Regionale aanpak kindermishandeling In dit nummer •
Van de redactie
•
Bericht van de Stuurgroep Aanpak Kindermishandeling
• •
landelijke implementatie Regionale
•
aanpak kindermishandeling •
Ondertekening Convenant meldcode
Van het programmaministerie voor Jeugd en Gezin
•
Goed voorbeeld doet goed volgen:
Bezoek stuurgroep aan regio’s
huiselijk geweld en kindermishande-
Zeeland maakt startfoto digitaal
Zeeland en Limburg
ling Zuid-Limburg
middels Denkdok
De acht uur van… Peter van der
•
De verbinding met… Leren Signaleren
Linden, programmamanager
•
Uit de provincie: Friesland
Nieuwsbrief
Jaargang 1, nummer 3, oktober 2009
•
Wist u dat… ?
Nederlands Jeugdinstituut
2
Van de redactie
Rectificatie
Hier is alweer het derde nummer van de Nieuwsbrief Regionale aanpak
In nummer 2 van de Nieuwsbrief
kindermishandeling. Ook dit keer weer goed gevuld met berichten uit de
Regionale aanpak kindermishan-
regio’s. Hebt u ook een goed voorbeeld wat betreft de aanpak van kindermis-
deling is de naam van de heer
handeling of nieuwtjes uit uw regio waar andere regio’s inspiratie uit kunnen
drs. B.S. Eigeman, wethouder
halen? We houden ons van harte aanbevolen.
gemeente ’s-Hertogenbosch,
De nieuwsbrief verschijnt drie keer per jaar: in februari, juni en november. De
verkeerd vermeld bij het bericht
nieuwsbrief is te downloaden van www.aanpakkindermishandeling.nl, onder
Startbijeenkomst Regio Noord-
‘Zie ook’.
oost-Brabant in beeld.
Bericht van de Stuurgroep Aanpak Kindermishandeling Even voorstellen
en expertise inbrengen:
In 2008 heeft het programma-
•
•
Corrie Noom is wethouder Jeugd
Voorzitter Ivo Opstelten is ver-
in Zaanstad. Zij beheert het
ministerie voor Jeugd en Gezin
antwoordelijk voor de bestuur-
thema bestuurlijke afstemming
laten onderzoeken in welke mate
lijke afstemming en politieke
op gemeenteniveau, de afstem-
agendasetting.
ming met de Vereniging Neder-
Rieke Samson is procureur-gene-
landse Gemeenten en de rol van
meldcode beschikken en welke acties
raal bij het Openbaar Ministerie
de Centra voor Jeugd en Gezin en
ze uitvoeren bij vermoedens van
in Den Haag. Zij is belast met de
centrumgemeenten bij de aanpak
kindermishandeling. De antennes
justitiële kant van kindermishan-
van professionals die met kinderen
deling en de samenwerking tus-
professionals — als het gaat om kindermishandeling — over een
•
werken, bleken vaak onvoldoende
van kindermishandeling. •
Pia Dijkstra is journalist en pro-
sen zorg en justitie.
grammamaker. De rol van media
Ton Lith is portefeuillehouder
en communicatie omtrent de
en mishandeling te herkennen.
huiselijk geweld in de Raad
aanpak van kindermishandeling
Minister Rouvoet (Jeugd en Gezin)
voor Hoofdcommissarissen. Hij
valt onder haar expertise.
heeft daarom besloten meldcodes
brengt expertise in over de rol
verplicht te stellen voor iedereen die
van de politie bij het aanpakken
voor de provincie Gelderland. Hij
met kinderen werkt.
kindermishandeling. ProKid-be-
beheert binnen de stuurgroep
Onder andere om ervoor te zorgen
nadering en de regionale samen-
de onderwerpen bestuurlijke
dat de verplichte meldcode aansluit
werking tussen politiecorpsen
afstemming op provincieniveau
bij de praktijk en bestaande meld-
vallen onder zijn verantwoorde-
(onder andere het Interprovinci-
lijkheid.
aal Overleg / IPO) en de relatie
Jan Willems is bijzonder hoogle-
tussen provincies en gemeenten.
ontwikkeld om signalen van geweld
•
codes, heeft de minister de Stuurgroep Aanpak Kindermishandeling
•
•
•
Hans Esmeijer is gedeputeerde
Marjolijn van de Merwe ten
– onder voorzitterschap van Ivo
raar ‘Rechten van het kind’ aan
Opstelten – in het leven geroepen.
de Vrije Universiteit van Amster-
slotte is vertrouwensarts bij het
Deze stuurgroep heeft verschillende
dam. Vanuit deze achtergrond
Advies- en Meldpunt Kindermis-
branche- en beroepsorganisaties
houdt hij zich bezig met weten-
handeling (AMK) in Zuid-Hol-
uitgenodigd om van gedachten te
schappelijke (internationale)
land en tevens Coördinator Kin-
wisselen over de vormgeving van de
onderzoeken, kinderrechten en
dermishandeling in het Maasstad
meldcode. Tevens heeft zij enkele
de Regionale aanpak kindermis-
Ziekenhuis. Binnen de stuur-
regio’s Regionale aanpak kindermis-
handeling.
groep beheert zij de onderwerpen
Kars Veling is directeur van het
kindermishandeling en zorg, de
goed gaat en welke extra aansporing
Johan de Witt College in Den
rol van het AMK, geheimhou-
eventueel nodig is.
