Kindermishandeling. Definitie Historiek Vormen Achtergronden Diagnostiek Gevolgen Hechting Aanpak

Kindermishandeling Definitie Historiek Vormen Achtergronden Diagnostiek Gevolgen Hechting Aanpak Johan Marchand Kinderarts UZ Brussel Kinderen Pediatrie

12/7/2012

ManaMa Gezondheidszorg

Definitie Kindermishandeling “Koers” Elke vorm van lichamelijke of emotionele geweldpleging, die kinderen overkomt, niet door ongeval, maar door toedoen of nalatigheid van de ouders en/of verzorgers, waarbij afwijkingen bij het kind ontstaan of redelijkerwijze verwacht mag worden dat deze zullen ontstaan. Man aMa Gezo ndhe idszo rg

12/7/2012

Incest/Seksueel Misbruik 

“Elke afgedwongen seksuele activiteit met een minderjarige waarbij een volwassene zijn/haar machtspositie misbruikt onder de vorm van lastig vallen, oraal,genitaal of anaal geslachtsverkeer en die niet overeenstemt met het ontwikkelingsniveau van het kind,dat dus niet in staat is zijn toestemming te geven”



Incest : vader/ moeder of plaatsvervangend vader/moederfiguur bloedverwanten

Man aMa Gezo ndhe idszo rg

12/7/2012

Historiek


12/7/2012

Romeinen en Grieken

12/7/2012


Eskimos voeren kinderen aan ijsberen als…

12/7/2012


Kinderen in middeleeuwen … een plaats ???

12/7/2012


Industriële revolutie : kinderen een plaats ???

12/7/2012


Vormen

12/7/2012


Vormen

Lichamelijke mishandeling

12/7/2012


Vormen

Lichamelijke (medische) verwaarlozing

12/7/2012


Vormen

Emotionele verwaarlozing

12/7/2012


Vormen

Emotionele verwaarlozing

12/7/2012


Vormen

Emotionele (pedagogische) verwaarlozing

12/7/2012


Vormen

Emotionele mishandeling

12/7/2012


Vormen

Emotionele (pedagogische) verwaarlozing

12/7/2012


Vormen


12/7/2012


Vormen


12/7/2012


Vormen

Seksueel misbruik

12/7/2012


Vormen

Seksueel misbruik

12/7/2012


Vormen


12/7/2012


Achtergronden

12/7/2012


Risicofactoren ouders      

  Man aMa Gezo ndhe idszo rg

Alle lagen van de bevolking Mentale zwakte Mishandelingsverleden Emotionele/psychische problemen Laag zelfbeeld Alcoholisme/Drugs Sociaal isolement Jonge ouders

12/7/2012

Risico op mishandeling 

Kevin Browne (UK,2003)

-

Mishandelingsverleden

+ < 21 jaar + mentale ziekte + gewelddadige ouder + negatieve opvoedingsstijl MISHANDELING Man aMa Gezo ndhe idszo rg

12/7/2012

Risicofactoren kinderen      


Geen typisch risicokind Jonge kinderen < 4 jaar (o.a. huilbabies) Jongens > Meisjes Chronisch zieke kinderen Prematuren –Dysmaturen Mentale en lichamelijke handicap Adoptiekinderen/Stiefkinderen Hyperactieve kinderen

12/7/2012

Risicofactoren

Succesgemeenten

1800000

Gunstige gemeenten

aantal inwoners

Belangrijkste risicofactor blijft ook vandaag nog een precaire familiale situatie en armoede

1600000

Neutrale gemeenten

1400000

Risicogemeenten Probleemgemeenten

1200000 1000000 800000 600000

18

400000 3

200000 3

13

4

WestVlaanderen

OostVlaanderen

0 Limburg

12/7/2012


Brussel

VlaamsBrabant

Antw erpen

Achtergronden    

Mishandeling in eigen kindertijd Gebrek aan empathie Extreem hoge verwachtingen Gestoorde ouder-kind relatie

