De Brief. Boudewijn Büch Gezelschap Büchmania

De Brief Boudewijn Büch Gezelschap Büchmania Jaargang 12 Nummer 2 16 februari 2014 Inhoud nieuwsbrief De Brief nummer 2:
















Safranski schrijft biografie over Goethe Duitse boekhandel Die Weisse Rose sluit de deuren Dieren in beide wereldoorlogen Hans van Velzen treedt 1 juli terug als directeur OBA Mick Jagger 70 jaar François Valentijn: Oud en Nieuw Oost Indiën De Kleine Blonde Dood overladen met lovende kritieken Bilderdijk Lezingen over ‘Bilderdijk biografisch’, vrijdag 28 februari a.s 5 juni 2014, it was 50 years ago today ! Kamikazebrieven Saint Helena: onvergetelijke reis naar het hart van de oceaan 100 jaar oude foto’s gevonden bij hut Robert Falcon Scott

Met dank aan voor het insturen van bijdragen aan: Leon van den Dobbelsteen, Paul Dentz, Patrick van Emst, René van Haaster, Peter Nieuwenhuizen en Theo de Waal

Eindredactie en samenstelling Karin Piters.

Safranski schrijft biografie over Goethe Ingezonden door René van Haaster Over Goethe (1749-1832) is onlangs een lang verwachte biografie verschenen. Deze keer geschreven door de veel gelauwerde Schiller-biograaf Rüdiger Safranski. De biografie is gebaseerd op primaire bronnen van Goethe en zijn tijdgenoten. De vele studies over Goethe zouden hem het zicht op deze veelzijdige schrijver ontnemen, verdedigde Safranski zijn aanpak. Het resultaat is een levendig beeld van Goethe: zoals hij zichzelf wilde zien en zoals anderen hem zagen.

Duitse boekhandel Die Weisse Rose sluit de deuren Ingezonden door René van Haaster Boekhandel Die Weisse Rose aan de Rozengracht in Amsterdam liet onlangs weten na 25 jaar te hebben bestaan de deuren te sluiten. Boudewijn Büch kwam er veel en graag. Eigenaar Franz Ittlinger laat weten dat mede door de crisis de afzet terugliep en dat de huidige locatie daardoor onbetaalbaar is geworden. Franz laat weten dat na een verhuizing boeken nog wel online kunnen worden besteld.

Dieren in beide wereldoorlogen Ingezonden door René van Haaster Hellehonden en ander dierenleed, 1914-1945: een ode aan het dier in oorlogstijd is een fotoalbum van dieren in de Eerste en Tweede Wereldoorlog. Auteurs en samenstellers Perry Pierik, Gerbrand Kip schreven geïllustreerde inleiding van vijftig pagina's over dieren als vaak vergeten slachtoffers van gewapende conflicten. Veel aandacht is er voor paarden, die vooral in de Eerste Wereldoorlog een grote rol speelden in de cavalerie, maar ook trek- en lastdier waren, in mindere mate in de Tweede Wereldoorlog. Daarna is er aandacht voor honden, die last- en trekdier waren, ambulancehond, boodschapper en mascotte; tenslotte voor postduiven die belangrijke boodschappers waren.

Dan volgt een fotoalbum van ongeveer driehonder pagina's met steeds twee zwartwitfoto's per bladzij, eerst tweehonderd pagina's van paarden, dan honderd van honden, postduiven en andere dieren. Het boek laat goed zien dat beide wereldoorlogen zeker niet voorbijgingen aan dieren, welke rol dieren daarin speelden en hoe hun rol veranderde. Het boek is uitgegeven bij uitgeverij Aspekt, (ISBN 978-90-5911-837-9).

