Dit document maakt onderdeel uit van het handboek Arbo in het Nederlandse landschap. U kunt dit document gebruiken onder bronvermelding: Arbo in het Nederlandse landschap, Landschapsbeheer Nederland 2000. Suggesties voor verbeteringen of aanvullingen kunt u mailen naar
[email protected]? Bij voorbaat hartelijk dank! Het handboek is te bestellen via de website van Landschapsbeheer Nederland. www.landschapsbeheer.nl.
De risico-inventarisatie Toelichting bij de vragenlijst De volgende vragenlijst is gebaseerd op de Arbo informatie nr. 1. (Arbo- en verzuimbeleid) van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. De vragen zijn aangepast aan de werkzaamheden zoals de vrijwilligers in natuur en landschap die uitvoeren. Bij de vragenlijst is vooral uitgegaan van het primaire proces van de werkzaamheden van de vrijwilligers. Met andere woorden, er is in deze vragenlijst alleen aandacht voor de arbeidsomstandigheden tijdens het werk. Je zult daarom bijvoorbeeld geen vragen aantreffen over het vervoer van de vrijwilligers naar de werkplek. Deze onderwerpen komen elders aan de orde in de Arbohandleiding en de eruit voortvloeiende risico-evaluatie. De redenen om de vragenlijst te beperken tot het primaire proces zijn dat het de overzichtelijkheid vergroot en dat de inventarisatie erdoor niet kan verzanden in bijzaken. Deze risico-inventarisatie is opgebouwd uit 12 modules, te weten: Arbozorg en verzuimbeleid Algemene voorzieningen Fysische factoren Gevaarlijke stoffen en biologische agentia Fysieke belasting Machines Persoonlijke beschermingsmiddelen Visuele informatie Functie-inhoud en werkdruk Werk- en rusttijden Dieren Milieu Per module wordt een aantal vragen gesteld. Voor zover deze in jouw situatie van toepassing zijn, moeten deze beantwoord worden. Tussen de vragen staat soms een toelichting. Daarin wordt het belang van de vraag uitgelegd, welk gevaar gecheckt wordt en hoe dit gedaan kan worden. Wanneer een vraag niet van toepassing is, omdat bijvoorbeeld jouw vrijwilligersgroep een bepaalde machine niet gebruikt, dan moet het vierkantje bij ‘nvt’ ingevuld worden. In het volgende voorbeeld wordt ‘nvt’ ingevuld, wanneer je geen gevaarlijke stoffen gebruikt. Er wordt ‘nee’ ingevuld, wanneer er in principe wel zo’n werkkast zou moeten zijn, maar er niet is. ‘Ja’ wordt ingevuld wanneer er daadwerkelijk een werkkast met deze stoffen is. Alleen wanneer ‘ja’ is ingevuld, moeten de volgende vragen onder dit aandachtspunt beantwoord worden. Indien je het antwoord op een vraag niet weet, of niet bekend bent met de voorschriften die van toepassing zijn, dan gelieve ‘nee’ invullen of aangeven wat je niet weet. Indien u ‘nee’ aankruist, dan is er sprake van een mogelijk gevaar (risico) of aandachtspunt (=actiepunt). In de vragenlijst is veel ruimte voor eigen aanvullingen. Mocht je iets missen, voeg het dan toe.
Landschapsbeheer Nederland
Voorbeeld 4 Gevaarlijke stoffen 1a aIs er een deugdelijke bewaarplaats waarin gevaarlijke stoffen op verantwoorde wijze worden opgeslagen? ja nee nvt 1b
Zo ja, Bevindt zich in deze kast duidelijk zichtbaar een ‘werkwijzer’ of ‘gifwijzer’ met voorschriften hoe om te gaan met deze stoffen? ja nee nvt actiepunt
Omdat er bij deze vragenlijst rekening is gehouden met de grote diversiteit aan vrijwilligersgroepen, zul je mogelijk onderwerpen aantreffen die voor de vrijwilligersgroep niet van toepassing zijn. Indien de vrijwilligersgroep bijvoorbeeld niet met machines of chemische stoffen werkt kun je dit onderwerp in zijn geheel overslaan. Bij voorkeur vult de coördinator van de vrijwilligersgroep de lijst in, in samenwerking met de provinciale organisatie voor natuur en landschapsbeheer. Deze kan namelijk aangeven welke aandachtspunten zij regelt. De vragenlijst begint met een overzicht van het aantal vrijwilligers en de werkzaamheden. Bij de verschillende soorten werkzaamheden kunt u zelf aangeven welke gereedschappen, persoonlijke beschermingsmiddelen en bijzonderheden voor uw vrijwilligersgroep van toepassing zijn. Succes met het invullen van deze vragenlijst.
