DE GROOTE KLOK. Periodiek van De Groote Societeit opgericht Inhoud. Jaargang 2014, januari, nummer Een pen van Ronald van den Berg

DE GROOTE KLOK Periodiek van De Groote Societeit opgericht 1802

Inhoud

Jaargang 2014, januari, nummer 1

  3.  

Een pen van Ronald van den Berg

5.  

Column van de President-directeur

9.  

Nieuwjaarsbijeenkomst 2014

11. 

Kerst-wilddiner 2013

13. 

Koken met de Culinaire Cornuyten

15. 

Bhutan, hoog genoteerd op de lijst van het Bruto Nationaal Geluk

Colofon De Groote Klok is een uitgave van de Groote Sociëteit, Koestraat 8, 8011 NK Zwolle. Tel. 038-4216467 Bankrekeningnummer 17.07.52.100. De Groote Klok verschijnt 10 maal per jaar in een oplage van 350 exemplaren.   Directie   President-directeur drs. G.G. Callenbach Wipstrikpark 3, 8025 CB Zwolle, tel 038-4541559 Directeur-secretaris drs. R.V. van den Berg Grote Beukelaer 1, 8141 BM Heino, tel. 0572-391694 Directeur-thesaurier R. L.C. Conradi RA Potmarge 21, 8032 LC Zwolle, tel. 038-4538718 Directeur-exploitatie A. Rigter Zwette 6, 8032 XM Zwolle, tel. 038-4533377 Directeur-verenigingszaken B. Boonk Hoevebrink 31, 8034 PX Zwolle, tel. 038-4533280      e-mail adres: [email protected] / website: www.degrootesocieteit.nl   Kasteleins Mw. Godelieve Overbeeke Bloemstraat 6, 8012 VN Zwolle, tel. 06 11401490 Mw. Hetty Kruiswijk-Schukking De Hoeve 41, 8112 BC Nieuw Heeten Mw. Marit van Raalte-Lageveen Trompstraat 65, 8023 FN Zwolle Dhr. Abel Buurma Wolweversstraat 13, 8091 KN Wezep   Redactie Steven ten Veen (hoofdredacteur) Ronald van den Berg (productie) Louis van Daalen Jan Kam Cees Meijntjes Postadres: Koestraat 8, 8011 NK Zwolle / e-mail adres: [email protected] Tekstbijdragen (bij voorkeur gedigitaliseerd) aanleveren door te mailen of te sturen naar bovenstaand adres. De redactie beslist over de inhoud van de Groote Klok en kan wijzigingen in teksten aanbrengen of bijdragen niet plaatsen. Foto’s moeten digitaal worden aangeleverd in hoge resolutie (niet verkleinen!) en graag voorzien van bijschrift. Voor advertenties kan contact worden opgenomen met de directeur-secretaris. Uiterste inleverdatum kopij volgend nummer: 25 januari 2014. 2

Een pen van Ronald van den Berg

Profeet in eigen land   In 1972 verhuizen we van Groningen naar Oude Pekela. Het is na mijn afstude­ ren mijn eerste baan, projectleider van het Activerings Project Oude Pekela. Een door de Universiteiten van Groningen en Utrecht opgezet onderwijsstimulerings­ project om de povere schoolresultaten van de kinderen uit het dorp te verbete­ ren. Het is een bijzonder dorp met langs het Pekelder Diep strokartonfabrieken. Die fabrieken zorgen voor een ongekende vervuiling van het Diep. Als de fabrieken volop draaien drijft er een tientallen centimeters dikke brei in het water, alsof het verse lava is van een nog onbekende vulkaan. Het verhaal gaat dat een Duitse automobilist op een avond het diep is in gereden in de veronderstelling dat er een nieuwe asfaltweg was aangelegd. Enkele keren per dag worstelt zich een

De 'kleibolle'

klein sleepbootje met sleep door de brei. Aan het stuurrad een oudere geblokte man, de 'kleibolle' die een lading verse klei brengt naar de verderop aan het Diep gelegen steenfabriek Stratingh.   Binnen de strokartonfabrieken zijn de verhoudingen getrokken die de streek kenmerken. Boerenkapitaal versus de fabrieksarbeiders. Arbeidsonrust en sta­ kingen zijn vertrouwde intermezzo's in het dorp. De CPN bestaat nog en heeft een wethouder in het College van Oude Pekela. Graag geziene gast in Oude Pekela is Fré Meis, Statenlid en raadslid van de CPN in Groningen. Zijn optredens zorgen stee­ vast voor een volle zaal. Die zaal is de

Tijdens één van die optredens van Meis zit ik ook in zaal Sasker en ik maak een aantal foto's. Menigeen schrikt van het flitslicht, blijkbaar worden er niet vaak foto's gemaakt. Aan het eind van de bijeenkomt komt er een man naar me toe. Wijzend op mijn camera vraagt hij of ik misschien voort­ aan foto's wil maken voor 'De Waarheid'. Ik zeg hem dat ik daar geen belangstel­ ling voor heb.   Bert Wagendorp is één van mijn favoriete columnisten in De Volkskrant. Zijn co­ lumn in de krant van dinsdag 7 januari is gewijd aan Groningen. Dat betekent vandaag de dag aardgaswinning, aard­ bevingen en de sluiting van Aldel in

Fré Meis spreekt in zaal Sasker, 1973

grote zaal van Café Sasker aan het Pekel­ der Diep. Een lange zaal met achterin een podium met een landelijk geschilderd decor waar de toneelvereniging haar uitvoeringen geeft. Voor datzelfde decor zit met regelmaat het actiecomité van de laatste staking of ander actueel strijd­ punt. Geduldig wacht de zaal het voor­ programma af, want iedereen is geko­ men voor Fré Meis. En Meis kan spreken! Met een harde nasale stem en forse arm­ gebaren zet hij zijn betoog neer. Dat betoog kent iedere aanwezige in de zaal. Even nuchter als profetisch is een vast onderdeel uit het betoog van Meis. "Waar zit het gas in de grond?" vraagt hij aan de zaal. Iedereen wijst met gestrekte arm naar beneden. "En waar de opbrengst naar toe? " Allen wijzen westwaarts, zo ongeveer waar Den Haag moet liggen. Dat moet anders vindt Meis en iedereen in de zaal is het met hem eens.

