19-11-2012
Inhoud definitie
Knippen van een korte tongriem... is dit nu "mode" of echt nodig?
Criteria Beloop Gevolgen Casus
Erica Post, kinderarts
Mechanisme Knippen?! Take Home
8 maart 2012
Definitie
Definitie
definitie
De “te korte” tongriem:
definitie
Criteria
(Ankyloglossia, tongue-tie, Frenulum breve)
Criteria
Beloop
Beloop
Gevolgen
Gevolgen
Casus
Casus
Mechanisme
Mechanisme
Knippen?!
Knippen?!
Take Home
Take Home
8 maart 2012
8 maart 2012
De “te korte” tongriem: is een aangeboren afwijking waarbij een strak lingual frenulum de tongbewegingen beperkt
Diagnostische criteria definitie
definitie
Criteria
Criteria
Beloop
Beloop
Gevolgen
Gevolgen
Casus
Casus
Mechanisme
Mechanisme
Knippen?!
Knippen?!
Take Home
Take Home
8 maart 2012
Praktische pediatrie juni 2009
8 maart 2012
1
19-11-2012
Diagnostische criteria definitie
Standaard diagnostische criteria ontbreken!
Criteria Beloop
Casus Mechanisme Knippen?! Take Home
definitie
• Prevalentie:
<1% -10,7%
• M: V ratio:
2,6-1,5 : 1
• Familiair:
25%
Criteria
Het frenulum vertoont een sterke variatie in • uitgebreidheid van insertie
Gevolgen
Prevalentie en natuurlijk beloop
• lengte en dikte • elasticiteit Daardoor in de literatuur uiteenlopende cijfers voor • prevalentie • gerelateerde klachten en
Beloop Gevolgen Casus Mechanisme
Take Home
• effect van therapie. 8 maart 2012
• Natuurlijk beloop?: “Onbekend”
Knippen?!
(
“Deels spontaan herstel” (baby: volw. = 5:1 ?)
8 maart 2012
Prevalentie en natuurlijk beloop
Gevolgen van een te strakke tongriem
definitie
definitie
Wanneer is iets te strak???!
Criteria
Criteria
Afhankelijk van wat je ermee wil doen!!!
Beloop
Beloop
Gevolgen
Gevolgen
Casus
Casus
Mechanisme
Mechanisme
Knippen?!
Knippen?!
Take Home
Take Home
8 maart 2012
8 maart 2012
Gevolgen van een te strakke tongriem
Gevolgen van een te strakke tongriem
definitie
Wanneer is iets te strak???!
definitie
Wanneer is iets te strak???!
Criteria
Afhankelijk van wat je ermee wil doen!!!
Criteria
Afhankelijk van wat je ermee wil doen!!!
Beloop
Beloop
Gevolgen
Gevolgen
Casus
Casus
Mechanisme
Mechanisme
Knippen?!
Knippen?!
Take Home
Take Home
8 maart 2012
8 maart 2012
2
19-11-2012
Gevolgen van een te strakke tongriem definitie
Problemen bij:
Beloop
definitie
Problemen bij:
Criteria
Criteria
Gevolgen
Gevolgen van een te strakke tongriem
• Borstvoeding • Tong uitsteken
(likken, mimiek, muziek, zoenen etc.)
Casus
Beloop Gevolgen Casus
• Articulatie
(d, t, th)
• Slikken
(speekselvloed, aerofagie)
• Tand(vlees)hygiëne • Orthodontie (Overbeet, spleet tussen tanden)
Mechanisme
Mechanisme
Knippen?!
Knippen?!
• Ademhaling (OSAS, snurken, bedplassen)
Take Home
Take Home
• Etc.
8 maart 2012
8 maart 2012
Gevolgen van een te strakke tongriem definitie Criteria Beloop
“Trying to breastfeed, talk, eat or swallow with a tight lingual frenulum is like trying to run a marathon with your shoes tied together:
Gevolgen
Gevolgen van een te strakke tongriem definitie Criteria Beloop
“Trying to breastfeed, talk, eat or swallow with a tight lingual frenulum is like trying to run a marathon with your shoes tied together:
Gevolgen
Casus
Casus
Mechanisme
Mechanisme
Knippen?!
