DE GROOTE KLOK. Periodiek van De Groote Societeit opgericht Inhoud. Jaargang 2015, december, nummer Column van de President-directeur

DE GROOTE KLOK Periodiek van De Groote Societeit opgericht 1802

Inhoud 3.

 

Column van de President-directeur.

5. 

 

Buurt en Boodschap (4).

7.

 

Ziekenhuis De Weezenlanden.

8.

 

Ruslandlezing Marie Thérèse ter Haar.

9.

 

Taal.

13.  

Koken met de Culinaire Cornuyten.

16.  

Uit "Geschiedenis van Zwolle"(12).

17.  

CV's nieuwe leden.

 

Jaargang 2015, december, nummer 10

Colofon De Groote Klok is een uitgave van de Groote Sociëteit, Koestraat 8, 8011 NK Zwolle. Tel. 038-4216467 Bankrekeningnummer  sociëteit  NL25RABO 0170752100. De Groote Klok verschijnt 10 maal per jaar in een oplage van 350 exemplaren.    Directie   President-directeur   drs. G.G. Callenbach   Wipstrikpark 31, 8025 CB Zwolle, tel. 038-4541559 Directeur-secretaris   drs. R.V. van den Berg  Grote Beukelaer 1, 8141 BM Heino, tel. 0572-391694 Directeur-thesaurier   R. L.C. Conradi RA   Potmarge 21, 8032 LC Zwolle, tel. 038-4538718 Directeur-exploitatie   A. Rigter   Zwette 6, 8032 XM Zwolle, tel. 038-4533377 Directeur-verenigingszaken  drs. A. van den Berg   Van 's-Gravesandelaan 2, 8024 DP Zwolle, tel. 038-453 85 92    e-mail adres: [email protected] / [email protected] website: www.degrootesocieteit.nl   Kasteleins Mw. Godelieve Overbeeke Bloemstraat 6, 8012 VN Zwolle, tel. 06 11401490 Mw. Marit van Raalte-Lageveen Trompstraat 65, 8023 FN Zwolle   Redactie Steven ten Veen (hoofdredacteur) Ronald van den Berg (productie) Louis van Daalen Dirk Hilarides Jacques Hovius Cees Meijntjes   Postadres: Koestraat 8, 8011 NK Zwolle / e-mail adres: [email protected] Tekstbijdragen (bij voorkeur gedigitaliseerd) aanleveren door te mailen of te sturen naar bovenstaand adres. De redactie beslist over de inhoud van de Groote Klok en kan wijzigingen in teksten aanbrengen of bijdragen niet plaatsen. Foto’s moeten digitaal worden aangeleverd in hoge resolutie (niet verkleinen!) en graag voorzien van bijschrift. Voor advertenties kan contact worden opgenomen met de directeur-secretaris. Uiterste inleverdatum kopij volgend nummer: 25 december 2015. 2

Column van de President-directeur

  Aderlating   En dan te denken dat ik dit moment al zeven jaar geleden had aan kunnen zien komen. Toen ik lid werd van de directie van de Groote Sociëteit Zwolle, waren zij al directeur, zij het pas een jaar. Met de afgelopen zeven jaar hebben ze nu twee termijnen van vier jaar achter de rug. Na die acht jaardirectie moeten ze ermee ophouden. En zo vertrekken per 1 janua­ ri 2016 uit de directie 40 jaar bestuurser­ varing. En dat bij slechts twee mensen. Het is duidelijk over wie ik schrijf: Aad Rigter en Ronald van den Berg.   Mijn  eerste opwelling is dat dit een aderlating is voor de Groote Sociëteit. Wanneer je ader gelaten wordt, verlies  je bloed. Dat bloed is ook verloren gegaan in de meerdere van de volgende zinnen. Het .. kruipt waar het niet gaan kan. Daarmee èn met tranen en zweet heb­ ben beide directeuren zich ingezet voor onze vereniging. Het kan natuurlijk zijn dat sommige leden het gevoel hebben gekregen dat ze het .. onder hun nagels vandaan gehaald hebben. Maar door de bank genomen gedragen we ons binnen ons gebouw als ..broeders. Zelden kookt het ... Overdrachtelijk geschreven beho­ ren we, doordat we meestal gelijk ge­ stemd zijn, tot dezelfde ..groep.   Wanneer bij iemand een ader gelaten is, kan ..armoede het gevolg zijn. Dan is .. transfusie een probaat middel om er weer bovenop te komen. Zo ook bij onze vereniging: het aanstaande vertrek van

Aad en Ronald hebben we ..serieus geno­ men. Met succes hebben we nieuw ..  gevonden.   Maar nu blijkt me dan wel dat de gekozen beeldspraak ook ..linke kanten heeft. Door het vertrek van Ronald en Aad als een aderlating op te vatten, kan de sug­ gestie ontstaan dat we als directie ver­ zwakt achterblijven En dat doet geen recht aan de nieuw geworven directeu­ ren. Door de komst van de nieuwe direc­ teuren te beschouwen als een vorm van ..transfusie, doe ik geen recht aan de zit­ tende directeuren. Als we het vertrek echter niet zien als aderlating, dan doe ik onrecht aan de vertrekkenden. Kortom, de aanvankelijk gekozen invalshoek en titel ‘aderlating’ laat ik toch maar achter me.   Dit geschreven hebbend, kan ik me rich­ ten op de betekenis van beide directeu­ ren. Ik zie in hen 40 jaar bestuurservaring. Ronald heeft in acht kalenderjaren 16 jaar sociëteitservaring opgebouwd. Hij heeft een dubbelrol vervuld als directeur-se­ cretaris en als eindredacteur van de Groote Klok. In die laatste functie heeft hij de vernieuwing van ons magazine geleid. De eindredactie wordt nu geheel digitaal aangeleverd bij de drukker. De lay-out is in zijn tijd doorontwikkeld, in nauwe samenspraak met de Sociëteits­ commissie en de redactie. Als secretaris heeft Ronald niet alleen de voor- en na­ zorg van de vergaderingen gehad, maar heeft hij ook structurerend gehandeld

door zijn aandacht voor de  verwoording van statuten en huishoudelijk reglement en functiebeschrijvingen van de directie en kasteleins. Aad spant de kroon: acht jaar Sociëteits­ commissie (als voorzitter), acht jaar com­ missaris en acht jaar directeur. Op zich een bijzondere volgorde. In die 24 jaar is hij bijna geworden tot ‘Mister Groote Sociëteit’. Dat we @@s.home hebben, in de hal direct na de achteringang, is een mooie blijvende verwijzing naar zijn be­ tekenis, vergelijkbaar met het ‘Pieter­ pad’;  tussen de groote en de heerenzaal. Aan het gebouw heeft Aad dag- en nachtwerk gehad. Het zou zelfs kunnen zijn dat een blijvende ergernis -verstop­ pingen in de hemelwaterafvoer en riole­ ring- verleden tijd zijn. Maar dat zal Aads opvolger (ik bedoel de nieuwe directeur accommodatie) wel vaststellen. Dat Aad opgevolgd wordt door twee nieuwe di­ recteuren geeft aan dat in de afgelopen acht jaar  de zwaarte van zijn functie erg is toegenomen. Mijn verwachting is dat er zelfs een geheel team nodig is om de gebouwaangelegenheden goed te kun­ nen blijven regelen. Daarmee kom ik ook bij de stille kracht achter Aad, echtgeno­ te Jetty. Een opsomming van wat zij samen hebben gedaan gaat de omvang van één column ver te boven. De vermel­ ding als zodanig moet dan maar vol­ staan.   En de geschreven dank voor de collegia­ le manier van samenwerking met beide directeuren binnen de directie is de af­ sluiting van deze column van Gégé Callenbach, president-directeur.

3

BIJZONDERE ACTIVITEITEN vrijdag  zondag    vrijdag   zaterdag   2016 vrijdag maandag vrijdag  maandag vrijdag   vrijfag vrijdag vrijdag  maandag zondag   vrijdag vrijdag vrijdag  vrijdag  zaterdag zondag  maandag maandag  vrijfag  zondag  woensdag     

11-dec 13-dec   18-dec   19-dec     8-jan 11-jan  15-jan  25-jan 29-jan   29-jan 29-jan 5-feb 8-feb  14-feb   26-feb 26-feb 26-feb 4-mrt 5-mrt 6-mrt 7-mrt  21-mrt 1-apr 10-apr 13-apr   2-5 juni 

14.00  11.00    18.00         17.00 10.00  16.00 10.00  16.00   18.00 19.30  16.00 10.00  11.00   15.00 18.00 19.30 16.00   11.00 10.00 10.00  16.00 11.00 09.00     

PROGRAMMA Bedrijfsbezoeek aan De Rollepaal Hans Harms  Zondagochtendconcert Bert Klaver  Tamara Laverman + Hanke Scheffer  Extra Alg. Ledenvergadering Directie Doorgang nog niet definitief!   Kerst/Wilddiner 2015 Hans Harms    Bert Klaver      Nieuwjaarsbijeenkomst Directie  Muziekcursus  Bert Klaver Dispuut  Bas Dane Muziekcursus  Bert Klaver  Lezing Eddy van Hijum Hans Harms  gedeputeerde Provincie Overijssel   Installatie nieuwe leden Directie Laatste vrijdag maaltijd Directie  Dispuut Bas Dane Muziekcursus  Bert Klaver  Zondagochtendconcert   Briiten Jeugd Strijkkwintet   Bezoek Grote Kerk Zwolle Hans Harms Installatie nieuwe leden  Directie Laatste vrijdag maaltijd Directie Dispuut Bas Dane Heerendiner Hans Harms Zondagochtendconcert Bert Klaver Muziekcursus  Bert Klaver  Muziekcursus Bert Klaver Dispuut Bas Dane Zondagochtendconcert Bert Klaver  Dagtocht Radio Kootwijk  Hans Harms en Huis Doorn   4-daagse reis naar Parijs Hans Harms

