4 MEDISCH CONTACT OFFICIEEL ORGAAN VAN DE NEDERLANDSCHE MAATSCHAPPIJ TOT BEVORDERING DER GENEESKUNST

le J A A R G A N G

4 M A A R T 1946

No. 3/4

MEDISCH CONTACT OFFICIEEL MAATSCHAPPIJ

ORGAAN VAN DE NEDERLANDSCHE TOT BEVORDERING DER GENEESKUNST

COMMISSIE VAN REDACTIE: G. C. HERINGA, Hoofdredacteur - - J. BRUTEL DE LA RIVIERE - - F. WIBAUT REDACTIE EN ADMINISTRATIE: KEIZERSGRACHT 327 - - AMSTERDAM INHOUD: Beroep op de leden: pag. 49. Van her Hoofdbestuur: B~knopt verslag van de Algemeene Vdrgadering van her Medisch Contact, gehouden op 29 en 30 Dec. 1945 te Utrecht (vervolg), pag. 54; Sprekers in vergaderingen van afdeelingen, pag. 70; De onderhandelingen over ziekenfondshonoraria met S~aatstoezicht en Prijsbeheersehing, pag. 70. Van de Centrale Noodeommissie.: Auto's, pag. 75; Dringend verzoek, pag. 75; Benzine, pag. 76; Opgave gevraagd,~)ag. 76; NoodcommLssie voor de afdeehng Zuid-Holtandsche eilanden, pag. 77. Ondersteuningsfonds: Hervatting tier werkzaamheden, pag. 77. Van de Overkeid: Mazelenserum gevraagd, pag. 78. Distributie: Geneesmiddelen, pag. 78; Lederen jassen, pag. 79; Distributie karnemelk voor zieken, pag. 79. Ziekenfondswe~en: Verslag Vergadering van de Landelijke Ziekenfondseommissie (Groote Advies-Commissie), gehouden op gondag 3 Februari 1946 in her Jaarbeursrestaurant te Utrecht, pag. 79; De artsen als herverzekeringsinstituut voor de ziekenfondsen, pag. 83. Ingezonden Stukken: Automis6re, pag. 87.

BEROEP OP DE LEDEN, door D. J. BRUTEL DE LA RIVI~LE, Voomitter van her H . B . In de laatste maanden doen zieh in onze artsengemeenschap zorgwekkende versehijnsden voor. Her zijn versehijnselen, die wijzen op een gebrek nan begrip voor de eisehen, welke het vereenigingsleven stelt en van de verpliehtingen, welke men door de vrijwillige toetreding op zieh neemt. De feiten zijn grootendeels bekend, maar her valt te betwijfden of hun beteekenis voldoende is doorgrond. I. De aerie van I2 Ensehedesehe eollegae. De beteekenis uit een oogpunt van vereenigingsleven is deze, dat een poging werd gedaan ann het Hoofdbestuur een bepaalde gedragslijn voor te sehrijven, met terzijdestelling van her daarvoor reglementair aangewezen orgaan: de Algemeene Vergadering. 2. De aerie van de afdeeling Wageningen, waarbij ann de afdeelingen adhaesie werd gevraagd voor een plaatselijk inzieht in een belangrijke Maatsehappij-aangelegenheid op ziekenfondsgebied, met den opzet dit inzieht tot gelding te brengen als een besluit van een aantal afdeelingen, buiten de organen der Maatschappij ~ Hoofdbestuur en Algemeene Vergadering - - om. 49

3- Het besluit van de afdeeling Dordrecht, genomen op 6 Januari I946, dat lijnrecht in strijd is met het besluit van de Algemeene Vergadering van 29 en 3° December, inzake handhaving van den status quo ten opzic.hte van het N.P.Z. tot I April 1946. Dit besluit is een negatie van de souvereiniteit van de Algemeene Vergadering. De mededeeling van het besluit aan alle afdeelingen, houdt kennelijk den opzet in, adhaesie te verkrijgen van andere afdeelingen en stempdt deze acfie tot openlijke rebellie tegen het hoogste gezag in de Maatschappij : de Algemeene Vergadering. De houding der afdeeling toont verder gebrek aan 6gards voor het Hoofdbestuur eenerzijds, doordat her besluit aan het Hoofdbestuur werd medegedeeld met dezelfde gestencilde circulaire, welke aan alle afdeefingen werd gezonden, anderzijds door het afwijzen van de komst van den adviseur van het Hoofdbestuur, die telefonisch aanbiedt deze zoo ernstige zaak te komen bespreken. 4. De artsen-deelnemers aan bet Plattelandsziekenfonds Zwolle en Omstreken zeggen hun contract met het fonds op, tegen het advies van de afdeeling in, doen hiervan mededeeling aan her Staatstoezicht op de ziekenfondsen, maar niet aan bet Hoofdbestuur, terwijl bekend is, dat centraal onderhandelingen over de ziekenfondshonomria worden gevoerd en door bet Hoofdbestuur is verzocht zich niet dan via het Hoofdbestuur, tot autoriteiten te wendenl): Een vergrijp tegen de interne discipline in de Maatschappij en, evenals de houding der afdeeling Dordrecht, een doorbreking van de eeruheid van de Maatschappij naar buiten, met ondermijning van het aanzien en her gezag van de Maatschappij. 5. De afdeeling Zeeuwsch-Vlaanderen Oostelijk Deel, schrijft op 25 Jan. I946 aan den Hoofdinspecteur van de Volksgezondheid, met afschrift aan bet Hoofdbestuur en aan alle afdedingen, dat voorbereidingen worden getroffen, ten einde op I Maart a.s. op de meest effectieve wijze in staking te gaan. Zulks, ondanks de uitvoerige mededeelingen in No. I van 1VIedisch Contact, omtrent de bemoeiingen, welke centraal geschieden aangaande bet verkrijgen van verbetering in het autotransport voor de artsen. De beteekenis van deze actie uit een oogpunt van een vereenigingsleven, behoeft, na her voorafgaande, geen nadere toelichting. 6. Op IO Januari I946 schrijft de afdeeling Wageningen, dat zij zich tot 15 Febmari van dke actie zal onthouden, maar stelt zich voor om 15 Februari de contracten met de ziekenfondsen op te zeggen, wanneer voordien geen definitieve regeling is getroffen, of niet bereikt is, dat de nog te treffen regeling geacht wordt met terugwerkende kracht tot I Januari I946 te zullen werken. Op de Algemeene Vergadering van 29 en 3 ° December is door het Hoofdbestuur uitvoerig verantwoording afgelegd, inzake her gevoerde beleid op ziekenfondsgebied. Her beleid werd zonder critiek van eenige beteekenis goedgekeurd en nog geen r4 dagen later neemt de afdeeling Wageningen zelfstandig, d.w.z, zonder voorafgaand overleg, een besluit, dat critiek op dit beleid inhoudt. Opnieuw een voorbeeld, dat men zich niet gebonden acht aan een uitspraak van de Algemeene Vergadering. 7- De afdeeling Delft en O. schrijft op 29 November I945, dat zij besloten heeft per ultimo Maart 1946 de medewerking aan de plaatselijk werkende ziekenfondsen te be~indigen en dat dit besluit is medegedeeld aan de ziekenfondsbesturen en aan den Commissaris van bet Staatstoezicht. Na het antwoord van het Hoofd1) Zie art. H. R.

50

bestuur op 4 December, sehrijft het bestuur van de afdeeling op 6 December, dat de brieven ,,hog niet zijn verstuurd, aangezien wij eerst Uw reactie wilden afwachten". Dit afdeelingsbesmur stelt dus alle oprechtheid en eerlijkheid in zijn verhouding tot het Hoofdbestuur terzijde, omdat zijn gebrek aan vertrouwen zoover gaat, dat het meent geen oprecht antwoord te zullen ontvangen op een voorstelling, welke den stand van zaken getrouwelijk weergeeft. Voor ooze kennis van de opvattingen ha het Medisch Contact omtrent de gewenschte verhouding van leden en aideelingen tot de vereeniging en het bestuur, staan de verslagen van de Algemeene Vergaderingen in Juli en September ten dienste. In Juli wordt het aanblijven van bet Centrum gewenscht met het oog op het vertrouwen, dat her Centrum onder de artsen en daarbuiten geniet, mede ook met het oog op de chaotische toestanden, de dynamische omstandigheden en de vele te verwachten moeilijkheden. In Juli een openingswoord van den voorzitter over de groote waarde der solidariteit als middel om bevrediging te verkrijgen van gerechtvaardigde verlangens der artsen en aan het slot: De democratische beginselen zullen tot uitdmkking moeten komen in de wijze, waarop dit bestuur zal worden gekozen en waarop het verantwoording zal hebben te doen van het gevoerde beleki, maar anderzijds zullen deze beginselen daar halt dienen te houden, waar zij belemmerend zouden gaan werken op de efiici~ntie van het bestuur. Anders gezegd: de artsen zullen aan dit bestuur een groote uitvoerende macht moeten toekennen, teneinde het in staat te stellen op de meest krachtige wijze her werktuig te hanteeren, dat wij gezamenlijk dit bestuur zullen overhandigen, t.w. onze loyale medewerking, bet prijsgeven van onze individualistische reactiewijze op elk gebied, waarop de artsen gezamenlijk moeten optreden, en het algemecn vertrouwen. Het optimisme, dat in deze woorden tot uitdrukking kwam, vond zijn reehtvaardiging in her vertrouwen, hetwelk door vele afgevaardigden werd uitgesproken in het M.C. eta in de leiding van het Centrum; ook voor de periode na de be-

vrijding. In de vergadering van I September was de stemming als v o l t : men zou her oude Centrum in vol vertrouwen de leiding van her M.C. in handen hebben gelaten, maar her Centrum heeft dit niet gewild; ten eerste heeft her Centrttrn zeer beslist verkiezing van ecn Hoofdbestuur gewild en ten twecde hebben niet aUe leden van het Centrum zich beschikbaar gesteld. Als er dan toch veranderingen in de leiding zuUen tot stand komen, zoo redeneerde de vergadering, dan wenschen wij zoodanige verkiezingen, dat deze de .menschen, die wij wenschen, zooveel mogelijk aan bet roer brengen. Ik heb den indrnk, dat de gehouden verkiezingen niet in alle opzichten volledig hebben voldaan, maar dat een wijziging in de verkiezingsprocedure hoogstens tot een zeer ondergeschikte wijziging ha de samenstelling van het Hoofdbestuur zou hebben geleid. De geheele vergadering van x en 2 September draagt een reel meer zakelijk karakter dan de bijecnkomst in Juli, maar al ontbreken de bemigingen van dank en vertrouwen, welke in Juli zoo kwistig werden toegezwaaid, o0k in deze vergadering werd bet vertrouwen, hetwelk werd gevraagd, in den vorm van goedkenring van genomen besluiten, zonder reserves verleend, en evenzoo een zeer algemeen gestdde machtiging van her 51

voorloopig Hoofdbestuur tot her nemen van noodige maatregelen in vragen, die onmiddellijk voorziening eischen. In deze vergadering wordt aan de afdeeling verzocht rich niet dan via het Centrum tot de Regeering te willen wenden; eeu herhaling van het verzoek, gepubliceerd op pag. 47 Mededeelingenblad; op pag. 65 van her Mededeelingenblad wordt gewezen op het bezwaar, dat verschillende instanties naast elkander zich tot de Overheid wenden met hetzelfde doel en dringt het voorloopig Hoofdbestuur er op aan, dat alle artsen (ook zij, die lid zijn van V.V.A.A.) zich inzake auto's wenden tot de Centrale Nood-Commissie. Op 3 October, ons blad blz. 83, volgt dan ~ in aansluifing op een desbetreffend verzoek aan de besturen der Mij.-ziekenfondsen ~ ,,Het voorloopig Hoofdbestuur acht het gewenscht, dat ook erkende vereenigingen en individueele artsen zich niet zetfstandig, maar via her Dag. Bestuur tot den C.Z. wenden." Deze verzoeken hadden een grootendeels preventieve strekking; zij moeten worden gezien als pogingen om in de overgangsperiode tusschen de illegaliteit, zonder eenige reglementaire vastgelegde regelingen, en een volledig hersteld reglementair geregeld vereenigingsleven, geleidelijk maar zoo snel mogelijk, tot zooreel mogelijk normale verhoudingen tusschen leden en bestuurscoUeges en tusschen deze en het Hoofdbestuur terug te keeren. Gezien de vele en groote moeilijkheden, waarmede de artsen te kampen hebben, mocht redelijkerwijze verwacht worden, dat de gemeenschappelijke hood de solidariteit onder de artsen en de inwendige discipline in de organisafie zou hebben versterkt. Gezien de stemming op de vergaderingen van Juli en September moeht verwacht worden, dat her vrijwillig gegeven en bevesfigde vertrouwen in het Hoofdbestuur een loyale samenwerking in de verschillende geledingen onzer gerneenschap zou hebben verzekerd. Deze verwachting is niet in vervulling gegaan. De boven medegedeelde feiten toonen aan, dat dicipline in de Maatschappij nog niet als noodzaak wordt gevoeld en aanvaard, zoodat her aanzien en het gezag van de Maatschappij mar buiten schade lijdt. Deze verschijnselen dienen te worden gesignaleerd en hun beteekenis uiteengezet, opdat uit de reactie op deze en eventueel zich voordoende overeenkomstige daden of besluiten, kan worden afgeleid, welk standpunt de groote meerderheid der leden, c.q. der afdeelingen, t.o.v, dergelijke verschijnselen in her Mij-leven inneemt. Aan een dergelijke uitspraak heb ik persoonlijk een dringende behoefte, omdat, finds mijn oogen zijn open gegaan voor de werkelijke beteekenis van deze verschijnselen, ik er geen prijs op stel voorzitter te zijn van een vereeniging, waarin de bovengenoemde verschijnselen door de groote meerderheid van de leden en van de afdeelingen niet scherp worden afgekeurd. Bij het aanvaarden van bet voorzitterschap der Mij. heb ik deze positie gezien als een eervolle ; het is niet als mogelijkheid bij mij opgekomen, dat in deze functie mijn zelfrespect in bet gedrang zou kunnen komen. Toch is dit thans her geval. Een gevoel van schaamte bevan'gt mij, wanneer ik aan den Minister van Binnenlandsche Zaken en Justitie bericht geef, dat de Algemeene Vergadering der Mij. besloten heeft den status quo t.o.v, het N.P.Z. tot x April a.s. te handhaven en ik bijna tegelijkertijd de mededeeling ontvang, dat de afdeeling Dordrecht haar medewerking per I Januari heeft opgezegd; ik schaam mij ah mij door den Commissaris van het Staatstoezicht wordt medege-

deeld, dat hij een bespreking heeft gehad met de artsen-deelnemers van het Plattelandsziekenfonds Zwolle en O. en ik moet bekennen, dat mij van een aerie van deze collegae niets bekend was. Ik geef mijn gevoel van eigenwaarde prijs, wanneer ik mijn geheelen tied en energie voor de Mij. beschikbaar stel, o.a. ook voor de oplossing van de transportmoeilijkheden, en er genoegen mee neem, dat de afdeeling Zeeuwsch-Vlaanderen-O.Deel zich gereehtigd aeht een eigen standpunt, zonder overleg met het H.B., zelfstandig aan een overheidsinstantie mede te deelen en daarbij met staking te dreigen. Ik gevoel mij als een dwaas, wanneer ik plannen bestudeer en help voorbereiden voor de reorganisatie van de Mij. en intusschen om mij been aan alle kanten pogingen worden gedaan om den internen samenhang in de Mij. te verbreken en her gezag der Mij.-organen te ontkennen of te ondermijnen. Ik heb dan ook ernstig overwogen mijn funetie als voorzitter neer te leggen, maar ben tot de conclusie gekomen, dat het niet fair zou zijn hiertoe reeds thans over te gaan. Ik meen her besluit tot aftreden niet te mogen nemen, wanneer ik niet te voren de bezwaren, die mij vervuUen, openlijk heb kenbaar gemaakt en den leden gelegenheid heb gegeven hun oordeel uit te spreken over de boven gesignaleerde feiten. Maar ver boven den persoonlijken kant, welke deze verschijnselen in onze gemeenschap voor mij hebben, staat hun beteekenis voor de toekomst van de Maatschappij, voor de plaats, welke zij in de samenwerking zal itmemen en den invloed, welken zij zal kunnen uitoefenen. Deze verstrekkende beteekenis tier gesignaleerde verschijnselen, is dan ook een reel kraehtiger reden dan de vermelde persoonlijke overwegingen voor dit beroep op de leden om het bovenstaande emstig te overdenken. QUO VADIMUS

Is her noodig nog een woord toe te voegen aan den ,,eft de coeur" van BRUTAL? Zal men begrijpen, wat het beteekent, wanneer een man als hij, zoo bezield met toewijding voor de Maatschappij, in zijn rechtschapenheid er toe moet komen te zeggen, dat her voortzetten van zijn werk in strijd dreigt te komen met zijn zelfrespect, dat hij zich schaamt voor de tegenspraak tusschen her door hem m in opdraeht van de Algemeene Vergadering - - gegeven woord en de gedragingen der leden ? Is her dan nlet waar, dat wij, vereenigd in het M.C., gestreden hebben voor eerlijkheid en onkreukbaarheid in politicis ? Artsen van Nederland, bezint U, eer her te laat is! Ieder weet, dat in dezen tijd de rust in de gemoederen hog niet is teruggekeerd, dat er nog neiging bestaat tot emotioneele reacties. Maar men verlieze niet uit het oog, dat emoties, uitgeleefd in de besluiten van ,,afdeelingen", complexen van individuen, het gevaar in rich hebben van onvoldoende gebalanceerd te zijn door vemntwoordelijkheidsbewustzijn. Is bet dan voor de Maatsehappij niet een zegen bij haar reorganisatiewerk aan her hoofd te hebben een man van zoo stoere phchtsbetraehtmg en z groot ethisch gefundeerd verantwoordelijkheidsbesef als BRUTAL D~ LA RrVItR~ ? Indien de Maatschappijleden her aandurven dezen voorzitter bij de vervulling van zijn taak te logenstraffen, dan is daarmede de Maatschappij geteekend. Dan is haar toekomst 65n groot stuk bedenkelijkheid. HramcA. p ,

*

•

VAN

HET HOOFDBESTIIUR

B E K N O P T V E R S L A G V A N DE A L G E M E E N E V E R G A D E R I N G VAN H E T M E D I S C H C O N T A C T , G E H O U D E N O P ~9 EN 3° DEC. t945 T E U T R E C H T .

(Ve olg). De VOORZ~Tr~Rzegt, dat het probleem pas aan de orde komt, wanneer deze personen zich gemeld hebben, en ongetwijfeld is er een aantal, dat zich rdet zal aanmelden. Zoolang zij zich niet gemeld hebben, behoeven zij niet te weten, dat zij lid zijn. DE~.LEN merkt op, dat toch moet worden begonnen met de niet-M.C.-leden in kennis te stellen van het felt, chat zij zieh moeten melden. WI~Aur zegt, dat men dat plaatselijk kan doen, zooals men wil. Inderdaad moet iedere geneeskundige, die ons bekend is, een eireulaire krijgen, waarin mededeeling wordt gedaan van de herrijzing van de Mij en van her felt, dat hij zieh volgens de hier gestelde regelen moet aanmelden. PI~-BE~CA verzoekt, clat het H.B. die eireulaire laat drukken en aan de afdeelingen toezendt; JEssuxus ondersteunt zulks. Wlu^Ua" aeht het beter, dat het H.B. aan alle afdeelingen den tekst voor een dergelijke eireulaire doet toekomen. Tegelijk zal een toeliehting worden gegeven, hoe de afdeelingen preeies moeten handelen. V^N WO~XVr.N vraagt, welke de eonsequenties in de praetijk zijn voor die artsen, die om de een of andere reden geen lid wensehen te worden van de Mij. WIB^trr zegt, dat op deze vraag geen afdoend antwoord is te geven, omdat er een diserepantie is tussehen ons reglement en het Ziekenfondsbesluit, dat nog steeds geldt. Btrva~EsS vraagt, of de procedure van sehrapping zal worden voortgezet ten aanzien van die leden van her Mediseh Front, die nu weer automatiseh lid worden van de Mij, doeh hun lidmaatsehap opzeggen, v66rdat zij voor de Commissie-Heringa zijn versehenen. Dr VREEZE antwoordt bevestigend. Men zal dergelijke personen toch voor schrapping moeten voordragen, omdat zij anders nog een half jaar lid blijven, want volgens de statuten blijft men een half jaar lid na bedanken. FuIax zou de toelating van niet-M.C.-leden wiUen beperken en een wachttijd wiUen instellen, totdat de reorganisatie van de Mij haar beslag heeft gekregen; alsdan zou de Commissie-Heringa kunnen beoordeelen, of deze personen geacht kunnen worden lid te zijn. Nadat W^m'Es^ verklaard heeft, zich met de redactie-wijziging van her voorstel van het H.B. te kunnen vereenigen, wordt dit zonder hoofdelijke stemruing aangenomen. HE~.RmC wijst er op, dat in de toeliehting van her voorstel van her H.B. staat: ,,Voor de eategorie~n, vallende onder de toevoeging san art. 35, zal diseriminatie worden toegepast, zoodanig, dat als uitzondering en in overleg "met de Voorliehtingseommissie toestemming kan worden verleend als deelnemer-arts aan deze ziekenfondsen te blijven medewerken". Dit client nog wel in behandeling te komen.

