DE GROOTE KLOK. Periodiek van De Groote Societeit opgericht Inhoud. Jaargang 2015, mei, nummer Column van de President-directeur

DE GROOTE KLOK Periodiek van De Groote Societeit opgericht 1802

Inhoud 3.

 

Column van de President-directeur.

5.

 

Finale CNS Bridge 2015 te Amers­ foort.

7.

 

Zwolle wilde graag van zijn 'bevrij­ ders' af.

9.

 

Concert Zwols Collectief.

11.  

Excursie HCO.

13.  

Koken met de Culinaire Cornuyten.

15.  

De buitenpianist.

17.  

Uit 'Gesciedenis van Zwolle' (8).

 

Jaargang 2015, mei, nummer 5

Colofon De Groote Klok is een uitgave van de Groote Sociëteit, Koestraat 8, 8011 NK Zwolle. Tel. 038-4216467 Bankrekeningnummer  sociëteit  NL25RABO 0170752100. De Groote Klok verschijnt 10 maal per jaar in een oplage van 350 exemplaren.    Directie   President-directeur   drs. G.G. Callenbach   Wipstrikpark 31, 8025 CB Zwolle, tel. 038-4541559 Directeur-secretaris   drs. R.V. van den Berg  Grote Beukelaer 1, 8141 BM Heino, tel. 0572-391694 Directeur-thesaurier   R. L.C. Conradi RA   Potmarge 21, 8032 LC Zwolle, tel. 038-4538718 Directeur-exploitatie   A. Rigter   Zwette 6, 8032 XM Zwolle, tel. 038-4533377 Directeur-verenigingszaken  drs. A. van den Berg   Van 's-Gravesandelaan 2, 8024 DP Zwolle, tel. 038-453 85 92    e-mail adres: [email protected] / website: www.degrootesocieteit.nl   Kasteleins Mw. Godelieve Overbeeke Bloemstraat 6, 8012 VN Zwolle, tel. 06 11401490 Mw. Hetty Kruiswijk-Schukking De Hoeve 41, 8112 BC Nieuw Heeten Mw. Marit van Raalte-Lageveen Trompstraat 65, 8023 FN Zwolle Dhr. Abel Buurma Wolweversstraat 13, 8091 KN Wezep   Redactie Steven ten Veen (hoofdredacteur) Ronald van den Berg (productie) Louis van Daalen Dirk Hilarides Cees Meijntjes   Postadres: Koestraat 8, 8011 NK Zwolle / e-mail adres: [email protected] Tekstbijdragen (bij voorkeur gedigitaliseerd) aanleveren door te mailen of te sturen naar bovenstaand adres. De redactie beslist over de inhoud van de Groote Klok en kan wijzigingen in teksten aanbrengen of bijdragen niet plaatsen. Foto’s moeten digitaal worden aangeleverd in hoge resolutie (niet verkleinen!) en graag voorzien van bijschrift. Voor advertenties kan contact worden opgenomen met de directeur-secretaris. Uiterste inleverdatum kopij volgend nummer: 1 juni 2015. 2

Column van de President-directeur

  De toekomst is niet een geschenk. Onze toekomst is onze prestatie.   In mijn columns in De Groote Klok van de laatste maanden heb ik jullie, leden, meegenomen op de zoektocht van de directie; op zoek naar onze toekomstvisie. We erkennen dat resultaten uit ons verleden geen garantie zijn voor onze toekomst. Jullie weten dat we met veel leden een brainstormsessie hebben gehad over dit onderwerp. In mijn column van januari 2015 schreef ik zelfs: “Wat in het verleden goed was, is dat niet per definitie voor onze toekomst”.  In februari: “Hoe houden we onze traditie als herensociëteit levend, nu en in de toe­ komst? Hoe willen we de sociëteit als eigen­ tijdse instelling beleven? Welk evenwicht willen we tussen het oude vertrouwde en de vernieuwing die past bij de komende tijd?” In maart scherpte ik de vraagstelling aan door duidelijk te maken dat er echt spra­ ke is van een veranderurgentie. We zien een snel groeiende oververtegenwoor­ diging van 65+ in ons ledenbestand. De gewenste aanwas van ‘jong(er)e leden’en daarmee heb ik het over 55—- is er niet.   We zullen een dreigende neerwaartse spiraal moeten keren. De continuïteit van onze vereniging is aan de orde. De direc­ tie kiest niet het motto van een oude man: “Als ik niets doe, kan ik nog alles.” Onze gedachte is juist: Als we niets doen, dan verliezen we de aansluiting met jongere generaties; dan dalen onze in­ komsten waardoor we minder middelen

hebben voor een attractieve diensten­ portfolio. En dat trekt weer minder nieu­ we leden en zeker minder jonge. Daarom willen we de neerwaartse spiraal keren; en dat kunnen we ook.   Een groot voordeel is dat we kunnen uitgaan van onze sterkten: in de brain­ stormsessies zijn als sterkten genoemd: het onverplichtende karakter van onze activiteiten; de warmte en hartelijkheid; het brede netwerk; de grappen en grol­ len gecombineerd met een goed ge­ sprek. Minder uitgesproken maar ook waar: onze vereniging (de op één na oudste nog bestaande vereniging van Zwolle) draagt de verantwoordelijkheid voor een gebouw van historische en culturele waarde. De Groote Sociëteit inspireert, verbindt en verrijkt. Als vereniging inspireert door een vanzelfsprekende plek te zijn voor ongedwongen samenzijn. Ze verbindt leden met elkaar door geen verplichtin­ gen te eisen maar ruimte te bieden. Ze verrijkt ons door de breedte van haar activiteiten.   Is dat voldoende? Nee: we zullen gaan werken aan differentiatie met het oog op verschillende leeftijdsgroepen. Die diffe­ rentiatie kan bijvoorbeeld zichtbaar bij muziek: naast klassieke muziek is er nog zo veel meer. En in ruimere openingstij­ den: de vrijdagmiddag is voor mannen met jonge gezinnen niet ideaal. En in een bredere horecafunctie: koffie – lunch – borrel – diner. Differentiatie dus in activiteiten, reke­ ning houdend met verschillen in interes­ ses, met verschillende leeftijdsgroepen; georganiseerd op uiteenlopende tijd­ stippen.   Maar ook verscheidenheid in de dressco­ de. Natuurlijk: de das mag altijd. In je kleding kun je het respect blijven tonen ook als de code eigentijds en ‘smart ca­ sual’ is. Dit is misschien wel de moeilijkste dresscode die er is, omdat iedereen op eigen manier daaraan invulling geeft. De stijl zit tussen formeel en informeel in. Uiteraard moet de kleding elegant, pas­ send en modieus zijn, comfortabel en netjes. Jeans en tennisschoenen kunnen bij deze stijl echt niet, maar mooie zwarte of bruine schoenen gaan prima samen met een katoenen broek. Bij bijzondere gelegenheden blijft de

code: ‘tenue de ville’ of  ‘black tie’.   De directie ziet als eerste stappen: erken­ ning zoeken voor deze differentiatie. Dan is er ruimte om plaats te geven aan een grotere groep in de leeftijd tussen 45 en 55. Liever 45- dan 45+.  Dan zullen we het bedrijfsleven en kantoren van advo­ caten, notarissen e.d. benaderen om daar duidelijk te maken dat we kwaliteiten leveren voor hun jongere professionals zonder dat we hen in een vast keurslijf naaien. Op het terrein van de exploitatie zijn er ook mogelijkheden; maar daarover de volgende keer.   Gégé Callenbach, president-directeur      

BURGERLIJKE STAND • Nieuwe leden   Geen   • Voordrachten   De heer drs. H.G.F.  Brussen (Herman) (24.01.1957), Nilantsweg 103, 8041 AR Zwolle. De heer Brussen is arts. Voorge­ dragen door de heren Elzerman en Plat­ tel.   • Opzeggingen   Geen        Jur Zandbergen (voorzitter);  038 - 453 62 36, [email protected] Otto Cazemier; 038 - 453 24 63; [email protected] Maarten Storm; 038 - 454 29 73; [email protected] Ruurd Tjallema; 038 - 460 30 13; [email protected]

