van de Slag in de Javazee was een indrukwekkende gebeurtenis. Verder bracht hij een bezoek aan het voormalige Nederlandse fregat Hr. Ms. Van Nes, in dienst van 1967 tot 1988.

04-05 | 03

Handtekening onder belangrijke overeenkomst

01-02 | 03

29 | 02

Verdieping met Vietnamese marine Marinehoofdkwartier Hai Phong | Defensieminister Hans Hillen bracht vorig jaar september een bezoek aan Vietnam ter verdieping van de relatie tussen beide landen op het gebied van watermanagement, scheepsbouw, landbouw en defensie. Hij tekende toen een overeenkomst (Memorandum of Understanding) met de Vietnamese minister van Defensie, om de defensie- en maritieme samenwerking te vervolgen. C-ZSK bracht als vervolg daarop dit bezoek. Hij sprak met zijn Vietnamese collega, admiraal Nguyen van Hien. “Vooral op het gebied van hydrografie en navigatie willen we meer gaan samenwerken. Ook spraken we over de uitdagingen van veiligheid op en vanuit zee.”

Bezoek van admiraal Vysotskiy Den Helder | Tijdens een driedaags bezoek aan Den Helder, Amsterdam en Vlissingen heeft de Russische admiraal Vladimir Sergeyevich Vysotskiy kennis gemaakt met de operationele eenheden van de Koninklijke Marine en bedrijven gespecialiseerd in scheepsonderhoud.

16 | 03

“Onze rijke maritieme historie is de basis voor eeuwenoude banden met vele landen in de wereld. Die gemeenschappelijke geschiedenis gecombineerd met onze operationele prestaties en de continue innovatie maakt ons nog steeds een interessante partner voor internationale samenwerking.” Vice-admiraal Matthieu Borsboom.

07-08-09 | 03

Marinetraditie en innovatie gaan hand in hand Industrie aan boord van de Holland Londen | De Slag bij de Medway in 1667 is een markant gegeven in onze historische band met het Verenigd Koninkrijk. Op 15 maart is de toen buitgemaakte spiegel van de Royal Charles in bruikleen gegeven aan het National Maritime Museum te Greenwich. Dit was een goede gelegenheid voor de Koninklijke Marine en het Nederlands Maritiem Cluster zich samen met de stichting Nederlandse Industrie voor Defensie en Veiligheid (NIDV) te presenteren aan boord van de Holland. De presentatie richtte zich op buitenlandse krijgsmachten en industrieën, in het bijzonder de Royal Navy en de Engelse maritieme industrie. De unieke samenwerking tussen de ontwerpers van Defensie, de Nederlandse onderzoeksinstituten zoals MARIN en TNO, en de Nederlandse

Het bezoek bevestigt de historische vriendschapsbanden tussen beide marines die teruggaan tot de overwintering op Nova Zembla (Barentsz en Heemskerck, 1596) en bezoeken van tsaar Peter de Grote aan de Nederlanden (in 1697). Deze laatste bezocht ons land om kennis te vergaren over Nederlandse scheepsbouw, op basis waarvan hij de Russische oorlogsvloot opbouwde. Het jaar 2013 is het vriendschapsjaar Rusland - Nederland. In aanloop daar naartoe doorlopen beide landen een gemeenschappelijk actieprogramma met als aandachtsvelden onder andere economie, handel, defensie, vredeshandhaving en veiligheid. Daarnaast opereren beide marines in de antipiraterijmissies en oefenen ze samen in de onderzeebootontsnappingsoefeningen Bold Monarch en Dynamic Monarch.

Een lijn die de Koninklijke Marine graag wil voortzetten en uitbouwen. “Tijdens het bezoek heeft de Russische marinecommandant aangegeven dat hij graag een structurele overlegvorm tussen de marines ziet waarin verder wordt gesproken over gezamenlijk oefenen en opereren. Dat is een belangrijke stap in de wederzijdse betrekkingen”.


26

27

maritieme industrie komt goed tot zijn recht in het ontwerp en de inrichting van de patrouilleschepen. Veel bedrijven die direct of indirect betrokken zijn geweest bij het ontwerp en de bouw van deze schepen waren daarom aan boord en lieten zien welke nieuwe en vernieuwende producten Nederlandse bedrijven kunnen leveren. Niet alleen grote bedrijven als Damen Schelde, Thales en Imtech, maar ook kleinere bedrijven uit het midden- en kleinbedrijf waren aanwezig. De aanwezige gasten waren onder de indruk van het innovatieve en creatieve vermogen van de Nederlandse maritieme industrie. “Een vermogen dat versterkt door de kennis van de onderzoeksinstituten en de vernieuwingsdrang van de Koninklijke Marine, leidt tot unieke schepen.”

“Nederland is een klein land met een rijke maritieme historie. Met toen en nu een wereldwijd maritiem handelsbelang. Daarbij hoort een innovatieve marine die professioneel opereert daar waar nodig is: in een wereld zonder grenzen. Daarmee zijn wij een zeer gewilde samenwerkingspartner.”


E ve n e m e n t

E ve n e m e n t

Een modern maritiem evenement

Marinedagen 2.0: samen slagvaardig

Toegevoegd hoofd afdeling communicatie, majoor der mariniers Peter de Vreng vult hem aan. “De Koninklijke Marine staat midden in de maatschappij. We werken niet alleen met elkaar hard samen om ons operationele product te leveren, maar ook met verschillende andere instanties in Nederland. Denk daarbij aan de overige krijgsmachtdelen of opleidingsinstituten en het bedrijfsleven. Om dat aspect te benadrukken, is het centrale thema ‘samen slagvaardig’ gekozen. Op de Marinedagen zijn onze partners en meer Nederlandse organisaties met een maritieme inslag te zien.” Alle Hens | maart 2012

28

Ook het centrale thema komt zo duidelijk uit de verf. De Vreng: “Bij de nationale taken ziet de bezoeker hoe de marine samenwerkt op het gebied van kustwachttaken, explosievenen mijnenopruiming en terrorismebestrijding. Op het front

N

“We willen juist laten zien wààrom het werk dat wij doen belangrijk is voor de samenleving”