Haag (Scholengroep Voorgezet
dingsplicht versus meldrecht en
De stuurgroep bestaat uit negen
Onderwijs). Hij brengt expertise
inbedding van verantwoorde zorg
leden, die elk vanuit zijn of haar
in over de aanpak van kindermis-
van kindermishandeling in zie-
achtergrond een eigen rol vervullen
handeling in het onderwijs.
kenhuizen.
handeling bezocht om te kijken wat
•
3
Nederlands Jeugdinstituut
Achterste rij v.l.n.r. : Jos Mevis (implementatieadviseur voor Zeeland en Limburg), John Ramaekers (provincie Limburg), Patrick Poortvliet (coördinator Sociaal Beleid Vlissingen), Peter Moerdijk (Beleidsmedewerker Jeugdzorg provincie Zeeland), Eric Sulkers (Vertrouwensarts Zeeland) Voorste rij v.l.n.r. : Elke Haanraadts (regiocoördinator kindermishandeling Venlo), Suzanne van der Graaf (beleidsadviseur HG en vrouwenopvang provincie Zeeland), Marloes Bloemert (medewerkster stuurgroep), René Boone (regiocoördinator kindermishandeling Vlissingen), Beppie Ortmans (regiocoördinator kindermishandeling Heerlen), Rieke Samson-Geerlings (lid stuurgroep) en Pia Dijkstra (lid stuurgroep)
Bezoek stuurgroep aan regio’s Zeeland en Limburg In het kader van de regiobezoeken
stuurgroep, waarbij met elkaar van
groot belang zijn. ‘Laten we elkaar
brachten Pia Dijkstra en Rieke
gedachten gewisseld werd over (ge-
niet enkel informeren maar ook
Samson-Geerlings namens de Stuur-
wenste) resultaten, afstemming en
– daar waar gewenst – consulteren
groep Aanpak Kindermishandeling
verwachtingen. Duidelijk is dat de
en adviseren’, zo luidde de bood-
op vrijdag 12 juni j.l. een bezoek aan
Regionale aanpak kindermishan-
schap.
Vlissingen. Zij spraken daar met
deling hier en daar enig stof doet
Aansluitend volgden interessante
vertegenwoordigers uit Zeeland en
opwaaien en zéker kansen genereert
presentaties van het programma
Limburg.
om zaken daadwerkelijk anders aan
Signs of Safety door Eric Sulkers
Na een kort welkomstwoord van
te kunnen gaan pakken en de aanpak
(vertrouwensarts AMK Zeeland) en
Jos Mevis, die als implementatie-
van kindermishandeling steviger dan
over de pilot Huisverbod door Elke
adviseur betrokken is bij de acti-
ooit op de kaart te krijgen. Daarbij is
Haanraadts.
viteiten van de Regionale aanpak
niet alleen van belang dat de aanpak
En dat alles met de blik op de einder,
kindermishandeling in Zeeland en
verankerd wordt in lokaal en regi-
die af en toe doorsneden werd door
Limburg, werden de ontwikkelingen
onaal beleid, maar ook dat er een
een passerende vrachtboot of een
in de beide provincies geschetst door
voortdurende, consequente bood-
verdwaalde toerist. Het was goed
Beppie Ortmans, Elke Haanraadts
schap komt uit ‘Den Haag’ waar bij
toeven in Vlissingen!!
en René Boone, regiocoördinatoren
wijze van spreken niet meer aan te
van respectievelijk Heerlen, Venlo
ontsnappen valt. Het besef is er dat
Jos Mevis, implementatieadviseur
en Vlissingen. Pia Dijkstra en Rieke
nauwe samenwerking en eendrachtig
van het Nederlands Jeugdinstituut
Samson-Geerlings vertelden over
optreden tussen stuurgroep, project-
voor de provincies Zeeland en
de activiteiten en plannen van de
leiding en regiocoördinatoren van
Limburg
Nederlands Jeugdinstituut
4
De acht uur van… Peter van der Linden, programmamanager landelijke implementatie Regionale aanpak kindermishandeling Dinsdag 30 juni 2009 9:00 uur - Ik ben twee weken in dienst van het Nederlands Jeugdinstituut om dit programma te leiden en heb in Amsterdam een afspraak met implementatieadviseur Michèle Hering. Aanvankelijk zou ik deelnemen aan het eerste gezamenlijk overleg van de regiocoördinatoren, provincie en stadsregio over de RAAK-aanpak in Noord-Holland. Maar omdat dit overleg verzet werd,
Peter van der Linden
benutten Michèle en ik de tijd voor nadere kennismaking en de afstem-
den. Want in de regio’s gebeurt het
vlak en het maken van een commu-
ming tussen het landelijke traject en
échte werk.
nicatieplan op basis van je regionale
de aanpak in Noord-Holland.
