4e JAARGANG 20 JULI 1949 No. 29 MEDISCH CONTACT OFFICIEEL ORGAAN VAN DE KONINKLIJKE NEDERLANDSCHE MAATSCHAPPJJ TOT BEVORDERING DER GENEESKUNST

4e J A A R G A N G

20 J U L I 1949

No. 29

MEDISCH CONTACT OFFICIEEL ORGAAN VAN DE KONINKLIJKE NEDERLANDSCHE MAATSCHAPPJJ TOT BEVORDERING DER GENEESKUNST

Aa,geslo/en bij de World Medical Association COMMISSIE VAN REDACTIE: G. C. HERINGA, Hoofdred. - - F. WIBAUT -- S. STURKOP - - Namens de Redactie van her Tijdschrift voor Sociale Geneeskunde: M. G. NEURDENBURG REDACTIE EN ADM.: KEIZERSGRACHT 327. TEL. 36808. - - AMSTERDAM Advertentien in dit blad behoeven de goedkeuring der Redactie. Voor het. plaatsen van advertenti/in gelieve men zich te richten tot: Advertentie-administratie ,,Medisch Contact", Rokin 60-62, Amsterdam-C. Tel. 35900. Kleine ad vertentien : f 0,30 per m.m. Voor contracten zijn tarieven'op aanvraag verkrijgbaar. INHOUD: MEDI~DELINGEN VAN DE KONINKLIJKE NEDERLANDSCHE MAATSCHAPPIJT O T

BEVORDERING

xmR GENe~SKUNST. Vacantiesluiting bureaux, blz. 433; Het Eeuwfeest der Maatschappij 7--9 Juli 1949, blz. 433; Naklanken Eeuwfeest, blz. 443. Specia/isten Register, blz. 44,3. Kunstkroniek: Met pincer cn pencecl, biz. 446. MEDEDELINGEN VAN BUITEN DE MAATSCHAPPIJ. Her Nederlands Studenten Sanatorium, blz. 447. INGEZONI)EI,~ STOKKEN. Contact, maar nict medisch, blz. 447. PERSONALIA,blz. 448.

MEDEDELINGEN V A N DE KONINKLIJKE N E D E R L A N D S C H E MAATSCHAPPIJ TOT BEVORDERING DER GENEESKUNST

VACANTIESLUITING

BUREAUX

Her Dagelijks Bestuur deelt mede, dat wegens vacantie van het personeel het bureau der Maatschappij en de bureaux der Landelijke Huisartsen Vereniging, Landelijke Specialisten Vereniging en Landelijke Vereniging van Artsen in Dienstverband, 9esloten zullen zijn van I/rijdagavo~d 5 Augustus tot el~ met 13 Augustus a.s. HET EEUWFEEST

DER MAATSCHAPPIJ

7---9 J U L I 1949

Drie dagen heeft de Maatschappij gejubileerd, drie dagen van vreugde, van kunst, van wetenschap, van sprankelende geest. Zelden kan men met meet recht spreken van een feest op hoog niveau, dat op zich zelf eert wie het vieren wil. Uit deze hoogtij is de Maatschappij te voorschijn gekomen, geadeld met Koninklijk praedicaat. Ere wie ere toekomt. In enkele bladzijden van her officieel orgaan willen wij trachten een herinnering vast te leggen voor wie aanwezig waren, een weerklank te geven voor wie tlmis bleven. Dat men dit leze met daarnaast de keurig verzorgde en geestig door collega MELCHIOR verluchte programma's. Drie gebeurtenissen, die buiten de algemene feestviering stonden, hebben niettemin tot de glans daarvan in bijzondere mate bijgedragen: I. De tentoonstelling ,,Met pincer en penseel" van-kunstwerken van medici in het gebouw der Maatschappij. Van deze tentoonstelling wordt een recensieverslag apart in M.C. opgenomen. 2. De mediseh-historische tentoonstelling in her museum Waaggebouw. 433

Nadat de directeur van de stedelijke musea, de heer SANDBERG, e e n welkom had uitgesproken, dat een geestige woordspeling bevatte op de AmsterdamsRotterdamse coincidentie van de naam VAN DONGEN, na een kort antwoord van de Voorzitter van de Maatschappij, werd de tentoonstelling geopend door collega VaN DONaEN (Amsterdmn). ttij roemde de grote medewerking en tegemoetkoming, ondervonden zowel bij het aanvragen van de bestanddelen der tentoonstelling als bij de inrichting. Enkelen mogen zich de versregei van HOS~E~bs herinnerd hebben :

(een dokter is immers een man, die opweegt tegen vele anderen). De juistheid daarvan liet hij voor rekening van HO~ERUS, de medici zelf zullen her niet beamen. Anderen mogen gedacht hebben: Je kunt nooit weten, hoe je die dokters nog eens nodig heM. Hoe het zij, de medewerking was algemeen. ttij dankte her stadsbestuur voor her beschikbaarstellen van her \u gebouw. Aanvankelijk was gedacht aan een andere plaats voor de expositie, ten slotte is her dit gebouw geworden. I-Iet was ook de door de historie aangewezen plaats voor deze tentoonstelling, vroeger de zetel van her chirurgijnsgilde en waar tot 1869 her onderwijs in de anatomie werd gegeven. Spreker dankte de Directeur der Gemeente-nmsea en zijn star voor hun medewerking en de vele inzenders voor het in bruikleen afstaan van hun schatten. In her bijzonder richtte hi i zijn dankwoord tot her Ministerie van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen ell tot het Bestuur van de Gemeente Amsterdam, die, door de inzending nit musea en andere instdlingen, in belangrijke mate hebben bijgedragen tot her aanzien onzer expositie. Dr. VAN DONGEN noemde het in de eerste plaats een medisch-historische tentoonstelling, in de tweede plaats een kunsttentoonstelling. Men vindt er sehilderijen, tekeningen, grafieken, sculpturen, medische penningen en postzegels, boeken en manuscripten, oude instrumenten en curiosa. E r waren objecten uit alle tijdperken, van de klassieke oudheid tot heden. E r waren werken van de groomaeesters der schilderkunst, REMBRANDT, JAN STEEN, GERARD Dou, enz., naast mindere goden, kortom de inhoud van deze tentoonstelling was uiteenlopend van aard en ongelijk van kwaliteit, doch alles belichtte een facet vau her geneeskundig leven en streven. Met gepaste bescheidenheid legde collega VAN DONGEN niet de nadruk op de plaats, die de Maatschappij zelve onder de inzenders inneemt. Onze lezers zal het echter wel interesseren, dat zij op deze tentoonstelling, die nog tot Augustus open blijft, een selectie van de fraaiste specimina uit de bibtiotheek der Maatschappij kunnen bewonderen. 3-

De Sterrit.

