DE GROOTE KLOK. Periodiek van De Groote Societeit opgericht Inhoud. Jaargang 2014, november, nummer Column van de Presidentdirecteur

DE GROOTE KLOK Periodiek van De Groote Societeit opgericht 1802

Inhoud

Jaargang 2014, november, nummer 9

  3.

 

Column van de Presidentdirecteur

5.

 

Het 'vechtpaar'

7.

 

Werelddierendag

9.

 

Zondagochtendconcert

11.  

Rwanda, het land van de dui­ zend heuvels (2)

13.  

Koken met de Culinaire Cornuyten

14.  

Uit 'Geschiedenis van Zwolle'(3)

16.  

Agenda Algemene Ledenverga­ dering

Colofon De Groote Klok is een uitgave van de Groote Sociëteit, Koestraat 8, 8011 NK Zwolle. Tel. 038-4216467 Bankrekeningnummer  sociëteit  NL67RABO017.07.52.100. De Groote Klok verschijnt 10 maal per jaar in een oplage van 350 exemplaren.   Directie   President-directeur drs. G.G. Callenbach Wipstrikpark 31, 8025 CB Zwolle, tel 038-4541559 Directeur-secretaris drs. R.V. van den Berg Grote Beukelaer 1, 8141 BM Heino, tel. 0572-391694 Directeur-thesaurier R. L.C. Conradi RA Potmarge 21, 8032 LC Zwolle, tel. 038-4538718 Directeur-exploitatie A. Rigter Zwette 6, 8032 XM Zwolle, tel. 038-4533377 Directeur-verenigingszaken B. Boonk Hoevebrink 45, 8034 PX Zwolle, tel. 038-4533280      e-mail adres: [email protected] / website: www.degrootesocieteit.nl   Kasteleins Mw. Godelieve Overbeeke Bloemstraat 6, 8012 VN Zwolle, tel. 06 11401490 Mw. Hetty Kruiswijk-Schukking De Hoeve 41, 8112 BC Nieuw Heeten Mw. Marit van Raalte-Lageveen Trompstraat 65, 8023 FN Zwolle Dhr. Abel Buurma Wolweversstraat 13, 8091 KN Wezep   Redactie Steven ten Veen (hoofdredacteur) Ronald van den Berg (productie) Louis van Daalen Jan Kam Cees Meijntjes Postadres: Koestraat 8, 8011 NK Zwolle / e-mail adres: [email protected] Tekstbijdragen (bij voorkeur gedigitaliseerd) aanleveren door te mailen of te sturen naar bovenstaand adres. De redactie beslist over de inhoud van de Groote Klok en kan wijzigingen in teksten aanbrengen of bijdragen niet plaatsen. Foto’s moeten digitaal worden aangeleverd in hoge resolutie (niet verkleinen!) en graag voorzien van bijschrift. Voor advertenties kan contact worden opgenomen met de directeur-secretaris. Uiterste inleverdatum kopij volgend nummer: 25 november 2014. 2

Column van de President-directeur  

  Cliffhanger in proza Mijn column van het oktobernummer van de Groote Klok eindigde afgebroken. Er stond Tot zover de terugkijk op toen en nu. We moeten ook vooruit. Over toekomstig beleid weid ik in de volgende column verder uit Want sommige huidige activiteiten lopen minder wenselijk dan gedacht En ook daarvoor wordt door leden op een oplossing Dat had aangevuld moeten zijn met “gewacht.”   En dan te denken dat ik die hele strofe als cliffhanger voor deze column had ge­ dacht. U weet wel, een afsluiting van een verhaal of film waarbij duidelijk is dat het nog niet is afgelopen. De bedoeling is dat de lezer of kijker nieuwsgierig wordt gemaakt naar het verdere verloop. De term 'cliffhanger' betekent dat iets boven een afgrond hangt en mogelijk daarin zou kunnen vallen. In de sprookjes van Duizend-en-eennacht gebruikte Scheherazade dit mid­ del: ze wist dat ze ter dood zou worden gebracht direct nadat haar verhaal afge­ sloten was. Daarom brak ze haar vertel­ ling af op een spannend moment met de mededeling dat ze die de volgende avond zou voortzetten. Nu, zo iets wilde ik ook bereiken: nieuws­ gierigheid naar het vervolg. De cliffhan­ ger zelf is echter afgebroken waardoor ik het risico loop dat het verhaal in het

water valt en mijn trucje niet werkt als (hang)bruggetje. En dat is ‘link’ (om een in Haarlem gangbare term te gebruiken). Desondanks hervat ik mijn aanzet.   In oktober evalueerde ik de doelstellin­ gen van onze Vereeniging uit 2010. Als kracht van onze sociëteit noemde ik dat we onverplichtend zijn, wat wel iets anders is dan vrijblijvend. We hebben ook andere assets, zoals het gebouw met representatieve ruimtes en een binnen­ stadse parkeerruimte en het brede aan­ bod van activiteiten. De directie is ge­ neigd die als dè ‘kritische succesfactor’ te beschouwen. In onze beleidsaanpak van 2010 ging het over verbreding en verdieping van zowel de ledenwerving als de activiteiten. Dat laatste is grosso modo geslaagd. Het eerste mag als ‘zorgenkind’ worden be­ schouwd. Om met dat laatste te beginnen: de le­ dencommissie buigt zich al hierover. Maar niet alle activiteiten komen even goed uit de verf. De seniorenborrel kan enige verjonging best gebruiken, ook al lijkt dit op een contradictio in terminis. Andere, zoals de biljartgroep, heeft zich­ zelf al nieuw leven ingeblazen. Daarop doelde ik in het laatste vers van mijn herfstrijm, bovenaan geciteerd.   Er is alle reden verder te kijken. Travers heeft per half 2015 de huur opge­ zegd. De aard en omvang van onze activiteiten zijn niet in goede balans met de samen­ stelling en omvang van onze personeels­ formatie. Daarom heeft de directie verschillende maatregelen genomen. Ze heeft een task force ingesteld die de mogelijkheden van ons gebouw en de exploiteerbaar­ heid ervan onderzoekt. Er wordt onderzoek gedaan naar de voor de sociëteit gewenste en noodzakelijke formatie. In samenspraak met de Sociëteits- en de Ledencommissie ontwikkelt de directie een sterkte-zwakte-analyse. Op basis daarvan wordt de beleidsvisie herschre­ ven. In onze Algemene Ledenvergadering op 28 november verwachten we iets meer daarover te kunnen zeggen. Het lijkt me duidelijk dat we als vereniging als geza­ menlijk belang hebben: de continuïteit ervan. Evenzeer lijkt me duidelijk dat dat niet alleen een zaak van de directie, de

Sociëteits- en de Ledencommissie en de Raad van Commissarissen; maar van alle leden.   U zult erbij betrokken worden.   Gégé Callenbach, president-directeur     

BURGERLIJKE STAND • Nieuwe leden De heer Dr. H.C. van der Sar    • Voordrachten Geen. • Opzeggingen De heer H.S. Wijbenga

Goed nieuws! Jacques Hovius is ook dit jaar weer Sinterklaas. Zin gezondheid is zeer sterk verbeterd en afgezien van wat lichte restverschijnse­ len voelt hij zich prima. Binnenkort verhuist hij ook weer terug naar een appartement in Zwolle.   De brand en alles daarna heeft natuurlijk zijn sporen nagelaten maar Jacques ver­ heugd zich op zijn terugkeer naar de stad en op het weerzien met zijn vrienden in de Groote Sociëteit. De Sinterklasmiddag van 30 november wordt zijn 'Grande Entree'.   Hij laat u allen bij deze hartelijk groeten. De Sociëteitscommissie  

3

PROGRAMMA  

Bijzondere activiteiten    woensdag   vrijdag vrijdag vrijdag zondag zaterdag  

               

12-nov   28-nov 28-nov  28-nov 30-nov 20-dec  

20.00   15.00 18.00 19.00 15.00 18.00  

Lezing Dr. Elly Touwen-Bouwsma Invloed modernisering op Islam in Indonesie Bezoek atelier Westerhuis Algemene Ledenvergadering Laatste vrijdag maand/maaltijd Sinterklaas Kerst/wilddiner  

Johan v. Zanten Hans Harms John v. Boven Directie Directie Johan v.Zanten Hans Harms Bert Klaver

l-p-j   l-j l l l-p-j l-p-j  

elke  4;18-nov 11;25;nov 20-nov 19-nov 10-nov 24-nov

18.30 19.30 19.30 19.30 13.15 17.30 17.30

Biljarten Gemengd bridge Wisselbridge Heerenbridge Damesbridge Koken en Braden Culinaire Cornuyten

