Derde monit or economische re cessie Raadsnumme r
V ersie
Augustus 2010
conc ept Datum augus tus 2010
1 (26)
Derde monitor economische recessie Auteur
Maria Gianotten namens proje ctgroep Economische Recessie
Inleiding
In het kader van de economische recessie is binnen de organisatie van de gemeente Nieuwegein een projectgroep samengesteld. Deze projectgroep wisselt gegevens over de recessie uit, om eventuele stappen te ondernemen op basis van deze gegevens. Verder bepaalt de groep hoe we als organisatie naar buiten toe communiceren over de economische recessie. Er is inmiddels een projectwebsite over de economische recessie op de website van Nieuwegein. Daarop zijn gegevens te vinden en maatregelen die de gemeente treft rondom de recessie. Naast het informeren van burgers en bedrijven is het belangrijk het college van Burgemeester en Wethouders op de hoogte te houden van de ontwikkelingen binnen (en waar relevant rond) Nieuwegein. Dit gebeurt via de Monitor economische recessie, waarin statistische gegevens staan over de onderwerpen vastgoed, wonen en economie en arbeidsmarkt. Dit is de derde versie van deze monitor, welke de projectgroep ieder half jaar zal uitbrengen. De derde monitor omvat de periode tot en met juli 2010. De monitor geeft voor de verschillende aspecten een indicatie van de gevolgen van de economische recessie voor Nieuwegein. Omdat bij alle aspecten ook andere factoren spelen die van invloed zijn op de ontwikkelingen in Nieuwegein, kunnen eventuele negatieve ontwikkelingen niet altijd en alleen maar toegeschreven worden aan de economische recessie. Dit vraagt dus om enige nuancering. Samenvatting
In 2009 is het aantal arbeidsplaatsen in Nieuwegein licht gedaald ten opzichte van 2008. In 2010 wordt een verdere lichte daling van het aantal arbeidsplaatsen verwacht. De daling is echter niet in die mate dat directe aanvullende maatregelen vanuit de gemeente nodig zijn. Ook het aantal failliet verklaarde bedrijven geeft geen aanleiding tot directe maatregelen. Het aantal is relatief klein. Het betreft met name kleine ondernemingen. Uiteraard is een belangrijke rol van de gemeente te zorgen dat het vestigingsklimaat voor bedrijven op peil wordt gehouden. Hiervoor wordt een economische visie voor de komende jaren opgesteld. Hoewel de daling van de werkgelegenheid gering is, is de leegstand op de Nieuwegeinse kantorenmarkt hoog en in de afgelopen jaren fors toegenomen. Dit probleem staat hoog op de politieke agenda. Er wordt door de gemeente een plan van aanpak kantorenmarkt opgesteld waaruit concrete maatregelen volgen. De werkloosheid is sinds de zomer van 2008 voor het eerst licht gedaald. De werkloosheid daalt landelijk met twee tiende naar 5,9 procent. Ook in Nieuwegein is vanaf april sprake van een daling van het aantal inwoners die staan geregistreerd als niet werkende werkzoekenden. Het aantal Werkloosheidsuitkeringen (WW) is voor de derde achtereenvolgende maand afgenomen. Het is echter nog te vroeg om te spreken van een omslag, omdat de prognoses van CPB aangeven dat de werkloosheid in 2010 licht zal stijgen.
Derde monit or economische re cessie Raadsnumme r
V ersie
Augustus 2010
conc ept Datum augus tus 2010
2 (26)
Daarentegen neemt het totale bijstandsvolume (WWB) Nieuwegein toe. In het laatste kwartaal van 2009 was er reeds spraken van een lichte toename van het bijstandsvolume. Die stijging zet in 2010 door. Ten opzichte van 1 januari 2010 is het totale bestand eind juli met 4,4% gestegen. Deze stijging is voor een belangrijk deel toe te schrijven aan het aantal jongeren die in het kader van de wet WIJ een inkomensvoorziening zijn gaan ontvangen. Inmiddels lijken de vastgoedmarkten zich weer te stabiliseren. Naast negatieve berichten komen er nu ook positieve berichten van opname, verkopen, huizenprijzen etc. Ook over economie en werkgelegenheid zijn er nu, naast negatieve ook, positieve signalen. De aanname is daarom dat er geen verdere neergang zal zijn. Grondverkopen zullen de eerste jaren nog wel lager zijn. Dit heeft drie redenen: er zijn de laatste paar jaar geen grote nieuwe verkoopovereenkomsten gesloten, afgesproken uitgifte vinden later plaats en soms ook tegen lagere prijzen dan verwacht. Nieuwe initiatieven zullen spaarzaam tot ontwikkeling komen. Tijdens de onlangs gehouden tweede gemeentelijke conferentie economische crisis werd duidelijk dat alle partijen selectief moeten zijn in het opstarten van vastgoedontwikkelingen. Er is alleen ruimte waar het product en de locatie zeer goed in de markt liggen. Voor de gemeente is daarom zaak om te blijven inzetten op het gestaag afronden van lopende grondexploitatieprojecten en het selectief en met beleid aangaan van nieuwe opgaven. Conclusies en maatregelen Economie en arbeidsmarkt
•
Vestigingen en werkgelegenheid: In 2009 is het aantal arbeidsplaatsen licht gedaald ten opzichte van 2008. In 2010 wordt een verdere afname van de werkgelegenheid bij Nieuwegeinse bedrijven verwacht. Een belangrijke rol van de gemeente is te zorgen dat het vestigingsklimaat voor bedrijven op peil wordt gehouden. Hiervoor wordt een economische visie voor de komende jaren opgesteld. De tevredenheid over het vestigingsklimaat onder Nieuwegeinse ondernemers wordt jaarlijks gemeten in het digitale Ondernemerspanel. De ondernemers waarderen het ondernemersklimaat in Nieuwegein gemiddeld met een 6,6.
•
Leegstand kantoren: De gemeente Nieuwegein heeft een Taskforce kantoren samengesteld, gaat de situatie op de kantorenmarkt nader analyseren en komt op basis daarvan met een plan van aanpak. Eén van de mogelijkheden om de leegstand op de kantorenmarkt te verminderen, is via transformatie naar een andere functie (wonen, maatschappelijke functie etc.). We hebben een subsidie ontvangen van de Provincie Utrecht om in overleg te gaan met eigenaren van leegstaande kantoorpanden om te peilen of ze open staan voor transformatie en om technische scans van een aantal gebouwen uit te laten voeren. De gesprekken zijn afgerond. Veel eigenaren zijn bereid een scan uit te laten voeren. Na de zomer van 2010 zijn de scans gereed.
•
(Deeltijd) WW: De regeling, die wordt uitgevoerd door het UWV, was opengesteld tot 1 april 2010. Met de wijziging van het Besluit deeltijd WW (beperkte verlenging van de deeltijd WW) is inmiddels geregeld dat deze regeling is verlengd. Dat houdt in dat instroom in de deeltijd WW niet op 1 april 2010 vervalt, maar op 30 juni 2011. Conclusie: Sommige bedrijven hebben in onzekere tijden de behoefte aan een mogelijkheid om werknemers voor wie onvoldoende werk is, te kunnen behouden voor het bedrijf. Deze regeling voorziet daarin.