+ chronische stress + uitlokkende factor MISHANDELING Man aMa Gezo ndhe idszo rg

12/7/2012

Diagnostiek


12/7/2012

Diagnose van mishandeling 

   

Lichamelijke letsels Psychosomatische klachten Emotionele en psychische afwijkingen Leer-en ontwikkelingsproblemen Gedragsafwijkingen (van teruggetrokken tot acting out) PLURIDISCIPLINAIRE EVALUATIE


12/7/2012

Verhaal van Mishandeling



Elk verhaal van mishandeling moet steeds au sérieux genomen worden



Kleine kinderen zijn erg vatbaar voor suggestie


12/7/2012

Lichamelijke klachten Psychosomatische klachten ~ stressindicatoren        Man aMa Gezo ndhe idszo rg

Encopresis, enuresis Buikpijn Braken Gewichtsverlies, anorexie Pijn in bovenbenen Conversie Ander vage lichamelijke klachten

12/7/2012

Gedrag

Ieder afwijkend gedrag kan een signaal van kindermishandeling of misbruik zijn


12/7/2012

Psychische problemen 

 

Bijna gans het gamma van psychische en emotionele problemen De basis is het laag zelfbeeld Vb :depressie , acting out , teruggetrokken, angst,… 12/7/2012


Ontwikkelingsproblemen Ontwikkelingsachterstand Leerproblemen VAAK VERGETEN ALS MOGELIJK SIGNAAL VAN MISHANDELING EN MISBRUIK

12/7/2012


Symboliek 

De taal van het onbewuste , m.a.w. de subjectieve waarneming van bepaalde houdingen, handelingen,gedragingen,gevoelens ,….

Kunnen soms de doorslag geven in de diagnostiek!


12/7/2012

Een medische diagnose ? 

Kindermishandeling is een pluridisciplinaire diagnose :

Kind Ouders Andere kinderen gezin Standpunt betrokken hulpverleners Man aMa Gezo ndhe idszo rg

12/7/2012

Lichamelijke vaststellingen

De waarde van lichamelijke vaststellingen is slechts zo goed als de arts die deze deed ! Lichamelijke diagnostiek moet steeds zo snel mogelijk gebeuren


12/7/2012

Vaststellen van lichamelijk letsel bij mishandeling


12/7/2012

First things first

De allereerste stap bij het vaststellen van welk lichamelijk letsel ook is de meest eenvoudige vraag te stellen: nl. Hoe kom je hier aan ? Wat is er gebeurd ? Stel deze vraag ook best aan de ouders ! Man aMa Gezo ndhe idszo rg

12/7/2012

Ongeval of mishandeling

  


Bij ouder:Gebrek aan betrokkenheid bij pijn/letsel Bij ouder: Onmogelijkheid of onwil om kind te troosten Laattijdige medische zorg Geen/Onvolledig/Wisselend Verhaal Discrepantie letsel en ontwikkeling

12/7/2012

Mishandeling wordt zelden gediagnosticeerd op basis van een lichamelijk letstel alleen…en toch!


12/7/2012

Een medische diagnose ?  



Fractuur met verplaatsing Erg jong kind Geen verhaal

MISHANDELING

12/7/2012


Een medische diagnose? 

Multipele fracturen van verschillende leeftijd

MISHANDELING

12/7/2012



Het strijkijzer is op zijn gezicht gevallen

MISHANDELING

12/7/2012



Handindruk zuigeling

MISHANDELING

12/7/2012



Handindruk bil

MISHANDELING

12/7/2012


12/7/2012


 

Jongen 16 jaar ( foto’s zelf genomen – geslagen door zijn vader)

12/7/2012




12/7/2012


Zelfde jongen



Meisje 4 jaar “papa verbrand met lepel”

12/7/2012




12/7/2012


Zelfde meisje

 

