le JAARGANG
25 J U L I 1946
No. 10
MEDISCH CONTACT OFFICIEEL MAATSCHAPPIJ
ORGAAN VAN DE NEDERLANDSCHE TOT BEVORDERING DER GENEESKUNST
COMMISSIE VAN REDACTIE: G. C. HERINGA, Hoofdredacteur ~ J.J. BRUTEL DE LA RIVIERE - - F. WIBAUT REDACTIE EN ADMINISTRATIE: KEIZERSGRACHT 3 2 7 - - AMSTERDAM INHOUD : De nieuwe Maatschappij in wording, pag. 229; Van l~t Hoofdbestuur: Vacantiesluiting Bureau, pag. 230; Correspondentie met H.B., pag. 230; Besluiten Buitengewone Algemeene Vergadering van de Nederlandsche Mij. tot Bevordering der GeneeskunsG 12 en 13 Juli 1946, pag. 230; Vervolg kort verslagBuitengewone Algemeene Vergadering van 3 April 1946, pag. 234; Uitslagenqueteverhooging ziekenfoiadshonoraria, pag. 247; Krankenkasse, pag. 248. Vacantie in Zwitserland, pag. 238. Van de Overheid: Distributie van textiel tell behoeve van zieken, pag. 249; Distributie van hofloges, pa.~. 249. Ziekenfondswezen: Liquidatie Nederlandsch Politieziekenfonds, pag. 249. Ingezonden Stukken: De Rem, pag. 250; Wat nu met de Ziekenfondsen?, pag. 252. i
i
DE N I E U W E MAATSCHAPPIJ I N W O R D I N G I11 de Buitengewone Algemeene Vergadering van 12 en 13 Juli 1946 te Amsterdam zijn de grondslagen voor de vernieuwing der Mij. tot Bevordering der Geneeskunst gelegd. Een reeks van voorstellen, amendementen en tootles, tot op het laatste oogenblik toegevoegd aan het reeds zoo omvangrijke dossier van voorstellen, gaf blijk van de spanning, waarmee in de afdeelingen de gang van zaken werd tegemoet gezien. Met voldoening kan worden vastgesteld, dat in volkomen harmonie tusschen H.B. en afgevaardigden, met verheugende eenstemmigheld en vastberadenheid de Algemeene Vergadering haar keuze gedaan heeft tusschen de veelheid van mogelijkheden, die haar waren voorgelegd, en besloten tot fundamenteele wijzigingen in de structuur der Maatschappij. Men kan dit zien als een teeken, dat de constructieve kracht, die de Nederlandsche artsen gezamenlijk in het verzet getoond hebben, thans voortleeft in bet vermogen tot her vinden en inslaan van nieuwe wegen. De vernieuwing der Mij. is in hoofdzaak in drie besluiten vastgelegd. Ie. Het besluit, waarvan de eer en her initiatief aan de afdeeling Leiden toekomt, tot instelling van een nieuw vertegenwoordigend licl-uaam (,,Vergadering van Afgevaardigden"), waarvan de leden via districtsindeeling zullen worden gekozen, met een zitfingsdnur van eenige jaren. Voorloopig zal dit lichaam, spoedig verkozen, samen met her H.B. de reorganisatieptannen in concreto uitwerken. 229
2e. Het besluit, dat de behartiging van beroepsbelangen der artsen (de omgrenzing hog nader te geven) zal worden toevertrouwd aan een op te riehten met groote autonomie bekleed onderdeel der Maatschappij (,,Vereeniging voor Beroepsbelangen"). Groepen van overeenkomstige belanghebbenden (huisartsen, specialisten, ambtenaren, enz.) kunnen zich binnen deze Vereeniging in ondervereenigingen aaneensluiten. De Vereeniging zal met adviseerende stem in her H.B. vertegenwoordigd zijn. 3e. Het besluit tot instellert van secties, waardoor de cu|turee|e, sociale, wetenschappelijke en onderwijsbemoeiingen der Maatschappij zullen worden gedragen. In de eerstvolgende nummers van ,,Medisch Contact" zal de beteekenis van ieder dezer besluiten nader worden besproken. HERINGA.
"VAN H E T H O O F D B E S T U U R VACANTIESLUITING BUREAU. Het Dagelijksch Bestuur deelt mede, dat wegens vacantie van het personeel het Bureau der Maatschappij gesloten zal zijn van IO t / m 18 Augustus a.s. C O R R E S P O N D E N T I E M E T H.B. Ter voorkoming van onnoodige vertraging, wordt den leden verzocht geen brieven enz. te zenden, en niet te telefoneeren naar het parficuliere adres van den Secretaris-Penningmeester der Maatschappij, Dr, F. WI~AUT, arts, maar dit rechtstreeks te doen aan het Bureau der Maatschappij, Keizersgracht 327, Amsterdam-C, telefoon 36808. BESLUITEN VAN DE BUITENGEWONE ALGEMEENE VERGADERING VAN DE NED. MAATSCHAPPIJ TOT BEVORDERING DER GENEESKUNST, i2 EN 13 JULI 1946. I2 Juli (morgenvergadering). Besluiten bet're#ende de votgorde van de te behandelen ~aken.
I. Allereerst worden, als zijnde van den meest v&rstrekkenden aard, behandeld twee tootles van de afdeeli~u2 Arnhem. (I. Reorganisafie-voorstellen worden wederom in handen van het H.B. gesteld ; 2. ten spoedigste verkiezing van een nieuw H.B. volgens het huidige H.R. met toevoeging van twee stemgerechtigde vertegenwoordigers van de Ned. Vereeniging van Huisartsen en twee van de Ned. Vereeniging van Specialisten). Beide tootles worden verworpen. II. Motie van orde van de afdeelincj Arnhem (Oprichting van een Ned. I-Iuisartsenvereeniging en een Ned. Specialistenvereeniging ter beharfiging van de maatschappelijke belangen hunner leden met stemgerechfigde vertegenwoordiging door twee leden voor ieder in het H.B. worde als eerste agendapunt behandeld). De afdeelingen Den Helder, Nijmegen, Groningen, Gouda en ZuidBeveland trekken hun ondersteuning van deze mofie in. Daar de tootle niet wordt gesteund, wordt zij als verworpen beschouwd. 230
III. Motie van orde van de afdeelin 9 Leiden. (Te behandelen als agendapunt no. 3 voorstel afdeeling Arnhem - - zie onder II - - en als no. 4 voorstel Leiden inzake artsenparlement). Gezien de verzekering van het H.B., dat her in de bedoeling ligt deze punten in deze vergadering in behandeling te doen komen, ziet de afgevaardigde van Leiden van behandeling van deze motie af. Nadat de afgevaardigde van Amsterdam de motie heeft overgenomen, wordt deze bij stemming verworpen, met I IO stemmen tegen, 96 voor en 7 blanco. IV. Motie van orde van de afdeelin 9 Gooi- en Ee,dand. (Besluiten van deze vergadering zullen zijn voorloopige beslissingen, welke als richtlijnen bij de reorganisatie kunnen dienen). Gezien de verklaring van den voorzitter, dat, voor het geval thans genomen beslissingen niet zouden blijken te passen in de volledige reorganisatie, de Algemeene Vergaderlng hierop zal kunnen terugkomen, neemt de afgevaardigde van Gooi- en Eemland de motie terug. V. Door den afgevaardigde van Leiden wordt een tootle ingediend, waarin vertrouwen wordt uitgesproken in her zittende H.B. en het H.B. wordt verzoeht in functie te blijven tot een nieuw H.B. gekozen is, in overeenstemming met de reorganisatie van de Maatschappij. Deze motie wordt met algemeene stemmen aangenomen. Een tweede motie van den a[gevaardigde van Leiden, waarin de vergadering als haar meening uitspreekt, dat besprekingen over verkiezing en candidaatstelling voor her H.B., eerst dienen plaats te hebben, nadat de samenstelling van een algemeen vertegenwoordigend liehaam in grondslagen is vastgesteld, wordt eveneens met algemeene stemmen aangenomen. ( M idd~ver gadering). Voorstel IO van het H . B . (het instellen van een vereeniging voor ziekenfondsbelangen). De afgevaardigden van Den Haag, Arnhem, Nijmegen en Utrecht verklaren het punt van vertegenwoordiging van huisartsen- en specialistenvereeniging door stemgerecht~de afgevaard~gden in het H.B., gezien de besprekingen in de morgenvergadering, thans niet meer essentieel te achten; her zal een onderwerp van discussie moeten zijn bij de verdere voorbereiding van de reorganisatie. De afgevaardigde van Amsterdam verklaart, dat deze opvatting in huisartsen- en speciaiistenvereeniging wordt gedeeld. De voorste|len van genoemde afdeelingen ten aanzien van dit punt worden ingetrokken. Stemming wordt niet verlangd, op grond waarvan de voorzitter concludeert, dat eventueel een raadgevende stem zal worden toegekend. Na een uitvoerige gedachtenwisseling blijkt de Algemeene Vergadering eensternmig een af~onderlijke organisatie voor beroepsbelangen - - waar alle materieele (sociale) belangen en dus niet alleen artsenbelangen bij de ziekenfondsen zullen worden behartigd - - noodzakelijk te achten. In deze organisatie zal worden ondergebracht een afdeelin9 van huisartse~ en een van specialisten. Vervolgens blijkt de Aigemeene Vergadering van meening, dat ook de belangen van andere groepen dan huisartsen en specialisten in deze organisatie behartigd behooren te kunnen worden; elke groep met afzonderlijke belangen kan zich als een afdeeling constitueeren. Voorloopig zal de vert~enwoordiging in het H.B. beperkt worden tot huis231
artsen en specialisten. Een voorstel van bet H.B. om deze vertegenwoordiging voorloopig te doen geschieden door fi6n huisarts en 66n specialist (met plaatsvervanger) wordt verworpen met 126 tegen 94 stemmen, zoodat de voorloopige vertegenwoordigimj van deze groepen zal bestaan uit Pwee leden voor ieder. Desgevraagd constateert de voorzitter, dat vertegenwoordiging in bet H.B. los staat van de vraag, wie namens deze groepen besprekingen met Prijsbeheersching, enz. zullen voeren. Met atgemeene stemmen wordt een voorloopige vertegenwoordiging van her H.B. met raodyevende stem in de besturen van huisartsen- en specialistenvereeniging goedgekeurd. Nadat de voorzitter heeft verklaard, dat alle daarbij betrokken leden van de Maatschappij dienen bij te dragen in de kosten van genoemde vereenigingen, zooals dit volgens het I-I.R. reeds gold ten aanzien van H.C. en S.C., en vervolgens heeft gewezen op de mogelijkheid van bindende besluiten, deelt hij mede, dat het H.B. verplicht lidmaatschap niet gewenscht acht. De afgevaardigde van Amersfoort trekt daarop een desbetreffend voorstel van genoemde afdeeling in, waarna de algemeene vergadering zich met algemeene stemmen bij de opvatting van het tt.B. aansluit. Tenslotte worden nog behandeld diverse voorstellen van bet H.B., welke, in aanvulling op den beschrijvingsbrief, afzonderlijk zijn rondgezonden: I. Voorstel tot aanvulling van art. 24 van her H.R. Nadat de afgevaardigde van Den Bosch heeft gewezen op de strijdigheid van de voorgestelde formuleering met artikel 9 van de statuten, wordt besloten dit voorstel Zaterdag opnieuw in bespreldng te brengen. 2. Voorstel tot wijziging van art. 81 H.R.; a en b te lezen als volgt : a. voor reiskosten, hetgeen daarvoor in billijkheid is uitgegeven; voor vervoer per auto wordt per km. een door bet Hoofdbestuur vastgesteld bedrag vergoed; b. voor verblijfkosten worden de werkelijk gemaakte onkosten vergoed. Dit voorstel wordt met algemeene stemmen goedgekeurd. 3. VoorsteI tot bekracthiging door de Algemeene Vergadering van de door bet Hoofdbestuur gedane benoemingen tot.samenstelling van den Raad van Beroep en van de Commissie voor de Geldmiddelen ats volgt: Raacl van Beroep: H. A GERRITSEN, 's-Gravenhage; D. H. v. D. GOOT, Haren (Gr.) ; A. HENDRIKS, 's-Gravenhage; M. P. v. D. Loo, Eindhoven en A. Ae. S. SLUYTERMAN,Haarlem. Commissie voor de Geldmiddelen: A. v. ROSSEM, Rotterdam; L. ST^S, Zwolle en F TIJDENS, Groningen. Ook dit voorstel wordt bij acdamatie goedgekeurd. 13 Juli (ochte~Ivergaderin9). Wederom wordt aan de orde gesteld het voorstel van het H.B. tot wijziging van art. 24 van het H.R. In verband met de door den afgevaardigde van Den Bosch gemaakte opmerking wordt thans voorgesteld her H.B. te machfigen de juiste formuleering vast te stellen voor een regeling, die bet navolgende inhoudt: degenen, omtrent wier lidmaatschap tengevolge van de opheffing van de Maat232