Landschapsbeheer Nederland
Algemene gegevens Naam werkgroep Provincie Adres Plaats Contactpersoon Naam Telefoon Datum invulling Gegevens vrijwilligers Aantal vrijwilligers Mannen Vrouwen Jeugdigen Bijzonderheden
Soort werkzaamheden 1
Onderhoud knotwilg Doel Omschrijving Gereedschappen/machines
behoud van dit karakteristieke landschapselement. de knotwilg terugsnoeien tot op de stam/knot. handzaag, takkenschaar, jirizaag, motorkettingzaag, handlier, ladders, touwen, hiep handschoenen,
Pers. Beschermingsmiddel Bijzonderheden: 2
Onderhoud hoogstam Doel Omschrijving Gereedschappen/machines
behoud van dit karakteristieke landschapselement. de hoogstam fruitbomen snoeien en onderhouden handzaag, ladder, takkenschaar, touwen, stokzaag, stoksnoeischaar, klapzaagje handschoenen,
Pers. beschermingsmiddel Bijzonderheden 3
Onderhoud laanbomen Doel Omschrijving Gereedschappen/machines Pers. beschermingsmiddel Bijzonderheden
4
Onderhoud bos Doel Omschrijving Gereedschappen/machines Pers. Beschermingsmiddel. Bijzonderheden
vormbehoud van de laanbomen de laanbomen snoeien en onderhouden handgereedschap, ladder, klimtuig, motorstokzaag handschoenen, verkeer het verhogen van de natuur- en recreatiewaarde van het bos vellen (en afvoeren) van hout uit het bos motorzaag, handlier, handzaag, trekker handschoenen,
Landschapsbeheer Nederland
5
Onderhoud houtwal en -singel Doel het behoud van dit karakteristieke landschapselement Omschrijving het snoeien en afzetten van de houtwal of -singel Gereedschappen/machines motorkettingzaag, handzaag, takkenzaag, handlier Pers. beschermingsmiddel. handschoenen, Bijzonderheden
6
Onderhoud hakhout Doel Omschrijving Gereedschappen/machines Pers. beschermingsmiddel. Bijzonderheden
7
Onderhoud heg / meidoornhagen Doel het behoud van een heg in een bepaalde vorm Omschrijving het snoeien van de heg en afvoeren van de takken Gereedschappen/machines heggenschaar (elektrisch/motorisch) aggregaat, mestvork, takkenschaar, snoeizaag Pers. beschermingsmiddel. handschoenen, Bijzonderheden
8
Versnipperen hout Doel Omschrijving Gereedschappen/machines Pers. Beschermingsmiddel. Bijzonderheden
9
Maaien gras, ruigten Doel Omschrijving Gereedschappen/machines Pers. beschermingsmiddel. Bijzonderheden
behoud van dit karakteristieke landschapselement het afzetten van het hakhout handzaag, motorkettingzaag, beugelzaag, jirizaag handschoenen,
het verkleinen van het snoeiafval het invoeren van hout in de versnipperaar versnipperaar, tractor handschoenen, gehoorbescherming, gelaatsbescherming,
verschralen en beheren van graslanden het maaien en afvoeren van gras en ruigte hooivork, motormaaier, bosmaaier, zeis, hooihark, tractor, draagberrie, lastpakker, aanhanger handschoenen,
10
Planten Doel Omschrijving Gereedschappen/machines Pers. beschermingsmiddel. Bijzonderheden
landschapsbouw en natuurontwikkeling het aanplanten van bomen en struiken spade, grondboor handschoenen,
11
Wieden Doel Omschrijving Gereedschappen/machines Pers. beschermingsmiddel. Bijzonderheden
het vrij van onkruid houden van beplantingen het weghalen van ongewenste soorten hak, schoffel, hark handschoenen,
12
Heideonderhoud Doel Omschrijving Gereedschappen/machines Pers. beschermingsmiddel. Bijzonderheden
het behoud van dit karakteristieke landschapselement het tegengaan van vergrassing en zorgen voor verjonging van heidevelden plagschop, spade, kruiwagen, riek handschoenen,
Landschapsbeheer Nederland
13
Onderhoud heemtuin Doel Omschrijving Gereedschappen/machines Pers. beschermingsmiddel. Bijzonderheden
14
Opslag verwijderen Doel Omschrijving Gereedschappen/machines Pers. beschermingsmiddel. Bijzonderheden
het instandhouden van de heemtuin het doen van allerlei onderhoudswerkzaamheden in een heemtuin divers handschoenen,
het verwijderen van ongewenste opslag het maaien, zagen of uitsteken van ongewenste bomen en struiken beugelzaag, snoeizaag, zeis, braamzeis, steekschop, motor kettingzaag, bosmaaier handschoenen,
15
Weidevogelbescherming Doel het beschermen en vergroten van de weidevogelpopulaties Omschrijving markeren, inventariseren, toezicht houden en verbeteren van de habitat van de weidevogels Gereedschappen/machines nestbeschermers, bamboestokjes Pers. beschermingsmiddel Bijzonderheden gewasbeschermingsmiddelen, vee,
16
Soortenbeheer (maatregelen, niet in contact met dieren) Vleermuis, steenuil, kerkuil, oeverzwaluw, wezel, etc. Doel het beschermen en vergroten van de populaties Omschrijving markeren, inventariseren, toezicht houden en vergroten van de overlevingskans van deze soorten. Gereedschappen/machines ladders, steigers, bouwmaterialen Pers. beschermingsmiddel. Bijzonderheden