Wim Bleeker Theo Kuitert Aad Rigter Wilfred Smit Gerrie Knigge Bert Boonk Bert Boonk

             

     

     

Clubs   maandag   dinsdag   dinsdag   donderdag  woensdag   maandag   maandag  

Overige activiteiten   maandag   elke 16.00 Seniorenborrel  vrijdag   elke 14.00 Vrij bridge,biljarten, schaken vrijdag   elke 17.30 Vrijdagborrel       Let op !!        opgave òf : [email protected]; òf op inschrijflijst publicatiebord òf bij coördinator  l- lid; p- partner c.q. introducee; j/n opgav ja/neen   l-lid; p -partner of introducee; j/n opgave ja / neen      De agenda staat ook op onze website www.degrootesocieteit.nl          John van Boven; voorzitter/secretaris; 038-465 32 89; [email protected] Bert Boonk; 038-4533280; [email protected]    Johan van Zanten; lid; 038-4537156; [email protected] Hans Harms; lid; 06-23333175; [email protected]   Bert Klaver; lid; 0529- 431823; [email protected]     

SOCIËTEITSCOMMISSIE

LEDENCOMMISSIE Jur Zandbergen (voorzitter); 038 - 453 62 36, [email protected] Otto Cazemier; 038 - 453 24 63; [email protected] Maarten Storm; 038 - 454 29 73; [email protected] Ruurd Tjallema; 038 - 460 30 13; [email protected]

4

Haal meer uit uw lidmaatschap!

Het ”vechtpaar” De eerste donderdag Heerenbridge in september na de zomervacantie was een teleurstellende avond voor de O/W geze­ ten paren, die waarlijk moesten zoeken naar de poppen/punten en vrijwel alleen tegen moesten spelen. Kan voorkomen. En toen in hun allerlaatste spel West gever, O/W kwetsbaar lagen er de vol­ gende kaarten in hun handen: (het leek wel een geschenk uit de hemel) Sch H Sch Vr 9 7 5 4 Ha H 9 8 6 4 3 Ha A 5 Ru H Vr 8 2 Ru A B Kl 6 3 Kl 10 9 8 5 West aarzelde geen moment en opende 1 Ha (minimaal 5kaart), pas, Oost 1 Sch, pas, 2 Ru, pas, 2 Sans ? pas, 3 Sans ???, na enige aarzeling, dus 3 down = -300 + de nul van de avond. De gespreksronde hierna met steeds toenemende decibel­ len geef ik U hierbij ( niet geheel naar waarheid genotuleerd) gaarne weer. Oost: Hoe KOM je erbij, om toch nog 3 Sans te bieden ? West: Waarom vind jij zelf 2 Sans wel het goede bod ? Ik vroeg om kleur en je weet, 1 Harten was een 5 kaart minimaal en 2 Ru 4 mogelijk zelfs 5 kaart. Oost: Ik had toch echt nog wat overwaar­ de na mijn 1 Sch volgbod. 2 Ha is niks. West: Ja, vooral met 2 dubbeltons is die 2 Sans reuze leuk, en gaat al 2 down. Oost: Je mag nauwelijks openen met die kaart, realiseer jij je dat wel? Inmiddels waren al enige anderen naar de oplopende ‘’ruzie’’ gelokt en daar was er eentje bij, die in de pap roerde met: "dit is een ideale (zwakke) 2 Ha opening’’. West: Helemaal niet zwak (7-10 ptn) maar 14 ptn (dubbelton en singleton er bij) Oost: (Nu LUID en duidelijk, andere uitge­ speelde paren stroomden alras nader) Die Sch Heer sec mag je helemaal niet eens meetellen ! West: (tevreden klinkend) Mijn (jonge) Heer dekt wel mooi jouw Sch Vrouw af ! Onze President Directeur –tegenspeler

in dit spel – spitste nu zijn oren, en volg­ de met argwaan de discussie en stond op het punt/begin van ingrijpen ?. Oost: Geen schijn van kans, drol, en 3 Sans was een rot bod, waar de schimmel vanaf afdruipt. West: Ik ben al geen kaaseter, dat weet je. Dan had jij maar 3 Ha moeten bieden, als je vindt, dat die overwaarde zwaar telt. (dat wordt precies gemaakt) dan gaan wij op 4 Ha maar 1 down ipv 3 zonet, want dat bied ik dan vanzelfsprekend. Beiden schoten nu royaal in de lach en de nooit verbroken vrede was getekend. P.S. Dit koppel scoorde ‘’slechts’’ 66% op die avond en had dus alle reden om eens lekker balorig te zijn. Ruzie ? Vechtpaar ? Ge gleufde dat?   Nawoord: Het is wel in zekere zin een biedprobleem om in een deelscore in Harten te blijven. Vrijwel zeker is het openingsbod van 1 Harten correct en 1 Sch ook logisch, evenals 2 Ru, maar dan?? 2 Ha van Oost lijkt te gematigd, 3 Ha is overtrokken, dus toch 2 Sans ? en West dan 3 Harten?, waarop Oost moet passen. 3 Kl (vraagt 4e kleurstop) na 2 Sans en dan 3 Ha (nee en ook geen 4 kaart Ru mee) En dan pas, want West is nu (ook) echt uitgeboden, zo had het ook kunnen zijn. Ach, als je de hele avond al met snertkaar­ ten zit, wil je wel eens wat, niet waar? Oost is een man, die vaak een slagje meer maakt met zijn goede afspeeltechniek, maar er was geen redden meer aan. Dat heeft West wel op zijn geweten.   Wilfred Smit

Napoleon in Zwolle Ons lid Rien van der Kuil attendeerde ons op een fout in het artikel 'Uit Geschiede­ nis van Zwolle' in de vorige Groote Klok. Niet garage Sietsma was gevestigd op de plek in de Kamperstraat waar Napoleon logeerde, maar de Technische Unie. De Redactie.

In elke aflevering van de Groote Klok staat op bladzijde 2 een advertentie waarin het gebruik van het sociëteitsge­ bouw wordt gepromoot. Veel leden blij­ ken echter niet te weten welke mogelijk­ heden het lidmaatschap op dat punt biedt.   Het sociëteitsgebouw is er in eerste in­ stantie voor de verenigingsactiviteiten. Maar ondanks het activiteitenaanbod staat het sociëteitsgebouw er op veel tijdstippen in de week er ongebruikt bij. Vaak overdag en vooral op de zaterdagen en zondagen. Op die tijdstippen is het pand voor vele activiteiten te gebruiken. Dat kan een feest zijn maar ook een samenkomst na een crematie of begrafenis. Ook lessen, cursussen, workshops, ledenvergaderin­ gen en productpresentaties zijn goed denkbaar.   Spelregel voor het gebruik is dat de bij­ eenkomst(en) bijgewoond worden door een lid van de sociëteit. Als 'vader van de bruid', als cursusdeelnemer, als poten­ tiële koper van een nieuw product, als lid van een vereniging die haar leden- of jaarvergadering houdt in het sociëteits­ gebouw.   De Groote zaal en de Heerenzaal kunnen zowel afzonderlijk als in combinatie worden gebruikt. Het buffet schenkt een breed assorti­ ment van koffie tot gedestilleerd. Cate­ ring is mogelijk van lunch, borrelgarni­ tuur tot meergangendiner tot zo'n 60 couverts. Er is bovendien op eigen terrein ruime parkeergelegenheid beschikbaar.   Voor het gebruik van de ruimten wordt per dagdeel (ochtend+middag, avond) een gebruiksvergoeding in rekening ge­ bracht. Heerenzaal € 60,00, Groote Zaal € 70,00, combinatie Groote Zaal en Hee­ renzaal € 130,00. Voor weekendgebruik gelden dezelfde tarieven.. Voor de buffetverstrekkingen gelden de bestaande voor leden geldende tarieven met een kleine opslag. Cateringkosten zijn afhankelijk van de wensen en wor­ den op basis van een offerte verrekend.   Namens de Directie, Ronald van den Berg

5

De islamisering in Indonesië

Kerst/Wilddiner 2014

Lezing door mevrouw dr. Elly Tou­ wen-Bouwsma, oud-wetenschap­ pelijk medewerker van het NIOD te Amsterdam op woensdag 12 november.