Oude Pekela, links op de foto zaal Sasker

Delfzijl. Wagendorp schrijft: "De Gronin­ gers zijn woedend omdat ze zich genaaid voelen door Den Haag. Dat gevoel heerst al heel lang in de provincie, vermoedelijk ontstond het vrij snel nadat op 29 mei 1959 bij Slochteren een allemachtig grote voor­ raad aardgas was aangetroffen. In het gebied van herkomst hadden ze weinig profijt van de schat onder hun voeten Noordoost-Groningen was arm en is het nog steeds." vervolg op pagina 8

3

PROGRAMMA

Bijzondere activiteiten     zondag maandag vrijdag maandag zaterdag zondag vrijdag zaterdag vrijdag

                   

  2-feb 3; 17 feb 28 feb 3; 17 mrt 8-mrt 23-mrt 25-apr 26-apr 27-jun

  11.00 10.00 18.00 10.00 18.00 11.00 18.00 17.30 17.30

  Koffieconcert Muziekcursus Installatie nieuwe leden Muziekcursus Heerendiner Koffieconcert Algemene Ledenvergadering Koningsborrel Haringparty/ Laatste vrijdag/maand

coördinatie Bert Klaver Bert Klaver Directie Bert Klaver Hans Harms/Bert Klaver Bert Klaver Directie Directie Directie

opgave  l-p l-p l l-p l-intr. l-p l l-p l

                   

18.30 19.30 19.30 19.30 13.15 17.30 17.30

Biljarten Gemengd bridge Wisselbridge Heerenbridge Damesbridge Koken en Braden Culinaire Cornuyten

Jan George van der Star Theo Kuitert Aad Rigter Wilfred Smit Gerrie Knigge Bert Boonk Bert Boonk

             

             

Seniorenborrel Vrij bridge,biljarten, schaken Vrijdagborrel Laatste vrijdag/maand maaltijd 31-jan; 28-feb; 25-apr; 30 mei; 27jun;

      Directie  

         

         

Clubs januari  maandag dinsdag dinsdag donderdag woensdag maandag maandag

             

elke 21 14; 28 16 15 13 27

Overige activiteiten maandag vrijdag vrijdag vrijdag  

         

elke elke elke 19.30  

16.00 14.00 17.30    

       Let op !!     opgave òf : [email protected]; òf op inschrijflijst publicatiebord òf bij coördinator l- lid; p- partner c.q. introducee; j/n opgav ja/neen   l-lid; p -partner of introducee; j/n opgave ja / neen    

SOCIËTEITSCOMMISSIE Johan van Zanten; voorzitter;038-4537156; [email protected] Bert Boonk; secretaris; 038-4533280; [email protected] John van Boven; lid; 038-465 32 89; [email protected] Hans Harms; lid; 06-23333175; [email protected] Bert Klaver; lid; 0529- 431823; [email protected]   

4

Column van de President-directeur

  Circus   Met Hetty, onze kinderen en kleinkinde­ ren ben ik naar het circus geweest, Circus Herman Renz, Nederlands en Nationaal zoals zij het trots noemen. Tweede Kerst­ dag. Uitverkocht. Wat een sfeer! Vleugje nostalgie. Gelukkig niet te veel, anders hadden we moeten zitten op de kale banken zonder rugleuning in plaats van, zoals nu, in kuipstoeltjes.   Aan het eind van het jaar kijk ik altijd al een beetje terug en een beetje vooruit; voor nu is het duidelijk: het circus als metafoor, beeld voor het leven, afspiege­ ling van de samenleving en van onze Vereeniging De Groote Sociëteit.   Zo hebben we afgelopen jaar in de Socië­ teit meermalen een spreekstalmeester gehad. Die introduceerde ons, namens de Sociëteitscommissie, in het program­ ma van de dag: een zondagmorgencon­ cert, een wetenschappelijk verantwoor­ de lezing, haringparty of wilddiner. Een uitgelezen gebeurtenis voor een gese­ lecteerd publiek.   Het eerste, de concerten, geeft meteen weer een verbinding met het circus: het orkest zet daar de toon voor wat er ge­ beurt: zweept op, stimuleert, maakt de circusgangers met tromgeroffel adem­ loos voor wat er gaat gebeuren. En an­ ders dan bij het concert des levens, ver­ liep dit wel volgens een programma.  

Dit programma volgend, zie ik in het cir­ cus in zijn geheel een toonbeeld voor onze sociëteit. Wij hebben niet alleen een spreekstal­ meester; de Groote Zaal is onze piste. We zijn gedresseerde beesten: de stieren van de Koestraat hebben manieren geleerd, de zwijnen gedragen zich als parels en soms lopen we als ganzen in mars. Onze dompteurs? Veelal wijzelf. Op het slappe koord dan wel de steile draad van de trapeze halen we onze schijnbaar levensgevaarlijke kunstjes uit; als echte hoogwerkers voelen we ons evenwichtskunstenaars. We houden soms wel tien ballen tegelijk in de lucht. We kennen de risico’s van de gladde paal van macht. Onze luchtacrobatiek lijkt wel luchtfiet­ serij en omgekeerd. Als Argentijnse boleadores slaan we met onze kettingballen verschillende maten door elkaar; sommigen nemen daarmee zelfs elkaar de maat. De antipodisten bij ons zijn niet alleen degenen die cilinders, ballen, stoelen om en om tuimelend in de lucht houden, maar zijn ook elkaars tegenvoeters. Als clowns houden we elkaar de spiegel voor, laten we elkaar de keerzijde zien van wat we denken te weten. Zelfs de rolwisselingen kennen we: de ene keer is de directeur de directeur, de andere keer de dikke deur dan wel de clown. Ook hij kan spreekstalmeester zijn.   En achter de schermen: de rekwisiteurs die ervoor zorgen dat voor ons, artiesten, de rekwisieten perfect op tijd in de piste staan. Alleen, wij noemen hen anders: kasteleins.   Afsluitend, in de Grande Finale, roep ik ons allen toe:   Hooggeëerd Publiek, Het circus van 2014 is begonnen.   Gégé Callenbach President-directeur

