Perspectiefnota 2016
Versie 11-06-2015
Perspectiefnota 2016
2
Gemeente Alphen-Chaam
Inhoudsopgave Aanbieding ....................................................................................................................................................... 5
Leeswijzer......................................................................................................................................................... 7
Programma's 1 Bestuur, dienstverlening en veiligheid ...................................................................................................... 9 2 Ruimtelijke ontwikkeling ........................................................................................................................ 11 3 Openbare ruimte ...................................................................................................................................... 13 4 Vrije tijd................................................................................................................................................... 15 5 Inkomen, werk en zorg ............................................................................................................................ 17 6 Jeugd en onderwijs .................................................................................................................................. 19 7 Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien ........................................................................................... 21 8 Bedrijfsvoering ........................................................................................................................................ 23 9 Financieel beeld ....................................................................................................................................... 27
Bijlagen ........................................................................................................................................................... 31 Bijlage A: Prognose risicovolle budgetten 2015 ......................................................................................... 33 Bijlage B: Uitgangspunten financieel beleid 2016 - 2019 ........................................................................... 37 Bijlage C: Investeringsplan 2016-2019 ....................................................................................................... 39 Bijlage D: Prognose algemene reserve 2015 - 2019 ................................................................................... 41
Perspectiefnota 2016
3
Gemeente Alphen-Chaam
Perspectiefnota 2016
4
Gemeente Alphen-Chaam
Aanbieding Hierbij bieden wij u de perspectiefnota 2016 aan. En gelukkig onder een ander financieel gesternte dan een jaar geleden. Naast andere belangwekkende ontwikkelingen starten we in 2016 met de bedrijfsvoeringsorganisatie ABG. Onder het motto ‘groter worden om klein te blijven’ wordt onze ambtelijke organisatie samengevoegd met die van de gemeenten Baarle-Nassau en Gilze en Rijen. Daar is in 2014 en wordt ook in 2015 hard aan gewerkt. Op basis van een strakke projectplanning wordt in goede samenwerking met de werknemersvertegenwoordiging en met de ondernemingsraden de ene na de andere mijlpaal gerealiseerd. Terwijl uw raad in juli besluiten neemt over de gemeenschappelijke regeling en de eerste ABG-begroting, wordt het nieuwe managementteam samengesteld. Zij zullen in het najaar als kwartiermakers een belangrijke rol vervullen in de plaatsing van de medewerkers in de fusieorganisatie. Uitgaande van het principe ‘mens volgt werk’ zal er voor iedereen een werkplek beschikbaar zijn. Het doel van de krachtenbundeling is om ‘Samen Sterker’ te worden in de kwaliteit van onze dienstverlening. De missie van de nieuwe organisatie luidt daarom ook: ‘Met passie werken wij voor de besturen en de lokale samenleving van Alphen-Chaam, Baarle-Nassau en Gilze en Rijen.’ Teneinde hierin de gewenste slagen te maken moeten we tegelijkertijd investeren in een moderne, efficiënte manier van werken. Die is gebaat met ontwikkelingen in de sfeer van verdere automatisering; maar ook met harmonisering van uitvoeringsprocessen en eventueel van beleid. Zo hebben de drie gemeenteraden al in het voorjaar 2015 besloten om vanaf 2016 de programma-indeling van de gemeentelijke begrotingen te harmoniseren. De nieuwe indeling is in deze perspectiefnota voor de eerste keer toegepast en kent de volgende programma’s: 1. Bestuur, dienstverlening en veiligheid 2. Ruimtelijke ontwikkeling 3. Openbare ruimte 4. Vrije tijd 5. Inkomen, werk en zorg 6. Jeugd en onderwijs In de programma’s staan diverse ontwikkelingen op stapel, zoals in het kader van het integraal veiligheidsbeleid, de doorontwikkeling van de Omgevingsdienst Midden- en West-Brabant (OMWB) en onderzoek naar de haalbaarheid van een glasvezelnetwerk. Tevens wordt stil gestaan bij het mogelijk behoud van de bibliotheekvoorziening in Chaam en de mogelijke realisatie van een nieuwe gymzaal in Alphen. De haalbaarheid van al deze initiatieven is afhankelijk van de ruimte in de meerjarenraming, die voor een niet onbelangrijk deel wordt bepaald door de ontwikkelingen in onze belangrijkste bron van inkomsten, de Algemene Uitkering. Volgens de toelichting in de meicirculaire 2015 is in de uitkering uit het Gemeentefonds vanaf 2016 onder andere het effect verwerkt van de tweede fase van het zogenaamde ‘groot onderhoud’. Het is gebleken dat de gehanteerde maatstaven gaandeweg niet meer voldeden en bijstelling behoefden. We hebben in de Algemene Uitkering voor 2016 per saldo een structureel voordeel becijferd groot € 265.000. De eerste concept begroting 2016 en meerjarenraming 2016-2019 van de fusieorganisatie ABG houdt voor onze gemeente ook een voordeel in. Enerzijds worden alle bedrijfsvoeringsbudgetten vanuit de drie gemeentebegrotingen overgeheveld naar de ABG-begroting. Anderzijds komt daar in de gemeentebegroting een nieuwe begrotingspost ‘deelnemersbijdrage ABG’ voor terug. Alphen-Chaam levert een deelnemersbijdrage van circa € 6 miljoen in de ABG-begroting van circa € 24 miljoen. De ABG-organisatie heeft in de eerste begroting voor 2016 reeds structureel € 800.000 lasten omgebogen, respectievelijk bespaard. Vanaf 2017 komt daar nog eens een taakstelling van structureel € 370.000 bij. Uitgaande van realisatie van deze ombuigingen/besparingen levert dit onze gemeente een voordeel op van circa € 110.000 in 2016, oplopend naar circa € 215.000 in 2017 en volgende jaren. Ons college wenst uw raad nadrukkelijk te waarschuwen voor mogelijk (forse) tegenvallers in onze concept meerjarenraming 2016-2019, indien het de directie van de ABG-organisatie niet lukt om deze ambitieuze begroting meteen in het eerste fusiejaar te realiseren.
Perspectiefnota 2016
5
Gemeente Alphen-Chaam
Los van de samenwerking worden we, net als alle andere gemeenten in Nederland, vanaf 2016 geconfronteerd met de negatieve financiële gevolgen van de heffing van Vennootschapsbelasting (VpB) op sommige van onze activiteiten, zoals in het grondbedrijf. De omvang hiervan kan in deze perspectiefnota nog niet in beeld worden gebracht. Zodra hieromtrent meer inzicht ontstaat wordt uw raad geïnformeerd, te laatste bij de behandeling van de concept begroting 2016 in november van dit jaar. . Maar zoveel is zeker dat de VpB-aanslag naar verwachting fors zal zijn en de ontwikkeling van onze algemene reserve in gelijke mate negatief zal beïnvloeden. Dit zet het weerstandsvermogen de komende jaren onder druk. Naast de meerjarenraming 2016-2019, die met de kennis van nu is samengesteld, bevat deze perspectiefnota in bijlage ook informatie over de ontwikkeling van de risicovolle budgetten in het lopende begrotingsjaar 2015. Vooralsnog sluiten alle jaren van de meerjarenraming 2016-2019 met een positief saldo. Wij hopen met uw raad over deze perspectiefnota positief van gedachten te kunnen wisselen. De uitkomst hiervan zal de basis vormen van de in november door u vast te stellen begroting 2016.
College van burgemeester en wethouders
Alphen, 9 juni 2015
Perspectiefnota 2016
6
Gemeente Alphen-Chaam
Leeswijzer Algemeen De perspectiefnota vormt de start van de begrotingscyclus 2016. Door middel van de perspectiefnota maakt de raad keuzes en stelt kaders voor het nieuwe begrotingsjaar en de daarop volgende jaren. De perspectiefnota vormt daarmee een leidraad voor het opstellen van de gemeentelijke begroting waarin de plannen en budgetten voor het komende jaar concreet worden benoemd.
Ambtelijke fusie In 2016 is de ambtelijke fusie met Gilze en Rijen en Baarle-Nassau een feit. Dit heeft gevolgen voor de begrotingscycli van de drie gemeenten en de ABG organisatie die op elkaar afgestemd worden qua inhoud en planning. Voor de perspectiefnota zijn de gevolgen gering; de opzet is hetzelfde als voorheen, wel is de nieuwe programma-indeling gehanteerd die onlangs voor de drie gemeenten is vastgesteld. Per programma zijn de belangrijkste onderwerpen voor 2016 en verdere jaren vermeld.
Financieel beeld In het kader van de perspectiefnota is in paragraaf 9.4 een voorlopig financieel beeld weergegeven. Daarnaast zijn in de bijlagen opgenomen de stand van zaken van de risicovolle budgetten 2015, de uitgangspunten van het financieel beleid, het investeringsplan en de prognose van de algemene reserve.
Perspectiefnota 2016
7
Gemeente Alphen-Chaam
Perspectiefnota 2016
8
Gemeente Alphen-Chaam
1 Bestuur, dienstverlening en veiligheid 1.1 Harmonisatie dienstverlening ABG-gemeenten In 2016 wordt in het kader van de ambtelijke fusie de dienstverlening in de drie gemeenten zoveel mogelijk geharmoniseerd. Uitgangspunt is een moderne dienstverlening met behulp van de modernste ICT-middelen gecombineerd met een persoonlijke dienstverlening waarbij wij de burgers serieus nemen en samen zoeken naar oplossingen. Specifiek voor het onderdeel veiligheid wordt in juni/juli een bijeenkomst voor de burgemeesters van de ABG-gemeenten gearrangeerd om af te stemmen op het gebied van de veiligheidstaken en de gewenste inspanningsniveaus.
1.2 Steunpunt Politie Er ligt een verzoek van de politiechef van de Nationale Politie om, in het kader van nieuwe huisvestingsplannen voor de basisteams van de politie eenheid Zeeland / West-Brabant, ook een politiesteunpunt in te richten in Alphen-Chaam. De concrete kaders alsmede de financiële afspraken die daarmee gepaard gaan moeten nog tot stand worden gebracht. Op dit moment is niet duidelijk welke kosten hieraan verbonden zijn voor de gemeente Alphen-Chaam. Vermoedelijk is het de bedoeling om een en ander voor de gemeente kostenneutraal te laten verlopen. Een eenmalig budget van € 5.000 voor inrichtingsbijdrage van een kantoorruimte voor tenminste 2 personen gedurende 7 dagen per week, 24 uur per dag lijkt vooralsnog realistisch.