Hans van Velzen treedt 1 juli terug als directeur OBA Ingezonden door: Léon van den Dobbelsteen Hans van Velzen treedt 1 juli terug als directeur OBA ‘Ik zie het als zendingswerk,’ zei Hans van Velzen in een interview met Jeroen Vullings in juni 2005 in Vrij Nederland over zijn werk als bibliothecaris. Een leven zonder bibliotheek kon hij zich niet voorstellen. Mensen die waren afgehaakt en zich al enige tijd niet meer in de bibliotheek vertoonden, hadden volgens hem geen idee van de omslag die zich er heeft vol-trokken, ‘hoe we aanhaken bij de digitale ontwikkelingen, hoe we ons steentje bijdragen aan de inburgering van de nieuwe Nederlanders’. Tien miljoenste bezoeker De in juli 1952 geboren Van Velzen heeft nu aangekondigd dat hij op 1 juli stopt als directeur /bestuurder van de OBA, de Openbare Bibliotheek Amsterdam. In 1988 trad hij er in dienst, nadat hij eerder onder meer directeur van de Openbare Bibliotheek Spijkenisse was geweest. In zijn periode als directeur heeft hij van de OBA van een uitleenbibliotheek een verblijfsbibliotheek gemaakt. Zeker in de op 7 juli 2007 geopende, door Jo Coenen ontworpen nieuwe hoofdvestiging op het Oosterdokseiland komen mensen om er zich op alle mogelijke manieren van informatie te voorzien, te werken en te studeren. Voorjaar 2013 werd er de tien miljoenste bezoeker ontvangen. Nieuw concept De OBA werd in 2007 een bibliotheek met een nieuw concept, waarin onder andere een theater, een expositieruimte en een restaurant zijn opgenomen. Het oorspronkelijke aanbod van alleen boeken is veranderd in een multi-mediaal aanbod met ook een groot aantal digitale bestanden en e-books. De OBA ontving de afgelopen jaren tweemaal de Bibliotheek Innovatie-prijs en werd in 2012 door vak-genoten gekozen als beste bibliotheek van Nederland.

Nieuw beleidsplan 2014 is volgens Van Velzen voor de OBA een goed jaar om een nieuwe directeur te benoemen die de lijnen naar de toekomst verder kan uitzetten. Op 21 januari verschijnt het landelijke rapport van de commissie Cohen, dat een blik vooruit werpt naar het bibliotheekwerk in 2025. Tevens loopt in 2014 het huidige beleidsplan van de OBA af en zal een nieuw beleidsplan voor de periode 2015-2018 worden opgesteld. Literatuur Van Velzen die zich altijd sterk heeft ingezet voor de literatuur, maakte van de OBA ook een echte literaire ontmoetingsplaats met een uitgebreid programma aan voorstellingen, presentaties en vieringen. Hij is onder meer ook voorzitter van de Vestdijkkring en erelid van ons Boudewijn Büch Gezelschap Büchmania. Tekst: Jef van Gool, mede op basis van een bericht van de OBA.

Mick Jagger 70 jaar Ingezonden door René van Haaster Naar aanleiding van zijn zeventigste verjaardag, verscheen onlangs bij uitgeverij Nieuw Amsterdam het boek Mickonomics: de zakelijke kracht van de grootste rockband ooit. Auteur is Stoneskenner Flip Vuijsje. In het boek wordt beschreven hoe Mick Jagger zich in de loop der jaren heeft ontwikkeld tot onbetwist teamleider en zakelijk strateeg van Rolling Stones. We vergeten nog wel eens dat Mick Jagger, voordat hij de zanger van Rolling Stones werd, studeerde aan London School of Economics met als doel account te worden. Centraal in het boek staan de negen managementlessen van 'Mickonomics', zonder managementjargon of theoretische gewichtigdoenerij. Les 1 – Volg je hart Les 2 – Heb ook een beetje geluk Les 3 – Altijd eerst je oefeningen doen Les 4 – Werken, werken en nog eens werken Les 5 – Cut down the middle men Les 6 – Als het kán in vriendschap Les 7 – … en anders maar strikt zakelijk Les 8 – Ach, het zijn de media maar Les 9 – Kasregister-eerlijk Vuijsje schreef een swingend managementboek dat geschreven is als een leesboek.

Al eerder verscheen naar aanleiding van een tentoonstelling in Arles een fantastisch fotoboek over Mick Jagger getiteld Mick Jagger: The Photobook (Thames & Hudson ISBN 9780500289495). ‘Mick Jagger is universeel. Dankzij zijn opmerkelijke gezicht is hij het archetype van de rockster geworden’, zo verklaarde samensteller François Hébel. Op de tentoonstelling werden portretten uit vijftig jaar Mick Jagger samengebracht, gemaakt door grote namen als Anton Corbijn, Karl Lagerfeld, Annie Leibovitz en Mark Seliger, en het was de eerste retrospectieve over de zanger en de manier waarop zijn imago in de afgelopen decennia werd opgebouwd. De tentoonstelling zelf is afgelopen, maar het luxueuze fotoboek is nog wel te verkrijgen.