54

De VOORZITTm~bevestigt zulks. Het H.B. zou de woorden ,,als uitzondering en" willen laten vervallen, omdat het niet de bedoeling is, deze personen als regel van medewerking aan ziekenfondsen uit te sluiten ; dat zou een zeer strenge straf zijn, waarbij de uitoefening van her beroep op zeer ernstige wijze zou worden belemmerd. Voorts dient nu in plaats van ,,Voorlichtingscommissie" te worden gelezen : commissie. BON heeft er geen bezwaar tegen, als aan bepaalde ¢ategoriefin de uitoefening van hun beroep moet worden verboden, maar als een bepaalde groep van patienten nog een zekere discriminatie ondergaat, doordat men verschil maakt tusschen de particuliere praktijk en de ziekenfondspraktijk, gaat men verder dan van een artsenorganisatie mag worden verwacht. Maar her hoofdbezwaar richt zich tegen het toepassen van discriminatie in her algemeen; her is toch principieel onjuist, dat de artsenorganisatie een extra vonnis toevoegt aan het vonnis van den rechter of de tribunalen. WIBAUT wijst e r o p , dat volgens het H.R. artsen die geschorst zijn, alleen met toestemming van het H.B. als deelnemer-arts kunnen worden gehandhaafd, en dit slaat inderdaad alleen op ziekenfondspraktijk, omdat deze het eenige is waarover wij zeggenschap hebben. HERINGA voegt er hog aan toe, dat nu er nog geen wettelijke bepalingen zijn inzake de beperking van de beroepsuitoefening, onze beoordeeling ten opzichte van de Mij. voorafgaat aan de vonnissen van den rechter en de tribunalen. Het streven van het H.B. en de Voorlichtingscommissie is er echter op gericht, tussehen beide instanties tot samenwerking te komen, en te komen tot inschakding van onze beroepsbeschouwing in de genoemde vonnissen. Voorstel van her H.B.: a. De leden der herleefde Maatschappij zijn verplicht als bijzondere bijdrage te betalen aan den penningrneester hunner afdeeling 4 maal her bedrag der jaarcontributie, zooals dat voor her jaar 1941 was vastgesteld. b. De artsen, die volgens her oorded van her bestuur hunner afdeeling aan hun financieele verplichtingen jegens her M.C. hebben voldaan, zijn van deze bijdrage vrijgesteld. c. Bij verschil van meening over de toepassing van dit artikel beslist het Hoofdbestuur. Her Hoofdbestuur zal her bedrag der bijdrage vaststellen in gevallen onder a. en b. niet voorzien. In bijzondere gevaUen kunnen de leden een verzoek om vrijstelling of vermindering van de bijdrage richten tot het bestunr hunner afdeeling, waarna die her verzoek met zijn advies voorlegt aan het Hoofdbestuur, dat dan een beslissing neemt. Toelichtimd. Wanneer het Medisch Contact zich nu oplost in de herrezen Maatschappij, rijst de vraag, w a t e r met de M.C.-gelden moet geschieden. De M.C.-bijdragen zijn bijeengebracht om het verzet mogelijk te maken en beteekenden voor de leden een verzekering. Het restant, nadat aan de loopende verplichtingen is voldaan, wil het Hoofdbestuur in handen der nieuwe Maatschappij stellen om daaruit een fonds te vormen, waarvan de bestemming nader zal worden geregeld. Het is echter billijk, dat de niet-M.C.-leden in dit fonds het hunne bijdragen. Een logische bijdrage is een contributie over de jaren 1942 tot en met 1945, waarin geen Maat-

55

schappij-contributie werd betaald. Deze bedragen zullen in hetzelfde fonds gestort worden. Op dit voorstel van her H.B. zijn de navolgende amendementen ingediend: van de arid. Heerenveen en 0., luidende : a. De artsen, die op 19 December I94I lid waren van de Maatschappij zijn verplicht als bijzondere bijdrage te betalen aan den penningmeester van hun afdeeling eenzelfde bedrag, als door de M.C.-leden gedurende de bezetfing en daarna moest worden afgedragen. b. Voor artsen, die geen lid waren op I9 December I94I , geldt hetzelfde, indien zij als lid worden aangenomen, met uitzondering van diegenen, die na de bevrijding hun artsdiploma hebben behaald. ¢. Gelijk b. voorstel 3 van het Hoofdbestuur. d. Gelijk c. voorstel 3 van her Hoofdbestuur; van de afd. Hengelo, strekkende punt a. als volgt te lezen: De leden der herleefde Maatschappij zijn verplicht als bijzondere bijdrage te betalen aan den penningmeester hunner afdeeling 4 maal .f 15o; van de afd. Purmerend en 0., op de toelichting van het voorstel van het H.B., te beginnen met den regel : ,,Het is echter billijk, enz." : De afdeeling Purmerend vindt een logische bijdrage niet de jaarcontributie van de Maatschappij over de jaren I942 tot en met I945, doch de jaarcontributie van het M.C. over de jaren I942 tot en met I945, ten bedrage van f IO, f 7.50 of f 5 per maand, en de bijdrage van 5 % van de inkomstenbelasting. Zij stelt dus voor een bedrag van f 500 of minder, al naar gelang de categorie, waaronder men valt. De VOORZITTERdeelt mede, dat het H.B. meent aan zijn voorstel te moeten vasthouden. Ten eerste, omdat in de amendementen een zoo belangrijke financieele bijdrage wordt gevraagd, dat het voor een aantal artsen, die opnieuw lid van de Mij. wilten worden, een belemmering kan zijn om opnieuw toe te treden, terwijl toch de bedoeling is, dat de Mij. zooveel mogelijk artsen zal omvatten. Ten tweede, omdat her niet wenschelijk is, dat degenen, die van de omstandigheden hebben geprofiteerd en een goede praktijk hebben kunnen opbouwen, zoodat het hun financieel niet moeilijk valt tot de Mij. toe te treden, een voorsprong zouden krijgen boven anderen, die her niet hebben gedaan; bovendien zouden door een toevoeging als voorgesteld personen, die wij gaarne als lid zouden hebben, misschien worden uitgesloten. Ten derde, omdat her steunfonds nog ongeveer f 3oo.oo0 bedraagt, d.i. per lid ongeveer f 6o, hetgeen lets minder is dan het bedrag, dat in het voorstel van her H.B. van de nieuw toetredende leden wordt gevraagd. In de amendementen wordt, zonder dat zulks missehien de bedoeling is van de voorstellers, van de zaak een rekensommetje gemaakt ; het is wenseheli.ik, dergelijke financieele overwegingen aan de toetreding tot de Mij zooveel mogelijk te onttrekken, en dat wordt bereikt door het voorstel van her H.B., zonder dat aan de M.C-leden tekort wordt gedaan. WARTENA (Heerenveen en O.) zegt, dat zijn afdeeling dit bezwaar ook heeft gevoeld, maar het toch zeer onbitlijk vindt, dat degenen, die niet aan her M.C. hebben meegedaan, daarvan financieel zullen profiteeren; het gaat toch niet aan, hun nu een soort fool aan te bieden, zij moeten nu inhalen, war zij door hun lauwe 56

houding niet hebben bijgedragen. Het is wel een heele sore, maar wij zijn al gewend aan de gedachte van een hefting ineens, en wie karl ~aantoonen, dat hij niet kan betalen, kan toch worden toegelaten, en wie bezwaar maakt, terwijl hij her w~l kan betalen, moet maar niet toetreden. CORNELIS (lid H.B.) vraagt, of wij de niet-M.C.-leden nu moeten laten meedoen aan war een eereschuld van de M.C.-leden is jegens de slachtoffers van her verzet, terwijl ROORDA (lid H.B.) en WIB^UT (seer.-penningm.) opmerken, dat de niet-M.C.-leden er volstrekt niet van profiteeren, omdat het fonds altijd alleen is bedoeld voor de leden van het M.C. en de bestemming overigens nog nader door de algemeene vergadering moet worden uitgemaakt ; waarop W^RTEN^ (Heerenveen en O.) verklaart, dat dan zijn bezwaar is vervallen en hij zijn oordeel wil opschorten. ODINOT (Purmerend eta O.) zegt, dat ook zijn afdeeling her onjuist vindt, dat de artsen, die al die jaren niet hebben meegedaan, er zoo goedkoop zouden afkomen; zij moeten er wat voor over hebben, wanneer zij weer in de Mij. willen terugkeeren. Aan deze gelden zou dan een speciale be.stemming kunnen worden gegeven, waarbij is gedaeht aan her weduwen- en weezenfonds, dat nu weduwen van artsen afseheept met uitkeeringen van f 3oo ~ f 4oo. BORST (Hengelo) zegt, dat her voorstel van zijn afdeeling ongeveer dezelfde strekking heeft als dat van de afd. Heerenveen en O. Zijn afdeeling wil er volstrekt geen rekensommetje van maken ; zij wenscht de zaak ook zoo weinig mogelijk ingewikkeld te maken. SCHOLS (Gorinchem en O.) vraagt, hoe moet worden gehandeld ten aanzien van de wanbetalers in her M.C. De VOORZITTERantwoordt, dat deze volgens her voorstel van her H.B. vier maal de jaarcontributie van I94I moeten betalen. PI~.BENCA (Deventer) acht dit onbillijk en meent, dat M.C.-leden, die niet aan hun verpliehtingen hebben voldaan, 66k her volle bedrag moeten voldoen, dat zij in den M.C.-tijd hadden moeten betalen; doen zij dit niet, dan kunnen zij geen lid van de Mij. zijn wegens wanbetaling. WIBAUT (secr.-penningm.) acht dit reglementair niet mogelijk. Men zal plaatselijk door overleg moeten trachten tot overeenstemming te komen met deze categorie, die volstrekt niet zoo talrijk is. DE VEEEZE (Jur. adv.) onderstreept, dat her uit juridisch oogpunt bezwaarlijk is her aanzuiveren van de M.C.-contributie door M.C.deden als voorwaarde te stellen voor toetreding tot de Mij. Tv.N C^TE (Utrecht) zou uit de toelichting van her H.B.-voorstel willen zien vervallen, dat de bijdragen van de niet-M.C.-leden worden gestort in her M.C.fonds; de VOO~ZITTERverklaart, dat bet H.B. daartegen geen bezwaar heeft. EEKELENS (Rotterdam) zegt, dat zijn afdeeling personen, die zich op ,,Dollen Dinsdag" plotseling herinnerden, dat zij moesten bijdragen, maar dit den volgenden dag weer vergeten waren, uit het M.C. heeft gezet, maar zij zouden nu toch weer lid van de Mij kunnen worden tegen'betaling van f 8o. WIBAUT (secr.-penningm.) wijst op het bepaalde, dat in gevallen, waarin niet is voorzien, het H.B. beslist, en dit zal moeten trachten, zooveel mogelijk uniforme beslissingen te nemen. SPELEERS (Maastricht) ziet in een bijdrage als door de afd. Heerenveen en O. voorgesteld, geen bezwaar om tot de Mij. toe te treden, omdat het H.B. evenals 57

bij het M.C. het geval was, een sterke reductie kan toestaan. Zijn afdeeling heeft opzettelijke wanbetalers geschorst als lid van bet M.C., en heeft die schorsingen eenige maanden geleden opgeheven onder voorwaarde, dat de wanbetalers alsnog de volledige M.C.-bijdrage zouden betalen, hetgeen door een dee1 hunner is geschied. I-IoocErqnOOM (Alkmaar en O.) zegt, dat zijn afdeeling zich schaart achter het voorstel van bet H.B. De bijdrage ^an het M.C. is zeer zeker een verzekeringspremie geweest, en de ieden van het M.C. moeten zich op her standpunt stellen, dat zij voor dit doel bet geld van de niet-M.C.-leden niet eens willen aannemen ! WARTEN^ (Heerenveen en O.) vraagt of bet mogelijk is de beslissing over het amendement van zijn afdeeling aante houden, totdat bekend is, welke speeiale be.stemming aan de M.C.-gelden zal worden gegeven. De VOORZITTERantwoordt ontkennend, de toetreding tot de Mij. client ~ans geregeld te worden. Het staat vast, dat bet fonds een speciale bestemming zal krijgen, maar welke bestemming dit zal zijn, is thans nog niet bekend. HERtNC^ (Hoofdredacteur) en ROOm~A (lid H.B.) betoogen, dat de gelden stellig zijn bijeengebraeht met de bedoeling, ze uitsluitend ten bate te doen komen van de slachtoffers van bet artsenverzet. STAPP.NS~-A(Alphen en O.) en VAn ERP TASr,MAN K i t (Arnhem en O.) meenen, dat de vergadering zich thans zeer zeker in alien zin zou kunnen uitspreken, alsmede dat de bijdragen van de niet-M.C.leden zutIen worden aangewend voor een ^rider algemeen doel. Nadat aldus is geschied, trekt W,,a~T~^ (Heerenveen en O.) bet amendement zijner afdeeling in. ODINOT (Purmerend en O.) zegt, dat de overgebleven f 3oo.ooo M.C.gelden over een paar jaar wel zullen zijn uitgeput; zullen nu in bet vervolg alle Mij.-leden aan dit fonds betalen ? De VOORZITr~.R beantwoordt deze vraag bevestigend. JANs~s (Gooi en Eemland) wil nog wijzen op bet feit, dat de leden van de Artsenkamer, die steeds een groot finaneieel voordeel hadden boven de M.C.leden, nu wel worden toegelaten tot de Mij., maar zijn uitgesloten van militairen dienst en van uitzending naar Indi~, zoodat zij rustig kunnen doorwerken in de praktijk van onze leden die naar Indi~ moeten vertrekken. Het amendement van de afd. Purmerend wordt bij zitten en opstaan met groote meerderheid verworpen. Na deze stemming trekt BO~T (Hengelo) her amendement zijner afdeeling in. Her voorstel van het H.B. wordt vervolgens bij zitten en opstaan met groote meerderheid aangenomen. De vergadering wordt geschorst tot des namiddags 2.3o uur. Aan de lunch doet HERING^ een beroep op den steun der artsen voor de tot standkoming van het Nederlandsch Studenten Sanatorium. Hij herinnert er aan, dat reeds in een vroegere algemeene vergadering een dergelijk beroep door hem is gedaan en betreurt het te moeten zeggen, dat het result^at daarvan teleursteUend is geweest. Twee hoofdmotieven zijn er voor de stiehting van het sanatorium: Ie. De groote frequentie van de tubereulose onder de studenten. Reeds voor

$8

den oorlog bleek deze bij den Universitairen Gezondheidsdienst meer dan tweemaal zoo groot dan onder overeenkomstige leeftijdsgroepen van de rest der bevolking (gevolg van onvoldoende en onoordeelkundige voeding). Thans is de toestand veel ernstiger. Onder de loopende studenten wordt bij rSntgenonderzoek I - - I ½ % ziek bevonden. Daarnaast komen cijfers binnen, die toonen, dat 2~/2 % der studenten ziek aan t.b.c, te bed ligt. Er is tekort aan sanatoriumruimte. De noodzaak van het sanatorium is urgent. 2e. Studenten hebben in een volkssanatorium te lijden aan gebrek aan psychisch contact en tekort aan geestelijke voeling. Gelegenheid voor werktherapie voor studenten ontbreekt. Daartegenover kennen wij her initiatief van Zwitserland in bet Sanatorium Universitair te Leysin. Hier komen uit de versehillende universiteiten hoogleeraren les en individueele studieleiding geven. In de 23 jaren van zijn bestaan zijn er 6o0 examens en 300 dissertaties voorbereid. Bij een bezoek aan Leysin verleden maand zag spr. uitstekende microscop.-praepamten, gemaakt door een jong vakcollega, als onderdeel van bet werk voor een dissertatie. Spr. constateerde, hoe uitstekend daar de psychologische gesteldheid der studenten is. Stellig heeft de directeur, Dr. VAUTHIER,gelijk, als hij zegt, dat de tijd door de studenten in zijn sanatorium doorgebracht voor hen niet verloren is, maar integendeel voor hen van blijvende waarde is, waarin degelijke arbeid wordt verricht en geestelijke verdieping wordt bereikt. Ditzelfde moeten wij realiseeren! Het plan van het Nederlandsche Studenten Sanatorium ontstond in oorlogstijd, met de bedoeling, dat het tevens een huldeblijk zou zijn voor de houding der studenten gedurende den oorlog. Prinses Juliana werd hog tijdens den oorlog beschermvrouwe. Thans is f 80.000 bijeen, f 250.ooo is noodig. Een villa, na verbouwing in te richten tot sanatorium, is gevonden in de onmiddellijke nabijheid van HoogLaren, dat steun verleent door beschikbaarstelling van r6ntgen- en chirurgische afdeeling. De Directenr-Geneesheer, Dr. DE BLOEME, zal ook in het Studenten Sanatorium de geneeskundige leiding geven. Spr. doet een dringend beroep op de aanwezigen ; zoowel priv~ als vertegenwoordigers der afdeelingen. Hij vraagt de afgevaardigden, terugkeerend naar hun afdeelingen, daar den steun van alle artsen te vragen (aan spr. adressen te bezorgen), en vraagt vergunning door collecte met de stemmingsbus giften in ontvangst te nemen. De gehouden collecte, waaraan ook eenige niet-artsen deelnamen, bracht op $ x I68.I6. MIDDAGVERGADERING. Voorstel van her H.B. : In art. 55 van het H.R. wordt gelezen in plaats van ,,negen" en ,,fien" : ,,vijffien" en ,,zestien".

Goedgekeurd. Voorstel van het H.B. : De contributie voor her jaar I946 wordt vastgesteld op .f 2o. EWFTINCK SCHATTENKEaK(Zwolle en O.) bepleit om, daar wij absokmt niet weten, hoe de financieele verplichfingen zullen zijn, en wij in de afgeloopen jaren 59

gewend zijn geraakt aan hoogere bedragen, thans reeds f 5° of f 60 contributie te herren; dan behoeft de contributie later niet meet verhoogd te worden. WIBAUT (secr.-penningm.) zegt, dat deze contributie uitsluitend diem voor den dagelijkschen gang van de Mij. en dan op dit bedrag kan worden bepaald, maar er zullen voor verschillende doeleinden aparte heffingen komen, die thans nog niet zijn te overzien. GOEDBLOED('s-Gravenhage en O.) vraagt, of ook is gedacht aan de rustende artsen, die vroeger altijd een lagere contributie hebben betaald; Wrs^trr (secr.penningm.) antwoordt, dat dit in het H.R., dat thans weer van kracht is, is geregeld.

Goedgekeurd. Voorstel van het H.B. : De besluiten van de Algemeene Vergadering van het Medisch Contact, gehouden op I6 en 17 Juni 1945 en op 1 en 2 September I945 worden door de Maatschappij overgenomen.