Van gehed andere - - meer sportieve - - aard, maar niettemin blijk gevend van bijzondere activiteit, is het welslagen van de sterrit. Van de ongeveer 3oo deelnemers kwamen er 1 7 1 , die voldaan hadden aan de voorwaarden, vd6r 12 uur in her Stadion te Amsterdam aan. Van de 66 voor bezochte plaatsen te behalen punten werden toegekend: 6 o - - 6 6 aan I I rijders 5o--6o ,, 20 ,, 40---50 ,, 20 ,, 3O---4o ,, 14 ,, 20--30 ,, 32 ,. 12---20 ,, 60 ,, O---12

,,

14

434

,,

Dr. W. M. Fock van Coppenaal op zijn hoofd staande

Aan hen, die 60 of meer pumen hadden behaald, werden op het nachtfeest 8 Juli prijzen uitgereikt. Jdr waren drie eerste prijswinnaars met alle 66 punten: P. GROENHART (Dirkshoorn), J. B. ttlLLEN (Bussum), A. C. S. VAN BRF~DA V~IESMAN (Terneuzen). Achter hen volgden J. SWlEREXGA (Bilthoven) met 65, H. REEI~INK (Arnhem), W. v. D. HORST (Pijnacker) en E. F. G. VAN DOORN (Den Haag) 64, D. A. VAN KREWLEN (Den tIaag) 63, H. C. OVERBOSCH (Amersfoort) 61, G. VaN WaLBEEK (Ouderkerk a. d. Amstel) 6o. Verder werden hog prijzen uitgereikt aan de oudste rijder, TH. D. J. LOTGE te Aerdenhout ; aan Mevr. A. M. BouvY-REYs te 's-Gravenhage, als de beste vrouwelijke deelnemer; aan G. H. JONKERS te Gorinchem, die de gehele tocht per motor reed en aan de enige deelnemer-hoogleraar Prof. J. R. Pe,AKKEN te Amsterdam. Collega J. H. WAGENAAR te Amsterdam ontving een extra prijs voor zijn logboek met foto's van de tocht, terwijl collega A. VRYLANDT uit Utrecht een eervolle vermelding kreeg voor zijn logboek. Collega U. V. GRONBERGuit Groningen ontving een eervolle vermelding voor zijn voortreffelijke tekening vau het enige hunnebed in de provincie Groningen. Bijzondere medische lering (behalve beoefening van andere den artsen waardige deugden) kon men vinden in de opgave, de diagnose te stellen op een rgntgenfoto in het sanatorium Berg en Bosch te Bilthoven. Her antwoord op deze examenvraag behoorde te zijn: Extrapleurale pneumothorax links. Een woord van dank aan de K.N.A.C. en aan allen, die verder tot het slagen hebben bijgedragen, is hier zeker evenzeer op zijn plaats als een woord van hulde aan de leider der organisatie, Dr. J. C. P. EEFTINCK SCHATTENKERK.

Het eigenlijke feest begon en bereikte tegelijk een eerste hoo~epunt, indien men niet van een hoogteplateau wil spreken, in de feestvergadering 7 Juli des namiddags in het Concertgebouw. Op her podium, waar anders her orkest zetelt, zat her Hoofdbestuur te midden van een schat van bloemenmanden, huldeblijken van bevriende verenigingen of instellingen en van talrijke onzer afdelingen. Onder deze bevonden 435

zich, ook door bloemen gecamoufleerd, een tweeta[ geschenken van Iocaai-patriottisch karakter, weelderig fruit van het \Vestland, een tonnetje ,,Hollandse Nieuwe" uit Vlaardingen en enige kruiken jenever uit Schiedam. Van de officifile gasten vermelden wij allereerst de vertegenwoordiger van H. M. de Koningin; zonder op volledigheid aal~spraak te maken noemen wij verder de Commissaris der Koningin in Noord-Holland, de Minister van Sociale Zaken, Burgemeester en Wethouders van Amsterdam, de vice-Voorzitter der World Medical Association, vertegenwoordigers van de zusterverenigingen uit U.S.A., Belgifi, Denemarken, Engeland, Frankrijk, Noorweg.en, Zweden en Zwitserland, de Directeur-Generaal van tie Volksgezondheid, de Hoofdinspecteur en Inspecteurs der Volksgezondheid, de Inspecteurs van de geneeskundige diensten van Zeemacht en Landmacht, de vertegenwoordigers der Universiteiten en der Medische Faculteiten, der beroepsverenigingen voor Pharmacie, Tandheelkunde, Diergeneeskunde, Heilgymnastiek en Massage, der Verenigi~Nen voor Vroedvrouwen, der Kruisverenigingen en van zoveel andere vereniging~n of instellingen op medisch of aanverwant gebied. Nadat de voorzitter der ontvangstcommissie, coll. BOOM, een welkom had uitgesproken, gaf de Voorzitter der Maatschappij in een grote rede een overzicht over de wording, de ontwikkeling en lotgevallen en over de verrichtingen van onze Maatschappi i. Uit deze toespraak, die in extenso in her gedenkboek wordt afgedrukt, worden hier slechts enkele punten in het voorbijgaan vermeld: De verdienste der Maatschappij voor de totstandkoming der artsenwet van I865 en daarna bij voortduring haar ijveren voor her onderwijs, haar werk op het gebied van de volksgezondheid, van de medische ethiek en van de medische rechtspraak. Na een beschouwing over de samenstelling van bet Hoofdbestuur in de loop der tijden, waarbij in her bijzonder spijt wordt uitgedrukt over het tegenwoordig zoveel minder dan vroeger daarin zitting hebben van hoogleraren, wijdt de Voorzitter waarderende woorden aan het nieuwe offieifile orgaan en geeft dan een beschouwing over de differentiatie, die zich in de Maatschappij - - als in de medische wereld zelve - - voltrekt in huisartsen, specialisten en arts-ambtenaren. Hij spreekt er zijn voldoening over uit, dat het na de oorlog gelukt is voor deze differentiatie organisatorisch binnen de Maatschappij een vorm te vinden, die, zonder de eenheid der Maatschappij te schaden - - integendeel - - de behartiging van de belangen van ieder der groepen in harmonische samenwerking heeft mogelijk gemaakt. Hij brengt daarbij hulde aan de voorzitters der drie onderverenigingen, de collegae S. STURKOP,J. LEOPOLDSIEMENS en M. G. NEURDENBURG. De aandacht vestigend op her groeiend aantal der vrouwelijke artsen, gezien mede haar prestaties, spreekt de Voorzitter de wens uit, dat de tijd niet ver meet is, dat ook vrouwelijke collegae zitting zullen hebben in her Hoofdbestuur. Aan de ziekenfondsen en de daaromheen sinds de tweede helft der vorige eeuw ontstane problemen, atsmede de daarmede samenhangende taak der Maatschappij ter beseherming van de maatschappelijke belangen der artsen, wijdt de spreker een beknopte, maar belangrijke tirade: ,,Ik moge volstaan met op te merken, dat de Maatsehappij erkent, dat ziekenfondsen voor een belangrijk deel der bevolking noodzakelijk zijn, dat zij bereid is haar medewerking te verlenen tot de goede functionnering van het ziekenfondswezen en tot het toezicht daarop, maar dat zij ook wat betreft de ziekenfondsverzekerden de eis stelt, dat de individuele verhouding arts-patient blijft bestaan, anders gezegd, dat zij ook bij de ziekenfondsverzekering de verambtelijking van het beroep van behandelend geneesheer ten enemale afwijst, terwijl zij niet vermag in te zien, waarom dat deel der ~volking, dat in staat geacht kan worden zelf de kosten te dragen van geneeskundige hulp in de ruime zin, ziekenfondsverzekerde zou moeten zijn. In bet kort, sociale verzekering naar sociale behoefte, vrije artsenkeuze, de behandelend geneesheer geen ambtenaar". 436

