KLIMOP
Herfsteditie oktober 2014
CONTACTBLAD IVN AFDELING ROTTERDAM EN OMSTREKEN
BELEEF DE NATUUR!
Over onze afdeling. Doe mee! IVN afdeling Rotterdam en omstreken is een vereniging van leden en donateurs die zich inzetten voor natuur- en mili eueducatie. Dit doen we door het organiseren van activi teiten, zoals excursies, wandelingen, lezingen, cursussen en opleidingen in en om Rotterdam. Ook verzorgen IVN-vrijwilligers af en toe binnen- en bui tenactiviteiten voor scholen. De afdeling Rotterdam en omstreken opereert in Rotterdam, Capelle a/d IJssel, Al brandswaard, Maassluis, Vlaardingen en Schiedam. Onze vrijwilligers laten u in de eigen omgeving kennis maken met plant en dier, met de geschiedenis van het landschap en met de samenhang in de natuur en het milieu. We streven naar een nauwere samenwerking met scholen, zorginstellingen, andere natuurverenigingen en andere maatschappelijke organisaties om onze doelstellingen te bereiken. Landelijk en provinciaal worden IVN-afdelingen onder steund door de IVN beroepsorganisatie. Door samenwer king met andere IVN-afdelingen in de regio wordt aan kennisuitwisseling en interne opleiding van natuurgidsen gewerkt.
Lid of donateur worden ? Iedereen van 18 jaar en ouder kan lid worden van onze IVNafdeling. Het lidmaatschap bedraagt € 17,50 per jaar. Daarvoor ont vangt men 4 keer per jaar het blad “Mens en Natuur” van de landelijke vereniging en 4 keer per jaar het kwartaalblad van onze afdeling. Tevens kan men aan de meeste afde lingsactiviteiten gratis deelnemen. (Huisgenootleden betalen € 5,00 en ontvangen geen bla den). Donateurs kunnen aan de meeste afdelingsactiviteiten gratis meedoen en ontvangen bovendien 4 keer per jaar het kwartaalblad van onze afdeling. De donatie bedraagt mini maal € 10,00 per jaar. U kunt u via onze website opgeven als lid of donateur.
Zoekt u ook een goede manier om uzelf zinvol in te zetten voor zaken die er toe doen? En heeft u een groen hart? Dan is vrijwilliger worden bij onze afdeling allicht iets voor u! Onze afdeling draait op vrijwilligers, jong & oud. Samen enthousiasmeren en betrekken we de mensen om ons heen bij al het moois wat de natuur te bieden heeft. Vrijwilligers werk wat er echt toe doet! Wij zoeken vrijwilligers, die invulling geven aan onze missie. Allicht is er iets voor u bij. Voor inlichtingen kunt u contact op nemen met onze voorzitter. Chris Veerman telefoon: 010-4586897 of per e-mail:
[email protected] Vrijwilligers Natuurbeheer. Bent u op zoek naar een gezonde buitenactiviteit ? De werkgroep Vrijwillig natuurbeheerders van onze afdeling zetten zich bewust en actief in voor de natuur van nu en later. Je werkt met elkaar, leeft je gezond uit en vergeet de dagelijkse stress. Ervaring is niet vereist. U werkt in groepsverband, naar eigen mogelijkheden en in eigen tempo. De werkdagen zijn in principe op zaterdag. Heeft u interesse kijk dan voor meer informatie op onze website onder de tab: actief/werken als vrijwilliger natuur beheer bij het ivn Nestkasten. Deze groep vrijwilligers houdt zich bezig met het plaatsen en onderhouden van nestkasten in het Kralingse