Groter evenemententerrein Deze twee aspecten hebben als gevolg dat de Marinedagen op een totaal andere manier gestalte krijgen. “Ten eerste wordt het evenemententerrein veel groter”, aldus Verschoor. “Zowel de mijnendienst als het Marinebedrijf zijn erbij getrokken.” Daarnaast is het onderverdeeld in clusters. “Daarin worden vier onderwerpen benadrukt: nationale taken, internationale missies, kennis en innovatie en maritiem onderhoud en ondersteuning. De mariniers die voorgaande edities bijvoorbeeld aanwezig waren in één groot compound, zullen nu verspreid te zien zijn over de verschillende clusters. Bij nationale taken tonen zij wat zij doen op het gebied van nationale terrorismebestrijding. Lopen de bezoekers door naar de internationale missies, zien ze daar de werkzaamheden van de mariniers aan boord van de schepen en in Afghanistan. Bij kennis en innovatie presenteert de marine zich als maritiem kennis- en expertise centrum. Hier komen opleidingen en nieuw materieel aan bod en in het laatste cluster bekijkt de gast het onderhoud van verschillende scheeps- en wapensystemen.” Deze opdeling heeft ook gevolgen voor de demonstraties. “Er zijn niet langer twee grote demonstratieblokken per dag. In elk cluster vinden kleinere presentaties plaats, die van toepassing zijn op het onderwerp van dat cluster. De dagen worden wel steeds afgesloten met een grote, alles overkoepelende demonstratie.”

ME

Hoofd bureau evenementen en coördinatie, luitenant-ter-zee 2OC Rob Verschoor legt uit waarom ze voor een nieuwe opzet van de Marinedagen kozen. “Het evenement had veelal voornamelijk dezelfde materiële focus. Hierdoor lag de nadruk wat ons betreft teveel op welke middelen we in huis hebben. We willen juist laten zien wààrom het werk dat wij als Koninklijke Marine doen zo belangrijk is voor de samenleving. Daarom benadrukken we komende zomer wat we met onze middelen allemaal kunnen en doen. Het nut en de noodzaak van onze organisatie komt duidelijker naar voren.”

S

A

De Koninklijke Marine is een moderne en vernieuwende organisatie. Wie echter de afgelopen tien jaar trouw bezoeker was van de Marinedagen, werd in Den Helder getrakteerd op hetzelfde spectaculaire maar hoofdzakelijk op materieel gericht programma. Tijd voor innovatie! Bureau coördinatie en evenementen en de stafafdeling communicatie sloegen de handen in elkaar. ‘Samen slagvaardig’ kozen zij een overkoepelend thema en ontwierpen een modern maritiem evenement. Tekst: Maartje van der Maas | Illustraties: AVDD

SLAGVAARDIG

MARINEDAGEN DEN HELDER • 7 • 8 • JULI 2012

Social Media De moderne Marinedagen vragen ook om een moderne manier van communiceren met het publiek. Communicatieadviseur, luitenant-ter-zee 2OC Astrid Talma-van Dam, vertelt dat social media een grote rol zullen spelen tijdens het evenement. “Tijdens de Uitmarkt in Den Helder op 13 april gaat de website van de Marinedagen live. Daarnaast komt er een Facebook-pagina en zullen we tijdens de dagen actief twitteren om het publiek op de hoogte te houden van de verschillende activiteiten. Overigens worden de traditionele flyers, posters en programmaboekjes ook gewoon gedrukt, zodat alle bezoekers hun weg kunnen vinden op het evenemententerrein.” Het evenement wordt daarnaast ook ingekort. Talmavan Dam vervolgt: “In plaats van drie dagen, is het nu twee dagen. Op zaterdag en zondag is het publiek van harte welkom op de marinehaven om een kijkje te nemen achter de schermen.” De traditionele veteranendag vindt op de vrijdag voorafgaande aan de marinedagen plaats. Is het dan totale vernieuwing wat de klok slaat? “Nee”, antwoordt sergeant-majoor Steven Verweij van bureau coördinatie en evenementen. “Een groot aantal vaste waarden is behouden. Zo is er nog steeds ruimte voor oud-marineschepen, historische verenigingen en veteranengezelschappen. De trouwe bezoeker van de Marinedagen zal zich zeker nog herkennen in het evenement, maar we hopen dat hij met een verbrede blik weer naar huis gaat. ”

van de internationale missies spreken opvarenden over de samenwerking tussen de vloot, het Korps Mariniers, de overige krijgsmachtdelen en de interactie met de koopvaardij. Bij kennis en innovatie staan stands van de OKM-scholen en van opleidingsinstituten zoals de Regionale Opleidingscentra (ROC) of industrie zoals Imtech of Thales die veel apparatuur samen met ons ontwerpen. Op onderhoudsgebied en ondersteuning tonen partnerbedrijven hoe zij de marine samenwerken.”

Bureau coördinatie en evenementen en de afdeling communicatie concluderen dat de versie 2.0 van de Marinedagen komende zomer uitkomt. De voorbereidingen zijn al sinds de afgelopen editie gaande. “Goed beproefde oude waarden blijven behouden, maar het was tijd voor een andere focus. Zo wordt het evenement weer een goede afspiegeling van onze organisatie en waar zij voor staat.”

De verschillende clusters krijgen een kleurcode en een logo. Hierdoor is het voor de bezoeker duidelijk waar hij zich bevindt en welk onderwerp benadrukt wordt. Verschoor grapt: “Je loopt eigenlijk van wereld naar wereld, net zoals in Disneyland.” Dan serieuzer: “Wanneer de mensen alle clusters bezocht hebben, is hun beeld over de Koninklijke Marine, haar werknemers en haar partners compleet.” 29


pers o n ee l

pers o n ee l

Yes, we can!

Gewonde mariniers gaan sportieve strijd aan Meer dan driehonderd gewonde, geblesseerde of invalide geraakte mariniers, veteranen en militairen uit zeven NAVO-landen leverden tijdens de Marine Corps Trials een sportieve strijd bij het wounded warrior bataljon in California. Nederland werd op de onderdelen boogschieten en zwemmen vertegenwoordigd door de mariniers 1 Gerben Hartmann, Erik van den Elzen en Kasper Voerman. Hoewel zij geen eremetaal mee naar huis namen, leerden ze wel dat ze ondanks hun handicap still in the fight zijn. Tekstsamenstelling: Maartje van der Maas | Foto’s: Mike Shields Twee jaar geleden reed het voertuig waarin marinier 1 algemeen Erik van den Elzen zat op een bermbom in Afghanistan. Naast verschillende andere verwondingen, hield hij een verbrijzeld hielbeen over aan deze laffe aanslag. Een blessure waar hij veel last van ondervindt. Na meer dan tien operaties gaat het echter steeds beter met hem. Van den Elzen was altijd een fanatiek sporter. Hardlopen, speedmarsen, survival runs, hindernisbanen, zwemmen en fietsen beoefende hij met veel plezier. “De prognose is nu dat ik het sporten deels weer kan oppakken, maar niet op mijn oude niveau. Door mijn verbrijzelde hielbeen heb ik veel pijn in mijn voet en ben ik beperkt in mijn bewegingen. Springen en hardlopen zit er voorlopig niet in.” In de Verenigde Staten leerde hij dat er nog genoeg mogelijkheden zijn op sportief gebied. “Ik ervoer een enorm gevoel van verbondenheid met de gehandicapte collega’s uit andere landen. De sfeer was positief en open. Door de goede voorzieningen lag de nadruk eigenlijk helemaal niet op de lichamelijke beperkingen die iedereen had.”