DNV DNV   DV   Speciaal     DV DNV  DNV DNV  DNV   DV DV DNV DNV DNV   DNV DV DV DNV Speciaal DNV DNV DNV DNV DNV DNV   DNV 

l-j l-p

Biljarten Gemengd bridge    Wisselbridge Heerenbridge Damesbridge  Koken en Braden Culinaire Cornuyten 

Wim Bleeker  Theo Kuitert    Aad Rigter Wilfred Smit  Gerrie Knigge Bert Boonk Erik Hendriksen 

DNV DNV   DNV DNV n.v.t. DNV DNV

               

Vrij bridge,biljarten, schaken Vrijdagborrel  * tenzij andere activiteit dat wel vereist

     

DNV DNV*  

     

l   l-p-j     l-p-j l-p-j l-j l-p-j  l-i     l-j l-j l-p-j l-p   l-j l l-j l-j l-p-j l-p l-p-j l-p-j l-j l-p     l-j

CLUBS maandag dinsdag    dinsdag donderdag  woensdag  maandag  maandag 

elke 18.00 1+15 dec  19.30 5+19 jan   8+22 dec,12+26 jan 19.30  17 dec, 21 jan 19.30  16 dec,20 jan 13.15  14 dec,11 jan 17.30  7 dec, 4 jan 17.30 

OVERIGE ACTIVITEITEN vrijdag  vrijdag    4

elke elke  

14.00 17.30  

Buurt en boodschap 4 Aangezien heel Holland bakt wordt het tijd om ook in de tien andere provincies receptuur te ontwikkelen. Daarom iets speciaals uit de culinair meer begaafde provincie Overijssel, meer in het bijzon­ der de stad Zwolle.   Men neme een kloeke middeleeuwse poort – vooraf wegen is niet nodig – en voegt daar een stukje sjieke straat met grote mooie huizen aan toe, mengt dat met een snufje nostalgie en een plukje uit de eigen kweek gehaalde ‘armoede uit vroeger tijden’ en men krijgt na enke’e eeuwen een leuk steegje in carré-vorm.   Lokaal wordt dit ‘Krommejak” genoemd en het ziet er smaakvol uit en planolo­ gisch is het ronduit verrassend. Toeristen zijn er dol op !   Ook verrassend, zo niet verbijsterend, is dat minder dan honderd jaar geleden op een steenworp afstand van die grote huizen, eigenlijk aan de achterkant van hun overkant, in dat zelfde steegje ar­ moede heerste en zichtbaar verval van de bewoonde huisjes krakend en al de enige economisch relevante bezigheid leek.   Van dat verleden is weinig over en de huidige bewoners lijken het zich te kun­ nen en willen veroorloven om daar kwa­ liteit van wonen te vestigen en te hand­ haven; je meandert van gerestaureerde monumentjes naar nieuw opgetrokken stijlgevoelige pandjes en struikelt nog net niet over de groenstroken op je route. De locatie zal nu niet meer kunnen die­ nen als filmdecor voor arme volkszan­ gers, zoals een paar jaar geleden met een tv-serie over Johny Jordaan is gebeurd.   Naar ik begrijp is in Zwolle een Jak een ander woord voor arm of schouder en kennelijk heb ik mij in het stukje over het ‘steegse’ van de Papenstraat al laten lei­ den door de Heilige Geest; ik gebruikte de metafoor van de mouw van een jas.   De organische opbouw van een middel­ eeuwse stad voor ogen hebbend is er dus eeuwen geleden iemand geweest die had bedacht dat binnen de veste de Koestraat een zijsteeg mocht hebben die zowel ontspruit aan het lijf van de Koe­ straat als er, een blokje verder, weer in terugkeert. Het is moeilijk verdwalen, maar veel verder lijk je niet te komen.  

Alhoewel, van rijkdom via armoe weer bij rijkdom komen lijkt mij een ervaring die een mens beslist verder brengt.   Kortom, het recept is uniek,  de ingre­ diënten liggen voor u klaar, en kan door eenieder van u vorm krijgen, de jak eron­ der en het baksel heeft de frisheid van een halve, lekker kromme, krakeling uit voorbije tijden.   Jacques Hovius, november 2015

  Hoe was het om daar op te groeien.   18 juli 1948 vloog de ooievaar naar het pand Koestraat 31/Krommejak 32A (zie foto)om mij in de wieg te werpen. Ik was de zesde van wat uiteindelijk een gezin met negen kinderen werd. Mijn vader had samen met mijn oom een prachtig en bloeiend loodgieters/elektriciteits bedrijf aan de Koestraat 31 en Krommejak 32 A.   In de jaren dat ik daar opgroeide, herinner ik mij nog dat in de eerste jaren de toiletten werden geleegd in de beerputten - tegen­ woordig een geweldige bron van inspiratie om de geschiedenis van vroeger te kennen, er werd namelijk meer in deze beerputten gegooid - dan wel werden opgehaald mid­ dels de tonnetjes. Met een kar, paard en wagen, je moest niet te dicht in de buurt kome, want lekker ruiken deed het niet.   Ook kwam de kolenboer langs en werden de zakken met kolen naar boven gesjouwd. Centrale verwarming was er toen nog niet. En in zo’n groot gezin als de onze werden eens per jaar in de kelder vele muds aard­ appelen gedropt om de winter door te komen.  

In die tijd kenmerkte de Krommejak zich door de vele bedrijfjes. Naast het onze zat meubelbedrijf Diele die ook een doorsteek had naar de Koestraat met een showroom. Later werd dit verfgroothandel Vahrmeijer. Aan de andere hoek van de Krommejak/­ Koestraat bevond zich ook een loodgieters­ bedrijf met winkel, die van van Unen. Iets verder naast Diele zat een meubelbedrijf waarvan de naam mij is ontschoten. Ook werden daar in grote getale doodskisten gemaakt. Als klein jongetje stond ik daar vaak naar te kijken.  Daarnaast lagen pak­ huizen van Schunselaars schilderbedrijf en ernaast woonde  Hendrik de Olieboer, een bekende Zwollenaar die elke dag op pad ging met zijn bakfiets met twee tonnen erop. In die tijd brandden er thuis ook nog vele petroleumkachels.   Tegenover ons bevond zich het woonhuis en bedrijf van de heer Wijns. Gordijnen en behangen, daarvoor kon je bij hem terecht. Verderop in de Krommejak had je de zaak van Kippers met een winkel die doorliep naar de Sassenstraat. Een stoffeerderij in de ruimste zin van het woord, stoelen, banken en ook herstoffering van auto’s. Dan had je nog een loodgietersbedrijf, dat van Rigter. Ook deze liep door naar de Sassenstraat, De heer Rigter was  tevens ondercomman­ dant van de brandweer. Daarnaast zaten het slagersbedrijf van Paalman en  Rei­ chenbach met de muziekwinkel in de Sas­ senstraat die er nog altijd is. Naast Reichen­ bach bevond zich de drukkerij van van der Worp. Verderop in de Krommejak hadden we het aannemersbedrijf Niemers. Ik ben ongetwijfeld enkele bedrijfjes vergeten. Op de plaats van het kantoorpand van Dom­ merholt zat vroeger het schippersinter­ naat. Het beeld dat ik schets geeft wel aan dat hier achter de Sassenpoort een bedrij­ vigheid van jewelste was.   En daar groeide ik op. Het was nog niet echt druk, begin jaren vijftig ging alles nog met paard en wagen en konden we in de straat heerlijk voetballen - menig ruitje is toen gesneuveld - want het was een kinderrijke buurt. In de steeg die de Krommejak met de Sassenstraat verbond hadden wij een groot pakhuis van vier verdiepingen hoog. Bovenin stond - en staat er nog steeds - een  historische takel. Voor ons een uitdaging, samen met mijn broers takelden wij ons dan staande in de ijzeren haak en vasthou­ dend aan het touw vier verdiepingen naar boven. Iets wat helemaal niet mocht, maar ach wat wogen we toen…   Bent u net zo oud als ik (67) of ouder, dan

5

herinnert u zich vast nog wel de spelletjes van die tijd, knikkeren, wie niet weg is wordt gezien, trefbal”, tollen, hoepelen, stoep­ randje gooien enzovoort. Het kon in die tijd nog allemaal op straat.  En als de diender eraan kwam hield je je even gedeisd.   Het was het mooiste stekje (vele schilders hebben dit straatje met de Sassenpoort op de achtergrond op het doek geslingerd) waar je midden in de stad fijn kon opgroei­ en met de lagere school, Aloysius (tegen­ over de sociëteit), dichtbij. Het park Potgie­ tersingel met de ‘sukerbult’. In de pauzes van de school was ons speelterrein rondom wat nu de Fundatie heette, maar ook het parkeerterrein van onze sociëteit was geen onbekend terrein van ons. Bomen werden beklommen en de ballen vlogen alle kan­ ten op. Vooral in de winter was het daar, rond de gracht een leven vol kinderen. Als er sneeuw en ijs lag met de slee van de bulte af. De doorlopers onder en schaatsen maar op de gracht, koek en zopie alles was er.. Ik bewaar er goede herinneringen aan. Toen ik de deur van het ouderlijk huis achter me sloot, was ik 23; ik stapte in het huwelijks­ bootje. Enige jaren later stopten mijn ou­ ders en oom met het bedrijf en trokken naar elders.   Met trots kijk ik terug, maar ook naar hoe dit stukje historisch Zwolle nieuw leven heeft gekregen en er mag zijn.   Louis van Daalen  