1.3 Bibob-onderzoeken Op basis van het medio 2015 vastgestelde Bibob-beleid worden onderzoeken uitgevoerd voor aanvragen van een exploitatievergunning speelautomaten, een Drank- en Horecavergunning of een exploitatievergunning (behoudens para-commerciële instellingen). Tevens zal een tip van het Openbaar Ministerie of een concreet signaal van de politie aanleiding zijn een Bibob-onderzoek uit te voeren. In het kader van het nieuwe Bibob-beleid wordt medio 2015 een eenmalig budget voorgesteld om deze overigens wettelijk verplichte onderzoeken te gaan uitvoeren Voor het uitvoeren van de Bibob-onderzoeken is op jaarbasis 400 uur aan personele formatie benodigd. De kosten hiervan bedragen € 12.000. Het verrichten van deze Bibob-onderzoeken moet voorkomen dat het bestuur criminele activiteiten faciliteert door het verlenen van in dit geval vergunningen, gerelateerd aan de horecabranche. Het budget zal overigens ter beschikking moeten worden gesteld aan de ABG organisatie die de werkzaamheden gaat uitvoeren.
1.4 Buurtbemiddeling In 2015 wordt de taak ‘buurtbemiddeling’ opgepakt vanuit veiligheid. Dit betreft nieuw beleid waarvoor reeds in de begroting van 2015 een post van € 9.000 is opgenomen. Voortzetting van deze lijn in 2016 lijkt vooralsnog voldoende borging voor uitvoering van dit nieuw beleid.
1.5 Ondermijningsbeeld Op grond van de quick scan en het ondermijningsbeeld van het Regionaal Informatie- en Expertise Centrum (RIEC) worden aanbevelingen gedaan voor aanpassingen in de organisatie ten behoeve van het bevorderen van de bestuurlijke weerbaarheid. Dit ziet enerzijds op fysieke maatregelen (inrichting digitale informatiepositie, veredeling en beheer van informatie). En anderzijds op het bevorderen van awareness en de aanpak van specifieke criminaliteit zoals vermogenscriminaliteit (concreet voorbeeld in AC: diefstal van landbouwvoertuigen). Als de gemeente hiermee aan de slag gaat, zal dat vertaald moeten worden in concrete (projectmatige) acties en bijbehorende middelen. Deze zijn vooralsnog niet te duiden in concrete cijfers.
Perspectiefnota 2016
9
Gemeente Alphen-Chaam
Perspectiefnota 2016
10
Gemeente Alphen-Chaam
2 Ruimtelijke ontwikkeling 2.1 Centrumplan Chaam In 2015 wordt met de initiatiefnemer gewerkt aan de totstandkoming van een definitief ontwerp. Vervolgens kan in 2016 de bestemmingsplanprocedure en een omgevingsvergunningprocedure worden gevolgd, zodat het bestemmingsplan kan worden vastgesteld en de omgevingsvergunning kan worden verleend. De raad krijgt in 2015 nog het verzoek voorgelegd om deze procedures gecoördineerd af te handelen. Als de procedures succesvol verlopen, dan kan de ontwikkelaar vervolgens eind 2016 / begin 2017 starten met de bouw.
2.2 Dorpshart Galder Nog in 2015 worden gesprekken gevoerd met een partij die voornemens is een supermarkt te realiseren. De verwachting is dat deze gesprekken in 2016 leiden tot de verkoop van het resterende deel van het voormalige schoolgebouw. In 2016 kan het bestemmingsplan worden vastgesteld en de omgevingsvergunning worden verleend. Indien de procedures voorspoedig verlopen kan eind 2016 worden gestart worden met de realisatie van het plan.
2.3 Woongebied De Ligt IV In april 2015 heeft de raad ingestemd met de aankoop van de gronden in De Ligt IV te Alphen. In 2016 worden de mogelijkheden bekeken in hoeverre de verkaveling van het nieuwe woongebied kan worden geoptimaliseerd. Tevens zal er vooroverleg met de provincie en het waterschap worden gevoerd in het kader van de voorbereidingen van de bestemmingsplanprocedure. De nodige onderzoeken, zoals een onderzoek naar niet gesprongen explosieven uit de Tweede Wereldoorlog, een archeologisch onderzoek, een akoestisch onderzoek, etc., zullen worden uitgevoerd. De verwachting is dat in de 2e helft van 2016 de procedure voor het bestemmingsplan kan worden gestart.
2.4 Bestemmingsplan buitengebied In 2015 is begonnen met het opstellen van een correctieve herziening en plan MER voor het bestemmingsplan buitengebied. Het betreft de onderdelen veehouderijen en recreatieve bedrijven in het buitengebied. In 2016 kan dit bestemmingsplan door de raad worden vastgesteld. Voor recreatieve bedrijven betreft het voornamelijk het vastleggen van de bestaande situatie. Voor de veehouderijen is de wijze van bestemmen afhankelijk van de doorlopende discussie over de invloed van de veehouderij op gezondheid, stikstofdeposities op natuurgebieden en hoe om te gaan met ontwikkelmogelijkheden.
2.5 Actualisatie geurverordening In 2008 is de huidige geurverordening opgesteld. Het doel van de verordening, en de daaraan ten grondslag liggende geurgebiedsvisie, is het inzichtelijk maken van de knelpunten op het gebied van geur in de gemeente. Hierin is een afweging gemaakt tussen geurbelasting vanuit veehouderijen en het leefniveau van burgers in voor geur gevoelige objecten. Tussen 2008 en heden is er bij de agrarische bedrijven veel veranderd. Vergunningen van 63 bedrijven zijn geheel of gedeeltelijk ingetrokken en enkele bedrijven zijn veel groter geworden. Hierdoor is de achtergrondbelasting voor geur veranderd. Een actualisatie van de geurverordening is nodig om te toetsen of andere normen nodig zijn om een goed beschermingsniveau voor de burger te waarborgen. De kostenraming voor het actualiseren van de geurverordening bedraagt eenmalig € 10.000.
Perspectiefnota 2016
11
Gemeente Alphen-Chaam
2.6 Omgevingsdienst en milieutaken In 2011 heeft het Rijk het basistakenpakket vastgesteld voor alle aan de omgevingsdiensten over te dragen milieutaken. Het college heeft in 2012 besloten om alle milieutaken over te dragen. Destijds is door zowel de Omgevingsdienst Midden en West Brabant (OMWB) als de deelnemende gemeenten verzuimd om de controles op asbestverwijdering mee te nemen. De reden daarvan was dat toezicht op sloop bij de meeste gemeenten is ondergebracht bij de afdeling bouwzaken en niet bij de afdeling milieu. Deze milieutaak staat echter wel in het voorgeschreven basistakenpakket. Het voordeel van de centrale aanpak van asbestverwijdering is dat er een expertisecentrum ontstaat met kennis over de gehele keten van asbestverwijdering. Daarmee worden overtreders eenduidig gecontroleerd en kan doelmatiger worden gehandhaafd. De OMWB is in 2014 gestart met het opzetten van het toezicht op de bedrijfsmatige asbestverwijdering en heeft hiervoor een voorstel gedaan. Dit voorstel houdt in dat de OMWB asbestinventarisatierapporten toetst en toezicht houdt op de asbestverwijdering. We gaan uit van 50 asbestverwijderingen per jaar en gaan deze taken met ingang van 1 januari 2016 structureel overdragen aan de Omgevingsdienst. Hiervoor zal het structureel budget voor het werkprogramma van de Omgevingsdienst met € 8.000 worden verhoogd. De OMWB heeft bij de start aangegeven dat zij vanaf 2016 in drie jaar 3 % efficiency kan behalen. Onlangs is een onderzoek gedaan naar de bedrijfsvoering van de OWMB waaruit is gebleken dat de OMWB nog volop in ontwikkeling is. Het kan nog enkele jaren duren voordat het huis daadwerkelijk op orde is en dat er eerst nog een verbeterslag nodig is. De OMWB vraagt voor deze operatie aan alle eigenaren € 1,5 miljoen bij de ontwerpbegroting voor 2016. Wij hebben hierop de zienswijze gegeven, dat we hierover een nadere toelichting met meer concrete maatregelen willen zien. De komende jaren verwachten we nog niet dat de verbetering van de organisatie zodanig zal zijn dat een efficiencyslag gemaakt kan worden. Omdat de organisatie nog niet op orde is en omdat het aantal aanvragen voor procedures toeneemt, is het budget ten behoeve van de jaarlijkse bijdrage aan de omgevingsdienst, met ingang van 2016, naar boven toe bijgesteld.
Perspectiefnota 2016
12
Gemeente Alphen-Chaam
3 Openbare ruimte 3.1 Herinrichting Nieuwstraat-Engelbertstraat Voor het project Herinrichting Nieuwstraat-Engelbertstraat is een totaalbudget van € 946.650 door de raad beschikbaar gesteld. Inmiddels is een ontwerp voor beide straten opgesteld. Aan dit ontwerp heeft een intensief communicatietraject ten grondslag gelegen. De raming van het ontwerp past binnen het beschikbare budget. De uitvoering van het werk start in het 4e kwartaal van 2015 en zal medio 2016 worden afgerond. Als risico op de planning kan de weersgesteldheid tijdens de uitvoering worden aangemerkt.