De drie mariniers werkten tijdens tijdens het boogschieten ook aan hun concentratievermogen.

Het team is klaar voor de zwemwedstrijden.


Geen obstakel De trials staan dan ook in het teken van de onbegrensde mogelijkheden. Er wordt alles aan gedaan om de deelnemers kennis te laten maken met verschillende sporten. Het evenement bestaat uit individuele en teamcompetities in zitvolleybal, rolstoelbasketbal, zwemmen, fietsen, schieten, boogschieten en atletiek. Hierbij vormt geen enkele handicap een obstakel. Blind, doof, geamputeerd of verlamd, voor alles is een oplossing waardoor iedere sport voor elke deelnemer toegankelijk is. Zowel Hartmann, Van den Elzen als Voerman hadden geen ervaring in het boogschieten. Ook met het wedstrijdzwemmen hadden Voerman en Hartmann nog niet eerder kennis gemaakt. Voorafgaand aan de wedstrijden volgden de mariniers een strak trainingsprogramma van een week onder leiding van Amerikaanse Olympische atleten. “Onder hen enkele wereldkampioenen”, vertelt Van den Elzen. “Zij zetten zich geheel vrijwillig voor ons in. Ze betaalden zelfs hun eigen vliegtickets.” De organisatie voorzag de sporters van op maat gemaakte uitrusting. “Wat dat

30

betreft pakten de Amerikanen echt uit, ik voelde me daardoor erg welkom.” Sowieso is de aandacht voor de Marine Corps Trials erg groot in de Verenigde Staten. En groot aantal VIP’s uit nationale en internationale militaire organisaties bezocht het evenement. Er was aandacht vanuit de nationale politiek en ook kwam er veel hulp vanuit de burgergemeenschap. Naast alle financiële hulp, waren er dagelijks tientallen vrijwilligers op de been om de activiteiten te organiseren. Van den Elzen vindt het heel bijzonder. “De Amerikanen waren ons erg dankbaar. Ze hebben ons herhaaldelijk bedankt voor het offer dat we voor hen en onze gesneuvelde collega’s hebben gebracht.” Gezonde concurrentie De drie mariniers kregen zeven dagen intensieve zwemtraining van Olympisch en wereldkampioene Sheila Taormina en haar team. Met name coach Missy Kuck, medaillehoudster van de Iron-Man Australië, dreef hen tot het uiterste om de vijftig meter vrije slag zo snel mogelijk af te laten leggen. Daarnaast trainde het team van de hoofdcoach John Fuller van het United States Marine Corps (USMC) de drie in het handboogschieten. Ze werden dus niet alleen fysiek flink uitgedaagd, ook hun concentratievermogen werd danig op de proef gesteld. Hoewel van den Elzen de meeste zwemervaring had en de favoriet was op dit onderdeel, ontdekte Hartmann na enkele dagen ook zijn aanleg voor de zwemsport. In zeven dagen wist hij zijn techniek en daarmee zijn snelheid aanzienlijk te verbeteren. Binnen het Nederlandse team ontstond een gezonde concurrentie. Op de dag van de competitie wierp die training zijn vruchten af. Hartmann eindigde als beste Nederlander op de 16e plaats. Van de Elzen bemachtigde de 19e plaats. Ook Voerman verbeterde zijn persoonlijk re-

cord en eindigde op de 24e plaats. De zwemcompetitie werd afgesloten met de 4 x 50 meter vrije slag estafette in de vrije klasse. Het Nederlands-Canadese team miste hierbij net het eremetaal en eindigde op de vierde plaats. De competitie handboogschieten was eveneens van hoog niveau en leverde net geen medailles op. Voerman won het echter wel van zijn twee collega’s. Van den Elzen voelt zich een van de gelukkigen die naar het prestigieuze sportevenement werd gezonden. “Een ontzettend bijzondere, indrukwekkende, maar vooral ook leuke ervaring”, blikt hij terug. Hij is geïnspireerd door de instelling van zijn lotgenoten. Volgend schooljaar start hij een hbo-studie maatschappelijk werk en dienstverlening. “Van nature wil ik graag wat voor anderen betekenen. Als marinier gaat dat niet meer lukken, maar ik vind straks vast een nieuwe functie, waarin ik me nuttig kan maken voor de maatschappij.”

De jaarlijkse Marine Corps Trials maken deel uit van het wounded warriors reconditioning (WWR) programma. Dat programma heeft als doel het herstel van de gewonde en zieke mariniers te bevorderen door mogelijkheden voor hen te creëren om het lichaam aan te sterken en zelfvertrouwen verder op te bouwen. Het WWR levert niet-medische zorg aan gewonde en zieke mariniers en militairen van de vloot en hun familieleden om hen te assisteren bij de terugkeer in dienst of bij de overstap naar een baan buiten defensie.

Marinier 1 Erik van den Elzen vond de Marine Corps Trials een bijzonder indrukwekkende ervaring.

De trials staan in het teken van de onbegrensde mogelijkheden.

