GORINCHEM. Jaaruitgave Afdeling Gorinchem en omstreken

GORINCHEM

Jaaruitgave 2013 Afdeling Gorinchem en omstreken

Groei & Bloei, Gorinchem

Jaaruitgave 2013 INHOUDSOPGAVE

PAGINA

Inhoudsopgave Colofon Van de voorzitter Inloopavond 2013 De Nieuwsflits Vrijwilligers gevraagd Sissinghurst castle Uitnodiging algemene ledenvergadering Tuincultuur rondom buitenplaatsen Het kweken van Lathyrus Haal meer voordeel uit uw ledenpas Nog geen lid? Planten- zaden- en stekjesruilbeurzen Tuinenreis naar Zeeuws-Vlaanderen Open tuinen in Schelluinen Fietstocht omgeving Vianen, Hagestein en Everdingen De consumententoets Wilde planten in alle soorten en maten Bol- en knolgewassen Groei & Bloei in de binnentuin van Het Gasthuis Vogels in de tuin De Tweeblaarkanniedood en de Kaars Bestuur & commissies afdeling Gorinchem Jaarprogramma 2013

2 2 3 4 4 4 6 6 7 7 7 7 8 8 11 11 11 12 13 13 13 14 15 16

COLOFON Groei & Bloei landelijk: Groei & Bloei, Postbus 485, 2700 AL Zoetermeer Dit is tevens de abonnementen-administratie voor adreswijzigingen en opzeggingen. Telefoon: 079 3681235 Website: www.groei.nl Groei & Bloei afdeling Gorinchem e.o. Website: www.gorinchem.groei.nl E-mail: [email protected] Rekeningnummer: 5098.18.552 t.n.v. KMTP, afd. Gorinchem e.o. Jaarboekje: Piet de Jong: Dirk Naber:

0183 628248 0183 628543

Foto’s: De foto's op de voorpagina zijn gemaakt door amateurfotograaf Aak Overweel.De boom staat in de buurt van Vuren, vlakbij de aanlegplaats van de pont naar Brakel. De overige foto´s zijn van Piet de Jong en Dirk Naber, tenzij anders aangegeven. Inleveren kopij voor de jaaruitgave, nieuwsflits of website: [email protected]

pag. 2

www.gorinchem.groei.nl


Jaaruitgave 2013

EEN TUIN IS EEN LUST VOOR HET OOG EN EEN LAST VOOR HET LEVEN!

Van de voorzitter

ren is het dagelijks bestuur compleet.Wel zoeken we twee nieuwe algemeen bestuursleden die, als algemeen bestuurslid, ruim de tijd krijgen zich in te werken.

Een tuin is…. Op een tegeltje dat ik ooit kreeg staat : Een tuin is een lust voor het oog en een klus voor het leven. Omdat het zo lekker klinkt maak ik ervan: ….en een last voor het leven. Natuurlijk ervaar ik dat niet altijd zo. Vooral niet als er veel bloeit en weinig onkruid staat. Maar helaas. In ons Hollandse klimaat groeit en bloeit ook onkruid welig. Zelfs mijn compostbak wordt het onkruid weleens zat zodat de groencontainers het bloeiende, zaadvormende onkruid mogen hebben. Ik heb er veel baat bij dat Waardlanden, de vuilophaaldienst, zo vrijgevig is met gratis extra groene containers!

Ook zijn er plaatsen op te vullen in commissies. Zie hiervoor de aparte oproep voor commissie- en bestuursleden elders in dit jaarprogramma. Samen zijn we die bloeiende afdeling Gorinchem en omstreken waarin net als in een mooie border iedereen op voorof achtergrond zijn plek heeft.

Soms als ik de last wat zwaarder voel dan de lust houd ik mijzelf voor ogen dat de tuin er voor mij is in plaats dat ik er voor de tuin ben. Dan mag het werk zich even opstapelen of het onkruid toch maar wat hoger staan....

Dit jaarprogramma geeft weer een mooi beeld van wat we als tuinliefhebbers voor elkaar kunnen betekenen. Naast een prachtig blad, het voordeel van de kortingen bij tuincentra en evenementen hebben we ook het voordeel van de regionale vereniging.

Gelukkig geldt die last van de tuin niet voor het voorzitterschap. Ik doe het met veel plezier. Ook al omdat ik daardoor extra kan genieten van andermans tuinen. Want als voorzitter spreek ik meer tuinliefhebbers, deel ik meer lusten en lasten en voegt het extra plezier toe. Ik kan het iedereen aanbevelen om in een commissie of bestuur andere tuinliefhebbers te ontmoeten. Die gelegenheid is er elk jaar weer, want regelmatig gaan mensen uit bestuur of commissies en komen er weer anderen in. Zo zijn er ook dit jaar weer vacatures. Laura Seltonreich vertrekt na negen jaar uit het bestuur. Ze blijft wel commissiewerk doen. Ook zullen we Chris Fuit als secretaris gaan kwijtraken. Gelukkig hebben we in Corry Sparnaay al een opvolgend secretaris beschikbaar. Samen met Cisca van Wonde-

We hebben plezier van de kennisvergroting en verstrooiing door de lezingen / fotopresentaties, goedkope planten en zaden door de verloting na afloop, door mee te doen aan de consumententoets of door de tuinruilbeurzen, het kijken naar andere tuinen via de bustocht de fietstocht of de open tuinen-dagen. Soms zijn er ineens verrassende activiteiten van commissies of individuele leden. Wist u dat je als Groei en Bloei lid ook gratis naar avonden en soms activiteiten van andere afdelingen kunt? Door al die activiteiten is er voor elk wat wils. Zo krijg je als lid veel waar voor je lidmaatschapsgeld. Binnenkort verspreiden we een mooie flyer waarop het hele jaarprogramma staat van 2013. Bij de eerste activiteiten liggen ze voor u klaar. Ik wens u allen een bijzondere, mooie, bloemrijke zomer waarin de lusten van tuin en tuinieren de lasten ruimschoots overstijgen. Aart Bogerd


pag. 3


Jaaruitgave 2013 INLOOPAVOND 2013

VRIJWILLIGERS GEVRAAGD

Maandag 14 januari 2013 Bent u geabonneerd op Groei & Bloei maar heeft u nog geen kennis gemaakt met onze afdeling, dan is de inloopavond daarvoor een prima gelegenheid! Op deze avond kunt u andere leden ontmoeten en met hen praten over van alles en nog wat of over uw tuin. We zullen foto´s laten zien van de activiteiten die we in 2012 hadden. Daarmee krijgt u meteen een indruk van wat we in 2013 gaan doen. We hebben leden gevraagd om uit eigen tuin zaden te verzamelen en mee te nemen naar de inloopavond. Wellicht komt u zo aan nieuw zaaigoed voor het voorjaar. Chris Fuit zal films laten zien van de tuinenreis naar Vlaanderen, zijn prairietuin en van een reis. Aan het eind van de avond gaat u met een leuke verrassing naar huis. Loopt u de inloopavond mis, geen nood, want op de achterkant van dit blad staan tal van activiteiten om aan deel te nemen. Grote zaal van Woonzorgcentrum St. Clara Wijnkoperstraat 6, 4204 HK Gorinchem Aanvang 20.00 uur