17
Soortenbeheer, voorlichting (hanteren, contact met dieren) Vleermuis, steenuil, kerkuil, oeverzwaluw, wezel, etc. Doel het beschermen van individuele dieren en het geven van voorlichting aan geïnteresseerden Omschrijving het hanteren van de dieren om ze te beschermen of te laten zien Gereedschappen/machines Pers. beschermingsmiddel. handschoenen, Bijzonderheden rabiës gevaar bij vleermuizen,
18
Paddenoverzet acties Doel Omschrijving Gereedschappen/machines Pers. beschermingsmiddel. Bijzonderheden
19
Grafheuvel herstellen Doel Omschrijving Gereedschappen/machines Pers. beschermingsmiddel. Bijzonderheden
het beschermen van de padden tijdens hun trektocht het plaatsen van schermen en het vangen van de padden en ze op een veilige manier de weg over zetten verkeer, het instandhouden van dit karakteristieke landschapselement het bewerken van een grafheuvel en de omgeving om de vorm te behouden en ongewenste begroeiing te verwijderen kruiwagen, bats, steekschop, zaag, takkenschaar, plagschop, hark handschoenen,
Landschapsbeheer Nederland
20
Onderhoud wandelpaden Doel het bewandelbaar houden van wandelpaden Omschrijving het egaliseren en schoonmaken van de paden en het snoeien van overhangende takken Gereedschappen/machines steekschop, bats, kruiwagen, hark, takkenschaar Pers. beschermingsmiddel. handschoenen, Bijzonderheden
21
Aanleg en onderhoud knuppelpad Doel het instandhouden en aanleggen van knuppelpaden Omschrijving neerleggen van houtenpalen om natte gebieden begaanbaar te maken Gereedschappen/machines zaag, hamer, paalhamer, beugelzaag Pers. beschermingsmiddel. handschoenen, Bijzonderheden
22
Plaatsen/verwijderen afrasteringen Doel het in goede staat houden of verwijderen van afrasteringen Omschrijving het nalopen en repareren of verwijderen van afrasteringen Gereedschappen/machines hamer, nijptang, grondboor, motorgrondboor, paalhamer Pers. beschermingsmiddel. handschoenen, Bijzonderheden prikkeldraad,
23
Stal uitmesten Doel Omschrijving Gereedschappen/machines Pers. beschermingsmiddel. Bijzonderheden
24
Doel
Schillen
Omschrijving Gereedschappen/machines Pers. beschermingsmiddel. Bijzonderheden
het schoonmaken van stallen van dieren het verwijderen en afvoeren van dierlijke mest uit stallen greep, schop, kruiwagen
het voorkomen van verspreiding van o.a. de iepziekte en het verwerken van hout tot palen het verwijderen van de bast van geveld bomen schilschop
25
Onderhoud poel, sprengen Doel het behoud van deze waterpartijen Omschrijving het openhouden en schoonhouden van poelen en sprengen Gereedschappen/machines walmes, sloothaak, schepkorf, kruiwagen, mestvork, bosmaaier, baggerbeugels Pers. beschermingsmiddel. handschoenen, waadbroek, Bijzonderheden
26
Opruimacties Doel Omschrijving Gereedschappen/machines Pers. beschermingmiddel. Bijzonderheden
het schoonmaken van natuurterreinen het opruimen van afval uit natuurterreinen(zwerfvuil) kruiwagen, papierprikkers Handschoenen, asbest, chemische stoffen, spuiten,
Landschapsbeheer Nederland
27
Doel
Onderhoud machines
Omschrijving Gereedschappen/machines Pers. beschermingsmiddel. Bijzonderheden
in goede staat houden van de machines en veiligheid ervan bewaken het nakijken en onderhouden van de machines divers
28
Onderhoud beschoeiingen het instandhouden van de beschoeiingen om afkalving van de waterkant te voorkomen Omschrijving het repareren en nakijken van beschoeiingen Gereedschappen/machines roeiboot/lichte motorboot, paalhamer, handhei Pers. beschermingsmiddel. zwemvest, Bijzonderheden
29
Organisatie kampen/excursies Doel het vergroten van het milieubewustzijn bij geïnteresseerden Omschrijving het rondleiden, informeren en onderbrengen van deelnemers Gereedschappen/machines Pers. beschermingsmiddel. Bijzonderheden
30
Blessen Doel Omschrijving
Doel
Gereedschappen/machines Pers. Beschermingsmiddel. Bijzonderheden
aangeven welke bomen geveld kunnen worden het merken van bomen door middel van het weghalen van schors hiep, blesmes
Landschapsbeheer Nederland
1
Arbozorg en verzuimbeleid
1.1 1
Arbobeleidsvoering Is er een plan van aanpak ter verbetering van de arbeidsomstandigheden in de vrijwilligersgroep ja nee nvt
2
Is er iemand binnen provinciaal landschapsbeheer belast met de uitvoering voor de zorg voor arbeidsomstandigheden (Arbocoördinator)? ja nee nvt zo ja, wie?