Knippen?!
You will NEVER win a race
Take Home
Take Home
untill you are told
8 maart 2012
8 maart 2012
about your problem!!!”
Gevolgen van een te strakke tongriem definitie Criteria Beloop Gevolgen Casus Mechanisme Knippen?! Take Home
8 maart 2012
• “Er mee leren omgaan” • • • • • • •
Overgaan op flesvoeding Logopedist Psycholoog/ Sexuoloog/Chat-sites op internet Mondhygienist Orthodontist MDL-arts Etc.
• Chirurgisch behandelen • Frenulotomie • Frenuloplastie • Z-plastiek
Casus definitie Criteria Beloop Gevolgen Casus Mechanisme Knippen?! Take Home
….en 1 minuut na frenulotomie 8 maart 2012
3
19-11-2012
Casus Jongen, A terme geboren, gb
definitie Criteria
Casus Op de derde dag:
definitie Criteria
Beloop
Drinkt krachtig (en pijnlijk) a/d borst
Gevolgen Casus
Moeder herkent korte tongriem (eerste zoontje idem)
Mechanisme Knippen?!
B/ expectatief en ontslag
Take Home
Elke borstvoeding blijft pijnlijk
Beloop Gevolgen
Tepelkloven
Casus Mechanisme
Moeder wil stoppen met BV als het zo moet blijven
Knippen?! Take Home
….en 1 minuut na frenulotomie 8 maart 2012
….en 1 minuut na frenulotomie
B/ verwezen voor “knippen”
8 maart 2012
Casus
Casus
definitie
definitie
Criteria
Criteria
Beloop
Beloop
Gevolgen
Gevolgen
Casus
Casus
Mechanisme
Mechanisme
Knippen?!
Knippen?!
Take Home
Na frenulotomie: Direct ander tonggebruik Minder pijnlijke BV Na 1 week BV pijnvrij Nog maandenlang BV gegeven
Take Home
Voor …..
….en 1 minuut na frenulotomie
8 maart 2012
….en 1 minuut na frenulotomie 8 maart 2012
Problemen door een korte tongriem bij borstvoeden oa:
Mechanisme van borstvoeden
definitie
Moeder:
definitie
Criteria
• Tepelpijn en –kloven
Criteria
Beloop
• Stuwing of te weinig melk
Beloop
Normaal: •Gelijkmatige compressie van de tepel/ -hof door opwaartse beweging tong en kaak
• Mastitis Gevolgen Casus Mechanisme Knippen?! Take Home
Gevolgen
Kind: • Failure to thrive • Frequent loslaten van de borst • Luidruchtig drinken met een “klakkend” geluid • Borst-weigeren of juist continu willen drinken
Casus Mechanisme Knippen?! Take Home
Normaal
•Naar beneden bewegen van de onderkaak waardoor vacuum ontstaat en melk gaat stromen
• Onrust , veel huilen 8 maart 2012
8 maart 2012
4
19-11-2012
Mechanisme van borstvoeden
Mechanisme van problemen
definitie
definitie
Criteria
Criteria
Beloop
Beloop
Gevolgen
Gevolgen
Casus
Casus
Mechanisme
Mechanisme
Knippen?!
Knippen?!
Take Home
Take Home
8 maart 2012
8 maart 2012
Mechanisme van problemen
Mechanisme van problemen
Criteria
baby’s met ankyloglossia blijken de tepel abnormaal te comprimeren,
Beloop
hetzij bij de tepelpunt
Beloop
Gevolgen
hetzij bij de tepelbasis
Gevolgen
definitie
definitie Criteria
Casus
Casus
Mechanisme
Mechanisme
Knippen?!
Knippen?!