31


sp o rt

13 – 14|04

Ronde van Aruba In de nacht van vrijdag 13 op zaterdag 14 april vindt de 20ste editie van de ‘Ronde van Aruba’ plaats. De 75-kilometer lange route start bij het watersportcentrum van de marinierskazerne Savaneta via San Nicolas naar het anker bij de ingang van Seroe Colorado. Vervolgens gaan de lopers via de noordkust tot aan California Lighthouse. Vanaf deze locatie loopt de route over verharde wegen terug naar de kazerne. De finish is bij het watersportcentrum van de kazerne. Met een deel van de opbrengst worden diverse sportmaterialen aangeschaft om het bewegingsonderwijs voor kinderen te stimuleren. Inschrijven kan als individuele loper, tweepersoonsteam en vierpersoonsteam. In teamverband wordt de wedstrijd in estafettevorm afgelegd. Alle teams moeten zelf zorgen voor begeleidend 4x4 voertuig. Voor de individuele loper kan de organisatie een begeleidend voertuig met chauffeur ter beschikking stellen. Inschrijven bij [email protected].

l o gb o ek

Ondanks de sterke concurrentie van ruim honderd kandidaten op de verschillende disciplines sleepten de marinedeelnemers twintig medailles in de wacht. MARN 1 Patrick Dieteren in het bijzonder heeft een ijzersterke prestatie neergezet. Hij stond ingeschreven voor vier disciplines: 50m rugcrawl, 100m rugcrawl, estafette 4x50m vrije slag en de estafette 8x25m vrije slag. Op de 100m rugcrawl en de estafette 4x50m vrij behaalde hij goud en de estafette 8x25m vrij zilver. Op de 50m rugcrawl werd Dieteren qua tijd eerste, echter door een foutief uitgevoerd keerpunt werd hij helaas gediskwalificeerd.

Ook SGTLDA Patricia Ladru zette een opmerkelijke prestatie neer. Op de 50 en 100 meter behaalde zij een gouden medaille. Op de 200 meter vrije slag zwom zij naar een zilveren medaille.

Uitslagen: Heren Adelborsten | 1: ADBM E. Franssen 2: ADBM B. Janssen | 3. ADBM W. Ruedisulj Dames Adelborsten | 1: ADB K. van Houten 2: ADB I. Nieuwenhuis | 3: ADB S. Voute Heren Senioren | 1: LTZ2OC H. Elbertsen 2: SMJRMARNALG J. Driessen | 3: MARN1ALG Jordan Pineda Heren Veteranen 1 | 1: T. Tinga 2: D. Hajos | 3: SMJRALG A. Sleutel Heren Veteranen 2 | 1: H. Bader 2: H. Mijnals | 3: SMJRWDE K. Bisdonk Heren Open klasse | 1: K. de Beurs 2: KLTZ A. Vergroesen | 3: D. van Schooneveld Dames Open klasse | 1: SGTODOPS N. Nelemans | 2: S. Varenbrink | 3: WMSTR M. Stroop 07|02

NMK Volleybal

2012

2012

19|03

Rectificatie’s

Battleship

Vertrek Hr.Ms. Van Amstel

Ten onrechte wordt in de Alle deadline?? Hens februari de indruk gewekt dat patiënten die zich niet afmelden voor een afspraak bij de ziekenboeg een boete krijgen. Dit is geen formeel beleid binnen de Koninklijke Marine.

Op 12 april vindt aan boord van Hr.Ms. Rotterdam de première van de film Battleship plaats. Voor meer informatie over de film: www.battleshipfilm.nl. Vanaf 19 april in de bioscoop. FROM HASBRO THE COMPANY THAT BROUGHT YOU

T R A N S F O R M E R S FROM THE DIRECTOR OF

H A N C O C K TAY L O R

ALEXANDER

KITSCH

SKARSGÅRD

LIAM

RIHANNA

NEESON

De aankondiging voor de OD-landdag was verkeerd gedateerd. Deze dag vindt op 11 april plaats in plaats van 11 mei. THE BATTLE FOR EARTH BEGINS AT SEA

19 APRIL IN DE BIOSCOOP W W W. B A T T L E S H I P F I L M . N L

© 2012 UNIVERSAL STUDIOS

“ B AT T L E S H I P ” T M A N D © H A S B R O

Met het vertrek van Hr.Ms. Van Amstel zet de Koninklijke Marine voor de eerste keer een Nederlandse M-fregat in voor de antipiraterij-operatie Atalanta. Operatie Atalanta is een door de Europese Unie geleide missie en richt zich op het terugdringen van piraterij voor de kust van Somalië. Belangrijkste taken van de EU taakgroep zijn het beschermen van kwetsbare scheepvaart in de Golf van Aden, het verstoren van piraterij en de Indische Oceaan en het escorteren van schepen varend voor het World Food Program. Het fregat is tijdens de missie uitgerust met een Westland Lynx Helikopter en een enhanced boarding team van mariniers.

Banner Battleship © 2012 Universal Studios. All rights reserved. Ten onrechte is bij de reünie van Hr.Ms. Dolfijn op 03|10 een verkeerd boegnummer en een verkeerde foto terecht gekomen. Het boegnummer van de Dolfijn was S808.

2012

Mud Masters 2012

Dit kampioenschap werd gehouden in de sporthal op het KIM. Voor het eerst werd het dames- en herentoernooi op een dag samengevoegd. 1: Ratjetoe DMO | 2: Nalatig = De Kooi en Erfprins | 3: Mix-Grill = CDC/DVD 2012

Marinemuseum het leukste uitje van Noord-Holland

07|03

MK Basketbal Het kampioenschap werd gehouden in de sporthallen op het FSP Nieuwe Haven. Vier teams streden om de titel. Vanwege het beperkte aantal wisselspelers is er een halve competitie gespeeld. Uitslag: | 1: Alles op Paul | 2: OC Amfib | 3: Fryslân Bôppe | 4: Maybrit’s Angels

07|03

NMK zwemmen Het CZSK werd tijdens dit kampioenschap door dertien zwemmers vertegenwoordigd. Alle Hens | maart 2012

22|02

KIM-Cross 2012 De cross vond plaats bij een tempratuur van zeven graden en een stevige wind. Het parcours liep over verharde schelpenpaden door de duinen. Er zat een steile beklimming om op het strand te komen, een aantal kilometers door de heuvels en daarna een ruiterpad. Het laatste stuk liep weer over het strand om vervolgens de eindsprint tot de finish in te zetten. Tussen de deelnemers zaten lopers uit het hele land, van de Kop van Noord-Holland tot aan Doorn. De VOKIM, commandeur Snoeks, gaf op ludieke wijze met een saluutkanon het startschot. De in traditionele kledij gestoken kanonploeg ‘Westerloo’ stond hem daarin bij. 32

11|04

Veteranen Badmintontoernooi 2012 Dit toernooi wordt gehouden in de sporthal van FSP Nieuwe Haven. De partijen worden in dubbelspel gespeeld, waarbij de spelers tijdens iedere partij aan een andere partner worden gekoppeld. Gedurende de partijen wordt live muziek gespeeld. Inschrijven via: Karel Mouthaan, 0223-635180 of [email protected]/ Harry v/d Brink, 0223532398 of [email protected] of Judith v. Boeghem, 0223-643527 of [email protected]. Het toernooi begint om 09.00 uur en zal tot 16.00 uur duren.