Bos en de begraafplaats Oud Kralingen. Holenbroeders en (soms) vleermuizen krijgen zo de gelegenheid om hun jongen groot te brengen. Contactpersonen zijn: Ellen en Jaap Weerdmeester telefoon 010-4676607 Excursies en wandelingen. Deze werkgroep organiseert regelmatig gratis excursies en natuurwandelingen onder leiding van natuur- en wandel gidsen. Zij laten mensen (opnieuw) kennismaken met de natuur in hun directe omgeving en het groen in de stad. Ook de natuur buiten de stad - polders, duinen, bossen komt aan bod. Deze ervaren gidsen wijzen u op vele inte ressante en onverwachte dingen, waar u misschien onge merkt aan voorbij zou lopen. Aanvragen van een speciale excursie of wandeling kunt u bij: Marius Huender telefoon 010-4115921 Paul Winckers telefoon 010-4201750 Ben Huber telefoon 06-15909161 An Hemmes (wandelingen) telefoon 06-10112867
2
Klimop
IVN ROTTERDAM EN OMSTREKEN
Nieuwe lay-out KLIMOP Door Chris Veerman Zoals je gezien hebt, ziet ons blad KLIMOP er deze keer anders uit. Het bestuur vindt deze lay-out meer van deze tijd en het past in de huisstijl van IVN. Het blad is gedrukt, in plaats van geprint en gekopieerd en heeft ook de mogelijkheid om foto’s op sommige pagina’s in kleur te plaatsen. Het blad is voor èn van de leden! Als je een leuk verhaal hebt, dat je met de andere leden wilt delen, schrijf dan een stukje. Als je dan ook foto’s maakt ,die iets aan het verhaal toevoegen, wordt het voor het blad nog interessanter. Het artikel moet wel passen in het seizoen en bij onze activi teiten. Ik hoop dat onze eindredacteur Ben Huber, voor de volgen de edities ruim kan kiezen uit artikeltjes. Het blad biedt verder meer mogelijkheden, zoals het plaatsen van advertenties. Met de opbrengst van adverten ties kunnen we bijvoorbeeld het aantal bladzijden uitbrei den. Als je een winkel, of bedrijf weet die ons voor zijn producten als doelgroep heeft en mogelijk advertenties wil plaatsen, laat het dan aan ons weten. Ik neem dan contact met het bedrijf op en laat met trots ons blad zien. Het zou nòg mooier zijn als één van onze leden het werven van advertenties leuk vindt en dat op zich wil nemen.
Beste lezer Wil je me ook laten weten, hoe je het blad nu vindt ?
Foto op voorblad Waterdrieblad (Menyanthes trifoliata) is een plant uit de watergentiaanfamilie. Het staat op de Nederlandse Rode Lijst van planten. Deze moerasplant is in laagveengebied plaatselijk vrij algemeen, maar geldt er als sterk afgeno men. De lange wortelstok kruipt over de bodem en draagt tot 30 cm hoge bloeiende scheuten. Het blad is drietallig en 3,5-7 cm lang, omgekeerd eirond en gaafrandig. De bladsteel is lang en heeft een schede. De bloemknoppen zijn rood maar de geopende bloem is wit en heeft een doorsnede van circa 1,5 cm. Er zijn vijf kroonblaadjes met slippen die bezet zijn met franjeachtige beharing. De plant vormt een rijk bloei ende piramidevormige bloemtros die aanwezig is van april tot juli met soms een tweede bloei in oktober. Waterdrie blad draagt een bolvormige doosvrucht. De foto is gemaakt op 31 mei 2008 door Ben Huber in het Heempark H.J. Bos in Loosduinen.