schappij in I94I onzekerheid is komen te bestaan, worden, indien zij in 1946 in gebreke blijven de eontributie voor de Maatsehappij te betalen, zonder de gebruikelijke, oneervolle procedure door her bestuur van de afdeeling geschrapt. Aan de orde komt dan de samenstelling van het vertegenwoordigend lichaam van de Maatschappif. Daar uit de besprekingen blijkt, dat vele afgevaardigden met de gedachten, waarop her plan-Leiden steunt, instemmen, stelt de voorzitter aan de orde de vraag of de verkiezing van afgevaardigden voor het ,,parlement" volgens districten of per afdeeling zal dienen te gesehieden. Nadat de afgevaardigde van Leiden heeft opgemerkt, dat dit punt bestudeerd zal moeten worden, maar dat hij geen oplossing ziet, als de evenredige vertegenwoordiging wordt losgelaten, terwijl hij voor het moment her voorstel van Assert om eandidaten te doen stellen door de afdeelingen en b.v. door 25 leden zou willen overnemen, verklaart de Algemeene Vergadering zich - - met zes stemmen tegen voor de districtsfndeeling als grondslag van het vertegenwoordigend lichaam. Besloten wordt u met 66n stem tegen u zoo snel mogelijk een vertegen iwoordigend llchaam volgens de beginselen van bet snbs~diaire plan-Leiden samen te stellen. Tevoren zal overleg worden gepleegd over de distrietsindeeling. Uitgegaan zal worden van de indeeling volgens her plan-Leiden; bezwaren zullen in overleg moeten worden opgelost. Dit vertegenwoordigend liehaam zal moeten worden ingesehakeld bij de voorbereiding van de reorganisatie, die dan aan de Algemeene Vergadering zal moeten worden voorgelegd. Ten aanzien van de wijze van verkiezing van het H.B. wordt op voorstel van den afgevaardigde van Leiden besloten dit punt over te laten aan de besprekingen, welke over de reorganisatie met her nieuwe college zullen worden gevoerd. Geeonstateerd wordt nogmaals, dat de Algemeene Vergadering wenseht, dat het H.B. tot de voltooiing van de reorganisatie aanblijft. Bij aeelamatie wordt besloten, dat de Maatsehappij, voorzoover noodig, de finaneieele gevolgen, die daaruit voor den voorzitter voortvloeien, voor haar rekening neemt. Door den secretaris-penningmeester wordt opgemerkt, dat de aanvaarding van her plan-Leiden kosten met zieh zal brengen, hetgeen wellieht te zamen met andere feiten (nieuwe regeling weduwen- en weezenfonds) tot verhooging van eontributie zal moeten leiden. Voorstel 6 van bet H.B. (H.B.-leden genieten geen bezoldiging, behoudens mogelijkheid van vergoeding voor gederfd inkomen aan den voorzitter) wordt bij aedamatie goedgekeurd. De voorzitter eonstateert, dat de voorstellen 7, 8 en 9 van het H.B. gezien het besluit over de verdere voorbereiding van de reorganisatie, thans niet behandeld behoeven te worden, waarmede de vergadering instemt. (M iddagvergadering). Voorstel II van her H.B. (het instellen van secties). Bij acclamatie wordt dit voorstel aanvaard. De inrichting van de secties zal geschieden overeenkomstig de toelichting van het H.B. Voorstel 12 van bet H.B. (machtiging H.B. tot uitvoering van besluiten). 0ok dit voorstel wordt met algemeene stenmaen goedgekeurd. 233
Aan het eind van de vergadering is uitvoerig van gedachten gewisseld over het in te nemen standpunt voor het geval de welsta~utsgrens voor de ziekenfondsen verhoogd zou worden. De AIgemeene Vergadering keurt goed, dat in dat geval het bepalen van een standpunt gelegd wordt in handen van het H.B., vertegenwoordigers van de organisatie voor beroepsbelangen (huisartsen en specialisten) en de afgevaardigden van de Maatschappij in den ,,Ziekenfondsraad". Ten aanzien van de geneeskundige regelin~ voor het politiepersoneel blijkt de stemming verdeeld te zijn, waaruit de voorzitter coneludeert, dat iedere afdeeling een eigen standpunt (dat overigens niet bindend zal zijn) dient te bepalen.
VERVOLG EN SLOT K O R T V E R S L A G B U I T E N G E W O N E ALGEM E E N E V E R G A D E R I N G VAN 3 A P R I L 1946. ROORDA (lid H.B.) vervolgt, dat het hem is opgevallen, dat degenen die daarmede dreigen, niet de moeite hebben genomen de consequenties te overwegen en niet hebben gesproken over den weerklank, welke dit zou vinden bij her Nederlandsehe yolk. Er is een zekere mate van onrust en ontevredenheid onder de artsen. Zij voelen zieh gegriefd, omdat aan hun redelijke eisehen te langzaam of geen gehoor wordt gegeven, omdat onreehtmatige toestanden niet met bekwamen spoed worden opgeruimd en omdat hun gezondheid, hun werk en de volksgezondheid niet met voldoende ~gards worden behandeld. Deze eisehen en grieven zijn gegrond. Verder zijn de artsen van oordeel, dat bet H.B. niet krachtig genoeg voor hun belangen opkomt, niet militant genoeg is. Er gaan stemmen op, om door dwangmiddelen het doel te bereiken; men wil eolleetief de ziekenfondseontraeten opzeggen en het werk bij de ziekenfondsen neerleggen, terwijl men partieulier de zieken wil behandelen. Maar zij, die aandringen op staking (want dat beteekent bet) van het ziekenfondswerk, bekijken de zaak hoogst eenzijdig en simplistisch. Zelfs in den tijd van den M.C.-strijd gaven de artsen zich wel degelijk rekenschap van de consequenties van hun aerie; in een der estafetteberichten over den ziekenfondsstrijd van 1943 staat o.a. : ,,Daarom mogen de geneeskundigen in hun verzet nlet verder gaan dan noodzakelijk gemaakt wordt door de mate van agressie, welke op hun idegele beginselen wordt gepleegd". Indien het werken voor de ziekenfondsen werd gestaakt, zouden de directe consequenties zijn: voor de fondsleden: I. stijging van de onkosten in geval van ziekte; 2. verlies van de zekerheid van goede geneeskundige verzorging; 3. ver~ meerdering van zorgen; voor de artsen: voorloopige vermindering van inkomsten; 2. vermeerdering van administratieve rompslomp. Uitvoerig wordt dit door spr. nader toegelicht. Het Nederlandsche yolk, vroeger een der rijkste ter wereld, is nu arm en hulpbehoevend. Milliardenschuld, devaluatie, tekort aan voedsel, artikelen en productiemiddelen hebben den lex ensstandaard naar omlaag gedrukt. Corruptie tiert welig. Op velerlei gebied is het volk gedemoraliseerd. Indi~. baart zorg en vraagt groote ktachtsinspanning. De gezondheidstoestand e n de voedingstoestand zijn nog niet op peil. Een van de meest vitale organen van een volk is de geneeskundige stand, die door zijn beroep en door zijn cultuur hooge verplichtingen heeft; hij heeft dit tijdens de bezetting, in den strijd tegen de Duitschers volkomen beseft; beseft hij het ook nu? De medische 234
wereld voelt zich gegriefd en te kort gedaan en velen - - zich sterk voelend door een solidariteit, die hun tijdens de bezetting hun macht deed voelen hebben de neiging om tot een collectieve actie over te gaan. Maar hoe zou de indruk en de weerklank zijn welke deze actie zou wekken bij bet Nederlandsche yolk, waarvoor en waarmede wij zoo enthousiast hebben gestreden, overtuigd als wij waren van onzen nationalen plicht? Zonder twijfel zeer ongunstig en zeer schadelijk. Wanneer bet volk zou zien, dat in dezen noodtoestand de artsen van hun onmisbaarheid gebruik gaan maken om hun - - redelijke - - wenschen ingewilligd te krijgen, dat de belangen van de volksgezondheid daaraan gedeeltelijk worden opgeofferd door de hoeders der volksgezondheid zelf, dan zal bet vertrouwen Jn de artsenwereld een geduchte klap krijgen. Het yolk zal niet begrijpen, waarom de artsen niet in den algemeenen nood behoeven te deelen. De arbeidersgroepen, die op vitale plaatsen zitten, zullen in de houding der artsen een moreele rechtvaardiging zien om eventueel hun voorbeeld te volgen. Het bedrijfsteven en daarmede de wederopbouw zullen, indien de staking slaagt en eenigen tijd wordt doorgevoerd, worden geschaad. De onrust en de onzekerheid zullen alom nog toenemen. De neiging tot eigen recht zoeken zal door ons voorbeeid worden aangewakkerd. De groote gemeenschappelijke krachtsinspanning voor het herste[ en del~ wederopbouw zal er door wordert geschaad. De artsenwereld, die een stabiliseerende factor moet zijn in deze onrustige maatschappij, zal integendeel een onrust-factor zijn. En als bet doel wordt bereikt en de eischen der artsen op korten termijn worden ingewilhgd, zal dat dan niet later blijken een Pyrrhus-overwinning te zijn? Zeker, wij moeten strijden, maar op waardige wijze. Wij moeten redeiijk zijn; moeten het licht der openbaarheid laten schijnen op onze rechten; moeten bet publiek, de Tweede Kamer, de Regeering trachten te overtuigen met duidelijke, klemmende argumeriten; moeten toonen, dat wij de weelde van bet vrije beroep kunnen dragen ell moeten niet in de hand werken de neiging van de artsen een ambtenarenstand te maken. Deze ziekenfondsstrijd zou Iliet worden gedragen door medisch-ethische beginselen zooals in den bezettingstijd, doch primair door zuiver materieele belangen. Men kan wel sophistisch redeneerend zeggen, dat het materieele welzijn van den arts een ethische eisch en een volksbelang is, doch dan schakelt men de leuze ,,salus aegri suprema lex" nit; dan handelt men tegen de roeping der geneeskunde. Het prestige, dat wij in onzen strijd tegen de Duischers wonnen, mogen wij niet voor een schotel linzen ver-, koopen. Wij mogen niet handelen als de bemanning van een schip, die, terwijl het schip in nood is, gaat staken om betere arbeidsvoorwaarden te krijgen. Laten wij liever onrecht verdragen dan ons eigea gekwelde en vermoeide yolk onrecht aandoen. Bij de ontwerpen voor een tegel voor het M.C. was er een, die een iichtboei te zien gaf te midden van woelige wateren. Laat de artsenwereld zulk een lichtboei blijven. Spr. besluit met het woord van den Voorzitter bij den aanvang van ons medisch verzet: laten wij ons niet behoeven te schamen voor bet Nederlandsche yolk. BLANKSMA (lid Kleine Advies-Commissie) zegt, dat de woorden van Roorda hem nit her hart zijn gegrepen. Spr. is niet bereid, voor dergelijke materieele dingen te gaan staken. Maar als wij het voorstel van de Prijsbeheersching zonder eenig protes~ hadden aanvaard, waren wij ten opzichte van OllZe cotlegae niet verantwoord geweest. SCHRIJVER (Woerden en O.) daarentegen betuigt zijn spijt, dat uit her H.B. een stem klinkt tegen bet middel van staking. Her verbreken van het contact met de ziekenfondsen beteekent in geen enkel opzicht staking; 235
het heeft natuurlijk wel eenige consequenties, maar het woord staking moet uit onze discussie verdwijnen, her opzeggen van een contract is geheel lets anders dan staking. ROORDA (lid H.B.) zegt, dat hier duidelijk tot uiting is gekomen, dat het opzeggen van de contracten beteekent het neerleggen van het werk voor de ziekenfondsen, en dat zal door ieder, zeker door de arbeiders, worden opgevat als een soort staking van den arbeid. STURKOP (Amsterdam) merkt op, dat nu wordt gesproken over strijdmiddelen, maar daartoe behoeven wij volstrekt niet te komen. Het verwerpen van her voorstel heeft geen ander gevolg dan dat het H.B. nu de besprekingen op een andere basis gaat voortzetten; dat is geen strijd, eli nog minder een staking. Her H.B. zal dan misschien terugkomep met een voorstel, dat w&l aanvaardbaar is; eerst wanneer dat nieuwe voorstel niet wordt aanvaard, is her oogenblik aangebroken om te overwegen, of wij strijd voeren en welken strijd wij zullen voeren. Wij moeten dus her H . B verzoeken, voort te gaan met de onderhandelingen aan de hand van de suggesties welke hier zijn g.e.hoord, en te trachten betere voorwaarden t e bedingen; verder vragen wl] niets, verder dreigen wij niet en willen wij geen strijd; dat zullelx wij later eventueel overwegen. DIJKHUIS (Assen en 0.) onderschrijft, dat ons niets anders rest dan her H.B. op te dragen, met nieuwe voorstellen te komen, en dat bet volkomen onjuist is, te spreken van staking of neerlegging van het werk in weiken vorrn ook, temeer waar het referendum hog niet heeft plaats gehad. NIERMEYER (Hunsingo enz.) zegt, dat het er in de eerste plaats om gaat dat wij, na vier jaar lang tegen dictatuur te hebben gestreden, nu vrij willen zijn. Maar het H.B., dat bij de Prijsbeheersching kwam met een voorstel van welks redelijkheid het ten volle overtuigd was, legde het hoofd in deIx schoot voor @6n ambtenaar, die dictatoriaal voorschrij ft : twee kwartjes. Dat hebben wij in den oorlog niet willen doen, eli wfllen wij ook thans niet doen. JANSMA (Gooi- en Eemland) deelt mede, dat zijn afdeeling het optreden van verschillende afdeelingen tegen de discipline in de Mij. en tegen de besluiten van de Algemeene Vergadering heeft afgekeurd, al kon zij zich verplaatsen in de ngemoedstoestand van de betrokken axtsen. Maar de afdeeling zag ook gaarne, dat her H.B. zich hield aan de besluiten van de Algemeene Vergadering; spr. wijst er b.v. op, dat ondanks ons besluit van December jl. her Ned. Politie-Ziekenfonds hog steeds niet is verdwenen. Voorts heeft de afdeeling uitvoerig besproken de noodzakelijkheld van beperking van den arbeid der artsen. Verschfllende suggesties zijn daan: het instellen van een strengere controle op de welstandsgrens de vrijwillige verzekering; her instellen van een ticket mod6rateur; afschaffing van de verplichte verzekering, die ons door den bezetter is opgedrongen en van welke dwingelandij onze regeering ons hog steeds niet verlost heeft. De verplicht verzekerden die er op grond van de welstandsgrens voor in aanmerking komen, zoudeu in onze fondsen een plaats kunnen vinden, maar de rest moet er uit verdwijnen en terecht komen waar zij behooren: in de particuliere praktijk, De VOORZlTTER weerspreekt, dat her H.B. het tegenvoorstel van de Prijsbeheersching als basis van onderhandeling heeft aanvaard, dat is door het H.B. pas geschied na overleg en in overeenstemming met de Landelijke Ziekenfondscommissie. W a t bet Ned. Politie-ziekenfonds betreft, bet H.B. heeft het besluit van de Algemeene Vergadering op volkomen loyale wijze uitgevoerd; de regeling welke thans door de Ministers van 236
