de Vliegende Hollander Jaargang 67 - nummer 05 - mei 2011

de Vliegende Hollander Jaargang 67 - nummer 05 - mei 2011

F-16’s beveiligen Libisch luchtruim AWACS ziet alles • Link 16-testbus bundelt krachten • Chinooks en Cougars bij TacBlaze

4

Omslagfoto: Een F-16 van het 1 NLD Fixed Wing Element, het Nederlandse detachement op Decimomannu, tankt boven de Middellandse Zee bij een Franse C-135FR. Foto: Gert Kromhout

Foto: Gert Kromhout

‘Dit is Reaction Force in de eredivisie, zoals het bedoeld is’

10

4 | F-16’s boven Libië Met inmiddels al ruim duizend uur op de klok, vliegen de Nederlandse F-16’s dagelijks missies vanaf Decimomannu op Sardinië, naar het door oorlog geteisterde Libië.

9 | Paarse bus Met een nieuwe Link 16-testbus heeft de Nationale Datalink Management Cel op Nieuw Milligen een prachtig instrument in handen voor marine, landen luchtmacht.

10 | Alziend oog E-3A radarvliegtuigen verzorgen voor Operation Unified Protector dagelijks het plaatje van wat er boven Libië vliegt, en wat er op zee vaart. De AWACS ziet alles. Foto: korporaal 1 Thijs Imandt

‘We vliegen dagelijks en zijn hier dus hard nodig’

13 | TacBlaze Tactisch operen boven het Engelse landschap. Tijdens TacBlaze konden Cougar- en Chinook-bemanningen zich goed uitleven. Voor de laatste keer gezamenlijk, zo bleek nog tijdens de oefening.

16

16 | Einde DHC ISAF-operaties Tijdens een bijzondere parade op Gilze-Rijen kregen vijftig militairen het gevechtsinsigne uitgereikt, en nam het DHC als geheel afscheid van de ISAF-inzet.

18 | bevrijdingsvluchten Foto: Sjoerd Hilckmann, AVDD

‘U maakte het verschil, in een aantal gevallen zelfs met gevaar voor eigen leven’

18

Als een soort zwanenzang vlogen de Cougars op Bevrijdingsdag diverse popartiesten naar bevrijdingsconcerten in Nederland. Het betekende de voorlopig laatste inzet van het 300 Squadron.

20 | Vliegerlogboeken Laurens Mijers weet net na de Duitse inval van mei 1940 te vluchten naar Engeland. Daar wordt hij jachtvlieger op de Spitfire om zo iets terug te doen voor zijn vaderland.

VASTE RUBRIEKEN 23 | Mensen en Mutaties 24 | lees- en kijkwijzer Foto: Maurits Kraak

‘Krijgen we ook koffie aan boord?’

DE VLIEGENDE HOLLANDER 2

25 | Journaal 31 | fotopagina

Column van de Commandant Luchtstrijdkrachten

Foto: Sectie communicatie Sheppard AFB

Professionele inslag ondanks zwaar weer Op 9 mei zijn verschillende eenheden binnen onze organisatie op non actief gezet. Het betreft onder andere het 300 Squadron met de Cougar, het 311 Squadron met de F-16, en het 621 en 671 OGRVPeloton van respectievelijk Leeuwarden en Gilze-Rijen. Het geldt ook voor de twee Patriot-batterijen van het 803 Squadron. Eén wordt als operationele reserve achtergehouden, de ander komt als derde batterij bij het 802 Squadron. De gevolgen voor de medewerkers van deze eenheden zijn nog niet duidelijk en ik begrijp heel goed dat dat onbevredigend is. De personeelsorganisatie van het CLSK is druk bezig om, zoveel als mogelijk is, medewerkers van de stilgezette eenheden duidelijkheid te bieden. Sommigen, die naar verwachting overtollig worden, zullen in staat worden gesteld om met een regeling de dienst te verlaten. Anderen moeten we nadrukkelijk verzoeken te solliciteren op relevante vacatures omdat hun expertise niet gemist kan worden. Er zal bemiddeling naar een functie in de burgermaatschappij plaatsvinden voor degenen die na het reorganisatietraject overtollig worden. Ik zal alles doen wat in mijn vermogen ligt om aan de onduidelijkheid zo snel mogelijk een eind te maken, maar ik verwacht wel dat dit nog even zal duren. De komende tijd wordt u regelmatig geïnformeerd over de voortgang van de reorganisatie. Defensie levert weliswaar door de recent in gang gezette bezuinigingsoperatie twaalfduizend functies in, maar dat neemt niet weg dat er toch nieuwe medewerkers moeten instromen in de organisatie. We moeten tenslotte ook naar de toekomst blijven kijken. Zo heb ik 18 mei op Sheppard Air Force Base in Texas de vliegerwing opgespeld bij nieuwe vliegers, onder wie enkele Nederlanders. Diezelfde dag ontvingen op Fort Rucker in Alabama helikoptervliegers hun wing. Tijdens deze ceremonie is stilgestaan bij het recente ongeval. Tijdens een trainingsvlucht met een Apache is kapitein Richard van de Perre, instructeur van het Nederlands Opleidings Detachement op Fort Rucker, omgekomen. De cursist die ook aan boord zat, is ongedeerd gebleven. Mijn medeleven gaat uit naar de echtgenote, familieleden en collega´s van Van de Perre.

De vliegers die hun felbegeerde wing hebben gekregen, gaan nu het laatste traject in en worden verder opgeleid tot operationeel vlieger. Ze leren dan wat het is om operationele missies te vliegen. Wanneer dat traject eenmaal succesvol is afgerond, stromen ze de operationele squadrons in. En daar wacht hen een uitdagende toekomst, met allerlei taken. Dat kunnen nationale taken zijn, zoals de inzet van helikopters die eind april, en in mei en juni diverse branden hebben bestreden bij Schoorl, in Drenthe en Overijssel en zelfs België. Maar dat zijn nog vaker taken in NAVOverband, zoals in Libië en Afghanistan. Onze jachtvliegers van de Air Task Force in Afghanistan bieden bijvoorbeeld nog dagelijks ondersteuning aan de Afghaanse grondeenheden en die van de coalitietroepen. Dat dit goed werk is, en niet zonder risico, blijkt uit het feit dat op 15 mei twee jachtvliegers van de ATF tijdens een bijzonder appèl het gevechtsinsigne uitgereikt kregen. Zij hebben op 8 mei in de provincie Bagdhis, Afghaanse en Amerikaanse troepen op de grond ondersteund. De patrouille was onder vuur komen te liggen en werd in het nauw gebracht. Nadat tweemaal show of force niet bleek te helpen, hebben de vliegers hun wapens gebruikt. Hierdoor is escalatie van het conflict op de grond voorkomen. Maar niet alleen in de lucht doen we goed en professioneel werk. Zo zijn drie E-ones, twee van vliegbasis Gilze-Rijen en één van Woensdrecht, op 14 en 15 mei ingezet bij de bestrijding van een zeer grote brand op een industrieterrein in Zevenbergen. De Woensdrechtse brandweer zette op 25 mei twee E-Ones in bij het bestrijden van een grote natuurbrand op de Kalmthoutse Heide, een grensoverschrijdend natuurgebied tussen Nederland en België. Dit alles maakt mij trots op u en onze organisatie. U laat zien over de juiste professionele inslag te beschikken, want ondanks het zware weer waarin we verkeren, doen we ons werk. Of het nou in Nederland is of in uitzendgebieden. Ik dank u daarvoor.

3 DE VLIEGENDE HOLLANDER

REPORTAGE

Inzet Libië leert: Afghanistan geen blauwdruk voor alle conflicten vanaf nu

Reaction Force zoals het bedoeld is Tekst: Arno Marchand | Foto’s: Dave de Vaal, AVDD

Twee F-16’s wachten op hun beurt bij een Frans C-135FR tankvliegtuig. Tankers zijn absoluut nodig voor dit soort operaties, geeft detco Van Deventer aan. ‘Anders komen we er simpelweg niet. Maar ze zijn schaars goed, dus we vliegen zoveel als er beschikbaar zijn.’ Foto: Gert Kromhout

Achttien uur na het akkoord van de Tweede Kamer om zes F-16’s te leveren voor een bijdrage aan het wapenembargo tegen Libië, staan de toestellen op de Italiaanse luchtmachtbasis Decimomannu. In de dagen erna vinden meer dan honderd man personeel en vooral ook veel materieel hun weg naar Sardinië. ‘We roepen wel altijd Reaction Force, maar voor Manas kregen we vier weken de tijd’, zegt de detachementscommandant. ‘Dit was “RF” in de eredivisie, zoals het bedoeld is.’

Met alleen wat signalen, maar nog zonder dat er plannen zijn om een Nederlandse bijdrage aan het vliegverbod boven Libië te leveren, gaat personeel op Leeuwarden al aan de slag. ‘We wilden ons niet laten verrassen, dus alle Reaction Force (RF, red.)-boekwerken werden nog eens nagekeken’, zegt luitenant-kolonel Johan van Deventer, commandant van het 1 NLD Fixed Wing Element (FWE). Zittend op een plastic tuinstoel kijkt hij vanaf een terrasje bij een Italiaans koffiehuisje op de vliegbasis uit over de Nederlandse flightline. ‘Tussen toeter en deployen kregen we tien dagen, maar we stonden er dus binnen een dag. We hebben over dit soort RF-plannen ooit goed nagedacht, alleen nu is de tijdslijn enorm in elkaar gedrukt. Ops en Log alléén werkt dan niet. Als één team wel. Daarin lag de sleutel.’

veel. ‘Voor ons was het letterlijk kunst- en vliegwerk om al het materiaal hier naartoe te krijgen’, zegt logistiekeling eerste luitenant Bert van het 921 Squadron. ‘We hebben de materieel verantwoordelijke functionarissen prio’s laten aangeven in de in totaal vijftig zeecontainers die naar Deci moesten. Daarover moesten we diverse slagen maken tot we een hoeveelheid hadden die verplaatsbaar was als prio één. Die ging mee in drie vluchten met de An-124 vanaf Leeuwarden, in totaal negentig tot honderd ton, en met de KDC-10 vanaf Eindhoven. De rest zoals de backshops kwam later, op vrachtwagens en een stuk per boot natuurlijk. Alles keurig ingevoerd in het Transport Out of area Voorraad Systeem, Tovis. Daarmee weten we wat deze kant uitkomt, en kan je bijhouden wat je gebruikt zodat je ook weer duidelijk hebt wat er terugmoet.’

Prio’s Tijdens de site survey, de verkenning van de vliegbasis op Sardinië op de dag voordat F-16’s vertrekken, maakt het KLu-personeel een inventarisatie wat Italië op ‘Deci’ als host nation kan leveren, en wat de Nederlanders zelf moeten meenemen. Uiteraard is dat nog heel

Dikke pluim Een tegenvaller in het logistieke proces is dat de Antonov niet kan landen op Deci en de KDC-10 highloaders nodig heeft die niet op de Italiaanse basis voor handen zijn. Dichtstbijzijnde mogelijkheid biedt de civiele luchthaven van Cagliari. Bert: ‘Daarvandaan


REPORTAGE

De Verenigde Arabische Emiraten, zichtbaar op de achtergrond, vlogen vanaf Deci ook met de F-16, maar een heel ander model. Naast de F-16E en F Desert Falcons stonden er ook nog zes Mirage 2000’s.

moest alles dus alsnog over de weg, maar host nation support pakte gelukkig geweldig uit. Net als wij stonden Italianen ook tot ver na middernacht te lossen. En in Nederland was er een perfecte samenwerking op de lijn van Leeuwarden en Volkel naar Eindhoven voor materiaal dat met de KDC-10 meemoest.’ Van Deventer: ‘In het begin was het zeker improviseren. “Mc Guyveren” is hier een werkwoord geworden. Maar logistiek heeft echt een kunststukje geleverd om in zo korte termijn een vliegbedrijf te kunnen opstarten. Ze stelden de juiste prio’s. Echt een dikke pluim. De loyaliteit van het personeel is eerder te hoog dan te laag.’ Bert: ‘Als bedankje heeft onze squadroncommandant daarom bloemen naar het thuisfront gestuurd. En in het eerste weekend na ons vertrek was er voor hen ook al een thuisfrontdag waar ze informatie kregen en vragen konden stellen. Top geregeld.’ ‘Inzet boven Libië lijkt veel meer op Kosovo dan Afghanistan. We opereren vanaf een veilig eiland, vergelijkbaar met de situatie zoals op Villafranca en Amendola. Op Kandahar heb je geen host nation support en heeft het veld geregeld met raketaanvallen te maken’, zegt Van Deventer, hier net terug van de honderdste 1 NLD FWE-missie op 22 april.

Missies boven Libië gaan dag en nacht door, ook voor het Nederlandse personeel.

Combat ready ‘Voor het thuisfront is het wel wat hoor’, beseft de detco zich hardop. ‘Voor ons betekent het een uitdaging, maar zij blijven achter, zonder voorwaarschuwing. Als operationele eenheid moet je volgens mij wel altijd klaar zijn voor RF. Je weet immers nooit wanneer het volgende conflict is. Dat geldt dus niet alleen voor de vliegers, maar voor ál het personeel want ineens ben je voor drie maanden weg. Vliegers moeten om die reden op alle scenario’s voorbereid zijn want Afghanistan is duidelijk geen blauwdruk voor alle oorlogen vanaf nu. Totaal niet zelfs. Deze operatie is volledig anders, maar binnen drie dagen vlogen we wel boven Libië. Geen tijd om extra te trainen dus. Opwerken? Nee. Je bent combat ready of niet. Ja dus. En wederom laten we zien dat we ertoe doen. We zijn met de F-16 het enige Nederlandse wapensysteem dat sinds 1993 continu is ingezet.’ Nederlandse missies gaan voor het overgrote deel over water. Van Sardinië richting Tunesië, Malta en dan naar Libië. Initieel vliegen ze voornamelijk boven de kuststrook, later ook verder landinwaarts. ‘Met de inzet in de no-fly zone gebruiken we al meer van de capaci5 DE VLIEGENDE HOLLANDER

REPORTAGE

Het was voor de Nederlanders even wennen om met de Italiaanse tankinstallatie, de pantograaf om te gaan.