Kerst/Wilddiner 2015 Zaterdag 19 december 18.00 uur Een heerlijk diner,  verrassende  muziek, sfeervol ingerichte sociëteit en stemmige kleding. Voor leden en partners. Inschrijving vanaf nu mogelijk. Maximaal  60 deelnemers.   Bert Klaver & Hans Harms 6

Activiteiten Een tijdje terug heeft de Sociëteitscom­ missie overleg gevoerd met de coördina­ toren van de activiteiten die in sociëteits­ verband georganiseerd worden. Dat had vooral te maken met de behoefte van de directie om de coördinator meer te ver­ ankeren in de Sociëteitsstructuur. In dat overleg heb ik ook de vraag gesteld of er suggesties zijn voor andere activi­ teiten. Die waren er. Sommige van de suggesties betroffen activiteiten die al eens eerder werden georganiseerd. Tus­ sen haken, de Heeren die daar toen bij betrokken waren: Autorally (Rob Weenink, Peter Dutman, Ronald van den Berg) Varen (Aad Rigter) Kegelen (HJ van Ittersum) Darten Computercursus (Aad van Dijk) Portproeverij Beleggingsclub De Sociëteitscommissie is niet het gremi­ um dat deze suggesties werkelijkheid gaat laten worden. De commissie heeft meer een katalyserende werking. Im­ mers, een katalysator beïnvloedt een re­ actie zonder zelf aan de reactie deel te nemen. Onze vraag is dan ook, zijn er Heeren die, onder verantwoordelijkheid en met steun van de Sociëteitscommissie, de handschoen op willen nemen om een suggestie om te zetten in een activiteit. En natuurlijk staat de commissie ook open voor andere dan de hierboven ge­ noemde suggesties. We horen het graag.  

Dagtocht 2016 Dagtocht Radio Kootwijk en Huis Doorn op woensdag 13 april 2016.   Voor dertig leden en partners.   Belangstelling?   Geef je op, definitief beslissen komt later, maar belangstellenden gaan altijd voor bij boeking. 

Eddy van Hijum in de Groote Sociëteit De laatste vrijdag van januari 2016, 29 januari dus, komt Eddy van Hijum spreken in de Sociëteit. Eddy is gedeputeerde van de pro­ vincie Overijssel en was raadslid in Zwolle en lid van de Tweede Kamer voor het CDA. Hij heeft o.a. economie en finan­ ciën in portefeuille. We hebben hebben hem gevraagd wat te ver­ tellen over de economische ont­ wikkelingen van de provincie, over de verhouding provincie en stad en over de gevolgen van de regio­ vorming. Heeft de provincie nog een functie, zou een prikkelende vraag kunnen zijn.   Aanvang: 16.00 uur, beoogd einde: 17.30 uur. Aanmelden kan op de gebruikelij­ ke wijzen; het publicatiebord of de mail: aanmelden@degrootesocie­ teit.nl

Bezoek Grote Kerk in het kloppend hart van Zwolle Bezoek Grote Kerk in het kloppend hart van Zwolle   Vrijdag 26 februari 15.00 uur voor alleen leden.   We worden bijgepraat over de toekomstplannen van de monu­ mentale kerk en  bezoeken delen van het kerkgebouw, die  weini­ gen nog hebben gezien.   Opgeven via [email protected]   De Grote Kerk Zwolle verbindt – verrijkt – verwondert  

Ziekenhuis de Weezenlanden De generatie die nauw betrokken was bij de bouw van het ziekenhuis De Weezen­ landen sterft langzaam maar zeker uit. Algemeen directeur A.A.J. Craghs, mis­ schien wel de geestelijk vader van het project, overleed al op 7 augustus 1977. Het was toen nog ondenkbaar dat het gebouwencomplex binnen een tijdsbe­ stek van een halve eeuw afgebroken zou worden. Medisch directeur dr. A.G.P. Cremers heeft nog wel meegemaakt dat de slopershamer naar het Groot Wezen­ land werd gebracht. Zijn dood op vrijdag 20 november j.l. betekent misschien wel het definitieve einde van het ziekenhuis De Weezenlanden.   Op de markante locatie bij de ingang van Assendorp en op geringe afstand van de stadsgracht zijn zo’n honderd jaar lang zieken verpleegd, want al in 1900 waren er plannen voor de bouw van een nieuw rooms-katholiek ziekenhuis en werden in de aanloop daarvan herenhuizen aan het Groot Wezenland gekocht. In 1902 werd het ziekenhuis in gebruik genomen en in 1928 uitgebreid met een klooster en nieuwe verpleegafdelingen.   Al snel na de oorlog kwam men tot de conclusie, dat het ziekenhuis niet meer aan de eisen des tijds voldeed. Er moest iets nieuws worden gebouwd, maar dat was een lastige opgave omdat er geen ruimte was om uit te breiden. Vooral de azijnfabriek van Schaepman zat in de weg, maar begin jaren vijftig deed zich de kans voor dat dit bedrijf naar de Bor­ neostraat kon verhuizen waar een farma­ ceutische fabriek leeg was komen staan. De gemeente kocht – of in sommige ge­ vallen onteigende – huizen aan de Bart­ jensstraat en de Blekerstraat en het mi­ nisterie in Den Haag gaf op 1 april 1955 groen licht voor sanering en nieuwbouw.   Vanaf dat moment is er op deze locatie net buiten de binnenstad bijna onop­ houdelijk gesloopt, gebouwd en gereno­ veerd. Het begon met de bouw van het zusterhuis, dat in 1957 in gebruik werd genomen en er in 1970 een (vierde) ver­ dieping bovenop kreeg. Op 5 december 1963 werd de eerste paal geslagen voor bouwfase 1, nadat eerst een groot deel van het oude ziekenhuiscomplex tegen de vlakte was gegaan. In december 1968 begon de bouw van de 2e fase, waarvoor

de eerste drie herenhuizen waarin het ziekenhuis in 1901 was gestart gesloopt werden, alsmede een deel van de uitbrei­ ding van 1929 inclusief de kapel.   In die tweede fase (de zogenaamde B-­ vleugel) was tijdelijk ruimte gereser­ veerd voor het nog te bouwen verpleeg­ huis. Deze voorziening (derde fase) werd in 1976 gerealiseerd. De plannen voor de vierde fase lagen toen al zo’n beetje klaar, maar het was spannend of de minister van Volksgezondheid de aanvraag van De Weezenlanden voor de opening van een hartchirurgisch centrum goed zou keuren. Het groene licht daarvoor kwam in januari 1981, maar het zou nog vier jaar duren voor met de bouw kon worden begonnen. Op 27 april 1988 werd de nieuwbouw, waarin onder andere het hartchirurgisch centrum was onderge­ bracht, geopend.   Eindelijk rust voor de bouwcoördinator van het ziekenhuis? Vergeet het maar, want plannen voor de laatste fase, de zogenaamde herindeling, werden uit de kast getrokken. De verhuizingen naar de nieuwbouw leverden op andere plekken in het ziekenhuis ruimte op voor afdelin­ gen die veel te krap in hun jasje zaten. In

1992 werden ook nog de zogeheten ‘witte villa’s’ aan het Groot Wezenland gesloopt, al was niet iedereen daar blij mee omdat ze al een eeuw lang gezichts­ bepalend waren. In de villa’s woonden sinds 1980 de zusters van ‘Onder de Bo­ gen’ die nog in het ziekenhuis werkten of er hadden gewerkt. Ook het allerlaatste stukje van het oude ziekenhuis, dat de ‘­ bruine puist’ werd genoemd, ging tegen de vlakte.   Na de fusie in 1998 tussen het Sophia Ziekenhuis en De Weezenlanden en met name de opening van het nieuwe zieken­ huis (Isala) vertrokken steeds meer afde­ lingen van het Groot Wezenland naar de Dokter van Heesweg totdat het complex daar op een kolonie vleermuizen na leeg kwam te staan. En nu zijn de slopers hard aan het werk om alle gebouwen neer te halen en het hele terrein schoon te maken, zodat er woningen kunnen wor­ den gebouwd.   Moeten we met gevoelens van nostalgie naar dat brute sloopwerk kijken? Mensen die met veel plezier in De Weezenlanden hebben gewerkt of er als patiënt lagen en genezen werden misschien wel. En wat had je vanaf de bovenste verdieping

7

van de A-vleugel een schitterend uitzicht op de historische binnenstad en de Sas­ senpoort in het bijzonder. Maar een echt mooi complex daar langs de stadsgracht was het natuurlijk niet. De strak in beton opgetrokken gebouwen detoneerden met de omgeving, de bebouwing aan de andere kant van de gracht in het bijzon­ der.   Op het plan dat projectontwikkelaar Novaform voor het terrein heeft ge­ maakt, is positief en soms zelfs enthousi­ ast gereageerd. Er komt een mix van woningtypes in zowel de koop- als huur­ sector. Pas in het eerste of tweede kwar­ taal van het volgend jaar gaat de verkoop van de eerste fase van start, maar nu al staan gegadigden te popelen om zich in te schrijven. In totaal behelst het plan zo’n 230 woningen, waaronder in de koopsector 24 grachtenpanden, zeven grachtappartementen, twee poortwo­ ningen, twintig herenhuizen en 22 ap­ partementen. Van de woningen die in de verhuur komen, worden 65 (waavan dertig appartementen) gerealiseerd door de Zwolse woningbouwcorporaties SWZ en Openbaar Belang. De overige negen­ tig huurwoningen, waaronder eveneens dertig appartementen, vallen in de cate­ gorie luxe huur.   Eén ding is zeker: dit karakteristiek stukje van Zwolle gaat er totaal anders uitzien. De verwachtingen zijn hoog gespannen, de schetsontwerpen zagen er prachtig uit. Maar hoe mooi het ook wordt, dit nieuwe stukje Zwolle is volgens mij pas echt af als het beeld dat de Larense beeldhouwer Pépé Grégoire maakte als herinnering aan de zusters van Onder de Bogen er een plekje krijgt. Het beeld, dat op 29 april 1994 feestelijk werd onthuld, staat er bij het nieuwe Isala wat verloren bij. Bijna niemand zal, als hij of zij het kunstwerk al ziet, er twee nonnen in herkennen. ‘Maar’, zei dr. Jan Cremers bij de onthulling, ‘als u goed kijkt onder de schaduwrijke kappen van de nonnen, dan ziet u ongetwijfeld twee serene ge­ zichten, vriendelijk met iets van bezorgd­ heid en bemoediging, maar ook iets la­ conieks, iets geestigs en iets van esprit! Want zo waren ze!’  Bijna driekwart eeuw lang hebben de zusters van Onder de Bogen in het ziekenhuis aan het Groot Wezenland gewerkt. Het beeld van Gré­ goire zal die herinnering levend houden.   STEVEN TEN VEEN

