IVN Instituut voor natuureducatie en duurzaamheid Afdeling Nieuwegein-IJsselstein en omstreken
Jaarverslag 2014
JAARVERSLAG 2014 Bestuur 2014 was een Lustrum jaar!!!! De afdeling bestond 20 jaar. Deze bijzondere gebeurtenis is gevierd op zaterdag 6 september met een ledenexcursie naar Landgoed Rijnhuizen en aansluitende borrel in het Fort Jutphaas. Een feestelijke maaltijd werd later die middag opgediend in het MEC. Na de ledenvergadering van 23 april 2014 bestond het bestuur uit: Rens Wisselo (voorzitter), Gerrit van Ravenhorst (penningmeester) en Ton Baselmans (algemeen bestuurslid). In de loop van het verslagjaar heeft Rens zijn functie als lid van het bestuur van de Landelijke Vereniging neergelegd. Het bestuur heeft in 2014 zes maal vergaderd. Totaal aantal leden/huisgenootleden en donateurs op 31/12 2014 bedroeg 147 (resp. 114/33). Aan het eind van 2013 telde onze vereniging 141 leden/donateurs. Per saldo was er in 2014 dus een toename van 6 begunstigers (16 aanmeldingen en 10 opzeggingen). De Ledenvergadering (ALV) vond plaats op 23 april. Na het huishoudelijk deel volgde een lezing door Marina Verdaasdonk met als titel: “Gebruik van moderne middelen in Natuureducatie”. Een door het bestuur voorgestelde verhoging van de contributie werd door de ALV niet als zodanig overgenomen. In 2014 is wederom tweemaal een gezellige uitwisseling geweest met de coördinatoren. In het verslagjaar vond onze traditionele nieuwjaarsbijeenkomst in het MEC plaats op 12 januari, wederom voorafgegaand door een excursie in het park. Vacatures bij bestuur en werkgroepen De volgende vacature staat open op het moment van schrijven van dit jaarplan: Winkel- en kraamcoördinator Landelijk en provinciaal IVN Allereerst vermeldenswaard, het landelijk bestuur heeft een nieuwe voorzitter: Kees de Ruiter. Kees heeft ruime ervaring als manager bij de overheid en kent de wereld van de natuur- en milieuorganisaties van nu en van vroeger. Besturenoverleg met de andere IVN-afdelingen heeft in 2014 plaatsgevonden onder voorzitterschap van Monica Ralling. Zij had in 2013 de taak van provinciaal vrijwilligersconsulente overgenomen van Marjan Apol. Inmiddels is zij op haar beurt weer opgevolgd door Charlotte Robben. In maart 2015 hebben de afdelingsbesturen een sessie gehouden in informele sfeer over PR activiteiten en de mogelijkheden die de sociale media bieden (benen op tafel). Op 12 november was het bestuur present op een door het provinciaal IVN georganiseerde bijeenkomst over het natuurbeleid in de provincie. Dit schiep de mogelijkheid voor een ontmoeting tussen (IVN)vrijwilligers en ambtenaren van de provincie Utrecht. We kijken terug op een geslaagde dag. Uitgesproken is dat er door de provincie actiever geluisterd zal gaan worden naar deskundige vrijwilligers in het kader van de uitvoering van het door de provincie vastgestelde natuurbeleid. Vanuit de vrijwilligers is aangegeven dat zij in de toekomst ook graag betrokken willen worden bij de totstandkoming van het natuurbeleid.
Regio dag 27 september bij ons in het MEC !! Onze afdeling fungeerde als gastheer voor de Utrechtse afdelingen tijdens de door het IVNConsulentschap georganiseerde IVN-ledendag. Ook de gemeente Nieuwegein leverde een welkome bijdrage door dit treffen te faciliteren. Informeel konden de vertegenwoordigers met elkaar van gedachten wisselen over de wijze waarop afdelingen elkaar zouden kunnen versterken en uitwisseling vond plaats van ideeën op tal van zaken.
