DE GROOTE KLOK. Periodiek van De Groote Societeit opgericht Inhoud. Jaargang 2015, september, nummer Column van de President-directeur

DE GROOTE KLOK Periodiek van De Groote Societeit opgericht 1802

Inhoud 3. 

 

Column van de President-direc­ teur.

5.

 

Buur en boodschap 1.

9.

 

Sloepentocht.

11.

 

Golfdag Groote Sociëteit 2015.

13.

 

Uitnodiging extra ALV.

15. 

 

Een bezoek aan Korea en .........

17.

 

Plannen met de Groote Kerk.

 

Jaargang 2015, september, nummer 7

Colofon De Groote Klok is een uitgave van de Groote Sociëteit, Koestraat 8, 8011 NK Zwolle. Tel. 038-4216467 Bankrekeningnummer  sociëteit  NL25RABO 0170752100. De Groote Klok verschijnt 10 maal per jaar in een oplage van 350 exemplaren.    Directie   President-directeur   drs. G.G. Callenbach   Wipstrikpark 31, 8025 CB Zwolle, tel. 038-4541559 Directeur-secretaris   drs. R.V. van den Berg  Grote Beukelaer 1, 8141 BM Heino, tel. 0572-391694 Directeur-thesaurier   R. L.C. Conradi RA   Potmarge 21, 8032 LC Zwolle, tel. 038-4538718 Directeur-exploitatie   A. Rigter   Zwette 6, 8032 XM Zwolle, tel. 038-4533377 Directeur-verenigingszaken  drs. A. van den Berg   Van 's-Gravesandelaan 2, 8024 DP Zwolle, tel. 038-453 85 92    e-mail adres: [email protected] / [email protected] website: www.degrootesocieteit.nl   Kasteleins Mw. Godelieve Overbeeke Bloemstraat 6, 8012 VN Zwolle, tel. 06 11401490 Mw. Marit van Raalte-Lageveen Trompstraat 65, 8023 FN Zwolle   Redactie Steven ten Veen (hoofdredacteur) Ronald van den Berg (productie) Louis van Daalen Dirk Hilarides Jacques Hovius Cees Meijntjes   Postadres: Koestraat 8, 8011 NK Zwolle / e-mail adres: [email protected] Tekstbijdragen (bij voorkeur gedigitaliseerd) aanleveren door te mailen of te sturen naar bovenstaand adres. De redactie beslist over de inhoud van de Groote Klok en kan wijzigingen in teksten aanbrengen of bijdragen niet plaatsen. Foto’s moeten digitaal worden aangeleverd in hoge resolutie (niet verkleinen!) en graag voorzien van bijschrift. Voor advertenties kan contact worden opgenomen met de directeur-secretaris. Uiterste inleverdatum kopij volgend nummer: 25 september 2015. 2

Column van de President-directeur

  Herhalingsoefening   Deze column schrijf ik als voorbereiding op onze ALV op vrijdag 25 september 2015. Bij onze presentatie van beleidsontwik­ keling in de ALV van april hebben we gezegd: “De toekomst is niet een ge­ schenk.  Onze toekomst is onze presta­ tie.” Ik schrijf deze column schijnbaar als herhalingsoefening , maar ze is gericht op onze toekomst.   Ik noem enkele onderwerpen die ik na­ mens de directie het afgelopen jaar in de Groote Klok aan de orde heb gesteld.   Op zoek naar onze toekomstvisie. Ons motto is: “Resultaten uit ons verle­ den zijn geen garantie voor onze toe­ komst.“ De vraag die de directie zichzelf en de leden stelt, is: “Welk evenwicht willen we tussen het oude vertrouwde en de vernieuwing die past bij de komende tijd? Hoe kunnen ook nieuwe leden de sociëteit als een eigentijdse instelling beleven? Er is echt sprake van een veranderurgen­ tie. De leeftijdsgroep van 65+  groeit sneller dan we een paar jaar geleden verwachtten. We hebben nauwelijks aanwas van leden in de leeftijd van 55— . We kunnen daardoor de aansluiting met deze groep verliezen. Ik overdrijf maar weinig wanneer ik stel dat het gaat om de continuïteit van onze vereniging. Een neerwaartse spiraal willen we keren, en dat kunnen we ook. In de vele gesprekken met leden en niet-

leden zijn onze sterkten duidelijk ver­ woord.  Deelname aan onze activiteiten is onverplichtend. Wanneer we bij elkaar zijn, ervaren we de warmte en hartelijk­ heid. Ook gasten ervaren dat. Onze grap­ pen en grollen kunnen we erg goed combineren met een goed gesprek. Ons netwerk is breed en diep. We voelen ook de verantwoordelijkheid voor een ge­ bouw van historische en culturele waar­ de. Sloganachtig durf ik schrijven: De Groote Sociëteit inspireert tot een onge­ dwongen samenzijn, verbindt leden door ruimte te bieden en verrijkt ons door de breedte van haar activiteiten. Op die basis hebben we als directie speerpunten voor beleid geformuleerd: differentiatie en uitbaten van de moge­ lijkheden van ons gebouw.   Differentiatie Die is zichtbaar –en moet meer zichtbaar worden- in de activiteiten, gericht op verschillende kleeftijdsgroepen, ver­ schillende interesses en andere ope­ ningstijden. Een paar voorbeelden. Er is interesse in meer dan klassieke mu­ ziek. Vrijdagmiddag is voor heeren met jonge­ re gezinnen verre van ideaal: dus ook andere openingstijden. De horecafunctie van de sociëteit kan breder worden ingevuld: meer (zaken)­ lunches bijvoorbeeld.   Iedere gelegenheid heeft zijn eigen dresscode. Natuurlijk mag iedereen altijd en overal de das trouw blijven. Maar dat ligt gedif­ ferentieerd: oudere leden die overdag zonder das gekleed zijn, willen direct vanuit de stad even een borrel kunnen halen op de sociëteit. Maar dat geldt ook voor jongere leden die direct uit het werk onze gezelligheid zoeken. Bij bijzondere gelegenheden (bijvoor­ beeld koningsdag, de maaltijd op de laatste vrijdag van de maand) lijkt jasje-­ dasje een goede invulling van ‘smart ca­ sual’. Bij het Heerendiner is ‘black tie’ een mooie conventie. Maar altijd zal het bij ons erom gaan dat je elkaar respect toont, ook als jezelf ei­ gentijds gekleed gaat en de ander met das (en omgekeerd).   De differentiatie in leeftijdsopbouw kun­ nen we vergroten door het bedrijfsleven en kantoren van advocaten, notarissen e.