13:00 uur - Overleg met project-
werkplan. Tot slot schuiven me-
11:15 uur - In het gebouw van het
leiders Klaas Kooijman, Ingrid ten
dewerkers van Combat en de lan-
NJi wachten mail en post op mij,
Berge, Joanka Prakken en imple-
delijke publiekscampagne Aanpak
bijvoorbeeld over de afstemming
mentatieadviseur Marian van Leeu-
Kindermishandeling aan. Zij hebben
rond de brief waarin het Nederlands
wen. In juni was ik aanwezig bij een
een voorstel voor het geven van een
Jeugdinstituut en Augeo Founda-
inspirerende reflectiedag van/door/
workshop.
tion aan het ministerie voor Jeugd
voor de implementatieadviseurs.
17:00 uur - Ik mail de ministeries
en Gezin aandacht vragen voor het
Daarin ging het over voortgangs-
van Justitie, van VWS en voor Jeugd
tekortschietende zorgaanbod ten
rapportages, handelingsprotocol-
en Gezin de uiteindelijke versie van
aanzien van kindermishandeling.
len, startfoto’s, werkplannen en
het gezamenlijke voorstel en de
Verder is dit de dag waarop we aan
scholingsplannen. Maar ook over
vooraankondiging van MOVISIE en
het ministerie voor Jeugd en Gezin
de borging van ons programma, de
het Nederlands Jeugdinstituut voor
de laatste versie versturen van onze
profilering van onze aanpak, ma-
het landelijke congres op 16 novem-
tussenrapportage over de eerste vijf-
nieren waarop we de uiteindelijke
ber over Huiselijk Geweld en Kinder-
tien binnengekomen startfoto’s van
doelgroep effectief kunnen bereiken
mishandeling.
de 35 centrumgemeenten.
en hoe we met die doelgroep kunnen
18:00 uur - Inclusief de laatste
12:00 uur - Met broodtrommeltje in
samenwerken. Want die uiteinde-
aanvullingen van Klaas Kooijman
de hand heb ik een overleg met im-
lijke doelgroep, daar doen we het
mail ik het ministerie voor Jeugd en
plementatieadviseurs Femmy Bus-
allemaal voor: de kinderen. In het
Gezin de rapportage Startfoto Regi-
scher en Marian van Leeuwen over
overleg met de projectleiders van-
onale aanpak Kindermishandeling
het werk in de noordelijke regio’s.
daag maken we plannen die hierop
– tussenstand per 30 juni 2009.
Het gaat vooral over afstemming
voortborduren.
en bestuurlijk draagvlak voor de
15:30 uur - Met implementatieadvi-
Zo, een dag van overleggen en stuk-
regionale werkplannen. Een boei-
seurs Michèle en Femmy bespreek ik
ken accorderen zit erop. Maar dat
end onderwerp dat erg past bij ons
de voorbereiding van de landelijke
klinkt onterecht saai. Ik ga opgewekt
programma, het proces waarin wij
dag voor de regiocoördinatoren op
naar huis, met het gevoel dat we
helpen de beweging van de regionale
17 september. Ideeën te over: in het
samen op een bijzondere manier
aanpak van kindermishandeling in
programma komen in ieder geval de
– met ons programma – iets wezen-
gang te zetten en/of gaande te hou-
thema’s borging, bestuurlijk draag-
lijks aan het organiseren zijn.
5
Nederlands Jeugdinstituut
Ondertekening Convenant meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling Zuid-Limburg
Impressie van de dag
Op donderdag 18 juni 2009 vond
deze gezamenlijke stap, op weg naar
hoogleraar 'Rechten van het kind',
in de fraaie atmosfeer van de Maas-
een adequate signalering én aanpak
tevens lid van de Stuurgroep Aanpak
trichtse theaterzaal La Bonbonnière
van huiselijk geweld en kindermis-
Kindermishandeling, in zijn prik-
de ondertekening plaats van het con-
handeling. Zij merkte op dat de door
kelende en uitdagende lezing. Hij
venant Meldcode huiselijk geweld en
professionals ervaren onmacht om
hamerde onder meer op vanzelfspre-
kindermishandeling.
geweld daadwerkelijk te stoppen
kende educatie van aanstaande en
Op uitnodiging van voorzitter Jos
doorbroken dient te worden en dat
prille ouders en riep op tot een para-
Mevis, implementatieadviseur voor
we ervan overtuigd moeten zijn dat
digmawijziging: ‘Het paradigma van
de provincie Limburg, richtte een
het punt van de vrijblijvendheid
bescherming achteraf kan vandaag
aantal prominente sprekers het
definitief achter ons ligt.
al vervangen worden door het para-
woord tot de aanwezigen, als opmaat
‘Het ontwikkelingsbelang van het
digma van educatie vooraf.’
voor de definitieve ondertekening.
kind, als eerste beginsel van kinder-
Mariette Christophe deed als pro-
Ingrid Widdershoven, wethouder
rechten, gaat vóór de grenzen van
grammaleider van het Landelijk
van de gemeente Sittard-Geleen,
instellingsmogelijkheden’, betoogde
Programma Huiselijk Geweld en
memoreerde het grote belang van
professor Jan Willems, bijzonder
de Politietaak eveneens een interes-
Voorzitter Jos Mevis
Jan Willems
Nederlands Jeugdinstituut
6
implementatietraject waarbij er nog veel zal worden gevraagd van uitvoerders. ‘Dit breed gedragen convenant getuigt in elk geval van een breed draagvlak voor de nog te nemen hindernissen.’ Tot slot werd de daadwerkelijke ondertekening kort ingeleid door burgemeester Gerd Leers van Maastricht die de stuurgroep bedankte voor de getoonde daadkracht en zijn collega’s opriep de implementatie van dit belangwekkende document te blijven stimuleren en ondersteunen. Maar liefst 17 van de 19 Limburgse gemeenten en 20 organisaties onder-
Mariette Christophe
tekenden het convenant, waarna het nog lang onrustig bleef in de stad…
sante, indringende oproep. In haar
dit ernstige maatschappelijke pro-
boeiende, op jarenlange ervaring
bleem.