Activiteiten in IJsselstein In IJsselstein is een samenwerkingsverband GPIJ = Groen Platform IJsselstein opgericht. Hierin werkt onze vereniging IVN samen met de Vogelwacht, Bijenhouders vereniging en betrokken burgers. Zie voor meer informatie hierover: verslag werkgroep Natuur/Milieubelangen. Activiteiten in Nieuwegein Regulier overleg met wethouder IVN heeft in het verslagjaar in Nieuwegein sinds lange tijd weer een overleg gehad met de wethouder van Beheer, Ruimtelijke Ordening en Milieu, dhr. Peter Snoeren. Tijdens dit overleg, waarbij ook een vertegenwoordiger van de Vogelwacht aanwezig was, zijn talloze onderwerpen ter sprake gekomen die op dit moment actueel zijn in de gemeente. Afgesproken is om voortaan weer elk half jaar met elkaar in gesprek te gaan. Buurttuin Geinsche Hof Een lopend project is de inrichting van een buurttuin aan de Vuurscheschans bij zorgcentrum de Geinsche Hof. IVN, de gemeente, de Geinsche Hof, Cirkeltje Rond en de Vlinderstichting werken hieraan samen. Cirkeltje Rond (CR) is de naam van een klein groepje betrokken buurtbewoners. IVN heeft samen met de gemeente het natuurlijke deel van het perceel ingevuld en met CR werkten wij aan de inrichting van de belevingstuin. Er is ook een Idylle Light aangelegd. Dit is een kleine Idylle (= vlinderbaan) voor vlinders, die werd gesponsord door de Vlinderstichting. Het bestaat uit bloemrijk grasland en een plantvak met speciale vlinderplanten. Verderop leest u meer over het project Idylles. Op 22 maart is in het kader van NLDoet een vrijwilligersdag georganiseerd waarbij een dertigtal vrijwilligers heeft meegewerkt aan de eerste inrichting van de tuin. Op vrijdag 26 september heeft de officiële opening plaatsgevonden. De aanleg van de tuin was voor Groen Links aanleiding om het Groene Lintje uit te reiken aan de vrijwilligers van CR en het IVN op 5 juni. Natuurkwartier/MEC Lentefeest/ Duurzaamheidsdag Zoals gebruikelijk heeft onze vereniging ook weer haar bijdrage geleverd aan het Lentefeest in het Natuurkwartier op 25 mei. O.a. onze jeugdgroep De Bijenkorf was weer present. Dankzij het mooie weer hebben we veel bezoekers mogen ontvangen. De ballonnen en slootjeskaart werden in dank aanvaard.
Zoals vanouds leverde IVN gastvrouwen/gastheren voor de zondagmiddag: Adrie Kerstens, Edwin Bommezij, Ali de Rooij, Rens Wisselo, Karin Lenten, Gerrit van Ravenhorst. Nieuwe vrijwilligers dit jaar waren Cily Sibbel en Jacqueline Achterberg. Coördinator is Ton Baselmans. Hartelijk dank voor ieders bijdrage. Aanleg van idylles in Nieuwegein, IJsselstein, Houten en Lopik Een Idylle is een project van de Vlinderstichting samen met de Nederlandse Vereniging van Bijenhouders. Doel is om meer vlinders en insecten een goede leefomgeving te bieden door de aanleg van zgn. vlinderbanen, stroken land, ingezaaid met vlindervriendelijke planten/bloemen. Voor de aanleg van deze idylles was subsidie beschikbaar gesteld door de postcodeloterij. Gemeenten konden hiervoor projecten indienen bij de vlinderstichting. Genoemde gemeenten hebben samen met bijenverenigingen in onze regio en het IVN het initiatief hiertoe genomen. Omdat er hier een breed draagvlak is voor de Idylles met deskundige vrijwilligers zijn alle ingediende projecten door de Vlinderstichting gehonoreerd. In Nieuwegein is aansluiting gezocht bij het GAIA project, om nog iets extra’s voor de bewoners in de wijken te kunnen doen met dit project. In 2015 zal worden gestart met de aanleg van deze vlinderbanen. 2015 is ook het laatste jaar dat Idylles nog kunnen worden aangelegd met subsidiegeld.