Binnenlandsche Zaken en Justitie is getroffen, is geheel buiten het H.B. om tot stand gekomen, een verzoek om met het H.B. in overleg te treden is afgewezen. Op de vraag van JANSMA (Gooi- en Eemland), welke houding de artsen moeten aannemen, antwoordt de VOORZITTER dan ook, dat de zaak nog in her H.B. moet komen, zoodat daaromtrent nog geen advies kan worden gegeven. DROGENDIJK (Dordrecht en O.) zegt, dat het Ned. Politie-ziekenfonds de voordeur is uitgegooid en nu door de achterdeur weer is binnengehaald. Hoewel wij reeds bij de oprichting van dit fonds bezwaren hadden, hebben wij ons op I Januari 1946 bereid verklaard, hog drie maanden den status quo te handhaven; leggen wij ons neer bij deze nieuwe regeling, die dezelfde principes huldigt, dan voelen wij ons niet meet als een dwaas, maar dan zijn wij een dwaas! VAN ERP TAALMAN KIP (Arnhem en 0 3 deelt mede, dat zijn afdeeling niets meer te maken wil hebben met her Ned. Politie-ziekenfonds en zoo noodig een bindend besluit in dien zin zal nemen. BELGRAVER(Gouda en O.) geeft in overweging, dat wij ons houden aan hetgeen op blz. 97 van het ,,Medisch Contact" staat: ,,Aangezien geen nieuwe regeling door de Mij. met de betrokkenen is getroffen, dient van dien datum af her politiepersoneel, zoover bet niet bij gewone ,ziekenfondsen is aangesloten, als particulier patient te worden behandeld . KEINER (Zwolle en O.) wenscht weer terug te komen op het in behandeling zijnde onderwerp, en wil dan namens zijn afdeeling bet H.B. verzoeken, onmiddellijk nieuwe besprekingen te beginnen op de basis van het rapport-Hunsingo, zoo mogelijk met een stok achter de deut. JAMES (Haarlemmermeer en O.) is van meening, dat her intrekken van bet Ziekenfondsbesluit niet identiek zou zijn met een verhooging van de honoraria. Dit zou wel tijdens den oorlog her geval zijn geweest, omdat de menschen toen zeker bereid waren particulier te betalen, maar dit is thans niet het geval; de lasten zijn zoozeer gestegen, dat her zou neerkomen op een uitgebreide wanbetaling. De VOORZITTER deelt mede, dat het H.B. de motie-Assen thans beter heeft geformuleerd, zoodat zij Ms volgt luidt: ,,De Algemeene Vergadering van de Nederlandsche Maatschappij tot bevordering der Geneeskunst, bijeen op 13 April 1946, vaststellende, dat de door de overheid voorgestelde tariefsherziening onvoldoende rekening houdt met de materieele bezwaren van de artsen, in bet bijzonder met de stijging der onkosten en welke dienovereenkomstig door de artsen verworpen werd, draagt her H.B. op de onderhandelingen voort te zetten en spreekt daarnaast uit, dat de materieele bezwaren, hoe belangrijk ook, in beteekenis achterstaan bij de grieven, die overigens bij hen bestaan tegen het Ziekenfondsbesluit, welke in hoofdtrekken daarop neerkomen, dat dit besluit, genomen tijdens de Duitsche bezetting, hen belet aan het Nederlandsche volk een zoodanige geneeskundige verzorging te geven als zij mogelijk en noodzakelijk achten, en verzoekt het H.B. dit ter kennis te brengen van de overheid en het Nederlandsche yolk." Nadat desgevraagd DIJKI-IUIS (Assen en O.) verklaard heeft er zich mede te kunnen vereenigen, dat deze motie de zijne vervangt, en STORKOP (Amsterdam), dat ook hij met deze formuleering tevreden is, wordt de motie met algemeene stemmen aangenomen. 237
De VOORZlTTER wil voor de goede orde preciseeren, waartoe thans door de algemeene vergadering besloten is. Wij zullen dus met de Prijsbeheersching en met het Staatstoezicht verder spreken over een direct, zoo snel mogelijk ingaande verbetering van de honoraria, welke betrekking heeft op bet jaar 1945 en op 1946; daarnaast zullen wij ontwerpen een voorstel om te komen tot een definitieve regeling van de hoboraria. Maar als de algemeene vergadering een nieuw concreet voorstel w66r verwerpt, dan komt her H.B. natuurlijk in een buitengewoon moeilijke positie. W a n t thans is verworpen een voorstel van Prijsbeheersching en Staatstoezicht, daarvoor zijn wij niet verantwoordelijk, maar als zij genoegen zouden nemen met een voorstel dat wij doen, dan zou het H.B, wanneer her door de algemeene vergadering werd gedesavoueerd, in eeD onmogelijke positie komen. NIERMEIJER (Hunsingo, enz.) meent, dat het H.B. pas kar~ zeggen, dat her voorstel van de Prijsbeheersching definitief is verworpen, als de resultaten van bet referendum bekend zijn. Bij bet referendum zou tevens kunnen worden gevraagd, of men accoord kan gaan met het oorspronkelijke voorstel van het H.B. TEN CATE (Utrecht) zou, waar de artsen slechte financiers en economen zijn, bij de besprekingen een accountant, econoom of socioloog willen inschakelen, en doet daartoe het volgende voorstel: ,,De vergadering spreekt den wensch uit, dat ten spoedigste door bet H.B. een economische raad worde ingesteld. Naast bet H.B. dient deze raad de Groote en Kleine Advies-Commissies en de afdeelingen van advies ter behartiging van financieele belangen". De VOORZITTER deelt mede, dat in beginsel reeds aan dezen wensch is tegemoet gekomen, in dien zin dat deskundige raadgevers zijn geraadpleegd. Practisch functioneert bet beter, dat men zelf andere adviseurs bij het werk kan inschakelen, dan dat daarvoor een afzonderlijke raad in het leven wordt geroepen. In antwoord op een vraag van FocK VAN COPPENAAL (lid Zwolle en O.) of bij het referendum niet gevraagd kan worden, of men accoord kan .gaan met het rapport-Hiinsingo als basis voor de verdere besprekingen in plaats van bet oorspronkelijke voorstel van her H.B., zegt de VOORZlTTER, dat het H.B. niet overtuigd is, dat alle argumenten en concrete gegevens in dit rapport inderdaad als )uist kunnen worden aanvaard, zoodat her niet bereid is, dat op het oogenblik aan een referendum te onderwerpen. WlBAUT (secr.-penningm.) wil er ter voorkoming van misverstand op wijzen, dat in het oorspronkelijke voorstel van bet H.B. bet jaar 1945 niet voorkomt, dit jaar is er door de Prijsbeheersching ingebracht. Voorts komt in dit voorstel niet voor een splitsing tusschen de vrijwillig en de verpticht verzekerden, wij hebben alles per ziel per jaar gevraagd. Verder is bet toch de bedoeling, aldus meent spr., dat wij nu reeds, voordat de Kleine Advies-Commissie gereed is, zullen trachten, toch nog een beter resultaat inzake de onmiddellijke voorziening, van de Prijsbeheersching los te krijgen, terwijl wat wij van de Advies-Commissle zullen krijgen, een basis is voor een honorarium voor 1947. Het zou gewenscht zijn, dat wij omtrent her eerste althans eenig richtsnoer hadden, nl. of her oorspronketijke voorstel van bet H.B. de basis kan zijn voor deze besprekingen, eventueel aangevuld, omdat wij toen op bepaalde punten onvoldoende waren ingelicht. BLANKSMA (lid Kleine Advies-Commissie) zegt, dat bij het over238
bruggingsvoorstei is uitgegaan van de honoreering, welke door de meerderheid der artsen in 1936 wenschelijk zou zijn geacht, maar dit laatste is achteraf niet juist gebleken, want her is in 1936 door de algemeene vergadering verworpen. Volgens spr. moet gestreefd worden naar een overbruggingsvoorstel, dat zoo dicht mogelijk den financieelen toestand van her oogenblik benadert, waarbij rekening moet worden gehouden met de structureele veranderingen, welke in her ziekenfondswezen zijn gekomen sedert de invoering van het Ziekenfondsbesluit. De VOORZlTTER concludeert, dat het H.B. zich nader zal beraden op welke wijze bet de verdere onderhandelingen zal voeren; het zal overwegen, of dit ook als vraag bij het referendum kan worden opgenomen. De zaak staat op het oogenblik op losse schroeven; bet is een heel moeilijke materie, waarover wij op bet oogenblik geen uitspraak kunnen uitlokken. Her H.B. zal trachten de zaak zoo goed mogelijk te behandelen en zal dan straks het eindoordeel van de algemeene vergadering afwachten. In behandeling komen van de afd. Friesland-Noord ontvangen vragen inzake de vemntwoordelijkheid der leden van den Ziekenfondsraad en een daarui~ voortkomend voorstel dezer afdeeling, luidende: ,,Ie. Houdt de aanwijzing van de 1eden van den Ziekenfondsraad ell de benoeming daaraanvolgende in, dat deze collegae de meening van her Hoofdbestuur el1 van de Algemeene Vergadering der Maatschappij, - - c.q. van de Groote Advies-Commissie inzake her Ziekenfondswezen - - hierin hebben uiteen te zetten en te ondersteunen, of beteekent deze benoeming, dat de leden vrij mandaat hebben en hun persoonlijke inzichten tot uiting mogen en kunnen brengen, om deze te bewerkstelligen ? 2e. Indien dit laatste her geval is, garandeert de aanwijzing van de leden voor deze functies, dat zij de meeningen van de afdeelingen eenparig ondersteunen en voor hun rekening nemen ? 3e. Is bij de aanwijzing van de leden voor den Ziekenfondsraad voldoende aandacht geschonken aan wat gebleken is te leven in de afdeelingen der Maatschappij ? 4e. Bestaat de mogelijkheid, dat deze leden (overigens met behoud van eigen meening) zich zuUen conformeeren aan de tot uiting gekomen inzichten en algemeen aanvaarde conclusies in de Groote AdviesCommissie ? 5e. Indien dit laatste het geval is, bestaat er dan de mogelijkheid, dat aan deze 1eden bindend mandaat als vertegenwoordigers der Maatschappij in den Ziekenfondsraad wordt gegeven, opdat eensgezind een eenparige meening daar tot uiting komt? De afdeeling Friesland-Noord - - gezien de door haar voorgelegde 5 vragen, buiten beschouwing latende de daarop verstrekte antwoorden - - , is in ieder geval van meening, en doet een daartoe strekkend voorstel om de toekomstige of reeds benoemde 1eden van den Ziekenfondsraad te binden aan de door ruggespraak met de Groote Advies-Commissie van de Maatschappij verkregen en daar algemeen aanvaarde opvattingen en voorstellen en hen te verpliehten deze in den Ziekenfondsraad eenparig voor te staan. De afdeeling Friesland-Noord doet her voorstel de in onderstaande 239