•
WWB: De gebieden werk, inkomen en zorg zijn door de economische crisis geraakt. Er zullen in 2010 naar verwachting meer mensen een beroep doen op de Wet Werk en Bijstand (WWB) en er zullen minder mensen uit een uitkering uitstromen richting werk en de economische
Derde monit or economische re cessie Raadsnumme r
V ersie
Augustus 2010
conc ept Datum augus tus 2010
3 (26)
crisis leidt mogelijk tot meer aanvragen voor bijvoorbeeld een schuldregeling of een minimaregeling. De effectief gebleken aanpak uit 2009 (onder andere poortwachtersrol, het intensief bemiddelen naar werk en de inzet van workfirstinstrumenten) van de afdeling W&I, in samenwerking met het Werkbedrijf, zal in 2010 worden voortgezet en waar mogelijk geïntensiveerd. •
Aanpak Jeugdwerkloosheid: Het jongerenloket is een gezamenlijk initiatief van de Lekstroomgemeenten en UWV Werkbedrijf. Medewerkers van deze organisaties werken samen met medewerkers van het RMC (Meldpunt voortijdig schoolverlaten), het ROC Midden Nederland en het Leerwerkloket Utrecht. Het doel van het jongerenloket is het bieden van een samenhangend aanbod van voorzieningen voor jongeren die belemmeringen en beperkingen ondervinden op het gebied van werk, opleiding en inkomen. Voor deze groep jongeren wil het jongerenloket een betere aansluiting van vraag en aanbod op de arbeidsmarkt realiseren. Het jongerenloket werkt voor alle inwoners van de regio Lekstroom van 18 tot 27 jaar. Van september 2009 tot mei 2010 meldden 905 jongeren zich bij het Jongerenloket. In deze periode hielp het Jongerenloket maar liefst 578 jongeren uit de Lekstroomgemeenten (gemeente Houten, Lopik, Nieuwegein, Vianen en IJsselstein) aan regulier werk, een leerwerkbaan, opleiding of stage. Van deze jongeren kwamen er 283 uit Nieuwegein. Conclusie: de aanpak is effectief en zal worden voortgezet.
Vastgoed
•
Uitgiftes: De opbrengst uit grondverkopen stagneert. De gemeente benut creatief haar mogelijkheden om enige bouwstroom van woningen en bedrijven op gang te houden. Hierbij valt te denken aan financieringsconstructies en/of het benutten van subsidiemogelijkheden. Dit alles binnen de regels voor wat betreft ongeoorloofde staatssteun en aanbesteding. Ondanks dat projecten minder voortvarend tot ontwikkeling komen blijft de gemeente inzetten op optimalisatie van de gronduitgiften . Ook de uitgifte van het Klooster biedt goede mogelijkheden voor het grondbedrijf.
•
Bouwvergunningen en leges: Op basis van de eind juli verleende en nog lopende aanvragen, zal het jaartotaal uitkomen op ± € 1.250.000. Dit is echter sterk afhankelijk van de doorlooptijd van lopende en nog in te dienen aanvragen voor grotere bouwprojecten. Het begrote legestotaal van € 1.378.670 wordt mogelijk niet gehaald. Jaarlijks worden de legesinkomsten begroot en wordt ook gekeken naar de kostendekkendheid. De legesinkomsten schommelen sterk, maar gemiddeld gezien zijn ze over een langere periode kostendekkend. Jaren waarin meer bouwleges worden ontvangen dan begroot (zoals bijvoorbeeld in 2008 nadrukkelijk het geval was) compenseren de mindere jaren. In de najaarsnota brengen we in beeld of bijstellingen noodzakelijk zijn. De legesverordening zal in verband met de Wabo (inwerkingtreding 1 oktober 2010) worden herzien. Advies is om hierbij nadrukkelijk te kijken naar de kostendekkendheid van alle betrokken omgevingsgerelateerde producten.
Wonen
•
Aantal verkochten woningen, looptijd en verkoopprijs: In het eerste kwartaal van 2010 zijn (landelijk) 14,7 procent meer woningen verkocht dan in het eerste kwartaal van 2009. Het eerste kwartaal van 2009 was het dieptepunt van de huizencrisis in Nederland. In totaal
Derde monit or economische re cessie Raadsnumme r
V ersie
Augustus 2010
conc ept Datum augus tus 2010
4 (26)
werden de eerste drie maanden 30.500 woningen verkocht. De prijs van de gemiddelde verkochte woning steeg met 0,4 procent licht tot 232.000 euro ten opzichte van het vierde kwartaal van 2009. Voor het eerst sinds de kredietcrisis is de prijs weer hoger dan een jaar geleden. (Bron: NVM) •
Maatregelen op gebied van wonen: De projecten die zijn gehonoreerd met subsidie uit de 1ste tranche (tijdelijke stimuleringsregeling voor de woningbouw) zijn ook voor de jaarwisseling van start gegaan. De twee projecten (van vijf) die voor de 2e tranche zijn aangevraagd en gehonoreerd, maar niet op tijd gestart, zijn opnieuw voor de 3e tranche aangevraagd. Daarvan is één project gehonoreerd. Financiële consequenties economische recessie voor de gemeentelijke begroting
In onderstaande tabel is voor een aantal indicatoren de raming uit de begroting 2010 opgenomen. De prognose vanuit deze monitor zijn hier tegen afgezet, zodat er een beeld ontstaat van de financiële consequenties van de economische recessie op de begroting van de gemeente Nieuwegein. De onderstaande tabellen zijn met uitzondering van de WWB niet gewijzigd ten opzichte van de tweede monitor. Op dit moment wordt de begroting 2011 opgesteld en zijn de gegevens voor de raming begroting 2011 nog niet beschikbaar. In cijfers van de WWB zijn alle wijzigingen meegenomen tot en met de Voorjaarsnota 2010. Raming begroting 2010 Indicator 1 OZB niet woningen 2 WWB – inkomsten (was) WWB – inkomsten (wordt) WWB – uitgaven (was) WWB – uitgaven (wordt) 3 Grondverkopen 4 Bouwleges
2010 2011 2012 2013 2014 6.646.574 6.861.104 6.861.104 6.861.104 6.861.104 12.023.342 12.023.342 12.023.342 12.023.342 12.023.342 14.290.155 11.753.791 11.753.791 11.753.791 11.753.791 13.966.888 13.966.723 13.962.433 13.962.433 13.962.433 13.810.800 13.160.800 13.160.800 13.160.800 13.160.800 23.500.000 23.268.969 18.406.394 11.541.163 16.068.563 1.398.670 1.398.670 1.398.670 1.398.670 1.398.670