JAARVERSLAG Werkgroepen Werkgroep excursies De werkgroep excursies bestaat uit 14 leden: Ron van de Pal, Pieter van de Tillaard, Gert Mastenbroek, Frans van Oorsouw, Ineke Blijleven, Janny de Hoog, Carin Laarman, Karin Lenten, Eveline Zijderveld, Willemien Weerkamp, Camilla van de Haas, Cecile Kuipers, Everdien Smeenk en Alie Feijen. De public relations zijn ook dit jaar weer verzorgd door Ineke en Everdien. In 2014 hebben onderstaande excursies plaatsgevonden: 12 jan 9 februari 23 maart 6 april
park Oudegein, bomen Houten, winterwandeling Rijnhuizen, stinzenplanten Galecop, nieuwe natuur
27 april 18 mei 15 juni 6 juli 20 september
IJsselstein, Hoge biezenpark Willescop, vogels IJsselstein, boerenlandpad Vianen, Middelwaard: struinen langs de Lek Lopik, Oerlemansbosje: paddenstoelen en vleermuizen Oostbroek, paddenstoelen Lexmond, Zouweboezem: winterwandeling
19 oktober 23 november
met gast gids: Wilco Stoopendaal
ism. WBL
Excursie Oostbroek, paddenstoelen Gemiddeld waren er per excursie zo’n 20 deelnemers (varieerde van 3 tot 45) en 4 gidsen. De bomenwandeling in park Oudegein en de winterwandeling in de Zouweboezem trokken dit jaar de meeste wandelaars met 45 resp. 36 deelnemers. Het Hoge biezenpark was het minst in trek met slechts 3 deelnemers. De excursie naar het Oerlemansbosje hebben we georganiseerd samen met het WBL (Werkgroep Behoud Lopikerwaard). In de WBL Nieuwsbrief staat een leuk artikel over deze excursie: “Op avontuur in het Oerlemansbosje”. Verder zijn op verzoek van het Wijk Platvorm Vreeswijk op 3 dinsdagochtenden in juli wandelingen georganiseerd vanuit fort Vreeswijk. Gemiddeld waren er 18 deelnemers voor deze wandelingen. Op de provinciale ledendag op 28 sept zijn excursies georganiseerd in park Oudegein. Coordinator: Alie Feijen
Insectenwerkgroep De insectenwerkgroep bestaat nu uit 13 wisselend actieve leden. Tijdens de winterbijeenkomsten op de 1e dinsdag van de maand tussen november en maart zijn de volgende onderwerpen behandeld: - Bouw en zintuigen van insecten (Mary) - Ven ei naar imago (Alie en Mies) - Parthenogenese (Eveline) - Verdedigingsmechanismen van insecten (Gé en Mary) - Zakjesdragers De buitenactiviteiten vonden plaats op de 1e vrijdagmiddag van de maand tussen april t/m oktober. We observeren het gedrag van insecten, proberen ze te determineren en bijzonderheden mailen we door naar www.waarneming.nl. Ook de verwondering / verbazing /natuurbeleving heeft een grote plaats binnen alle activiteiten, die plaatsvinden. Veel leden van onze werkgroep zijn ook lid van de excursiewerkgroep en/of nemen deel aan kinderactiviteiten van het IVN of in het NME/Buitenwijs in Houten e.o. Hier komt het educatieve element van de insectenwerkgroep ook tot uiting.
De bezochte gebieden: - Het Leersumse Veld - Beverweerd bij Werkhoven - Riviereiland bij Lopik - Het Klooster in Nieuwegein - Fort aan de Korte Uitweg bij Tull en ’t Waal. - Goliberdingerwaard bij Culemborg - Heidestein bij Zeist. Overige activiteiten: -Nachtvlindernacht in samenwerking met de Milieuwerkgroep Houten in Nieuw Wulven. -Een midweek met 9 personen in het Nivonhuis in Buurse. -Inventariseren van libellen op de Golfclub in Nieuwegein.
Foto gemaakt door Eveline Zijderveld
Coördinator: Eveline Zijderveld
Jeugdgroep De Bijenkorf In het afgelopen jaar zijn we op de oude voet vrolijk verder gegaan met de zelfde enthousiaste IVN-ers, Cecile, Janny, Mies en Ben. De opkomst was dit jaar wat groter dan het jaar ervoor en lag gemiddeld op 12 kinderen. Momenteel hebben we een aantal jongere kinderen in de groep en hebben we afscheid genomen van een paar kinderen die naar het middelbaar onderwijs zijn gegaan. Coördinator: Ben van Straaten
De IVN natuurkoffer Nieuwegein (Geinsche Hof) Voor het 6e jaar gaan wij met de natuurkoffer naar het verpleeghuis Geinsche Hof. Ieder jaargetijde bezoeken we 3 groepen bewoners en brengen zo de natuur naar binnen. Per groep komen 12 tot 15 bewoners. Soms komen ook familieleden mee die op bezoek zijn. Herinneringen komen boven door de gesprekjes, de meegenomen voorwerpen, de kleuren en geuren van bloemen en planten en de smaak van iets lekkers, aangepast aan het seizoen. Vooraf komen wij met z’n vijven bij elkaar om ideeën uit te wisselen en afspraken te maken. De data worden gepland en besproken met de medewerkers van de diverse afdelingen.