8

Ruslandlezing Marie Thérèse ter Haar Donderdag 19 november hield Marie Thérèse ter Haar in een overvolle zaal met aandachtige toehoorders een boeiend en gloedvol betoog over de beantwoor­ ding van de vraag:   Zijn zij nou gek of zijn wij het ?   “Er waren beelden op televisie en in de krant te zien van een Oekraïense separa­ tist die een knuffel als trofee toonde op de rampplek van de MH17. Minister Tim­ mermans sprak in zijn VN-speech over ‘stelend tuig’. Alle media kopten over ‘een zooitje Hunnen en dronken tuig’ en de vinger wees alom richting de barbaar­ se separatisten, in de richting van Rus­ land. Toen veel later op het nieuws werd gemeld dat de separatist helemaal geen ‘trofee’ voor de camera’s toonde, maar ingetogen zijn pet afnam voor de knuffel en vervolgens een kruisteken sloeg, was het kwaad al geschiedt” Marie Thérèse ter Haar (’65) studeerde Russisch en Ruslandkunde aan de univer­ siteiten van Amsterdam en Moskou. Al in de tijd van het communisme verbleef zij veelvuldig in Rusland en maakte ook het einde van de Koude Oorlog mee. Tegen­ woordig is zij nog zo’n vijf maanden per jaar in Rusland en volgt ze de ontwikke­ lingen daar nog steeds op de voet. Ze is kritisch over de eenzijdige berichtgeving over het grootste land ter wereld met meer dan 146 miljoen inwoners (incl. de Krim), dat teveel door een westerse bril wordt gezien en wil zonder PR te willen bedrijven begrip kweken voor het Rus­ land dat zich aan het herstellen is en een brug slaan tussen Oost en West. Zij pleit voor een meer genuanceerde berichtge­ ving en meer wederzijds begrip. Rusland en het Westen hebben elkaar in de toe­ komst nog veel te hard nodig. We moe­ ten juist de handen ineen slaan. Rusland heeft meer gelijkenissen met de westerse wereld dan wij over het algemeen den­ ken. Rusland is geen China, India, Azië of Islamitisch land. Rusland is een oud christelijk land met traditioneel veel banden in Europa. Russen ervaren zelf de situatie in hun land heel anders dan wij denken. Hoe kan het dat ruim 80 % van de Russen achter hun regering of achter Poetin staat ? De Russen zijn toch niet gek ? Russen van alle niveaus, van middenklassers tot studen­ ten, van arbeiders tot wetenschappers, intellectuelen, beroemde filmregisseurs

of dirigenten staan achter hun regering. Ook vele Russen die in Europa of in ande­ re delen van de wereld wonen steunen het Kremlin. Zij hebben genoeg van het Westers vingertje en gaan voor hun eigen waarden en normen.   De buitenlandse politiek van Rusland van 1991 - 2014   De val van de Berlijnse Muur (nov. ’89) luidde het einde van de Koude Oorlog in. De vredesduif  Michail Gorbatsjov pro­ beerde als president (’90) de Glasnost (openheid) en de Perestrojka (staatkun­ dige en economische hervormingen) in te voeren in een poging de economie van de Sovjet Unie weer op de rails te krijgen, verbleef veel in het buitenland maar had nooit verteld dat het land failliet was. Na het gedwongen aftreden van Gorbatsjov en het aantreden van Boris Jeltsin (’91) hield de USSR op te bestaan en gingen vijftien voormalige unierepublieken on­ afhankelijk verder. Onder Jeltsin ont­ stond er echter een wildwest anarchie waarbij een twaalftal oligarchen zich ten koste van de gewone Rus “door de groot­ ste diefstal ooit” ongegeneerd rijk kon worden door zich de kroonjuwelen van Rusland: de olievelden, de goudmijnen en het onroerend goed toe te eigenen. Door het Westen en met steun van de VS en onder invloed van Chicago boy Milton Friedman werd aangedrongen op een snelle overgang naar een marktecono­ mie en werd er rigoureus geprivatiseerd; dat zou de minste pijn geven. Russen zijn hoog opgeleid, maar geen economen; die macht lag in handen van een kleine elite. De Russen konden zo’n snelle over­ gang niet aan. Mensen werden bedreigd, uit hun huis gegooid. Er waren geen in­ stanties waar je je recht kon halen. Er was een inflatie van 2800 %, grote alcoholpro­ blemen, een snelle opkomst van aids, ontwrichte gezinnen en veel zwervers. Na de wildwestjaren van het roverskapi­ talisme tijdens de Jeltsinperiode pro­ beert Vladimir Poetin orde op zaken te stellen en rust en stabiliteit te brengen in het geteisterde Rusland. Moskou moest weer een belangrijke rol spelen op het wereldtoneel. In het Westen zag men Poetin vooral als een kille neotsaar, die met zijn harde maatregelen de ontwikke­ ling van de jonge democratie in de kiem leek te smoren. Het gevaar van demoni­ seren ligt op de loer, echter de nodige nuance is geboden, immers het meren­ deel van de Russen beschouwt zijn dui­ delijke aanpak als een verademing. Omdat Poetin niet drie keer achtereen als

president kon worden gekozen schoof hij zijn politieke vriend Dimitri Medvedev naar voren als President  (2008). Zijn be­ leid werd gekenschetst door een nadruk op modernisering en hervorming o.a. op het gebied van de rechtspraak; maar leek nooit helemaal los te komen van de in­ vloed van Poetin als premier. In 2012 werd Poetin weer als president herkozen en kon hij stuivertje wisselen met Med­ vedev als premier. Hij heeft het land uit het slob getrokken, en er voor gezorgd dat massa’s Russen een beter bestaan kregen en de bevolking weer hoop op een betere en rechtvaardigere toekomst kreeg o.a. door privé-eigendom op land­ bouwgronden in te voeren, het belas­ tingstelsel te herzien en de bureaucrati­ sche druk op kleine en middelgrote be­ drijven te reduceren.  Maar ondanks dat hij redelijke stabiliteit, nieuw zelfrespect en economische welvaart heeft gebracht wordt hij ook beschuldigd van autoritaire neigingen, toename van corruptie en zelfverrijking. Betogingen en demonstra­ ties tegen de regering worden door de oproerpolitie tegengewerkt, waardoor het democratisch gehalte van Rusland in twijfel wordt getrokken. Na de wette­ loosheid van de jaren negentig, waarbij de maffia het voor het zeggen had, heeft Poetin de bevolking weer hoop op een betere en rechtvaardiger toekomst ge­ geven. De Russen willen dat hun land op het internationale toneel weer met res­ pect wordt behandeld. En al zijn er Rus­ sen die weinig met Poetin op hebben, ze steunen hem toch omdat ze weten dat er voorlopig geen alternatief is. Zij willen een evolutie en niet de zoveelste revolu­ tie.   Met dank aan de sociëteitscommissie en met name Hans Harms  zou het wellicht niet zo “gek” zijn als antwoord op de in aanhef gestelde vraag de woorden van Otto Bismarck (1815 – 1898) te citeren: Het geheim van politiek bedrijven in Eu­ ropa ? Sluit een goed verdrag met Rusland”   Cees Meijntjes

Taal In ons kleine en internationaal georiën­ teerde land spreken we over het alge­ meen meer talen dan alleen het Neder­ lands, waarmee we zijn opgegroeid. Scholen hebben al vroeg Engels, Frans en Duits op het lesprogramma staan. Er zijn (basis)scholen met uitsluitend meertalig onderwijs. Kortom: we zijn al vroeg ver­ trouwd met meerdere talen. Voor ons is dat niets bijzonders.  Maar dat geldt zeker niet voor onze omgeving.  Een toespraak van bijvoorbeeld een Fransman in het Engels is vaak tenen­ krommend.  En Frankrijk is toch een land met goed onderwijs. Kennelijk kunnen Nederlanders zich toch gemakkelijker aanpassen. En misschien vinden Fransen hun eigen taal vooral belangrijker dan andere talen: waarom zou men zich dan aanpassen?   Taal in beweging Onlangs las ik dat er in de wereld 6.700 talen gesproken worden. Voor mij was dat een nieuw getal. Er stond bij dat omstreeks het jaar 2100 de helft van alle talen uitgestorven zal zijn. Taal is steeds in beweging. De Nederlandse taal van een paar eeuwen geleden  zouden wij vandaag niet meer begrijpen. En veel dialecten en taalgroepen zijn al min of meer uitgestorven.  Zelfs het Gronings van 50 jaar geleden is al niet meer het Gronings van vandaag. En zeg nou zelf: wat gaat er boven Groningen?   Wereldtaal Niet alle talen worden beschouwd als wereldtaal. Een definitie is moeilijk te geven, maar een wereldtaal moet in elk geval in grote delen van de wereld ge­ sproken worden, dus boven het oor­ spronkelijke taalgebied uit. Een paar ge­ tallen bij een moedertaal: Arabisch (ge­ sproken door 300 miljoen mensen), Mandarijn Chinees (900 miljoen) en – om de buren maar niet over te slaan  – Duits (100 miljoen). Het zijn herkenbare we­ reldtalen, net als Engels (300 miljoen) en – snelgroeiend! - Frans (220 miljoen). Soms ontstaat een positie als wereldtaal vanuit een min of meer toevallige om­ standigheid (bijvoorbeeld: een taal wordt door een brede gemeenschap “­ mooi” gevonden). En economische, de­ mografische en soms ook historische re­ denen (zoals een koloniaal verleden) kunnen een factor zijn. Het Nederlands is een wereldtaal. Het wordt op bijna alle continenten gespro­ ken. Of je in (Zuid)Afrika, Amerika of Azië 9