BURGERLIJKE STAND • Nieuwe leden De heer drs. ing. H.J.H. Zwijnenberg De heer A.W.S.C. Tamarinof De heer A.P.C. de Kok De heer B. Dane • Voordrachten De heer J. Frens (10.07.1963)(Jan), Bos­ weg 34, 8071 AR Nunspeet. De heer Frens is ondernemer en ondernemerscoach. Voorgedragen door de heren A. van Dijk en Schaatsbergen. • Opzeggingen De heer C. de Bruin De heer S. Hogervorst De heer K. Alneis (ingevolge artikel 11 lid c. van de statuten)

LEDENCOMMISSIE Gerrit Jan Timmerman (voorzitter); 038 - 453 16 45; [email protected] Otto Cazemier; 038 - 453 24 63; [email protected] Maarten Storm; 038 - 454 29 73; [email protected] Ruurd Tjallema; 038 - 460 30 13; [email protected] Jur Zandbergen;  038 - 453 62 36 [email protected]  

5

cert 11.00 uur. De sociëteitscommissie hoopt weer in grote getale te ontmoeten! Bert Klaver

Zondagochtendconcert 2 februari met het Orion Ensemble   "Koninklijk en met een beetje weemoed....". Het zondagochtendconcert van februari wordt verzorgd door het Orion Ensemble. Zij vormt een pi­ anotrio bestaande uit; Pauline Ter­ louw (viool), Leonard Leutscher (piano) en Carla Schrijner (cello).   Het programma zal bestaan uit "koninklijke muziek" van Mozart en Haydn en "muziek met een beetje weemoed" van de Nederlandse componisten Pijper, Röntgen en Bosmans. Het belooft een gevarieerd concert te worden met een knipoog naar Nederland en 200 jaar Koninkrijk. Zoals gebruikelijk; inloop met kof­ fie vanaf 10.30 uur. Aanvang con­ 6

de muziekwereld op 11 juni 2014 hoopt te gedenken, een omvang­ rijk oeuvre op papier gezet. Dit werk bestaat grotendeels uit wer­ ken voor groot symfonieorkest (waaronder zijn fameuze Ton­ dichtungen als Don Juan en Also sprach Zarathustra), opera’s en liederen. Tot de opmerkelijkste aspecten aan Richard Strauss (géén familie van de Weense Strauss-dynastie) behoort dat hij hoofdzakelijk in herinnering is ge­ bleven door de werken die hij vóór zijn 50e levensjaar schreef; behou­ dens de Vier letzte Lieder hebben Strauss’ composities na de opera Die Frau ohne Schatten geen re­ pertoire weten te houden. Maar over de werken die de concertzaal en het operapodium wel hebben veroverd, lopen de meningen sterk uiteen. Op vier maandagochtenden zal dr. Marcel S. Zwitser ons inleiden in bekende en minder bekende wer­ ken van Richard Strauss.   De cursus wordt gehouden in de Heerenzaal op 4 maandagochten­ den; 03.02/17.02/03.03/17.03 Aanvang 10.00 uur Einde 12.00 uur Inloop vanaf 09.30 u. met koffie. Docent: Dr. Marcel S. Zwitser Aanmelden: per e-mail [email protected] of op inschrijfformulier in de socië­ teit. Voor vragen: Bert Klaver, de socië­ teitscommissie, Tel. 0529 431823

‘Im Dienste des Schönen’ Muziekcursus over Richard Strauss (1864-1949) Gedurende zijn lange leven heeft de Duitse componist Richard Strauss, wiens 150e geboortedag

Heerendiner 2014 Noteer al vast in uw agenda 8 maart a.s., 18.00 uur Heerendiner!

Aanvulling Huishou­ delijk Reglement

Directiesamenstelling Tijdens de Algemene Ledenvergadering van 29 november jl. zijn twee Directeuren benoemd. De eerste benoeming betreft de herbenoeming met ingang van 1 ja­ nuari 2014 van Ronald Conradi. Hij zal zijn huidige functie van Directeur-thesaurier voortzetten. De tweede benoeming is die van Bert Boonk. Hij maakt met ingang van 29 no­ vember als Directeur-verenigingszaken de zittingstermijn tot 1 januari 2015 af van de teruggetreden Gerard van Dorp. Bert Boonk blijft gedurende die termijn ook lid van de Sociëteitscommissie.  

Sociëteitscommissie De Sociëteitscommissie heeft na het vertrek van Igor Pont uitgezien naar een nieuwe kandidaat voor het commissie­ lidmaatschap. De commissie heeft John van Boven bereid gevonden toe te tre­ den tot de commissie. De Directie heeft John van Boven inmiddels benoemd. Johan van Zanten, Bert Boonk en Hans Harms hebben zich bereid verklaard een herbenoeming te aanvaarden. Voor Johan van Zanten en Bert Boonk geldt die bereidheid tot 1 januari 2015. De Commissie gaat de komende periode verder om zich heen zien welke kandida­ ten de voorzienbare vacatures t.z.t. kun­ nen gaan vervullen.  