In januari heeft de ANWB haar leden gevraagd hun favoriete uitje te nomineren. In Noord-Holland kwam het Marinemuseum zeer positief uit de bus waardoor het museum een van de 10 genomineerden is om deze onderscheiding te winnen. U kunt van het Marinemuseum de winnaar maken door tot 15 april te stemmen op www.landvananwb.nl.

Op prive-initiafief vanuit het Korps Mariniers vindt op 6 oktober de Mud Master Obstacle Run plaats op het terrein Groene Weelde in Haarlemmermeer. Mud Masters daagt jou uit om je grenzen te verleggen op een avontuurlijke hindernisbaan van 12 kilometer. Heb jij genoeg pit voor een parcours vol militaire hindernissen, prikkeldraad, water, een piramideberg en.... modder? Grijp dan je kans en maak deel uit van deze ultieme test in kameraadschap, fysiek én mentaal doorzettingsvermogen. Na de finish wacht een welverdiende Finish Party met (live) muziek om je prestatie met alle andere Mud Masters te vieren! Mud Masters steunt het Revalidatiefonds en moedigt teams van (militaire) revalidatiecentra aan om mee te doen. Kijk op www.mudmasters.nl, like op Facebook: mudmastersnl of volg op twitter @mudmasters2012. 33

09|03

Marinedetachement Groningen opgericht

Sinds enkele decennia beschikt de Koninklijke Marine weer over een eenheid met de naam Groningen. In dit geval is het geen marine schip – deze is nu nog in het bezit van scheepsbouwer Damen – maar een marinedetachement. Het is meer dan dertig jaar geleden dat de laatste eenheid met de naam Groningen, de B-klasse jager Hr.Ms. Groningen (D813), uit dienst werd gesteld. Deze onderzeebootjager van de Frieslandklasse vervulde haar taken van 1956 tot 1981 waarna zij werd verkocht aan Peru. In tegenstelling tot de 280 opvarenden aan boord van de voormalige Hr.Ms. Groningen, telt het marinedetachement iets meer dan 50 bemanningsleden. >> Alle Hens | maart 2012

l o gb o ek

l o gb o ek

06|03

>> Het marinedetachement Groningen vormt de toekomstige bemanning van de, eveneens toekomstige, Hr.Ms. Groningen (P843). Op dit moment ligt het schip op een scheepswerf in Galati (Roemenië) waar het afgebouwd wordt. Over enkelen maanden zal het schip door de bemanning van de Zeeland (P841) worden overgevaren naar Vlissingen voor verdere afbouw.

Zierikzee zet zieke Owen in het zonnetje Het goede doel van Hr.Ms. Zierikzee, de stichting Owen, is in het leven geroepen om het leven van Owen Laponder te verbeteren. Al vroeg in zijn jonge leven werd bij Owen leukemie vastgesteld. Het behandelen van deze ziekte is een langdurig en kostbaar proces.

07|03

Laatste paal voor nieuwe generatie vaarsimulator Op het Koninklijk Instituut voor de Marine is de laatste paal geslagen van de futuristische Ships Handling Simulator (SHS). De SHS geldt als vervanging voor de brugsimulator waarin marinebemanningen al sinds 1992 hun training volgen. De oude simulator was niet meer geschikt voor de nieuwe generatie schepen. De SHS bestaat uit twee scheepsbruggen met 360 graden zicht rondom en vier scheepsbruggen met 120 graden zicht. Deze zes bruggen kunnen ook aan elkaar gekoppeld worden. Alle technische systemen aan boord zijn geïntegreerd, waardoor de navigator op de brug constant op de hoogte is van de status ervan. Daarnaast wordt het manoeuvreergedrag van alle scheepstypen van de Koninklijke Marine perfect gesimuleerd in de SHS. Scheepsbemanningen kunnen zich zo goed voorbereiden op operaties zoals

bijvoorbeeld de antipiraterijmissies nabij Somalië. Dat is meteen de grootste kracht van de SHS. Training op deze uitgebreide simulator zorgt voor een aanzienlijke kostenbesparing op vaaruren op zee. Daarnaast is de SHS constant beschikbaar wat een respectabele tijdswinst oplevert in voorbereiding op missies. Slechts op twee andere plekken in Nederland (Terschelling en Rotterdam) staat een dergelijk geavanceerde simulator. Die simuleren echter niet de scheepstypen van de Koninklijke Marine. De SHS geeft het maritieme onderwijs in Den Helder hiermee een nieuwe impuls.

07|03

Het Scheepsavontuur kan beginnen. Bureau Operationele Personele Zorg (OPZ) heeft met behulp van Bureau Multimedia en twee stagiaires een spel ontwikkeld om kinderen op een speelse manier kennis te laten maken met het leven aan boord van een marineschip. Het spel heet ‘Het Scheepsavon-


tuur’ en is geschikt voor kinderen in de leeftijd van zes tot elf jaar. Op een interactieve manier leren de kinderen door een combinatie van minigames, filmpjes en zoekplaatjes zelfstandig diverse ruimtes aan boord kennen. Het Scheepsavontuur kan gespeeld worden tijdens de thuisfrontcontactdagen en ook de afdeling publieksvoorlichting zal het spel gebruiken als onderdeel van het spreekbeurtpakket en voor demonstraties tijdens marinedagen. Een uitbreiding van het spel voor het Korps Mariniers wordt bekeken. Directeur Personeel, CDRA Han van Gelder nam het spel als eerste in ontvangst. Meer informatie via LTZ2OC Gerard van Engelenburg, 0223-657600. 34

De ouders van Owen richtten hier een stichting voor op waarvoor Hr.Ms. Zierikzee zich gedurende het afgelopen jaar heeft ingezet. Op 6 maart kreeg Owen een uitgebreide rondleiding aan boord, een vaartochtje door de haven met duikvaartuig Argus en een bezoek aan de onderzeeboot Hr.Ms. Bruinvis. Aan het einde van de dag overhandigde de bemanning een check aan Owen en zijn ouders. Na verscheidene chirurgische ingrepen en een hoop wilskracht en optimisme heeft Owen inmiddels de strijd tegen leukemie gewonnen. Op 1 juli 2011 is hij genezen verklaard, maar het ingrijpende nazorgtraject kan nog wel lange tijd duren. 29|02

Geld voor het MSfonds Tijdens de internationale oefening Nordic Archer hebben matrozen en adelborsten op bootjesreis aan boord van Hr.Ms. Rotterdam een inzamelingsactie gehouden voor het Multiple Sclerose Fonds. Zij overhandigden een cheque van 1205,63 euro aan mevrouw Teddy van der Burg van het fonds.

