PERSPECTIEFNOTA GORINCHEM

PERSPECTIEFNOTA GORINCHEM 2013 – 2016

2 Gemeente Gorinchem – Perspectiefnota 2013-2016 Juni 2012

Inhoudsopgave

Aanbiedingsbrief

4

Raadsbesluit

8

Bijlage: Financiele situatie op hoofdlijnen

9

Domein college Totaaloverzicht Autonome nadelen Autonome voordelen Onontkoombaar / onbeïnvloedbaar Reeds besloten Wettelijk verplicht Wenselijk Wenselijk niet gehonoreerd Investeringen (kapitaallasten) Investeringskredieten

13 15 17 19 21 23 25 27 29 31 33


Aanbiedingsbrief perspectiefnota 2013-2016

Gorinchem, 7 juni 2012

Nr. 2012 - 845

Aan de gemeenteraad De Perspectiefnota 2013-2016 ligt voor u. Met deze nota starten we de voorbereidingen op de begroting 2013-2016. Van u vragen we de uitgangspunten vast te stellen voor de begroting 2013 - 2016, zowel inhoudelijk als financieel.

Inleiding en uitgangspunten De Perspectiefnota is de start van de nieuwe planning en controlcyclus voor de jaren 2013 – 2016. Deze nota zal uiteindelijk uitgewerkt worden in de programmabegroting 2013 – 2016. De economische crisis heeft gevolgen voor de gemeentelijke huishouding. Enerzijds gaat het hierbij om lagere bijdragen van het rijk vanwege de rijksbezuinigingen. Anderzijds gaat het om teruglopende inkomsten vanwege achterblijvende resultaten in grondexploitaties. Net als andere gemeenten heeft ook onze stad hiermee te maken. De afgelopen maanden hebben wij u hierover meerdere keren geinformeerd en hebben wij met u van gedachten gewisseld hoe wij aan deze tegenvallende ontwikkelingen het hoofd kunnen bieden. Bij het opstellen van de Perspectiefnota 2013 – 2016 hebben wij onderstaande uitgangspunten gehanteerd. Het betreffen uitgangspunten ten aanzien van de loon- en prijsontwikkeling, groei van het aantal woonruimten, inwoners, het rentepercentage en het Gemeentefonds. Wij adviseren bij de raming van het aantal woonruimten de werkelijke stand CBS aan te houden per 31 december aangezien deze op dit moment het meest reëel is. In het verleden werd een opslag op de raming van het CBS geplaatst waar nu, gezien de ontwikkelingen op de woningmarkt, geen aanleiding toe is. Gehanteerde uitgangspunten bij het opstellen van de begroting 2013 – 2016: 1. loonstijging: de nullijn hanteren, in afwijking van de raming CPB loonstijging van 1,25%; 2. prijsstijging: de nullijn hanteren voor onszelf en gesubsidieerde instellingen, in afwijking van de raming CPB prijsstijging van 1,5%; 3. belastingen, heffingen en rechten: de bestendige gedragslijn hanteren, te weten het gecorrigeerde gewogen prijsindexcijfer berekend door het CPB van 1,5% + opslag 1% = 2,5%; 4. raming van de woonruimten: werkelijke stand CBS per 31 december 2011 aanhouden en deze conform de huidige gedragslijn per jaar (2012 – 2016) verhogen; 5. interne rekenrente: het rentepercentage van 4,0% aanhouden; 6. Gemeentefonds: aanhouden junicirculaire 2012 (ervan uitgaande dat deze er dan is). In deze Perspectiefnota 2013 – 2016 hebben wij gepoogd een zo goed mogelijk beeld te geven van de financiële positie van onze gemeente in de komende meerjarenperiode. Wij willen het geschetste beeld kenschetsen als een momentopname die met zorgvuldigheid en realistische benadering van de nabije toekomst is opgesteld. Omdat we echter in onzekere tijden leven, waarbij de realiteit en werkelijkheid door externe ontwikkelingen snel aan verandering onderhevig zijn, heeft deze zorgvuldige en realistische momentopname ook trekken van de vluchtigheid van een dagkoers. 1. Financiële contour normale exploitatie Op pagina 15 van deze Perspectiefnota 2013 – 2016 hebben wij de financiële contour van onze gemeente weergegeven. Rekening houdend met ingeschatte autonome ontwikkelingen, onontkoombare ontwikkelingen, wettelijke verplichtingen, investeringen en wensen, kan de conclusie getrokken worden dat onze gemeente er qua normale exploitatie redelijk voorstaat. Met een ‘dip’ in 2015 kennen de jaren een exploitatieoverschot van circa € 200.000 in 2013, oplopend tot ongeveer € 1.600.000 in 2016. Bij het berekenen van genoemde resultaten uit de normale exploitatie hebben wij rekening gehouden (autonoom nadeel) met een structureel nadeel op de algemene uitkering van circa € 1,5 miljoen. Aan voordeel hebben wij bijvoorbeeld de stelpost vanwege de drie grote decentralisaties die het rijk wil


doorvoeren naar beneden bijgesteld. Voor de toelichting daarop verwijzen wij naar het onderdeel autonome voordelen. Ondanks deze redelijk verlopende normale exploitatie heeft onze stad te maken met een nieuwe noodzaak tot bezuinigingen. De oorzaak hiervan is met name gelegen in onze grondexploitaties. De resultaten daarvan blijven achter bij de prognoses, als gevolg waarvan vermogen moet worden opgebouwd om dit ‘achterblijven’ te kunnen afdekken. 2. Ontwikkeling grondexploitaties In de jaarstukken 2011 hebben wij aangegeven dat wij in 2011 op de grondexploitaties voor in totaal circa € 9,3 miljoen euro aan extra voorzieningen hebben moeten nemen. Om verder zicht te krijgen op de vraag of het noodzakelijk is om naast de voorzieningen die ten behoeve van de grondexploitaties al in de begroting zijn opgenomen (ten bedrage van € 25,6 miljoen) nog extra voorzieningen te treffen vanwege de huidige economische crisis en de crisis op de woningmarkt, hebben wij begin 2012 Ernst & Young opdracht gegeven om een quick scan grondexploitaties uit te voeren. Onder begeleiding van een raadsinformatiebrief (2012 – 827) hebben wij u het rapport van Ernst & Young op 7 mei jl. toegezonden. Met het advies van Ernst & Young in de hand hebben wij ambtelijke en ambtelijk/bestuurlijke optimalisatieteams ingesteld met de opdracht te komen met concrete voorstellen hoe de verwachte extra tekorten binnen de grondexploitaties zoveel mogelijk teruggebracht kunnen worden en onder het door Ernst & Young aangegeven niveau kunnen blijven. De aanleiding hiervoor is gelegen in het gegeven dat Ernst & Young zich heeft gebaseerd op landelijke cijfers van het CBS, waarin niet specifiek rekening gehouden is met de centrumfunctie van onze stad en onze speciale werkgelegenheidspositie. Met de wetenschap van dat moment hebben genoemde optimalisatieteams eind mei de conclusie getrokken dat het gewenst is om voor de grondexploitaties een extra voorziening te treffen van € 12,9 miljoen en rekening te houden met € 10 miljoen aan risico’s. Wij hebben besloten dit advies over te nemen en deze cijfers te verwerken in de onderhavige Perspectiefnota (zie pagina 15). Wat betreft de hoogte van deze extra voorziening merken wij op dat deze bestaat uit een extra voorziening voor Hoog Dalem van € 8,1 miljoen, voor Lingewijk-Noord van € 1 miljoen en voor Mollenburg van € 3,8 miljoen. Het risicobedrag van € 10 miljoen heeft met name betrekking op de gebieden Mollenburg en Groote Haar en houden verband met het eventueel later dan gepland realiseren van de beoogde ontwikkelingen daar. Overigens merken wij op dat deze bedragen zijn toegelicht tijdens de presentatie die over de grondexploitaties voor raadsleden heeft plaatsgevonden op 31 mei jl. Naast deze voorziening en risico’s in de grondexploitaties dienen wij ook nog rekening te houden met middelen die aanwezig dienen te zijn in verband met andere grondontwikkelingen. Specifiek duiden wij hierbij op onze bijdrage ten behoeve van Lingewijk-Zuid (€ 1 miljoen) en op de ontwikkeling van station Papland (€ 3,1 miljoen). Met de bijdrage voor Lingewijk-Zuid dient rekening gehouden te worden gelet op de toezegging die wij aan Poort6 gedaan hebben om een bijdrage voor de ontwikkeling van Lingewijk-Zuid te leveren. Zoals u in het begeleidend schrijven bij de toezending van de jaarstukken 2011 c.a. is uitgelegd, is deze bijdrage vanwege een ‘vormfout’ op verzoek van de accountant uit de jaarstukken gehaald. Omdat wij de toezegging gestand wensen te blijven doen dient het bedrag van € 1 miljoen weer te worden opgevoerd. Met een bijdrage aan station Papland dient rekening gehouden te worden vanwege de constatering dat dit bedrag niet zal komen uit een grondexploitatie, wat oorspronkelijk wel de verwachting was. Overigens kan deze bijdrage beperkt worden indien het mogelijk blijkt de uitvoering van het station te versoberen. Hierover zal de komende weken duidelijkheid ontstaan. Uit bovenstaande toelichting op de grondexploitaties c.a. volgt dat wij rekening houden met het treffen van voorzieningen c.q. het instellen van reserves ter grootte van € 17 miljoen (€ 12,9 miljoen voorzieningen grondexploitaties en € 4,1 miljoen toezeggingen Lingewijk-Zuid en station Papland). 3. Ontwikkeling weerstandsvermogen Naast de te treffen extra voorziening voor de grondexploitaties is het ook noodzakelijk geld op zij te zetten om daarmee de risico’s, waarmee onze stad mogelijk geconfronteerd wordt, te kunnen opvangen. Naast risico’s in de grondexploitaties gaat het hier om risico’s in de normale bedrijfsvoering en zogenaamde strategische risico’s. 5 Gemeente Gorinchem – Perspectiefnota 2013-2016 Juni 2012