Nieuwe uitdagingen voor Godelieve Zoals u wellicht wel weet is Godelieve, onze kastelein, na haar ziekte weer ge­ deeltelijk in staat om haar werkzaamhe­ den bij de Groote Sociëteit te hervatten. Vanaf mei werkt zij nu in een aangepaste functie omdat het door operatie voor haar niet mogelijk is om l met zware dingen te slepen. Zodoende is, in overleg met haar, besloten om naast de werk­ zaamheden bij de Sociëtiet te zoeken naar werk waar zij andere kwaliteiten kan inzetten. Voor haar ziekte was Godelieve al, in verband met rugklachten, begonnen met een opleiding Nederlandse taal met het doel om als docente te kunnen gaan werken en uiteindelijk te stoppen met haar baan bij de Sociëteit. Deze opleiding heeft Godelieve nu weer opgepakt en zij loopt nu een stage op een scholenge­ meenschap.in Zwolle. Hier geeft zij, met veel plezier, zelfstandig les aan een aan­ tal klassen in de onderbouw.  Binnen het kader van de re-integratie moet Godelieve een aantal keren per maand solliciteren om een nieuwe en gepaste werkkring te vinden. De Socië­ teit heeft als werkgever de inspannings­ verplichting om haar hierin te ondersteu­ nen. Vandaar dat wij deze verplichting aan u, leden van de vereniging, voorleg­ gen opdat wij ons gezamenlijk kunnen inspannen om nieuwe kansen voor Go­ delieve te creëren.  Godelieve heeft een hbo+ achtergrond en is de nodige jaren actief geweest bin­ nen het jeugd- en bezinningswerk. Van­ uit de scholengemeenschap waar zij nu stage loopt kunnen ze zorgen voor goede referenties. Heeft u tips, wilt u meer informatie of heeft u interesse in een CV? Laat dit dan via een mail aan onze kastelein weten. Zij zal uw ondersteuning zeer op prijs stel­ len.  De Directie

De Algemene Ledenvergadering heeft op 29 november besloten tot aanvulling van het Huishoudelijk Reglement over­ eenkomstig het voorstel van de Directie zoals gepubliceerd in de Groote Klok van november. Die aanvulling betreft de 'Regeling aangaande opzegging van het lidmaatschap, zijnde een nadere uitwer­ king van artikel 11, aanhef en sub e van de statuten.' Het uitgebreide Huishoudelijk Regle­ ment staat inmiddels op de website van de Groote Sociëteit en kan gedownload worden.  

Het gaat goed met de buren Voor Museum De Fundatie is het 'gebro­ ken jaar' 2013 een topjaar geworden. Op 31 mei 2013 opende prinses Beatrix het uitgebreide museum dat in zeven maan­ den tijd 175.160 bezoekers ontving. Dat zijn er 85.000 meer dan het laatste com­ plete jaar voor de verbouwing.   Ook het tot de Fundatie behorende Kas­ teel het Nijenhuis en de aanpalende beeldentuin, door de Groote Sociëteit op 12 oktober 2012 bezocht, hadden met 51.234 bezoekers een zeer goed jaar. Een verdubbeling van het gemiddelde van voorgaande jaren.   Proficiat!  

7

vervolg van pagina 3

Culinaire Cornuyten: 12.12.13

Bortsbeeld van Fré Meis bij de Wedderklap in Oude Pekela

  Meis leeft niet meer, hij is in 1992 overle­ den. Hij is in Oude Pekela geëerd met een borstbeeld direct aan het Pekelder Diep bij de Wedderklap, de brug naar Wedde. Maar zonder twijfel had hij zo weer mee willen doen met het debat en de strijd die voor Groningen de komende jaren op de agenda staat.   Ronald van den Berg  

Culinaire Cornuyten 12.12.13: forelfilet in spek

Culinaire Cornuyten 12.12.13: Gelakte heilbot

Het receopt staat op pagina 13.

8

NIEUWJAARSBIJEENKOMST 3 JANUARI 2014

Nieuwjaarsbijeenkomst 2014   Zelden in de jongste geschiedenis was de Nieuwjaarsbijeenkomst zo druk bezocht als die van 3 januari jl. Buiten heerste een aangename voorjaarstemperatuur met slechts een enkele hagelbui. En binnen werd het steeds warmer. Zoals het hoort bij een goede Sociëteit. De rede van de President-directeur, om stipt 18.11 begonnen, staat op pagina 5.

9

10

Kerst-wilddiner 2013   De Groote Zaal is in kerstsfeer. In de hoek bij de open haard torent de grote kerst­ boom boven alles uit. De gedekte tafels zijn dit jaar klein gehouden opdat een gesprek met de overbuurman of -vrouw mogelijk blijft.   De dinergasten, ruim zestig in getal, worden ontvangen in de Heerenzaal. Wanneer de aperitieven hun weg heb­ ben gevonden schrijden we naar de Groote Zaal om plaats te nemen aan de feestelijk gedekte tafels. Hans Harms heet ons namens de Sociëteitscommissie welkom, en dankt daarbij de jaarlijkse sponsor, leverancier en optuigers van de eerder genoemde kerstboom.   Tussen de gangen van het diner maken we de aangekondigde Winterreis met Simone Bekkering (sopraan), Niels Kui­ pers (bas) en Riëtte Olthof (piano). De reis voert ons achtereenvolgens door Duits­ land, Frankrijk, Italië en Spanje. In die volgorde krijgen we werken voorgescho­

11

teld van Schubert, Schumann & Brahms (D), Ravel, Honneger & Poulenc (F), Ros­ sini, Mozart & Puccini (I) en Rodrigo (Sp).   Volume en duur van het applaus maken duidelijk dat de Winterreis ons zeer be­ valt. Maar ook Simone, Niels en Riëtte tonen dat het optreden in de ambiance van onze historische zaal hen aange­ naam is. Simone laat met haar prachtige heldere stem horen en zien dat optreden meer is dan zingen. Niels toont al bas­ send zijn opera-ervaring als hij acterend diverse tafels aandoet. En de uiteenlo­ pende reeks aan componisten vraagt en krijgt van Riëtte zeer gevarieerd spel.   Als aan het eind van het diner de koffie wordt geserveerd in de Heerenzaal krij­ gen we tot onze verrassing nog een slot­ lied toegezongen 'tussen de deuren'.   21 december 2013, een meer dan ge­ slaagd optreden en diner. Houden zo!   vdB.  