Prognose monitor economische recessie Indicator 2010 2011 2012 2013 2014 6.646.574 6.861.104 6.861.104 6.861.104 6.861.104 1 OZB niet woningen 13.838.000 PM PM PM PM 2 WWB – inkomsten (was) WWB – inkomsten (wordt) 12.414.000 WWB – uitgaven (was) 12.446.000 PM PM PM PM WWB – uitgaven (wordt) 12.000.000 13.880.163 23.268.969 18.406.394 11.541.163 16.068.563 3 Grondverkopen Bouwleges PM PM PM PM PM 4 OZB-niet woningen De leegstand van kantoren is maar beperkt van invloed op de OZB-opbrengst van niet-woningen. Kantoren vormen een beperkt onderdeel van het totale bestand aan niet-woningen. Er zijn in Nieuwegein de nodige overige bedrijfspanden (met opslag/transport/distributie/de koekjesfabriek/het ziekenhuis/scholen). Op basis van de huidige inzichten is de leegstand bij de overige bedrijfspanden lager dan bij de kantoren en is dat ook niet toegenomen in het afgelopen jaar. Het aandeel kantoren bedraagt circa 33% van het totaal van de opbrengst van nietwoningen. Bij de berekeningen van het OZB tarief is uitgegaan van een totale minderopbrengst bij
Derde monit or economische re cessie Raadsnumme r
V ersie
Augustus 2010
conc ept Datum augus tus 2010
5 (26)
de niet-woningen van 17,5% als gevolg van leegstand. Gezien bovengenoemde waardeverhoudingen betekent dit concreet dat, als de leegstand bij de kantoren op 1-1-2010 25% bedraagt, de geraamde opbrengst toch al gerealiseerd wordt als de leegstand bij de overige bedrijfspanden op een kleine 14% uitkomt. Dit gegeven, gecombineerd met de schatting van EZ dat de leegstand ten opzichte van de vorige monitor niet verder is opgelopen bij de overige bedrijfspanden leidt tot de conclusie dat de geraamde opbrengst OZB 2010 voor niet-woningen nog steeds een reële raming is. WWB Inkomensdeel De prognose is gewijzigd ten opzichte van de tweede monitor. Op 27 juli 2010 heeft het ministerie van Sociale zaken en werkgelegenheid bekend gemaakt dat de gemeenten in 2010 minder geld van het rijk krijgen voor bijstandsuitkeringen dan hen eerder is gemeld. Dit komt vooral doordat het CPB nu minder werklozen verwacht dan eind vorig jaar. De daling is voornamelijk een gevolg van het feit dat het CPB haar raming als gevolg van de minder ongunstige conjuncturele ontwikkelingen neerwaarts heeft bijgesteld. Dit werkt rechtstreeks door in het bijstandsbudget van gemeenten. Voor de gemeente Nieuwegein is de gebundelde uitkering 2010 Wet werk en bijstand nu voorlopig nader vastgesteld op € 12.413.787. In december 2009 was deze nog door het rijk vastgesteld op € 13.841.479. Met dit laatste bedrag is in de Voorjaarsnota 2010 rekening gehouden en is de raming voor het jaar 2010 daarop aangepast. Er ontstaat hierdoor een incidenteel nadeel van € 1,4 mln. Dit betrekken wij bij de Najaarsnota 2010. Daarbij betrekken wij ook het bedrag van circa € 1 mln dat in de Voorjaarsnota 2010 gereserveerd is voor mogelijke tegenvallers. Het heeft geen gevolgen voor 2011 en later omdat wij de raming in de Voorjaarsnota 2010, gezien de onzekere ontwikkelingen, niet structureel hebben verwerkt in de gemeentebegroting. Grondverkopen Grondopbrengsten worden geraamd in de begroting maar niet in de meerjarenraming. in de tabel 'raming begroting 2010' is het bedrag uit de begroting 2010 opgenomen, gevolgd door de bedragen uit de actualisatie van 2010 (alle grondexploitatieopbrengsten tezamen). Snippergroen uitgifte wordt nergens geraamd. In de tabel ‘Prognose monitor economische recessie’ zijn de meest actuele verwachtingen opgenomen. Op dit moment wijkt alleen de jaarschijf 2010 af. Oorzaak is vooral dat de grondopbrengsten voor de garages al in 2009 zijn geboekt en dat opbrengsten in Het Klooster later worden verwacht. In de loop van het jaar zullen de cijfers in de tabel ‘Prognose monitor economische recessie’ op basis van voortschrijdend inzicht worden bijgesteld.
Bouwleges Voor de legesinkomsten zijn we grotendeels afhankelijk van grote bouwprojecten met hoge bouwkosten omdat het legesbedrag een percentage van de bouwkosten is. Bij grotere ontwikkelingen zijn de wettelijke procedures vaak complex, wat het lastig maakt te bepalen wanneer die vergunningen worden verleend. Op 23 juli 2010 zijn de legesinkomsten ± € 925.000. De nog lopende plannen vertegenwoordigen een legestotaal van ± € 325.000. Het begrote legestotaal (€ 1.378.670) zal dus op basis van de reeds verleende plus de momenteel ingediende aanvragen niet worden behaald. Het jaartotaal zou dan ± € 1.250.000 worden. Dit is sterk afhankelijk van de doorlooptijd van lopende en nog in te dienen aanvragen voor grotere
Derde monit or economische re cessie Raadsnumme r
V ersie
Augustus 2010
conc ept Datum augus tus 2010
6 (26)
bouwprojecten. Jaarlijks worden de legesinkomsten begroot en wordt ook gekeken naar de kostendekkendheid. De legesinkomsten schommelen sterk, maar gemiddeld gezien zijn ze over een langere periode kostendekkend. Jaren waarin meer bouwleges worden ontvangen dan begroot (zoals bijvoorbeeld in 2008 nadrukkelijk het geval was) compenseren de mindere jaren. In de najaarsnota brengen we in beeld of bijstellingen noodzakelijk zijn. Naast de recessie, zal ook de inwerkingtreding van de Wabo (Wet administratieve bepalingen omgevingsrecht) van invloed zijn op het aantal bouwaanvragen. De categorie bouwvergunningsvrije bouwwerken zal namelijk verder worden uitgebreid. Het effect op de legesinkomsten hiervan is relatief laag omdat het enkel kleinere bouwopgaven betreft. Er valt nog geen reële raming te maken van de bouwleges in de aankomende jaren. Duidelijk is wel dat het principe van volledige kostendekkendheid (op langere termijn) in stand blijft. Betaling facturen De gemeente Nieuwegein betaalt haar facturen voor een groot deel tussen de 25 en 32 kalenderdagen. De praktijk leert dat in sommige gevallen het aantal dagen zelfs hoger is. De gemeente vindt deze betalingstermijn, vanwege de economisch lastige tijden, niet langer acceptabel. Daarom brengt de gemeente de betalingstermijn, na ontvangst en goedkeuring, terug naar 20 kalenderdagen.
