Maandag 21 december 2009
De Vier Seizoenen
Krant over het sociale en culturele gebeuren in en rond het Dijlehof en het Hertogenhof 12° jaargang – winter
Vakantie aan zee: p. 28
Verschijnt ieder seizoen.
Opening tentoonstelling kelder: p. 31
Galileo Galilei: p. 14
Verhalenbazaar cinema: p. 25 Kaas- en wijnavond: p. 12
Foto: copierechten Jos Hoeyberghs
Redactieadres De Vier Seizoenen: secretariaat Hertogenhof/Dijlehof - Minderbroedersstraat 9b 3000 Leuven
2.
De Vier Seizoenen Basiszorg, ons engagement, samen met u Zorg geven is samen onderweg zijn. Op de laatste gebruikersraad (familieraad) hebben wij u een inzicht gegeven in wat wij verstaan onder de zorg die u van ons kan verwachten. Maar zorg geven kan niet zonder zorg ontvangen. Zorg is interactief en dus nooit tweemaal hetzelfde. Wij gaan deze weg met u, bewoner en familie. Uw reactie op onze inzet is van wezenlijk belang, net zoals onze gevoeligheid voor uw wensen noodzakelijk is voor goede zorg. Wij moeten ons daarin trainen, dag aan dag. Dat is een hoge eis aan onze medewerkers, maar daarzonder wordt ons werk een beetje zielloos, bandwerk zonder oog voor het bijzondere in u.
Van u verwachten we begrip voor onze context van werken, voor het kader en de middelen waarbinnen wij onze opdracht dienen waar te maken. Begrip hiervoor wil niet zeggen het toedekken van minder goed lopende zaken. Zonder uw informatie over wat er dag aan dag gebeurt, kunnen wij onze werking niet accuraat blijven afstemmen op wat van ons verwacht mag worden. Daarom is eerlijke feedback echt welkom, zelfs al kunnen we niet alles oplossen, en weet u dat vaak ook. Maar toch verwachten wij dat u ons helpt ons werk goed te doen, dankzij uw mede-engagement in de zorg voor uzelf, of voor uw familielid. Vanuit een andere insteek wordt het samen onderweg zijn ook onder de aandacht gebracht in de recentste uitgave van het weekblad Knack. Hierin pleit ondermeer onze voorzitter Manu Keirse om tijdig te praten over het verloop van de laatste periode van het leven. Niet wachten tot er urgente ingrepen moeten komen, om dan achteraf te merken dat het niet de goede keuze was die men voor u gedaan heeft. U als bewoner kunt actief vragen om geïnformeerd te worden met als doel keuzes te maken over uw verzorging, vooral dan op momenten dat er spoed vereist is, of dat u minder in staat bent uw wensen kenbaar te maken. Spreek er uw huisarts over aan, of een verantwoordelijke uit het verzorgingsteam. Voor uw comfort zullen we het artikel aan het onthaal ter beschikking leggen. U helpt er uzelf, uw naasten en het verzorgingsteam mee. Basiszorg is immers een engagement, samen met u. Wij wensen u een fijne Kersttijd! Namens de redactie Dirk Demuynck
3.
De Vier Seizoenen BOOMGAARD IN DE SNEEUW Voor Felix De Boeck Pieter G. Buckinx
De dunne takken van december bevriezen onder de vlinderbloesem van de winter. Voorbij de boomgaard op de heuvelflank slaapt vederlicht de hoeve binnen de schelp van de stilte. Als oud zilver weeft de nevelsluier van de melkweg op het vlechtwerk van de dronken ruimte de voorvaderlijke vrede : winterlijke roerloosheid. Maar als straks het voorjaar wakker wordt in de zwarte aders van de druivelaar, breken plots de vonken en de vlammen uit de vingertoppen van de koninklijke tovenaar in de dorstige ruimte. De opdracht aan de bekende boer-schilder Felix De Boeck laat vermoeden dat het gedicht is ontstaan na een vriendenbezoek van Buckinx in Felix’ woning te Drogenbos. De mens leeft van de zon en van de weelderige bloei in bomen en bloemen. Elk jaar komt de winter ons storen als een kille beproeving. “Goede moed ! zeggen wij dan, wij moeten erdoor, in de verte wenkt ons een nieuwe lente en fleuren wij weer op”. Met het ouder worden voelen wij ons nog sterker onderhevig aan de wisselgang van de seizoenen. Wat iedereen ervaart treft natuurlijk ook de dichters, een bijzonder gevoelige mensensoort. Achtereenvolgens beschrijft Buckinx een boomgaard in de sneeuw, de onmiddellijke omgeving, het uitspansel. Hij eindigt met een toekomstvisioen, tegelijk een kreet van het hart. Hebt u het ook gemerkt ? Reeds vanaf het begin smeult dat heimelijk uitzicht op betere tijden. In de eerste strofe wordt de blanke rijp op de kale takken vergeleken met vlinderbloesem. In de tweede is er sprake van een slaap. Nu is slaap uiteraard een voorbijgaand verschijnsel : eenmaal ontwaakt de slaper en staat hij op om te leven in helder bewustzijn, volop mens nu die spreekt en handelt en liefheeft. De schelp suggereert veilige geborgenheid, een zich klaar houden om te gelegener tijd open te gaan.
4.
De Vier Seizoenen
De uitdijende derde strofe vertoont, om de sterrenhemel recht te doen, een opeenstapeling van veelzeggende beeldspraak : oud zilver (kostbare juwelen), sluier (zo overvloedig zijn de sterren), vlechtwerk (de sterrenbeelden van de dierenriem rijgen zich aan elkaar), dronkenschap (de overvloed bedwelmt de toeschouwer), voorvaderlijk (zo is het sinds onheuglijke tijden). Ze mondt uit op roerloosheid, hoofdkenmerk van een winterlandschap. Daaraan beantwoordt in het gemoed : vrede. In de slotstrofe wordt het eindelijk aanbreken van de lente, hier tot tovenaar gepromoveerd, reeds vooraf beleefd, zo hevig is de verwachting. De metaforen van een vuurwerk en een goochelstunt versterken elkaar. De ruimte waar de derde strofe het over had, is nu onverbloemd geduid als één dorst naar lafenis, één hunkering naar vervulling. Het hele gedicht trilt van, is doortrokken van een amper te bedwingen jubel. Paul Vanderghote sj
Wist je dat? Dhr Liboton vroeg me eens hoe je in het Frans vertaald: “De auto’s snorren door de straat”. “Les voitures moustachent dans la rue …”
Redactieraad De medewerkers van onze redactieraad zijn: Ilse Claeys, Dirk Demuynck, Jef De Roeck, Sophie Grobet, Rudi Logist, Véronique Missoul , Alphonse Roeck en Paul Vanderghote. Indien u een artikel over een gebeurtenis in huis, een gedicht, … wilt binnenbrengen voor onze huiskrant, mag u zich steeds tot Véronique (medewerker secretariaat) wenden.
5.