d. te benaderen. Kern van onze commu­ nicatie naar hen is, dat hun  jongere col­ lega’s van rond de 40 jaar de Groote So­ ciëteit kunnen zien als kraamkamer van hun toekomst.   De mogelijkheden van ons gebouw, Als directie zijn  we ervan overtuigd dat we het gebruik van ons gebouw veel verder kunnen uitbouwen dan nu. Daar­ om zullen we de komende periode gaan werken aan verbreding daarvan. Daarbij zullen we ons niet alleen richten op onze leden maar ook op mensen binnen onze netwerken. We zullen ons horeca-aanbod beschrij­ ven in een mooie portfolio inclusief de mogelijkheden die ons gebouw biedt. Zo kunnen we stimuleren dat ons gebouw ook meer in de weekends wordt ge­ bruikt, bij voorbeeld als trouwlocatie. We kunnen zulke diensten niet binnen ons reguliere personele formatie aanbie­ den. Daarom vragen we extern advies ten aanzien van onze horecafunctie. Daarom ook zoeken we aansluiting bij bestaande personeelspools. Dit vraagt een andere aanzet door de directie. De afgelopen jaren is al geble­ ken dat de functie van de directeur ex­ ploitatie erg veelomvattend is: exploita­ tie en gebouwbeheer. We zullen daarom aan de ALV een plan ter goedkeuring voorleggen om de directie te versterken door een zesde directeur, directeur ex­ ploitatie, aan te trekken die meer com­ mercieel denkt dan we tot nu toe nood­ zakelijk vonden.   Communicatie Als we deze beleidsdoelen willen berei­ ken, zullen we een sterk communicatie­ plan moeten ontwikkelen. We zullen niet meer alleen communiceren met ons leden. We willen ervoor zorgen dat de Groote Sociëteit als vereniging èn als gebouw bekend is in Zwolle.   Gégé Callenbach, president-directeur

3

PROGRAMMA september - december 2015

BIJZONDERE ACTIVITEITEN vrijdag zaterdag donderdag     vrijdag  vrijdag vrijdag  zondag   vrijdag vrijdag  vrijdag  donderdag    vrijdag  vrijdag  zondag  vrijdag  2016  

4-sep 12-sep 24-sep      25-sep  25-sep  2-okt 25-okt   30-okt  30-okt  6-nov  19-nov    27-nov 27-nov  29-nov  4-dec    2-5 juni

16.00 hele dag 12.00     18.00  19.30 16.00 11.00   15.00  19.30  16.00     18.00  19.30    16.00    

Dispuut  Open Monumentendag Dames Golfmiddag voor de damespartners van de leden. Ommen, Hooge Graven Extra Algemene Ledenvergadering Laatste vrijdag maaltijd  Dispuut  Zondagochtendconcert  Pieter en Marius van Delden Bedrijfsbezoeek aan BMW Laatste vrijdag maaltijd Dispuut  Najaarslezing  Ruslands actuele geschiedenis Algemene Ledenvergadering  Laatste vrijdag maaltijd Sinterklaasfeest  Dispuut     4-daagse reis naar Parijs

Bas Dane Directie Ingrid Kuitert      Directie Directie  Bas Dane Bert Klaver    Bert Klaver Directie Bas Dane Hans Harms   Directie  Directie  Dimitri Sijperda   Bas Dane    Hans Harms

l-j         l l-j l-j l-p   l-j l-j l-j l-p   l l-j l-j l-j   l-j 

elke 15-sep 6+20 okt 22-sep 13+27 okt 17-sep  15-okt 12-nov  16-sep 21-okt ????  ????

18.00  19.30   19.30    19.30     13.15   17.30  17.30

Biljarten Gemengd bridge    Wisselbridge   Heerenbridge   Afwijkende datum! Damesbridge    Koken en Braden Culinaire Cornuyten

Wim Bleeker Theo Kuitert   Aad Rigter   Wilfred Smit     Gerrie Knigge   Bert Boonk Ton Koot

                       

Vrij bridge,biljarten, schaken Vrijdagborrel

   

   

CLUBS maandag  dinsdag   dinsdag   donderdag     woensdag    maandag maandag 

OVERIGE ACTIVITEITEN vrijdag vrijdag 

elke elke 

14.00  17.30

Let op !! Opgave òf : [email protected]; òf op inschrijflijst publicatiebord òf bij coördinator l- lid; p- partner c.q. introducee; j/n opgav ja/neen   l-lid; p -partner of introducee; j/n opgave ja / neen    De agenda staat ook op onze website www.degrootesocieteit.nl 4

Buurt en Boodschap 1 Ik woon aan de Blijmarkt en dat is op loopafstand van de Sociëteit, zodat mij werd gevraagd om op beheersbare wijze de context van mijn bestaan te beschrij­ ven. Kortweg, een stukje over de firma Schuttelaar want ik woon daar tegen­ over. Alhoewel het voor een telg uit een oude katholieke familie verrukkelijk is om dan ook tegenover de Papenstraat te wonen, ontbrak in dit paradijs een fatsoenlijk uitzicht op diezelfde overkant; hierdoor werd duidelijk dat er op de Blijmarkt een rijke en een armere kant was. Achter een licht verkrotte, tenminste gedateerde, gevelcompositie, voorna­ melijk maar niet voornaam zijnde, en bestaande uit verkeerd gekleurde gara­ gedeuren (inderdaad niet authentiek 18eeuws) bevond zich evenwel een myste­ rie. Hoogstens eenmaal per jaar mochten gewone mensen, althans zij die zich in goede wijnen interesseerde, de rotsach­ tige ruimtes achter de flodderdeuren betreden en werd hen in de gelijkvloerse kelderopruiming de gelegenheid gebo­ den een Lourdesachtige ervaring op te doen; beter: in Lourdes wordt enkel water aangeboden. Hier kreeg je de kans de vloeistof iedere kracht toe te kennen die je wenste en de wijnafdeling van de firma Schuttelaar was daar de niet-mythi­ sche verschijningsvorm van. Nu wordt op de Blijmarkt geen lood meer gegoten en even heb ik daar wat minder vreugdevolle momenten genoten, maar deze oude straat - waar ik nog geen 20 jaar geleden een van de 10 bewoners was - is sedert enkele jaren hervuld door nieuwe bebouwing en bewoning , met nieuwe geboortes en thans met ander­ soortige aanwas. De ons aller bekende wijnkundige de heer Looijengoed, welhaast behorend tot het erfgoed van de firma Schuttelaar, is ondernemend en verbouwend (nee geen wijnranken) aan de slag gegaan en spoedig zal op de beschreven plek zijn wijnparadijs geopend worden. Het hele jaar door  toegankelijk, een pelgrimage waardig en doe er dan zon­ der glas in de hand meteen een funda­ menteel wolkje aan de paleiskant bij. Visie is niet dat je twee flessen extra in­ koopt maar dat je bij de totstandkoming van deze wijnwereld ook de twee gevels daarnaast en om de hoek ter hand neemt en dan ook nog op een wijze dat een Zwollenaar zich meer zou afvragen wie

Potgieter was dan in welke eeuw Potgie­ ter daar zijn wijn kocht. Over het straatje aan de zijkant de proe­ verij leest u een volgende keer een illu­ strerend verhaal.   Jacques Hovius, augustus 2015

5

DAMESBRIDGE De derde woensdag van septem­ ber (de 16e) gaan we weer van start met de damesbridge. We hopen weer op 7 gezellige middagen met veel bridgeplezier. De volgende data kunt u alvast noteren: 16 september, 21 oktober, 18 no­ vember, 16 december, 20 januari, 17 februari en 16 maart.   Nieuwe deelneemsters kunnen zich aanmelden per telefoon of e mail.   Graag tot 16 september.   Emailadres: [email protected] Telefoon: 038-4548543

Voor uw agenda: Zondagochtendconcert 25 oktober 2015, 11:00 uur. Het zondagochtendconcert van oktober zal verzorgd worden door Pieter van Delden (piano) en zijn vader Marius van Delden (cello).   Op 7 juli j.l. deed Pieter in onze Groote Zaal zijn eindexamen mas­ ter piano klassiek/liedbegeleiding.   Hij is met glans geslaagd en als dank voor het gebruik van onze zaal geeft hij als tegenprestatie een concert met zijn vader (oud solo-cellist van het Noord Neder­

lands Orkest).   Zij zullen werken spelen van o.a.  Brahms, Tsjaikovski, Saint-Saens en Chopin.   In het oktober nummer van De Groote Klok volgt meer informatie over dit concert.   Bert Klaver, sociëteitscommissie  