Derde monit or economische re cessie Raadsnumme r
V ersie
Augustus 2010
conc ept Datum augus tus 2010
7 (26)
Economie en arbeidsmarkt
Vestigingen en werk gelegenheid
De werkgelegenheid in Nieuwegein is in 2009 licht afgenomen, tot 40.400 arbeidsplaatsen. In 2010 wordt een verdere afname verwacht. Het aantal vestigingen is wel gestegen tot ruim 3.500. Door een administratieve wijziging in het Handelsregister van de Kamer van Koophandel zijn de cijfers van de afgelopen jaren herberekend (hoger geworden). Aantal vestigingen* en arbeidsplaatsen
vestigingen
arbeidsplaatsen
2000
2.807
38.657
2001
2.931
39.757
2002
2.950
40.446
2003
2.936
38.654
2004
2.972
37.803
2005
3.022
38.680
2006
3.181
39.732
2007
3.245
40.073
2008
3.401
40.690
2009
3.574
40.412
1 april
* vestigingen met minimaal 1 fulltime werkzame persoon (= vanaf 12 uur per week)
Derde monit or economische re cessie Raadsnumme r
V ersie
Augustus 2010
conc ept Datum augus tus 2010
Aantal vestigingen
8 (26)
Werkgelegenheid
4.000
41.000
3.500 40.000
3.000 2.500
39.000
2.000 38.000
1.500 1.000
37.000 500 0
2009
2008
2007
2006
2005
2004
2003
2002
2001
2000
2009
2008
2007
2006
2005
2004
2003
2002
2001
2000
36.000
Bron: provincie Utrecht, Provinciaal Arbeidsplaatsen Register, bewerking: gemeente Nieuwegein Leegstand
In 2007 stond 16,4% van de kantoorpanden leeg. In 2008 was dat 14,6%. Tot juni 2009 is het leegstandspercentage fors toegenomen (24,4%), daarna is de leegstand gestabiliseerd (23,5%, 1e helft 2010) (Bron: Jones Lang Lasalle). Een verklaring voor de forse toename in 2009 is nu nog niet precies aan te geven, al zal de economische recessie een rol spelen. De gemeente Nieuwegein gaat de situatie op de kantorenmarkt nader analyseren en komt op basis daarvan met een plan van aanpak. In de detailhandel is de leegstand niet hoog en bovendien gedaald. In de periode oktober 2009 tot april 2010 nam het aantal vierkante meters leegstaande winkels in Nieuwegein af van bijna 2.700 tot 1.250 m2 (bron: Locatus). Startende bedrijven, faillissementen en bedrijfssluitingen e
In de 1 helft van 2010 zijn 18 Nieuwegeinse bedrijven failliet verklaard, hiermee verdwenen 134 arbeidsplaatsen (Bron: Kamer van Koophandel). Het betrof 9 bedrijven in het eerste kwartaal (85 arbeidsplaatsen) en 9 bedrijven in het 2e kwartaal (49 arbeidsplaatsen). Over startende bedrijven en bedrijfssluitingen zijn op dit moment geen betrouwbare gegevens voorhanden. We kiezen er daarom voor voorlopig geen gegevens over dit onderwerp in deze monitor op te nemen. We zullen nagaan of er gegevens beschikbaar zijn die wel een betrouwbaar beeld geven. Als blijkt dat die gegevens er zijn, dan zullen we ze in een volgende monitor opnemen. De gegevens die in een eerdere monitor zijn gepresenteerd, zijn een momentopname. De cijfers worden voortdurend gewijzigd (ook over de afgelopen periode, voortschrijdend inzicht) waardoor het bepalen van een ontwikkeling in de tijd niet mogelijk bleek.
Derde monit or economische re cessie Raadsnumme r
V ersie
Augustus 2010
conc ept Datum augus tus 2010
9 (26)
Onde rnemerspanel
De tevredenheid over het vestigingsklimaat onder Nieuwegeinse ondernemers wordt jaarlijks gemeten in het digitale Ondernemerspanel. De ondernemers waarderen het ondernemersklimaat in Nieuwegein gemiddeld met een 6,6. In april 2010 is het Ondernemerspanel bevraagd over de gevolgen van de economische recessie voor hun bedrijf. Bijna 60 procent van de ondervraagden gaf aan dat 2009 voor hun bedrijf een economisch moeilijk jaar was. Dit komt tot uiting in minder opdrachten, minder omzet en minder winst. Ruim de helft verwacht dat de economische situatie in 2010 ongeveer gelijk blijft aan 2009.
(Deeltijd) WW
Deeltijd WW Sommige bedrijven hebben in onzekere tijden de behoefte aan een mogelijkheid om werknemers voor wie onvoldoende werk is, te kunnen behouden voor het bedrijf. Daartoe is naast al bestaande mogelijkheden om het aantal contracturen te verminderen de mogelijkheid voor deeltijd WW in het leven geroepen. De regeling was opengesteld tot 1 april 2010. Met de wijziging van het Besluit deeltijd WW (beperkte verlenging van de deeltijd WW) is inmiddels geregeld dat deze regeling is verlengd. Dat houdt in dat instroom in de deeltijd WW niet op 1 april 2010 vervalt, maar op 30 juni 2011. De eerste periode van deeltijd-WW duurt 13 kalenderweken. Deze periode wordt daarna verlengd. Een verlenging sluit direct aan op een vorige periode. De deeltijd-WW kan in ieder geval 1 keer worden verlengd, tot maximaal drie keer worden verlengd mits voldaan wordt aan de voorwaarden. De regeling deeltijd-WW heeft een einddatum. Deze einddatum hangt af van het percentage werknemers waarvoor de werkgever deeltijd-WW heeft aangevraagd. Aantal bedrijven dat deeltijd WW heeft aangevraagd: 2009: 10 2010: 2 (in februari: sector detail/groothandel en in juni: sector ICT) Aantal medewerkers: 2009: 81 2010: 5 (1 detail/groothandel in februari; 4 ICT in juni) Verlenging deeltijd WW 2 bedrijven (1 in januari en 1 in april 2010) Sector: 1 zakelijke dienstverlening, (5 mensen) en 1 parketlegger (2 mensen) totaal: 7 mensen NB: Volgens het mobiliteitsbureau zijn er waarschijnlijk meer bedrijven die verlening van de deeltijd WW hebben aangevraagd, maar lang niet ieder bedrijf meldt dat bij UWV. WW De werkloosheid is sinds de zomer van 2008 voor het eerst gedaald. De werkloosheid daalt landelijk met twee tiende naar 5,9 procent. De daling van de werkloosheid is in april in alle
Derde monit or economische re cessie Raadsnumme r
V ersie
Augustus 2010
conc ept Datum augus tus 2010
10 (26)
provincies en G4 steden te zien. Tenslotte is het aantal WW uitkeringen voor de derde maand achtereen licht gedaald. Het is echter nog te vroeg om te spreken van een omslag, omdat de prognoses van CPB aangeven dat de werkloosheid in 2010 licht zal stijgen. Eind juni 2010 ontvingen 1.038 inwoners uit Nieuwegein een WW uitkering. Dat is een afname vergeleken met januari 2010 met 3,8%. De daling is in maart ingezet. Tabel: Aantal ww-uitkeringen in Nieuwegein vanaf november 2009
Maand
Aantal ww-uitkeringen
November 2009
1.032
December 2009
1.083
Januari 2010
1.080
Februari 2010
1.096
Maart 2010
1.079
April 2010
1.080
Mei 2010
1.043
Juni
1.038
Bron UWV/werkbedrijf
Arbeids markt
Daling aantal niet werkende werkzoekenden in de regio Eind mei stonden er 1306 inwoners uit Nieuwegein als niet werkende werkzoekenden (nww) ingeschreven bij het UWV werkbedrijf. In vergelijking met de maand april is dat een daling van 4%. Ten opzichte van een jaar eerder (mei 2009) is dat een stijging van 5%. In de arbeidsmarktregio Midden-Utrecht stonden eind mei 2010 16.871 niet werkende werkzoekenden (nww) ingeschreven bij het UWV WERKbedrijf. Een jaar eerder waren dat er 16.414. Dat is een stijging met 457 personen, ofwel 2,8%. In vergelijking met april 2010 is de omvang van het bestand niet werkende werkzoekenden met 501 personen gedaald (-2,9%). Eind mei 2010 waren er in Nederland 502.314 niet werkende werkzoekenden geregistreerd. Vergeleken met een jaar geleden is dit een stijging met 27.750 personen, ofwel 5,8%. Eind april 2010 stonden nog 512.109 niet werkende werkzoekenden ingeschreven bij UWV WERKbedrijf. De omvang van het niet werkende werkzoekenden bestand is daarmee gedaald met 9.795 personen (1,9%). Het nww-percentage (de niet werkende werkzoekenden uitgedrukt als percentage van de beroepsbevolking) kwam in de arbeidsmarktregio Midden-Utrecht eind mei 2010 uit op 3,4%. Landelijk was het nww-percentage eind mei 6,5%. De afstand tussen het landelijke en het werkloosheidsniveau in Midden-Utrecht– de regionale component – bedraagt daarmee -3,1%. Van de niet werkende werkzoekenden is 9,6% jonger dan 27 jaar, 43,6% is tussen de 27 en 45 jaar en 46,8% is ouder dan 45 jaar. Ten opzichte van een jaar eerder is de jeugdwerkloosheid
Derde monit or economische re cessie Raadsnumme r
V ersie
Augustus 2010
conc ept Datum augus tus 2010
11 (26)
met 0,2% gestegen en de omvang van de leeftijdsgroep tussen de 27 en 45 jaar met 1,9%. Het aantal ouderen (45 t/m 64 jaar) is met 4,2% toegenomen.
