De Brief Boudewijn Büch Gezelschap Büchmania Jaargang 9 Nummer 3 5 juni 2011 Inhoud nieuwsbrief De Brief nummer 3:
Excursie Vredespaleis 3 juni 2011, een verslag Een mijmering De kloten van de keizer Buch op station in Keulen Live, zonder publiek Privé-domeintitels Boudewijn Büch opnieuw beschikbaar Van Zuylen van Nyeveltstraat in 1964 Nieuwsbrief allerhande aanbiedingen voor literatuur en Varia Tentoonstelling ‘Uit de schaduw. 20 jaar Nederlands Genootschap van Bibliofielen’
Met dank aan Marten Altena, Fabian Dekker, Paul Dentz, René van Haaster, George Koeze, David de Poel, Eric van Rooij, Henk Spraakman en Regina van Weerdhuizen, voor het insturen van bijdragen. Heeft u nieuws voor de nieuwsbrief, mail dan naar:
[email protected] Bijdragen bij voorkeur aanleveren in Word en in platte tekst. Illustraties als jpg of opgenomen in een Word-bestand. Bij voorkeur géén pdf. Inscannen kan, maar sla het document dan op als jpg. Bij voorbaat dank. Robert-Jan Trügg en Karin Piters
1/9
Excursie Vredespaleis 3 juni 2011, een verslag Tekst: George Koeze Foto’s: Karin Piters Enige weken geleden ontmoette ik Paul Dentz tijdens een reisje naar de Napoleontentoonstelling in Bonn. Hij bleek de schrijver te zijn van het boekje Napoleon in Egypte en door de aanschaf daarvan ontdekte ik het bestaan van het Boudewijn Büch Gezelschap Büchmania. In een grijs verleden (tijdens mijn studie aan de Universiteit van Amsterdam begin jaren 70) heb ik Boudewijn ooit eens in levenden lijve ontmoet en heb hem dankzij zijn legendarische en fascinerende tv-programma’s altijd kunnen blijven volgen. Ik had daarom geen aansporing nodig om lid te worden van het Gezelschap. Toen ik een uitnodiging las om een bezoek aan het Vredespaleis te brengen, hoefde ik ook niet lang na te denken, want als Hagenaar vergeet je om de bezienswaardigheden in je eigen stad te bezoeken.
Na het verzamelen bij de ingangspoort en het ondergaan van een detectiepoortje (uiteraard nodig in deze onrustige tijden) werden we gastvrij ontvangen in een vergaderzaal door de bibliothecaris van het Vredespaleis, de heer Jeroen Vervliet. Dat bleek een flamboyante en enthousiaste man te zijn, die een boeiende inleiding gaf. Hoewel het woord “eh” nogal frequent in zijn taalgebruik is opgenomen, bleek dat helemaal geen beletsel te zijn om te genieten van zijn voordracht, waarin hij iets vertelde over de bibliotheek, die niet alleen van belang is voor het Permanente Hof van Arbitrage en het Internationaal Gerechtshof, maar ook gebruikt wordt door studenten en juristen voor hun studie of onderzoek of promotie. Erg boeiend was zijn verhaal over de grote betekenis die Hugo de Groot voor het internationaal recht heeft. Heel veel juristen citeren nog uit zijn werk bij hun pleidooien. We kregen als boekenliefhebbers diverse belangrijke items uit de collectie van de bibliotheek te zien. Daarbij was het niet nodig om witte handschoentjes te dragen. Het verhaal van de heer Vervliet werd gelardeerd met leuke anekdotes, waaronder het verhaal over zijn laatste aankoop, een eerste druk van Mare Liberum voor een dikke ton aan euri.
2/9
Daarna kregen we de bibliotheek zelf ook nog even te zien, tegenwoordig gevestigd in een nieuwe aanbouw aan het Vredespaleis. Zo te zien bleek het daar goed toeven te zijn voor mensen die onderzoek doen. Het tweede deel van ons bezoek was een rondleiding door het Vredespaleis zelf door een goed verstaanbare en op de hoogte zijnde gids (studente?). Behalve de zittingszalen van de diverse gerechtshoven werd vooral veel aandacht besteed aan de geschenken die traditioneel door de deelnemende landen van de Verenigde Naties werden gedaan. Zelf vond ik de fontein van Denemarken op de fraaie binnenplaats het mooist, maar ook de Japanse wandbekleding en de Nederlandse vazen waren niet mis.