gebaseerde en met cijfers onder-
Aansluitend ontvouwde projectad-
Jos Mevis, implementatieadviseur
bouwde betoog riep zij bestuurders
viseur Monique Boon de ‘plannen
van het Nederlands Jeugdinstituut
op verantwoordelijkheid te nemen
voor de toekomst’. Zij gaf aan dat
voor de provincies Limburg en
en de ogen niet te sluiten voor de
de ondertekening van dit convenant
Zeeland
harde werkelijkheid waarin geen
geen einddoel is, maar dat we aan
enkele gemeente gespaard blijft voor
het begin staan van een interessant
Gerd Leers, burgemeester van Maastricht, en Armand Creemers, burgemeester van Beek, met het convenant
7
Nederlands Jeugdinstituut
De verbinding met… Leren Signaleren Slachtoffers en plegers van geweld in
Jeugdzorg een goede ontwikkeling
ling. In de praktijk wordt al gewerkt
afhankelijkheidsrelaties vragen niet
omdat het onder andere op scho-
met diverse meldcodes. De meeste
snel hulp. Daarom moeten profes-
ling is gericht (Dronkers, Konijn e.a.
hebben betrekking op kindermis-
sionals geweld kunnen signaleren en
2007).
handeling, dat gemeld kan worden
weten hoe te handelen. De meeste
bij het AMK. Twee elementen in de
professionals hebben dat niet in hun
Competenties
opleiding geleerd, waardoor in de
Alle partijen zijn het er eigenlijk
huiselijk geweld zijn nieuw: het is
praktijk vaak sprake is van hande-
wel over eens dat er meer aandacht
een wettelijke verplichting om een
lingsverlegenheid. MOVISIE en het
moet komen voor deze problematiek
meldcode te hebben voor de sectoren
Nederlands Jeugdinstituut hebben
in de opleidingen, maar de weg van
(gezondheids)zorg, welzijn, onder-
competenties voor hulpverleners
woorden naar daden is lang. In de
wijs, politie en justitie én het is een
beschreven, zodat opleidingen deze
praktijk zijn mbo-, hbo- en weten-
integrale code voor al het geweld in
kunnen integreren in hun onderwijs-
schappelijke opleidingen autonoom.
afhankelijkheidsrelaties, voor huise-
aanbod. Daarnaast wordt er gewerkt
De curricula worden ontwikkeld
lijk geweld, seksueel geweld, eergere-
aan een verplichte meldcode, die
in samenspraak met veel partijen,
lateerd geweld, kindermishandeling
handvatten moet bieden voor het
waarvan beroepsverenigingen en
en vrouwelijke genitale verminking
omgaan met signalen van geweld in
werkgevers de belangrijkste zijn. Om
en dus niet alleen voor kindermis-
de praktijk.
dit proces te ondersteunen hebben
handeling. Gemakshalve wordt er
MOVISIE en Nederlands Jeugdinsti-
gesproken over de meldcode huise-
Aandacht voor geweld
meldcode kindermishandeling en
tuut competenties benoemd voor het
lijk geweld en kindermishandeling.
Uit onderzoek blijkt dat in de meeste
signaleren van geweld in afhanke-
De term ‘verplichte meldcode’ leidt
opleidingen beperkt aandacht is
lijkheidsrelaties, voor het handelen
soms tot de idee dat er een meld-
voor het thema geweld (Korfker,
en samenwerken bij de aanpak daar-
plicht aankomt, maar dat is niet het
Van Beek e.a. 2007, Dekker & Vo-
van, en voor het evalueren van die
geval. Het gaat om een wettelijke
laart 2008). Kennis en vaardighe-
aanpak. Het veld reageerde positief:
verplichting om een meldcode te
den rond deze problematiek zijn
de competenties zijn herkenbaar en
hebben en een plicht tot zorgvuldig
zelden expliciet opgenomen in de
bruikbaar. Bij het toepassen zal aan-
handelen, niet om een plicht om te
beroeps(competentie)profielen
sluiting gezocht worden bij actuele
melden. De meldcode geeft regels
van de verschillende opleidingen.
ontwikkelingen binnen de opleidin-
voor het handelen van professionals
In hoeverre studenten hiermee te
gen en de bestaande opleidingspro-
als zij te maken krijgen met (sig-
maken krijgen hangt veelal af van
fielen.
nalen van) geweld, en draagt zo bij
de affiniteit en inzet van individuele
aan zorgvuldig handelen. Het gaat
docenten en van casuïstiek die stu-
Verplichte meldcode
denten in hun stages tegenkomen.
