tekst Els Brenninkmeijer, Evelien Mansens Beeld Sander van den Bosch
klantenkaarten & spaaracties
loont het?
Zegels knippen, punten © sparen
Airmiles, rentepunten, zegels: we sparen ze massaal. En wat levert het op? Voordeel. Maar ook punten die over de datum zijn en overvolle portemonnees… ‘Spaart u airmiles?’ ‘Wilt u koop zegels?’ ‘Heeft u een klantenkaart?’ Bij de meeste winkels valt wel iets te sparen, zoals punten en zegels die ingewisseld kunnen worden voor (korting op) producten, uitstapjes of contanten. Winkels hopen dat klanten zo vaker terugkomen en meer uitge ven. Vaak is het lang sparen voor een beetje voordeel. Voor veel spaar ders geen probleem. Zij zien dit als een ‘cadeautje’ waar ze weinig voor hoeven doen. Omdat ze toch al bij die winkel boodschappen doen. Of toch een spaarrekening van ING hebben. Maar er zijn ook klanten die zich ergeren aan al die spaaracties. ING- klanten die liever meer spaarrente krijgen of vinden dat ze nog steeds veel moeten bijbetalen. We bekeken een aantal populaire spaarsystemen en -acties en zetten de grootste ergernissen op een rij. consumentenbond.nl
1. Punten zijn beperkt houdbaar
In sparen zijn we goed. Maar liefst 4 miljoen Nederlanders sparen airmiles. Inwisselen willen we nog weleens vergeten: er staan nog miljarden ongebruikte airmiles op onze kaarten. Maar wacht niet te lang met verzilveren: gespaarde punten zijn namelijk niet altijd onbeperkt geldig. Zo is er sinds een jaar of twee een geldigheidstermijn voor airmiles. Airmiles die je voor 21 oktober 2013 hebt gespaard, kun je tot 1 november 2018 inwisselen. Airmiles gespaard na 21 oktober 2013, zijn nog maar 3 jaar geldig. De verlopen airmiles worden maandelijks afgeboekt. Ook punten van Esprit (1 jaar), de Bijenkorf (3 jaar) en Douglas (3 jaar) zijn beperkt geldig. Bij Douglas heb je 3 maanden de tijd om een bij elkaar gespaarde ‘Beauties-cheque’ in >>
Punten terug? Wie een product via de Air Miles Shop of de ING Rentepuntenwinkel heeft gekocht, en spijt heeft of niet tevreden is, mag het artikel – net als bij andere onlineaankopen – binnen de bedenktermijn van 14 dagen terugsturen. Binnen 2 weken moet het geld (inclusief de bezorgkosten
en airmiles of rentepunten) teruggestort zijn. Retour- kosten – zoals bij de Air Miles Shop – betaal je wel zelf. We hebben het een aantal keren geprobeerd en dit verliep zonder problemen. Onze airmiles en rentepunten kregen we – net als ons geld – keurig op tijd terug.
consumentengids januari 2016
39
klantenkaarten & spaaracties
Ik heb 40 klantenkaarten en weet echt niet alle voorwaarden uit mijn hoofd”
te wisselen. Bij Esprit moeten de gespaarde tegoedbonnen binnen een jaar ingewisseld worden. Zegels van AH en Jumbo zijn wel onbeperkt geldig. De punten van H&M en FreeBees ook, maar bij deze spaarsystemen moet je de kaart wel af en toe gebruiken, anders vervalt het saldo alsnog. ‘Ik heb twee jaar niet meer getankt bij BP en nu vervallen mijn FreeBees met een waarde van zo’n €50’, vertelt de heer De Groot uit Alkmaar. Volgens spaarprogramma-eigenaar BP staat duidelijk in de voorwaarden dat je de kaart minimaal één keer per jaar moet gebruiken. ‘Ik heb 40 klantenkaarten en weet echt niet alle voorwaarden uit mijn hoofd’, werpt de heer De Groot tegen. Overigens is er ook een gunstige ontwikkeling. ING Rentepunten – voor ING-klanten met een spaarrekening – waren ooit drie jaar geldig en nu onbeperkt.