Ten slotte bezochten we nog even het museum van het Vredespaleis, waar een leuke tentoonstelling was ingericht over heden en verleden van het Internationaal Gerechtshof. Behalve veel foto’s van bezoekende notabelen zagen we ook de toga’s van de rechters en allerlei andere voorwerpen. Een aantal onzer maakte nog even gebruik van de mogelijkheid om wat memorabilia aan te schaffen en wat post te versturen met het speciale stempel. Het was voor mij een leuke kennismaking met Büchmania en ik zie ook al uit naar volgende uitstapjes en bijeenkomsten. Dank voor de organisatie.
3/9
Voor meer foto’s zie ook de website www.buchmania.nl, kijk bij fotoalbum, Bezoek Vredespaleis 2011.
Een mijmering. Door Eric van Rooij Op 23 november 2010 schreef Robert-Jan Trügg naar aanleiding van de 8ste sterfdag van Boudewijn een speciale uitgave van de Nieuwsbrief van ons Gezelschap. Hij schreef: “Vandaag 8 jaar geleden overleed Boudewijn en toch is Büch geen dag dood geweest. Zijn wereld is overal en er gaat ook geen dag voorbij dat je bij iets denkt: Boudewijn”. Robert-Jan slaat hiermee volgens mij de spijker op de kop. Als ik op vakantie ben, als ik een mooie song hoor of als ik iets lees, denk ik ook vaak: “Wat zou Boudewijn er van gevonden hebben”. Zelfs in landen waar Boudewijn (voor zover ik weet) nooit geweest is, denk ik nog wel eens aan hem. Zo waren Anneke en ik in oktober in Sri Lanka. In één van de vele dorpjes die we daar hebben bezocht, zagen we een fantastische dorpsbibliotheek. Door de kapotte ramen zagen we rekken met ongeveer tien boeken en een piepend houten bordje dat ons vertelde dat de bibliotheek daar gevestigd is.
Foto: Anneke van Rooij
In gedachten zagen we Boudewijn in een wat afzakkende spijkerbroek en een bezweet t-shirt door de ramen staren en vol ongeloof zijn commentaar leveren op deze (uiteraard gesloten) boekerij. Thuisgekomen genoten we uiteraard nog lang na van deze vakantie. De lange donkere avonden voor Kerst werden weer gevuld door één van mijn grote hobby’s: lezen! Ik heb mij gestort op een fantasy-boek met de titel De Elven geschreven door de inmiddels als bestseller auteur geafficheerde Duitse schrijver Bernhard Hennen.
4/9
Op pagina 317 (ja, fantasy boeken zijn nu eenmaal lekker dik, dit boek bevat 671 pagina’s) bevinden de hoofdpersonen zich in een enorme bibliotheek. Ze worden daar rondgeleid door een centaur (een paardmens). Ik las ademloos de volgende passage: “De paardmens leidde hen verder door de gangen en hallen, en na verloop van tijd raakte zelfs Mandred onder de indruk van de hoeveelheid kennis die hier moest zijn opgeslagen. Hij kon niet begrijpen waar je al die schriftrollen, boeken, kleitabletten en beschreven wanden mee zou moeten vullen. Stond er uiteindelijk niet gewoon altijd het zelfde, maar met andere woorden? Was het met die boeken hier net zo als met vrouwen die samenkwamen om zich te wassen bij de beek en dan eindeloos over onbelangrijke zaken konden kletsen zonder dat ze zich ooit verveelden? Als werkelijk alles wat in deze bibliotheek te vinden was belangrijk en wetenswaardig was, dan kon je als mens alleen maar wanhopig worden. Zelfs tien mensenlevens zouden niet volstaan om alles wat hier was opgeschreven te kunnen lezen. Honderd levens misschien niet eens. Dus konden de mensen de wereld nooit begrijpen, omdat die zich in zijn diversiteit aan alle verklaarbaarheid onttrok. Die gedachte had iets bevrijdends. Zo bezien deed het er niet toe of je één boek had gelezen of honderd of duizendof helemaal geen, zoals Mandred. Je zou de wereld toch niet beter leren begrijpen.” Ondanks dat in een fantasyboek een wereld van groene bomen en rotsformaties voor het geestesoog worden getoverd, zag ik hier Boudewijn staan, vol ontzag rondkijkend in bijvoorbeeld de Library of Congress in Washington of een andere schitterende, met documenten volgestouwde plaats waar kennis en vermaak worden opgestapeld en voor ons, liefhebbers, binnen handbereik worden gebracht. Het is soms zo leuk om Büchiaan te zijn!