Abel Buurma met zijn assistent Koos Beijerling

Kerst-wilddiner 2013   De Keukenbrigade kan terugzien op culinair meer dan geslaagd Kerst-wilddiner. Abel Buurma en zijn assistenten hebben zich 21 december jl. uitgeleefd in een menu van fraaie borden en heerlijke smaken en geuren. Dit heeft u gemist als u er niet bij was:    Slasoorten met truffelkaas, walnoten, peer en notendressing Op de huid gebakken zeebaarsfilet met hazelnootsaus, gesmoorde paddenstoe­ len en krieltjes IJsdrank Wildzwijnbiefstuk met uienmarmelade, in knoflookroom gegaarde tuinboontjes, wildjus met bundelzwammen Kokos- en honingijs in meloensaus met gesauteerde appeltjes en slagroom Koffie met bonbon  

12

KOKEN MET DE CULINAIRE CORNUYTEN VOORGERECHT 4 forel filets 4 lange plakjes ontbijtspek kleine rode ui bakje gemengde sla 4 mini pistoletjes 2 eierdooiers 1 eetlepel azijn 1 dl olijfolie 40 gram boter 3 plakken witbrood 2 teentjes knoflook fijne mosterd peper en grof zeezout  

HOOFDGERECHT 4 heilbotfilets à 150 gram ruime eetlepel oestersaus ½ eetlepel bruine suiker 1 courgette 1 winterwortel 300 gram spinazie 1 kleine Spaanse peper 2 teentjes knoflook 4 stengel lente uitjes paar takjes koriander zak glasnoedels peper, zout en olijfolie  

NAGERECHT 5 handsinaasappels 1 glaasje Grand Marnier sorbetijs van sinaasappel, limoen of ci­ troen kristalsuiker aardappelzetmeel  

Het recept is voor 4 personen. Paul Herbrink / Ronald van den Berg  

Gerookte forelfilet in spek op gemengde salade met brood en boter   Forelfilets peperen. Filet in een plakje spek rollen en in de rookoven plaatsen. (In plaats van een rookoven kan ook een oude pan gebruikt worden. Leg rookmot op de bodem van de pan. Dek dat af met een cirkel aluminiumfolie. Plaats de rolletjes op de folie). De rookoven op een milde pit roken, eventueel nagaren. Mayonaise: eierdooiers met een lik mosterd, peper, zout en azijn goed los kloppen. Olie langzaam en kloppend doormengen. Denk er aan: alle ingrediënten op kamer­ temperatuur. Croutons: witbrood in kleine blokjes snijden en aanmaken met de knoflookolie Op een bakplaat in de oven roosteren tot de knapperig zijn. Broodjes goudgeel en knapperig afbakken. Sla a la minuut aanmaken met de mayonaise en over de borden verdelen Vis lauwwarm in het midden plaatsen. Omringen met de broodcroutons. Serveren met pistoletje en boter.   Wijnsuggestie: een droge witte wijn met veel smaak tonen, een Viognier. Gelakte heilbot op wokspinazie met groente en glasnoedels   Bakpapier op een bakplaat leggen. Visfilets over het [papier verdelen. Marinade maken van bruine suiker en oestersaus. Marinade op de bovenzijde van de vis kwasten, even wachten en nogmaals herhalen. Courgette wassen en brede linten schaven (kan men een scherpe kaasschaaf) Winterwortel wassen en ook in brede linten schaven. Knoflook en lente-uitjes fijn snijden. Spaanse peper ontpitten en zeer fijn snijden. Spinazie wassen in ruim water en uit laten lekken. Vis peperen en in de oven plaatsen, ongeveer 15 minuten op 150°C. Spinazie met de Spaanse peper roerbakken in olijfolie en op zeef uit laten lekken. Glasnoedels kort afkoken in ruime pan. Wortelreepjes in wok aanbakken met knoflook, lente ui en op smaak brengen, tot lot de courgettereepjes toevoegen. Noedels afgieten en meteen met olijfolie en groente mengen. Op smaak brengen. Samen met de vis serveren op warme borden en garneren met blaadjes koriander.   Wijnsuggestie: volle witte wijn met houtlagering, een stevige Chardonnay. Sinaasappelragout met Grand Marnier en limoensorbet   Sinaasappels wassen, rasp maken van één. Schil de sinaasappels tot aan de buitenzijde geen wit vlies meer aanwezig is. Snij de met een scherp en stevig mes de partjes uit tussen de vliezen. Partjes apart houden, het sap samen met het sap van één geperste sinaasappel in steelpan. Sap aan de kook brengen met rasp en met suiker op smaak brengen. Sap binden met een beetje aangemaakt aardappelzetmeel. Partjes besprenkelen met Grand Marnier en het sap erover gieten. Koud zetten in de koelkast. Partjes over de borden verdelen en met twee bollen sorbetijs serveren.   Wijnsuggestie: een gekoelde rode Banyoul.

13

WIJNCOLUMN  

Onder de Loep:  East, West, New Zea­ land best   Nieuw Zeeland. Het land aan de andere kant van de wereld op 24 uur reizen van Nederland kennen veel mensen van het kiwi fruit en de schapen. Dit zijn ook de meest geëxporteerde producten van deze eilanden. Echter de wijnbouw is hier sterk in opkomst en met name de export heeft een enorme vlucht genomen in de afgelopen vijf jaar. De reden van deze toename van export is eigenlijk niet zo heel moeilijk te verklaren. Nieuw Zee­ landse wijnen hebben namelijk een be­ paalde mate van uniformiteit en een eigen identiteit. Zonder nu direct alles over een kam te scheren kun je toch zeggen dat de kwaliteitswijnen van Nieuw Zeeland een duidelijk overeen­ komstig karakter hebben. Dit zien we met name in de wijnen gemaakt van de sauvignon blanc. De wijnen blinken uit in frisse zuren die niet scherp zijn, veel fruit met duidelijk citrus, perzik en abrikoos. De afdronk is veelal lang en sappig en doet verlangen naar een volgende slok. Een steeds groter wordende groep wijn­ liefhebbers leert deze wijnen kennen en rekent ze tot hun favorieten. De sauvig­ non blanc druif is ook de druif waar Nieuw Zeeland zich mee wil onderschei­ den. Er worden nog veel meer druiven aangeplant maar de Sauvignon is met ruim de helft van de totale aanplant de absolute nummer een. De runner up is de blauwe pinot noir druif. Deze druif uit de Bourgogne doet het ook erg goed in Nieuw Zeeland. Reden hiervoor is dat de pinot noir goed gedijt in de zogenaamde 14

