AFDELING APELDOORN EN OMSTREKEN

AFDELING APELDOORN EN OMSTREKEN AFDELINGSBLAD 2013 NUMMER 1

NGV afdeling Apeldoorn en omstreken

1

AFDELING APELDOORN EN OMSTREKEN

BESTUUR: Voorzitter: J.W. (Jan) Limpers Timorlaan 5, 7314 BV Apeldoorn, (055) 578 6529 e-mail: [email protected] Secretaris, tevens PR-functionaris: F.C. (Frans) Nelis Kruizemuntstraat 135, 7322 LG Apeldoorn, (055) 366 53 08 e-mail: [email protected] Penningmeester: H.A. (Henk) Weltje Westenenkerweg 103, 7335 CV Apeldoorn, (055) 5418023 e-mail: [email protected] Algemeen bestuurslid: J. (John) Hamaker Vlierbessenlaan 4, 7322 HZ, (055) 522 31 34 e-mail: [email protected] Algemeen bestuurslid, PR-functionaris C. (Carla) Scholten-de Groot Fortunalaan 142, 7321 GN Apeldoorn, (055) 360 4333 e-mail: [email protected] Afdelingswebsite: http://apeldoorneo.ngv.nl Webmaster: J.W.G. (Jan) Netelbeek Klingmakersdonk 212, 7326 GC Apeldoorn, (055) 533 1663 e-mail: [email protected] Afdelingsblad NGV Apeldoorn en omstreken ISSN: 1571-9014 Verschijnt in 2013 vier maal: maart, juni, augustus en november. Redactieadres: Kruizemuntstraat 135, 7322 LG Apeldoorn

2


VAN DE VOORZITTER Onlangs las ik in de Stentor dat de ministerraad een wetsvoorstel heeft ingediend bij de Tweede Kamer betreffende het neef-nichthuwelijk. Omdat ik meer over dit onderwerp wilde lezen, ben ik gaan kijken op de website van de overheid www.rijksoverheid.nl en heb in het zoekvak van die website “neef en nicht” ingevuld. Dat leverde 48 zoekresultaten op! Over het wetsvoorstel staat het volgende te lezen: “Wetsvoorstel maatregelen beperking huwelijksdwang en neef-nichthuwelijk (33488). Het wetsvoorstel Versterking huwelijksvrijheid door bestrijding van huwelijksdwang beoogt gedwongen huwelijken tegen te gaan. Het wetsvoorstel omvat het verhogen van de huwelijksleeftijd, het verbieden van huwelijken tussen neef en nicht en het verruimen van de gronden voor vernietiging van huwelijken wegens dwang. Hiertoe zullen enkele bepalingen in boek 1 van het BW en de Wet conflictenrecht huwelijk worden gewijzigd. Uit eerdere Kamervragen blijkt dat bij bepaalde bevolkingsgroepen het gedwongen huwelijk tussen familieleden plaatsvindt en het wetsvoorstel wil dit tegengaan.” Een ander zoekresultaat gaat over verwantschap. Daar staat o.a. het volgende: “Wat is bloedverwantschap en wat is aanverwantschap? Bloedverwantschap is de relatie tussen 2 personen die een gemeenschappelijke voorouder hebben. Aanverwantschap is de relatie tussen u en de bloedverwanten van uw echtgenoot of geregistreerde partner. Bloedverwantschap is de verhouding tussen 2 personen: 1) van wie de een van de ander afstamt, dit heet ook wel rechte lijn. Bijvoorbeeld zoon en vader; 2) die niet van elkaar afstammen maar wel een gemeenschappelijke voorouder hebben, dit heet ook wel zijlijn. Bijvoorbeeld broer en zus. Bloedverwantschap ontstaat door geboorte, door afstamming van dezelfde voorvader, een erkenning, een gerechtelijke vaststelling van het vaderschap of een adoptie. Door adoptie worden de adoptieouders de juridische ouder van het kind en ontstaat er bloedverwantschap. Bloedverwantschap is niet alleen biologisch bepaald. Bloedverwanten zijn vader, moeder, zoon, dochter, broer, zus, oom, tante, neef en nicht. Aanverwantschap is de verhouding tussen de ene echtgenoot of geregistreerde partner en de bloedverwanten van de andere echtgenoot of geregistreerde partner. Aanverwantschap ontstaat door een huwelijk of geregistreerd partnerschap. Door het sluiten van een samenlevingscontract ontstaat geen aanverwantschap. Door echtscheiding, ontbinding van het geregistreerd partnerschap en overlijden van de partner wordt aanverwantschap niet opgeheven. Aanverwanten zijn schoonvader, schoonmoeder, schoonzoon, schoondochter, schoonbroer (zwager), schoonzus, aangetrouwde oom, aangetrouwde tante, aangetrouwde neef en aangetrouwde nicht. De graad van bloedverwantschap is bepaald door de ‘afstand’ tot de gemeenschappelijke stamouders. Hoe dichter u bij de gezamenlijke stamouder staat, hoe nauwer de verwantschap. De graad van verwantschap is te vinden door de stappen te tellen die u in een stamboom moet doorlopen om van de ene bloedverwant bij de andere te komen“. NGV afdeling Apeldoorn en omstreken

3

Graad

Bloedverwantschap

1e graad

- uw (adoptie)ouder(s); - uw (adoptie)kind(eren).

2e graad

- uw grootouder(s); - uw kleinkind(eren); - uw broer(s) en zus(sen).

3e graad

- uw overgrootouder(s); - uw achterkleinkind(eren); - uw neef en nicht (het kind/de kinderen) van uw broer(s) en zus(sen); - uw oom(s) en tante(s), de broer(s) en zus(sen) van uw ouder(s).

4e graad

- uw betovergrootouder(s); - uw achterneef en achternicht (de kleinkind(eren) van uw broer(s) en zus(sen); - uw neef en nicht (de kind(eren) van de broer(s) of zus(sen) van uw ouder(s); - uw oudoom(s) en oudtante(s) (de oom(s) en tante(s) van uw ouder(s).

4

Aanverwantschap - de (adoptie)ouder(s) van uw partner; - de (adoptie)kind(eren) van uw partner; - de partner van uw (adoptie) kinderen (schoonzoon of schoondochter). - de grootouder(s) van uw partner; - de kleinkind(eren) van uw partner; - de broer(s) en zus(sen) van uw partner. - de overgrootouder(s) van uw partner; - de achterkleinkind(eren) van uw partner; - de neef en nicht van uw partner (het kind/de kinderen) van de broer(s) en zus(sen) van uw partner; - de oom(s) en tante(s) van uw partner (de broer(s) en zus(sen) van de ouder(s) van uw partner. - de betovergrootouder(s) van uw partner; - de achterneef en achternicht van uw partner (de kleinkind(eren) van de broer(s) en zus(sen) van uw partner; - de neef en nicht van uw partner (de kind(eren) van de broer(s) en zus(sen) van de ouders(s) van uw partner; - de oudoom(s) en oudtante(s) van uw partner (de oom(s) en tante(s) van de ouder(s) van uw partner.