LEDENCOMMISSIE

  3

PROGRAMMA  

Bijzondere activiteiten   vrijdag  zaterdag   vrijdag      vrijdag vrijdag maandag   vrijdag  maandag       vrijdag

1-mei   9-mei   29-mei   29-mei 29-mei 1-jun   5-jun 22-jun     26-jun  

16.00 n.m.   15.00   18.00 19.30     16.00 12.00     18.00 

Dispuut Kleiduivenschieten              in Biddinghuizen   Excursie Ruimte voor de rivier  Scheller en Oldeneler Buitenwaard  Installatie nieuwe leden Laatste vrijdag maaltijd Reis Estland-Letland (8dgn)   volgeboekt Dispuut Golfdag Groote Sociëteit 2015     Haringparty

Bas Dane Otto Cazemier B. ten Doeschate      Hans Harms     Ledencommissie Directie   Hans Harms   Bas Dane  O. ten Doeschate Arno Blokland, H. Koppendraaier  Directie       

l-j l-p-j   l-j   l-j l-j     l-j l-j     l-j

Na de zomer

 

 

 

 

 

donderdag     vrijdag     donderdag   zondag 

24-sep     30-okt 19-nov   29-nov

12.00        15.00        

Dames Golfmiddag voor de damespartners van de leden   Ommen, Hooge Graven Bedrijfsbezoeek aan BMW Najaarslezing  Ruslands actuele geschiedenis Sinterklaasfeest   

Ingrid Kuitert     Hans Harms Hans Harms    

      l-j l-p    

Biljarten Koken en Braden    Culinaire Cornuyten  Partnerdiner  

Wim Bleeker  Bert Boonk Ton Koot 

     

Vrij bridge,biljarten, schaken       Vrijdagborrel  

   

   

Clubs   maandag maandag   maandag

elke 18.30 8-jun 17.30   11-mei   18.30 

Overige activiteiten  vrijdag   vrijdag

elke elke 

14.00   17.30

Let op !!   opgave òf : [email protected]; òf op inschrijflijst publicatiebord òf bij coördinator l- lid; p- partner c.q. introducee; j/n opgav ja/neen   l-lid; p -partner of introducee; j/n opgave ja / neen   De agenda staat ook op onze website www.degrootesocieteit.nl

SOCIËTEITSCOMMISSIE John van Boven; voorzitter/secretaris; 038-465 32 89; [email protected] Hans Harms; lid; 06-23333175; [email protected] Eric Hendriksen; lid; 038-453 34 39; [email protected] Bert Klaver; lid; 0529- 431823; [email protected]     4

Finale CNS-bridge 2015 te Amersfoort: eervolle 2e plaats Succes en treurnis, of hoe een Presi­ dent-Directeur zijn mannetje staat.   Waren Zwolle I en Zwolle II vorig jaar nog als 1e en als 2e geëindigd in de finale van het CNS viertallentoernooi…, deze keer verliep het feestje, dat op 11 april plaats­ vond in de Sociëteit van Amersfoort ge­ heel anders.   Zwolle I trad vol zelfvertrouwen en op volle sterkte aan. Hilbert van der Zwaag, Geert de Jong, Jan van Dijken en Tom Thoenes hadden speciaal de trein geno­ men en betraden dan ook super-ont­ spannen de arena. Had Zwolle I dit jaar niet tevens de onderlinge competitie binnen haar groep met stevige cijfers gewonnen…?!   Na hartelijke welkomstwoorden van lo­ kale bestuurders en na belangrijke inlei­ dende toespraken van o.a. de landelijke CNS-coördinator Louk Hartong en wed­ strijdleider Jan Peter Pals trokken 9 teams uit 7 steden vol hoop en goede moed ten strijde. (Deventer I was door omstandig­ heden afwezig).  Zwolle I won de eerste ronde met overmacht van onze gasthe­ ren, (13-3). De hoop van de Amersfoor­ ters om een glansrijke rol te spelen in dit thuistoernooi werd gelijk flink getem­ perd. Waarlijk, het leek een zacht eitje voor onze favorieten om het karwei suc­ cesvol ten einde te brengen.   Edoch, misschien stak er iets van hovaar­ dij de kop op…, iets van lichtzinnigheid met als mogelijk gevolg te hoge biedin­ gen, die bij het baldadige af waren. In elk geval verliep de 2e ronde met 4-12 tegen Utrecht een stuk minder leuk, om nog maar te zwijgen van de 3e ronde die met 0-16 van de latere “rode lantaarn dra­ gers” Deventer II werd verloren. En zoals dat wel eens gaat met viertallenbridge: om de slechte scores goed te maken werden er wederom onverantwoorde biedingen gedaan.  Maar in een dergelijk sterk veld kan men zich die luxe toch niet permitteren. En zo ging het Zwolse Hee­ ren I roemloos ten onder. Het eindigde ditmaal als voorlaatste.   Nee, dan Heeren II…                                                                             

Dat begon als gehandicapt team met 2 invallers. Otto Cazemier wist Gégé Call­ enbach als gelegenheidspartner te strik­ ken en Herman Cremer hoopte dit toer­ nooi samen met invaller Hans Roohé de Zwolse eer een beetje hoog te houden. Na een wat rusteloze aanloop vanwege het harmoniseren van heel verschillende biedafspraken en het wennen aan el­ kaars speeltemperamenten meldde dit team zich heel vroeg en heel bescheiden bij de gastvrije Amersfoorters. Al met al toch heel weldadig voor de gemoeds­ rust.   En ja hoor, ook hier een bliksemstart tegen Deventer II.                                                           Herman Cremer opende het eerste spel met mooie kaarten, waarop Hans Roohé, voorafgaand aan zijn bijbod zo­ veel blijmoedige opwinding en geluk uitstraalde, dat eerstgenoemde met de gedachte speelde om maar gelijk het hoogst mogelijke eindbod te doen. Maar zekerheidshalve bleef het bij 6SA en werd het plus 1. Volgende spel: weer 6SA plus 1. Enige vrees begon te ontstaan over de vraag of de tegenpartij misschien niet toch met succes 7SA had gemaakt. Maar na een foutje van de dames in spel 4 werd zeer hoopvol vergeleken met het resultaat van de partners. En ja hoor, de verschillen leken zeer veelbelovend. Dit zou een monsterscore worden… Maar­ reh, met 2 maal een swing, met een slem door beide paren van dezelfde partij en een slem plus manche leek het resultaat te onwaarschijnlijk om waar te zijn. En dat was het ook. Ondanks de instructie van captain Otto om OW te gaan zitten, was de windrichting van Hans en Herman daarna toch weer veranderd op uitdruk­ kelijk verzoek van de tegenstand(st)ers, “die heel zeker wisten, dat de opstelling alsnog veranderd was”. Ja, wat doet een Heer als dames blijven aandringen.. Kortom, het feestje ging niet door, er was geen resultaat, een team kan niet van zichzelf winnen. Als troostprijs kregen beide partijen de helft van de punten; iets waar de dames van Deventer 2 vast niet rouwig om waren.   Maar verder ging het soepeltjes. Na een licht verlies tegen het sterke team van Culemborg (6-10) ging het crescendo tegen o.a. Arnhem (12-4) en – jawel! – Zwolle I (13-3).  Etc.   Om kort te gaan: de vaste teamleden Otto en Herman deden hun plicht. Hans

stond zijn mannetje en niet in het minst: Gégé stond zijn mannetje. Een Presi­ dent-Directeur (Heer Van Stand) laat zich buiten de deur niet uit het veld slaan.                                                                                 Zo redde Heeren II de Zwolse eer met een fraaie 2e plaats achter het dit jaar onge­ naakbare Hilversum, dat verheugd met de ingeleverde schaal huiswaarts keer­ de.                                                                       ­                                                                               ­                                                      Overzicht finale CNS Bridge 11 april 2015 te Amersfoort   Rang     Team     Score   1e  Hilversum   82   2e     Zwolle II       68  3e  Culemborg   59 4e/5e    Utrecht    57     4e/5e  Deventer III   57      6e       Arnhem   53  7e   Amersfoort    50 8e  Zwolle I    43 9e  Deventer II   42      Moge dit resultaat vooral een uitdaging zijn om er het komende seizoen weer vol tegenaan te gaan. Heeren, meld U aan in grooten getale voor de volgende ronde en sta vast.   Namens onze CNS-coördinator Hilbert van der Zwaag mocht ik u dit stukje infor­ matie met enig genoegen doen toeko­ men.   Herman Cremer