De komst van een verplichte meld-
heid geeft over hoe te handelen bij
Docenten vinden het thema complex
code kindermishandeling en huise-
vermoedens van geweld, of en bij
en hebben behoefte aan ondersteu-
lijk geweld is zo’n actuele ontwikke-
wie gemeld moet worden, hoe na een
om een stappenplan dat duidelijk-
ning, bijvoorbeeld in de vorm van toegankelijke kennis en lesmetho-
Op de hoogte blijven van het laatste nieuws over de jeugdsector?
den. Professionals zijn dus lang niet
Neem dan nu een gratis abonnement op de Nieuwsbrief Jeugd!
allemaal goed toegerust om signalen van geweld te herkennen en slacht-
Met de Nieuwsbrief Jeugd houdt het Nederlands Jeugdinstituut u wekelijks
offers en plegers adequaat door te
per e-mail op de hoogte van actuele ontwikkelingen in de jeugdsector. U kunt
verwijzen of anderszins te helpen.
kiezen voor nieuws over een of meer thema’s: jeugdwelzijn en brede school;
Tegelijkertijd zijn er ook sectoren
jeugdzorg; opvang en ontwikkelingsstimulering; en opvoedingsondersteuning.
waarbinnen al stappen gezet zijn op
Nieuws over kindermishandeling vindt u onder het thema jeugdzorg.
weg naar structurele aandacht voor geweld, zoals de opleidingen verlos-
Aanmelden kan via onze website www.nji.nl. Via Producten Æ Nieuwsbrieven
kunde en de politie. Verder is het
Æ Nieuwsbrief Jeugd.
Actieplan professionalisering in de
Nederlands Jeugdinstituut
melding gehandeld moet worden en
8
Uit de provincie: Friesland
hoe meldingen vastgelegd worden. De kenniscentra MOVISIE en Neder-
Het is mei 2008. De centrumge-
Fier! Fryslân en organisaties voor
lands Jeugdinstituut ondersteunen
meente Leeuwarden nodigt verte-
verslavingszorg, slachtofferhulp en
de implementatie met deskundig-
genwoordigers van Friese gemeen-
reclassering zitting in het platform.
heidsbevordering en een databank
ten, provincie, bureau jeugdzorg en
met trainingsaanbod en lesmodules.
andere (jeugd)hulpverleningsinstel-
Breed gedragen voortgang
Die zijn bestemd voor bij- en na-
lingen, grotendeels verenigd in het
Het projectteam Regionale aanpak
scholing van professionals, maar ook
Platform Kindermishandeling, uit
kindermishandeling Friesland is een
voor opleidingen van aankomende
voor een gezamenlijke uitvoering
inspirerende groep van betrokken
professionals en hun docenten.
van de opdrachten uit de actieverkla-
vertegenwoordigers onder aanvoe-
ring van het ministerie voor Jeugd
ring van een beleidsmedewerker van
Ina van Beek, psycholoog, senior
en Gezin. Hiermee start het project-
centrumgemeente Leeuwarden.
adviseur en trainer huiselijk en
team Regionale aanpak kindermis-
Provinciale beleidsmedewerkers,
seksueel geweld bij MOVISIE en
handeling Friesland.
beleidsambtenaren van nog drie
projectleider Deskundigheidsbevor-
Het afgelopen jaar is er hard gewerkt
gemeenten, leidinggevenden van
dering invoering verplichte meld-
aan een infrastructuur voor de regi-
bureau jeugdzorg, jeugdgezond-
code huiselijk geweld en kindermis-
onale aanpak, is de regiocoördinator
heidszorg en (jeugd)hulpverlening,
handeling
aangesteld, is de basistraining Pre-
een adviseur van het centrum maat-
ventie en aanpak kindermishande-
schappelijke ontwikkeling Partoer
De competenties zijn te downloaden
ling definitief vastgesteld, zijn trai-
en de regiocoördinator komen eens
van www.seksueelgeweld.info/
ners geschoold en zijn er voorstellen
in de zes weken bij elkaar. De ver-
signaleren/lerensignaleren.
geschreven voor een verbeterde
gaderingen zorgen voor een breed
bestuursstructuur.
gedragen voortgang van de regionale
Dekker, M. & M. Volaart (2008),
aanpak, de uitkomsten van de start-
leiding aandacht voor kindermishan-
Aansluiten bij bestaande afspraken
van de gegeven en nog te geven ba-
deling. In: Tijdschrift Kindermis-
Deze ontwikkelingen vinden hun
sistrainingen. De regiocoördinator
handeling. jg. 1, nr. 1, pp. 4-6.
oorsprong in de reeds aanwezige
voert haar werkzaamheden uit in
Dronkers, F., C. Konijn, C.M. van
infrastructuur en lopende initiatie-
nauwe afstemming en samenwerking
der Steege, e.a. (2007), Actieplan
ven en krijgen met de komst van de
met het projectteam.
professionalisering in de Jeugd-
regionale aanpak kindermishande-
zorg. Utrecht: HBO-Raad, NVMW/
ling nieuw elan.
Gaat daarmee in Friesland de regi-
Phorza.