De Italiaanse vliegbasis Decimomannu ligt in het zuiden van het eiland Sardinië. Het complex ligt bij het gelijknamige dorp, op zo’n 25 kilometer ten noorden van de hoofdstad Cagliari. Hemelsbreed is de afstand naar de Libische hoofdstad Tripoli ongeveer achthonderd kilometer. Decimomannu is in 1940 in gebruik genomen door het fascistische bewind in Italië. De eerste oorlogsmissies van Italië, een verkennings- en later een bombardementsvlucht op 12 juni 1940 naar Frankrijk, starten van Decimomannu. Vanaf september 1943 nemen Amerikaanse troepen de basis in gebruik met B-26 Marouder middelzware bommenwerpers. In 1944 beginnen de Amerikanen aan een ambitieus plan. Ze bouwen op een oppervlakte van twee kilometer lang en driehonderd meter breed een stelsel van zes parallelle startbanen. Uniek in de wereld. Hierdoor kunnen zes B-26’s tegelijk opstijgen, zodat er binnen een paar minuten meer dan honderd in de lucht zijn. Eind ’44 wordt de basis verlaten. De huidige vliegbasis krijgt vorm vanaf 1954. In 1959 tekenen Italië, Canada en (West-) Duitsland een trinationale overeenkomst voor gezamenlijk gebruik. Deci wordt in 1979 een belangrijke trainingslocatie voor NAVO-eenheden door de ingebruikname van de Air Combat Manoeuvring and Instrumentation range, en voor Dissimilar Air Combat Training of DACT. Amerikaanse, Britse, Canadese en Duitse eenheden zijn jarenlang permanent gebaseerd op Deci. De Italiaanse en Duitse luchtmacht en vliegtuigbouwer Alenia zijn tot op de dag van vandaag gebruikers van Deci.

REPORTAGE

teiten van de F-16’, zegt Van Deventer, normaliter commandant van het 323 Tactical Training, Evaluation and Standardisation Squadron (TACTESS). ‘We kunnen vliegtuigen dwingen tot landen, vergelijkbaar met hoe we dat doen bij een QRA boven Nederland. De AWACS stuurt ons naar objecten toe. Die ziet meer, maar in grotere lijnen. Wij kijken dichterbij en met meer detail. Met de targeting pod zien we bijvoorbeeld bewegingen op de grond. We controleren steden, vliegvelden en havens zoals die van Misrata. Zijn er ten opzichte van een dag eerder meer of minder schepen? Zo ja, dan weet je dat er iets gaande is.’ Forward Air Controllers Boven Libië merk je meteen een verschil met Afghanistan, geeft H-Ops majoor Olivier van 323 aan. ‘Je vliegt boven steden die veel meer op de Europese lijken dan op Afghaanse. Bovendien is hier niemand op de grond die je wijst op de vijand, een Forward Air Controller. Maar weten natuurlijk wel globaal wie en wat waar zit of staat.’ Van Deventer beaamt dat: ‘In Afghanistan heb je een grondoorlog van de coalitie, met infanteristen en FAC’ers. In Libië niet. Bovendien heb je FAC’ers ook niet bij íedere actie op de grond nodig om een aanval te kunnen uitvoeren. Je stopt dan bijvoorbeeld niet de man met een pistool in de straat, maar juist de aanvoerlijn naar hem toe. Je zorgt dat hij geen munitie meer kan krijgen, of brandstof voor zijn voertuig. Op die manier schakel je hem ook uit.’ Bewust kiest de detco voor een mix van ervaren vliegers en de jongste die net klaar zijn met hun Mission Qualification Training (MQT). ‘Dus zijn ze combat ready. Voor hen is dit een wereldervaring.’ Eerste luitenant Derek van 323 is één van hen. ‘Bij vertrek had ik één maand mijn MQT. Thuis, dus vliegen vanaf Leeuwarden, is het een vertrouwde situatie. Hier ging ik meteen met de eerste missie mee op pad. Dan komt er heel wat nieuws op je af en dat maakt het span-

Titaan moet ingespoeld worden wat normaliter een paar weken duurt. Daarom namen de CIS’ers een heel klein netwerkje ‘op de man’ mee, en installeerden later het eigenlijke netwerk met de bijbehorende ruim zeven kilometer kabel en ruim tweehonderd connectoren. ‘Die zijn hier lokaal aangekocht, dus op heel Sardinië niet meer te krijgen’, vertelt eerste luitenant Ronald van Vliet van het 921 Squadron. ‘Die hebben wij.’

nend. Je checkt bijvoorbeeld in bij de AWACS. Dan weet je zeker dat je niet boven de Noordzee vliegt, maar met Libië te maken hebt. Je ziet daar soms lege steden, als ware het spooksteden. Je weet dat er dan iets gaande is, of is geweest. We zien dan ook duidelijk sporen van gevechten.’ Passende training De no-fly zone in het kader van Operation Unified Protector is effectief. ‘Sinds we er vliegen, zien we niet veel bewegingen meer in de lucht’, zegt de detco. ‘Dat betekent dus niet dat we kunnen stoppen. Je moet controle blijven uitoefenen, want anders zijn vijande-

Het 1 NLD FWE vliegt op 24 mei het duizendste uur voor operatie Unified Protector tijdens de missie 202. Inmiddels voerden NAVO-vliegtuigen ruim tienduizend vluchten boven Libië uit. Secretaris-generaal Anders Fogh Rasmussen is duidelijk: ‘We zijn vastbesloten door te gaan met de operatie om de Libische burgers te beschermen.’ Foto: sergeant-majoor René 7 DE VLIEGENDE HOLLANDER

REPORTAGE

De configuratie waarmee de Nederlanders vliegen – een targeting en een storingspod en als bewapening drie Amraams en één Sidewinder – wordt nog niet heel lang gebruikt, maar was van tevoren al wel gecertificeerd.

lijke toestellen zo weer in de lucht. Daarom vliegt de NAVO 24 uur per dag operaties boven Libië. Grond-luchtdreiging is er vooral van mobiele units, met single digit surface-to-air missiles, zeg maar de eenvoudiger modellen.’ Nederlandse sorties duren gemiddeld langer dan vijf uur. Olivier: ‘Het is voor ons al een uur vliegen naar het missiegebied. Met voorbereiden en plannen ben je zo’n drie en een half uur bezig en na de vlucht volgt nog de debriefing. Vliegers blijven korter dan de rest van het detachement, omdat ze anders teveel vlieguren van hun toegestane jaarlijkse hoeveelheid gebruiken. Dan blijft er voor de rest van het jaar te weinig over om current te blijven en te trainen. Maar dit is natuurlijk geen training. Hier oefenen we niet, maar voeren écht een operatie uit.’ Derek: ‘Tijdens Frisian Flag bijvoorbeeld simuleer je een dergelijke operatie. Je merkt dat alles wat je hier tegenkomt, is hoe we thuis en op Flag-oefeningen trainen.’ Olivier: ‘Het is geen verrassing voor me, maar ben toch blij dat de onze training klopt. Dat het overeenkomt met een echte conflictsituatie als deze. Dan doen we het dus goed.’ •

Drie van de ongeveer 110 man en vrouw personeel van het 1 NLD FWE ontspannen tussen het werk door even in een van de backshops. Die arriveerden ongeveer een week na aankomst van het personeel.


De remparachutes worden op Deci niet standaard ‘getrokken’. Controle is natuurlijk wel dagelijks nodig.

Eten doen de Nederlanders aanvankelijk bij de Italianen. Daarna stappen ze over naar de Duitse keuken waar Paresto-personeel meedraait met hun Luftwaffecollega’s. Adjudant Henk van Dillen en sergeant Jos Sunter zijn blij met de aankomst van de Nederlandse snacks.

materieel

Een paarse Link 16 VESTA is het toepasselijke acroniem voor de nieuwe aanwinst van de Nationale Datalink Management Cel. Met een nieuwe multifunctionele Link 16 testbus kunnen de dataspecialisten van Nieuw Milligen namelijk Verifiëren, Evalueren, Simuleren, Trainen en Analyseren. Op 11 mei vond in Den Helder de presentatie plaats. Tekst: Maartje van der Maas

De paarse bus staat naast het Luchtverdediging- en Commandofregat Hr.Ms. De Ruyter op de Nieuwe Haven. De hele week demonstreren specialisten van de marine, landen luchtmacht de vijf functionaliteiten van het Link 16-voertuig. Dit datanetwerk waarover gedetailleerde gegevens van alle eenheden in de buurt verzonden en gedeeld kunnen worden, is namelijk in gebruik bij de drie krijgsmachtdelen. ‘We hebben allemaal de kennis en ervaring met het systeem’, geeft Commandant Nationale Datalink Management Cel luchtmachtmajoor Bram Remmelzwaal aan. ‘Maar deze bus zal helpen dit met elkaar te delen. Vandaar ook de kleur.’ Geld besparen ‘De vijf functionaliteiten zijn veelgevraagd’, aldus Remmelzwaal. ‘We trainen, leiden op en evalueren het gebruik van Link 16. Vanuit de bus kunnen we een vliegtuig simuleren dat zich niet aan de juiste route houdt, maar ook een volledige Derde Wereldoorlog. Daarnaast assisteren we de ontwikkelaars en programmeurs van het datanetwerk met verificatie van berichten en analyse van hard- en software. We worden dus geregeld op verschillende plaatsen ingezet.’

Zowel de cabine voor de chauffeur als de werkposities met twee computers en vier beeldschermen zijn airconditioned. Foto: Maartje van der Maas

De Defensie Materieel Organisatie schaft de bus aan en plaatst de communicatie- en analyseapparatuur. ‘We hebben een eigen generator, twee Link 16-radio’s, een pneumatische antennemast en een kluis voor geclassificeerde documenten. Link 16 kan altijd daar zijn waar het nodig is, op het moment dat het gevraagd wordt’, aldus de trotse commandant. ‘Deze bus zal de krijgsmacht veel tijd en dus geld besparen. Met name voor het testen zijn er veel minder dure vlieguren en vaardagen nodig. En vanuit dit voertuig kunnen we te land, ter zee en in de lucht trainen.’ •

Tijdens de indienstname van de bus is landmachtadjudant Wil Nagtzaam in het zonnetje gezet. Nadat hij eens te vaak met een laptop op schoot zonder faciliteiten als telefoon of internet naast een Patriot-opstelling had gestaan, opperde hij het idee van een Link 16-voertuig. De van draagt daarom nu officieel zijn naam. Foto: NDMC 9 DE VLIEGENDE HOLLANDER

REPORTAGE

Eyes in the sky

De internationale crew maakt zich klaar voor een nachtje ‘doorhalen’ in de AWACS.

E-3A Sentries van de NAVO zijn al sinds eind

AWACS-inzet NAVO hard nodig voor Operatie Unified Protector

2010 actief vanaf Forward Operating Base Trapani op Sicilië. Op 23 maart 2011 werd de

Tekst en foto’s: korporaal 1 Thijs Imandt

operatie Active Endeavour – het onderscheppen van verdachte schepen – aangevuld met operatie Unified Protector: het handhaven van het wapenembargo en afdwingen van de no fly-zone. Personeel dat normaal vanuit Geilenkirchen in Duitsland werkt, opereert nu zes weken vanaf Trapani zodat de AWACS vliegende radarstations dagelijks boven de Middellandse Zee kunnen vliegen.

Deze Canadese Radar Technician zorgt voor optimale prestaties van de radar. DE VLIEGENDE HOLLANDER 10

Luitenant-kolonel Fred Akkerman is duidelijk tevreden over de gang van zaken op Forward Operating Base in Trapani op het Italiaanse eiland Sicilië. Als detachementscommandant heeft hij de leiding over honderdveertig man personeel uit vele landen, waaronder de Nederlandse crewleden van de AWACS. ‘Je ziet dat wij Nederlanders goed functioneren in een internationale omgeving. We kunnen ons uitstekend aanpassen aan wisselende omstandigheden en communiceren prima met onze directe buitenlandse collega’s.’ De AWACScrews draaien mee in Operatie Unified Protector, met als belangrijkste taken het in stand houden en afdwingen van het wapenembargo naar en de no-fly zone boven Libië. Met de AWACS bouwen ze een geïdentificeerd lucht- en zeebeeld op van Libië en omgeving. Ook begeleiden ze de NAVO-gevechtsvliegtuigen, wel zo’n honderdvijftig per dag, van en naar het operatiegebied voor de Libische kust zodat zij hun opdrachten uit kunnen voeren. Akkerman zorgt ervoor dat zijn crewleden hun hoofd er constant bij houden en niet te veel afgeleid worden door ‘bijzaken’ als hotelreserveringen en de opvang van zieke collega’s. ‘Ik moet ervoor zorgen dat de crewleden goed in hun vel blijven zitten en de taken naar behoren kunnen blijven uitvoeren. Zes weken buitenland met veel twaalfuursdiensten en veel vluchten gaan, vooral bij de jongere garde, niet in de koude kleren zitten. Ze zijn simpelweg vaak niet gewend aan operationele inzet en maken nu dus leerzame vlieguren’, legt Akkerman uit. Twee componenten Op een aantal oefeningen na is dit de eerste keer dat de E-3A Component operationeel samenwerkt met de Britse E-3D Component uit Waddington in Groot-Brittannië. Samen voorzien ze het Combined

REPORTAGE

Air Operations Centre (CAOC 5 in Poggio Renatico, Italië) 24 uur per dag van up-to-date informatie over het operatiegebied. In de briefings voor aanvang van de vluchten, krijgt de internationale AWACScrew de gegevens over de meest recente ontwikkelingen in Libië. De laatste bewegingen van pro-Khadaffi troepen in het Libische luchtruim, op de grond en voor de kust. Ook zien ze welke zogenoemde assets (gevechtsvliegtuigen) er gelijktijdig met de AWACS in de lucht zijn, zodat de bemanning ziet met wie ze kunnen communiceren en samenwerken. Zelfde taal Sergeant 1 Rien is als surveillance operator actief in Trapani. Aan de hand van onder andere zijn opgebouwde lucht- en zeebeelden bepaalt het CAOC de tactische acties. Met een muisklik ziet hij de gegevens van een NAVO-gevechtsvliegtuig, uit welk land het komt, hoeveel liter brandstof het nog aan boord heeft en wat dus zijn ‘playtime’ is. Hij kan met de vlieger communiceren via één van de vijf radio’s die hij tot zijn beschikking heeft. Mocht hij een onbekend toestel of schepen niet kunnen identificeren met het Automatic Identification System of de Identification Friend or Foe (identificatie vriend of vijand), geeft CAOC 5 de vervolgactie aan. In het uiterste geval kunnen de Fighter Allocator en Tactical Director ervoor zorgen dat een NAVO-gevechtsvlieger een visuele check doet en zelfs eventueel een onbekend vliegtuig dwingt om te landen. Dat gebeurde bijvoorbeeld begin april met een onderschepte MiG-23 van de Libische rebellen. Kapitein Rick is als Fighter Allocator medeverantwoordelijk voor het battle management. Hij ziet vooral meerwaarde in de Standard Operating Procedures (SOP’s) in het Engels die alle

De radarschotel van het Airborne Early Warning And Control Station (AWACS) steekt 3,35 meter boven de vliegtuigromp uit en maakt één omwenteling per tien seconden.