komt, je komt er vaak verder met Neder­ lands dan met  bijvoorbeeld Mandarijns.   Meertalig Veel van de hiervoor genoemde landen zijn meertalig. Soms verstaat men elkaar binnen de landsgrenzen niet eens door de grote taalverschillen. Daar hebben we in ons landje wat minder last van. Toch zijn ook wij officieel meertalig. De “Wet gebruik Friese Taal” maakt het mogelijk dat het Fries in officiële vergaderingen mag worden gesproken (bijvoorbeeld sinds 1956 in het onderwijs en sinds 1995 in een gemeenteraad en in provinciale staten). Wie zo’n vergadering als arge­ loos burger bijwoont verstaat er minder van dan wanneer dat in bijvoorbeeld het Vlaams zou gebeuren. Toch is Vlaams geen in Nederland officieel erkende taal.   Spraakverwarring Je moet elkaar wel verstaan of begrijpen om samen verder te komen in het leven. Taal is nogal essentieel daarbij. Je hoeft niet bijbelvast te zijn om het verhaal van de torenbouw van Babel te kennen. De mensen deden een hoogmoedige po­ ging een toren te bouwen waarvan de top tot in de hemel reikte. Hun straf was dat ze tijdens de bouw elkaar niet meer verstonden.  De toren kwam niet af… In het bijbelboek Handelingen zien we bij de beschrijving van Pinksteren het om­ gekeerde gebeuren. Toen spraken de apostelen in Jeruzalem een grote menig­ te toe vanuit wel 15 verschillende landen. En die menigte mensen vroeg zich in opperste verbazing af hoe het toch kon dat “ieder hen in hun eigen taal hoorde spreken”.  Een bijzondere manier om die Babylonische spraakverwarring van eer­ tijds weer “recht te zetten”. Maar dat terzijde..   Hanzetaal Zwolle kent een rijke Hanzehistorie. Er werd handel gedreven in grote delen van Midden-Europa, in Rusland, Scandinavië, Frankrijk en Engeland. Hoe zouden ze elkaar hebben verstaan? In een groot deel van het Midden en Noord-Europese gebied werd toen Platt­ deutsch gesproken. Dat leek sterk op de dialecten in Groningen en Drenthe en het had zich verspreid over Scandinavië en bijvoorbeeld de Baltische kuststreek.  De stadsrechten van het prachtige Zweedse Hanzestadje Visby zijn in de 13e eeuw opgesteld in het Plattdeutsch.    Plautdietsch Het Plattdeutsch werd dus in een aan­ zienlijke regio gesproken. En de verwant­ 10

schap met dialecten in het noordoosten

Visby

van Nederland maakte het dus gemakke­ lijker om handel te drijven. Maar later ontstond  vanuit dit Plattdeutsch een andere “wereldtaal”, het Plautdietsch, een mengtaal. Veroorzaakt door geëmi­ greerde Nederlanders, in de meeste ge­ vallen Friezen.  

Menno Simons

  In het Nederlands Dagblad las ik er on­ langs een verhaal over. De Friese priester Menno Simons (geboren in Witmarsum, 1496) liet zich in 1535 opnieuw dopen bij zijn bekering tot het protestantisme. Hij werd een belangrijke voorman van de zgn. Wederdopers (Doopsgezinden). Deze religieuze stroming kreeg het lastig in ons land: de Rooms-Katholieken had­ den niets met ze op (ze verlieten immers de moederkerk!) en de Protestanten hadden een probleem met hun leerop­ vatting over de doop. De verdraagzaam­ heid was minder groot in die tijd. Rond 1600 verlieten veel mennonieten ons land. Ze trokken richting Polen, waar het landschap op dat van ons land lijkt. Hun nazaten zwierven uit naar het oosten (Rusland, Kazachstan, Oekraïne) en eeu­

wen later naar Canada, de Verenigde Staten en enkele Zuid-Amerikaanse lan­ den, zoals Mexico en Brazilië.   In de periode waarin ze in de Baltische kuststreek woonden konden de menno­ nieten zich vrij gemakkelijk verstaanbaar maken. Men sprak daar immers het Platt­ deutsch dat nogal Noord-Nederlandse kenmerken had.  Toch deden de menno­ nieten  hun uiterste best om vooral hun eigen taal en cultuur te handhaven. Eeu­ wen later – in 1951 - stichtte men in Bra­ zilië een eigen  kolonie, die men Witmar­ sum noemde. Het leven is er zeer ortho­ dox en men spreekt er Plautdietsch.  In deze taal tref je – anders dan in het Platt­ deutsch, dat Duitse verwantschap heeft – meer oud-Nederlandse woorden aan.  Het aantal mensen dat wereldwijd het Plautdietsch spreekt wordt geschat op 300.000.   In diverse landen zijn verenigingen tot behoud van  het Plautdietsch opgericht. Of dat lukt is de vraag. Niettemin: het is tenminste opmerkelijk dat zo’n geringe “minderheidstaal” door de loop der eeu­ wen heen heeft overleefd. Opmerkelijk is dat er in 2008 de film “Stel­ let Licht” verscheen. Een film over een gezin in een mennonieten gemeenschap in Mexico met als voertaal Plautdietsch. Tenslotte een voorbeeld van deze taal via een gedicht dat opgetekend is in een Siberisch Mennonietendorp. Voor een vergelijk plaats ik er de Friese tekst bij en voor het begrip de Nederlandse verta­ ling.   Plautdietsch Daun bliide kretjt de aapelbim de tulpe en de fleida. Daun sjtunde aule krusjtjebim en eare wundaboare drim en wite blumetjleida.   Fries Doe bloeiden krekt de apelbeam de tulpen en de flier. Doe stiene alle parrebeammen yn harren wu^nderbaarlike dream yn wyt blommekleed.   Nederlands Toen bloeiden net de appelboom de tulpen en de vlierbes. En alle perenbomen stonden in hun wonderbare droom in wit bloemenkleed.   Taal: alledaags aanwezig en toch bijzon­ der.                                                                                             Janco Cnossen

Sinterklaaas Tot grote opluchting bleek Sinterklaas zondag 29 november nog enige ruimte in zijn agenda te hebben om een bezoek te brengen aan De Groote Sociëteit. Daar bleken reeds vele kinderen, ouders en grootouders samen gekomen om de Goedheiligman te ontvangen.  Met enige spanning werd uitgezien naar het type Pieten dat Sint zou vergezellen. Dat bleken twee Pieten in traditionele uitvoering, in de media ook wel aangeduid als 'plattelands Pieten'.  

11

12

KOKEN MET DE CULINAIRE CORNUYTEN 7 DECEMBER 2015, EEN VROEGE KERSTMAALTIJD

VOORGERECHT 40 gram boter 1 grof volkoren baguette 2 blokjes bospaddenstoelen tabletten in 3/4 liter water 1/4 bos verse koriander 40 gram rosbief 1 bakje mix van bospaddenstoelen 1/2 zakje gedroogde paddenstoelen (hoorn des overvloeds) 1 klein flesje Madeira olijfolie, zeezout en peper

TUSSENGERECHT 4 stuks fazanten biefstukjes/medaillons 4 dunne plakken Ardennerham 2 stuks pastinaak wortels 1/4  dl koksroom 1 dl melk 40 gram boter olijfolie, grof zeezout, peper 

Paddenstoelen bouillon met rosbief, koriander, volkoren stokbrood en boter.   Bouillon maken van tabletten en gedroogde paddenstoelen mee laten trekken. Als de bouillon voldoen smaak en kleur heeft de bouillon zeven en de gedroogde paddenstoelen verwijderen.   Koriander plukken. Rosbief in reepjes snijden. De verse paddenstoelen schoonmaken en iets kleiner snijden. Brood afbakken. Boter op tafel op kamer temperatuur laten komen. Soep afproeven en paddenstoelen erbij kort meetrekken, afmaken met Madeira. Brood snijden en serveren. Soep inscheppen in diep bord en garneren met koriander. Gebakken fazanten biefstukje op pastinaak met gedroogde ham   Pastinaak schoonmaken en wassen daarna in stukken verdelen en koken in melk met room. Pastinaak in de keukenmachine pureren met boter en kookvocht, puree afproeven. Ham op een plaat laten drogen in de oven op 150 graden C. Fazant  peperen en zouten. In warme pan aanbakken in bruisende boter. Fazant kort in de oven nawarmen. Pastinaak puree opwarmen en met nootmuskaat op smaak brengen. Warme borden bedekken met hoopje puree. Biefstukje erop en afdekken met de gedroogde ham   Wijnsuggestie: Merlot Organic 2014, Les Domaines Paul Mas, La Forge Estate 