5

EXCURSIE RUIMTE VOOR DE RIVIER Voor maximaal 30 leden wordt onder deskundige begeleiding een bezoek gebracht aan de uiter­ waarden van de IJssel. Vanuit een ruim zittende huifkar heeft u zicht op  de fascinerende  werkzaamhe­ den van het project Ruimte voor de Rivier. Het werkterrein dat wordt bezocht en dat normaal verboden gebied is, ligt tussen de nieuwe IJsselbrug en het voetveer ZwolleHattem. Op en aantal plaatsen wordt stilge­ houden, uitgestapt voor interes­ sante informatie.   De route begint bij “De Bierton” waar voldoende parkeergelegen­ heid is en waar we vooraf koffie­ drinken en kennismaken met ons excursieleider(s).   We zijn ruim op tijd terug voor de “laatstevrijdagvandemaandmaaltijd”.   Als je een huifkar in- en uit kunt stappen en geïnteresseerd bent in een bijzonder waterloopkundig project meld je dan spoedig aan. Nogmaals: 30 leden maximaal.   VRIJDAG 29 MEI start 15.00 UUR   Plaats en overige informatie volgt per mail.   Hans Harms, sociëteitscommissie 

6

INSTALLATIE NIEUWE LEDEN Vrijdag 29 mei, 18.00 uur.

Haringparty! 26 juni 18.00 uur.

Groote Sociëteit Golfdag 2015 maandag 22 juni Golfclub Zwolle   Op maandag 22 juni spelen wij onze traditionele golfwedstrijd op Golfclub Zwolle. Namens de Socië­ teitscommissie hopen wij op een grote opkomst en nodigen u uit in te schrijven voor dit unieke socië­ teitsevenement. Kosten: introductie / hospitality tarief voor niet-leden Golfclub Zwolle € 30,00 p.p.   Ontvangst: 11.30 uur. Start wedstrijd: 12.30 uur. Ongeveer 17.00 – 18.00 uur borrel en 18.30 uur diner. Diner en borrel zijn voor eigen re­ kening. (diner ongeveer € 30,- tot € 35,- euro)   Opgave met handicapvermelding en homecourse via de inschrijflijst op de Sociëteit of via aanmelden@­ degrootesocieteit.nl. Nadere mededelingen over de exacte kosten volgen later.   Hans Koppendraaier Arno Blokland Olivier ten Doeschate

Dames Golfmiddag Voor alle damespartners van de leden van de Groote Sociëteit.   Ook dit jaar organiseer ik , bij vol­ doende belangstelling , een golf­ dag.   Na afloop van ons 18 holes gol­ frondje eten we met elkaar een hapje in het clubhuis.   Kosten: Greenfee , eten en drankjes ± 55 euro.   Datum  :  donderdag 24 septem­ ber 2015  om 12.00 uur.   Locatie :  Golf & Country Club Hooge Graven. Hessenweg Oost 3a, 7735 KP  Ommen. tel. 0529-455999   Graag opgave zo spoedig mogelijk bij  Ingrid Kuitert  tel. 038-2302603 of per mail  [email protected]  

Zwolle wilde graag van zijn ‘bevrijders’ af Op zaterdag 25 april werd in Zwolle in aanwezigheid van koning Willem Alexan­ der en koningin Maxima het 200-jarig bestaan van het Koninkrijk der Nederlan­ den gevierd. Voor de redactie van de Groote Klok aanleiding om bezien vanuit Zwols perspectief te kijken naar de onrus­ tige tijd waarin het koninkrijk ontstond en naar de viering in 1913 van de hon­ derdjarige onafhankelijkheid van ons land.   Eerst een kort stukje geschiedenis. Tot 1795 was Nederland een republiek: de republiek der Verenigde Nederlanden. Napoleon maakte er een einde aan. De kleine Corsicaan die zichzelf tot keizer kroonde, greep met zijn legers bijna overal in Europa de macht en ook Neder­ land kwam onder zijn bewind te staan. Van 1795 tot 1806 onder de naam Bataaf­ se Republiek en van 1806 tot 1810 als Koninkrijk Holland met Lodewijk Napole­ on, een jongere broer van de keizer, als vorst. Toen die na een conflict met Napo­ leon aftrad, werd ons land bij Frankrijk ingelijfd.   Na de mislukte veldtocht naar Rusland, eerst bondgenoot van Frankrijk maar later vijand, werd Napoleon in augustus 1813 bij de grote Volkerenslag bij Leipzig verpletterend verslagen. Het was het begin van zijn einde, al maakte hij na zijn verbanning naar Elba nog wel een triom­ fantelijke terugkeer. De verloren slag op 18 juni 1815 bij Waterloo betekende echter zijn definitieve einde. Napoleon werd verbannen naar het eilandje Sint Helena, waar hij op 5 mei 1821, 51 jaar oud, overleed.   Aan de grote Volkerenslag bij Leipzig namen ook Russische kozakken deel, die daarna verder naar het westen trokken om de legers van Napoleon te lijf te gaan. Toen op 31 oktober 1813 de 297e en naar al snel bleek allerlaatste editie van de Feuille Politique du Département du Zuyderzee verscheen, gonsde het in Zwolle al van de geruchten dat de kozak­ ken naderden. Op 12 november kreeg de Zwolse bevolking ze te zien. Of men er blij mee was, valt te betwijfelen. De ko­ zakken manifesteerden zich namelijk niet als bevrijders, maar als een stelletje boeven die voedsel stalen, zich dronken zopen en de vrouwen lastig vielen.

  Pas op 27 november verschenen regulai­ re Russische troepen, die vooral uit boe­ ren bestonden. Deze krijgslieden waren overigens ook alles behalve zachtzinnig. Zij hadden een krijgskas bij zich, die onder de brug bij de Pannekoekendijk werd geplaatst. Een kozak hield de wacht, maar die goot zich vol jenever om het warm te houden. De volgende och­ tend was hij verdwenen en met hem de krijgskas. Feit was dat daarna buiten de Kamperpoort veel mensen woonden, die er warmpjes bij zaten, maar niet konden vertellen hoe ze aan het geld waren  ge­ komen. Maar iedereen in de stad wist wel beter…   De Zwollenaren wilden van hun ‘bevrij­ ders’ die niets deden dan drinken en jagen op kippen en vrouwen af. Boven­ dien zaten de Fransen nog altijd aan de overkant van het Katerveer. Vanuit huize De Gelder bij Wijhe werden twee oude kanonnen naar Zwolle gehaald, waar­ mee een aanval op de Fransen werd ge­ opend. Daarbij sneuvelde een kozak en raakte een ander gewond. Maar de Fran­ sen sloegen op de vlucht en op 29 no­ vember waaide van de Peperbus de driekleur.   Negen dagen daarvoor was de uit bal­ lingschap teruggekeerde Willem Frede­ rik, zoon van de laatste stadhouder, in Amsterdam uitgeroepen tot soeverein vorst van Nederland. Bij het congres van Wenen in 1815 werd bepaald dat Noor­ delijk en Zuidelijk Nederland weer vere­ nigd zouden worden. Willem Frederik riep zich daarna zelf uit tot koning van het nieuwe Koninkrijk der Nederlanden.