Bridge op vrijdag­ middag. Iedere vrijdagmiddag organiseer is er de inloop bridge. Dé gelegen­ heid om op een aangename ma­ nier nieuwe leden te leren kennen! Onder het genot van een drankje en een hapje, spelen we bridge. Afhankelijk van het aantal binnen lopers kan er op elk niveau worden gespeeld. In geval van een oneven aantal kan er altijd gewisseld worden. Je komt zeker aan bod. En bent tevens op tijd voor de borrel. We starten om 14.00 uur. De Socië­ teit is al om 13.45 uur open.   Tot vrijdag, Maarten Storm 0649961445 6

Excursie naar BMW Dusseldorp Zwolle op vrijdag 30 oktober 2015                 Vrijdag 30 oktober 2015 vindt de excursie plaats naar BMW/MINI dealer Dusseldorp Zwolle. Vanaf 15.00 uur is er een BMW shuttle vanaf de par­ keerplaats sociëteit naar MINI aan de Ceintuurbaan en vervolgens naar BMW aan het Molenland. We zijn die middag de gast van ons lid Arie Ruitenbeek. Meer informatie in het oktobernummer en per Email. Aanmelden kan nu al: internet: [email protected] (voor­ keur) en op publicatie-bord in de sociëteit. Telefoontje naar Bert Klaver (0529 431823) kan ook. Namens uw Sociëteitscommissie Bert Klaver.

Gemengd Bridge

Wisselbridge

Dames Golfmiddag

Beste bridgers,   Op 15 september a.s. ( 3e dinsdag in september en tevens Prinsjes­ dag)  starten we weer met de “Ge­ mengd bridge” op de Sociëteit. We gaan er - gemakshalve- vanuit dat de deelnemers van afgelopen seizoen weer allemaal meedoen. Mocht dat niet het geval zijn, dan hoor ik dat graag.   De data voor het eerste halfjaar zijn:   15 september 6 en 20 oktober 3 en 17 november 1 en 15 december   De kosten zijn net als vorig jaar € 40 per bridgepaar voor het hele sei­ zoen. We hopen weer op een gezellig en sportief bridgejaar. Extra (reserve)paren zijn altijd wel­ kom !   Theo Kuitert tel. 038-2302603 email : [email protected]

Op 22 september a.s. (4e dinsdag in september)  starten we weer met de “Wisselbridge” op de Socië­ teit. We gaan er -gemakshalve- vanuit dat de deelnemers van afgelopen seizoen weer allemaal meedoen. Mocht dat niet het geval zijn, dan hoor ik dat graag.   De data voor het eerste halfjaar zijn:   22 september 13 en 27 oktober 10 en 24 november 8 en 22 december   Aad Rigter tel. 038-4533377 email: [email protected]

Voor alle damespartners van de leden van de Groote Sociëteit.   Ook dit jaar organiseer ik, bij vol­ doende belangstelling, een golf­ dag. Na afloop van ons 18 holes gol­ frondje eten we met elkaar een hapje in het clubhuis.   Kosten: Greenfee, eten en drankjes ± 55 euro.   Datum :  donderdag 24 septem­ ber 2015  om 12.00 uur.   Locatie :  Golf & Country Club Hooge Graven. Hessenweg Oost 3a, 7735 KP  Ommen. tel. 0529-455999   Graag opgave zo spoedig mogelijk bij  Ingrid Kuitert  tel. 038-2302603 of per mail  [email protected]

Biljarten Op 7 september start de nieuwe biljart competitie. Elke maandag avond om 18.00 uur kan er op twee biljart tafels ge­ speeld worden. Voor deze pool zoeken we nog een beperkt aantal nieuwe echte en­ thousiaste sportmensen. Er is halverwege dit seizoen een gezellige avond met eten en ... Onze Culinaire Cornuyten zullen de maaltijd verzorgen. En vlak voor kerstmis is er nog een avond toer­ nooi. We sluiten het seizoen af op 25  juli 2016.   Wim Bleeker

Heerenbridge

Najaarslezing Rusland

De Heerenbridge op de 3e donder­ dagavond van de maand start weer op 17 september a.s. 19.30 uur   Nieuwe belangstellenden kunnen contact opnemen met [email protected] voor ver­ dere informatie.   Ook berichten van verhindering altijd gaarne per email om misver­ standen/verwarring te voorko­ men.   Bij uitzondering zal in november 2015 niet op 19e maar op de 12e worden gespeeld ivm een andere programma-activiteit.   Wilfred Smit

Stond dit voorjaar tijdens de mu­ ziekcursus  Rusland 150 jaar gle­ den centraal, de najaarslezing in november gaat over het Rusland van vandaag. Naast de verschillen tussen Rus­ land en de westerse wereld, zal aandacht worden besteed aan de verhouding tussen deze twee we­ relden.   In de volgende Groote Klok leest u meer over deze lezing, maar no­ teer nu alvast: DONDERDAG 19 NOVEMBER, 20.00 uur. Voor leden en partners.   Opgave kan vanaf nu via [email protected] .   Hans Harms

7

BURGERLIJKE STAND

In Memoriam drs. Willem Marius Gotink 20.09.1923 - 22.07.2015   Op 22 juli 2015 is Wim overleden. Wim werd op 20 september 1923 geboren in Warnsveld. Hij beeindigde zijn studie diergeneeskunde in 1949 en vrij kort daarna is hij gaan werken bij de Gezond­ heidsdienst voor Dieren in Overijssel. Deze was gevestigd in Zwolle. Eerst aan de Wipstrikkerallee en later aan de Vee­ markt. In 1966 werd Wim tot directeur benoemd en onder zijn leiding werd een nieuwe Gezondheidsdienst voor Dieren gebouwd aan de Zwartewaterallee. Wim was zeer consciëntieus,  plichtsgetrouw en wilde graag goed geïnformeerd zijn en worden zodat hij weloverwogen be­ slissingen kon nemen. In 1986 nam hij afscheid. Na zijn pensionering leefde hij enigzins teruggetrokken maar bleef geïnteres­ seerd in zijn directe omgeving maar ook in wereldwijde ontwikkelingen. De car­ riere van zijn zoon in Afrika volgde hij altijd nauwgezet maar ook het wel en wee van zijn beide dochters had zijn grote interesse. Ook kon Wim, met ge­ voel voor humor, spreken over zijn 10 kleinkinderen. Wim was een trouw lid van de Rotary en later van de Past Rotarians. Zijn hobbies waren bridge, kegelen, biljarten en het oplossen van sudoku’s, liefst niet al te gemakkelijke. Bridgen en biljarten deed hij veel op de Groote Societeit, meestal samen met zijn vriend en collega Piet Feenstra. Daarnaast was Wim een wijn­ kenner en kon een goed glas wijn waar­ deren. Wim wilde graag onafhankelijk zijn en is tot het laatst zelfstandig gebleven. Op de rouwkaart stond dat, na een rijk en voltooid leven, de crematieplechtigheid in kleine kring heeft plaatsgevonden.   Jan Sol en Jan Frik. 8