UIT DE BESTUURSVERGADERING Op 15 januari hebben we - volgens een in 2005 begonnen traditie - met het bestuur het nieuwe jaar ingeluid in Stadscafé Van Kinsbergen. Carla Scholten kon er niet bij zijn, omdat ze recent een - geslaagde - operatie had ondergaan; Jan Netelbeek was als webmaster en lid van het hoofdbestuur ook aanwezig. We hebben de activiteiten voor het komende seizoen besproken, waaronder de ledenvergadering in april. Na 18 jaar deel te hebben uitgemaakt van het bestuur treedt John Hamaker af als bestuurslid. Jan Limpers zou zijn voorbeeld wel willen volgen, maar is bereid om zich nog eenmaal herkiesbaar te stellen en aan te blijven totdat een opvolger is ingewerkt. Ons afdelingsbestuur kan dus echt wel versterking gebruiken. We blijven hopen op leden die spontaan aanbieden om eens een tijdje de bestuursvergaderingen bij te wonen, maar u hoeft niet verrast te zijn, als u daarvoor wordt aangesproken. Henk Weltje en Frans Nelis hebben de jaaropening van HCC!-genealogie afdeling Apeldoorn bijgewoond. De aanwezigen kregen de gelegenheid iets over hun onderzoek te vertellen. Frans benutte die gelegenheid om de NGV te presenteren, wat ter plekke een nieuw lid opleverde. Henk merkte op, dat iedereen een laptop had meegebracht en desgewenst persoonlijke hulp kreeg bij het werken met het genealogische programma. Dat zou ook een werkwijze voor de NGV kunnen zijn, maar dan met het accent meer op genealogische vragen. We willen hier op de ledenvergadering verder op ingaan, net als op het volgende idee. Een van de sterke punten van een vereniging als de NGV is, dat leden elkaar kunnen helpen. Daar zouden we binnen de afdeling vorm aan kunnen geven door nieuwe leden in contact te brengen met oudere, meer ervaren leden, die als buddy, of coach willen fungeren. Ook leden die op grotere afstand van Apeldoorn wonen, maar wel bij andere leden in de buurt, kunnen op deze manier elkaar helpen en zo meer genieten van hun lidmaatschap. We willen u hierbij oproepen om u bij de secretaris te melden als coach. In een van de afdelingsbladen had Frans een enthousiast verslag gelezen over een excursie naar de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed in Amersfoort. We waren het er snel over eens, dat onze leden daar ook belangstelling voor zullen hebben. U bent dus welkom op 19 april. In de Agenda vindt u de website van de Rijksdienst, waar uitgebreide informatie te vinden is.

VAN DE REDACTIE

Dit nummer biedt de nodige informatie voor de voorjaarsledenvergadering in de vorm van agenda en verslagen. We prijzen ons gelukkig, dat er na het onvermijdelijke afhaken van leden aan het eind van een jaar weer nieuwe leden zijn te verwelkomen. De heer H.M. Lups, oud-hoofdredacteur en –uitgever van Ons Erfgoed toont in het blad van onze zusterafdeling Delfland zijn enthousiasme over het dagboek van de overgrootvader van onze nieuwe penningmeester, Henk Weltje. Al ligt de Delftse Buitenwatersloot ver van de Veluwe, het dagboek is er niet minder interessant om en we nemen het bericht van de heer H.M. Lups graag in ons blad over. NGV afdeling Apeldoorn en omstreken

5

In de verslagen van de lezingen van Evert de Jonge en Jan Limpers kunnen de thuisblijvers een beetje een idee krijgen van wat ze gemist hebben. Het moge duidelijk zijn, dat zo’n verslag altijd onvolledig is en allerlei zaken die buiten de hoofdlijn vallen weglaat. Speciaal omdat de openingstijden van diverse archieven dit jaar gewijzigd (meestal beperkt) zijn, heeft uw redacteur de gegevens van de archieven in het afdelingsgebied voor u verzameld. Zaterdag 23 februari werd in Weesp de landelijke PR-dag gehouden. Omdat Carla Scholten nog niet voldoende hersteld is voor zo’n langdurige bezigheid is Frans Nelis daar alleen naartoe geweest. Het Verenigingscentrum was goed gevuld met de ruim opgekomen PR-functionarissen, Veel afdelingen waren met twee ‘man’ aanwezig. Een oproep voor versterking van de centrale groep had verrassend veel positieve reacties opgeleverd, waardoor de groep diverse versterkingen kon krijgen. Dat komt goed uit nu de Dienst PR het kroningsjaar wil aangrijpen voor een ledenwervingsactie. In het middagprogramma werd in groepen van tien gebrainstormd over PR-kwesties, zoals de organisatie van voorouderdagen, voorouderspreekuren, de inrichting van stands, bekendmaking van bijeenkomsten en samenwerking met archieven en heemkundeverenigingen. Tot slot was er voor iedere afdeling een stapeltje nieuwe bladwijzers met de namen van de maanden op z’n Romeins, Gregoriaans, Bataafs, Republikeins, Frans en Joods. Voor de PR-mensen was er de nieuwe memory-stick, boordevol met presentaties, huisstijl, teksten, plaatjes, software en voorbeeldbestanden van enkele afdelingen. Het was een dag met een vol programma, maar toch ook met voldoende gelegenheid voor onderlinge contacten. Kortom, een geslaagde dag.

BIJEENKOMSTEN, EXCURSIES, CURSUSSEN (Zie ook.www.ngv.nl >> agenda)

De Stolp, Violierenplein 101, 7329 DR Apeldoorn; zaal open 19.00 uur en aanvang programma 19.30 uur; sluiting 21.50 à 22.00 uur. Zowel voorafgaand aan de lezing, als tijdens de pauze is er gelegenheid voor onderling contact en inzien van de periodieken van zusterafdelingen. De Stolp is het zalencentrum van De Maten, waarin ook een vestiging van de bibliotheek is; het ligt aan het Violierenplein, het parkeerterrein bij het winkelcentrum De Eglantier aan de Eglantierlaan. Dinsdag 12 maart 2013: Huis Ter Horst in Loenen mevrouw C.C. de Kool te Loenen. Klein maar fijn, dit goed bewaarde landhuis op de Veluwe. Eeuwenlang woonden er de katholieke Hackforts, waardoor Loenen voor een belangrijk deel katholiek kon blijven. De rijke geschiedenis van gebouw en bewoners komt aan de orde, evenals de bouw van een nieuwe voorgevel na de aanleg van de rijksweg van Woeste Hoeve naar de Gietelsche Brouwerij, waar de huidige Hoofdweg deel van uitmaakt. Dank zij de documentatie bij de verkoop van huis en bijbehorende bezittingen in het begin van de 20e eeuw is er veel bekend over dat bezit. 6