DE NIEUWSFLITS Heeft u zich al aangemeld voor de Nieuwsflits? Met de Nieuwsflits bent u altijd op de hoogte en ontvangt u de nieuwste informatie. Door middel van de Nieuwsflits herinneren wij u aan de lezingen en bent u tijdig op de hoogte wanneer u mee wilt met een fietstocht of een tuinenreis. De Nieuwsflits ontvangt u één à twee keer per maand via uw e-mail. U kunt zich aanmelden via de website. Naam en e-mailadres zijn voldoende. Wilt u de Nieuwsflits niet meer ontvangen, dan kunt u zich weer heel eenvoudig afmelden. Ga naar: www.gorinchem.groei.nl.

pag. 4

Tuinenreis, lezingen, fietstocht, open tuinen dag, aan alles wat we doen gaat voorbereiding vooraf. We beschikken over een groep enthousiaste mensen die daar hun energie in steken. We doen het met elkaar en voor elkaar. Maar een vereniging moet worden bijgehouden net als uw tuin. Wilt u de tuin mooi houden, dan moet u wel eens iets nieuws zaaien of aanplanten. Uw vereniging is net als uw tuin een levend organisme. “Veel handen maken licht werk” is een cliché, maar daarom niet minder waar. Wij zijn op zoek naar mensen die willen helpen bij het organiseren van mini-excursies of deel willen nemen aan één van de commissies. Van tijd tot tijd moet vervanging gezocht worden voor bestuursleden die aftreden. Wilt u met ons meedoen, bijvoorbeeld in een commissie, spreek dan eens een van de bestuursleden aan of mail naar [email protected]. Lezingen commissie De lezingen commissie komt 3 à 4 keer per jaar bij elkaar om de lezingen voor het volgende jaar uit te zoeken en te organiseren. Voor een heel jaar worden er zes lezingen gepland. Mensen die deskundig zijn op een bepaald terrein of ergens heel goed over kunnen vertellen worden uitgenodigd om naar Gorinchem te komen. Dat kan een kweker zijn, iemand die verstand heeft van snoeien of van insecten, iemand die vertelt wat je kunt doen met fruit uit de eigen tuin of iemand die hele mooie natuurfoto´s laat zien. De lezingen worden vaak met beeld ondersteund. De lezingen kunnen zowel door leden als door niet-leden worden bezocht, maar als u lid bent, is het natuurlijk gratis. Excursie commissie De jaarlijkse tuinenreis wordt georganiseerd door de excursie commissie. In 2012 gingen we tuinen bekijken in Oost-Vlaanderen en het jaar daarvoor in Drenthe. Voor 2013 staat Zeeuws-Vlaanderen op het programma (zie elders in dit blad).



Jaaruitgave 2013

De excursie commissie kiest een bestemming met een aantal leuke tuinen, en probeert die zodanig te variëren dat we verschillende delen van het land te zien krijgen. We gaan dan ook naar tuinen die wat verder weg liggen, zo ver dat men er niet zo snel zelf naartoe zou rijden voor een dagje. Met een bus is dat echter geen probleem en is het voor velen bijna een ‘schoolreisje’! We zien dat, bijvoorbeeld door verschillende grondsoorten, het klimaat in de streek, maar ook door de streekcultuur, de tuinen van jaar tot jaar flink verschillen.

bers weten ook wel dat de tuin er niet elke dag even perfect bij kan liggen. Mensen die aanvankelijk schroom hadden om hun tuin open te stellen blijken er vaak achteraf een heel goed gevoel aan over te houden door alle

waardering die ze ervoor krijgen. Voor de mensen van de open tuinen commissie zijn de contacten die ze vooraf hebben met tuineigenaren vaak erg inspirerend. Elk jaar lukt het weer om een mooie open tuinen dag te organiseren. Lijkt het u leuk om mee te doen met de open tuinen commissie of wilt u uw tuin openstellen, neem dan contact op met de open tuinen commissie. Per keer worden 4 of 5 tuinen bezocht, en meestal ook een bijzondere kwekerij. De dag wordt beëindigd met een gezellige maaltijd. Voor de excursie commissie gaat het erom een leuk dagje uit te organiseren met de tuin als uitgangspunt.

Mini-excursies Mini-excursies zijn kleine (halve-)dagexcursies met eigen auto’s naar een bestemming die voor u als tuinier interessant kan zijn. We kunnen bijvoorbeeld in voor- en/of najaar een bezoek brengen aan tuincentrum Pelckmans in Turnhout. We zouden ook kwekerij De Hessenhof in Ede kunnen bezoeken of een boomgaard in Achterveld met laagstam leifruitbomen. Als lid kunt u het ook zelf bepalen: misschien weet u een pracht van een bestemming die u kunt aanraden. Maar… op dit moment ontbreekt de mankracht om ze te organiseren! Wilt u ons daarbij helpen, ook als het eenmalig is, neem dan contact met ons op. De mini-excursies die we gedaan hebben waren steeds heel leuk om mee te maken. De mensen die graag op mini-excursie willen zullen u heel dankbaar zijn.