François Valentijn: Oud en Nieuw Oost Indiën Ingezonden door Peter Nieuwenhuizen Op 21 september 2013 hield conservator Cris de Bruyn een lezing in Den Witten Haen aan de Groenmarkt te Dordrecht. In zijn betoog ‘Büch in Dordrecht: het schilderij van Van de Velde als schakelwerk’, sprak hij over de collectie van Museum huis van Gijn in Dordrecht. Hij roemde daarbij het werk van de Dordrechtse predikant François Valentijn (1666-1727). Valentijn begon zijn opleiding in Dordrecht aan de Latijnse school en studeerde later theologie, filosofie en oosterse talen in Utrecht en Leiden. Op 19-jarige leeftijd werd hij als predikant beroepen naar OostIndië, in dienst van de V.O.C. Hij leerde van George Everhard Rumphius oog te krijgen voor flora en fauna; daarnaast leerde hij ook Maleis en Portugees van hem. Al zijn ervaringen en indrukken noteerde hij in een werk dat later uit zou groeien tot het standaardwerk over Indië. Na tien jaar keerde hij terug naar Dordrecht, waar hij zijn observaties verder uitwerkte. Weer tien jaar later ging hij voor de tweede maal naar Indië en na acht jaar keerde hij definitief terug naar Dordrecht, waar hij zijn werk voltooide. Dit werd Oud en Nieuw Oost Indiën, in 5 delen en 8 banden in Dordrecht uitgegeven door Joannes van Braam en zijn halfbroer Gerard Onder de Linden in de periode 1724-1726. Een jaar later overleed Valentijn. Annemarie Fennema deed onderzoek naar de drukgeschiedenis en de verkoop van dit werk: de oplage bedroeg achthonderd exemplaren die allemaal verkocht werden. Het werk zou 130 jaar later in verkorte vorm nog eenmaal worden uitgegeven.

Dit magnifieke omvangrijke standaardwerk is nu als facsimilé-uitgave tegen sterk gereduceerde prijs te koop (495 Euro), onder de titel Beschrijvingen van Oost-Indiën. In de Ramsjkrant wordt het werk als volgt aangeprezen: Dominee François Valentijn, was een onvermoeibaar verzamelaar. ‘Beschrijvingen van Oost-Indiën’ behandelt de activiteiten van de Nederlanders op Java, Sumatra, de Molukken, Banda, Timor, Celebes en Bali, maar ook in China, Cambodja en Siam, India, Ceylon, Perzië en elders. Zijn gegevens haalde hij (in een tijd waarin de Compagnie nog alles geheim hield) uit alle mondelinge en schriftelijke bronnen die hij maar te pakken kon krijgen. Oud en Nieuw Oost-Indiën is daardoor werkelijk een schatkamer van de VOC-geschiedenis geworden. Oud en Nieuw OostIndiën is een serie boeken voor wie van grasduinen houdt. Dat moet ook wel, want erg systematisch ging Valentijn niet te werk. Sumatra staat tussen Malacca en Ceylon, Celebes is te vinden in deel 1 maar ook in deel 3, Indochina staat tussen Bali en Java. Valentijns eigen zeereis terug naar Nederland staat niet aan het eind van deel 5, maar in deel 4. Maar dit gebrek aan logica is tegelijk de reden voor Valentijns onsterfelijkheid. Oud en Nieuw OostIndiën is niet een boek waarin alleen feiten worden vermeld die in de kraam van de schrijver te pas komen. Hij vertelt alle verhalen die hem ter ore zijn gekomen of waar hij beslag op heeft weten te leggen. Dat maakt dit werk ontzaglijk veelzijdig en rijk. ‘Beschrijvingen van OostIndiën’ bevat talloze prenten, op groot formaat, soms uitslaande dubbele platen of zelfs vierdubbele, en vele kaarten. De vijf delen verschijnen in acht banden (de omvangrijke delen 3, 4 en 5 zijn telkens over twee banden verdeeld). Het totaal aantal bladzijden is 5144! Het aantal kaarten en prenten maar liefst 241: 162 prenten en 79 kaarten. De boeken zijn gebonden in fraai kunstleer. Annemarie Fennema: 'François Valentijn Oud en Nieuw Oost Indiën'. In: Mededelingen van de Stichting Jacob Campo Weyerman, 21 (1) 1998, p.9-19. Ramsjkrant, 16 (88) 2013, november. http://ramsjkrant.nl/ramsjkrant Digitale lezers kunnen overigens het standaardwerk van Valentijn ook raadplegen via de website https://openlibrary.org