Een van de drie vooruitgeschoven Forward Operating Bases van de AWACS-vloot op de zuidflank van de NAVO, is Trapani op Sicilië.

Tijdens Operation Unified Protector werken de NATO E-3A Component (met vier E-3A’s ) en het Britse E-3D Component (met twee E-3D’s) voor het eerst operationeel samen. 11 DE VLIEGENDE HOLLANDER

REPORTAGE

Tijdlijn Operation Unified Protector 17 februari 2011

8 maart 2011

10 maart 2011

17 maart 2011

22 maart 2011

23 maart 2011

De VN-veiligheidsraad neemt resolutie 1970 aan. Een wapenembargo, het bevriezen van persoonlijke eigendommen van Libië’s leiders en een reisverbod voor Libische machthebbers zijn het gevolg. De NAVO neemt haar verantwoordelijkheid en zet het AWACS-systeem in voor 24-uurs observatie boven de Middellandse Zee, om zo meer gedetailleerde informatie over bewegingen in het Libische luchtruim te verkrijgen. NAVO-schepen zetten koers naar de Middellandse Zee om het monitoren te kunnen ondersteunen. De VN-veiligheidsraad neemt resolutie 1973 aan. Leden van de raad mogen nu met alle noodzakelijke maatregelen de burgers van Libië beschermen. De NAVO geeft gehoor aan de aangenomen resolutie. Naleving van het wapenembargo begint een dag later. NAVO-schepen en vliegtuigen hebben het recht om elk verdacht voertuig tot stoppen te dwingen en te doorzoeken. De NAVO beslist om de no-fly zone boven Libië te waarborgen om zo Libische burgers te beveiligen tegen mogelijke luchtaanvallen. Alleen humanitaire en hulpvluchten zijn nog toegestaan. Operation Unified Protector gaat van start.

nationaliteiten hanteren. ‘Internationaal samenwerken is altijd een grote uitdaging. De SOP’s bieden hulp bij de communicatie. We weten zo wat we van onze buitenlandse collega’s kunnen verwachten, ook al spreken ze van huis uit een andere taal en zijn ze cultureel anders ingesteld dan wij.’ Essentiële radar Radar technician sergeant 1 Igor zorgt dat de enorme radar – met een doorsnede van 9,10 meter – bovenop de AWACS optimaal presteert en de overige mission crew zijn werk goed kan uitvoeren. ‘Ik kan beperkt ingrijpen als er iets mis gaat met de radar,’ vertelt hij. ‘Na een diagnose probeer ik eerst softwarematig een oplossing te zoeken en daarna desnoods hardwarematig te repareren door printplaten of kabels te vervangen. Het is essentieel dat de radar zo goed mogelijk blijft werken. Daarom vind ik het wel spannend hier, ondanks de extra druk op mijn schouders. Ik werk nu voor het eerst “voor het echie” in een grote operatie. Ik heb het al druk gehad; in vijftien dagen heb ik dertien keer gevlogen. Dat betekent dat we hier hard nodig zijn.’ •

Sergeant 1 Rien houdt de schepen en vliegtuigen rond de Libische kustlijn nauwlettend in de gaten.

De gezagvoerder en co-piloot doen de laatste flight checks voor vertrek.

De NATO Airborne Early Warning and Control Force bestaat uit de (NAVO) E-3A en (RAF) E-3D Component. Dit is één van de twee operationele Britse E-3D’s op Trapani. Bij de RAF staan ze bekend als Sentry AEW Mk.I. DE VLIEGENDE HOLLANDER 12

reportage

TacBlaze 2011: gestoord, gevolgd en beschoten in realistische scenario’s

De Wildcats (Cougars) en Grizzly’s (Chinooks) opereren eerst alleen en gaandeweg de trainingsweek in steeds grotere vliegverbanden.

Transportheli’s met tanden

Vliegers en loadmasters van het 298 en 300 Squadron

bekwaamden zich van eind maart tot begin april in

Tekst: Ingmar Kooman | Foto’s: Eva Klijn, AVDD

tactisch opereren tijdens de oefening TacBlaze. Jonge bemanningen leerden in het Engelse Lake District van ervaren collega’s de fijne kneepjes van het operationeel vliegen met de Chinook en Cougar transporthelikopters. Op de valreep, want aan het einde van de oefening werd duidelijk dat de Cougars ten prooi vallen aan de bezuinigingen.

Het geluid van de aanvliegende Chinook echoot tussen de heuvels van het oefenterrein Spadeadam. De korporaals 1 Egbert Boot en Hilco Heimans turen over de door schapen gedomineerde graslanden naar de heuvelrug aan de horizon. ‘Dit is een ideaal speelterrein voor die jongens’, glimlacht Heimans. ‘De heli blijft tot op het laatste moment uit zicht, gedekt door de heuvels en de bosranden.’ Maar de twee mannen van het Mobile Air Operations Team (MAOT) hebben geduld. Vlakbij hun positie ligt namelijk een lading die de Chinook moet oppikken, dus ze krijgen heus wel een kans om de heli aan te stralen met hun Malina Infrared Stimulator, die een hittezoekend raketsysteem nabootst. Dit soort ondersteuning bij tactische trainingen is een van de taken van de veelzijdige eenheid, bovenop het verkennen en inrichten van landingslocaties en het voorbereiden en aanhaken van zogeheten slingloads. ‘Kijk daar,’ roept Heimans. ‘De Chinook zwaait naar ons!’ Inderdaad, twee sets rotorbladen piepen kort boven de heuvelrug uit, een mechanische begroeting. Enkele minuten later zwelt het rotorgeraas duidelijk aan. ‘Daar komt ‘ie’, schreeuwt Boot. ‘Op links!’ De korporaal heeft het nog maar net gezegd, of de Chinook vliegt een meter of vijftig verderop laag over. Het tweerotorige gevaarte hangt net stil boven de op te pikken lading als Heimans zijn kans schoon ziet. Het eerste ‘schot’ met zijn aanstraalsysteem is raak. Direct scheert de Chinook weg, hevig heen en weer schuddend. Terwijl de loadmasters en gunners hun boordwapens flink laten ratelen, duikt de heli razendsnel weg achter de dichtstbijzijnde heuvelrug.

Spadeadam is in sommige opzichten een groot openluchtmuseum van de Koude Oorlog. Een aardige les in materieelherkenning voor de crews. Maar tussen het talloze afgedankte oorlogstuig staan wel degelijk actieve systemen. 13 DE VLIEGENDE HOLLANDER

REPORTAGE

De Communicatie- en Informatie Systemenspecialisten van het DHC benutten TacBlaze voor een oefening in een oefening. Met de nieuwste versie van Titaan ondersteunden ze de luchtmobiele training vanuit het veld. Hier configureren korporaal 1 Bart Hoekstra (links) en sergeant 1 Marco van Schoonhoven een zogeheten Swedish satellietschotel.

Soms krijgen zelfs ervaren loadmasters en doorgunners het zwaar door de maagomdraaiende manoeuvres van hun vliegers.


Speeltuin Prooibeluste MAOT’ers vormen maar één van de uitdagingen die de aircrews van de drie Chinooks en twee Cougars tijdens TacBlaze het hoofd moeten zien te bieden. Een week lang bekwamen de vliegers en loadmasters zich onder begeleiding van ervaren collega’s in het opereren onder vijandige omstandigheden, het zogeheten tactisch vliegen. Het Royal Air Force oefenterrein Spadeadam is in dat opzicht een speeltuin voor de bemanningen, beaamt de leider der oefening, luitenant-kolonel Roel Cuppes. ‘Niet alleen is het een uitgestrekt, mooi glooiend terrein, maar als Electronic Warfare range telt Spadeadam ook tal van al dan niet gesimuleerde radar- en infraroodsystemen die het onze bemanningen flink lastig kunnen maken.’ De Commandant 300 Squadron is dan ook lovend over het totaalpakket dat de oefenfaciliteit zijn detachement biedt. ‘Al het hier aanwezige oude militaire materieel maakt het plaatje helemaal af. Daarmee hebben we alles wat we nodig hebben om onze mensen klaar te stomen voor een tactische inzet. Onze aircrews hebben hier de ruimte, de gevarieerde omgeving en realistische scenario’s waarin ze worden gestoord, gevolgd en beschoten.’

REPORTAGE

‘Dubbel gevoel’ Overste Cuppes zit aan het einde van TacBlaze met ‘een dubbel gevoel.’ In de slotfase van de oefening sijpelt namelijk het nieuws binnen dat de grootschalige bezuinigingen bij Defensie het einde betekenen van de Cougars bij het Defensie Helikopter Commando. ‘Hier zit een tevreden, maar ook een bedroefde commandant’, verzucht Cuppes. ‘Onze mensen hebben heel hard gewerkt. Alle cursisten zijn geslaagd voor deze tactische module en nu dus gevechtsgereed. Maar ik kan deze bezuiniging moeilijk verkopen aan mijn mensen. Uiteraard heb ik emotionele bezwaren tegen dit besluit. De Cougars hebben de laatste jaren goed werk geleverd. Dat maakt dit besluit bijzonder wrang en onwerkelijk.’

Plannen en improviseren Maar tactisch opereren begint uiteraard bij een goede missieplanning. Daarom spijkeren de wapeninstructeurs hun collega-vliegers en -loadmasters ook in dat aspect grondig bij. ‘Je moet met meer dan alleen de wind rekening houden’, zegt Chinook-vlieger eerste luitenant Dirk met gevoel voor understatement. De aircrews bekwamen zich tijdens TacBlaze namelijk ook in hun optreden als Air Manoeuvre Brigade. De D-compagnie van 13 Infanteriebataljon Regiment Stoottroepen Prins Bernhard levert niet alleen de te transporteren boots on the ground, maar is ook een belangrijke speler in de voorbereidingen, legt Dirk uit. ‘Als aircrews stippelen we niet alleen voor onszelf verschillende “wat als”-scenario’s uit. We stemmen onze vluchtbewegingen goed af met de snelle grondacties van “luchtmobiel.”’ ‘Maar ondanks al het plannen vooraf moet je toch ook behoorlijk kunnen improviseren’, vult loadmaster sergeant Quintijn aan. ‘Bijvoorbeeld omdat een bos op je kaart gekapt blijkt te zijn. Of als ze je vanaf de grond opeens aanstralen.’ ‘Dan moet je gelijk reageren’, breekt Dirk in. ‘Nadenken en overleggen, daar heb je geen tijd voor. Het is uitwijken en je zelfverdedigingsmiddelen uitgooien.’ Samenspel Flares mogen vanwege het brandgevaar niet gebruikt worden, maar buiten dat kunnen de aircrews wél de tanden van hun heli tonen.

Een Cougar gaat take off van de kleine civiele luchthaven bij Carlisle. Foto: Nicholas Hoenich

‘Interessant om in de praktijk te ervaren wat onze verdedigingssystemen kunnen’, vindt sergeant Edison, loadmaster op de Cougar. Zijn vlieger, tweede luitenant Teije, beaamt dat. ‘Radar, infrarood, kleinkaliberwapens, daartegen leren we hier allemaal knokken.’ En dat gaat verder dan chaff en flares uitwerpen, legt Edison uit. ‘Dit is echt een mooi laagvlieggebied. Door het heuvelachtige terrein met alle beekjes en bossen kun je hier snel wegduiken als het te heet onder je voeten wordt.’ ‘Tactisch vliegen is een samenspel van vlieger en loadmaster’, benadrukt Teije. ‘Als vlieger zie je niet wat er allemaal achter je gebeurt. Daarom bewaken de doorgunner en loadmaster mijn dode hoek. We besturen samen de kist.’ Want ook bij TacBlaze geldt situational awareness als sleutelwoord. Omgevingsbewustzijn is van levensbelang. Niet alleen radar- en raketinstallaties vormen een bedreiging, maar de aircrew is eveneens gespitst op hoogspanningskabels en de toestellen van collega’s. ‘We begonnen de week met een missie van één heli, maar nu vliegen we missies met drie of vier kisten per keer. Als je in formatie ook nog eens snelle uitwijkmanoeuvres moet uitvoeren, dan dien je feilloos te weten waar iedereen zich bevindt’, stelt Cougar-vlieger Teije. ‘De puzzelstukjes van alles dat we in Nederland hebben geleerd, komen hier in TacBlaze bij elkaar’, concludeert Edison. ‘En,’ erkent Teije, ‘dat is van tijd tot tijd behoorlijk zweten.’ •

Laagvliegen? De loadmaster kan de glassprietjes bijna tellen.


REPORTAGE

DHC staat stil bij einde ISAF-helikopteroperaties

Gevechtsinsignes en

De parade werd afgesloten met een fly-by van twee Apaches, Chinooks en Cougars, types die in de periode 2004-2010 vrijwel onafgebroken zijn ingezet in Afghanistan. Foto: Arnoud Schoor, AVDD

Reservekolonel Van Vollenhoven reikte het eerste gevechtsinsigne uit aan luitenant-kolonel Peter Grijspaardt. Foto: Sjoerd Hilckmann, AVDD

Ridder der 4e klasse Militaire Willemsorde en drager van het Vliegerkruis kapitein bd Frits den Ouden overhandigt een gevechtsinsigne. Foto: Arnoud Schoor, AVDD

Commandant Luchtstrijdkrachten Jansen sprak lovende woorden over de inzet van de helikopterbemanningen. Foto: Dave de Vaal, AVDD

De Kapel van de Koninklijke Luchtmacht zorgde voor de muzikale omlijsting tijdens de parade. Foto: Dave de Vaal, AVDD


REPORTAGE

helikopterparade

Tijdens een bijzondere parade op vliegbasis Gilze-Rijen die tevens het einde markeerde van de ISAFhelikopteroperaties, ontvingen vijftig militairen van het Defensie Helikopter Commando (DHC) het gevechtsinsigne. Naast C-LSK luitenant-generaal Jac Jansen en de Commandant DHC commodore Theo ten Haaf reikten twee bijzondere personen de onderscheidingen uit. Eregasten waren namelijk professor mr. Pieter van Vollenhoven en Ridder der 4e klasse Militaire Willemsorde en drager van het vliegerkruis Frits den Ouden.