3
Zijn er speciale richtlijnen opgesteld voor: a) - jeugdige vrijwilligers (jonger dan 18 jaar) ja nee nvt b) c) d) e) f) g) h) i)
- jonger dan 15 jaar, schoolkinderen (educatief karakter) ja nee nvt - nieuwe (onervaren) vrijwilligers ja nee nvt - asielzoekers/buitenlanders (o.a. taalproblemen) ja nee nvt - niet-vrijwilligers ja nee nvt - ouderen ja nee nvt - zwangere vrouwen ja nee nvt - onderhoudspersoneel ja nee nvt ja nee nvt
4
Zijn er afspraken gemaakt over arbeidsomstandigheden bij ‘inleenvrijwilligers’? ja nee nvt
5
Wordt er gekeken of de werkzaamheden geschikt zijn voor vrijwilligers? ja nee nvt
6
Wordt er gekeken of het werkterrein geschikt is voor de vrijwilligers? ja nee nvt
1.2 1
Verzuimbeleid Worden de volgende zaken geregistreerd? a) - ongevallen ja nee nvt b) - ziekten door het werk ja nee nvt Zo ja, c) Zijn de vrijwilligers hiervan op de hoogte? ja nee nvt
2
Is vastgelegd hoe om te gaan met ziekte of ongeval van een vrijwilliger tijdens de werkzaamheden? ja nee nvt
3
Is van de vrijwilliger een contactadres bekend? ja nee
nvt
Landschapsbeheer Nederland
1.3 1
Taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden Zijn de verantwoordelijkheden, aansprakelijkheden en taken duidelijk vastgelegd? a) van de coördinator ja nee nvt b) van Landschapsbeheer ja nee nvt c) van de vrijwilligers ja nee nvt d) van de eigenaar ja nee nvt e) ja nee nvt Zo ja, f) Zijn deze bekend bij de vrijwilligers? ja nee nvt
2
Hebben de vrijwilligers allemaal een WA-verzekering? ja nee nvt Zo ja, a) Is dit bekend bij Landschapsbeheer? ja nee nvt
3
Hebben de vrijwilligers allemaal een ziektekostenverzekering? ja nee nvt Zo ja, a) Is dit bekend bij Landschapsbeheer? ja nee nvt
4
Zijn er duidelijke afspraken over de verstrekte middelen door Landschapsbeheer aan de vrijwilligers? (bijvoorbeeld: tijd, hulpmiddelen, machines, persoonlijke beschermingsmiddelen) ja nee nvt
1.4 1
Samenwerking en overleg Is er werkoverleg met de vrijwilligers? ja nee nvt Zo ja, a) Wordt hierin aandacht besteed aan veiligheid en arbeidsomstandigheden? ja nee nvt b) Wordt dit op papier vastgelegd? ja nee nvt
2
Zijn er tijdens het werk overlegsituaties om de uitvoering en problemen te bespreken en te regelen? ja nee nvt
1.5 1
Inzet van deskundigen Is er indien noodzakelijk contact met deskundigen op het gebied van arbeidsomstandigheden en veiligheid?(bijvoorbeeld coördinator landschapsbeheer) ja nee nvt a) Zo ja, wie:
2
Is er een vertrouwenspersoon aangesteld? ja nee nvt Zo ja, a) Is deze vertrouwenspersoon bekend bij de vrijwilligers? ja nee nvt
Landschapsbeheer Nederland
1.6 1
Jaarplan en jaarverslag Wordt er een jaarverslag opgesteld? ja nee nvt Zo ja, a) Is hierin aandacht voor arbeidsomstandigheden? ja nee nvt
1.7 Voorlichting en onderricht 1 Is er structureel voorlichting over veilig en gezond werken voor de vrijwilligers? ja nee nvt 2
En de coördinatoren? ja
nee
nvt
3
Krijgen speciale groepen extra aandacht als het gaat over veilig en gezond werken? a) - jeugdige vrijwilligers (jonger dan 18 jaar) ja nee nvt b) - jonger dan 15 jaar, schoolkinderen (educatief karakter) ja nee nvt c) - nieuwe (onervaren) vrijwilligers ja nee nvt d) - asielzoekers/buitenlanders (o.a. taalproblemen) ja nee nvt e) - niet-vrijwilligers ja nee nvt f) - ouderen ja nee nvt g) - zwangere vrouwen ja nee nvt h) - onderhoudspersoneel ja nee nvt i) ja nee nvt
1.8 1
Toezicht door leidinggevenden Wordt er voldoende toezicht gehouden tijdens de werkzaamheden? ja nee nvt
2
Kan eventueel worden ingegrepen bij risico’s? ja nee
nvt
Geldt dit ook voor groepen (school)kinderen? ja nee
nvt
3 1.9 1
Gedrag van Vrijwilligers Werken de vrijwilligers altijd volgens de opgestelde voorschriften en procedures? ja nee nvt
2
Wordt er gebruik gemaakt van de persoonlijke beschermingsmiddelen? ja nee nvt Zo ja, a) Wordt hier op toegezien? ja nee nvt
3
Is er beleid op het gebied van medicijngebruik, alcohol en drugs bij de uitvoering van de werkzaamheden? ja nee nvt
Landschapsbeheer Nederland
Zo ja, a)
Wordt hier op toegezien? ja nee
nvt
2
Algemene Voorzieningen
2.1 1
Algemene inrichting werkplekken Zijn er afspraken gemaakt met betrekking tot de veiligheid van omstanders, bezoekers? ja nee nvt
2
Wordt er rekening gehouden met de betreedbaarheid en de bereikbaarheid van het werkterrein (in geval van calamiteit)? ja nee nvt
3