Zoals hierboven is aangegeven is door de optimalisatieteams een risico in de grondexploitaties aangegeven van € 10 miljoen. In deze Perspectiefnota hebben wij ervoor gekozen 50 % van dit bedrag in ‘hard geld’ te vertalen (zie eveneens pagina 15). Wij schatten immers in dat dit risico zich niet in volle omvang zal voordoen. Om de bedrijfsvoeringsrisico’s en de strategische risico’s te kunnen afdekken hebben wij in deze Perspectiefnota ervoor gekozen daarvoor een bedrag van € 5,4 miljoen aan te houden. In dit bedrag is een bedrag van € 3 miljoen opgenomen om daarmee de risico’s die wij lopen vanwege onze garantiestellingen ten opzichte van de CV’s Hoog Dalem en Lingewijk-Noord te kunnen afdekken. Wij lopen hierbij vooruit op het advies dat wij aan de BNG gevraagd hebben uit te brengen over de hoogte van onze schuldenpositie en de omvang van onze garantieportefeuille. In de gesprekken hierover heeft BNG aangegeven de buffer die wij hiervoor tot nu toe hebben aangehouden erg minimaal te vinden. Verhoging van deze buffer naar genoemde € 3 miljoen is berekend door de contragaranties in mindering te brengen op de uitstaande garanties en over het restant 10 % aan te houden. Overigens merken wij op dat dit advies u nog voor de behandeling van de Perspectiefnota 2013-2016 ter beschikking gesteld zal worden. Uit bovenstaande toelichting op het weerstandsvermogen volgt dat wij ter afdekking van onze risico’s op dit moment een bedrag wensen aan te houden van in totaal € 10,4 miljoen (€ 5,4 miljoen bedrijfsvoeringsrisico’s en strategische risico’s en € 5 miljoen risico’s grondexploitaties). 4. Totaal benodigde middelen Gelet op de ontwikkelingen met betrekking tot onze grondexploitaties en ons weerstandsvermogen is een totaal vermogen nodig van € 27,4 miljoen (€ 17 miljoen grondexploitaties en € 10,4 miljoen weerstandsvermogen). Dit bedrag dient niet ten volle (door middel van bezuinigingen en tariefsstijgingen) opgebracht te worden, omdat er in 2012 sprake is van vermogensgroei tot een bedrag van, naar verwachting, € 12,4 miljoen. Dit bedrag is als volgt opgebouwd: Omvang algemene reserve per ultimo 2011 € 1,3 miljoen (zie de jaarstukken 2011); Aangroei in 2012 van € 900.000 (zie Turap-I 2011. Genoemde € 9 ton is een afronding van het saldo over 2012 van € 969.217); Herschikking van reserves ter grootte van € 10,2 miljoen. Deze herschikking van reserves bestaat voor een groot deel uit het opheffen van de in het verleden gecreëerde afschrijvingsreserves. In punt 2 van onderstaand raadsbesluit worden deze reserves concreet genoemd. Door het opheffen van reserves wordt de normale exploitatie extra belast, met een structureel bedrag van per saldo € 40.000. Dit bedrag is in de hierboven geschetste financiële contour van de normale exploitatie verdisconteerd. Per saldo is er dus sprake van een vermogensbehoefte van € 15 miljoen (is het verschil tussen het vermogen dat nodig is van € 27,4 miljoen en het vermogen dat bestaat c.q. ontstaat van € 12,4 miljoen). 5. Bezuinigingsopgave AHAD-3 Ondanks het redelijk positieve meerjaren beeld voor de normale exploitatie is het noodzakelijk de komende jaren vermogen op te bouwen om daarmee voorzieningen voor onze grondexploitaties te kunnen treffen en andere risico’s voldoende te kunnen afdekken. Het opbouwen, in een periode van 4 jaar, van deze vermogensbehoefte van € 15 miljoen, komt neer op een structurele bezuiniging van € 3.750.000 per jaar. Rekening houdend met het gegeven dat onze reguliere begroting de komende jaren overschotten te zien kan geven (zie hetgeen hierboven vermeld is bij financiële contour normale exploitatie), is de bezuinigingsopgave in strikte zin gemiddeld ongeveer € 3 miljoen per jaar. Wij kiezen er echter voor om, samen met u, de komende tijd een ruimer concreet structureel bezuinigingspakket samen te stellen van ongeveer een dubbele omvang. Deze ruimere omvang biedt de ruimte om nog keuzes te maken, bijvoorbeeld om extra investeringen te kunnen plegen of extra tegenvallers (denk bijvoorbeeld aan de junicirculaire van het rijk) te kunnen opvangen. Afhankelijk van de ‘echte’ cijfers die bij de begroting zullen worden gepresenteerd, wordt dit pakket in concrete maatregelen omgezet en in de begroting ‘ingetikt’.


Uiteindelijk is de begroting 2016 dan structureel sluitend en is de noodzakelijke vermogensopbouw in 2016 gerealiseerd. Daarmee wordt voldaan aan de eisen van het provinciaal begrotingstoezicht. 6. Samenvattend Hoewel de laatste jaren al een fors financieel vangnet is gecreëerd om tegenvallers in onze de grondexploitaties op te vangen – in totaal is en wordt er al voor € 38,5 miljoen aan voorzieningen gevormd – staat onze gemeente voor een aanzienlijke financiële opgave. Door middel van scherp sturen op uitgaven, het scherp kijken naar de reële verwachtingen in grondexploitaties en de algemene uitkering en het nemen van maatregelen als het kritisch heroverwegen van stelposten en de herschikking van reser-ves hebben wij deze problematiek tot beheersbare proporties kunnen terugbrengen. Hierdoor kan de bezuinigingsopgave AHAD-3 relatief beperkt blijven. Deze opgave is in strikte zin gemiddeld ongeveer € 3 miljoen per jaar groot. In deze fase kiezen wij ervoor om aan te koersen op een concreet en struc-tureel bezuinigingspakket dat echter groter is en neerkomt op ongeveer het dubbele van dit bedrag. Afhankelijk van de ‘werkelijke’ cijfers die bij de begroting zullen worden gepresenteerd wordt dit pakket in concrete maatregelen omgezet en in de begroting opgenomen.