Goedgekeurd. Inzake her Besluit Ziekenbriefjes (Zie Mededeelingenblad No. 4, bladz. 56) stelt het voorloopig H.B. de volgende wijziging root: I-Iet slot van de eerste alinea van punt x, luidende: ,,en geen mededeelingen over bezoek aan het spreekuur te zullen doen" te doen vervallen, en daarvoor in de plaats te lezen: ,,en alleen mededeelingen over het bezoeken van spreekuren te doen door onderteekening van een door den vrager reeds ingevuld briefje, waarop door den arts uitsluitend her uur van vertrek wordt ingevuld".

Toelichtin9. In verschillende afdeelingen zijn ten opzichte van deze spreekuurbriefjes moeilijkheden gerezen. De Sfichting van den Arbeid heeft gevraagd of bet standpunt in dezen niet kon worden herzien. Het Hoofdbestuur is van oordeel: I. dat het een belang der volksgezondheid is, dat patienten niet door Ioonderving worden geremd in her inroepen van noodzakelijke medische hulp; 2. dat her uitkeeren van loon voor verzuim wegens doktersbezoek niet moet worden belemmerd; 3. dat het een redelijke eisch is, dat in dezen voor misbruiken wordt gewaakt, en dat her niet doenlijk is om dit te doen zonder medewerking van den behandelenden arts ; 4. d a t e r tegen het spreekuurbriefje in dezen vorm geen principieel bezwaar behoeft te bestaan en dat de te nemen moeite voor den arts zeer gering is. Hierbij zijn tevens aan de orde de navolgende voorstellen: a. van de afd. Zaanland: De afd. Zaanland van bet M.C. acht formuleering en strekking van her slot van de eerste alinea van punt I van het Besluit inzake Ziekenbriefjes vo]komen juist, en wenscht hierin geen wijziging zooals voorgesteld door her H.B.; b. van de afd. Purmerend: 60

Voorstel tot ongewijzigd laten van den tekst en geen spreekuurbriefjes af te geven. DE GROOT (Zaanland) licht her voorstel zijner afdeeling nader toe. Zijn afdeeling beschouwt het afgeven van medische attesten wel degelijk als een principieele zaak, en al gaat het hier alleen om de onderteekening, ook hier dient her principe te worden gehandhaafd. Inderdaad mag men niet worden geremd in het inroepen van noodzakelijke medische hulp, maar in vele gevallen wordt die op het spreekuur niet verleend, de patienten komen dikwijls voor heel kleine afwijkingen en daarvoor behoeft geen attest te worden afgegeven. Bovendien geeft een attest volstrekt geen waarborg, dat het gemotiveerd was, dat de patient zijn werk staakte teneinde het spreekuur te bezoeken; als de patient maar even op het spreekuur komt en daarvoor den geheelen morgen zijn werk heeft verlaten, zou dat door de handteekening van den arts worden gelegaliseerd. De artsen moeten niet optreden als politieagent van de werkgevers, maar moeten deze overtuigen, dat dit voor ons een principieele kwestie is. TEn CATE (Utrecht) vermoedt, dat in de Stichting van den Arbeid juist de werkgevers hierop hebben aangedrongen, want hij karl zich moeilijk voorstellen, dat ook de werknemers invoering van deze briefjes wenschen. Terecht staat in het Artsenboekje, dat wij moeten beginnen de menschen te vertrouwen; laten de werkgevers dus zelf een contr61e instellen voor degenen, die blijk geven het vertrouwen niet waardig te zijn. FESTEN (Tilburg en O.) meent, dater gerust een kleine rein op het spreekuurbezoek mag zijn. Bij invoering van deze briefjes komt er een eindeloos gezeur van patienten om er een uurtje bij te doen; de een is dan principieel, de ander royaal, en zoo zullen de artsen tegen elkaar worden uitgespeeld. Nadat KOK (Breda), SCHRIJVER(Woerden en O.) en BORST (Hengelo) in gelijken zin als de vorige afgevaardigden hebben gesproken, en VAN ERP TAALMAN KIP (Arnhem en O.) e r o p heeft gewezen, dat bet weer het Rijk is, da't de scheiding tusschen behandeling en contr61e het meeste tegenwerkt en dat wij niet op deze wijze die neiging van het Rijk moeten ondersteunen, verklaart BAKKER (Den Helder en O.) zich v66r het voorstel van het H.B., omdat in zijn afdeeling inderdaad bet praetisehe bezwaar is ondervonden, dat een arbeider van de Marinewerf loon derft als hij niet voorzien is van een briefje van den huisarts. De VOORZITTERdeelt mede, dat de Stichting van den Arbeid heeft verklaard, in prineipe geheel te kunnen deelen de opvattingen van de artsen ten aanzien van het verstrekken van allerlei verklaringen, welke tot de geneeskundige taak van den behandelenden arts in geenerlei verband staan, doch dat nu eenmaal voor een groot gedeelte van de arbeidersbevolking dit vraagstuk niet is op te lossen zonder eenige administratieve medewerking van de artsen. Er bestaat geen wettelijke verpliehting voor de werkgevers deze loonderving voor hun rekening te nemen, maar de werkgevers zijn bereid het loon bij verzuim wegens doktersbezoek uit te keeren, indien er waarborgen zijn inzake misbruik. Dit is toeh inderdaad geen principieele aangelegenheid, het is geen doorbreken van de scheiding tusschen behandeling en eontr61e. Dit briefje heeft met de behandeling niets te maken; in de verklaring wordt alleen geeonstateerd, dat de patient op het spreekuur is geweest en dit op een bepaald uur heeft verlaten. Aan de Stiehting van den Arbeid is alsnog gevraagd, of her misbruik zoodanigen omvang heeft aanger~omen, dat 61

maatregelen daartegen noodzakelijk zijn, waarop telefoniseh bevestigend is geantwoord. Van andere zijde is medegedeeld, dat na weigering van de artsen om deze briefjes af te geven, het spreekuurbezoek aanmerkelijk is gestegen, hetgeen zou bevestigen, dat werkelijk misbruik wordt gemaakt. Een verklaring, welke slechts inhoudt een mededeeling van het tijdstip van vertrek van den patient, wordt een voldoende bestrijding, met groote preventieve werking, geacht; van opvoedkundige maatregelen wordt wegens de algemeene daling van het moreele peil ten gevolge van de bezetting geen afdoend resultaat verwacht. Nadat HEERING (Haarlem en O.) heeft verklaard de principieele bezwaren te deelen en dit wel degelijk als een contr61e te beschouwen, doch op practische gronden voor het voorstel van het H . B . te zullen stemmen, wordt het voorste] van het H.B. met 129 tegen 51 stemmen ver'worpen. Voorts stelt bet H.B. inzake het Besluit Ziekenbriefjes (Zie Mededeelingenblad No. 4, blz. 56) de volgende wijziging voor: Punt 3, b, I en 2 als volgt te lezen: ,,betreffende Ievensmiddelen, Ideeding, gas, electriciteit, kolen, enz., anders dan volgens de voorschriften, vervat in het Boekje ,,Regeling voor de distributie van ziekenvoedsel", uitgegeven door den Gezondheidsraad, 3e druk, Augustus 1943, en volgens de eventueel hierin aan te brengen wijzigingen en hieraan toe te voegen aanvullingen, voor zoover uit de Mededeeling van deze veranderingen blijkt, dat zij zijn tot stand gekomen met toest~nming van het H.B.".

Toelichting. De uitvoering van het besluit geeft moeilijkheden, o.a. doordat de redactie van punt 3, b, I en 2, niet in alle gevallen voldoende zekerheid blijkt te geven omtrent briefjes, welke wel en niet mogen worden afgegeven. De VOORZITTER zegt ter nadere toelichting, dat het geheele besluit inzake de ziekenbriefjes tot reel moeilijkheden aanleiding heeft gegeven, en een uitvoerige correspondentie heeft uitgelokt, niet alleen van den kant van de artsen, maar ook van dien van bet bedrijfsleven, van bet C.D.K. en van Distex. Het H.B. meent, dat de voorgestelde redactie aan verw_hillende dezer bezwaren tegemoet komt. TEN CATE (Utrecht) verzoekt het geheele besluit met de daarin aangebrachte wijzigingen hog eens rond te zenden; de VOORZITTER zegt zulks toe, en geeft voorts naar aanleiding van een vraag van denzelfden afgevaardigde een uiteenzetting van het misbruik, da$ patienten trachten een toewijzing te krijgen voor een buikband, teneinde daarvan een corset te maken; hoewet er voor ons geen aanleiding is tegemoet te komen aan het bezwaar van de desbetreffende vakgroep, zijn er wel aanwijzingen, dat de artsen niet algemeen de hand houden aan het besluit, hetgeen voor een deel zeker het gevolg is van de niet erg gelukkige redactie. HEERING (Haarlem en O.) meent, dat het toch beter is, een regeling, die niet goed functionneert, geheel te laten vervaUen. De artsen, die zich aan her besluit willen houden, krijgen in toenemende mate moeilijkheden en verwijten, dank zij hun collegae, die in overtreding zijn. De VOORZITTER zegt, dat iedere overtreding aan den Afdeelingsraad client te worden voorgelegd; wij moeten trachten in eigen kring deze zaak in goede banen te leiden. SLUIJTERS ('s-Hertogenbosch en O.) deelt mede, dat in zijn afdeeling de 62

Afdeelingsraad aan alle leden een waarschuwing heeft gezonden met een zekere bedreiging er bij. DEKKER (Friesland-Noord) zegt, dat men in zijn afdeeling heeft ervaren, dat, wanneer wij deze zaken met de betreffende instanfies bespreken, wel wat valt te bereiken. DEELEN (Amersfoort en O.) deelt mede, dat in zijn afdeeling namens de vertrouwensartsen aan de leden een circulaire is gezonden, dat bij gebleken misbruik aan den Inspecteur van de Volksgezondheid zal worden voorgesteld den betrokken arts uit te sluiten van distribufie-artikelen, hetgeen zeer preventief heeft gewerkt. Her voorstel van het ll.B. wordt hierna goedgekeurd.

Overdcht financi~n. Ter vergadering wordt het volgende stuk rondgedeeld: S T A N D D E R F I N A N C I E N V A N D E AFD. P E R x O C T O B E R I945. Van de in totaal 63 afdeelingen verstrekten 48 afdeelingen de gevraagde gegevens. De totaal-bedragen luiden als volgt: In kas bij de afdeelingen . . . . . . . . . . . . . f ~n,4.II5,6o Contributie per maand . . . . . . . . . . . . . . . . 35.76I,-Achterstallige contributie . . . . . . . . . . . . . . . 76.792,5o Schulden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53-355,49 Periodieke uitkeeringen: a. door verzetswerk van het M.C. getroffen collegae per maand ,, 2.ooo,-b. door ander verzetswerk getroffen collegae per maand ,, 1.775,~ plus een totaal van . . . . . . . . . . . . . . . . 7,25o,-c. door oorlogsgeweld getroffen collegae . . . . . . . i ,, I95,-d. Joodsehe collegae . . . . . . . . . . . . . . . . . 925, e. Weduwen- en Weezenfonds per jaar . . . . . . . . ,, I6,ooo,-Van ondergenoemde afdeelingen werden geen gegevens ontvangen: Sehiedam AIphen Sehouwen-Duiveland Bergen op Zoom--Roosendaal Breda Vecht Woerden Delft Gorinchem IJssel, Noord, Alblas, Lek Haarlemmermeer (Aalsmeer) Zeeuwsch-Vlaanderen West Zwolle Helmond Hunsingo, Fivelingo, Westerkwartier Amsterdam, 28 December I945. De gelden van her M.C.-fonds moeten zooveel mogelijk worden geconcentreerd in de Centrale Kas. De afdeelingen kunnen behouden: Ie. War noodig is voor huishondelijke uitgaven tot I Mei I946. 2e. Wat noodig is voor afdoening van schulden. 3e. Wat noodig is voor uitkeering in de eerste 4 maanden I946. Afdeelingen, die zelf weduwen ondersteunen, moeten dus ook deze bedragen reserveeren. 63

Alle andere gelden moeten worden overgemaakt op conto Medisch Contact, Dr. F. WIBAUT, Amsterdamsche Bank, bijkantoor van Baerlestraat, A'dam-Z. Voor de girale gelden is dit zonder meer mogelijk. Voor de geblokkeerde gelden moet men een opgave inzenden van bedrag der geblokkeerde gelden, naam waarop de rekening staat en Bank. Met deze gegevens zal via de Nederlandsehe Bank overschrijving op de geblokkeerde rekening van het Medisch Contact bewerkstelligd worden. Steungelden voor rubrieken a, b, c e n d moeten komen ten laste van het Centrale Fonds. Dit zal de benoodigde gelden overmaken aan de penningmeesters der afdeelingen. Voor de eerste vier maanden zullen de afdeelingen daarin zelf hog moeten voorzien. Uitkeeringen aan weduwen en weezen (geen verzetsslachtoffers) zuUen in de toekomst geschieden door Ondersteuningsfonds. De afdeelingen, die tot nu toe aan weduwen, enz. hebben uitgekeerd, moeten dit ook thans blijven doen, totdat dit door het Ondersteuningsfonds is overgenomen. WIB^UT (secr.-penningm.) geeft een uitvoerige nadere toelichfing van dit overzicht en deelt daarbij o.m. mede, dat, wanneer de Vereeniging van Ziekenfondsartsen, die eigenaar was geworden van alle goederen, rechten enz. van de Mij. deze weer aan de Mij. zal moeten overdragen, naar schatting de Mij. et* financieel niet slechter zal voorstaan dan in December 1941. Op een vraag van STAPENSEA(Alphen en O.) of een soort levensverzekering of pensioenregeling voor de artsen zou kunnen worden voorbereid, antwoordt WIB^UT (secr.-penningm.), dat dit zeker bij de voorbereiding van de reorganisafie van de Mij. aan de orde zal komen. Opheffing M.C. Hierna wordt door RoomsA (lid H.B.) de volgende toespraak gehouden :

Geachte collegae, vrienden, Wij zijn voor het laatst bijeen als leden en voormannen van het Medisch Contact, dat in de jaren van Duitsche overheersching gestreden heeft voor ons hoogste goed, de vrijheid. Tempus fugit. De bezettingsperiode, die zoo drukkend was als een angsfige droom, die geen eind seheen te nemen, is reeds tot herinnering vervaagd en ons bewustzijn is reeds weer overvuld met de levendige bonte beelden van het rustelooze heden. Maar laat nu voor ons de tijd even sfilstaan, laten wij even de ooren en oogen sluiten voor het rumoerige heden en ons een oogenblik bezinnen op den voorbijen tijd. Daarin neemt voor ons, artsen, het M.C., zulk een belangrijke plaats in. Medisch Contact ! Hoe juist drukt dit woord uit den band die ons, artsen, samenbond. Een band, onzichtbaar en verborgen voor de buitenwereld, maar hechter en sterker dan eenige zichtbare band ooit heeft kunnen zijn. De plattelandmedici op hun eenzame buitenwegen, de stadsartsen dolend in de duistere straten, de speciaIisten in hun ziekenhuizen en laboratoria, de medische ambtenaren achter hun met papieren beladen bureaux. Zij waren verbonden met elkaar door den onziehtbaren band van het Medisch Contact. En wanneer hen vanuit een onzichtbaar Centrum een strookje papier bereikte met een advies of een dringend voor64

schrift, dan lachten zij tevreden of sehudden het hoofd en zij volgden dit advies op. Want zij wisten dat overal in den lande hun collega's hetzelfde deden en voelden zich sterk door de solidariteit. Zij trotseerden de wreede Gestapo, zij beschermden de hun toevertrouwde patienten, zij schreven moedige brieven en saboteerden en weigerden hun medewerking met den bezetter. In een tijd toen de meeste Nederlanders met gebogen hoofd passief de stormen over zich heen lieten gaan, hadden wij, artsen, het groote voordeel van een positieve instelling. Wij voelden ons strijders, wij wisten ons als illegale beroepsorganisatie een voorbeeld en moreete stenn voor het gestagen en gekwelde Nederlandsche yolk. Het M.C., ontstaan uit protest tegen de gedragslijn van bet toenmalige Hoofdbestuur, was gereed voor den strijd, toen Seyss Inquart de Maatsehappij van Geneeskunde deed ontbinden. Her omvatte de groote meerderheid der Nederlandsche artsen. Aan slappelingen, die zich afzijdig hidden en aan verraders, die zieh aan den kant van den vijand stelden, wil ik nu geen woorden verspillen. Ik zie nu alleen voor mij de duizenden collega's, die met ons streden en overwonnen.

Wij hebben de Artsenkamer een smadelijke mislukking bezorgd, wij hebben de Vereeniging. van Ziekenfondsartsen verhinderd zich van de Ziekenfondsen meester te maken en haar daarmee de kans ontnomen om door geldelijken dwang de artsen in haar greep te vatten. Wij hebben de Duitschers, die een nieuwe orde wilden stichten, waar zij zich maar vertoonden, den voet dwars gezet. Wij hebben collectief geweigerd om in Duitschland te gaan werken, wij hebben den arbeidsinzet gesaboteerd, wij hebben de nazifieatie van bet Nederlandsche yolk bestreden, wij hebben de gruweldaden en terreurmethodes der Duitschers openlijk gelaakt. Laten wij de tekortkomingen en de zwakke oogenblikken, die wij gezamenlijk of individueel hebben doorgemaakt, nu niet in bet licht stellen. Zij zijn onvermijdelijk in een dergelijken strijd. Over bet algemeen is het resultaat van onzen strijd goed geweest en dit is te danken aan onze organisatie en aan den moed, den vrijheidszin, en bet plichtsgevoel der Nederlandsche artsen. Toen de Canadeezen kwamen, behoefden ze ons als artsen niet te bevrijden. Zij vonden een vrijen Nederlandsehen artsenstand. Nu zijn dan de Duitschers, die als wreede veroveraars ons land hadden overstroomd en her als parasieten hadden uitgezogen, smadelijk naar hun land teruggejaagd. Nu is dan onze heete wensch vervuld en de laatste Germaan is vertrokken. Nu herdenken wij onze helden en onze dooden. Nu staan wij versteld over de moreele en materieele schade die het nazidom en de Duitschers aan ons yolk hebben berokkend. Nu zijn wij dankbaar voor hetgeen bet Medisch Contact ons heeft gegeven : Het behoud van de eer van den Nederlandschen artsenstand. Een nieuwe Maatschappij wordt opgerieht en zal worden gereorganiseerd, zoodat zij aan de hedendaagsche eischen kan voldoen. Wij zullen de poorten weer openzetten voor alle artsen, behalve de landverraders en eollaborateurs. In de vernieuwde Maatschappij zullen beroeps- en materieele belangen worden behartigd. E r zal strijd zijn en openbare kritiek, zooms dat in een gezonde samenleving past. Er zal met open vizier gestreden worden. Verschillende overtuigingen, verschillende opvattingen zullen tegen dkaar botsen, de Nederlandsche artsen zullen hun individualisme weer botvieren. Maar laten wij nimmer vergeten, dat onder de verscheidenheid schuilt de diepere samenhang, die zich in bet M.C. heeft geopenbaard. Het M.C. verdwijnt, maar zijn grondslagen blijven bestaan, dat zijn de 65

moed, het plichtsgevoel en de vrijheidszin van de Nederlandsche artsen. Wij weten, dat, wanneer het noodig is, de Nederlandsche arts voor de rechten, de vrijheid en de eer van zijn beroep weer pal zal staan. De Voorzitter verzocht mij, om het M.C. uit te luiden. Her M.C., dat uit verontwaardiging en enthousiasme werd geboren en door solidariteit in stand bleef, eindigt nu zijn kort maar veelbewogen leven, doch wordt herboren als een trotsche en fiere Maatschappij tot Bevordering der Geneeskunst. Ik verklaar hiermee, namens bet Hoofdbestuur Het Medisch Contact als opgeheven. Maar in onze harten zal her M.C. blijven leven. Daarom leve de Maatschappij ! Leve bet M.C. !