Kunnen de vrijwilligers in geval van nood direct contact opnemen met hulpverleners? ja nee nvt Zo ja, a) Is bekend hoe dit moet gebeuren? ja nee nvt b) Zijn hierover afspraken gemaakt? ja nee nvt
4
Is op de werkplek de locatie bekend van de hulpverleners (bijvoorbeeld het dichtstbijzijnde ziekenhuis)? ja nee nvt
5
Zijn er op de werkplekken risico’s die kunnen ontstaan door: a) - uitglijden ten gevolge van een natte ondergrond? nee ja nvt b) - uitglijden ten gevolge van een vuile ondergrond? nee ja nvt c) - uitglijden ten gevolge van een ongelijke ondergrond? nee ja nvt
6
Worden bij werkzaamheden langs de weg verkeersmaatregelen genomen(wegbebakening, verkeersborden, etc.)? ja nee nvt a) Wordt hierover overlegd met de wegbeheerder? ja nee nvt
7
Zijn er werkzaamheden die door een persoon alleen worden uitgevoerd, zonder toezicht? nee ja nvt a) Zo ja, welke: -
8
Zijn er voldoende sanitaire voorzieningen beschikbaar? (zijn er bijvoorbeeld met de terreineigenaar /beheerder afspraken gemaakt over het gebruik van sanitaire voorzieningen?) ja nee nvt
9
Is er een schaftgelegenheid? ja
10
nee
nvt
Wordt er op de werkplek eten bereid voor de vrijwilligers? nee ja nvt
Landschapsbeheer Nederland
Zo ja, Wordt hierbij rekening gehouden met hygiëne en veiligheid? ja nee nvt 11
Is er bij gebruik van ‘werkkleding’ een kleedruimte aanwezig? ja nee nvt
12
Wordt bovenstaande accommodaties schoongemaakt en onderhouden? ja nee nvt
13
Is er aandacht voor roken, zijn er bijvoorbeeld rookvrije plaatsen? ja nee nvt
14
Wordt bij nieuwbouw of verbouw rekening gehouden met de arbeidsomstandigheden op de nieuwe werkplek? ja nee nvt
2.2 1
Hulpverlening Is er iemand belast met de hulpverlening binnen de groep? ja nee nvt
2
Zijn er eerste-hulpvoorzieningen aanwezig op de werkplek? ja nee nvt a) Zo ja, is de plaats hiervan bekend bij de vrijwilligers? ja nee nvt b) Worden deze voorzieningen regelmatig gecontroleerd? ja nee nvt c) Zijn transportvoorzieningen geregeld? ja nee nvt d) Zijn communicatievoorzieningen geregeld? ja nee nvt
3
Indien er gevaar is voor brand of explosie is er dan een brandblusseraanwezig? ja nee nvt
3
Fysische factoren
3.1
Schadelijk en hinderlijk geluid en trillingen
Geluid 1 Is er op het werk sprake van schadelijk geluid (bijvoorbeeld trekker met open cabine, motorzaag, bosmaaier)? ja nee nvt a) Zo ja, tijdens welke werkzaamheden: 2
Worden gehoorbeschermingsmiddelen bij schadelijk geluid consequent gebruikt? ja nee nvt
3
Worden gehoorbeschermingsmiddelen regelmatig vervangen? ja nee nvt
4
Vindt er een periodiek gehooronderzoek plaats bij vrijwilligers die veel met lawaai werken? ja nee nvt
Landschapsbeheer Nederland
5
Dragen vrijwilligers die in de directe omgeving werken ook gehoorbescherming? ja nee nvt
6
Wordt er voorlichting gegeven over de gezondheidsrisico’s van het werken in schadelijk geluid? ja
7
nee
nvt
Wordt er bij hoge geluidsniveau aandacht besteed aan alarmeringsmogelijkheden? (bijvoorbeeld gebaren) ja nee nvt
Trillingen 8 Zijn er werkzaamheden waarbij men wordt blootgesteld aan voelbare trillingen of schokken via: a) - handen of armen? nee ja nvt b) - zitvlak of rug? nee ja nvt c) Zo ja, tijdens welke werkzaamheden: 9
Wordt er regelmatig langer dan 1 uur per dag met trillend handgereedschap (bosmaaier, motorkettingzaag,) gewerkt? nee ja nvt
10
Zijn er op hand aangedreven gereedschappen trillingsdempende voorzieningen aangebracht (handvatten)? ja nee nvt
11
Werkt men regelmatig langer dan vier uur per dag op een voertuig (trekker, terreinwagen, en dergelijke)? nee ja nvt
12
Zijn voor lichaamstrillingen trillingsdempende voorzieningen getroffen (stoelen, geveerde cabines en dergelijke)? ja nee nvt
13
Wordt er regelmatig onderhoud gepleegd aan voorzieningen die zijn getroffen om trillingen te dempen? ja nee nvt
14
Wordt er voorlichting gegeven over gezondheidsrisico’s van trillingen? ja nee nvt
3.2 1
Verlichting, daglicht, uitzicht Is er voldoende verlichting daglicht op de werkplek om de werkzaamheden uit te voeren? ja nee nvt a) Zo nee, geef aan bij welke werkzaamheden -
2
Wordt er bij de planning van het werk rekening gehouden met daglicht? ja nee nvt
Landschapsbeheer Nederland
3.3 1
Klimaat Is er aandacht voor klimaatrisico’s bij voorlichting en onderricht? ja nee nvt
2
Worden vrijwilligers bij bijzondere risico’s van tevoren hierover ingelicht? ja nee nvt
3
Wordt gestopt met werken bij te slechte weersomstandigheden? ja nee nvt
4
Zijn hierover afspraken gemaakt (bijvoorbeeld onweer, ijzel, sneeuw)? ja nee nvt
5