Dinsdag 9 april 2013: voorjaarsledenvergadering en Toevoegen van illustraties in Pro-Gen door Henk Weltje. Agenda voorjaarsledenvergadering 1. Opening en mededelingen 2. Vaststelling notulen najaarsledenvergadering 13 november 2012 (zie afdelingsblad 2012-4 p. 18) en van het jaarverslag over 2012 (zie verderop in dit nummer) 3. Financiën: verslag penningmeester 2012 (zie verderop in dit nummer); verslag kascommissie (dhr. A. van Seeters 3e keer, nieuw lid 1e keer en dhr. A. van Gerstel plaatsvervangend); begroting 2013 (zie verderop in dit nummer). 4. Verslagen afdelingsafgevaardigde van Algemene Vergaderingen (Zie verslagen op de NGV-website). 5. Bestuursverkiezing: volgens het aftreedrooster zijn aftredend in 2013 de voorzitter, J.W. Limpers en de penningmeester, H.A. Weltje. (In 2014 de secretaris, F.C. Nelis en het lid J. Hamaker; in 2015 het lid C. Scholten-de Groot). Jan Limpers en Henk Weltje stellen zich herkiesbaar met de aantekening, dat Jan Limpers zal terugtreden, zodra een opvolger is gevonden en ingewerkt. John Hamaker treedt tussentijds terug. Het bestuur stelt voor de heren Limpers en Weltje te herbenoemen en de heer Hamaker te bedanken voor zijn 18 jaren als lid van het afdelingsbestuur. Benoeming afdelingsafgevaardigde en plaatsvervanger (momenteel de heren Limpers en Nelis). 6. Algemene Vergadering april 2012 (zie te zijner tijd de Nieuwsbrief ). 7. Rondvraag en wat verder ter tafel komt 8. Sluiting. Toevoegen van illustraties in Pro-Gen Na de pauze zal Henk Weltje laten zien hoe hij erin is geslaagd om het programma Pro-Gen zodanig uit te breiden, dat er illustraties, zoals foto’s en aktes, kunnen worden toegevoegd. Arend Maas toont een voorbeeld van het indexeerwerk in CODA van notariële aktes. Ook andere leden kunnen vertellen over hun onderzoek en/of hun werkwijze. De secretaris en de webmaster bieden oude nummers van bladen van zusterafdelingen aan. Wilt u ook tijdschriften of boeken op genealogisch of topografisch gebied aanbieden, dan mag dat ook. Wat resteert, moet u echter weer zelf meenemen naar huis. Eerste donderdag van de maand: Bijeenkomst HCC! Afd. Apeldoorn Wijkcentrum Dok Zuid, 1e Wormenseweg 460, Apeldoorn; aanvang 20.00 uur. Op alle eerste donderdagen van de maand biedt HCC een lezing of demonstratie. Ook is er iedere donderdagavond op de HCC-bijeenkomst in Dok Zuid een genealoog aanwezig voor hulp. Zie voor meer informatie: www.genealogie.hcc.nl NGV afdeling Apeldoorn en omstreken

7

Excursie: vrijdag 19 april 2013 naar de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed. De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (cultureelerfgoed.nl) houdt iedere derde vrijdag van de maand van 14.00 tot 15.15 uur een rondleiding door hun bijzondere gebouw in Amersfoort. Tijdens deze rondleiding hoort u alles over ontwerpproces, duurzaamheid en de klimaatbeheersing van het gebouw. Ondertussen maakt u ook kennis met hun werk. We sluiten af op het dakterras voor een riant uitzicht over Amersfoort. Deelname is gratis. We worden verwacht tegen 14:00 uur in de centrale hal van het kantoor. Na de rondleiding kunt u met korting de naastgelegen kunsthal KAdE bezoeken. U krijgt dan bij de receptie op verzoek een kaartje mee. Wie op deze datum verhinderd is, kan uiteraard op een van de andere derde vrijdagen kennismaken met het bijzondere gebouw en het werk van deze Rijksdienst. Als u met de trein uit Apeldoorn komt, ziet u het gebouw van deze Rijksdienst direct naast de bekende Koppelpoort over de Eem. Vanaf het station is het dus wel een kwartiertje lopen naar Smallepad 5, 3811 MG Amersfoort. De secretaris ziet uw e-mail voor deelname graag tegemoet. Op vrijdag is het Amersfoorts Archief helaas gesloten, maar als u de ochtend ook wilt doorbrengen, kunt u bijvoorbeeld het Museum Flehite bezoeken. Daar is een interessante collectie beeldende kunt en cultuurhistorische voorwerpen te bewonderen. Zie hiervoor www.museumflehite.nl Historische Vereniging Wijhe, werkgroep genealogie Genealogische contactdagen op zaterdag 23 maart en 27 april in de Oudheidkamer “IJsselstreek”, Kerkstraat 34, 8131 BZ Wijhe; 10:30 tot 16:00 uur. Informatie voor beginners en mogelijkheid voor onderzoek in de beschikbare bronnen en indices. Doorgaans is op deze dagen een lid van de vereniging aanwezig met een omvangrijk genealogisch bestand van Sallanders op zijn laptop. Zie voor meer informatie www.historischeverenigingwijhe.nl. Zaterdag 25 mei 2013: (19e) Genealogische Dag te Gorssel; www.deelfmarken.nl De Brink (naast de NH-kerk), Hoofdstraat 27, 7213 CV Gorssel; 10 tot 16 uur. Georganiseerd door de werkgroep genealogie van de Historische Vereniging “De Elf Marken”te Gorssel. Dit jaar staat de familie Van der Meij centraal. Landelijke evenementen Alle evenementen zijn te vinden op de website www.ngv.nl; linker kolom NGV Actueel, Agenda; kies in het kader de categorie evenementen waar u meer van wilt weten.

8


OVER DE LEDEN VAN DE AFDELING Een hartelijk welkom aan onze nieuwe leden: Mevrouw J. Verbeek te Wageningen liet zich overschrijven van de afdeling Amersfoort; mevrouw P.C. Wienbelt te Holten komt van de afdeling Twente en de heer P. Westerink te Wijk aan Zee komt van de afdeling Kennemerland. De heer A.B.P.M. Stuart te Apeldoorn, al jaren lid van de afdeling Nijmegen en geregeld bezoeker van onze bijeenkomsten, is nu ook lid van onze afdeling geworden. Nieuw lid van de NGV en van onze afdeling: de heren N. van Bezooijen te Ugchelen, G.B. Stegeman te Apeldoorn en F.J.B. van Duuren te Hoonhorst. Registratie op de NGV-website Van nieuwe leden wordt door de ledenadministratie een basisprofiel op de website geplaatst. Dat kan door de leden zelf worden aangevuld met inhoudelijke gegevens, zoals onderzochte families, onderzoeksgebied en gebruikt programma. Ook kunnen een pasfoto, een eventueel familiewapen en een DNA-profiel worden toegevoegd. Nieuw e-mailadres? Denk eraan om dat ook in uw profiel in te voeren, dan blijft u verzekerd van ontvangst van nieuwsbrieven.

JAARVERSLAG 2012 VAN DE NGV AFDELING APELDOORN EN OMSTREKEN. Concept. Ledental De afdeling begon 2012 volgens opgave van het landelijk secretariaat met 268 leden en 19 ‘bijkomende’ leden. Per 1 januari 2013 staat de teller op 261 leden en 16 ‘bijkomende’ leden. In detail: vermindering met 26 leden (door overlijden 5, opzegging 17, royement 1 en door overschrijving naar andere afdeling 3) en vermeerdering met 19 leden (door nieuwe inschrijvingen 14 en door overschrijving van een andere afdeling 5). Een drietal ‘bijkomende’ leden zegde op. Bestuurssamenstelling (jaar van aftreden volgens schema) en functionarissen Gewijzigd op de afdelingsledenvergadering van april: J.W. Limpers: voorzitter (2013), F.C. Nelis: secretaris (2014), A.A. Vlietstra: penningmeester; tussentijds afgetreden en opgevolgd door H.A. Weltje (2013), J. Hamaker: lid (2014), J.W.G. Netelbeek: lid; tussentijds afgetreden en opgevolgd door C. Scholten-de Groot (2015). CALS: vacature; PR: F.C. Nelis en C. Scholten-de Groot; webmaster: J.W.G. Netelbeek. Afgevaardigde naar de algemene vergaderingen: J.W. Limpers; plaatsvervanger: F.C. Nelis. NGV afdeling Apeldoorn en omstreken