Tekst: Arno Marchand

Militairen komen voor de onderscheiding in aanmerking als zij hebben deelgenomen aan een militaire operatie waarbij sprake is van vijandelijk optreden met direct vuur of hiermee vergelijkbare gevechtsomstandigheden. ‘Het gevechtsinsigne is in het leven geroepen als erkenning voor moedig gedrag’, zegt Jansen in zijn speech op 27 april. ‘U was namelijk bij gevechtacties betrokken en sommigen van u hebben veel gevaar gelopen. Daarover heeft ieder van u een uniek verhaal. U hebt aangetoond dat u onder zeer moeilijke omstandigheden kunt functioneren en dat onze krijgsmacht kan optreden in alle delen van het geweldsspectrum. Ik ben dus trots op datgene wat we als organisatie hebben bereikt, maar ik ben vooral trots op u. U belichaamt voor mij de professionele luchtmacht.’ Verschil Vanaf 2004 zijn de Apache gevechtshelikopters bijna onafgebroken uitgezonden naar Afghanistan, eerst vanaf Kandahar Airfield (KAF)

en later vanaf Tarin Kowt. Vanaf 2006 losten de Cougar- en Chinook transporthelikopters elkaar ieder half jaar af op KAF. De Air Task Force heeft de afgelopen jaren laten zien dat het luchtwapen een belangrijke rol in het moderne militaire conflict vervult. De helikopters zijn bij operaties van de International Security and Assistance Force (ISAF) zelfs van cruciaal belang gebleken. Of het nou ging om troepen en uitrusting op moeilijk bereikbare plaatsen neer te zetten, of eenheden op de grond met vuursteun te beschermen. Jansen: ‘U was er en maakte het verschil. En dat deed u in een aantal gevallen met gevaar voor eigen leven. Het getuigt van uw professionalisme en toewijding dat de operaties tot een goed einde zijn gebracht. De bemanningen van deze helikopters hebben zich daardoor op een bijzondere manier onderscheiden.’ In november 2010 kwam voor de luchtmachthelikopters een einde aan de ISAF-missie. Om deze periode te markeren vond op vliegbasis Gilze-Rijen een uitreiking van gevechtsinsignes plaats, afgesloten met een fly by. • 17 DE VLIEGENDE HOLLANDER

EVENEMENTEN

Cougar neemt afscheid van Nederland

Laatste inzet in stijl Doorgaan tot de laatste snik. Als er iets van toepassing is geweest op het 300 Squadron, is het dat wel. Na het bestrijden van de duinbranden bij Schoorl, gaven drie Cougar-transporthelikopters op Bevrijdingsdag nog één keer acte de présence. Voor de militairen een mooie, maar onwerkelijke dag. Zij verliezen na 9 mei niet alleen hun helikopter, maar ook hun ‘familie’.

‘Krijgen we ook koffie aan boord?’ De toon is gezet. In de crewroom op Gilze-Rijen luisteren de artiesten aandachtig naar de veiligheidsbriefing. De adrenaline giert de muzikanten zichtbaar door het lijf. Vandaag worden zij met drie Cougars als ware VIP’s rondgevlogen. Zoals elk jaar ondersteunt Defensie het Nationaal Comité 4 en 5 mei met luchttransport. Dankzij deze inzet kunnen de bands snel van het ene festivalpodium naar het andere komen. Dit jaar zijn het Moke, The Opposites & The Partysquad en zanger Waylon die de twaalf provincies aandoen. Als Ambassadeurs van de Vrijheid onderstrepen zij in onder meer Amsterdam, Den Haag, Zwolle en Den Bosch het belang van vrijheid wereldwijd. De vliegers en loadmasters hebben er zin in. Hoewel deze dag voor hen een zwart randje heeft. Vliegen voor vrijheid, terwijl uitgerekend de Cougar door de bezuinigingen wordt afgestoten. Hoe wrang moet dat voelen? Definitief einde Kapitein Eric van de Weerd, gezagvoerder Cougar noemt 5 mei ondanks alle perikelen een mooie afsluiting van een mooie tijd. ‘Deze klus en de bestrijding van de natuurbranden de afgelopen week bewijzen dat de loyaliteit onder het personeel ongekend is. Ondanks de teleurstelling en onbegrip rond het stilzetten van de heli’s, zet iedereen zich in tot het bittere eind. Dit kenmerkt ons squadron. Wij wilden met opgeheven hoofd weg en dat is gelukt.’ Voor tweede luitenant Teije Huibers zijn de bezuinigingen extra zuur.

The Opposites & The Partysquad feesten met ‘hun’ Cougar-bemanning. Foto: Karen Keissen DE VLIEGENDE HOLLANDER 18

Op het platform van Gilze-Rijen volop belangstelling van de pers voor de Ambassadeurs van de Vrijheid.

Na jaren van intensieve opleiding heeft hij maar een klein jaar operationeel kunnen vliegen. ‘Ik had graag meer voor Nederland willen betekenen. Drie jaar lang heb ik geknokt voor deze functie en dan gebeurt dit. Het besef begint langzaam te komen, maar begrijpen doe ik het niet. 300 was mijn thuis en dat is straks weg.’ Hartverwarmend Wageningen is de eerste stop. Met een grijns van oor tot oor stapt Waylon uit de heli. Via de headset kon hij de verrichtingen van de vliegers volgen. De zanger is hot. De heli is nog maar net geland of de toegesnelde pers en fans leggen hem het vuur aan de schenen. Minstens zo groot is de belangstelling voor de militairen. Net als de andere artiesten, staat Waylon stil bij het stilzetten van de Cougars op 9 mei. Aan de oproep om de bemanning te bedanken, wordt met een daverend applaus gehoor gegeven. Wat onwennig begeeft de crew zich op het podium. Zo’n warm afscheid hadden ze niet verwacht. Bij vertrek naar de volgende locatie scheert de helikopter bij de wijze van groet over het overvolle festivalterrein. De handen van het enthousiaste publiek gaan massaal de lucht in. Dit belooft veel goeds voor de rest van dag. Waardevol De laatste stad die Waylon per helikopter aandoet, is Den Haag. ‘Dit was een dag uit duizenden. Als klein jochie was ik al gefascineerd door het leger. Dichterbij dan dit kom ik niet. Dat juist voor deze

De Cougar crew die Moke rondvloog geeft onder applaus acte de présence op het podium.

EVENEMENTEN

Tekst: eerste luitenant Marlous de Ridder | Foto’s: eerste luitenant Maurits Kraak

9 mei: even slikken

Moke in de Cougar op weg naar en volgend optreden.

mensen hun baan op het spel staat, is echt heel spijtig.’ Na een hectische dag nemen de crew en de muzikanten afscheid. De zanger zal per bus naar eindstation Rotterdam gaan, omdat de vlieguren er voor vandaag opzitten. Loadmaster sergeant Michael Hauf loopt voor de laatste keer zijn checks rond de heli. Over ruim twintig minuten zal de Cougar op thuisbasis Gilze-Rijen landen. ‘Door alle publiciteit van de afgelopen weken heeft heel Nederland kunnen zien hoe waardevol de Cougar is. Ook zo’n dag als vandaag draagt bij aan de goede beeldvorming. Het besef dat we straks voor de laatste keer landen is er nog niet. Ik hoop dat ik straks bij de crews word ingedeeld die nog blijven vliegen, maar 300 valt hoe dan ook uiteen. Dat gaat me nog het meeste aan het hart.’ Na alle feestelijkheden staat de Cougars een warm onthaal door de aanwezige collega’s te wachten. Met een laatste groet naar de toren en een ererondje langs Commandant DHC commodore Theo ten Haaf en squadroncommandant Roel Cuppes komt voor de Cougar een definitief einde aan jaren van trouwe dienst. •

Op drie toestellen voor Search & Rescue-taken na is de Cougar-vloot op 9 mei stilgezet. 'Tot en met de bevrijdingsvluchten hebben we gewerkt alsof het iedere andere dag was', zegt vluchtchef/loadmaster sergeant-majoor Jonkie Geurts. 'De brandbestrijding bij Schoorl, het trainen van speciale eenheden voor terrorismebestrijding, we voelen dat er gewoon veel vraag is naar ons product. Toch houdt het nu voor de meesten van ons op.' Ook TD’er sergeant-majoor Sandro kan het nog maar moeilijk bevatten. 'Transportheli’s zijn heel gewild. Daarom doet dit pijn.' Commodore Theo ten Haaf, Commandant DHC, realiseert zich dat het wrang is voor het personeel van 300. 'Het belangrijkste is nu dat onze mensen zo snel mogelijk duidelijkheid krijgen. Ook wanneer dat een slechte boodschap is.' Foto: Joyce Stevens, AVDD

Moke, The Opposites & The Partysquad en Waylon poseren voorafgaand aan hun bezoek aan de twaalf provincies op Gilze met de Cougar-bemanningen. ‘Wij wilden met opgeheven hoofd weg en dat is gelukt.’ Foto: Cor van Gent 19 DE VLIEGENDE HOLLANDER

HISTORIE

Zoons ‘Loekie’ Meijers doneren vaders herinneringen

Verhaal van een vli Als in mei 1940 de oorlog ook in Nederland uitbreekt, gaat Laurens Meijers vanuit zijn woonplaats Groningen naar het westen van het land. Per fiets. Niet langs de grote weg bij Valkenburg – want daar wordt gevochten – maar via de binnenwegen rijdt hij op 14 mei naar de haven van Scheveningen. ‘Op gevoel, want ik was er nog nooit geweest.’ Met drie studenten die hij daar ontmoet ‘lenen’ ze de Zeemanshoop. Met deze gekaapte motorreddingsboot vluchten zij op 14 mei, samen met 46 joodse vluchtelingen, naar Engeland. Met een boot die midscheeps onder water staat en alleen een Nederlandse kaart bij zich, varen ze op de gok naar het westen waar ze halverwege worden opgepikt door een Britse destroyer. In GrootBrittannië wil geneeskundestudent Laurens Marinus Meijers maar één ding, zijn bezette vaderland helpen bevrijden. ‘Maar dat viel niet zo direct mee’, vertelt hij in een interview voor Radio Oranje op 31 januari 1945, nog midden in de oorlog. Engelsen zien in buitenlanders namelijk mogelijke saboteurs of zelfs vijandelijke parachutisten. ‘Hoe kan ik iets doen om aan de oorlog mee te helpen?’ Na twee maanden werk op een boerderij vindt hij in augustus een baan bij de koopvaardij als koksjongen/ messroom-bediende aan boord van het stoomschip Prins Maurits. ‘Niet zonder gevaren van torpedo- en vliegtuigaanvalLourens Meijers zat in de len. Maar het was nodig.’ eerste opleidingsgroep van voorjaar tot eind 1941, Teruggekomen in Engeland – eind augussamen met Jan van Arkel tus, begin september – is de luchtoorlog en Jan Flinterman en vloog boven het Verenigd Koninkrijk in volle met azen van RAF. gang. ‘Op 7 september kregen wij ook in Londen onze eerst portie en dat zal ik nooit vergeten. Ik ben toen erg kwaad geworden, maar was ook volkomen onmachtig om maar iets te doen. Toen heb ik de Engelse jachtvliegtuigen in actie gezien. Tegen een volkomen overmacht koos een betrekkelijk klein aantal jagers het luchtruim. Zij sloegen de Duitsers af en dreven ze op de vlucht met de staart tussen de benen. Zo ging het verder, elke dag tot eindelijk na een maand een mof en anderhalve Italiaan zich niet meer bij daglicht boven de Engelse eilanden durfde te vertonen. Dat was dus een methode om bij de Duitsers te komen; vlieger worden.’ Aas Meijers geeft zich op bij de RAF. ‘Dankzij Prins Bernhard konden we bij de luchtmacht terecht. Die heeft gezegd “het is te gek dat de


Twee bewapeningsspecialisten laden machinegeweren van een Spitfire van No. 602 Squadron.

Nederlanders geen vliegers hebben, want Belgen, Tsjechen en Noren hebben ze wel. Waarom wij niet?” Nou, dat is toen gelukt. Met 25 man ben ik als eerste de vliegeropleiding gegaan. Het leger was toch niets voor mij. Met een gasmasker een berg opklimmen, nou dat was nu niet bepaald mijn ultieme doel.’ Na zijn opleiding in 1941 op de Tiger Moth, Miles Master en Hawker Hurricane, word hij januari 1942 met nog een Nederlander als sergeant-vlieger geplaatst bij het zeer bekende No.602 Squadron. Tijdens de Battle of Brittain behaalt deze eenheid geweldige successen. De commandant is een aas: majoor Paddy Finucane van 21 jaar, zelf 26 vijandelijke toestellen vernietigd, nog zes samen met anderen en acht waarschijnlijk. Meijers: ‘De eerste keer op een sweep gaan was toch wel een enorme Het wapen van het No.602 ervaring. Je vloog ongeveer op vijfhonderd voet Squadron van de RAF reserve luchtmacht. over het Kanaal. Vlak voor de Franse kust ging je steil omhoog tot twintig, vijfentwintig duizend voet. Maar dat deed je niet altijd want we vlogen ook Ramrods* en Rhubarbs*. Dat laatste was meer laagvliegen. Tijdens zo’n Wing Rhubarb is Finucane omgekomen. “Erg ongezond werk, noemde hij het.’ ‘This is it, chaps’, waren zijn laatste woorden voordat hij neerstortte. * Ramrod: Korte afstand grondaanvalsvluchten door jagers met kanon en machinegeweer bij daglicht. De jagerescorte had als doel vijandelijke jagers zoveel mogelijk bezig en weg te houden van de aanvalstoestellen. *Rhubarb: Aanvalsvluchten waarbij jagers of jachtbommenwerpers gebruik maken van dekking door de lage bewolking boven Het Kanaal, waarna ze boven land onder de bewolking zakken en doelen aanvallen die zich aandienen zoals treinen, voertuigen en vliegtuigen op de grond.