Van de ziekenfondsen komt de Voorzitter op de toekomstige ziekenfondswet en op de Ziektewet. Wat eerstgenoemde betreft horen wij de kIacht : ,,Onze voorvaderen van I849 hebben nog lang moeten wachten op hun nieuwe staatsregeling voor medische aangelegenheden ; wij wachten reeds langer op een ziekenfondswet". War de tweede - - de Ziektewet - - betreft, knoopt de spreker aan waarderende woorden in her bijzonder op de daarin doorgevoerde scheiding van behandeling en contrgle de wens vast, dat deze scheiding door de regering ook zal worden doorgevoerd voor hare eigen ambtenaren. Thans volgt een overzicht over de organen der Maatschappij, over de afdelingen, over het groeien van het getal der leden, over haar bestuur en over haar huisvesti~g. Her tegenwoordige huis is al weer te klein! Aan een ri] prominente figuren uit de afgelopen jaren wijdt de Voorzitter waarderende woorden. Ten slotte schetst hij in enkele lijnen de na de oorlog ingevoerde vervanging van de oude Algemene Vergadering door her z.g.n. ,,artsenparlement" en de Meuwe taak, die voor de Maatschappij gelegen is in de verzorging van oorlogsslachtoffers en steun aan gedemobiliseerden. Het overzicht sluit met de vermdding van bet internationaal verband van de Maatschappij in de World Medical Association en her contact met de Belgische en Luxemburgse artsenverenigingen in het kader der Benelux en ten slotte met de wens, ,,dat bij een toekomstige herdenking kan worden vastgesteld, dat deze Maatschappij met andere analoge beroepsverenigingen in belangrijke mate heeft bijgedragen tot internationale waardering, tot het op internationaal niveau verhogen der volksgezondheid en zodoende indirect tot internationale vrede." Na de hartelijk toegejuichte rede van de Voorzitter der Maatschappij volgde de uitreiking der prijzen aan de inzenders der bekroonde antwoorden op de prijsvragen der Maatschappij. Her eerst betrad Prof. J. J. van LoGI~E~a her podium om een lovend judicium uit te spreken over J. T. BU,VA'S verhandeling ,,Over de veranderingen, die zijn te verwachten in de beroepsuitoefening van de huisarts en over de wijzigingen in de opleiding der artsen, die in verband daarmede gewenst zijn". Het door Prof. VAN LOCHEM gegeven overzieht van het werk behoeven wij bier niet weer te geven, aanFezien wij een referaat van de hand van de schrijver zelf in M.C. zullen afdrukken. Prof. van LOCHE• memde de in het centrum van her werk staande analyse, waaraan de schrijver gedurende een vol jaar het patientenmateriaal van zijn praktijk heeft onderworpen en welke hem tot gefundeerde kritiek op de opleiding heeft gebraeht. In hartelijke woorden huldigde spreker de schrijver voor zijn .hoge ethische opvatting van zijn yak en voor zijn toewijding, waardoor het hem mogelijk is geweest een dergelijke doorwmkte verhandeling aan het ~ r o e p van de huisarts te wijden. Vervolgens heeft Prof. M. J. OFFERHAUS,als woordvoerder van de jury voor de juridische prijsvraag over de verantwoordelijkheid van de arts voor beroepsfouten, een eerste prijs toegekend aan Mr. Dr. C. BERKHOUWE~ te Alkmaar en een tweede prijs aan Mr. L. D. VORSTMAN te Meppel. Na deze drievondige plechtigheid, die onder de aanwezigen een sympathieke bewogenheid opriep, kwam de Minister van Sociale Zaken aan het woord. Deze sprak over de waardering der regering voor war de 3/~aa~sehappij in de loop van een eeuw voor de geneeskundige stand en de volksgezondheid is geweest en hog is. Ten aanzien van her spoedig totstandkomen van de Ziekenfondswet verzekerde de Minister her ongeduld van de Maatschappij te delen en alles te doen, war ter bespoediging in zijn macht lag. Aan her einde van zijn toespraak deelde de minister mede, dat het H. M. de Koningin had behaagd aan de Maatschappij her praedicaat ,,Koninklijke" te verlenen en dat zij daarnaast nog de Maatschappij heeft willen eren door aan haar Voorzitter en Secretaris-Penningmeester de onderscheiding toe te kennen van 437

benoeming tot Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw. Vddr de uitreiking van her versiersel dezer orde deed hij uitkomen, hoe ieder van hen door een reeks van verdiensten deze onderscheiding ook persoonlijk tell volle had verdiend. Nadat de heer VAN ERe TAALMAN KIp dank had uitgesproken aan H. M. de Koningin en aan de Minister zowel namens de Maatschappij als namens de Secr.-Penningmeester en hemzelf, volgde een ganse rij sprekers, die wij alleen kunnen opsommen: de burgemeester van Amsterdam, Mr. D'AILLY, de vicevoorzitter van de World Medical Association, Dr. KNUTSON, de directeur-generaal van de volksgezondheid, Dr. P. ML'NTENDAS*,Mevr. Prof. A. CH. t~uYs, eerst namens de medische faculteit van Amsterdam, dan namens de gezamenlijke medische faculteiten van Nederland, Dr. C. BANXlN% Geneeskundig Hoofdinspecteur van de Volksgezondheid, Prof. VAN LOGHEMnamens het Nederlandsch Tijdschrift voor Geneeskunde, de beer H. J. M. BARTELS voor de Koninklijke Nederlandsche Maatschappij ter bevordering der Pharmacie, de heer J. STORK, voorzitter van de Nederlandsche Maatschappij tot bevordering der Tandheelkunde en Mej. F. C. VAN WICHEN voor de Nederlandsche en voor de R.K. Bond voor Vroedvrouwen. Na eeu laatste dankwoord van de Voorzitter werd de bijeenkomst gesloten en volgde een - - hoe kon het anders - - uitermate druk bezochte receptie van het Hoofdbestuur in de grote foyer van her Concertgebouw. Amper meer dan een uur, nadat her I-I.B. en de laatste bezoekers her Concertgebouw verlaten hadden begon - - voor de stiptheid van alle regelingen van dit feest verdient de feestcommissie een extra hulde! - - in de tot de nok gevulde Stadsschouwburg de opvoering van ,,Dr. Spencers geheim" van Mr. M. H. PLANTEN door her gezelschap ,,Proscenium". Wie bevangen mocht zijn door de plechtstatigheid van de lange middagzitting kreeg gelegenheid deze kwijt te raken onder de griezelemoties van Mr. PLANTEN'S geestig detectivespel. E r waren spoken en vanzelf luidende klokken, er vielen doden bij de vleet en er was een domme en een slimme detective (de laatste natuurlijk amateur); twee kordate vrouwen redden de situatie. Her stuk dankte zijn bijzondere geschiktheid deze avond aan drie feiten: I. dat het zo weinig medisch was: 2. dat bet voor de Voorzitter voor zijn opkomen op her toned een zo geschikt prikkelwoord had (wie had gedacht dat deze stabiel geequilibreerde psychiater zo vlot op prikkelwoorden zou reageren ?) en ten slotte, dat het toch weer net medisch genoeg was om het publiek te onderrichten over ongedachte mogelijkheden op het gebied der experimentele psychiatrie. De feestgangers gingen dankbaar en vrolijk, met de beste voornemens voor de komende dagen bezield, huiswaarts, zo niet naar de socifteit van her studentencorps, of naar het Internationaal Cultureel Centrum - - twee gastvrije asylen voor middernachtelijke feestgangers. Wij weifelden daar straks of wij bij deze viering over hoogtepunten of over een hoogteplateau moesten spreken. Als wij thans, onze herinneringen langs gaande, komen bij de wetenschappelijke ochtendzitting ~an Vrijdag 8 Juli in her Indisch Instituut, dan beseffen wij, dat ieder der categoriefin, waarop de eeuwfeestcommissie haar aandacht heeft gericht op zichzelf tot een hoogtepunt voerde. Niet anders dan met grote dankbaarheid kunnen wij terugdenken aan hetgeen de drie sprekers van dien ochtend ons ieder in eigen genre van her allerbeste heeft gegeven. Dr. BRUTELDE LA RIVIERE heeft op de hem eigen ernstige en eonscientieuze wijze aandacht gegeven aan de verschillende facetten, die uit hoofde van aard en historische ontwikkeling aan het begrip ,,medische ethiek" zijn te onderscheiden : die der zedenleer voor de medicus in haar afhankelijkheid van de zedelijke normen in het algemeen ; die der gedragsleer ten aanzien van de gedragingen van de individuele artsen, zowel de houding der artsen onderling als tegenover derden (medische ethiek c.s.). Dan de toetsing als collectiviteit tegenover hun taak 438