De kloten van de Keizer door Paul Dentz Met het artikel Een ton gevraagd voor het geslachtsdeel van Napoleon werd in het Leidsch Dagblad van zaterdag 27 november aandacht gevraagd voor het boek De kloten van de keizer van wetenschapsjournalist Hein Meyers. Naar ik meen heeft Boudewijn Büch ook al eens aandacht besteed aan de zwerftocht van de penis van Bonaparte. Op Sint Helena heeft na de dood van de beroemde Corsicaan op 5 mei 1821 een ergerlijk staaltje lijkenschennis plaatsgevonden. Een interessant boek over de periode van de keizerlijke balling op het eiland is geschreven door Julia Blackburn, Het laatste eiland van de keizer. Het boek is in 1992 uitgegeven door Van Oorschot. De aanstichter van de organenroof is niet de lijfarts Antonmarchi geweest, die in gezelschap van zes andere artsen, aan de autopsie begon, de verdenking gaat naar het huispersoneel. Niet alleen de haren, de maag, het hart dat in een zilveren schaal werd gelegd, werden verwijderd, maar ook het geslachtsorgaan moest het ontgelden en is sindsdien aan een zwerftocht rond de wereld begonnen. Van de verblijfplaats van het hart dat bestemd was om naar de laatste echtgenote van de Corsicaan, Marie Louise van Oostenrijk te worden gestuurd, maar dat nooit is aangekomen, is niets bekend. Later is door de bediende van Napoleon, Ali de Mammeluk die altijd op de vloer naast het bed van Napoleon sliep, bekend gemaakt, dat hij en Vignali, de priester die bij het lijk van Napoleon waakte, ‘zaken’ van het lichaam hebben weggehaald. Naar alle waarschijnlijkheid ook de penis. In 1916 hebben de 5/9
nakomelingen van Vignali de Napoleontische artefacten verkocht aan een onderneming die in zeldzame boeken handelde en in 1924 werd de penis doorverkocht aan een Amerikaanse bibliofiel een zekere Rosenbach. De laatste eigenaar van de roede is de uroloog Kenneth Lattimer. Hij kocht in 1977 voor 3000 dollar het verschrompelde slurfje, ook wel zeepaardje of een verschrompelde vinger genoemd om het aan zijn rariteitenkabinet toe te voegen. Naast Napoleons geslachtsdeel behoren ook het badpak van Marilyn Monroe en de bekleding van de auto waarin John F. Kennedy werd neergeschoten tot de verzameling. Overigens is onlangs door het Franse veilinghuis Osenat de zijden onderbroek van Bonaparte voor 31 250 euro van eigenaar gewisseld. Het aankoopbedrag was voor kenners boven verwachting Een ander beroemd geslachtsdeel is dat van Raspoetin. Het wordt in het erotica museum in Sint Petersburg bewaard. Het forse lid heeft tijdens het leven van de heilige duivel zijn dienst wel bewezen, de viriele Siberiër had een harem van bewonderaars om zich heen verzameld. Het boek The Rasputin File van Edvard Radzinsky is zeer interessant. Het is bijzonder om over deze ongewone om niet te zeggen bizarre levensgeschiedenis te lezen, ook het gesol met het lijk van de baardige self-made mysticus is een sensationeel artikel waard.
Buch op station in Keulen Ingezonden door Regina van Weerdhuizen In februari van dit jaar deed Regina van Weerdhuizen de volgende ontdekking in Keulen: in de hal van het station een boekenwinkel met onderstaande tekst. Onwillekeurig moest ze lachen en mailde ze bijgaande foto. “Het valt ons toch altijd weer op, hé?”