HISTORIE

aan NIMH

Tekst: Arno Marchand en Willem Bogaard

egende Hollander

602 verhuist nog al eens in 1942, van satellietvliegveld RAF Redhill in Surrey naar RAF Kenley in dezelfde provincie, en later weer terug naar Redhill.

Focke Wulff’s ‘Loekie’, zoals Meijers bijnaam luidt, komt met de Spitfire Mk.Vb zelf ook diverse malen in gevecht met Duitse jachtvliegtuigen boven Het Kanaal en Noord-Frankrijk. ‘Ja, nu klinkt het wel heel aardig in het nieuws (1945, red.) als er weer zoveel Duitsers zijn afgeschoten, maar het is niet zo eenvoudig als het klinkt. Het squadron moet samenwerken, alle twaalf machines. Je moet op elkaar kunnen vertrouwen en elkaar dekken. Met mijn vliegervaring viel dat niet mee. Op mijn tweede gevechtsvlucht viel ik uit. Door mijn eigen fout werd ik gescheiden van mijn squadron dat als onderdeel in een formatie van

ongeveer vijfhonderd jagers meevloog. Ik kwam in mijn eentje bij de Franse kust. Heel in de verte zag ik vijfhonderd spitjes. Om daaruit die elf terug te vinden waarbij ik hoorde, leek mij vrij hopeloos. Om te blijven waar ik was, leek mij ook hoogst ongezond. Dus terug naar huis. Halverwege het kanaal zag ik vier kisten achter elkaar vliegen, wat min of meer op onze formatie leek. Ik erop af. Mijn verbazing was wel erg groot toen ik zag dat er zwarte kruisen op stonden. Goede raad was duur. Het waren Duitse Focke Wulff 190’s, een toestand waaraan iets gedaan moest worden en snel. Niemand om mij raad te geven. Opeens schoot me te binnen; de enige manier om ze van je lijf te houden is om er op te schieten en aan te vallen. De moffen waren al akelig dichtbij en hadden mij nu ook in de gaten gekregen. Dus druk ik op mijn vuurknop die twee twintig millimeter kanonnen in beweging zet, tegelijk met vier machinegeweren. Dat was voor mij de eerste keer dat ik op een luchtdoel schoot. Ik ben maar blijven schieten op alle vier, die nog netjes achter elkaar vlogen. Of ik ze geraakt heb weet ik niet. Ik ben niet blijven kijken. Waarheen ze verdwenen weet ik nog niet. Ik ben toen zelf ook maar pijlsnel naar huis gegaan.’ 322 Squadron Na een eerste tour of operations van zo’n vijf maanden dient Meijers vanaf juni 1942 ruim een jaar als instructeur in Schotland bij operationele trainingseenheden. ‘Dat was een beslissing van hogerhand. Als sergeant-vlieger had je daarover niks te zeggen.’ Op 12 juni 1943 wordt het No. 322 (Dutch) Squadron gevormd, dankzij inspanning van prins Bernhard voor een eigen Nederlands squadron. ‘Direct de volgende dag heb ik overplaatsing aangevraagd. Onze eerste vluchten

Twee pagina’s uit het vliegerlogboek van Meijers’ 322-tijd. Ogenschijnlijk ‘in de marge’ meldt hij het omkomen van één van zijn squadronmaten, Bert Wolters, en vermissingen van squadroncollega’s zoals op 1 september. 21 DE VLIEGENDE HOLLANDER

HISTORIE

waren voornamelijk het escorteren van middelzware bommenwerpers, die vliegende bomstartplaatsen (V1, red) stuk gooiden. Over dit nieuwe wapen was toen weliswaar nog niets gepubliceerd, maar wij wisten er toch dankzij verkenningsvluchten en inlichtingendienst allang iets van. Nadat we in maart de Spitfire Mk.IX kregen, werden we ingezet om de invasievloot aan de Engelse zuidkust te beschermen.’ Na een succesvolle D-Day krijgt 322 ineens het bevel een paar duizend meter lager te gaan vliegen omdat de eerste vliegende bommen boven Engeland verschijnen. ‘Omdat wij de snelste jachtvliegtuigen hadden, moesten wij ze opvangen, achterna te vliegen en onschadelijk te maken. Van de eerste drie die wij zagen, schoten we er prompt al twee neer. In een paar maanden hebben we ruim honderdtwintig van die vliegende ondingen afgeschoten.’ Market Garden In zijn logboek (zie afbeelding) beschrijft Meijers een bewapende verkenningsvlucht – de beste van de oorlog – boven Noord-Holland op 16 september 1944: ‘Pracht tocht in mooi zonnig weer. Shot at some barges. Impressive sight. Flew very low. People gaped and waved. The best trip of the war.’ De dagen erna maakt hij vluchten in het kader van Market Garden. ‘De zeventiende september werden wij des ochtends opgeroepen voor een zeer bijzondere gevechtsvlucht. Wij moesten als eerste escorterend squadron de transportvliegtuigen en de gliders binnenbrengen die van alle vliegvelden in Engeland opstegen. Werkelijk, het was een fantastisch gezicht om bij de Zeeuwse eilanden de imposante optocht te zien aankomen. Wij brachten ze laag over Zeeland en Brabant naar Eindhoven, Nijmegen en Arnhem. Zelden heb ik mij zo prettig gevoeld als dat uur boven Nederland. We konden de bevolking op de grond overal verbaasd en overdonderd zien opkijken en later wild enthousiast zien zwaaien en door elkaar hollen.’ Met de mogelijkheid om duikbommen te werpen krijgt 322 later een nog uitgebreider takenpakket, en wordt het jachtvliegtuig volgens Meijers ‘een manusje van alles’. Na de oorlog, tot eind 1945, blijft hij bij 322, verlaat in januari 1948 de dienst en zet vervolgens zijn medicijnenstudie weer voort. Na zijn afstuderen werkte hij lange tijd als bedrijfsarts bij de PTT. NIMH Koningin Wilhelmina kent aan Meijers na de oorlog het Vliegerkruis toe voor zijn verdiensten als – inmiddels – reserve eerste luitenant bij 322. Al tijdens de oorlog ontvangt hij het Kruis van Verdienste voor kordaat optreden tijdens een luchtaanval op het havengebied van Londen in september 1940. Samen met een stuurman gooit hij de trossen los van een schip dat naast een brandende loods ligt afgemeerd. Doordat het schip vervolgens tijdig kan wegvaren, gaat het niet verloren. Meijers overlijdt op 31 juli 2002 op 82 jarige leeftijd. Zonen Pieter en Jan denken nadien na wat te doen met alle logboeken en andere documenten van hun vader. Ze besluiten voor alle memorabilia een goede plaats te zoeken waar het bovendien voor iedereen toegankelijk is. ‘De vliegerlogboeken horen onderdeel uit te maken van een grotere collectie, net zoals de vluchten van mijn vader deel uitmaken van het verhaal van de Tweede Wereldoorlog’, zegt Pieter. ‘Ze verdienen het te worden geraadpleegd door onderzoekers. Via het Militaire Luchtvaart Museum in Soesterberg kwam ik op het spoor van het Nederlands Instituut voor Militaire Historie (NIMH, red.). Daar komen de stukken beter tot hun recht en zijn ze toch toegankelijk voor het nageslacht.’ • Met dank aan drs. Erwin van Loo


No. 602 Squadron werd onder andere beroemd door een missie op 17 juli 1944. Spitfire Mk.IXb’s beschoten een Duitse stafauto waarin naar later bleek veldmaarschalk Erwin Rommel zat. De ‘Woestijvos’ overleefde, maar werd met zwaar hoofdletsel in een ziekenhuis opgenomen.

Bij 602 Squadron kon Meijers voor het eerst tegen de Duitsers vechten. Over zijn eerste contact met de Luftwaffe zei hij: ‘Hoe dat was? Ik weet het niet meer. Het is volkomen aan me voorbij gegaan.’

No.322 (Dutch) Squadron schakelde in maart 1944 over van de Spitfire Mk.V op de Mk.XIV. ‘Dat was een heel modern vliegtuig’, zei Meijers erover. ‘Het had een motor met 2050 pk en het kreng kon ongeveer 400 mijl per uur “varen”.’

Om te voorkomen dat waardevolle informatie verdwijnt, is het NIMH in Den Haag is op zoek naar militair-historisch materiaal zoals fotoalbums, (dag-)boeken, foto’s, brieven, films en onderdeelskrantjes. Het NIMH is als Defensiebreed militair-historisch instituut de meest aangewezen locatie om dit waardevolle materiaal op een professionele en toegankelijke wijze voor het nageslacht te behouden. Neem contact op met het bedrijfsbureau via [email protected] of bel met 070-316 58 36. Kijk voor meer informatie ook op de site www.defensie.nl/nimh (zie ‘Gezocht: archiefmateriaal’).

Mensen & Mutaties Bevorderingen militairen Kolonel Kievit MMJ - AFD J&LVTGN. Luitenant-kolonel Voormeeren J - DMO TMO ERP TEAM BEST&PROCSN. Majoor Messing D - LMG:AFD LUMA METEO CENTR; Theunissen MA - SPEER: Team IV/ICT; Zanten EKJ van - LSK:BUR TACTISCHE DATALINKS. Kapitein Diessen RWJM van - VKL:PVE OS; Landmeter R de - KMSL:AG SOCIAAL COMM/DIDACTIEK; Molen AF van der - AOCS:OPS GL SIE D VLUCHT C; Rest MS van der - AFD B&THELI TYPEMGMT TPT HELI; Weelderen J van - AOCS:OPLEIDINGSAFD TOWER CONTR; Werff THKK - SMPL/IP P&F/IG P&C; Eerste luitenant Bakker PBM - EHV:VLUCHT 1 KDC-10; Balveren MAC van - GGW:GW PATRIOT CREW 3 FP 3 803; Beers MP - GGW:GWPATRIOT RECCECREWFP2 802; Draaijer WA - LSK:NAT DATALINK MNGMNT CELL; Huijbens AJ - AFD GWPNS SIE TYPEMGMT BWPN; Koudijs MJ - AOCS:BUR ONDRZK&INT BEHEERSING; Lether H - GGW:KANT INZET & OEFENVOORBER; Vervloet S - AOCS:OPS GL SIE D VLUCHT A; Vink S - VKL:PVE LUCHTVERKEERSLEIDING. Tweede luitenant Broek D van den - VKL:KANTOOR OPERATIONELE INL; Joosten E - EHV:BUR MANAGEMENT CONTROL. Adjudant-onderofficier Bock MD de - 43MECHBRIG/ST/G3/ALO; Bruins FHWSJ - DHC; Horst R van der - DC PV: Sie Werving KLu; Kraak JA - DMB SIE FD MAGGP ALPHEN; Linden RLJ van der - 13MECHBRIG/ST/G3/ALO; Soetowidjojo RF - EHV:AFDELING TRANSPORT; Spruijt RJC - DHC:299 KNT OPERATIES. Sergeant-majoor Alleblas RJ - EHV:WC VLIEGVEIL. UITRUSTING; Barto M - LSK:KANTOOR WELFARE; Bergers JH - VKL:SIE NDO; Crom TMJ de - GGW:GW PATRIOT FP 4 803; Driessen M - VKL:SIE NDO; Hanegraaf MP - LW:SIE NON DESTR. ONDERZOEK; Hartman JWG - VKL:TACT AIR REC CENTRE; Knops LG - VKL:SIE NDO; Leeuwrik PJG - CML:GOTC; Lexmond RC - LW:SIE NON DESTR. ONDERZOEK; Manen CA van - VKL:SIE NDO; Muller GM - VKL:SIE NDO; Nieuwkoop HG - KMSL:WC MECHANISCHE TECHNIEK; Oostveen M - LW:SIE NON DESTR. ONDERZOEK; Prins HB - LW:SIE NON DESTR. ONDERZOEK; Raaij BJGM van - LW:SIE NON DESTR. ONDERZOEK; Scheffers SJ - EHV:LEERDOCK; Smits M - DHC:931 PVE GZHC DHC GILZE; Strik GJMM - VKL:SIE NDO; Torenburg J van - DMB SIE FD MAGGP ALPHEN; Vries PA de - LW:SIE NON DESTR. ONDERZOEK. Sergeant der eerste klasse Baren JLWF van - EHV:WC HOUT&METAALBEWERKING; Boek D - LW:VLUCHT AIRCRAFT MAINT 322; Coenen LJP - VKL:WE AVIONICATECHNIEK; Enter E van - DHC:931 PVE LVL; Helvoort JGAJ van - DHC:STAF P&O ADVISEURS; Hiemstra PAB - LW:WE AVIONICATECHNIEK; Hoorn DLGM van - DHC:930 WE VLIEGTUIGPLAATWERK; Kimmenade J van - VKL:WE METAALBEWERKING; Kinkelder B de - VKL:WE AVIONICATECHNIEK; Pouwelsen SGA - VKL:CIS MAINTENANCE; Ras DF - DHC:298 G&O VLUCHT 3; Rijnsent JA - LW:GZHC VLIEGBASIS LEEUWARDEN; Steenderen M van - AOCS:OPERATIEN LVL SIE C; Tak KM - DHC:931 PVE BRANDWEER; Tasma SE - DHC:298 G&O VLUCHT 1; Zandvliet JF - VKL:WE AVIONICATECHNIEK. Sergeant Berkhout N - VKL:BEWAKINGS-SPEC OPS 640 VL5; Bijlsma HJ - LW:WEC GROUND SUPP EQ; Boelen MHH - EHV:CIS MAINTENANCE; Brand LFA - VKL:SIE WAPENTECHNIEK; Breemen K van - EHV:PVE BRANDWEER; Buter J - LW:PVE VLIEGDIENST; Dubois GHG - DHC:300 G&O VLUCHT 3; Es JS van - DHC:860 OPS COGP; Grinsven KAG van - VKL:SIE VLIEGTUIGPLAATWERKEN;