De Kleine Blonde Dood overladen met lovende kritieken Bijgaande foto’s van de musical van de hand en het oog van Patrick van Emst Sterrenregen voor nieuwe Nederlandse musical December 2013 ging in de Koninklijke Schouwburg in Den Haag de nieuwe Nederlandse musical De Kleine Blonde Dood van Albert Verlinde Entertainment, in première. Pers en publiek overlaadden deze nieuwe Nederlandse musical, naar het boek van Boudewijn Büch, met prachtige reacties en kritieken. METRO Beste van dit seizoen Pareltje VOLKSKRANT Wow ! AD Prachtig, intiem en intens theater NRC Büch herleeft in rake gelaagde voorstelling TELEGRAAF Van een verstikkende schoonheid Deze show laat je niet meer los TROUW Sterke cast in rake en ingenieuze voorstelling DAGBLAD VAN HET NOORDEN – Jacques D’Ancona Obsederend mooi Zelden galmde een slotapplaus zo langdurig AVRO RADIO 2 MUSICAL MOODS Beste Nederlandse musical van de afgelopen jaren!

Eregasten op de première waren Menno, Richard en Patrick, de broers van de overleden schrijver Boudewijn Büch. Menno was aan het eind van de voorstelling in tranen en vertelde hoofdrolspeler William Spaaij dat dit

het ‘mooiste cadeau was dat hij ooit heeft mogen ontvangen. Boudewijn zou trots zijn en heel Nederland moet naar De Kleine Blonde Dood’. Alle vier de acteurs werden overladen met complimenten. In het bijzonder werden William Spaaij (Boudewijn) en Stijn van der Plas (Micky) eruit gelicht. De Volkskrant schreef over Spaaij dat hij ‘geweldig’ is en De Telegraaf schreef over Stijn dat hij de rol van Micky op ‘weergaloze wijze en vol humor gestalte gaf’. Als laatste worden muziek (Ad van Dijk), script (Dick van den Heuvel) en regie (Peter de Baan) geroemd. AVRO Radio 2 sprak zelfs van ‘de beste Nederlandse musical van de afgelopen jaren’. De Kleine Blonde Dood is tot en met 24 maart in de Nederlandse theaters te zien. Meer informatie over de musical: www.dekleineblondedood.nl

Bilderdijk Door Paul Dentz Eindelijk is het geschied, de biografie van de grote dichter Willem Bilderdijk die Boudewijn zo graag had willen schrijven zag op vrijdag 1 november jongstleden het licht. Tijdens een geanimeerde bijeenkomst in één van de historische zalen van het Academie gebouw in Leiden presenteerden de coauteurs Peter van Zonneveld en Rick Honings het polsdikke boek dat met 653 bladzijden niet bepaald geen smaldeeltje mag worden genoemd. De titel luidt De gefnuike arend. Op de omslag het aansprekende portret van Bilderdijk gemaakt door ‘de intocht van Napoleon in Amsterdam’ schilder Ignatius Van Bree. De met humor gelardeerde presentatie werd mede opgeluisterd door enkele zwaargewichten uit de hoek van de geschiedeniskunde zoals Lotte Jensen, die onlangs haar boek Haat tegen Napoleon voltooide, Marita Mathijsen die laatst het boek Historiezucht publiceerde en Joris van Eijnatten die eerder al in 1998 een uitgave over Bilderdijk liet uitkomen onder de titel De Ideeënwereld van Willem Bilderdijk . Peter van Zonneveld begon samen met Boudewijn Büch in 1976 aan het project. De plannen waren reëel en boekengek en uitgever Martin Ros raakte geïnteresseerd. Hij doneerde al een voorschot om de auteurs te stimuleren het project tot een goed einde te brengen. De bedoelingen van de twee vrienden waren oprecht en Van Zonneveld werkte nog een tijdje gestaag door aan de biografie, terwijl Boudewijn Büch helaas al snel in goede bedoelingen bleef steken. Het was zeer lange tijd stil rond het aankomende boek, maar dank zij de enthousiasmering van Rick Honings, de coming man van de Leidse universitaire wereld, werden het laatste jaar ruggen rechtgetrokken en schouders opgehesen. Met hulp van meelezers waaronder Bilderdijk-kenner en boekstaver Marinus van Hattem is het boek publicatie-rijp gemaakt. Schrijver Maarten ’t Hart mocht het eerste exemplaar in ontvangst nemen. In een kort toespraakje gaf hij aan dat hij niet wist waaraan hij deze uitverkoring had te danken. Hij giste en legde onder andere een link met Boudewijn Büch. Bilderdijk die in zijn tijd een beroemdheid was en als een homo universalis werd beschouwd, is intussen heel wat veren kwijtgeraakt, niet in de laatste plaats door Multatuli die in zijn commentaar geen spaan heel liet van deze aartsmelancholicus, hypochonder, laudanum gebruiker, mopperaar en querulant. Maar Bilderdijk was