Zo is in het Platform Kindermishan-
onale aanpak kindermishandeling
Korfker, D.G., I. van Beek, M. Ber-
deling de kiem gelegd voor een ge-
van een leien dakje? Nee, er zijn
ger e.a. (2007), Inventarisatie van
zamenlijk protocol en een scholings-
veel belangen en spelers in het spel,
aandacht voor huiselijk geweld,
plan die beide onderdeel zijn van de
waardoor er goed doordachte stra-
seksueel geweld en kindermishan-
regionale aanpak in Friesland.
tegieën nodig zijn om het gedach-
deling in de beroepsopleidingen
U kent het Platform kindermishan-
tegoed van RAAK tot uitvoering te
jeugd(gezondheids)zorg tot 12 jaar.
deling mogelijk van de ‘rode kaarten’
kunnen brengen. Maar er is enthou-
Leiden: TNO Kwaliteit van leven.
die het platform samenstelde om
siasme, gezamenlijke wil en gedeelde
de aanpak van kindermishande-
verantwoordelijkheid van beide
ling te verbeteren. In het platform
overheden en de maatschappelijke
zitten vertegenwoordigers van het
organisaties om de regionale aanpak
zogeheten voorliggende veld (onder
kindermishandeling in Friesland te
andere de scholen, politie, jgz, maat-
laten slagen.
Beroepskrachten missen in hun op-
foto en het actieplan naar aanleiding
schappelijk werk) als ook bureau jeugdzorg (als voorzitter) en de
Femmy Busscher, implementatiead-
zorgaanbieders( Jeugd Hulp Fries-
viseur van het Nederlands Jeugdin-
land, GGZ-jeugd Tjallingahiem). Als
stituut voor de provincies Friesland,
overige hebben onder meer RENN4,
Groningen, Drenthe en Utrecht
9
Van het programmaministerie voor Jeugd en Gezin Voortgangsrapportage Aanpak kindermishandeling
Nederlands Jeugdinstituut
uitvoering van het Actieplan aanpak kindermishandeling op schema ligt. Het merendeel van de acties is uitgezet en sommige zijn inmiddels nagenoeg afgerond. Dit is een posi-
In juli 2007 stuurden de ministers Rouvoet (Jeugd en Gezin) en Hirsh Ballin
tief resultaat en mede te danken aan
(Justitie) het Actieplan aanpak kindermishandeling Kinderen veilig thuis aan
de inzet van vele partijen, waaronder
de Tweede Kamer. In het najaar van datzelfde jaar is het actieplan in uitvoering
instellingen, overheden, branche- en
genomen. Hoofddoelstelling van het plan is de mishandeling en verwaarlozing van kinderen een halt toe te roepen.
beroepsorganisaties en betrokken professionals. Minister Rouvoet sluit de rapportage
Om dit te bereiken zijn er in het
werkwijze Advies- en Meldpun-
af met de opmerking dat het actie-
actieplan tien concrete acties en
ten Kindermishandeling
plan de aanpak van kindermishande-
maatregelen geformuleerd die uiter-
8. Aanwijzing Kindermishandeling
lijk in 2011 gerealiseerd moeten zijn:
van het Openbaar Ministerie
1. Invoering Regionale aanpak kin-
9. Instellen Stuurgroep Aanpak
dermishandeling in heel Nederland 2. Opvoedingsondersteuning via de
Kindermishandeling 10. Herhaling prevalentie-onderzoeken kindermishandeling in 2010
Centra voor Jeugd en Gezin 3. Start publiekscampagne tegen kindermishandeling 4. Stimuleren van het gebruik van
ling hoog op de agenda heeft gezet, maar dat dat nog niet genoeg is. Belangrijke aandachtspunten voor de komende periode zijn onder meer de borging en voortzetting van een sluitende aanpak van kindermishandeling en de wettelijke verankering
Aan de Kamer is voor de zomer van
van een meldcode huiselijk geweld
2009 een voortgangsrapportage
en kindermishandeling.
toegezegd. In deze rapportage is beschreven hoe het gaat met de be-
De Voortgangsrapportage Aanpak
strijding van kindermishandeling in
kindermishandeling is te down-
Nederland en met name welke resul-
loaden van www.jeugdengezin.nl/
taten er sinds 2007 concreet met het
kamerstukken/2009/
de doorlooptijden in de jeugd-
actieplan zijn bereikt.
voortgangsrapportage-aanpak-
bescherming
Op grond van de bevindingen con-
kindermishandeling.asp.
meldcodes kindermishandeling 5. Webapplicatie privacy & beroepsgeheim 6. Beter Beschermd: verkorting van
7. Afspraken over financiering en
cluderen beide ministers dat de
Het Nederlands Jeugdinstituut heeft namens de 35 centrumgemeenten een tweede voortgangsrapportage over de Regionale aanpak kindermishandeling aangeboden aan het ministerie van Jeugd & Gezin. Hier ziet u de vorderingen wat betreft de startfoto en de regionale werkplannen per 15 september 2009.