Heffelaar CHJ - DHC:301 G&O VLUCHT 3; Hippmann EJA - VKL:PVE LINEMAINTENANCE 313; Hoftijzer G - DHC:931 DBBO BREDA; Jurgens M - VKL:WE METAALBEWERKING; Kaan RJ - DHC:931 GRP A 671 OGRV; Kamp D - GGW:CIS OPERATIONS 800; Keizer K - VKL:SIE WAPENTECHNIEK; Kempkes CHA - VKL:SIE VLIEGTUIGPLAATWERKEN; Koppenhagen V van - DCIOD: DARS-Nieuw Milligen; Kruijs KAC van der - GGW:GW PATRIOT CREW 1 FP 2 802; Leur DJAW van - DHC:931 GRP A 641 OGRV; Martens DA - LCW COMPO CL MECH SYSN; Melchers KMM - DHC:PH OPS KNT MISSION SUPP; Mulder MGJ de - GGW:CIS OPERATIONS 800; Neerven TTHJ van - GGW:CIS OPERATIONS 800; Nieuwenhoven PJM van - GGW:GW PATRIOT CREW 1 FP 1 802; Oostveen SN - VKL:WE WAPENTECHNIEK; Overvelde BA - EHV:DOCK 3 KDC-10; Peeters RN - VKL:OPERATIECENTRUM OPERATIEN; Pines RS - DHC:932 HSOOL; Rademaker E - DHC:301 G&O VLUCHT 5; Reijden ED van der - DHC:930 WE NDSTRM LCHTBEH MEGU; Renes MF - AOCS:ME LOKALE VERWERVING; Ridderbos WK - LW:PVE OPS 323; Rood S - AOCS:OPERATIEN LVL SIE D; Scheiberlich BC - EHV:AFD BEDRIJFSSTOFFEN; Scheres RGH - GGW:CIS OPERATIONS 800; Siem A-Joe L - DHC:301 G&O VLUCHT 2; Stevens T - GGW:CIS MAINTENANCE 800; Sunter JK - CAT: Pr. Margrietkazerne; Sweegers D - DHC:301 OPS VLUCHT 5; Thompson MK - DHC:931 GRP B 671 OGRV; Visser PAA - LW:CIS COORDINATION CENTRE; Vos DJ - LW:SIE WAPENTECHN; Warsame M - LW:VLUCHT WAPENTECHNIEK 322; Wilde PPE - VKL:OPERATIECENTRUM OPERATIEN; Zanten JWA van - DHC:301 OPS VLUCHT 3. Korporaal der eerste klasse Bardie E - GGW:GW PATRIOT CREW 2 FP 1 802; Bruinsma L - DHC:931 PVE BRANDWEER; Coppen M - VKL:BEWAKINGS-SPEC OPS 640 VL2; Emans SJA - KMSL:BRANDWEERPELOTON 2; Gielens NK - DHC:931 PVE BRANDWEER; Huisman D - DHC:932 WE LOG OPSLAG POLCA; Keizer SH - LW:GEV GRP A 631 OGRV; Splunter JC van - DHC:931 PVE GZHC DHC GILZE; Stevens MFH - VKL:PVE BRANDWEER. Korporaal Amazzal J - DBBO: Bewaking Leeuwarden; Beekman V - EHV:PVE BRANDWEER; Eijfferts M - GGW:MOTORTRANSPORT VLUCHT 951; Gorski YE - EHV:PVE BRANDWEER; Juffermans B - VKL:BEWAKINGS-SPEC OPS 640 VL1; Lieshout JHC van - DHC:931 DBBO BREDA; Stoutjesdijk WF - GGW:GW PATRIOT CREW 1 FP 2 802; Stuut MAB - DBBO: Bewaking Rijen; Verweij TJ - GGW:GW PATRIOT CREW 1 FP 1 802; Zweep TDD - GGW:GW PATRIOT CREW 2 FP 3 803. Soldaat der tweede klasse Poelstra C - DBBO: Bewaking Eindhoven. Bevorderingen burgerambtenaar Schaal 10 Westerwoudt M - LSK:SIE LOOPBAANMANAGEMENT. Schaal 07 Leijen FA - DHCBOE:990SQ SIE UE METAALBE; Verwoerd JH - DHCBOE:990SQ AFD WERKGEBIED ON; Zanten M van - DHCBOE:990SQ AFD WERKGEBIED ON. Schaal 06 Blokker CJ - DHCBOE:990SQ SIE UE METAALBE; Janssen RO - DHCBOE:990SQ SIE UE METAALBE; Legerstee V - DHCBOE:990SQ SIE UE CASCO&RO. Schaal 05 Coot JA - DHCBOE:990SQ SIE UE CASCO&RO; Kruijer C - DHCBOE:990SQ SIE UE CASCO&RO; Oosten PJ van - DHCBOE:990SQ SIE UE METAALBE; Randsdorp JCH - DHCBOE:990SQ SIE UE CASCO&RO; Slikker AC - DHCBOE:990SQ INNAMECIRCUIT. Schaal 04 Franken CAA - KMSL:KNT FACILITEITEN&LEERMID.

MAART

Dienst verlaten militairen Luitenant-kolonel Woudsma PJ - BG IVENT: JCG Sie OST. Majoor Blaas WAJ - GLR:STAF COMMANDANT. Kapitein Hoofd MJA - VKL:PVE LUCHTVERKEERSLEIDING; Keulen J van - KMSL:BUR ONTWERP&ONTWIKKELING; Kleintjens DFWM - LSK:SIE GEZONDHEIDSZORG OPER. Eerste luitenant Schepers AJH - FDC. Vaandrig Elzen JW van den - LSKBOE:OPL NLDA KRT MODEL KOO; Ploeg J van der - LSKBOE:OPL NLDA KRT MODEL KOO; Zenel N - LSKBOE:OPL NLDA KRT MODEL KOO. Sergeant der eerste klasse Dam JC van - DCIOD: Sector Brunssum; Heijden FH van der - VKL:WE VLIEGTUIGONDERHOUD; Koning EJ de - LSK:BUR LOKAAL INFO MANAGEMENT; Louter D - LSK:AFD PERSONEELSZAKEN; Mierlo LJ van - LW:PVE VLIEGDIENST; Wilbrink H - VKL:WE BASE MAINTENANCE F16; Woltinge R - DCIOD: CAOC2 Uedem. Sergeant Kamp D van der - LW:SIE EXPEDITIE; Spunda MB - VKL:PVE LINEMAINTENANCE 312; Withagen JHA - KMSL:PVE TRANSPORT. Korporaal der eerste klasse Acheampong CN - VKL:BEWAKINGS-SPEC OPS VL 640; Haan RP de - LW:PELOTONSTAF 621 OGRV; Heinen ME - LSKBOE:DRUMFANFARE; Keser FAJ - EHV:GZHC VLIEGBASIS EINDHOVEN; Kesselaar ER - DHC:931 PVE LVL; Kikkert MB - KMSL:RESSORT LEERLINGEN; Kroonen K - LSKBOE:OPL NLDA LANG MODEL MWO; Robben S - VKL:SIE WEGTRANSPORT; Schendel F van - DHC:930 WE NDSTRM LCHTBEH MEGU; Vriens CAB - LSKBOE:OPL NLDA KRT MODEL KOO; Wolf J - VKL:GROUND SUPPORT EQUIPMENT; Korporaal Bos PA - OKLU:RESSORT LEERLINGEN; Raterink BA - OKLU:RESSORT LEERLINGEN; Seinen K - OKLU:RESSORT LEERLINGEN; Verdaasdonk NV - LSKBOE:OPL NLDA LANG MODEL MWO; Zomers RJW - LSKBOE:OPL NLDA KRT MODEL KOO. Soldaat der tweede klasse Saptenno MTW - OKLU:RESSORT LEERLINGEN. Soldaat der derde klasse Bakhuizen A - LSKBOE:OPL NLDA KRT MODEL KOO; Boudestijn RM - OKLU:RESSORT LEERLINGEN; Budding JI - LSKBOE:OPL NLDA KRT MODEL KOO; Darwish M - LSKBOE:OPL NLDA LANG MODEL MWO; Emons WJ - OKLU:RESSORT LEERLINGEN; Graaf S de - KMSL:RESSORT LEERLINGEN; Mintjes H - LSKBOE:OPL NLDA KRT MODEL KOO; Smit J - LSKBOE:OPL NLDA KRT MODEL KOO; Snijder K - LSKBOE:OPL NLDA KRT MODEL KOO; Verkerk D - LSKBOE:OPL NLDA KRT MODEL KOO; Wildenberg MAF van den - OKLU:RESSORT LEERLINGEN. Dienst verlaten burgerambtenaar Schaal 10 Chavanu EHC - LMG:AFD LUMA METEO CENTR. Schaal 07 Habets MHAF - LSK:FACILITAIRE EENHEID; Veen AM - DHC:STAF P&O BUR ADVIES OST. Schaal 05 Klerkx B - DHCBOE:990SQ SIE UE MTRN&ACC. Schaal 04 Meijer CW - OKLU:WE GEREEDSTELLING; Timan DWW - OKLU:WE ONDERHOUD.


LEES- en kijkWIJZER Military Aircraft Markings 2011 – Revised 32nd Edition In de tijd dat overall in Europa weer open dagen vliegshows plaatsvinden, kan het voor hobbyisten handig zijn na te kijken wat er nou precies rondvliegt. Of bij welk squadron type x of y hoort. Dat valt prima op te maken uit Military Aircraft Markings (MAM), een handig pocketboekje dat dit jaar de 32ste editie beleeft. Inmiddels is MAM dan ook uitgegroeid tot één van de standaard naslagwerken voor militaire registraties en vliegtuigtypes. Howard J. Curtiss die voor deze uitgave tekende, geeft in na een introductie en bronvermeldingen in 25 ongenummerde hoofdstukken duidelijk aan wat er te verwachten is van MAM. Het pocketboekje is voor een deel Brits georiënteerd. Dat is te merken aan hoofdstukken als ‘waar liggen de Britste militaire bases’, en een volledig overzicht van alle registraties van nog bestaande vliegtuigen en helikopters en delen daarvan. Of de toestellen nou nog in dienst zijn bij de RAF, Army Air Corps of Royal Navy, of dat ze in musea of bij privé eigenaren staan. De oudste registratie is een Spitfire LF.IX in het RAF museum in Hendon, de nieuwste een reservering voor een RC-135W die over een jaar in dienst moet komen. Wat MAM extra interessant maakt voor Europese en dus ook Nederlandse gebruikers, is een type en registratieoverzicht van een groot deel van de Europese luchtmachten. Alle types van de Koninklijke Luchtmacht passeren de revue. Van de rest van de wereld zijn landen en vliegtuigtypes opgenomen die met enige regelmaat op Brits grondgebied zijn te zien. A.M. ‘Military Aircraft Markings 2011 – Revised 32nd Edition’ met ISBN 9781857803471 is samengesteld door Howard J. Curtiss en uitgegeven door Midland/Ian Allan Publishing. De softback op formaat 12 x 18,5 centimeter telt 224 pagina’s en is voorzien van dertig zwart-wit opnames, en op de omslag één kleurenfoto. MAM is voor € 18,- onder andere te koop bij de Flash Luchtvaartwinkel in Eindhoven. Kijk voor meer informatie op www.flash-aviation.nl of www.flashie.nl/, of bel met 040-2525 661. Bestellen kan ook. Maak dan het bedrag plus € 3,76 portokosten over op giro 31.26.138 onder vermelding van naam en adresgegevens.

Nederland in de 2e Wereldoorlog – Hoe het werkelijk was In mei verschijnen regelmatig publicaties met als thema WO II. Een combineerde uitgave van tijdschrift en DVD is ‘Nederland in de 2e Wereldoorlog’. Beide laten in woord en (bewegend) beeld zien hoe Nederlanders de oorlogsjaren en de aanloop er naartoe beleven. Deel 1 gaat over de Duitse inval in mei 1940 en hoe het zover komt. Aan de hand van dagboekfragmenten, (amateur) foto’s, pamfletten, affiches, originele krantenartikelen en films wordt de periode – deels – door de ogen van Nederlanders belicht. De bijbehorende DVD bevat beeldmateriaal uit de archieven van Beeld & Geluid en van amateurs. Te zien zijn opnames van de mobilisatie in Nederland, Duitse troepen die door Limburg trekken, en de slag om Rotterdam. Het platgebombardeerd centrum is onder andere te zien gefilmd vanuit een Duits vliegtuig. Opmerkelijk is een herdenkingsdienst in Rotterdam waar omgekomen Nederlandse militairen, de zonen van Rotterdam, worden geëerd. Niet alleen Nederlandse militairen en burgers leggen er kransen, maar ook Wehrmacht-militairen. Een van de hoofdstukken is Engelstalig en bevat voor een groot deel dezelfde opnames als in het Nederlandse deel, dat daarom een geringe meerwaarde heeft. Deels komen die later nóg een keer terug bij een overzicht dat met zevenmijlslaarzen door de heel WO II loopt. Wat niet klopt zijn beelden van vurende kanonnen die in het ene filmverslag voor Nederlands doorgaan, en bij het andere voor Duits. Het beeldmateriaal is over het algemeen van zeer goede kwaliteit. Dat geldt alleen niet voor dat van de Anjerdag, het protest tegen de Jodenvervolging van 29 juni 1940. A.M. ‘Nederland in de 2e Wereldoorlog – Hoe het werkelijk was’ is een serie van zes tijdschriften en bijbehorende DVD’s. Beide zijn uitgegeven door Source 1 Media BV en Tijdsbeeld Media BV. Het tijdschrift telt 34 pagina’s met zwart-wit en kleuren afbeeldingen, en de DVD toont 72 minuten zwart-wit beelden. Iedere twee maanden komt een nieuwe editie uit, met deel 2 ‘De Duitse bezetter’ in juli. De eerste uitgave kost € 4,99 en de volgende uitgaven € 7,99. Ze zijn bij meer dan vierduizend verkooppunten in heel Nederland verkrijgbaar. Mail voor meer informatie naar [email protected] of bel met 035-6772728.