hoe dan ook belangrijk genoeg om een aantal bekend geworden leerlingen te inspireren en schrijvers tot een biografie over zijn leven aan te zetten. Onze geschiedenis kan niet om deze jurist, taal- en letterkundige, dichter, filosoof, historicus, theoloog, botanicus, architect, portrettist en tekenaar heen. Hij werd wel vergeleken met Goethe, maar deze Duitse adelaar kon met zijn wieken de hoogste toppen bereiken. Bilderdijk heeft die toppen niet kunnen halen, hij was een gefnuikte adelaar.

Lezingen over ‘Bilderdijk biografisch’, vrijdag 28 februari a.s. Ingekomen bericht Alle belangstellenden zijn welkom! Programma: 13.00 Ontvangst 13.30 Ledenvergadering Sprekers ‘Bilderdijk biografisch’: 14.00 Eva Rovers, biografe van Boudewijn Büch 14.45 Pauze 15.10

Gerard Leliefeld, schrijver van: ‘Over het leven van een zonderling genie: mr. Willem Bilderdijk’ en: ‘Bilderdijk en de Verlichting’

15.20

Rick Honings, co-auteur van: ‘De gefnuikte arend: het leven van Willem Bilderdijk’ 15.50 Marinus van Hattum, bezorger van ‘Mr. W. Bilderdijk’s briefwisseling: 1798-1806’.

Plaats: Bilderdijk-Museum, De Boelelaan 1105 (gebouw Vrije Universiteit), kamer 1B-21, 1081 HV Amsterdam

5 juni 2014, it was 50 years ago today ! Ingezonden door Theo de Waal It was 50 years ago today in Hillegom Treslong 5 juni 1964, the Beatles zijn geland op Schiphol, hebben hun koffers in het Amsterdamse Doelenhotel gebracht en zijn op weg naar Treslong voor het eerste optreden in Nederland ooit! De Weeresteinstraat, de Vosselaan, de Mariastraat. Alle straten staan afgeladen met Beatlesfans. En dan draait plots de witte Cadillac de Vosselaan in. The Beatles zijn er en zullen een TV show opnemen. Een halve eeuw verder, vijftig jaar na dato. Nog altijd is er elke dag wel een radiostation dat een Beatlessong speelt. En in Hillegom is 2014 uitgeroepen tot het jaar van the Beatles. Op 5 juni 2014, kunt u weer meezingen en meeswingen want alle wereldhits herleven nog één keer. Het Beatlesmuseum Alkmaar, Stichting Hillegom Promotie, BeatlesBollenstreek en MeerBusiness Duin & Bollenstreek presenteren een dans en swingavond in de zalen van hotel de Nachtegaal net over de grens van Hillegom.