De Geinsche Hof stelt voor ieder seizoen een bedrag beschikbaar waarvoor wij bloemen, iets lekkers of iets anders kunnen kopen. Tijdens de middagen is er begeleiding vanuit het huis aanwezig; een vaste medewerker en vaak ook een vrijwilliger of een stagiaire. De levende have in de vorm van 2 konijnen die wij kunnen halen bij Roel Weites van het Klaphek heeft een hoog aaibaarheidsgehalte. De gevolgen van de spijsvertering leveren vaak humoristische momenten op. Een uur is zo om en voor je het weet gaan de bewoners weer terug naar hun woonplek. Wij ruimen op en praten nog wat na. Het is iedere keer weer genieten. Daarom zullen wij ook komend jaar op dezelfde voet doorgaan. Om de natuurkoffer en het IVN bekendheid te geven proberen wij tijdens de zomer- en Kerstmarkt van de Geinsche Hof aanwezig te zijn met een natuurtafel. Metta van Zanten, Alei Ikink, Jacqueline Achterberg, Willemien Weerkamp en Ellen Luttmer (Coördinator)
De IVN natuurkoffer Houten Houtens Erf In januari hebben wij op twee afdelingen de winterkoffer meegebracht. Het nadeel op de afdelingen zelf is, dat de beschikbare ruimte klein is. Vooral met de vele rolstoelen, moet je bijna een slangenmens zijn om de mensen te bereiken. Ook is het erg lastig als juist de achterste (met rolstoel), tussendoor naar het toilet moet.... In overleg met de activiteitenbegeleiders hielden wij daarom de lentekoffer in het Grand Café. Lekker veel ruimte! Er waren vier tafels met bewoners. En bij elke tafel was er minimaal één gids. Op een paar andere tafels was 'het groen' uitgestald. Het was een ware happening. Ook allerlei voorbijgangers (bezoekers, personeel) bleven kijken. Ook de zomerkoffer hebben we zo aangepakt. Na de evaluatie bleek wel, dat we allemaal total loss waren. Niet alleen wij, als frisse blommen, maar ook de oudjes. Het was allemaal te overweldigend voor de mensen, teveel lawaai, teveel afleiding. Na overleg, hebben wij toen de 'kleine natuurkoffer' ingevoerd. In het Grand Café wordt één maal per maand een activiteitenmiddag georganiseerd. Er staan allemaal tafeltjes. Aan het ene tafeltje wordt de krant gelezen, bij het volgende wordt een spelletje gedaan en bij weer een ander koffie gedronken. En nu is er dus ook een tafeltje met een weinig groen. Dit weinige groen houdt in dat wij minder voorbereiding hebben, beter op de actuele natuur kunnen inspelen, minder spullen hoeven te verzamelen, het ons minder energie kost en we het dus vaker kunnen doen. Bij de evaluatie bleek wel dat het wisselen van de bewoners aan de tafel niet zo vaak gebeurde. Wie eenmaal aan onze groene tafel zat, bleef zitten..... Het Haltna Huis Begin september hebben we een persmoment georganiseerd in Het Haltna Huis. We wilden onze sponsoren bedanken, betrokkenen kennis laten maken met de natuurkoffer en nieuwe vrijwilligers werven. Het Algemeen Dagblad en 't Groentje (het Houtens nieuwsblad) hebben verslag gedaan van dit evenement. We hebben een mini-natuurkoffer gepresenteerd aan tien mannen.
In november hebben wij twee grote herfstkoffers gedaan in Het Haltna Huis, op twee verschillende afdelingen. Het was wennen om in een ander huis te zijn, andere ruimten, andere activiteitenbegeleiders. De bewoners hebben genoten, de activiteitenbegeleiders waren tevreden, maar zelf vonden we het nog wat rommelig gaan. Wordt vervolgd.....