cool climat gebieden. In deze iets koelere gebieden met gemiddelde temperatu­ ren maar wel voldoende zonuren geeft deze druif zijn geheimen en kwaliteiten het beste weer. De wijnen zijn dan mooi fris, niet zwaar, soepel met veel fruit van kersen en bessen.   Er is wel één probleem. Nieuw Zeeland zal nooit voldoende wijnen kunnen maken om aan de wereld vraag te kun­ nen voldoen. Gelukkig wordt de geëx­ porteerde wijn gecontroleerd op diverse kwaliteitsaspecten voordat deze het land uit mag. Een minimaal kwaliteitsniveau wordt op deze manier gewaarborgd.   Misty Coves Wines Onlangs hadden wij Andrew Bailey, eige­ naar en wijnmaker van Misty Cove wines op bezoek in Zwolle. Deze sympathieke man heeft ons al zijn wijnen laten beoor­ delen en wij waren unaniem over de kwaliteit. Deze was uitmuntend met op­ vallend veel finesse in geur en smaak. De Sauvignon blanc van oogst 2013 was heerlijk fris, stuivend, fruitig met citrus, limoen en abrikoos. Als verrassing had Andrew een paar flessen Pinot Noir Sig­ nature meegenomen. De Signature range wijnen maakt hij om te laten zien wat ze aan maximale kwaliteit kunnen behalen uit de geoogste druiven. We waren zeer verrast! Deze wijn doet niet onder voor een mooie Bourgogne! Ech­ ter is de prijs slechts een derde van een vergelijkbare wijn uit dit prestigieuze Franse wijngebied. Een heerlijke pinot noir voor nog geen twintig euro per fles, zo kom je ze in de Bourgogne haast niet meer tegen! De proeverij was er plezierig en het enthousiasme van Andrew werkt haast aanstekelijk. Hij is vol passie over zijn wijnen en dat is zeker terecht gezien de kwaliteit die hij levert.   Kwaliteitsgarantie. Mocht u nu eens één of meerdere van deze wijnen willen drinken dan geef ik u persoonlijk een 100% kwaliteitsgarantie. Als u de wijn om wat voor een reden dan ook niet lekker vindt nemen wij de wijnen van u terug, dit tot minimaal 6 maanden na aankoop. Uw risico is dus nihil. En wilt u de wijnen samen met ons in de winkel proeven. Dat is dat op uw verzoek ook mogelijk, dit vinden wij namelijk hele­ maal niet erg om te doen!   Remco van Looijengoed Directeur/vinoloog Schuttelaar Delicatessen en Wijnen  

vlucht van en naar Paro is overigens heel boeiend en eigenlijk een toeristische at­ tractie omdat je langs de Himalaya vliegt en de vele bergen mooi kunt zien met als, letterlijk, hoogste hoogtepunt de Mt Everest. Vanuit de lucht gezien lijkt hij helemaal niet moeilijk te beklimmen…  

Bhutan, hoog geno­ teerd op lijst van Bruto Nationaal Geluk Bhutan, een bijzonder land ter grootte van Zwitserland met 700.000 inwoners en op plaats 156 van het Bruto Nationaal Product op de lijst van de 189 landen. Maar zo’n lijst is niet meer dan een aanzet tot een volgor­ de van armoede. Want ondanks deze lage positie maakt het land niet zo’n armoedige indruk. Het heeft forse, in traditionele stijl gebouwde huizen, nauwelijks krottenwo­ ningen en geen sloppenwijken. Het is in plaats van arm eerder eenvoudig, een wat primitieve samenleving waar nog met simpele middelen, vooral in de landbouw, wordt gewerkt. Maar er groeit een grote diversiteit aan producten waarbij rijst de belangrijkste voedingsbron is.   Een echt Boeddhistisch land met een vreedzaam denkende samenleving waar­ bij een diep geloof is in reïncarnatie. Dat wordt ook uitgebreid in de diverse kloos­ ters uitgelegd door de talrijke monniken. Een land, misschien wel het enige, waar roken verboden is en waar de weinige auto’s rijden met een maximale snelheid van 40 km per uur. Daardoor kost het reizen nogal wat tijd en dus niet alleen door de vaak matige conditie van de wegen. De wegen zijn eigenlijk alleen langs rivieroevers gebouwd, passend bij een eenvoudig land zonder zware machi­ nes. Een land zonder stoplichten. Het enige stoplicht in de hoofdstad Thimpu werd al snel weer verwijderd omdat de plaatselijke bevolking maar niet kon wennen aan de afwezigheid van de ver­ keersleider op de drukkere verkeerspun­ ten in de stad. Het land heeft een klein internationaal vliegveld in Paro met een bescheiden landingsbaan tussen de bergen. De

De Mt Everest

Koningshuis   Bhutan is altijd een afgelegen land ge­ weest en was blijkbaar niet echt interes­ sant voor de koloniale grootmachten, zoals Engeland hoewel het grenst aan India. Het is nooit bezet geweest. Dat wil niet zeggen dat er nooit gevochten is om de macht. Dat is voldoende gebeurd, maar onderling tussen de diverse streken en stammen. Uiteindelijk is pas in 1907 het gehele land verenigd onder het lei­ derschap van Ugyen Wangchuck, die in dat jaar gekozen is als leider ofwel Koning van Bhutan, een titel die via vererving overging. Daarmee had Bhutan het jong­ ste koningshuis in Azië. Opmerkelijk ge­ noeg besloot de vierde koning in 2005 dat het niet goed was dat één man de macht vrijwel volledig in handen heeft en

                 Trashi Choe Dzong: een fort met de huisvesting voor de koning en met een klooster