en plichten t.a.v, de samenleving, zoais deze zijn neergelegd in de statuten der Maatschappij. Bij dit alles moest critisch worden bekeken in hoeverre zowel de artsen individueel, als de Maatschappij, in de loop van de afgelopen eeuw er in gesIaagd zijn, bij de zich somtijds toespitsende strijd om het bestaan en zich wijzigende sociale verhoudingen, het roer re~ht te houden, dan wel in hoeverre met de wijzigingen in opvattingen aan de strengheid der medische moraaI concessies zijn gedaan. Op de hem eigen nobele wijze, strevend naar objectiviteit, heeft Dr. BRUTEL de innerlijke waarde van onze artsenstand en van onze Maatschappij getoetst aan de normen der medische zedenleer. Tot voldoening mag het dan ook stemmen, dat hij zijn toespraak kon be~indigen met twee waarde oordeelvellingen als volgt : ,,Dank zij een grote kern van medici, in wier werk het ,,nobile offieium" duidelijk is te onderkennen, mag Nederland bogen op een over het geheeI b o g staande medische stand" en ,,her aankweken en handhaven van een goede en draagkrachtige innerlijke instelling van de arts ten aanzien van zijn beroepsplichten, wdke instelling de belangrijkste waarborg is voor een goede ziekenbehandeling, berust in belangrijke mate op de werkzaamheid van onze Maatschappij." Als tweede spreker behandelde Prof. Dr. J. G. G. BORST de ontwikkding der klinische geneeskunde in de laatste honderd jaren. Een schets van de toestand aan het begin van deze periode wist de spreker op amusante wijze te kleden in de vorm van een verhaal over een consult met de uit MELCmOR'S prentjes reeds beroemd geworden collega JANSEN van I849. Boeiend was daarbij her ter sprake brengen van de klinische diagnostiek van TROUSSEAUen PIvoux. De ontwikkeling van de physische therapie werd met ilIustraties in de herinnering teruggeroepen. Voor velen stellig onverwacht was de mededeling, dat reeds in de jaren '8o van de vorige eeuw (eerste druk van STR/2MPEL) de algemene indeling der ziekten dezelfde was als in onze tijd. In her derde kwart van de vorige eeuw begint de functionele diagnostiek de meer morphologisch geori~nteerde beschouwingswijze te vervangen. Dieettherapie. zoutloos dieet (WmaL, STRAUSZ) vond ingang tegelijk in Frankrijk en Duitsland: nierfunctieproeven, polsonderzoek (WENCKEBACH,MACKENZIE)bloeddrukmeting werden als verdere voorbeelden aangehaald. Ten slotte kwam de uitbreiding van de chemische diagnostiek ter sprake. Prof. Bol~ST eindigde met de voorspelling, dat net als 5~ jaar geleden de verpleegsters, in de komende jaren chemici, physici en analysten als onmisbare medewerkers zullen worden erkend. .,De evolutie der niet klinische medische wetenschap in de Iaatste honderd jaar" was de titel van de voordracht van de derde spreker, Prof.,Dr.-S. J. DE JONGH. De spreker heeft zich tot taak gesteld deze ontwikkeling te .beschrijven, niet als een opsomming van vondsten en uitvindingen, maar als bet blootleggen van de geestesstromingen, welke de ontwikkeling hebben voortgestuwd en de denkwijze der wetenschap beoefenende artsen hebben bepaald; hij toonde, hoe op allerlei gebied nieuwe inzichten ontstonden, welker waarde eerst overschat, later tot juistere proportie moest worden teruggebracht (celIeer, infectie). Hij sprak over de ontwikkeling der laboratoria, over het zich wijzigende evenwicht tussen morphologie en .verrichtingsleer, over de betekenis, die de exacte wetenschappen en de techniek in het moderne onderzoek zijn gaan spelen. Materialisme en vitalisme werden als elementen in de ontwikkeling van het geestesleven naast elkaar geplaatst err de uiteenzetting bereikte een hoo~epunt toen parallel daaraan de spreker analyse en synthese toonde, niet als tegengestelde, maar als te coSrdineren denkwijzen. ,,Velen, in wier persoonlijkheid de meer geestelijke instelling primair verankerd was, zagen in de ogenschijnlijk dorre, ver doorgevoerde wetenschappelijke analyse verwantschap met her h.i. eveneens dorre materialisme en bestreden beide in ~ n adem. Laat mij, als overtuigd analyticus, hun hier met nadruk toevoegen, 439