Wordt beschermende kleding consequent gedragen? ja nee nvt
6
Wordt er rekening gehouden met de risico’s van warm weer? ja nee nvt
3.4 1
Straling Is zonnebrand een risico tijdens de werkzaamheden? ja nee nvt
2
Wordt er voorlichting gegeven over het gevaar van zonnebrand? ja nee nvt
3
Worden zonnebrandmiddelen ter beschikking gesteld? ja nee nvt
4
Gevaarlijke stoffen en biologische agentia
4.1
Blootstelling aan hinderlijke of gevaarlijke stoffen nee ja nvt
1
Wordt er door de vrijwilligers gewerkt met de hinderlijke of gevaarlijke stoffen? nee ja nvt a) Zo ja, welke: -
2
Worden de gebruikte chemische stoffen geregistreerd? ja nee nvt Zo ja, a) Zijn de vrijwilligers hiervan op de hoogte? ja nee nvt
3
Wordt het gebruik van chemische stoffen gecoördineerd? ja nee nvt
4
Is vastgelegd wie met deze stoffen mag werken? ja nee nvt
5
Worden de spuitwerkzaamheden verricht door iemand die in het bezit is van een spuitlicentie? ja nee nvt
6
Zijn de risico’s van deze stoffen bekend? ja nee
nvt
Landschapsbeheer Nederland
7
Zijn er veiligheidsbladen aanwezig van de gebruikte chemische stoffen (leverancier is verplicht deze te verstrekken)? ja nee nvt
8
Wordt er voorlichting gegeven over de risico’s van werken met chemische stoffen? ja nee nvt
4.2 1
Opslag/verpakking/etikettering/vervoer Is er een aparte deugdelijke bewaarplaats aanwezig voor: a) - diesel, benzine? ja nee nvt b) - gewasbeschermingsmiddelen? ja nee nvt c) - overige chemische stoffen? ja nee nvt d) - persoonlijke beschermingsmiddelen? ja nee nvt e) - gasflessen? ja nee nvt f) - Zo ja, bevindt zich in deze bewaarplaats duidelijk zichtbaar een ‘werkwijzer’ of ‘gifwijzer’ met voorschriften hoe om te gaan met deze stoffen? ja nee nvt
2
Is er aandacht voor de verpakking en de etikettering van de chemische stoffen? ja nee nvt
3
Vervoeren de vrijwilligers chemische stoffen? ja nee Zo ja, Zijn hierover afspraken gemaakt? ja nee
nvt nvt
4.3 1
Voorkomen van ongewilde gebeurtenissen Kan de huid in contact komen met chemische stoffen (bijvoorbeeld oplosmiddelen, oliën, gewasbeschermingsmiddelen en dergelijke)? nee ja nvt a) Zo ja, zijn er mogelijkheden om de huid en ogen te spoelen in de directe nabijheid van de bewaarplaats of aanmaakplaats tijdens spuitwerkzaamheden? ja nee nvt b) Is er de beschikking over schoonwatervoorzieningen tijdens spuitwerkzaamheden? ja nee nvt
2
Worden persoonlijke beschermingsmiddelen consequent gebruikt? ja nee nvt
3
Worden de persoonlijke beschermingsmiddelen consequent gedragen bij gebruik van chemische stoffen (adembescherming, huidbescherming)? ja nee nvt Worden de PBM gecontroleerd voor gebruik en schoongemaakt na gebruik? ja nee nvt
4 4.4 1
Gevaar voor verstikking, bedwelming, vergiftiging, brand of explosie Komen er bij werkzaamheden gassen, dampen, stof of poeder vrij? nee ja nvt a) Zo ja, bij welke werkzaamheden? -
Landschapsbeheer Nederland
2
Wordt er tijdens de werkzaamheden een (kamp)vuur gemaakt? nee ja nvt Zo ja, a) Zijn hierover afspraken gemaakt? ja nee nvt
4.5 1
Voorschriften voor het omgaan met biologische agentia Komen er bij werkzaamheden biologische stoffen vrij die infecties of allergieën kunnen veroorzaken zoals: a) - plantensappen (brandnetel, grote berenklauw) nee ja nvt Zo ja, bij welke werkzaamheden welke stoffen? b)
pollen en stuifmeel nee ja Zo ja, bij welke werkzaamheden? -
nvt
c)
dierlijk materiaal (teken, eikenprocessierups, wespen, dazen, vleermuizen (rabiës), vossenlintworm) nee ja nvt Zo ja, bij welke werkzaamheden welk materiaal? -
d)
micro-organismen (schimmels, bacteriën) bijvoorbeeld verontreinigd water nee ja nvt Zo ja, bij welke werkzaamheden? -
2
Wordt er voorlichting gegeven over de gezondheidsrisico’s van werken met biologische stoffen (bijvoorbeeld het verwijderen van tekenbeten)? ja nee nvt
5
Fysieke belasting
5.1 1
Fysieke belasting Vraagt het werk grote lichamelijke inspanningen ja nee nvt a) Zo ja, bij welke werkzaamheden -
Landschapsbeheer Nederland
2
Komen er houdingen voor die langdurig volgehouden dienen te worden (bijvoorbeeld staan, zitten, knielen)? nee ja nvt
3
Moet er meer dan 25 kilo (vrouwen 18 kilo) worden getild bij bepaalde werkzaamheden? nee ja nvt a) Zo ja, welke: -
4
Moet er met een gedraaide rug worden getild? nee ja
nvt
5
Moeten er zware voorwerpen worden getrokken/geduwd? nee ja nvt
6
Is er sprake van herhaalde, nagenoeg steeds dezelfde bewerking, verplaatsing of beweging 1x per 1,5 minuut of vaker? nee ja nvt a) Zo ja bij welke werkzaamheden? -