The Beatles Tribute band Magical History Tour En

The Beatles Tribute Sixties band Rubber Soul

In het voorprogramma en tijdens de koffie treedt Yorick van Norden voor u op. Beide bands zullen zorgen dat u zich geen moment zult vervelen en direct de beentjes van de vloer brengt. Voorafgaand aan het optreden kunt u sfeervol dineren in de Beatleszaal van hotel de Nachtegaal Vanaf 18.00 uur bent u welkom voor een aperitief en om 18.30 uur wordt een driegangenmenu geserveerd, inclusief drank. Overnachten in een van de 4-sterrenhotelkamers is mogelijk en natuurlijk parkeert u gratis voor het hotel. De kamers van Hotel Restaurant De Nachtegaal beschikken over boxspringbedden, verduisteringsgordijnen en een eigen badkamer. Er zijn gratis koffie- en theefaciliteiten beschikbaar. Kaarten beschikbaar op drie niveau's 1. ticket € 22.50 Verdere mogelijkheden: 2. ticket met drie gangenmenu € 49.95 3. ticket met drie gangenmenu en overnachting €119,95 (eerste 10 € 97,50 inclusief Beatles verrasing). Alle prijzen zijn inclusief BTW en exclusief € 4,50 reserveringskosten. De aanbieding geldt zolang er kaarten, dinerplaatsen en hotelkamers beschikbaar zijn. Reserveer nu en vier 50 years ago today op 5 juni mee. Meer informatie [email protected]

Kamikazebrieven Ingezonden door René van Haaster In China is ophef ontstaan over een Japans voorstel om zogenaamde kamikazebrieven op de Werelderfgoedlijst voor documenten te laten plaatsen. Het gaat om afscheidsbrieven die Japanse zelfmoordpiloten schreven voordat ze zich met hun toestel in geallieerde schepen boorden. Door deze acties zonken tientallen schepen en stierven duizenden zeelieden, met name Amerikanen. Afgelopen week stelde het bestuur van de Japanse stad Minami Kyushu, vanwaar tijdens de Tweede Wereldoorlog veel kamikazepiloten opstegen, voor om de brieven toe te voegen aan het Memory of the Worldregister van Unesco. Dit register bevat enkele honderden documenten die gezien worden als uniek voor het ‘geheugen van de wereld’.

China is boos over het Japanse voorstel. Het land vindt dat Japan hiermee een poging doet om het militaristische verleden te verheerlijken. De piloten werd systematisch een retoriek van zelfopoffering bijgebracht, gebaseerd op een veelheid aan opvattingen, ontleend aan het confucianisme, zenboeddhisme en de shintoreligie. Die had tot doel de piloten klaar te stomen voor hun missie. Veel piloten geloofden na hun dood terug te keren als kami, geesten in een spirituele wereld. Ook gebruikte de regering het eeuwenoude feest van de kersenbloesem om het nationalisme te voeden en de kamikazepiloten te indoctrineren. Het kersenbloesemritueel stond dan ook centraal in ceremonies die voorafgingen aan hun laatste missie. De roze bloem was afgebeeld op het vliegtuig waarmee ze zich de dood in joegen. Uit de dagboeken blijkt echter dat de piloten ook schatplichtig waren aan westerse, vooral Duitse filosofische tradities, die tot hun verplichte lesstof hoorden. Veel van deze tradities herbergen een belofte van een utopie, een leven na de dood. Juist daarin vonden de kamikazepiloten wellicht troost, misschien wel meer dan in de Japanse geloofstradities, die geen leven na de dood voorzagen. Toch zijn er aanwijzingen dat ze zich niet zonder meer lieten hersenspoelen. Sommige studenten hielden er moderne, kosmopolitische en ronduit liberale overtuigingen op na. Hun dagboeken getuigen niet van een gelouterde, zich met het einde verzoende geest, maar vaker van verscheurdheid en verlangen naar huis. 'De schemering het mooiste moment/ zonder patroon/ miljoenen beelden/ verschijnen en verdwijnen/ geliefde mensen/ hoe ondraaglijk te sterven in de hemel,' dichtte Haayashi Tadao op zijn laatste avond, waarna hij zijn moeder een brief schreef: 'Moeder, er is geen hoop meer om nog samen te leven nu we door de stormen van de wereld zijn weggevaagd. Hoe moet u verder leven? Mijn ouder wordende moeder, die ik mijn liefde niet kan geven. Ik kan de gedachte aan U niet verdragen - mijn arme moeder.' Als de piloten waren aangewezen als vrijwilliger, kon het nog maanden duren voor ze daadwerkelijk werden ingezet. Verslagen van de mishandelingen en vernederingen die hun tijdens de trainingen ten deel vielen, maken aannemelijk dat mogelijk verzet eruit werd geramd. Familieleden kregen een brief dat ze de rekruten niet mochten dwarsbomen in de voorbereidingen voor hun 'eervolle dood'. Piloten wisten vaak tot het laatst toe niet precies wanneer hun moment was aangebroken. De avond voor de laatste vlucht was er een feestmaal. Een verzorger op de basis beschreef ooit onthutst een dramatisch tafereel van dronkenmansgebral, gevloek en getier, gebrulde krijgsliederen, wenend gezongen liefdesliedjes, stoelen die door de ruiten vlogen, verscheurde tafellakens en extatische dansen. Tussen het gedruis zonken sommigen neer in stil prevelend gebed. Niks geen waardig, maar eerder een wanhopig laatste avondmaal.