Natuurkoffer in het Haltna huis
Vrijwilligers Na het persmoment gingen we van vijf naar tien vrijwilligers. Dat was natuurlijk fantastisch! Het kost wel tijd om de nieuwelingen in te werken. Maar ook dit hebben we als positief ervaren. We kregen feedback van de nieuwkomers en zelf konden we ook eens meekijken hoe anderen het deden. Financiën Van het geld van de sponsoren (Rotary en Rabobank Stimuleringsfonds) hebben we materialen gekocht: vergrootglazen, lamineerhoezen (voor natuurfoto's), opbergdozen en opgezette dieren. Verder stuurt voortaan de penningmeester van de IVN in overleg met ons de factuur naar de activiteitenbegeleiding. Het is prettig voor ons om daar niet mee bezig te hoeven zijn: dank je, Gerrit! Activiteiten Natuurkoffer Houten 2014 Winterkoffer 28 & 30 januari
Het Houtens Erf
24 personen
Lentekoffer 24 april
Het Houtens Erf
17 personen
Zomerkoffer 28 augustus
Het Houtens Erf
22 personen
Zomerkoffer 4 september (persmoment)
Het Haltna Huis
10 personen
Herfstkoffer (ingebed in Het Houtens Erf activiteiten middag) 16 oktober
6 personen
Herfstkoffer 24 november
Het Haltna Huis
8 personen
Herfstkoffer 25 november
Het Haltna Huis
8 personen
Coördinatie: Lia Overbeek, Irene van Enckevort, Els van den Tillaard
Plantenwerkgroep Er zijn 9 determinatie-avonden georganiseerd met gemiddeld 8 deelnemers op de volgende locaties: - Steenwaard, samen met de florawerkgroep Wijk bij Duurstede - Amelisweerd - Everdingen - Galecop - Buren - Haarrijnse Plas Vleuten De Meern - IJsselstein, Houtkade - Bert Bospad - terugkom-avond determinatiecursus in MEC In 2014 is een cursus “determineren van planten” voor beginners georganiseerd. De cursus is door 20 mensen gevolgd. Daarnaast hebben wij, in samenwerking met Buitenwijs, twee avonden georganiseerd over de onderwerpen stinzenplanten en zaden/vruchten, beide met grote opkomst. Coördinatie: Karin Lenten, Richard Janzen en Frans Kok
Paddenstoelenwerkgroep Wij hebben 3 excursies gehouden op zaterdagochtend met gemiddeld 10 deelnemers: - Amelisweerd - Heidestein, Zeist - Bornia, Zeist Daarnaast zijn er 4 determinatie-avonden in het MEC georganiseerd. Coördinatie: Karin Lenten en Frans Kok
Werkgroep Zoogdieren Leden De vaste groep is in 2014 versterkt met 3 nieuwe leden. De werkgroep bestaat nu uit: Jaap Kruger, Ineke Blijleven, Jeanet Kuik, Petra Houwing en Rose Dlhopolsky. Hiermee is de werkgroep weer actief en levensvatbaar. Excursies We konden afgelopen jaar een wildcamera aanschaffen. Hiermee zijn we aan de slag gegaan. Zo plaatsten we de camera in Nieuw Wulven, Bolgerijen en een oude boomgaard. Voor de camera verschenen de volgende zoogdieren: ree, hond, poes en konijn. Ook gingen we op excursie naar de Broekpolder nabij Vlaardingen. Verder hebben we twee keer meegedaan met een vleermuistelling in de bunkers van de Waterleidingduinen, Werk aan de Waalse Wetering en steenfabriek. Ook waren we actief bij de muizeninventarisatie in Botshol. We hebben ons aangemeld als lid van de Werkgroep Kleine Marterachtigen. Coördinator: Jaap Kruger
Vogelwerkgroep De volgende excursies zijn er in 2014 geweest, met deelname van ca. 10 leden van de werkgroep: 15 maart Everdingenwaard 5 april De Groene Jonker 3 mei Willeskop 31 mei Zouweboezem 27 juni Fietstocht door Nieuwegein Coördinator: Cily Sibbel
Educatieve materialen Educatieve materialen In 2014 zijn wij met de kraam bij de volgende activiteiten in de regio aanwezig geweest: 26 mei Lentefeest/Duurzaamheidsdag in Nieuwegein 11 oktober Groene Kerkendag in Houten Er is in 2014 voor een klein bedrag verkocht: € 130.00. Coordinator: Gerrit van Ravenhorst
