Peg of Pech
casus
casus Bewoonster verblijft vanaf eind jaren tachtig in het WZC en er wordt dan beslist ((heel terecht)) om een PEG-sonde te p plaatsen. Criteria zijn de levensverwachting, kwaliteit van leven en haar persoonlijke wens Toestand van bewoonster gaat achteruit en uiteindelijk lijkt voor personeel sondevoeding niet meer nodig. Biedt geen extra kwaliteit meer aan het leven. Vermagert ondanks sondevoeding, sondevoeding last van regurgitatie, regurgitatie diarree, diarree etc… etc Er wordt met de arts overlegd om de sondevoeding stopt te zetten, maar de arts ‘weigert euthanasie te plegen’.
Nood aan duidelijke criteria voor het opstarten alsook stopzetten van sondevoeding
Typ hier via ‘Beeld>Koptekst en Voettekst’ de titel van je presentatie
literatuurstudie
ZORG BIJ HET LEVENSEINDE AAN OUDEREN MET ERNSTIGE DEMENTIE Hannah GOVAERT Promotor: Prof. Dr. N. Van Den Noortgate Co-promotor: Dr. R. Piers Scriptie voorgedragen in de 2de Master in het kader van de opleiding p g tot ARTS FACULTEIT GENEESKUNDE en GEZONDHEIDSWETENSCHAPPEN Academiejaar 2008 – 2009
Typ hier via ‘Beeld>Koptekst en Voettekst’ de titel van je presentatie
Nut van sondevoeding bij ouderen met vergevorderde dementie
1. Overleving en functionele status: sondevoeding d di verbetert b t t niet i td de overleving, l i ffunctie ti en zelfzorg lf van de patiënt. → Vergevorderde dementie is een terminale ziekte die niet kan omgekeerd worden door het gebruik van sondevoeding. 2. Malnutritie Studies bevestigen g dat malnutritie niet kan voorkomen worden door sondevoeding. Een studie (Henderson et al., 1992) toonde zelfs aan dat sondevoeding leidt tot meer gewichtsverlies.
Typ hier via ‘Beeld>Koptekst en Voettekst’ de titel van je presentatie
Nut van sondevoeding bij ouderen met vergevorderde dementie
3. Huidintegriteit/ decubitus Sondevoeding S d di blijkt ineffectief i ff ti f iin d de b behandeling h d li off preventie ti van decubitus. 4. Aspiratiepneumonie Er wordt aangenomen dat de aspiratie van orale secreties alsook regurgitatie niet voorkomen wordt door sondevoeding (Cervo et al., 2006).
Typ hier via ‘Beeld>Koptekst en Voettekst’ de titel van je presentatie
Nut van sondevoeding bij ouderen met vergevorderde dementie
5. Levenskwaliteit Bij het h t gebruik b ik van sondevoeding d di worden d het h t plezier l i van eten t en de sociale interacties tijdens de maaltijd/handvoeding afgenomen. Sondevoeding kan tevens met een aantal complicaties gepaard gaan (Mitchell et al., 2007) : zoals braken en diarree, sondeloslating, -lekkage en –blokkage, elektrolytenstoornissen. Al deze complicaties kunnen het verder aftakelen van de patiënt in de hand werken. Verder kan de patiënt weigerachtig staan t.o.v. de sonde en die proberen los te trekken, wat tot fixatie kan leiden (Gillick, 2000). Dit is een belangrijke complicatie die de onrust en h t ongemak het k van de d patiënt tië t d doett vergroten t en d de levenskwaliteit l k lit it doet afnemen.
Typ hier via ‘Beeld>Koptekst en Voettekst’ de titel van je presentatie
samenvattend
Er is nog geen bewijsmateriaal gevonden om enig voordeel aan te tonen van sondevoeding bij vergevorderde dementie. Sondevoeding houdt zelfs risico risico’s s in in. Voeding met de hand zou de algemene aanpak moeten zijn.