©
2. Wat je hebt gespaard, is soms veel minder waard
De producten die je in de Air Miles Shop kunt kopen, zijn bij andere webwinkels vaak veel goedkoper. We kwamen prijsverschillen tegen van meer dan 40%. Zo moet je voor een Princess-koffer met ingebouwde weegschaal 9998 airmiles – met een omgerekende waarde van €99,98 – inwisselen. Tel daar €5,95 voor de bezorgkosten bij op en je zit op een totale waarde van €106. Webwinkel Fonq biedt dezelfde koffer voor €45 40
consumentengids januari 2016
€1000 uitgegeven, dan krijg je bij… Douglas Card: 5000 beauties, oftewel een beauties-cheque ter waarde van €25. De Douglas Card kost eenmalig €12,50. Je krijgt daarmee 10% korting op producten zonder korting. Esprit Friends: €30 aan e-points (3% van €1000). Bij de webshop kun je vanaf 250 e-points inwisselen. De Bijenkorf Card: bij een Silvercard 1000 punten (€25), bij een Diamond en Black Diamond Card krijg je respectievelijk 1400 (€35) en 2000 punten (€50). De Bijenkorf Card fungeert ook als creditcard en kost €16,50 per jaar. Zodra je punten hebt, kun je ze inwisselen. ING Rentepunten: €10 rente (bij een rentepercentage van 1%), goed voor 1000 rentepunten. Daarvoor krijg je bijvoorbeeld €10 korting op een foto op canvas. Vanaf 299 punten kun je iets kopen in de Rentepuntenwinkel. FreeBees: 621 liter benzine (uitgaande van BP Euro95: €1,61 per liter) en minimaal 621 FreeBees met een gezamenlijke waarde van €6,21. Bijvoorbeeld te gebruiken voor korting op een dierentuinkaartje. Inwisselen kan vanaf 1 FreeBee. Airmiles: minimaal 500 airmiles (€5). Bij Landal zijn 500 airmiles vaak goed voor €25 tot €55 korting. Inwisselen kan vanaf 1 airmile. AH zegels: je kunt dan 1000 zegels van €0,10 kopen. Dat zijn 2 boekjes van 490 zegels; samen €104 waard. Dat is €6 winst (en nog 20 zegels over). Een zegelboekje kun je inwisselen als er minimaal 244 zegels in zitten. Dan krijg je de zegelwaarde plus €0,50 premie. Jumbo’s spaarpot: je kunt 1000 zegels van €0,10 kopen. Dat zijn 40 volle spaarkaarten. Die zijn in totaal €104 waard, wat neerkomt op €4 winst.
minder aan. Een airmile is in dit geval dus minder waard dan de voorgespiegelde €0,01. ‘Het zou niet mogen gebeuren dat we hier door buitenstaanders op gewezen worden’, reageert Air Miles. Het bedrijf achter de Air Miles Shop controleert vier keer per jaar de prijzen, Air Miles zelf checkt het daarnaast steekproefsgewijs. ‘De verkoopprijzen moeten marktconform zijn’, vindt Air Miles ook. De prijs van de koffer voldeed inderdaad niet aan de voorwaarden en is inmiddels uit het assortiment. Ook zegt Air Miles de prijzen van het hele assortiment opnieuw bekeken te hebben. Veel verschil is er echter nog steeds niet; bij verscheidene webwinkels zijn de producten vaak stukken goedkoper.
Punten zonder waarde
ING-klanten met een spaarrekening bouwen voor iedere euro aan spaarrente 100 rentepunten op. Deze kunnen ze gebruiken om in de Rente puntenwinkel artikelen en kortings vouchers te kopen. Als je alleen kijkt naar wat je moet bijbetalen, dan ben je in de Rentepuntenwinkel meestal goedkoper uit. Maar als je een waarde aan de rentepunten koppelt (uitgaande van €0,01 per rentepunt) zijn er best vaak producten die bij webwinkels goedkoper worden aangeboden. Zo moet je voor het Philips Café Gourmet koffiezetapparaat in de Rentepuntenwinkel €69,95 betalen, plus 3500 rentepunten en €1,95 administratiekosten; een totale waarde van €107. Internetshop.nl biedt hetzelfde apparaat voor €22 minder aan. ING vindt overigens dat we geen waarde aan rentepunten mogen koppelen. Het gaat volgens de bank om een inkoopkorting die de bank doorgeeft aan z’n klanten.