Open tuinen commissie Eén of twee keer per jaar verzorgt onze afdeling Groei en Bloei Gorinchem een open tuinen dag. De open tuinen commissie is een gezellig groepje tuinliefhebbers dat 4 of 5 keer per jaar bij elkaar komt. Het is hun taak om in de eigen regio tuinen te vinden die interessant zijn om te bekijken. Tuineigenaren kunnen zich daarvoor opgeven. Het komt ook voor dat leden van de open tuinen commissie zelf op pad gaan om te vragen of iemand zijn tuin voor één dag wil openstellen. Het is nadrukkelijk geen wedstrijd. Het gaat er niet om wie de mooiste tuin heeft en tuinliefheb-


pag. 5


Jaaruitgave 2013

UITNODIGING ALGEMENE LEDENVERGADERING

SISSINGHURST CASTLE Lezing door Paul Machielsen Maandag 11 februari 2013 In 1930 kocht de schrijfster Vita Sackville West Sissinghurst castle en samen met haar manSir Harold Nicolson legde ze een van Engelands bekendste tuinen aan. Opmerkelijk zijn de verschillende tuinen binnen de tuin. Later werd hiervan de 'White Garden' de meest beroemde. Deze lezing gaat over Vita en haar ongewone huwelijk met Harold. In het boek 'portret van een huwelijk' beschrijft hun zoon Nigel een episode uit het leven van Vita aan de hand van haar eigen aantekeningen.

Voorafgaand aan de lezing vindt op maandag 11 maart a.s. de jaarlijkse algemene vergadering plaats. De vergadering wordt gehouden in de zaal van het Dienstencentrum St. Clara. Aanvang 19.30 uur. Agenda 1 Opening 2 Ingekomen stukken en mededelingen. 3 Verkiezing bestuur 4 Notulen van de algemene vergadering van 12 maart 2012 5 Jaarverslag 2012 van het secretariaat 6 Financieel jaarverslag 2012 7 Vaststelling begroting voor 2013 8 Verslag kascommissie 9 Jaarplan activiteiten 2013 10 Rondvraag 11 Sluiting Chris Fuit treedt af als secretaris. Het bestuur stelt het Algemeen Bestuurslid Corry Sparnaay voor als secretaris. Laura Seltonrijch heeft te kennen gegeven uit het bestuur te willen treden.

Tijdens de lezing, welke begint bij de grootouders van Vita en eindigt bij haar kleinkinderen, worden veel foto’s van de tuin getoond, zowel historische als hedendaagse. Voor de pauze wordt de geschiedenis van Vita Sackville West en haar familie weergegeven met aanloop naar Sissinghurst. Na de pauze wandelen we door de tuin met tussendoor ook weer stukken geschiedenis.

Er komen dus twee vacatures en het bestuur roept kandidaten op zich te melden voor een bestuursfunctie. Tegenkandidaten voor de functie secretaris kunnen door tenminste 10 leden tot 48 uur voor de aanvang van de ALV schriftelijk bij het bestuur worden voorgesteld, vergezeld van een schriftelijke bereidverklaring van de betrokken kandidaat.

Grote zaal van Woonzorgcentrum St. Clara Wijnkoperstraat 6, 4204 HK Gorinchem Aanvang 20.00 uur

De stukken voor de punten 4, 5, 6 en 7 liggen vooraf van de vergadering ter inzage, maar zijn ook op te vragen door een e-mail te sturen naar [email protected]. Beschikt u niet over internet, dan kunt u de stukken opvragen bij het secretariaat.

pag. 6



Jaaruitgave 2013

TUINCULTUUR RONDOM BUITENPLAATSEN Lezing door Linda Driesen – Van der Male Maandag 8 april 2013 www.culthis.nl De andere benaming voor een buitenplaats was ‘lusthof’ en niet voor niets. Rondom de buitenplaatsen ontstonden prachtige tuinen die de eigenaar en vooral ook de bezoeker moesten verrassen en verbazen. De tuin was niet alleen bedoeld om te genieten van het buiten zijn, maar diende ook als een groen museum, waar zeldzame of nieuwe plantensoorten werden gekweekt.

Daarnaast maakt u kennis met de meerjarige Lathyrus latifolius, één keer zaaien en u heeft jarenlang Lathyrus: een steel met vele bloempjes. Helaas ruikt deze meerjarige niet. Zoals elke plant kan ook de Lathyrus ziek worden. Welke ziekten komen voor en wat kunt u er tegen doen? Ook op deze vragen krijgt u bij deze lezing een antwoord. Grote zaal van Woonzorgcentrum St. Clara Wijnkoperstraat 6, 4204 HK Gorinchem Aanvang 20.00 uur

Deze lezing neemt u mee langs de verschillende tuinstijlen die ontstonden vanaf het ontstaan van de buitenplaatsen in de 16e en 17e eeuw. Aan de hand van planten, tuinaccessoires en bijgebouwen wordt een beeld geschetst van het tuinleven in de voorgaande eeuwen. Grote zaal van Woonzorgcentrum St. Clara Wijnkoperstraat 6, 4204 HK Gorinchem Aanvang 20.00 uur

HAAL MEER VOORDEEL UIT UW LEDENPAS Er is veel voordeel te halen uit uw Groei & Bloei lidmaatschap. Bij Tuincentrum Sterk en Tuincentrum Huiting krijgt u op vertoon van de ledenpas 10% korting op planten. Dit geldt voor de aankoop van planten met uitzondering van de aanbiedingen. U moet dan wel bij de kassa uw ledenpas laten zien. Zorg dat u de ledenpas bij u heeft, stop hem in de portemonnee! TUINCENTRUM STERK Vlietskade 1074, Arkel www.tuincentrumsterk.nl

HET KWEKEN VAN LATHYRUS HET KWEKEN VAN LATHYRUS Lezing door Wim van Vliet Maandag 11 maart 2013 www.lathyrus-vereniging.nl De lathyrus of pronkerwt is bij velen een zeer geliefde (snij-) bloem. Vele kennen de bloem (of de geur) nog vanuit de tuin van hun grootouders. Door een fotopresentatie wordt u het kweken van de Lathyrus odoratus (eenjarige) getoond van zaaien tot oogsten. Daarnaast zult u zien dat u niet altijd een grote tuin nodig heeft, ook in de stadstuin of op balkon is het mogelijk de kleine variëteiten te zaaien.