Daling instroom niet werkende werkzoekenden De instroom van niet werkende werkzoekenden in de maand mei in de arbeidsmarktregio MiddenUtrecht bedroeg 1.545 personen. Een jaar eerder waren dat er 1.572. Dat betekent een daling van 1,7%. De instroom ten opzichte van een maand eerder (april:1.919) is gedaald met -374. De uitstroom in de maand april in de arbeidsmarktregio Midden-Utrecht is vergeleken met een maand eerder gestegen van 2.548 naar 2.576 personen. Een jaar eerder waren dat er in april 1.337. Dat is een stijging van 92,7%. Cijfers voor juni komen in juli beschikbaar. De werkloosheid in mei is gedaald, dit wordt vooral veroorzaakt door een lagere instroom. Daling openstaande vacatures Eind mei stonden bij het UWV WERKbedrijf in de arbeidsmarktregio Midden-Utrecht 2.280 openstaande vacatures geregistreerd. Een jaar eerder waren dat er 1.525 (stijging van 49,5%). In vergelijking tot april 2010 is het aantal openstaande vacatures gedaald met 1,7%. De top 3 van de openstaande vacatures zijn de chauffeurs, kantoorhulpen/inpakkers/colporteurs en commercieel employés. Gemiddelde arbeidsmarkt De arbeidsmarkt in de arbeidsmarktregio Midden-Utrecht, wordt als ‘gemiddeld’ gekarakteriseerd. Er zijn verhoudingsgewijs een gemiddeld aantal beschikbare werkzoekenden ten opzichte van het aantal openstaande vacatures. Voor chauffeurs (505 vacatures) en kantoorhulpen, inpakkers en colporteurs (238 vacatures) geldt echter dat de arbeidsmarkt ‘ krap’ is. Voor deze vacatures zijn in de betreffende arbeidsmarktregio relatief weinig werkzoekenden beschikbaar. WWB
Bij de gegevens over de Wwb de volgende opmerkingen: Relevant voor de ontwikkelingen binnen de WWB (inclusief de wet WIJ) is het aantal bijstandsgerechtigden in de leeftijdscategorie van 21 jaar tot 65 jaar. Het totale bijstandsvolume neemt toe. In het laatste kwartaal van 2009 was er spraken van een lichte toename van het bijstandsvolume. Die stijging zet in 2010 door. Ten opzichte van 1 januari 2010 is het totale bestand met 4,4% gestegen Deze stijging is voor een belangrijk deel toe te schrijven aan het aantal jongeren die in het kader van de wet WIJ een inkomensvoorziening zijn gaan ontvangen. Voor een deel zijn dat jongeren die in 2009 werkloos zijn geworden en gedurende de maximale uitkeringsduur een WW uitkering hebben ontvangen. In de begroting en de prognoses is rekening gehouden met een stijging van het totale Wwb bestand met 5% over 2010 t.o.v. de eindstand van 2009.
Derde monit or economische re cessie Raadsnumme r
V ersie
Augustus 2010
conc ept Datum augus tus 2010
12 (26)
Grafiek: Instroom en uitstroom WWB, 2009 en 2010 140 120 100 80 60 40 20
Instroom
jul-10
jun-10
mei-10
apr-10
mrt-10
feb-10
jan-10
dec-09
nov-09
okt-09
sep-09
aug-09
jul-09
jun-09
mei-09
apr-09
mrt-09
feb-09
jan-09
0
Uitstroom
Bron: gemeente Nieuwegein NB: Per 1 oktober 2009 zijn de (102) WWB uitkeringen aan 65 plussers overgedragen aan de SVB. Dit verklaart de hoge uitstroom in september 2009.
Tabel: Instroom en uitstroom WWB, 2009 en 2010
Maand
Instroom
Uitstroom
Mutatie per maand
Januari 2009
58
25
33
Februari 2009
19
27
-8
Maart 2009
21
23
-2
April 2009
24
22
2
Mei 2009
34
21
13
Juni 2009
24
20
4
Juli 2009
25
10
15
Augustus 2009
18
28
-10
September 2009
30
134
-104
Oktober 2009
28
23
5
November 2009
16
11
5
December 2009
8
4
4
Januari 2010
27
20
7
Februari 2010
16
20
-4
Maart 2010
32
18
14
April 2010
18
11
7
Mei 2010
22
12
10
Juni 2010
18
39
-21
Juli 2010
37
11
26
Bron: gemeente Nieuwegein
Derde monit or economische re cessie Raadsnumme r
Augustus 2010
conc ept Datum augus tus 2010
V ersie
13 (26)
NB: Per 1 oktober 2009 zijn de (102) WWB uitkeringen aan 65 plussers overgedragen aan de SVB. Dit verklaart de hoge uitstroom in september 2009.
Grafiek: WWB: eindstand per maand, 2009 en 2010 900
850
800
750
jul-10
jun-10
mei-10
apr-10
mrt-10
feb-10
jan-10
dec-09
nov-09
okt-09
sep-09
aug-09
jul-09
jun-09
mei-09
apr-09
mrt-09
feb-09
jan-09
700
Bron: gemeente Nieuwegein NB: Per 1 oktober 2009 zijn de (102) WWB uitkeringen aan 65 plussers overgedragen aan de SVB. Dit verklaart de hoge uitstroom in september 2009.
Tabel: WWB: begin- eindstand per maand, 2009 en 2010
Maand
Beginstand
Eindstand
Verschil tov
Verschil tov
beginstand maand
beginstand 2009
Januari 2009
851
882
+3,6%
+3,6%
Februari 2009
882
871
-1,2%
+2,4%
Maart 2009
871
867
-0,5%
+1,9%
April 2009
867
868
+0,1%
+2,0%
Mei 2009
868
875
+0,8%
+2,8%
Juni 2009
875
876
+0,1%
+2,9%
Juli 2009
876
877
+0,1%
+3,1%
Augustus 2009
877
867
-1,1%
+1,9%
September 2009
867
763
-12,0%
-10,3%
Oktober 2009
763
768
+0,7%
-9,8%
November 2009
768
773
+0,7%
-9,2%
December 2009
773
792
+2,5%
-8,7%
Januari 2010
792
799
+0,9%
-6,9%
Februari 2010
799
795
-0,5%
-6,5%
Maart 2010
795
809
+1,8%
-4,9%
April 2010
809
816
+0,8%
-4,1%
Mei 2010
816
826
+1,2%
-2,9%
Juni 2010
826
801
-3,0%
-5,8%
Juli 2010
801
827
+3,2%
-2,8%
Derde monit or economische re cessie Raadsnumme r
V ersie
Augustus 2010
conc ept Datum augus tus 2010
14 (26)
Bron: gemeente Nieuwegein NB: Per 1 oktober 2009 zijn de (102) WWB uitkeringen aan 65 plussers overgedragen aan de SVB. Dit verklaart de hoge uitstroom in september 2009.