korte samenvatting tot uiting komende en noodzakelijk geachte wenschen der afdeeling over het Ziekenfondswezen, welke met de er in v e r v a t t e kleine correcties o_p de Districtsvergadering van de 3 Noordelijke provincies werd ondersteund, als basis te aanvaarden bij eventueele besprekingen over dit onderwerp. Zij zijn vervat in deze 6 punten: Ie. dat men tegen uitbreiding van her Ziekenfondswezen is in dezen vorm. 2e. dat men het zooveel mogelijk beperkt wenscht te zien tot die groep van de bevolking, die zelf niet voldoende in staat is zorg te dragen voor geneeskundige behandeling, deze in haar geheel genomen (all risk), met een afdoende rem op overdreven toeloop naar den arts. 3e. Bij eventueele uitbreiding van het Z.f. over categorie~n met hooger loon dan her gemiddelde loon van den arbeider in een bepaalde streek, wenscht men geen all-risk-polis, maar beperking van de aanspraken tot ziekenhuisbehandeling, K. Z. en T.B.C.-verpleging, met tarief 2 maal het bedrag van her primaire of basisfonds. 4e. Men wenscht verhooging van de thans geldende honoreering. 5e. Handhaving van her principe: Loon naar verrichten arbeid, waarbij voor de specialisten een verrichtingstarief en voor de hnisartsen dit gedeeltelijk tot uitvoering zal zijn te brengen, b.v. volgens de z.g.n. ,,glijdende schaal" van ]31anksma. 6e. Verwijdering uit de ziekenfondsen van hen, die naast een bron van inkomsten uit anderen hoofde (beroep of kapitaal) door een nevenbaant]e verzekeringsplichtig zijn". De VOORZITTER zegt, dat her H.B. aan de afdeelingen en de leden van de Ziekenfondscommissies een leidraad heeft toegezonden voor de besprekingen in den Ziekenfondsraad, welke leidraad is totstandgekomen in overleg met de Groote Advies-Commissie. Het H.B. staat op bet standpunt, dat onze vertegenwoordigers in den Ziekenfondsraad dienen zich gebonden te achten aan dezen Ieidraad. Dit gaat echter niet verder dan een leidraad, en is dus niet bedoeld als een bindend mandaat voor bepaalde concrete vragen die daar aan de orde zullen komen. Het H.B. heeft zich verder voorgesteld, dat gedurende deze besprekingen onze vertegenwoordigers telkens, wanneer zij daaraan behoefte zouden hebben, de zaken, die daar aan de orde zijn, zouden brengen in hetzij de Groote, hetzij de Kleine Advies-Commissie, teneinde op die wijze zooveel mogelijk achter zich hebben de meening van de artsen op ziekenfondsgebied. Het H.B. acht het evenwel onmogelijk en ook in her geheel niet gewenscht, om onze vertegenwoordigers te binden aan een bepaald mandaat, dat v e r d e r g a a t dan deze leidraad ell de adviezen, die uit de Advies-Commissies tot hen zouden komen. DEKKER (Friesland-Noord) zegt, dat wij slechts enkele vertegenwoordigers in den Ziekenfondsraad kunnen hebben, met een bepaald uitgesproken meening op ziekenfondsgebied, zoodat de mogelijkheid bestaat, dat de groote meerderheid van de artsen er anders over denkt dan die paar vertegenwoordigers. Zijn afdeeling wenscht daarom, dat onze vertegenwoordigers niet alleen ruggespraak zullen houden met de Groote Advies-Commissie, maar ook verplicht zijn hun stem eenparig uit te brengen, zooals in die commissie wordt besloten; her is dus een bindend mandaat. 240
De VOORZITTER zegt, dat onze vertegenwoordigers zich gebonden moeten achten ann den leidraad, welke met hun eigen medewerking is tot stand gekomen. Deze leidraad geeft intusschen niet een zoodanig richtsnoer, dat elke vraag die in den Ziekebfondsraad nan de orde komt, volgens den leidraad kan worden beantwoord. Wij moeten onze vertegenwoordigers toch ook zien als onze vertrouwensmannen; zouden wij hun opleggen dat hun antwoord op een bepaalde vraag in overeenstemming moet zijn met het antwoord van de artsen, dan brengen wij hen in een onmogelijke positie, want dat kunnen zij niet weten. Wij moeten hen zien als vertrouwensmannen, die in onzen geest zullen spreken en stemmen, maar verder kunnen wij niet gaan. DEKKER (Friesland-Noord) handhaaff, dat onze vertegenwoordigers in belangrijko zaken ruggespraak moeten houden met de Groote AdviesCommissie en zich gebonden moet achten aart wat daar wordt aangenomen. Inderdaad zijn zij onze vertrouwensmannen, maar vier personen kunnen nooit de vertrouwensmenschen zijn van alle artsen, omdat zij een eigen opinie hebben, daarom moeten zij gebonden zijn aan de opinie van de meerderheid van de artsen, nan de uitspraken van de Advies-Commissie. LEOPOLD SIEMENS (Amsterdam) zegt, dat de Ziekenfondsraad een uitermate belangrijke instelling is; bet is de keuken, waarin voor een generatie artsen alles zal worden bekokstoofd. Wij moeten dus absoluut zeker zijn, dat onze vertegeltwoordigers niet aUeen weten, wat leeft onder de medici, maar ook vertolken her standpunt, dat door de groote meerderheid wordt ingenomen. In de Groote Advies-Commissie heeft collega VAN DER MANDELE 14 stemmen, collega KEINER I0 stemmen gekregen; bet H.B. heeft echter collega KEINER aangewezen, hetgeen spr. zeer betreurt, want collega KEINER gnat niet accoord met het ziekenfondsproject van collega VAN DER MANDELE, dat ongetwijfeld in groote trekken vertolkt, wat onder de medici leeft. Voorts was in de Groote Advies-Commissie gekozen collega DE SNO0, die eea breeden kijk heeft op het ziekenfondswezen met name wat de apotheekhoudende huisartsen aangaat; in diens plants heeft her H.B. echter aangewezen coUega MOL,, den man van het Gezondheidsplan, die een geheel andere opvatting heeft en zelf 6 e e n apotheekhoudend huisarts is. Mede namens de specialisten te R o t t e r d a m el1 Den Haag zou spr. instantelijk willen verzoeken, deze benoemingen terug te nemen en ann te wijzen degenen, die bet vertrouwen hadden van de Advies-Commissie. NIEUWENHUIS (Gorinchem en 0.) verklaart, eveneens getroffen te zijn door deze keuze van bet H.B., en zou gaarne vernemen, welke motieven het H.B. daarbij hebben geleid. Collega KEINER behoorde in de Commissie-SNELLEN tot de minderheid, er moeten dus wel zeer zwaarwichtige motieven zijn geweest om dezert aan t e wijzen. De VOORZlTTER zegt, dat collega MOL wel degelijk apotheekhoudend huisarts is, eI1 groote belangstelling heeft voor a11es war in de artsenwereld leeft; hij gnat nu de praktijk opgeven om zich ann de politiek te wijden, en zal dan veel tijd krijgen om zich intensief met de problemen bezig te houden. Voorts maakt collega MOL deel uit van de Centrale Commissie voor de Volksgezondheid en heeft hij ook zitting in bet werkcomit6, hij vormt dus een zeer gewenschte schakel tusschen den Ziekenfondsraad en deze Centrale Commissie. Tenslotte heeft hij in het geheele Zuiden het algemeene vertrouwen. Her H.B. heeft groote waardeering voor den persoon en her werk van cotlega DE SNO0, maar deze heeft een groote praktijk el1 kan dus minder gemakkelijk den tijd, die voor het werk noodig zal zijn, beschikbaar stellen. H e t H.B. heeft die verschillende dingen 241
tegen elkaar afgewogen, en heeft tenslotte den voorkeur gegeven aan collega MOL. I n z a k e collega VAN DER MANDELE heeft de volgende overweging gegolden: Gedurende den M.C.-tijd hebben vertegenwoordigers v a n de Commissie-SNELLEN besprekingen geopend m e t vertegenwoordigers v a n de ziekenfondsen, met n a m e den heer VAN LIENDEN voor de centrale fondsen en den heer DE BRUYN voor de Katholieke ziekenfondsen. Voordat in de Commissie-SNELLEN een specialisten-commissie was opgenomen, in welke o.m. collega VAN DER MANDELE zitting had, heeft deze commissie een r a p p o r t opgesteld, waarin op zeer krachtige wijze de ziekenfondsstrijd werd gepredikt en de artsen te wapen werden geroepen tegen de ziekenfondsen. Dit r a p p o r t is tijdens de besprekingen met de heeren VAN LIENDEN en DE BRUYN in handen v a n deze beide heeren gekomen; dat is voor hen aanleiding geweest om op een zeer a b r u p t e wijze de onderhandelingen af te breken. W a a r in den Ziekenfondsraad in de eerste plaats moet worden gestreefd n a a r een sfeer v a n onderling vertrouwen, achtte her H.B. bet niet gewenscht, een vertegenwoordiger aan te wijzen die bij andere leden van den Ziekenfondsraad gevoelens v a n wantrouwen verwekt, en d a a r o m heeft her H.B. gemeend niet collega VAN DER MANDELE te moeten benoemen. Als het H.B. het advies v a n de Advies-Commissie niet volledig ter zijde zou stellen, was her aangewezen op collega KEINER. I n d e r d a a d heeft deze gedurende de besprekingen in de Commissie-SNELLEN een oppositie-standpunt ingenomen, m a a r d a a r o m m a g hog niet worden geconcludeerd, dat deze den leidraad niet zou kunnen a a n v a a r d e n ; spr. behoorde in de Commissie-SNELLEN ook tot de oppositie, m a a r k a n toch v o l k o m e n achter den leidraad staan. KEINER (Zwolle en 0.) bevestigt, dat hij zich aan den leidraad, w a a r a a n hij zelf in volle vrijheid heeft medegewerkt, volkomen gebonden acht. GOEDBLOED ('s-Gravenhage en 0.) vraagt, of niet drie vertegenwoordigers zouden worden aangewezen door de artsen of door de artsen vertegenwoordigende lichamen, waarop de VOORZITTER ontkennend a n t woordt. Uit bet verslag v a n de laatste algemeene vergadering blijkt duidelijk, dat de Advies-Commissie is een advies-commissie voor het H . B . en dat bet H.B., zoolang nog geen reorganisatie v a n de Mij. heeft plaats gehad, hog de volle verantwoordelijkheid draagt. E r is bier geen enkel democratisch beginsel geschonden. LEOPOLD SIEMENS (Amsterdam) schetst, hoe vijandig de beer VAN LIENDEN altijd tegenover de artsenwereld geeft gestaan. Collega VAN DER MANDELE heeft in dat r a p p o r t , dat als studiemateriaal bedoeld was, a a n gegeven, hoe een einde kon worden g e m a a k t aan de afhankelijkheid v a n de artsen ten opzichte v a n ziekenfondsen als ,,De Volharding" te Den H a a g en ,,Ziekenzorg" te Utrecht, m a a r de oude vechtersbazen t r a c h t e n h e m nu weer buiten de keuken te houden, w a a r hij juist zoo goed op zijn plaats zou zijn, o m d a t hij zoo goed op de hoogte is. Cotlega KEINER moge dan zijn teruggekeerd v a n de dwaling zijns weegs, collegavAN DER MANDELE, die dit t o t zijn levenstaak heeft g e m a a k t , is onze aangewezen v e r t r o u w e n s man. Zeker, in den Ziekenfondsraad zal wederzijds vertrouwen moeten heerschen, m a a r spr. wil absoluut geen knieval doen voor den beer VAN LIENDEN, die in den Ziekenfondsraad een overtuigd tegenstander v a n onze o p v a t t i n g e n zal blijken te zijn; d a a r o m voelen wij ons m e t collega VAN DER MANDELE veilig. Uit deferentie voor het H.B. is spr. niet v a n plan, een motie voor te stellen; hij blijft hopen, dat het H.B. alsnog tot een ander inzicht zal komen. 242
De VOORZITTER deelt mede, dat het gesprokene door LEOPOLD SIEMENS voor het H.B. geen aanleiding is om op zijn besluit terug te komen. Het H.B. is overtuigd van her verdienstelijke werk v a n collega VAI~ DER MANDELE op ziekenfolldsgebied, van diells deskundigheid en belallgstelling op dit gebied, maar blijft toch de voorkeur geven aan collega KEINER. DEKKER (Friesland-Noord) komt terug op bet voorstel zijner afdeelillg, dat vooral bedoelt te voorkomen, dat ollze vertegenwoordigers in den Ziekenfondsraad hun persoonlijke opvattingen naar voren brengen. Wij dienen vast te leggen, dat zij zooveel mogelijk over alle belallgrijke zaken ruggespraak houden, ell dan eellparig stemmen, want als onze vertegenwoordigers ook nog verdeeld zijn, komt er in bet geheel niets van terecht. ODI•OT (Purmerend en O.) zegt, dat wij vooral moeten oppassen, dat wij niet weer aan den leiband van de heeren van de ziekenfondsen komen te loopen, want dan krijgell wij denzelfden toestand van vroeger, waar wij altijd tegen gevochten hebben, en war de algemeene vergadering absoluut lliet meet wilde. Zijn afdeeling wil een krachtige houding, want men bereikt heel weinig met lang collfereeren; alteen als men zijn t a n d e n laat zien, komt er lets van terecht. VAN DER HORST (Zaandijk, lid van de Groote Advies-Commissie) spreekt als zijn oordeel uit, dat wij onze vertegellwoordigers moeten beschouwen als vroede mannen, aan wie wij met vertrouwen de beslissing kunnen overlaten; bet lijkt hem onaanvaardbaar, hen aan een m a n d a a t te binden. De VOORZITTER herhaalt, dat hij ook niet verder zou willen gaan dan bet onderschrijven van den leidraad. Maar wij hebben bier nu eenmaal bet voorstel van Friesland-Noord, dat onze vertegenwoordigers bij belangrijke vragen wil verplichten advies te vragen aan de Groote AdviesCommissie, dat dan voor hen bindend moet zijn. VAN ERP TAALMAN KIP (Arnhem en O.) meent, dat dit voorstel eerst llaar de afdeelingen moet, want wij hebben er nu pas kennis van gekregen; HILLEN ('s-Hertogenbosch en O.) ondersteunt dit, omdat het volstrekt niet zeker is, dat de leidraad de principes bevat, welke naar de meening van de artsell bij de ziekenfondspolitiek moet worden gevolgd. De ziekenfondspolitiek is een kwestie, die de geheele Mij. raakt. De VOORZlTTER onderschrijft, dat de leidraad, alsmede her voorstel van Friesland-Noord, een onderwerp van bespreking moetell vormen in de afdeelingen. Aldus wordt besloten. 2.