TUINCENTRUM HUITING Lexmondsestraatweg 2, Vianen www.tuincentrumhuiting.nl

NOG GEEN LID? Word lid! Groei & Bloei is het grootste tuintijdschrift en de leukste groenvereniging van Nederland. Neemt u een abonnement, dan bent u meteen lid van onze vereniging met lezingen, excursies en andere tuinactiviteiten. Bij aanmelding als abonnee van het tijdschrift Groei & Bloei kunt u kiezen voor korting of een welkomstcadeau.


pag. 7


Jaaruitgave 2013

PLANTEN-, ZADEN EN STEKJESRUILBEURZEN Zaterdag 20 april 2013 voorjaarsruilbeurs Zaterdag 12 oktober 2013 najaarsruilbeurs Dat was even schrikken toen in het voorjaar van 2012 in de kranten het bericht stond dat het Wellantcollege zou gaan verhuizen. Zou dat betekenen dat wij onze plek zouden verliezen waar we al zoveel jaar te gast zijn om onze ruilbeurs te houden? Het bleek dat onze gastheer, Ab Wesssels, alleen met de afdeling MBO zou gaan verhuizen, maar dat het VMBO zou blijven op de locatie aan de Arkelse Onderweg. Hij zou ook een goed woordje doen bij het opperhoofd van het VMBO om het gastheerschap van hem over te nemen. Dat is gelukt en we hebben bij de beurs van oktober j.l. kennis kunnen maken met Jan-Herben van Dijk. De belangstelling voor de ruilbeurs is steeds bijzonder goed. Bij sommige andere afdelingen is dat wel anders. Corry Sparnaay die de gang van zaken bij de afdeling Utrecht gewend was keek haar ogen uit. Deze massale opkomst was ze niet gewend. Op de mail waarmee afdelingen elkaar op de hoogte houden van hun wel en wee kwam een bericht langs van een afdeling dat de ruilbeurs werd afgeblazen omdat zich maar twee deelnemers hadden gemeld.

Trouwens, dat bij elkaar in de tuin op bezoek gaan, zouden we meer moeten doen. Je doet er ideeën op en leert altijd van elkaar. Al is het maar hoe je het beter niet kunt doen..... Als u het leuk vindt mensen in de tuin te ontmoeten, geef dat dan aan door een briefje met uw naam en woonplaats bij uw planten te leggen. De ruilbeurzen van 2013 zijn vastgesteld op 20 april en 12 oktober. Vanaf 9.15 uur kunt u de planten uitstallen, bij de anderen kijken wat die hebben meegebracht en koffie/thee drinken. Om 10 uur wordt het sein gegeven dat u er ook mag aankomen en veilig kan stellen zodat de nieuwe aanwinst mee naar huis kan. Geef bij de planten zoveel mogelijk informatie: Naam, kleur en hoogte. Daarnaast is het fijn te vermelden dat de plant bijvoorbeeld schaduw verlangt of een enthousiaste groeier is. Woekeren is zo’n naar woord. Om dat allemaal op een label te zetten is wel wat veel. Maar als u op het label een dik uitroepteken zet kan bij de aanbieder gevraagd worden met welke eigenschap rekening moet worden gehouden. Chris Fuit Locatie ruilbeurzen: Wellantcollege Arkelse Onderweg 125a 4206 AG Gorinchem

Er was ook nog een aanbod vanuit een andere afdeling om met planten en stekken naar onze ruilbeurs te komen. Dat zou het voordeel hebben dat mogelijk meer diversiteit in het aanbod zou komen. Dit voorstel heeft het bestuur afgeslagen omdat bleek dat er voor die planten betaald zou moeten worden. En het uitgangspunt bij ons is: ruilen-om-niet.

Zaterdag 15 juni 2013 Verzamelen 7.45 uur op carpoolplaats Avelingen Vertrek 8 uur

Tijdens het rondsnuffelen tussen de aangeboden planten, voordat het echte ruilen start, worden er steeds vaker onderling afspraken gemaakt bij elkaar in de tuin te komen kijken. Dan kun je zien hoe dat zielige hoopje bruin loof er in volle glorie bij staat op het moment dat het geacht wordt te bloeien.

Zoals u al jaren van ons gewend bent, wordt er ook in 2013 weer een dagreis naar een aantal wat verder van Gorinchem gelegen tuinen georganiseerd. Deze keer is de keuze gevallen op Zeeuws-Vlaanderen, een gebied waar de meesten van u waarschijnlijk niet direct aan zullen denken als het om tuinen bezichtigen gaat. Hoewel

pag. 8

TUINENREIS NAAR ZEEUWSVLAANDEREN



Jaaruitgave 2013

het gebied tegenwoordig gemakkelijker te bereiken is door de aanleg van de Westerschelde tunnel, is het toch nog een flink stuk rijden. Dat wordt echter ruimschoots beloond door de mooie tuinen die we gaan zien, de prachtige open landschappen waarvan we onderweg kunnen genieten en natuurlijk ook de gezelligheid onderweg in de bus. We bezoeken deze dag maar liefst 5 tuinen, variërend in grootte van 2.000 tot 20.000 m2. In een aantal ervan zijn, jawel, plantjes te koop! Onderweg wordt u in de eerste tuin die we bezoeken koffie aangeboden, later op de dag heffen we in de voorlaatste tuin met elkaar het glas op een (hopelijk) geslaagde dag. Die dag wordt afgesloten met een eenvoudige broodmaaltijd in de laatste tuin die we bezoeken, waarna het nog een uurtje rijden is voor we rond 21 uur weer in Gorinchem zijn. U dient alleen zelf voor een lunch te zorgen.

ringen schitteren. Vlinders worden aangetrokken door de Teucrium en vlinderstruiken. In de bloementuin is ook een ochtendterras waar u kunt genieten van de diversiteit aan beplanting zoals de majestueuze slanke pyrussen, de viburnum, spirea, acanthus, elfenbloem, geraniums, zonnehoed, salvia, aruncus, etc. In de rozentuin kunt u kiezen uit een zitplaats op het zonne- en / of schaduwterras of in het theehuis, om te genieten van een versnapering. In deze tuin wordt u koffie aangeboden. ‘De Hemelsleutel’ – Ossenisse Suzan en Jeroen maken op deze kwekerij van hun passie hun werk. De planten die zij voeren hebben bewezen dat ze goed gedijen in de Zeeuwse klei. Maar ze hebben ook andere kwaliteiten. Een bloei om lang van te kunnen genieten, een meerwaarde door een mooi blad , een lange decoratieve waarde in de winter. Elke plant heeft zijn eigen kwaliteiten waarmee ze verdienen op de kwekerij verkocht te worden.