9

Bestuursvergaderingen Het afdelingsbestuur heeft vergaderd op 3 januari, 27 maart en 28 augustus. 3 januari werd vergaderd in Grand Café Van Kinsbergen, Nieuwstraat, Apeldoorn. - Opvolging van de aftredende bestuursleden - Bijeenkomsten en excursies. Voor april wordt het thema niet-alledaagse archiefbronnen. - Afdelingsblad: invoering nieuwe huisstijl. Geen kleur, want NGV kan beter in kleur van Gens Nostra investeren 27 maart ten huize van Carla Scholten: - Voorbereiding voorjaarsledenvergadering. Kandidaat-bestuursleden; Carla heeft belangstelling voor PR. De onbespreekbaarheid van het door het Hoofdbestuur voorgelegde Beleidsplan - Vergaderlocatie: DokZuid voldeed op zich goed toen De Stolp niet vrij was, maar we blijven bij de vertrouwde locatie van De Stolp. 28 augustus ten huize van de voorzitter: - Komende lezingen en thema-avond. Bemensing van stands op de Dag van de Ouderen in Apeldoorn en Voorouderdag te Doetinchem. - Wijze van uitreiken van de oorkondes voor 40- en 50-jarig lidmaatschap. - Overwegingen van de voorzitter om zich in 2013 niet herkiesbaar te stellen. Afdelingsbijeenkomsten en excursies Er werden zes bijeenkomsten gehouden op dinsdagavond in zalencentrum De Stolp in de wijk De Maten te Apeldoorn. Gemiddeld bezoek dit jaar 24 personen tegen 19,5 in 2011 en 24,5 in 2010. datum

Onderwerp

Spreker

14 feb

Een Europees geallieerd leger

Jos Kaldenbach

bezoekers 23 (9)

13 mrt

DNA in de genealogie

Rob Philippo

28 (4)

10 apr

Voorjaarsledenvergadering en ‘Andere bronnen dan de geijkte DTB en BS

leden

13 (1)

11 sep

Papier- en wasserijindustrie op de Veluwe

Huub Ummels

42 (20)

9 okt

Bier brouwen en bierbrouwers op de Veluwe

Evert de Jonge

20 (3)

13 nov

Najaarsledenvergadering en rondetafelbijeenkomst met ontdekkingen, vragen en tips

leden

17 (1)

Achter het aantal bezoekers staat tussen haakjes het aantal niet-leden. De leestafel met afdelingsbladen en bladen uit ruilabonnementen ondervond veel belangstelling.

10


Op 9 mei namen 10 leden deel aan een excursie naar de Koninklijke Bibliotheek in Den Haag. Na de rondleiding was ieder vrij om voor onderzoek verder te gaan in de KB, het Nationaal Archief, het CBG, of het Gemeentearchief van Den Haag. Samenwerking Met de Historische Vereniging Wijhe, werkgroep genealogie en de werkgroep Apeldoorn van HCC!genealogie werd samengewerkt door bekendmaking van elkaars activiteiten in de agenda’s op de website en in het afdelingsblad. Afdelingsblad Het Afdelingsblad afdeling Apeldoorn en omstreken, ISSN: 1571-9014, is in 2012 (17e jaargang) viermaal verschenen: 24 maart, 23 juni, 1 september en 24 november; in totaal 84 redactionele pagina’s. Het blad werd verzonden via PostNL als partijenpost met KIX-code. De redactie werd waargenomen door de heren Nelis en Vlietstra; ook andere (bestuurs-)leden leverden bijdragen. De themabijeenkomsten leverden zeer lezenswaardige stukjes op. Sprekers werkten mee om tot een goed verslag van hun lezing te komen en stelden illustraties ter beschikking. De rubriek korte berichten bevatte weer vele tips over interessante websites. Het afdelingsblad werd telkens enige tijd na verschijnen ook op de afdelingswebsite geplaatst. Promotieactiviteiten De door de dienst PR ontwikkelde huisstijl van logo en lettertype werd, zoals eerder beschreven, toegepast op het afdelingsblad. De secretaris gebruikt de huisstijl voor brieven en verslagen. Voor (ruim) 40 jaar lidmaatschap heeft Carla Scholten namens het bestuur op 17 september de oorkonde en een boeket bloemen uitgereikt aan de heer Deijs te Colmschate en de heer Hogenstijn te Deventer. Een dag later heeft zij samen met Frans Nelis de heer De Raad te Velp bezocht om hem de oorkonde voor ruim 50 jaar en een boeket te overhandigen. De lezingen werden steeds aangekondigd in De Stentor (Apeldoornse Courant). Radio Apeldoorn besteedde diverse malen aandacht aan een komende bijeenkomst. Met de digitale Nieuwsbrief, verzorgd door de webmaster en/of de secretaris, kregen leden en andere belangstellenden kort voor de bijeenkomst, of excursie een herinnering op hun e-mailadres. De afdelingswebsite biedt uitgebreide informatie over de afdeling, de regio en natuurlijk ook over de bijeenkomsten. De vermelding van de afdeling in gemeentegidsen draagt bij aan de naamsbekendheid van de afdeling. Door toezending van het afdelingsblad aan archieven en bibliotheken in de regio kunnen bezoekers van die instellingen kennismaken met de afdeling en met ons programma. Helaas vermindert het aantal bibliotheken waar het blad ter inzage kan worden gelegd als gevolg van bezuinigingen op het bibliotheekwezen.


11

Op uitnodiging van de jubilerende afdeling Achterhoek en Liemers heeft de afdeling een stand ingericht op hun Vooroudermarkt in ’t Brewinc te Doetinchem op 22 september. Jan Limpers, Carla Scholten en Frans Nelis konden veel bezoekers te woord staan en voorlichten over onze mooie hobby. Zaterdag 6 oktober hebben Jan Limpers en Carla Scholten de NGV gepromoot op de Dag van de Ouderen, georganiseerd door het Contactorgaan Apeldoornse Ouderenorganisaties in de Christelijke Scholengemeenschap Sprengeloo in Apeldoorn. Er was de hele dag door enige aanloop en belangstelling. Jan Netelbeek heeft zijn informatieve lezing over de website van de NGV op diverse plaatsen gehouden en Jan Limpers heeft zijn Aldfaerlezing in Amersfoort ten beste gegeven. In 2013 zal de dienst PR weer een PR-dag organiseren. Webmaster De meeste vernieuwingen/uitbreidingen vinden plaats op de centrale website en daar profiteert iedereen van. Dit jaar was het voorbereiden en invoeren van scans en het mogelijk maken van indexeren met de mogelijkheid van het verkrijgen van punten een tijdrovende bezigheid. Het systeem werkt inmiddels op proef. Eind 2012 (2011) hebben we op de APD afdelingssite 228 (227) profielen, dat is 85% van de 268 (270) NGV leden en 357 (407) van gasten. Ook mensen die alleen de Nieuwsbrief willen ontvangen hebben een (gast)profiel. Zes profielen van leden en 17 van gasten tonen problemen met het e-mailadres (deze zijn in het profielenoverzicht gemarkeerd met een rood sterretje). Dat is bij de gasten beter dan een jaar geleden dank zij een opschoning. Dit jaar werden zeven nieuwsbrieven verstuurd, meestal enige dagen voor een afdelingsbijeenkomst. De inhoud werd – op een introductie na - automatisch gegenereerd uit de op de website beschikbare informatie. Alle verzonden nieuwsbrieven kunnen op de website worden geraadpleegd. Apeldoorn, 5 januari 2012, de secretaris, Frans C. Nelis; de voorzitter, Jan W. Limpers. Financieel jaarverslag 2012 en toelichting op de begroting 2013 Overzicht (afgerond in euro’s) van inkomsten en uitgaven Realisatie begroting 2011 2012 1 Zaalhuur + apparatuur 343 350 2 Sprekers + reiskosten + mat. 371 365 3 Afdelingstijdschrift + verzending 2741 2224 4 Bestuurskosten 201 145 5 Promotieactiviteiten 138 60 6 Bibliotheek en documentatie 0 25 7 Diversen 38 46 Totaal 3832 3215 12