De Vier Seizoenen
Waar het goed is om te leven… Jochei, wij jubileren ! – Ons huis bestaat vijftien jaar, en dat zullen wij geweten hebben. Op alle terreinen worden wij overspoeld door een reeks activiteiten. Zo rustig als de zomer verliep, zo druk zijn de herfstmaanden geweest. Eerst zetten wij alles op een rijtje, daarna houden wij even stil bij elk : jubileumconcert van ons Bellarminokoor op 1 oktober ; schilderijententoonstelling Erna en Line, geopend op 2 oktober ; kaas- en wijnavond ; expositie ‘Leven in Leuven’ in de keldergang ; week van de filmgeschiedenis, met gelijkvloers foto’s uit bekende films. Kunt u nog mee, lieve lezer(es) ? Ook ons koor jubileert - Reeds in de eerste weken Dijle-Hertogenhof werd met enkele pioniers-huisbewoners een zangkoor opgericht. Elk koor dat zich een beetje respecteert hoort een naam te hebben. Naar de historische figuur kardinaal Bellarmino is onze vzw vernoemd. Een fijnzinnige bewoonster hoorde in die welluidende Italiaanse familienaam meeklinken ‘belle harmonie’. Een gedroomde benaming voor iets dat met muziek te maken heeft, bijvoorbeeld een zangvereniging. Zo viert ons bloedeigen koor met de feeërieke naam even rechtmatig zijn vijftiende levensjaar. Het is samen met het huis meegegroeid, dankzij vooral, het mag eens onderstreept worden, de onovertreffelijke dirigente Agnes Diddens. Het koor, het is als een huismeubel dat wij niet meer missen kunnen. Een van zijn vele kwaliteiten is, dat zijn programma’s afgestemd zijn op de leeftijd en de smaak van het publiek. Ook voor dit jubileumconcert. Wij mogen luisteren naar voornamelijk evergreens uit befaamde musicals en operettes . Dat kan door de deelneming van onze gast Rita Van Dorpe, die de solopartijen voor haar rekening neemt. De musicals zijn Sound of Music (met de familie Trapp) en West Side Story. De zes operettes waaruit geput wordt, zijn gevarieerd, zelfs wat de taal betreft. Zowaar voor Russisch deinzen wij niet achteruit. Melodieën van vroeger, waarin onze bewoners zich herkennen. Werp eens een blik in de zaal, je ziet sommigen meedeinen op hun (rol)stoel, je ziet lippen mee neuriën en ja, hier en daar een traantje wegpinken. Un monde meilleur van Dvorak, zowat ons lijflied, sluit af. Een wereld van liefde waar iedereen zich thuis voelt. Zoals wij het hier in huis elke dag proberen.
6. De Vier Seizoenen Overvloeiend van melk en honing – Voor de gelegenheid wordt dat : een bejaardenhuis dat overvloeit van kaas en wijn. Het festijn is verspreid over twee avonden, 23-24 oktober, zo talrijk hebben de families van de huisgenoten ingeschreven. Dan nog biedt onze instelling amper ruimte genoeg om iedereen een plaats te bezorgen. Zelfs de Hertog van Brabant wordt ingepalmd. Algemene mobilisatie van personeel en animatieploeg. En het mag er zijn, ons jubileumbuffet. Uitgelezen wijnen, een keus van kazen. Er wordt gesmuld en gesmekt dat de stukken eraf vliegen. En ambiance, zeg ! In alle hoeken en kanten uitbundig jolijt, of stil en zalig genieten.
Picturaal echt pittoresk - Anderhalve maand, van begin oktober tot half november, fleurt een opmerkelijke schilderijententoonstelling de muren van gangen en zalen op. Opmerkelijk in meer dan één opzicht. Vooreerst de twee dames exposanten. Geen van beiden, Line Mathys en Erna Thomas, wil voor kunstenaar doorgaan. Gewone stervelingen zijn wij, beweren zij bescheiden, leerlingen in het vak, die nu eenmaal behept zijn met de hobby van schilderen. Hun gezamenlijke expositie is een geste van piëteit en van dankbaarheid. Hun respectieve moeders hebben bij ons hun levensavond doorgebracht. Voor Line is dat mevrouw Julia Copis, overleden in 2006, voor Erna mevrouw Maria Josephina Brems, overleden in 2000. Elk van beiden heeft haar eigen verhaal. Herkenbare figuratie en abstract hebben hun aandeel. Levendige kleuren, evenwichtige compositie. Bevoorrecht huis, dat zoveel fraais mag tonen, schoonheid proeven gaat er hand in hand met wonen. Terwijl buiten de kille herfst zich reeds laat voelen komt binnenshuis een zomer ons nog overspoelen. Line en Erna, zo heten de zalig milde toverfeeën die het blijde wonder bewerken met hun tweeën. Hun werk bekoort, doet ons van vreugde overlopen. Ook hun ziel leggen zij onbevangen voor ons open.
7.
De Vier Seizoenen Achter die kleuren en vormen raden wij het ervaren van pijn en pracht, het leven wil maar niet bedaren. Dankbaar willen wij jullie, mét onze beste wensen, dit verzekeren: je maakt van ons gelukkiger mensen.
Kunst ‘gekelderd’ – In onze kelder komen de meesten van ons zelden of nooit, wat hebben wij daar te zoeken ? Sommigen kennen, gelukkig, de weg naar onze stille gebedsruimte, maar om er te geraken hoef je niet door de lange ondergrondse gang te lopen. Voor ons personeel integendeel is dat vertrouwd terrein : daar hebben zij hun lokalen, en voorts bevinden zich daar, behalve keuken en afwas, de verschillende diensten : verwarming, bevoorrading, bergruimte voor onderhoudsmateriaal en dergelijke meer. Maar nogmaals, de modale huisbewoner heeft daar weinig of niets mee uit te staan. – Tot wij op zaterdag 21 november worden uitgenodigd om de officiële opening van alweer een schilderijengalerij mee te maken. Daarheen dus, met een flinke dosis benieuwdheid. Wat is er hier aan de hand ? De slingerende keldergang in spierwit gewaad omgetoverd en behangen met drieënzeventig panelen beschilderd met diverse stadsgezichten. Originele perspectieven, felle sprookjesachtige kleuren en tinten, een ‘rarekiek’ of kijkkast van superieur gehalte. Verrukkelijk. Wat steekt hier achter ? Ons WZC heeft een partner gevonden in het SLAC (Stad Leuven Academie en Conservatorium), meer bepaald in het atelier van de middelbare graad jongeren, 12-17 jaar, onder begeleiding van leerkracht Katrien De Naeyer. Dat kunstonderwijs behelst een cursus met vier lestijden per week, in groepen van tweeëntwintig, volgens de leeftijd. De achterliggende ‘filosofie’ van deze permanente tentoonstelling waarin meisjes en jongens hun werk laten zien, is die van het beleidsthema ‘School en Wereld’: contact jongeren-ouderen in de zorgsector, gelijke kansen voor iedereen in een toegankelijke stad. Een volkomen innovatie inzake kunstbeleving, een winwinoperatie voor alle betrokken partijen. Kunst gekelderd ? Nee, niet zoals men een slagschip keldert en in de grond boort. Ja, zoals een sommelier zijn pittigste en duurste wijnen keldert en zorgzaam wegbergt voor de fijnproevers.- De onlangs verbouwde personeelsrefter, ingeschakeld in de tentoonstelling, wekt onze verbazing en draagt onze volmondige goedkeuring weg. Waarachtig, hier heeft onze technische ploeg, Marcel, Patrick en Bart, een klein mirakel verricht.
8.
De Vier Seizoenen
Het witte scherm vóór en na WO I – Kortgeleden liep een filmproject van stapel met de voordracht ‘De film vroeger’ door Jos Hoeyberghs en het vertonen van enkele overjaarse kortfilms. De week daarna volgt een filmquiz en de film ‘Prélude à la gloire’ van Roberto Benzi, 1950. Vervolgens, de vrijdag daarop, enkele slapsticks uit de oude doos. Ondertussen kan iedereen in de wandelgangen genieten van filmmuziek, affiches, posters en foto’s van films uit een lang vervlogen tijd. Zo lopen wij dagelijks Laurel en Hardy, Charlie Chaplin, Greta Garbo, Gary Cooper, Sophia Loren, Gina Lollobrigida en tutto quanti tegen het lijf. Où sont les neiges d’antan ?