Uit de West

17|02

Mariniers bestormen Fort Buitensluis Als donderslag aan een zwaarbewolkte hemel gaat een eerste oefenexplosief af. De gefingeerde mortiergranaat vormt de opmaat voor meer vuur op Fort Buitensluis in Numansdorp. Met verschillende middelen en van meerdere zijden nemen de onderofficierenin-opleiding van het Korps Mariniers de fortificaties en de aanwezige oefenvijand onder vuur. Groepjes mariniers verplaatsen zich vervolgens in het donker op een drafje door de

motregen richting verschillende bolwerken. Eenmaal binnen doorzoeken zij alle gangen en andere ruimtes op tegenstanders. Na een uur hebben de veertig aanvallers de aloude fortificaties gezuiverd en zijn vijftien opponenten uitgeschakeld. Hiermee hebben de aspirant-onderofficieren module Optreden in Verstedelijkt Gebied afgerond. De basis voor deze uiteindelijke aanval werd eerder gelegd in het oefendorp Oostdorp, te Harskamp. Met name bij vechten in verstedelijkt gebied worden de leiderschapskwaliteiten van deze junior leaders sterk op de proef gesteld. Het geven van duidelijke orders aan ondergeschikten, het toezien op de uitvoering ervan en het waarborgen van de veiligheid van de eigen eenheid, vormen hierbij kritische factoren. De aspirant-onderofficieren hebben nu nog een gevarieerd programma van zes weken voor de boeg voordat zij – bij goed gevolg – de rang bereiken van korporaal der mariniers.

07|03

Kinderen onder de indruk van stationsschip Dertig schoolkinderen van het Sint Pauluscollege op Curaçao keken hun ogen uit toen zij werden rondgeleid op Hr.Ms. Amsterdam, het net gearriveerde stationsschip in het Caribisch gebied. Veel van hen waren nog nooit aan boord geweest van een dergelijk groot schip en waren zichtbaar onder de indruk. “”Ik wil later ook bij de marine!”, riep één van de kinderen in haar enthousiasme terwijl ze achter het roer zat op de brug. De directrice van de school sprak een woord van dank en was zeer blij met de uitnodiging van de marine. “Dit was een middag om nooit meer te vergeten.”

13|02

Gezamenlijk voorbereiden op Cold Response Om drie uur ’s nacht vertrokken er vanaf de Veluwe een aantal konvooien landmachtvoertuigen richting Den Helder. Doel van de landmachters van 320 Herstelcompagnie (Hrstcie) was een geïntegreerde training met de bemanning van Hr.Ms. Rotterdam. LKOL Henk Paape vertelt: “320 Hrstcie is een logistieke eenheid van de landmacht van ongeveer 450 personen. Voor deze training willen we oefenen en kennismaken met het amfibische transportschip voor een mogelijke inzet als een Joint Logistic Support Group (JLSG). De betrokken herstelpelotons verrichten het onderhoud voor respectievelijk 101 Geniebataljon, 400 Geneeskundig Bataljon en het JISTARC en bestaan dus uit een gemêleerd gezelschap.” Vanaf zes uur rijden de eenheden de Nieuwe Haven op. “ Deze samenwerking is voor zowel de landmacht als de marine een kans om met elkaar kennis te maken. Zo kan de Rotterdam zich optimaal voorbereiden op de oefening Cold Response. 320 Hrstcie is niet bekend met het schip en zal dan ook anders opgevangen en begeleid

moeten worden tijdens de oefening dan bijvoorbeeld een mariniersbataljon. “Gezien de verdere verdieping in joint optreden zal men wel vaker eenheden aan boord gaan krijgen die nog onbekend zijn met het schip”, concludeert Paape. De oefening duurde twee dagen. 320 Hrstcie raakt bekent met het beladen van voertuigen via de sideramp, de marshall drills voor voertuigen op de LCU en de assault routines.

05|03

Suffisant ontvangt tweede Sociaal Vormende Dienstplicht Een beetje onwennig stonden 44 jongeren bij de poort van Marinekazerne Suffisant. Met alleen een weekendtas in de hand namen ze afscheid van hun ouders. De tweede lichting van de Sociaal Vormende Dienstplicht (SVD) kon van start gaan. De jongens zijn vanaf nu ‘miliciens in opleiding’. De komende maanden staan in het teken van vormen en opleiden. De SVD is erop gericht de kansen van Curaçaose jongeren te vergroten. Dit gebeurt met een vormingsproces van vier maanden >>

35


l o gb o ek

l o gb o ek

WieWatWaar

>> en een aansluitende civiele vakopleiding, die zes maanden in beslag neemt. Het doel van de SVD is om jongeren een goede aansluiting op de arbeidsmarkt te geven. Gedurende het vormingsproces krijgen de miliciens diverse theorie- en praktijklessen zoals militaire sporten, navigeren en exercitie. Dit gebeurt op en rondom de kazerne en tijdens enkele bivakken. Ook worden er lessen verzorgd door externe bureaus op het gebied van bijvoorbeeld financieel management, sociale vaardigheden en maatschappijleer. In juni wordt deze periode afgesloten met een eindoefening.

05|03

Hr.Ms. Amsterdam stationsschip in Caribisch gebied Voor de laatste keer met de Lynx als boordhelikopter is Hr.Ms. Amsterdam aangekomen in de haven van Curaçao. Zoals gebruikelijk werd deze binnenkomst ondersteund door het traditionele ceremonieel dat de marine uitvoert wanneer het stationsschip voor de eerste keer de haven van een Koninkrijkseiland binnenvaart. In totaal vuurde het schip 21 saluutschoten af aan de koninkrijksvlag en de Gouverneur van Curaçao. Dit saluut werd met kanonschoten vanaf Fort Krommelijn beantwoord.