7
Vindt er gedurende de dag afwisseling van werkzaamheden plaats/roulatie? ja nee nvt
8
Moeten bedieningsmiddelen in een ongemakkelijke houding worden bediend? ja nee nvt
9
Zijn alle gereedschappen/hulpmiddelen/machines op de lichaamsafmeting in te stellen? ja nee nvt
10
Wordt er voorlichting gegeven over de risico’s van ongezonde houdingen en bewegingen? ja nee nvt
11
Wordt er bij de werkzaamheden rekening gehouden met de mogelijkheden en onmogelijkheden van: a) - jeugdige vrijwilligers (jonger dan 18 jaar) ja nee nvt b) - jonger dan 15 jaar, schoolkinderen (educatief karakter) ja nee nvt c) - nieuwe (onervaren) vrijwilligers ja nee nvt d) - asielzoekers/buitenlanders (o.a. taalproblemen) ja nee nvt e) - niet-vrijwilligers ja nee nvt f) - ouderen ja nee nvt g) - zwangere vrouwen ja nee nvt h) - onderhoudspersoneel ja nee nvt
Landschapsbeheer Nederland
i)
ja
nee
nvt
12
Wordt er aandacht besteed aan ongeoefende vrijwilligers op het gebied van: a) - duidelijke taakomschrijving ja nee nvt b) - instructie ja nee nvt c) - begeleiding ja nee nvt
6
Machines
6.1 1
Machines met en zonder CE-keurmerk Zijn er afspraken gemaakt over het soort machines waarmee de vrijwilligers mogen werken? ja nee nvt
2
Zijn alle machines voorzien van een CE-keurmerk? ja nee nvt a) Zo nee, is bekend welke machines niet? (inventarisatie) ja nee nvt
3
Wordt bij aankoop van machines/werktuigen/gereedschappen rekening gehouden met gebruiksvriendelijkheid, instelbaarheid, geluidsniveau e.d.? ja nee nvt
4
Zijn de gebruikers in staat de machines en gereedschappen veilig te gebruiken? ja nee nvt
5
Zijn ze hiervoor voldoende opgeleid? ja nee
nvt
Hebben ze voldoende instructie gekregen? ja nee
nvt
6 7
Worden machines en gereedschappen op een veilige manier opgeslagen en vervoerd? ja nee nvt
6.2 1
Bedieningsorganen Zijn de bedieningsorganen van de aanwezige machines duidelijk zichtbaar en herkenbaar? ja nee nvt
2
Bevinden de bedieningsorganen zich op een veilige plaats? ja nee nvt
3
Zijn de bedieningsorganen veilig? (Een storing van de bedieningssystemen mag niet leiden tot gevaarlijke situaties) ja nee nvt
6.3
1
Inwerkingstelling Kunnen de machines alleen in werking worden gesteld door een opzettelijk verrichte handeling? (bijvoorbeeld het indrukken van twee schakelaars bij het gas geven bij een motorkettingzaag) ja
6.4 1
nee
nvt
Stopzetting Zijn de machines voorzien van een deugdelijk stopzettingmechanisme? ja nee nvt
Landschapsbeheer Nederland
6.5
6.6 1
1
Noodstopinrichting Zijn de machines indien noodzakelijk voorzien van een noodstopinrichting? (Bijvoorbeeld terugslagbeveiliging op de motorkettingzaag) ja nee nvt Vallende, wegschietende voorwerpen, afschermingen Leveren de aanwezige machines/werktuigen gezondheids- of veiligheidsrisico’s op zoals: a) snijden nee ja nvt Zo ja, bij welke werkzaamheden? b)
knellen
nee ja Zo ja, bij welke werkzaamheden? c)
nvt
steken
nee ja Zo ja, bij welke werkzaamheden? wegspatten van deeltjes nee ja Zo ja, bij welke werkzaamheden? -
nvt
d)
wegspatten van vonken nee ja Zo ja, bij welke werkzaamheden? -
nvt
e)
vallend materiaal nee ja Zo ja, bij welke werkzaamheden? -
nvt
f)
nvt
Landschapsbeheer Nederland
g)
vallen
nee ja Zo ja, bij welke werkzaamheden nr:6.7
1
nvt
Vrijkomen gas, damp, stof en vloeistoffen Komt er bij het gebruik van machines gas, damp, stof of vloeistof vrij? nee ja nvt a) Zo ja, bij welke machines? -
6.8 1
Stabiliteit Zijn alle tractoren voorzien van een beugel of kantelbeveiliging? ja nee nvt
2
Indien gebruik gemaakt wordt van een boot, is deze voldoende stabiel? ja nee nvt
3
Wordt er een zwemvest gedragen in de boot? ja nee
nvt
4
Indien gebruik gemaakt wordt van ladders of steigers, worden deze altijd stabiel opgesteld? ja nee nvt
6.9 1
Bewegende delen Zijn draaiende of bewegende delen van machines /voertuigen voldoende afgeschermd? ja nee nvt
6.10 1
Verlichting Zijn de tractoren en aanhangers voorzien van een deugdelijke verlichting? ja nee nvt
6.11 1
Hoge en lage temperaturen Zijn de machineonderdelen die extreem heet of koud worden, voldoende afgeschermd? (bijvoorbeeld de uitlaat) ja nee nvt
6.12 1
Onderhoud Wordt er regelmatig onderhoud gepleegd aan gereedschappen en machines? ja nee nvt
2
Is er iemand belast met het keuren van gereedschappen en machines? ja nee nvt
3
Is deze persoon hiervoor opgeleid? ja nee
4
nvt
Worden de machines en gereedschappen periodiek gekeurd?