En nog zoveel méér – Tussen al deze eenmalige hoogstandjes kabbelt het gewone leven onverkort verder. - In september wordt Leuven Kermis gevierd met appelbeignets en het optreden van de Leuvense seniorenfanfare. - Zekere dag krijgen wij bezoek van een gezelschap Vlaamse reuzen, dat edele konijnenras. Ze laten zich graag strelen en aaien. - Een groep van ons geniet van een week vakantie aan zee, geaaid door een tonische Noordzeebries en liefdevol omringd door een stel begeleidsters. – Het modehuis Eddy geeft een modeshow weg en stelt zijn herfst- en wintercollectie voor. – Half oktober leven wij mee met de Damiaanfeesten, speciaal in Leuven, door middel van documentaires rond zijn leven, en het overbrengen van zijn lichaam naar zijn graf in de picpussenkerk vlakbij. - Ons missieproject heet dit jaar ‘Rainbow4 kids’, een ontwikkelingsplan waarbij opgroeiende kinderen in een ver hoekje van Kenia voortgeholpen worden. Deskundig aan de hand van diaprojectie voorgesteld, brengt het 405 euro op, een ronde som, nietwaar. Dank aan de gulle gevers ! – Na de muzieknamiddag met Filip Prins krijgen wij nog Guido de Orgelman over de vloer.November is de maand van herdenking en ingetogen gebed. Tijdens de plechtige allerheiligenhoogmis zijn onze gedachten bij de vijfentwintig huisgenoten die ons dit jaar zijn voorgegaan naar het hemelse hof. Hun namen worden opgeroepen en voor elk steken wij een theelichtje aan op het altaar.- Het Okrakoor zingt voor ons de seniorenweek in. - Op de eerste adventsmaandag ontvangen wij de ziekenzalving, het zoveelste signaal dat de Heer ons nabij blijft.
9.
De Vier Seizoenen Poesjes op bezoek …
10.
De Vier Seizoenen
ACTIVITEITENOVERZICHT: DECEMBER 2009 – MAART 2010 De huisweekagenda ziet er dan ook als volgt uit Maandag
Dinsdag
Bewegen met materiaal 10u30 – 11u00: Voor de bewoners van Nr 11, HVB en Hertogenhof 11u15 - 11u45: Voor de bewoners van Hoogdijle en Neerdijle 10u30 – 11u45: “Luisteren in je leunstoel” afwisselend voor bewoners van Hoogdijle, Neerdijle en Lessius
15u Misviering
15u Culturele activiteit zoals Ademtocht, kunstdia’s, film gratuit, voordracht
Woensdag Donderdag 10u45: Koorrepetitie voor het Bellarminokoor – in de feestzaal Vrijdag
Zaterdag Zondag
15u Cafetaria 13u45: Uitstapje afwisselend voor bewoners van Dijlehof en Hertogenhof naar een brasserie Bewegen op muziek 15u Voorzien we in een activiteit met 10u30 – 11u00: Voor de bewoners nadruk op gezellig samenzijn van Nr 11, HVB en Hertogenhof 11u15 - 11u45: Voor de bewoners van Hoogdijle en Neerdijle 15u Cafetaria 15u Cafetaria
Dit vast weekschema wordt in de komende maanden aangevuld met volgende activiteiten:
December Di 22/12: Do 24/12: Vr 25/12:
Gebruikersraad en kerstfeestjes op de afdelingen Kerstbrunch voor de bewoners van het Hertogenhof. Om 9u in de feestzaal KERSTMIS. Feestelijke misviering. Om 10u30 in de feestzaal
Januari Di 05/01: Vr 08/01: Di 12/01:
Vr 15/01: Di 19/01:
Driekoningentaart. Borrelnamiddag. Om 15u in de feestzaal Adem-tocht “Jezus in de Koran”. Om 15u in de spreekkamer. Filmnamiddag. Om 15u in de feestzaal. Kunstdiavoorstelling “Vermeer en tijdgenoten”. Om 15u in de feestzaal
11.
De Vier Seizoenen
Zo 24/01: Di 26/01:
Nieuwjaarsconcert. Om 15u in de kapel van de Jozefieten. Dreupel poësij “Wanneer een kind sterft - vervolg”. Om 15u in de spreekkamer
Februari Di 02/02:
Adem-tocht “Getuigen van je geloof”. Om 15u in de spreekkamer. Di 09/02: Kunstdiavoorstelling “El Greco en Goya”. Om 15u in de feestzaal Vr 12/02: Kookactiviteit “Valentijnhartjes bakken” Om 15u in de feestzaal Di 16/02: Dreupel poësij “Mannelijke beroepen - vervolg”. Om 15u in de spreekkamer Wo 17/02: Aswoensdag. Bewoners krijgen een askruisje op de afdeling om 15u. Vr 19/02: Filmnamiddag. Om 15u in de feestzaal Vr 26/02: Muzieknamiddag. Om 15u in de feestzaal
Maart Di 02/03: Di 09/03:
Adem-tocht “Was is Christen zijn?”. Om 15u in de spreekkamer. Kunstdiavoorstelling “Rodin”. Om 15u in de feestzaal
Nieuwjaarsconcert
Zondag 24 januari 2010 om 15u Naar jaarlijkse gewoonte willen we het jaar 2010 inzetten met een hartverwarmend concert dat plaats zal hebben in de kapel van de Jozefieten, gelegen in de Parijsstraat. Dit jaar zal voor u het orkest “Stringendo” optreden met “Rita Vandorpe” als soliste zang. Een uitnodiging mag u nog verwachten in december.
12.
De Vier Seizoenen
Kaas- en wijnavond
13.
De Vier Seizoenen
14.