Werkgroep Natuurpaden Deze werkgroep houdt zich bezig met de bestaande en eventueel nieuwe natuurpaden in omgeving Nieuwegein en IJsselstein. Overdracht coördinatorschap Met ingang van 1 juli 2014 heeft René Brinkman de coördinatie overgenomen van Frans Kok. Hierbij wil de werkgroep Frans Kok nogmaals bedanken voor zijn inspanningen voor de afgelopen jaren. Natuurpad IJsselbos Jaren geleden is, door inspanningen van onze afdeling, een natuurpad tot stand gekomen in het IJsselbos en in 2007 is dit natuurpad vernieuwd. De bedoeling is dat dit natuurpad in stand gehouden wordt en eventueel aangepast, mochten er in het gebied veranderingen plaats vinden. Bij wijze van overdracht van de genoemde coördinatie hebben Ton Baselmans en René Brinkman dit natuurpad kort verkend op 7 juli 2014. Tijdens deze verkenning is duidelijk geworden dat het pad groot onderhoud behoeft. Zo zijn de meeste route aanduidingen verweerd, ontbreken de handverwijzingen en zijn de informatie panelen allen niet meer aanwezig. Er zijn in 2014 geen verdere initiatieven ontplooid om het benodigde onderhoud vorm te geven. Er zijn in het jaar 2014 enkele boekjes ‘IJsselbos natuurwandelroute’ en ‘Hollandse IJssel natuurfietsroute’ verkocht. Klompenpad “Eendenkooienpad” In 2013 is een werkgroep gestart met Frans Kok, Karin Lenten en René Brinkman om het Landschap Erfgoed Utrecht te ondersteunen bij de realisatie van een Klompenpad (natuurwandeling) in de nabijheid van IJsselstein en Montfoort. In 2014 heeft de werkgroep Natuurpaden haar ondersteuning afgerond. Deze bestond voor het merendeel uit aanrijking van literatuur en wetenswaardigheden vanuit de IVN organisatie, over de natuur op en langs de uitgezette route. De grootschalige opening van dit Klompenpad was op 7 december 2014. Als laatste heeft de werkgroep een publicatie geschreven over dit project voor het Zeggeblad (wintereditie 2015). Coördinatie: René Brinkman
Werkgroep Natuur- en Milieubelangen De werkgroep is weer erg druk geweest met allerlei activiteiten/acties in Nieuwegein, IJsselstein, Houten/Vianen Nieuwegein Belangrijke afspraak met gemeente inzake kapvergunningen IVN en Vogelwacht (VW) hebben met de gemeente een belangrijke afspraak gemaakt over de manier waarop zij geïnformeerd willen worden over de aanvraag van omgevingsvergunningen (w.o. kapvergunningen). Beide organisaties zullen voortaan tijdig geïnformeerd worden over kap van bomen in het kader van belangrijke groenprojecten en over plannen waar monumentale/waardevolle bomen in het geding komen. Ook worden zij ingelicht over bomen die uit veiligheidsoverwegingen zouden moeten worden gekapt (zgn. VTA-bomen). Waar herplant mogelijk en zinvol is moet dat gebeuren. Inrichtingsplannen van te rooien percelen worden voorafgaand aan de kap voorgelegd aan IVN en VW ter beoordeling en advies. Toekomstvisie Park Oudegein In het afgelopen jaar heeft IVN een gesprek gehad met de gemeente om haar standpunt over de gewenste inrichting van het park toe te lichten. Wij zijn niet zonder meer tegen voorstellen om meer publiek naar het park te trekken, maar dringen toch vooral aan om ook te luisteren naar geluiden vanuit de burgerij dat men vooral rust zoekt in het park. Een eis van IVN is dat de gebieden met natuurbestemming deze ook onvoorwaardelijk behouden. De woningbouwplannen in het park aan de Helmkruid liggen voorlopig stil. Het college heeft van de Raad de opdracht gekregen om alternatieve woningbouwlocaties te onderzoeken voor bekostiging van de verhuizing van het hockeycomplex op Rijnhuizen naar het huidige sportcomplex. Beatrixsluis; uitbreiding 3e kolk IVN heeft in 2014 een zienswijze ingediend bij Rijkswaterstaat (RWS) om aandacht te vragen voor de talrijke bomen die gekapt moeten worden voor dit project, en die juist belangrijk zijn als foerageerroute voor de vleermuizen die hier voorkomen. Ook zal er biotoop van de steeds zeldzamer wordende steenuil verdwijnen. Wij deden daarin voorstellen om nieuwe bomen terug te zetten van voldoende grootte voor de vleermuizen alvorens bomen te kappen. En vroegen compensatie voor de steenuil, o.a. aanleg van nieuwe beplanting en (knot-)bomen. RWS heeft slechts beperkt aan deze eisen voldaan, enerzijds uit gemakzucht (er is een te klein formaat bomen terug geplant), anderzijds omdat particuliere eigenaren niet wilden meewerken (biotoop steenuil). Er komt in het Klooster een landschapspark, ter compensatie van de natuur die straks verloren gaat. De gemeente Nieuwegein gaat dat inrichten en beheren. Kap populierenpercelen Park Oudegein en Blokhoeve