Herfsteditie oktober 2014
Colofon __________________________________________________________________ “Klimop” is het verenigingsblad van het Instituut voor Natuureducatie en Duurzaamheid Afdeling Rotterdam en omstreken en verschijnt eind maart, juni, september en december. Heeft u interessante informatie of wilt u een stukje publi ceren, neem dan contact op met de redactie van ons blad. De redactie heeft het recht om, in overleg met de aanbieder, het materiaal te bewerken. Als de aanbieder en redactie het niet eens worden, wordt het materiaal niet gepubliceerd. Copyright van de foto ’s blijft bij de fotograaf. Het meest actuele nieuws van onze afdeling vindt u op onze website: www.ivn/nl/afdeling/rotterdam-en-omstreken bij het tabblad “Nieuws” Digitale nieuwsbrieven worden alleen verzonden als er tussen het verschijnen van onze afdelingskwartaalbladen genoeg nieuws is mede te delen. Abonneer u ook op Stuifmail, de landelijke nieuwsbrief ! Wilt u Stuifmail in uw mailbox ontvangen? Stuur dan een mailtje met uw naam en adres naar
[email protected] onder vermelding van ‘Stuifmail’. Contactgegevens: Voorzitter: Chris Veerman telefoon: 010-4586897 e-mail:
[email protected] Secretaris: Ben Huber telefoon: 06-15909161 e-mail:
[email protected] Penningmeester: Paul Winckers telefoon: 010-4201750 e-mail:
[email protected] Ledenadministratie: Zuurbes 31, 3069 NL Rotterdam Secretariaat: Robert Kochplaats 103, 3068 JC Rotterdam Website: www.ivn.nl/afdeling/rotterdam-en-omstreken E-mailadres:
[email protected] E-mailadres redactie “Klimop”:
[email protected] Redactie “Klimop”: Ben Huber
3
Gezellige ledendag
te vervoeren. Ik kreeg steeds meer de hoop dat we er mis schien wel een zouden zien. Het bleef echter bij verse knaagsporen, die wel aantoonden dat ze vlak in de buurt
Door Chris Veerman Zaterdag 6 september mocht ik met 15 andere leden van onze afdeling een heel gezellige dag beleven. De start met de meeste deelnemers was in de haven van Rotterdam met een vaart met de waterbus naar Dordrecht. Op de Merwe kade in Dordt stond de rest van de groep te wachten. Een volgende waterbus bracht ons naar de Biesbosch. Het weer was goed en we wandelden gezellig pratend en ken nismakend naar restaurant De Merwelanden, waar we genoten van een heerlijke koffietafel.
waren.
Knaagsporen van de Bever © Chris Veerman
Het gebied en de verhalen van de gids hebben een diepe indruk op ons gemaakt. Op weg naar de kade en op de boot hadden we alle gelegenheid om onze ervaringen te delen.
Conclusie Koffietafel in De Merwelanden © Chris Veerman
Na de lunch verheugden we ons al op de excursie. Bij het Biesboschcentrum stond Pieter van Rijsbergen, onze gids voor die middag, op ons te wachten. Hij stond erop dat wij ons insmeerden met een middel tegen muggen, dat bleek later geen overbodige actie te zijn! We werden verrast met een korte regenbui. Met de zonnepont werden we naar de andere oever gebracht. Pieter heeft ons vervolgens, ruim twee uur, niet alleen door het gebied, maar ook door de geschiedenis geleid, met veel verhalen en veel anekdotes. Wat opviel was, dat de hele route een pad vormde door velden met Reuzenbalsemien en wilgen.
Reuzenbalsemien © Chris Veerman
Op diverse plaatsen zagen we hoe de bevers in het gebied allerlei paden hadden gemaakt om takken naar hun burcht
4
Klimop
Ik kon gelukkig concluderen dat alle leden erg genoten hebben. De leden die niet meegegaan zijn, hebben veel gemist! Aldus Chris Veerman
Vul een schaal met herfstvondsten. Het vanaf de winter lang aangehouden zachte weer met veel zon gaat dit najaar ongetwijfeld voor een goed gevulde supermarktvoorraad voor de dieren zorgen. Naar verwach ting zal het voor de meeste dieren dan ook niet moeilijk worden om een goede wintervoorraad aan te leggen. Okto ber is de oogstmaand van veel vruchten en zaden. Ga zelf ook eens in straten, lanen, het park, het bos of in de duinen op zoek naar vruchten en zaden. Verzamel alles in een grote tas. Doe er ook wat mooi gekleurde herfstbladeren bij en neem het mee naar huis. Je kunt van alles verzame len. Raap alles bij voorkeur op van de grond of verwijder het netjes met een tuinschaar van de boom of struik, dan richt je minder schade aan. Thuis kun je gezellig, aan de eettafel of aan je bureau, creatief aan de gang door een mooie schaal smaakvol te vullen met je vondsten. Zo ’n gevulde schaal is niet alleen erg decoratief, maar is ook elke keer weer een genoegen om naar te kijken.