De Vier Seizoenen
December 1609: Galilei keek voor ’t eerst naar de hemel door een telescoop Sindsdien ziet de wereld er anders uit Vierhonderd jaar geleden, in december 1609, keek de Italiaanse geleerde Galileo Galilei voor het eerst door een telescoop naar de maan. In enkele maanden tijd ontwaarde hij aan de hemel dingen die met het blote oog niet of nauwelijks te onderscheiden waren: talloze sterren, bergen en ravijnen op de maan, kleine manen rond de planeet Jupiter, vlekken op de zon… Binnen het jaar deed hij waarnemingen die de opvattingen van de mensheid over het heelal op hun kop gingen zetten. Zijn ontdekkingen liggen mede aan de oorsprong van ons huidige wereldbeeld. “Wiskundige en filosoof” Galileo Galilei werd op 15 februari 1564 in Pisa geboren. Zijn vader, Vincenzo Galilei (1520-1591), was een musicus die aanleg had voor wiskunde, graag discussieerde en experimenten uitvoerde en het met het gevestigd gezag al eens aan de stok kreeg. Drie karaktertrekken die bij zijn zoon terug te vinden zijn. In 1581 werd deze als student aan de faculteit Geneeskunde van de universiteit van Pisa ingeschreven. Die studie voltooide hij niet. Meetkunde en mechanica boeiden hem. In 1589 werd hij aan de universiteit in zijn geboortestad als docent Wiskunde aangesteld. Drie jaar later, in 1592, kreeg hij een leerstoel aan de universiteit van Padua. Dat betekende verhuizen, van Toscane naar de republiek Venetië. Hij doceerde er vooral meetkunde en astronomie. Zijn katheder wordt in het Palazzo Bo, de zetel van de oude universiteit, nog bewaard. Padua, waar Galilei tot 1610 bleef, ligt 30 kilometer van Venetië. In de dogenstad was hij vriend aan huis bij Giovanni Francesco Sagredo (1571-1620), in het nog bestaande Ca’ Sagredo aan het Canal Grande. Waarschijnlijk leerde hij daar zijn geliefde Marina Gamba kennen. Zij woonden samen in Padua. Hij trouwde nooit met haar. Zij kregen drie kinderen: Virginia en Livia, geboren in 1600 en 1601, die later allebei naar het klooster gingen, en Vincenzo, geboren in 1606. Virginia onderhield een drukke correspondentie met haar vader met wie zij zeer begaan was. Galilei, 60 jaar oud. Prent van Ottavio Leoni, 1624 (Palazzo Pitti, Firenze)
In juni 1610 werd Galilei voor het leven als wiskundige aan de universiteit van Pisa en als “hoofdwiskundige en filosoof” van Cosimo II de Medici, groothertog van Toscane,
15. De Vier Seizoenen benoemd. In september verliet hij Padua, en daarmee ook Marina Gamba. Tot 1633 bleef hij in Firenze wonen. Tussendoor reisde hij vijfmaal naar Rome. In 1611 werd hij er opgenomen in de Accademia dei Lincei. Daar werd de term “telescoop” voor het eerst gebruikt. De volgende bezoeken, in 1615-1616, in 1624, in 1630 en in 1633, werden evenzoveel kruiswegstaties. Zijn laatste levensjaren, van 1633 tot 1642, bracht hij door in zijn huis in Arcetri bij Firenze, op een boogscheut afstand van het klooster waar zijn dochters verbleven. In juli 1637 werd hij blind aan zijn rechteroog, in januari 1638 aan zijn linkeroog. Hij stierf op 8 januari 1642, 78 jaar oud, in het bijzijn van zijn zoon. Zijn graf ligt in de basiliek van Santa Croce in Firenze. Ontdekkingen Zijn leven lang heeft Galilei met een rusteloze, nieuwsgierige geest allerlei wetten en fenomenen op het gebied van de wiskunde, de fysica en de astronomie onderzocht. Hij construeerde een passer om berekeningen te maken, deed proeven met slingers en met vallende voorwerpen, vond de thermoscoop uit, een soort thermometer, bouwde een apparaat met een magneet om gewichten op te tillen, discussieerde over het gedrag van voorwerpen in het water, ontwikkelde een theorie over de getijden, zocht een methode voor lengtebepaling op zee... Beperken we ons hier tot de ontdekkingen met de telescoop. Galilei deed verschillende experimenten waaruit bleek dat de bewegingsleer van de Griekse filosoof Aristoteles (384-322 a.C.) niet vol te houden was. Op die leer steunde de opvatting van Ptolemaeus, Griekse sterrenkundige uit de tweede eeuw, dat de zon, de maan en de sterren rond de aarde draaien, terwijl die zelf stilstaat. Tot in de tijd van Galilei was dit het heersende wereldbeeld. De Oostpruisische astronoom Nicolaus Copernicus (14731543), een kanunnik, had daar in zijn boek De revolutionibus orbium coelestium (Over omwentelingen van de hemellichamen), verschenen in 1543, bezwaar tegen: volgens hem was de aarde in beweging en hij veronderstelde dat de hemellichamen in cirkels rond de zon wentelden. Met het blote oog observeerde Galilei einde 1604 een “nieuwe ster” die de Duitse astronoom Johannes Kepler (1571-1630) had waargenomen. Galilei nam dat onderwerp op in zijn lessen en publiceerde erover. Hij besloot dat deze ster verder van de aarde verwijderd stond dan de maan en dat er dus aan de hemel veranderingen moesten zijn. Rond deze problematiek had hij al experimenten verricht en argumenten bedacht, toen hem in de lente van 1609 in Venetië ter ore kwam dat men in Nederland - daar waren goede glasslijpers - een kijkglas had ontworpen waardoor je ver verwijderde voorwerpen dichterbij kon halen. Het volstond Galilei het principe van de constructie van zo’n instrument te kennen om er zelf een te bouwen. Deze telescoop vergrootte driemaal. Een paar maanden later had hij er al een die achtmaal vergrootte. Die mocht hij aan de senaat van Venetië voorstellen. Het bezorgde hem een verhoging van zijn salaris en een levenslange benoeming aan de universiteit
16. De Vier Seizoenen van Padua, die van de republiek Venetië afhing. Zijn instrumenten worden in het Museo di Storia della Scienza in Firenze bewaard. Met zijn telescoop begon hij belangrijke waarnemingen te verrichten. In december 1609 richtte hij zijn kijker vooral op de maan. Op 4 december stond die in eerste kwartier. Ook Jupiter kreeg hij in het vizier. Op 7 januari 1610 meende hij drie sterren dicht bij deze planeet te ontwaren. Binnen de week besefte hij dat het drie kleine manen waren die rond Jupiter wentelden. Drie maanden later noemde hij ze “Medici-sterren” in zijn boek Sidereus Nuncius dat hij aan groothertog Cosimo II de Medici opdroeg. Tegenslag had Galilei tijdens een demonstratie in Bologna waar de aanwezigen deze manen niet onderkenden en hij Telescopen van Galilei ze van de betrouwbaarheid van zijn instrument niet kon (Museo di Storia della Scienza, Firenze) overtuigen. Kepler van zijn kant bevestigde door eigen waarnemingen het bestaan van deze manen, terwijl de Engelse sterrenkundige Thomas Harriot (c.1560-1621) en de jezuïet-astronoom Christoph Clavius (1537-1612) en zijn collega’s van het Collegio Romano in Rome ze eveneens observeerden. Intussen had Galilei naast Saturnus twee kleinere sterren ontwaard, die later verdwenen. Wat andermaal op beweging in het heelal wees. Daarna kwam Venus aan de beurt. Volgens Galilei wentelde deze planeet rond de zon, wat niet paste in het systeem van Ptolemaeus, wel in dat van Copernicus. De zon zelf reveleerde tot dan toe nooit geziene vlekken. De Duitse astronoom Johann Fabrizius (1587-1616) was de eerste om die met een telescoop waar te nemen en te beschrijven. Of was de Engelsman Thomas Harriot de eerste die ze zag? Ook Galilei bemerkte ze evenals de Duitse jezuïet Christoph Scheiner (1573-1650). Tussen die twee ontstond daarover een polemiek. De conclusies waren alleszins dat de zon rond haar as draaide. Veroordeling Verscheidene ontdekkingen van Galilei hadden tot controverse geleid. Meer en meer vond hij argumenten die de visie van Copernicus verstevigden. Deze laatste kon de gedachte dat de aarde om haar eigen as én rond de zon draait niet bewijzen. Galilei dacht dat hij dat wel kon, dankzij zijn waarnemingen door de telescoop. Deze kwamen immers alleen met de copernicaanse theorie overeen, niet met de ptolemaeïsche die het uitspansel zag als een onveranderlijke kristallen koepel die de aarde omsluit.