JO UR NAA L Luchtmacht bij Dodenherdenkingen Defensie herdacht op 4 mei alle militairen en burgers van het Koninkrijk der Nederlanden die sinds het uitbreken van WO II omkwamen door oorlogshandelingen of terreur, tijdens militaire conflicten en vredesmissies. Niet alleen in Nederland, maar ook in het buitenland waren plechtigheden. Commandant der Strijdkrachten generaal Peter van Uhm en de OPCO-commandanten legden bij het Nationaal Monument een krans namens de krijgsmacht. Hierbij waren ook koningin Beatrix, prins Willem-Alexander en prinses Máxima aanwezig. Op het Militair Ereveld Grebbeberg werden alle militairen herdacht die sinds 1940, waar ook ter wereld het leven lieten bij de uitvoering van de militaire dienst. Op de foto’s een greep uit alle herdenkingsbijeenkomsten.

Actief dienende militairen en oudgedienden vormden op De Dam een erehaag waardoor de koninklijke gasten naar het monument liepen. Foto: Rob van Eerden, AVDD.

C-LSK luitenant-generaal Jansen legde op de Dam samen met zijn collega OPCO-commandanten en de CDS een krans. Foto: Rob van Eerden, AVDD.

Op de Grebbeberg waren prinses Margriet en Pieter van Vollenhoven aanwezig. Directeur Operaties CLSK commodore Paul Mulder vertegenwoordigde de KLu. Foto: Rob Gieling, AVDD

Commandant vliegbasis Volkel kolonel Peter Tankink en basisadjudant Jan Koerts legden namens vliegbasis Volkel een krans in Uden. Foto: Kliknieuws, Stephan van Berkel

Op Sardinië in Decimomannu hield het 1 (NLD) Fixed Wing Element twee minuten stilte en vond er een kranslegging plaats door de detachementscommandant. Foto: sergeant-majoor René

Namens de Command Groep Geleide Wapens legden luitenant-kolonel Marijke QuanjerVan der Krogt en basisadjudant Peter Kamphuis een krans in de gemeente Gemert-Bakel. Foto: Jo en Rita van Es, RJ Foto-Video

Vier F-16’s van Volkel in een missing man-formatie over het monument op de voormalige vliegbasis Soesterberg. C-LSK luitenant-generaal Jac Jansen legde er een krans. Foto: sergeant 1 Dave de Vaal, AVDD

VRAGEN AAN – BEHALVE OVER ADRESWIJZIGINGEN – OF BIJDRAGEN VOOR DE VLIEGENDE HOLLANDER? Mail naar [email protected]. Stuur foto’s naar [email protected]. Deadline: iedere eerste maandag van de maand. ADRESWIJZIGINGEN: ZIE COLOFON OP PAGINA 30

Op Kandahar Airfield legde Commandant Contingentscommando kolonel van Oirschot een krans. De militairen stonden stil bij WO II, maar ook bij huidige conflictsituaties zoals die in Afghanistan. Foto: Defensie 25 DE VLIEGENDE HOLLANDER

JOURNAAL

Koninklijke ‘Blusmacht’ Helikopters en E-Ones van de luchtmacht zijn in april en mei diverse keren ingezet om te helpen grote natuurbranden te blussen. Behalve de reguliere inzet van de helikopters en vliegtuigen, hoort deze nationale inzet ook in hun takenpakket. Eind april kwamen twee Cougars in actie bij een heidebrand in het Drentse Fochteloërveen (foto). De helikopters stortten zo’n honderdvijftigduizend liter water op het vuur. Vanaf de grond coördineerde het Mobile Air Operations Team (MAOT) de inzet van de helikopters. Drie Cougars en twee Chinooks vertrokken op 2 mei om assistentie te verlenen bij de bestrijding van de duinbrand bij Schoorl. Ook de landmacht hielp mee met blussen op de grond. Door de aanhoudende droogte hield Defensie tot en met 8 mei voor heel Nederland twee helikopters van het DHC op afroep beschikbaar voor eventuele brandbestrijding.

Operationeel-juridisch CLSK-seminar Luchtmachtvliegers en militair-juristen ontmoetten elkaar op woensdag 23 maart bij het Air & Missile Warfare Seminar op vliegbasis Gilze-Rijen. Thema van de bijeenkomst was de toepassing van militair-operationeel recht in internationale missies, tegen de achtergrond van het vorig jaar verschenen Manual for Air and Missile Warfare. Zo’n zeventig deelnemers uit Nederland, Duitsland, het Verenigd Koninkrijk en België woonden de bijeenkomst bij. De praktijk van militair-operationeel recht kwam aan bod in de operationele briefings van kolonel Peter Tankink (voormalig Commandant van de Air Task Force) en luitenant-kolonel Giliam Bresser (Commandant 301 Squadron). Daarnaast deelden vooraanstaande buitenlandse juristen hun academische inzichten met de aanwezigen. Operator en militair jurist kwamen door het seminar nader tot elkaar. Volgend jaar krijgt het dan ook een vervolg in de vorm van een meerdaags symposium.

Een trio E-ones, twee van vliegbasis Gilze-Rijen en één van Woensdrecht, werden op 14 en 15 mei ingezet bij de bestrijding van een zeer grote brand op een industrieterrein in Zevenbergen. Twee crashtenders van Woensdrecht zijn op 25 mei ingezet om een grote natuurbrand te bestrijden op de Kalmthoutse Heide, een grensoverschrijdend natuurgebied tussen Nederland en België. Zij assisteert de regionale brandweer met crashtenders op verzoek van de veiligheidsregio Noord-Brabant. Een dag later zette het DHC ook nog twee Chinooks in. Het MAOT ging mee om ter plaatse de communicatie tussen helikopter en brandweer te regelen en om met een collega vliegveiligheidsuitrusting een landingsplaats in Huijbergen in te richten. Op Woensdrecht is een hot pit ingericht, waar het toestel met draaiende rotors wordt afgetankt. Tot slot assisteerde een Chinook op 3 juni met het blussen van een grote brand in het natuurgebied Aamsveen bij Enschede. In het gebeid op de grens met Duitsland stond ruim tweehonderd hectare veengrond in brand.

Medaille-uitreiking COMKAF 12 De detachementsleden van de laatste Nederlandse bijdrage aan het Command Kandahar Airfield (COMKAF) ontvingen op Bevrijdingsdag hun ISAF-medailles uit handen van commandant COMKAF brigadegeneraal Jeffrey Kendall. “De Nederlandse detachementen hebben een onuitwisbare indruk achtergelaten door hun nimmer aflatende energie, doortastendheid en collegialiteit”, aldus Kendall. Op 17 juni 2011 vertrekt dit twaalfde en laatste detachement uit Afghanistan. Foto: Martin Tennekes

Bronbeek

Foto: Eric Vorstenbosch, AVDD DE VLIEGENDE HOLLANDER 26

De geschiedenis van het Arnhemse landgoed Bronbeek staat centraal in een speciale rondleiding op dinsdag 28 juni 2011. In 1863 is hier het Koloniaal Militair Invalidenhuis geopend, tegenwoordig bekend als het Koninklijk Tehuis voor Oud-militairen en Museum Bronbeek. Na de rondleiding is er een diapresentatie met gesproken toelichting. Het programma duurt van 14.00 tot 16.30 uur. Reserveren is noodzakelijk via telefoonnummer: 026-376 35 55. Voor deelname geldt het normale museumtarief. Indiëveteraan Flip Peeters maakte een geïllustreerd dagboek over zijn belevenissen als dienstplichtig militair in NederlandsIndië tussen augustus 1948 en juni 1950. Hij schonk zijn dagboek aan Museum Bronbeek, die het originele dagboek en vergrote reproducties van alle pagina’s hieruit exposeert. ‘Lieve Gerda... Het getekend dagboek (1948-’50) van een Indiëveteraan’ werd op 30 maart geopend door de Inspecteur-Generaal der Krijgsmacht luitenant-generaal Lex Oostendorp, Flip Peeters en zijn echtgenote Gerda. De expositie is nog tot 31 december 2011 te zien.

JOURNAAL

Aanschaf tweede JSF definitief

GGW actief als vrijwilliger De Landelijke Vrijwilligersdagen en de Nationale Schoonmaakdag zijn niet onopgemerkt voorbijgegaan aan medewerkers van de Groep Geleide Wapens (GGW). Collega’s van verschillende afdelingen zetten zich op zaterdag 19 maart in tijdens de jaarlijkse Nationale Schoonmaakdag in de gemeente Gemert-Bakel. De vrijwilligers ruimden in verschillende (natuur)gebieden, langs fietspaden en wegen het zwerfafval op. Een kleine maand later, op donderdag 14 april, zette ook het materieel en logistiek personeel van de GGW zich in voor een goed doel. In één dag wisten zij de tuin van Zorgboerderij De Kruidenhoeve in Milheeze lenteklaar te maken (foto). Dit deden zij samen met de cliënten van de boerderij die bestaan uit kinderen, jongeren en volwassenen met een beperking. De klus neemt normaal de hele lente en zomer in beslag. Behalve dat de GGW-medewerkers anderen blij maakten met hun werk, beleefden zij zelf twee geslaagde teambuildingsdagen. Foto: Loes Adams

Loadmasters en boordschutters gebrevetteerd Zes loadmasters en negen boordschutters zijn op 21 april gebrevetteerd op vliegbasis Gilze-Rijen. De commandant van het Defensie Helikopter Commando (DHC), commodore Theo ten Haaf spelde hen in de hangaar van het 298 Squadron de bijbehorende wing op. Acht van de negen nieuwe boordschutters zijn afkomstig van de 11 Luchtverdedigings Compagnie ‘Samarinda’ van de 11e Luchtmobiele Brigade. Daarnaast heeft een teamlid van het Mobile Air Operations Team de opleiding succesvol afgerond. Adjudant bd Louis Bernet, drager van het Vliegerkruis, was bij de ceremonie aanwezig. Hij werkte als Vliegtuig Mitrailleurschutter op onder andere de B-25 Mitchell en zwaaide in 1948 af bij de Marine Luchtvaart Dienst.

C-LSK debatteert met studenten C-LSK luitenant-generaal Jac Jansen ging op 20 april op bezoek bij de Technische Universiteit Delft. De C-LSK was daar op uitnodiging van de studentenvereniging Leonardo da Vinci om te praten over de ontwikkeling van lucht- en ruimtevaart en de rol die de Koninklijke Luchtmacht hierin vervult. Tijdens het debat constateerden de aanwezigen dat de technologische ontwikkelingen erg snel gaan en het van groot belang dat zowel de functionarissen binnen de luchtmacht als de TU-studenten dit nauwgezet doen.

Den Haag Nederland schaft een tweede F-35A Joint Strike Fighter (JSF) aan. Met de ondertekening van een brief op 6 mei is de initiële operationele testen evaluatiefase voor Nederland een feit. Voorwaarde voor deelname was de aanschaf van twee testtoestellen. Tijdens de operationele testfase leert Defensie onder meer hoe de JSF operationeel ingezet kan worden en of het toestel voldoet aan de operationele eisen. Daarnaast is deze periode van belang om kennis en ervaring op te doen. Deelname aan een internationale testfase is voor Nederland veel goedkoper dan zelf de operationele beproeving uit te voeren. Bovendien zijn de F-35’s na instroming – naar verwachting vanaf 2019 – snel operationeel inzetbaar.

Vroege Koninginnedag Madrid Op het Allied Force Command HQ Madrid werd de Nederlandse Koninginnedag dit jaar twee weken eerder dan gebruikelijk gevierd. Reden voor deze verplaatsing was het uitgebreide Paasfeest in Spanje. In bijzijn van de Nederlandse ambassadeur Peter van Wulfften Palthe liepen de aanwezige troepen mee in een parade waarna een ceremonie volgde. Tijdens het Wilhelmus werd hierbij de Nederlandse vlag gehesen en volgde een kranslegging bij het monument van de gevallen soldaat (foto). Na afloop namen de aanwezigen tijdens een oranje gekleurde receptie afscheid van kolonel Jo Kuklinski, Chief of Staf op het hoofdkwartier en senior representative in Spanje. Hij gaat met FLO en beide functies droeg hij over aan kolonel Jan Meijerink. Foto: Christian Valverde

Mannenkoor zoekt nieuwe dirigent Het Luchtmacht Mannenkoor is op zoek naar een nieuwe dirigent, die bij voorkeur een militaire achtergrond heeft. Deze kan zowel beroeps als dienstplichtig ontstaan zijn. Momenteel telt het koor 56 zingende leden die optreden in het uniform van de Koninklijke Luchtmacht. De leden zijn afkomstig van zowel luchtmacht, landmacht als marine en hebben allen affiniteit met de KLu. Het Luchtmacht Mannenkoor is een zelfstandige vereniging die nauwe banden heeft met de KLu en optreedt in zowel binnen- als buitenland. De repetities vinden elke woensdagmiddag van 12.30 tot 15.15 uur plaats op een militair kamp in de buurt van Soesterberg. Geïnteresseerden kunnen zich voor de functie eisen, profielschets en meer informatie wenden tot [email protected]. Sollicitaties met Curriculum Vitae kunnen ook gestuurd worden naar Secretaris Luchtmacht Mannenkoor, p/a Francklaan 24, 3862 GS Nijkerk.