Take Home
Take Home
8 maart 2012
8 maart 2012
Knippen van een korte tongriem... "mode" of echt nodig?
Mechanisme van problemen definitie
Sommige moeders hebben
definitie
Criteria
geen borstvoedingsproblemen
Criteria
Beloop
door een
Beloop
Gevolgen
overvloedige melkproductie
Gevolgen
Casus
Casus
Mechanisme
Mechanisme
Knippen?!
Knippen?!
Take Home
Take Home
8 maart 2012
8 maart 2012
Overwegingen: • 80% herstelt spontaan in eerste jaren maar .............. meestal pas na de BV tijd en.... 20% dus niet!
5
19-11-2012
Knippen van een korte tongriem... "mode" of echt nodig? definitie Criteria
definitie
Overwegingen:
Criteria
Beloop Gevolgen Casus Mechanisme
Knippen van een korte tongriem... "mode" of echt nodig? Overwegingen:
Beloop
• 80% herstelt spontaan in eerste jaren • Borstvoedingprobleem is ook met de fles “oplosbaar” ....maar borstvoeding was de wens...!
Gevolgen Casus Mechanisme
Knippen?!
Knippen?!
Take Home
Take Home
8 maart 2012
8 maart 2012
• 80% herstelt spontaan in eerste jaren • Borstvoedingprobleem is ook met de fles “oplosbaar” • Veiligheid en effectiviteit van de ingreep?
Veiligheid en effectiviteit definitie Criteria Beloop Gevolgen Casus Mechanisme
Veiligheid en effectiviteit definitie
Review in 2005
Criteria
Interventional procedures overview of devision of ankyloglossia (tongue-tie) in babies with difficulty breastfeeding
Beloop
Knippen?!
Gevolgen Casus Mechanisme Knippen?!
National Institute for Clinical Excellence –NICE 2005 Take Home
Take Home
Auteur
Vorm
Aantal pt.
Resultaten
Hogan (2005)
RCT
57 (28 F, 29 Gb)
Na F 96% verbetering Na Gb 3% verbetering
Griffiths (2004)
CS
215
80% betere borstvoeding bij 24 uur
Ballard (2002)
CS
125
Maternale tepelpijn-score van 6,9 → 1,2 100% betere aanhechting
Masaitis (1996)
CS
36
Verbetering kliniek bij 1 week: 75% Verbetering kliniek bij 3 weken: 100%
Dolberg (2002)
PTC
12
Gecombineerde score aanhechting en tepelpijn verbeterd (P=0,012)
RCT = randomised controlled trial, F = frenulotomie, GB = geen behandeling, CS = case series, PTC = prospective trial with crossover for frenulotomy 8 maart 2012
8 maart 2012
Veiligheid en effectiviteit definitie
Conclusie NICE 2005:
Criteria Beloop Gevolgen Casus Mechanisme
Veiligheid en effectiviteit definitie Criteria
Frenulotomie is een veilig en effectief middel om problemen met de borstvoeding door ankyloglossie te bestrijden
Dollberg S (2006) Gerandomiseerd prospectieve studie:
•
25 kinderen met ankyloglossie, verwezen vanwege tepelpijn
•
Randomisatie naar frenotomie en ‘schijnbehandeling’
•
Moeders én personeel geblindeerd
•
Gestandaardiseerde borstvoeding- en pijnschaal (ingevuld door lactatiedeskundige)
Beloop Gevolgen Casus Mechanisme
Knippen?!
Knippen?!
Take Home
Take Home
8 maart 2012
8 maart 2012
6
19-11-2012
Veiligheid en effectiviteit definitie
Dollberg S (2006) Gerandomiseerd prospectieve studie:
Criteria Beloop
P= 0.001
Beloop
van 6.4 naar 6.8
P=0.06
Knippen?!
Casus
Take Home
8 maart 2012
Knippen van een korte tongriem... "mode" of echt nodig? definitie
Casus Mechanisme Knippen?! Take Home
Knippen van een korte tongriem... "mode" of echt nodig? definitie
Overwegingen:
Beloop Gevolgen
‘Frenotomy is safe and effective’
Mechanisme Knippen?!