Jongen 9 jaar Geslagen met een riem naar aanleiding van verdwijnen 10 euro

12/7/2012


Zelfde jongen

12/7/2012




12/7/2012


Zelfde jongen



12/7/2012


Zelfde jongen

Meisje van 17 jaar Meerdere verhalen van mishandeling door vader

12/7/2012




Zelfde meisje

12/7/2012




Zelfde meisje

12/7/2012


Intentioneel fysiek geweld 

12/7/2012


Jongen, 4 jaar

12/7/2012


Meisje, 7 jaar

12/7/2012


12/7/2012


12/7/2012


12/7/2012


12/7/2012


12/7/2012


12/7/2012


12/7/2012


Thermal Burn: Intentional Scalding


12/7/2012

Thermal burn: scald


22 mo - Accident 12/7/2012

Inflicted


12/7/2012

Meisje, 7 jaar

12/7/2012




Fire Cupping

12/7/2012


12/7/2012


12/7/2012


Casuistiek

   

Jongen, 2 jaar Gebruikt arm niet meer Hematomen aangezicht Bucket handle fracture humerus 12/7/2012


Casuistiek    



Jongen, 4 jaar Val van trap Antec:FTT, brandwonden Papa gaf toe kind gegrepen te hebben toen hij van hem weg liep op de trap Spiroide fractuur 12/7/2012


Breuken en mishandeling 

  


Multipele fracturen Fracturen van verschillende leeftijd Geen adequate verklaring Breuken bij zuigelingen

12/7/2012

Casuistiek     

 

Meisje, 2,5 jaar G: 12,1 Kg ( << P 3 ) L: 85 cm ( << P 3 ) Haarverlies Gedragsproblemen Vader en stiefmoeder Halfbroer geplaatst

12/7/2012


Casuistiek

 

Onverzorgde indruk Protrusie abdomen

12/7/2012


Casuistiek



Dun schaars haar

12/7/2012


Casuistiek



Evolutie vrij snel

12/7/2012


Casuistiek



Gunstige evolutie gedrag

12/7/2012


Evolutie gewicht/lengte



Vaak erg snelle lengtegroei en gewicht bij ontrekken aan milieu

12/7/2012


Medische evaluatie

Anamnese : is dit mogelijk ? voorgeschiedenis ? Sociale context Lichamelijk onderzoek ( volledig !! ) Foto’s ( indien toestemming ouders en/of kind) Goede registratie van letsels


12/7/2012

Kindermishandeling : de gevolgen

Fysieke letsels 

Allerlei letsels ( cfr eerder)

12/7/2012Gezondheidszorg ManaMa

Fatale Kindermishandeling 

Wang & Daro , USA 1996

1985 1996



798 1185 ( + 34 %)

Child Abuse and Neglect Fatalities: Statistics and InterventionsNumbers and TrendsAuthor(s): Child Welfare Information Gateway (USA)

1985 1994 2004 2007


12/7/2012

1.5/100000 1.8/100000 2,03/100000 ( 1490/jaar ) 2,35/100000 ( 1760/jaar )


12/7/2012


12/7/2012

Fysieke gevolgen   

  

Pijn (chronisch in spieren en gewrichten) (Slecht geheelde) fracturen, beschadigingen van wervelkolom Littekens Afwijkingen in mond (tanden, tandvlees) Beschadigingen van organen (hart, nieren, longen, oren, ogen, geslachtsorganen) Neurologische schade bij hersenletsel


Psychische gevolgen 

Korte en lange termijneffecten


Directe reacties  

Algemeen gerichte angst Angst voor: - Letsel - Zwangerschap - Seksueel overdraagbare aandoeningen

 

Angst voor dader/omgeving dader/ dreigementen Angst voor gezin/familie/vrienden en kennissen


Reacties van slachtoffers

Kalm

Psychotisch

Niet betrokken

Geagiteerd

Spraakzaam

Stil tot bijna mutistisch Huilen

Lachen

12/7/2012


Eenmalig incident

Delict

Directe reacties

Dagen tot weken

Shock Flashbacks

Angst, verwarring, ongeloof, schuld, schaamte, wantrouwen, versuffing, verbijstering

Latentieperiode

Aanpassing

Schijnbaar herstel: Van actief verzet tot passieve berusting

Maanden tot jaren

Reintegratie

Posttraumatische herstelfase

12/7/2012


Herhaalde incidenten

 

Cumulatief effect Meer kans op psychische gevolgen/ lange termijneffecten


Lange termijneffecten 

Afhankelijk van:

 Factoren ivm kindermishandeling  Persoonsgebonden factoren  Factoren ivm opvang na interventie


Factoren ivm kindermishandeling  

Type: fysiek, psychisch, seksueel geweld, verwaarlozing Ernst:  Kort of langdurend  Hoge of lage intensiteit



Omstandigheden:  Vermoedelijke reden  Bekende dader  Etc.