                Het National Memorial in de hoofdstad Thimpu

15

besloot hij dat Bhutan democratisch ge­ regeerd moest worden. De eerste verkie­ zingen vonden plaats in 2008 en kort daarna werd de vijfde koning Jigme Khesr Namgyel Wangchuck gekroond. Het bleek echter heel moeilijk om de bevolking uit te leggen waarom gestemd moest worden. Velen, eigenlijk de mees­ te, waren tevreden met hun koning en met de levensomstandigheden, zeker op het platteland. Maar er is nu een National Councel, een soort Eerste Kamer, en een National Assembly, een soort Tweede Kamer.   Nationaal Geluk   De vierde koning, Jigme Singye, die zijn opleiding in India en Engeland volgde, was van mening dat Bhutan geleidelijk moest overgaan naar een meer moderne samenleving waarin niet alleen economi­ sche waarden voor de samenleving be­ langrijk zijn maar ook de cultuur, het milieu en lokale omstandigheden essen­ tieel bij belangrijke besluiten. Hij introdu­ ceerde vlak na zijn kroning in 1972 het Gross National Happiness ofwel het Bruto Nationaal Geluk in plaats van het Bruto Nationaal Inkomen, gebaseerd op het ideaal van een duurzame samenle­ ving. Zo is bijvoorbeeld vastgelegd dat 60% van het land met bos bedekt moet blijven. Ook weegt zwaar dat iedereen dezelfde voorzieningen moet hebben zoals elektriciteit. Het belangrijkste exportproduct, vooral naar India, is overigens ook energie, op­ gewekt in de bergen. Internet is in 1999 geïntroduceerd. Het is echter een groot probleem om de moderne mogelijkhe­ den gefractioneerd in te voeren. De in­ vloed van de koning is in deze jonge democratie nog steeds heel groot maar het is een koningshuis dat zich bewust is van het belang van tradities en een ge­ zond milieu voor een duurzame samen­ leving. In Bhutan is de positie van de vrouw belangrijker dan in de meeste omringende landen. Polyandrie komt soms nog voor en de vrouw erft. Een wat minder briljant onderdeel in hun ge­ schiedenis is het verdrijven van een groot aantal Nepalezen, terug naar hun oor­ spronkelijk geboorteland.   Toerisme   Bhutan heeft gekozen voor een langza­ me uitbreiding van het toerisme. Tot 1974 waren de enige toeristen bezoekers die uitgenodigd waren door de konink­ lijke familie. Toeristen zijn echter nu ui­ terst welkom maar moeten bereid zijn 16

om verantwoord te reizen onder begelei­ ding van een reisleider. Iedereen kan een visum krijgen maar iedere toerist moet zijn reis vooraf betalen, dus de hotels, de wijze van vervoer, de gids en de maaltij­ den. Dat kost ongeveer 150-200 euro per dag. Maar dan is ook alles goed geregeld. Op deze manier komen vrijwel alleen de wat oudere toeristen met voldoende geld. En deze toeristen krijgen wat men wil: veel ongeschonden natuur, contact met een arme maar beschaafde samen­

Nederlandse kennis op dat gebied wordt daar volledig toegepast. Heel bijzonder, zeker met een buurland als India waar alles op dit gebied wordt gepraktiseerd zo wij dat beslist niet zouden willen. De opbrengsten van het toerisme gaan vrij­ wel volledig naar onderwijs en gezond­ heidszorg, die beide gratis zijn. Uiteraard wordt er ook Traditionele Chinese Ge­ neeskunde beoefend met een grote va­ riëteit aan kruiden.

                Een dorp met traditionele huizen

                Een aantal boerderijen

leving waar traditionele waarden nog gewaardeerd worden, waar veiligheid bijna vanzelfsprekend is, maar waar ook de moderne tijd begint te komen. Het onderwijs is verplicht en de voertaal in het onderwijs is Engels. De telefoon en het internet zijn goed bruikbaar en het is een, voor Aziatische begrippen, heel hy­ giënisch land met schone toiletten. Er zijn veel hospitalen waar heel verantwoord wordt omgegaan met antibiotica. Onze

Marihuana in het wild langs de weg

Wandelen   Bhutan is een schitterend land om te wandelen maar de bergen (tot 7300 m) zijn wat minder hoog dan in Nepal. Het is er rustig wandelen. En er zijn voldoende goede paden. Maar omdat het duur is, is het ook minder druk. En de toerist is een welkome en gewaardeerde gast. De dartelende schoolkinderen, vrijwel altijd in een uniform, gebaseerd op de traditionele kleding, maken de indruk dat ze tevreden naar school gaan. Met ge­ noegen zal dat daar ook niet zijn maar ze wandelen in groepjes in hun uniformen opgewekt naar school. Die kleding is overigens wennen. Mannen, zeker in overheidsdienst, dragen vrijwel allemaal de traditionele kleding, de gho ofwel de rok met lange kousen en de vrouwen dragen de kira ofwel de rok tot de enkels. De geweven stof is fraai en weven is een belangrijke bron van inkomsten.   Het is een land met veel festivals die meestal bij de kloosters plaatsvinden met veel dansen in fraaie gewaden en maskers om de gespeelde dieren of mensen goed te typeren. De meest be­ langrijke sport is boogschieten en het is dan ook wel eens wat raar om te zien dat monniken hier heel erg bedreven in zijn en deze sport vol overgave beoefenen. Gebedsmolens om de goede wensen uit te laten vliegen zijn overal en van klein tot meer dan manshoog. De grote witte wapperende vlaggen staan overal in het landschap, liefst op hooggelegen pun­ ten en dicht bij rivieren zodat de goede wensen met de wind en het water ver verspreid worden. Of dit nu altijd de fraaiheid van het landschap bevordert is wel eens twijfelachtig. Het eten is wennen maar goed. De groe­ ne en rode pepers worden als groente gegeten en dat is voor de westerling wel eens wat erg pittig. De bevolking eet veel vegetarisch wat past bij hun levenswijze maar er wordt ook veel goed bereide kip gegeten en ook wel vlees, vooral van varkens. De koe is ook hier een dier met een aparte status. Die helpt je de rivier over te steken op weg naar het hierna­ maals, terwijl de hond je daarbij bege­ leidt. De hond is dan ook eveneens uiterst gewaardeerd maar sommige blaffen toch wel heel erg veel ‘s nachts. Voor de Nederlandse toerist is het bijzonder om te ontdekken dat de eerst voor brandne­ tels uitgescholden planten in werkelijk­ heid hash blijkt te zijn. En er staan er niet zo weinig langs ‘s Heeren wegen. En nog