Nederlands Jeugdinstituut
10
Goed voorbeeld doet goed volgen: Zeeland maakt startfoto digitaal middels Denkdok Er is lang nagedacht over de opzet van de startfoto in het kader van de regionale aanpak kindermishandeling in Zeeland. Van het begin af aan was ontbetwist dat deze invulling een dubbel doel moest dienen. Aan de ene kant moest het bewustwording stimuleren, om de nieuwe aanpak brede bekendheid te geven en daarmee een bodem voor draagvlak te leggen. Aan de andere kant was er de wens om op een goede manier tot
De Zeeuwse startfoto kindermishandeling in de maak, door middel van denkdok.
een beschrijving van de nulsituatie Stand van zaken: Preventie voor risicogroepen
te komen. 3.0
120%
2.5
100%
2.0
80%
1.5
60%
1.0
40%
0.5
20%
Vertegenwoordigers van de GGD Zeeland, bureau jeugdzorg Zeeland en de Task Force Jeugd Zeeland (ingesteld voor de ondersteuning van de ontwikkeling van Centra voor Jeugd en Gezin in de dertien Zeeuwse gemeenten) hebben een klankbord- en voorbereidingsgroep gevormd. Via deze groep is de behoefte aan een ‘eigen’ aanpak uitgesproken. Een aanpak die verder zou gaan dan een beantwoording van de vragen in het NJi-model met ‘ja’, ‘nee’ en ‘wel/niet verdere actie gewenst’. Zo zou namelijk ook het ‘wat vinden we daar dan van’ in beeld te brengen
0
0% Item 2
Item 1
Item 3
Item 4
Item 6
Item 5
Gemiddelde score
Variantie (in %)
1 = Nee, 2 = Gedeeltelijk/in ontwikkeling, 3 = Ja
Item
Gemiddelde score
Variantie
1. Zijn er in uw regio wijken met verhoogde opvoedingsproblematiek?
2.8
35%
2. Worden in uw regio onderwijsachterstandenprogramma's aangeboden?
2.3
54%
3. Hebben de voorzieningen die opvoedingsondersteuning bieden in deze wijken voldoende capaciteit om te kunnen voldoen aan de vragen van ouders met opvoedingsproblemen?
2.1
52%
4. Sluit het aanbod op opvoedingsondersteuning inhoudelijk aan op de vragen en opvoedingsproblematiek van de ouders?
1.9
35%
5. Bereiken de voorzieningen die opvoedingsondersteuning aanbiedt deze ouders?
1.8
28%
6. Worden in uw regio buurtgerichte programma's aangeboden die tot doel hebben de pedagogische infrastructuur te verbeteren en/of om tussen de voorzieningen meer samenwerking en afstemming te realiseren?
1.8
39%
Bron: Startfoto Zeeuwse aanpak kindermishandeling, 18 mei 2009 TAO (Training, Advies & Organisatieontwikkeling)
11
Nederlands Jeugdinstituut
Wist u dat… zijn. Al brainstormend is besloten u op de website www.aanpak-
lening op het gebied van kinder-
gogisch Centrum Zeeland (het RPCZ,
kindermishandeling.nl alle in-
mishandeling aan de Vrije Uni-
ondersteunend werkzaam voor het
formatie vindt over de Regionale
versiteit Amsterdam, onlangs de
aanpak kindermishandeling?
Jaap Christoffels Penning kreeg
u op deze site ook informatie
uitgereikt voor haar bijzondere
staat voor een groepsproces waarbij
aantreft over het beleidskader
verdiensten op het gebied van
met behulp van een software sys-
van de landelijke invoering, de
zorg aan psychisch getraumati-
teem vraagstukken overzichtelijk en
wijze waarop het Nederlands
toegankelijk gemaakt worden.
Jeugdinstituut gemeenten onder-
om, samen met het Regionaal Peda-
•
onderwijs) de Zeeuwse startfoto te maken met ‘Denkdok’. Denkdok
•
seerde kinderen? •
het RIVM (Rijksinstituut voor
steunt en de manier waarop de
Volksgezondheid en Milieu) een
gemeenten invulling geven aan
overzichtskaart heeft gemaakt
de regionale aanpak?
waarop u met één klik kunt zien
het aantal onderzoeken door het
hoe ver gemeenten zijn met de
samenwerkingspartners werkzaam
Advies- en Meldpunt Kindermis-
ontwikkeling van hun Centrum
tegen kindermishandeling aanwezig
handeling in 2008 voor het eerst
voor Jeugd en Gezin (CJG)?
in Vlissingen. Er werden groepen
in vijf jaar is gedaald, terwijl het
(www.rivm.nl Æ Preventie en
gevormd van verschillende samen-
aantal eerste contacten met
zorg Æ Gezondheidszorg Æ
stellingen, maar wel geclusterd per
5 procent is toegenomen?
Zorgatlas (zoek op: Centra voor
regio: de Oosterschelderegio, Wal-
(www.mogroep.nl Æ Actueel Æ
Jeugd en Gezin))
Wat heeft dit opgeleverd? Op maandagmiddag 18 mei waren vertegenwoordigers van het brede veld van
•
Nieuws)
cheren en Zeeuws-Vlaanderen. Ge-
•
STUKYOUTOO, van Stichting
het Psychotraumacentrum van
Stuk Amsterdam en BZN Atlas
de grote hoeveelheid vragen beant-
het Utrechts Medisch Centrum
Antwerpen en VoorZorg, ver-
woord. Het betekende hard werken
een project start om Turkse en
pleegkundige ondersteuning bij
voor alle deelnemers! Het betekende
Marokkaanse slachtoffers van
zwangerschap en opvoeding, van
echter ook dat er veel informatie be-
seksueel geweld te bereiken,
Evean jeugdgezondheidszorg zijn
schikbaar kwam. Per direct konden
omdat meisjes en jonge vrouwen
genomineerd voor de Jan Brou-
de deelnemers kennisnemen van alle
van allochtone afkomst zelden
werprijs 2009?
antwoorden en de verschillen per
professionele hulp zoeken?