dat niets mij zo zeer van eenzijdige materialistische opvattingen afgebracht heeft en nog dagelijks afhoudt, dan juist de vruchten van eigen en anderer analyses. Hoe meet men kennis neemt van het verrassende detailwerk tier ievende natuur. des te minder neigt men er toe te geloven, dat dit alles zonder inmenging van een leidende, regelende macht zou zijn ontstaan. Tegelijkertijd echter meen ik, dat in de thans ver achter ons liggende periode, waarin telkens weer nieuwe grote lijnen werden uitgestippeld, bet materialisme, zo niet een onmisbare, dan toeh een zeer l~langrijke stuwkracht heeft geleverd, daar her de verwachtingeu e~mtrent bet bereikbare tot het uiterste spande". Komend tot de snelte evolutie der kennis in de laatste hah:e eenw houdt de spreker zijn gehoor de vraag root, in hoeverre wij ~n materieel ~n geestelijk aarJ de eisen, die de vooruitgang stelt, geadapteerd zijn. Met grote nadruk gaat hij in op de problemen, die de vergroting van het te kennen feitenmateriaal aan het onderwijs en de te kiezen didactische methoden stelt: ,,Het is reel meer dan vroeger nodig, dat de jonge arts over die achter de al dan niet actuele feiten verborgen kennis en inziehten besehikt, welke hem in staat moeten stellen de toekomstige ontwikkeling van zijn yak te volgen. Her is verder gewenst, dat de noodzaak van dit later voortzetten van zijn studie hem zo vaak en zo scherp wordt voorgehouden, dat het hem tot een tweede natuur is geworden, als hij de universiteit verlaat". Het einde van de toespraak, tevens het einde van deze prachtige morgen, was de met diepe overtuiging uitgesproken getuigenis omtrent het geluk, dat in de beoefening van de wetensehap, in bet bijzonder van de medische wetenschap, is gdegen. Het was een ochtend, wdke alle aanwezigen zich met dankbaarheid zullen blijven herinneren. Van lichter genre, maar in haar soort even gelukkig gekozen, was de filmvertoning des namiddags in Alhambra. Aanschouwelijk onderwijs, waar de nieuwste, haast sensationeel aandoende snufjes van wetenschappelijk en techniseh kunnen werden vertoond: de transplantatie van een cornea, de celdeling met phasencontrastmicroseopie gekinofotografeerd, long- en hartchirurgie, de wondere mogelijkheden van kunstmatige eirculatie, gedemonstreerd aan geisoleerde organen en kop. Iets van vaderlandse trots mochten wij gevoelen bij her besef van her aandeel, dat onze eigen landgenoten in deze film demonstraties hadden: De eerste film kon worden toegelicht door Prof. HAGEDOORNmet alle ervaring, die na het in ons land baanbrekend werk van Dr. PIEK te Leiden, hij zelf met zijn medewerkers met deze operatie hebben opgedaan. Bij de cektelingsfilnl kon gewezen worden op her feit, dat deze opnamen aan de levende cel mogelijk waren door de geniale vonds.t van de Nederlandse physicus ZeRNICKE, her optisch ontledingsvermogen van het microscoop tot over de volgens ABBE'S theorie tot dusver aangenomen grenzen. Ten slotte dankten wij de opnamen van thoraxchirurgie niet alleen aan de vriendelijkheid van Dr. KLINKENBERGen zijn medewerkers te Utrecht, doch het zou onjuist zijn in dit verband'niet tevens dank uit te spreken aan de Vereniging Nederland--U.S.S.R., die de films over kunstmatige circulatie ter beschikking stelde. Ook op dit werkterrein trouwens - - zo konden wij ons herinneren - - doer Nederland eervol mede. Wij denken aan KOL~, aan HEYF/IANS, aan JONGBLOED. Tot luchtig slot was er een elegante kleurrijke tekenfilm. Des avonds recipieerde het Gemeentebestuur in het Stedelijk Museum. Burgemeester #AILLY was als altijd de charmante woordvoerder van Amsterdams gulle en gastvrije stedemaagd. Voorzitter KIP, door zijn gevoelens blijkbaar overmand, bekende, dat hij deze schone driemaal had gekust, eenmaal als knaap in Artis, eenmaal als student in het avondlijk amusement en ten slotte toen hij als volwassen man onder de indruk was gekomen van haar stralende schoonheid. 440

Na deze bekentenissen sprakeloos te hebben aangehoord vond de duizendkoppige menigte gelegenheid zich te vergasten, ten dele aan de uitgestalde materiffle heerlijkheden, ten dele aan de kunstschatten van het museum, waartoe de verlichte zalen lokkend noodden. Maar noch voor her een, noch voor her ander werd voldoende tijd gelaten. Nauw had men zijn keuze gedaan, of met ,,the Royal Scots Greys" voorop moest men in cort&ge de Van Baerlestraat over ~mar her Concertgebouw: Nachtfeest [ Volgens de inspiratie van CAMEL BRIELS was de benedenverdieping van Amsterdams muziektempel omgetoverd in een kermisterrein. Het centrum van her feest was in de grote zaal, waar een ,,Dansorkest Maria Zamora" en een ,,Wals en Tzigane-orkest Johnny Ombach" afwisselend de dans onafgebroken gaande hielden. Weer een ander orkest en een politieke poppenkast ,,De lachende Spinnekop", ,,bijgestaan door zingende en goochelende medici" resideerden in de ,,ronde zaal", foyers en gangen waren aangekleed als luilekkerland, al maar met muziek in vele uitingsvormen en ten slotte had her Nederlandse Studenten Sanatorium stichtelijk, maar gans niet zonder eigenbaat, gezorgd voor kinderlijke spelen in velertei vorm, schiettent, rad van avontuur, sneltekenaars, om niet te zwijgen van al de lieftallige dames en ijverige herenstudenten, die met bloemen en andere verlokkingen de feestcommissie (en het sanatorium !) te hulp kwamen. De verslaggever van Medisch Contact voelt zich niet in staat de velerlei geneugten in gepast bloemrijke taal te beschrijven, laat staan de stemming in dichtvorm te bezingen. Prozaisch laat hij het bij de vermelding, dat, toen om vier uur schetterende fanfares het einde van her feest verkondigden, de zalen en gangen maar weinig minder bevolkt waren, dan in het hegin van de avond. Maar her feest ging door. Zaterdag bracht opnieuw twee daverende'dingen dezer drie dagen: de officiffle hmch in her Amstel-Hot.el, waarvan het een wonder mag heten, hoe goed her gelukt is vier exquise gangen zo te omsingelen met speeches, dat men van I tot 6 uur met onverminderde vreugde tafelde. Van alle zijden werden aan het Hoofdbestuur goede wensen en gaven aangeboden. Minister JOEI<ES, die ondanks zijn vele zorgen de lunch tot het einde bijwoonde, verteIde ons lets naders van zijn zorgen, toen hij herinnerde aan een bedrag van een gulden, dat hij eens had vastgesteld. De vertegenwoordiger der World Medical Association, vele buitenlandse gasten en tal van officiffle vertegenwoordigers voerden her woord, terwijt verschillende geschenken werden aangeboden. Denemarken, Noorwegen en Zweden boden ons fraaie specimina van hun kunstnijverheid aan. Ook uit eigen kring werden nog tal van geschenken aangeboden; wij vermdden hier de toezegging van de Federatie Verenigde Maatschappij Ziekenfondsen om een gedenkraam te plaatsen in het gebouw der Maatschappij. Het raam, waarvan een voorlopig ontwerp getoond werd, zal de verhouding arts-patient symboliseren. Afd. Zutphen bood als oudste afdeling een enveloppe met een inhoud van hoge waarde aan. De bestemming hiervan zal als geschenk nader worden vastgesteld. De afd. Amsterdam schonk een fraai geweven tafelkleed. Van zijn kant sprak Voorzitter KIP over de dankbaarheid van bet Hoofdbestuur jegens allen, die medewerkten aan de Maatschappij. Een herinneringsgeschenk had hij voor VAN DONGEN voor zijn werk aan de Medisch Historische tentoonstelling, voor MELCUIOR voor de organisatie van ,,Met pincet en penseel" en de talrijke verluchtingen van onze feestdrukwerken en voor STURKOP voor zijn onvermoeid en met zo groot succes bekroond ijveren voor her welslagen van (lit feest, dat meer dan feest alleen, tevens een culturele krachtuiting was van de Ioo-jarige Maatschappij, welk laatste compliment door \VAGENAAR aan KIP werd teruggezonden met een hulde voor zijn uitstekende en vaste leiding. 441

Ten slotte dan kwam als een climax van vroiijkheid de cabaretavond in de schouwburg. Onmachtig in woorden weer te geven, war daar gdachen en genoten is, grijpt de verslaggever naar de illustratie om althans in ~6n opzieht de thuisblijvers eeu indruk te gevet~ waarom her ging.