3. Wat een gedoe, al die pasjes
‘Weer een pasje.’ Door al die spaarkaarten puilt je portemonnee uit. Of dat ene pasje ligt net thuis als je >>
Rominja Runge
Bewuste spaargek
©
Rominja Runge uit Moordrecht noemt zichzelf ‘een bewuste spaarder’. Wat inhoudt dat ze geen extra geld uitgeeft voor zegeltjes of meer korting. Maar ze ging wel naar Plus toen haar jongste zoon –‘hij is net zo’n spaargek als ik’ – zijn zinnen had gezet op de Minions- poppetjes. ‘Ik vind Plus duur, maar ik gunde hem die poppetjes zo.’ Runge gaat voor al het extra voordeel dat ze kan pakken. ‘Cashbackacties doe ik ook: bon invullen, insturen en klaar.’ Ronduit teleurstellend vindt Runge de airmiles. ‘Ik denk dat ik die al 20 jaar spaar: ik heb er nu 1700. Daar kan ik net een bioscoopkaartje van kopen, terwijl ik graag toegangskaartjes voor de Efteling wil. Maar ik geef niet op en spaar driftig verder.’
‘Ik geef niet op en spaar driftig verder’
consumentenbond.nl
consumentengids januari 2016
41
klantenkaarten & spaaracties
het nodig hebt. Gelukkig komen er steeds meer oplossingen voor wie wel wil sparen, maar al dat plastic in z’n portemonnee zat is. H&M bijvoorbeeld heeft sinds kort alleen nog een digitale klantenpas die door de winkel op je smartphone wordt gezet. Ook Praxis werkt met een digitale klantenpas en biedt daarnaast de mogelijkheid om elke willekeurige klantenkaart te gebruiken als Praxis-pas: de streepjescode van die kaart wordt gebruikt om je te herkennen als klant.
Digitale klantenkaart
©
Steeds meer winkels nemen, naast een fysieke kaart, de klantenpas op in een eigen winkel-app. Daardoor is de kaart gedigitaliseerd en hoef je alleen nog je telefoon te laten zien. Er zijn inmiddels ook heel wat apps beschikbaar om klantenkaarten digitaal te bewaren, zoals Stocard, Plux, Fidme en PasNL. Alleen zijn nog niet bij alle winkels de scanners geschikt om de barcodes op het smartphonescherm te lezen. Zo werkt het bijvoorbeeld bij de kassa’s van AH, Kruidvat en Ikea nog niet. Wie geen extra app op zijn telefoon wil hebben, kan ook een foto van zijn pasje gebruiken, maar die blijken in de praktijk vaak nog lastiger te scannen. Dan kan de caissière de kaartnummers hand matig invoeren.
Rocks’ stopt ermee
Rocks’ stopt ermee
Lagere waarde per punt
4. Winkels willen van alles van je weten
Bij veel spaarsystemen moet je persoonsgegevens invullen om mee te kunnen doen, zoals naam, geslacht, adres, geboortedatum en e-mailadres. Anoniem sparen zit er meestal niet in, behalve bij bijvoorbeeld supermarktzegels. Bij FreeBees kan het ook, behalve als je de kaart online wilt registreren voor bijvoorbeeld saldo-informatie. Voor de Bijenkorf Card worden relatief veel persoonlijke gegevens gevraagd, omdat de spaarkaart ook als creditcard fungeert. De aanvraag gebeurt bij International Card Servi42
consumentengids januari 2016
Omzetten kan tot 2 mei
Rocks’, het spaarprogramma van Texaco, is in december overgegaan in Texaco Stars. Het saldo van Rocks’ spaarders wordt omgezet naar Texaco Starspunten. Vergeleken met Rocks’ ga je met het nieuwe spaarsysteem sneller sparen en kun je punten sneller inwisselen. De waarde per punt is echter wel lager bij besteding in de webshop of bij het tanken, maar volgens Texaco kan de waarde ook hoger uitvallen als je de punten bijvoorbeeld inwisselt voor een wasbeurt. Rocks’ Vijfjes blijven geldig tot 1 jaar na de uitgiftedatum en zijn tot die tijd in te wisselen bij deelnemende Texaco-stations of in de Rocks’ webshop. Het laten omzetten van Rocks’ punten naar Texaco-Stars punten kan tot 2 mei.
Voor de Bijenkorf Card worden relatief veel persoonlijke gegevens gevraagd” ces; de Bijenkorf krijgt deze informatie naar eigen zeggen niet. Ook Ikea wil opvallend veel weten van wie de Family-kaart in de winkel aanvraagt, zoals gezinssamenstelling en geboortedata van de kinderen. Volgens Ikea is dit alleen het geval bij papieren formulieren en zijn de meeste winkels over op digitale registratie. De vragen worden nog wel gesteld, maar hoeven niet ingevuld te worden. Airmiles heeft zijn privacybeleid een aantal jaren geleden aangescherpt. Als er geen concrete reden is om naar bepaalde gegevens te vragen, vraagt Airmiles er ook niet meer naar. In 2009 moest je bij inschrijving bijvoorbeeld opgeven hoeveel kilometer je per jaar rijdt. Nu niet meer.