Typ hier via ‘Beeld>Koptekst en Voettekst’ de titel van je presentatie
Werkinstructie opstart en stopzetting sondevoeding Indien voedselweigering bij bewoner => geen opstart van sondevoeding Indien slikstoornissen bij oudere met dementie => consult logopedie IIndien di logopedist l di t geen oplossing l i biedt, bi dt kan k de d vraag gesteld t ld worden d om eventueel t l over te t schakelen op sondevoeding. Indien de vraag gesteld wordt om sondevoeding op te starten dan moet : -1: het ACP document samen met de bewoner/patiënt of vertegenwoordiger van de bewoner/patiënt, de huisarts en een vertegenwoordiger van de zorgequipe ingevuld worden. -2 : de bewoner/patiënt of zijn vertegenwoordiger de visietekst m.b.t. sondevoeding (voor- en nadelen) gelezen hebben en -3 : de vertegenwoordiger van de zorgequipe de SAVERA-schaal ingevuld hebben. Opstarten van sondevoeding kan dus enkel : 1.na consult logopedie, 2.kan enkel als het ACP document ingevuld is 3.men de visietekst m.b.t. sondevoedingg heeft ggelezen en 4.als men lager scoort dan 28/40 op de Saveraschaal. Indien opstart sondevoeding : evaluatie na 3 maand met bewoner/vertegenwoordiger, huisarts en vertegenwoordiger van de zorgequipe a.d.h.v. ACP document en onderstaande criteria controle nevenwerkingen en symptomen van sondevoeding (cfr observatie en rapportage bewonersdossier) : indien nadelige nevenwerkingen stopzetting Gewichtcontrole : indien daling stopzetten Savera-schaal : lager dan 28/40 Indien na evaluatie de sondevoeding verder wordt gegeven dan terug evaluatie na 3 maand met bewoner/vertegenwoordiger, huisarts en vertegenwoordiger van de zorgequipe a.d.h.v. ACP doc en bovenstaande criteria. Indien geen opstart of stopzetting sondevoeding : Comfortzorg Pijn/symptoomcontrole Mondtoilet Aangepaste voeding cfr advies logo Cfr palliatieve zorg
Typ hier via ‘Beeld>Koptekst en Voettekst’ de titel van je presentatie
Werkinstructie opstart en stopzetting sondevoeding
Indien voedselweigering geen opstart sondevoeding
Typ hier via ‘Beeld>Koptekst en Voettekst’ de titel van je presentatie
Werkinstructie opstart en stopzetting sondevoeding
Indien slikstoornissen bij oudere (met dementie) => consult logopedie Indien logopedist geen oplossing biedt, kan de vraag gesteld worden om eventueel over te schakelen op sondevoeding.
Typ hier via ‘Beeld>Koptekst en Voettekst’ de titel van je presentatie
Werkinstructie opstart en stopzetting sondevoeding
Indien de vraag gesteld wordt om sondevoeding op te starten dan moet : -1: het ACP document samen met de bewoner/patiënt of vertegenwoordiger van de bewoner/patiënt, de huisarts en een vertegenwoordiger van de zorgequipe ingevuld worden. worden -2 : de bewoner/patiënt of zijn vertegenwoordiger de visietekst m.b.t. sondevoeding (voor- en nadelen) gelezen hebben en -3 3 : de vertegenwoordiger van de zorgequipe de SAVERA SAVERA-schaal schaal ingevuld hebben.
Typ hier via ‘Beeld>Koptekst en Voettekst’ de titel van je presentatie
Savera schaal
Typ hier via ‘Beeld>Koptekst en Voettekst’ de titel van je presentatie
Savera schaal
De Savera-schaal is een schaal die moet toelaten om bij een bewoner van een WZC het tijdstip te gaan bepalen waarop men terminale zorg dient op te starten. De schaal is een middel om de onomkeerbaarheid vast te stellen in de terminale fase. De schaal wordt gebruikt als element in de communicatie met het team en de familie en voorgelegd aan de behandelende arts die de score toetst aan aanvullende diagnostische en therapeutische elementen en die de uiteindelijke beslissing neemt voor het opstarten van een palliatief/terminaal dossier.