13

HOOFDGERECHT 0,6  kilo zwijnsfilet, vuil gewicht 0,6 kilo  bloemige aardappelen 0, 6 kilo jonge spruitjes 60 gram ontbijtspek aan stukje 40 gram cashewnoten 40 gram boter 2 stuks rode uien stukje gemberwortel 30 gram bruine suiker 0,4 dl balsamicoazijn olijfolie, grof zeezout, peper, laurierblad, verse gember, nootmuskaat

Zwijnfilet op een spruitjes stamppot met cashewnoten en rode uien chutney   Zwijnfilet schoonmaken, platte spier met scherp mes wegsnijden. Aardappels schillen, wassen en gaarkoken in weinig water met zout. Spruitjes schoonmaken, wassen en halveren. Spek in kleine stukjes snijden. Uien in dunne ringen snijden. Opzetten met weinig olijfolie en zacht smoren met fijne verse geraspte gember en laurierblad. Afmaken met bruine suiker en balsamicoazijn. Afproeven. Puree maken van de gare aardappelen. Zwijnsfilet in bruisende boter rondom aanbakken en verder garen in de oven (vlees moet van binnen  rosé blijven!) Spruitjes in boter met weinig water onder deksel smoren tot bijna gaar. Spekjes licht aanfruiten in bakvet van het vlees en door de puree mengen samen met spruitjes. Cashewnoten door de puree mengen en afproeven. Warme borden opmaken met hoopje stamppot en plakjes zwijn en een schepje chutney.   Wijnsuggestie: Barbera D'Alba 2013, Beni di Batasiolo  volle rode wijn met zachte hout­ lagering.   De receptuur is voor vier personen   Paul Herbrink / Ronald van den Berg Kaasdessert van drie soorten kaas met Vintage Port   Snij de kaas in porties en verdeel deze over de borden.  Snij dunne plakjes van het stokbrood. Serveer bij elk bord een klein kommetje met confiture.   Wijnsuggestie: C. da Silva Porto Dalva Vintage 1985

Vintage Port Opnieuw kelderopruiming bij Ad Troostwijk. De Culinaire Cornuyten verleenden op­ nieuw hun medewerking. 

NAGERECHT 120 gram Cambozola Classic (een mild aromatische, crèmeachtige zachte kaas met witte edelculturen aan de buitenzijde en een fijne tekening van blau­ we aders aan de binnenzijde).   120 gram Blue Stilton (een Engelse blauwaderkaas met een pitti­ ge smaak. Dankt de intense smaak aan de 5 maanden rijping en de toevoeging van "Penicilium Glaucum").   120 gram Reypenaer V.S.O.P. (een pittige, op traditionele wijze geprodu­ ceerde Hollandse kaas, 2 jaar lang histo­ risch gerijpt in het unieke microklimaat van een oud pakhuis in Woerden). 1 baguette Rode vruchtenconfiture 4 glaasje Vintage port. 14

BURGERLIJKE STAND • Nieuwe leden   De heer Dr. J.H.C. Heutink  De heer Ir. J.J. Molhoek  De heer drs. E.J. van der Wilt   • Voordrachten   De heer drs. E.G.A. de Jong (Edy) (06-03-1954), Oude Wetering 50, 8043 MX, Zwolle. De heer De Jong is huisarts. Voorgedragen door de heren Hovius en Schaatsbergen.   De heer Dr. P.J.G. Jörning (Paul) (30-04-1946), Groot Wezenland 41, 8011 JX Zwolle. De heer Jörning is vaatchirurg. Voorgedragen door de heren Van den Steenhoven en Harms.   De heer P.B.J. Rebers (Pieter-Bas) (14-10-1973), Gieteling 19, 8103 EZ Raal­ te. De heer Rebers is hoofd bedrijfsvoe­ ring/plaatsvervangend directeur van Museum de Fundatie. Voorgedragen door de heren R.V. van den Berg en Keu­ ning.   De heer H. Stuivenberg (Rik)(01-10-1967), Westerstraat 26, 8011 CE Zwolle. De heer Stuivenberg is ondernemer.  Voorgedra­ gen door de heren R.V. van den Berg en E.M. de Jong.   De heer H.R. van der Linde (Hendrik) (04-08-1951), Berg en Bos 20, 8051 AC Hattem. De heer Van der Linde is Director Custom Sales World. Voorgedragen door de heer H. Oving en Tjallema.   De heer T.W. Bootsma (Tjamko) (09-10-1977), Bagijneweide 31, 8021 TA Zwolle. De heer Bootsma is makelaar. Voorgedragen door de heren O. ten Doeschate en I. van Egmond.   • Opzeggingen   De heer M. Vosjan  

Nieuwjaarsbijeen­ komst 2016 De directie nodigt alle leden en hun partners graag uit om een toost uit te brengen op een nieuw jaar. De Nieuwjaarsbijeenkomst vindt plaats op vrijdag 8 januari 2016. Vanaf 17.00 uur bent u van harte welkom in de Groote Zaal.   De Directie

LEDENCOMMISSIE

Monumentenschildje

Jur Zandbergen (voorzitter); 038 - 453 62 36, [email protected] Herman Oving; 038-420 17 02;  [email protected] Otto Cazemier; 038 - 453 24 63; [email protected] Maarten Storm; 038 - 454 29 73; [email protected] Ruurd Tjallema; 038 - 460 30 13; [email protected] [email protected]

In De Groote Klok van september ston­ den het oude blauwwitte monumenten schildje bordje en nieuwe crèmeoranje schildje onder elkaar afgebeeld. Ik ver­ keerde, met vele anderen in de veronder­ stelling  dat het nieuwe schildje de opvol­ ger van het oude was. Helemaal fout.   In het magazine van het Nationaal restau­ ratiefond 'InDetail' nummer 11 van dit jaar legt Nienke de Weerd, werkzaam op de afdeling Marketing en Communicatie van het fonds hoe het zit. "Veel mensen denken dat je een rijksmonu­ ment kan herkennen aan een blauwwit schildje. Dat is echter niet het geval. Het schildje is een internationaal herkennings­ teken: militairen weten dat ze in oorlogstijd de gebouwen met een dergelijk schildje met rust moeten laten. Het blauwwitte schildje werd in 1954 door de Verenigde Naties geïntroduceerd, op basis van de Haagse Conventie. Deze Conventie is on­ dertekend door minstens 115 lidstaten en is bedoeld om cultureel erfgoed in de we­ reld te beschermen in tijden van oorlog en militaire bezetting. In 2009 ie er nog een protocol aan toegevoegd, die het mogelijk maakt om personen die schade aanbren­ gen aan cultureel erfgoed uit te leveren en te berechten. Het schildje kan aangebracht worden op een monumentaal pand, maar het kan ook voorkomen aan de gevel van een nieuw gebouwd pand. Dan is het schildje aange­ bracht om de zaken, die zich in dat pand bevinden, te beschermen. Denk bijvoor­ beeld aan een archief of een bibliotheek. Hoewel bijna iedereen het blauwwitte schildje wel kent, mag maar tien procent van alle rijksmonumenten in ons land het blauwwitte schildje dragen."   vdB.

SOCIËTEITSCOMMISSIE John van Boven; voorzitter/secretaris; 038-465 32 89; [email protected] Hans Harms; lid; 06-23333175; [email protected] Erik Hendriksen; lid; 038-453 34 39; [email protected] Bert Klaver; lid; 0529-431823; [email protected]     Antoine Pleij;  lid; 038-423 23 33 [email protected] societeitscommissie@degrootesocieteit. nl

PROGRAMMA-INFO LEGENDA, Let op!   Opgave [email protected]; òf op inschrijflijst publicatiebord òf bij coördinator l- lid; p- partner c.q. introducee; j/n opga­ ve ja/neen   Kledingvoorschrift:  DNV = Das NIET Verplicht   DV = Das Verplicht De agenda staat ook op onze website www.degrootesocieteit.nl

15

De grootste duvelstoejager Uit ‘Geschiedenis  van Zwolle’ (12)   Op 29 juli 1748 besloten Ridderschap en Steden dat er een volkstelling zou wor­ den gehouden en dat geregistreerd moest worden: ‘ieder huisgesin afson­ derlijk, met designatie van de man, vrouw en kinderen met derselver namen en bijvoeging en onderscheijding van die geene die boven de tien jaren en die onder de tien jaren out sijn en dan nogh van de dienstboden in jeder huisgesin sijnde en van de vrije persoonen, die bij deselve in kost zijn of anderszins in woo­ nen.’ Deze registers moesten worden ingeleverd op 31 augustus 1748. Daaruit bleek, dat Zwolle 11.931 inwoners had, wier sterkte aldus verdeeld lag: de wijk Voorstraat 2.527 zielen; de wijk Water­ straat 2.599 zielen; de wijk Diezerstraat 4.028 zielen en de wijk Sassenstraat 2.777 zielen.   Deze cijfers zijn bij benadering juist, doch in demografisch opzicht dient rekening gehouden te worden met het feit, dat te Zwolle in 1747 groite sterfte had ge­ heerst door de zgn. ‘grauwe en rode loop’ en dat het bevolkingscijfer enigs­ zins zwevend was door het wisselend aantal militairen. Dit laatste slaat vooral op de aanwezigheid van intendanten, administrateurs, fouriers en andere étap­ pe-hazen.   In die dagen was er voortdurend onrust door vechtpartijen tussen soldaten en burgers. Aangezien de autoriteit van Schepenen en Raden niet groot was, trokken bij ruzie de burgers steeds aan het kortste eind. Het volgende verschijn­ sel was b.v. vaak voorkomend: een mili­ tair maakte hier schulden, de koopman maande zijn schuldenaar, doch kreeg zelfden of nooit zijn geld binnen. Daarbij ontstonden vaak vechtpartijen, waarbij de burger het onderspit placht te delven. Het spreekt vanzelf dat zo’n burger zich beklaagde bij het Stadsbestuur, maar dat baatte niet vanwege de militaire jurisdic­ 16