RAADSBESLUIT De raad van de gemeente Gorinchem Gelezen het voorstel van het college van burgemeester en wethouders inzake de Perspectiefnota 2012-2015,

Besluit:

1. Voor wat betreft het opwerken van de begroting 2013 de volgende uitgangspunten te hanteren: a. loonstijging: de nullijn hanteren, in afwijking van de raming CPB loonstijging van 1,25%; b. prijsstijging: de nullijn hanteren voor stadhuis en gesubsidieerde instellingen, in afwijking van de raming CPB prijsstijging van 1,5%; c. belastingen, heffingen en rechten: de bestendige gedragslijn hanteren, te weten het gecorrigeerde gewogen prijsindexcijfer berekend door het CPB van 1,5% + opslag 1% = 2,5%; d. raming van de woonruimten: om de werkelijke stand CBS per 31 december 2011 aan te houden en deze conform de huidige gedragslijn per jaar (2012 – 2016) te verhogen; e. interne rekenrente: het rentepercentage van 4,0% aan te houden; f. Gemeentefonds: aanhouden junicirculaire 2012; 2. Ten behoeve van de noodzakelijke groei van het vermogen: a. in 2012 de volgende afschrijvingsreserves op te heffen en de saldi ten gunste van de algemene reserve te laten komen: veerdienst, verbouwing Arkelstraat 28, brede school Schepenenstraat, sportaccommodatie Hoefslag, uitbreiding ds Koelsmanschool, aanpassen het Gilde i.v.m. Mariengaarde, overname WLZ, Caribabad, Clubgebouw Raptim, Clubgebouw SVW, verhuizing SVW algemeen en velden (infra, verlichting SVW); b. in 2012 de reserve Structuurverbetering Onderwijs op te heffen en het saldo ten gunste van de algemene reserve te laten komen; c. in 2012 de onderstaande onderhoudsreserves te verminderen met een bedrag van in totaal € 1 miljoen en dit bedrag ten gunste van de algemene reserve te laten komen: Stadhuisplein, opwaardering Brandweerkazerne, groot onderhoud gebouwen en opwaardering nieuwbouw Reiniging. 3. Ter dekking van risico’s en het treffen van aanvullende voorzieningen ter dekking van de extra te verwachte tekorten in de grondexploitaties een concreet bezuinigingspakket samen te stellen ter grootte van ongeveer het dubbele van de bezuinigingsopgave in strikte zin (€ 3 miljoen per jaar), welke omvang, afhankelijk van de ‘werkelijke’ cijfers die bij de begroting zullen worden gepresenteerd, in concrete maatregelen wordt omgezet en waarover besloten wordt bij de vaststelling van de begroting 2013 op 8 november 2012. 4. De in de Perspectiefnota 2013 – 2016 opgenomen mutaties verwerken in een begrotingswijziging.

Aldus besloten in de vergadering van de gemeenteraad van Gorinchem van 5 juli 2012, Voorzitter,

griffier,


Bijlage bij Perspectiefnota 2013 – 2016

Financiële situatie op hoofdlijnen Inleiding e

De jaarstukken 2011, de 1 tussenrapportage 2012 en de perspectiefnota 2013-2016 geven veel (financiële) informatie. In deze documenten worden een aantal financiële maatregelen doorgevoerd die veel invloed hebben op de financiële situatie van de gemeente. Wij geven hierna op basis van de genoemde stukken en de hierin opgenomen financiële maatregelen een beeld op hoofdlijnen van de huidige en toekomstige financiële situatie. Begroting 2013-2016 In de perspectiefnota 2013-2016 staan de te verwachten exploitatiesaldi. De saldi voor de normale exploitatie zijn positief. Dit wordt voor een belangrijk deel veroorzaakt door eerdere bezuinigingsmaatregelen. Daarnaast is er in de perspectiefnota 2013-2016 een aantal begrotingstechnische maatregelen doorgevoerd, zoals de herschikking van reserves en het herzien van stelposten. Voor de tekorten op de grondexploitaties dient er echter aanvullend te worden gereserveerd. Daarnaast dient de algemene reserve te worden aangevuld in verband met het benodigde weerstandsvermogen. Niet de normale exploitatie, maar de extra reserveringen voor de tekorten op de grondexploitaties en het aanvullen van de algemene reserve leiden uiteindelijk tot een bezuinigingsnoodzaak. Algemene uitkering uit het gemeentefonds In de perspectiefnota 2013-2016 is voor de algemene uitkering uitgegaan van de op dat moment beschikbare informatie van het rijk. Daarnaast is rekening gehouden met een structurele korting op het gemeentefonds van €1.430.000 vanaf 2013. In de berekening van dit bedrag wordt er overeenkomstig het advies van onze externe adviseur van uitgegaan dat een aanzienlijk deel van de rijksombuigingen in de belastingssfeer wordt gevonden en daardoor geen invloed heeft op het gemeentefonds. Voor de decentralisaties is vervolgens nog een nadeel van €175.000 in 2013, €350.000 in 2014 en €175.000 in 2015 geraamd. In de perspectiefnota 2013-2016 is dus reeds rekening gehouden met een aanzienlijk nadeel op de algemene uitkering. Binnenkort zullen we kunnen vaststellen in hoeverre dit aansluit bij de werkelijkheid. De raad zal daarover dan worden geïnformeerd. Bezuinigingsmogelijkheden De gemeente heeft de noodzaak tot bezuinigingen tijdig onderkend. De voorbereidingen voor het te doorlopen proces hiervoor zijn opgestart ruim voordat de noodzakelijk bezuinigingsomvang in de perspectiefnota 2013-2016 kon worden bepaald. Er wordt naartoe gewerkt om bij de vaststelling van de perspectiefnota 2013-2016 bezuinigingstaakstellingen te verdelen en richtinggevende uitspraken van de raad voor de verdere uitwerking te krijgen. Het is belangrijk dat dit proces tot en met de vaststelling van de begroting 2013-2016 zorgvuldig verloopt, zodat in de begroting 2013-2016 de concrete bezuinigingen kunnen worden opgenomen. In het bezuinigingsproces wordt o.a. gebruik gemaakt van de eerdere inventarisatie van bezuinigingsmogelijkheden (AHAD). Daarnaast komen er mogelijk nog andere bezuinigingsopties in beeld. Wij verwachten dat er uiteindelijk voldoende bezuinigingsmogelijkheden zijn om de tekorten te kunnen dekken. Grondexploitatie Per 31 december 2011 is er voor de tekorten van de grondexploitatie een voorziening beschikbaar van ruim €25.600.000. De perspectiefnota 2013-2016 geeft aan dat er in 2012 een extra voorziening 9 Gemeente Gorinchem – Perspectiefnota 2013-2016 Juni 2012

van €12.900.000 gevormd dient te worden voor de tekorten op de grondexploitaties, waarvoor in de periode 2013-2016 het benodigde vermogen dient te worden opgebouwd. Daarnaast wordt er voor de grondexploitaties nog rekening gehouden met een ophoging van de algemene reserve met €5.000.000 (50% van de risico’s). Voor de garanties aan de CV’s voor enkele grondexploitaties wordt rekening gehouden met een ophoging van de algemene reserve met €3.000.000 (10% van de garanties minus contragaranties). Per saldo is er dan voor grondexploitaties een voorziening voor verliezen beschikbaar van ongeveer €38.500.000 en €5.000.000 in de op te bouwen algemene reserve. Daarnaast wordt in de op te bouwen algemene reserve rekening gehouden met €3.000.000 voor het risico op de afgegeven garanties aan 2 CV’s voor grondexploitaties. Met deze reserveringen wordt rekening gehouden in de bezuinigingstaakstelling. Wanneer de bezuinigingstaakstelling in de begroting 2013-2016 concreet wordt ingevuld is er in 2016 voldoende dekking voor de tekorten van de grondexploitatie. Overigens leert de praktijk dat de resultaten van de grondexploitaties door marktontwikkelingen aanzienlijk kunnen wijzigen. De grondexploitatie blijft dan ook onzeker in de toekomst en zal daarom nauwlettend worden gemonitord. Weerstandsvermogen Uit de jaarrekening 2011 blijkt dat per 31 december 2011 het weerstandsvermogen ver onder de door de raad vastgestelde normen blijft. De algemene reserve bedraagt per 31 december 2011 ongeveer €1.300.000. In de perspectiefnota 2013-2016 wordt een herschikking van reserves tot een bedrag van ongeveer €10.200.000 en daarnaast een opbouw van €15.000.000 extra vermogen voorgesteld voor het dekken van de tekorten op de grondexploitaties en het opbouwen van een algemene reserve tot 100% van de risico’s in de paragraaf weerstandsvermogen. In de bepaling van de bezuinigingstaakstelling wordt er van uitgegaan dat deze €15.000.000 in de periode 2013-2016 wordt opgebouwd. Wanneer de bezuinigingstaakstelling in de begroting 20132016 concreet wordt ingevuld is in 2016 het gewenste weerstandsvermogen opgebouwd. Schulden De BNG heeft een onderzoek gedaan naar de leningenportefeuille en de garantstellingen. De uitkomst van dit onderzoek wordt de raad nog voor de behandeling van de perspectiefnota 2013-2016 beschikbaar gesteld. Het schuldrestant van de leningen bedraagt per 31 december 2011 ongeveer €173.700.000. De BNG typeert een debtratio (de mate waarin de bezittingen belast zijn met schulden) van meer dan 100% als rood, tussen de 90% en 100% als oranje en onder de 90% als groen. De BNG heeft de debtratio van de gemeente Gorinchem per 31 december 2011 berekend op 90%. Vergelijkbare gemeenten qua regiofunctie en inwonertal hebben volgens de BNG een debtratio van gemiddeld 60%. De schuldenpositie van de gemeente Gorinchem is dus aanmerkelijk ongunstiger dan van vergelijkbare gemeenten. Volgens de typering van de BNG kan de debtratio van de gemeente Gorinchem worden getypeerd als eind groen of begin orange. Wanneer de bezuinigingstaakstelling in 2013-2016 leidt tot een extra vermogensopbouw van €15.000.000 zal de debtratio overigens uitkomen op ongeveer 82%. Wanneer de investeringen in de grondexploitatie afnemen door grondverkopen zal de debtratio ook dalen. De gemeente kan de lasten van de schulden dekken. De schulden zullen aanzienlijk afnemen door grondverkopen. In 2015 zal een aanzienlijk deel van de schuld moeten worden geherfinancierd. De omvang daarvan wordt sterk beïnvloed door de hoeveelheid grondverkopen tot 2015. Deze herfinanciering kan afhankelijk van de rente-ontwikkeling financieel positief en negatief uitvallen. Er zal met de BNG worden bezien hoe dit herfinancieringsrisico kan worden ingeschat en hoe hierop financieel kan worden ingespeeld. 10 Gemeente Gorinchem – Perspectiefnota 2013-2016 Juni 2012