Persoonsgebonden factoren 

     

Leeftijd Geslacht Persoonlijkheid Psychische gesteldheid Resilience ( buigbaarheid) Sociaal netwerk Etc.


Factoren ivm opvang



Bekende omgeving Vreemde omgeving zonder of met begeleiding van bekenden/familie etc.



Erkenning als slachtoffer




Psychische gevolgen:

   

PTSD (posttraumatische stress-stoornis) Ernstige depressie Ernstig lichamelijk dysfunctioneren tgv psychische problematiek Automutilatie


DSM-IV-R PTSD criterium 1



Blootgesteld aan traumatische ervaring:  Zelf ondervonden, ooggetuige geweest van of geconfronteerd met gebeurtenis waarbij sprake was van actuele of dreigende dood of ernstig letsel of bedreiging van lichamelijke integriteit van de persoon zelf of anderen  Leidend tot angst, machteloosheid of afgrijnzen


DSM-IV-R PTSD criterium 2-3 

Voortdurende herbeleving van het trauma



Voortdurende vermijding van prikkels die met het trauma in verband gebracht kunnen worden Verminderde reactiviteit en afgenomen betrokkenheid op de omgeving




DSM-IV-R PTSD criterium 4-6 

Voortdurende verhoogde prikkelbaarheid



Symptomen (2-4) > 1 maand aanwezig



Stoornis leidt tot klinisch significante stress en problemen in sociaal opzicht, tijdens werkzaamheden of anderzins


Symptomen 

     

Angsten Nachtmerries (herbeleven) Schuldgevoel en zelfhaat Geheugenstoornissen Concentratiestoornissen Relatiestoornissen Suicidaliteit


Automutilatie 

De opzettelijke, directe en niet-suicidale beschadiging of verandering van het eigen lichaam



Betreft meestal de huid



Overlevingsstrategie

Favazza AR, 1998 12/7/2012Gezondheidszorg ManaMa

Automutilatie 

Niemand kan me meer pijn doen, dan ikzelf



When I cut myself, I can see where the pain is coming from and watch it heal And I can easily care for it


Somatische gevolgen

 



Felitti VJ et al Relationship of childhood abuse and household dysfunction to many of the leading causes of death in adults: the adverse childhood experience (ACE) study Am J Prev Med 1998;14:245-58


Felitti VJ et al.

 

13.494 volwassenen (30.000) Gemidd leeftijd 56 jr (19-92 jr)


Felitti VJ et al. 

ACE:       

Fysiek geweld (10,8%) Seksueel geweld (22%) Emotioneel geweld Huiselijk geweld Drugsverslaving (25,6%) Psychiatrische problematiek Crimineel gedrag gezinslid


Felitti VJ et al.



ACE 1  4 of meer


bij 52% bij 6,2%

Felitti VJ et al. 4 of meer Alcoholisme, drugsverslaving, depressie en suicidepoging Roken, slechte gezondheid, > 50 seksuele partners, soa Obesitas

12/7/2012


4 – 12 x

2–4x 1,5 x

Felitti VJ et al.