In her eerste stuk, gedicht, gespeeld en gedanst door de afdeling Armhem was HIPPOCRATES getuige van de goochelarijen en de travestiefin der geneeskunde en van hare priesters en priesteressen. Indien HI~'eOCRaTES zelve al niet voor een kleintje vervaard was, zelden heeft een geleerd publiek met meer onbedaarlijke vrolijkheid genoten van de meest verrassende prestaties van balletkunst. Her was daarenboven een genot op ziehzelf de door K i e gechaperonneerde honderdjarige Maatschappij, verjongd te zien terugkomen in de vorm van een aIlercharmantste jonge dame.

Huis Keizersgracht

442

In de tweede revue liet de afdeling Zwolle zien hoe her gaat als de doktoren aan de fuif gaan. O, Genoveva, dochter van Eva! O, Jansen sta niet zo te sjansen . . . . Het is niet te beschrijven alleen te zingen en te dansen . . . .

De spelers der beide afdelingen hebben die Zaterdag wel ongemeen hard gewerkt, maar de herinnering aan het overweldigend succes zal blijven, als die aan de vermoeidheid reeds lang vervaagd is. Een bedank-speech van de Voorzitter, bloemen aan de spelers en herinneringsgeschenken aan de leiders SCHAL~I en OLLAND, vormden een waardig slot van deze avond. Het slot van alles was een laatste reunie in het Internationaal Cultureel Centrum, tot diep, diep in de nacht, neen ver in de morgen. De enige onvoldaanheid, die dit grootse feest nalaat, klinkt als: ,,Waarom kunnen wij her volgende eeuwfeest niet meemaken ? ? ? ?" NAKLANKEN

EEUWFEEST

In de tentoonstellingszalen van de Maatschappij zijn een brillenkoker en een beige heren regenjas gevonden.

Specialisten-Register Specialisten ingeschreven van 5 Maart t/m 3 ~ Juni I949.

R i~#ge~zoloyie : P. J. L. SCaOLTEN, Acad. Ziekenhuis, Leiden, I4 Juni x949. Dr. A. E. F. J. KALTHOVEN, Mozartkade Iz, Amsterdam, 2o Juni I949.

Cardiologie : A. W. PnmIPPI, Rijksstraatweg xo, Numansdorp, 28 Juni I949.

I ~zwe~utige geneeskunde : Sj. HmDEM& Petrus Driessenstraat 44 A, Groningen, 5 Maart I949. TH. W. v. WUK, Westeinde I32 , Den Haag, II April I949. P. VEEZE, Voorstraat 29, Egmond aan Zee, I4 April I949. 443

H. SMITSKAMr, van Heutz Boulevard 47, Batavia (C.), 27 April 1949. J. J. MooRs, Oliemolenstraat IO, Heerlen, 25 April 1949. J. H. MEN~;E, Bergweg 81, Rotterdam, 16 Mei 1949. J. J. L. SMIT, Catharijnesingel IOI, Utrecht, 14 Juni 1949. A. AeENDS, Oostersingel 128 A, Groningen, 14 Juni 1949. A. W. VAN BRaKEL, Maliebaan 92, Utrecht, 29 Juni 1949. p. J. v. D. KAM, Gem. Ziekenhuis a. d. Coolsingel, Rotterdam, 3o juni t949 Oogheelkunde:

K. E. F. P. F. A. C.

R. G. P. E. R. C. F.

O. JaP TJONG, Nieuwlandstraat 4o, Tilburg, I6 Aprit ~949WIJNGAAeDE, Lijsterstraat 15, Leiden, 27 April 1949. FlSCItER, Verhulstlaan 22, Bilthoven. 12 Mei 1949. J. OUBORG,V. Limhurg Stirumstraat 27 bis, Utrecht, 12 Mei 194 9. ELSLO, van Houtenlaan 48, Groningen, 16 Mei 1949. COI~PER,Warmonderweg 25, Leiden, 15 Juni 1949. GOMPERTS, Sarphatipark 32, Amsterdam, 27 Juni I949.

Longzlekten:

H. O0STINGA, SchSnfeldsingel 44, Winschoten, 5 Maart 1949.J. DONKERSLO0% Sijzenlaan 50, Den Haag, 7 Maart 1949. G. H. HUET, Brediusweg 39, Bussum, 9 Maart 1949. G. J. J. VEENING, San. ,,Sonnevanck", Harderwijk, 29 Maart I949. W. C. B. J. HULSCHER, San. Berg en Bosch, Bilthoven, 31 Maart I949. N. J~LSlNG, Willemsparkweg 177 , Amsterdam, 6 April 1949. NIo KoK HIEN, San. Dekkerswald, Groesbeek, 4 Mei 1949. Mej. A. v. D. PLOEG, Noorderbinnensingel 12o A, Groningen, f6 Mei 1949. Mej. K. G. ENGELMAYER,Volkssanatorium te Hellendoorn, 27 Juni 1949. Huid- en geslachtsziekten:

A. HAMERS, Mathenesserlaan 466 B, Rotterdam, 7 Maart I949. M. J. NUBE, Paul Gabrielstraat 68, Den Haag, 29 Maart 1949. A. C. M. STAM, Elandstraat 74, Den Haag, 7 April 1949. H. D. GROEN,Alg. Prov. Stads- en Acad. Ziekenhuis, Groningen, 27 Mei I949. TRIO BIAUW SING, Binnengasthuis, Amsterdam, 14 Juni I949. B. J. v. D. MEER (Off. V. Gez.), Gem. Ziekenh. Zuidwal, Den Haag, 15 Juni '49J. C. H. KLEM, Geuzenkade 31 ~, Amsterdam, 28 Juni 1949. Psychiatrie en neurologie :

E. L. K. ZELDENRUST,Nic. Beetsstraat 24, Utrecht, II April 1949. W. BECK, des Pr6sstraat I, Amsterdam, 25 April 1949. F. F. ~V~. v. D. HOEVEN, Oranjesingel 8, Nijmegen, 25 April 1949. E. DE I-IAAN, Psych. Neurologische Kliniek, Groningen, 9 Mei 1949. R. M. SOEJOENOES,Geneesheer-Directeur Psychiatrische Inrichting Soemberporong Lawang, Java, 14 Mei 1949. P. CREZEE,Beukelsdijk 78 A, Rotterdam, 21 Mei 1949. Zemlz~iekten :

J. iVL SCHOLTEN, P. C. Hooffstraat 159, Amsterdam, 9 M e i 1949. Mej. A. M. ROOSENBURG, Psych. Univ.kliniek, Nic. Beetsstraat 24, Utrecht, 27 Juni 1949. Mej. T. H. Bos, Psych. Neurol. Kliniek, Groningen, 27 Juni 1949. Mr. G. W. ARENDSENHEIN, Prov. Ziekenhuis, Medemblik, 27 Juni 1949. H eelkumle :