Het verklaart tevens waarom de herden­ king van 200 jaar koninkrijk is uitge­ smeerd over de periode 2013-2015.   Zwolle herdacht in 1913 dat ons land honderd jaar daarvoor onafhankelijk was geworden. Dat gebeurde tijdens een grote manifestatie in de prachtige tuin achter het huis dat de advocaat E.J. Eek­ hout ter hoogte van de Keersluisbrug had laten bouwen. Er was een groot pa­ viljoen gebouwd, waarin onder de naam ‘Plan 1913’ een tentoonstelling werd gehouden. Bekende ondernemingen uit heel Overijssel deden er aan mee, zoals Van Heek en Co uit Enschede, de Gebr. Stork en Co uit Hengelo en de Gebr. Pal­ the uit Almelo. Zwolse bedrijven die een stand hadden, waren onder andere de Erven J.J. Tijl, IJzergieterij Wispelwey, biscuitfabriek E. Helder en Co, Doijer en Van Deventer en O.de Leeuw.   In de restauranttent van ‘Plan 1913’ wer­ den allerlei feestelijke activiteiten gehou­ den. Een van de hoogtepunten was een diner, waarvoor iedereen die zich tot de notabelen van de stad rekende naar Eekhout kwam. Op het hoogtepunt van de maaltijd werd met juichende instem­ ming besloten om een telegram van hulde naar koningin Wilhelmina te stu­ ren. Die kwam samen met haar echtge­ noot prins Hendrik op maandag 4 augus­ tus naar Zwolle om de tentoonstelling te bekijken. Zij werd er rondgeleid door Jasper Warner, voorzitter van het comité ‘Plan 1913’ en lid van de Groote Sociëteit.   Steven ten Veen

De affiche van de Nijverheidstentoonstelling ‘Plan 1913’.

7

Algemene Ledenvergadering, 24 april 2015

De Koningsborrel, 27 april 2015

8

Concert Zwols Collectief Hanka van Doesum-Clout (klarinet), Anke van der Hoek (hoorn), Thirza van Driel (vi­ ool), Bas Egberts (altviool), Corien Kok (cello), Jack Kroes (contrabas).   Het laatste zondagochtendconcert van het seizoen. De grote zaal puilde uit van de belangstellenden. Terwijl de lentezon buiten haar best deed om de stad wat op te warmen, voerde het Zwols Collectief die taak binnen uit door een mooi pro­ gramma met verschillende composities in verschillende samenstellingen ten gehore te brengen.   Een uitgeschreven programma ontbrak en het eerste stuk schreef ik aan Mozart toe. Opgewekte muziek, voortdurend verrassingen, mooie combinaties , afwis­ selingen, contrasten en variaties tussen de strijkers en de blazers. Helaas voor mij, het was geen Mozart maar een jeugd­ werk van Van Beethoven (1770-1827): ­ Scherzo uit Septet opus 20. Toen al een vakbekwaam componist, maar nog niet  toe aan zijn eigen, meer romantische stijl.   In  het tweede stuk werden twee delen uit het kwartet in D-groot van Crusel (1775-1838): voor klarinet, viool, altviool en cello te gehore gebracht. Zonder de andere musici te kort te willen doen, viel hier al op hoe geweldig Hanka van Doe­ sem-Clout de muziek op haar klarinet vertolkte. De Finse componist heeft vooral voor klarinet geschreven en zo te horen kende hij de klankmogelijkheden van het instrument erg goed.   Rossini (1792-1868) schreef tijdens een bezoek aan Londen voor 50 Engelse ponden het Duo voor cello en contrabas.  Dat een cello een uitgebreid arsenaal aan klankmogelijkheden heeft, weet ie­ dereen die een beetje thuis is in de klas­ sieke muziek. De contrabas is vaak ver­ oordeeld tot het spelen van de cellopartij (maar dan een octaaf lager). In het Duo voor cello en contrabas van Rossini kre­ gen Jack Kroes en Corien Kok de kans om te laten horen welk fantastische klanken zij aan hun instrumenten konden ontlok­ ken: door elkaar heen, tegen elkaar op, de melodieën buitelden dwars over el­ kaar in een lenteachtige speelsheid en muzikaal enthousiasme.  

Het lentegevoel veranderde bij de mu­ ziek van Tiersen (geboren 1970): twee melancholische walsen zetten een ande­ re sfeer neer. De twee delen werden zo dicht tegen elkaar aan gespeeld, dat het publiek na het tweede deel dacht dat er nog een deel moest komen. Te vroeg klappen is altijd de schuld van een indi­ vidu (niet goed opgelet, niet weten hoe het hoort enz.). Bij het niet klappen ver­ schuift de schuld naar het collectief: niet ik maak een fout, wij met z’n allen. Dat is goed te dragen…..   Bij Mozarts begrafenis werd het Requiem van Rossetti (1750-1792) gespeeld. Van deze Rosetti speelde het Zwols Collectief twee delen uit het kwintet voor klarinet, hoorn, viool, altviool en cello. Het is per­ soonlijk, maar door het noemen van de naam Mozart ging ik deze muziek verge­ lijken met Mozarts muziek en werd het duidelijk dat de drie grote componisten uit de klassieke periode Haydn, Mozart en Beethoven waren. Rosetti hoorde daar niet bij. Wel een mooi stuk om samen te spelen, helder van structuur, maar min­

der een luisterstuk.   Een totaal andere sfeer ontwikkelde zich bij de muziek van Martinu (1890-1959): ­ Deel 1 uit 'Three Madrigals' voor viool en altviool. Een heel ander idioom, totaal andere samenklanken. Een prima con­ trast. Dat geldt ook voor de sfeervolle Argentijnse muziek. Weer een solorol voor de talentvolle klarinettiste die haar instrument liet klinken als een bandone­ on. De uitsmijter was van de Zwolse componist Emiel Töpler (geboren 1971): de ‘ragtime’ Jan Jans en de kinderen. Het is nog geen jazz, maar als je goed luistert dan staan de jazzelementen net zo op springen als de knoppen van de bomen en struiken buiten in de heerlijke lentezon!   Op 24 april was er een excursie naar het Historisch Centrum Overijssel. Emiel Stöpler schijnt daar als documentalist te werken. Wie is hem tegengekomen?   Rinze van der Lei 

9

Afsluiting seizoen 2014-2015 Gemengd Bridge Op dinsdag 21 april 2015 was de afslui­ tende bridgeavond van het seizoen dat op 16 september 2014 is gestart. De eer­ ste seizoenshelft eindigde op 16 decem­ ber 2014. Theo Kuitert is de coördinator van het Gemengd Bridge en zorgt samen met zijn vrouw Ingrid voor een prima organisatie. Het is een levendige en gezellige groep van ongeveer 48 personen die één keer per 14 dagen (1e en 3e dinsdag van de maand) bridgen in ons fraaie Sociëteits­ gebouw. De afsluitende avond werd gespeeld in 5 ronden van 4 spellen naar een idee inge­ bracht door Tineke Koot en door haar en Ingrid verder uitgewerkt. Dit resulteerde in twee groepen met een  N/Z winnaar en een O/W winnaar. Dus 4 prijzen voor de paren Smit, Duyfjes, Knigge en Moons/ Thoenes.   Theo maakte de resultaten bekend van de tweede seizoenshelft en de jaarresul­ taten (eerste + tweede seizoenshelft).   Prijzen 2e helft seizoen : Groene groep (B) 1. Van de Poll/Marcan met 50.9 % en 2. Ab en Erna van den Berg met 50.6 % Rode groep (A) 1. Maja Nysingh & Partner 61.1 % en 2. Echtpaar Roohé met 56.7%     Jaarprijs hele jaar: Groene groep (B) 1. Echtpaar Wispelweij met 50.0% en 2. Ab en Erna van den Berg met 49.8 % Rode groep (A) 1. Maja Nysingh & Partner met 56.5 % en 2. Echtpaar Roohé met 55.5%   Verder werd een prijs toegekend aan Els en Maarten Storm omdat ze alle keren aanwezig waren. Ingrid en Theo hebben het seizoen afge­ sloten met een dankwoord aan de deel­ nemers alsmede aan de kasteleins (Hetty en Godelieve). En uiteraard werden Theo en Ingrid in het zonnetje gezet door Hetty Callenbach en Erna van den Berg met een fraai boeket en een presentje waar ze samen van kunnen genieten.   Ab van den Berg   10

De jaarwinnaars met een score van 56,5 %.