               Tigersnest, een klooster gebouwd tegen de rotswand met de vele doeken met                goede wensen

vreemder is het om te horen dat ze, vol­ gens de gids, gebruikt worden om de varkens rustig te houden…. Al met al een land om in alle rust de genoegens van de bergen, de Boeddhistische cultuur en een vreedzame bevolking te leren ken­ nen maar daar moet dan wel wat meer geld voor betaald worden dan het goed­ kopere Nepal.   De diverse kloosters en dzongs, ofwel forten zijn prachtig beschilderd met fraai houtsnijwerk. Een hoogtepunt is zeker het schitterend op 3150 meter hoogte tegen de rotswand gebouwde klooster Tiger’s Nest. De tocht er naar toe is ver­ moeiender dan de Bhutanezen zelf den­

ken maar is, met een hoogteverschil van 700 meter, goed te doen. En er zijn altijd nog paarden die je tegen een lage prijs in een heel rustig tempo omhoog bren­ gen zodat zelfs de soms wat meer gezet­ te Amerikaan op deze mooie plaats kan komen. Kortom: Bhutan is een prachtig land om te bezoeken en te bereizen.   JAN SOL  

17

Verleden tijd (10) Voor de inhoud van 'Verleden tijd' maakt de redactie gebruik van het krantenarchief van de Koninklijke Bibliotheek. Het zijn berichten en advertenties die een inkijkje geven in het gebruik van het sociëteitspand in de loop der jaren. 

Bridge 17 december

                                       Uit 'Het Handelsblad' van 30 april 1932

MAILADRESSEN   U bent lid van onze vereniging en u ontvangt nooit een email van de Direc­ tie of Sociëteitscommissie.   Dat kan twee dingen betekenen. U heeft geen computer met internetaansluiting. Het zij zo. Maar wanneer u wel een computer heeft en nooit (of niet meer) mails van de Di­ rectie ontvangt, dan beschikt de Directie kennelijk niet over uw emailadres. Of niet meer over uw actuele adres, na uw laatste wisseling van provider.   Per mailzending komen zo'n 30 a 40 mails onbezorgd retour wegens foutieve  en/ of niet meer bestaande adressen. Ook een bron van retourzendingen: overvolle mailboxen!. Een recente mails was gewijd aan de Kroatiëreis, verzonden 28 december jl. 18

  De Directie zou van deze categorie leden graag het juiste mailadres ontvangen. De Directie verzekert u dat zorgvuldig met uw mailadres wordt omgesprongen. Mails aan leden worden als BCC-bestand verzonden. Dat betekent dat de andere leden geen inzage krijgen in uw mail­ adres.     Met enige regelmaat ontvangt de Direc­ tie van leden een bericht over een nieuw of gewijzigd mailadres. Dank daarvoor!.                                                              De Directie 

Een foto, die ik van Ab van den Berg ontving, herinnerde mij aan de Kerstdri­ ve voor de bridgers met partner op de G. S. De uitslag van het eerste deel van de competitie in 2013 was begin december al bekend gemaakt door onze onvolpre­ zen wedstrijdleider Theo Kuitert, die met zijn Ingrid altijd maar weer verkeerd in­ gevulde score kaartjes moet zien te cor­ rigeren om tot een ranglijst te komen. Mijn partner en ik mogen nu deze rang­ lijst aanvoeren. Omdat ik de aangeboden microfoon niet heb aangenomen, moest ik er maar in de Grote Klok iets over ver­ melden, bij deze dus.   Wat ons ieder jaar doet besluiten om deel te nemen aan deze competitie is de ge­ zelligheid en de sfeer. Uiteraard is het leuk om zo goed mogelijk te scoren, een flinke dosis geluk is dan zeer welkom. Het wil weleens dat je op een avond steeds maar zit met een “spek en bonen kaart” en moet toezien wat je tegenpartij ervan bakt. En dan maar hopen dat ze te ver gaan, of juist in een te laag contract blij­ ven hangen. Het enige wat dan van be­ lang is: geconcentreerd blijven, zo min mogelijk fouten maken bij het tegenspel en dankbaar de punten incasseren die dat oplevert. Dank dus aan degenen, die hun puntjes, ook al was het soms teleur­ gesteld, bij ons hebben ingeleverd. De rest van de avonden in 2014 hebben we wat waar te maken!   De avond van de 17de was bedoeld als feestelijke afsluiting van dit eerste deel van het seizoen en dat is zeker geslaagd, opgetuigd met een prijzentafel met fles­ sen wijn en doosjes chocola. Met A en B door elkaar speelde iedereen tegen ie­ dereen, wat een erg gezellige afwisseling was, een hapje en een drankje maakten het helemaal compleet. En dan maar hopen, dat Theo en Ingrid nog geduld met ons houden.   Hans Roohé  

ZET u uw huis te koop of gaat u het verkopen

Zo snel en goed mogelijk uw huis verkopen. Dat vraagt om een Garantiemakelaar. Een Garantiemakelaar gaat namelijk een stap verder. Niet alleen zorgt hij ervoor dat uw woning zo goed mogelijk gepresenteerd wordt. Dankzij zijn ervaring in de lokale markt is hij specialist en kan hij u voorzien van advies op maat. Zo wordt uw woning voor een reële prijs in de markt gezet en zet hij de juiste middelen en kanalen in om uw potentiële kopers te bereiken. Uiteraard houdt hij u op de hoogte van de laatste ontwikkeling en is hij altijd voor u bereikbaar. Ook uw huis verkopen? Kijk voor meer informatie op www.degraafvanvilsteren.nl of bel ons op 038-4227229.

Van een Garantiemakelaar mag u meer verwachten.

GM02 degraafvanvilsteren adv huis te koop 135x185 def v1.indd 1

21-05-13 11:58

Portret (80x120 cm.) getekend door Dioni ten Busschen met een pen van PenPoint

19

www.editoo.nl

Indien onbestelbaar retour: Koestraat 8 , 8011 NK ZWOLLE

20