tie. In de praktijk kwam het hierop neer, dat militairen slechts voor een krijgsraad konden terecht staan. Vaak was er geen krijgsraad aanwezig en was die er wel, dan was de uitslag voor de burgers ge­ woonlijk negatief. De schepenen konden er weinig aan veranderen. Vandaar, dat er voortdurend strijd was over de afschaf­ fing van militaire jurisdictie; de welvaart van de burgers en vooral de autoriteit van het stadsbestuur kreeg inmiddels een geduchte knauw. Dit minus werd niet goedgemaakt door het feit dat zich hier meer of nieuwe factoors vestigden; in 1730 kreeg b.v. Antony Kistenmaecker en in 1739 Johan Caspar Thor-Beke het burgerrecht en in maart 1753 kwamen er weer een Kistenmaecker en een Thorbec­ ke bij. Hun zaken waren sterk aan con­ junctuur-schommelingen onderhevig; Thorbecke dreef later handel met geld, dat hij bij de Geestelijkheid opnam. Ten stadhuize heersten eigenaardige toestanden. De Rekeningen zijn er om te bewijzen, dat de heren veel te veel dron­ ken en dineerden. Het getal ambtenaren was voor de toenmalige begrippen zeer groot, maar zij werden slecht betaald. De secretarissen verdienden bij met het geven van juridische adviezen en fokten extraatjes door het verhoren van misda­ digers of van personen die als zodanig werden aangezien. De twee merkwaar­ digste ambtenaren van die tijd waren de opzichter Abr. Hanselaer, die fungeerde als directeur van Openbare Werken (hij kreeg permissie een peerd te mogen huren, doch de huur mocht 150 gld. niet te boven gaan) en zijn factotum, de tim­ mermansbaas Jan Hoonhorst. Om­ streeks 1750 waren zij in stadsdienst en omdat hun werkboek bewaard is geble­ ven, kan men precies zien wat deze heren uitvoerden. Zij waren de duvelstoejagers van het stadsbestuur. Een van de eerste goede dingen die Hanselaer tot stand wist te brengen, was de verordening, dat alle puin zou vervallen aan de Stad ter verbetering van de weg en de singels rondom de stad; voorts dreef hij door, dat het voortaan verboden zal zijn de alleeën kapot te rijden! Zijn bemoeiingen waren enorm: hij moest alles inspecteren, de schouw doen, calculaties maken van aanbestedingen, alle huizen inspecteren met het oog op brand en tegelijk zorgen voor het brandweermateriaal, toezien op pompen, putten en steigers, op de orgels en blaasbalgen; voorts zorgen voor het onderhoud van wegen, straten, riolen – voor zover aanwezig – voor de bruggen, sluizen, poorten en wallen. Geregeld moest hij de toren beklimmen om aan de torenwachter-trompetter salaris uit te

keren. Hij moest letten op het zwanen­ hok, waken bij ‘hoog water’ en natuurlijk dammen! Hij moest het vaarwater peilen, laten modderen en baggeren. Ook ver­ richtte hij singuliere karweitjes, b.v. het schoonmaken van de beulszwaarden. Daags voor de executie-dag haalde hij het schavot van de zolder van de Hoofd­ wacht, sloeg het op en brak het een dag later weer af. (Toen in 1753 iemand ge­ hangen moest worden, bleek het schavot zo wankel, dat het gerepareerd moest worden). Verder was hij belast met de Reiniging en met de inspectie van de mestbakken; hij had het toezicht op de dilligences en karveelschippers. Ook moest hij in de stadsstal – gelegen op de hoek van Papenstraat-Blijmarkt – de ka­ rossen nakijken waarmede de magi­ straatspersonen vervoerd moesten wor­ den. Voorts hield hij toezicht op het schoorsteenvegen en op alle loodgieters en leidekkerswerkzaamheden. Nu eens is hij druk met het ruiten-zetten, dan weer vinden wij hem in de toren bezig met de klok, zelfs ontmoeten wij hem op het Jaagpad om de rolpalen te repareren. Hij heeft de oude, gevaarlijke putten meest opgeruimd en deze vervangen door uit­ nemende arduinen pompen, waarvan er nu nog enige in de museumtuin staan. Ook met de hygiëne hield hij zich bezig; hij zag toe op begrafenissen en spoorde besmet vee op, dat op weg was naar de markt. Kortom Hanselaer was de grootste duvelstoejager die ooit in stadsdienst is geweest. Behalve zijn baas Jan Hoon­ horst, had hij hoogstens drie arbeiders. De man moet een ijzeren gezondheid gehad hebben, want het is niet bekend, dat hij ooit zijn plicht is tekort geschoten. Hij is overleden in 1771 en in de Grote Kerk met statie begraven.   Hanselaer was een zeer modern man; hij werkte nauw samen met de bekende burgemeester Luc. Rouse. Zij hebben o. a. de volgende verbeteringen tot stand gebracht: 1) de algehele vernieuwing van de weg van Zwolle naar de Berkum­ merbrug; 2) verbetering en rechttrekken van de loop van het Zwartwater, hetwelk van groot belang was voor de schipperij; 3) opgericht werd het tonnenstelsel en tegelijk werd verboden privaten te lozen op de grachten. De ruiming der tonnen geschiedde door zgn. nachtwerkers, die de inhoud moesten storten in scheepjes, die door de grachten voeren. Aldus ont­ stond gaandeweg een dienst, die wij nu ‘Reiniging’ noemen; doch deze was steeds een onderdeel van Openbare Werken, van welk bureau Hanselaer fei­ telijk de eerste moderne directeur was.

Installatie leden Vrijdag 30 oktober 2015

H. (Herman) Brussen      Geboren in Arnhem (’57). Na mijn studie geneeskunde aan de UvA ben ik als arts assistent chirurgie, gynaecologie en kin­ dergeneeskunde werkzaam geweest en daarna (’88) als tropenarts uitgezonden naar Ghana. Weer terug in Nederland ben ik opleidingen gaan volgen in de comple­ mentaire geneeskunde (accupunctuur, natuurgeneeskunde etc.) en heb sedert 1996 een complementaire praktijk in Zwolle. In 2009 kregen we te horen dat mijn vrouw Anita darmkanker met uitzaaiin­ gen had en een prognose van zo’n drie maanden. Wij hebben een regulier en complementair traject bewandeld en samen met onze dochter en zoon nog drie heel goede en intensieve jaren met elkaar gehad.  Zo’n traject kun je in Duits­ land gewoon in het ziekenhuis doorlo­ pen. Vermoedelijk en hopelijk over een aantal jaren ook in Nederland.        

M. (Rien) Harskamp   Geboren in Dordrecht op 17 februari 1945. In Vlaardingen opgegroeid, mid­ delbare school doorlopen, medeoprich­ ter en bestuurslid van een jongerensocië­ teit geweest, fotovakschool gedaan en tijdje pers- en reclamefotograaf geweest. Na de militaire dienstplicht MO-econo­ mie en Marketing Management studies gedaan. In 1968 met Peggy getrouwd en 2 kinderen gekregen. Begin 70-er jaren verhuisd naar Heer­ hugowaard en de eerste echte baan bij Inkoopcombinatie Nederland in Amster­ dam begonnen: een boeiende en leerza­ me periode als directiesecretaris en later als verkoopmanager. Begin 80-er jaren overgestapt naar ziek­

tekostenverzekeraar NHN in Alkmaar en daar als verkoopleider en later als hoofd marketing & reclame het commercieel beleid vorm gegeven. In die episode kwam ook de Regionale Omroep in Noord Holland van de grond. Heb toen het eerste gesponsorde radio­ programma ‘Gezonde Dinsdag’  gepro­ duceerd dat elke week op dinsdagen een uur lang ‘live’ werd uitgezonden. Ook als opdrachtgever en coproducent betrok­ ken geweest bij landelijke Tv-uitzendin­ gen van CongresTV en n in diverse redac­ ties deelgenomen. In die periode werd ik lid van de Lions Club Alkmaar en werd ik ook bestuurslid en commissievoorzitter fondsenwerving van de Stichting Familiehuis MCA (voor­ loper Ronald Mc. Donald huizen). Een succesvolle tijd waarin een nieuwbouw­ pand gerealiseerd.   In die tijd ben ik bij een aantal fusiebe­ sprekingen betrokken geweest met zie­ kenfondsen en verzekeraars en de daar­ bij behorende reorganisaties. De laatste fusie werd het ontstaan van Univé. De fusiepartners besloten toen tot de bouw van het nieuwe hoofdkantoor in Zwolle. Ik ben toen overgestapt naar het hoofdkantoor van de nieuwe verzekeraar Univé Verzekeringen, benoemd tot Hoofd in- en externe communicatie en werd tevens de persvoorlichter van de hoofddirectie en het bestuur. Toen ook lid geworden van het Perscentrum Nieuwspoort. In die hoedanigheid nam ik deel aan vele projecten, zoals bv. het Publiek Private Samenwerkingsverband dat Univé, Rijkswaterstaat en de Provin­ cie Drenthe hadden om  verkeerssitua­ ties, waar veel ongelukken (veel schade) plaatsvonden te verbeteren. Persbijeen­ komsten georganiseerd en voorgezeten o.a. in Perscentrum Den Haag, verhuisd naar Wapenveld en in 2002 naar Hattem. Deze heftige baan heb ik tot 1999 ver­ vuld, waarna ik met vervroegd pensioen ben gegaan. Inmiddels communicatie­ bureau Compro Consult opgericht en er werkzaam geweest als consultant en bestuurder in de GrafiMedia branche. Nu alleen nog druk met vrijwilligerswerk. Als penningmeester van St. Heemkunde Heerde en als vicevoorzitter en penning­ meester van de lokale omroep RTV Hat­ tem. Bij deze omroep meegewerkt aan de realisatie van een moderne Tv-studio en betrokken bij de realisatie van het Regionaal Media Centrum De Nieuwe Hanze. Het samenwerkingsverband van zeven lokale omroepen met als doel om door samenwerking te komen tot één

streekomroep met een bereik van ca. 225.000 inwoners. Ik verwacht in De Groote Sociëteit vriend­ schappen en een klankbord te vinden voor wat ons beweegt.