Ziekenfondsen. De VOOI~ZlTTER doet vervolgens uitvoerige mededeelingen betreffende her

door bet H.B. gevoerde beleid op ziekenfondsgebied. De Direeteur-Generaal van de Volksgezondheid huldigt de opvatting, dat het Ziekenfondsbesluit gehandhaafd .moet worden als in opzet en wezen een HoIlandseh maaksel, doeh dat de Duitsehe insluipsels daaruit verwijderd moeten worden. De gang van zaken inzake de Volksvertegenwoordiging maakte her verder duidelijk, dat in afzienbaren tijd geen sprake kon zijn van her in behandeling nemen van een ziekenfondswet. Na nadere informatie door her H.B. bleek, dat van andere zijde geen plannen waren ingediend en dat door het Staatstoezicht sieehts was voorbereid een vervanging van de bestaande leiding - - Commissaris plus niet functionneerenden Raad van Bijstand - - door een Ziekenfondsraad met een vol-ambtenaar voorzitter. Over de samenstelling van den Ziekenfondsraad heeft het H.B. voortdurend van zijn inziehten doen blijken. Omstreeks 7 December werd eehter bekend, dat de Raad van State had beslist, dat een wijziging van bet Ziekenfondsbesluit sleehts door een wet kon plaats vinden en niet door een Koninklijk Besluit. De instelling van den Ziekenfondsraad werd daardoor onzeker en in ieder geval geruimen tijd ----genoemd werd 3 A 6 maanden - - uitgesteld. Dit uitstel heeft ten gevolge, dat nu ook de mogelijkheid van een geheel nieuwe wettelijke regeling van het ziekenfondswezen onder het oog kan worden gezien. Dit is voor het H.B. aanleiding geweest tot her treffen van voorbereidingen voor bet bijeenroepen van vertegenwoordigers van alle belanghebbende groepen bij het ziekenfondswezen, teneinde de mogelijkheid te bespreken, in gezamenlijk overleg een wet op her ziekenfondswezen voor te bereiden. Tegelijk hiermede heeft het H.B. als noodzakelijk geaehte eonsequentie van deze aerie naar buiten een interne regeling ontworpen, welke zou waarborgen, dat her H.B. bij deze bespreldngen volledig op de hoogte was van de inziehten en meeningen der ziekenfondsartsen. Het heeft daartoe een advieseommissie ingesteld en de erkende vereenigingen verzoeht op districtsvergaderingen de leden ctezer commissie te benoemen. Tot de taak dezer advieseommissie behoort o.m. bet kiezen van een kleine adviescommissie, door welke eollega NIEUWEmtuYzEN, die benoemd is tot adviseur van her H.B. in ziekenfondsaangelegenheden, kan worden bijgestaan. Het H.B. verheelt zieh niet, dat de beperking van de vertegenwoordiging der ziekenfondsartsen tot een advieseollege bet H.B. een veel grootere verantwoordelijkheid te dragen geeft, dan bij toekenning van een grootere of kleinere mate van autonomie aan deze vertegenwoordiging. Het meent onder de bestaande omstandigheden zich niet aan deze verantwoordelijkheid te mogen ont66

trekken. Het H.B. zal een uitspraak van de vergadering over deze zienswijze en de daarop door spr. gebaseerde regelingen op prijs stellen. Van vele zijden kwamen berichten binnen, waarin ontevredenheid over de honoraria bij de ziekenfondsen tot uitdrukking werd gebracht en aandrang werd uitgeoefend om verbetering te bewerken. Van Enschede en Wageningen uit werd een systematische actie ondernomen om in deze een landelijke uitspraak te verkrijgen en bij deze acties werd bet gebruik maken van de ,,machtspositie" der artsen tot het afdwingen van honorariumverhooging in her geding gebraeht. Het D.B. betreurt bet, dat de actie van de afd. Wageningen in de hand is gewer~ door een verzuim van het D.B., n.1. het niet beantwoorden van een brief van deze afdeeling over de honoraria van de eerste helft van September; deze brief was in een map gelegd om te worden gebruikt bij een bespreking met het Staatstoezicht en is in deze map blijven liggen. Van de afd. Enschede werd berieht ontvangen, dat de aerie der I2 Enschedesche collegae buiten medeweten van her afdeelingsbestuur was begonnen en door de afdeeling werd afgekeurd. Het H.B. heeft uit deze acties de leering getrokken, dat het tekort was gesehoten in het geven van inliehfingen; door het zeer vele werk in beslag genomen, heeft het zich niet gerealiseerd, dat daarvan slechts weinig naar buiten doordringt en dat daardoor de indruk kan worden gewe,kt van een gebrek aan aefiviteit, hetgeen het begrijpelijk maakt, dat onder de artsen de neiging ontstaat zelf de zaak in handen te nemen. Wat nu het gebruik maken van onze ,,machtsposifie" betreft, betoogt spr., dat men door het vooropstellen der machtsposifie eenerzijds de eigen zaak verzwakt, anderzijds onrecht begaat door, zonder afdoend bewijs, de andere partij als niet toegankelijk voor deugdelijke argtanenten te beschouwen. De gevolgen van de dreiging met het gebruik van machtsmiddelen kunnen worden omschreven als het scheppen van wantrouwen bij allen, die zich voor de mogelijkheid zien geplaatst te eeniger tijd onderhandelingen met de artsen te moeten voeren. Deze gevolgen in her algemeen, en in het bijzonder op dit tijdstip, nu de reorganisatie van het ziekenfondswezen aan de orde is, zijn zeer ernstig en daarom zijn deze aeries zeer betreurenswaardig. Een gelukkig belangrijk lichtpunt is, dat de aeries betrekkelijk geringe instemming bij de artsen hebben gevonden, ondanks de algemeen verbreide en diepgaande ontevredenheid over de honoreering, gepaard aan verontwaardiging over her onrecht dat is aangedaan. Met voldoening en waardeering kan dan ook worden vastgesteld, dat Mr. Lm)EBOER, die de funetie van Commissaris. van her Staatstoezieht op de Ziekenfondsen waarneemt, uit eigen inifiatief besprekingen met den Gemaehtigde voor de Prijzen is begonnen, ter verhooging van de honoraria. Ook het H.B. heeft besprekingen gevoerd met her Staatstoezicht en de Prijsbeheersehing over de honoraria. Het H.B. heeft in deze aangelegenheid her advies gevraagd van de deskundige artsen, hem opgegeven door de afdeelingen, respecfievelijk districten, en, na de individueele mededeelingen te hebben gehoord, een eommissie ad hoe uit de aanwezigen benoemd. Deze commissie heeft aan het H.B. een eonereet voorstel voorgelegd, dat het H.B. in hoofdzaak heeft overgenomen ; her resultaat is neergelegd in een brief aan het Staatstoezicht en de Prijsbeheersching. Aangezien her waarschijnlijk is, dat de Prijsbeheersehing reeds bij her vormen van haar oordeel over ons voorsteI met de fondsen in bespreking treedt om de gevoIgen van een honorariumverandering zooveel mogelijk te overzien, heeft het H.B. besloten zelf de fondsen met het voorstel bekend te maken.

67

Met her Staatstoezicht - - dat niet voornemens is gebruik te maken van de v$rgaande bevoegdheden, welke het Ziekenfondsbesluit in zijn handen heeft gelegd - - werd nog besproken het invoeren van het contr61esysteem voor de ziekenfondsen, volgens het plan, dat gedurende de bezetfing was ontworpen. Het Staatstoezicht heeft verzocht een commissie van drie artsen te benoemen, welke met het Staatstoezicht overleg zou plegen over inhoud en uitvoering van dit plan. Het H.B. heeft zich bereid verklaard de gevraagde eommissie in te stellen, doeh daarbij tevens uitgesproken, dat dit plan ook wel gepublieeerd en in openlijke diseussie diende te worden gesteld. Aangezien het plan van het eontr61esysteem van de hand is van Dr. SCHUCKINKKOOL, ambtenaar van her Staatstoezieht, die volkomen ontoegankelijk bleek voor onze argumenten en ons vertrouwen niet heeft, heeft her H.B. medegedeeld, er bezwaar tegen te hebben, dat Dr. SCHUCKINK KOOL aan de besprekingen tusschen de advieseommissie en her Staatstoezieht deelneemt. VAN HV.ES (Wageningen en O.) dankt voor deze zeer uitvoerige mededeelingen, waaruit blijkt, dat er geen enkele twijfel meet behoeft te bestaan aan de voortvarendheid van het H.B. in deze materie. Spr. vraagt zieh intusschen af, of het H.B. niet te optimisfisch is omtrent den afloop van de besprekingen en zich wel voldoende realiseert, dat de andere betrokken partijen, met name de werknemers, het Ziekenfondsbesluit volstrekt niet zoo erg vinden. Het is even belangrijk, dat her Ziekenfondsbesluit wordt gezuiverd als de personen[ De VOORZITTER antwoordt, dat het H.B. meermalen op ondubbelzinnige wijze aan het Staatstoezicht kenbaar heeft gemaakt, dat de wijze, waarop het Ziekenfondsbesluit is ingevoerd, voor ons volkomen onaanvaardbaar is. Het H.B. had gedacht, dat omtrent de meening van de andere partijen inzake het Ziekenfondsbesluit spoedig zekerheid zou kunnen worden verkregen door besprekingen in den Ziekenfondsraad ; nu dit niet het geval is, zal het H.B. traehten een bijeenkomst te verkrijgen met de andere betrokkenen bij het ziekenfondswezen. BURKENS (Meppel en O.) vraagt, wanneer het voorstel inzake de honoraria, dat het H.B. van de adviescommissie heeft overgenomen, zal kunnen worden gepubliceerd. De VOORZITTER antwoordt, dat het H.B. den brief aan her Staatstoezicht en de Prijsbeheersching her liefst dadelijk in het Mededeelingenblad had opgenomen, doch men heeft te kennen gegeven, dat publicafie op dit oogenblik, nog voor den aanvang van de besprekingen, zeer ongewoon zou zijn en de besprekingen zeer waarschijnlijk zou bemoeilijken. In her voorstel wordt uitgegaan van de wenschen, die door de Mij. in 1936 waren geformuleerd omtrent de honoraria, zoowel voor huisartsen als voor specialisten. E r is een verdeeling gemaakt, wat een werkelijke belooning is voor bewezen diensten en war een vcrgoeding voor gemaakte kosten is; het eerste behoort o.i. te worden verhoogd in verband met de invoering van het Ziekenfondsbesluit, waardoor een deel van de particuliere praktijk is overgegaan naar de ziekenfondsen en de verhooging van kosten van levensonderhoud, en het tweede wegens de prijsstijging van verschillende artikelen, instrumenten, auto, enz. en datzelfde geldt bij de apotheekhoudende artsen voor de geneesmiddelen, die zij noodig hebben. Her H.B. is daarbij gekomen tot een vrij belangrijke verhooging van de honoraria. 1) t) Noot bij de proefverbetering: Men zie in dit n u m m e r onder de rubrieken , , V a n bet H.B." (blz. 70) e n ,,Ziekenfondswezen" (blz. 79).

68

De VOORZITTER doet vervolgens uitvoerige mededeelingen omtrent het vervoervraagstuk van de artsen. Alle pogingen om daarin verbetering te verkrijgen hebben totnutoe buitengewoon weinig resultaat opgeleverd. Aangezien is gebleken, dat bij de autoriteiten verkeerde inzichten bestaan omtrent de behoefte aan vervoermiddelen van de artsen, moeten wij aantoonen, dat hun gegevens onjuist zijn en d a t e r inderdaad aanleiding is op korten termijn aan de gerechtvaardigde verlangens van de artsen tegemoet te komen. Op een vraag van BORST (Hengelo) over een aerie van Amsterdamsche artsen bij den Minister van Sociale Zaken, waarbij met een staking zou zijn gedreigd, antwoordt WIBAOT (secr.-penningm.), dat in Amsterdam een comit6 van artsen, buiten de besturen om gevormd, de artsen wilde opwekken tot een administrafieve staking; de besturen hebben deze actie wel begrepen, maar konden dit toch niet aanraden. Onzerzijds is bij latere besprekingen bij den Minister nooit met staking gedreigd, maar is wel medegedeeld, dat in vele plaatsen in bet land deze gedachte naar voren was gekomen, maar niet door de besturen was gesteund. Nadat hog verscheidene afgevaardigden over dit onderwerp het woord hebben gevoerd, noemt TsN CATE (Utrecht) het ontoelaatbaar, dat de heer PRINS als voorzitter van de V.V.A.A. namens de artsen voor de radio optreedt; hij dringt erop aan, dat een vergadering van de V.V.A.A. wordt aangevraagd, ten cinde een anderen voorzitterte krijgen, die voor her M.C. aanvaardbaar is.

Besprekin9 over benoemin 9 secretaris-penningmeester Maatschappij. De VOORZlTTER zegt, dat wegens een tekort aan werkkraehten weder een seeretaris-penningmeester moet worden aangesteld. Weliswaar wordt deze reglementair door het H.B. benoemd, maar het H.B. wil toeh gaarne de instemming van de algemeene vergadering hebben om tot die aanstelling over te gaan. Op desbetreffende vragen antwoordt spr., dat, wat den heer LINDENBERGHbetreft, van weerskanten besloten is, dat deze niet terugkeert, en dat het H.B. nog niemand op het oog heeft voor deze funcfie; de bedoeling is een oproeping te plaatsen. Goedgekeurd. Bij de rondzrraag bepleit DEKKER het instellen van een provinciale vertegenwoordiging. De VOORZITTER zegt, dat dit aan de orde komt bij de reorganisafie van de Mij., welke zal worden behandeld in een algemeene vergadering in Mei. HERINGA (Hoofdredacteur) wenscht naar aanieiding van de gisteren gehouden diseussie over her Tijdschrift voor Geneeskunst de volgende mofie voor te stellen : ,,De Mij tot hevordering der geneeskunst, in algemeene vergadering hijeen te Utrecht op 3 ° December I945, spreekt als haar meening nit, dat de houding der redaetie van het Tijdschrift voor Geneeskunst tijdens de bezetfing in verschillende opzir.hten onjuist is geweest ; dat terecht de meerderheid der art.sen zieh derhalve van publicatie in het Tijdsehrift is gaan onthouden, respecfievelijk het abonnement heeft opgezegd ; dat het voor vele artsen moeilijk is hun afwijzende houding ten opziehte van het Tijdschrift te laten varen zoolang niet van de zijde van het Tijdsehrift zelf erkenning van fouten is uitgesproken, respectievelijk de voor de begane fouten verantwoordelijke funetionarissen tot aftreden zijn genoopt. 69

De Mij. is van meening, dat het in her behng der Nederlandsche geneeskundige wetenschap en der artsen wenschelijk is, dat her Tijdschrift voor Geneeskunst zijn prestige herkrijgt. In verband met her feit, dat de autocratisehe structuur van de vereeniging ,,Net Nederlandsche Tijdschrift voor Geneeskunst" den artsen geen mogelijkheid biedt langs democratischen weg hun wenschen ten opziehte van her Tijdschrift binnen de vereeniging tot uitdrukking en tot gelding te brengen, draagt de Algemeene Vergadering aan her H.B. op, het bovenstaande als de meening der artsen aan het bestuur van her Tijdsehrift voo~s Geneeskunst ter kennis te brengen". Nadat de heer VAN V^LKEN~trRG (lid H.B.) de mofie heeft bestreden, verklaart HERINGA (Hoofdredaeteur) te willen wijken voor den aandrang, welke van verschillende zijden wordt uitgeoefend om een dergelijke belangrijke aangelegenheld niet geheel aan het einde der vergadering tot een beslissing te brengen en derhalve thans de mofie terug te nemen, om er later mee terug te komen. Waar niemand meet her woord verlangt, wenscht VAn M~RSSEWZEN (Nd.Limburg) namens allen den Voorzitter hartelijk dank te zeggen voor diens uitnemende leiding (algemeene bijval). De algemeene vergadering wordt te 6.30 uur gesloten. S P R E K E R S IN V E R G A D E R I N G E N V A N A F D E E L I N G E N . Het hoofdbestuur heeft besloten een lijst samen te stellen van sprekers, welke bereid zijn in vergaderingen van afdeefingen eenig onderwerp op geneeskundig, sociaal-geneeskundig of op ziekenfondsgebied te behandelen. Aan degenen, die bereid zijn dergetijke spreekbeurten te vervullen, wordt verzocht hiervan zoo spoedig mogelijk mededeeling te doen man het Bureau van het M.C., Keizersgraeht 327 te Amsterdam, onder opgave van titel of onderwerp der te houden voordraeht.

DE ONDERHANDELINGEN OVER ZIEKENFONDSHONORARIA M E T S T A A T S T O E Z I C H T E N PRIJSBEHEERSCHING. Terwijl v66r den oorlog de vaststelfing van de honoraria der deelnemers een zaak was, die zonder meer tussehen de ziekenfondsen en de deelnemers werd geregeld, zijn er thans twee wettetijke instanties, die bij deze regeling een belangrijke stem hebben, n.1. de Commissaris, belast met her toezieht op het ziekenfondswezen en de Prijsbeheersching. De Prijsbeheersehing heeft o.a. tot taak te zorgen, d a t e r een nieuw evenwieht ontstaat tusschen loonen en prijzen en prijzen onderling. De loonsverhoogingen, die noodzakelijk zijn ter voorziening in allereerste levensbehoeflen en de stijging der onkosten, mogen sleehts in zooverre in de prijzen der produeten worden verdiseonteerd als absoluut onvermijdelijk is. Een kostenstijging, die nog door reserves of winstderving kan worden opgevangen, mag niet tot prijsverhooging leiden. Zou iedere kostenverhooging zieh in evenredige prijsstijging uiten, dan zou een circulus vifiosus ontstaan, die op inflatie uitloopt. 70

In een lezenswaardig artikel in ,,De Groene Amsterdammer" van 2 Februari j.l. wordt o.m. opgemerkt : ,,Prijzen noemt men daar (d.w.z. in de eeonomie) alle in geld uitgedrukte ,,eontra-prestafies. De huur van een huis is dus evengoed een prijs als bet ,,loon van een arbeider, het honorarium van een dokter, de rente van geleend ,,geld, ook de premies van assuranfi~n en lijfrentes, ja zelfs de eontribufies ,,van ziekenfondsen zijn prijzen in eeonomisehen zin". Deze korte inleiding leek ons noodig, omdat vele artsen zich met verwondering zullen afvragen, war onze honoraria met prijsbeheersching te doen hebben. In het najaar 1945 hebben voorloopige besprekingen plaats gehad van her D.B. met den Commissaris en de Prijsbeheersching, naar aanleiding waarvan een uitvoerige nota aan deze beide instanties is gezonden, waarvan wij den inhoud bier sterk verkort willen weergeven. Deze nora is door het H.B. opgesteld, na kennisneming van her advies van de ziekenfondseommissie ad hoe. In de inleiding beet bet: ,,Er heerseht een groote ontevredenheid onder de artsen in den lande. ,,Zij zijn overkropt met werk en aehten de voorwaarden, waarop zij dit werk ,,verrichten, onaannemelijk. Een blijvende verbetering zal zeker niet alleen ,,door verhooging der honoraria bereikt moeten worden, maar door algemeene ,,reorganisatie van her ziekenfondswezen. Deze zal echter nog veel tijd nemen ,,en de zaak om eenigszins aan hun wensehen tegemoet te komen, is urgent. ,,Het hier voorgestelde heeft dus een tijdelijk karakter. In verband ,,hiermede wordt ook alleen gesproken over een abonnementstarief, als zijnde ,,bet meest algemeen gebruikelijk. Waar de honoreering op andere wijze ,,plaats vindt, zal moeten worden bezien, welke wijziging deze moet onder,,gaan". De nota legt dan verder den nadruk op de vo|gende punten, die gevolg zijn van her ziekenfondsenbesluit, dat zonder overleg met de artsen is ingevoerd en van de na-oorlogsche omstandigheden : Ie. Uitbreiding aantal ziekenfondsleden. 2e. Principieele verandering van het karakter der ziekenfondsverzorging. Voor de verplicht-verzekerden hield her ziekenfonds op een semi-philantropische instelling te zijn; bet werd een verzekering zonder meet. 3e. Sterke stijging van het ziektecijfer en belemmering der ziekenhuisopneming. 4e. Sterke stijging der onkosten. 5e. Gestegen kosten voor levensonderhoud. Als uitgangspunt voor de berekening van het gevraagde honorarium wordt dan genomen een voorstel van bet H.B. der Ned. Mij t.b.d. Geneeskunst op de Algemeene Vergadering van 29 Maart 1936 te Amsterdam. Hierin werd als een billijk honorarium gesteld:

Voor hulsartsen. f 3.--, f 3.25 of f 3.5o per ziel per jaar, indien er resp. volledige, gedeeltelijke of geen speeialistische hulp aanwezig is. 71

Voor specialisten. f 1.75 (platteland), f 2.-- (voor eentra met niet meer dan de 8 hoofdspeeialismen), f 2.-- tot f 2.75 (voor eentra met verder doorgevoerde specialiseering). Alles per ziel en per jaar. Gevraagd wordt dan: Ie. Compensatie voor de punten, vermeld onder 1-- 3. "~e. Compensatie voor de onkosten. 3e. Compensatie voor stijging van levensonderhoud. Uiteindelijk wordt hieruit berekend als redelijk bedrag per ziel per jaar voor : Huisartsen f 4 . 2 5 J f 4.5o--f 4-75. Apotheekhoudende huisartsen f 7.7o. Specialisten platteland f 2.--. Specialisten voor centra met niet meer dan 8 specialismen f 2.30. Specialisten voor centra met verder doorgevoerde specialiseering f 2.30--f 3.20. Deze bedragen voor poliklinische en klinisehe hulp. (Het bedrag voor klinische hull) hier inbegrepen is f 1.15). Deze tarieven zijn aannemelijk voor zoover de omstandigheden dwingen een tarid, gebaseerd op een speeialistenpot, te handhaven. Op een aantal plaatsen is tarief per verriehting reeds ingevoerd, waaraan door de daar werkzame speeialisten met groote beslistheid wordt vastgehouden. Voor de r6ntgenologen met hun zeer bijzonder grooten post onkosten, client dit vraagstuk afzonderlijk te worden behandeld. De honoreering der r6ntgenologen wordt ook thans reeds in een aantal plaatsen buiten de specialistenpot geregeld. Op deze nota is van den Commissaris, mede namens de Prijsbeheersching, eerst een mondeling antwoord gekomen. Dit is besproken in de vergadering van de Landelijke Ziekenfondscommissie op 3 Februari 1.1. Her verslag hiervan is in dit nummer (blz. 79 e.v.) opgenomen. Juist voor het afdrukken van dit nummer van ons blad, volgde de schriftelijke bevestiging d.d. 2I Februari, waaruit wij, onder weglating van een uitvoerige inleidende besehouwing, her volgende tegenvoorsteI Ietterlijk overnemen: ,,Opdat U bij de komende onderhandelingen met de organisaties der Algemeene Ziekenfondsen kunt besehikken over zekere aanwijzingen betreffende hetgeen in zake de wijziging van de honoreering van huisartsen en specialisten in de huidige omstandigheden mogelijk geacht kan worden, moge ik U, mede namens den Directeur-Generaal van de prijzen, in overweging geven U te beraden over het onderstaande :

Huisartsen. Teneinde zooveel mogelijk aan de verlangens der huisartsen tegemoet te komen, wordt aan niet-apotheekhoudende, zoowel als aan apotheekhoudende huisartsen, behalve een zekere verhooging van bet honorarium (A), toegekend een overbruggingsuitkeering (B), welke bedoeld is als eornpensatie voor de door de huisartsen verriehte en alsnog te verrichten meerdere werkzaamheden wegens de stijging van het aantal ziektegevallen en voor de gestegen vervoerskosten, terwijl ter eompensatie van de stijgingen van de kosten der apotheekhoudende huisartsen, bovendien aan hen een extra tegemoetkoming wordt verleend. (C). 72

A. De honorariumverhooging voor niet-apotheekhoudende en apotheekhoudende huisartsen zal bedragen f o.5o per ziel per jaar, met dien verstande, dat het honorarium ten gevolge van deze verhooging niet meer zal bedragen dan: voor de niet-apotheekhoudende huisartsen f 3.5 o per ziel per jaar; . . . . apotheekhoudende huisartsen f 5.5 ° per ziel per jaar. Deze verhooging van het honorarium zal gelden, zoowel voor de verplichtverzekerden als voor de vrijwillig-verzekerden, die op naam der huisartsen zijn ingeschreven. Zij zal ingaan op I Januari 1946. Er bestaat in beginsel geen bezwaar tegen, dat die huisartsen-honoraria, welke abnormaal laag moeten worden geacht, op een redelijk peil worden gebracht, alvorens de bovenbedoelde verhooging wordt toegepast. B. De overbruggingsuitkeering zal uitgekeerd worden over de jaren 194 5, 1946 en 1947 en bedraagt onderscheidenlijk voor deze jaren: f 0.75, f 0.50 en f 0.25 per ziel per jaar. De uitkeering zal uitsluitend worden toegekend over het aantal verplichtverzekerden, die op naam der huisartsen zijn ingeschreven. De uitkeering over het jaar 1945 zal onmiddellijk kunnen worden uitbetaald. C. De extra tegemoetkoming voor de apotheekhoudende huisartsen bedraagt f 0.50 per ziel per jaar. Deze zal worden verleend over bet jaar 1946 en zal gelden, zoowel voor wat betreft de verplicht-verzekerden als voor de vrijwillig-verzekerden. Hierbij wordt bepaald, dat in Juli 1946 tusschen U, de ziekenfondsorganisaties, den Directeur-Generaal van de Prijzen en mij nadere besprekingen zullen worden geopend over deze extra-uitkeering aan de apotheekhoudende huisartsen.

S pecialisten. Het honorarium der specialisten, die volgens het abonnementssysteem worden gehonoreerd (specialistenpot) wordt bepaald op: f 1.9o per ziel per jaar in centra, waar ten hoogste 9 specialismen worden uitgeoefend; $ 2.2 5 per ziel per jaar in centra, waar IO tot en met 14 specialismen worden uitgeoefend ; f 2.25~f 2.75 per ziel per jaar in centra, waar m66r dan 14 spec~alismen worden uitgeoefend. Voor deze laatstgenoemde centra zal van geval tot geval het honorarium in overleg met U en den Directeur-Generaal van de Prijzen "worden vastgesteld, met inachtneming van plaatselijke omstandigheden. Tot welke groep een bepaald centrum moet worden gerekend, zal in overleg met U worden bepaald. Deze honoraria zullen gelden zoowel voor verp|icht- als voor vrijwillig-verzekerden der Algemeene Ziekenfondsen en zullen ingaan op I Januari 1946. Het honorarium van de specialisten, die per verrichting worden betaald, zal niet worden verhoogd. De Directeur-Generaal voornoemd is bereid, voor zoover de verhooging der honoraria van huisartsen en/of specialisten betrekking hebbende op de vrijwilligverzekerden der Algemeene Ziekenfondsen, tot premieverhooging aanleiding zou 73

geven, deze premieverhoogingen toe te staan. Ook van mijn kant zal tegen zoodanige premieverhoogingen geen bezwaar worden gemaakt. De genoemde wijzigingen in de honoraria zullen hetzij direct, hetzij zoo spoedig als nader overleg tusschen de daarbij betrokkenen dit mogelijk maakt, gepaard dienen te gaan met her nemen van zekere maatregelen, welke reeds thans bij verschillende Algemeene Ziekenfondsen worden toegepast en met de honoreering nauw verband houden en tevens met bet brengen van meet eenheid in hetgeen door de desbetreffende groepen van medewerkers voor het voor hen vastgestelde honorarium zal moeten worden verricht of geleverd. In dit verband valt te wijzen op: I. Her invoeren van het Zaanlandsche of Amsterdamsehe stelsel met betrekking tot de receptuur van huisartsen en/of specialisten bij die Algemeene Ziekenfondsen of in die plaatsen, waar daartoe de mogelijkheid bestaat. 2. Het instellen van een systeem van contr61e op het aantal verwijzingen van huisartsen naar specialisten, eveneens daar, waar dit mogelijk is. 3. Het beantwoorden van de vraag, of er nog ,aanleiding bestaat om bepaalde verrichfingen van huisartsen, bij voorbeeld de buitengewone verloskundige hulp, zooals bij sommige Algemeene Ziekenfondsen te doen gebruikelijk is, boven her abonnementshonorarium te honoreeren. 4. Het vaststellen, of bepaalde, en zoo ja, welke geneesmiddelen - - bijvoorbeeld sommige niet door een loco-praeparaat vervangbare, dure specialit6's m boven bet honorarium aan een apotheekhoudenden huisarts zuUen worden vergoed, of ten aanzien van niet-apotheekhoudende huisartsen bij de toepassing van her Zaanlandsche of Amsterdamsche stelsel buiten beschouwing zullen blijven. 5. Het beantwoorden van de vraag, of alle geneesmiddelen, voorgeschreven door een specialist, door een apotheekhoudend huisarts voor zijn honorarium zullen moeten worden geleverd, en zoo neen, welke daarvan zullen moeten worden uitgezonderd. Wat de honoreering der specialisten betreft, client te worden gestreefd naar de toepassing van 66n tarief, of van zooveel mogelijk gelijke tarieven, volgens welke de onderscheidene specialisten hun declarafies sturen aan den specialistenpot voor de door hen gedane verrichtingen. Een zoodanig uniform tarief zou dan tevens kunnen worden gebezigd voor de hulp, welke aan de Algemeene Ziekenfondsen verbonden specialisten in bepaalde gevallen verleenen aan verzekerden, die niet zijn ingeschreven bij bet fonds, aan hetwelk de desbetreffende specialisten zijn verbonden. (Hulp buiten de woonplaats). Tenslotte moge ik U verzoeken mij Uw oordeel over het bovenstaande te doen kennen." Men neme verder kennis van bovenbedoeld vergaderingsverslag (blz. 79). Omtrent het verder verloop der onderhandelingen zal zoo spoedig mogelijk mededee.ling worden gedaan.

74

VAN

DE CENTRALE

NOODCOMMISSIE

AUTO'S. I. Her blijkt, dat de weerstand, welken artsen ondervinden bij Overheidsinstanties, voor een groot deel toe te schrijven is aan de acfie van de V.v.A.A. en met name van haar voorzitter. De geprikkeldheid, welke hierdoor bij verschillende hoogere ambtenaren veroorzaakt is, komt de voorziening der artsen niet ten goede. Het bestuur van de V.v.A.A. wordt door de Mij. volkomen gedesavoueerd. 2.

I e PERIODIEKE MEDEDEELING OVER VERDEELING DER AUTO'S VOLGENS GEGEVENS VAN HET MINISTERIE VAN VERKEER EN ENERGIE.

a

Bmoodigde wagens le urgentie-klasse. 672

50

86

89

125 107

Verdeeld : Oude wagens . . . . . Ni~uwe Morris . . . . Aastins . . . . . . . . . . Baby -Fords . . . . . . 3.

1

55

92

25

28

?

1.

65

o2

OPMERKINGEN VAN VERDEELINGS-INSTANTIES.

a. Er kan geen rekerfinggehouden worden met de wenschen van de artsen, betreffende de kleur van de wagens of zelfs het merk. E r is een klacht binnen gekomen van een arts over her feit, dat hij een zwarte inplaats van een groene Morris toegewezen kreeg. b. De wagens moeten binnen 3 maal 24 uur, na ontvangst van bericht, door den betrokken arts afgehaald worden bij den dealer. Na dien termijn vervalt de claim op de wagens. Her is voorgekomen, dat er twee weken en langer verloopen zijn, alvorens de arts zijn wagen kwam halen. c. Het is gewenscht, dat de artsen, wier namen op de prioriteitslijsten voorkomen, voor tijdsbesparing nu reeds deblokkeering aanvragen van het voor den aankoop benoodigde bedrag. d. Artsen, die een motorrijwiel hebben aangevraagd en bij toewijzing weigeten het te aeeepteeren, zullen niet in aanmerking komen voor een auto, althans niet in de prioriteitsklassen. DRINGEND VERZOEK.

Vastgestelde onregelmatigheden in verband me~ bovenstaande verdeeIing van auto's, direct te melden aan Dr. E. F. G. VAN DOORN, Anna Paulozvnastraat 7G Den Haa(d. 75

BENZINE. Onderstaande brief werd gericht aan Zijne Excellenfie den Minister van Verkeer en Energie. 's-Gravenhage, 8 Februari 1946.

Excellentie, Ingevolge mondelinge afspraak op her Departement van Uwe Excellenfie d.d. 6 Februari j.1. tusschen Mr. R u t s en arts E. F. G. VAN DooRs, voorzitter van de Centrale Noodcommissie van de Nederlandsche Maatschappij ter Bevordering der Geneeskunst, hebben wij de eer Uwe Excellentie hierbij de volgende richflijnen voor te stellen met betrekking tot de benzinevoorziening der artsen: I. Artsen, pracfiseerende in een stad, ontvangen gemiddeld een hoeveelheid benzine, toereikend voor her afleggen van een afstand van 1ooo---12oo km per maand. 2. Artsen, practiseerende ten plattelande, ontvangen gemiddeld een hoeveelheld benzine, toereikend voor her afleggen van een afstand van 12oo---15oo km per maand. 3- Artsen in de drie groote steden Amsterdam, Rotterdam, 's-Gravenhage, ontvangen een toewijzing, overeenkomende met die voor artsen ten plattelande, dus voor I2O¢>--I5OO km per maand. 4. De Inspecteur van het Staatstoezicht op de Volksgezondheid bepaalt, in overleg met een arts van de Noodcommissie her kilometer-tal, waarop iedere arts in het district, krachtens de grootte en de uitgebreidheid van zijn praktijk, aanspraak karl maken. 5- De aldus berekende behoefte van her geheele district wordt ter kennis gebracht van den Inspecteur van de Rijks Verkeers Inspecfie, die, op grond van deze gegevens en de beschikbare hoeveelheid benzine, maandelijks de toewijzing vaststelt. 6. De chef van de benzineverdeeling personenvervoer van Uwer Excellentie's Departement bepaalt, op grand van genoemde gegevens, de collecfieve toewijzing aan de districten. Tot dusver werd per district een bepaald kwantum benzine toegewezen, zonder rekening te houden met het aantal artsen in dat district. Vandaar de groote discongruentie tusschen de toegewezen quanta in de verschillende plaatsen van her land. Tot heden was Noord-Holland het eenige district, dat een toewijzing, overeenkomstig zijn behoefte ont-ving. Op grond van de aangename samenwerking met Uwer Excellentie's Departement en van de mededeeling, d a t e r voldoende benzine beschikbaar is om te voorkomen, dat 66n arts zou moeten loopen, mogen wij verwachten, dat ook de verdeeling van de benzine onder de artsen volgens bovengenoemde richtlijnen, een volkomen bevredigenden gang van zaken zal verzekeren. Namens de Centrale Noodcommissie, E. F. G. VAN DOORS, Voorz. OPGAVE GEVRAAGD. Het is de bedoeling de nooden en behoeften op her gebied van instrumentarium, ziekenhuis- en artseninventaris over het geheele land te catalogiseeren, om 76

hiermede de betreffende instanties (Sociale Zaken, Handel en Nijverheid, Volksgezondheid, Roode Kruis, Help Holland Fund) van voorlichting te dienen, oretrent aan te koopen, resp. te distribueeren artikelen. Alle noodvoorziening, v.nl. uit het buitenland, strandt n.1. op her gebrek aan deze gegevens. Hetzelfde kan gezegd worden van de distributie door Overheidsorganisaties (Inspectie Volksgezondheid). Het is met het oog hierop, dat wij er noode toe zijn overgegaan om deze zaak zelf ter hand te nemen. Aan Dr. L. J. v. D. MANDELV,Surinamestraat I9, Den Haa9, kunnen bovenbedoeMe opgaven verstrekt worden. Wij vragen dus opgaven van hetgeen de verschillende zieken_huizen en artsen aan instrumentarium noodig hebben, opdat wij hiervan een lijst kunnen overleggen, als de aanbiedingen uit het buitenland eens werkelijkheid moehten worden. Dr. VAN DE MANDELEheefl niets op het 9ebied van instrurnentarium te 9even, maar belast z,ich uitsluitend met her catalogiseeren als bovenbedoeld. Wij laten uitkomen: I. Instrumenten zijn hog niet beschikbaar; z. ook al worden ze aangeboden, zullen toeh eenige onkosten moeten worden betaald. Wij vragen dus een voorloopige verlanglijst, waarop wij hopen later een definitieve aanbieding te kunnen laten volgen. N O O D - C O M M I S S I E V O O R D E AFD. Z U I D - H O L L A N D S C H E EILANDEN. A. DE HAAS, te 's-Gravendeel. W. DE WIjr~, te Ridderkerk. G. P. W. VAN WAASBERGEN, te Zuid-Beijerland, Secretaris.

ONDERSTEUNINGSFONDS HERVATTING DER WERKZAAMHEDEN. Het ,,Ondersteuningsfonds voor behoeftige leden der Mij en voor weduwen en minderjarige weezen van leden" heeft zijn werkzaamheden hervat. Belanghebbenden kunnen zich weder reehtstreeks, of door tusschenkomst van den correspondent der afdeeling, wenden tot den secretaris van het fonds: A. W. van ROSSEN, Jozef Isra~lslaan 38 te 's-Gravenhage. Aan afdeelingen, waar geen correspondent van het Ondersteuningsfonds is aangewezen, wordt verzocht hiertoe alsnog ten spoedigste over te gaan.

VAN

DE OVERHEID

DE G E N E E S K U N D I G E H O O F D I N S P E C T I E V A N DE V O L K S GEZONDHEID is thans gevestigd: Groera'aovenstraat I, 's-Gravenhage, T d . I8284o. De Geneeskundi 9 Hoofdinspecteur van de Volksge~,ondheid, Dr. C. BANNING. 77

M A Z E L E N S E R U M GEVRAAGD. Het groote aantal mazelenpatienten onder de uit Indi~ repatrieerende kinderen, noopt tot het nemen van bijzondere voorzorgsmaatregelen, waartoe in de eerste plaats het inspuiten van reconvalescentenserum tijdens de reis behoort. De groote hoeveelheden serum tot dit doel benoodigd, kunnen behalve door de bereidwilligheid der pafienten slechts door de gereede medewerking van een groot aantal collegae N huisartsen, kinderartsen, ziekenhuisgeneesheeren worden verkregen. A. Ik richt dus in de eerste plaats het verzoek tot hen, die, hetzij in de praktijk, hetzij in het ziekenhuis of kindertehuizen, bereid zijn zelfstandig bet reconvalescentensertun te ontnemen (bij voorkeur den 7en tot den I Ien, uiterlijk tot den 28en koortsvrijen dag). De daartoe noodige steriele fleschjes en her verpakkingsmateriaal kunnen bij bet Rijksinstituut voor de Volksgezondheid te Utrecht (Sterrenbosch, telefoon II83 I) worden aangevraagd. Het is niet aan te bevelen kinderen beneden den vierjarigen leeftijd als bloedgevers te gebruiken. De te ontnemen hoeveelheden zijn voor het 4de jaar vastgesteld op 3° tot 40 cm', met stijging van IO can' per jaar. Bij volwassenen kunnen 300---400 cm' bloed worden ontnomen. Patienten, die ieterus hebben gehad, zijn als bloedgevers niet geschikt. B. In het algemeen verdient het de voorkeur het verzamelen van mazelenserum te organiseeren. In sommige plaatsen is dit reeds met goed gevolg geschied. Overal daar, waar men bereid is dit voorbeeld te volgen, kan op volledige medewerking gerekend worden van den Centralen Bloedtransfusiedienst (leider: majoor Dr J. SPAANDER, Binnengasthuis te Amsterdam, Telefoon 46452). Deze dienst zendt na het ontvangen van het berieht, dat een groep mazelenreconvalescenten op een bepaalden dag bijeen karl worden geroepen, een collega, voorzien van al her benoodigde, ter assistentie. C. Vale kinderen en volwassenen, die voor het afstaan van serum in aanmerking komen, melden zieh reeds, na de herhaalde oproepingen per radio, bij politie of marechauss6e. Hierop zij de aandacht van organisaties, die her verzamelen van serum ter hand willen nemen, nadrukkelijk gevestigd. D. In sporadische gevallen van reconvaleseenten, bij wie de huisarts niet in de gelegenheid is zelf het bloed te ontnemen, verleent de Centrale Bloedtransfusiedienst eveneens zijn medewerking.