Garantstellingen De gemeente staat per 31 december 2011 voor ruim €331.000.000 indirect of direct garant voor leningen. De indirecte garanties van ruim €222.600.000 betreffen leningen van Poort6 met een achtervang bij het waarborgfonds, waardoor het gemeentelijke risico hiervoor minimaal is. Aan Poort 6 is daarnaast een directe garantie afgegeven van ruim €37.400.000. Hoewel deze garantie niet als risicovol wordt getypeerd kan worden bekeken of hiervoor alsnog een achtervang bij het waarborgfonds kan worden geregeld. Aan 2 CV’s voor grondexploitaties is per saldo een directe garantie afgegeven van ruim €50.000.000, waarvoor de gemeente contragaranties heeft voor ongeveer €20.000.000. In de vermogensopbouw zoals deze in de perspectiefnota 2013-2016 wordt voorgesteld is rekening gehouden met een ophoging van de algemene reserve met €3.000.000 (10% van de garanties minus contragaranties) voor het risico van deze directe garanties. Wij menen hiermee voor de belangrijkste garanties een redelijke risico-inschatting te hebben gemaakt. De BNG adviseert in haar onderzoek een aantal beheersmaatregelen voor de garanties. De teneur van deze adviezen is: zwaardere eisen stellen aan het verlenen van garanties en een betere monitoring/beheersing van de risico’s van garanties. Wij zullen deze adviezen nog verder beoordelen op uitvoerbaarheid. Verbonden partijen De gemeente neemt deel aan diverse verbonden partijen. Hiervoor is in de jaarrekening 2011 in de paragraaf weerstandvermogen rekening gehouden met een risico van €300.000. Dit achten wij op dit moment voldoende. De bezuinigingstaakstellingen bij de gemeenten gaan niet voorbij aan de verbonden partijen. Zowel ambtelijk als bestuurlijk vragen wij binnen de verbonden partijen aandacht voor het volledig invullen van de bezuinigingstaakstellingen en waar mogelijk het flexibiliseren van hun organisaties. Het is belangrijk dat gemeenten hierin zo veel mogelijk een gezamenlijk standpunt innemen, hetgeen in veel gevallen ook daadwerkelijk aan de orde is. Nieuwe verbonden partijen zoals de GR publieke gezondheid en zorg, forse taakuitbreidingen zoals bij de veiligheidsregio en een eventuele gedeeltelijke ontvlechting van dienstverlening uit het SCD zoals bij de GR publieke gezondheid en zorg, de omgevingsdienst en de veiligheidsregio zijn wel risico´s voor de verbonden partijen en daarmee voor de gemeenten. De insteek van de gemeenten is echter dat deze risico´s binnen de begrotingen van de verbonden partijen zelf moeten worden opgevangen. Organisatie De omvang van bepaalde werkzaamheden van de gemeente kan om verschillende redenen aanzienlijk wijzigen. Dit kan bijvoorbeeld worden veroorzaakt door minder grondverkopen, maar ook door bezuinigingen op bepaalde taken. e

In de 1 tussenrapportage 2012 is voor een lager dekking van uren vanuit de grondexploitaties reeds rekening gehouden met een nadeel van €200.000 in 2012 en €100.000 in 2013. Er geldt een werkgelegenheidsgarantie tot en met 2015, waarbij het management stuurt om de kosten zo laag mogelijk te houden door bijvoorbeeld medewerkers elders in te zetten. De snelheid waarmee de organisatiekosten kunnen worden aangepast aan wijzigingen in het takenpakket en daarmee in de kostendekking is een reëel risico. Belastingcapaciteit In de jaarrekening is aangegeven dat er een onbenutte belastingcapaciteit is van structureel €1.700.000. 11 Gemeente Gorinchem – Perspectiefnota 2013-2016 Juni 2012

Conclusie De conclusie kan worden getrokken dat de gemeente op dit moment aanzienlijke financiële opgaven heeft, maar dat deze beheersbaar zijn door de positieve saldi van de normale exploitatie en wanneer in de begroting 2013-2016 een vermogensopbouw tot en met 2016 van €15.000.000 concreet wordt ingevuld. De financiële opgaven worden vooral veroorzaakt door de grondexploitaties. Ook voor de toekomst vormen deze grondexploitaties door de marktomstandigheden een grote onzekere factor. In hoeverre de thans berekende te treffen voorzieningen en aan te houden reserve hiervoor uiteindelijk noodzakelijk danwel voldoende zijn is ongewis. Daarom zullen wij de grondexploitaties frequent actualiseren op basis van de te voorziene ontwikkelingen.


Bijlage: Domein college



Totaaloverzicht perspectiefnota 2013-2016 Totaaloverzicht perspectiefnota 2013-2016 2013 Voordeel 1 Beschikbare ruimte: 1.1 Saldo primitieve begroting 2012 1.2 Niet besloten bezuinigingen AHAD2 1.3 Structurele gevolgen 2e turap 2011 1.4 Structurele gevolgen 1e turap 2012 subtotaal: (- = nadeel) 2 Autonome ontwikkelingen: 2.1 Autonoom nadeel 2.2 Autonoom voordeel subtotaal (t/m 2.2): (- = nadeel) 3 Nieuw beleid: 3.1 Onontkoombaar/onbeïnvloedbaar 3.2 Reeds besloten 3.3 Wettelijk verplicht subtotaal (t/m 3.3): (- = nadeel) 3.4 Wenselijk 3.5 Investeringen (kapitaallasten) eindtotaal (t/m 3.5): (- = nadeel) vermogensontwikkeling Saldo algemen reserve 01-01-12 Saldo 2012 1e turap 2012 Herschikking reserves 31-12-12 Risico's normale bedrijfsvoering Voorziening grexen Bijdrage Lingewijk Zuid Risico bijdrage station Papland Risico's grexen (50% van % (10 milj)