Reisschema Vanaf Gorinchem is het ruim anderhalf uur rijden naar Zeeuws-Vlaanderen, waar we in achtereenvolgens Vogelwaarde en Ossenisse 2 grote privétuinen bezoeken. Daarna brengen we een bezoek aan een kwekerij in Biervliet, bekijken we nog een tuin in Schoondijke en eindigen we tenslotte in een heel grote tuin met o.a. een eetcafé erbij op Zuid-Beveland, in Vlake. ‘The Hidden Gardens’ – Vogelwaarde Dit is een mooie, strakke tuin, grootte ca. 2.000 m2. In 2003 hebben Wies en Marja van Damme de tuinen nieuw aangelegd, onder architectuur. Door de diverse thematuinen ontstaan er verschillende sferen. Over schelpenpaden loopt u naar de diverse verborgen tuinen. De voortuin met pyrus en hortensia’s, nodigt al uit om de tuinen verder te bezichtigen. Achter het woonhuis is een centrale as, geïnspireerd op het Alhambra. Het lange, smalle waterbassin met fontein, wordt geflankeerd door bolcatalpa’s. In het vroege voorjaar geurt hier de Sarcococca heerlijk, samen met de vele andere planten maakt dit een prachtig geheel. Aan het eind van het waterbassin staat een Moors prieel, omgeven door hosta’s, varens, irissen en anemonen. Een grassen- en bloementuin met sierlijk in de wind wuivende grassen, vormt een mooie overgang naar het achterliggende open Zeeuws Vlaamse landschap. Verscholen achter een fagushaag ligt de Japanse tuin. Stapstenen leiden naar een gebogen brug over de vijver en het moerasdeel. Kom tot rust in het Japanse prieel, overdekt met blauwe regen en geniet volop van het ruisen van de bamboe, de salamandervijver, de bonsaibomen en de verstilde Zentuin. In de rozentuin vormen dakplatanen een schaduwterras, omringd door strakke borders waarin geurende rozen, lavendel, kattenkruid en se-

Het is niet alleen een kwekerij, maar er is ook een bezoektuin waar de meeste planten die verkocht worden in volle wasdom bewonderd kunnen worden. Makkelijk bij het kiezen van een plant dat je kan zien hoe hij wordt. In de tuin kun je lekker rond wandelen en genieten van de overweldigende rust. De tuin en kwekerij zijn ongeveer 1.500 m2 groot, maar er is nog 5.000 m2 Zeeuws landschap bestaande uit een weiland met hoogstamfruit, omzoomd met meidoornhaag en een pestbosje, waar je door kunt wandelen. Naast planten verkopen zij ook mooie, bijzondere ornamenten voor in de tuin. Geen massaproductie maar wederom alleen spullen die de kritische toets van Jeroen en Suzan doorstaan hebben. Keramiek, hout, aardewerk en ijzer, voor ieder wat wils. Kwekerij ‘In Goede Aarde’ – Biervliet In het weidse landschap van de Zeeuws-Vlaamse polders, tussen Schelde en België ingeklemd, ligt deze kleine kwekerij. Twee decennia geleden maakten Franny en Frans met streekeigen groen een balans tussen mooie


pag. 9


Jaaruitgave 2013 vergezichten en beschutting. De kweek staat hier op rij. Niet op alfabet, maar op ‘mooi en verstandig bij elkaar’. Het hele seizoen kweekt men we volop nieuwe planten bij, welke weer naar hartenlust met de rest worden gecombineerd. Zelfs tot diep in het najaar houden we de kwekerij op die manier fraai gevuld. Het voelt hier dan ook als in een weelderige bloementuin. ‘Juust Wa’k Wou’ – Schoondijke De tuin van Bep en Kees Jacobse is opgebouwd rondom het woongedeelte van zijn ouderljike boerderij. De eerste steen voor het huis is gelegd in 1924 door zijn moeder. Zelf wonen zij sinds 1971 aan de Tragel in Schoondijke. De naam ’Juust Wa’k Wou’ is ontstaan omdat Kees altijd graag dit huis met tuin wilde kopen. ’Juust Wa’k Wou’ betekent in het Zeeuws ’precies wat ik wilde’.

paradijs. Het is een wereld vol pastelkleurige prunussen, fragiele clematissen en heerlijk geurende kamperfoelie. Zwierige paadjes leiden u langs de imposante magnoliatuin, die in april/mei in de prachtigste kleuren bloeit. Ook de vijverpartijen vol bloeiende waterlelies en glanzende groene kikkers zijn een lust voor het oog. Maar er is meer te zien. Zo kunnen bezoekers heerlijk wegdromen tijdens een wandeling door de zuilengalerij in Romeinse stijl. Er is een duiven- en vleermuizentoren, een acht meter hoge rozenpiramide en er zijn twee Griekse monumentale huisjes. Ook de naaldhouttuin (Pinethum), de rotstuin en de bamboetuin zijn een bezoek meer dan waard. De vervallen boerderij werd volledig in stijl gerenoveerd en vandaag de dag is er een sfeervolle bed & breakfast, een boerentuin-café en schilderachtig terras te vinden. Het is een uitgelezen plek om even heerlijk te genieten van een hapje en drankje. Dat doen we dan ook, want hier krijgt u de avondmaaltijd aangeboden. Kosten De kosten voor deze dag zijn € 49,50 pp. voor (gezins-) leden van Groei & Bloei, en € 54,50 voor niet-leden. Hierbij is inbegrepen vervoer, koffie, drankjes onderweg, een borrel met hapjes, en een eenvoudige avondmaaltijd. De lunch moet u zelf meebrengen. Er kunnen maximaal 62 mensen mee.