17. De Vier Seizoenen Onvermijdelijk kwam Galilei daarmee terecht in een conflict tussen geloof en wetenschap: wat hij door zijn telescoop zag, leidde tot conclusies die niet strookten met de bijbelse verhalen. Zijn methode om op grond van natuurwetenschappelijke waarnemingen zelfstandig na te denken week ook af van de gangbare denkbeelden van het kerkelijk leergezag. De onverkwikkelijke geschiedenis van zijn veroordeling kunnen we hier maar heel beknopt samenvatten. Einde 1615 vertrok hij naar Rome in de hoop de copernicaanse zienswijze te kunnen verdedigen. Op bevel van paus Paulus V onderzochten elf theologen, vooral dominicanen en jezuïeten, de stellingen dat de zon in het centrum van het heelal staat en dat de aarde een jaarlijkse beweging uitvoert. De eerste noemden zij ketters, de tweede in strijd met de theologie. De paus gelastte kardinaal Roberto Bellarmino s.j. (1542-1621) Galilei een waarschuwing te geven: hij moest de copernicaanse ideeën laten varen. Copernicus’ boek De revolutionibus orbium coelestium werd op de Index van verboden boeken geplaatst. (In 1835 werd het er afgehaald.) Bij zijn volgende bezoek aan Rome, in 1624, werd Galilei zesmaal door de kort voordien gekozen paus Urbanus VIII (Maffeo Barberini, 1568-1644) ontvangen. Het werd hem toegestaan over de copernicaanse theorie te schrijven als hij ze maar als een hypothese behandelde. Als kardinaal had Barbarini hem gesteund. Later, na de publicatie van zijn Dialogo supra I due massimi sistemi del mondo (Dialoog over de twee grootste wereldsystemen), Galilei’s belangrijkste geschrift, werd Urbanus zeer streng voor hem. Galilei’s laatste reis naar Rome geschiedde onder dwang. In 1630 was hij in de stad geweest om zijn boek door de censuur te krijgen. Drie personages discussiëren daarin over de wereldsystemen. Een van hen vertolkt stiekem de mening van Galilei: Copernicus had het bij het rechte eind. In 1632 kon het boek gedrukt worden, maar Urbanus verhinderde de verspreiding ervan. Een commissie moest het onderzoeken. De paus maakte de zaak bij de Inquisitie aanhangig. Galilei werd naar Rome ontboden. Daar werd hij gevangen gehouden en gedwongen het copernicaanse systeem af te zweren. Anders zou hij gefolterd worden. De Inquisitie veroordeelde hem tot gevangenisstraf en religieuze boetedoening. In het dominicanenklooster Santa Maria sopra Minerva bij het Pantheon moest Galilei zijn fouten afzweren. Als gelovige man onderwierp hij zich aan het gezag van de Kerk, maar in zijn binnenste bleef hij ervan overtuigd dat de wetenschappelijke waarheid niet kon worden ontkracht. Het kan best dat hij, 69 jaar oud en ziek als hij was, uit vrees voor foltering toegaf. Het werd hem toegestaan onder huisarrest te leven, eerst in de residentie van de Toscaanse ambassadeur in Rome, daarna in die van de aartsbisschop van Siena en ten slotte, einde 1633, in zijn villa in Arcetri. Urbanus VIII schold
Galilei als zeventiger. Schilderij van Justus Sustermans (Palazzo Pitti, Firenze)
18. De Vier Seizoenen hem zijn straf nooit kwijt. Al mocht hij niet meer publiceren, toch schreef Galilei in Arcetri zijn laatste boek: Discorsi e dimostrazioni matematiche, intorno a due nuove scienze (Argumenten en wiskundige bewijzen rond twee nieuwe wetenschappen). De Nederlandse uitgever Louis Elsevier bezocht hem daar en gaf het boek in juli 1638 in Leiden uit.
Il Gioiello (het Juweel), het huis van Galilei in Arcetri. Links binnenhof, rechts gaanderij vanwaar hij ook naar de hemel keek. (foto jdr)
In 1992 werd Galilei door paus Johannes Paulus II gerehabiliteerd. In juli jl. publiceerde het Vaticaan een nieuwe wetenschappelijke uitgave van de akten van het proces. Jef De Roeck
Pastorale Nieuwsbrief In deze brief wordt het pastorale tijdschema van het lopende kwartaal weergegeven. • Elke maandag: eucharistieviering in de feestzaal om 15 uur • Elke eerste vrijdag van de maand: Stille gebedsdienst om 11u in de kapel op -1 • Feestelijke kerstviering: vrijdag 25 december om 10u30 in de feestzaal • Aswoensdag. Woensdag 17 februari om 15u krijgen onze bewoners op de afdeling een askruisje.
19.
De Vier Seizoenen Concert Bellarminokoor – 15 jarig bestaan
20.
De Vier Seizoenen VERSLAG BEWONERSRAAD HERTOGENHOF 26/11/2009
Agendapunt 1 : huisdieren in het Dijlehof Verschillende bewoners ondertekenden een petitie tegen de aanwezigheid van honden in ons huis. De directie heeft, na overleg met de verzorgingsteams en de coördinerende artsen beslist dat het bezoek van honden in het Dijlehof/Hertogenhof niet verboden wordt maar dat dit enkel kan onder bepaalde voorwaarden. Op de volgende bladzijde vindt u onze nota over huisdieren. Agendapunt 2 : mededelingen omtrent de keuken Bestelling van de middagmaaltijden voor de komende week kan elke donderdag. Jan, de kok, doet dan zijn ronde in het restaurant. Afmelden van een bestelde maaltijd kan uiterlijk daags voordien, zoniet wordt de maaltijd aangerekend. Hoe kan je afmelden of een extra maaltijd aanvragen? Door een briefje af te geven aan het onthaal. Door te bellen naar het onthaal en niet naar de keuken. Veiligheidsvoorschriften, waaronder hygiënische, laten niet toe dat bewoners in de keuken komen. Agendapunt 3 : vragen en opmerkingen De geluidshinder van de garages van de KBC blijft voor vele bewoners duren. Regelmatig gaat er een alarm af in elke serviceflat. Dit gebeurt voor iedereen op hetzelfde moment. De laatste keer was op donderdag 26 november rond half acht ’s ochtends. Best is dat de technische dienst dit eens nakijkt. Bij verschillende bewoners zijn de kastjes van het oproep- en alarmsysteem nog niet aan de muur bevestigd. Een planning wordt opgevraagd bij de technische dienst. Onlangs was de toevoer van water naar de serviceflats enkele uren afgesloten. De datum en het uur waren op voorhand gepland en er hing een mededeling op het prikbord. Niet alle bewoners hebben dit tijdig gelezen. Om te voorkomen dat dit probleem zich nog eens voordoet, vragen zij om de volgende keer bij iedereen een mededeling in de brievenbus te stoppen. Het is niet evident dat hier zal worden op ingegaan. Elke week krijgen de bewoners van Hertogenhof een menukaart van Sodexo in hun brievenbus. De culinaire termen die gebruikt worden zijn echter te moeilijk. Kan men naast elk gerecht vermelden wat de ingrediënten zijn of eventueel een gemakkelijke verwoording erbij zetten? Jan zal hier in het vervolg zeer zeker rekening mee houden.
21.