Privacy
De organisaties achter de spaar systemen geven allemaal aan dat zij verplicht zijn om aan de Wet bescherming persoonsgegevens te voldoen. Ze mogen adresgegevens alleen aan derden geven als daar toestemming voor is gegeven of als het nodig is om een bestelling te kunnen leveren. Reclame en nieuwsbrieven mogen ze sturen. En aan klanten hoeven ze daarvoor geen toestemming te vragen. Vaak kun je bij inschrijving al aangeven of je wel of geen aanbiedingen wilt ontvangen. Wordt deze optie niet aangeboden, dan kun je gebruikmaken van het recht van verzet door het bedrijf te laten weten dat je geen post meer wilt ontvangen. Bij e-mails kan dit via een afmeldlink die onderin de e-mail staat. >>
Ruth Deleij De boerderij voor later
©
‘Iedere klant betaalt mee aan het bekostigen van die spaaracties’, zegt Ruth Deleij uit Breda. ‘Je zou wel gek zijn om niet mee te doen’, redeneert ze, je betaalt het immers deels zelf. Maar ze pakt niet ieder voordeel mee. ‘Laatst kon ik mijn boodschappen gratis laten bezorgen als ik drie flessen Croma kocht. Dat gaat me te ver.’ Punten van Emté hebben haar speciale aandacht, net als airmiles en ‘alle zegels van AH’. De poppetjes van de populaire animatiefilm Frozen, een Emté-actie, heeft ze net weggegeven. De topactie? ‘De boerderij met boerderijdieren van Albert Heijn. Zó prachtig! Ik heb hem helemaal compleet. Hij staat op zolder. Voor als ik ooit kleinkinderen krijg.’
‘Je zou wel gek zijn om niet mee te doen’
consumentenbond.nl
consumentengids januari 2016
43
klantenkaarten & spaaracties
Freek van Gelder 25.000 punten
Een sociale spaarder, dat is Freek van Gelder uit Amsterdam. De dieren plaatjes van Freek Vonk, de hand poppen van de Muppet Show en de broodbakjes van Blue Band spaarde hij voor zijn kleindochter. Zijn collectie telt 25.000 Douwe Egberts-punten, die hij weggeeft aan wie ze wil. Maar ook als Lipton mailt of hij een pakje thee wil, zegt hij geen nee. Soms krijgt hij daarna een nieuwsbrief of een reclamemail. Geen probleem: ‘Dan meld ik me weer af.’ Zegels van de visboer en de kaasboer, glazen van Heineken, punten van Nuon voor trouwe klanten… En de koopzegels van AH natuurlijk. Ritselen kan Van Gelder ook: ‘Ik organiseer voetbaltoernooitjes voor kinderen in mijn wijk. Dan vraag ik Albert Heijn of ze iets voor me hebben, als prijsjes. Vorig jaar kreeg ik dozen moestuintjes mee.’
©
‘Vorig jaar kreeg ik dozen moestuintjes mee’
44
consumentengids januari 2016
Romy Santhuizen
Sparen voor de uitzet
©
Romy Santhuizen uit Zaandam is een fanatieke, maar selectieve spaarder. ‘Ik doe alleen aan acties mee die ik leuk vind en waar ik iets mee kan. Dat geldt ook voor klantenkaarten: die heb ik alleen van Douglas en Kruidvat.’ De achttienjarige gebruikt de spaar acties om haar uitzet bij elkaar te krij gen. Ze heeft al een mooie messenset van Dekamarkt. Verder een braadpan van Deen-supermarkt en hangertjes van Paul Frank van Xenos. Dagjes uit hebben ook haar belang stelling: gestaag groeit het bakje met Artis- en Efteling-zegels. Hulp heeft ze ook: ‘Mijn vader, moeder, oma en schoonvader hebben me geholpen om de zegels bij elkaar te krijgen. Via Facebook heb ik iemand gevonden die 10 mespunt- zegels voor mij had en die ik mocht ophalen. En ze bleef voor me sparen, heel aardig; daardoor had ik opeens een volle kaart.’
‘Mijn vader, moeder, oma en schoonvader hebben me geholpen om de zegels bij elkaar te krijgen’
consumentenbond.nl
consumentengids januari 2016
45