Landschapsbeheer Nederland
ja
nee
nvt
5
Indien gebruik wordt gemaakt van ladders, klimmateriaal en hijswerktuigen, worden deze extern gekeurd? ja nee nvt
6.13 1
Bescherming van vrijwilligers tegen brand, verhitting, dampontwikkeling, etc. Weten de betrokkenen hoe ze om moeten gaan met apparatuur die brand of explosie gevaar met zich mee brengt (bijvoorbeeld onkruidbranders)? ja nee nvt
6.16 1
Voorkomen contact met elektriciteit Wordt er voor gezorgd dat vrijwilligers niet in contact kunnen komen met elektriciteit? (bijvoorbeeld 220 V of schrikdraad) ja nee nvt
7
Persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM)
1
Is bekend bij welke werkzaamheden persoonlijke beschermingsmiddelen moeten worden gedragen? ja nee nvt
2
Zijn hierover afspraken gemaakt? ja nee
nvt
3
Worden deze persoonlijke beschermingsmiddelen ook daadwerkelijk gedragen? ja nee nvt
4
Wordt hierop toegezien? ja
nee
nvt
5
Is vastgelegd wie de persoonlijke beschermingsmiddelen levert? ja nee nvt
6
Beschikken de vrijwilligers over een persoonlijk pakket PBM ja nee nvt
7
Worden de PBM gecontroleerd voor gebruik? ja nee nvt Wordt erop toegezien dat de PBM voldoende zijn onderhouden en tijdig worden vervangen? ja nee nvt
8 9
Worden persoonlijke beschermingsmiddelen op een deugdelijke manier bewaard? ja nee nvt
10
Wordt bij het werken in bomen gebruik gemaakt van een klimuitrusting? ja nee nvt zo ja, a) Wordt deze klimuitrusting gekeurd en voldoet deze aan de eisen? ja nee nvt
11
Wordt er signaalkleding gedragen bij werken in verkeerssituaties? ja nee nvt
8
Visuele informatie
1
Zijn de machines voorzien van de juiste veiligheidsstickers? ja nee nvt
Landschapsbeheer Nederland
2
Is er een gebruikershandleiding aanwezig? ja nee
nvt
3
Zijn de meters op de machines goed af te lezen? ja nee nvt
9
Functie-inhoud en werkdruk
9.1 1
Volledigheid Bestaan functies uit een logisch geheel van voorbereiden, uitvoeren en ondersteunen van taken? ja
2
nee
nvt
Is er sprake van herhaalde, nagenoeg steeds dezelfde handelingen (1x per 1,5 minuut of vaker)? nee ja nvt a) -
Zo ja, geef aan bij welke werkzaamheden?
3
Zijn de verantwoordelijkheden en bevoegdheden vastgelegd? ja nee nvt
4
Zijn er scholingsmogelijkheden? ja nee
nvt
9.2 1
Moeilijkheidsgraad Is er afwisseling tussen makkelijk en moeilijk werk? ja nee nvt
2
Wordt er bij de indeling van het werk voldoende rekening gehouden met de mogelijkheden en onmogelijkheden van de vrijwilligers? ja nee nvt
9.3 1
Autonomie Kunnen vrijwilligers (tot op zekere hoogte) zelf bepalen welke werkzaamheden ze uitvoeren? ja nee nvt
2
Kan het werk naar eigen inzicht worden uitgevoerd (dit heeft betrekking op werktempo, werkmethode en volgorde)? ja nee nvt
3
Is er continu te veel werk? ja
nee
nvt
9.4 1
Contactmogelijkheden Biedt het werk voldoende mogelijkheden voor onderling contact? ja nee nvt
9.5 1
Informatievoorziening Is er aandacht voor waardering en motivatie bij de vrijwilligers? ja nee nvt
2
Worden de vrijwilligers voldoende op de hoogte gebracht over de resultaten van het werk? ja nee nvt
Landschapsbeheer Nederland
9.6 1
Emotionele belasting Is er aandacht/beleid ten aanzien van agressie en geweld en seksuele intimidatie? ja nee nvt
10
Werk en rusttijden
10.1 1
Roosters Zijn er afspraken gemaakt over de werk- en rusttijden? ja nee nvt
2
Zijn de werk- en rusttijden (voldoende) bekend? ja nee
nvt
10.2 1
Pauzes Wordt er bij pauzes rekening gehouden met de zwaarte van het werk? ja nee nvt
2
Wordt er geregeld langer gewerkt dan 4,5 uur zonder te pauzeren? ja nee nvt
11
Dieren
1
Werken de vrijwilligers met dieren? nee ja -
2
Levert dit werk gevaren op? nee a) Zo ja, welke? -
ja
nvt
nvt
3
Komen de vrijwilligers tijdens de werkzaamheden dieren tegen die een nee ja nvt a) Zo ja, welke? -
12
Milieu
1
Is er aandacht voor milieurisico’s? ja nee
nvt
2
Zijn er mogelijkheden om afval gescheiden af te voeren? ja nee nvt
3
Wordt lekkage van schadelijk stoffen in het milieu voorkomen? ja nee nvt
4
Wordt bij het onderhoud van machines gelet op lekkage? ja nee nvt
Landschapsbeheer Nederland
gevaar op leveren?