De voorbereiding voor de laatste vlucht ging gepaard met tal van aan samoeraigebruiken ontleende rituelen. Piloten knipten wat haar of vingernagels af, die ze naar hun familie stuurden, vergezeld van een afscheidsbrief, die ze tijdens hun laatste nacht schreven. Ze moesten sterven in uniform, voorzien van betekenisvolle accessoires, bijvoorbeeld de hachimake, een met een afbeelding van de rijzende zon versierde hoofdband zoals die door de samoerai werd gedragen. Daarnaast droegen ze een witte sjaal en onder hun uniform een senninbari, een band die vaak door hun moeder was geweven, liefst met hulp van wel duizend andere vrouwen, zoals de traditie voorschreef. Voor vertrek kregen ze een wakisashi, een traditioneel Japans zwaard, dronken een laatste kop sake of water, en na een toespraak van de commandant stegen ze op terwijl de achterblijvers een afscheidslied zongen. Foto's tonen hoe schoolkinderen de vliegtuigen uitzwaaiden. Sommige piloten strooiden bij vertrek bloemblaadjes uit de lucht. Aan het einde van de oorlog hadden 3843 militairen bij kamikazeacties het leven gelaten. Terwijl de kamikazeacties tijdens de oorlog in de overheidspropaganda werden verheerlijkt, uitten prominente militair leiders vooral na de oorlog ook kritiek. 'Onvergeeflijk,' zo veroordeelde Inogushi, een naaste mede-werker van admiraal Onishi, de kamikazetactiek in zijn klassiek geworden boek The Divine Wind. Hij zou de missies ter discussies hebben gesteld bij zijn meerderen. Onishi verklaarde daarop dat de piloten toch al ten dode waren opgeschreven door hun beperkte training, hun verouderde materiaal en hun numerieke inferioriteit. 'Het is beter voor alle betrokkenen als de operaties doorgaan.' Overigens bood Onishi in zijn testament de families van omgekomen piloten zijn excuses aan. In Japan zijn inmiddels enkele musea opgericht om de dappere piloten te eren. Er wordt naar verwezen op de website van ene mr. Nebu, vol herinneringen van overlevenden. Een van hen is een typische representant van het herlevende Japanse nationalisme. Hij is boos dat de kamikazepiloten na de oorlog werden afgeschilderd als 'slachtoffers van het militarisme'. 'Ze stierven dapper als echte Japanners voor hun geliefde vaderland en hun familie. We mogen ze niet vergeten en zouden ze dankbaar moeten zijn.'

Bronnen: http://mediawiki.arts.kuleuven.be/geschiedenisjapan/index.php/Kamikaze#Helde n_en_mythes_uit_het_verleden http://www.historischnieuwsblad.nl/nl/artikel/6952/de-japansekamikazepiloten.html