(N.B. Theo heeft ook geregeld dat als hij onverhoopt niet aanwezig kan zijn er een "ach­ tervang" is in de persoon van Herman Cremer. Herman werd natuurlijk niet vergeten).

Excursie HCO We zijn vrijdagmiddag 24 april met rond de dertig leden. Vrijwilligers van het His­ torisch Centrum Overijssel heten ons welkom met koffie en een Zwollenaartje. Met een korte inleiding begint het uit drie delen bestaande programma.  We krijgen een aantal topstukken te zien uit de 18 kilometer archief die in het HCO onder gecontroleerde omstandigheden wordt bewaard: fraaie handschriften en o.a. de akte van de hernieuwde toetre­ ding van Zwolle tot de Hanze. Met gepaste trots wordt de uitbreiding van het HCO getoond, een ontwerp van de Zwolse architect Rob Moritz. De archi­ tectuur van die uitbreiding markeert de koersverandering van de archiefwereld. Van een gesloten gebouw ('liever geen daglicht, liever geen bezoek'), naar een transparant centrum waar de bezoeker meer dan welkom is. Op de beganegrond bekijken we de expositie gewijd aan de bevrijding van Zwolle, nu 70 jaar gele­ den. Het derde deel van de excursie is de ver­ toning van een documentaire over de Berk Pannenfabriek in Kampen. Het ver­ haal van familiebedrijf waar ooit honder­ den arbeiders emaille pannen en potten maakten tot een handelsfirma met alleen nog dezelfde naam die rvs pannen im­ porteert uit lage lonen landen. Na een slotdrankje koerst het gezelschap richting sociëteit waar om 18.00 uur de Algemene Ledenvergadering zal begin­ nen.   Ronald van den Berg

Canadezen in Zwolle, hoek Eekwal - Luttekestraat

11

12

KOKEN MET DE CULINAIRE CORNUYTEN VOORGERECHT 400 gram verse zalmfilet op het vel 1 stuks  sjalotjes ½ bakje kleine dunne groene asperges ¼ bosje bieslook ¼ bosje peterselie ¼ bosje verse koriander ¼ pot mayonaise 40 gram boter 4 stuks  mini pistoletjes                        olijfolie, zeezout en peper

HOOFDGERECHT 4  stuks kabeljauwhaas op de huid van 150 gram 3 nesten Pappardelle ½ bosje lente-uitjes ½ courgette 1 kleine winterpeen 80 gram oesterzwammen 2 stuks  eidooiers ½ glas droge witte wijn 100 gram boter olijfolie, grof zeezout, peper 

NAGERECHT 1 handsinaasappel ½ bakje aardbeien ½ verse ananas 1 Elstar appel klein trosje blauwe druiven 1 kiwi 0,4 liter vanilleroomijs

De receptuur is voor vier personen. Paul Herbrink / Ronald van den Berg

Rauwe zalm tartaar met groene asperges, mayonaise, brood en boter   Zalm van de huid snijden en in ragfijne blokjes snijden. Sjalotten snipperen en met zalm opsmaak brengen eventueel zout en peper toevoe­ gen. Koriander, peterselie, bieslook wassen, uitslaan en van de steel plukken. Kruiden in de keukenmachine fijn draaien met mayonaise, peper en zout. Asperges in kokend water met zeezout 2 minuten koken en koud zetten. Broodjes afbakken. Boter op tafel op kamertemperatuur laten komen. Broodje serveren. Zalm in gelijke porties verdelen en in een rvs ring drukken op het bord. Zalm omringen met de asperges in olijfolie met peper en zout. Druppels groene mayonaise rondom zetten.   Wijnsuggestie: een droge witte bijvoorbeeld een volle houtgerijpte Chardonnay   Gegrilde kabeljauwhaas op gewokte groenten met Pappardelle en Hollandaise   saus   Kabeljauw peperen en zouten. In bruisende boter kort aanbakken op viskant en iets langer op de huid. Vis in ovenschaal leggen met de huid naar boven. Pappardelle in ruim kokend water beetgaar afkoken, daarna koud spoelen. Blijven roeren. Groenten in julienne snijden nadat deze gewassen zijn. Vis  in de oven opwarmen. Eidooiers met wijn 'au bain marie' schuimig opkloppen. Bain marie verbreken en de saus afmaken met gesmolten niet te hete boter. Stop met het toevoegen van boter als genoeg binding is bereikt Groentes in de hete wok roerbakken. Opsmaak brengen. Mengen met warm gespoelde Pappardelle. Warme borden bedekken met de groenten en pasta mengel. Vis erop en saus erbij serveren.   Wijnsuggestie: de wijn van het voorgerecht.    Verse fruitsalade  met vanilleroomijs     Start altijd met de sinaasappels uit te snijden en de vliezen uit te knijpen.  De zachte vruchten als laatst. Alles goed doormengen om verkleuren tegen te gaan. Let op de vruchten die eiwitsplitsende werking hebben. A la minut de kiwi en aardbeien gebruiken als decoratie. IJs op tijd uit de diepvries. Salade verdelen over de borden en serveren met bol vanilleroomijs.   Wijn: Moscato d’Asti van de gelijknamige muskaat druif uit Italie.

13

WIJNCOLUMN

Onder de Loep: De Prowein   Afgelopen maand was de jaarlijkse wijn­ beurs weer in Duitsland. De Prowein. Deze beurs staat bekend als een van de belangrijkste voor de wijnimporteurs en geeft een goed beeld op de ontwikkelin­ gen in de wijnmarkt. Deze beurs editie werd bevolkt door maar liefst 4800 standhouders en ruim 50.000 bezoekers. Meer dan vijftig nationalitei­ ten die gedurende drie dagen op zoek gingen naar nieuwe wijnen en wijnhui­ zen.   Nu denken veel mensen dat een wijn­ beurs een groot feest is waar je aan het einde van de dag, nadat alle wijnen zijn geproefd, wankelend de beurs vloer af komt. Nou de realiteit is toch iets anders. Die dag ging bij mij om 5.30 uur de wek­ ker. Opstaan en hup de auto in. Om 8.45 aangekomen bij de beurs na ongeveer 45 minuten vast te hebben gestaan in de file. Om 9.00 uur gaat de beurs open en loop ik met de eerste groep mee naar binnen. Vooraf in Nederland veel tijd besteed aan de voorbereidingen en een goede selectie gemaakt van de huizen die ik wil bezoeken en tevens twee vaste afspraken gepland met bestaande pro­ ducenten.   Tijdens de dag staan er een twintig nieu­ we bedrijven op mijn lijstje om bezocht te worden. Ik heb gesproken met de wijnmakers/export managers over de mogelijkheden voor een eventuele sa­ menwerking. Uiteraard een korte proef­ sessie om de basis kwaliteit van de huis te beoordelen. Ik vraag altijd eerst de voordeligste instap of entry level wijn. Is 14

deze niet in orde dan stop ik en ga snel verder naar de volgende omdat mijn er­ varing is dat de rest van de wijnen van zo’n huis dan vaak ook niet aan onze kwaliteitseisen voldoet. Is de instapwijn wel goed dan proef ik twee of drie ande­ re wijnen om een eerste totale indruk van het huis te krijgen. Ik vraag informatie aan, geef het visitekaartje af en vraag om een opgave van alle details en condities per mail. Deze riedel herhalen we dus zeker twintig keer op tijdens het bezoek.   De beurs gaat om 18.00 uur dicht en om 17.30 zorg ik dat ik snel in de auto kom. Die dag over acht grote hallen gevoels­ matig de halve marathon gelopen en ruim vijfentwintig nieuwe contacten op gedaan. Om 20.00 uur ben ik thuis, moe maar voldaan.   De weken daarna komt de informatie binnen van alle bezochte stands en krij­ gen we een goed beeld van wat interes­ sant zou kunnen zijn. De proefflessen worden aangevraagd en als deze binnen zijn dan proeven we deze hele serie in een keer. Het is altijd goed om dit in Ne­ derland nog eens te doen. Op een beurs kan de wijn heel anders overkomen dan thuis. Denk hierbij maar aan die heerlijke rosé die je op vakantie in Zuid Frankrijk drinkt en waarvan je de laatste flessen mee naar Nederland neemt. Hier smaken ze vaak veel minder lekker. Sfeer, omge­ ving, het moment spelen zeker een rol bij het oordeel over een wijn. Als de wijnen hier goed zijn bevonden en een toevoe­ ging zijn voor ons assortiment dan nemen we ze op in de collectie.     Remco van Looijengoed Directeur/vinoloog Schuttelaar Delicatessen en Wijnen  