3.2 Glasvezelnetwerk De gemeenteraad heeft aangeven dat de voorbereiding, om te komen tot het aanleggen van glasvezel in zowel buitengebied als de kernen, als een strategische project moet worden opgepakt. De behoefte aan glasvezel wordt steeds groter, vooral bij bedrijven met veel dataverkeer. Aangezien intern de kennis en capaciteit ontbreekt zal deskundigheid worden ingehuurd voor de voorbereiding en begeleiding van dit project. De provincie heeft subsidiemogelijkheden beschikbaar gesteld en hiervoor is inmiddels een aanvraag ingediend bij de BOM. Het totale project glasvezelnetwerk bestaat uit 4 stappen. In de raadsvergadering van 4 april 2015 is dit toegelicht en heeft de raad ingestemd met de 1e stap van het project. Tevens is afgesproken dat iedere volgende stap van het project aan de raad zal worden voorgelegd, zowel ten aanzien van inhoudelijke aspecten als voor het beschikbaar stellen van een budget. Stap 1 Vooronderzoek Voor dit onderzoek is inmiddels opdracht verstrekt en de doorlooptijd bedraagt circa 10 weken. De kosten ad € 12.000 komen ten laste van de voorziening Kwaliteitsverbetering. Stap 2 Haalbaarheidsonderzoek De tweede stap is een haalbaarheidsonderzoek. Hiervoor wordt een kostenbedrag van € 50.000 geraamd. De doorlooptijd na opdracht bedraagt 3 maanden. Deze stap kan in de 2e helft van 2015 worden uitgevoerd wanneer de gemeenteraad hiermee instemt. Stap 3 Vraagbundeling In deze fase wordt onder andere de coöperatie(s) samengesteld en opgericht. Het kostenbudget voor deze stap is tevens afhankelijk van de uitkomsten uit stap 2 (haalbaarheidsonderzoek) maar wordt grofweg geraamd op € 300.000. De doorlooptijd van deze fase is naar verwachting 4-5 maanden. De verwachting is dat deze stap in 2016 kan worden uitgevoerd, mits de gemeenteraad hiermee instemt. Stap 4 Realisatie van het netwerk Dit is de fase waarin de leiding de grond ingaat en het glasvezelnetwerk wordt aangelegd. De doorlooptijd bedraagt 9-12 maanden. In deze fase kan ook gekeken worden naar samenwerking met bijvoorbeeld de gemeenten Gilze en Rijen en Baarle-Nassau. De verwachting is dat deze stap eind 2016 kan worden gestart en doorloopt tot 2017, ook weer onder voorbehoud van instemming van de gemeenteraad. Het totale project duurt ongeveer twee jaar. Na iedere stap zal de raad gevraagd worden door te gaan met het project naar de volgende fase of niet, en hoeveel budget er beschikbaar moet worden gesteld. Er is in bepaalde mate een afbreukrisico. In theorie is het mogelijk dat er veel te weinig belangstelling is om het glasvezelnetwerk in het buitengebied gerealiseerd te krijgen. Als het afbreukrisico werkelijkheid wordt, heeft dit financiële gevolgen en zijn de gemaakte kosten wellicht niet of maar beperkt te verhalen op de toekomstige gebruikers van het glasvezelnetwerk.
Perspectiefnota 2016
13
Gemeente Alphen-Chaam
Perspectiefnota 2016
14
Gemeente Alphen-Chaam
4 Vrije tijd 4.1 Uitbreiding camping ’t Zand Camping ’t Zand in Alphen gaat uitbreiden. In 2015 is gestart met een bestemmingsplanprocedure. De uitbreiding vindt plaats op gronden die door de campingeigenaar van de gemeente worden gekocht. Hiervoor is een samenwerkingsovereenkomst gesloten. Ten behoeve van de uitbreiding van de camping wordt de ingang van en aanrijroute naar de camping veranderd. De kort verblijvende toeristische gasten zullen via de Voskuil aanrijden. Deze weg zal worden verlengd tot de nieuwe ingang van de camping. De informele parkeergelegenheden in het bos zullen worden gesaneerd en geconcentreerd op het nieuw aan te leggen parkeerterrein bij de ingang van de camping. In 2016 zal worden gestart met de voorbereidende werkzaamheden voor deze civieltechnische werkzaamheden. Hierbij horen het verlengen van de Voskuil, het aanbrengen van voldoende verlichting, het aanleggen van een parkeerterrein en het organiseren van de toekomstige verkeer- en parkeerstromen in het dagrecreatiegebied. De totale kosten zijn geraamd op € 400.000,00 en de dekking hiervoor zijn de opbrengsten van de uitbreiding van de camping ’t Zand (budgetneutraal).
4.2 Gebiedsontwikkeling locatie Weidebad Vanaf oktober 2013 tot en met december 2014 heeft Staatsbosbeheer gezocht naar een ondernemer die de locatie van het Weidebad op zo’n manier in wil richten dat mensen er blijvend van kunnen genieten. Verschillende ondernemers hebben zich in deze periode gemeld. Staatsbosbeheer heeft echter geconstateerd dat de gemelde ideeën niet realiseerbaar waren binnen de gestelde uitgangspunten. In dit proces is de gemeente als belanghebbende en partner betrokken. Staatsbosbeheer is nog steeds op zoek naar ondernemers voor deze locatie. Hierbij worden dezelfde uitgangspunten als eerst gehanteerd. Een initiatiefnemer heeft zich bij Staatsbosbeheer gemeld met een plan om op de locatie van het Weidebad een wellness bedrijf te realiseren. Het college heeft hiervan kennis genomen en staat positief tegenover dit project. Een bestemmingsplanprocedure is noodzakelijk om het initiatief te realiseren. Tevens zal er afstemming noodzakelijk zijn over verkeer, parkeren, nutsvoorzieningen en kostenverhaal.
Perspectiefnota 2016
15
Gemeente Alphen-Chaam
Perspectiefnota 2016
16
Gemeente Alphen-Chaam
5 Inkomen, werk en zorg 5.1 Nieuwe Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO) We hebben momenteel gemiddeld 200 klanten vanuit de “oude” WMO en 76 nieuwe klanten overgekregen vanuit de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ). In het 1e kwartaal van 2015 kwamen hier 11 nieuwe klanten bij die anders gebruik zouden hebben gemaakt van de AWBZ. Als deze tendens zich doorzet, dan hebben we dus ongeveer 30% groei vanuit de nieuwe taken van de WMO. We zijn bezig om meer in te zetten op maatwerk en het inschakelen van het sociale netwerk bij de zorg. Voor zover dit mogelijk is, zullen we dat blijven doen. Hierdoor dalen de uitgaven bij de voorzieningen. We zien bij de “oude” doelgroep van de WMO een daling van klanten door beëindigingen. Er komen er minder bij dan er af gaan. Dit hangt samen met de leeftijdsopbouw en is geen structureel effect. De nieuwe doelgroep is arbeidsintensiever en de problematiek is vaak breder. De leeftijdsopbouw is anders (in verhouding minder 65+). De uitdaging is om in 2016 meer algemene voorzieningen te gaan opzetten zodat er nog minder een beroep wordt gedaan op een WMO voorziening. Bij de uitwerking van deze algemene voorzieningen moet wel rekening worden gehouden met de draagkracht van de lokale gemeenschappen in de dorpen.
5.2 Participatiewet Het aantal klanten neemt nog steeds toe. Er is nog geen sprake van een dalende tendens. We hebben nog geen klanten van de nieuwe doelgroep (Wajong en SW). Het is de verwachting dat door de komst van de nieuwe doelgroep en de ontwikkelingen op de arbeidsmarkt, ook in 2016 geen verbetering zal optreden. Ook neemt het aantal vluchtelingen toe. Dat betekent dat de taakstelling om vluchtelingen te huisvesten groter wordt. Veelal zijn dit mensen zonder inkomen en dit zorgt voor een extra instroom in de participatiewet. Aangezien er veel tijd gaat zitten in de communicatie met deze doelgroep, legt dit een groot beslag op de uitvoeringscapaciteit. In tegenstelling tot de decentralisatie Jeugd en WMO is het participatiebudget (re-integratiebudget) niet neutraal opgenomen in de begroting. In 2016 ontvangen wij via de algemene uitkering € 31.329 terwijl de opgenomen kosten € 41.437 bedragen. Wij prognosticeren daarmee € 10.108 meer lasten dan wij via de algemene uitkering vergoed krijgen. Tevens blijft het aantal verzoeken tot schuldhulpverlening stijgen en de druk op de Kredietbank WestBrabant neemt toe. In 2016 wordt het beleidsplan schuldhulpverlening geactualiseerd en wordt er gewerkt aan een actualisatie van het minimabeleid. Vooral de armoede onder kinderen verdient onze extra aandacht. Herijking van het minimabeleid (we zoeken nog een meer passende naam) gaat verder dan enkel armoedebestrijding. Gedacht wordt aan het vinden van innovatieve wegen om mensen met elkaar in contact te brengen (bijvoorbeeld via mijnbuurtje.nl) en het trainen van vrijwillige ‘buurtverbinders’. Dit alles in de breedste zin van het woord en zonder iemand een etiket op te plakken. Hiermee bestrijden we onder andere eenzaamheid, slaan we bruggen tussen culturen en zetten we mensen terug in hun kracht. Dit zorgt voor integraliteit in bijvoorbeeld de 3 decentralisaties en creëert ruimte voor burgerinitiatieven (bijvoorbeeld door gebruik te maken van het ‘praat mee’ instrument dat in de gemeente Den Haag al succesvol is). Lokale ondernemers en verenigingen worden benaderd om mee te doen. Het sluit naadloos aan bij de trefpunten en de door de raad vastgestelde doelen van de themanota Werk Inkomen en Integratie. Aan de raad wordt gevraagd om voor 2016 voor de implementatie van dit nieuwe minimabeleid een eenmalig budget ad € 15.000 beschikbaar te stellen.