• Nieuwe leden   Geen   • Voordrachten   De heer M.V.P. Spelbrink (Mark)(22.04.1970), Eekwal 47, 8011 LB Zwolle. De heer Spel­ brink is zelfstandig ondernemer. Voorge­ dragen door de heren H. Oving en Zand­ bergen.      De heer ing. P.M.G. Wiertz (Peter) (17.06.1964), Schellerpad 40, 8017 AM Zwolle. De heer Wiertz is bouwkundig ingenieur. Voorgedragen door de heren H. Oving en O. Sijperda.   De heer A.W.G.M. Bender (Ton) (21.11.1949), Hoogstraat 33, 8061 HA Hasselt. De heer Bender is oud kwaliteits­ manager van Wehkamp. Voorgedragen door de geren Kuitert en Storm.   • Opzeggingen   Geen   • Overleden   De heer Willem Marius Gotink (20.09.1923 22.07.2015)

LEDENCOMMISSIE Jur Zandbergen (voorzitter); 038 - 453 62 36, [email protected] Otto Cazemier; 038 - 453 24 63; [email protected] Maarten Storm; 038 - 454 29 73; [email protected] Ruurd Tjallema; 038 - 460 30 13; [email protected] [email protected]

SOCIËTEITSCOMMISSIE John van Boven; voorzitter/secretaris; 038-465 32 89; [email protected] Hans Harms; lid; 06-23333175; [email protected] Eric Hendriksen; lid; 038-453 34 39; [email protected] Bert Klaver; lid; 0529- 431823; [email protected]     societeitscommissie@degrootesocieteit. nl

Tijdens Open Monumentendag zijn meer dan 4.000 monumenten in heel Nederland gratis toegankelijk voor iedereen. Het is dé kans om een plek te bezoeken waar je normaal niet zo snel komt. Kom langs en ervaar de rijke geschiedenis van dit bijzondere monument.

9

Dank en het ga jullie goed. Hetty en Abel hebben afscheid genomen van de sociëteit.

'Gezicht op de Hoofd­ toren van Hoorn' Aan de wand in de Groote Zaal hangt een fors schilderij, voorstellende 'het gezicht op de Hoofdtoren van Hoorn'. Het doek meet maar liefst 1.80. bij 1.10 meter. Gerrit van der Pijl schreef jaren geleden een artikel over het schilderij in de Groote Klok. Willen Tromp Meester vertelde destijds over de herkomst van het schil­ derij naar aanleiding van het overlijden op hoge leeftijd van zijn 'tante Cateau', mevrouw J.C. Kloos-Thiebout. Zij was de laatste particuliere eigenaar van het schilderij.   "Jhr. J.E. van Heemskerck van Beest (1828-1894) uit Dalfsen schildert het doek rond 1870. Hij behoort tot de kennissen­ kring van de familie Thiebout. Heemskerck verkoop of schenkt het schilderij aan mr. J. Thiebout (1828-1903). Thiebout laat het na aan zijn zoon, het sociëteitslid mr. C.H. Thiebout (1868-1958). Waarschijnlijk we­ gens plaatsgebrek geeft hij het doek in de jaren vijftig of zestig in bruikleen aan de Groote Sociëteit.   Na zijn overlijden biedt zijn dochter Cateau het stuk ter verkoop aan de Sociëteit aan. In de notulen van de Directievergadering van 11 september 1959 staat daarover het volgende: 'Voor grote schilderijen bestaat weinig vraag. Gelet op de toestand waarin het schilderij verkeert, wordt besloten op de vraag van mevrouw Kloos-Thiebout te antwoorden, dat wij bereid zijn het schilde­ rij te kopen voor f 200,-. Of mevrouw Kloos over het bod (een koopje) tevreden is, ver­ melden de notulen niet..... Korte tijd later is 10

de koop echter een feit. Op 4 december 1959 bespreekt de directie het schilderij: 'Het opknappen, schoonma­ ken en opspannen van het schilderij zal ca f 25,- kosten. Voor f 10,- kan de lijst gemo­ derniseerd worden. Besloten wordt, de lijst niet te moderniseren, maar het verguldsel bij te laten werken.' Dit laatste lijkt een goed besluit - het zou immers zonde zijn geweest de kapitale lijst door welke andere dan ook te vervangen.   Daarna hangt het schilderij dertig jaar in de tabaksrook boven de stamtafel. Later wordt deze tafel  verplaatst naar de andere zijde van de bar (de seniorentafel). In de loop der jaren  verslechtert de toestand van het schilderstuk. Daarom besluit men in 1985 het schilderij vakkundig te laten res­ taureren. Een restauratiecommissie (wijlen Anton Jansma, Wicher Wichers Hoeth en ondergetekende) brengt de benodigde gelden bijeen. Voornamelijk giften en ver­ der de verkoop van dassen brengen f 14.000,- op. De restauratie wordt uitge­ voerd door W. Hesterman uit Muiden. Hij werkt als restaurateur onder meer voor het Rijksmuseum. Na restauratie wordt het stuk in 1986 door David Stibbe officieel getaxeerd op f 35.000,- . De Groote Sociëteit mag dankbaar zijn voor het aanbod van mevrouw Kloos."   vdB.

Abel Buurma

De Directeur-exploitatie spreekt Abel Buurma ten afscheid toe.

Hetty Kruiswijk-Schukking

GOLFDAG GROOTE SOCIETEIT 2015 Op een zonovergoten maandag 22 juni, zo zou het verslag van deze Zwolse Golf­ dag moeten beginnen!! In werkelijkheid begon de dag onbestendig (voor de start van de wedstrijd) met enkele stortbuien. Wonderbaarlijk kan genoemd worden de droge interval waardoor alle deelnemers een plezierige start konden ervaren.   Vooraf werd een ieder van harte welkom geheten door de nieuwe wedstrijdlei­ ding, Voorgezeten door Arno Blokland en Oli­ vier ten Doeschate (en Hans Koppen­ draaier als medeorganisator). Ieder deel­ nemer kreeg een bakkie koffie met kren­ tenbrood en een doos ballen.   De 15 moedige deelnemers, gewapend met paraplu’s en regenkleding, werden vanaf 12.30 uur in flights van drie de baan opgestuurd. De opdracht luidde 18 holes spelen.   Met een longest drive op hole 10 en neary op hole 15. De wedstrijd formule was tweeledig: een categorie speelde voor de beste bruto score, dat betekend het maken van stableford punten zonder handicapslagen ( = tegen par). De andere categorie speelde voor de beste netto score ofwel het maken van stableford­ punten met handicapslagen. De baan van Golfclub Zwolle heeft veel waterpar­ tijen, doglegs, mooie fairways en veel rough (dikke). Het is een ware uitdaging om met een bal alle achttien holes te voltooien.   Met mijn flightegenoten, Willem Bleeker en Wim Knippe, begon ik vol goede moede aan de wedstrijd. Met een birdie op hole 3 en vele daaropvolgende par’s leek het een fluitje van een cent te wor­ den. Ondanks het feit dat al na enkele holes de eerste hevige regenbuien zich aandienden. Gelukkig waren de tweede negen grotendeels droog. Bij het begin­ nen aan de tweede negen verscheen de voorzitter van de sociëteit. Hij liep de baan door en toonde de nodige interesse voor het edele spel!   Mijn flightgenoot Willem bleek een ge­ duchte tegenstander, zeker na het win­ nen van de neary op de par 3 (lengte 137 meter). Zijn mooie afslag belandde op de green op een afstand van slechts enkele