Bespreking van her vervoersvraagstuk.
VAN DOORN (voorzitter Centrale Nood-Commissie) geeft een uitvoerig overzicht van het auto-probleem sedert de bevrijding. Het Militair Gezag kon ons op ons verzoek geen wagens leveren, het H.B. heeft toen de hulp van den Minister-President ingeroepen, die mededeelde juist bezig te zijn met de instelling van her R.D.M., dat zou zorgen voor een registratie ell daarlla voor een herverdeeling, maar het R.D.M. is een groote corrupte bende geweest, en is op I Maart opgeheven. De Centrale Nood-Commissie heeft toen weten te bereiken, dat uitsluitend zij namells alle artseI1 zou spreken, maar bet is niet gelukt de V.v.A.A. mee te krijgen, wat fataal is geweest voor de oplossing van dit vraagstuk. In September dreigde de zaak mis te loopen; wij hadden voor den winter dringend 60o auto's en 15o motorfietsen noodig. Die motorfietsen zijn weggehaald van een I35o-tal, 243
d a t was toegewezen aan het D e p a r t e m e n t v a n Justitie voor de politie; de 6o0 a u t o ' s zijn oils n a veel moeite toegezegd. Op het oogenblik zijll 331 nieuwe wagens uitgedeeld: Groningen 19, Friesland 16, Drente n , Overijsel 15, Gelderland 57, U t r e c h t 29, Noord-Hollalld 4 o, Zuid-Holland 48, Zeeland 25, N o o r d - B r a b a u t 44, L i m b u r g 27. W a a r sedert de bevrijding ongeveer 350 llieuwe wagens in Nederland zijll geimporteerd, is dus het verhaal, dat hier een hoop nieuwe wagells rolldrijdell, die niet n a a r de artsell zijn gegaan, niet waar. Sommige menschen laten zich door rijke collnecties a u t o ' s uit Amerika toezenden, m a a r dat kunnell wij niet doen, wegens bet gebrek aall deviezen, en v a n de American Medical Association hebben wij, n a a r is gebleken, vrij zeker niets te verwachten. Aan oude wagens zijn 94 oude d u m p - w a g e n s verdeeld. Aangezien reel wagells v a n de artsen telkens uitvallen, hebben wij de hulp v a n de K.N.A.C. ingeroepell, welke reeds eigener beweging een geschrift aan den Ministerraad bleek te hebben ghezonden om 5000 k 6000 m e e t nieuwe wagells te i m p o r t e e r e n dan boven et k w a n t u m v a n io.ooo te i m porteeren persollenwagens, speciaal voor artsen. N a d a t wij op het D e p a r t e m e n t v a n Verkeer en Ellergie eell bespreking hadden gehad, is aan den Minister een m e m o r a n d u m aallgeboden (Zie ,,Medisch C o n t a c t " v a n 3 April), waarin wordt becijferd, dat voor leniging v a n den grootsten hood 1356 betrouwbare personenauto's noodig zijn. E r zijn t h a n s deviezen beschikbaar gesteld voor 900 wagells, en daarvall krijgen wij 600 nieuwe ell IOO oude wagens; op het m e m o r a n d u m zelf is nog geen antwoord ontvangell, m a a r spr. heeft vernomen, dat g e t r a c h t wordt deviezen vrij te m a k e n voor 500 wagens, m a a r of dit a a n t a l boven het k w a n t u m v a n IO.OOO zal uitkomen, is flier bekend. Van de 25 beschikb a a r gestelde reliefwagens hebben wij er 2o olltvangen; deze wagells blijven eigendom v a n de Mij. I n dit v e r b a n d behandelt spr. de toewijzillg v a n een k a p o t t e n wagen aan collega CASPARIE in Zeeuwsch-Vlaanderen door het R.D.M., v o l k o m e n buiten alte instanties om; collega CASl'ARIE heeft dezen wagen a a n een a u t o h a n d e l a a r verkocht toen hij een nieuwen wagen kreeg toegewezen; toell die a u t o h a n d e l a a r den wagen had opgelapt en a a n de Rijksverkeersinspectie mededeelde dat hij een auto had, is de wagen door het D e p a r t e m e n t v a n Verkeer en Energie onmiddellijk teruggevorderd, teneinde dien aan een arts toe te bedeelen. I n het blad v a n de V.v.A.A. stond, dat deze wagen als relief-wagen te koop stond, m a a r dat is niet juist, alleen her schildje v a n relief-wagen was hog op den wagen. Her is een persoonlijke grief van spr., d a t hij v a n de artsen practisch geen medewerking ondervindt. I n het Zuiden m a k e n de artsen het meeste lawaai en in Zeeuwsch-Vlaanderen wilden zij zelfs een staking uitlokken, m a a r die artsen zion nog nooit op een vergaderillg v a n de Centrale NoodCommissie geweest; waren zij daar gekomen, dan waren zij volkomen op de hoogte geweest. H e t is hun eigen lout, dat zij in moeilijkheden zijn geraakt. - - Voorts is zeer te betreuren, dat er artsen zijn die hun relaties misbruiken om eerder dan een ander een wagen te krijgen; sommigen hebben de Koningin geschreven en H a a r bemiddeling gevraagd, anderen hebben den Minister in den a r m genomen. D a t is een volkomen oncollegiale houding, eli men werkt er de corruptie mee in de hand. Spr. heeft het H.B. machtiging gevraagd, deze artsen van de eerste urgentielijst te schrappen. - - Tenslotte is gebleken, dat de Regeering en alle instanties, waarmede wij hebben te maken, zeer verbolgen zljn over stijl en t a a l in het blad v a n de V.v.A.A., waardoor aan de z a a k v a n de artsen zeer veel schade wordt berokkend. E r is hog nooit lets bereikt door de acties v a n de V.v.A.A., en het is te betreuren, dat de a r t s e n s t a n d zoozeer wordt benadeeld door een dergelijke 244
vereeniging. Spr. heeft een tijd lang in her bestuur van de V.v.A.A. gehospiteerd als afgevaardigde van het M.C. en het is hem gebleken, dat niet bet bestuur laakbaar handelt, doch slechts de voorzitter, die als een dictator optreedt en grootendeels verantwoordelijk is voor die brallende stukken in bet blad. Spr. acht her noodzakelijk, dat wij deze vereeniging desavoueeren, en hij heeft de mogelijkheid geopperd, onze autobelangen nan de K.N.A.C. te endosseeren, door welke zij op bet oogellblik ongevraagd en op voortreffelijke wijze worden voorgestaan. Waarlijk, wij mogen, gezien de moeilijkheden waarvoor de Staat op her oogenblik staat, niet klagen. De VOORZITTER zegt, dat inderdaad het vervoersvraagstuk allerminst is opgelost, maar wij kunnen tevredert zijn in zooverre, dat onze zaak de volledige aandacht heeft van de Regeering en dat wij een bevoorrechte pkositie innemen. Op bet oogenblik vertoeft collega NOORDHOEK HEGT in merika om de belangen van de artsen te behartigen; wij hebben nooit verwacht, dat de American Medical Association ons wagens zou verschaffen, wij hebben alleell gehoopt, dat zij een of meer autofabrikanten bereid zou vinden, wagens te leveren op langer crediet dan als regel wordt toegestaan, zoo mogelijk met een zekere reductie op den prijs. Deze zaak is ook besproken in een bijeenkomst met den Directeur-Generaal van de Volksgezondheid en met vertegenwoordigers van de Departementen van Financi~n en van Verkeer en Energie; collega TIMMERMAN, directeur van her Centraal Instituut, is op her oogenblik in Amerika en zal daar met collega BANNING, die eveneens naar Amerika vertrekt, probeeren iets in dezen zin voor de artsen te bereiken. Volgens her Departement van Verkeer en Energie is het zeer trage tempo waarin wagens worden geimporteerd, niet te wijten ann gebrek nan deviezen, maar aan het onvermogen van Engeland ell Amerika om op groote schaal te leveren. VAN DOORN herhaalt, dat slechts voor 900 auto's deviezen beschikbaar zijn gesteld. De VOORZlTTER acht bet ook niet noodig direct meet deviezen beschikbaar te stellen, want er wordt toch niet geleverd. Im Amerika wordt de behoefte aan auto's geschat op IO millioen, en de lichte Engelsche wagens, die anders in Amerika heelemaal geen aftrek vonden, worden daar nu grif gekocht ; Engeland t r a c h t dezen export zooveel mogelijk te stimuleerert teneinde deviezen te krijgen, maar daardoor wordt de mogelijkheid van Engeland om aan Nederland te leveren, zeer beperkt. Wij staan bier dus voor zeer groote moeilijkheden, waardoor het uitgesloten is, dat op korten termijn aamzienlijke verbeteringen plaats vinden. Maar in ieder geval is door bet onvermoeide werken van den Centrale Nood-Commissie verkregen, dat wij naar verhouding in gunstige omstandigheden verkeeren. WECHGELAAR (Zeeuwsch-Vlaanderen O. Deel) zet uiteen, dat collega CASPARIE de afdeelingsvergadering volledig heeft ingelicht omtrent den wagen, dien hij korten tijd in gebruik heeft gehad, ell MAZZOLA (Middelburg) voegt er nan toe, dat volkomen ten onrechte een blaam op collega CASPARIE is geworpen. Op vervoersgebied is in Zeeland de toestand voor de artsea allertreurigst, de volksgezondheid gaat er zeer onder lijden. In die omstandigheden heeft de afd. Zeeuwsch-Vlaanderen O. Dee1 het - - zeer zeker onsympathieke - - gebaar gemaakt te zullen gaan staken; er heeft toen eea conferentie plaats gehad, waarop harde woorden zijn gevallen, maar her resultaat is toch maar geweest, dat men in die afdeeling nu uit de moeitijkheden is. Er wordt voortdurer~d gezegd, d a t e r zoo weinig deviezen zijn; er zijn 895 auto's in bestelling, nl. : 4 4 Chrysler, 47 de Soto, 47 Dodge, 245
72 Plymouth, 3 Buick, 5 Chevrolet, 5 Oldsmobile, I Cadillac, 430 Ford, lO5 Mercury, i o Lincoln, 46 Hudson, 15 Nash, 9 Packard en 33 Studebaker, maar voor dezelfde hoeveelheid deviezen kan men misschien IOOO goedkoopere wagens krijgen. ALSEMGEEST (Kwintsheul, Westland) vindt het verwonderlij k, dat, gezien her resultaat van de actie van Zeeuwsch-Vlaanderen O. Deel, deze afdeeling slechts een 2o-tal adhaesieverklaringen heeft gekregen inzake de administratieve staking; de tegenstanders hebben blijkbaar zelf nog wel een behoorlijke auto, dan wel zijn niet op de hoogte van den nood van de artsen. De VOORZITTER vindt deze laatste opmerking niet correct. Het H.B. wordt in zijn werkzaamheid in het belang van de artsen ten zeerste belemmerd, doordat het niet over een auto beschikt. ALSEMGEEST zegt dat het wel heel toevallig is, dat Zeeuwsch-Vlaanderen O. Deel een toewijzing kreeg juist voordat de staking zou beginnen. Wanneer geen algemeene maatregelen worden genomen, voorziet hij meer acties van afdeelingen, want ons geduld raakt niet uitgeput, maar is al lung uitgeput. Alleen van het dreigen met een administratieve staking is hell te verwachten. De VOORZITTER zegt, dat als door de actie van Zeeuwsch-Vlaanderen O. Deel artsen, die niet op de lijst stonden, een auto hebben gekregen, zij die hebben gekregen ten koste van collegae, die misschien veel harder een auto noodig hebben. ALSEMGEEST merkt op, dat zulks dan tevens wil zeggen, dat de instanties, die op her oogenblik voor de verdeeling moeten zorgen, daartoe niet competent zijn. De VOORZITTER zegt, dat dit dan komt, doordat de artsen zelfgeen voldoende medewerking hebben verleend aan de maatregelen, welke noodig waren. Wanneer wij zelf dergelijke maatregelen doorkruisen door andere middelen te baat te nemen, behoeft men zich niet te verwonderen, als de zaak niet goed loopt. TEN CATE (Utrecht) vraagt, of en zoo ja welke maatregelen bet H.B. denkt te nemen tegen de V.v.A.A., waarop de VOORZlTTER antwoordt, dat bet nog geheel afhangt van de zuivering van den voorzitter der V.v.A.A. Het is een gebed zonder eind, waar wij niets aan kunnen doen. AGHINA (Amersfoort), sprekend als bestuurslid van de V.v.A.A., zegt dat collega VAN DOORN, na eenige zeer belangrijke bestuursvergaderingen dezer vereeniging te hebben bijgewoond, op een gegeven oogenblik zonder eenige mededeeling is weggebleven; deze heeft nadien verzocht hem toch te blijven convoceeren, maar het bestuur heeft toen besloten, dat niet meet te doen. De V.v.A.A. bestaat reeds 22 jaar en telt 240o leden, waarvan het meerendeel, niettegenstaande de gevoerde actie, haar zeer sympathiek gezind is. Het bestuur apprecieert bet buitengewoon, dat de Mij. zich eindelijk ook het sociale lot van de artsen a a n t r e k t ; dat is een n o v u m in de geschiedenis van de Mij. Spr. hoopt, dat collega VA~ DOORN bij zijn werk gespaard zal blijven voor de decepties, die het bestuur van de V.v,A.A. rijkelijk heeft geoogst. De voorzitter van de V.v.A.A. moge hier niet in een goed blaadje staan, hij is de spil van de vereeniging; hij is niet de dictator, maar de man met bet initiatief, met de werklust, met het heilig enthousiasme voor een prachtige zaak. Her succes van de vereeniging, blijkende uit haar ledental, uit de sympathie- en tevredenheidsbetuigingen die in groot aantal binnenkomen, is toch een bewijs, dat zij niet de behandeling verdient, welke 246
haar den laatsten tijd ten deel is gevallen. Ieder leest haar blad; de scherpe toon daarin is Met te wijten aan het bestuur, het is de uiting geweest van enkele leden, en waar gevochten wordt, vallen spaanders. De V.v.A.A. heeft succes gehad, en daarom zaI zij doorwerken, in her sociale belang van de artsen. De VOORZlTTER, wijzend op de klok die reeds half acht wijst, sluit thans de beraadslaging, en vervolgens de vergadering.