Saint Helena: onvergetelijke reis naar het hart van de oceaan Ingezonden door Patrick van Emst Het eiland Saint Helena staat dit jaar voor de allereerste keer op de Vakantiebeurs. Saint Helena? Ja, Saint Helena, een kleine parel die niet te vinden is in het Carïbisch Gebied, zoals veel mensen denken, maar moederziel alleen in het hart van de Atlantische Oceaan. Vlak onder de evenaar, hemelsbreed tussen zuidelijk Afrika en Brazilië. Het eiland heeft slechts 4300 inwoners en die noemen zichzelf grappig genoeg de Saints. ‘Saint Helena is inderdaad een klein eilandje van slechts 47 vierkante mijl oftewel een goede 120 vierkante kilometer midden op de Atlantische Oceaan’’, vertelt Cathy Alberts van het verkeersbureau van Saint Helena dat deel uitmaakt van de overzeese gebieden van het Britse Koninkrijk en geregeerd wordt door een Eilandraad met aan het hoofd een Gouverneur. Twintig Nederlanders ‘Het mag dan klein zijn, toch wil Saint Helena zich wat meer gaan profileren als, zonder overdrijving, unieke toeristische bestemming. Vandaar dat we besloten hebben om dit jaar acte de présence te geven op verschillende reisbeurzen in Europa en dus ook hebben gekozen voor de belangrijke Vakantiebeurs. Nederland moet voor ons een nieuwe markt worden, al zullen wij natuurlijk nooit hele grote aantallen toeristen gaan verwelkomen. Het zouden er wel meer moeten worden dan de twintig Nederlanders die nu gemiddeld jaarlijks Saint Helena bezoeken.’ Oogverblindend ‘Op de Vakantiebeurs gaan we het eiland presenteren zoals het echt is: een unieke en oogverblindende bestemming die ooit zelfs nog een tijdje onder Nederlands bewind viel. Dat is natuurlijk een leuke link, al denk ik dat de mensen vooral naar Saint Helena moeten komen voor de adembenemende landschappen, de geweldige duikmogelijkheden en de heerlijke sfeer die wordt gecreëerd door de meest vriendelijke mensen op aarde. Dat moet genoeg zijn voor een perfecte vakantie lijkt mij, toch?’

Vijf dagen op zee ‘In 2016 openen we een internationaal vliegveld. Om nu Saint Helena te bereiken moet je nog bijvoorbeeld vanaf Kaapstad in Zuid-Afrika het postschip HMS Saint Helena nemen. Je bent dan vijf dagen op zee, geniet van een geweldige service aan boord en

dat is natuurlijk een fantastische reiservaring. Echt super voor de avonturiers en ik durf wel te zeggen dat je dan de reis van je leven gaat beleven. Al hopen we natuurlijk straks met de rechtstreekse vluchten veel meer mensen te mogen verwelkomen op het meest unieke plekje ter wereld’, besluit de enthousiaste Alberts.

100 jaar oude foto’s gevonden bij hut Robert Falcon Scott Ingezonden door Patrick van Emst Op Antarctica zijn bijna honderd jaar oude negatieven gevonden van foto’s die werden gemaakt tijdens een expeditie van ontdekkingsreiziger Ernest Shackleton. De negatieven verkeerden in vrij slechte staat, maar nadat ze ontdaan waren van schimmel en waren schoongemaakt konden ze alsnog worden ontwikkeld. De negatieven, tweeëntwintig in totaal, werden gevonden in een blok ijs in de hut van ontdekkingsreiziger Robert Falcon Scott. Deze poolreiziger is vooral bekend om zijn mislukte recordpoging om als eerste mens de zuidpool te bereiken. De Brit bereikte de zuidpool kort na zijn Noorse tegenstrever Roald Amundsen en overleed tijdens de terugtocht.

The Antarctic Heritage Trust

De hut van Robert Falcon Scott werd tijdens latere expedities nog gebruikt, ook door leden van expedities van Ernest Shackleton. In 1915 moesten tien leden van zo´n expeditie noodgedwongen drie jaar overleven in de hut van Scott omdat hun schip tijdens het opzetten van een bevoorradingspost naar zee was geblazen. Drie van de tien expeditieleden overleefden de omstandigheden niet.

Medewerkers van de Antarctic Heritage Trust New Zealand zijn al langere tijd bezig met het herstellen van de hut van poolreiziger Robert Falcon Scott. Onlangs vonden ze in een blok ijs de tweeëntwintig negatieven. Nadat deze onder handen waren genomen slaagden de onderzoekers er in de oorspronkelijke beelden redelijk duidelijk tevoorschijn te halen. De foto’s zijn vermoedelijk gemaakt door Arnold Patric Spencer-Smith, de fotograaf van de missie. Op een aantal foto’s is alleen het poollandschap te zien maar op andere foto´s staan ook mensen afgebeeld. Op één foto is de leider van het team te zien aan boord van de Aurora, het schip van Ernest Shackleton.

Alexander Stevens aan boord van de Aurora in McMurdo Sound, Antarctica – The Antarctic Heritage Trust