Geneeskundig t f oofdinspecteur van de Volksgezondhdd C. B^NNI~G.

DISTRIBUTIE GENEESMIDDELEN. Her Rijksbureau voor Genees- en Verbandmiddelen meldt mij, dat~de bestaande indicaties voor het gebruik van Acidum phenylaethylobarbituricum en Phenylaethylobarbituras natricus, Jodeturn ka!icum en Jodetum natricum en Pilocarpinum en -zouten kunnen vervallen. 78

Her gebruik van Atropinum en -zouten bij spastische toestanden kan wederom worden toegestaan. Voor het gebruik van Papaverinum, -zouten en -verbindingen blijft de indicafie: ,,alleen voor zeer heftige spastische aandoeningen van het maag-darmkanaal" gehandhaafd. LEDEREN JASSEN. Het Rijksbureau voor Huiden en Leder heeft medegedeeld, dat de aanvragen van artsen, waarop tot nu toe geen bericht is gezonden, voor dit oogenblik beschouwd moeten worden als te zijn afgewezen. De aanvragen blijven echter van kracht, zoodat er later op wordt terug gekomen, zoodra er weder een nieuw contingent leder beschikbaar zal worden gesteld. DISTRIBUTIE KARNEMELK VOOR ZIEKEN. Mededeeling van den Geneeskundig Hoofdinspecteur v. d. Volksgezondheid, d.d. 5 Februari 1946: Het Bedrijfschap voor Zuivel deelt mij thans mede, dat men accoord gaat met mijn voorstel om de verstrekking van karnemelk t.b.v, zieken mogelijk te maken, dus iedereen, die al of niet op medisch voorschrift karnemelk wil of moet gebruiken, in de gelegenheid te stellen zijn melkbonnen in te ruilen tegen taptemelkbonnen, waarop karnemelk wordt verstrekt. De ruil geschiedt op basis van I 1. melk tegen 2 1. karnemelk. Hiermede vervalt dus mijn circulaire d.d. I I October 1945, betreffende de distributie van karnemelk. Dr. C. BANNING. Naar wij van bet Ministerie van Verkeer en Energie vernemen, wordt den artsen, in het bezit van een motorvoertuig, ontheffing verloend van artikel 13, vermeld op bet bijblad van de rijvergunning. Het blijft echter geboden hiervan geen misbruik te maken.

De Geneeskundig Hoofdinspecteur van de Volksgezondheid C. B^NNINC.

ZIEKENFONDSWEZEN VERSLAG VERGADERING VAN DE LANDELIJKE ZIEKENFONDSCOMMISSIE (GROOTE ADVIES-COMMISSIE), GEHOUD E N O P Z O N D A G 3 F E B R U A R I I946 I N H E T J A A R B E U R S RESTAURANT TE UTRECHT. Aanwezig : Wi~Atrr, CORNELIS,WEEBERSjNIEUWENHUYZENen 21 districtsafgevaardigden. Van de 8 districten zijn er 7 vertegenwoordigd. Overijsel en Ge~derland is niet vertegenwoordigd. De wnd. VOORZITTER (WIBAUT)opent de vergadering met een welkomstwoord (de Voorzitter van het H.B. is wegens ongesteldheid verhinderd) en zet het ontstaan van deze Commissie van Advies uiteen. 79

Punt I van de agenda vermeldt het antwoord Prijsbeheersching op brief, inzake Ziekenfondshonoraria. De VOORZITTER leest allereerst de nota van bet H.B. aan Staatstoezicht en Prijsbeheersching van 13 December I945 voor en dee]t daarna mede, waarom dit schrijven hog niet onder de arisen is bekend gemaakt (verzoek van den heer BAKKENISTgeen bekendheid te geven, zoolang Prijsbeheersching dit hog in onderzoek heeft). Thans is er een tegenvoorstel van Prijsbeheersching en Staatstoezicht, zoodat bekendmaking van beide voorstellen nutfig en gewenscht is. Op 2 Februari, den dag v66r deze vergadering, is in een mondeling onderhoud mededeeling gedaan van de voorstellen van Staatstoezicht en Prijsbeheersching. Dit is nog niet schriftelijk omvangen of bevestigd, zoodat de Voorzitter alleen een verslag van het onderhoud kan geven. Alvorens de cijfers uit het voorstel Prijsbeheersching te vermelden, tracht de VOORZITTERweer te geven, hoe onze positie tegenover de ziekenfondsen door die instantie wordt gezien. Aangezien de vertegenwoordigers van de Prijsbeheersching zelf toegeven, dat wij zoo rain te rangschikken zijn onder de groep ondernemers als onder de groep loontrekkenden, is her heel moeilijk een juist beeld van onze situatie te geven en hog moeilijker de vergoeding onzer diensten in een bepaalde categorie onder te brengen. Her standpunt van Prijsbeheersehing ter voorkoming eener inflatie en de consequenties daarvan wordt door den Voorzitter uiteengezet. Voor-den inhoud van dit voorstel zie in dit hummer Rubriek ,,Van het H.B.", blz. VOORZITTER wijst er op, dat het gewenscht blijkt, dat de besprekingen tusschen de ziekenfondsen en de deelnemers, dus in de peripherie, geopend worden, naast centrale onderhandelingen tusschen de Mij. en de ziekenfondsorganisaties. War de vrijwillige verzekering betreft zal een verhooging tier honoraria we1 moeten leiden tot een premieverhooging. Ook de apothekers, tandartsen en ziekenhuizen vragen verhooging. Uit de vergadering komen verschillende opmerkingen, dat deze premieverhooging niet te verwezelijken is. v. D. HORST, Zaandam, wijst op de sterke stijglng der onkosten voor den apotheekhoudenden arts. Vroeger eigen re~epten, thans veel meer specialistenrecepten en veet meer patienten, waarvoor kostbare geneesmiddelen worden voorgeschreven. Pleit voor aparie honoreering specialit6's. VOORZITTER: Deze vraag moet hog bekeken worden, voorloopig zijn enkele uitzonderingen toegestaan. H6TT~., Heerlen, noemt cijfers : Huisarisen f 3.IO, apotheekhoudende huisarisen f 4-75 plus 4 cent verpakkingsgeld per recept. Deze cijfers zijn afkomsfig van het A.Z.M. Op de vraag van den Voorzitter of dit bevredigend wordt gevonden, antwoordt H6TTE ,,ja, de financieele kant wel". DE SNoo, Breukelen, wijst erop, dat ten eerste her werk voor de apotheekhoudende huisartsen minder is geworden door verpakking en betere geneeswijze. Ten tweede de behandelingswijze is ingekrompen door de moderne medicamenten. Er staan dus ook besparingen tegenover de grootere uitgaven. v. D. HORST meent, dat f 5.5 ° zeer aan den lagen kant is. 80

VOORZITTER zegt, dit bedrag is voor 1946 f 5.5° plus 5° cent is f 6.m, waarbij f 0.50 voor medicamentenonkosten. Uit de vergadering wordt de opmerking gemaakt, dat de compensafieuitkeering her karakter heeft van een gift, of wel fool. Bij de premieverhooging voor de vrijwillig-verzekerden merkt DE SNOO op, dat 2/, der bevolking als verplicht-verzekerde, deze premieverhooging reeds betaalt, waaruit spr. concludeert, dat de vrijwillig-verzekerden dit ook zullen moeten doen. VAN LIDT DE J~-troE, Zeist, meent, dat premieverhooging zeer moeilijk zal

zijn. LUBSEN, Amersfoort, merkt op, dat dit weer eens te meet duidelijk maakt, dat er een einde moet zijn aan de scheiding verplicht- en vrijwiUig-verzekerden. De VOORZlTTER is bet hiermede eens, maar zegt, dat dit hog wel even op zich zal laten wachten. Spr. meent in dit verband te moeten wijzen op de fantastische idee~n, die ten opzichte van de grootte der vereveningspot hier en daar heerschen. Uit mededeelingen blijkt, dat de baten .f 5° millioen bedragen en de uitgaven f 471/~ millioen. Er is dus een jaarlijksch overschot voor de vereveningspot. Dit overschot bedraagt thans f 5° millioen, waarbij niet uit her oog verloren moet worden, dat bijkans de geheele administratiekosten over jaren zijn te verevenen. In de laatste 4 jaren is dus thans 66n jaar-inkomen in de pot overgebleven. Over den administratieven rompslomp is de meening der vergaderin~ verdeeld. Friesland wijst op de omslachfigheid van de administratie. NIEUWEmtUYZEN merkt op, dat dit in verband staat met de centrale administratie door Cavined. Spr. meent, dat decentralisatie in dit opzicht gewenscht is. De Federatie van Maatschappij-ziekenfondsen kan bier nuttig werk doen. Her blijkt, dat de vergadering over de groepeering der honoreeringscijfers hog geen juist beeld heeft ; daarom verduidelijkt de VOORZlTTERdit aan de hand van voorbeelden, terwijl NIEUWENHUYZENtoelicht, hoe de verhoogingen voor de apotheekhoudende artsen komen te liggen. v. D. HORST brengt ter sprake de niet economische voorschriften der specialisten, waardoor de apotheekhoudende huisartsen gedupeerd worden. H6TTE vraagt een extra vergoeding voor extra verrichtingen van de specialisten. VOORZITTER: aUeen r/Sntgenologie komt hiervoor in aanmerking. BooM, Amsterdam, vraagt of klinische hulp wordt vergoed, ook als deze niet gegeven wordt. VOORZlTTER: de tarieven gelden zonder eenige reserve. v. D. MANDELE, Den Haag: de onderhandelingen toonen aan, dat de moeilijkheden zitten in de premie voor de vrijwillig-verzekerden. Staatstoezicht probeert wel degelijk om bij Prijsbeheersching premieverhooging gedaan te krijgen. Wat de wijze van onderhandelen betreft, acht spr. her openen van onderhandelingen met de fondsen een stap achteruit. Er zal alleen centraal onderhandeld moeten worden. VOORZlTTER: beide wijzen van onderhandelen zullen noodig zijn. NIEUWENHUYZENwijst erop, dat de locale moeilijkheden, zooals Den Haag die heeft, uitgegroeid zijn tot landelijke bezwaren. Thans wordt gestreefd naar een centrale oplossing, die echter alleen bereikt kan worden door diverse onder81

handelingen te openen met de locale ziekenfondsen, waarbij het gewenscht lijkt van het centrum uit leiding en eventueel richtlijnen te geven. Ter sprake komt het punt of er, en zoo ja, waar, contracten geteekend zijn. VAN LIDTH DE JEUDE en NIEUWENHUYZENmeenen, dat door het reglement te onderschrijven, een arts als deelnemer toetreedt en deze toetreding het karakter van een contract heeft. BL^NKSMA, Dokkum, wijst erop, d a t e r bij de A.N.O.Z. nooit contracten geteekend zijn. Wenscht niet met A.N.O.Z. te onderhandelen. De voorstelIen van de Prijsbeheersching besprekende, meent spr., dat de ,,toe.slag" voor overbezetting zal blijven bestaan, ook na 1947. Een vermindering van f o.75--f 0.25 heeft z.i. dan ook geen zin. Dit wijst er weer eens op, dat wij ambtelijk geregeerd worden. Wij zullen onze eischen principieel moeten stellen en, wat de verplicht-verzekerden betreft, dus geen rekening hebben te houden met de grootte der vereveningspot ; wat de vrijwillig-verzekerden betreft, heeft onze medewerking nog steeds het semi-philantropisch karakter. Het ziekenfondswezen is een verzekeringsinstituut. VOORZITTER wijst erop, dat wij, hoe wij onze situatie ook bekijken, altijd terecht zullen komen bij een overheidsinstanfie, die premie- en honorariumverhooging zal trachten te beperken. BLANKSMAmeent, dat dit voorstel in zijn geheel onaanvaardbaar is. LUBSEN voelt eveneens voor de verzekeringsgedachte. Vindt ook dit voorstel niet aannemelijk, liever bet plafond verhoogen zonder gift. NIEUWENHUYZEN wijst erop, dat de cijfers van dit voorstel overeenkomen met de betalingen, die de kleine Ziekenfondseommissie ,,ad hoc" in November I945 voor 194o redelijk achtte. De betalingen voor 1945 van deze Commissie waren natuurlijk hooger. Spr. meent echter te moeten aandringen op een voorloopig aanvaarden van dit voorstel, waarbij men zich niet behoeft vast te leggen bij de groepscijfers als gewenscht honorarium van thans. Er wordt momenteel een oplossing gevraagd. Er is reel onrust onder de huisartsen. Een afwijzing van dit voorstel zal leiden tot opnieuw langdurige besprekingen. SNELLEN, Leiden, acht eveneens een snelle verbetering noodig. Hij meent dit voorstel te kunnen aanvaarden, waarbij de opmerking gemaakt moet worden, dat het plafond te laag is. Spr. vraagt her scherper te stellen. STAPENSEA, Leimuiden: in de gegeven omstandigheden liever een half ei dan een leege dop. Vreest bovendien verarming van de particuliere praktijk. Het is z.i. gewenscht alle honoraria tot bet plafond op te trekken. De VOORZITTERgeeft toe, dat het gewenscht is de honoraria op te trekken tot het plafond. VAN NIEUWENHmZEN,Utrecht : wanneer wij dit plan om principieele redenen zullen afwijzen, vreest spr. als ,,afgevaardigde" moeilijkheden in zijn omgeving. HILLEN, Vught, sluit zich aan bij de gedachte van STAPENSE^, om alles tot bet plafond op te trekken. Prijsbeheersching heeft principieel eigenlijk alles toegegeven. ROBERS, Den Haag, meent, dat wij onze redelijke eischen moeten handhaven. Acht dit een staaltje van gedwongen worden in het keurslijf van de ambtenarij. DE SNoo doer het volgende voorstel. Bij de onderhandelingen zal moeten komen vast te staan, ten eerste, of ook voor de vrijwillig-verzekerden het plafond be82

rekend mag worden ; ten tweede, of het plafond voor alle artsen te berekenen is ; ten derde, niet verder accepteeren dan tot I Januari I947. Na eenige discussie wordt door den Voorzitter in stemming gebracht, of bet voorstel, aangevuld met de door DE SHOO uitgesproken wenschen, een basis van onderhandelingen kan vormen. Niemand verklaart zich hiertegen, zoodat het voorstel zonder hoofdelijke stemming is aangenomen. Punt 2 is hiermede tevens afgehandeld. De VOORZ~Ta'ER stelt voor om punt 3 van de agenda op te sehorten tot een volgende bijeenkomst, aangezien de voorzitter van het H.B. hieromtrent een eigen ontwerp heeft klaar gemaakt, waarvan het voorzitter (WIBAUT) beter dunkt, dat dit door BRUTEL zelf wordt toegelieht. Het ontwerp zal aan de leden der Commissie worden toegezonden. Punt 4. Benoeming Kleine Advies-commissie. Bij dit punt ontspint zich een gedachtewisseling over de taak en de verhouding der Groote en Kleine Adviescommissie. De vergadering spreekt zich uit over de meening, dat de onderhandelingen steeds gevoerd zullen moeten worden door het verantwoordelijk orgaan, her Hoofdbestuur. Beide Commissies zijn eommissies van advies, waarbij het gewenscht lijkt, dat ook de Groote Commissie zooveel mogelijk bijeenkomt en het contact tussehen Groote en Kleine Commissie zoo irmig mogelijk dient te zijn. De Kleine Advies-eommissie zal bestaan uit 6 leden. De vergadering gaat aceoord met een samensteUing uit 2 niet-apotheekhoudende huisartsen, I apotheekhoudenden huisarts en 3 speeialisten. Na een korte schorsing der vergadering, waarbij de Voorzitter gelegenheid geeft onderling zieh te beraden over candidaatstelling, wordt de vergadering opnieuw geopend. Gekozen worden voor de niet-apotheekhoudende huisartsen: STURKOP en BL^NKSMA; voor de apotheekhoudende huisartsen : DE SHOO; voor de speeialisten: V. D. MANDELE, V. NIEUWENHUIZEN en VAN EUNEN. Bij de rondvraag worden nog eerdge locale ziekenfondsvraagstukken besproken, welke, voor zoover zij niet direct zijn te beantwoorden, zullen worden doorgege.ven aan de Kleine Advies-commissie. Op een vraag van STAPENSEA om in den vervolge niet op Zondag te vergaderen, is de vergadering her er in meerderheid over eens, dat dit practisch nu eenmaal niet te vermijden is. De VOORZITTERsluit de vergadering om 5.3 ° uur. Naschrift van het H . B . Bij een sinds dien gehouden bespreking met het Staatstoezicht is overeengekomen, dat de uiteindelijk bereikte regeling voor de verplicht verzekerden geacht zal worden te zijn ingegaan op I Januari 1946.

DE ARTSEN ALS ttERVERZEKERINGSINSTITUUT ZIEKENFONDSEN.