Geen bijwerkingen/complicaties van ingreep
8 maart 2012
Criteria
AAP (American Academy of Pediatrics) standpunt 2006:
Gevolgen
Borstvoeding-scores verbeterden (al direct na de ingreep)
Mechanisme
Take Home
definitie Criteria
Pijnscores verminderden van 7.1 naar 5.3
Gevolgen Casus
Veiligheid en effectiviteit
Criteria Beloop
• 80% herstelt spontaan in eerste jaren • Borstvoedingprobleem is ook met de fles “oplosbaar” • Veiligheid en effectiviteit van de ingreep? • Therapie op latere leeftijd vaak ingrijpender dan neonataal
8 maart 2012
Gevolgen Casus Mechanisme Knippen?! Take Home
Neonataal
8 maart 2012
Knippen van een korte tongriem... "mode" of echt nodig?
Aanbeveling criteria voor knippen bij zuigelingen
definitie
definitie
Criteria
Criteria
Beloop
Beloop
Gevolgen
Gevolgen
Casus
Casus
Mechanisme
Mechanisme
Knippen?!
Knippen?!
Klinische verdenking op basis van minstens 1 van onderstaande karakteristieken: - Hartvormige tong bij protrusie - Onvermogen om tongpunt > 15 mm uit te steken - Insertie frenulum vlak bij de tongpunt
Take Home
8 maart 2012
Oudere leeftijd
Take Home
- V-vormige tong of mediane groeve bij optillen - Onvoldoende lateralisatie vd tongpunt, “draaien” in de mond
8 maart 2012
7
19-11-2012
Aanbeveling criteria voor knippen bij zuigelingen
Aanbeveling criteria voor knippen bij zuigelingen definitie
definitie
Criteria
Criteria
Beloop
Beloop
Gevolgen
Gevolgen
Casus
Casus
Mechanisme
Mechanisme
Knippen?!
Knippen?!
Take Home
Take Home
8 maart 2012
8 maart 2012
en minstens 1 van de volgende problemen met borstvoeding : - Maternale tepelpijn
Belangrijkste Take Home Message definitie Criteria Beloop Gevolgen
- Aanlegproblemen - Failure to thrive of onrust zonder andere oorzaak
Belangrijkste Take Home Message definitie
Inspectie van de tongmobiliteit en het tongriempje hoort tot de standaardprocedure bij het eerste lichamelijk onderzoek
Criteria Beloop Gevolgen
Casus
Casus
Mechanisme
Mechanisme
Knippen?!
Knippen?!
Take Home
Take Home
8 maart 2012
8 maart 2012
Inspectie van de tongmobiliteit en het tongriempje hoort tot de standaardprocedure bij het eerste lichamelijk onderzoek zeker bij een Borstvoedingprobleem !!!
Knippen: “Mode” of echt nodig?
Meer Take Home Messages...... definitie Criteria Beloop
Een te strakke tongriem kan problemen geven bij kind en/of moeder tijdens borstvoeden
Gevolgen Casus Mechanisme Knippen?! Take Home
8 maart 2012
Verwijzen voor evt. frenulotomie op korte termijn is zinvol bij borstvoedingproblemen Frenulotomie is bij de zuigeling meestal een eenvoudigere ingreep dan op latere leeftijd
8 maart 2012
8
19-11-2012
Take Home Messages... definitie
Onderzoek de tong bij zuigelingen!
Criteria Beloop Gevolgen Casus Mechanisme
Dank voor Uw aandacht
Een te strakke tongriem kan problemen geven bij kind en/of moeder tijdens borstvoeden Verwijzen voor evt. frenulotomie op korte termijn is zinvol bij borstvoedingproblemen
Knippen?! Take Home
Frenulotomie is bij de zuigeling meestal een eenvoudigere ingreep dan op latere leeftijd
8 maart 2012
9