Zaterdag 20 december 18.00 uur Een heerlijk diner, verrassende muziek, sfeervol ingerichte         sociëteit en stemmige kleding. Voor leden en partners Inschrijving vanaf nu mogelijk Er zijn nog 10 plaatsen beschik­ baar!   Bert Klaver & Hans Harms

Centraal in haar lezing staat hoe de Islam in de afgelopen dertig jaar steeds meer greep kreeg op het leven van de inwoners van Java in het algemeen en van de inwoners van het ten noorden van Surabaya gelegen eiland Madura in het bij­ zonder. Voor leden en partners. Aanvang 20.00 uur, inloop vanaf 19.30 uur Opgave via intekenlijst of aanmel­ [email protected]   Johan van Zanten & Hans Harms

Bezoek aan Ronald Westerhuis Op 28 november staat het bezoek gepland (15.00-17.00 uur) aan het atelier van Ronald Westerhuis. Ronald Westerhuis is de man van grote roestvrij stalen kunstwerken. Tussen twee tentoonstellingen in wil hij ons graag ontvangen. Ten­ toonstellingen in Shanghai en in Miami. Ronald is dus niet de eerste de beste.   Ralph Keuning, die zijn werk die middag artistiek zal duiden, noemt hem de Zwolse Michelangelo. Dus de moeite waard om vooraf­ gaand aan de ledenvergadering kennis te maken met Ronald Wes­ terhuis en met zijn werk. 6

Sinterklaas in de Groote Sociëteit   De Sociëteitscommissie nodigt alle leden weer uit om met hun kinderen en kleinkinderen deel te nemen aan het Sinterklaasfeest in de Groote Sociëteit. Zondag 30 november a.s. om 15.00 uur   Graag ziet de Sint weer een grote schare kinderen om zich heen. Het wordt weer een heel gezellige middag met veel bekenden, mu­ ziek, sinterklaasliedjes en lekkernij­ en die bij december horen. OUDERS CQ GROOTOUDERS ZOR­ GEN ZELF VOOR CADEAUTJES EN BRIEF VOOR SINTERKLAAS!   Ook Sint digitaliseert!  De gebrui­ kelijke briefjes graag 1 week van te voren aan johan.vzanten@kpn­ mail.nl zodat Sint zich rustig kan voorbereiden. Graag op verzoek van Sinterklaas om uiterlijk 14.30 aanwezig zijn en discreet cadeautjes aan Piet te overhandigen ( in het kabinet ) Abel zorgt weer voor versnaperin­ gen bij aanvang en pannenkoeken om het feest af te sluiten.   Sinterklaas rekent op minimaal 10 kinderen en maximaal 20!   Opgave van aantal kinderen en volwassenen! via aanmelden@de­ grootesocieteit.nl of middels het inschrijfformulier in de sociëteit of bij de gerants.   Johan van Zanten namens de Sociëteitscommissie

Bezoek aan Museum de Fundatie Voorafgaande aan de Nieuwjaars­ borrel wordt een bezoek georgani­ seerd aan de tentoonstelling “van Gogh tot Cremer”. In de sociëteit zal Joop van Schaik de tentoonstelling inleiden. Daar­ na gaan we naar het museum, waar Joop ook aanwezig is voor nadere toelichting bij de schilderijen en beelden.   Voor leden en partners op vrijdag 2 januari om 15.00 uur in de socië­ teit. Kosten: € 6,-- p.p. Museumjaar­ kaart gratis. Opgave via de gebruikelijke wegen.   Wanneer u niet deelneemt aan het bezoek aan de tentoonstelling, bent u en uw partner uiteraard van harte welkom op de Nieuwjaars­ borrel.   Namens de sociëteitscommissie Hans Harms

Nieuwjaarsbijeenkomst De Directie nodigt de leden en hun partners uit voor de Nieuwjaarsbij­ eenkomst op vrijdag 2 januari. Vanaf 17.00 bent u van harte wel­ kom in de Groote Zaal.   De Directie

WERELDDIERENDAG Het was zaterdag 4 oktober 2014 Wereld­ dierendag. Als je al Wereld- vluchtelin­ gendag, Wereld gebedsdag, Wereld anti tabaksdag, Wereld naakttuinierendag ( bestaat echt!) , enz., enz. hebt, dan is er zeker plaats voor Werelddierendag. Deze keer stond het vooral in het teken van de olifant, de neushoorn en de leeuw en was er een “Global March against extinction” in vele wereldsteden zoals Amsterdam. Het viel ironisch genoeg ook samen met het Islamitisch offerfeest. Jaarlijks be­ kruipt mij het gevoel dat ik er weer eens uit moet, naar Afrika, genieten van de uitbundige natuur. En dat doe ik dan ook! Afrika is immers nog steeds het continent met de grootste diversiteit aan dieren. Hier moet het Aards Paradijs hebben gelegen, ergens in het Rift Valley gebied. Een ontmoeting met een kudde olifanten is adembenemend. Ik kan uren genieten van hun gedrag, hoe de rangorde zich voltrekt, hoe ze met elkaar en met hun natuurlijke vijanden omgaan. Daar be­ doel ik even niet de mens mee. Dat komt later nog wel in het verhaal aan de orde.   Wie goed oplet ziet dat Afrika verandert. Op zich is dat een logische ontwikkeling. Dat wordt goed beschreven door Step­ hen Ellis in zijn boek “Het Regenseizoen/ Afrika in de Wereld” uit 2011. Vrijwel alle landsgrenzen in Afrika stammen uit de koloniale tijd en danken hun ontstaan aan de Berlijnse Conferentie van 1884-85. Na de dekolonisatie van de jaren ’60 en ’70 van de vorige eeuw en vooral na het einde van de Koude Oorlog is het politie­ ke klimaat drastisch veranderd en kiezen Afrikaanse landen zoals Zimbabwe, Soe­ dan en Angola voor een relatie met Azia­ tische landen zoals China die zich niet bemoeien met de binnenlandse politiek en minder problemen hebben met men­ senrechten, milieu, enz.. Nu weet ik wel dat Europese landen en de V.S. ook geen lieverdjes waren, maar wat er nu gebeurt is een ongebreidelde jacht op grondstof­ fen en leegplundering van de Afrikaanse bodem, door de Fransen ook wel “capita­ lisme sauvage”genoemd. De vraag naar Afrikaanse grondstoffen is door de op­ komst van Aziatische landen enorm ge­ stegen. Zij hebben deze grondstoffen nodig voor hun industriële productie.   Maar ook wat er bovengronds aanwezig is wordt leeggeroofd zoals de regenwou­ den in Congo en dat alles heeft grote

negatieve gevolgen voor de natuur. Door de ontbossing en het verlies aan leefge­ bied worden diersoorten uitgeroeid en dan is er nog de ongecontroleerde jacht op dieren om ze te verhandelen en om ze te eten, bushmeat. Dat laatste is mede het gevolg van een schandelijke overbe­ vissing in de West Afrikaanse territoriale wateren door vissersvloten uit Europa en Azië. Bushmeat is ook de oorzaak van de Ebola uitbraak! Men zegt wel dat Chine­ zen alles eten wat beweegt en er zijn in­ middels héél veel Chinezen in Afrika. Die ontwikkeling is goed beschreven door Lieve Joris in haar boek uit 2013 “Op de vleugels van de draak”.   Andere oorzaken van bedreiging van diersoorten in Afrika zijn oorlogen ( Het grootste schandaal in Afrika is nog steeds de oorlogen in het oosten van Congo die aan miljoenen mensen het leven hebben gekost) , politieke instabiliteit, trophyhunting, de vraag naar dierlijke produc­ ten zoals ivoor en de hoorn van neus­ hoorns én de bevolkingsgroei. Volgens berekeningen van de V.N. telde Afrika in 1960 ongeveer 200.000.000 inwoners en in 2008 meer dan 980.000.000 inwoners van wie meer dan 40% jonger was dan 14 jaar. Met een jaarlijkse bevolkingsgroei van 2,3% moet de grens van één miljard inmiddels ruimschoots zijn overschre­ den. Dat legt een enorme ecologische druk op vooral onontgonnen gebieden, waar nog de meeste dieren in het wild leven. Dat komt ook omdat Afrikanen nog weinig doen aan hergebruik van landbouwgronden. Er is weinig duurza­ me landbouw. Dat zal dus moeten veran­ deren. Hergebruik en het gebruik van kunstmest is noodzakelijk en voorkomt landdegradatie. (“The Challenge for Afri­ ka” van de Keniaanse Nobelprijs winnaar Wangari Maathai). Een bijkomend pro­ bleem is dat nieuwe economieën duizen­ den hectaren landbouwgronden en on­ ontgonnen gebieden opkopen in Afrika. De landbouwproducten komen niet ten goede van de Afrikaanse bevolking maar gaan rechtstreeks naar de nieuwe eige­ naar. Dat gebeurt o.a. in Ethiopië en Kenia. In Kenia wordt grondgebied van burgers stelselmatig onteigend ten bate van deze grootschalige landbouw door voornamelijk buitenlandse bedrijven. (De Volkskrant, dinsdag 7 oktober 2014).   Dan over trophy-hunting en de handel in dierenproducten. Even naar de Global March against extinction. Er zouden in

heel Afrika nog zo’n 300.000 olifanten leven. Dat lijkt veel maar de schatting is dat er jaarlijks ook 35.000 gedood wor­ den. Eind jaren ’70 van de vorige eeuw waren er alleen al in één wildpark in Tanzania, Selous Game Reserve, meer dan 100.000 olifanten. China is de groot­ ste afnemer van ivoor ( 70%). Er wordt heel veel verdiend aan wildlife crime. Zo’n $20 miljard per jaar! Ik spreek uit ervaring want ik heb lijfelijk te maken gehad met deze criminele handelaren. Het probleem is mondiaal, omdat inter­ nationale criminele netwerken en zwaar bewapende poaching gangs de hele bloedige keten coördineren van killing the animals tot smokkel van delen van de dieren tot het verkopen in outlets over de hele wereld. Ondanks dat de Afrikaanse olifant, Loxodonta Africana, pas sinds 2007 de hoogste graad van bescherming heeft ( CITES, App. 1), wordt er enorm gestroopt. De vraag is groot, stropers zijn zelf arm en hebben de relatief hoge be­