VOOR DE

door Dr. C. BLANKSMA,Dokkum. In de achter ons liggende eeuwen was er in den gildentljd reeds een streven om te komen tot een, zij her ook in onze oogen gebrekkige, voorziening in de geldelijke onkosten bij ziekte der leden. Daarna zijn langzamerhand de dokters83

fondsen ontstaan voor verzekering tegen de geldelijke onkosten van de geneeskundige behandeling en in her laatst der vorige eeuw zien wij, dat ook de ,,Maatschappij tot Bevordering van het Nut van het Algemeen" zich met de ziekenverzorging gaat bemoeien, vooral met de bedoeling de minder met aardsche goederen bedeelden te helpen. Dat deze genoemde pogingen steeds een philantropisch karakter hebben gedragen, spreekt wel vanzelf. Na de opkomst van de vakvereenigingen en het heehter worden van de organisatie van geneeskundigen in de ,,Nederlandsehe Maatschappij tot Bevordering der Geneeskunst" zien wij, dat deze beide organisaties zich zeer gaan interesseeren voor een goede regeling van her ziekenfondswezen. Hun besprekingen en onderlinge rivaliteiten hebben ten slotte geleid tot het Ziekenfonds, zooals wij dat voor November x94I in Nederland zagen werken. Door de invoering van bet ,,Ziekenfondsenbesluit I94I" zijn sedert I November I94I de ziekenfondsen plotseling, en voor de meesten hunner onvoorbereid, geworden tot wettelijke uitvoerders van een tak van de sociale verzekeringen. Dit plotseling in bezettingstijd invoeren van deze wettelijke Ziekenfondsverzekering heeft ook de artsen voor een ,,fair aceompli" gesteld. Bezien wij eens nader, hoe hun finaneieele positie in dezen nieuwen tak van de soeiale verzekering is geworden. Het Ziekenfondsenbesluit bevat een artikel, waarin staat, dat de overeenkomsten van de artsen met het Ziekenfonds ongewijzigd gehandhaafd blijven. De honoreering van de huisartsen blijft zooals zij was, dus volgens abonnementsysteem en voor de speeialisten meestal volgens een potsysteem of een betaling per verrichting. Zij beiden zijn dus de risieodragers van den gezondheidstoestand van een groote groep van de bevolking geworden, nu is n.1. al 7°. % van de bevolking in de ziekenfondsen verzekerd. Het is de moeite waard om eens n a t e gaan, wat dit risieo-dragen voor hen in de afgeloopen 4 jaar heeft beteekend. Hoe staat her met den door hen gepresteerden arbeid en hun bedrijfsonkosten ? Sedert de invoering van het ziekenfondsenbesluit wordt o.a. meer arbeid van hen gevraagd door: L De aan het ziekenfonds verbonden administrafieve en ambtelijke werkzaamheden. 2. Gratis verstrekking van gevraagde attesten, b.v. ziekenvoedselaanvragen. 3. Arbeidsongevallen van verplieht-verzekerden vallen, wat de geneeskundige behandeling betreft, onder de ongevallenwetten. Her brengen van nieuwe groepen van verzekerden onder bet ziekenfondsenbesluit als huishoudelijk personeel, ambtenaren bij publiekreehtelijke liehamen, polifiepersoneel (hoog ongevalsrisieo), personeel van ziekenhuizen, braeht mede, dat de ongevalsbehandeling van deze groepen geaeht werd in het ziekenfondshonorarium begrepen te zijn. Uit de statisfiek van de R.V.B. is te berekenen, dat de kosten per type-arbeider ( ~ 300 werkdagen) voor ongevalsbehandeling in I94I hebben bedragen f 2.53. Dit komt overeen met een bedrag van f I.I 3 per ziel. Deze type-arbeider volgens ongevallenverzekering is als regel ook verplieht verzekerd, volgens de Ziekenfondswet Boven her gewone honorarium van her ziekenfonds wordt van hem voor zijn ongevallenbehandeling f 2.53 ontvangen. 4. Behandeling van oorlogsslachtoffers (slaehtoffers van luchtaanvallen, 84

hongerslachtoffers, enz.) werd eveneens onder de ziekenfondsverzorging opgenomen. Onder deze groep zijn tevens te rekenen de gerepatrieerden uit het buitenland. 5. In een publicatie in het Ned. Tijdsehrift v. Geneeskunde I944 , No. 35/36, heb ik reeds opgemerkt, dat het niet bekend is, hoeveel ziektedagen de mensch heeft, aangezien er geen groote stafistieken over dit onderwerp zijn, maar dat door berekening is te vinden, hoeveel ziektedagen er zijn op 300 arbeidsdagen (~--- type-arbeider). De wijze, waarop deze berekening kan plaats vinden, heb ik daar aangegeven en tevens de resultaten vermeld van de berekening over de jaren I933--I942. Uit deze berekeningen blijkt, dat in de jaren v66r I939 het aantal ziektedagen per type-arbeider maar zeer geringe schommelingen vertoonde; met het intreden van den oorlogstoestand zien wij echter een sterke stijging van her aantal ziektedagen optreden, z66 sterk, dat reeds in 1942 een verdubbeling van het aantal ziektedagen bereikt was. De stafisfieken over de jaren na I942 zijn hog niet gepubliceerd. Gemakshalve laat ik hier de cijfers volgen: Tabel I: gemiddeld aantal ziekteverzuimdagen per type-arbeider: C.O. L.O. II N.N R.v.A A.B.V 1933 -4.6 -5-9 5.5 I934 -4-3 4.9 5.4 4.9 I935 ~ 3.2 3.0 5.5 5.~ I936 -4.3 4.3 4-7 5.~ 1937 6.2 4.6 ~ 4.5 5.2 1938 5.9 5.3 4.3 4.7 5.-1939 6.2 5.3 4.8 5.4 5.6 I94o 6.9 5.7 5-4 6.1 6.1 1941 9.5 7.4 5.6 8.I 7.7 1942 13.5 II.8 8. 4 In dezelfde publicatie heb ik ook kunnen aantoonen, dat deze stijging overeenkomt inet eenzelfde stijging in het aantal ziektegevallen. Her staat m.i. voldoende vast, dat voor een geli]k honorarium minstens e e n verdubbelin,y van intellectueele prestatiea yeleverd wordt in ~94 z, veryeleken hi~ de vooroo,rloysche ]aren. Tegen het gebruiken en verwerken van deze statisfisehe getallen kunnen bezwaren worden ingebraeht en her voornaamste bezwaar, dater tegen aangevoerd kan worden is, dater geen rekening gehouden is met de sabotage, die in de oorlogsjaren zoo groot is geweest en waaraan alle goedwillende medici hebben medegewerkt, speciaal voor de categorie arbeiders, die werkten op vliegvelden en in fabrieken, die voor de Duitsehers draaiden. Men dient eehter niet te vergeten, dat ik hier de eijfers geef tot 1942. Mijns inziens is pasna 1942 de sabotage als volksbelang naar voren gekomen. Her was immers Juni 1943, toen wij onze groote actie tegen de artsenkamer gevoerd hebben. Maar er is nog een sterker argument tegen de bewering, als zou de stijging van her aantal ziektedagen alleen of in hoofdzaak berusten op sabotage, simulatie en aggravatie. Uit de statistiek blijkt n.l., dat de stijging bi i de L.O. II zieh in even sterke mate als bij de C.O. heeft voorgedaan. De C.O. verzekert uitsluitend industrieele bedrijven, de L.O. II, 85

volgens de mij bekende gegevens, nagenoeg uitsluitend landbouwbedrijven. De arbeiders in deze landbouwbedrijven werkten voor en na 1939 uitsluitend in het belang van den boer ; zij hebben geen belang gehad bij sabotage, en toch gaat hun stijging parallel met die van den industriearbeider. De gezondheidstoestand van het grootste deel van de Nederlandsche bevolking is door de diverse oorlogsomstandigheden zoodanig beschadigd, dat wij met een jarenlange nawerking rekening zullen moeten houden. Mag ik hiervan enkele voorbeelden uit de dagelijksche praktijkervaring geven? I. Ik zie per dag meer scabiesgevallen dan voor den oorlog per jaar. Realiseert U zich wat dit beteekent. Behalve vermeerdering aan intellectueele prestaties (het herkennen, behandelen en de nacontr61e van een scabiespatient) heeft de apotheekhoudende huisarts uit zijn gefixeerd jaarhonorarium als apotheker hiervoor de noodzakelijke middelen te verschaffen. 2. De toeneming van het aantal lijders aan ulcera ventrieuli et duodeni. 3. De enorme toeneming van t.b.c. Collega GgRSRANDY (distrietsconsultatiebureau Leeuwarden) deelde mij in een particulier gesprek mede, dat het aantal eonsulten van het C.B. te Leeuwarden gestegen was van 200o tot 7ooo per jaar. 4- De besmettelijke ziekten. Uit de statistieken van het Centraal Bureau voor de Statistiek heb ik berekend, dat in 1942 en 1943 te zamen er evenveel diphterie geweest is als in de daaraan voorafgegane 20 jaar te zamen. Bij deze statistische gegevens dient men er rekening mede te houden, dat zij onbetrouwbaar zijn; vele artsen gaven hun diphteriegevallen niet of sporadiseh op. 5. De lange wachttijden, voordat ziekenhuisopneming kan plaats vinden. Practisch is het zoo, dat de niet-spoedgevallen bijna niet meer tot opneming komen. De huisarts moet met deze pati~nten dan maar door ,,dokteren", vaak zonder vastgestelde diagnose of zc~ader de eenig juiste therapie toe te kunneri passen. Dat ook dit weer een extra belasting is van zijn intellectueele prestaties behoef ik hier niet nader te staven. De tweede factor, dien ik noemde, was de post praktijkonkosten van den arts, omdat hij ook van de schommelingen hierin volledig risicodrager is. Bezien wij eerst de apotheekonkosten van den apotheekhoudenden huisarts. Maken wij een lijst van veel gebruikte medicamenten, dan blijkt, dat die van de A.C.F. een prijsstijging van 2.64, die van de B.S. een stijging van 2.32 en die van de Engelsche units een stijging van 3.81 ten opzichte van 1939 vertocmen. Gemiddeld 3 X duurder dan 1939. De onkosten van de artsen zullen door de abnormale slijtage en her gedwongen slechte onderhoud, dat vele gebruiksvoorwerpen hebben moeten ondergaan, stijgen, terwijl men er rekening mee dient te houden, dat veel nieuwe aanschaf noodig zal zijn. Deze stijging der onkosten zal alleen dragelijk zijn, als de theoretische ,,prijsstop" gehandhaafd blijft. Dat dit een theoretisch begrip is, blijkt uit de door mij gegeven cijfers over de medicamenten in 1939 en 1945. De auto een groote onkostenbron van den huisarts. Benzine voor den oorlog 13 cent, nu 3 ° cent per liter. De onkosten gedurende den oorlog met de surrogaatbrandstof, hout, lichtgas en methaangas, waren zeer hoog. Omgerekend in benzine kostte her methaangas 7o cent per liter. De installatie ervan kostte f 125o en zal wel verder als vrijwel waardeloos zijn te beschouwen. De kostprijs der nieuwe 86

personenauto is nog een vraagteeken. De nieuwe vrachtauto's zijn sterk in prijs gestegen; wij zullen dus wel moeten rekenen op eenzelfde prijsstijging voor de personenwagens. Maar ondertusschen moeten wij met onze, in de meeste gevallen, aftandsche wagens doorwerken en de zeer sterk in prijs gestegen onderdeelen probeeren te bemachtigen. Concludeerend kunnen wij vaststellen, dat her een, nergens elders in de verzekeringswereld voorkomende, figuur is, dat men een herverzekeringslichaam dwingt zijn tarieven te fixeeren als er een wisselend risico is en nieuwe risico's aan geeontracteerde worden toegevoegd. Mijns inziens kan een dergelijke wijze van risico dragen het beste als ,,gedwo~ugenphilanthropie" gekensehetst worden. Ik meen na deze argumentatie te kunnen concludeeren, dat een gefixeerd abonnementshonorarium wan de deelnemers in de ziekenfondsen onjuist en onbillijk is. De gemakkelijkste oplossing om uit deze positie te komen kan m.i. gevonden worden door over te gaan tot de instelling van een glijdende honorariumschaal, waarbij rekening client te worden gehouden met het aantal ziektedagen per typearbeider en de conjunctuurschommelingen in de praktijkonkosten. Deze regeling heft de bestaande onbillijkheden o p e n brengt het risico terug bij de fondsen, waar het mijns inziens ook behoort. Voorstel: bij de bespreking over de verbetering van de financieele positie van artsen en specialisten behoort als uitgangspunt te worden genomen her felt, dat de artsen de facto als herverzekeringslichaam voor de geneeskundige verzorging der fondsleden optreden. De bedrijfsvereenigingen voor ziektegeldverzekering hebben hun omslagpremies in overeenstemming met de grootere, van hen gevraagde prestaties, moeten verhoogen. De honoraria van de artsen, die in feite premies zijn, die een volkomen parallel risieo als dat van de bedrijfsvereeniging dekken, dienen met denzelfden factor vermenigvuldigd te worden. Het is van groot belang eens uit te zoeken, hoe groot de gedwongen philanthropie nu hog is, m.a.w, hoeveel blijft hetziekenfondshonorarium beneden dat van de particuliere praktijk. Over de wijze, waarop ik mij voorstel dit te gaan doen, gaame een volgende maal. Dokkum, 6 Februari I946.

I N G E Z O N D E N STLIKKEN AUTOMISERE. Naar aanleiding van de publicatie van den brief aan den Minister-President in ,,Medisch Contact" van 2 Januari j.l., zij het mij vergund het volgende op te merken : Aan de drie gevallen, welke U als voorbeeld van maehtsndsbruik noemt, zou ik persoonlijk ook gaarne mijn geval willen toevoegen. In het kort komt dit hierop neer, dat in April I944 tijdens een razzia op auto's, gehouden door het Militair Gezag te Maastricht, van drie artsen-specialisten, waaronder ik, de auto werd gevorderd. Dit geschiedde onder het voor87

wendsel van ,,Zuid helpt Noord", maar in feite is later gebleken, dat de heeren er zelf mee reden (o.a. boodschappen doen). Ondanks alle protesten mijnerzijds en van de zijde van Med. Contact ZuidLimburg, werd mijn auto nooit meet teruggegeven, gewoonweg, omdat men hem niet meet wilde teruggeven. Een der andere collega's kreeg zijn auto na geruimen tijd zwaar beschadigd terug, van den derden is mij niets bekend. Van de zijde van bet Militair Gezag heeft men nooit een poging gedaan om her gedane onrecht te berstellen (ik kreeg alleen een vorderingsbewijs). Nu ben ik de gedupeerde en moet rustig zien, hoe handelaren in borstels, bierbrouwers enz. in een auto rondrijden. Ik geef onmiddellijk toe, dat v66r mij andere artsen meer aanspraken kunnen doen gelden, maar blijf deze handelwijze als een groot onrecht aanvoelen t.o.v, mij. Ik ben her voor meer dan IOO % eens met Uw brief aan den Minister-President; ik geloof, dat de aerie, die de artsen voeren voor verbetering van bet autoprobleem zeer juist en rechtvaardig is (her eenige bezwaar is, dat de artsen hog niet heftig genoeg protesteeren). Maar wat zegt U ervan, dat in deze streek hog een arts is, die mij persoonlijk vertelde, dat hij t'wee auto's heeft ; dat er een andere arts is, waarvan een collega mij vertelde, dat hij drie auto's had en dat ik weer een anderen arts weet, die twee auto's heeft (66n van zijn familie, die daardoor beschermd wordt tegen vordering) en die zijn tweeden wagen ann collega's, die eens met een grooteren en beteren wagen willen rijden, verhuurt ?.

Collegialiter,

Eindhoven, I8-I-'46.

~'~. DEFESCI'IE.

ADVERTENTH N Het B e s t u u r d e r R o t t e r d a m s c h e V e r e e n . tot B e s t r i j d J n l d e r T u b e r c u ~ o s e vraagt voor spoedige indiensttreding een ARTS bij voorkeur met interne- of sanatoriumvooropleiding. Sollicita ties te richten aan den geneesheer-dir~cteur van bet Consultatie.Bureau, Baan x7o, Rotterdam.

Gemeente Xiekenhui$ ARNHEM. Gevraa~d voor x Maart t w e e a s s l s t e n t e n voor de interne en chirurgische afdeeling. SaJari$

Spoed.

In fllnke huJsartsenpraktijk wordt voor langeren tijd e e n w a a r n e m e r gevraagd. Honorarium lS.m per dag. Eigen vervoermidde! -- motorjwiel of auto -- noodzakelijk. G e h u w d e n zonder kinderen geen bezwaar. Bxmven onder No. 8x9 P.W. A dv.kantoor de Bussy, Rokin 62, A m sterdam -C.

Gevraagd R.K. A S S I S T E N T door h u l s a r t s in de mijnstreek. Br. onder No. 823 R.C. Adv. kant. de Buss.v, Rokin 62, Amsterdam-C.

~

Bij den Gem. G e n e e s k . en G e z o n d h e i d s d l e n s t te Utrecht is plaats voor een G E M E E N T E ARTS, die als schoolarts zal worden tewerkgesteld. Tractement / 5928.-- tot f 8185.-- (met inbegrip van vaste en tijdelijke verho~g/ng). Indicnsttreding zoo spoedig r~ogelijk, lulichtin8en bij en soUicitaties aan den Direeteur van den GG. en GD. te Utrecht, Kruisstraat x3, uiterlijk 8 dagen na bet verschijnen van deze advertentie.

88

ASSISTENT GEVRAAGD in buitenpraktijk in het centrnm van het land, zeer gunstig gelegen. Vervoermiddelen aanwezig. Brieven onder No. 8zo P.Z. Adv.kaat. de Bussy, Rokin 62, Amsterdam-C. In plattelandspraktUk (centrum van het land) wordt gezocht een A S S I S T E N T , met bedoeling associatie of overname. Prettige en finaucieel goede werkkr/ng. Brieven onder No. 827 R.A. Adv.kant. de Bussy, Rokia 62, Amsterdam-(;.

Arts met meerj, prakt.erv, vraagt ter o v e r n e m i n g een H U I S A R T S E N P R A K T . in of vlak bij Groningen, Leeuwarden of Assen, ook bereid te ruilen tegen eigen groote plattel, prakt. Geh. verz. en verz. Br. onder No. 824 R.D. Adv.kant. de Bussy, Rokin t~2, Amsterdam-C. Stichtlng ,,Nederlandsch Studenten Sanatorium". Storting uit geblokkeerd tegoed, mits als zoodanig kenbaar gemaakt, mogelijk en hartelijk welkom. P o s t g . Hope & Co., A m s t e r d a m , No. 8578. De Prov. Z e e n w s c h e Ver. t. Bestr. d. T u b e r c u l o s e roept nogmaals, dril~end, sollicitanten op naar de vaeante plaats van D I S T R I C T S T U B E R C U L O S E ARTS in het district GOES. Salaris f 7067.50 tot f 7687.50. Aanstelling boven bet minimum niet uitgesloten. Consultatiev¢ praktijk toegestaan. De snel terugkeerende bevolking, haar vaak hog slechte behuizing en tallooze andere factoren maken bet dringend noodzakelijk dat deze vacatm'e vervu]d wordt. Sollieitaties: H. P, Veening, Secx., Boul. Evertsen x6, Vlis~ingen.

In het St. Canlsius-Ztekenhuis te Nijmegen komt binnenkort vacant de functie van P A T H O LOOG-ANATOOM, event. BACTERIOL O O G - S E R O L O O G . Sollicitaties te richten ann den Geueesheer-Directeur. De P r o v l n c i a l e U t r e e n t s c h e V e r e e n . tot B e s t r l i d i n g d e r T u b e r c u l o s e vraagt voor haar districts-consnltatiebuleau nan de Lange NJeuwstraat te Utrecht een 2en G E N E E S K U N D I G E . Indiensttreding x April a.s. Sollicitaties te richten aan den secretaris van bet Bestuur, Voorstraat 63 te Utrecht. Bij bet W l l h e l m i n a - G s s t h u l s te Amsterdam kan zoo spoedig mogelijk geplaatst worden een |nwonende GENEESHEER-ASSISTENTE [ voor de afdeeling van den medisch adjunctdireeteur (inwendige ziekten: voor vrouwen en FAnderenL Salaris f2250, m tot f 2 4 7 0 . - - (voor ongehuwden worden deze bedragen verminderd met 3 %)- Voor kost, inwoning en vrije geneeskundige hulp wordt f S00.-- in mindering gebracht. Sehriftelijke sollicitaties te richten ann den waarn. C-eneesheer-Directeur van het Wflhelmina-Gasth~i~-. HET

DISTRICTS

De C o m m l s s l e v a n B e h e e r v o o r h e t G e n e e s k u n d l g S c h o o l t o e z i c h t in de gemeent~n Bennebroek, Haarlemmerliede e.a. en Haarlemmermeer roept sollicitanten op voor de funetie van S CHOOLARTS, in volledig ambtelijken dienqt. Salaris f 59~0.--, met twce tweej, verhoogin~en van f250.--. Kindertoelage volgens rijksregeling. Brieven nan den voorzitter d e r Commissie, raadhuis Hoofddorp, binnen x4 dagen na versehijuiag van dit blad. Bezoek eer~t na oproeping. G R O O T E L U C R A T I E V E PRAKTIIK, vol ziekenfonds en particulieren, t e r o v e r n a m e aangeboden in Rotterdam. Huurhuis met garage beschikbaar. Brieven onder No. 833 R N. Adv.kant. de Bussy, Rokin 6~, Amsterdam-C. M e t s p o e d ter overname aangeboden een l~itgestrekte P L A T T E L A N D S P R A K T I / K met apotheek aan protestantsch arts. Gelegen in het N.W. des lands. Eigen hnis met garage en tuin. Glmstig gelegen voor M.O. en H.O. Br/even onder No. 835 R.P. Adv.kant. de Bussy, Rokin 62, Amsterdam-C. T e r o v e r n e m i n g a a u g e b o d e n PRAKTIJK, apotheekhoudend, in klein dorp met overwegend Ned. Herv. bevolking (orthodox) centrum land, nabijheid groote stad. Goed fixum. Zeer geschikt voor arts, die wat rustiger praktijk zoekt. Brieven onder No. 835 R.R. Adv.kant. de Bussy, Rokin 62, Amsterdam-C.

GROOTE PRAKTI|K ter overneming aang e b o d e n in mooie plaats in het centrum van het land voor R.K. arts. Gemakkelijke betalingsvoorwaarden. Brieven onder No. 837 R.S. Adv.kant. de Bussy, Rokin 6z, Amsterdam-C. S P O E D . A a n g e b o d e n goede en prettige P L A T T E L A N D S P R A K T I J K in mooie streek in het Noorden. Middelbaar onderwijs dicht bij. Goede busverbindingen. Brieven onder No. 838 R.T. Adv.kant. de Bussy, Rokin 62, Amsterdam -C. T e r o v e r n a m e a a n g e b o d e n in bet Oosten van het land PLATTELANDSPRAKTIIK (apotheekhoudend) m e t g r o o t e c o n t r 6 1 e p r a k t i I k . Voor jon~ arts. Zeer gunstige voornitzicbten oi> praktijkuitbreiding. Middelbaar onderwijs in naaste omgeving. Brieven onder No. 839 R.U. Adv.kant. de Bussy, Rokin 62, Amsterdam-C.