(www.stade-advies.nl Æ Produc-
regio. In juni was het eindproduct
(www.umcutrecht.nl Æ Nieuws
ten Æ Toekomst voor de jeugd Æ
beschikbaar: de Zeeuwse startfoto,
Æ Overzicht Æ 2009 Æ Augus-
Signaleren van kindermishande-
inzichtelijk met staafdiagrammen
tus Æ 13-8-2009)
ling Æ Jan Brouwerprijs voorko-
Francien Lamers-Winkelman,
men kindermishandeling)
zamenlijk werd op de aanwezige pc’s
en met de beoogde verdiepingsslag (waartoe behoort een prioriteitstel-
•
•
hoogleraar preventie en hulpver-
ling). Een startfoto die veel bouwstenen heeft opgeleverd voor het Zeeuwse werkplan! Met dank aan
Uw foto in deze nieuwsbrief?
alle deelnemers en in het bijzonder aan Martha Vergouwen (GGD Zeeland), Marij van Aalst (BJZ) en Anne-Marie Dogger (RPCZ).
Om de Regionale aanpak kindermishandeling een gezicht te geven, zijn we voor deze nieuwsbrief op zoek naar foto’s van speciale gelegenheden uit de 35 regio’s. Een ondertekening, een aftrap, een belangrijke stap te zetten?
René Boone, regiocoördinator Zeeland Voor meer informatie:
Neem uw fototoestel mee, schiet leuke plaatjes en mail de mooiste, meest aansprekende foto aan de redactie.
[email protected]
Wie weet ziet u uw foto op deze plek!
Nederlands Jeugdinstituut
12
Wat houdt de regionale aanpak kindermishandeling in?
Kopij
Het volgende nummer verschijnt in februari 2010. Kopij kan digitaal worden aangeleverd bij de redactie tot 15 december 2009.
Het bestrijden van kindermishande-
Het programmaministerie heeft het
ling is een van de prioriteiten van het
Nederlands Jeugdinstituut opdracht
programmaministerie voor Jeugd
gegeven om de regio’s te ondersteu-
en Gezin. Minister Rouvoet voor
nen bij de invoering hiervan.
Nieuwsbrief Regionale aanpak
Jeugd en Gezin heeft in juni 2007
De kern van de regionale aanpak
kindermishandeling
een actieplan voor de aanpak van
kindermishandeling is dat instellin-
kindermishandeling naar de Tweede
gen en beroepskrachten op regionaal
Jaargang 1, nummer 3, oktober
Kamer gestuurd onder de titel Kin-
niveau gezamenlijk werken aan een
2009
deren veilig thuis. In dat actieplan
samenhangende en effectieve aanpak
staat een aantal kernpunten voor
van kindermishandeling. Deze slui-
de aanpak van kindermishandeling
tende aanpak moet leiden tot het:
tijdens deze kabinetsperiode. Een
•
van de acties is het invoeren van een regionaal sluitende aanpak van
•
kindermishandeling. Die aanpak is gebaseerd op de aanpak van de Re-
•
© 2009 Nederlands Jeugdinstituut
zo veel mogelijk voorkómen van
Deze nieuwsbrief wordt moge-
kindermishandeling;
lijk gemaakt door een financiële
zo snel mogelijk signaleren en
bijdrage van het programma-
onderzoeken van vermoedens;
ministerie voor Jeugd en Gezin.
stoppen van kindermishande-
flectie- en Actiegroep Aanpak Kin-
ling en beperken van schadelijke
Redactie Alexandra Bordewijk,
dermishandeling (RAAK) die in vier
gevolgen door snel passende hulp
Edith Geurts
proefregio’s werd uitgeprobeerd en
en/of bescherming te bieden.
E-mail redactie:
[email protected]
doeltreffend is gebleken. Eind 2010
Meer informatie:
moeten alle 35 centrumgemeenten
www.aanpakkindermishandeling.nl.
Foto’s
een sluitende aanpak kindermishan-
Dorrit van Tessel, Jos Mevis, Bettina
deling hebben.
Neumann, René Boone Nederlands Jeugdinstituut Catharijnesingel 47 Postbus 19221 3501 DE Utrecht Telefoon (030) 230 63 44
Tijdschrift Kindermishandeling
Fax (030) 230 63 12 Website www.nji.nl
Het Tijdschrift Kindermishandeling is een vaktijdschrift voor praktijk- en
Infolijn (030) 230 65 64,
beleidsmedewerkers en onderzoekers die betrokken zijn bij de aanpak van en
E-mail
[email protected]
zorg rondom mishandelde kinderen, hun ouders en plegers van kindermishandeling. Het tijdschrift verschijnt vier maal per jaar en wordt uitgegeven door de Augeo Foundation. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met hoofdredacteur Mariëlle Dekker:
[email protected], (0343) 53 60 40 of eindredacteur Maurice van Lieshout (030) 273 42 65. Een exemplaar van het Tijdschrift Kindermishandeling kunt u aanvragen bij Augeo Foundation, Postbus 592, 3700 AN Zeist,
[email protected], www.tijdschriftkindermishandeling.nl.