Realisatie begroting 2012 2013 265 350 369 365 2607 2220 86 150 82 60 0 30 44 40 (1*) 3435 3215


Toelichting bij het overzicht van inkomsten en uitgaven Algemeen (1*) Het boekjaar 2012 sluiten we af met een overschrijding van de begroting. Dat heeft de volgende oorzaak. In december is er door een misverstand een te hoge factuur door PostNL gestuurd. De factuur moest wel betaald worden maar in het komende boekjaar zal door PostNL een bedrag van circa € 400,-. gecrediteerd worden. Na verrekening daarvan komt de realisatie dus uit op circa € 3.035,-. en dat is € 180,-. minder dan begroot. Er is door onze afdeling in totaal € 3435,-. uitgegeven. Het eindsaldo van de activa (bankrekening ING) bedraagt op 31 december 2012 € 118,42. Waardering van de passiva (eigendommen van de afdeling) Voor aankleding van de stand van de afdeling is enig materiaal beschikbaar. Totale geschatte waarde van deze bezittingen bedraagt evenals 2012: € 50,-. Toelichting bij de begroting voor 2013 De begroting voor het jaar 2013 wijkt weinig af van die van dit jaar. De conceptbegroting is eind augustus besproken in een bestuursvergadering en daarna naar de landelijke penningmeester verstuurd. De begrotingen van alle afdelingen samen worden door de penningmeester van de NGV verwerkt (vaak aangepast) in de landelijke begroting die in de najaarsvergadering van de NGV is besproken en vastgesteld. De post voor het afdelingstijdschrift stond ter discussie omdat evt. de verzending naar sommige NGV medewerkers digitaal opgelost zou kunnen worden. De post is echter voor 2013 toch geaccepteerd zoals aangeboden. Apeldoorn, 1 januari 2013, de penningmeester, H.A. Weltje.

KORT BERICHT Regionaal Archief Leiden voortaan ‘Erfgoed Leiden en Omstreken’ Sinds 1 januari vormen het Regionaal Archief Leiden (RAL) en Monumenten & Archeologie van de gemeente Leiden samen de nieuwe organisatie Erfgoed Leiden en Omstreken. Deze nieuwe organisatie is hèt kenniscentrum over voorouders en erfgoed in de regio Holland Rijnland. Het brengt kennis van het verleden bij elkaar en maakt deze bruikbaar voor iedereen vanuit de overtuiging dat erfgoed bijdraagt aan de kwaliteit en identiteit van de moderne leefomgeving. De organisatie beheert de gemeentelijke archieven (Hillegom,Leiden, Leiderdorp, Noordwijk, Teylingen, Voorschoten, Zoeterwoude en de voormalige gemeente Rijnsburg) en particuliere archieven van 1296 tot heden. Samen trekken de studiezaal en de websites www.archiefleiden.nl en www.erfgoedleiden.nl jaarlijks honderdduizenden bezoekers. (Overgenomen uit NGV Rijnland nr. 51, januari 2013)


13

DAGBOEK VAN HENDRIK WELTJE H.M. Lups

Voor mijn site www.Buitenwatersloot.nl ontvang ik geregeld gegevens van (oud)Buitenwatersloters. Het meest indringende dat ik ontving is de inhoud van het dagboek van de overgrootvader van Henk Weltje, die eind negentiende eeuw als schipper de kost probeerde te verdienen en eindigde als boer in Brabant. Het document is weliswaar op internet te lezen, maar zou naar mijn mening eigenlijk in druk moeten verschijnen. We weten globaal in welke omstandigheden de arbeiders en kleine zelfstandigen moesten leven, maar het is uiterst zeldzaam, dat uit die kringen een dergelijk egodocument bewaard is gebleven. De overgrote meerderheid uit die kringen moest het immers doen met een uiterst summiere schoolopleiding, ook wat lezen en schrijven betreft. En ondanks de druk om aan de kost te komen, ook nog tijd te vinden een dagboek bij te houden, waarin de auteur als godsdienstig mens het dagelijks leven beschrijft, zou voor ons Nederlanders en in het bijzonder hen met Delftse wortels, aan moeten spreken. Die mensen van toen verdienen ons respect. Bij de plaatsen waar de auteur woonde staat vermeld ‘Delft Bwattersloot’. Dit is natuurlijk de Buitenwatersloot. U kunt het dagboek vinden via de site van Henk Weltje: http://www.henk-weltje.nl en dan in de kolom rechts aanklikken: Dagboek Henk Weltje. (Overgenomen uit Mededelingenblad Afd. Delfland 2012-4)

BIER BROUWEN EN BIERBROUWERS OP DE VELUWE Lezing van Evert de Jonge op 9 oktober 2012; verslag Frans C. Nelis.

Het onderwerp mag dan bier zijn, de spreker zal het over allerlei verwante onderwerpen de revue laten passeren. Zijn bemoeienis met het Veluwse bier begon in 2007, toen iemand hem vroeg de geschiedenis van ‘De Posthoorn’ in Epe te onderzoeken. Zo ontdekte hij een en ander over het brouwen van bier en het verbouwen van hop rond Epe en ook, dat dit ook elders gebeurde. Het werd een hele studie en die mondde uit in een boek met als ondertitel: Een reis door het heden, en verleden van bier, hop en brouwerijen. Dat zal deze lezing ook worden. Brouwerij 17e-eeuw, houtsnede Aanvankelijk werd bier alleen op kleine schaal en in de open lucht gebrouwen; in de vroege middeleeuwen ging men dat in gebouwen doen, veelal bij kloosters. Om het haver- of gerstenat meer smaak te geven werd een kruidenmengsel toegevoegd tijdens het brouwproces. Gagel was een belangrijk bestanddeel voor de gruit naast duizend14


blad, rozemarijn en salie. De bisschop van Utecht verwierf in 999 het alleenrecht voor het verbouwen van gagel in de Bommelerwaard. Dat recht verpachtte hij. Gruit, of gruut (met de i wordt de voorafgaande klinker verlengd, FCN) was waardevol en werd bewaard in een gruuthuus. De bewaarder noemde zich naar dat gebouw bijvoorbeeld Van Gruuthuuse, of Van Gruijthuijsen. In Elburg is het gruuthuus bewaard gebleven; de plaatselijke historische vereniging zetelt daar. Er werd nog veel thuis gebrouwen: een bier voor eigen gebruik met een alcoholgehalte van 1 à 2 %. In de loop van de ME wordt het brouwen steeds meer een zaak voor vaklui. Dat leidde tot monopolisering en een verbod op thuis brouwen. Van de betreffende vakverenigingen of gilden is weinig gearchiveerd. Naar analogie van het gezegde: ‘Geen geld, geen Zwitsers’ (over de Zwitserse huursoldaten) noemt spreker: ‘Geen bier, geen Opstand’. Tijdens de Opstand (vroeger aangeduid als de 80-jarige oorlog) was bier een belangrijk bestanddeel van het dieet van de opstandelingen en huursoldaten. Allengs concentreerde de brouwerij zich in een aantal steden, met name de Hollandse steden Delft, Gouda en Haarlem, in elk waarvan er meer dan honderd brouwerijen waren. Ze exporteerden naar alle streken en gewesten. De brouwers zaten op de plaatsen waar het water nog schoon was. In Elburg en Harderwijk waren 4 brouwerijen en in Hattem 2. In Arnhem waren er in 1510 circa 20. Van de stad Wageningen vond de spreker geen gegevens over deze periode. De steden stelden eisen aan de kwaliteit van het bier. Zo eiste Elburg in 1400 van de brouwers, dat ze goed bier zouden brouwen. Maar de vrije marktwerking loste ook kwaliteitsproblemen op. Zo was men in Hattem niet tevreden over het eigen bier (waarschijnlijk als gevolg van het slechte water ter plaatse) en gaf de voorkeur aan import uit Haarlem. Bierbrouwers werden veelal opgenomen in al bestaande gilden, zoals in 1487 in Arnhem