CONSULTATIE BUREAU te DORDRECHT

VOOR

TUBERCULOSE

v r a a g t , wegens huwelijk der tegenwoordige, een

MEDISCH

ANALYSTE.

Kennis van R6ntgen-fotografie strekt tot aanbeveling. Districts-arts, Voorstraat I8o rood, Dordrecht.

89

Brieven

a~n

den

Welke I O N G E ARTS zou in plaats van beroepsofficier van gezondheid bij de Kon. Marine dienst wiUen nemen ? Mogelijkheid tot vaste verbintenis. Condities n.o.t.k. Br. onder No. 825 R.E. Adv.kant. de Bussy, Rokin s2, Amsterdam-C. G e r e f o r m e e r d arts, xo jaar ervaring in groote plattelands praktijk, zoekt nu of zoo noodig over een jaar, P R A K T I I K IN STAD of naaste omgeving, waar hefst Christelijk Middelb. Onderwijs aanwezig is. Geh houding verz. en verz. Brieven onder No. 826 R.F. Adv.kant. de Bussy, Rokin 6~, Amsterdam-C.

|ongedame, 24 jaar, P.G., in bezit van dipl. H.B.S.B., met 2 ½ jaar praktijk in ziekenhuisverpleging zoekt plaats in D O K T E R S G E Z I N als julfr, voor de praktijk, event, genegen eerdge huish, werkzaamheden te verricbten of wel de huishouding waar te nemen in gezin waar zieke is. Br. onder B.Z. 2855 aan Adv. Bur. ReAlta, Westersinge! 24, Groningen. l o n g arts, gehuwd, enkele jaren ziekenhuiservaring zoekt P R A K T I | K T E R O V E R N E M I N G in Amsterdam. Spoed. Brieven onder No. 827 R.G. Adv.kant. de Bussy, Rokin 6~, Amsterdam -C.

De Burgemeester van H e n d r i k l d o A m b a c h t roept sollicitanten op voor de betrekking van SCHOOLARTS voor den schoolartsendienst op het eiland IJsselmonde, omvattende de gemeenten: Barendrecht, Heerjansdam, Hendrik Ido Ambacht, Poortugaal, Rhoon, Ridderkerk en Zwijndrecht. Jaarwedde f 5950.-- tot f 6450.-- (2 jaarlijksche verhoogingen van f 25o.--}, te vermeerderen met de bekende verhoogingen ingevolge het K.B. van x8 April x945 Stbl. F 55; vergoeding voor reis-en verblijfkosten volgens 3e klasse Reisbesluit. Op zegel gestelde sollicitatiebrieven met uitvoerige toslichting en onder opgave van referenties worden z o o s p o e d i g mogeliik ingewacht bij den Burgemeester van H e n d r i k Ido A m b a c h t . Aan bet V o l k s s a n a t o r i u m te H e l l e n d o o r n wordt g e v r a a g d een V A C A N T I E - A S S I S TENT, eventueel gelegenheid ais a s s i s t e n t geneeskundige te worden aangesteld. Schriftelijke aanmelding bij den geneesheer-directeur. In gunstig gelegen plattelands-praktijk nabij groote stad in het Noorden wordt over eenigen tijd een g e h u w d e A S S I S T E N T gezoeht. Woning aanwezig. Associatie en overname niet uitgesloten. Br. onder No. 86o S.T. Adv.kant. de Bussy, Rokin 62, Amsterdam-C.

Apothekere-Asslstente bekend met eenvoudig Laboratoriumwerk zag yich gaarne geplaatst in D O K T E R S - A P O T H E E K (]ipfst intern). Brieven onder No. 828 R.H. Adv.kant. de Bussy, Rokin 62, Amsterdam.

ARTS met zddr gunstig gelegen groote praktijk in het Noorden des lands z o e k t r u l l i n g tegen kleinere praktijk, eveneens gunstig gelegen voor alle onderwijs, bij voorkeur op dorp alleen, Westen of midden des lands. Br. onder No. 86i S.U., Adv.kant. de Bussy, Rokin 6z, Am. sterdam-C.

Arts, middelbare leeftijd, met 2 jarige interne opleiding, thans vele jaren werkzaam ais huisarts, zoekt P A S S E N D E N W E R K K R I N G op medisch-administratief gebied. Brieven onder No. 829 R.I. Adv.kant. de Buss),, Rokin 62, Am. sterdam -C.

Vr. art~, specialiste, Zuiden des lands, vraagt B E S C H A A F D E DAME, + 40 jaar voor leiding huishouding e n t e r assistentie in de praktijk. Br. onder No. 862 S.V., Adv.kant. de Bussy, Rokin 62, Amstexdam-C.

A r t s zoekt voor kinderloos echtpaar ] O N G E T | E of MEISJE ova geheel als kind tot zich te nemen. H. G. BuR, arts, Hoofddorp.

I m p o r t a n t i n t e r n a t i o n a l f i r m is interested in employing T H R E E Y O U N G N E T H E R L A N D S D O C T O R S for service in A r u b a , N.W.I. Age z8 to 36 years, exee|levt physical condition, must be graduate of recognized Netherlands medical school, and preferably with additional hospital training, either medicine or surgery and possibly private professional service, though this is not essential. Address communications to Hugh D. McFaddin, ,,Gebouw Petrolea', The Hague.

De N a t l o n a l e F e d e r a t i e v o o r de G e e s t e l i j k e V o l k s g e z o n d h e i d zoekt een P S Y C H I A T R I S C H M E D E W E R K E R voor sociaal-organisatorische werkzaamheden van vermoedelijk tijdelijken aard (plm. 3 jaar) in verband met den opbouw der geestelijke gezondheidszorg. De werkzaamheden zullen van halven tot volledigen tijd in beslag nemen en zoo spoedig mogelijk aanvangen. Salaris en verdere bijzonderheden zullen in nader overleg worden geregcld. Geinteresseerden worden verzocht te schrijven aan bet Secretariaat der Federatie: Prinsengracht 7x7, Amsterdam-C.

A R T S w a a r n e m e r of asslstent gevraagd voor korten of langeren tijd in goede praktijk MiddenOosten des lands. N. Herv. Kans op overname. Br. onder No. 856 S.O., Adv.kant. de Bussy, Rokin 62, Amsterdam-C.

| o n g a r t s (gehuwd, N.-H.) met chirurgische, interne en huisartsenervaring (ieder ongeveer x jaar) zoekt P R A K T I I K O V E R N A M E in Utrecht, Gelderland of Overijssel. Brieven onder No. 83o R.K. Adv.kant. de Bussy, Rokin 62, Amsterdam.

ASSISTENT(E) gezocht door huisarts in prov.plaats in het Westen, met de bedoeling o m na een prceftijd tot associatie te komen. Bij voorkeur orth. prot. Goede positie. Auto disp. Br. onder No. 873 T.I., Adv.kant. de Bussy, Rokin 6z, Amsterdam-C.

Op het C o n s u l t a t i e - B u r e a u v o o r T.B.C., Badhuiswal 8 te Zwolle, wordt spoedig ge~rraagd een M E D I S C H - A N A L Y S T E , die tevens kan typen.

90

Burgemeester

SCHOOLARTS. en Wethouders van

ASSISTENT(E)

gevraagd voor drukke huisartsenpraktijk in provincieplaats in bet eentrum v a n het land. Middelbaar onderwijs. Bij gebleken geschiktheid mogelij~,heid tot associatie. Salaris voorloopig f 250.-- p. maand. Gedeelte huis (2 kamers en keuken) beschikbaar. Br. No. 867 T.C., Adv.kant, de Bussy, Rokin 62, Amsterdam-C.

Leiden

roepen soUicitanten op naar de betrekking v a n een T W E E D E N S C H O O L A R T S bij den Gemeentelijken Geneeskundigen en Gezondheidsdienst in den rang van Tweeden of Eersten Geneesheer (salaris f 5189.-- tot f 6293.--, resp. f $741.-- tot f 6545.-- per jaar, vermeerderd m e t 5 pCt. tijdelijke toelage; 4 twee-jaarlijksche verhogg~ugen; kindertoeslag voor kinderen beneden x8 jaar; korting voor ongehuwden v a n 3o jaar en ouder 3 pCt.). Sollicitat[es op zegel binnen x4 dagen na het verschijnen v a n dezen oproep. Bezoeken alleen na uitnoodiging.

R O N T G E N A S S I S T E N T E zoekt z e l f s t a n d i g e n w e r k k r l n g . Br. onder No. 874 T.K., Adv.kant.

de Bussy, Rokin 62, Amsterdam-C. vraagt per I Maart M E D I S C H A N A L Y S T E . Br. onder No. 877 T.N, Adv.kant.

Internist

de Bussy, Rokin 62, A m s t e r d a m - C .

Aan de E M M A K L I N I E K (Prot. Vrouwenkliniek) te 's-Gravenhage wor0,t een A S S I S T E N T gevraagd, liefst m e t chirurgische oplei
Op de i n t e r n e a f d e e l i n g v a n het z i e k e n h u l s te Tiel wordt voor direct een A S S I S T E N T gevraagd. In]iehtingen bij den geneesh.-directem.. A r t s m e t 4 jaar chirurgische opleiding $ o e k t plaats als A S S I S T E N T in een voor opleiding erkend ziekenhuis ter voltooiing van zijn opleiding als ehirurg. Liefst uitwonend. Heeft, als waarnemer voor chirurg, reeds zelfstandig gewerkt. Br. onder No. 875 T.L. Adv.kant. de Bussy, Rokin 52, Amster~am-C.

In de V r o u w e n k l i n i e k v a n de R.K. V e r e e n i g i n g , , M o e d e r s c h a p s z o r g " , de Kweekschool voor

Vroedvrouwen te een O U D S T E

Heerlen, worden gevraagd: ASSISTENT(E)~

ARTS

Salads 4- f 5000.~. Alleen zij die specialist zijn of h u n opleiding als vrouwenarts nagenoeg voleindigd hebben, komen in aanmerking en D a t u m indienstreding nader te bepalen. Brieven m e t opgave v a n leeftijd, godsdienst, universiteit v a n opleiding en eventueel referenties aan den Genecsheer-Directeur, Hcoghees, Heerlen (L).

R.K. Jonged., dipl. 5 J. H.B.S., huisho.udk., E.H.B.O., steno, typen, in verpl, werkz, gew., bek. m. apoth., z o e k t betr. als A S S I S T I ~ N T E bij a r t s of specialist, onversch, waar, eerder als zood. zelfst, werkz, gew. Br. Lr: M., Walenburgerweg 34a, Rotterdam.

WAARNEbIER

Gevestlgd

twee ASSISTENT(E)

~

ARTSEN.

g e v r a a g d voor langeren tijd

I. H. P A N N E K O E K , Arts voor inwendige zlekten.

in dermatologische praktijk, in het c~ntrum des lands. Br. Boekh. ,,Wilhelmina", No. 23 Landstraat 33b, Bussum.

C E I N T U U R B A A N 6, D E V E N T E R . Spreekuren en polLkliniek aan her St. Geertruidengasthuis.

Bij den R a a d v a n A r b e i d te N i j m e g e n is een vae~ture te vervullen v a n CONTROLEEREND

P s y c h l a t e r , N e u r o l o o g en P s y c h a - a n a l y f l c u s

GENEESKUNDIGE.

in Bandoeng (Java) zoekt V E R V A N G E R . Eenige jaren praktische ervaring als arts is geKliniek en inrichting voor Insuline- en Electrowenscht. Salarisschaal voor gehuwden bruto shocktherapie aanwezig. Dr. W. Oesterreicher, f $ 8 8 5 . - - tot f 7423.--, voor ongehuwden Riouwstraat 3, Bandoeng. f 5596.m tot f 6586.--. Schriftelijke sollicitaties z. $p. m. te fichten onder vermelding v a n • T e r o v e r n a m e g e v r a a g d F L I N K E P L A T T E ,,Kabinet" tot den Voorzitter v a n genoemden L A N D S P R A K T I J K . Br. nnder No. 855 T.A., Adv.kant. de Bussy, Rokin 62, Amsterdam-C. Raad. GENI~

StlEER-DIRE CTE UR GH~M~NTEZ~KENHUIZF~ V#~ ~s-GRAVENHAGE.

Bij d e G e m e e n t e z i e k e n h u i z e n

van 's-Gravenhage

komt te vaceeren de functie van

GENEESHEER-DIRECTE UR. T e g e n w o o r d i g e b e z o l d i g i n g , i n c l . t o e l a g e n , / 9-45 x.-:- - - / z o . 5 3 I.--. Uitoefening v a n g e n e e s k u n d i g e p r a k t i j k , i n w e l k e n v o r m o o k , is n i e t t o e g e s t a a n . D a t u m v a n indiensttreding nader te bepalen. Op zegel gestelde sollicitaties -- te richten t o t B u r g e m e e s t e r e n W e t h o u d e r s - - b i n n e n 14 d a g e n n a d e z e n o p r o e p i n t e z e n d e n bij d e n G e n e e s h e e r - D i r e c t e u r der Gemeenteziekenhuizen, Z u i d w a l 83, 's-Gravenhage. Persoonlijk bezoek alleen na uitnoodiging.

91

Chirurg

vraagt

overname

PRAKTIJK

of

A S S O C I A T I E . Br. onder No. 864 S.Z. Adv.kant. de Bussy, Rokin 6z, Amsterdam-C.

S P O E D . Ter overname G O E D E DORPSP R A K T I I K nabij Amsterdam. Brieven onder No. 845 S.C. Adv.-kant. de Bussy, Rokin 62) Amsterdam-C.

Overname gevraagd (of associatie) van F O N D S P R A K T I J K in Amsterdam of omliggende plaats. Br. onder No. 857 S.P. Adv.kant. de Fiussy, Rokin 62, Amsterdam-C.

T e r o v e r n a m e in Zeeland A P O T H E E K H O U D E N D E P R A K T I J K tegen gemakkelijke

Aangeboden

PLATTELANDSPRAKTI|K

f 15000.-- bruto-inkomen, apotheekhoudend, in h e t Noorden des ]ands; huurhuis aanwezig. Br. onder No. 858 S.R. Adv.kant. de Bussy, Rokin 62, Amsterdam-C. T e r o v e r n a m e a a n g e b o d e n in Noord-Ho]l. goede D O R P S P R A K T I | K m e t a p o t h e e k aan Geref. of orthod. N. Herr. arts. Ruime introduetie. Br. onder No. 859 S.S. Adv.kant. de Bussy, Roldn 62, Amsterdam-C. Met spoed ter overname aangeboden ZEER G O E D E P R A K T I I K in Stad in Zuid-Oosten des

lands. Betaling contant. Br. onder No. 863 S.W. Adv,kant. de Bussy, Rokin 62, Amsterdam-C. Te koop aangeboden: Zeissmieroseoop, bloed. telapparaat, snijdoos en a doozen met mitt. praepar. Te zamen f75o.--. Te zien Corn. Krusemanstraat 34 xI, Amsterdam-Z. HUISARTSENPRAKTI|K te Rotterdam t e r o v e r n a m e a a n g e b o d e n . Groote partieuliere praktijk en ,,vol" ziekenfonds. Br/even onder No. 840 R.V, Adv.kant. de Bussy, Rokin 62, A m . sterdam-C. Spoed. Aangeboden GOEDE HUISARTSENPRAKTIJK in provincieplaats in het Noorden v a n ons land, ann P r o t . A r t s . Mooi huurhuis m e t

pracht tuin, Gemakkelijke betalingsvoorwa~Lrd. Evt. W a a r n e m e r gevraagd (kan gehuwd zijn) voor langeren tijd. ]~rieven onder No. 84x R.W. Adv.kant. d e Bussy, Rokin 62, Amsterdam-C. I n protestantsche omgeving I N T E R N I S T E N P R A K T I | K a a n g e b o d e n . Liefst voor internistr6nt~enoloog. Goede fixa. F1inke uitbreidingsmogelijkheden. Gunstige overname condities. Spoed gewenscht. Brieven onder No. 842 R.Z. Adv.kant. de Bussy, Rokin 62, Amsterdam-C. I n forensenplaats m e t middelbaar onderwijs, vlak bij groote stad, wordt voor" d i r e c t a a n geboden een kleine F O N D S P R A K T I J K met goe~levooruitziehten.Brieven onder No, 843 S,A. Adv. kant. de Bussy, Rokin 62, Amsterdam-C. Spoed. Ter overname aangeboden GOEDE PLATT E L A N D S P R A K T I J K in Midden Noord-Hol-

land m e t apotheek en instrumentarium. Brieven onder No. 844 S.B. Adv.kant. de Buss),, Rokin 62, Amsterdam-C.

voorwaarden. Huurhuis en garage aanwezig. Brieven onder No. 846 S.D. Adv.kant. de Bussy, Rokin 52, Amsterdam-C. J o n g e d a m e van goeden huize b l e d t zleh aanals D O K T E R S A S S I S T E N T E , extern, in Amsterdam. Goede ref. aanwezig. Bekend met lichte verpleging. Salaris nader overeen te komen. Brieven onder No. 847 S.E. Adv.kant. de Bussy, Rokin 62, Amsterdam- C.

Te k o o p : I partlj M E D I S C H E I N S T R U M E N T E N

o.a. ook T a n d a r t s g e r e e d s c h a p jr 35o.m. Brieven onder No. 2352 Advert. Bureau Jac. Duits, Dordrecht. Spoed. Goede apotheekhoudend~ PLATTEL A N D S P R A K T I | K a a n g e b o d e n , door medicus

op dorp alleen in Friesland. Desgewenscht gemakkelijke betalingsv.oorwaarclen.Geh. verz. en verz. Brieven ondcr No. 866 T.B. Adv.kant. de Bussy, Rokin 62, Amsterdam-C. Aangeboden overn, van GROOTE ZIEKENF O N D S P R A K T I | K in Amsterdam, door /iefst eenige jaren praktijk gedaan hebbenden arts. Br. onder No. 868 T.D. Adv.kant. de Bussy, Rokin 62, Amsterdam-C.

Te koop aangeboden I ~ [ C R O S C O O P merk Reichert, Wien, prijscircaJ 600,--. Br. onder No. 869 T.E. Adv.kant. de Bussy, Rokin 62, A m sterdam-C. Ter overname aangeboden een FLINKE H U I S A R T S E N P R A K T I J K in bet Noorden des

lands (groote stad). Geheimh. verz. en verz. Spoed gewenscht. Br. ondex No. 870 T.F. Adv.kant. de Bussy, Rokin 62, Amsterdam-C. G R O O T E H U I S A R T S E N P R A K T I | K te Rotterdam t e r o v e r n a m e a a n g e b o d e n . ,,Vol '°

ziekenfonds en groote particuliere praktijk. Betaling in overleg. Br. ouder No. 87x T.G. Adv.kant. de Bussy, Roldn 62, Amsterdam-C. MIDDELGROOTE

DORPSPRAKTIJK

ter

o v e r n a m e a a n g e b o d e n , na ruirne inleiding. Betalingsv0orwaarden na onderling overleg. Br. onder No. 872 T.H. Adv.kant. de Bussy, Rokin 62, Amsterdam. A S S O C I A T I E a a n g e b o d e n door oor-neus-keelarts in Prov. Hooidstad, m e t eventueele latere overname praktijk. Br. onder No. 876 T.M. Adv.kant. d e Bussy, Rokin 62, Amsterdam-C.

Advert. over 66n kolomfo.3o per m.m,; min._f,{.5o.Te zenden ann adm. M.C., Keizersgr. 327, A'dam C. Gedrukt door N.V. Drukkerij en Uitgeverij J. H. de Bussy Rokin 6o-62 Amsterdam Centrum.