In deze tuin is Kees al zo’n 40 jaar aan het tuinieren. De tuin is momenteel 5.200 m² groot. Deze tuin kenmerkt zich door een grote verscheidenheid aan planten, momenteel 2.200 verschillende planten op naam. Na een bezoek aan de Zeeuwse tuinen in 1987 heeft Kees het roer helemaal omgegooid en is van een tuin met vele zaailingen en perkplanten omgevormd tot een veelal vaste planten tuin. ‘De Sequoiahof’ – Vlake De Sequoiahof dankt haar naam aan de robuuste boomsoort ‘Sequoia'. Het is één van de machtigste bomen ter wereld en kan wel 3.000 jaar oud worden. Op die leeftijd is de boom circa 115 meter hoog en heeft een diameter van ongeveer 12 meter. Jos de Koeyer is bijzonder gepassioneerd van het stoere en sterke imago van de sequoia. Vandaar dat hij er zijn tuin naar vernoemde. Ook al staan er geen 3.000 jaar oude exemplaren in De Sequoiahof, de tuin kent wel een bijzondere verzameling van minstens dertig verschillende soorten sequoia. De ruim twee hectare tuin bevat meer dan 500 hoogstambomen, en een vergelijkbare hoeveelheid struiken en heesters. Vanuit een weidse polder stapt u in weelderig

pag. 10

Aanmelden Helaas bleek in voorgaande jaren zelfs een bus met 62 plaatsen soms niet groot genoeg, dus meld u tijdig aan. Dit kunt u al doen direct na verschijnen van dit jaarboekje. De inschrijving sluit bij het bereiken van het maximumaantal of uiterlijk op 1 juni. U kunt zich (bij voorkeur!) per e-mail of anders telefonisch aanmelden bij Dirk Naber: [email protected] of 0183 628543. Als u bij aanmelding de toezegging heeft gekregen dat er nog plaats voor u is, dient u uw aanmelding te bevestigen door overmaken van het juiste bedrag naar bankrekening 5098.18.552 t.n.v. KMTP afd. Gorinchem. Als u onverhoopt na aanmelding toch niet mee kunt gaan, bv. door ziekte, moeten we u helaas de al gemaakte kosten (voor de bus) toch in rekening brengen, behalve natuurlijk als er een vervanger in uw plaats meegaat! Voor zaterdag 15 juni geldt: we vertrekken stipt om 8 uur vanaf de carpoolplaats Avelingen-West, aan de A27 nabij Gorinchem. Verzamelen om 7.45 uur. De terugkeer is, door de grotere afstand, iets later voorzien dan andere jaren: we denken om 21 uur weer terug te zijn op het opstappunt.



Jaaruitgave 2013

OPEN TUINEN IN SCHELLUINEN Zaterdag 29 juni 2013 10.00 tot 17.00 uur Ook dit jaar hebben we ervoor gekozen om in een beperkt gebied een aantal tuinen te zoeken, zodat u al wandelend of fietsend kunt genieten. Hebt u in september de tuinen van Diny en Theo Folmer en Chris en Henny Fuit gemist, deze zomer kunt u hun tuinen weer bezoeken. Ook hebben we al een aantal andere leden in Schelluinen bereid gevonden om hun tuin voor u open te stellen, maar er kunnen nog wel een paar tuinen aan toegevoegd worden. Om uw tuin aan te melden hoeft u geen lid te zijn. De definitieve adressen en een omschrijving van de tuinen komen op onze website www.gorinchem.groei.nl en in de Nieuwsflits.

De volgende fietstocht gaat naar de omgeving van Vianen, Hagestein en Everdingen. De afdeling IJsselstein van Groei & Bloei helpt ons bij het uitzoeken van mooie tuinen. Verdere informatie wordt later bekend gemaakt via de website en de Nieuwsflits. Datum: zaterdag 24 augustus. Tijd: verzamelen 8.45, vertrek om 9.00. Het verzamelpunt wordt later bekendgemaakt. U kunt zich opgeven bij Laura Seltonrijch. E-mail: [email protected] Tel.: 0183 352115 VERGEET NIET UW TELEFOONNUMMER OP TE GEVEN.

Wilt u uw tuin ook eens openstellen, bel of mail gerust één van onderstaande commissieleden voor meer informatie of kom gewoon eens kijken op 29 juni en ervaar hoe leuk het is. Ook niet-leden zijn van harte welkom. Elly Koole [email protected] Tel.: 0183 628543

Clazien Buis [email protected] Tel.: 0183 626030

DE CONSUMENTENTOETS Op aanvraag van kwekers worden nieuwe kamer- en/of kuipplanten bij leden in een 12-tal afdelingen getoetst. De afdeling Gorinchem doet al sinds 1999 mee met een 55tal deelnemers.

FIETSTOCHT OMGEVING VIANEN, HAGESTEIN EN EVERDINGEN

In de loop van de jaren zijn al veel planten getoetst. De resultaten worden via vragenformulieren door het Productschap Tuinbouw verwerkt. Vragen gaan o.a. over standplaatsfactoren, behandeling en attractiviteit. Bij een gunstige beoordeling weet de kweker dat verdere kweek en verspreiding de moeite loont. Maar andersom is ook mogelijk. De deelnemers mogen de planten na afloop van de toets houden.

Zaterdag 24 augustus 2013 Vorig jaar hadden we een succesvolle fietstocht in de omgeving van Ottoland en Brandwijk met mooie tuinen en aan het eind van de dag een wijngaard. Vooral het proeven van de wijn viel in de smaak. Het was een geweldige fietsdag, wel wat warm maar in de tuinen was steeds voldoende schaduw te vinden. Aan de reacties was te merken dat de sfeer er goed in zat. Er werd volop genoten.

Meestal worden er in mei enkele planten uitgegeven, maar vaak is er ook een tweede uitgave van planten in de zomermaanden. Ook in 2013 gaan we weer meedoen met de consumententoets. Voor informatie neemt u contact op met Henk van den Helm, tel: 0183 301509 of via e-mail: [email protected]


pag. 11


Jaaruitgave 2013 Ervaringen consumententoets in 2012 Hoewel de “Hawaiian Palm” niet bij de consumententoets hoort, werd mij gevraagd de uitdeling ervan te coördineren voor de leden van onze afdeling. De regionale Groei & Bloei wedstrijd “Hawaiian Palm” werd georganiseerd door de afdeling Maassluis-Maasland samen met Plant Planet. Onze afdeling deed mee met 10 palmen, die nu her en der in de afdeling groeien. In mei deden weer 55 leden mee met de consumententoets. De twee planten die we ter verzorging kregen waren een donkerroze aardbei Fragaria ”Toscana” en een Hydrangea paniculata “Silver Dollar”. Van de aardbei was er al een lichtroze variëteit. Volgens de bijgeleverde gegevens een mooie plant met veel vruchten. De plant was als een mooie plant te zien op de Floriade. Bij mij valt de hoeveelheid vruchten tegen, maar de plant heeft mooie donkerroze bloemen. Wat hij volgend jaar gaat doen is nog een verrassing.