2014 Nadeel

1.781.616 237.310 374.192 507.725 2.426.223

Voordeel

2015 Nadeel

1.150.139 57.690 356.779 936.140 2.500.748

Voordeel

2016 Nadeel

Voordeel

439.161

730.772 130.190 68.657 858.532 1.788.151

130.190 100.383 913.319 704.731

Nadeel

200.000 698.248 300.536-

3.570.007 55.000

200.000 1.091.793 432.534

3.360.007 -

200.000 2.102.383 572.893-

3.580.007 -

200.000 2.718.703 1.224.487

3.480.007 2.360

446.788 11.000 371.364967.252 214.007

490.616 38.000

449.320 12.000 336.660 1.171.150 1.284.202

524.694 32.500

514.830 12.000 696.677438.287 459.118-

619.114 31.500

285.377 12.000 1.070.388 627.373 1.591.065

419.976 31.500

25.000 356.881

223.607

200.728

1.300.000 900.000 10.200.000 5.400.00012.900.0001.000.0003.100.0005.000.00022.000.000-

totaal:

15.000.000-

Jaarlijks tekort, incl vermogensontw 3.535.993Gemiddeld tekort, incl vermogensontw 3.092.461-

2.465.7983.092.461-


4.209.1183.092.461-

2.158.9353.092.461-

106.695


Toelichtingen aanvragen perspectiefnota 2013-2016 2.1 Autonome nadelen 2.1 Autonoom nadeel Nr. Omschrijving

1 2 3 4 5 6 7 8

Periodieken/premiestijgingen/overwerk toezicht en handh Mutaties gemeentefonds Actualisatie renteomslag Extra OZB-lasten gemeente door tariefsverhoging OZB Vervallen rentebijschrijving op te heffen reserves Kapitaallasten tlv exploitatie door opheffen afschrijvingsres Veiligheidsregio Bouwleges

Totaal Saldo

2013 Voordeel Nadeel

2014 Voordeel Nadeel

599.007 1.430.000 650.000 11.000 200.000

599.007 1.430.000 440.000 11.000 200.000

240.000 240.000 400.000

200.000

3.570.007

3.370.007-

2015 Voordeel Nadeel 599.007 1.430.000 660.000 11.000 200.000

240.000 240.000 400.000

200.000 3.160.007-

3.360.007

2016 Voordeel Nadeel 599.007 1.430.000 560.000 11.000 200.000

240.000 240.000 400.000

200.000 3.380.007-

3.580.007

240.000 240.000 400.000

200.000

3.480.007

3.280.007-

1. Periodieken, premiestijgingen c.a. In genoemd bedrag is het effect van het principeakkoord over de nieuwe CAO voor gemeenteambtenaren meegenomen (loonstijging van 1 % per 1 januari 2012, nogmaals 1 % per 1 april 2012 een eenmalige uitkering in augustus 2012). Voorts is rekening gehouden met reguliere ontwikkelingen in het loongebouw, zoals de kosten van periodieken, premiestijgingen en extra overwerk toezicht en handhaving. Voor 2013 is overigens rekening gehouden met een nullijn in de CAO. 2. Mutaties gemeentefonds Ten tijde van het opstellen van de Perspectiefnota 2013 is de Junicirculaire nog niet bekend. Bij het ramen van effecten heeft onze gemeentefondsspecialist PAUW ons geadviseerd uit te gaan van de uitkomsten van het zogeheten Lenteakkoord. Uit dit akkoord, waarover overigens nog besluiten genomen dienen te worden, is op te maken dat het gemeentefonds met circa € 500 miljoen gekort zal worden, en dat er daarnaast nog sprake is van een korting van € 150 miljoen als gevolg van de BTWverhoging en verlaging gemeentefonds ten behoeve van de vorming van het BTW–compensatiefonds. Het advies van het bureau Pauw is om voor Gorinchem een structurele korting aan te houden van circa € 1.430.000. Dit is het aandeel van Gorinchem in de totale bezuiniging op landelijk niveau van het Gemeentefonds. Wellicht te overvloede: genoemde korting van € 1.430.000 is een globale inschatting is. Zodra de uitkomsten van de Junicirculaire bekend zijn, wordt nadere informatie over de ontwikkeling van het Gemeentefonds verschaft. 3. Actualisatie renteomslag Het rentenadeel is met name een gevolg van de aanpassing van het (interne) renteomslagpercentage. Op basis van de in 2011 vastgestelde Notitie Rentebeleid wordt jaarlijks bekeken of dit rentepercentage moet worden bijgesteld, zodat beter wordt aangesloten bij de actuele marktrente. Voor het begrotingsjaar 2013 is dit percentage vastgesteld op 4,0 %. Bij de begroting 2012 gold nog het (oude) rentepercentage van 5,0 %. Hierdoor wordt aan de grondexploitaties een lager rentebedrag toegerekend, namelijk 1,0 % over de (netto) boekwaarde, wat nadelig is voor het exploitatiesaldo van de gemeente. Overigens staat hier een positief vermogenseffect tegenover, omdat de grondexploitatieberekeningen minder met rente worden belast. Daarnaast is bij de jaarrekening 2011 een aantal NIEGG’s (niet in exploitatie genomen gronden) afgesloten. Aan die afgesloten NIEGG’s kan uiteraard geen rente meer worden toegerekend, wat tot een nadeel in de exploitatie leidt. 4. Extra OZB-lasten gemeente door tariefsverhoging OZB Door de verhoging van het OZB-tarief met 2,5% (gecorrigeerde gewogen prijsindexcijfer berekend door het CPB van 1,5% + opslag 1%) stijgen de OZB-lasten op de verschillende onroerende zaken van de gemeente zelf. Dit geeft per saldo € 11.000 extra lasten. 5. Vervallen bijschrijving op te heffen reserves 17 Gemeente Gorinchem – Perspectiefnota 2013-2016 Juni 2012

Door het opheffen van reserves vinden geen jaarlijkse dotaties in die reserves meer plaats, hetgeen het aangegeven voordeel oplevert. 6. Kapitaallasten t.l.v. exploitatie door opheffen afschrijvingsreserves Ter versterking van het vermogen worden afschrijvingsreserves opgeheven. De opheffing leidt tot een verhoging van de structurele last in de begroting omdat voor de afschrijving van activa niet meer over deze reserves kan worden beschikt. 7. Veiligheidsregio / Brandweer De regionalisering van de Brandweer levert voor Gorinchem een structureel nadeel op. 8. Bouwleges In de eerste tussenrapportage 2012 is gemeld dat de bouwleges circa € 400.000 achterblijven bij de raming, met name omdat het aantal grotere aanvragen veel lager ligt dan andere jaren. De economische situatie van dit moment doet vermoeden dat dit geen eenmalig beeld is, maar van structurele aard. Daarom wordt het gemelde nadeel in genoemde tussenrapportage hier structureel doorgezet.


2.2 Autonome voordelen Nr. Omschrijving

2013 Voordeel

1 2 3 4 5 6 7

Verbetering planning en realisatie investeringen Opbrengststijging OZB door areaaluitbreiding Opbrengststijging OZB door tariefstijging 2,5% Stijging overige tarieven en leges Gedifferentieerde tariefsverhogingen parkeren Acressen gemeentefonds Herzien stelpost 3 decentralisaties