W.E.H. (Wim) Kamphuis   Geboren in 1947 in Zwolle, opgegroeid in de Wipstrikkerallee en na omzwervin­ gen via Kampen en Dronten weer terug­ gekeerd naar Zwolle opnieuw naar de Wipstrikkerallee. Het geeft een apart gevoel weer te gaan wonen waar je als kind hebt gespeeld, je vriendjes haf en waar bij elk huis er herinneringen boven komen.                                           Na mijn middelbare schooltijd MTS werk­ tuigbouw en in de avonduren de Lera­ renopleiding Wis- en Natuurkunde en MO- Staatshuishoudkunde te hebben gestudeerd ben ik begonnen aan de studie Economie aan de UVA, maar heb deze niet afgemaakt.                                               Gestart bij N.V. Kampri in Kampen, een middelgrote Zweedse metaalfabriek gespecialiseerd in de verwerking van roestvast staal, waar ik diverse functies heb bekleed en na vijf jaar als directeur via een management buy-out directeureigenaar werd. De onderneming verder uitgebouwd tot Kampri Group BV met 130 personeelsleden en vestigingen in België, Duitsland en Zweden. In 2005 de groep onderneming verkocht aan mijn twee zoons en in 2011 weer terugge­ kocht., omdat de (Deutsche) Bank het krediet introk. Na deze terugkoop de ondernemingen afgeslankt en gesplitst in afzonderlijke eenheden en weer bij mijn zoons ondergebracht.                    Mijn vrouw Margreet en ik hebben drie kinderen: twee zoons “in de zaak”  en een dochter die piloot is bij de KLM.                ­                                                                                        Naast mijn werk heb ik diverse bestuur­ functies bekleed: bij het VNO/NCW, de KvK regio Zwolle, Kennispoort, Innovatie makelaar, Rotary Kampen en Industriële Club Kampen/IJsselmuiden. Hobby’s zijn naast Vinologie en Genealogie op spor­ tief gebied tennissen, hardlopen, golfen en skiën.

17

M.V.P. (Mark) Spelbrink   In 1970 als derde kind en enige zoon geboren in Groningen en twee jaar later in verband met het werk van mijn ouders verhuisd naar Zwolle. Hier ben ik opge­ groeid en heb ik de stad zien groeien en tot mijn vreugde mogen constateren dat Zwolle een aantal aspecten van een middelgrote stad kent, maar ook vooral har knusse en plezierige woonkarakter heeft weten te behouden. Na mijn mid­ delbare schooltijd was het de bedoeling om rechten te gaan studeren met als doel advocaat te worden. Helaas kon dat geen doorgang vinden omdat ik mijn militaire dienstplicht moest vervullen. Na mijn diensttijd ben gaan wonen aan de Eekwal , waar ik de trotse eigenaar ben van een oud sfeervol pandje uit eind 1800, dat inmiddels als een “maatkostuum” is ver­ bouwd en gemoderniseerd. Tijdens mijn carrière heb ik in deeltijd mijn HBO studie bouwkunde voltooid en via enkele com­ merciële functies in de buitendienst uit­ eindelijk doorgegroeid naar het midden en hoger management in voornamelijk bouwgerelateerde ondernemingen. Tot eind 2012 ben ik gedurende zeven jaar directeur geweest van de onderhoud- en after sales divisie van de Rollecategroep in Staphorst. In die jaren heb ik met mijn collega’s het bedrijf GevelBeheer uit laten groeien tot de grootste speler in Nederland in dit marktsegment. Begin 2013 ben ik via zakenrelaties benaderd om in Zwolle een bedrijf op te richten dat gespecialiseerd is in het beheer van on­ roerend goed met name toegespitst op koopappartementen en het beheer van de verenigingen van Eigenaars. Onder de naam TrustMarkVvE beheer verzorgen wij voor VvE’s de administratie, de finan­ ciële huishouding, het technisch beheer en de juridische ondersteuning. De beste keuze die ik zakelijk opzicht heb kunnen maken. Naast mijn werk ski ik graag, golf ik en heb een grote voorliefde voor Alfa Romeo’s. Voorts ben ik bestuurslid van de Racident  Oldtimer Tour, de leukste rally van Zwolle die al 23 jaar op de laatste zondag van de maand juni wordt verre­ den, waarbij ’s morgens alle deelnemers eerst hun bolides ter bezichtiging stallen op de Diezerpromenade alvorens van start te gaan.   18

Mijn lidmaatschap vloeit voort vanwege het feit, dat ik begin van dit jaar heb plaatsgenomen in de werkgroep die is gevraagd na te denken over de toekomst van de Groote Sociëteit in combinatie met de ambitie om meer jongeren als lid aan te trekken. Het doet me goed lid te zijn van een mooi cultureel erfgoed van onze stad hoop er fijne en vriendschap­ pelijke contacten op te doen. 

 J. (Jacques) Vermeiden   Geboren in Rotterdam (’65) groeide ik van mijn 4e t/m mijn 22e op in Frankrijk: Aix-en Provence en Marseille. Na er met mijn hechte familie een fantastische jeugd te hebben doorgebracht (buiten­ sport, natuur en zeilen naar verre be­ stemmingen in de Middellandse Zee) en een studie technische natuurkunde te hebben gevolgd keerde ik in ’88 terug naar Rotterdam om er aan de Rotterdam­ se School of Management de MBA studie te gaan volgen en waar ik mijn huidige echtgenote leerde kennen.    Vervolgens tot ’96 werkzaam bij Victron in Groningen om als Commercieel Direc­ teur de wereld te interesseren en te ver­ overen voor elektronische autonome noodstroomvoorzieningen. Na twee jaar als districts- en regiomanager bij respec­ tievelijk Randstad en Randstad Polytech­ niek te hebben gewerkt in een louter operationele managementfunctie ben ik ruim veertien jaar lang als directeur eige­ naar van Civis Orbis (technisch adviesbu­ reau) werkzaam geweest en heb mij voornamelijk bezig gehouden met tech­ nisch wetenschappelijke ontwikkelin­ gen, waaronder in samenwerking met Maersk en het Maritiem Research Insti­ tuut het succesvol onderzoek naar de technische en economische  haalbaar­ heid om een walvisstaart mechanisch na te bootsen. Inmiddels ben ik sedert 2013 mede-eigenaar van Huygens Engineers, waar wij met momenteel tien man R&D (Research and Development) doen op het gebied van werktuigbouwkunde voor zgn. original equipment manufac­ turers (OEM). Ik ben bestuurslid geweest van de lagere school van mijn drie kinderen en van het Gymnasium Celeanum. Ondanks de drukte rond het verder op- en uitbouwen van het bedrijf geeft mijn gezin en de opvoeding van mijn kinderen mij de meeste voldoening. 

P.M.G.   (Peter)   Wiertz     Geboren  (juni  ’64) en getogen in Zuid Limburg te weten Kerkrade heb ik na een zwerftocht langs diverse baantjes  van bakker tot gediplomeerd kok een gerich­ te keuze gemaakt om in Utrecht   bouw­ kunde te gaan studeren, gevolgd door een post HBO opleiding Bouwproject­ management in   Amsterdam.     Begonnen als projectleider gebouwen en techniek bij de gemeente Zwolle ben ik momenteel  directeur-eigenaar van WIJZIJN bouwmanagers. Vanuit de vroe­ gere directiewoning van de Aloēfabriek tegenover Oliemolen de Passiebloem zijn wij actief in nieuwbouw, herontwik­ keling, renovatie, restauratie en onder­ houd, waarbij wij een full-service en brede dienstverlening op het   gebied van bouwen aanbieden en adviseren bij het implementeren van diverse   bouw­ organisatievormen  en bij andere pro­ ces- en werkmethoden.     Wij, mijn echtgenote Ancilla en ik hebben twee kinderen.     Mijn bestuursfunctie  bij het stichtings­ bestuur Dominicanenklooster heb ik re­ centelijk beëindigd.     Op sportief gebied houd ik mij bezig met hardlopen en fitness.            

ZET u uw huis te koop of gaat u het verkopen

Zo snel en goed mogelijk uw huis verkopen. Dat vraagt om een Garantiemakelaar. Een Garantiemakelaar gaat namelijk een stap verder. Niet alleen zorgt hij ervoor dat uw woning zo goed mogelijk gepresenteerd wordt. Dankzij zijn ervaring in de lokale markt is hij specialist en kan hij u voorzien van advies op maat. Zo wordt uw woning voor een reële prijs in de markt gezet en zet hij de juiste middelen en kanalen in om uw potentiële kopers te bereiken. Uiteraard houdt hij u op de hoogte van de laatste ontwikkeling en is hij altijd voor u bereikbaar. Ook uw huis verkopen? Kijk voor meer informatie op www.degraafvanvilsteren.nl of bel ons op 038-4227229.

Van een Garantiemakelaar mag u meer verwachten.

GM02 degraafvanvilsteren adv huis te koop 135x185 def v1.indd 1

21-05-13 11:58

Portret (80x120 cm.) getekend door Dioni ten Busschen met een pen van PenPoint

19

www.editoo.nl

Indien onbestelbaar retour: Koestraat 8 , 8011 NK ZWOLLE

20