F. A. TJONG AYONGV. KETWICH, Verschuurlaan 3, Groningen, 31 Mei I949. J. J. H. VRIJDAGHS,Jan Lutmastraat 15, Groningen, 2o Mei 1949. 444

J. J. ZIJLSTRA, Singel 17o, Vlissingen, 7 Maart 1949. LIEM KIOXG \VAX, Prinsenlaan 26, Batavia, 3~ Maart I949. M. ME:X'SCHAAR,Sarphatipark IO, Amsterdaln, 6 ApriI I949. K. S. OEr, Heelkundige Universiteitskliniek, Utrecht, 9 April 1949. Mej. J. LIEVENSE, Gem. Ziekenhuis Zuidwal, Den Haag, 12 Mei 1949. J. A. NORTIER, Binnengasthuis, Amsterdam, 16 Mei 1949. H. J. GROENENmJK, Ziekenhuis St. Antoniushove, Oosteinde 62, Voorburg.. 23 Mei I949. R. jr. TJONG JOE Wag Jac. v. Lennepkade 29 hs., Amsterdam, I Jun{ I949. A. FORTGENS, Gem. Ziekenhuis, Zaandam, 27 Juni 1949. C. ),~. GRASVELD,Westerlaan 4 I, Aerdenhout, 27 Juni 1949. Urouwen~iekten: L. v. AVBEL, Overtoom 329, Amsterdam, 25 April I949. H. D. WOELINGA,AIg. Prov. Stads- en Acad. Ziekenh., Groningen, 27 Juni '49. Mej. A. J. BVFVlNGA,Wilhelminagasthuis, Amsterdam, 27 Juni 1949. E. KUITERT, Gem. Ziekenhuis Zuidwal, Den Haag, 3~ Juni 1949. Keel-, neus- en oorheelkunde :

L. W. HILDE~NISSE, Acad. Ziekenhuis, Leiden, 18 Maart 1949. J-. VAN EBBENHORSTTENGBERGEN,Eendrachtstr. 15 "~,Amsterdam, I April 1949. G. J. SMELT, Verlengde Oosterstraat IO, Groningen, 4 April 1949. J. D. J. W. BLEEKER, Acad. Ziekenhuis, Groningen, 4 April 1949. J. BARTELS,V. d. Heijdenlaan 55, Apeldoorn, 14 April 1949. M. P. LANSBER% Valckgnboschlaan IO, Zeist, 27 April 1949. Physische therapie :

A. C. STEENEKEN-BEGROOT, Nwe Binnenweg 84, Rotterdam, 18 Maart 1949.

K. SmI)T, Prinsengracht lO3, Den Haag, 25 April 1949. Laboratoriumonderzoek. Bacteriologie en serolog~e :

F. H. MEIJER, Nijlandweg 25, Bandoeng, 18 Maart 1949. P. M. BAK~:ER, Breitnerlaan 63, Den Haag, 25 April 1949. J. WINSSER, Wassenaarscheweg 56, Leiden, 11 Mei 1949. A naesthesie.

P. v. WALBEE~:, V. Alkemadelaan 340, Den Haag, 22 Maart 1949. L. A. BOER~, Wilhelminagasthuis, Amsterdam, 21 April 1949. J. v. 'T OEVER, Gem. Ziekenhuis a. d. Bergweg, Rotterdam, 14 Mei 1949. H. H. V. HOBBEL, Oosterkade 12, Utrecht, 28 Mei 1949. S. A. KLEIN, Buijs Ballotstraat 53, Den Haag, 27 Juni 1949. Kindergeneeskunde :

C. MESDAG, Ie Oosterparkstraat 179 , Amsterdam, 3~ Maart 1949. G. W. VAN DRIEST, Keucheniuslaan 12, Amersfoort, 9 April 1949. Mew. L. I)E BRUIJN-DEBEER, elide Gracht 36b is, Utrecht, II April 1949. A. H. KLEIBEUKER, Zuiderpark 24, Groningen, II Mei 1949. G. J. UBmNK, Gr. Leliestraat 133 B, Groningen, 18 Mei 1949. Mej. M. J. VAN VOOREN, St. Canisius-Ziekenhuis, Nijmegen, 23 Juni 1949. TAx KlAN GWAN, Rochussenstraat 349 B, Rotterdam, 23 Juni I949. Mej. JANNY H. VAN WALBEEK, M.D. Cardiac Clinic, Johus Hopkins Hospital Baltimore 5 M d. U.S.A., -07 Juni 1949. THE SIE KLAN, Koningslaan 82, Utrecht, 3 ~ Juni 1949. 445

Kunstkroniek M E T P I N C E T EN P E N S E E L De tentoonstelling van kunstproducten van collegae, zoals die in her gebouw van de Maatschappij aan de Keizersgracht gehouden werd, is voor Nederland geheel nieuw. Frankrijk kent dit al jaren en heeft bewezen, dat bet onderling contact van collegiale kunstbroeders een sterke stimuIans is voor hun artistieke werkzaamheid. Dit is belangrijk, want voor velen is her schilderen meet dan liefhebberij. Her betekent, dat zij zich zo volledig vrijmaken van de dagelijkse praktijkbeslommeringen, dat zij zich daarna geheel verfrist aan her werk kunnen zetten! Het is niet eens nodig, dat hetgeen zij maken, mooi, o{ zdfs maar matig is[ Doordrongen van dit besef moet de belangstellende bezoeker dan ook de beide expositiezaaltjes binnengaan, die hem zullen interesseren en sores zelfs aangenaam zullen verrassen. 68 Collegae laten zien, wat zij gedaan hebben. Niet wat zij kunnen, want alien ontbrak de tijd voor ernstige oefening en studie. Hun werk is ontstaan in snipperuurtjes, door tdefoon en huisbel vaak nog verder versnipperd. Als wij dan zien, war VVINTE~S (Sittard) met zijn flink opgezette zelfportret bereikt heeft, zegt her woord bewondering nauwelijks te reel. Het portret van mevr. D. door DEKKING (Groningen) moge zowel aan de I6e als aan de 2oste eeuw doen denken, her is knap werk. Vooral ook de portretten van F~ANKE (Eindhoven), die op een ,,echte" expositie beslist een goed figuur zouden slaan. Op her eerste gezicht doen de schilderijen van VAN HEUSDEN (Arnhem) op deze tentoonstelling van nuchtere artsen war vreemd aan, maar in hun forse schildering, vooral in ,,Arnhem Mei I945" vitld ik ongetwijfeld veel aantrekkelijks. Niet minder ,,Moes" van DESTaiE (Sint Pancras), dat juist door zijn rustige beseheidenheid bekoort. Ook de verdienste van de Keulse Potten van Mej. KAISER (Amsterdam) schuiIt in hun eenvoud. Zonder twijfel vraagt her originele doek ,,Her laatste Rendez-vous" van SUREN (Roozendaal) onze aandacht. Niet aIIeen door her originele onderwerp, maar ook door zijn veelbelovende schildering. VEEN (Haarlem) opent geen nieuwe gezichtspunten, maar zijn stofuitdrukking plaatst hem zeker onder de gewaardeerde inzenders. Aan WIEGEtSMA (Deurne) waag ik mij niet. Zijn fors geschilderde doeken hebben al z6 vaak de echte kunsteritici beziggehouden, dat ik 6f plagiaat zou plegen 6{ lets stoms zou beweren. De tekenaars bleken sehaars te zijn. Het hunnebed van VaN DEa MEtrLEN (Emmen) is vlot opgezet, evenats her naakt van BREDtRODE (Meppel). Het voor zijn kinderen gemaakte prentenboek van VAN SLOO'rEN (tijdelijk Indonesifi) doet ons naar zijn terugkeer verlangen. De plastieken levendigen bet aanzicht van de tentoonstelling op. De apen van SCHOUTEN (Leusden) en van VAN EUNEN (Haarlem), hoezeer ook verschillend, klimmen beide hoog! Het rustige zittende naakt van SCROEMAKER('s-Gravenhage) trekt ondanks zijn bescheidenheid de aandaeht. De in her concentratiekamp gesneden beeldjes van wijlen ROORDA(Haarlem) hebben voor ons, Maatschappij-leden, natuurlijk bijzondere waarde. Dat op 9 Juli uit deze tentoonstelling een blijvende groep ,,met pincer en penseel" voorspoedig is geboren, is een belofte voor de toekomst. Wij hopen, dat nog vele kunstbroeders zich om de wieg van de jonggeborene zullen scharen. A. MELCHIOR. 446