UITSLAG ENQUt~TE HONORARIA.
VERHOOGING
ZIEKENFONDS-
Hieronder vindt men den uitslag van onze enqufite. Bij de interpretatie van deze cijfers willen wij de volgende opmerkingen maken: Voor huisartsen en apotheekhoudende huisartsen is er geen tegenstelling tusschen her oordeel, dat iedere groep over zijn eigen honorarium uitsprak en den einduitslag. Voor de specialisten is dit anders. Hier zou het voorstel als verworpen moeten gelden, wanneer men alleen de sternmen der specialisten in aanmerking neemt; neemt men alle stemmen in aanmerking, dan zou ook dit voorstel als goedgekeurd moeten worden beschouwd. Hoe men deze cijfers nu wil interpreteeren, zal aan de instanties die tenslotte de definifieve voorstellen moeten opstellen, overgelaten moeten women. Men mag zeker dit voorstel Met zonder meet als aangenomen of als verworpen beschouwen. War betreft de verhooging van de honoraria met 15 ~'o voor bet geval, dat de verhooging van de welstandsgrens door de Staten-Generaal zou worden aangenomen, wordt door de ingekomen correspondenfie de indruk gewekt, dat vele tegenstemmers niet zoozeer deze honorariumverhooging onvoldoende achtten, dan dat zij een verhooging der welstandsgrens zelf onjuist achten. Verhooging honoraria volgens rondschrijven
tus' Kwaliteit v a n onderteekening
.~
d.d. 22-6-x946 [ Apotheekh.
"
I:1
0
I
Huisartsen . . . . . . 690 201' 17[ 51 Apotheekh. artsen 361 110 Specialisten . . . . . 136 Artsen z. zfds. bel. 96 18 641 ambt., rust., enz.
~
~
grens
0
343 144 19~ 304 136 185 486 564 142 242 65 148 381 / 118 72 1 1 8 207 220 86 162t 88 17 72 68 22 86 72
Totaal . . . . . 11283[ 357[ 24211113[ 875 1882
Specialisten
~ o ] ~ Extra verhooging honorarium bij stijging van welstands-
1823
247
8851 821t 1719
398 309
43 26
29.1I 88 72
76
445111011 9751 228 2304
KRANKENKASSE. 's-Gravenhage, 15 Juli 1946. Het H.B. van de Ned. Mij. ter Bevordering der Pharmacie brengt ter kennis der artsen: Medegedeeld kan worden, dat de liquidateurs van de Krankenkasse eerstdaags zullen overgaan tot volledige uitbetaling van de door ons namens de apothekers en de apotheekhoudende artsen ingediende vorderingen; echter zal de uitbetaling geschieden in geblokkeerd geld. Zoodra het geld in ons bezit gekomen is zal voor een spoedige doorbetaling aan belanghebbenden worden zorggedragen. In het destijds door de N.M.P. met de Krankenkasse gesloten contract is overeengekomen, dat aan apothekers 3 ~o en aan apotheekhoudende artsen 5 in rekening zou worden gebracht voor administratiekosten, en dat daarenboven hog 20 of IO cent per declarafie berekend zou worden al naar gelang her bedrag der uit te betalen dedaraties afzonderlijk een bedrag van f IO.-- al dan niet zou overtref fen. De voorbereidende werkzaamheden, welke aan deze definifieve afrekening zijn voorafgegaan hebben reel meet tijd gekost dan een normale kwartaal-afrekening. Bovendien blijkt, dat her bedrag, dat uiteindelijk bij de Krankenkasse als vordering is ingediend, belangrijk lager ligt dan dat van de voormalige kwartaaldeclarafies. In verband met het bovenstaande is het gewenscht, dat de percentages ad 3 en 5 ~o, genoemd in de tweede alinea van deze mededeeling, bij de definifieve uitbetaling tot resp. 5 en 7 ~o worden verhoogd, teneinde onze kosten te ktmnen dekken. De berekening van IO of 2o cent administratiekosten zal dan echter achterwege blijven. Wij nemen aan, dat belanghebbenden het redelijke van dezen maatregel zullen inzien, wanneer zij in aanmerking nemen op welke bevredigende wijze deze vordering op een Duitsche instanfie is afgewikkeld. Ned. Mij. ter bey. der Pharmacie,
(w.g.) D. PURMER. V A C A N T I E IN Z W I T S E R L A N D . Door een vriendelijk aanbod van onze Zwitsersche zusterorganisatie, bestaat voor een beperkt aantal artsen, in enkele gevallen met hun gezin, de mogelijkheid om in Zwitserland gast te zijn van een collega. Als tegenprestafie zouden zij tezijnertijd aan een Zwitsersch collega gastvrijheid moeten aanbieden. In verband met de bestaande deviezenregelingen, is her uitdrukkelijk verboden dat bij deze transactie eenige schuld van Nederland t.o.v. Zwitserland zou ontstaan. Wie van dit aanbod gebruik wil maken, melde zich met opgave van tijdsduur, gezinsgrootte, eventueel bijzondere wenschen, uitsluitend schn'flelijk, tot her Bureau der Maatschappij, Keizersgracht 327 te Amsterdam. Zoodra nadere bijzonderheden bekend zijn, ontvangt men dan bericht. Men zal begrijpen, dat niet iedereen een plaats kan krijgen, dat afwijzingen niet gemotiveerd kunnen worden, en dat uitvoerige correspondenfie niet mogelijk is. 248
VAN
DE OVERHEID
DISTRIBUTIE VAN TEXTIEL TEN BEHOEVE VAN ZIEKEN. Volgens mededeeling van het Centraal Distributie Kantoor alhier, zijn er thans nieuwe voorschriften van kracht gewordem voor de distributie van texfielproducten. Hier door is her thans mogelijk, dat de betrokkenen wollen onderldeeding, voorzoover voorradig, kunnen aanschaffem op de geldige punten van de texfielkaart, terwijl extra textielpunten niet meer voor dit artikel verstrekt kunnem wordem. Aanvragen om wollen ondeFMeeding kunnem derhalve niet meet door de distribufiediensten in behandeling gemomem wordem. Hiermede vervalt dus mijn publicatie van Januari 1946.
's-Gravenhage, II Juli 1946.
De wnd. Geneeskundig Hoofdinspecteur van de Volksgezondheid, L . A . VERGER.
DISTRIBUTIE VAN HORLOGES. Het H.B. ontving bericht, dat aan verzoeken om toezemding van eem vergunning voor den aankoop van eem horloge, kan niet meer worden voldaan.
ZIEKENFONDSWEZEN LIQUIDATIE
NEDERLANDSCH
POLITIE
ZIEKENFONDS.
In de op 28 Jtmi j.1. gehouden vergadering van de Commissie van Beheer Geneeskundige Verzorging Polifie, kraehtems beschilddng van de Ministers van Jusfitie en Binnenlandsche Zakem, d.d. 15 Maart j.I., belast met de liquidafie van her Nederlandsch Polifie Ziekenionds, is beslotem, de liquidatie van dit fonds per I October a.s. te sluitem, Alle vorderingem zuUen dus v66r diem datum bij de Commissie moeten worden ingediemd. Vorderingem, welke na I October 1946 wordem ingediemd, kunnem niet meet door de liquidafie-commissie in behandeling worden gemomem. Ik moge U verzoekem in de eerstvolgende uitgave van Uw orgaan hiervan mededeeling te doen. U bij voorbaat dankemd voor de te nemem moeite, Namens de Commissie van Beheer van bet Fonds Geneeskundige Verzorging Polifie, De Administrateur, A. A. SNooY.
249
INGEZONDEN
STUKKEN
Door de besluiten der Buitengewone Algemeene Vergadering is de behandeling der ziekenfondshonoraria in een nieuw stadium gekomen. Een aantal bij de redactie door plaatsgebrek opgehoopte ingezonden artikelen hierover, zullen, als zijnde door de feiten achterhaald, mede in verband met de papierschaarschte, niet meer opgenomen worden. HERINGA. D E REM, door N.
LOFVERS,Sneek.