7

loning over voor eventuele celstraf of erger. De corruptie is zeer groot. Overhe­ den verdienen zelf enorm aan de georga­ niseerde misdaad. In Zuid Afrika is de canned hunting industrie een van de grootste economieën, na de wapenhan­ del. Letterlijk betekent dat “ingeblikt”. Ik heb het van dichtbij meegemaakt tijdens een bezoek aan gamefarms in Zuid Afri­ ka. De welpen van in gevangenschap le­ vende leeuwen worden bij de moeder weggehaald en in de huiskamer opge­ voed. Als ze volwassen zijn worden ze in de gamefarm uitgezet en kun je ze schie­ ten. In Pilanusberg N.P. vroegen ze daar $ 50.000,- voor aan ons. Deze canned lion hunting, een “sport” waarbij leeuwen speciaal worden gefokt om afgeschoten te worden in kleine afgesloten gebieden, enclosures, is legaal in Zuid Afrika. Vol­ gens de Zuid Afrikaanse onderzoeksjour­ nalist Ian Mitchler worden er jaarlijks meer dan 1000 captive-bred leeuwen afgeschoten. Er zijn meer dan 150 farms ( volgens sommige journalisten zelfs meer dan 700) waar dit soort praktijken plaatsvinden, vooral gelegen in de pro­ vincies Free State en North West. ( An Analysis of the lion breeding industry in South Afrika by Anton Crone. Africa Geo­ graphic issue 8, 22 August 2014). In 2006 heeft de toenmalige verantwoordelijke minister, Marthinus van Schalkwyk, er een verbod op willen leggen maar dat is niet gelukt. De vakbond van dit soort farmers, Predator Association of South Africa, heeft dit weten te voorkomen. Vooral ook omdat er zeer veel geld in omgaat. Volgens tellingen zitten er in Zuid Afrika momenteel tussen de 6000 en 8000 roofdieren gevangen in kooien, bestemd voor de canned hunting. Drie maal zo veel leeuwen als dat er in heel Afrika nog in het wild zouden voorko­ men.   En dan de neushoorn. De vijf hoofdsoor­ ten zijn de Zwarte en Witte neushoorn uit Afrika, de Indische, de Javaanse en de Sumatraanse neushoorn. Ik heb het nu over de Afrikaanse soorten. Beiden zijn beschermd en staan op CITES App. 1. Van deze twee soorten zijn er naar schatting nog zo’n 25.000 over. De meeste leven in reservaten en vallen binnen fokprogram­ ma’s. Ze worden ook gefokt om afge­ schoten te worden. In 2005 was ik, samen met een onderzoeksjournalist, in Pilanus­ berg N.P. in Zuid Afrika voor onderzoek naar handel in de Afrikaanse wilde hond en omdat we undercover waren vroegen we of we een Zwarte neushoorn konden schieten. Die hadden we nog niet aan de muur hangen. Het antwoord van de 8

wildlife manager was positief. De prijs was toen $175.000 voor die ene Black Rhino. Er worden naar schatting meer dan 1000 neushoorns jaarlijks afgeslacht in Afrika. Vietnam is de grootste consu­ ment van de hoorn van de neushoorn. (2012 Traffic Report: The South Africa-­ Vietnam Rhino Horn Trade Nexus). Ten onrechte denkt men in de traditionele Aziatische geneeskunde dat de hoorn van de neushoorn geneeskrachtige waarde heeft. Dat is een mythe en deze mythe leidt tot het uitsterven van de neushoorn. Zijn hoorn bestaat uit kerati­ ne, een substantie waaruit ook onze na­ gels bestaan. En hiervoor worden astro­ nomische bedragen betaald op de zwar­ te markt. (Kilogramprijs in 2013 bedroeg $ 65.000,-). Ivoor en hoorn worden gezien als statussymbool in China en andere Aziatische culturen. Door de toegeno­ men welvaart kunnen meer Aziaten zich permitteren om deze producten te kopen. De vraag is enorm! En het zijn niet alleen de leeuw, neushoorn en olifant die de dupe zijn van de vraag naar exotische producten. Ook miereneters (pangolin), gorilla’s en vele andere Afrikaanse dier­ soorten are faced to extinction! Wat is er aan te doen? Ik ben geen landbouweconoom, geen politicus en geen bestuurder van een grote NGO. Ik heb geen invloed maar ik kan wel proberen bewustwording aan te kweken door artikelen te schrijven en lezingen te houden. Een van de belang­ rijkste dingen is “respect voor alles wat leeft”. De mens is een “jager” maar is ook een “krijger”. Dat is geen reden om te zeggen “ga je gang maar”. Betere wetgeving in range-countries en naleving ervan. Politieke druk uitoefe­ nen. Druk van buitenaf, besef van bin­ nenuit. Bewustwording voor het eigen erfgoed bij Afrikanen aankweken. Ver­ bod op de canned hunting industry. Im­ portverboden op bedreigde diersoorten en jachttrofeën. Vooral China en de USA zijn de topconsumenten. In 1989 heeft de regering Bush nog wel een invoerverbod weten in te stellen op ivoor. Er wordt in­ middels binnen de EU serieus gedacht over een importverbod op canned hun­ ting produkten. Hoe kan een stroper de beheerder van het wildpark worden? Door hem een beter bestaan aan te bieden. Rangers verdienen te weinig, wonen in slechte behuizing, lopen het risico door stropers beschoten te worden, hebben slecht materiaal ter beschikking en krijgen van misdaad syndicaten veel geld aangebo­ den als ze zelf gaan stropen. Dat heb ik zelf meegemaakt aan de grens met Kenia

en Tanzania. Geef stropers een goede baan als ranger, wildlife-guide of als lid van een paramilitaire antistropers een­ heid met een goed salaris en goede soci­ ale voorzieningen en hij komt tot inkeer. Dat heb ik ervaren in Botswana en Zim­ babwe. Misschien helpt het ook wel als fragiele staten stabiele staten worden.   EPILOOG Sinds het begin van de slavenhandel, de exploratie van Afrika’s kusten en de kolo­ nisatie van grote delen van Afrika, is er massaal gejaagd en gestroopt. Vooral in de 19e en 20e eeuw. Berucht zijn de nietsontziende jachtpartijen van Theo­ dore Roosevelt, Winston Churchill en Er­ nest Heminghway ( At the hand of man / Raymond Bonner, 1993). Maar vroeger ging de jacht te voet of per trein. Nu met vliegtuigen, helicopters, Land Rovers, Kalasjnikovs en ander zwaar geschut. Ik begrijp niet wat de mens ertoe brengt een geweer te pakken en olifanten, neushoorns, leeuwen, enz. dood te schie­ ten, alleen voor de lol, voor de sport. In 2016 wordt de volgende CITES confe­ rentie gehouden in Zuid Afrika. Dat be­ looft niet veel goeds. Het gastland wordt meestal ontzien. George In der Maur Voorzitter African Wild Dog S.O.S. Fund NL.  