7|03

01|03

Eindoefening voor kikvorsmannen

Rond middernacht varen drie Boston Whalers richting Fuikbaai. Op het sein van de on scene commander springen negen aspirant-kikvorsmannen van het Korps Mariniers overboord en verdwijnen direct onder water. De cursisten moeten ongezien het strand naderen, waar ze hun duiksets verbergen en geruisloos hun doel moeten naderen. Deze oefening maakt deel uit van de eindoefening van de maritieme special forces-operators. De mannen hebben er sinds 5 september al een lang traject opzitten. Aangekomen bij hun doel barst een vuurgevecht los. Toch slagen de operators erin een verdachte persoon mee te nemen en verdwijnen in

de nacht. Bij het eerste ochtendlicht dragen zij de verdachte over aan de locale autoriteiten. Na het uitwissen van de sporen verplaatsen de teams zich naar hun ‘ambassade’ Suffisant. Daar klinkt het langverwachte ‘endex’. De eindoefening zit er op. De nieuwe kikvorsmannen van lichting 2011-2012 zijn gereed om direct in te stromen bij de operationele teams.

Nieuwe minister maakt kennis met Caraibisch Gebied

36

29|02

Op de Joost Dourleinkazerne op Texel zijn KPLLDV Marcel Engel, chef hofmeester en MATR LDV Patrick Witkamp, kok beloond met de zilveren en bronzen medaille voor langdurige, eerlijke en trouwe dienst.

De toekomstige Eerste Officier van de Groningen, LTZ1 Ferry Gast, ontving zijn jeneverkruis voor vijftien jaar trouwe dienst niet aan boord van zijn schip dat op dit moment wordt afgebouwd in Roemenie. Met een list

KTZ Ed Veen heeft het commando van Hr. Ms. Johan de Witt tijdelijk overgedragen aan de eerste officier KLTZ Peer Tas. Veen treedt aan als Directeur Kustwacht. Hr. Ms. Johan de Witt ligt momenteel voor een deel van het benoemd onderhoud bij Keppel Verolme in Rotterdam. Medio april zal het schip terugkeren naar Den Helder om begin juni 2012 het benoemd onderhoud te voltooien.

17|02

Tijdens een bezoek aan het Caraibisch Gebied liet de nieuwe minister van Binnenlandse en Koninkrijksrelaties, mevr. drs. Liesbeth Spies zich voorlichten over de nauwe samenwerking tussen de kustwacht en de marine. Ze maakte ook kennis met het personeel en taken in de West.

01|03

Ze sloot haar bezoek af met een praktijkbelevenis: een vaartochtje met een van de Super-RHIBS van de Kustwacht. De minister kreeg een goede indruk gekregen van de taken en verantwoordelijkheden van de Kustwacht en de Koninklijke Marine.

01|03

22|02

Ten overstaan van familieleden, militaire afgevaardigden en hun instructeurs hebben 33 matrozen op de SMVBO de eed of belofte afgelegd. De beëdiging werd uitgevoerd op het vaandel van het eskader, tegenwoordig bekend onder de naam Netherlands Maritime Force (NLMARFOR). Dit vaandel werd in 2002 door koningin Beatrix uitgereikt als blijk van waardering voor de vele belangrijke verdiensten die de varende eenheden voor ons land hebben verricht. De vaandeldrager was de vader van een van de beëdigde matrozen. Dit maakte de ceremonie voor MATRTD Dennis van Hest en SAOOODOPS Joost van Hest extra bijzonder.

Voortvarend door PBI Omdat MATR2WDS Tristan Bosboom zijn stageperiode aan boord van Hr.Ms. De Ruyter heel snel heeft doorlopen, kreeg hij ten overstaan van de hele wapentechnische dienst zijn strepen. Borsboom is per juli 2011 aan boord geplaatst van Hr. Ms. de Ruyter en heeft nu al zijn strepen behaald. Een uitstekende prestatie omdat in deze periode twee verloven van vier weken vielen en een Pre Deployment Training tijdens Joint Warrior. Bosboom verklaart nuchter: “Ik heb de kans gekregen om clustergewijs mijn taken af te ronden en mijn leermeesters wisten exact bij welke taken zij mij moesten betrekken.”

37

werd hij naar de longroom van marinekazerne Vlissingen gelokt waar de onderscheiding door de commandant van marinedetachement Friesland werd opgespeld.

16|02 Waar andere werknemers hun medaille voor eerlijke, langdurige en trouwe dienst vaak mogen ontvangen in bijzijn van familie en vrienden, werd SGTTDW Arjen Bosgraaf die keus niet gegund. Onder valse voorwendselen werd de jubilaris naar de oefenlocatie van de novice ski en survival course gelokt waar hij als deel van deze training model de ice breaking drill mocht uitvoeren. Na uit het ijskoude water te zijn geklommen, kreeg hij zijn zilveren medaille opgespeld.


l o gb o ek

m e n se n & MU T A T I E S

Aankondigingen

Reünie Cambodja Voor alle militairen die in 1992/1993 uitgezonden zijn geweest naar Cambodja (UNTAC) organiseert de Vereniging Cambodja-veteranen in juni 2012 reünies. Ga voor nadere info naar www. untac.nl.

10|05 Afscheidsreceptie verbindingsdienst In verband met het functioneel leeftijdsontslag van een aantal collega’s organiseert de FLO-commissie verbindingsdienst KM een halfjaarlijkse afscheidsreceptie. Deze vindt plaats om 15.00 uur in de Witte Raaf op de Nieuwe Haven in Den Helder. De kosten bedra-

gen 10 euro, te storten op giro 5459748 t.n.v. Commissie Verbindingsdienst KM, Den Helder. Er mag ook aan de zaal betaald worden. Verdere inlichtingen bij LTZ2 D Venema, 0223-655365/ LTZ2OC bd C. Wouters, 0223-645117/ A. Kreukniet0223-641831 of via www.bravozulu.nl

29 - 30|06 Motorrit Nederlandse Veteranendag Naar aanleiding van het grote succes van vorig jaar wordt er weer een tweedaagse motorrit voor veteranen georganiseerd. Deze editie kunnen deelnemers kiezen uit vijf routes: Vlissingen, Maastricht, Groningen, Den Helder en midden Nederland. Er kunnen maximaal 250 motoren meerijden en er is beperkt ruimte

voor bijrijders. Van 29 juni op 30 juni wordt overnacht op een locatie dichtbij Den Haag. Alle motoren komen op 30 juni gezamenlijk aan op het Malieveld tijdens de Nederlandse Veteranendag en worden daar feestelijk onthaald. Een kleine selectie, die door de organisatie wordt vastgesteld, rijdt vervolgens mee in het defilé. Er wordt een bescheiden eigen bijdrage gevraagd om de kosten voor deelname te dekken. Deze kosten zijn voornamelijk overnachting, een barbecue op 29 juni ’s avonds en ontbijt en lunch op 30 juni. Inschrijven via www.nlvdrit.nl voor 30 april. Voor meer informatie: e-mail aan [email protected] met in de onderwerpregel ADD ME of www.nlvdrit.nl.