5.3 Vervangen AED’s In 2010 heeft de gemeente deelgenomen aan het AED Project Hart voor de Baronie. In het kader van dit project zijn er 35 AED’s in de gemeente geplaatst. In het onderhoud van de AED’s was de eerste vijf jaar voorzien door middel van een servicecontract met een externe partij. Na vijf jaar (eind 2015) komt het onderhoud voor rekening van de gemeente. Wanneer de huidige werkwijze wordt voorgezet kost dit € 7.875 per jaar. Een oriëntatie op de verschillende mogelijkheden voor het uitvoeren van het onderhoud met daarbij behorende kosten wordt in de tweede helft van 2015 uitgevoerd.De gemeente is tevens verantwoordelijk voor de vervanging van de AED’s. De verwachte levensduur van een AED is 7 tot maximaal 10 jaar. Dit betekent dat vanaf 2017 (tot uiterlijk 2020) vervanging aan de orde is. Eén AED (hetzelfde type als uit het project) kost € 2.000. De vervanging van alle AED’s betekent een investering van € 70.000. Deze investering is opgenomen in het Investeringsplan 2016-2019 in jaarschijf 2018. Perspectiefnota 2016
17
Gemeente Alphen-Chaam
Perspectiefnota 2016
18
Gemeente Alphen-Chaam
6 Jeugd en onderwijs 6.1 Jeugdzorg Transformeren van de jeugdzorg is een noodzaak omdat het hiervoor beschikbare budget per 1-1-2015 is gebaseerd op de kosten van de jeugdzorg in het jaar 2012. Door de herverdeling van het macro-budget voor de jeugdzorg per 1-1-2016 is er voor Alphen-Chaam geen sprake van een daling van het budget ten opzichte van 2015. Het uitgangspunt van de transformatie is dat we doen wat nodig is. In het Beleidsplan Jeugdhulp 2015-2018 zijn de volgende uitgangspunten geformuleerd voor de uitvoering van de jeugdzorg: 1. uitgaan van de talenten en de eigen (oplossings)kracht van jeugd en ouders; 2. de vragen van de jeugd en ouders zijn leidend; 3. jeugd en ouders krijgen zo dichtbij mogelijk de ondersteuning/zorg die nodig is; 4. inzetten op preventie en vroeg signalering; 5. één gezin, één plan en één regisseur. Er is dus zeker niet alleen sprake van een transformatieopgave voor overheden. Ook de veerkracht en inzet van burgers worden op de proef gesteld, we verwachten en ‘vragen’ hen meer zelf op te lossen en elkaar te ondersteunen. In 2015 is de gemeente gestart met de uitvoering van de jeugdzorg. Daarbij zijn we ons ervan bewust geweest dat sprake is van een zeer complexe en omvangrijke materie en dat het onmogelijk is om alles in één keer volledig en voor een langere periode te regelen. Er is sprake van een continue ontwikkeling die kan leiden tot wijzigingen in beleid, uitvoering en budgetten. Om hierop te kunnen sturen is monitoring nodig. De financiële administratie voor de regio West-Brabant-Oost is in handen gelegd van het WMO-Kantoor Sittard. In de loop van 2015 is de administratie zodanig ingericht dat gemeenten op elk moment zelf het systeem kunnen raadplegen om inzicht te verkrijgen in het aantal cliënten, gebruik van de zorgproducten en ook de toegekende en bestede budgetten. Daarnaast verstrekt de gemeente Breda enkele keren per jaar managementrapportages aan de afzonderlijke gemeenten. Deze data moet in 2016 voldoende inzicht verschaffen om aan de gemeenteraad verantwoording af te leggen over de uitvoering van de jeugdzorg én om aan de raad zo nodig in 2016 voorstellen tot bijstelling van beleid of uitvoering te doen. Voor de verantwoording wordt het reguliere instrumentarium van planning en control gebruikt, met name de jaarrekening. Daarmee borgen we de integraliteit van de jeugdzorg tevens met andere zorggebieden.
6.2. Bibliotheek Bij de vaststelling van de begroting 2015 is voor Theek 5 een bijdrage opgenomen van € 45.000 vanaf 2016. Van dit budget is voor “De Bibliotheek op school” € 30.000 beschikbaar. Daarnaast is voor servicepunten van de bibliotheek in de drie kernen Alphen, Chaam en Galder in totaal € 15.000 beschikbaar. De beschikbaarstelling van het laatste bedrag vond plaats op basis van een raadsamendement. Bij de begrotingsvaststelling is ruimte gegeven aan het particulier initiatief. Dorpsraad Chaam heeft de handschoen opgepakt. Na een openbare bijeenkomst over het onderwerp is de werkgroep “Behoud de Bibliotheek Chaam” samengesteld. Hierin wordt geparticipeerd vanuit diverse geledingen, o.a. de dorpsraad, de school en Stichting Taxandria. Ook Theek 5 is vertegenwoordigd in de werkgroep. Er heeft inmiddels een overleg plaatsgevonden met de werkgroep over de inzet van de werkgroep en de stand van zaken. Deze informatie zal met de raad worden gedeeld.
Perspectiefnota 2016
19
Gemeente Alphen-Chaam
6.3. Nieuwe gymzaal in Alphen Bij de vaststelling van de begroting in november 2014 is bij amendement door de raad bepaald dat realisatie van een nieuwe gymzaal mogelijk wordt wanneer door particulier initiatief voldoende financiële middelen bijeen worden gebracht. Het college is gevraagd actief medewerking te verlenen aan initiatieven hiertoe ter realisatie door belanghebbenden en vanuit de bevolking, en om de raad hierover actief te informeren. Na de behandeling van de perspectiefnota in juni 2014 was reeds helder dat de middelen voor de bouw van een gymzaal hoogstwaarschijnlijk niet in de begroting zouden kunnen worden gehandhaafd. De Stichting bouw gymzaal Alphen i.o. is dit meegedeeld. Het initiatief is bij hen neergelegd om desgewenst toch tot de realisatie van een nieuwe zaal te komen, een en ander met medewerking van de gemeente. De stichting i.o. heeft in januari 2015 laten weten hiervoor geen mogelijkheden te zien. Zij besloot met haar activiteiten te stoppen. In het bestuursakkoord is het streven naar een nieuwe gymzaal in Alphen opgenomen. In afwachting van voldoende financiële middelen of nieuwe initiatieven van derden, blijft het streven naar een nieuwe gymzaal in Alphen op de agenda staan.
Perspectiefnota 2016
20
Gemeente Alphen-Chaam
7 Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien 7.1 Algemene uitkering gemeentefonds De afgelopen jaren is het groot onderhoud aan het gemeentefonds uitgevoerd. Bij groot onderhoud wordt nauwkeurig nagegaan of de vergoedingen die in het gemeentefonds aan gemeenten gedaan worden aansluiten met de kosten die gemeenten maken. Met ingang van 2016 worden de uitkomsten van de tweede fase van het groot onderhoud ingevoerd. De invoering heeft gevolgen voor de hoogte van de algemene uitkering uit het gemeentefonds. Op 23 maart 2015 is een adviesaanvraag uitgebracht met een verdeelsleutel. Deze verdeelsleutel zorgde ervoor dat vooral de kleine gemeenten een fors voordeel op de uitkering konden verwachten. De adviezen van de VNG en Raad voor Financiële verhoudingen (Rfv) hebben geleid tot aanpassingen waardoor in 2016 de herverdeling ‘slechts’ voor 33% zal worden ingevoerd. Er zal een aanvullend onderzoek worden uitgevoerd naar de verdeling van het gemeentefonds. De verwerking van de uitkomsten zal in de meicirculaire 2016 worden meegenomen. Wij verwachten niet dat het aanvullende onderzoek en onderhandelingen zullen leiden tot forse positieve bijstellingen van ons aandeel in het gemeentefonds. Voor onze gemeente bedraagt het herverdeeleffect van de eerste en tweede fase tezamen voor 2016 € 306.000 voordelig. Voor 2016 staat daartegenover een negatieve suppletie-uitkering van € 60.000. Een belangrijk thema waarover het Rijk en de VNG tot vlak voor de verschijning van de circulaire frequent en intensief overleg hebben gevoerd betreft de financiën van de decentralisaties. Op 29 mei 2015 hebben het Rijk en de VNG een pakket afspraken gemaakt. Partijen hebben samen vastgesteld dat het onwenselijk is om het budget voor het lopende jaar aan te passen aan de AWBZ-realisatiecijfers over 2014. Dit vanwege lopende contracten jegens derden. Dit betekent dat het Rijk het budget 2015 niet neerwaarts zal aanpassen. Gemeenten hebben in het licht van de decentralisaties een grote opgave. Voor 2016 en latere jaren stelt het Rijk per saldo een meerjarig stabiel budget beschikbaar, waarmee gemeenten adequaat in staat zijn hun wettelijke taken en de transformatie uit te voeren, met inachtneming van de gemeentefonds-systematiek. De integratie-uitkering Sociaal domein wordt zoals aangekondigd in de decembercirculaire 2014 verlaagd in verband met de zogenaamde Wlz-indiceerbaren. Daarnaast worden met ingang van 2016 de objectieve verdeelmodellen Wmo 2015 en jeugd toegepast. Vanwege de optredende herverdeeleffecten worden zowel voor de Wmo 2015 als voor jeugd ingroeipaden gehanteerd, om te bereiken dat een gemeente noch bij de Wmo 2015 noch bij jeugd als gevolg van de herverdeling meer dan € 15 per inwoner per jaar nadeel ondervindt. Voor onze gemeente is het herverdeeleffect voor de WMO, Jeugd en Participatiewet tezamen € 17 nadelig. Het totale effect van de meicirculaire 2015 is in onderstaand overzicht samengevat: Septembercirculaire 2014 Meicirculaire 2015 verschil mei-/- september:
2016 V/N 10.350.461 10.651.180 300.718 V 2016
Oorzaken verschil mei-/- september: Herverdeeleffect 1e fase Herverdeeleffect 2e fase Suppletie-uitkering herverdeling Correctie rijksbijdrage decentralisaties Overige wijzigingen verschil mei-/- september:
60.731 244.832 60.24525.934 29.466 300.718 2016
Correcties begroting: Budget Jeugd Budget nieuwe WMO Budget WSW Effect begroting meicirculaire
Perspectiefnota 2016
42.16855.58361.713 264.680
V/N
2017 V/N 10.374.383 10.521.983 147.600 V 2017
V/N
2018 V/N 10.370.465 10.446.041 75.576 V 2018
V/N
2019 10.486.670
2019
V V N V V V/N N N V V
2017 13.52328.313128.647 234.411
21
V/N N N V V
2018 18.46513.226 190.794 261.131
V/N N V V V
2019
-
Gemeente Alphen-Chaam
De correcties begroting worden veroorzaakt doordat in de algemene uitkering bedragen bestemd voor bepaalde doelen wijzigen. Bijvoorbeeld voor de decentralisatie Jeugd krijgen wij in 2016 € 42.168 meer. Deze verhoging is verwerkt in het ‘Verschil mei -/- september’. Doordat wij het bedrag dat wij voor de decentralisatie Jeugd ontvangen ook inzetten voor dit doel stijgt ook het beschikbare bedrag met € 42.168. dit veroorzaakt daarmee een nadeel op de begroting van € 42.168. Per saldo bedraagt het effect op de begroting voor de genoemde aanpassing € 0. (€ 42.168 extra ontvangst valt weg tegen € 42.168 extra budget voor Jeugd). Het re-integratiebudget (voorheen Participatiebudget) wordt met ongeveer € 10.000 naar beneden bijgesteld. Bij dit budget hanteren wij vanaf 2016 niet langer het uitgangspunt dat de rijksoverdrachten gelijk zijn aan de geprognosticeerde kosten. Dit omdat het rijksbudget niet toereikend is voor de kosten die wij verwachten nodig te hebben voor de re-integratie.