217.435 115.000 182.000 119.813 64.000 -

Totaal

698.248

Saldo

2014 Nadeel

Voordeel

55.000

163.351 115.000 182.000 117.442 64.000 450.000

55.000

1.091.793

643.248

1.091.793

2015 Nadeel

Voordeel

2016 Nadeel

Voordeel

198.820 115.000 182.000 117.563 64.000 1.425.000

-

2.102.383 2.102.383

Nadeel

2.360 115.000 182.000 117.563 64.000 640.140 1.600.000

-

2.718.703

2.360

2.716.343

1. Verbetering planning en realisatie investeringen De planning van de investeringen die thans in uitvoering zijn is geactualiseerd op basis van de laatste inzichten en ontwikkelingen. Het verschil in kapitaallasten is op deze regel verantwoord. 2. Opbrengststijging OZB door areaaluitbreiding De opbrengst van de OZB kan vanaf 2013 € 115.000 structureel hoger worden geraamd vanwege de areaaluitbreiding van de onroerende zaken waarvoor OZB wordt geheven. 3. Opbrengststijging OZB door tariefstijging 2,5% De opbrengst van de OZB kan vanaf 2013 € 182.000 structureel hoger worden geraamd vanwege het bestaande beleid om een tariefsstijging toe te passen van 2,5% (inflatie (het gecorrigeerde gewogen prijsindexcijfer van thans 1,5 % zoals dat berekend is door het CPB)+ opslag 1%). 4. Stijging overige tarieven en leges Ook voor de overige tarieven/belastingen en huren is de tariefsstijging van 2,5 % toegepast. 5. Gedifferentieerde tariefsverhoging parkeren Middels gedifferentieerde tariefsverhoging kan een extra totaalopbrengst op het collegeproduct parkeren worden gerealiseerd. 6. Accressen gemeentefonds De stijging of daling van het gemeentefonds wordt voor een belangrijk deel verwerkt in het accres. Het gemeentefonds wordt vervolgens via allerlei parameters uitgekeerd aan de gemeenten. In de begroting 2012 is vanwege de afnemende betrouwbaarheid van de accressen door de gemeente zelf een correctie op de accressen toegepast. Dit is vermeld op pagina 87 van de programmabegroting 2012. Het blijven toepassen van deze correctiemethode leidt in 2016 tot een raming voor de algemene uitkering die € 640.140 lager is dan wanneer deze correctie niet zou zijn toegepast. De vraag is hoe voorzichtig de algemene uitkering voor de latere jaren moet worden geraamd. Voor een voorzichtige raming kan je met een lager accres rekening houden dan de gemeentefondscirculaire vermeldt. Gelet op de financiële positie van de gemeente wordt vanaf deze perspectiefnota afgezien van het hanteren van andere accressen dan die de gemeentefondscirculaires vermelden. 7. Herzien stelpost 3 decentralisaties Het rijk heeft enkele jaren geleden het voornemen uitgesproken de komende jaren 3 grote decentralisaties door te voeren. Bij de begroting 2012-2015 hebben wij de intentie gehad voor de financiële gevolgen van deze decentralisaties rekening te houden met uiteindelijk een maximale nadeel van € 15 per inwoner (in totaal € 525.000 per jaar). Naar nu blijkt is in de begroting 2012-2015 19 Gemeente Gorinchem – Perspectiefnota 2013-2016 Juni 2012

voor elke decentralisatie uiteindelijk van dit maximale nadeel van € 15 per inwoner uitgegaan (afgerond €1.600.000 per jaar). De voortgang en de inhoud van de decentralisaties is door de kabinetscrisis op dit moment onduidelijk. Tegen deze achtergrond wordt voorgesteld in de begroting 2013-2016 dit maximale nadeel te verlagen tot € 175.000 in 2013, € 350.000 in 2014 en € 175.000 in 2015. Het uitgangspunt is deze decentralisaties budgettair neutraal te realiseren. Tot en met 2015 houden wij nog rekening met ongedekte invoeringskosten en dus budget om daarmee een budgettair neutrale uitvoering te kunnen organiseren. Wij gaan ervan uit dat er in 2016 geen extra budget meer nodig is.


3.1 Onontkoombaar/onbeïnvloedbaar Nr. Omschrijving

2013 Voordeel

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

BOR: Areaaluitbreiding openbaar groen BOR: Areaaluitbreiding speeltuinen/speelplaatsen BOR: Areaaluitbreiding verhardingen FIN: Heerenlaantje 30 (SBGA) FIN: Boerenstraat 11 A (muziekschool) en 11 B (peeriscoop) (SBGA) FIN: Grote Markt 17, voormalig Stadhuis (SBGA) FIN: Korenbeurs 3 en 5 't Pand (SBGA) FIN: Voermanstraat 2 (SBGA) FIN: Haarstraat 64 Nieuwe Doelen (SBGA) FIN: Vrijval stelpost SBGA FIN: Bredeschool Gildenplein Schepenenstraat, Wijnkoperstraat REO: Teruglopen inkomsten bestemmingsplannen

Totaal

Voordeel

3.328 6.500 33.205 52.838 178.246 6.730 17.145 158.624 446.788

43.828-

2015

Nadeel

449.320

490.616

Voordeel

20.724 6.500 3.150 24.792 49.604 266.456 5.102 27.334 76.032

26.000 8.000

446.788

Saldo

2014

Nadeel

514.830

75.374-

524.694

Voordeel

41.934 6.500 17.850 13.636 257.939 103.582 5.367 7.588 126.718

29.000 16.000

449.320

2016

Nadeel

Nadeel

41.934 6.500 40.165 20.043 87.623 108.809 4.452 5.896 58.554 285.377

22.000 16.000

514.830 104.284-

619.114

30.000 16.000

285.377

419.976

134.599-

1. BOR: Areaaluitbreiding openbaar groen Het areaal openbaar groen is in Hoog Dalem, Oost II, Lingewijk Noord rondom trafo, Griendweg en Franklinweg/Einsteinstraat uitgebreid waardoor de groenonderhoudskosten zullen toenemen. Deze staan hier geraamd. Via de algemene uitkering ontvangt de gemeente (indirect) inkomsten op basis van het aantal woningen, vierkante meters land, adressendichtheid, etc. ter dekking van deze extra lasten. Deze inkomsten zijn verdisconteerd in de autonome nadelen / mutatie gemeentefonds. 2. BOR: Areaaluitbreiding speeltuinen/speelplaatsen De hier geraamde kosten (nadelen) hebben enerzijds te maken met areaaluitbreidingen. De speelterreinen die onder deze areaaluitbreidingen vallen zijn de volgende: speelterrein Elsje van Houweningenstraat/Quadrant, speelterrein Lingewijk-Noord ter hoogte van trafo, speelterrein Steurgat en speelterrein Ruigenhoek. Anderzijds worden de hier geraamde kosten veroorzaakt doordat op een aantal locaties de ondergrond onder speeltoestellen aan vervanging toe is. Volgens Warenwetbesluit Attractie – en Speeltoestellen (WAS) moet het bodemmateriaal veilig zijn geïnstalleerd en goed onderhouden zijn. 3. BOR: Areaaluitbreiding verhardingen Het verhardingsareaal zal de komende jaren toenemen a.g.v. de ontwikkeling van diverse nieuwbouwprojecten (o.a. Hoog Dalem en Lingewijk Noord). In verband met de huidige slechte situatie in de nieuwbouwmarkt is het onzeker of de areaaluitbreidingen van de verhardingen ook daadwerkelijk volgens planning gerealiseerd zullen worden. Verder geldt dat met het oog op de financiële situatie van de gemeente terughoudend wordt omgegaan met de verhoging van de onderhoudsbudgetten. Daarom is gekozen voor een ingroeimodel naar 100% in 2017. Hierbij wordt wel opgemerkt dat in het geval van calamiteiten direct een beroep zal worden gedaan op de onderhoudreserve. Jaar

Toename m2 verharding

Toename onderhoudsbudget

2013 2014 2015 2016

19.375 m2 verharding 35.475 m2 verharding 28.200 m2 verharding 19.625 m2 verharding

valt onder garantie aannemer € 12.600 x 25% = € 3.150 (€ 12.600 + €. 23.100) x 50% = € 17.850 (€ 12.600 + €. 23.100,-- + €. 18.300,--) x 75% = € 40.165

Via de algemene uitkering ontvangt de gemeente (indirect) inkomsten op basis van het aantal woningen, vierkante meters land, adressendichtheid, etc. ter dekking van deze extra lasten. Deze inkomsten zijn verdisconteerd in de autonome nadelen / mutatie gemeentefonds 4. tot en met 10.: Voormalige panden SBGA Per 1 januari 2012 zijn de SBGA-panden Heerenlaantje 30, Boerenstraat 11A (muziekschool) en 11B (Peeriscoop), Grote Markt 17 (voormalig Stadhuis), Korenbeurs 3 en 5 ’t Pand, Voermanstraat 2 en Haarstraat 64 (Nieuwe Doelen) in beheer gekomen bij het team Vastgoed van de afdeling Financiën. De opgevoerde bedragen zijn vastgesteld aan de hand van recent geactualiseerde Meerjaren Onderhoud Plannen. Tegenover deze onderhoudskosten staat de in de meerjarenbegroting opgenomen 21 Gemeente Gorinchem – Perspectiefnota 2013-2016 Juni 2012

stelpost SGBA opgenomen voor de dekking van de lasten en baten van deze panden. Deze stelpost e is oorspronkelijk voor € 250.000 structureel vanaf 2012 opgenomen. In de 1 tussenrapportage 2012 is deze stelpost vanaf 2012 structureel met € 293.808 verhoogd (in 2015 met € 283.238). De opgenomen extra lasten onder punt 4 tot en met 9 worden gedekt door de vrijval van (een deel van) de stelpost SBGA. Per saldo leveren de extra aanvragen onder punt 4 tot en met 9 derhalve geen nadeel op in de Perspectiefnota 2013-2016. 11. FIN: Brede school Gildenplein Schepenenstraat Eind 2011 is de brede school Gildenplein in gebruik genomen. Het dagelijks beheer wordt uitgevoerd door de beheersstichting waarin de gebruikers zitting hebben. Het eigenaarsonderhoud is voor de gemeente. Na afronding van de eindoplevering zal het beheer van dit gebouw worden overgedragen aan het team Vastgoed van de afdeling Financiën. Voorlopig zijn voor het eigenaaronderhoud budgetten geraamd op basis van een voorlopig onderhoudsplan. Momenteel wordt het voorlopige meerjaren onderhoudsplan geactualiseerd. Zodra dit gereed is zullen de bedragen worden geactualiseerd. 12. REO: Teruglopen inkomsten bestemmingsplannen In de meerjarenbegroting 2012 is het budget bestemmingsplannen gekort met € 35.000 tot € 103.663. Bij de Perspectiefnota is de tegenvallende prognose bezien. Dit leidt tot het inzicht dat de inkomstenbudgetten voorbereiding bestemmingsplannen – doorberekende kosten afgeraamd moeten worden met de aangegeven bedragen.