6/9
Live, zonder publiek Op 11 februari al weer verscheen, precies een half jaar na de geboorte van zijn twee prachtige kindertjes, er iets nieuws van David de Poel. Geen boek deze keer, maar een heuse luistercd! Vier verhalen werden door David zelf ingesproken en van muziek voorzien. De cd kost 15 euro (exclusief verzendkosten) en is te verkrijgen door een mailtje te sturen naar:
[email protected] Zie ook het leuke filmpje op YouTube: http://www.youtube.com/watch?v=wZAWLj2ytFk “Live, zonder publiek is een cd van David de Poel, waarop hij voorleest uit eigen werk en zichzelf begeleidt op drums, gitaar, basgitaar en toetsen. De cd werd opgenomen in Studio Anthony, Amsterdam. De techniek en opname werden gedaan door Wout Age. Meer informatie www.daviddepoel.nl
Privé-domeintitels Boudewijn Büch opnieuw beschikbaar Ingezonden door: René van Haaster Privé-domein wordt door een groot aantal lezers en verzamelaars gevolgd. Van de 270 delen die in veertig jaar tijd zijn verschenen, waren niet alle titels meer leverbaar, waaronder Een boekenkast op reis en Gesprekken met Goethe. De Arbeiderspers start nu een unieke printing-on-demandactie met een aantal titels die op korte termijn herdrukt zullen worden. Alle uitgaven worden geprint op het beroemde Privé-domeinpapier, waardoor ze nauwelijks van reguliere drukken te onderscheiden zijn. Daardoor zijn ook de volgende titels weer beschikbaar tegen een schappelijke prijs: Boudewijn Büch - Een boekenkast op reis, ISBN 9789029503426, € 23,00 Johann Peter Eckermann - Gesprekken met Goethe, ISBN 9789029514880, € 27,50
7/9
Van Zuylen van Nyeveltstraat in 1964 Ingezonden door: Marten Altena Hierbij stuur ik je een foto van de Van Zuylen van Nyeveltstraat in Wassenaar uit 1964 vlakbij de plek waar Boudewijn Büch gewoond heeft. Boudewijn woonde rechts een paar huizen verderop. Aan de overkant zie je het oude politiebureau dat tegenover het huis van Boudewijn stond. Misschien leuk voor de leden van Büchmania? Wij denken van wel, dus zie hieronder…
Nieuwsbrief allerhande aanbiedingen voor literatuur en Varia Ingezonden door: Henk Spraakman Richard en Henk Spraakman starten een nieuwsbrief waarin ze allerhande aanbiedingen opnemen voor literatuur en varia. Büchianen die zich voor de nieuwsbrief willen aanmelden kunnen een email sturen naar:
[email protected] 8/9
Tentoonstelling ‘Uit de schaduw. 20 jaar Nederlands Genootschap van Bibliofielen. Nog t/m 19 juni te zien in Museum Meermanno, Huis van het boek. Ingezonden door: Fabian Dekker
Wie is de bibliofiel? Dat is de vraag die centraal staat in deze voorjaarstentoonstelling van Museum Meermanno, het vroegere woonhuis van de bibliofiel bij uitstek: Baron van Westreenen. Bibliofielen blijven het liefst anoniem, maar nu treden achtenvijftig leden van het Nederlands Genootschap van Bibliofielen met hun mooiste stukken in de openheid. De meeste boekenliefhebbers bekijken hun bijzondere boeken achter gesloten deuren die zij enkel openen voor gelijkgestemden. De vraag is: waarom? Is het vanwege angst voor vuile handen of vinden zij de boeken te kostbaar en kwetsbaar?
Verzamelaars Paulien Roos en Nol Sanders. foto: Rebke Klokke
Het is dan ook heel bijzonder dat leden van het Nederlandse Genootschap van Bibliofielen, onder wie Ton Koopman en Piet Buijnsters, in Museum Meermanno voor het eerst uit de schaduw van hun bibliotheken treden en hun mooiste schatten aan het grote publiek tonen. Aan de hand van verhalen en foto’s leert het publiek de verzamelaars beter kennen. Hoe is de liefde voor het boek ontstaan, wat vindt de partner van de verzamelwoede, hoeveel uren brengen ze door in hun bibliotheken en welke opofferingen moeten zij zich getroosten om de begeerde boeken van hun keuze te kunnen verwerven? De boeken die de leden van het genootschap voor deze tentoonstelling selecteerden, zijn niet alleen interessant als mooie of bijzondere boeken: de keuze wordt gepresenteerd vanuit de focus van de verzamelaar. Fotoportretten van vierentwintig verzamelaars in hun eigen omgeving en persoonlijke voorwerpen completeren de tentoonstelling. Publicatie Bij de tentoonstelling verschijnt het gelijknamige boek Uit de schaduw. Twintig jaar Nederlands Genootschap van Bibliofielen, red. Edwin Bloemsaat en Isa de la Fontaine Verwey- le Grand (e.a.). Uitgeverij De Buitenkant, ontwerp: Hansje van Halem, ca. 400 pagina’s, genaaid gebonden in linnen, isbn 978 94 90913 07 6, prijs: ca. € 29,50. Museum Meermanno | Huis van het boek Prinsessegracht 30 Den Haag Tel. 070 3462700 www.meermanno.nl.
9/9