7.2 Wet modernisering vennootschapsbelastingplicht overheidsondernemingen Het wetsvoorstel modernisering vennootschapsbelastingplicht overheidsondernemingen beoogt de vennootschapsbelasting (VpB) zodanig aan te passen zodat overheidsondernemingen, die economische activiteiten ontplooien op een markt waarop ook niet-overheidsondernemingen (private ondernemingen) actief zijn, op dezelfde wijze aan de VpB-heffing worden onderworpen. De Eerste Kamer het op dinsdag 26 mei 2015 het Wetsvoorstel plenair behandeld. De aanwezige leden van de fracties van de PVV, de VVD, de PvdA, het CDA, de Christenunie, de SGP, GroenLinks, D66 en 50PLUS hebben voor dit voorstel gestemd. De aanwezige leden van de fracties van de SP, de PvdD en De Lange hebben tegen gestemd, daarmee is de Wet ‘Modernisering vennootschapsbelasting overheidsondernemingen’ een feit. Deze wetgeving gaat in per 1 januari 2015; de belastingplicht zal ‘pas’ ingaan per 1 januari 2016. Staatssecretaris Wiebes heeft reeds meerdere malen aangegeven dat overleg met de belastingdienst belangrijk is. De VNG trekt onder andere op met de Vereniging voor Grondbedrijven om afspraken met de Belastingdienst te maken voor alle Nederlandse gemeenten. Het overleg met de belastingdienst is op 5 juni gestaakt omdat de belastingdienst met allerlei eisen kwam waarvan gemeenten de gevolgen niet konden overzien. Het uitblijven van gezamenlijke afspraken met de belastingdienst zal leiden tot nog meer individuele afspraken met de belastingdienst, hierbij is geen enkele partij gebaat. Zodra (onderdelen van) overheden als onderneming aangemerkt gaan worden, moet daarvoor naast de reguliere administratie een fiscale administratie worden opgezet. Hieruit vloeit een fiscaal resultaat, hetgeen de basis vormt voor de te betalen VpB. De VpB zal daarmee een nieuwe kostenpost worden op de gemeentelijke begroting. Een aantal voorbeelden van activiteiten die onder de VpB gaan vallen: • grondexploitaties, • geven van mogelijkheid tot sportbeoefening, • detachering, • etc. Er moet overwogen worden om dergelijke VpB-plichtige activiteiten onder te brengen in een separate besloten vennootschap (BV). Er hoeft dan enkel een aangifte gedaan tet worden vanuit deze BV. De VpB bedraagt 20% over de eerste € 200.000 winst; over het meerdere moet 25% worden afgedragen. Omdat fiscaal niet alle kosten worden geaccepteerd, valt de fiscale winst hoger uit. Daardoor zal de belastingdruk hoger zijn dan 20-25%. De nadelige gevolgen van de invoering van de vennootschapsbelasting zullen naar verwachting in de tonnen lopen. Dit zal de winst in het grondbedrijf drukken waardoor dotaties aan de reguliere algemene reserve vanuit de algemene reserve grondbedrijf lager uit zullen vallen. Dit nadeel is nog niet verwerkt in bijlage D ‘Prognose algemene reserve 2015 – 2019’. In 2015 zal nader onderzoek gedaan worden teneinde ervoor te zorgen dat de belastingdruk zo laag mogelijk wordt en er een werkbare situatie zal ontstaan.
Perspectiefnota 2016
22
Gemeente Alphen-Chaam
8 Bedrijfsvoering 8.1 Ambtelijke fusieorganisatie ABG Taakoverdracht ‘Groter worden om klein te blijven’. Nadat hiertoe eind 2013 een bestuurlijke intentie is uitgesproken, gaat per 1 januari 2016 de nieuwe ambtelijke fusieorganisatie ABG van start. Deze gemeenschappelijke regeling vormt vanaf dat moment de nieuwe bedrijfsvoeringsorganisatie (BVO) voor de gemeenten Alphen-Chaam, Baarle-Nassau en Gilze en Rijen. Alle dienstverlenings-en bedrijfsvoeringszaken worden gecentraliseerd in één ambtelijke organisatie ten dienste van de drie gemeentebesturen en van haar inwoners. De drie gemeentesecretarissen vormen de directie van deze organisatie, die daarmee verantwoordelijk worden voor de totale dienstverlening én de integrale bedrijfsvoering. De BVO werkt met een eigen begroting (circa € 24 miljoen op jaarbasis) en de opdracht gevende gemeenten dragen hierin jaarlijks bij middels een op grond van een overeengekomen verdeelsleutel berekende deelnemersbijdrage. Het bestuur van de ambtelijke fusieorganisatie ABG bestaat uit collegeleden van de drie gemeenten, die unaniem over de begroting ABG moeten besluiten. De drie gemeenteraden hebben de mogelijkheid van het indienen van een zienswijze voordat de begroting wordt vastgesteld. In juli 2014 hebben de gemeenteraden specifiek met betrekking tot de ambtelijke organisatie/bedrijfsvoering de volgende uitgangspunten en kaders vastgesteld. Opstart De doelstelling voor de nieuwe ambtelijke organisatie is dat er een robuust ambtelijk apparaat ontstaat dat in staat is drie colleges maximaal te bedienen. Een sterkere, efficiëntere organisatie, gebaseerd op een doordachte sturingsfilosofie, die in staat is optimaal voor drie colleges te werken met een krachtig partnerschap met de gemeenschappen. De vorming van de nieuwe organisatie vergt een forse investering, die bij aanvang is becijferd op een totaalbedrag ad € 2,0 miljoen. De fusie gaat ook voordelen opleveren. Doelstelling is immers verhoging van de kwaliteit en vermindering van de kwetsbaarheid. En we zien ook mogelijkheden voor efficiencyverbetering, vooral door gebruik te maken van dezelfde systemen (waaronder een gezamenlijk ICT-platform) en door stroomlijning van de aansturing. De fusie kost dus in eerste instantie geld, maar levert in de latere jaren geld op. De kaders voor de nieuwe organisatie zijn niet alleen financieel. Ook inhoudelijk stellen we eisen aan de nieuwe organisatie. De kaders op dit punt zijn reeds in diverse indicatoren geformuleerd. Daarnaast gelden voor de ambtelijke organisatie uitgangspunten voor de manier van werken. Deze uitgangspunten hebben we al verwoord in het Statement dat de drie colleges hebben ondertekend. De uitgangspunten worden uitgewerkt in de besturingsfilosofie. De raming van kosten en baten is gebaseerd op het huidige takenpakket van de organisatie. Dit takenpakket gaat in de komende jaren veranderen, bijvoorbeeld door de drie decentralisaties. Kaders De ABG-organisatie heeft medio 2014 voor de bedrijfsvoering de volgende kaders meegekregen: 1. De raden stellen uiterlijk per 1 november 2014 de uitgangspunten voor een gezamenlijk visie op de digitalisering vast. 2. Het eenmalige benodigde bedrag voor de fusie bedraagt maximaal € 2,0 miljoen. De drie gemeenten dragen bij in dit bedrag naar rato van het aantal inwoners op 1 januari 2014. 3. De beheerskosten van de nieuwe organisatie zijn voor de drie gemeenten afzonderlijk maximaal gelijk aan de huidige kosten voor de bedrijfsvoering, blijkend uit de jaarrekening van iedere gemeente. 4. De raden geven uiterlijk per 1 juli 2015 hun zienswijze op de concept begroting 2016 voor de gezamenlijke organisatie en het voorstel voor de kostenverdeling. 5. De eenmalige kosten van de fusie moeten in vier tot zes jaar worden terugverdiend, gerekend vanaf 1 januari 2016. Dit kader is inmiddels gewijzigd in het nieuwe uitgangspunt dat de ABG-organisatie in 2017 een terugverdienplan van aanpak opstelt.
Perspectiefnota 2016
23
Gemeente Alphen-Chaam
6. Overige efficiencyvoordelen uit het samenwerkingsproces kunnen, als onderdeel van de begrotingscyclus inclusief onderbouwing, worden ingezet voor het borgen en de doorontwikkeling van de kwaliteit van hoogwaardige dienstverlening aan de burger. 7. De raden stellen uiterlijk per 1 april 2015 de uitgangspunten voor de huisvesting vast. 8. Als veranderingen in het takenpakket leiden tot aanpassing in de organisatie met budgettaire consequenties, leggen we dat expliciet voor aan de gemeenteraden.
8.2 Bedrijfsvoeringsbudgetten Overheveling van alle bedrijfsvoeringsbudgetten Alle bedrijfsvoeringskosten maken vanaf 2016 onderdeel uit van de ABG-begroting. Uitbestedingsbudgetten, die tot dan toe wellicht op een programma zijn geraamd, maken straks ook onderdeel uit van de ABG-begroting. We dragen vanuit de exploitatiebegroting Alphen-Chaam circa € 6 miljoen bedrijfsvoeringsvoerings-budget over aan de ABG-begroting. De twee fusiepartners dragen eveneens hun bedrijfsvoeringsbudgetten over, waardoor de fusieorganisatie van start kan gaan met een totaal jaarbudget van circa € 24 miljoen. Dit budget is bedoeld ter dekking van de volgende kostenposten: 1. personeelskosten, 2. huisvestingskosten, 3. ICT-kosten, 4. ondersteunende/faciliterende kosten, en 5. materiele kosten (tractie). De gemeenteraad heeft als gevolg hiervan geen rechtstreekse zeggenschap meer over deze budgetten. De gemeenteraad beslist in de toekomst wel over de tussen de drie samenwerkende gemeenten te hanteren kostenverdeelsleutel. En heeft het recht elk jaar voor vaststelling van de ABG-begroting een zienswijze in te dienen. In plaats van de gespecificeerde bedrijfsvoeringsbudgetten bevat de begroting van onze gemeente in het vervolg alleen nog de kostenpost ‘deelnemersbijdrage ABG’ van ongeveer dezelfde omvang, te weten circa € 6 miljoen. Voordelig effect bij realisatie taakstelling Indien de ABG-organisatie de taakstelling realiseert, dan resulteert dit voor de gemeente Gilze en Rijen in een bijdrage aan de ABG-begroting die ongeveer gelijk is aan hun meerjarenraming bedrijfsvoeringskosten, waarin reeds een aanzienlijke taakstelling was opgenomen. Daarmee wordt voldaan aan een belangrijk uitgangspunt dat de bijdrage van de drie afzonderlijke gemeenten aan de begroting 2016 niet tot een (substantieel) nadeel mag leiden ten opzichte van de huidige ramingen bij één van de drie gemeenten. Vanwege de gehanteerde verdeelsleutel kunnen de gemeenten Alphen-Chaam en Baarle-Nassau meeprofiteren van de realisatie door de ABG-organisatie van de taakstelling, opgelegd vanuit de meerjarenraming van Gilze en Rijen, in díe zin dat hun bijdrage aan de ABG-begroting lager uitvalt dan hun huidige meerjarenraming bedrijfsvoeringskosten. Voor de begroting van de gemeente Alphen-Chaam is dit voordelige effect in het volgende overzicht weergegeven.