Het totale bijstandsvolume neemt toe. In het laatste kwartaal van 2009 was er spraken van een lichte toename van het bijstandsvolume. Die stijging zet in 2010 door. Ten opzichte van 1 januari 2010 is het totale bestand met 4,4% gestegen Deze stijging is voor een belangrijk deel toe te schrijven aan het aantal jongeren die in het kader van de wet WIJ een inkomensvoorziening zijn gaan ontvangen. Voor een deel zijn dat jongeren die in 2009 werkloos zijn geworden en gedurende de maximale uitkeringsduur een WW uitkering hebben ontvangen. Aan jongeren die zich melden voor een inkomensvoorziening (in het kader van de wet WIJ), biedt het Jongerenloket voorzieningen. Wanneer dit niet leidt tot arbeidsinpassing, krijgen zij een werkleeraanbod en uitkering. Het jongerenloket biedt een breed scala van voorzieningen die de arbeidsparticipatie van jongeren op korte of langere termijn bevorderen. Daarbij levert het jongerenloket maatwerk. De keuze voor een voorziening is afhankelijk van de situatie, de mogelijkheden en het (arbeids)perspectief van de jongere.
Jeugdwerkloosheid
Van september 2009 tot mei 2010 meldden 905 jongeren zich bij het Jongerenloket. In deze periode hielp het Jongerenloket maar liefst 578 jongeren uit de Lekstroomgemeenten (gemeente Houten, Lopik, Nieuwegein, Vianen en IJsselstein) aan regulier werk, een leerwerkbaan, opleiding of stage. Van deze jongeren kwamen er 283 uit Nieuwegein. September 2009 ondertekenden 17 gemeenten in de regio Midden-Nederland het regionaal actieplan bestrijding jeugdwerkloosheid. Het Jongerenloket werkt aan de uitvoering van dit plan in de regio Lekstroom. De vier doelstellingen van het actieplan: jongeren langer op school houden, jongeren maken hun opleiding af, jongeren zo snel mogelijk aan de slag via regulier werk en jongeren fit houden voor de arbeidsmarkt. Voor de periode tot 31 december 2010 gaat het Jongerenloket verder met de uitvoering van deze doelstellingen Het Jongerenloket is er voor jongeren tot 27 jaar uit de Lekstroomgemeenten. Jongeren die geen baan hebben, kunnen bij het Jongerenloket terecht voor begeleiding naar werk. Jongeren die voortijdig gestopt zijn met school krijgen via het Jongerenloket hulp bij het vinden van een leerwerkbaan, opleiding of stage. Het Jongerenloket is onderdeel van Werkplein Lekstroom. Werkplein Lekstroom is een samenwerkingsverband tussen gemeente Houten, Lopik, Nieuwegein, Vianen en IJsselstein en UWV WERKbedrijf
Derde monit or economische re cessie Raadsnumme r
V ersie
Augustus 2010
conc ept Datum augus tus 2010
15 (26)
Tabel resultaat september – december 2009 N
Soort plaatsing
Woonplaats
Leerwerkbaan
Regulier Werk
School
Stage*
Houten
6
42
3
3
54
21%
IJsselstein
4
21
6
8
39
15%
7
1
8
3%
19
89
9
9
126
48%
Lopik Nieuwegein Vianen Eindtotaal
Eindtotaal
4
22
1
7
34
13%
33
181
20
27
261
100%
13%
69%
8%
10%
100%
Regulier Werk
School
Stage*
43
1
6
50
16%
2
43
1
16
62
20%
1
13
4%
7
106
10
34
157
49%
Tabel resultaat januari – april 2010 van BSN
Soort plaatsing
Woonplaats
Leerwerkbaan
Houten IJsselstein Lopik
12
Nieuwegein Vianen Eindtotaal
*
Eindtotaal
1
23
1
10
35
11%
10
227
13
67
317
100%
3%
72%
4%
21%
100%
Definitie stage: een werkervaringsplaats van een bepaalde duur zonder arbeidsovereenkomst. Hieronder vallen werkervaringsplaatsen (niet in het kader van een opleiding), Fit-baan, WIJ-traject, participatieplaats, arbeid i.h.k.v. sociale werkvoorziening. Bijna alle gerealiseerde stages zijn WIJ-trajecten, vooral bij Fourstar.
Vastgoed Uitgiftes
De verkoopcijfers van het Grondbedrijf geven altijd een ietwat vertekend beeld omdat de genoemde bedragen niet de werkelijk gerealiseerde verkopen weergeven maar de ontvangsten in een bepaald tijdvak. Als de verkoopovereenkomst is getekend zit er meestal nog geruime tijd totdat bij notarieel transport de betaling plaatsvindt. Er is dus sprake van een na-ijleffect. Het jaar 2009 wordt in het onderstaande schema beïnvloed door ontvangsten voor verkopen in de binnenstad waarvan de overeenkomsten jaren geleden reeds zijn gesloten. De cijfers voor het eerste halfjaar van 2010 geven geen reden tot optimisme. Deze blijven, rekening houdend met wat er nog in de pijplijn zit achter bij de verwachtingen. De verkoop van vrije kavels in Blokhoeve door AM loopt mondjesmaat. Van de 41 zijn er nu 31 getransporteerd. Dit houdt in dat er in het eerste halfjaar van 2010 slechts twee percelen zijn getransporteerd.
Derde monit or economische re cessie Raadsnumme r
V ersie
Augustus 2010
conc ept Datum augus tus 2010
16 (26)
Ook de kavels die onlangs door de gemeente bij makelaarskantoor De Keijzer in de verkoop zijn gegeven worden mondjesmaat verkocht. Per 1 juli zijn er van de 20 kavels slechts 3 getransporteerd. In zijn algemeenheid kan worden vastgesteld dat de onderhandelingen voor nieuwe projecten zeer stroef verlopen. Diverse ontwikkelaars hebben de gemeente gevraagd eerder gesloten overeenkomsten open te breken. De gemeente wordt gevraagd medewerking te verlenen aan een programmawijziging ofwel een grondprijsverlaging. In het eerste halfjaar is in dit kader overeenstemming bereikt met een tweetal partijen in zowel Blokhoeve als Vreeswijk. Voor de ontwikkeling/realisatie van het plandeel Blok in het gebied Blokhoeve was een raamovereenkomst gesloten met de corporaties Mitros en Portaal. Alleen het oostelijk deel wordt nu door de ontwikkelende partij gerealiseerd met een kleine programma-aanpassing. Het nieuwe programma voor dat gebied is 154 woningen (89 huur- en 65 koop). Ten opzichte van de oorspronkelijke grondprijs is er een beperkte daling van de oorspronkelijke grondprijs. Het westelijk gedeelte van het Blok zal moeten worden herontwikkeld. Met de ontwikkelaar van het gebied Vreeswijk-Noord (VOF Vreeswijk-Noord) is na langdurig onderhandelen overeenstemming bereikt omtrent de realisatie van de laatste in het gebied nog te bouwen woningen. Het gaat in totaal om 3 torentjes van in totaal 69 woningen. De bouw van deze woningen was vertraagd omdat een belanghebbende bezwaar had gemaakt tegen de afgegeven bouwvergunning (3-10-2006) en in beroep was gegaan bij de Raad van State. Het beroep is op 65-2009 ongegrond verklaard. De VOF heeft in september 2009 aangegeven niet meer de oorspronkelijke grondprijs te kunnen betalen. Eén en ander werd onderbouwd d.m.v. een residuele grondwaardeberekening. Een gedeelte van het project t.w. 48 van de 69 woningen zou aan Delta Lloyd worden verkocht en in de huursector worden gerealiseerd. In verband met de vertraging is Delta Lloyd echter afgehaakt. Uiteindelijk is overeenstemming bereikt omtrent de grondprijs en de nadere voorwaarden. Belangrijke factoren bij het krijgen van overeenstemming betreffen een tweetal subsidies t.w. een bedrag van € 500.000,-- op grond van de Tijdelijke stimuleringsregeling woningbouwprojecten 2009 en een door de provincie Utrecht toegekende subsidie van € 200.000,--. De deadline van de Tijdelijke stimuleringsregeling woningbouwprojecten 2009 was een hard gegeven. Vóór 1 juli 2010 moest de eerste paal van het complex de grond in. Dit heeft grote druk gezet op het onderhandelingsproces. Uiteindelijk is door de gemeente minder grondprijs ontvangen. Door de VOF zijn aan het complex nog een aantal kostenbesparingen doorgevoerd zonder dat de bouwvergunning in gevaar komt. Bij de aannemer zijn scherpere prijzen bedongen. En een niet onbelangrijk gegeven was dat er een nieuwe belegger is gevonden voor de huurwoningen.