Het Dispuut Een kort verslag over mijn eerste erva­ ringen met het dispuut.   Wim van Lieshout gaf op 6 maart de af­ trap van ons dispuut met een boeiend verhaal onder andere n.a.v. het boek ‘Po­ liticide’ (ofwel moord op de politiek) en zijn eigen studententijd. Terugkijkend was de agressiviteit en de absoluutheid van de studenten in de zeventiger jaren toch wel een heel bijzonder fenomeen. Velen werden beïnvloed door de ideeën van Marx. Een revolutie ‘op leven en dood’ moest de heilstaat brengen. Bij mij kwam weer in herinnering het eindeloze gepraat op de sociale academies. Verder herinner ik me een discussie bij Akzo Zout Chemie over de te voeren strategie van het bedrijf. Maar mijn toenmalige baas zei wel dat ‘ondernemingsgewijze productie’ een uitgangspunt vormde voor de discussie. Het stond allemaal ter discussie in sommige kringen. Op drie april heeft Wim Sterken ons ver­ telt over de ontwikkelingen in het onder­ wijs. Kinderen leren tegenwoordig optel­ len en aftrekken door met kolommen te werken. Het moet allemaal inzichtelijk tegenwoordig. Dat kan voor eenvoudige optel- en aftrekbewerkingen heel aardig zijn maar het wordt nog al ingewikkeld voor complexere bewerkingen en het inzichtelijke verhaal gaat natuurlijk hele­ maal niet meer op als de wortel moet worden getrokken uit -1. Ik ben blij dat ik het rekenen toch maar geleerd heb vol­ gens de ‘opa en oma methode’. Het dispuut komt bijeen op de eerste vrijdag van de maand om 16.00 uur. Eén van ons vertelt iets over wat hem of haar boeit en daarna praten we erover tot de borrel ons roept. 1 mei komen we weer bij elkaar en dan zal Kick Visser iets ver­ tellen over een boek dat hem heeft ge­ boeid en waarin de filosofie van Spinoza aan de orde komt. Heel inspirerend allemaal! Bas Dane

Presentatie ALV Op de ALV van 24 april jl. heeft de President-directeur een inleiding gehou­ den. Het betreft de beleidsvisie van de Directie waarin de veranderaanlei­ ding, de veranderurgentie en ook de droom en ambitie zijn weergege­ ven. En ook de eerste stappen zijn vermeld. De gehouden presentatie is voor de leden beschikbaar op de website. Het staat onder het leden-gedeelte. Na het inloggen met uw gebruikersnaam en wachtwoord is het document te vinden onder: “Beleidsvisie ; ALV 2015”.

De Buitenpianist Dit verhaal begint laat in de avond van een doordeweekse dag in januari. Het is koud en regenachtig en we lopen ineen­ gedoken op het Pelserbrugje. Mijn vrouw en ik lopen na een voorstelling in de Spiegel de binnenstad in. Zoals altijd op dat schattige en nu nattige brugje kijken we naar links, naar cultuurschip de Thor. Daar wonen goede vrienden van ons; Rik Elings en zijn echtgenote Cuun van der Eerden. Rik Elings is pianist, arrangeur, componist en docent aan het Amster­ damse en Zwolse conservatorium. Cuun is interior designer. Deze vruchtbare combinatie van talenten heeft in 2011 tot een prachtig en uniek nieuw project in de Thorbeckegracht geleid: cultuurschip Thor, tevens de fraai ingerichte woning van Rik en Cuun. Het in verval geraakte voormalige restaurantschip de Thor heeft een ware transformatie ondergaan en is herboren als een springlevende plek van verrassende creativiteit. Elke tweede en derde zondag in de maand organise­ ren beide bewoners twee keer een ‘uurtje cultuurtje’ ; intieme mini concerten uit­ gevoerd door een grote variëteit aan ta­ lentvolle musici of dichters. Terug naar het Pelserbrugje. Ik ontwaar in de donkere schimmige nacht een ge­ stalte die in een soort zwarte box lijkt te willen kruipen. Dichterbij zie ik dat de box een vleugel is die geparkeerd staat op de wal direct naast de Thor. De hoes die de vleugel tegen weer en wind moet be­ schermen is deels weggevouwen over de klankkast. De toetsen zijn verdwenen en Rik blijkt met zaklamp en vochtopne­ mende doekjes in de weer. Daar waar het klavier normaal gesproken zit is een plas water zichtbaar. Rik is duidelijk aangesla­ gen en in een mentale toestand die het best te duiden is als; redden wat er te redden valt. Het klavier ligt inmiddels in het schip op een grote tafel. De toetsen die normaal gesproken keurig in het gelid liggen staan nu schots en scheef op

verschillende hoogtes. De meeste zijn door de vochtinwerking vast komen te zitten. Na enige tijd is de behuizing van het klavier gedroogd en de weer en wa­ terbestendige hoes weer goed in positie gebracht. Nu operatie klavier. Met föhn en doeken probeert Rik het te drogen en weer gangbaar te maken. Ondertussen spreken wij troostende en bemoedigen­ de woorden. Wij voelen aan dat we met groot leed te maken hebben. Ondanks alle inspanning komt er niet meer mobi­ liteit in de toetsen. Door de ruis van de föhn heen horen we wat er gebeurd is: vandalen hebben de hoes van de vleugel verwijderd en hebben waarschijnlijk, gebruik makend van de uitbotigheid van de eigenaars, op de oude vleugel ge­ speeld. Daarna de klep open laten staan, de hoes niet teruggelegd en de vleugel ten prooi laten vallen aan een fikse regen­ bui. Na twee glazen wijn en veel theorie omtrent het gedrag van hout, water en vleugels komen we gevieren tot de con­ clusie dat de enige hoop is: rustig laten drogen, niet forceren en vertrouwen op de kosmische krachten en het herstel­ lend vermogen van ‘oude dames’. Twee dagen later is de vleugel weer bespeel­ baar en gaat het verhaal van de Buiten­

pianist verder. Grote opluchting voor velen! De vleugel waar het hier over gaat is een Hofmann Mignon van ruim 50 jaar oud. Vanaf 23 augustus 2014 staat de vleugel geparkeerd op de  wal direct naast de entree van het cultuurschip. De vleugel is ingeruild bij de firma Oostendorp in Wezep. Een vriend van Rik werkt daar en tipt hem omdat de vleugel op zich nog functioneert. Het alternatief is re-cycling, ofwel het definitieve einde. De eerste ingeving van Rik is om het instrument als een icoon voor het cultuurschip neer te zetten en het beeld voor promotie doel­ einden te gebruiken. Maar als een musicus een instrument ziet kan hij er niet vanaf blijven dus Rik gaat spelen en ontdekt dat de ‘oude dame’ het nog goed doet en nog een behoorlijke klank produceert. Dit inspireert tot een tweede ingeving: de Buitenpianist wordt geboren. Rik besluit om de vleugel elke dag in de buitenlucht , er is geen plek aan boord, te bespelen. Cuun filmt de optre­ dens met haar Galaxy telefoon en plaatst ze vervolgens op You Tube. Het doel is om de vleugel zo lang mogelijk te bespe­ len en om daar een disciplinerende bed­ ding aan te geven legt Rik zichzelf een vloek op: hij moet iedere dag voor mid­ dernacht de vleugel bespelen anders verandert hij in een kikker. Het commentaar op dit idee was aanvan­ kelijk pessimistisch: kan niet, een vleugel kan niet tegen steeds wisselende weers­ invloeden. Maar een kikker worden is ook niks voor een musicus dus Rik zet door. Ik spreek hem op de avond dat dag 210 van De Buitenpianist in de lucht zal gaan. Deze keer wordt het een muzikaal omlijst voorgedragen gedicht. Wat begon met