Reeds besloten N.v.t.



3.3 Wettelijk verplicht Nr. Omschrijving

2013 Voordeel

1 2

Publiekszaken: Toezicht en handhaving drank- en horecawet Welzijn: Digitaliseren van Burgerlijke Stand en Bevolkingsregisters

Totaal Saldo

2014

Nadeel

Voordeel

2015

Nadeel

Voordeel

2016

Nadeel

Voordeel

Nadeel

9.000 2.000

30.000 8.000

9.000 3.000

24.500 8.000

9.000 3.000

24.500 7.000

9.000 3.000

24.500 7.000

11.000

38.000

12.000

32.500

12.000

31.500

12.000

31.500

27.000-

20.500-

19.500-

19.500-

1. Publiekszaken: Toezicht en handhaving drank- en horecawet Als gevolg van rijksbeleid verschuift het toezicht op de drank- en horecawet en (gedeeltelijk) het toezicht op de prostitutiewet naar de gemeenten. Het rijk heeft daarover overeenstemming met de VNG. Deze toezichtstaak is in te passen in de staande organisatie. Implementatie wordt regionaal voorbereid uit efficiency oogpunt. Het rijk geeft aan dat de dekking dient te geschieden uit de (niet geoormerkte) middelen die onder vorig kabinet naar de gemeenten zijn gegaan voor versterking openbare orde en veiligheidsdomein. In de wijze van toezicht uitoefening wordt de eigen verantwoordelijkheid van ondernemers speerpunt. Als gevolg van genoemd rijksbeleid ontstaat een personeelsbehoefte van in totaal 700 uur (0,5 fte), bestaande uit een inzetbehoefte voor Gorinchem zelf van netto 500 uur en een behoefte aan uren voor inzet bij andere gemeenten van 200 uur. De kosten van deze personeelsbehoefte zijn jaarlijks circa € 25.500. Voor 2013 is dit bedrag hoger vanwege opleidingskosten. Tegenover deze kosten staat een inkomst van circa € 9.000 vanuit de gedachte dat boa-capaciteit kan worden ingezet in andere gemeenten. 2. Welzijn: Digitaliseren van Burgerlijke Stand en Bevolkingsregisters Deze bestanden worden veelvuldig geraadpleegd door genealogen en zijn daarom extra aan slijtage onderhevig. Digitalisering is hierom dé oplossing om latere en veel duurdere restauratie te voorkomen. Op deze manier wordt een goed substituut verkregen, waardoor enerzijds de originelen in goede staat blijven, en anderzijds de digitale bestanden gebruikt kunnen worden voor de raadpleging via computer en internet. Dit laatste draagt weer bij aan het verder ontwikkelen van de digitale studiezaal. Niet alleen onderzoekers zijn hiermee gebaat maar ook bijvoorbeeld collega’s van burgerzaken. De kosten van deze digitalisering bedragen jaarlijks circa € 8.000. Hiertegenover worden ook inkomsten geprognosticeerd. Enerzijds inkomsten door klanten die straks via de website aktes van de Burgerlijke Stand tegen een vergoeding downloaden. Anderzijds doordat de digitalisering voorkomt dat hardcopy bestanden worden beschadigd, waardoor minder geld hoeft te worden uitgegeven uit het restauratie-/ conserveringsbudget.



3.4 Wenselijk Nr. Omschrijving

2013 Voordeel

1

REO: 25 jarig bestaan Lingehaven

Voordeel

2015

Nadeel

Voordeel

2016

Nadeel

Voordeel

Nadeel

25.000

Totaal Saldo

2014

Nadeel

-

25.000

25.000-

-

-

-

-

-

-

-

1. REO: 25 jarig bestaan Lingehaven In 2013 bestaat de Lingehaven 25 jaar in zijn huidige vorm. Om hier op gepaste wijze aandacht aan te besteden wordt voorgesteld hiervoor eenmalig € 25.000 beschikbaar te stellen.



3.4 Wenselijk niet gehonoreerd N.v.t.



3.5 Investeringen (kapitaallasten) Nr.Omschrijving

2013 Voordeel

1 2 3 4 5 6 7

Mutaties bestaande kredieten Mutaties investeringsoverzicht 2013 e.v. Nieuwe kredieten Vrijval stelpost SBGA Budget neutrale kredieten Beëindigen stort reserve structuurverb IHP onderw Verlagen stelpost investeringsruimte

Totaal

8.933

Voordeel

97.020 276.813 584.486

2015 Nadeel

11.133 10.000 20.068

967.252

Saldo

2014 Nadeel

50.000

356.881

1.171.150

610.371

2016 Nadeel

11.133 6.220 36.478

94.488 180.909 828.119 56.500

276.813

Voordeel

180.909

223.607

947.542

106.050 93.995 18.408 683 231.188 176.875

438.287 237.559

683

200.728

Voordeel

Nadeel

11.133 4.830 104.778 135.860 1.917 346.757 126.875

627.373

1.917

106.695

520.677

1. Mutaties bestaande kredieten Bestaande kredieten worden tussentijds aangepast als investeringen in hun uitvoering goedkoper of duurder blijken uit te vallen vanwege omstandigheden e.d. Deze exercitie heeft bovenstaande financiële effecten tot gevolg. 2. Mutaties investeringsoverzicht 2013 e.v. De planning van investeringen waarvan besloten is die te gaan plegen, maar die nog niet feitelijk in uitvoering zijn, wordt geactualiseerd aan de hand van de meest recente inzichten en omstandigheden. Deze exercitie heeft bovenstaande financiële effecten tot gevolg. 3. Nieuwe kredieten De nieuwe investeringen, niet zijnde investeringen die in de tarieven worden meegenomen (bijvoorbeeld GRP), zoals die staan vermeld op het navolgend overzicht ‘investeringskredieten’, leiden tot kapitaallasten zoals hier vermeld. 4. Vrijval stelpost SBGA In de meerjarenbegroting is een stelpost SGBA opgenomen voor de dekking van de lasten en baten van voormalige SBGA-panden. Deze stelpost is oorspronkelijk voor € 250.000 structureel vanaf 2012 e opgenomen. In de 1 tussenrapportage 2012 is deze stelpost vanaf 2012 structureel met € 293.808 verhoogd (in 2015 met € 283.238). In de nieuwe kredieten (zie punt 3) zitten ook investeringen met betrekking tot voormalige SGBApanden. De kapitaallasten die deze investeringen met zich meebrengen moeten gedekt worden door de vrijval van (een deel van) de stelpost SBGA. Deze stelpost is echter bij het onderdeel Aanvragen onontkoombaar/onbeïnvloedbaar in deze Perspectiefnota ook al aangesproken (zie hoofdstuk 3.1), waardoor per saldo de volgende financiële effecten ontstaan in de Perspectiefnota: Jaar 2013 2014 2015 2016

Extra kapitaallasten a.g.v. nieuwe investeringen € 101.670 € 101.031 € 98.735 € 135.860