Zondag 19 oktober 2014   De grote zaal van de sociëteit was rond 11.00 uur gevuld met ongeveer 70 toe­ hoorders voor het zondagochtendcon­ cert. Het zou een herfstdag moeten zijn maar de thermometer staat buiten op 23 gr C. Als nieuw lid van de sociëteit maak ik voor het eerst kennis met het zondagochtend­ concert. Geweldig , je wordt er helemaal blij van, dat komt natuurlijk niet alleen van de voor dit jaar waarschijnlijk laatste mooie zomerdag. Nee, het Artonis piano trio zorgde daar ook voor met hun uitvoering van Beethovens piano trio nr 1 op. 70 in D en bij het piano trio van Mendelssohn nr 1 op 49 in D val je al bijna van je stoel .Wat een belevenis wordt er in de muziek gelegd door deze musici.   Het Artonis piano trio bestaat uit Anouk Brokaar viool, Frank Oppedijk piano en Willem Stam Cello.   Geweldige musici, dat muziek emotie kan opleveren is alleen het geval als de musici emotie in hun spel kunnen leg­ gen, welnu dat was deze zondagochtend het geval. Ook het applaus wat hen ten deel viel gaf aan dat het concert in goede aarde viel.   We moeten de sociëteit commissie en met name Bert Klaver hartelijk danken dat zij dit voor de sociëteitsleden en hun partners hebben georganiseerd.   Ik verheug mij nu al op het volgende zondagochtendconcert, misschien wel in de winter als het koud en guur is, en als er dan weer zulke musici uitgenodigd worden krijgen we het zeker warm van binnen.   Jan Broekhuijsen  

9

10

Rwanda, het land van de duizend heuvels(2) Eerst een proef of pilot project en in dat project in drie jaar tweemaal zoveel koeien met een verdubbeling van de melkproductie per koe. Dat was het doel van de missie die me als senior expert van de PUM twee keer naar Rwanda heeft gevoerd. Zo’n project klinkt bijna onmo­ gelijk. Toch hebben zich een aantal zaken in deze twee jaar goed ontwikkeld. In een Dairy Value Chain is een Milk Col­ lection Center (MCC) onmisbaar. De melk wordt gebracht, altijd laat in de ochtend. Op dat moment is het al erg warm en wij uit Nederland denken dan dat de melk dan ook al of in ieder geval snel bedorven is omdat ze maar eenmaal per dag ge­ bracht wordt. Dit brengen gebeurt mee­ stal door vrouwen die de jerrycans met melk op het hoofd dragen. Maar er zijn ook, voor een gering bedrag, roestvrij stalen bussen te koop die veel beter te reinigen zijn. Helaas zijn die bussen moeilijk op het hoofd te vervoeren… Ei­ genlijk is dan alleen transport met een fiets mogelijk. Maar een fiets is in dit land voor mannen en niet voor vrouwen. Het tegen de middag vervoeren van melk komt omdat er net tevoren gemolken is door een melker en die melker krijgt de avondmelk mee naar huis als beloning voor zijn dagarbeid. Deze beloning is wat lager dan de tijd tussen deze twee mel­ kingen korter is. De melk verkoopt de melker dan deels aan de buren. Kortom: het tegen de middag brengen van de melk is eigenlijk heel goed maar de hoog opgeleide Nederlands denkende dieren­ arts denkt niet Rwandanees maar nu dus wel.   Hygiëne    Sedert het vorige bezoek zijn de contro­ lemethodes van de aangeleverde melk aanzienlijk verbeterd en is de hygiëne toegenomen. En op veel MCC’s is begon­ nen met kaas- en yoghurtbereiding. Dit is een veredeling van melk (de liter melk brengt zo een hogere prijs op), maar het is ook een goede methode om het teveel aan verse melk op een dag tot waarde te brengen en langer te kunnen bewaren. Een nog steeds niet opgelost probleem is de lage melkprijs die, geleverd aan de fabriek, onder de wereldmarktprijs ligt. En dat terwijl de melk in de supermarkt duurder is dan in Europa. Een vreemd

Het verkleinen van voer zoals dat bij ons 70 - 100 jaar geleden gebeurde.

staaltje van economie, veroorzaakt door inefficiënt werkende fabrieken die via een veel te lage inkoopprijs en een veel te hoge verkoopprijs in de winkel alsnog winst maken. Er zijn echter nog veel stappen te maken voor het echt wat beter gaat met de veehouderij. De verzorging en huisves­ ting van de koeien is nog zeer matig, mede door geldgebrek maar ook door gebrek aan kennis. Maar op dit laatste punt, kennis, wordt wel hard gewerkt. Door de SNV zijn in de afgelopen twee jaar 1500 boeren vrij uitgebreid voorge­ licht door getrainde lokale mensen. En PUM experts worden bij de trainingen voor die lokale trainers ingeschakeld. Die trainingen worden op de kleine boeren­ bedrijven gegeven waarbij de lokale be­ volking ook uitloopt. Kinderen op de voorste rij, zelfs in de modder, tot toe­ zichthoudende moeders op de achter­ grond. Water   Ook de huisvesting en verzorging van de weides komen aan de orde. Het verstrek­ ken van voldoende water is maar moei­ zaam duidelijk te maken. Een melk pro­ ducerende koe heeft veel water nodig, tot wel 60 tot 80 liter per koe per dag. Maar hoewel er voldoende drinkwater is, is dit toch maar beperkt beschikbaar voor de koeien. Dus door hier veel aandacht aan te besteden is het mogelijk op een goedkope en eenvoudige wijze de melk­ productie te verhogen. Toch lastig om dit

duidelijk te maken. Hetzelfde geldt voor de benutting van het land. Extra voer verstrekken op momenten van droogte (of, zoals bij ons, in de winter) als er dus minder voer beschikbaar is in de weide is een punt van toekomstig denken, niet de sterkste eigenschap van veel Afrikaners. Dus gebeurt dit niet, ook al omdat de fi­ nanciële middelen vaak ontbreken. Een grote verbetering is een net in gebruik genomen landelijk werkende kracht­ voerfabriek. Het zijn allemaal kleine stap­ jes en het zal nog lang duren voordat het een stuk beter gaat. Maar de mensen zelf zullen het moeten doen waarbij de on­ dersteuning van de SNV heel belangrijk is. Helaas gaat er ook het nodige minder goed. Een met veel Nederlands geld ge­ bouwde en in 2010 opgeleverde melkfa­ briek op het universiteitsterrein in Boso­ ge is hiervan een voorbeeld. Een schitte­ rende fabriek met veel mogelijkheden en met drie in Nederland opgeleide zuivel­ specialisten. Echter bij het bezoek in 2012 was er nog geen melk om te verwerken en ook in 2014 was dit nog niet het geval ondanks de verhoogde aandacht voor deze fabriek. Dat komt misschien nog wel maar de drie zuivelspecialisten zijn niet meer beschikbaar. Een fors probleem voor de veehouders is de financiering van activiteiten. Geld is nauwelijks te krijgen en de rente is 18%!   Tijdspad    Er zijn veel redenen waarom zo’n mooi

11

geformuleerd rundveeproject maar moei­ lijk van de grond komt. Er wordt toch al­ tijd wat westers gedacht. Uiteraard is dat goed maar het tijdspad is ook westers en in Afrika duurt het allemaal wat langer. En precies definiëren is wel mooi maar de cijfers zijn moeilijk te krijgen en mis­ schien wel eens wat minder betrouw­ baar. In zo’n project blijkt dat heel veel lokale mensen wel willen veranderen maar de middelen daar niet toe hebben of geen goed beeld hebben hoe dat moet gebeuren. Daarom zijn demonstratie­ projecten belangrijk zoals de lokale boer die alles of misschien een onderdeel goed voor elkaar heeft en bereid is om dit te tonen en toelichting te geven. Dat is een goedkoop systeem maar wel effec­ tief. Want boeren leren graag van boeren. En de lokale trainers zijn daarbij belang­ rijk. Het project is nu in ieder geval op de rails en volgende trainingen dragen bij aan een verdere ontwikkeling. En hoewel de drie jaar dan te kort blijkt te zijn: over vijf jaar is het beter.   JAN SOL  

Het balen persen van hooi in Rwanda is nog in een beginnend stadium. Heel anders dan onze grote ronde balen.

Achter op de fiets: de goedkoopste manier van openbaar vervoer.

Weer naar huis na een dag hard werken op het veld.

Na de behandeling van een zieke koe op de foto met de eigenaar en de bedrijfsleider van het vier koeien grote bedrijf.