Perspectiefnota 2016
24
Gemeente Alphen-Chaam
Tabel Effect van realisatie taakstelling ABG op gemeentelijke begroting Alphen-Chaam Begroting 2016
MJR 2017
MJR 2018
Bijdrage aan ABG
€ 5.742.474
€ 5.668.073
€ 5.706.133
MJR 2015-2018 AC, zoals verwerkt in begroting ABG (huidige budgetten)
€ 5.932.023
€ 5.963.795
€ 5.982.728
Voordeel (volgens ABG)
€ 189.549
€ 295.722
€ 276.596
Correctie Raadhuis Chaam Voordeel (volgens A-C)
-€
82.000
€ 107.549
-€
81.000
€ 214.722
-€
MJR 2019 € 5.761.870 niet bekend
80.000
€ 196.596
In de MJR 2015-2018 van de gemeente Alphen-Chaam was, in verband met de voorgenomen verkoop van het Raadhuis Chaam, een stelpost opgenomen om de exploitatielasten van het raadhuis op nul te stellen. Deze stelpost is bij de voorbereiding van de ABG-begroting per vergissing niet meegenomen bij het bepalen van de “huidige budgetten” van de gemeente Alphen-Chaam. Onze meerjarenraming was in werkelijkheid dus lager dan door de ABG-organisatie werd aangenomen, met het gevolg dat het voordeel minder gunstig uitwerkt dan door de ABG-organisatie in zijn concept meerjarenraming 2016-2019 is becijferd. Belangrijke voorwaarde voor het ontstaan van dit voordelig effect is natuurlijk wel dát de directie van de ABG organisatie deze ombuiging/besparing weet te realiseren. Het voordelig effect bedraagt dan voor Alphen-Chaam in de komende drie jaren gemiddeld circa € 170.000 per jaar. Afrekening maatwerk Naast het voldoen aan de ABG-organisatie van de jaarlijkse deelnemersbijdrage, zal ook betaald moeten worden voor de personele inzet op grondexploitaties en andere projecten. De personele kosten binnen de deelnemersbijdrage zijn voor deze component gecorrigeerd vanuit de insteek dat deze inzet van personele capaciteit als maatwerk aan de drie opdrachtgevende gemeenten wordt geleverd. En dus middels maatwerkfacturatie zal moeten worden voldaan. De dekking voor deze kosten wordt gevonden in de kredieten die door de gemeenteraad voor deze projecten beschikbaar worden gesteld. Bij elke maatwerkopdracht aan de ABG hoort dus een krediet dat tevens voorziet in de dekking van de personele inzet. De directie van de ABG zal hiervoor vooraf een offerte op basis van fixed price afgeven.
Perspectiefnota 2016
25
Gemeente Alphen-Chaam
Perspectiefnota 2016
26
Gemeente Alphen-Chaam
9 Financieel beeld 9.1 Begroting in evenwicht In artikel 203 van de Gemeentewet is bepaald dat ‘de begroting de goedkeuring van de toezichthouder (provincie) behoeft, indien naar zijn oordeel de begroting niet in evenwicht is en blijkens de meerjarenraming niet aannemelijk is dat in de eerstvolgende jaren een evenwicht tot stand zal worden gebracht’. Het begrip ‘evenwicht’ is uitgewerkt in het Gemeenschappelijk financieel Toezichtkader (GTK) en bestaat uit twee elementen. Enerzijds moet een begroting structureel in evenwicht zijn wat betekent dat structurele lasten gedekt moeten worden door structurele baten. Incidentele lasten mogen gedekt worden door structurele of incidentele baten. Anderzijds moet er een reëel evenwicht zijn. Dat wil zeggen dat begrotingsramingen volledig, realistisch en haalbaar moeten zijn, zowel voor het begrotingsjaar als de meerjarenramingen. Wat de meerjarenramingen betreft is ook aangegeven dat geen sprake mag zijn van een zogenaamd ‘opschuivend meerjarenperspectief’. Dit is het geval als gedurende enkele jaren de begroting van het komende jaar niet in evenwicht is, maar de meerjarenbegroting wel. De toezichthouder zet dan namelijk vraagtekens bij de realiteitswaarde van de meerjarenbegroting. Concreet betekent dit dat de begroting van Alphen-Chaam sluitend moet zijn in 2016 of in 2017 én 2018 én 2019. Bij een (meerjaren)begroting die pas in 2017 én 2018 én 2019 sluitend is worden de volgende voorwaarden gesteld: • • •
Ramingen moeten realistisch zijn. Zo mogen er bijvoorbeeld geen stelposten met ‘nog te bezuinigen bedragen’ zijn opgenomen; deze moeten concreet zijn ingevuld. Bezuinigingen, die pas ingaan vanaf 2017 of later, worden niet geaccepteerd. Stijgingspercentages van OZB-ramingen moeten gedurende de opeenvolgende jaren van de meerjarenbegroting aan elkaar gelijk zijn, dus bijvoorbeeld: 4-4-4-4 en niet 2-2-8-8.
In het kader van deze perspectiefnota zullen ook de uitgangspunten voor het financieel beleid worden vastgesteld; zie bijlage B. Daarin wordt voorgesteld een sluitende begroting 2016 aan te bieden en te streven naar een sluitende meerjarenraming voor de jaren 2017 tot en met 2019. 9.2 Woonlasten In onderstaande tabel zijn de tarieven voor de OZB gebaseerd op 3,5% (2,5% stijging en 1% inflatie) stijging structureel over de periode van 2016 tot en met 2018, zoals besloten bij de vaststelling van de begroting 2015. Voor 2019 is enkel gerekend met de inflatiecorrectie van 1%. Bij volledige teruggaaf aan de burger van het verwachte voordeel op de stortkosten van het restafval (± 50%), kan het tarief van de afvalstoffenheffing met ingang van 2017 met ± € 50,00 verlaagd worden. Woonlasten
2014
2015
Onroerende Zaak Belasting Afvalstoffenheffing Rioolheffing
€ € €
285 € 252 € 265 €
Totaal Stijging (absoluut) Stijging (relatief)
€
802
Perspectiefnota 2016
€ €
2016
2017
2018
2019
295 € 259 € 275 €
305 € 258 € 311 €
316 € 214 € 321 €
327 € 217 € 331 €
330 220 338
829 € 27 € 3,36%
874 € 45 € 5,47%
851 € 23- € -2,67%
875 € 24 € 2,83%
888 13 1,52%
27
Gemeente Alphen-Chaam
9.3 Weerstandsvermogen Risicoprofiel Het risicoprofiel bestaat uit het totaal van alle geïnventariseerde risico’s. Door aan elk risico een score toe te kennen zijn risico’s te rangschikken en te prioriteren om te managen. De risicoscore wordt bepaald door de formule kans x geldgevolg. In deze paragraaf worden de tien risico’s met de hoogste score gepresenteerd. De risico’s van de bouwgrondexploitaties zijn hierbij niet meegenomen, aangezien hiervoor al een aparte risicoreserve is gevormd waarmee die risico’s zijn afgedekt. De tien grootste risico’s 1. Lagere algemene uitkering uit het gemeentefonds door wijziging maatstaven en/of bezuinigingen bij het rijk leidt tot structureel lagere inkomsten. 2. Verkoop van bouwkavels stagneert waardoor opbrengsten uit het grondbedrijf niet of later dan gepland worden gerealiseerd wat leidt tot minder geldmiddelen die vanuit de reserve grondbedrijf kunnen worden overgeheveld naar de algemene reserve. 3. Overheveling van taken en budgetten jeugdzorg van de provincie naar gemeenten leidt tot budgetoverschrijdingen. 4. Overheveling van taken en budgetten van de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten naar de Wet Maatschappelijke Ondersteuning leidt tot budgetoverschrijdingen. 5. Naheffing van Attero afvalverwerking. 6. Bestekken zijn niet volledig of juist. 7. Door teveel initiatieven tegelijk komen belangrijke werkzaamheden en ambities onder druk te staan. 8. Instelling is niet in staat de aan haar verstrekte geldlening terug te betalen. 9. Arbeidsongeschiktheid (ex) bestuurders. 10. Gebrekkige kwaliteit van wegen. Uit strategische overwegingen worden bij de risico’s geen bedragen of percentages vermeld. De benodigde weerstandscapaciteit is het bedrag dat nodig is om alle risico’s op te kunnen vangen. Dit bedrag is geprognosticeerd op € 1,6 miljoen door een kansberekening uit te voeren op alle in kaart gebrachte risico’s (risicoprofiel). Met dit bedrag kunnen we met 90% zekerheid stellen dat alle risico’s afgedekt zijn. De beschikbare weerstandscapaciteit bestaat uit vrije reserves waar geen verplichtingen tegenover staan. Concreet is dat de algemene reserve minus de daarop gelegde claims. De beschikbare weerstands-capaciteit op 1 januari 2016 is geprognosticeerd op € 2,6 miljoen. Het weerstandsvermogen is de financiële buffer om financiële tegenvallers op te vangen en wordt berekend door de beschikbare weerstandscapaciteit te delen door de benodigde weerstandscapaciteit. In de nota Risicomanagement en Weerstandsvermogen is door de raad bepaald dat het weerstandsvermogen tenminste voldoende moet zijn. Het geprognosticeerde weerstandsvermogen per 1 januari 2016 is € 2,6 miljoen / € 1,6 miljoen = 1,6. Volgens de hierna opgenomen waarderingstabel is een weerstandsvermogen van 1,6 ruim voldoende. Waarderingstabel Waarderingscijfer A B C D E F