meters van de hole.   Na afloop werd er gezellig geborreld en omgekleed voor het diner. Tijdens het diner, na een inleiding door de wedstrijdleiding (Olivier), geschiedde de prijsuitreiking met een uitgebreide redevoering door de societeits-voorziiter (Gege). Hoewel ik de tweede negen min­ der presteerde was mijn uiteindelijke

totaal score van bruto 22 stablefortpun­ ten (en netto 34 ) ruim voldoende voor de eerste prijs en titel Golfkampioen van de Grootte Societeit! De tweede prijs van de bruto wedstrijd  ging naar Wim Blee­ ker (bruto 15) en derde prijs naar Olivier Ten Doeschate (bruto 9).   Bij de categorie voor de beste netto sco­ res ging de eerste prijs naar mijn flight­ genoot Willem Bramer (32 netto, beste laatste 9 holes), tweede prijs naar Hans Koppendraaier (32 netto) en derde prijs naar Arno Blokland (23 netto). De longest drive werd gewonnen door Hans Koppendraaier (ik schat de afstand.. ruim 200 meter…) Alle prijswinners van harte proficiat en tevens verdienen alle deelnemers een pluim op de hoed voor het meespelen en trotseren van de ele­ menten! Het diner viel in goede aarde met keus van vis of vlees als hoofdgerecht!   De wedstrijdleiding in de nieuwe samen­ stelling heeft alles voortreffelijk georga­ niseerd! Wij mogen stellen dat de Zwolse Golfclub een uitstekende gastheer was en kijken nu al vol verwachting uit naar de volgende Golfdag in 2016 met als gastheer mijn club de Sallandsche Golf­ club ´de Hoek´.    Patrick Willard

11

12

UITNODIGING VOOR DE EXTRA ALGEMENE LEDENVERGADERING TE HOUDEN OP VRIJDAG 26 SEPTEMBER A.S., AANVANG 18.00 UUR.   AGENDA   1. OPENING.   2. INGEKOMEN STUKKEN.   3. MEDEDELINGEN.   4. EEN GEACTUALISEERDE BELEIDSVISIE MET CONSEQUENTIES: TOEKOMST GROOTE SOCIËTEIT.   (voor dit onderdeel van de agenda wordt verwezen naar de column van de President-directeur in de Groote Klok van september.) De hieronder enigszins uitgewerkte onderdelen a. t/m d. van de beleidsvisie van de directie hebben niet alleen onderling een nauwe onderlinge samenhang, maar ook met het voorstel tot aankoop van Koestraat 6. Alle hebben een directe betekenis voor de continuïteit van de vereniging De Groote Sociëteit. De kern is: : “Welk evenwicht willen we tussen het oude vertrouwde en de vernieuwing die past bij de komende tijd? Hoe kunnen ook nieuwe leden de sociëteit als een eigentijdse instelling beleven?” Daarbij hoort een actieve inzet van de vereniging. Hierin gaat de directie voor. Er zijn drie sporen die de directie voor de toekomst wil volgen:     1. versterking van de vereniging door ook aantrekkelijk te zijn voor jongere leden   2. verbreding van de activiteiten zowel voor de leden als in het gebouw   3. versterking van de exploitatie van het gebouw met zijn monumentale waarde voor zowel de vereniging als de stad  Zwolle.     a. Differentiatie   • activiteiten (niet alleen wat zich in het verleden bewezen heeft) • leeftijdsopbouw (de Groote Sociëteit als kraamkamer van de toekomst van jongere leden) • dresscode: Basis is de wijze waarop de leden met elkaar en met gasten omgaan: respectvol. Er zijn drie hoofdkeuzemogelijkheden: 1. black tie 2. jasje – dasje 3. jasje   Concretisering: •   De directie stelt de hoofdlijn vast van de dresscode en de bandbreedte daarvan. Deze beide zijn gebaseerd op een ondergrens. •   De organisator van een activiteit bepaalt binnen het beleid van de directie de dresscode voor de bedoelde activiteit.   voorbeeld:   De directie heeft de verantwoordelijkheid voor de organisator van de vrijdagborrel, de ALV, de Nieuwjaarsborrel, de Konings­ borrel. De keuze van de directie is direct gerelateerd aan het min of meer formele karakter van een activiteit. • alle situaties      jasje – dasje altijd toegestaan • borrel op vrijdag   jasje • maaltijd laatste vrijdag jasje • ALV jasje – dasje • Nieuwjaarsborrel  jasje – dasje • Koningsborrel    jasje – dasje   

13

• Koningsborrel    jasje – dasje   Verdere uitwerking: de directeur verenigingszaken stelt, namens de directie, de dresscode vast in nauw overleg met de Socië­ teitscommissie voor die activiteiten waarvoor de Sociëteitscommissie eerstverantwoordelijk is.     b. Exploitatie gebouw:   c. I.v.m. b. Voornemen tot uitbreiding van de Directie. • • •

beter uitbaten van de mogelijkheden van het gebouw  (activiteiten van netwerk van leden (zakenlunches, jaarclublunches, trouwlocatie gemeente horecafunctie verbreden en verdiepen (portfolio’s ontwikkelen) personeelspool om flexibele schil te ontwikkelen rond de eigen structurele formatie

  Op grond van de huidige ervaringen over een reeks van jaren is de Directie van mening dat de huidige functie van Directeur-­ exploitatie binnen het geheel van Directiefuncties omvangrijk is en daarmee een zware en tijdrovende wissel trekt op degene die deze functie vervult. De functie omvat de aandachtgebieden exploitatie, horeca, personeel en accommodatie. In de geactualiseerde beleidsvisie wordt het belang en aandeel van de exploitatie van de sociëteit vergroot (intensiever benut­ ten van het sociëteitsgebouw) met alle gevolgen van dien voor de functie van Directeur-exploitatie.   Dit gegeven heeft de Directie tot het voorstel gebracht de functie van Directeur-exploitatie te splitsen en dat te doen op het moment dat deze functie vacant wordt op 31 december a.s.. In deze gedachte komt er een functie van Directeur-exploitatie (aandachtgebieden exploitatie, horeca en  personeel) en een functie van Directeur-accommodatie met als aandachtsgebied instandhouding accommodatie in de ruimste zin des woords. Gevolg daarvan is dat de Directie in deze opzet uit 6 personen gaat bestaan. De omvang de Directie wordt in artikel 17 lid 1. van de statuten gemaximeerd op 5 leden. De Directie is daarom voornemens in de ALV van 27 november a.s. een statutenwijziging voor goedkeuring voor te leggen waarbij de omvang de Directie wordt gelimiteerd tussen minimaal 3 en maximaal 7 leden.   Aangezien de Directie de kandidatuur voorbereidt voor de opvolging van de aftredende Directeur-exploitatie verzoekt zij de leden nu reeds uit te spreken dat zij het voorstel voor de beoogde statutenwijziging welwillend tegemoet zullen treden.  In dat geval zal de Directie naast het wijzigingsvoorstel een kandidaat voordragen voor de functie van Directeur exploitatie alsmede een kandidaat voor de functie van Directeur-accommodatie.    d. Communicatiestrategie   •  website centraal •  Groote Klok blijft als clubblad primair voor de leden; •  flyer of andere aandachttrekker voor o.a. Open Monumentendag •  nieuwsbrief •  themanummers gericht op externen •  herziening logo en briefpapier op termijn; geen urgentie   5. KOESTRAAT EN KOESTRAAT 6.   De toelichting op dit onderdeel van de agenda wordt per mail toegezonden en niet opgenomen in de Groote Klok.   6. RONDVRAAG.   7. SLUITING.    