De Bierdrager en De Brouwer, tekeningen van Jan Luyken, 1694. NGV afdeling Apeldoorn en omstreken

15

in het gilde van bakkers en chirurgijnen. Ook het transport was gereguleerd en wel in het bierdragersgilde. De bierdragers kregen als taak om de aantallen vaten te administreren in verband met de belastingheffing. Eerder was belasting geheven op gruit en hop, maar dat was lastig gebleken in de uitvoering. Een brouwerij was een familiebedrijf, waarin naast het echtpaar ten minste een knecht en een aantal meiden werkten. Brouwerijen hadden veel schoon water nodig en vestigden zich daarom bij voorkeur aan een rivier of kanaal, maar een waterput kon ook voldoen. Water werd met behulp van een putstoel geschept en uitgegoten in een hooggelegen goot die de brouwerij in liep en uitkwam boven de brouwketel. Voor dit putten was een putmannetje aangesteld. In de 15e eeuw begon het brouwen op het platteland van de Veluwe. Arnhem wilde dat

Klooster Oene met bouwerij en putstoel (gravure C. Pronk, 1731)

niet en er werd een bode op af gestuurd. Dat levert een lijst op van brouwers en die is bewaard gebleven, zodat we de namen kennen. In 1455 waren er 24 brouwers in ten minste 10 dorpen, waaronder Barneveld met drie brouwerijen. De meeste brouwerijen lagen aan de randen van de Veluwe. Veelal was de schout of zijn familie betrokken bij de brouwerij. Enkele voorbeelden van brouwerijnamen: Het Blauwe Huis; Het Anker. De grootste brouwerij op de Veluwe was de Keijserskroon, in een register van 1749 genoemd als hebbende 7 schoorstenen. Op bier werd accijns geheven. De accijns werd bij opbod verpacht. De pachter joeg

Brouwerij-herberg De Keijserskroon, Het Loo bij Apeldoorn, (tekening 1726) 16


op de brouwers en hield ook aantekening van de personen die betaalden. Hij moest soms de schout inschakelen om een brouwer tot betaling te dwingen. Daarvoor moest hij een verzoek aan de Staten richten. De pachters brachten zoveel geld (uit deze en andere belastingen) binnen, dat ons land in de 17e eeuw rijk genoeg was om een leger van 100.000 man op de been te houden. In de 12e eeuw werd (in Duitsland) voor het eerst hop gebruikt in plaats van gruit bij het brouwen van bier. In 1321 gaf de graaf van Holland zijn brouwers toestemming om hopbier te brouwen naar Hamburgs recept. In de 14e eeuw begon de hopteelt in Brabant. In de 16e eeuw volgde ook de Veluwe. Hop werd en wordt geteeld op rekken. De oogst wordt na de oogst bewaard en gedroogd in een hopeest, die gekenmerkt wordt door goede ventilatie om schimmelen te voorkomen. Veel eesten waren van hout en omdat de hop ook moest drogen werd er wel een vuurtje gestookt. Dat liep wel eens uit de hand, zodat er vele zijn afgebrand. In ons land zijn nog slechts twee hopeesten bewaard. Schijndel (NB) was ooit dè hopplaats van ons land. (Bekend zijn de oast houses in Kent met hun karakteristieke vorm. Daarvan zijn er gelukkig nog wel veel behouden en ze zijn een bekende verschijning voor toeristen. FCN) Op de Veluwe groeit veel wilde hop; hop woekert nogal. In Zuuk bij de kopermolen is nog een hoptuin. De hop daarvan wordt gebruikt in het Proatbier. De spreker kon weinig afbeeldingen van Nederlandse eesten vinden en houdt zich aanbevolen voor tips. Zo belangrijk als het bier ooit was aan tafel, in de loop van de tijd is het daar geleidelijk verdrongen door andere dranken. Op de Veluwe en in de Betuwe wist het bier zich te handhaven tot in de 18e eeuw. In 1850 was er nog slechts een handjevol brouwerijen op de Veluwe. Elders verdreven koffie en thee het bier in de tweede helft van de 18e eeuw. Verhoging van de accijnzen leidde niet tot hogere inkomsten voor de overheid nu er alternatieven waren. In de 19e eeuw komt jenever op als drank. Met de kost van de spoorwegen wordt import van bier uit het binnen- en buitenland eenvoudiger en goedkoper. De stoommachine doet ook zijn intrede in de brouwerij, wat leidt tot het verdwijnen van het ambachtelijk brouwen. Bier uit een stoombrouwerij heeft een hoger alcoholgehalte. Koelmachines maken het mogelijk te werken met ondergisting. Bier van stoombierbrouwerijen. In Apeldoorn worden diverse handelaren depothouder van brouwers van elders. Als voorbeeld de Apeldoornsche Mineraalwaterfabriek aan de Beekstraat. Van de Veluwse brouwers was De Kroon in Arnhem de grootste. Bekend van ‘Arnhemsch Kroonbier’, Depothouder H. Mees in Apeldoorn NGV afdeling Apeldoorn en omstreken

17

gebouwd in 1898 aan de Amsterdamsche straatweg en in 1921 overgenomen door Heineken. De laatste jaren is er een nieuwe biercultuur en een heropleving van het ambachtelijk brouwen vanaf de jaren 80. In Apeldoorn is Ton Fisser bekend als meester-brouwer van Apeldoorns Stadsbier, Apeldoorns Bockbier, Veluwsche Schavuijt en nog de nodige gelegenheidsbieren. In ’t Achterom aan de Mariastraat is de brouwerij met café. Er wordt ook weer gebrouwen in onder meer Arnhem in het Openluchtmuseum, Brouwerij ’t Goeye Goet; Wageningen, Café Onder de Linden, brouwerij en stokerij; Ermelo, Brouwerij Burg Bier met tien bieren; Ede en Hattem. Voor de genealogen is de belastinginning van belang, omdat de registers de namen van de brouwers bevatten en de bedragen van de aanslagen. Ook het notarieel archief kan inlichtingen bieden, want brouwers waren doorgaans bemiddeld en zij hadden als zakenlieden ook nogal eens geschillen, waarvan akte. In de bij de brouwerij behorende herberg waren nogal eens ruzies, of geschillen, waarover rechtzaken werden gevoerd en/of politiedossiers bestaan. De archieven van gilden bevatten ledenlijsten, uiteraard met de aard van het uitgeoefende beroep. Er zijn diverse familienamen die een relatie met de brouwerij hebben: Brouwer, Put, Hopboer, Hop (vooral veelvoorkomend in Elburg), Paanakker, Pa(a)nhuis, Biersteker (die peilt in een vat de hoeveelheid bier i.v.m. de voorraad/omzet), Zo leerde Evert de Jonge ons in een vlot en boeiend betoog veel wetenswaardigs over bier, brouwen en de mensen daaromheen. Voor wie er meer van wil weten is er zijn boek ‘Bier brouwen op de Veluwe’, waarvan in nummer 3 van de vorige jaargang van dit blad de gegevens zijn opgenomen.