Restant bedrag stelpost SBGA € 97.020 € 94.488 € 18.408 € 258.431

Nadeel in PPN a.g.v. nieuwe investeringen € 4.650 € 6.543 € 80.327 € 0

Op grond van bovenstaande tabel kan geconcludeerd worden dat de stelpost SBGA in 2013 tot en met 2015 nihil is na besluitvorming over de Perspectiefnota 2013-2016. Voor 2016 resteert nog een bedrag van € 122.571. 5. Budget neutrale kredieten Investeringen voor het gemeentelijk rioleringsplan (GRP) worden als budget neutraal aangemerkt omdat deze voor 100% via de tarieven riolering verlopen. Daarnaast worden investeringen in


software en hardware gedekt door de egalisatiereserve automatisering, waardoor ook deze investeringen als budget neutraal worden aangemerkt. 6. Beëindigen reserve structuurverbetering IHP Onderwijs Omdat de werkelijke lasten van het IHP in de begroting zijn opgenomen kan de reserve structuurverbetering Onderwijs worden opgeheven. Hierdoor kan de jaarlijkse storting voortaan achterwege blijven. 7. Verlagen stelpost investeringsruimte In de begroting is een stelpost investeringsruimte opgenomen. Ten laste van deze stelpost worden de lasten van niet voorziene investeringen gebracht. Gelet op de financiele positie van de gemeente wordt voorgesteld deze post te verlagen. De bestaande raming in 2012 en 2013 is € 14.000. Hiermee kan in 2012 of 2013 per saldo een onvoorziene investering worden gedekt van ongeveer € 175.000. Voorgesteld wordt deze raming van € 14.000 in 2012 te handhaven. Ook wordt voorgesteld om vanaf 2013 jaarlijks rekening te houden met € 50.000 extra lasten, waarmee jaarlijks een onvoorziene investering kan worden gedekt van ongeveer € 500.000. Hierdoor wordt het beslag op de begroting beperkt en blijft et toch enige ruimte om de lasten van een onvoorziene investering op te vangen. Dit betekent voor de begroting:

2012 2013 2014 2015 2016

bestaande raming

nieuwe raming

verschil

€ 14.000 € 14.000 €170.500 €340.875 €340.875

€ 14.000 € 64.000 €114.000 €164.000 €214.000

€ 0 € 50.000 nadeel € 56.500 voordeel €176.875 voordeel €126.875 voordeel


Investeringskredieten Nr. Omschrijving 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

FIN: restauratie kademuren Kortendijk en Voorhaven FIN: restauratie kademuren Duvelsgracht en buiten de waterpoort FIN: Grote Markt 17, voormalig Stadhuis (investering € 328.666 in 2012) FIN: Haarstraat 64, Nieuwe Doelen CODI: vervangingsplan inventaris BOR: openbare verlichting BOR: GRP 2014 20 jaar BOR: onderzoekskosten GRP 2014 BOR: onderzoekskosten GRP 2015 BOR: GRP 2016 60 jaar BOR: GRP 2016 20 jaar Welzijn: 1e inrichting Onderwijsleerpakket Gymn Camp

Categorie Onontkoombaar/onbeïnvloedbaar Onontkoombaar/onbeïnvloedbaar Onontkoombaar/onbeïnvloedbaar Onontkoombaar/onbeïnvloedbaar Onontkoombaar/onbeïnvloedbaar Onontkoombaar/onbeïnvloedbaar Onontkoombaar/onbeïnvloedbaar Onontkoombaar/onbeïnvloedbaar Onontkoombaar/onbeïnvloedbaar Onontkoombaar/onbeïnvloedbaar Onontkoombaar/onbeïnvloedbaar Wettelijk verplicht

Totaal

2013

Investeringskredieten 2014 2015 2016

54.000

Totaal 54.000

160.000

83.750

976.000 100.750

18.000 82.250

327.000 158.620

95.000 105.000 25.000 1.320.000 40.000 120.000

257.750

1.276.750

125.250

2.005.620

994.000 593.750 158.620 95.000 105.000 25.000 1.320.000 40.000 120.000 3.505.370

1. FIN: Restauratie kademuren Kortendijk en Voorhaven Voor de restauratie Lingehaven, waarvan de eerste fase in 2012 is afgerond, is een subsidie verkregen van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE), de zgn. BRIM-regeling. De kademuren maken deel uit van het onderhoudsplan i.h.k.v. deze BRIM-regeling. Niet uitvoeren van deze investering betekent overigens dat een groter deel van de subsidie - die inmiddels al is verkregen – terugbetaald moet worden. 2. FIN: Restauratie kademuren Duvelsgracht en Buiten de Waterpoort Deze kademuren zijn 25 jaar geleden gerestaureerd. Met name het voegwerk is aan vervanging toe. Het idee is om deze werkzaamheden Onder voorbehoud van goedkeuring van de RCE is het de bedoeling deze werkzaamheden ook meet te nemen in de BRIM-subsidie die voor de Lingehaven is verkregen. 3. FIN: Grote Markt 17, voormalig Stadhuis Het betreft hier een tweetal investeringen. Enerzijds gaat het hier om investeringen in de sfeer van onderhoud en renovatie. Hierbij gaat het onder andere om het vervangen van de zinken goten. Deze zijn versleten, lekken regelmatig en zijn dringend aan vervanging toe. Ook gaat het hierbij om de vervanging van de ebstaande lift. Deze geeft veel storingen en komt niet meer door de liftkeuring. Anderzijds gaat het hier om investeringen in brandveiligheid. In het kader van de Gebruiksvergunning is door de Brandweer vastgesteld dat het pand niet voldoet aan de eisen voor brandveiligheid. Om sluiting te voorkomen en te voldoen aan de eisen, zoals gesteld in het Bouwbesluit en het Gebruiksbesluit, dient onder andere het bestaande trappenhuis gecompartimenteerd te worden waardoor een veilige vluchtroute ontstaat. 4. FIN: Haarstraat 64, Nieuwe Doelen De gemelde investeringsbedragen hebben betrekking op onder andere de vervanging van de trekkerwand en de stoelen in de theaterzaal. De investeringen waren aangemeld voor 2012, maar zijn, mede vanwege de discussie in het kader van de Cultuurvisie, in de tijd naar achteren geschoven. Technisch gezien ontstaan hierdoor geen problemen. 5. CODI: Vervangingsplan investeringen In de huidige begrotingssystematiek is de vervanging van inventaris c.a. niet gegarandeerd. Daarom is gewerkt aan de opstelling van een vervangingsplan, waarbij de onderdelen, die aan vervanging toe zijn, zijn geinventariseerd. De opgenomen investeringsbedragen hebben betrekking op de planmatige vervanging van de inventaris in het Stadhuis. Hieronder valt ook de telefooncentrale. 6. BOR: Openbare verlichting In de vastgestelde beleidsnota (2011) openbare verlichting 2009-2018 is een calculatie gemaakt voor de benodigde investeringsbedragen voor de structurele vervangingen van de lichtmasten openbare verlichting voor de komende jaren. Hieruit blijkt dat per jaar een bedrag benodigd is van € 158.620 voor de vervanging van de armaturen en masten die na de technische levensduur zijn afgeschreven. De technische levensduur is 20 jaar.


7. Tot en met 11.: GRP De gemeente is wettelijk verantwoordelijk voor de kwaliteit van het rioolnet. Via het gemeentelijk rioleringsplan geven wij uitvoering aan deze taak. In de raadsvergadering van mei 2011 is het gemeentelijk rioleringsplan 2012 – 2015 vastgesteld. Hieruit vloeit een aantal (bijstellingen van) investeringen voort voor o.a. vervangingen onderzoekskosten, voor de jaren 2014 en 2015. De lasten van deze investeringen worden gedekt via de tarieven rioolrechten. Voor 2016 wordt op basis van aannames voor de vervanging van riolering een bedrag van € 1.320.000 geraamd en voor pompen en gemalen een bedrag van € 40.000. Ook deze lasten worden gedekt uit de tarieven rioolrechten. Bij de actualisatie van het gemeentelijk rioleringsplan in 2016 zullen deze bedragen nogmaals worden bezien en eventueel aangepast. 12. Welzijn: 1e inrichting Onderwijsleerpakket Gymnasium Camphusianum Door het schoolbestuur van het Gymnasium Camphusianum, de Stichting Openbaar Verenigd Onderwijs (OVO), is een aanvraag voor het huisvestingsprogramma 2013 ingediend. Een vergoeding wordt aangevraagd voor de eerste inrichting leer- en hulpmiddelen en meubilair voortgezet onderwijs.



PERSPECTIEFNOTA GORINCHEM

Recommend Documents