14

Een bezoek aan Korea en de gedemilitiseerde zone tussen Noord en Zuid In het NRC handelsblad van 21 augustus 2015 stond het navolgende geschreven: ik citeer…………………… Wapengeklet­ ter. Noord Korea dreigt met oorlog   Pyongyang/Seoul.  De spanningen tussen Noord- en Zuid Korea zijn vanmorgen hoog opgelopen. Eerst gaf de Noord-Koreaans leider Kim Jong,un zijn grenstroepen op­ dracht zich met ingang van vanmiddag voor te bereiden op oorlog. Vervolgens bracht ook Zuid-Korea zijn strijdkrachten in opperste staat van paraatheid. Deson­ danks achten analisten de kans klein dat beide landen daadwerkelijk de wapens tegen elkaar opnemen. De animositeit tussen Noord en Zuid is in het verleden wel vaker hoog opgelopen.   Gisteren voerden beide zijden artilleriebe­ schietingen op elkaar uit, zonder dat daar­ bij slachtoffers vielen. De laatste weken zijn de spanningen gestegen omdat Noord-Ko­ rea eist dat Zuid –Korea zijn propaganda uitzendingen via megafoons aan de grens staakt. De hervatting op 10 augustus – na een onderbreking van elf jaar- is een reactie op een explosie van een landmijn in de gedemilitariseerde zone waarbij twee Zuid- Koreaanse militairen gewond raak­ ten (AP). ……. Einde citaat uit de NRC.   Op 27 juli j.l., dus een maand eerder, stapte ik uit het vliegtuig na een bezoek aan Groot Seoel van twaalf dagen. Groot Seoel met voorstad Incheon telt een be­ volking van meer dan 12 miljoen mensen en is het dichtstbevolkte gebied van Zuid-Korea. Het ligt op minder dan  hon­ derd kilometer van de gedemilitariseer­ de Zone (GDZ) tussen Noord en Zuid.   Op uitnodiging van een vriend, die in Seoel gedurende de zomerperiode vier weken les geeft aan de Incheon Universi­ teit, bezocht ik Korea. Vier dagen in de week geeft hij les aan studenten. Drie dagen per week gingen we samen op stap om toeristische tripjes te maken, waaronder een dag naar de Gedemilita­ riseerde Zone (GDZ). Terugkomend in Nederland vroeg iedereen mij  ‘is het een leuk vakantieland?’ Mijn antwoord was: ‘voor het beperkte gedeelte dat ik gezien heb van het land niet direct, maar het is beslist een interessant land’. En daarover ga ik nu wat vertellen.   Het klimaat; de Japanse overheersing

en de Koreaanse oorlog   Juni/juli zijn warme vochtige maanden. De temperatuur zit steeds boven de 25 graden en het kan dagenlang miezerig regenen. Wordt het droog dan stijgt de temperatuur in een mum van de tijd boven de 30 graden maar het blijft on­ aangenaam vochtig. Geen vakantieweer dus. Zonder airco kom je de nacht in een hotel niet door.   De Japanners hebben zich in Oost Azië ernstig misdragen. Vanaf begin 1900 en eerder, maar vooral in de Tweede We­ reldoorlog hebben ze geprobeerd de Koreaanse natie te doen verdwijnen door de mensen te dwingen Japanse namen aan te nemen, het schoolsysteem naar Japans model om te vormen, alleen Ja­ panstalige kranten toe te staan en hon­ derdduizenden Koreanen naar Japan te deporteren. Het vak Japanse geschiede­ nis werd een verboden. (In de jaren ze­ ventig hebben overigens ook wij uit pure progressiviteit het vak geschiedenis op scholen in Nederland sterk onderbelicht gelaten). Koreaanse vrouwen konden dienen als troostmeisjes voor de Japanse soldaten.   Na de capitulatie van Japan (Hiroshima) werd het bewind over Korea verdeeld tussen de Sovjet Unie en Amerika. In 1948 werd het land opgedeeld in twee onaf­ hankelijke staten. Van 1950 tot en met 1953 woedde de Koreaans oorlog waar­ bij Amerika (en bondgenoten) en China, respectievelijk staande voor democratie versus communisme, recht tegenover elkaar stonden. In drie jaar tijd stierven twee miljoen mensen. Na beëindiging van deze oorlog isoleerde het Noorden zich van de rest van de wereld en de be­ volking groeide op in armoede. Het Zui­ den ontwikkelde zich na een aanvanke­ lijk militair bewind tot een welvarende democratische staat, met veel Ameri­ kaans invloeden. Honkbal is een belang­ rijke sport. Golfen idem. Er is inderdaad sprake van welvaart. Je ziet hoge goedgebouwde flats maar ook mooie één gezinswoningen, Alle auto’s (met name KIA en Hyundai) lijken bijna nieuw. Door Seoel lopen brede wegen. De spoorwegen werken perfect. Voor een appel en een ei reist men in gedeel­ telijk ondergrondse treinen, perfect ge­ koeld, urenlang door Seoel en voorste­ den. Alles stipt op tijd en strak georgani­

seerd. De Nederlandse spoorwegen kunnen daar op stage gaan en nog veel leren.  In de trein zit iedereen overigens op z’n mobiel te koekeloeren. Zitten er zes mensen naast elkaar, dan loeren er vijf op hun mobiel of tablet. De mensen maakten op mij een beschaafde indruk en ze gingen m.i. leuk met hun kinderen om. (niet meer dan twee kinderen per gezin zijn toegestaan; de bevolking groeit te snel). Ik heb nauwelijks armoede gezien, maar ik denk niet dat er sprake is van een sociaal vangnet zoals wij dat kennen. Want een enkele keer zag ik een oude man of vrouw, armoedig gekleed, een veel te zwaar beladen kar voortdu­ wen.   De gedemilitariseerde zone (GDZ)   Het is een zone van ca. vier kilometer breed tussen Noord en Zuid, aan beide kanten afgezet met versperringen van prikkeldraad en militaire bewakingshuis­ je om de paar honderd meter. Doordat er in dat gebied niemand komt, heeft zich een bijzonder rijke flora en fauna ontwik­ keld die uniek genoemd kan worden met planten en dieren die elders niet of nau­ welijks voorkomen. Aan de Zuid-Kore­ aanse kant liggen 300.000 militairen; in het Noorden misschien nog wel veel meer. Formeel zijn de landen nog steeds met elkaar in oorlog en dat leidt soms tot spanningen zoals hierboven vermeld in de NRC van 21 augustus j.l.   Interessant was o.m. mijn bezoek per bus aan de GDZ met mijn vriend  tezamen met zijn studenten en wat collega’s. De Zuid-Koreanen hebben er echt een toe­ ristisch/ kermisachtig geheel van de GDZ gemaakt o.a. door gebouwen te plaatsen van waaruit je met verrekijkers naar Noord-Koreaans gebied met kunt kijken. Een beetje op een manier alsof ze de Noord-Koreanen belachelijk willen maken. Om daar te komen moet je als toerist wel wat militaire checkpoints passeren, pas­ sen laten zien enz..  We begonnen met een afdaling per treintje in een paar on­ dergrondse gangen. Uit de diverse En­ gelstalige voorlichtingsborden begreep ik het navolgende:   In 1972 hadden de Zuid-Koreaanse in­ lichtingendiensten er lucht van gekre­ gen dat de Noord-Koreanen geheime gangen hadden aangelegd onder de 15