De Hydrangea moet een mooie heester worden. Zelf zet ik hem komend jaar in een wat grotere pot dan dit jaar en wat meer in de zon. Bij mij waren de bloemen al mooi. Bij een toetser bij mij in het dorp stond hij fantastisch mooi in bloei, maar een telefoontje van een ander lid liet een negatief geluid horen. Maar ja, het blijven planten die we (gratis) krijgen om uit te proberen. Uw gegevens, dit jaar per mail doorgestuurd, kunnen een bijdrage leveren zodat de planten ruimer positief bekend worden, of als ze minder goed zijn van de markt verdwijnen. Zie ook mijn verslag op de site van onze afdeling, onder het kopje "Groentips & Groeninfo” en dan doorklikken naar “consumententoets”.

WILDE PLANTEN IN ALLE SOORTEN EN MATEN Lezing door Jacques van der Neut Maandag 23 september 2013 www.boswachtervanderneut.nl Iedere plant is voor zijn voortbestaan afhankelijk van een complex van factoren. We moeten dan bijvoorbeeld denken aan grondsoort, voedselrijkdom in de bodem, waterhuishouding, temperatuur, licht, wind, zuurgraad etc. Wilde planten komen uiteraard niet uitsluitend voor in nationale parken of afgesloten natuurgebieden. Veel soorten zijn ook in onze dagelijkse woon- en leefomgeving te vinden. Zo is er door aangepast beheer van plantsoenen en wegbermen de laatste jaren veel veranderd. Fluitenkruid, berenklauw, pastinaak, wilde peen en wilde cichorei bloeien er overdadig. De stad kent zelfs een zo eigen plantenleven dat er auteurs zijn die pleiten voor een nieuw floradistrict: het urbane of stadsdistrict. In de stad immers komt een groot aantal kenmerkende soorten voor die alleen groeien in de omgeving van mensen, vaak zelfs alleen op hun bouwsels. Zo vormen stadsgrachten, kade- en werfmuren geliefde locaties voor verschillende soorten varens zoals tongvaren, zwartsteel en steenbreekvaren.

Er zijn echter ook soorten die we liever zien gaan dan komen. Zo dook in 2007 de kleine waterteunisbloem voor het eerst in ons land op. In recreatiegebieden kan de reuzenberenklauw, met zijn machtige witte bloemschermen, overlast bezorgen. Kortom, over wilde planten is nogal wat te doen en dus ook genoeg te vertellen. Jacques van der Neut uit Dordrecht vertelt over wilde planten in allerlei soorten en maten.

Henk van den Helm LET OP: andere locatie! Wijkgebouw De Heul, Nieuwe Hoven 141 4205 BC Gorinchem Aanvang 20.00 uur

pag. 12



Jaaruitgave 2013

BOL- EN KNOLGEWASSEN Lezing door Harry Jans Maandag 28 oktober 2013 www.jansalpines.com Tijdens een vakantie in Zwitserland raakte Harry Jans gefascineerd door de alpiene flora. Door contacten met rotsplantenverenigingen heeft hij veel kennis opgedaan en had hij de mogelijkheid zijn plantencollectie uit te bouwen.

sen die hier wonen is het bij mooi weer een echt lekker plekje om buiten te zijn. Is het wat minder mooi weer dan kunnen zij er van achter het raam van genieten. Maar zo’n tuin moet wel bijgehouden worden, en voor de medewerkers van het verpleeghuis is dat naast hun dagelijkse werk bijna niet te doen. Daarom is wat hulp erg welkom. En het is ook best gezellig, zo samen tuinieren. We rekenen erop dat er ook voor de voor- en najaarsbeurten in 2013 weer genoeg vrijwilligers te vinden zullen zijn, al was het alleen maar voor de lekkere koffie en de broodjes! Wilt u meedoen mail of bel dan naar Clazien Buis: [email protected] of 0183 626030, liefst na 18.00 uur of meld u aan via de website van Groei & Bloei www.gorinchem.groei.nl. U bent van harte welkom!

VOGELS IN DE TUIN Lezing door Erwin van Laar Maandag 25 november 2013 www.erwinvanlaar.nl

Door de veel tuinbezoeken in binnen-, maar vooral ook in het buitenland deed hij ideeën op die hij verwerkte in zijn eigen tuin. Er zijn verschillende kassen en zowel aan de voorkant als aan de achterkant van het huis zijn rotstuinen gemaakt uit tufsteen. Door de rotstuin loopt een beekje waarlangs diverse orchideeën groeien. In muurtjes van tufsteen en turfbedden bevinden zich planten die ook tot de alpiene planten gerekend worden.

Erwin van Laar, geboren in 1957, woonachtig in Driebergen - Rijsenburg is vanaf zijn zestiende jaar al actief in de natuurfotografie. Van huis uit heeft hij altijd een brede belangstelling voor de natuur gehad, omdat dit er door zijn vader met de paplepel werd ingegoten. De beleving van de natuur staat bij hem voorop, maar om dit fotografisch vast te leggen komt op een belangrijke tweede plaats.

Om planten op hun natuurlijke standplaats te zien is niet voor iedereen weggelegd. Harry Jans had de mogelijkheid om niet alleen in Europa, maar ook in Azië, het Midden-Oosten en Noord-Amerika planten in het wild te mogen zien en te fotograferen. Hij is als reisleider / organisator vele malen naar China incl. Tibet geweest maar ook naar Kenia en Ethiopië. Ook leidde hij planten- en tuinenreizen naar Tsjechië, Zweden, Duitsland en Italië. Wijkgebouw De Heul, Nieuwe Hoven 141 4205 BC Gorinchem Aanvang 20.00 uur

GROEI & BLOEI IN DE BINNENTUIN VAN HET GASTHUIS Tweemaal per jaar is een aantal leden van Groei & Bloei een zaterdagmorgen te vinden in de tuin van Het Gasthuis om die een voorof najaarsbeurt te geven. Er is o.a. een binnentuin, voornamelijk bestaande uit een aantal verhoogde bloemperken, veel ruimte voor rolstoelen en voor de beschutting een lange haag. Voor de men-

Zijn dialezing behandelt het leven van de vogels in de tuin door de vier jaargetijden heen. Aan de hand van het opknappen en herinrichten van een oude tuin kijkt hij hoe het leven van de vogel zich heeft ontwikkeld. Door het ophangen van nestkasten kunnen we het plezier in de tuin nog aanzienlijk vergroten, stelt Erwin. Wijkgebouw De Heul Nieuwe Hoven 141 4205 BC Gorinchem Aanvang 20.00 uur


pag. 13


Jaaruitgave 2013 DE TWEEBLAARKANNIEDOOD EN DE KAARS Om maar meteen met de deur in huis te vallen: dit zijn bomen! Op onze reizen zijn we al heel wat bijzondere flora en fauna tegengekomen en over twee ervan wil ik wat meer vertellen. De Tweeblaarkanniedood De naam “Tweeblaarkanniedood” zegt al heel veel over deze boom: 1. hij heeft maar twee bladeren, 2. hij lijkt het eeuwige leven te hebben, en 3. hij groeit in Zuid-West Afrika. (De kustgebieden van Namibië en Angola) De wetenschappelijke naam is “Welwitschia”, deze naam komt van de Australische bioloog Dr. Welwitsch die de boom in 1859 ontdekte.