En weer was er sprake van kap van populieren in park Oudegein en Blokhoeve. Ook nu was veiligheid weer de reden. De te kappen bomen stonden binnen een veiligheidszone van 30 meter van de trambaan en moesten weg. In park Oudegein betrof het de zone langs de trambaan in Fokkesteeg. IVN heeft in eerste instantie een bezwaarschrift ingediend tegen deze kapplannen omdat we deze te uitgebreid vonden en er bovendien geen herinrichtingsplannen waren vastgesteld. Na uitgebreide consultatie met de gemeente n.a.v. ons bezwaarschrift is de kap in omvang bijgesteld en hebben wij kunnen afdwingen dat er een grondig herinrichtingsplan voor de gekapte percelen is gekomen in overleg met IVN en VW.
Advisering Hoewel de hierboven genoemde projecten al veel aandacht van ons vroegen hebben wij ook nog tijd kunnen vrijmaken voor advisering over: VTA-bomenkap. Regelmatig worden bomen beoordeeld op veiligheid door de gemeente: VTAinspectie (VTA= virtual tree assessment). Bomen die risico opleveren dienen gekapt te worden. IVN wordt uitgenodigd om haar mening te geven over de noodzaak van kap. IVN wordt ook geïnformeerd/geconsulteerd over bomen die in het kader van herinrichtingsprojecten of vanwege wortelopdruk moeten wijken. Bv. bomen Zwaardenburg, Vredebestlaan, bomen Taludweg. In een aantal gevallen lukt het ons om de plannen bijgesteld te krijgen. Baggeren in park Oudegein. Op ons verzoek is de bagger op een andere plaats gestort ter bescherming van de aanwezige houtopstand. Waterschap Stichtse Rijnlanden (HDSR) had een kapvergunning aangevraagd voor enkele bomen bij Jack’s Grillhouse en de kinderboerderij (w.o. een monumentale vleugelnoot en haagbeuk). Reden was kadeversterking v/d Doorslag. IVN heeft een zienswijze ingediend om met name de bomen bij de kinderboerderij gespaard te krijgen. Uiteindelijk kon dit laatste uit veiligheidsoverwegingen niet bereikt worden, maar wel heeft de gemeente door ons bezwaar een financiële tegemoetkoming ontvangen van HDSR voor het verlies van de vleugelnoot en worden er tevens eenzelfde aantal bomen op beide locaties terug geplant. IJsselstein In IJsselstein is IVN (vertegenwoordigd door Ton Baselmans en Frans van Oorsouw) lid van het Groen Platform IJsselstein (GPIJ). GPIJ is ontstaan na onrust onder de bevolking van IJsselstein over omvangrijke omvormingsplannen in het groen, voor een groot deel ingegeven door bezuinigingen. Deelnemers aan GPIJ zijn daarnaast: Bijenhoudersvereniging IJsselstein, Vogelwacht, Bomenridders IJss. (een groep verontruste bewoners) en enkele betrokken bewoners. Het GPIJ ziet graag een gemeentelijk groenbeleid waar een goede visie aan ten grondslag ligt. Dus een inrichting van de openbare ruimte waar natuurwaarden en recreatieve waarden belangrijk zijn. GPIJ wil een gesprekspartner zijn van de gemeente door kennis en expertise in te brengen. Zij wil een inbreng hebben bij het opstellen van uitvoerings-(cq. omvormings-) plannen in de openbare ruimte. Zij wil ook dat duurzaamheid daar een rol bij speelt. Regelmatig is er overleg met de gemeente, waar omvormingsplannen worden besproken en waar ook diverse projecten voorbij komen. Voorbeelden van projecten zijn: herinrichting Touwlaan, winkelcentrum Clinckhoef, Cape Kennedy (bouw nieuw appartementengebouw), sportpark IJsseloever, herinrichting Baronieweg/Parallelweg/Panoven. Bij dit laatste project zijn er nieuwe bomen geplant van voldoende omvang en is tevens een scherm geplaatst, dit alles om een bestaande foerageerroute voor vleermuizen niet te onderbreken na kap van diverse bomen. De omvormingsplannen van de gemeente gaan nu een 2e fase in. Er zullen dan ongeveer 700 bomen en diverse hagen, dan wel heestervakken moeten verdwijnen. Deze plannen worden door GPIJ beoordeeld. In de 1e fase zijn al zo’n 250 bomen en ook heestervakken gerooid. Veel bomen in IJsselstein moeten nu helaas worden gekapt door achterstallig onderhoud: bomen staan te dicht op elkaar of zijn onveilig door ouderdom. Wij zijn er overigens wel in geslaagd dat diverse heestervakken zijn gespaard. Belangrijk voor de biodiversiteit !