GDZ  naar Zuid-Koreaans gebied. De vraag was echter waar zitten die gangen?   In 1974 begonnen de Zuid-Koreanen 178 gaten te boren in de grond om vervol­ gens onder grote druk water in de grond te pompen. Opeens had men beet. Uit één van de gaten spoot een waterfontein omhoog en zo werd de eerste gang ge­ vonden. Inmiddels zijn er drie gangen gevonden die voor toeristen zijn open gesteld. De Noord-Koreanen voelden zich betrapt en stelden: ‘Ja, wij zijn op zoek naar steenkool, vandaar’. Zuid-Ko­ rea stelde daarentegen; ‘Jullie weten toch wel dat er in dat gebied onder­ gronds slechts graniet voorkomt en dat er absoluut geen steenkool is te vinden’. En zo concludeert Zuid-Korea vervol­ gens: ‘Uit dit alles blijkt de dualistische houding/opstelling van Noord-Korea tegenover een eventuele hereniging tussen Noord en Zuid’.   Hoezeer de oorlog nog spelt, bleek mij ook uit het volgende. Tachtig procent van het land bestaat uit bergen. Rondom Seoel zijn de bergen misschien niet veel hoger dan driehonderd meter, maar wel overdekt met groen geboomte van een vrij uniforme aanplant. Het schijnt dat de Japanners in het verleden alle bossen hebben gekapt voor eigen gebruik en dat de huidige bossen nog (vrij uniforme) herbeplantingen hebben.   Toen ik her en der wat in deze bossen rondwandelde, stuitte ik meerdere malen op een uitgegraven vierkant, om­ zoomd door zandzakken en verderop door banden.  Ik dacht: dat kunnen wel eens schuttersputten. Maar het konden gezien de kwaliteit van de zandzakken m. i.  geen schuttersputten zijn, daterend uit de Koreaanse oorlog van bijna zeventig jaar geleden. Het kan m.i. niet anders dan dat het schuttersputten zijn die nog steeds worden onderhouden en een verdediging moeten vormen tegen de Noord-Koreanen.   De hereniging Noord van Zuid   Op de terugreis in het vliegtuig naar Ne­ derland kwam ik te zitten naast een Zuid-Koreaan. Hij sprak opvallend goed Engels. Ik complimenteerde hem daar­ mee  en zei: ‘Wat spreekt u buitenge­ woon goed Engels’. Hij antwoordde: ‘Ja, ik ben hoogleraar Engels’. En zo kregen we het over de eenwording van Oost- en

16

West Duitsland, hetgeen ook moeizaam is verlopen . Een situatie in veel opzichten analoog aan die in Korea. In de Duitse situatie moesten de Wessies een speciale belasting betalen voor de Ossies om de infrastructuur (wegen, telefoonlijnen, renovatie huizen enz.) in Oost-Duitsland te bekostigen.  Dat temperde ook in Duitsland toch het aanvankelijke en­ thousiasme over de hereniging. Alles duurde veel langer dan gepland en de kosten bleken zeer hoog. Hetzelfde is te verwachten in geval van een Koreaanse hereniging.   Mijn medepassagier stelde: ‘Als we willen komen tot eenwording,  zullen we het zelf moeten doen. Denkt u dat de Russen eenwording voorstaan? Of de Chinezen of Japan of Amerika?’ Gezien de achter­ liggende geschiedenis van de regio is het antwoord  inderdaad keihard , ‘nee’. Ge­ rekend moet worden op forse tegenwer­ king. Ook de Fransen werkten een here­ niging van Duitsland tegen. Ze eisten van Duitsland het opgeven van de Deutsch Mark waarna we met z’n allen in de Euro zijn beland. Dit met alle gevolgen van dien!   Als u dit leest is de wrijving tussen Noord en Zuid misschien voorbij, maar het blijft m.i. nog heel lang onrustig in Oost Azië.   Augustus 2015 Hilbert van der Zwaag

               Flats bouwen kunnen ze heel goed.

Eten in Lotushouding: een ramp!

Plannen met de Grote Kerk Onze stad is in interviews weleens een “verstopte parel” genoemd. Een prachti­ ge stad met fraaie monumenten, maar we lopen er niet erg mee te koop. We zijn als stad weinig uitnodigend. Een van die mooie monumenten is de Grote of Sint-­ Michaëlskerk. En die lijdt een beetje aan hetzelfde euvel: je ziet hem wel maar hij nodigt niet uit. In de zomermaanden staat de deur open en lopen er ongeveer 70.000 mensen binnen. Vaak om een boek te halen voor 1 of 2 Euro’s, minder vaak om eens rond te kijken. Na de zomer gaan de deuren weer dicht.   Zoektocht in Zwolle Veel toeristen lopen vanuit de Fundatie of het station richting de Grote Markt. Bij het Grote Kerkplein begint de zoektocht. Een hele rij bomen met daar achter ver­ stopt de barrière die de Grote Kerk vormt. Niet zo’n fraaie aanblik en sinds deze foto uit de jaren zestig is er niet veel verbeterd aan de aanblik.

bouwd. Van binnen is die bepaald fraaier dan aan de buitenkant.

Kerk vanuit de lucht (laat zien hoe de kerk is opge­ sloten in de bebouwing west en oost).

  Fraai, maar… Eigenlijk is de kerk alleen aan de noord­ kant – vanaf de Grote markt dus – fraai van aanblik. En dan nog vooral door hetgeen er tegenaan gebouwd is: de Hoofdwacht en een paar andere bijge­ bouwen. Wat geldt voor de bomen aan de zuidkant, geldt op een andere manier ook hier: de echte kerk is achter bijgebou­ wen verstopt.

Schilderij van Springer met hoofdingang en Hoofdwacht. Kerk vanaf Grote Kerkplein met bomenrij.

  vanaf Grote Kerkplein zonder bomen. Kerk     Links de Luttekestraat met wat ruimte en rechts de Korte Ademhalingssteeg waar de kerk de bebouwing bijna raakt. Je hebt de neiging om door de kerk heen te lopen naar de andere kant.

  Cornelis Springer schilderde die aanblik in 1862 zo.   Het kost dus wel wat moeite om – net als de stad zelf - de Grote Kerk te ontdekken en mooi te vinden.   Onafgemaakte toren? Verwondering is er ook vaak over de wat merkwaardig ogende aanbouw aan de westkant (Luttekestraat): het lijkt alsof daar begonnen is met een toren maar dat het geld al snel op was. De aanbouw eindigt met een soort nood kap die ver­ der nergens bij past. Tot eind 17e eeuw stond ongeveer op deze plaats de hoogste toren (117 m) van het land. Meerdere blikseminslagen hadden de constructie al aangetast en in 1682 stortte de toren na brand in. De schade aan de kerk was groot. Het puin bleef enkele jaren liggen en in 1686 is tenslotte de achtkantige consistorie ge­

Consistorie als 'onvoltooide toren'.