12

KOKEN MET DE CULINAIRE CORNUYTEN  

VOORGERECHT pak wijnzuurkool 2 stuks Elstar appels stukje verse gember 1,5 eetlepel gembersiroop 60 gram gepelde walnoten 1 tamme gerookte eendenborst 20 gram boter 4 stuks mini pistoletjes olijfolie, zeezout en peper  

HOOFDGERECHT 4 stuks ontbeende kwartels 1 kipfilet 20 gram blanke hazelnoten 1 eidooier 30 gram shii-take paddenstoelen 8 lange plakjes ontbijtspek Bindtouw of netvet (bestellen bij de sla­ ger) 4 stuks witlof 1 sjalotje 2 eieren 3 mandarijnen 1 pak Pappardelle pasta 1,5 dl koksroom 1,5 dl groenten bouillon 40 gram boter grof zeezout, peper, bloem  

NAGERECHT 2 borrelglazen Ierse wiskey 4 glazen 4 kleine eetlepels bruine basterd suiker 4 kop sterke koffie 0,4 liter half geslagen room  

Frisse zuurkoolsalade met appel, gember en gerookte eend   Zuurkool licht uitknijpen en aanmaken met gembersiroop, olijfolie, geraspte gember en peper. Appels wassen en uitsnijden voor decoratie (zie foto). De rest in dunne reepjes snijden en mengen door de zuurkool. Eend in dunne plakjes snijden. Broodjes in de hete oven afbakken. Zuurkoolsalade verdelen op de borden en de eend rond zetten. Garneren met walnoten en de decoratie appel. Serveren met gebakken broodjes en boter.   Wijnsuggesitie: Baron d'Alsace, Riesling 2012  

Gevulde kwartel met paddenstoelen op witlofsalade en Pappardelle   Kwartel nazien op been. Kipfilet klein snijden samen met paddenstoelen en gebroken noten. Gevogelte gehakt aanmaken met eidooier, peper en zout. Kwartels vullen en dicht vouwen omringen met 2 plakjes spek. Dan met touw vast­ zetten. (alternatief voor touw is netvet: gevulde kwartel rondom 'inpakken' in netvet). Kwartels in bruisende boter rondom aanbakken en in een oven slee leggen (bij het netvet alternatief de kwartel op de sluitnaad van het netvet bakken!). Witlof nazien op vuil en de kern deels weg snijden door te halveren. Eieren hard koken 8 minuten in kokend water en daarna laten in koud water laten schrikken en pellen. Bouillon en koksroom samen in koken. Boter en bloem koud kneden in verhouding 1 op 1. Bouillon binden met deze Beurre manie tot saus Pappardelle in ruim kokend water beetgaar koken. Kwartels in de oven verder garen en nadien ontdoen van het touw. Witlof salade maken met ei, mayonaise, gesnipperde sjalot, en mandarijnen Saus opsmaak brengen met peper en zout. Saus door de Pappardelle mengen. Pappardelle op het warme bord verdelen en de kwartel erop. Witlofsalade op in kom op tafel.   Wijnsuggestie: Poggio Belvedere 2010, Sangiovese - Umbria   Irish koffie   Glazen met wiskey en bruine suiker klaarzetten. Half geslagen room maken en koud zetten. Koffie in de glazen verdelen en doorroeren zodat de suiker oplost. Afschenken met half geslagen room. De receptuur is voor vier personen Meteen serveren op schotel. Paul Herbrink - Ronald van den Berg  

13

Uit ‘Geschiedenis van Zwolle’ (3) Het oude deugde niet meer   Een nieuwe tijd scheen aangebroken (in 1813 was aan de Franse overheersing een einde gekomen, StV) en – zoals het altijd pleegt te gaan bij een ‘bevrijding’ na een zware oorlog – de jeugd scheen vastbe­ sloten tot een algehele vernieuwing der stad over te gaan; van het oude deugde niets meer. Modernisering was het wachtwoord; het begrip ‘planologie’ was nog niet uitgevonden, maar er was werk genoeg aan de winkel en de jeugd wens­ te eens een heerlijke opruiming te hou­ den onder de oude rommel.   Indien Zwolle destijds de beschikking had gehad over een stadsbestuur, dat oog had voor het werkelijk schone, dan had men toen van Zwolle het mooiste stadje van Nederland kunnen maken. Immers, de oude muren stonden nog steeds, het raadhuis en het wijnhuis van mr. Berend waren nog aanwezig en zon­ der veel onkosten had men daarvan een ‘Rothenburg ob der Tauber’ kunnen maken. Dat ging niet door; de heren waren jong en modern; zij eisten een nieuwe stijl. Te goeder trouw geloofden zij, dat begonnen moest worden met flink te slopen. Zij hadden er geen flauw besef van, dat Zwolle een kunsthistorisch monument was en dat men niet straffe­ loos de slopershamer hanteren mag.   In verband met deze zucht tot moderni­ sering, zou men geloven, dat de magi­ straatspersonen beginnen zouden met het stellen van een betere orde in het regeringssysteem; immers dat is het voornaamste. Daar kwam weinig van te­ recht. Zwolle werd nog steeds geregeerd volgens de napoleontische verordenin­ gen door een achttal raadslieden, die om de beurt als burgemeester fungeerden. De voornaamsten waren de h.h. Mr. A.J. Vos de Wael jr., Derkjan van der Laen, de bekende schilder, Pruimers, Van Deven­ ter en Schaepman, die de tocht naar 14

Moskou had overleefd. Dezen hadden drie secretarissen; tezamen beschikten zij over twee of drie klerken, die van ’s morgens 7 tot ’s avonds 6 aan ’t pennen gezet werden. De commissaris van poli­ tie, de heer Heerkens, beschikte over 3 agenten – destijds ‘police-dienaren’ ge­ noemd – en fungeerden alleen overdag. Des avonds droeg hij de veiligheid over aan de Commissaris der Klapwakers, die met zijn 18 klapperlieden en 3 invallers voor de nachtveiligheid moesten zorgen.   Gold over ’t algemeen een diender – men sprak toen van een ‘scholte’ – als een tweederangs-ambtenaar, veel erger was het gesteld met de klapwakers. Deze werden gerecruteerd uit de onderste lagen des volks en hun salaris was zo slecht, dat hun vrouwen moesten bijver­ dienen met een water-en-vuur nering, welke meest gehouden werd in de Slu­ rink, Waterstraat, Bitterstraat, Achterom enzovoort. De mannen waren – behalve met hun klep – gewapend met een stok, en kregen eens in de drie jaar nieuwe kleren. Zij werden beboet als zij slapende werden aangetroffen en dat kwam nogal eens voor, gezien het feit dat zij moesten bijverdienen als turfteller, bierdrager enz. Des nachts stapten ze liefst even naar een bakkerij en des morgens naar een bleker om daar een kop koffie te krijgen; zij waren allen arm. Hun vrouwen verdienden bij door de gort te stomen voor de burgerij, gort die in tinnen bus­ sen werd aangeboden, in de waterketel werd neergelaten en ’s morgens à 5 cts. door de dienstboden werd afgehaald. Deze neringen – zomede de gewoonte des morgens gort te eten – hebben be­ staan tot 1914.   De klapperlieden hadden een concur­ rent in de torenwachter, die alle halve uren uit zijn toetershuisje komen moest, de ommegang moest maken over de foye, op de halve uren even toeteren en op de volle uren een airtje blazen moest. Hij moest ‘koeren’ naar brand en wan­ neer hij vuur waarnam, moest hij eerst de lantaarn uithangen aan de zijde van de brand en de klok aantrekken ter waar­ schuwing. Wanneer de klapwakers de brand eerder hadden ontdekt dan de torenwachter, verloor de torenwachter een boete welke als premie ten goede kwam aan de klapperlieden. (-) De mensen waren hevig aan de drank; geen schip werd gelost of er moest eerst een ‘kanne jenever’ beschikbaar gesteld worden. De gezondheidstoestand des volks was slecht; een op de zeven stierf

aan tuberculose. Met de dokters was het wat beter gesteld; de doctoren Ramaer en Van der Ketten hadden een drukke praktijk. De chirurgijn Veltcamp heeft zich onsterfelijk gemaakt door het schrij­ ven van een boekje – het was voor een paar kwartjes te koop – waarin hij wen­ ken gaf om wonden af te binden, dan bloedde de patiënt tenminste niet direct dood.   Met de tandheelkunde was het droevig gesteld. Tweemaal per jaar hield een rondreizende tandmeesater zitting, die ‘resoluut en weinig pijnlijk’ zijn mede­ mensen verloste van zere tanden en kiezen. Maar, omdat de arbeider – die arm was – een honorarium van 10 stuiver niet betalen kon, moest hij zich wel mel­ den tot de hoefsmeden, die à raison van één dubbeltje hun patiënten snel en energiek hielpen. Wanneer een exem­ plaar in de bovenkaak pijnlijk was, werd de patiënt meegenomen in de travalje van de hoefsmid, daar drukte hij hem de schedel even in de schoorbalk van de travalje en nam het pijnlijke exemplaar er uit. Wanneer een tand uit de onderkaak getrokken moest worden, geschiedde dit op de middeleeuwse wijze: de patiënt moest geknield plaats nemen vóór de sperlat van de travalje, de hoefsmid drukte de onderkaak op de sperlat en deed zijn werk. Wie meer geld had, kon naar de dokter gaan, die even pijnlijk, maar gewoonlijk minder resoluut was dan de hoefsmid. De armoede was groot, het eten schraal en met de huisvesting was het droevig gesteld. In de binnenstad bevonden zich talrijke krotwoningen, vooral in de buurt van de Broerenkazerne. Het waren meest éénkamerwoningen en er was geen geld voor verbetering. Toen in 1820 de Zwol­ sche Arminrichting definitief werd opge­ richt, heette het in de berichten, dat de kinderen zo arm waren, dat zij hunne naaktheid nauwelijks wisten te bedek­ ken. Dat laatste moge, met het oog op de propaganda voor die inrichting, een weinig overdreven schijnen, het is en blijft een feit, dat de toestand der arbei­ ders deerniswekkend was. Arbeider en arm was synoniem. De mensen leefden meest van aardappels; ’s zondags kregen ze er een stukje spek bij, want de meesten konden geen drie gulden per week ver­ dienen.   (De tekst is afkomstig uit ‘Geschiedenis van Zwolle’ van drs. Thom. J. de Vries).  