Perspectiefnota 2016
weerstandsvermogen >2 1,4 < x ≤2,0 1,0 < x ≤ 1,4 0,8 < x ≤ 1,0 0,6 < x ≤ 0,8 ≤ 0,6
28
Betekenis Uitstekend Ruim voldoende Voldoende Matig Onvoldoende Ruim onvoldoende
Gemeente Alphen-Chaam
Ontwikkelingen weerstandsvermogen Het weerstandsvermogen op 1 januari 2016 is een momentopname. In bijlage D is de (meerjaren) prognose voor de algemene reserve en het weerstandsvermogen opgenomen. Het algemene financiële beeld is nog steeds onzeker vanwege de economische situatie, de situatie op de woningmarkt, het kabinetsbeleid en rijkstaken met bijbehorende budgetten die overgeheveld worden van rijk naar gemeenten (decentralisaties). 9.4 Concept meerjarenraming 2016-2019 De cijfers, zoals deze zijn opgenomen in onderstaande meerjarenraming, kunnen nog wijzigen wanneer mocht blijken dat bepaalde lasten verantwoord moeten worden in de begroting van de ABG, in plaats van in de begroting van de gemeente Alphen-Chaam (of andersom). Nr. tekst Omschrijving
2016
2017
2018
2019
2 N 2019 is gelijkgesteld aan 2018
A
Saldi uit meerjarenbegroting 2015-2018
205 N
112 N
2 N
B
Nieuw beleid
-80 V
-187 V
-168 V
-168 V
12 N
12 N
12 N
8 N
8 N
8 N
1.2
Steunpunt politie
5 N
Steunpunt politie
-5 V
1.3
Uitvoeren Bibob-onderzoeken
12 N
2.5
Actualiseren geurverordening
10 N
Actualiseren geurverordening
-10 V
2.6
Controleren asbestverwijderingen (omgevingsdienst)
3.2
Glasvezelnetwerk voorbereidingskosten
300 N
3.2
Glasvezelnetwerk voorbereidingskosten
-300 V
4.1
Aanpassen infrastructuur 't Zand
400 N
Aanpassen infrastructuur 't Zand
-400 V
5.1
15 N
Implementatie nieuw minimabeleid
-15 V
5.3
Onderhoud AED's
8.2
Lagere bijdrage aan ABG door bezuiniging Correctie exploitatielasten Raadhuis
C
Actualisatie algemene uitkering (mei-circulaire)
D
Actualisatie budgetten beheersbegroting 2016
E
dekking via onvoorziene lasten
dekking via onvoorziene lasten
8 N
Implementatie nieuw minimabeleid
dekking via bijdrage deelnemers dekking via opbrengst gronden t.b.v. uitbreiding dekking via onvoorziene lasten
8 N
8 N
8 N
8 N
-190 V
-296 V
-276 V
82 N
81 N
80 N
-265 V
-235 V
-262 V
-312 V
7 N
34 N
78 N
87 N
-92 V
-88 V
-85 V
-82 V
49 N
49 N
49 N
49 N
-28 V
-27 V
-26 V
-25 V 21 N
-276 V taakstellende bezuiniging ABG 80 N niet opgenomen in jaarschijf 2016 MJR 2015-2018
1
Rentelasten
2
Exploitatie afvalstoffenheffing
3
Vervoersvoorzieningen
4
Voorziening wegen
21 N
21 N
21 N
5
Onderhoud plantsoenen
20 N
20 N
20 N
20 N
6
Leges omgevingsvergunningen
-34 V
-35 V
-35 V
-35 V
7
Bijdrage omgevingsdienst
40 N
40 N
41 N
41 N
8
Luchtfoto's
25 N
25 N
25 N
25 N
9
Onroerende ZaakBelasting
-26 V
-33 V
-38 V
-43 V
10
Diverse kleine verschillen
32 N
62 N
106 N
116 N
-133 V
-276 V
-350 V
-391 V
Concept meerjarenraming o.b.v. perspectiefnota
Opmerkingen
Algemeen In bovenstaande tabel wordt het verwachte financiële beeld gepresenteerd voor de periode 2016 - 2019. De saldi uit de meerjarenraming 2015 - 2018 hebben hiervoor als basis gediend. Voor een toelichting op de financiële mutaties in de tabel als gevolg van opgenomen “nieuw beleid”, wordt verwezen naar het betreffende programma. De mutaties op de algemene uitkering van het Rijk, naar aanleiding van de meicirculaire 2015, worden apart toegelicht in hoofdstuk 7. De belangrijkste mutaties als gevolg van het actualiseren van de beheersbegroting worden hieronder toegelicht.
Perspectiefnota 2016
29
Gemeente Alphen-Chaam
1. Rentelasten In voorgaande meerjarenraming is rekening gehouden met een aan te trekken geldlening van € 1 mln. in december 2014 tegen een rentepercentage van 4%. Mede als gevolg van het positieve rekeningresultaat in 2014 is deze lening niet aangetrokken. Tevens is rekening gehouden met een aan te trekken geldlening van € 2 mln. in 2015 tegen 4%. Deze geldlening is ook aangetrokken in 2015, alleen tegen een percentage van 1,26%. 2. Exploitatie afvalstoffenheffing Aan de exploitatie afvalstoffenheffing is ten opzichte van voorgaande meerjarenbegroting minder btw toegerekend. Hiervoor is gekozen omdat de inzamelingskosten van het afval en de kosten van de milieustraat worden verantwoord binnen de begroting van de GR ABG. Door de ABG worden deze via de verdeelsleutel bij de gemeente Alphen-Chaam in rekening gebracht. Het toerekenen van minder btw aan de exploitatie afvalstoffenheffing leidt tot lagere tarieven afvalstoffenheffing. 3. Vervoersvoorzieningen Op basis van de 1e managementrapportage 2015 is het budget voor vervoersvoorzieningen structureel verlaagd. 4. Voorziening wegen Omdat de toevoeging aan de voorziening wegen geëgaliseerd moest worden met ingang van het jaar waarin door de raad het wegbeheerplan is vastgesteld, is de geplande toevoeging in 2014 verlaagd van € 600.000 naar € 496.000 en zijn de geplande toevoegingen voor de periode 2015 - 2019 verhoogd van € 475.000 naar € 496.000. 5. Onderhoud plantsoenen In verband met uitbreiding van het areaal, is het budget voor onderhoudskosten van de plantsoenen met bijna 14% verhoogd. 6. Leges omgevingsvergunningen In verband met de verwachte realisatie van een aantal grote projecten zijn de bouwleges naar boven toe bijgesteld. 7. Bijdrage omgevingsdienst Het aantal aanvragen voor procedures blijkt de laatste jaren hoger te zijn dan waar in het opgestelde werkplan vanuit wordt gegaan. Dit heeft zowel in 2013 als in 2014 geleid tot een hogere bijdrage aan de omgevingsdienst dan waar in de primaire begroting vanuit was gegaan. Het budget wordt daarom met ingang van 2016 structureel verhoogd. 8. Luchtfoto’s Tot en met 2015 kon de gemeente gratis beschikken over luchtfoto’s via de GR Belastingsamenwerking West-Brabant. In verband met de uittreding per 1 januari 2016 is voor deze kosten een budget opgenomen in de meerjarenbegroting van € 25.000. 9. Onroerende Zaakbelasting De werkelijke woz-waarde van de woningen, per peildatum 1 januari 2014, is hoger dan de geraamde woz-waarde. Dit wordt veroorzaakt door een hoger aantal opgeleverde nieuwbouwwoningen in combinatie met een lagere procentuele waardedaling van de woningen ten opzichte van 1 januari 2013. De hogere woz-waarde leidt ook in 2016 tot hogere opbrengsten.
Perspectiefnota 2016
30
Gemeente Alphen-Chaam
Bijlagen
Perspectiefnota 2016
31
Gemeente Alphen-Chaam
Perspectiefnota 2016
32
Gemeente Alphen-Chaam
Bijlage A: Prognose risicovolle budgetten 2015 Omschrijving budget
Jaarrek. 2013
Jaarrek. 2014
a
g
k
l
1
Exploitatie Basisuitkeringen WWB (participatiewet)
551.819
715.605
691.499
826.635
109.408
144.482
110.000
160.017
0
0
0
0
nr.
1
Uitkeringen IOAW (participatiewet)
1
Uitkeringen IOAZ (participatiewet)
1
Bijzondere bijstand
1
Rijksoverdrachten WWB/IOAW/IOAZ
Begroting Prognose 2015 incl. 2015 wijzigingen (marap I)
m
n
70.952
63.882
56.178
56.178
-838.697
-728.635
-913.556
Subtotaal sociale uitkeringen
96.949
85.272
129.042
129.274
2
WMO Vervoersvoorz. KCV
145.139
123.561
132.300
132.300
2
WMO Vervoersvoorz. m.n.Welzorg
104.082
74.344
87.870
65.000
2
WMO Woonvoorzieningen
35.132
29.021
50.372
50.372
2
WMO Rolstoelvoorzieningen
72.823
47.012
66.983
55.000
2
WMO PGB doe het zelf
2
WMO HBH (thuiszorgorg. en alfach.)