Inrichting Kasteeltuin IVN nam deel in de planbegeleidingsgroep (pbg) Kasteeltuin. Deze adviseert de gemeente over de inrichting van het terrein rondom de kasteeltoren. Bureau Karres en Brands heeft een inrichtingsmodel gepresenteerd waarover alle deelnemers in de pbg. enthousiast waren. Voor IVN is tevens belangrijk dat enkele ter plekke bijzondere bomen worden gespaard. Kloosterplantsoen Zie hiervoor ook het jaarverslag 2012 en 2013. In het park is de speeltuin ingericht en zijn ook de flats aan het Jolandeplantsoen en de huizen aan de Anna van Burenstraat gesloopt. Daarbij is de oude vestingmuur van IJsselstein fraai zichtbaar geworden vanuit het park. Veel discussie was en is er nog steeds over de realisering van parkeerplaatsen aan de Panoven. Aanvankelijk waren hier 80 (!) parkeerplaatsen voorzien. Daar staan echter ook bomen waarin roeken nestelen! De gemeente krijgt geen ontheffing om deze bomen te kappen. Ook daarom heeft het college inmiddels een voorstel voorgelegd aan de Raad voor 41 parkeerplaatsen. Daarvoor hoeven geen bomen te wijken waarin de roeken zitten. Wel zullen 5 andere bomen (essen) hiervoor gekapt moeten worden. Projecten Project Bossenwaard: Ruimte voor de Lek Op 5 maart 2014 is de officiële starthandeling voor de werkzaamheden verricht door de minister van Infrastructuur en Milieu, mw. Schults-van Hagen. Dit project beoogt de waterveiligheid te verbeteren in het uiterwaardengebied langs de Lek bij Nieuwegein, IJsselstein, Houten en Vianen. Dat gebeurt door meer bergingsmogelijkheden voor water te creëren (aanleg nevengeulen). Een ander doel is het aanleggen van natuur in het kader van de Ecologische Hoofdstructuur(EHS). Door inbreng van IVN komt er ook speelnatuur aan de Nieuwegeinse kant. De plantenwerkgroep heeft al een keer het terrein onder begeleiding van de aannemer bezocht. Coördinator: Ton Baselmans
Werkgroep educatie Op 7 oktober 2014 zijn Meta van Veen, Cecile Kuipers, Carin Laarman, Dicky Mooiweer-Boogaerdt en Ton Ikink gestart met de cursus Tuinreservaten met 14 deelnemers. Er hadden er zich 15 aangemeld, maar jammer genoeg kon 1 deelnemer er vanaf het begin al niet bij zijn. De eerste les gaf een introductie in wat tuinreservaten zijn en in de basisaspecten van een tuinontwerp. De cursisten lieten hun grove tuinschets aan elkaar zien en gaven aan wat hun ideeën waren. 8 november 2014 was een excursie naar het tuinreservaat van Cecile Kuipers en werd een grondboor uitgeprobeerd voor het maken van een bodemmonster. Op 25 november 2014 werd die praktijk omgezet in theorie over alles wat met de bodem te maken heeft. Iedere les werden de plattegronden van de cursisten besproken en kwamen problemen ter sprake en werd de tuin langzamerhand verder ingevuld. Coördinator: Ton Ikink