    



Ischemische hartziekten Maligniteiten Chronische longziekten Fracturen Leverafwijkingen Resultaat van ongezonde levenswijze (roken, eetstoornissen etc)


Hechting


12/7/2012

Hechtingstheorie Bowlby



Bowlby stelt in zijn hechtingstheorie dat emotionele relaties met anderen dienen om te overleven. Variaties in de manier van ontwikkeling en organisatie van deze verbintenissen zijn van grote invloed op de mentale ontwikkeling van een persoon. De ervaringen van een kind met zijn eerste hechtingsfiguur staan model voor de verdere relaties die het kind in zijn leven aangaat. Aan de hand van deze eerste hechtingsrelatie ontwikkelt een kind een ‘intern werkmodel’ van zichzelf en zijn relaties. Dit model zal hun activiteiten in andere sociale relaties richting geven en structureren.


12/7/2012

Verstoorde Hechting

     

Ziekte / Afwijkingen Ontwikkelingsstoornissen Afwezige ouder(s) Ambivalnete ouder(s) Emotionele/pedagodische tekortkomingen Psychiatrische problematiek kind/ouders

Hechtingsstijlen de veilige hechtingsstijl (Type B)

associeert Bowlby met een gezonde ontwikkeling en wordt gekenmerkt door een vertrouwen in de verzorger dat deze er is als nodig. De verzorger is sensitief, responsief en behulpzaam ten opzichte het kind en met behulp van deze verzekering voelt het kind zich zeker en competent in het omgaan met en het verkennen van de omgeving.


12/7/2012

Hechtingsstijlen de angstig-afwijzende hechting (of onveilig-ambivalent, Type C)



In de angstig-afwijzende stijl is het voor het kind onzeker of het kan rekenen op de verzorger. Omdat de verzorger er soms wel en soms niet voor het kind is, ontwikkelt het kind een angstige dispositie, waarbij het angstig reageert op scheidingen van en blijft hangen aan de verzorger en bang is om de omgeving te verkennen



Hechtingstheoretici gaan ervan uit dat onveilige hechting veroorzaakt wordt door ouderfactoren als bijvoorbeeld gebrekkige sensitiviteit van de moeder


12/7/2012

Hechtingsstijlen De vermijdende hechtingsstijl (type A)

wordt gekenmerkt door een gebrek aan vertrouwen in de verzorger waarbij het kind niet verwacht dat de verzorger er voor hem/haar is wanneer nodig maar juist afwijzing verwacht. Dit is het resultaat van een verzorger die het kind steeds weer afwijst als het toenadering of bescherming zoekt of in extremere gevallen na institutionalisering of mishandeling. Dit zal leiden tot een patroon waarin het kind of de latere volwassene niemand nodig denkt te hebben en zal trachten te leven zonder liefde of steun van anderen


12/7/2012

Hechtingsstijlen Gedesorganiseerde hechting, type D. Main en Solomon (1990)

Bij deze vorm van hechting vindt men vaak een inconsistent gedrag en en een mengeling van karakteristieken van zowel onveilige hechting als vermijdende hechting Deze vorm van hechting wordt vaker gezien bij mishandelde kinderen ( vnl verwaarlozing)


12/7/2012

 

Bowlby gaat er in zijn hechtingstheorie vanuit dat een eenmaal gevormde hechtingsstijl blijft bestaan, mits de verzorging gelijk blijft Kindermishandeling valt te beschouwen als een dusdanige negatieve gebeurtenis dat het aannemelijk is dat deze de hechtingsstijl kan veranderen op welke leeftijd deze dan ook plaatsvindt


12/7/2012

Problemen met hechting leiden tot:



 

Minder scholing, lagere IQ’s en minder hoge posities op de arbeidsmarkt behoren tot het scala van negatieve gevolgen Cycle of violence Antisociale persoonlijkheidsstoornis en verhoogde suicidaliteit