IVN ROTTERDAM EN OMSTREKEN
Wat kun je zoal verzamelen ? Om je wat op weg te helpen geef ik je een boodschappenlijst. Kastanjes (wel even goed oppoetsen natuurlijk) met en zonder bolster, eikels met en zonder napje, beukennoten met en zonder napje, hazelno ten met en zonder bolster, dennenappels, sparrenkegels, een takje met kegels van de Douglas spar, kegels van de Lariks, walnoten, een takje met elzenpropjes, een takje met bessen van de Vuurdoorn, Meidoorn of Lijsterbes, rozen bottels, vruchtomhulsels van de Lampionplant, rode takjes van de Rode kornoelje, een halfopen maiskolf, takjes van coniferen, rood en geel gekleurde boombladeren, mos, een takje met bladeren van de Hulst, galappels, gekleurde kiezelsteentjes en gevonden boomschors. Als je zo ’n schaal smaakvol hebt opgevuld is het ook wel leuk als je over sommige vruchten of zaden iets weet of kunt vertellen. Een galappel ontstaat vaak door een parasiet, meestal een Galwesp die aan de onderzijde van het blad in een zij-nerf haar eitjes legt. Om de bladeren te beschermen kapselt de boom het gelegde eitje in. Vaak is het een blad van een Eik. De gallen ontstaan dus niet door het insect maar door de boom zelf. De inhoud van het galappeltje dient als eerste voedsel voor de larve van de Galwesp. Als er een gaatje in het appeltje zit is de Galwesp al ontsnapt. Struiken lokken vogels door hun bessen felle kleuren te geven. Let maar eens op de felle kleuren van de bessen van de Meidoorn of de Lijsterbes. De zaden van de vruchten die de vogels eten krijgen niet de tijd om in het lijf van de vogels te verteren en worden door middel van een smeuïg lucht bombardement (als je begrijpt wat ik bedoel ?) door de vogels verspreid. De bessen van de Lijsterbes zijn zo gewild bij de lijsters, Spreeuwen en andere vogels, dat deze bomen vaak in september al kaal zijn. Hulstbladeren zijn stekelig. Dat is om de bladeren te be schermen tegen vraat van dieren. Komen de bladeren op een veilige hoogte, dan vindt de struik het vaak niet meer nodig ze te beschermen en zijn de bladeren niet meer stekelig.
Maak vliegen voor een mobiel Je hebt nodig: pinda ‘s, kleine vleugeltjes van de (veder) esdoorn, peperkorrels, gekleurde wol en garen. Neem de foto hiernaast als voorbeeld. Smeer de wol in met lijm en wikkel de wol rondom de pinda ‘s. Teken met een viltstift de mond op de pinda en plak vervolgens de vleugeltjes van de esdoorn en de peperkor rels erop. Zet nu met garen en wat stokjes de mobiel in elkaar. Je kunt de vliegen aan hun onderlijf ook met lijm insmeren en ze ergens opplakken
Maak een vleermuis Je hebt nodig: ongeveer 20 napjes van beukennootjes, één walnoot, drie dopjes van eikels, twee gedroogde esdoorn
Herfsteditie oktober 2014
Vlieg voor mobiel
Vleermuis
bladeren van ongeveer 15 cm doorsnee, een takje en bruine pijpenragers. Neem de foto hierboven als voorbeeld. Plak de ongeveer 17 napjes van de beukennootjes aan elkaar. Plak in het laatste napje een walnoot als kop. Plak de eikendopjes, als oren en neus, op de walnoot. Teken met een viltstift de ogen en de bek op de walnoot. Plak vervolgens links en rechts van de napjes een stukje pijpenrager van ongeveer 20 cm als vooren achterpoten op de rugkant van het lichaam. Wikkel ongeveer 2,5 cm vanaf het einde van de poten steeds een stukje pijpenrager van 5 cm om de poten en buig het om tot klauwtjes. Plak vervolgens de esdoornbladeren als vleugels op de rug en bevestig daarbij tevens de voorpoten met lijm op de esdoornbladeren. Hang de vleermuis vervol gens met zijn kop naar beneden met een stukje garen aan een takje of twijg.