De Vier Seizoenen
Huisdieren in het Dijlehof Dieren kunnen een gunstige invloed hebben op de levenskwaliteit van veel mensen, alsook op oudere. Dieren hebben een belangrijke rol gespeeld in het leven van de meerderheid van onze bewoners. Ze zorgen voor gezelligheid, gezelschap waardoor de eenzaamheid verdrongen wordt, bieden de mogelijkheid om affectie te geven of te krijgen, zijn gesprekspartners. Dieren zorgen voor een aangenaam tijdverdrijf en zijn snel onderwerp voor gesprek. Een woon- en zorgcentrum is geen ziekenhuis. Het thuisgevoel is hier belangrijk. Belangrijk onderscheid tussen het houden van dieren op de kamer of in de gemeenschappelijke ruimten en het op bezoek komen van dieren. Het houden van dieren wordt beperkt omwille van de extra “zorgen” en “verzorging” dat het met zich meebrengt. Enkel na toestemming van de directie en onder duidelijke afspraken kan er een uitzondering gemaakt worden. Wij beperken ons hoe dan ook tot kleine huisdieren zoals een vogeltje of vissen, en de zorg voor deze dieren kan nooit gebeuren door het personeel. Ook om het goede verloop van het bezoek van dieren in het woon- en zorgcentrum te verzekeren dienen afspraken te worden gemaakt. Zodat voor- en tegenstanders binnen de bewonersgroep zich kunnen vinden in de tijdelijke aanwezigheid van dieren in huis. Afspraken bij het bezoek van dieren in ons woon- en zorgcentrum: een top 10 1. Ruimten waar dieren toegelaten worden beperken bijv. niet in keuken, badkamer… 2. Dieren verblijven het liefst op de kamer. Ze begeven zich pas in de livings met toestemming van de dagverantwoordelijke. 3. Dieren zijn niet aanwezig tijdens de maaltijden en de verzorging 4. Bewoners en/of personeel die niet houden van dieren of allergisch reageren worden niet in contact gebracht 5. Geen verstoring van de algemene orde en rust. De hinder naar derden minimaliseren 6. Het karakter en de ervaring in sociaal contact zijn bepalend of het dier al dan niet welkom is. 7. De dieren moeten goed verzorgd worden en ontdaan van alle geuren en ongemakken. Hondenpoep in de tuin wordt onmiddellijk door de eigenaar zelf verwijderd. 8. Dieren lopen nooit vrij rond in huis en tuin en lopen aan de leiband, steeds met de eigenaar in de buurt 9. Indien we bij herhaling merken dat het bezoek geen meerwaarde is of nadelig voor onze bewoners dan zullen we vragen het huis niet meer te betreden met dieren 10.Bespreek eventuele problemen met de eigenaar vanuit respect voor elkaar
22.
De Vier Seizoenen VERSLAG FAMILIERAAD 01/10/2009 (Nieuwe toekomstige term: gebruikersraad)
Basiszorg, ons engagement, samen met u De agenda verliep als volgt:
Astrid Jonckers werd voorgesteld als het nieuwe afdelingshoofd van Hoogdijle. Bondige toelichting over het nieuwe woon-zorgdecreet door Dirk Demuynck “Basiszorg, ons engagement” door Rudi Logist. Dit thema wordt verder uitgewerkt in toekomstige gebruikersraden en is de toetssteen van waar we als huis mee bezig zijn. Mededelingen over de werking van het Dijlehof o Mailadressen van alle contactpersonen zijn belangrijk om allerhande informatie door te geven. Zowel uitnodigingen, verslagen als dringende mededelingen. o Bij wijziging van telefoon- en gsmnummers is het belangrijk dit te melden. Een juist telefoonnummer in ons bezit kan belangrijk zijn in noodgevallen. o Rusthuisvakantie is goed verlopen Videomontage over 15 jaar Dijlehof
Vragen en bedenkingen Wie wordt bedoeld met de nieuwe term “gebruiker”? Je kan het vergelijken met de klant. Het is van toepassing op zowel de thuiszorg als de residentiële sector en richt zich zowel tot de bewoner als tot de familie. Vandaar dat de term bewoners- en familieraad ook vervangen wordt door de term gebruikersraad, hetgeen nog wat vreemd klinkt. Is onze voeding voldoende voorzien van vitaminen? Onze menu’s worden opgesteld door een diëtiste van de firma Sodexo. Zij maakt een zomer, herfst, -lente- en zomermenu op. Zij streeft een gevarieerde en evenwichtige voeding na waarbij de totaal-caloriewaarden afgestemd zijn op onze doelgroep nl. de ouderen. Uitgaande van haar voorstel passen wij het menu aan aan de wensen en/of gewoontes van het huis: frieten op donderdag, taart op zondag… Eveneens bedenkt de kok alternatieven voor de bewoners met een dieet. Wat betekent woonassistent? Woonassistenten zijn in het Dijlehof in het leven geroepen om het “wonen” in huis te ondersteunen. Zij zijn aanwezig in de livings en beogen daar rust, veiligheid en comfort van de bewoners. Zij begeleiden, samen met het team, de maaltijden en organiseren activiteiten op de afdeling of nemen deel aan animatie-activiteiten buiten de afdeling. Bewoners ophalen of afzetten is moeilijk Toch voorzien we 2 mogelijkheden. Maak je gebruik van de parking achteraan dan vraag je aan het personeel van Neerdijle de sleuteltjes om de paaltjes tijdelijk te verwijderen. Voor een kortstondig bezoekje kan je ook de parking vooraan gebruiken. Mocht je iemand blokkeren meld je dan aan de receptie.
23.
De Vier Seizoenen
Leerlingen uit Oud-Heverlee op bezoek
24.
De Vier Seizoenen
Met klopper en deegrol
WORTELSOEP MET ROOM EN HONING In deze barre weersomstandigheden, is een kom lekkere warme soep steeds welkom. Waarom de gewone soep niet eens afwerken met ongewone soepingrediënten, zoals honing? We gaan aan de slag in Hertog Van Brabant!
INGREDIËNTEN - 600 gr wortelen - 1 grote ui - 8 dl groentebouillon - 2 dl lichte room - 2 eetlepels boter - 2 à 3 koffielepels vloeibare honing - 2 à 3 koffielepels citroensap - Verse peterselie - Zout en peper
BEREIDING Smelt de boter en stoof de ui. Voeg de stukjes wortel toe en roer goed om. Overgiet nadien met de groentebouillon en laat een half uurtje zacht koken. Mix de soep en leng aan met wat extra bouillon. Voeg de lichte room toe en de vloeibare honing. Breng nadien op smaak met citroensap, zout en peper. Werk af met fijngehakte peterselie…
SMAKELIJK !
25.
De Vier Seizoenen
VERHALENBAZAAR: CINEMA De ploeg animatie koos de donkere dagen van de maand december om uit te pakken met een filmproject. Er werden films getoond uit de glorietijd van het witte doek. Posters en affiches prijken in de gangen zoals weleer en er werd zelfs een heuse filmquiz georganiseerd met live muzikale begeleiding. Maar wij als personeel kennen de oude films alleen uit reproducties. Hoe was het om in die tijd uit te gaan, in zo’n mooie filmzaal te zitten en te kijken naar al dat, toen, nieuw beeldmateriaal? We gingen het vragen aan enkele bewoners. Herinneringen aan de vervlogen jaren van de magische cinema. Opvallend in de gesprekken komt de kleinschaligheid van de zalen in de dorpen naar voren. De cinema werd daar door een familie in een eenvoudig zaaltje in hun eigen woonst uitgebaat. Iedereen hielp mee. In de stad was dat natuurlijk anders, daar was meer keuze en ook meer luxe. De invloed van de kerk was groot. Zo mochten de geestelijken tijdens hun noviciaat absoluut niet naar de film. De controle vanuit het Katholiek Onderwijs was niet te onderschatten. Mevr. Reekmans, bewoonster van Lessius, groeide op in de Brusselsestraat in Leuven als derde in een gezin van 6 kinderen. Ze ging naar school bij de zusters in de Bériotstraat. Als we naar de film gingen, dan was dat meestal naar de Lovanium in de Vaartstraat, want daar werden “deftige” films gedraaid. Zo wandelde ze eens met haar zus door de “Statiestraat” (nu Bondgenotenlaan), ze bekeken foto's van de film die in de Forum werden gespeeld. “Plots voelde ik een tik op mijn schouder. Het was Zuster overste van onze school die ons berispte :”Qu'est-ce que vous faites là? Avançez, il ne faut pas regarder tout ça! Ce n'est pas pour des jeunes filles comme vous!” Ze herinnert zich vooral “De Witte “ en de oude Disney films. Haar vader ging alleen naar de film als er een van Chaplin gespeeld werd. Rosa Luyckx , ook bewoonster van Lessius die in Kessel-Lo opgroeide, vertelt dat ze van haar ouders naar de Lovanium mocht gaan, omdat het “katholiek” was en dat garandeerde de kwaliteit en het niveau van de films. Ze ging dikwijls samen met haar nichtje Josée te voet naar de film. Mevr. Bries, bewoonster van Hertogenhof, werd letterlijk groot tussen de filmrollen en projectoren . Ze woonde met haar familie in het, toen nog, stille Brabantse dorpje Werchter. Haar vader begon rond het jaar 1933 met zijn twee oudste zonen (18 en 20 jaar) een cinema, de Splendid, in hun huis, waar een zaaltje bij gelegen was.