12/7/2012

Aanpak Kindermishandeling


12/7/2012

Orde geneesheren en Mishandeling Art.61 (Deontologische code) “ Als een geneesheer vermoedt dat een kind mishandeld wordt, seksueel wordt misbruikt of ernstig wordt verwaarloosd dient hij te opteren voor een multidisciplinaire benadering zoals bijvoorbeeld de inschakeling van een voor die problematiek opgerichte specifieke voorziening. Indien een geneesheer vaststelt dat een kind in ernstig gevaar verkeert dient hij onmiddellijk het nodige te doen om het kind te beschermen. Indien het gevaar dreigend is en er geen andere middelen zijn om het kind te beschermen, kan de geneesheer de Procureur des Konings in kennis stellen van zijn bevindingen. De ouders of de voogd van het kind zullen door de geneesheer geïnformeerd worden over zijn bevindingen en de initiatieven die hij wenst te nemen, tenzij dit de belangen van het kind kan schaden. Alvorens om het even welk iniatief te nemen dient de arts met het kind te overleggen, voor zover zijn onderscheidingsvermogen dit toelaat “


12/7/2012

Beroepsgeheim en mishandeling 

Art 458bis (Strafwetboek)

“

Eenieder die uit hoofde van zijn staat of zijn beroep houder is van geheimen en die hierdoor kennis heeft van een misdrijf zoals omschreven in de artikelen 372 – 377,392-394,396-405ter,…. gepleegd op een minderjarige kan, onverminderd de verplichtingen hem opgelegd door artikel 422bis (schuldig verzuim), het misdrijf ter kennis brengen van de Procureur des Konings, op voorwaarde dat hij het slachtoffer heeft onderzocht of door het slachtoffer werd in vertrouwen genomen, er een ernstig en dreigend gevaar bestaat voor de psychische of fysieke integriteit van de betrokkene en hij deze integriteit zelf of met de hulp van anderen niet kan beschermen” ManaMa Gezondheidszorg

12/7/2012

Medische evaluatie

Anamnese : is dit mogelijk ? voorgeschiedenis ? Sociale context Lichamelijk onderzoek ( volledig !! ) Foto’s ( indien toestemming ouders en/of kind) Goede registratie van letsels

Vorm ing Huis artse n Haac ht

12/7/2012

Risico / onveiligheid

Zorg overnemen

Confronteren

Joinen - Ondersteunen

Medewerking

Arts en mishandeling Artsen zijn noch advocaat noch rechter en soms willen ze beiden tegelijk zijn Artsen zijn mensen met menselijke gebreken (identificatie,overengagement,(voor)oordelen , eigen gevoelens,…) Artsen zijn genezers

Vertrouwelijkheid of geheimhouding ?  



Vertrouwelijkheid is basis van elke hulpverleningsrelatie Geheimhouding = niet opnemen van verantwoordelijkheid Doorgeven van informatie aan de verkeerde personen en op de verkeerde manier kan soms leiden tot nog grotere conflicten en mislukken van hulpverlening

Weerstanden bij hulpverleners   

   

Wat niet weet, niet deert! Het is maar een “vermoeden”! Mishandeling / misbruik is een vermoeden met ernstige consequenties! Ouders doen al zo hun best! Ouders zijn agressief! Gaat dit het kind niet meer in de problemen brengen? ….

Basiskit



Onvoorwaardelijk respect (zou ik het beter doen?)



Eerlijkheid



Blijf alert: mishandeling/misbruik bestaat



Deel bezorgdheid met je collega’s / leidinggevende

Bespreking met ouders: do’s and don ‘ts      

Blijf bij de feiten Spreek over het kind Bevestig dat wat ouders goed doen Ga uit van de goede bedoelingen van de ouders Hou het welzijn van het kind voor ogen Blijf professioneel en vriendelijk

   

 

Interpreteer niet Het gaat niet over de ouders Richt je niet louter op de problemen Veroordeel ouders niet, niemand wil een “slechte” ouder zijn Praat dingen niet goed die slecht zijn voor het kind Neem de reacties van ouders niet persoonlijk

Vertrouwenscentra Kindermishandeling

www.kindermishandeling.org


12/7/2012

Taken VK 

   

Meldpunt (desnoods anoniem) Advies Opstarten hulpverlening Coördinatie Sensibilisering

Volledig gratis Vorm ing Huis artse n Haac ht

12/7/2012

24 u/24u en 7/7

Kindermishandeling. Definitie Historiek Vormen Achtergronden Diagnostiek Gevolgen Hechting Aanpak

Recommend Documents