Klimop
5
De geschiedenis van het Kralingse Bos Door Ben Huber Omdat de wijken rondom het centrum van Rotterdam steeds dichter werden bevolkt ontstond er in het begin van de 20e eeuw meer behoefte aan ruimte om in het groen en de openlucht te kunnen recreëren. De hardwerkende be volking zocht een plek om tot rust te kunnen komen. De toenmalige directeur van de Dienst van Gemeentewerken G.J. de Jongh ontwierp daarom in 1910 een plan voor een bos / stadspark. Na het vinden van een bestemmingsgebied ontstond, door de moeizame onteigeningen van de benodigde grond, al snel de eerste vertraging in de uitvoering van het plan. Het bestemmingsgebied bestond uit een aantal met water ge vulde veenputten, die waren ontstaan door ontginning van laagveen voor het winnen van turf. Deze putten moesten eerst worden drooggemaakt. Omdat de bodem van de putten 6 à 7 meter dieper lagen dan de aangrenzende, toen nog Noorderplas geheten, Kralingse Plas moesten de putten vanwege gevaar van overstroming worden opgevuld met grond. Intussen groeide Rotterdam in hoog tempo uit tot een grote havenstad, waardoor er ook behoefte aan uitbreiding van havenruimte ontstond. De Gemeenteraad besloot daarom de havens uit te breiden en de daarbij vrijkomende grond te gebruiken voor het vullen van de putten Helaas kwam het scheepvaartverkeer, door het uitbreken van de 1e Wereldoorlog (1914-1918), stil te liggen. Het gevolg was dat er geen behoefte meer was aan extra havens. De voor het opvullen van de putten benodigde grond kwam daardoor pas jaren later vrij. In 1920 kon men eindelijk met het opvullen van de veen putten beginnen. De grond (rivierklei, rivierzand, zeeklei en veen) uit de gegraven havens, werd met water gemengd, in drijvende bakken gestort en naar een kade aan de Maas gevaren. Van daar werd het naar het terrein gepompt en laag voor laag in de putten gespoten. Na bezinking moest veel water worden weggepompt. Ook in de jaren daarna werd er met greppels nog verder ontwaterd. De grond perste zich daarna samen en werd ondoordring baar. Om de bodem voor bebossing geschikt te maken en te beluchten moest de grond tot 50 cm diep worden omge ploegd en met akkerbouwgewassen worden beteeld om meer bacteriën in de grond te krijgen. Ondertussen ontwierp Marinus Jan Granpré Molière in 1921 een nieuw plan voor het bos. Zijn actuele stedenbouwkun dige inzichten bleven jaren onderwerp van discussie in de Gemeenteraad. Vooral het recreatieve deel zoals het strandbad en de sportvelden lagen bij een aantal politieke partijen gevoelig. De politieke besluitvorming stagneerde, maar ondanks dat
6
Klimop
Ooievaar in het Kralingse Bos © Ben Huber
ging de aanleg verder en nadat een gedeelte van het terrein klaar was werd gestart met het inplanten van bomen. Ook de schooljeugd werd op speciale boomplantdagen ingezet bij het planten van eiken. Windtunnels beschermden de eiken tijdens hun jonge jaren. In 1928 was het terrein voldoende opgehoogd. De ondoor dringbare bodem bleef voor de boomwortels en de water afvoer een probleem. De in lichte gronden opgegroeide eiken hadden het moeilijk in hun nieuwe milieu. Later werden de bomen op grond bij het bos gekweekt. In de jaren ‘30 was de inrichting nog steeds niet voltooid en in het kader van de werkverschaffing werden werklozen ingezet. In 1940 brak de 2e Wereldoorlog uit en door een ernstig tekort aan brandstof, aan het eind van de oorlog, kreeg het zuidwestelijke deel van het bos te lijden van houtroof. Een deel van het bos werd in de koude wintermaanden opge stookt in kachels. Na de oorlog moesten grote delen van het bos daarom opnieuw worden beplant. Begin jaren ‘50 plantten werklozen de laatste bomen en in 1953 werd het Kralingse Bos dan eindelijk officieel geo pend. De laatste decennia is men bezig geweest met een verjon gingsplan en is men het bos ecologisch gaan beheren.