26.
De Vier Seizoenen
“Ik was toen maar 8 jaar oud. Ik zie de zaal nog voor mij met in het midden een enorme kachel met buizen. Dat was absoluut nodig, want het publiek zat tenslotte stil. Hoe warm je het had hing af van de plaats waar je zat. Soms was je neus koud en had je rug het lekker warm! Dagelijks werden er meerdere films vertoond.” “In die tijd werden er nog veel stille films gedraaid, de eerste geluidsfilm in de VS dateert van 1926, en dan draaide mijn vader daar gepaste platen bij. Het was hard werken en niet gemakkelijk om van te leven. Steeds weer moest er geïnvesteerd worden onder andere voor de verwarming. Heel de familie hielp mee. Als ik wat groter was, mocht ik van mijn ouders met de tram naar Brussel om daar de gewenste films op te halen. Die films kwamen van een depot, het Filmhuis . De filmrollen werden in een grote zak gestopt. Die was veel te zwaar voor een meisje. Louiske, de porteur, droeg die zak op zijn rug tot aan de tram op de Haachtsesteenweg. Ik moest de zak dan verder vervoeren tot in Werchter. Zo leerde ik Brussel goed kennen. Het was daar een totaal andere wereld, de cinemauitbaters ontmoetten elkaar in café de Chaine in de Rue du Progrès. Wij gingen ook strooibriefjes met het weekprogramma onder de deuren van de huizen steken. We volgden alle films mee in de zaal . Als de mensen klaagden over het geluid, sloop ik zachtjes naar de cabine om mijn vader en broers te verwittigen. Tijdens de pauze waren er ijsjes en ik herinner me ook heerlijke noga en andere snoep. Daar zorgde mijn moeder voor! Regelmatig “moesten” zwarte stickers gekleefd worden als er iets te veel “bloot” te zien was op de foto's! Ja, in die tijd was de invloed van de kerk nog onwaarschijnlijk groot. Zo vroeg de zuster regelmatig op strenge toon in de klas: “En wie is hier gisteren naar de cinema geweest?” Mijn zus was heel spontaan en wees iedereen aan die ze gezien had! Het zijn mooie herinneringen aan een tijd waarin cinema nog gezellig en op mensenmaat was. Later richtte mijn broer, Florent Bries, de Studio in Haacht op. Ik ben nog steeds een filmfan,wat wil je!” Mevr. Van Langendonck, bewoonster van Neerdijle, is opgegroeid in Linden. “De eerste film die ik in mijn leven zag, was Ben-Hur! Ik was pas twaalf en ontzettend onder de indruk. Van de paarden, de piraten, het spektakel! Deze legendarische Hollywoodfilm was een ongelooflijk succes bij ons in het zaaltje in Linden! De film dateert van 1925 en was een stille film, de mensen drumden om binnen te geraken!” Mevr. Verschelden, bewoonster van Hoogdijle, woonde als kind in Sinaai, een dorp in het Waasland. Ook daar werden films gewoon in het parochiezaaltje vertoond. Mevr. Vandenbosch ging zelden naar de bioscoop, maar herinnert zich haar eerste film “Gone with the wind”, een Amerikaanse kostuumfilm in kleur, uit het jaar 1939. Dhr Michel Ostyn, bewoner van Neerdijle, vertelt: “Ik heb eigenlijk altijd van film gehouden. En van boeken. Ik had het geluk dat ik mijn werk aan de universiteit van Leuven héél graag deed. Zo graag dat ik geen zogenaamde hobby’s nodig had. Boeken lezen was louter ontspanning, film ook. Mijn ‘eerste film’ zag ik toen ik nog op het college zat in Ieper, Sneeuwwitje van Walt Disney. De volgende film zag ik met mijn vader, ook in Ieper: Modern Times van Charles Chaplin. Mijn vader vond dat het een film was die je moést zien. Bij de
27.
De Vier Seizoenen
bevrijding –mijn vader overleed in 1940 en mijn moeder vluchtte met haar vier zoons naar Leuven- moest ik dan ook Chaplin’s The Great Dictator zien. Tijdens mijn studies –geneeskunde- ging ik niet uit en had ik geen nachtleven, ik deed aan atletiek (vooral de 800 meter). Daar stopte ik na mijn studies mee. Topsport is voor jonge mensen, wat je op latere leeftijd doet, is niet sporten, maar bewegen. Ik werkte graag en hard, maar ik had heus ook wel andere interesses: binnen- en buitenlandse politiek en ook moderne geschiedenis en film, het was mijn ‘ontspanning’. Ik bracht mijn vrouw en drie dochters bijvoorbeeld vaak naar Brussel en terwijl zij winkelden ging ik naar de bioscoop, waar ik soms in slaap viel. Daarna ging ik graag iets eten of drinken met ‘de meisjes’. Maar ik ging ook wel naar de Lovanium in Leuven voor Italiaanse films en naar de studio’s, vaak met één of meerdere dochters. Mijn jongste dochter vraagt me nu wel eens hoe ik het kon opbrengen om haar na een lange werkdag te helpen met haar verhandeling –over film-. Mijn antwoord? Het ontspande me. En dat is nu nog zo met de films die ik op dvd in mijn kamer zie. “ Andere populaire films die de bewoners zich nog herinneren zijn de Familie von Trapp uit de jaren 50, The third man, Dokter Zhivago, Fernandel,…. Sterren zoals Clark Gable, Charlie Chaplin, Orson Wells, Audrey Hepburn, Romy Schneider, Omar Sharrif, Grace Kelly,…
Worden uw herinneringen ook gevoed? Praat erover met elkaar, ik denk dat de goede oude film zeker veel indruk gemaakt heeft bij iedereen toen! Clara Schurmans en Sophie Grobet Al wie een leuke anekdote heeft of een straf verhaal, mag Clara of Sophie hier steeds over aanspreken. We zijn blij al deze verhalen te mogen optekenen en te kunnen delen met andere bewoners en familie!
28.
De Vier Seizoenen
Vakantie aan zee
29.