VAN

MEDEDELINGEN BUITEN DE MAATSCHAPPIJ

HET NEDERLANDS

STUDENTEN

SANATORIUM

Het bestuur van de Stichting ,,Her Nederlands Studenten Sanatorium" betuigt zijn welgemeende dank, zowel aan her Hoofdbestuur als aan de Eeuwfeestcommissie voor de haar tijdens her nachtfeest geboden gastvrijheid, als aan de feestgangers, die door hunne guile gaven deze avond in materieel opzicht tot een succes voor de Stichting hebben gemaakt. Her bestuur deelt mede, dat de netto-opbrengst heeft bedragen f 15o8,76. Namens her Bestuur der Stichting, G. C. HERINGA. De lijst van gewonnen prijzen is als volgt: Oosters tafelkleed, oranje, 246 Bowlstel, blauw, 249 Limonadestel, wit, 238 Rookstel, blauw, 4o 3 Naaitafel, oranje, 429 Theeservies, geel, 188 I kruik Bols, oranje, 433 Luxe koekdoos, geel, 356 Pressure Coaker, oranje, 454 Luxe koektron~nel, wit, 26o Kinderkopje, wit, 348 Sneeuwgezicht, wit, 218 Tekening Dr. MELCHIOR, blauw, 32o Plastiekje, geel, 4o 5 Boek Dr. MELCHIOR, blauw, 397 Fles Bols, blauw, Io4 Idem, geel, 215 Idem, blauw, 42o Idem, geel, 258 Luxe koektrommel, wit, 363 Idem, wit, 319 De trekking is geschied door Prof. G. C. HERINGA onder toezicht van Dr. G. C. VAN DEN HEUWL, Rotterdam.

INGEZONDEN

STUKKEN

(Buiten verantwoorddijkheid der Redactie. Niet-geplaatste copie wordt niet teruggezonden). Hoe ~ou de Redac~ie kunnen weiyeren voor her onderstaa~e stuk af te wijken van de z,aste regel, geen schriftut~e~, zo,Mer o~derteke~ffng op te nemen ?

CONTACT, MAAR NIET MEDISCH

......... IO Juli 1949. ,,The morning after the days before."

Wij zijn weer teruggekeerd in onze doktershuizen, de telefoon wedijvert met de huisbel, het ,,Dokter, 'k heb zo vreeslijk last" klinkt weer in alle toonaarden, maar wij kunnen er weer tegen; wij hebben drie dagen feest gevierd in Amsterdam en ,,her is ons een behoefte" (om in de trant van de feestredenaars 447

te blijven) ,,ore en ik ben er van overtuigd, dat ik hier uit namn van alle exaanwezige vrouwen spreek - - onze innig gevoelde dank uit te spreken voor die drie dagen, dat wij te gast mochten zijn bij de ,,Koninklijke Maatschappij". \.Vij hebben bet met eigen ogen kunnen zien: Zij was een waardige oude tante, verlangend uitziend naar cadeaux en telegramlnen eta tevens een stralende jonge vrouw, bereid om te leven en te geven! (Ahum, slokje water). Wij hebben onze mannen ernstig en zwart zien (eta horen) feestvergaderen, wij hebben onze mooiste jurken mogen aantrekken voor feestelijke avondbijeenkomsten, wij hebben dasjes mogen strikkeu en knoopjes mogen zoeken en onze mannen niet e ens horen mopperen, zelfs niet als de zwarte sokken vergeten waren in te pakken. Wij hebben door het onvolprezen Amsterdam gevaren en gereden en gewandeld, wij hebben vele andere vrouwen gezien en gesproken en respectievelijk hun avondjurken bewonderd 'en gevraagd, waar hhn man ,,zat" (maar zitten doer hij zelden l) en wij hebben de laatste avond weer eens gezien, war een kostelijke gekken doktoren toch eigenlijk zijn en dat her niet alleen vrouwen zijn, die een verrukkelijk toilet ook weten te drflgen! ZEn voor dit alles en voor nog veei meer en bovenal voor her felt, dat wij onze mannen eens drie dagen afwisselend ernstig en zorgeloos als onschuldige kinderen hebben gezien, willen wij hen hier, in hun eigen orgaan, onze dank brengen. EEN DOKTERSVROUW. -

-

PERSONALIA Adreswijzigingen :

J. C. MANY, van Aerdenhout naar Amsterdam. B. LE COULTRE, van Amsterdam naar Assen. Mej. J. C. P. TAZELAAR, van Breda naar Middelburg. E. KUlTERT. van Eindhoven naar 's-Gravenhage. L. L. WOERDEN, van Heerlen naar Nijmegen. P. STEHOUWEIL van Ilpendam naar Alphen a. d. Rijn. P. J. VAN LEEUWEN, van Oostermeer naar Ilpendam. W. A. L. VAN DE LOO, van Tilburg naar Nijmegen. O. MICHEL, van Tilburg naar Gennep. N i e u w e leden:

A. J. BOERMAN, Bees& G. J. SMEL% Groningen. J. j. VlSSER, Poortugaal. M. L. BEERMAN, Rotterdam. A. BIJDENDIJK, Rotterdam. Mej. H. J. G. VAN DEN BERG, Rotterdam. M. H. BERGER, Rotterdam. S. BRAADBAART, Rotterdam. R. DE GRAAFF, Rotterdam. P. H. DEN HARTOG, Rotterdam. P. HENRY. Rotterdam. Mevr. S. E. HOOSTMAN-TIM~ERS, Rotterdam. J. M. KOLFF, Rotterdam. L. VAN DER LUGT, Rotterdam. Mej. L. VAN TJaOTSENBURG,Rotterdam. W. J. VAN DER KAMP, Hilversum. Overleden :

A. A. JESSURUN, Zuidland. Amsterdam, 5 Juli 1949. 448