Tot slot Het Kralingse Bos is inmiddels uitgegroeid tot een meer natuurlijk uitziend bos, dat ontspanning biedt aan jong en oud. Ook voor de natuurliefhebber is er heel wat te ontdekken en beleven. Niet voor niets werd het Kralingse Bos in 2007 verkozen tot mooiste buitenruimte van Nederland. Op 8 november kunt u met Rody Klop mee voor een herfstwandeling door het oudste gedeelte van het bos. Kijk voor meer informatie op onze agenda op pagina 7
IVN ROTTERDAM EN OMSTREKEN
Activiteiten in het 4e kwartaal 2014. Zaterdag 11 oktober, 10.00 uur. Natuurexcursie in het Lage Bergse Bos Het is herfst, de tijd van spinnen, paddenstoelen, vruchten en zaden. De vogels zijn op trek en de natuur maakt zich op voor de winter, de bladeren vertonen de eerste herfst tinten. Tijdens de excursie zullen uw gidsen u daarover vertellen.
Duur ongeveer 2 uur. Meer informatie bij: Rody Klop 06-41229114 Locatie/vertrekpunt: Kralingse Bos bij Snackbar de Veulen hof aan de Beatrixlaan tegenover de manege. Lopend te bereiken vanaf metrostation Kralingsezoom. Zaterdag 22 november, 10.00 uur. Natuurwandeling in Het Park aan de Westzeedijk in Rotterdam. Dit stadspark is het oudste park van Rotterdam. Het is ruim 150 jaar oud. In de loop der tijden zijn er vele verschillende soorten bomen en struiken aangeplant. Duur ongeveer 2 uur. Meer informatie bij: Paul Winckers 010-4201750 of Ben Huber 06-15909161
Zwavelkopjes © Ben Huber
Duur ongeveer 3 uur inclusief koffiepauze. Meer informatie bij: Paul Winckers 010-4201750 of Ben Huber 06-15909161 Locatie/vertrekpunt: het eindpunt van lijn 4 aan de Molen laan in Rotterdam-Hillegersberg. Zaterdag 8 november, 10.00 uur. Plant en dier maakt zich op voor de winter. De winter komt eraan. Planten en dieren maken zich op voor de winter. Tijdens de wandeling bekijken we van een aantal bomen, planten, insecten en zo mogelijk dieren hoe ze zich klaarmaken om de winter te overleven.
Locatie/vertrekpunt: bij het Noorse Kerkje aan de Westzee dijk in Rotterdam. WANDELINGEN ALLEEN VOOR LEDEN EN DONATEURS. Meer informatie bij: An Hemmes 010-4222003 of 06-10112867 Zaterdag 18 oktober, 9.15 uur. Rondwandeling door de Kennemerduinen. Lengte van de wandeling 9,5 km. Locatie/vertrekpunt: de hal van NS station Rotterdam Centraal bij de ingang van de metro. Vertrek met de trein van 9.37 uur naar Haarlem, daar overstappen op de trein naar Overveen, aankomst aldaar om 10.42 uur. Zaterdag 15 november, 9.15 uur. Wandelen door de Bleiswijkse Zoom, langs de Rotte en het Hoge Bergse Bos naar Ommoord. In Ommoord eindigt de wandeling bij de halte van bus 35 of de metro. Lengte van de wandeling 10 km. Locatie/vertrekpunt: de hal van NS station Rotterdam Centraal bij de ingang van de metro. Vertrek metro E-lijn richting Den Haag, van Rotterdam-C om 9.41 uur naar Ro denrijs. Daar overstappen op bus 173 van de RET, naar Bleiswijk. Zaterdag 13 december, 9.15 uur. Stads-en Dorps natuur rondwandeling Maassluis-Maasland-Maassluis. Lengte van de wandeling 8 km. Locatie/vertrekpunt: de hal van NS station Rotterdam Centraal bij de ingang van de metro. Met de trein van 9.47 naar Maassluis, aankomst 10.06.