MAPPEN EN BESTANDEN IN ALDFAER

Lezing door Jan Limpers op 12 februari 2013; verslag Frans C. Nelis. Gekozen onderwerp en spreker hebben gezorgd voor een gezellig volle zaal. Jan Limpers stelt vast, dat enkele mensen een laptop hebben meegebracht; de overigen kunnen de presentatie via de beamerprojectie volgen. Dat het gratis programma Aldfaer veel wordt gebruikt bleek nog onlangs uit de resultaten van een enquête door Geneanet: maar liefst 48% van de Nederlandse deelnemers gebruikt Aldfaer. Jan leidt ons eerst door de installatie van het programma. Dat begint met de homepage: aldfaer.net en dan Downloads. We kiezen voor plaatsing van Aldfaer op de C-schijf, maar dat kan eventueel ook op een andere partitie van de harde schijf. Jan maakt duidelijk dat je Aldfaer niet moet plaatsen in de map Program Files. Na de geslaagde download openen we een nieuwe stamboom door een eerste persoon in te voeren. Bij vragen over een scherm kun je altijd via F1 een toepasselijk helpvenster openen. Ook geeft de knop Help toegang tot de nodige aanvullende informatie en antwoord op vragen. Daarnaast is er algemene informatie over Aldfaer te vinden via het 18


icoon uiterst rechts, het boek met vraagteken. Voor het opslaan van de stamboom van de eerste persoon gebruikt Jan de map C:\Aldfaer; dat wordt dan C:\Aldfaer\Limpers. aldf. Als we later foto’s en aktes willen toevoegen, gebruiken we daarvoor een nieuwe map: C:\Aldfaer\Materiaal\Limpers en voor andere families uiteraard mappen met een passende naam. Om allerlei uitdraaien (Rapportuitvoer) terug te kunnen vinden maken we daar ook een aparte map voor: C:\Aldfaer\Tijdelijk. Voor veiligheidskopieën maakt Jan bij voorkeur een map in een extern geheugen: een

externe schijf, of een memory-stick. Mocht er iets mis gaan met de harde schijf, dan ben je op deze manier tenminste verzekerd van het behoud van je stamboomgegevens. Voordat we Aldfaer afsluiten kiezen we opslaan en wijzigingen opslaan: ja. Vervolgens kunnen we het bestand opnieuw openen. Het icoon voor Instellingen is het vijfde van links: het boompje. Onder Instellingen kan gekozen worden voor bijvoorbeeld het toe te passen lettertype in rapporten en de plaats en naam van (rapport)uitvoer. Om geen tijd te hoeven verspillen aan het ter plaatse opbouwen van een bestand heeft Jan een bestand op een stick meegebracht. Na klikken op Bestand verschijnt de optie Importeer GEDCOM. Het blijkt simpel om de juiste file op de stick te kiezen en te importeren. Hierna selecteert hij een referentiepersoon in de personenlijst (11e icoon van links: Personenlijst). Hij klikt dubbel op de bedoelde persoon, waardoor die de actieve persoon wordt, klikt op Persoon in de regel boven de iconen, kiest voor Referentiepersoon en Maak referentiepersoon en de betreffende regel in de persoonslijst kleurt rood. Tijdens het werken kun je nu snel terug naar de referentiepersoon door te klikken op het huisje tussen twee pijltjes, De stick biedt enkele foto’s van ouders en grootouders. Jan brengt die eerst over in de map Materiaal\Limpers; door met de rechter muisknop te klikken in het rechtergedeelte van het persoonsscherm, kan een bestand uit de map aan de persoon worden gekoppeld. Het verschijnen van de plaatjes zorgt iedere keer opnieuw voor een verrassing. Jan laat ook zien, dat de foto’s ook nog vergroot kunnen worden weergegeven en dat ze – eenmaal gekoppeld - worden opgenomen in rapporten. NGV afdeling Apeldoorn en omstreken

19

Groepen (12e icoon van links) is bedoeld om een deelbestand te maken en dat eventueel te exporteren als GEDCOM. Net als bij de andere functies van Aldfaer verschijnt hiervoor na drukken op de F1-toets een helpscherm met alle gewenste informatie. Als je een andere stamboom wilt laden, moet je eerst de actieve stamboom opslaan. Zo toont Jan het laden van een file met extensie .aldf van zijn memory-stick. Voor deze nieuwe stamboom geeft hij weer op waar de stamboom en het materiaal moeten worden gezocht. Dat kan dezelfde map Materiaal zijn, als bij het vorige bestand. Voor materiaal geeft Jan dit aan via Stamboom > Eigenschappen.

Via Tonen > Rapporten krijg je een lijst te zien van beschikbare rapporten. Om snel een kwartierstaat, of parenteel in tekst- of grafische vorm te produceren, of een persoonskaart staan er vijf icoontjes boven de knoppen Huwelijk en Overlijden. We hadden al eerder gezien, dat geplaatste foto’s ook in deze rapporten (kunnen) worden opgenomen. Jan laat zien, dat je de uitvoer van een kwartierstaat ook kunt opslaan als HTML-document, dat geopend kan worden met een browser (zoals Internet Explorer, of Firefox). Hij slaat dit bestand op in de map Tijdelijk. Door te kiezen voor opslag als MHT-bestand krijg je een MHTML-file compleet met de foto’s. Dat bestand kan met MS-Word geopend en bewerkt worden. Om te laten zien hoe een veiligheidskopie je uit de brand kan helpen, verwijdert Jan een aldf-bestand, toont aan dat Aldfaer dat bestand echt niet meer kan vinden en voert de kopie in van de stick. Dan blijkt, dat het bestand geen koppeling kent met de map Materiaal, zodat die opnieuw moet worden aangebracht. Dat gebeurt door via Stamboom > Eigenschappen de map Materiaal op te geven. Aldfaer biedt naast de standaardrapporten een reeks bonusrapporten, opgesteld door mensen die geen lid zijn van het Aldfaerteam (het A-team), maar van het Bonusteam, of B-team. Hier zijn onder meer diverse grafische uitvoermogelijkheden bij te vinden. We downloaden de bonusrapporten met de volgende procedure. Klik op Help > Versiebeheer invoegtoepassingen en kopieer in het kader onder Invoegtoepassing: http://www.aldfaer.net/site/files/downloads/bonus.html. Deze link kan ook worden gekopieerd van de downloadpagina (onder Bonusrapporten) van de Aldfaersite, die ook