15

korte solo optredens van Rik zelf is inmid­ dels uitgegroeid tot een enorme variëteit aan kunstzinnige uitingen. Rik vertelt: “ In het begin leek het toch een tamelijk kortdurend project te worden. Na 11 dagen zaten de toetsen al vast. Maar onder invloed van de zon kwam er toch weer beweging in. Het is een vrij simpel mechaniek dat zich kennelijk kan voegen naar steeds wisselende vochtpercenta­ ges en temperaturen. En na het nodige stemwerk blijft ze toch acceptabel klin­ ken. Niet elke dag kan ik er alles op spe­ len: de kunst is te spelen wat kan en niet wat moet. Met de weersomstandighe­ den verandert ook de klank. De uitdaging is steeds om daar gebruik van te maken. In die zin daagt de vleugel me uit om al mijn arrangeer- en improviseer talent in te zetten. Ik moet vaak om de moeilijkhe­ den heen spelen.  De sport is nu om iede­ re dag iets leuks neer te zetten.” Inmiddels kent De Buitenpianist een groeiende schare fans. Dat komt mede door het feit dat het een podium is ge­ worden voor allerlei artiesten: van klas­ siek tot modern, van beroeps tot ama­ teur. Meestal heeft Rik aan het begin van de dag nog geen idee wat hij zal gaan doen en met wie.  Het toeval speelt daar steeds een grote rol in. Soms komen mensen naar hem toe die met hem een opname willen maken. Dat levert vaak heel verras­ sende producten op. Zo kwam het orkest van circus Renz een keer voorbij op dag 39. De uiteindelijke compositie komt steeds tot stand in wisselwerking met artiest en wat zich in de omgeving op dat moment aandient. Rik geeft een aantal voorbeelden: “ Bestaande liedjes kunnen soms ge­ transformeerd worden in nieuwe ritmes. Zo maakte ik van het welbekende liedje “mijn opa” van Annie M.G. Schmid een samba. Dat paste goed bij de dames die het zingen. Ook ben ik steeds gevoeliger geworden voor geluiden in de omge­ ving. Zo heb ik een keer samengespeeld met het maandelijks luchtalarm. De toen aanwezig mensen op de boot heb ik laten evacueren waardoor er ook een spelele­ ment als een extra dimensie aan het filmpje is toegevoegd. Een heel bijzonde­ re was ook de samenwerking met een Rova medewerker. Op het moment dat ik de opname wilde maken was hij vlakbij de boot met een bosmaaier in de weer. Ik heb hem gevraagd om mee te werken en dat heeft geleid tot een heel bijzonder metal rock optreden voor piano en bos­ maaier. Een ander voorbeeld is een dag waarop ik geen idee had tot ik een hond 16

en een jongetje met een fietsje voorbij zag komen. Zonder woorden voelde de al filmende Cuun aan welke kans zich voordeed. Het is een heel aardig filmpje geworden over de hond en het jongetje met door mij geïmproviseerde filmmu­ ziek daaronder. Ook heb ik een keer de timmergeluiden van dakbedekkers in mijn compositie gebruikt. Het is eigenlijk fascinerend wat je kunt doen als je je in­ stant bewust bent van het geluid dat er om je heen te vinden is. Een enkele keer lijkt dat zelfs een kosmisch wonder. Zo speelde ik precies twee weken na oud en nieuw met de Zwolse sopraan Heleen Koele. Op exact het juiste moment in de compositie klonk een luide, verlate vuurwerkknal!” Rik wil graag begeleiden en mensen zijn podium bieden. De Buitenpianist heeft dat inmiddels aan de meest uiteenlopen­ de muzikanten gedaan. Op verzoek van Rik heeft inmiddels menige straatmuzi­ kant meegedaan, maar bijvoorbeeld ook Cor Bakker speelde mee. Een heel inte­ ressant duet met het bekende draaiorgel in de binnenstad is een ander voorbeeld van een verrassende orkestrering.  Het tot nu toe meest bekeken filmpje is de opname met het koor onder leiding van Martien Hovestad. Dat is ruim 3000 keer bekeken op You Tube. Het project De Buitenpianist heeft een merkbare spin-off op de naamsbekend­ heid van cultuurschip de Thor en de be­ zoekers aantallen van uurtje cultuurtje. Dit bijzondere initiatief van Rik en Cuun heeft ook de belangstelling van de lan­ delijke media getrokken. De Buitenpia­ nist kreeg aandacht in Man bijt Hond, de Telegraaf, de Stentor, het Parool, het

Nederlands Dagblad en bij omroep Max in Hallo Nederland. Toch is het sprookje van de kikker wat Rik betreft een Zwols verhaal: ooit zal na honderden jaren blijken dat een tegen die tijd al helemaal met de plek vergroei­ de vleugel het bijzondere verhaal vertelt van de Buitenpianist die ooit over Zwolle en haar cultuur waakte. Rik: “Mijn droom is om bij de Thor een Buitenpianist festival te organiseren en het sprookje van de kikker verder uit te werken tot een spannende musical. Het lijkt erop dat de oude Hofmann Mignon het nog wel een tijdje volhoudt. Ik zal zelf zeker doorgaan tot 23 augustus 2015 ofwel dag 365 van De Buitenpianist. Dan staan er 365 filmpjes op You Tube en is het misschien weer eens tijd voor een vakantie, want dat zit er voorlopig nog niet in. De vloek is nog niet opgeheven.”   Dirk Hilarides

Uit ‘Geschiedenis Zwolle’ (8) Kardinaal van Rossum op bezoek   Eind 1912 had Zwolle reeds 33.712 inwo­ ners. Het “Register op het kohier” bewijst, dat de gegoede burgerij een inkomen had ongeveer gelegen tussen 2900 en 3000 gld. Een inkomen van meer dan 6000 gld. gold als hoog; de dokters kon­ den dat halen. Tot de hoogst aangesla­ genen behoorden de burgemeester, mr. B.P.G. van Diffelen en mr. C. F. Kaempff. Het aantal personen dat de 1000 gld. per jaar niet kon halen, was legio. En juist naar deze klasse gaat onze belangstelling het sterkst uit. Onder invloed van de sociale wetgeving begonnen beide sociale pro­ blemen, nl. dat van de binnenstad en dat van Assendorp naar elkaar toe te groeien. Toch was er vóór de Eerste Wereldoorlog nog ’n duidelijk verschil tussen de au­ tochtone burgerij en “Assendorp”; de bewoners der binnenstad vormden nog ’n soort clan, de Assendorpers waren op weg een moderne organisatie te worden. Terecht sprak men van “het rode dorp”. Ook in de psychologische zin was die betiteling juist; in de binnenstad heerste de cultuur der burgerlui, die allen elkaar kenden en min of meer geestverwanten waren. In Assendorp vond men het vlot­ tend deel der bevolking, meest bestaan­ de uit spoormannen; daar sprak men van organisatie.   Een fleurig intermezzo vormde het be­ zoek van Willem Marinus kardinaal van Rossum in juli 1913; reeds in 1911 was hij door paus Pius X tot kardinaal gewijd en hij was als zodanig de eerste Nederland­ se kardinaal sedert de Hervorming. Zijn laatste voorganger, Willem van Encke­ voirt, was gewijd door paus Adriaan, een oud-leerling van de school van Zwolle. Toen kardinaal van Rossum kwam, was heel Zwolle versierd; het overgrote deel der protestanten nam deel in de vreugde.  De kardinaal die een zeer bescheiden man was, stond beduusd over de ont­