WIJNCOLUMN  

Onder de loep: Griekenland het land van de witte huizen, mooie stranden en heerlijke zomers en….., Griekenland is het land waarbij je in eer­ ste instantie denkt aan heerlijke warme zomers, prachtige verlaten stranden en pittoreske vissersdorpjes.   Als ik aan Griekse wijn denk komt Retsina als eerste in mij op. Ieder jaar, in de zomer krijgen wij twee of drie klanten die vra­ gen naar Retsina. Deze traditionele Griek­ se drank is een witte wijn waarbij ze tij­ dens de gisting hars aan de wijn hebben toegevoegd. Tot voor kort was Retsina ook een van de weinig bekende Griekse wijnen. En vol­ gens mij met reden omdat tot voor kort Griekenland weinig kwaliteitswijnen voortbracht. Een land dat wijn technisch weinig interessant leek.   Toch is er recent een verandering geko­ men in mijn gedachte over Griekse wij­ nen. Ik kwam op de Internationale Prowi­ ne wijnbeurs een wijnmaker tegen die daar met Griekse wijnen stond. De uit­ straling van de wijnen stond mij direct aan. Kwaliteit in de uitmonstering en verpakking van de wijn. Toen ik vernam dat de wijnen ook nog eens biologisch gecertificeerd waren , haalde hij mij over deze rode wijnen te beoordelen. Ik was blij verrast! Een van deze wijnen was van de inheemse Mavrud druif die een lage druiven opbrengst per hectare geeft en zes maanden is vertroeteld op de beste eikenhouten vaten. Deze wijn mocht er zeker zijn. Uniek van karakter en smaak. Als ik het dan toch in een hokje moet

plaatsen dan komt een goede Bordeaux, niveau tussen Cru Bourgeois en Grand Cru in, als eerste in mij op. Het was serieus een heerlijk, puur glas wijn en dus nog biologisch ook! Toen maar eens voorzichtig vragen wat dat dan mocht kosten. Nou dat bleek dus wel mee te vallen voor wijnen van dit kaliber. Onder de vijftien euro koop je een unieke wijn (zeker Cru Bourgeois waardig) met een eigen karakter, biolo­ gisch en eentje die niet valt in de catego­ rie dertien in een dozijn.   Natuurlijk is een wijn van net geen vijftien euro geen gemiddelde prijs voor een fles wijn. Maar het is dan ook zeker geen ge­ middelde wijn. Ik heb de wijn nadien re­ gelmatig geproefd en ook naast andere wijnen gezet in vaak hogere prijsklasse en van bekende wijnhuizen. Deze Griek­ se wijn kan zeker tippen aan wijnen van vele bekende wijnhuizen en is ook nog eens onderscheidend op het gebied smaak. Nieuwsgierig geworden ? Kom eens langs en laat u verrassen door deze heerlijke Griekse wijn. Heeft u weer eens iets leuks te vertellen als u uw gasten een glas wijn inschenkt! En tijdens het drinken van deze wijn kunt u natuurlijk gerust terugdenken aan al dat andere moois dat Griekenland nog meer te bieden heeft. Remco van Looijengoed Directeur/Vinoloog Schuttelaar Delicatessen en Wijnen  

Gastcolumnisten gezocht!   De Redactie van de Groote Klok zoekt leden die enkele keren per jaar een co­ lumn willen schrijven over een onder­ werp naar keuze. Met vier of vijf leden kan de 'Gastcolumnist' een nieuwe vaste ru­ briek worden in de Groote Klok. U heeft een mening over iets en u deelt die graag met anderen. Dan bent u één van de leden die wij zoeken. De Redactie hoort graag van u.

Voor uw agenda: Muziekcursus over Tsjaikovkski De muziekcursus 2015 wordt wederom gegeven door onze “huisdocent” Dr. Marcel Zwitser. Deze keer staat de componist Pjotr Iljits Tsjaikovski (1840 – 1893) centraal in de cursus. Data:         12 januari         26 januari         9 februari         23 februari         9 maart  Aanvang cursus 10.00 uur, eind cursus ca. 12.00 uur (er is een korte pauze). Inloop vanaf 09.30 uur met koffie. Opgave bij voorkeur per e-mail: [email protected] Of op de lijst in de Sociëteit Namens uw Sociëteitscommissie, Bert Klaver

15

Agenda Algemene Ledenvergadering 28 november 2014, aanvang 18.00 uur.   1. 2. 3. 4. 5. 6.

           

7.  

8.  

9.  

10.   11.  

Opening.   Ingekomen stukken en berichten van verhindering. Herdenken van de overleden leden. Vaststellen van het verslag van de ledenvergadering van 25 april jl. Mededelingen Vaststellen van de ledencontributie voor het jaar 2015 ten bedrage van € 275,00 (verhoging met   € 5,00). Vaststellen van de donatiebijdrage voor de partners van overleden leden ten bedrage van   € 65,00 (verhoging met € 5,00 ). Goedkeuren van de begroting voor het jaar 2015. De Directie legt bij uitzondering éénmalig een begroting ter goedkeuring voor met een negatief resulaat. De Directie bereidt inmiddels voor de jaren 2015 en 2016 maatrege­ len voor om de personeelskosten te beperken en inkomsten uit verhuur zeker te stellen. De Directeur-thesaurier zal de begroting ter vergadering verder toelichten. Benoemingen DirectieRooster van aftreden van de Directie Drs. R.V. van den Berg (benoemd per 01.01.2012, aftredend per 31.12.2015) B.Boonk (benoemd per 01.01.2014, aftredend per 31.12.2014) Drs. G.G. Callenbach (benoemd per 01.01.2013, aftredend per 31.12.2016) R. L.C. Conradi RA (benoemd per 01.01.2014, aftredend per 31.12.2017 A. Rigter (benoemd per 01.01.2012, aftredend per 31.12.2015)                                        Directielid Boonk is aftredend want benoemd voor het restant van de zittingstermijn van het teruggetreden Direc­ tielid van Dorp. De Directie stelt voor als nieuwe Directeur te de heer Ab van den Berg. De heer De heer Van den Berg (22-03-1950) is lid sinds 2006. Opleidingen onder meer HBS-B en Bedrijfseconomie aan de Erasmus Universiteit. Werkzaamheden onder meer bij Philips Electrologica, Wehkamp, De Weezenlanden (Isala), Groene Land (Achmea), CMG en sinds 2003 zelfstandig als adviseur, programmamanager en interimmanager. Woont in Zwolle, getrouwd met Erna, 4 kinderen en 2 kleinkinderen.  Het is de bedoeling dat de heer van den Berg binnen de Directie de functie van Directeur-verenigingszaken op zich neemt. Presentaties van de Commissies: a. de Ledencommissie b. de Sociëteitscommissie c. de Redactiecommissie Rondvraag Sluiting

Beknopt verslag van de Algemene Ledenvergadering gehouden op vrijdag 25 april 2014.   Aanwezig de leden: Bardoel, Berends, A. van den Berg, J.A. van den Berg, R.V. van den Berg, De Boer, Boonk, Van Boven, Callen­ bach, Cazemier, Conradi, Cremer, Van Daalen, Franssen, Van Dijk, Van Gool, Groothuizen, Harms, Van der Harst, Hof, Van den Hoorn, Huisman, Jonkers, Klaver, Koers, Koot, Pietersma, Van der Pijl, De Raad, Rigter, Rijlaarsdam, Schaatsbergen, Van Schaik, Scholte, Schudel, Sepmeijer, Slobbe, Storm, Timmerman, Tjallema, Venker, Visschers, A.H. Weenink, R. Weenink, Wijdeveld, Zandbergen en Van Zanten (47). Afwezig met kennisgeving: de leden Brookhuis, Kam, Van Kesteren, Knigge, Van der Kuil, Meijntjes, Sorée, Ten Veen en Vonder­ horst. 1   Opening.   De President-directeur opent de vergadering om 18.00 en heet de leden welkom.