20


via Help te bereiken is. Klik op de i in blauw en het downloaden begint. Als de installatie gereed is kijken we via Tonen > Rapporten > Overige rapporten > Bonusrapporten naar de vele nieuwe mogelijkheden. Hieruit kun je een keus maken en de gekozen toepassing activeren. Jan merkt op, dat voor een aantal invoegtoepassingen het programma SVG (Scalable Vector Graphics) nodig is. Het kan van de website van Adobe worden gedownload. Jan Limpers heeft in de afgelopen jaren diverse workshops gegeven in een lokaal van Seniorweb. De locatie is nu veranderd en er zal huur moeten worden betaald. Deelname zal 10 euro kosten en deelnemers moeten hun eigen laptop meebrengen. Jan zou bij voldoende belangstelling in het najaar weer een Aldfaercursus willen geven. Belangstellenden voor de workshop kunnen zich per e-mail melden bij de secretaris. Het is al over tienen, als het slotapplaus klinkt. Enkele tips van de verslaggever: Onder Instellingen (icoon boompje) kunnen de instellingen voor het privacyfilter worden opgegeven en kan dit filter worden in- en uitgeschakeld. Dit is van belang bij het maken van GEDCOM export voor een publicatie op een website, zoals op de stamboompagina’s van de NGV-site. Bij GEDCOM Export kan de hoeveelheid te exporteren gegevens worden bepaald. Omdat op de NGV-site toch slechts een beperkte hoeveelheid gegevens wordt opgenomen, kunnen we de vinkjes bij de Notities wel verwijderen, evenals die bij Feiten. De referentiepersoon is ook uitgangspunt bij verwantschapsbepalingen. Als de referentiepersoon de actieve persoon is, komt er na klikken op het icoon Verwantschap (14e van links) een scherm met twee persoonslijsten. Links blijft de referentiepersoon staan en rechts kiezen we de persoon van wie we de verwantschap met hem/haar willen bekijken. Het aantal generaties waarbinnen Aldfaer moet zoeken geven we rechtsonder op. Al scrollend zien we meteen onder de lijsten of er verwantschap is. Er kan gekeken worden naar een totaal- en naar een detailoverzicht door te wisselen tussen twee iconen midden boven het overzicht. Geheel links staat een geel brieficoontje, waarmee een afdrukbare versie verschijnt. Aldfaer berekent de mate van bloedverwantschap (deftig consanguïniteit genoemd) primair, secundair en cumulatief. Een verwantschap in de 1e graad (ouders, broers en zussen, kinderen) komt overeen met een bloedverwantschap van 50%; de 2e graad (grootouders, kleinkinderen, ooms en tantes) met 25%; de derde graad (overgrootouders, achterkleinkinderen, volle neven en nichten) met 12,5% en de 4e graad (betovergrootouders, achterachterkleinkinderen, achterneven en –nichten) met 6,25%. Met onze 16 voorouders in de 5e graad is de bloedverwantschap 3,125% en met de 32 in de 6e graad 1, 5625%. Als er zogenaamd kwartierstaatverlies is, wordt de verwantschap sterker. Juist in dergelijke gevallen biedt de berekening van Aldfaer inzicht in de invloed van kwartierverlies op de mate van bloedverwantschap.


21

ARCHIEVEN IN APELDOORN EN OMSTREKEN CODA Archief en kenniscentrum www.coda/apeldoorn.nl Vosselmanstraat 299, 7322 CL Apeldoorn, 055 5268400, [email protected] Ingang hoek Vosselmanstraat-Roggestraat Openingstijden: dinsdag en woensdag 10:00 – 17:30, donderdag 10:00 – 20:30 uur. Gelders Archief www.geldersarchief.nl Markt 1, 6811 CG Arnhem, 026 3521600, [email protected] Openingstijden: dinsdag, woensdag en donderdag 10:00 - 17:00 uur en iedere tweede zaterdag van de maand 9:00 - 17:00 uur. Streekarchivariaat Noordwest-Veluwe www.streekarchivariaat.nl Zuiderzeestraatweg Oost 19, 8081 LA Elburg, 0525-688717, [email protected] Openingstijden: maandag en dinsdag 9:00 – 12:30 en 13:30 – 16:00 uur. Ermelo: Gemeentehuis, Raadhuisplein 2, 3851 NT Ermelo, 0341 567101 Openingstijden: maandag t/m donderdag 9:00 – 12:30 uur. Harderwijk: Stadhuis, Havendam 56, 3841 AA Harderwijk, 0341 411454 Openingstijden: maandag 9:00 – 12:30 uur en maandag t/m donderdag 13:30 - 16:00. Nunspeet: Gemeentehuis, Markt 1, 8071 GJ Nunspeet, 0341 259258 Openingstijden: maandag t/m donderdag 9:00 – 12:30 uur. Oldebroek, Gemeentehuis, Raadhuisplein 1, 8096 CP Oldebroek, 0525 638300 Openingstijden: woensdag en donderdag 9:00 – 12:30 en 13:30 – 16:00 uur. Streekarchief Epe Hattem Heerde www.hattem.nl Markt 14, 8161 CL Epe, 0578 678817, [email protected] Openingstijden± dinsdag t/m vrijdag 10:00 – 16:00 uur. Gemeentearchief Barneveld www.barneveld.nl/gemeentearchief Raadhuisplein 2, 3771 ER Barneveld, 0342 140342, [email protected] Openingstijden± dinsdag t/m donderdag 9:00 – 16:30 uur. Hier is ook de bibliotheek te raadplegen van de Vereniging Veluwse Geslachten, www.veluwsegeslachten.nl Regionaal Archief Zutphen (ook Brummen) www.regionaalarchiefzutphen.nl Spiegelstraat 13, 7201 KA Zutphen, 0575 512157, [email protected] Openingstijden: dinsdag t/m vrijdag 9:00 - 17:00 uur. Historisch Centrum Overijssel www.historischcentrumoverijssel.nl Van Wevelinkhovenstraat (geen nummer) Zwolle, parkeeradres: Eikenstraat 20, 8021 WX Zwolle, 038 4266300, Openingstijden: dinsdag en woensdag 9:00 – 17:00 en donderdag 9:00 – 21:00 uur Stadsarchief en Atheneum Bibliotheek Deventer www.sabinfo.nl Klooster 3 7411 NH Deventer, [email protected] Openingstijden: maandag t/m vrijdag 13:00 – 17:00 uur 22


Inhoudsopgave: pagina: Van de voorzitter...................................................................................................3 Uit de bestuursvergadering...................................................................................5 Van de redactie . ...................................................................................................5 Bijeenkomsten, excursies en agenda voorjaarsledenvergadering ........................6 Over de leden van de afdeling...............................................................................9 Jaarverslag 2012 van de NGV Afdeling Apeldoorn en omstreken, concept...........9 Kort bericht.........................................................................................................13 Dagboek van Hendrik Weltje ..............................................................................14 Bier brouwen en bierbrouwers op de veluwe, verslag lezing E. de Jonge...........14 Mappen en bestanden in Aldfaer, verslag lezing J. Limpers................................18 Archieven in Apeldoorn en omstreken................................................................22

Aanmelden lidmaatschap NGV en adreswijzigingen Aanmelden lidmaatschap NGV (€ 39,- per jaar per acceptgiro; € 38,- per jaar bij automatische afschrijving en doorgeven van adreswijzigingen bij de landelijke ledenadministratie. Dit gaat hel snelst via de website www.ngv.nl. Klik in de rechter kolom op Tien redenen om lid te worden van de NGV en volg de aanwijzingen, dan verschijnt een aanmeldformulier. Voor aanmelding per post is het adres: Ledenadministratie NGV, Postbus 26, 1380 AA Weesp. De landelijke ledenadministratie deelt de leden in bij één van de regionale afdelingen op grond van de postcode van de woonplaats, tenzij men heeft aangegeven bij een andere afdeling ingedeeld te willen worden. Daarnaast kan ieder lid voor € 9,- per jaar ‘bijkomend’ lid worden van een extra afdeling Voor de afdeling Apeldoorn en omstreken gelden de volgende postcodes: 3887-3889, 6876-6899, 6950-6979, 6990-6994, 7300-7429, 8000-8059, 8070-8099 en 81608199. Abonnementen en losse nummers Voor leden en bijkomende leden is een abonnement inbegrepen in de contributie. Niet-leden kunnen zich abonneren door overmaking van € 7,- per jaar op ING Bankrekening 3501951 ten name van NGV afdeling Apeldoorn en omstreken te Apeldoorn met vermelding van het jaar. Losse nummers kunnen à € 2,50 worden besteld door overmaking dat bedrag op voornoemde rekening met vermelding van het gewenste nummer. Overname van artikelen Toegestaan met vermelding van de bron: Afdelingsblad NGV afdeling Apeldoorn en omstreken(met jaargang en nummer). NGV afdeling Apeldoorn en omstreken

23

AFDELING APELDOORN EN OMSTREKEN

Recommend Documents