vangst en ging een dag eerder weg. Hij logeerde bij deken N. van Balen in de Nieuwstraat en alles liep voortreffelijk, dank zij de beruchte chronometer van de kardinaal en de activiteit van de jeugdige inspecteur Lettinck, die met goed hu­ meur en bulderende stem het verkeer regelde.  Er werden enige recepties ge­ houden en bij die gelegenheid bleek, dat de kardinaal – die een ijzeren geheugen had – zijn stadgenoten ogenblikkelijk herkende en allerlei details van hun leven, familie en bedrijven uit het hoofd wist. Onder de geschenken die hij mee­ nam was er een, waaraan hij levenslang bijzonder gehecht bleef. Een Joodse medeburger, die ongeveer even oud was als hij, heeft hem een schilderij aangebo­ den, voorstellend zijn armzalig geboor­ tehuis in de Hagelsteeg. Hoogstwaar­ schijnlijk was dat vervaardigd door zijn buurman, de schilder Jurriejan Nooter; het kreeg een ereplaats in zijn kardinaals­ paleis. Voor zijn vertrek beloofde kardi­ naal Van Rossum een geschilderd portret aan de gemeente ten geschenke te zul­ len geven. Na veel moeilijkheden arri­ veerde dit tijdens de Eerste Wereldoor­ log. In 1916 is daarover nog een kwestie geweest in de Raad: zou men het portret hangen in de raadzaal, dan wel in het museum? Besloten werd het schilderij in het museum te hangen; daar hangt het nog. Maar zij die de kardinaal gekend hebben, kunnen verklaren dat het slecht gelijkend is; hier is een heersersnatuur in rozegeur en maneschijn geschilderd.

Kardinaal van Rossum was een man van middelmatig postuur, hij had heldere blauwe ogen en beschikte over een ver­ -dragende, doordringende tenorstem. Voor anderen was hij een veeleisend man, doch eiste van zichzelf het meest. ’s Mans werkkracht grensde aan het onge­ looflijke; hij was voor een groot deel de redacteur van het zgn. Corpus juris cano­ nici der Katholieke kerk. Na een moeilijk

leven vol onmin met Franse en Italiaanse collega’s is hij in 1932 te Maastricht over­ leden. Aan de St. Michaëls-parochie liet hij – als gebruikelijk – zijn kardinaalshoed na met enige versierselen; te Wittem in Z.-Limburg is een klein museum aan zijn nagedachtenis gewijd.   Wanneer men vraagt wat er verder ten stadhuize te doen was, kan men slechts vage antwoorden geven. In 1912 is de IJsselcentrale gekomen en zijn de voor­ waarden tot stroomlevering goedge­ keurd. Het Sophia-ziekenhuis is wat uit­ gebreid en voor het overige bleef alles zo ongeveer hetzelfde. De terreinen aan de Oosterlaan en die van de Vlasakkers werden in die jaren volgebouwd. In 1913 kwamen er vragen in de Raad omtrent riolering in Assendorp en of het goed zou zijn een speciaal rioolrecht te heffen in Assendorp. Er werd gesproken over de Handelsschool en de onenigheid die daar heerste onder de leraren en dat alles geschiedde op de vooravond van de Eerste Wereldoorlog. De mobilisatie is afgekondigd op vrijdag 31 juli 1914; dat was omstreeks 12 uur. Om half twee begon de inspecteur G.J. Lettinck de kermis af te breken; razend en bulderend liep hij op de Melkmarkt langs de tenten. Hij sommeerde de kermisgas­ ten hun tenten te sluiten en op te breken. Wanneer ze niet ogenblikkelijk gehoor­ zaamden, hielp hij con amore een hand­ je mee, wat ongeveer hierop neer kwam, dat hij zo nu en dan een hele tent in elkaar trapte. Gevecht op het kerkplein; de boeren wilden de draaimolen niet uit. Om drie uur werd de grote klok geluid: mobilisatie.   De stationscommandant die met de mobilisatie was belast, was de heer F.A. Hoefer, die zich juist in Z.-Limburg be­ vond voor de begrafenis van zijn zuster. Op weg naar ’t kerkhof vernam hij, dat de mobilisatie zou plaats vinden, stapte onmiddellijk uit het rijtuig en reisde spoorslags naar Zwolle om hier de lei­ ding in handen te nemen. Gekomen op het station, vond hij een chaotische toe­ stand; veel mensen wilden weg en zich terugtrekken achter de Waterlinie! Hoe­ fer installeerde zich in de wachtkamer en sinds dat moment hadden de heren Van Royen en Van Leyden niet veel meer te vertellen. Paarden werden gevorderd, de eerste lichting trad aan. Commissaris Derksema kreeg last om de te mobilise­ ren manschappen persoonlijk te gaan halen, hen desnoods van ’t bed te lichten.

17

Halve waarheid In de Groote Klok  van april schreef ik een beknopt verslag van het Heerendiner 2015. Eregast en spreker was de heer Mannak, directeur van HET Symfonieor­ kest. Ik schreef ondermeer: "Uitvoerig wordt stilgestaan bij de bezui­ niging van 40% van het Rijkssubsidie die in het recente verleden heeft plaatsge­ vonden, een bedrag van rond 2 miljoen euro. Een potentiële nekslag tenzij er een nieuw verdienmodel wordt uitgedok­ terd. En tot dat laatste is HET symfonieor­ kest in staat gebleken. Ondernemer­ schap wordt het nieuwe kompas. Muziek wordt letterlijk naar nieuwe plaatsen en omstandigheden gebracht, van de amb­ telijke status van de orkestleden wordt afscheid genomen." Voor ons stond een tevreden directeur van een orkest op koers. Bijna op de dag van verschijnen van de Groote Klok brengen diverse media het bericht dat Het Symfonieorkest in grote financiële nood verkeert en onder ande­ re geplande optredens (o.a. in Zwolle) moet schrappen. Dat hebben we de heer Mannak niet horen vertellen. Een dag later is de werkelijkheid dus an­ ders.   Ronald van den Berg

18

Bezoek bestuur Sociëteit Apeldoorn De Groote Klok wordt ook door andere sociëteiten gelezen. De serie columns van de President-direc­ teur, gewijd aan de toekomst van de sociëteit, was voor het bestuur van de Sociëteit Apeldoorn (van 1849) reden om een afspraak te maken teneinde ideeën uit te wisselen over beider toekomst. Op vrijdagmiddag 17 april jl. ontving de Directie het Apeldoornse gezelschap aangevoerd door de voor­ zitter de heer Coen Munk (tweede van rechts op de foto). vdB.

Het Gouden Ei Op voorstel van de Ledencommissie heeft de Directie een nieuwe wisseltrofee in het leven geroepen, het Gouden Ei. Deze prijs zal jaarlijks worden toegekend aan het lid dat in het voorafgaande jaar de meeste nieuwe leden heeft voorge­ dragen. Op de ALV van 24 april jl. kon de President-directeur de prijs voor de eer­ ste maal uitreiken aan de heer Aad van Dijk met een score van vier voordrachten. Proficiat! vdB.

ZET u uw huis te koop of gaat u het verkopen

Zo snel en goed mogelijk uw huis verkopen. Dat vraagt om een Garantiemakelaar. Een Garantiemakelaar gaat namelijk een stap verder. Niet alleen zorgt hij ervoor dat uw woning zo goed mogelijk gepresenteerd wordt. Dankzij zijn ervaring in de lokale markt is hij specialist en kan hij u voorzien van advies op maat. Zo wordt uw woning voor een reële prijs in de markt gezet en zet hij de juiste middelen en kanalen in om uw potentiële kopers te bereiken. Uiteraard houdt hij u op de hoogte van de laatste ontwikkeling en is hij altijd voor u bereikbaar. Ook uw huis verkopen? Kijk voor meer informatie op www.degraafvanvilsteren.nl of bel ons op 038-4227229.

Van een Garantiemakelaar mag u meer verwachten.

GM02 degraafvanvilsteren adv huis te koop 135x185 def v1.indd 1

21-05-13 11:58

Portret (80x120 cm.) getekend door Dioni ten Busschen met een pen van PenPoint

19

www.editoo.nl

Indien onbestelbaar retour: Koestraat 8 , 8011 NK ZWOLLE

20