Waar door vele collegae aan mij een nauwkeurige uiteenzetting is verzocht over het eind van her artikel in ,,M. C." van April 1946 , en bovendien ook op de Algemeene Vergadering her belang is ingezien van het corrigeeren der fouten, die aan het bestaande ziekenfondssysteem kleven, wil ik gaame de gedachten daarover hog eens preciseeren. I. De instelling als verzekerde is een typisch menschelijke reactie. A1 wordt ons beroep in zijn existentie ook her meest wezenlijk aangetast door her ziekeniondswezen, waardoor de huisarts wordt gedenatureerd tot E.H.B.O.'er, schuld treft het ziekenfondslid niet, wanneer de normale arts-pati~.nt-verhouding wordt vertroebeld door dreigende agressiviteit. Het is ons facet van het probleem der menschelijke samenleving, nu. 2. Waar niemand beter dan wij, ~n door de plaats in het systeem, die wij innemen, ~n door onze opleiding als arts en psycholoog, in staat moet worden geacht her probleem in zijn tragische verwording te kunnen beleven, is hier voor ons een mogelijkheid gegeven een positieve bijdrage te leveren voor de toekomst door het probleem te objectiveeren en een zinvol corrigens te bedenken. 3. Dit eorrigens zal normaal moeten aangrijpen. A1 zal zonder twijfel succes kunnen worden verwacht van paedagogische leiding van publiek en arts, de weg van den minsten weerstand is te verleidelijk, om een financieele basis als rein te kunnen missen. 4- Her is tactisch en practisch beter den huisarts, die tenslotte toch de spil blijft, buiten de administratieve contr61e te houden (intercollegiale verhoudingen, concurTentie, moeilijkheden in drukke periode etc.). 5. Wanneer de patient na het bezoek bij of van den arts een recept krijgt, verstrekt de apotheker hierop slechts dan de medicamenten, wanneer de verzekerde tevens laat zien een door de ziekenfondsadministratie afgegeven bewijs, dat voor den betref fenden patient gedurende bet loopende kwartaal geldig is (waarvan het ziekenfonds I copie houdt, en ~ n aan den arts zendt). Hetzelfde zou eventueel ook kunnen gebeuren om een venvijzing te kunnen krijgen naar een specialist, ziekenhuis, masseur, hoogtezon en dgl. Vobr dit bewijs moet contant worden betaald (eventueel in overeenstemruing met de inkomengroep, waartoe verzekerde behoort). Gedacht is b.v. aan f 2 . - - voor de laagste groep. 250
6. Voor bet platteland erL voor de groote steden is zeker een oplossing vindbaar, door oprichting van ,,boodschappenhuizen van ,,zegel"verkoop". 7. Natuurlijk zal in de toekomst blijken, dat correcties moeten worden aangebraeht b.v. bij diabetes, pern. anaenie etc. 8. In uitzonderlijke situaties moet de mogelijkheid worden opengelaten, dat door derden de rein wordt betaald. 9. Deze volkomen natuurlijke rein heeft haar beperktheden, maar neemt op eenvoudige wijze een groot complex moeilijkheden weg. IO. Op indirecte wijze wordt de huisarts ontzien, zoowel op bet spreekuur (receptuur) als ook wat betreft het aantal boodsehappen. Dan mag ook weer van hem worden verwacht: I. een mediscbe behandeling van den patient; 2. een receptuur, die bet ziekenfonds niet onnoodig belast; 3. een aantal verwijzingen naar den specialist, dat het normale benadert. De apothekersnota's zullen een aanzienlijke verlaging te zien geven. De specialisten zullen specialist blijven of het weer worden. r I. Door dus een klein deel van bet normale risico te latch dragen door de ziekenfondsleden zelf, zuUen de kosten dalen en de geneesktmdige verzorging in kwaliteit sfijgen. i2. De kern van dit gedacht systeem is afremming van bet onnoodig geloop om ldeinigbeden naar den huisarts. Praktisch geeft dat ook het vele ,,werk". De leden hebben er nu ook belang bij om gezond te blijven. De enkele gevallen, die onbiUijk zouden zijn of de financieele draagkracht te reel zouden belasten (basis moet natuurlijk zijn een gezonde loonpolitick in de toekomst) kunnen worden gecorrigeerd. Vgl. 7 en. 8. 13. Waar in bet thans geldend ziekenfondsenbesluit invoering moeilijkheden zou kunnen opleveren op administratieve gronden, kan in samenwerldng met plaatselijke ziekenfondsbesturen dit systeem vrijwillig als corrigens worden toegevoegd. Grootere zuinigbeid en betere behandeling zal zeker worden gewaardeerd door den commissaris van bet ziekenfondswezen, als om toestemming zal worden verzocht. I4. De bestemming van de gelden, die binnenkomen door de betaling der ,,bewijsjes", kan verschillend gericht worden: I. verlaging der contributie; z. terugbetaling aan alle verzekerden van een bepaald rayon naar bet aantal gezinsleden ; 3. uitzending vacanfiekolonie-kinderen, vermodde moeders naar rusthuizen etc. A1 is op de laatste algemeene vergadering als doelstelling aanvaard ,,bet ziekenfondswezen in vollen omvang" te beperken tot hen, voor wie dit economisch noodzakelijk is, daarnaast zal de eisch van invoering van eert goed corrigens noodig blijven, aangezien de beperking als bovenbedoeld niet meet zal bedragen dan lO--15 % der ingeschreven verzekerden. 251
?
WAT NU MET DE ZIEKENFONDSEN door J. J. BRUINS (Alkmaar).
In No. 5 van ,,Medisch Contact" van 3 April I946 heb ik e r o p gewezen, dat wij in het ziekenfondsvraagstuk m.i. op een tweesprong staan: Ie. of, zooals tot nu toe geschiedde, door blijven sukkelen in de ziekenfondsen met als uiteindelijk gevolg: ziekenfondsambtenaar worden; 2e. of colleetief de ziekenfondsen verlaten teneinde ons beroep als vrij beroep te kunnen handhaven. Dat slechts een minderheAd met de huidige toestanden op ziekenfondsgebied, vnl. de honoreering der deeAnemers betreffende, tevreden was, wist zoo langzamerhand elk insider. Algemeen bekend was voor elk deelnemer, dat de tandartsen hun contracten hadden opgezegd. Minder bekend is wellicht, dat de vroedvrouwen in Amsterdam met ingang van I MeA de verplicht-verzekerden niet langer voor het oude fondstarief wilden behandelen en den verzekerden her door haar nieuw opgemaakte ziekenfondstarief individueel in rekening zouden brengen (krantenbericht). Dat is dus een tweede categorie deelnemers, die er genoeg van krijgt en verdere medewerking weAgert. Op de laatste algemeene vergadering onzer Maatschappij zijn de voorstellen voor honorariumverbetering, gedaan door of namens de ziekenfondsen, met een meerderheAd van ongeveer 4 tegen 3 door onze afgevaardigden verworpen. Meer dan de helft hunner achtte bet ons gebodene onaanvaardbaar, terwijl een minderhead, rnisschien liever tevreden met een (minder dan een) half eA, dan met een leege dop, de voorgestelde geringe verbetering wilde aannemen, maar over verdere verbetering opnieuw wilde onderhandelen, dus evenmin tevreden was. Her lijkt meer op een loven en bieden op de markt dan op bereAdwilligheAdden artsen voor hun vaak zwaar en verantwoordelijk werk de overeenkomsfige belooning te geven. En maar weer wordt het verkrijgen van een bevredigend resultaat op de lange baan geschoven. Gelukkig dat wij bij de behandeling onzer zieken minder stuntelig, maar energieker en doortastender weten op te treden. In mijn vorig ingezonden stuk heb ik gezegd, dat het totaal verarnbtenaren voor ons het uiteindelijk resultaat zou zijn, indien wij aan de ziekenfondsen bleven verbonden. Een duidelijke onderstreping van die meening kunnen wij zien in wat onze Engelsche coUegae te wachten staat, waar nagenoeg alles tot fondspraktijk en de vrijheAd van de artsen nagenoeg volledig geknot dreAgt te worden (zie Arts en Auto van 13 April x946). Het bestuur der artsenvereeniging werd zelfs door den minister niet ontvangen. Is de toestand hier in feAte veel beter ? Weliswaar ontvangt men onze vertegenwoordigers, praat met hen, maar stoort zich weinig aan hen en komt slechts zeer weinig aan hun wenschen tegemoet. Laten wij dit ons goed voor oogen stellen en niet langer voort blijven gaan op den weg, dien wij tot nu toe hebben gevolgd en die ons naar her verderf dreigt te voeren. Qui se fait brebis, le loup le mange. Laten wij dit goed bedenken. Imlien wi]
rdet willen eindigen als aiekenfondsambtenaar met alle funeste gevolgen van dien, moeten de contracten met de dekenfondsen collectief en op korten termijn worden opgezegd. Nu knnnen wij nog terug. Maar wat dan ?
252
Zooals de Engelsche regeering ons toont, war ons op den voor ons verkeerden weg te wachten staat, zoo wijst een gedeelte onzer eigen regeering ons den door ons in te slanen weg en war wij daar te verwachten hebben. De meesten onzer, zoo niet allen, zullen wel ontvangen hebben van het Departement van Justitie de voorschriften, gegeven door de Ministers van Justitie en van Binnenlandsche Zaken voor de voortzetting van bet Nederlandsch Politie Ziekenfonds 1). Politie-ambtenaren en hun gezinsleden zijn verplicht lid te worden van een fonds, waarin zij ongeveer 2 % van hun inkomen moeten storten en waarin rijk of gemeente een even groot bedrag zullen bijstorten. Dus een toestand, die overeen komt met die der verplicht-verzekerden. De verzekerden hebben recht op volledige geneeskundige hulp, poliklinisch en klinisch (d.w.z. thuis of in een ziekenhuis) van den huisarts eta op diens verwijsbriefje ook van den specialist, dus een toestand, zooals wij dien tot nu toe in de ziekenfondsen kenden. Maar als novum komt dan, dat huisarts zoowel als specialist een particuI~,re nota mogen zenden, opgemaakt volgens ter plaatse geldend particulier tarief, gebruikelijk voor de inkomensklasse, waartoe de betrokkene behoort. ])it dekt dus geheel datgene, war ik reeds als voor ons meest wenschelijken toestand aangaf. War voor de verzekerden van dat ,,polidefonds" mogelijk is, is in dezelfde mate mogelijk voor de financieel in nagenoeg elk opzicht met hen overeenkomende verplicht-verzekerden. Deze mogelijkheid ligt binnen ons allernaaste bereik; het gaat er nu alleen maar om te toonen, dat wij fur genoeg hebben om die mogelijkheid te grijpen, snel te grijpen, stevig te grijpen en vooral onwrikbaar vast te blijven houden. Blijven alleen over de vrijwillig-verzekerden. Velen daarvan zullen best een particuliere nota kunnen betalen, vooral als wij bedenken, hoevelen eigenlijk niet in een ziekenfonds thuis behooren, omdat hun inkomen boven de welstandsgrens ligt. Er blii[t dus alleen maar over een meer of minder groote categorie, die vergelijkbaar is met de vroegere kern van onze ,,bus-klanten". Voor hen kunnen en moeten wii de philantropie blijven betmchten, hetgeen wij kunnen doen door hen een nota tegen gereduceerd tarief te zenden, die uit de door hen gezamerdijk opgebrachte contributie te betalen valt. Misschien zal hun contributie in lichte mate moeten worden verhoogd, wanneer zij berekend wordt volgens 2 % van bet inkomen (eventueel wat hooger, omdat er geen bijdrage komt van den kant van een werkgever). Doch dit is niet onze zaak, maar die van de fonds-, bus-verzekeringsbesturen. De redactie van ,,Medisch Contact" beklaagde zich over her weinig gecoSrdineerd geheel der ingezonden stukken. Welnu, hier volgt een concreet voorstel. Ie. her in de algemeene vergadering in uitzicht 9eaelde referendum worde ten spoedigste gehouden ; 2e. besloten worde teyen I Juli (ingang van her 3e kwartaal, of eventueel een lateren datum, indien dat contractueel noodzakelijk mocht zijn), collectief de contracten met de ziekenfondsen op te twyyen en men late zich niet lijmen tot her houden van nieuwe besprekingen, die toch weer op den langen duur een onbevredigend resultaat zouden geven; 3e. met imdan9 van diemelfden datum warden de vroegere verplicht-verzekerden ~} Als ,,voortzetting van bet N. P . Z . " mag deze medische voorzienlng strikt genomen niet worden aangeduid. (Red.)
253
4e.
5e. 0e. 7e.
Be.
behandeld tegen her ter ploAtse voor de overeenkomstige inkomensklasse gddende particuliere tarief (waarbij zoo noodig regionaire wijzigingen kunhen worden overwogen). De patienten betalen de ver~ichtingen contant tot aan bet tijdstip, waarop wij onee notds rechtstreeks bi] de nieuwe verzekerinosimteIlingen kunnen indienen en die norris vandoAr uit op korten temnijn worden voldaan ; de vroegere vrijwillig-verzekerden worden, ,zoo noodig per oeval tegen gereduceerd tarief, op dezelfde wijze behandeld als de verplicht-veraekerden. Omtrent reducties kunnen nadere regels worden vastgesteld, zonder da die nadere vo~tstellinO een beletsd ,nag eijn voor her invoeren van de niewwe regelina ; overwogen kan worden de bezittingen der maatschappij-ziekenfondsen over te dragen aan de nieuwe verzekerings-lichamen ten behoeve van de onder 4e. genoemden. Dit kan later worden geregeld; de nieuwe verzekerings-lichamen zijn natuurlijk geheel onafhankelijk van ons, ontvangen alleen onze nora's, betalen die nota's en regelen verder alles zelfstandig met de verzekerden; ter bespoediging van de omzetting fondsverzekering worde gedecentraliseerd gewerkt, d.w.z, in elke afdeeling regele men volgens door her hoofdbestuur aan te geven richtlijnen onder nadere goedkeuring van her Hoofdbestuur, teneinde uniformiteit te waarborgen ; men ga nu onderling niet langdurige besprekingen voeren of sehrijven over bijkomsfigheden, war maar tot uitstel van het nemen van besluiten voert.