Geschubde inktzwam © Ben Huber
Herfsteditie oktober 2014
Klimop
7
INDIEN ONBESTELBAAR: ZUURBES 31, 3069 NL ROTTERDAM
Angstaanjagende monsters. Door Ben Huber VLEERMUIZEN worden door mensen vaak angstaanjagend gevonden. Dat komt omdat enkele kleine soorten, in delen van Amerika, van bloed leven. Deze vleermuizen worden met vampiers vergeleken. Kloppen doet dat niet, omdat deze vampiervleermuizen hun slachtoffers niet leegdrin ken. Ze drinken meestal niet bij mensen, maar alleen bij dieren van hun bloed. Ze kunnen wel ziekten, zoals hondsdolheid, overbrengen. Vleermuizen doen ook, net als de pad, een winterslaapje. Ze verdwijnen dan op een geheimzinnige wijze uit het zicht. Veel dieren die het daglicht slecht verdragen en vooral ’s nachts actief zijn werden heel lang geleden als iets duivels gezien. Ze lieten zich immers alleen in de nacht zien en dan is de duivel de baas. Ook in spookhuizen en griezelverhalen worden vaak afbeeldingen van vleermuizen vertoond. Het rond vertellen en vertonen van al dit soort broodje aap verhalen hebben bij de mensen ten onrechte angst aange wakkerd voor deze nuttige fladderaars. Europese vleermui zen zijn zelfs vaak aaibaar, al moet je wel oppassen dat ze niet bijten. Vleermuizen zijn de enige zoogdieren die kunnen vliegen. Ze zien met hun oren. Tijdens het vliegen maken ze hele hoge geluidjes, die wij niet kunnen horen. Als het geluid terugkaatst vanaf een muur, boom of een prooi wordt die echo door hun oren opgevangen. Zo weet de vleermuis wat hij over hoeveel tijd op zijn weg tegen gaat komen. Europese vleermuizen eten insecten zoals vliegen, vlinders, muggen en kevers. Wanneer het zo rond oktober te koud wordt voor de insecten hebben de vleermuizen ook niets meer te eten. Ze zoeken dan een donkere en vooral niet te koude of te warme rustige plek en gaan in winterslaap. Ze worden pas weer rond maart, als het een beetje warmer wordt, echt goed wakker. Vleermuizen hebben gebrek aan woonruimte. Je kunt ze helpen door het plaatsen van vleermuiskasten.
Natuurbehoudsmarkt Diergaarde Blijdorp. Door Chris Veerman Ook dit jaar organiseert diergaarde Blijdorp weer een na tuurbehoudsmarkt. Voor deze markt wordt een aantal natuurbehouds-/duurzaamheidsorganisaties uitgenodigd om hun werk en visie op natuurbehoud aan het publiek te presenteren. Diergaarde Blijdorp zelf verstrekt informatie over in Nederland gevestigde natuurbehouds-/duurzaam heidsorganisaties. Deze markt vindt plaats op zondag 26 oktober 2014. Onze afdeling heeft twee jaar geleden voor het eerst met een kraam op deze markt gestaan. Veel bezoekers bleven geïnteresseerd bij onze stand staan. Paul Winckers en ik hebben kunnen vertellen waar het IVN voor staat en welke activiteiten onze afdeling aan leden biedt. IVN, afdeling Rotterdam zal zich ook dit jaar op de markt presenteren. Naast het geven van informatie willen we ons ook richten op kinderen die de markt bezoeken. Een be mensing met twee personen, zoals de vorige keer, is te krap. __________________________________________________________________ Ik vraag dan ook leden, die het leuk vinden iets met kinde ren te doen, of aan bezoekers willen vertellen waarom ze lid zijn van het IVN, ons op de markt te helpen. Voor pro motiemateriaal, kleurplaten e.d. zorgt het bestuur. __________________________________________________________________ De markt is de hele dag in het Oceanium. Deelnemers worden rond negen uur ’s morgens verwacht om de stand op te bouwen. Voor leden zijn geen kosten, zoals entree, aan deze activiteit verbonden. Het is ook mogelijk om een dagdeel in de stand te staan. Voorwaarde is wel dat er voldoende bezetting is voor de gehele dag. Ik hoop dat er zoveel enthousiaste leden zijn, dat ik een rooster moet maken. Stuur mij een e-mail (cverem48@ gmail.com) met telefoonnummer als je aan deze activiteit wilt deelnemen; ik bel je dan om één en ander af te spreken.