JOURNAAL

1,5 miljoenste RecceLite-foto F-16’s van de Nederlandse ATF leverden op 20 april de 1,5 miljoenste RecceLite-foto af. Sinds september 2009 vliegen de Nederlandse F-16’s met het digitale luchtverkenningsysteem. Door het opsporen van Improvised Explosive Devices (IED’s) en het maken van routeverkenningen, dragen het systeem dagelijks bij aan de veiligheid van de uitgezonden ISAF-militairen. ‘Naast onze primaire inzet voor de opsporing van IED’s, blijkt RecceLite ook het werkpaard voor tactische fotoverkenning te zijn’, zegt commandant ATF-16, overste Erik Rab. Nederland en Italië zijn de enige coalitiepartners in het gebied die over de technologie beschikken. Door de grote bijdrage aan de veiligheid is er veel vraag bij de coalitiepartners. ‘Vanuit het ISAF Joint Command in Kabul krijgen we veel verzoeken binnen.’Foto: Gerben van Es, AVDD

Gevechtsinsigne voor F-16 vliegers Tijdens een bijzonder appèl op Kandahar Airfield ontvingen twee F-16 vliegers van de Air Task Force (ATF) op 13 mei een gevechtsinsigne. Met het geven van luchtsteun ontzetten zij op 8 mei ISAF-grondtroepen die in acute nood verkeerden. Een gecombineerde patrouille van Afghan National Police en Amerikaanse ISAF-troepen in de Afghaanse provincie Badghis kwam onder vuur kwam te liggen. De Nederlandse F-16’s werden geretasked en voerden eerst tweemaal een zogenoemde show of force uit. Toen de situatie dreigend bleef, zetten de vliegers hun wapens in. Commandant Contingentscommando kolonel Rob van Oirschot die het insigne uitreikte, benadrukte de professionele samenwerking van de vliegers met de JTAC’er op de grond. ‘Mede dankzij de inzet van de Nederlandse F-16’s werd escalatie voorkomen.’ Foto: Martin Tennekes


Amerikaanse Air Chief bezoekt Eindhoven Generaal Norton Schwartz, de Chef-staf (Air Chief ) van de Amerikaanse luchtmacht bracht op 22 april een kort bezoek aan vliegbasis Eindhoven. De Commandant Vliegbasis kolonel Bas Pellemans gaf de generaal een korte briefing over het Cockpit Upgrade Project (CUP), het onderhoud aan de KDC-10 en de Europese samenwerking op het gebied van luchttransport. Vervolgens bekeek het gezelschap, dat verder ondermeer bestond uit de C-LSK luitenant-generaal Jac Jansen en Directeur Operaties commodore Paul Mulder enkele KLu-transporttoestellen. Foto:Sectie Communicatie vliegbasis Eindhoven

Luchtmobiel oefent met ‘Texaanse’ Apaches 13 Infanteriebataljon Luchtmobiel en het 301 Squadron traint sinds dit jaar vijf keer, vier weken lang op de uitgestrekte oefenterreinen rondom Fort Hood, Texas. ‘Dit is precies wat beide partijen nodig hebben’, vindt luitenant-kolonel Emco Jellema. De commandant van het onlangs opgerichte Joint Netherlands Training Detachment (JNTD) Fort Hood vertelt dat beide landen al langer samen in crisisgebieden opereren, maar van samen trainen kwam tot nu toe weinig. De nog naamloze oefening op Fort Hood brengt daarin verandering. De Apache-vliegers van 301 gaan hier voor hun jaarlijkse oefenperiode al langer naartoe. Jellema: ‘We slaan met deze training twee vliegen in één klap. Én de militaire relatie met de Verenigde Staten wordt verbeterd, én we kunnen hier ongestoord het niveau van de Air Manoeuvre Brigade opkrikken.’ Als organisator speelt het JNTD hierbij een grote rol. ‘Doordat wij alle zorgen uit handen nemen, kunnen de eenheden zich strikt op hun kerntaak richten’, zegt Jellema. ‘Desnoods gaan de manoeuvres dag en nacht door. Aan ons en de Amerikanen zal het niet liggen.’ In oktober breidt het detachement uit met drie nieuwe CH-47F NL, wat ook de trainingsmogelijkheden voor air assault vergroot. Foto: Peter Bijpost, AVDD

JOURNAAL

Commando-overdracht Luitenant-kolonel Erik Rab droeg op 21 mei het commando over de Nederlandse Air Task Force (ATF) over aan ranggenoot Marten Hendriksma. Rab is normaliter Commandant 322 Squadron op Leeuwarden, Hendriksma van 313 Squadron op Volkel. Deze zomer verhuist de ATF van KAF naar het Mazar-e-Sharif in Noord-Afghanistan om daarvandaan de politietrainingsmissie te ondersteunen. Foto: Defensie

FC Twente per Chinook naar huis Een Chinook van het 298 Squadron vervoerde op zondagavond 15 mei de spelers van FC Twente van Amsterdam naar Enschede. Ondanks dat de Tukkers de laatste wedstrijd in eredivisie van Ajax – en daarmee het kampioenschap – verloren, werd toch grote drukte verwacht op de Nederlandse wegen. Om onveilige situaties zoals vorig jaar op de A1 te voorkomen heeft de Veiligheidsregio Twente verzocht om deze luchtmachthelikopter in te zetten. Op Schiphol nam de selectie plaats in de transporthelikopter. Een van de vliegers, een rasechte Tukker, vond het bijzonder om de club te mogen vliegen. ‘Natuurlijk is het jammer dat ze geen landskampioen zijn geworden, maar desondanks vind ik het mooi om dit te doen.’ Ook de spelers waren onder de indruk van de 45 minuten durende vlucht. Na een groepsfoto met de selectie, de helikopterbemanning en het Mobile Air Operations team, gingen de spelers de bus in voor een tour door Enschede en keerde de Chinook terug Gilze-Rijen. Foto: René Ketting, AVDD

Lintjesregen Diverse (oud-)Defensiemedewerkers ontvingen op 29 april een Koninklijke onderscheiding voor hun bijzondere werkzaamheden voor de krijgsmacht of samenleving. Minister van Defensie Hans Hillen reikte persoonlijk tien ‘lintjes’ uit in de Prinses Julianakazerne in Den Haag. De meeste decorandi kregen in hun woongemeente de versierselen opgespeld. Vanwege Defensiegerelateerde werkzaamheden kregen drie ‘luchtmachters’ een Koninklijke Onderscheiding: Generaal-majoor Pieter Cobelens, benoemd tot Officier in de Orde van Oranje-Nassau met de zwaarden. Hij gaf als directeur op ‘dynamische en succesvolle wijze’ leiding aan de Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst. Foto: Don van Rooy, AVDD Generaal-majoor Pieter Cobelens

Wings Pilot Experience Voor Wings-leden vond in het Militair Luchtvaartmuseum op 2 mei voor de tweede keer de Pilot Experience plaats. Zo’n zeventig jongeren konden genieten van een speciaal voor hen opgezet programma gericht op (militaire) luchtvaart. In het theaterstuk Vlucht van de Eeuw kregen ze op een ludieke manier de geschiedenis van de luchtvaart te zien. In het Flying Center konden ze hun vaardigheden testen op een F-16 simulator en bij verschillende aerodynamicaproeven. Ten slotte vertelde een Chinook vlieger zijn verhaal over hoe het is als vlieger bij de luchtmacht. Wings is het jongerenprogramma van de Afdeling Personeelsvoorziening Koninklijke Luchtmacht, wat zich richt veertien tot en met zestienjarigen, om hen te informeren over en interesseren in de luchtvaart en de luchtmacht. Voor meer informatie kijk op: www.luchtmachtwings.nl. Foto: Sonja de Gids-Ilgun

Bert Buuron, benoemd tot Lid in de Orde van Oranje-Nassau. De adjudant bd verrichtte bestuurlijke werkzaamheden voor de Onderofficiersmess’ vliegbases Twenthe, Woensdrecht en GilzeRijen, en is medeoprichter en vrijwilliger van de Traditiekamer Gilze-Rijen. Peter Korbee, Lid in de Orde van Oranje-Nassau. Maakt(e) zich verdienstelijk ten behoeve van de militaire luchtvaart in het algemeen, en de Marine Luchtvaartdienst in het bijzonder. Tevens ontving hij een oorkonde van het ministerie van Defensie vanwege al zijn verdiensten op het terrein van Defensie, en een persoonlijke brief van de minister van Defensie en de CDS.


JOURNAAL

COLOFON

In memoriam

De Vliegende Hollander is een uitgave van de Koninklijke Luchtmacht, geproduceerd door het Dienstencentrum Defensie Media

Op 28 april overleed kapitein Richard van de Perre. Als vlieginstructeur Apache was hij werkzaam op Fort Rucker in de Amerikaanse staat Alabama. Van de Perre was gehuwd en had drie stiefkinderen. Hij is 39 jaar geworden.

HOOFDREDACTIE Luitenant-kolonel Willem Bogaard

Op 24 mei overleed kolonel Bert Beuker. Als Hoofd Stafafdeling Kwaliteit en Standaardisatie was hij werkzaam bij de Militaire Luchtvaart Autoriteit. Beuker was getrouwd en had een dochter en twee zoons. Hij is 49 jaar geworden. Op 5 juni overleed sergeant-majoor Henk Hofman. Als squadron sergeant-majoor was hij werkzaam bij het 901 Squadron op vliegbasis Volkel. Hofman was getrouwd en had twee kinderen. Hij is 48 jaar geworden.

Bij de fotopagina Het Apache Solo Displayteam onthulde op 23 mei op vliegbasis Gilze-Rijen de nieuwe kleuren van hun demotoestel, Hawk 01. ‘Het schema van vorig jaar, met oranje veren en Redskin-indiaan, was niet volledig’, zegt het Hoofd Operaties DHC luitenant-kolonel Peter Grijspaard. ‘Dit jaar zijn we eerder begonnen. Op de site van het demoteam hebben we een prijsvraag uitgeschreven: wie ontwerpt het nieuwe schema. En dat alleen voor de eer, want we kunnen er geen financiële vergoeding tegenover zetten.’ De winnaar is Sander van den Donk van www.patchdesign.nl, die zelfs tientallen voorstellen indiende. Op de Apache zit maar liefst 35 kilo aan stickers. ‘Je begint achteraan, bij de staart’, zegt sergeant-majoor Arno Weigel, floormanager vliegtuigschilders van het DHC. ‘Dat is het makkelijkste deel. Het lastigste is dat je van een plat vlak, een tekening, naar een driedimensionale helikopter moet.’ ‘Het is vooral een tijdrovende klus, want je brengt de kleuren laag voor laag aan’, zegt schilder van 930 Squadron korporaal 1 Leroy Haak. Hij heeft ervaring want ook de stickers van vorig jaar bracht hij aan. In totaal werkten ongeveer tien man en vrouw, dag in dag uit aan het beplakken van de helikopter, voor een deel tijdens werktijd, maar ook veel in de vrije middag- en avonduren. En bovendien niet alleen door regulier personeel van Gilze-Rijen, maar ook door een aantal cadetten van de Nederlandse Defensie Academie. Op de foto een proefvlucht boven Gilze-Rijen, met op de achtergrond Tilburg. Foto: Arnoud Schoor, AVDD

Betaaldata salarissen In 2011 wordt het salaris uiterlijk bijgeschreven op 24 juni, 22 juli, 24 augustus, 23 september, 24 oktober, 24 november en 21 december. Meer informatie is verkrijgbaar bij het Dienstencentrum Human Resources (DCHR) op *06-733 of 0800-2255733, bereikbaar op werkdagen van 8.00 tot 12.00 uur.

Agenda Militaire Luchtvaart Museum Militair Flight Sim Event Leer alles over virtueel vliegen en voel je voor even een echte vlieger. Op zaterdag 18 en zondag 19 juni Open Cockpit Zondagen Op vijf open cockpitdagen zijn cockpits van diverse vliegtuigen en helikopters opengesteld voor publiek. In juni zijn dat de Alouette III, Bo-105 en F-16. Op 26 juni, 25 september en 27 november Expositie De tijdelijke expositie 'Soms een enkele keer in de wolken – 60 jaar vrouwen bij de luchtmacht' in de Vreeburghal. Dagelijks vanaf 1 juli Museumtheater Verschillende voorstellingen. Iedere donderdag en zondag in juli en augustus Meer informatie, aanmeldingen en reserveringen (behalve voor museumweekend) op www.militaireluchtvaartmuseum.nl. Reguliere openingstijden: dinsdag tot en met vrijdag van 10.00 tot 16.30 uur, zondag van 12.00 tot 16.30 uur. Gesloten op maandag, zaterdag, Nieuwjaarsdag, Eerste Paasdag, Koninginnedag, Eerste Pinksterdag en beide Kerstdagen. Het museum is gratis toegankelijk. Bezoekadres: Kampweg 120, 3769 DJ Soesterberg, telefoon 0346-356000. E-mail: [email protected].


EINDREDACTIE Arno Marchand VORMGEVING TDS printmaildata, Schiedam DRUK en OPLAGE OBT bv, Den Haag - 28.500 ex. INTERNET www.defensie.nl/luchtmacht REDACTIEADRES (niet voor adreswijzigingen en vragen over verzending) De Vliegende Hollander Kamer 14A01 Postbus 8762, 4820 BB Breda, MPC-92A Telefoon: 076 - 544 71 30 C2VN: (450) 47130 Fax: 076 - 544 71 31 E-mail kopij: [email protected] E-mail foto’s: [email protected] ADRESWIJZIGINGEN Actief dienende militairen, reservisten en burgermedewerkers van de Koninklijke Luchtmacht dienen de adreswijziging te muteren in PeopleSoft of door te geven bij de P&O-functionaris. Postactieven, veteranen, betalende abonnees en alle overige lezers dienen de adresdrager met gecorrigeerde gegevens op te sturen naar het retouradres: Staf Commando Luchtstrijdkrachten CLSK/Kabinet/Bureau Postactieven, Abonnementenadministratie de Vliegende Hollander, Postbus 8762, 4820 BB Breda. Per mail naar [email protected] kan uitsluitend indien voorzien van de code boven de naam op de adresdrager. Zonder code wordt mail niet behandeling genomen. BOT-militairen en burgermedewerkers die hun contract met Defensie voortijdig beëindigen en BBT-militairen die de dienst verlaten, hebben geen recht op een gratis abonnement behorend bij de status van postactieve. Een abonnement op de Vliegende Hollander kost € 17,02 per jaar (buitenland € 21,55) en kan worden aangevraagd bij: Abonnementenland, Postbus 20, 1910 AA Uitgeest, telefoon: 0900-22 65 263 (10 cent per minuut), fax: 0251-31 04 05, www.aboland.nl. Opzegtermijn bedraagt zes weken. Aanhaling uit en overname van (delen van) artikelen in dit blad is toegestaan, mits met toestemming van de redactie en bronvermelding. ISSN 0024-0389


WERKEN BIJ DE KONINKLIJKE LUCHTMACHT. WAAR DOE JIJ HET VOOR? Er zijn veel verschillende redenen om bij de Luchtmacht te gaan werken. Bijvoorbeeld omdat je volop door kunt groeien. Omdat je er de dynamiek voelt van een organisatie die altijd in beweging is. Of omdat je bij kunt dragen aan teamwork, waar ook ter wereld. Maar je werkt er in ieder geval voor vrede en veiligheid. Kijk voor meer info op werkenbijdeluchtmacht.nl of bel 0800-0016.

WERKENBIJDELUCHTMACHT.NL

DE LUCHTMACHT. ÉÉN TEAM. ÉÉN TAAK

de Vliegende Hollander Jaargang 67 - nummer 05 - mei 2011

Recommend Documents