16

2.  

3.  

4.   5.   6.  

7.   8.  

Vaststellen verslag ALV d.d. 29 november 2013.   De heer Sorée heeft bij zijn afmelding laten weten ten onrechte in het verslag te worden opgevoerd als tegenstander  van de stropdas. "Ik bedoelde een pleidooi te houden voor diegenen die liever niet een stropdas dragen en daarom zelfs  wegblijven op de vrijdagmiddag-borrel. Ik zou er voor willen pleiten op dit terrein meer vrijheid te creëren en de ver­  plichting op te heffen."   Het verslag wordt verder zonder wijzigingen vastgesteld. Op de vraag van de heer Groothuizen waarom bij slechts enkele namen voorletters worden gebruikt wordt geantwoord dat het in die gevallen gaat om leden met dezelfde achternaam. Ingekomen stukken. De President-directeur deelt mee dat er behoudens de berichten van verhindering geen ingekomen stukken zijn. De Directeur-secretaris noemt de namen van de met kennisgeving afwezigen. Mededelingen. De President-directeur deelt mee dat er van de zijde van de Directie geen mededelingen zijn. Herdenken van de overleden leden. Staand en in stilte wordt het sedert de vorige ALV overleden lid Wout van Dobbenburgh herdacht. Goedkeuren Jaarrekening 2013 (zie voor de samenvatting elders in de Groote Klok van april). a. De Directeur-thesaurier geeft een beknopte toelichting op de Jaarrekening. Er is een positief resultaat bereikt van € 7.707,--, dat toegevoegd is aan het eigen vermogen. De controle op de inkoop heeft belangrijk bijgedragen aan het resultaat. Opnieuw is vervroegd afgelost op de lening met de hoogste rente. Een uitgebreide versie van de Jaarrekening heeft in de Groote Zaal te kennisname gelegen. De heer Hof informeert naar de huurder op de verdieping. Het contract loopt door tot medio 2015. Gelet op het resultaat vraagt de heer Cremer of hij een nieuwe stropdas op kan halen omdat hij een vetvlek in zijn exemplaar heeft gekregen. b. Namens de Commissarissen deelt de heer J.A. van den Berg mee dat de raad op 4 april jl. de Jaarrekening heeft on­ derzocht. De raad is daarbij tot de conclusie gekomen "... dat de jaarrekening, boekhouding, en overige bescheiden van de vereniging in hoge mate voldoen aan de daaraan te stellen eisen." (applaus). c. Onder luid applaus wordt de Jaarrekening 2013 door de leden goedgekeurd en besluiten de leden tot decharge van de Directeur-thesaurier en daarmee van de Directie als geheel. Inhoudelijk Jaarverslag 2013 De leden hebben kennis genomen van het Inhoudelijk Jaarverslag en hebben geen aanleiding vragen te stellen. Activiteiten 2014.     Ledencommissie De President-directeur dankt de terug getreden heer Timmerman voor zijn inzet als voorzitter van de commissie en overhandigt hem een boeket bloemen (applaus). De heer Timmerman staat kort stil bij de gewijzigde aanpak van de installatie van nieuwe leden en de wat intensievere begeleiding vooraf. Hij zegt blij te zijn te zijn opgevolgd door de heer Zandbergen. De nieuwe voorzitter van de commissie, de heer Zandbergen, ziet de ledencommissie als een serieus en praktisch orgaan. Zijn ambitie is een dertig nieuwe leden erbij, op naar de 300 leden. Hij ziet het daarbij als taak van de leden van de vereniging om nieuwe leden voor te dragen.   Sociëteitscommissie Oud voorzitter, de heer Van Zanten, blikt terug op zijn voorzitterperiode. Muziek, cultuur, kunst en culinair zijn belang­ rijke bouwstenen gebleken die blijkens de deelname veel leden aanspreken. Maar ook excursies, de Kroatiëreis en niet te vergeten Sinterklaas moeten genoemd worden. “De kunst is het goede te bewaren, de continuïteit te borgen en het nieuwe niet te schuwen.“ Het is helaas niet gelukt om een voor jonge leden passend aanbod te ontwikkelen. Desalniet­ temin, de sociëteit bruist van leven (applaus). 'Reisleider' Van Zanten doet een stap terug maar zal voorlopig aan boord blijven van de sociëteitscommissie. Het succes van het programma is naar zijn mening vooral een prestatie van de commissie als geheel met de talenten die in de commissie zijn bijeengebracht. “De leden zijn vooral tevreden wanneer de partners tevreden zijn.” De nieuwe voorzitten, de heer Van Boven, benadrukt het belang van een betekenisvol lidmaatschap. “Laten we leuke dingen doen, waardoor anderen graag lid willen worden. Om dat doel te bereiken moeten zoveel mogelijk middelen worden ingezet.” Hij noemt in dat kader de website en het smoelenboek als instrumenten die beter moeten ingezet.   Redactiecommissie Groote Klok. De heer Van Daalen kijkt terug op een goed jaar met veel 'verslagen' activiteiten. “Het aantal abonnementen op de Groote Klok loopt gelijk op met het aantal leden.“De rubriek ‘De Pen van ....’ loopt terug en zal gaan stoppen. De redac­ tie gaat verder op de ingeslagen weg. De President-directeur dankt de commissievertegenwoordigers voor hun bijdragen.

17

9.  

10.  

Rondvraag. Vanuit de zaal wordt gevraagd naar de stand van zaken van mogelijke pinbetaling. De Directeur-thesaurier deelt mee dat ingaande 1 januari 2015 per pin betaald zal kunnen worden. De heer Van der Pijl wil graag opmerken dat er belangrijke dingen zijn besproken al is het een herhaling van alle voor­ gaande vergadering. Zijn vraag waarom er geen kleedjes op de tafels liggen blijft onbeantwoord. Dat brengt Commissaris Van den Berg er toe de Directie te complimenteren met het gevoerde beleid. “We zijn trots ons deze sociëteit met deze leiders.“ Sluiting. De President-directeur sluit de vergadering om 19.23 met de mededeling dat de leden op kosten van de vereniging een drankje kunnen bestellen.

Begroting De Groote Sociëteit 2015 2014 € 40.000 63.500 4.500

Opbrengst leden Opbrengst derden Verhuur Zalen

€

€ 42.000 53.500 4.500

108.000 50.000 58.000

Kosten inkoop Marge Verhuur kantoorruimte Doorberekende energie

33.300 2.500 275x275 12x50

Kosten Kosten evenementen (per saldo) Personeelskosten Huisvestingskosten Algemene kosten Afschrijvingen

Rentelasten (per saldo) Diverse baten en lasten Begroot resultaat

18

10x50 15X60

48.021

74.250 500 900 500

77.825 171.625

8.000 78.700 50.300 9.800 17.500

44.331 3.690 47.400

275x270

69.642 600 960 595 76.150 173.550

71.797 175.591

8.000 75.800 49.800 10.400 19.500 164.300 7.325 10.000 -2.675

€

101.591 45.818 55.773

44.400 3.000

75.625 600 1.000 600

Totaal der inkomsten

€ 32.410 65.150 4.031

100.000 50.000 50.000

35.800 Contributies Entreegelden Bijdragen Boete late betaling

werkelijk 2013 €

5.691 66.239 52.196 12.426 18.760 163.500 10.050 10.000 50

(last)

155.312 20.279 10.851 1.721 7.707

ZET u uw huis te koop of gaat u het verkopen

Zo snel en goed mogelijk uw huis verkopen. Dat vraagt om een Garantiemakelaar. Een Garantiemakelaar gaat namelijk een stap verder. Niet alleen zorgt hij ervoor dat uw woning zo goed mogelijk gepresenteerd wordt. Dankzij zijn ervaring in de lokale markt is hij specialist en kan hij u voorzien van advies op maat. Zo wordt uw woning voor een reële prijs in de markt gezet en zet hij de juiste middelen en kanalen in om uw potentiële kopers te bereiken. Uiteraard houdt hij u op de hoogte van de laatste ontwikkeling en is hij altijd voor u bereikbaar. Ook uw huis verkopen? Kijk voor meer informatie op www.degraafvanvilsteren.nl of bel ons op 038-4227229.

Van een Garantiemakelaar mag u meer verwachten.

GM02 degraafvanvilsteren adv huis te koop 135x185 def v1.indd 1

21-05-13 11:58

Portret (80x120 cm.) getekend door Dioni ten Busschen met een pen van PenPoint

19

www.editoo.nl

Indien onbestelbaar retour: Koestraat 8 , 8011 NK ZWOLLE

20