Derde monit or economische re cessie Raadsnumme r
V ersie
Augustus 2010
conc ept Datum augus tus 2010
17 (26)
Grafiek: Grondverkopen, in euro’s
35.000.000 30.381.197 30.000.000 25.000.000 20.000.000 15.000.000 10.231.894 10.000.000 5.000.000 1.350.083
-1.851.270 0 2007
2008
2009
2010
-5.000.000
Bron: gemeente Nieuwegein, Grondbedrijf en Vastgoedzaken NB: De cijfers voor 2010 betreffen het eerste halfjaar
Bouwvergunnin gen en bouwleges
Het jaar 2010 toont een afname van het aantal bouwaanvragen zoals is voorzien in het jaarprogramma (circa 20%). Het jaartotaal is hierin geprognosticeerd op 360 waarbij het effect van de inwerkingtreding van de Wabo niet is meegenomen omdat de invoerdatum onzeker was. Die lijkt nu zeer waarschijnlijk op 1 oktober 2010 uit te komen. Dit zal het jaartotaal verlagen omdat de regels met betrekking tot vergunningsvrij bouwen onder de Wabo worden verruimd. Het gaat dan hoofdzakelijk om kleinere bouwplannen met lagere bouwkosten. Het effect hiervan op het totaal aantal bouwgerelateerde aanvragen, over een volledig jaar, schatten wij in op circa 25%. Met name de marktinitiatieven voor grotere projectontwikkelingen lopen vertraging op of liggen zelfs volledig stil als gevolg van de recessie. Al zijn er wel enkele woningbouwprojecten vlot getrokken omdat een beroep is gedaan op provinciaal en landelijk vrijkomende (subsidie)budgetten.
Derde monit or economische re cessie Raadsnumme r
V ersie
Augustus 2010
conc ept Datum augus tus 2010
18 (26)
Grafiek: Aantal aangevraagde bouwvergunningen per maand
70
60
50
40
30
20
10
2007
2008
2009
Bron: gemeente Nieuwegein, afdeling Duurzame Ontwikkeling
Grafiek: Aangevraagde bouwvergunningen per jaar 440
443 420
400
300 196
200
100
0 2007
2008
2009
2010
Bron: gemeente Nieuwegein, afdeling Duurzame Ontwikkeling NB. Gegevens 2010 zijn tot en met 23 juli 2010
2010
december
november
oktober
september
augustus
juli
juni
mei
april
maart
januari
februari
0
Derde monit or economische re cessie Raadsnumme r
V ersie
Augustus 2010
conc ept Datum augus tus 2010
19 (26)
Tabel: Aangevraagde bouwvergunningen per maand
Kwartaal
2007
2008
2009
2010
Januari
36
38
33
26
Februari
28
35
24
25
Maart
50
31
56
29
April
32
59
46
38
Mei
44
48
42
18
Juni
46
43
35
42
Juli
42
51
41
18
Augustus
22
18
21
September
37
27
31
Oktober
39
31
24
November
38
28
36
December
26
34
31
440
443
420
Totaal
Bron: gemeente Nieuwegein, afdeling Duurzame Ontwikkeling NB. Cijfers van juli 2010 zijn tot en met 23 juli
Grafiek : Inkomsten bouwleges, in euro’s
3.000.000 2.496.202 2.500.000 2.000.000 1.500.000
1.219.304 1.058.778
1.000.000
925.000
500.000 0 2007
2008
2009
2010
Bron: gemeente Nieuwegein, afdeling Duurzame Ontwikkeling NB: Cijfer voor 2010 is tot en met 23 juli
Derde monit or economische re cessie Raadsnumme r
V ersie
Augustus 2010
conc ept Datum augus tus 2010
20 (26)
Wonen
Aantal verkochte woningen, looptijd en verkoopprijs
Het aantal verkochte woningen is afgenomen. Uit de cijfers van het NVM blijkt dat het aantal verkopen in 2010 (tot april) achterblijft bij de aantallen in 2008 en 2009. Hier ligt een directe relatie met de economische recessie. Het laatste kwartaal laat zien dat de daling bij de transacties van appartementen het grootst is. Grafiek : Aantal verkochte woningen Nieuwegein
1.000
915 794
800 601 600 400 109
200 0 2007
2008
2009
2010
Bron: Kadaster NB. De gegevens van 2010 gaan over het eerste kwartaal
Derde monit or economische re cessie Raadsnumme r
V ersie
Augustus 2010
conc ept Datum augus tus 2010
21 (26)
Grafiek : Aantal transacties van woningen Nieuwegein, naar woningtype, per kwartaal
100 90 80 70 60 50 40 30 20 10
Tussenw.
Hoekw.
2-1-kapw.
Vrijst. w.
2010 1
2009 4
2009 3
2009 2
2009 1
2008 4
2008 3
2008 2
2008 1
2007 4
2007 3
2007 2
2007 1
0
Appartem.
Bron: NVM NB: De gegevens over 2010 kwartaal 1 zijn voorlopige cijfers
Grafiek : Aantal transacties van woningen Nieuwegein, totaal, per kwartaal
240 200 160 120 80 40
Bron: NVM NB: De gegevens over 2010 kwartaal 1 zijn voorlopige cijfers
2010 1
2009 4
2009 3
2009 2
2009 1
2008 4
2008 3
2008 2
2008 1
2007 4
2007 3
2007 2
2007 1
0
Derde monit or economische re cessie Raadsnumme r
V ersie
Augustus 2010
conc ept Datum augus tus 2010
22 (26)
Tabel : Aantal transacties van woningen Nieuwegein, per kwartaal
Kwartaal
Tussenw.
Hoekw.
2-1-kapw.
Vrijst. w.
Appartem.