Voorproefje Cold Response Eerder in dit logboek heeft u kunnen lezen over de voorbereiding op de grote internationale oefening Cold Response bij Noorwegen. De afgelopen maand zijn meerdere eenheden van de Koninklijke Marine bij deze oefening ingezet. In de volgende Alle Hens staat hierover een reportage. Deze foto geeft alvast een mooi voorproefje.

officieren Bevorderingen: LTZE 2 OC S. Boers LTZ 2 OC M.G. Bravenboer LTZT 2 OC H. Elbertsen LTZE 2 OC M.T. Berndsen LTZE 2 OC M. van Tent Beking KAPTMARNS C.E.L. Boumeester LTZ 2 OC A.H. Stoffels LTZV 2 OC R.I. Schuttenhelm LTZT 2 OC B.A. Al LTZT 2 OC A.A. Rietveld LTZV 2 C.H.M. Martens

Dienstverlaters: CDRAR A.P.C.C. Hopperus Buma KTZT R.F. Dekker KTZE W.M. de Vries KLTZA A. Brokke KLTZ A.C. Gerrits KLTZ J. Huisman KLTZA M.R. van der Meijden KLTZT C.J. Meskers KLTZ A.J.P. van der Padt KLTZE W.W. Schalkoort KLTZT J.W. Schippers KLTZE J. van der Weijden LTZA 1 G.E. Geelof LTZAR 1 H.S.P. van Houten LTZA 2 OC J. Adriaanse LTZT 2 OC W. Buitenhuis KAPTMARNS C.A. van Dun KAPTMARNS S. den Hollander LTZ 2 OC F.B. van Komen LTZE 2 OC R.J.P. van Kralingen KAPTMARNS J.W.M. van Leth LTZT 2 OC T. Ouwehand KAPTMARNS G.I. Rieken LTZAR 2 OC E.M. van Soelen LTZ 2 OC D.N. van Valkenburg LTZA 2 OC H.J. van der Wolf LTZA 2 R.A. Adelaar LTZE 2 L.H. Kooijman LTZ 2 G.A. Koopal ELNTMARNS K. Ros

Dienstverlaters: MATR 1 LDV E.P.M. de Boer MATR 1 LDV I. den Breejen MATR 1 TD P. de Bruin MATR 1 BDMTD Z.W. Daniolos MATR 1 OD J.F.A. Dukker MARN 1 ALG J.E. Fokker MARN 1 ALG E.J. de Krijger MATR 1 TD R.W. Nuijens MATR 1 OD B. Ostermeijer MARN 1 ALG R.J. van der Plas MATR 1 LDGB L. Schreur MATR 1 WDS P.J. Stoop MATR 1 ODVB J.M.J. Struik MATR 1 OD L.I. Tak MATR 1 ODVB B. van der Vegt MARN 1 ALG Y.A. Verheij MATR 1 TD K.J.M. Visschers MARN 1 ALG F.G. Wiedenhof MARN 1 ALG J. van Zanden MARN 1 ALG B.P. Zimmerman

Bevorderingen AOOMARNALG R.H. Philippo AOOMARNALG R.B. van Dijk SMJRODND G. Woort SMJRMARNALG B. Harman SMJRMARNALG P.C. van der Post SGTWDS G.J. Prevo SGTODOPS J. Grannetia SGTODOPS S.H. van Os SGTTDW J.T. Kolenberg KPLODND M. Drost KPLODND P. Eland KPLODND A. van Harinxma thoe Slooten KPLODND A.G. de Vos Burchart

Dienstverlaters: AOOODND J. Beens AOOMARNALG B. du Burck AOOMARNALG H.J.A. van Dillen AOOTDW C.A. Elsgeest AOOODOPS R.W.S. van de Geijn AOOLDV G.C. Klijn AOOODVB H.W.G.M. Schutte AOOBDWKA G.J. Tuin AOOMARNALG C. Verwater AOOODOPS S.A. van Wijk SMJRWDV J.M. Baars SMJRMARNALG H.J.M.A. van Cuyk SMJRWDE A.F.M. van Gelder SMJRMARNALG A.P. Groeneveld SMJRODOPS S. Hoekstra SMJRLDGB A.F.C.M. Jansen SMJRODOPS G. Kattouw SMJRTDW F. van der Laan SMJRTDW P.H.W. Vanderheijden SGTMARNALG D. Hoftijzer SGTMARNVB G.J.W. Molenkamp SGTTDW N. van Zurk KPLWDS B. van den Berg KPLTDW S.P.C. Blaas KPLLDGD E.K.D.M. Helmons KPLMARNVB R. Kleiweg KPLAOVLGR G. Pape KPLTDE R. Post KPLMARNALG R.M.G.J. van Son KPLAOVLGR R.H. Zandvliet

A.J. Klaver J.E. Slot H.L. Smook K.H. Wijker J. van Zandwijk U. van der Zee W. van der Zee I.W. Kooijman R. Kortwijk J. Kraak T.P. Pijnacker D. Stolk F. Zegel A. Biersteker E. Blokker A.J.M. ten Broek A.B. van der Ham N.H. van der Hoeve J. Kuijper W. Rep J. Schelhaas J.P. Schoorel J.P. Slijkhuis M.J. Slont J.P.L. Snoek A.C.J. Speksnijder P.F. Uitdewilligen I.B. van der Veer J.C. Verhoef J.R. Winterdaal R. Wittenberg J. Adema B. van Dijk C. Kaak W. de Wolf J.L. van Wolferen R.W.J. Kooijman R.P. Lewakabessy H.K. Smits L.A. Carbiere J.G.T. Coenraads

onderofficieren Dienstverlaters J. Brouwer B. de Haan S. Hanegraaf W.P. Jaspers A.D. Luksemburg R.G. Alkemade K. de Boer H.E. Dubois R.D. Lackroij J.H.J.H.M. Manie W.C. Oele A. Brussen J. de Jong R. Jongbloed L.P. van der Kuijl W. van Beek C.P. Buschman M. van Dijk J.F. Helder A.H.J. Hoekstra

manschappen In Memoriam

KAPTMARNS M-J. Pul Dhr. H. Poortema MARN 1 ALG F. Kerpel MARN 1 ALG C. Hendrikse

burgers Alle Hens | maart 2012

38

39


‘Like’ ons op

Facebook

Alle Hens. Hr.Ms. De Ruyter schiet van zich af. Trots afscheid mortieren

Recommend Documents