Waar een wil is, is ook een weg en het zal ongetwijfeld mogelijk zijn, dat wat hierboven in groote lijnen is aangegeven, na aanneming plaatselijk nauwkeurig in bijzonderheden nader uit te stippelen. Hoofdzaak is : a. men prate nu niet langer, maar handele, zooals wij zulks in ons beroep gewend zijn; b. men handele op korten termijn, want men bedenke, dat bij uitstel van behandeling een ernstig-zieke grooter kans heeft op een langduriger en ernsfiger ziekbed. In het belang van het vrij blijven van ons mooie, vrije beroep handele men zooals wij dat in ons beroep gewend zijn: bewust, kort en krachtig. Nog eens: er is periculum in mora. P.S. Mijn dank aan de collegae, die mij in een brief hun instemming betuigden met mijn vorige ingezonden stuk.
ADVERTENTIEN In dorp dichtbij Haarlem--Amsterdam--Leiden A S S [ S T E N T l~¢vraagd tegen x September. 2 kamexs m. g.v. keuken beschikbaar, indien gehuwd. Motor, auto en fiets beschikbaar. Br. onder No. is97 N.E. Adv.kant. de Bussy, Rokin 62, Amsterdam.
Gevrsagd gedurende de Wintermaanden een A S S I S T E N T , of altans een W A A R N E M E R voor de maand October in plattelaadspraktijk in Overijssel. Liefst met eigen motor. Condities nader overeen te komen. Br. onder No. xx99 N.G. Adv.kant. de Bussy, Rokin 62, Amsterdam.
254
Dr. H. K O E N E N , k l n d e r a r t s , M a a s t r l c h t V R A A G T E E N A S S I S T E N T ( E ) voor ldiniseh, poliklinisch en sociaal-medisch werk. Aan her Z l e k e n h u i s van den H. Joannes de D e o te ' s - G r a v e n h a g e , Westeinde i32 , kaa geplaatst worden tege~ i September a.s. of later een u l t w o n e n d A S S I S T E N T BIJ DE R O N T G E N O L O G I S C H E A F D E E L I N G . Beginsalaris f 200.-- per maand. Sollicitaties m e t uitvoerige inlichtingen aan den DirecteurGeneesheer. De Zflrchertsche Hetlstiitte bij Wald, Z w l t s e r l a n d , vragen voor zo spoedig mogelijk een zelfstandige R 6 n t g e n - a s s l s t e n t e , die in staat is een verantwoordelijke post te bekleden. Regeling v a n salaris en vrije tijd volgens bestaande reglementen. Nadere inlichtingen verstrekt gaarne A. Kuyper, Kinderarts, Oegstgeest. Tel. Leiden K x7xo, 23753. E r v a r e n M e d i s e h A n a l y s t e , R.K., zag zieh gaarne geplaatst in Ziekenhuis of elders te Amsterdam, Utrecht of directe omgeving. Br. onder No. I2o6 N.O. Adv.kant. de Bussy, Rokin 62, Amsterdam.
Van circa half Augustus af gedurende eenige m a a n d e n A s s i s t e n t gevraagd in b u i t e n p r a k t i l k in West-Brabant. Brieven onder No. I2o2 N.K. Adv.kant. de Bussy, Rokin 62, Amsterdam.
Gevraagd voor interessante PLATTEL A N D S P R A K T I J K in bet Zuiden een W A A R N E M E R voor September en October. Zeer goede motor en auto aanwezig. Br. onder No. 1186 M.R. Adv.kant. de Bussy, Rokin 62, Amsterdam. Arts, P.G., m e t xo-jarige algemeene praktijkervaring, z o e k t f l i n k e S T A D S - of P L A T T E LANDSPRAKTIJK TER OVERNEMING. Contante betaling mogelijk. Br. onder No. i i 9 6 N.D. Adv.kant. de Bussy, Rokiu 62, Amsterdam. INTERNIST. Het St. Jan Z i e k e n h u i s te Z a a n d a m zoekt t e n I N T E R N I S T als hoofd van de I n t e r n e Afdeellng. Sollicitaties met uitvoerige inlichtingen te richten tot den Geneesheer-Directeur. Jong arts vraagt O V E R N E M I N G H U I S A R T S E N P R A K T I J K in A m s t e r d a m , of direkte omgeving, na ruime introduetie. Berating cash. Br. onder No. i200 N.H. Adv.kant. de Bussy, Rokin 62, Amsterdam. Arts, m e t veeljarige ervaring zoekt in den loop v a n x946 e e n z e e r goede P R A K T I J K T E R O V E R N E M I N G in een plaats m e t M.O. R u i m huis gewenscht. Br. onder No. xx9x M.W. Adv.kant. de Bussy, Rokin 62, Amsterdam. Stlchting ,,Nederlandsch Studenten Sanatorium". Storting uit geblokkeerd tegoed, mits als zoodanig kenbaar gemaakt, mogelijk en hartelijk welkom. Postg. H o p e & Co., A m s t e r d a m , No. 8578.
G e r e p a t r l e e r d a r t s vraagt tegen September langdurige w a a r n e m l n g of o v e r n e m i n g op gem. Voorw. in groote stud. Brieven onder No. x2o3 N.L. Adv.kant. de Bussy, Rokia 62, Amsterdam. E r v a r e n arts, ruim x2 jaar praktijk, gehuwd, zoekt direct of later G O E D E P R A K T I J K T E R O V E R N E M I N G . Eventueel eerst associatie (bijv. met ouderen collega, die over eenigen tijd denkt op te houden). Br. onder K.T. 3o79 aan Adv. Bur. ReAlta, Westersingel 24, Groningen. Ter o v e r n e m i n g a a n g e b o d e n g o e d e a p o t h e e k houdende PLATTELANDSPRAKTIJK in Friesland. Brieven onder No. r2ox N.J. Adv.kant. de Bussy, Rokin 62, Amsterdam.
RAAD Per
I October
VAN
a.s. komt
vacant
S P O E D . Ter o v e r n e m l n g a a n g e b o d e n aan niet dienstpL Vrijz. arts een goede P L A T T E L A N D S P R A K T I J K in mooie streek in het Noorden des lands, incl. instrumentarium en auto, Groot fixum. Huurhuis. Br. onder No. II98 N.F. Adv. kant. de Bussy, Rokin 62, Amstedam. H u l s a r t s in Amsterdam biedt zijn praktijk ter overneming aan. Brieven onder No. x2o5 N.N. Adv.kant. de Bussy, Rokin 62, Amsterdam.
ARBHID
MAASTRICHT.
de functie van
MEDISCH ADVISEUR. District Zuid-Limburg. Overwegend R.K. Aanvangssalaris f 5.645.-- , waarin begrepen 5 % tijdelijke toelage. Maximum f 7.I93.--, na 6 jaar. ]3ovendien overbrUggingstoelage van f 24o.-- per jaar (voor ongehuwden resp. f 5.476.--, f 6.466 en f i2o.--). Kindertoelage volgens Rijksregeling. Eigen auto noodzakelijk. Vergoeding volgens tarief Reisbesluit. S o l l i c i t a t i e s , m e t u i t v o e r i g e v e r m e l d i n g v a n l e v e n s l o o p ell r e f e r e n t i c s , a a n den Voorzitter.
255
Jong a p o t h c e k h o u d e u d a r t s v r a a g t A S S I S T E N T E , die tevens leiding h u i s h , op zieh wil nemen. Br. onder No. 1187 M.S. Adv.kant. de Bussy, Rokin 62, Amsterdam. Ter o v e r n e m i n g a a n g e b o d e n groote H U I S A R T S E N P R A K T I J K in A m s t e r d a m . Br. ollder No. 1192 3I.Z. Adv.kant. de Bussy, Rokin 62, Amsterdaul.
INTERNIST m e t veelzijdige klinische ervaring, kapitaalkrachtig,
opleiding
en
ZOEKT ASSOCIATIE in s p e e l a l l s t i s c h e praktijk. Br. onder No. 9195 Adv. Bur. J a n C. Verheul & Co., Amsterdam-C. H U I S A R T S E N P R A K T I J K te A m s t e r d a m ter o v e r n e m i n g g e v r a a g d m e t woning v a n minstens 4 kamers. Brieven onder No. 1193 N.A. Adv.kant. de Bussy, Rokin 62, Amsterdam. Middelgroote, a p o t h e e k h o u d e n d e P L A T T E L A N D S P R A K T I J K in het Oosten des lands, t e r o v e r n e m i n g a a n g e b o d e n m e t instrumentarium. Huurhuis m e t garage aanwezig. Br. onder No. xI95 N.C. Adv.kant. de Bussy, Rokin 6,,, Amsterdam. H u i s a r t s , m e t groote praktijk, in groot, zich hog uitbreidend dorp in Noord-Brabant, wenseht bet grootste deel v a n zijn f o n d s p r a k t i j k (voorloopig inkomen waaxschijnlijk 4- f l0.000.--) Z O N D E R V E R G O E D I N G over te doen nan R.K. collega, die zich als derde medicus ter plaatse vestigen wil. Br. onder No. 1188 M.T. Adv.kant. de Bussy, Rokin 62, Amsterdam.
Wegens v e r a n d e r i n g v a n w e r k k r i n g , biedt a r t s in gunstig gelegen ZuidhoUandseh dorp zijn F L I N K E P R A K T I J K m e t a p o t h e c k ter o v e r n e m t n g ann. Dr. onder No. I185 M.P. Adv.kant. de Bussy, Rokin 62, Amsterdam. In het Sanatorium
Dekkerswald
Gevestigd te Leiden: R. J. T. P. N I E M E R , v r o u w e n a r t s . Voorloopig adres Stationsweg 37. Tel. 20506, b.g.g, dokterstel. 22222. Spreekuren in het St. E l i s a b e t h Z i e k e n h u i s 11--12 uur en 13.3o--14.3o uur, dagelijks behalve. Zaterdag en Zondag. C o n t a c t g e z o c h t door gerepatrieerd arts m e t 20 jaar tropenervaring met collega in de provlncie Utrecht of het Gooi (kleine of middelgroote praktijk), die genegen is in de naaste toekomst zijn P R A K T I I K O V E R T E D O E N . Br. onder No. 119o M.V. Adv.kant. de Bussy, Rokin 62, Amsterdam. Ter o v e r n e m i n g g e v r a a g d : 1. b r o e d s t o o f , 2. d r o o g s t o o f , 3. toestel v o o r galvanisatte en f a r a d i s a t i e . Br. m e t prijsopgave onder No. II94 N.B. Adv.kant. de Bussy, Rokin 52, Amsterdam. Ter o v e r n e m i n g a a n g e b o d e n : L E I T Z M I C R O S C . , 3 o c t . , 3 object. (w.o. ~ i e d m m . ) , in goeden staat. Br. onder. No. Ix89 M.U. Adv.kant. de Bussy, Rokin 62, Amsterdam. WONINGRUIL Amsterdam. A a n g e b o d e n : Heerenhuis in Zuid, geschikt voor praktiJk. Gevraagd: $erieflijke flat, liefst Centrum. Br. onder No. 1183 M.N. Adv.kant. de Bussy, Roldn 62, Amsterdam. A a n g e b o d e n . Apotheek, bestaande uit 4- 5oo bruine flesschen m e t ingeslepen stop m e t geneesmiddelen en chemiealien. Micro-balans: Becher. Microseoop: Reichert 3 obj. 2 oe. vergr, tot 450 × Brieven onder No. I2O7 N.P. Adv.kant. de Bussy, Rokin 52, Amsterdam. APPARATUUR te k o o p g e v r a a g d voor p h y s i o l o g i s c h en p s y c h o t e c h n i s c h l a b o r a t o r i u m . Tevens o n d e r z o e k t a f e l en p c r s o n e n weegschaaL Br. onder 1184 M.O. Adv.kant. de Bussy, Rokin 62, Amsterdam. te Groesbeek
wordt een
INWONEND VROUWELIJKEASSISTENT-GENEESKUNDIGE gevraagd. Indiensttreding zoo ~poedig mogelijk. Soilicitaties te richten-aan den Geneesheer-Directeur. J
In pas geopend llUSTHUIS v a n Z r . G. B e r g m a n s ~ e Jong, Luikschestraat 2 i t e S c h e v e n i n g c n , is n o g g e l e g e n h e i d t o t t i j d e l i j k e o p n e l n i n g v a n r u s t b e h o e v e n d ¢ of herstellende pati~nten, op le klas zaaltjes, Prachtige orngeving, gelegen nan de Scheveningsche Bosjes. Ial. tel. 772938.
Advert. over ~ n kolom fo.3o per m.m.; rain. f4.5o. Te zenden aan adm. M.C., Keizersgr. 327, A ' d a m C.
Gedrukt door N.V. Drukkerij en Uitgeverij J. H. de Bussy Rokin 6o-62 A m s t e r d a m Centrum.