Totaal
2007-1
84
39
4
4
56
187
2007-2
98
47
15
6
62
228
2007-3
68
45
5
4
45
167
2007-4
80
45
11
3
60
199
2008-1
69
47
11
3
54
184
2008-2
80
43
11
3
47
184
2008-3
50
40
3
1
47
141
2008-4
42
18
5
0
33
98
2009-1
43
10
5
1
46
105
2009-2
38
18
4
1
37
98
2009-3
50
23
7
2
26
108
2009-4
35
14
6
2
40
97
2010-1
37
19
1
2
17
76
Bron: NVM NB: De gegevens over 2010 kwartaal 1 zijn voorlopige cijfers
De looptijd is een indicatie van hoe lang een verkochte woning te koop heeft gestaan. Hoewel de looptijd van de woningen enige schommelingen laat zien is de stijging vanaf het derde kwartaal van 2008 duidelijk. Opgemerkt moet worden dat de nog niet verkochte woningen hierin niet worden meegenomen. Grafiek : Looptijd: gemiddelde waarde in dagen, per kwartaal 150
125
100
75
50
Bron: NVM NB: De gegevens over 2010 kwartaal 1 zijn voorlopige cijfers
2010 1
2009 4
2009 3
2009 2
2009 1
2008 4
2008 3
2008 2
2008 1
2007 4
2007 3
2007 2
2007 1
25
Derde monit or economische re cessie Raadsnumme r
V ersie
Augustus 2010
conc ept Datum augus tus 2010
23 (26)
Tabel : Looptijd: gemiddelde waarde in dagen, per kwartaal
Kwartaal
Looptijd
2007-1
79
2007-2
60
2007-3
66
2007-4
46
2008-1
68
2008-2
62
2008-3
47
2008-4
66
2009-1
85
2009-2
73
2009-3
92
2009-4
103
2010-1
119
Bron: NVM NB De cijfers over 2010 kwartaal 1 zijn voorlopig
De verkoopprijs laat over de hele getoonde periode schommelingen zien, zowel per type als voor het totaal. De gemiddelde verkoopprijs laat wel een daling zien na het tweede kwartaal 2008. In het eerste kwartaal 2010 is een duidelijke stijging te zijn, welke gelijk is aan het tweede kwartaal 2008. Dit zou op enig herstel kunnen duiden.
Derde monit or economische re cessie Raadsnumme r
V ersie
Augustus 2010
conc ept Datum augus tus 2010
24 (26)
Grafiek : Verkoopprijs per kwartaal: gemiddelde prijs, in duizenden euro’s 250 240 230 220 210 200 190 180 170 160
Tussenw.
Hoekw.
Appartem.
2010 1
2009 4
2009 3
2009 2
2009 1
2008 4
2008 3
2008 2
2008 1
2007 4
2007 3
2007 2
2007 1
150
Totaal
Bron: NVM NB In de grafiek zijn alleen de waarden openomen die zijn gebaseerd op 25 of meer waarnemingen. Vrijstaande en 2-onder-1-kapwoningen zijn daarom niet opgenomen in de grafiek. NB2: De gegevens over 2010 kwartaal 1 zijn voorlopige cijfers
Tabel : Verkoopprijs per kwartaal: gemiddelde prijs, in duizenden euro’s
Kwartaal
Tussenw.
Hoekw.
2-1-kapw.
Vrijst. w.
Appartem.
Totaal
2007-1
210
226
445
610
170
215
2007-2
214
234
375
548
164
224
2007-3
208
248
380
425
166
218
2007-4
214
244
405
725
169
225
2008-1
214
245
404
467
167
224
2008-2
221
240
375
635
165
227
2008-3
222
241
295
550
167
213
2008-4
216
249
371
162
211
2009-1
217
203
410
500
169
207
2009-2
204
260
355
455
166
208
2009-3
215
230
287
563
164
217
2009-4
218
217
374
522
164
211
2010-1
213
264
440
545
163
226
Bron: NVM NB De waarden in grijs zijn gebaseerd op minder dan 25 waarnemingen
Derde monit or economische re cessie Raadsnumme r
V ersie
Augustus 2010
conc ept Datum augus tus 2010
25 (26)
NB2 De cijfers over 2010 kwartaal 1 zijn voorlopig
De economische recessie heeft invloed op alle bovenstaande items. Andere factoren spelen echter ook mee, zoals de kwaliteit en prijs van het aanbod en de kwaliteit en prijs van het aanbod in de omgeving.
Maat regelen op het gebied van Wonen
Startersleningen Per begin september 2009 is de gemeente begonnen met het verstrekken van startersleningen. Het verstrekken van startersleningen om de positie van starters te verbeteren komt niet direct voort uit de economische recessie, maar uit de prestatieovereenkomst Wonen met de woningcorporaties. Het definitieve besluit is wel tijdens de economische recessie genomen en met startersleningen wordt het voor jongeren eenvoudiger om hun hypotheek rond te krijgen. Het kan enige stimulans betekenen in de verkoop van het aantal woningen. Er zijn inmiddels 25 leningen verstrekt aan inwoners van Nieuwegein en het budget is hiermee uitgeput. Er wordt op dit moment gezocht naar nieuw budget om de regeling voort te kunnen zetten. Er worden nog wel provinciale startersleningen verstrekt voor inwoners van buiten Nieuwegein die in Nieuwegein een woning kopen. Omdat ook het rijksbudget uitgeput is worden deze leningen voor 100% door de provincie gefinancierd. Tijdelijke stimuleringsregeling woningbouw Minister van der Laan heeft vanuit WWI als onderdeel van de crisismaatregelen van het rijk een tijdelijke stimuleringsregeling woningbouw ingesteld om stilgevallen projecten vlot te trekken en de bouwproductie te stimuleren. Voor de eerste tranche met een indieningstermijn voor 1 augustus 2009 en start bouw voor 1 januari 2009 zijn 2 projecten aangemeld en gehonoreerd. Het gaat in totaal om 123 woningen: 90 voor het project De Baten (Parkview) en 33 voor de Buxtehudelaan (Nieuwe Symphonie). Beide projecten zijn tijdig van start gegaan. Voor de tweede tranche waarvoor de indieningstermijn tot 1 november liep voor projecten met een start bouw voor 1 juli 2010 zijn 5 projecten aangemeld en gehonoreerd: het appartementencomplex op het Eiland in Blokhoeve, The Edge in Blokhoeve, het project Henri Dunantlaan, de appartementen in Vreeswijk (Klipterrein) en toren D van het Stadskwartier. In totaal gaat het om 275 woningen. De eerste 2 projecten konden niet tijdig van start gaan en zijn teruggegeven. Voor de derde tranche met een indieningstermijn voor 10 mei en start bouw voor 1 januari 2011 zijn deze 2 projecten opnieuw aangemeld, The Edge in Blokhoeve (138) en het appartementencomplex op het Eiland (28 woningen). Alleen de aanvraag voor het appartementencomplex op het Eiland is gehonoreerd. Tijdelijke verhuur van te koop staande woningen De leegstandwet biedt de mogelijkheid om koopwoningen in afwachting van verkoop tijdelijk te verhuren. Een groot deel van de huurbescherming geldt dan niet. Het ontbreken van deze huurbescherming zou voor banken aanleiding kunnen zijn om dergelijke verhuur toe te staan. De verhuurder moet als hij tijdelijk wil verhuren een vergunning aanvragen bij de gemeente. Er zijn in
Derde monit or economische re cessie Raadsnumme r
V ersie
Augustus 2010
conc ept Datum augus tus 2010
26 (26)
Nieuwegein (vanaf 2009) 12 vergunningen afgegeven. De economische recessie speelt hier direct een rol. Voorheen werden dergelijke vergunningen alleen verstrekt bij te slopen of ingrijpend te verbeteren complexen.