De Welwitschia is tweehuizig en wordt zo’n 2 meter hoog. Dat zie je niet, want 1,5 meter van de stam en wortels zitten onder de grond en wat er boven de grond te zien is zou je niet als “boom” willen benoemen maar eerder als “plant”. Wat je ook niet direct ziet is dat de boom maar 2 bladeren heeft. Dat komt omdat die bladeren, die meterslang kunnen worden, door de wind gespleten zijn en er als een warboel uitzien. Er zijn exemplaren gevonden die naar schatting 2000 jaar oud zijn, en dat verklaart de naam die men heeft bedacht: Tweeblaarkanniedood.

De Welwitschia groeit in de Namib woestijn in een gebied waar soms gedurende jaren geen regen valt. Hoe komt hij dan aan water? In het tachtig kilometer brede kustgebied trekt regelmatig mist vanuit het water van de koude Golfstroom over het land. In de nacht condenseert het water en dan kan de Welwitschia via zijn huidmondjes water opnemen. Overdag sluiten de huidmondjes, waardoor verdamping wordt voorkomen. De Kaars De Kaars is de Spaanse naam (cirio) voor de Boojumboom, en die groeit alleen in een heel klein deel van Baja California, en in een nog kleiner gebied op het vaste land van Mexico. Baja California is een langgerekt schiereiland van wel 1200 km lengte ten zuiden van Californië. Het behoort tot Mexico. De zee tussen het schiereiland en het vasteland van Mexico heet de Zee van Cortes. De wetenschappelijke naam van de boom is Fouquieria columnaris. Uit deze naam is al op te maken dat hij op een kolom moet lijken. En dat is zo. Het is een stam zonder zijtakken van zo’n 15 tot 20 meter hoog. De bladeren zitten direct aan de stam of zijn hoogstens met iets wat op een steeltje lijkt met de boom verbonden. Ook deze bomen kunnen heel oud worden: 600 tot 700 jaar! Maar ze groeien heel langzaam. Een kweker die veel planten uit Mexico haalt vertelde dat hij al 30 jaar een Boojum in de kas heeft staan en dat die nu bijna een meter hoog is. Een groep bomen wordt een bos genoemd. En als het een goed bos is kan je door de bomen het bos niet meer zien. Een bos van Boojumbomen is het enige bos ter wereld waarvan je het bos door de bomen nog wél kunt zien. Chris Fuit

pag. 14



Jaaruitgave 2013

BESTUUR AFDELING GORINCHEM Voorzitter: Aart Bogerd Tel.: 0184 659057 - [email protected]

LEZINGEN COMMISSIE Teunie de Groot Tel.: 0184 653006 – [email protected] Agnes den Besten Ingrid Visser

Secretaris: Chris Fuit - aftredend Tel.: 0184 653281 - [email protected]

EXCURSIE COMMISSIE

Penningmeester: Cisca van Wonderen Tel.: 0183 351674 - [email protected]

Dirk Naber Tel.: 0183 628543 – [email protected]

Algemeen bestuursleden: Laura Seltonrijch - aftredend Tel.: 0183 352115 - [email protected]

Gerda Passe Miranda den Hertog Wilma van der Kevie

Teunie de Groot Tel.: 0184 653006 – [email protected]

WEBMASTER

Piet de Jong Tel.: 0183 628248 – [email protected]

Piet de Jong Tel.: 0183 628248 – [email protected]

Corry Sparnaay Tel.: 0183 620338 - [email protected]

ORGANISATIE RUILBEURS OPEN TUINEN COMMISSIE

Chris Fuit Tel.: 0184 653281 - [email protected]

Laura Seltonrijch - aftredend Elly Koole Tel.: 0183 628543 – [email protected] Clazien Buis Willem de Leeuw Wil de Jong

ORGANISATIE CONSUMENTENTOETS Henk van den Helm Tel.: 0183 301509 - [email protected]


pag. 15

Indien onbestelbaar retour: Nolweg 20 4209AZ Schelluinen

Jaarprogramma 2013

Datum

Inloopavond

ma. 14 januari – dienstencentrum St. Clara

Lezing Paul Machielsen – Sissinghurst Castle

ma. 11 februari - dienstencentrum St. Clara

Algemene Ledenvergadering

ma. 11 maart - dienstencentrum St. Clara

Lezing Nederlandse Lathyrus vereniging

ma. 11 maart - dienstencentrum St. Clara

Lezing Linda Driesen - van der Male – Tuincultuur rondom buitenplaatsen

ma. 8 april - dienstencentrum St. Clara

Planten-, zaden- en stekjesruilbeurs

za. 20 april

Tuinenreisje naar Zeeuws - Vlaanderen

za. 15 juni – verzamelen carpoolplaats Avelingen-West

Open Tuinen weekend landelijk

za. en zo. 22 en 23 juni

Open Tuinen afdeling Gorinchem - Schelluinen

za. 29 juni

Fietstocht omgeving Vianen - Hagestein - Everdingen

za. 24 augustus

Lezing Jacques van der Neut – Wilde planten in alle soorten en maten

ma. 23 september – wijkgebouw De Heul

Planten-, zaden- en stekjesruilbeurs

za. 12 oktober - Wellantcollege Gorinchem

Lezing Harry Jans – Bol- en knolgewassen

ma. 28 oktober – wijkgebouw De Heul

Lezing Erwin van Laar – Vogels in de tuin

ma. 25 november – wijkgebouw De Heul

- Wellantcollege Gorinchem

GORINCHEM. Jaaruitgave Afdeling Gorinchem en omstreken

Recommend Documents