Typ hier via ‘Beeld>Koptekst en Voettekst’ de titel van je presentatie
Savera schaal
8 items worden bevraagd : 1. 1 leeftijd l ftijd 2. 2 mobiliteit bilit it 3 3. voedsel d l en vochtinname hti 4. 4 slaapbehoefte 5. zinvolle tijdsbesteding 6. continentiestatus 7. respiratoire status 8. pijn en pijnbehandeling Voor ieder item is een schaal van 0 tot 5 bepaald via objectieve criteria. De drempelwaarde bedraagt : Tussen de leeftijd van 81jaar en 100jaar oud 29/40 Tussen de leeftijd van 71jaar en 80jaar oud 28/40
Typ hier via ‘Beeld>Koptekst en Voettekst’ de titel van je presentatie
Opstarten van sondevoeding kan dus enkel : 1 na consult logopedie, 1.na logopedie 2.kan enkel als het ACP document ingevuld is 3.men de visietekst m.b.t. sondevoeding heeft gelezen en 4 als men lager scoort dan 28/40 op de Saveraschaal 4.als Saveraschaal.
Typ hier via ‘Beeld>Koptekst en Voettekst’ de titel van je presentatie
Indien opstart sondevoeding : evaluatie na 3 maand met bewoner/vertegenwoordiger, huisarts en vertegenwoordiger van de zorgequipe i a.d.h.v. dh ACP d document en onderstaande d d criteria i i controle nevenwerkingen en symptomen van sondevoeding (cfr observatie en rapportage bewonersdossier) : indien nadelige nevenwerkingen stopzetting Gewichtcontrole : indien daling stopzetten Savera-schaal : lager dan 28/40, indien hoger stopzetten Indien na evaluatie de sondevoeding verder wordt gegeven dan terug evaluatie na 3 maand met bewoner/vertegenwoordiger, huisarts en vertegenwoordiger van de zorgequipe a.d.h.v. ACP doc en bovenstaande criteria. Indien geen opstart of stopzetting sondevoeding : Comfortzorg Pijn/symptoomcontrole Mondtoilet Aangepaste A t voeding di cfr f advies d i logo l Cfr palliatieve zorg
Typ hier via ‘Beeld>Koptekst en Voettekst’ de titel van je presentatie
Document: verslag opstart of stopzetting sondevoeding Wie -
aanwezig: Bewoner of vertegenwoordiger van bewoner : Huisarts : Vertegenwoordiger zorgteam :
Argumentatie opstart/stopzetting sondevoeding: - wensen en behoeften van de bewoner/vertegenwoordiger bewoner:
- score saveraschaal: - observaties, symptomen van huidige klachten:
- welke resultaten verwacht men van de sondevoeding:
Sondevoeding wordt gestart/stopgezet (schrappen wat niet past) op : .. /. . /. . ..
Datum van evaluatiegesprek na 3 maand sondevoeding: /.. . .
Gemaakte afspraken/criteria voor al dan niet stopzetting:
Typ hier via ‘Beeld>Koptekst en Voettekst’ de titel van je presentatie
. ./ . .
Conclusie : Nood aan zelfde procedure
Dergelijke procedure heeft weinig tot geen zin als niet alle partners in dit verhaal dezelfde procedure gebruiken. gebruiken Daarom een pleidooi om deze of een gelijkaardige procedure te gebruiken in alle settings (zijnde thuiszorg, residentiële zorg en ziekenhuis) Dit zou leiden tot betere kwaliteit van zorg en een betere besluitvorming
Typ hier via ‘Beeld>Koptekst en Voettekst’ de titel van je presentatie