  Stadskerk De Grote Kerk is deels gebouwd op de fundamenten van de eerdere Romaanse kerk die hier stond omstreeks 1200. En ook die kerk had “voorgangers”, van hout, klei en stro. Er werd ruim 60 jaar gebouwd aan de hallenkerk die het nog steeds is (1406-1466). De kerk heeft een gotische stijl.   In vroeger eeuwen, toen ook de Grote Aa door de stad liep, was het risico van  overstromingen groot. Water kon van meer kanten komen: de Vecht of – via het Zwarte Water – de Zuiderzee vormden bedreigingen. De Grote Kerk werd ge­ bouwd op het hoogste punt van de stad: een zandrug. Wie nu op de Grote Markt staat en naar het Rode Torenplein kijkt, zal zich misschien niet realiseren dat het verloop 1.80 m is. En ook vanaf de Grote Kerk naar de andere zijde van het Grote Kerkplein is er al gauw een verschil van 80 cm.   De Grote Kerk vormde voor de toenmali­ ge inwoners van Zwolle ook een schuil­ plaats ingeval van waterdreiging.  Het was een kerk voor en van de stadsbewo­ ners.

Tekening uit de oude doos van het interieur van de kerk.

17

  Hanze en handel Wie zich de tijd van de Hanze voor de geest haalt, kan zich voorstellen dat de Grote Kerk ook hier een grotere rol speel­ de voor de stad dan nu. De Grote Aa stroomde er vlak langs, via het Rode To­ renplein, de Melkmarkt en de Vismarkt. De kerk had nog niet de latere banken als inrichting voor de eredienst. Het was vooral ontmoetingsplaats voor velen, open en met de belangrijke functie van begraven: er was nauwelijks plaats voor zitbanken. In die ontmoeting tussen de missen door was er ongetwijfeld het ge­ sprek over handel. De kerk was de plek met een netwerkfunctie.   Veranderingen met gevolgen voor de kerk In latere eeuwen veranderde dit karakter. De Reformatie in de 16e eeuw bracht een andere karakter van de eredienst mee met een centrale plaats voor de verkon­ diging en dus voor de kansel. Nog weer later (omstreeks 1830) werd het bij wet verboden om in kerken en binnen de bebouwde kom te begraven. De kerk kon zonder problemen veel meer zitplaatsen realiseren. En veranderde daarmee be­ hoorlijk van gedaante.

oorsprong en historische waarden. Tege­ lijk beseft iedereen dat leegstand een gebouw er niet beter op maakt. Het is dus zoeken naar verantwoorde nieuwe be­ stemmingen voor die oude, waardevolle gebouwen die een bijzondere toevoe­ ging zijn aan de stad. Ze vertellen immers een belangrijk stuk van onze eigen ge­ schiedenis. Daaraan voegen we vandaag nieuwe aspecten toe. En ook die moeten de moeite waard zijn om over 100 jaar verder verteld te kunnen worden.   (((Veranderingen dwingen tot het maken van keuzes. Hoe ziet dit kostbare monu­ ment in onze stad er over een eeuw uit? Daarover in een vervolgartikel.)))   Janco Cnossen

Gift van Jan Frik

Kerkinterieur met banken.

  Nieuwe veranderingen In de afgelopen jaren is het kerkbezoek sterk teruggelopen. Kerkelijke gemeen­ ten hebben steeds meer moeite de eind­ jes aan elkaar te knopen. Een monumen­ taal kerkgebouw legt een zware druk op de kerkelijke balans. Daar komt bij dat die vaak te vinden zijn in een stadskern waar allerlei andere activiteiten het lastig maken om als kerkelijke gemeente te kunnen functioneren. Vergaderen naast bijvoorbeeld een kermis vormt een at­ tractie op zichzelf.   Verlies van bestemming Ook in Zwolle hebben oude kerken hun oorspronkelijke bestemming verloren. Soms zijn ze goed terecht gekomen, omdat iemand met hart voor het gebouw er iets moois van maakte, zoals boekhan­ del Waanders. Maar een Sushi-restaurant bijvoorbeeld vormt een fors contrast met 18

Ons erelid Jan Frik heeft de Groote Socië­ teit een staalgravure van Ludwig Roh­ bock geschonken. Ze beeldt De Groote Markt van Zwolle uit in de richting van de Harmonie. Dat is de plaats waar de Groote Sociëteit in 1802 startte.   Deze gravure is afbeelding 123 uit het “Het koninkrijk der Nederlanden voorge­ steld in eene reeks van 136 naar de natuur geteekende Schilderachtige Gezigten en beschreven door J.L. Terwen”, uitgege­ ven door G.G. Lange te Darmstadt en G. B. van Goor te Gouda, 1858.   Van het leven van Rohbock is weinig bekend. Hij is geboren in Nürnberg in 1820 en daar ook gestorven (1883). Hij heeft tekeningen van Duitse steden en landschappen gemaakt, zoals van Berlijn, de Rijn, Saksen, Thüringen en de Harz.   De fraaie en gedetailleerde gravures zijn gestoken door Johann G.F. Poppel en anderen.   De gravure komt te hangen in het kabi­ net. We aanvaarden deze gift in grote dank aan Jan.

Dispuut Met veel waardering zie ik terug op onze laatste bijeenkomst van 3 juli. De persoonlijke inleiding van Kick Visser o.a. naar aanleiding van het boek ‘Het raadsel Spinoza’ van Yalom, gaf aanleiding tot een boei­ ende uitwisseling van ervaringen. Die zijn voor iedereen verschillend en dat maakt het leven rijk. Ik heb ondertussen ‘Het raadsel Spinoza’ en ‘Nietzsches tranen' gelezen. Ik vind het een paar prach­ tige boeken. Ook de film ‘Yalom’s cure’ vind ik heel goed.   De eerste vrijdag van de maand na de vakantie is 4 september. Aart Slobbe zal dan het gesprek inlei­ den over het onderwerp:  ONZE ENERGIEBEHOEFTE, WAT DOEN WE HIERMEE? Een erg actueel onderwerp waar we beslissingen over moeten nemen die van groot belang zijn voor de toekomst van onze kleinkinderen en hun naza­ ten.   Helaas ben ik 4 september nog op vakantie maar ik hoor wel van Aart wat er aan de orde is geweest. De bijeenkomsten daarna zijn 2 oktober, 6 november en 4 decem­ ber. (Of willen we 4 december overslaan?) Wie wil de bijeenkomst van 2 okto­ ber voorzitten met de daarbij be­ horende afspraak dat hij de inlei­ ding van 6 november verzorgt? En wie wil 6 november voorzitten?   Ik wens jullie een inspirerende bij­ eenkomst op 3 september. Hartelijke groet Bas Dane

ZET u uw huis te koop of gaat u het verkopen

Zo snel en goed mogelijk uw huis verkopen. Dat vraagt om een Garantiemakelaar. Een Garantiemakelaar gaat namelijk een stap verder. Niet alleen zorgt hij ervoor dat uw woning zo goed mogelijk gepresenteerd wordt. Dankzij zijn ervaring in de lokale markt is hij specialist en kan hij u voorzien van advies op maat. Zo wordt uw woning voor een reële prijs in de markt gezet en zet hij de juiste middelen en kanalen in om uw potentiële kopers te bereiken. Uiteraard houdt hij u op de hoogte van de laatste ontwikkeling en is hij altijd voor u bereikbaar. Ook uw huis verkopen? Kijk voor meer informatie op www.degraafvanvilsteren.nl of bel ons op 038-4227229.

Van een Garantiemakelaar mag u meer verwachten.

GM02 degraafvanvilsteren adv huis te koop 135x185 def v1.indd 1

21-05-13 11:58

Portret (80x120 cm.) getekend door Dioni ten Busschen met een pen van PenPoint

19

www.editoo.nl

Indien onbestelbaar retour: Koestraat 8 , 8011 NK ZWOLLE

20