De Vier Seizoenen Na de grote oorlog: de grote epidemie
De grote oorlog was nog net (niet) gedaan, toen de zogenaamde Spaanse griep toesloeg en wereldwijd 40 miljoen slachtoffers maakte, veel meer slachtoffers dan de Eerste Wereldoorlog zelf. Britse soldaten hadden het gekregen in de Franse loopgraven, de ziekte die ze ‘la grippe’ noemden. Aanvankelijk dachten artsen dat het niet zo’n ernstige aandoening was, maar al snel beseften ze dat het meer was dan zomaar een griepje of ‘drie-dagen-koorts’ zoals ze het eerst noemden. In een brief gedateerd van 29 september 1918 die in The British Medical Journal verscheen in 1979, beschrijft professor Roy Grist, een arts uit Glasgow, ‘la grippe’ als volgt: "Aanvankelijk lijkt het op een eenvoudige aanval van ‘la grippe’. Als de patiënten naar het ziekenhuis komen, gaan ze snel achteruit. Ze ontwikkelen de ergste soort pneumonie ooit gezien. Een paar uur later treedt cyanose op en nog een paar uur later gaan ze dood. Ze stikken. Het is afschuwelijk", aldus de arts. Porridge? Ja, zo zeggen experts, er is heel wat veranderd in 85 jaar tijd. En ja, mensen zijn sterker, beter gevoed en beter gehuisvest. De ziekenhuizen zijn ook beter uitgerust en de infectiebestrijdende geneesmiddelen zijn nu veel doeltreffender dan toen. Maar als er vandaag een pandemie uitbreekt, zoals experts voorspellen, dan zullen we toch nog in grote mate een beroep moeten doen op maatregelen die 85 jaar geleden ook getroffen werden om te overleven. Op 3 november 1918 somt de krant News of the World een aantal maatregelen op om de epidemie te bestrijden: "Was elke morgen en elke avond de binnenkant van uw neus met zeep, dwing uzelf ’s morgens en ’s avonds één keer te niezen, adem daarna diep in, draag geen mof, maak elke dag een stevige wandeling en eet veel porridge." Porridge (havermeelpap) is een optie, maar de rest is goed advies dat nu ook nog kan helpen. Geen enkel land bleef gespaard van de grieppandemie van 1918-1919, met uitzondering van Australië dat er strenge quarantaineregels op nahield. Aan het einde van de pandemie was één vijfde van de wereldbevolking ziek. De BMJ had het over Spaanse griep omdat de ziekte in Spanje acht miljoen overlijdens veroorzaakte, maar vermoedelijk kwam de ziekte uit China. In totaal stierven 40 miljoen mensen. Zullen er bij een volgende pandemie ook zoveel slachtoffers vallen? "Sommigen zeggen dat de huidige levensstandaard en de kwaliteit van de medische zorg maken dat we minder bevreesd moeten zijn dan onze voorvaders in 1918. Maar alles hangt af van de aard van het virus dat de volgende pandemie veroorzaakt. Nu of binnen tien jaar. Niemand weet het tot het zover is", zo besluit de krant. Geschiedenis helpt! "De wereld werd verrast en de overheden reageerden traag", zo zegt professor in de geschiedenis David Killingray (Goldsmith’s College, London) over de grieppandemie van 1918. "Alle landen waren onvoorbereid. Ze wisten niet eens dat het een virus was, ze dachten dat de ziekte veroorzaakt werd door een bacterie. Er waren wel vaccins maar die waren helemaal niet doeltreffend. Mensen kregen allerlei dingen toegediend, maar die deden waarschijnlijk meer kwaad dan goed", zo stelt de historicus. Mensen werden verzocht om in te staan voor persoonlijke hygiëne (handen wassen, omgeving ontsmetten), scholen
30.
De Vier Seizoenen
en bioscopen werden gesloten en soms werden mensen in quarantaine geplaatst. Dat gebeurde vooral in de UK en de VS. Dr. Abigail Woods (History of Medicine, Imperial College London) stelt dat we moéten leren uit het verleden, ook als de maatregelen uit het verleden vandaag niet meer helpen. "De studie van wat er vroeger gebeurde – hoe de ziekte zich verspreidde, welke vaccins er toegediend werden, enz. – kan altijd helpen". Geneviève Ostyn
Een typisch Vlaams recept voor gezellige, winterse avonden …
Peren, gestoofd in koffie
(recept van Marieke Brouwers, ook gekend bij andere bewoners) We probeerden dit recept uit op Hoogdijle en het was bijzonder lekker!!!
Nodig: Kies bij voorkeur kleine stoofperen (zijn sneller gaar) Bereide koffie Bruine suiker Vanillepudding (poeder) Bereiding: Zet lekkere koffie Leg de peren in een pot (niet geschild!) Overgiet deze met koffie zodat ze net bedekt zijn Voeg bruine suiker bij naar smaak Kook de peren gaar in de koffie (duurt even naargelang de hardheid vd peren) Bind de vloeistof met vanillepudding-poeder, opgelost in een beetje water Laat even doorkoken Best laten afkoelen en de dag daarna koud eten bij de boterham!!!
31.
De Vier Seizoenen
Opening tentoonstelling kunstwerken kelder
32.
De Vier Seizoenen Lijn 9 – 9a –9b - 11
Elders in ons blad vindt u de talrijke gebeurtenissen die wij de laatste maanden hebben meegemaakt. Door alles heen heeft onze dubbeldekker handig en gezwind gelaveerd. Onderweg hebben wij opnieuw enkele passagiers, zowel onder het personeel als onder de inwonenden, zien uitstappen en anderen de leeggekomen plaatsen zien innemen.
kwaad, vindt zij. Zij dacht aan zoiets als gehandicapte kinderen. Waar je ook terechtkomt, Maria, het ga je goed ! Verder hebben ons verlaten : de zorgkundige Kelly Coosemans op Hoogdijle, en Sara Koekelkoren op Lessius, alsook, na een kort verblijf, Astrid Jonckers, afdelingsverantwoordelijke op Hoogdijle.
Nieuwe bewoners op Dijlehof zijn de mevrouwen Albertha Jansen, Maria Vanderstappen en Magdalena Verschelden. Zij betrekken de kamers van de mevrouwen Lisette Geukens, Jeanne Thon en Maria Van Hove, overleden. Op Hertogenhof is er niet zoveel beweging te bekennen. Twee nieuwelingen, de heer Marc Cornelis en mevrouw Yvonne Jult.
De nieuwe personeelsleden heten : in de logistieke ploeg Tim Beckers en Yvette Brullemans. Op Lessius verpleegkundige Anne Castermans, in de Hertog van Brabant Mieke Decaluwé, ter vervanging van Sophie Grobet.
Evenmin veel deining onder het personeel. Verlaten ons : Maria Sy, verpleegkundige op Hoogdijle. Maria, een Filipijnse van afkomst, was hier al geruime tijd, zij kende de knepen van het vak en de geheimen van onze huishouding. Getrouwd met een Vlaming, Victor Arnoets, verloor zij haar man enkele jaren geleden en bleef achter met haar zoon Michaël. Haar eeuwige glimlach en steeds parate behulpzaamheid hebben velen voor haar ingenomen. Eens van werkkring veranderen na twaalf jaar kan geen
Wat met Sophie , steunpilaar in haar afdeling, actief lid van onze redactie ? Zij verlaat ons toch niet ? Ja en nee. Vanaf begin januari neemt zij zwangerschapsverlof. Zij verdwijnt voor een jaar van het toneel, en zal dan weer onder ons verschijnen. En mogen wij intussen, hopen wij vurig, een gelukkige geboorte begroeten. Kerstmis ligt in het verschiet. In onze lekker verwarmde lijnbus kruipen wij wat dichter bij elkaar om samen gezond en wel de winter door te komen.