2
WMO eigen bijdragen
2
WMO decentralisatie (ex-AWBZ)
p
q
135.136 N 50.017 N
s
0 -184.921 V 232 N 0 s
-11.983 V 0
s
37.555 N 0
i i
41.468
62.620
62.620
454.231
456.620
494.175
-165.570
-186.994
-194.930
-194.930
1.176.143
1.166.045
1.837.978
664.537
-10.098 V -7.396 V
1.323.154
1.292.605
-30.549 -10.000 V 0 -22.500 V 0
582.643
Jeugdzorg decentralisatie
5 6
Flexpot (incl. vacaturevoordelen) Kapitaallasten (exclusief grondbedrijf)
1.769.000
1.968.476
204.000 1.914.486
194.000 1.914.486
7
Salariskosten (exclusief raadsleden)
3.947.000
4.039.158
4.311.339
4.288.839
8
Onroerende Zaak Belasting
-1.690.941
-1.803.680
-1.830.000
-1.830.000
9
Algemene uitkering
-7.506.294
-7.972.514
-7.884.221
-7.823.956
9
Algemene uitkering decentralisaties
-2.507.318
-2.458.650
-316.552
-588.488
-312.500
-312.500
totaal risicovolle exploitatiebudgetten
s
-22.870 V 0
56.976
716.155
s
0
467.573
3
10 Leges bouwvergunningen
V/N I/S
o ( n -/- m )
-635.230
Subtotaal WMO
Prognose 2015 afwijking t.o.v. begroting
60.265 N 48.668 N
i s i i
0 38.720 N
Grondbedrijf 11 verkopen bouwgrond toerekening rentelasten 12 Ambtelijke uren grondbedrijf
-1.091.000 141.000
-1.328.000 95.000
-1.992.000 79.000
-2.466.000 88.000
-474.000 V 9.000 V
-261.000
-232.000
-275.000
-255.000
20.000 N
1.831.863
1.887.525
2.282.804
2.155.000
-127.804 V
1.962
25.608
460.473
460.473
0
4.160
28.060
914.430
914.430
0
1)
Reserves en voorzieningen 13 Algemene reserve (minus claims)
2)
Investeringen 4
ambtelijke fusie
Herinrichting 14 Nieuwstraat/Engelbertstraat
3)
1) Verkopen bouwgrond zijn balansposten waardoor het bedrag in kolom "n" gelezen moeten worden als meer of minder inkomsten. Dit is dus geen financieel resultaat voor de reguliere exploitatie. 2) Reserves en voorzieningen zijn balansposten waardoor het bedrag in kolom "n" gelezen moet worden als de toe- of afname van de algemene reserve. Dit is dus geen financieel resultaat voor de reguliere exploitatie. 3) Investeringskredieten zijn balansposten waardoor het bedrag in kolom "n" gelezen moet worden als meer of minder uitgaven dan geraamd. Dit is dus geen resultaat voor de reguliere exploitatie.
Perspectiefnota 2016
33
Gemeente Alphen-Chaam
Toelichting prognose risicovolle budgetten 2015 1. Sociale uitkeringen (participatiewet) Het aantal uitkeringsgerechtigden kwam in januari 2015 uit op 63 (2014 = 57). Een stijging van ruim 12% ten opzichte van 2014. Er wordt dan ook forse stijging van de lasten en de baten van de (BUIG) uitkeringen verwacht. In de begroting zijn de lasten opgenomen tegen 110% van de rijksoverdrachten. Tot en met 2014 ontvingen gemeenten, kleiner dan 10.000 inwoners, zonder enig probleem, enkel door aan te tonen dat de gemaakte kosten rechtmatig waren, een incidenteel aanvullende uitkering. Vanaf 2015 moet hiervoor meer gedaan worden. Tekorten moeten vroegtijdig geconstateerd worden, het college en de raad moeten hiervan op de hoogte gebracht worden en er moeten plannen gemaakt worden om de overschrijding terug te dringen. Als dat alles gedaan is ontstaat er pas recht op een aanvullende uitkering. Op dit moment worden de eerste acties ondernomen om met succes een aanvullende uitkering aan te vragen. 2. Voorzieningen Wet Maatschappelijke Ondersteuning Op basis van de eind april 2015 bekende kosten is een doorrekening gemaakt voor de rest van 2015. Deze doorrekening laat zien dat er op de huur van de rolstoelen en vervoersmiddelen een forse besparing gegenereerd zal worden. Dit is te danken aan het succesvol terugdringen van het aantal verstrekte hulpmiddelen door een stringenter beleid. 3. Jeugdzorg In het tweede kwartaal wordt managementinformatie verwacht over prestaties en uitgaven in het kader van de jeugdzorg. Tot dan zijn de geprognosticeerde uitgaven gelijk aan het begrote bedrag. Bij programma 6 Jeugd en Onderwijs treft u een nadere toelichting aan over de jeugdzorg. 4. Ambtelijke fusie Dit budget staat weliswaar onder druk, vanwege de uitgaven gemoeid met opbouw ICT en ombouw arbeidsvoorwaarden. Maar er zijn zeker nog mogelijkheden om binnen het budget te blijven opereren. 5. Flexpot Het budget voor de flexpot bedraagt € 90.000. Op basis van vacaturevoordelen, ouderschaps- en zwangerschapsverlof komt een extra budget van € 114.000 beschikbaar. Het totaal beschikbare budget bedraagt dan € 204.000. Voor het inhuren van externen en uitbetalen van overwerk is een bedrag van € 194.000 geclaimd ten laste van de flexpot, dus een geprognosticeerd overschot van € 10.000. 6. Kapitaallasten De kapitaallasten worden beoordeeld in het kader van de zomernota. 7. Salariskosten Het voordeel ad. € 22.500 wordt geheel veroorzaakt door lagere pensioenpremies. Bij het opmaken van de begroting 2015 is uitgegaan van de geldende percentages per 01-01-2014. Nu de werkelijke percentages per 01-01-2015 bekend zijn, levert dit een voordeel op. 8. Onroerende zaakbelasting Tot en met april 2015 is voor 98% van de geraamde opbrengsten ook daadwerkelijk een aanslag opgelegd. Naar verwachting zullen de totale geraamde opbrengsten dan ook gerealiseerd worden. 9. Algemene uitkering gemeentefonds De meicirculaire 2015 is verwerkt in de prognose van de algemene uitkering. Voor 2015 laat dit een negatief perspectief zien. Dit wordt hoofdzakelijk veroorzaakt door de verlaging van het accres over 2015 en de doorwerking van het verlaagde accres over 2014. 10. Leges bouwvergunningen Tot en met april 2015 is 60% van de geraamde opbrengsten voor bouwleges gerealiseerd. Naar verwachting zullen de totale geraamde opbrengsten dan ook gerealiseerd worden. Aangezien er dit jaar geen grote projecten met hoge legesopbrengsten meer verwacht worden, worden de geraamde opbrengsten niet naar boven toe bijgesteld. Perspectiefnota 2016
34
Gemeente Alphen-Chaam
11. Verkopen bouwgrond De verkopen van bouwgronden zullen naar verwachting hoger zijn dan de geraamde opbrengsten die opgenomen zijn in de geactualiseerde grondexploitaties bij het opstellen van de jaarrekening 2014. Dit als gevolg van extra verkopen die nu verwacht worden bij de complexen “De Ligt, fase 2 en 3” en “Den Brabander, terpen”. Naar verwachting zullen ongeveer 21 kavels verkocht worden in 2015. 12. Ambtelijke uren grondbedrijf Op basis van de verantwoorde uren tot en met april 2015, is de verwachting dat minder uren aan het grondbedrijf toegerekend zullen worden dan waarmee in de raming rekening is gehouden (raming > € 275.000 / prognose > € 255.000). Omdat deze lasten niet aan het grondbedrijf toegerekend worden, komen deze ten laste van de reguliere exploitatie (financieel nadeel t.o.v. de begroting van € 20.000). 13. Algemene reserve Op basis van de geactualiseerde risicoanalyse bedraagt de benodigde weerstandscapaciteit met ingang van 2015 € 1.600.000. Op basis van de aanwezige claims en de verwachte grondverkopen in 2015 en de daarmee samenhangende overheveling van middelen vanuit de algemene reserve grondbedrijf, zal de benodigde weerstandscapaciteit eind 2016 weer op orde zijn. Ondanks dat de verwachte grondverkopen op de meest zorgvuldige wijze worden geraamd, kunnen deze nooit gegarandeerd worden. Met het opnemen van claims ten laste van de algemene reserve wordt dan ook voorzichtig omgegaan. Het uitgangspunt is dan ook kredieten pas beschikbaar te stellen wanneer daadwerkelijk overheveling van middelen vanuit het grondbedrijf heeft plaatsgevonden. Voor een volledig overzicht met betrekking tot de prognose van het verloop van de algemene reserve, gedurende de periode 2015 - 2019, wordt verwezen naar bijlage D. 14. Herinrichting Nieuwstraat/Engelbertstraat Tot en met april 2015 bedragen de totale investeringskosten € 44.513. Het totale krediet ad. € 946.650 is vooralsnog toereikend.
Perspectiefnota 2016
35
Gemeente Alphen-Chaam
Perspectiefnota 2016
36
Gemeente Alphen-Chaam
Bijlage B: Uitgangspunten financieel beleid 2016 - 2019 1. Een structureel sluitende begroting 2016. 2. Streven naar een structureel sluitende begroting voor de jaren 2017 tot en met 2019, - inclusief structurele lasten nieuw beleid 2016 - inclusief onvermijdbare en vervangingsinvesteringen 2017 t/m 2019 - exclusief nieuw beleid 2017 t/m 2019. 3. Bij het opstellen van de begroting wordt voor kostenstijgingen, als gevolg van prijsontwikkelingen, gerekend met een percentage van 1% per jaar 4. Voor de interne rentetoerekening wordt een rentepercentage van 5% gehanteerd. 5. Mutaties in doeluitkeringen worden beschouwd als budgettair neutraal. 6. Voor onvoorziene lasten (incidenteel en structureel) wordt een stelpost opgenomen van € 80.000. 7. Voorstellen waarbij een beroep wordt gedaan op de stelpost "onvoorziene lasten" zullen nadrukkelijk worden getoetst aan de criteria onvoorzienbaar, onuitstelbaar en onontkoombaar. 8. Het college is bevoegd te putten uit de stelpost "onvoorziene lasten" op basis van de bij punt 7 genoemde criteria. In de zomernota wordt hierover verantwoording afgelegd. 9. Nieuwe ontwikkelingen dienen in eerste instantie binnen de bestaande budgetten te worden opgevangen. Slechts in die gevallen waar vaststaat dat dit niet reëel is, kunnen extra geldmiddelen gevraagd worden. 10. Uitgangspunt voor de begrotingsramingen is “bestaand beleid”. Voorstellen voor “nieuw beleid” worden apart zichtbaar gemaakt en middels de perspectiefnota als leidraad aan de raad voorgelegd. 11. Bij de perspectiefnota wordt een overzicht met kerngegevens opgenomen dat als basis dient voor de betreffende ramingen in de begroting en productenraming. 12. Daar waar bij het verwerven van inkomsten sprake is van tariefsbepaling ter dekking van kosten wordt het uitgangspunt gehanteerd van 100% kostendekkendheid. 13. Jaarlijks worden de lokale heffingen, tarieven en belastingen, m.u.v. de onroerende zaakbelasting (OZB), toeristenbelasting en forensenbelasting, aangepast met de prijsontwikkelingen, tenzij het bereiken van het niveau van 100% kostendekkendheid een afwijkende aanpassing rechtvaardigt. 14. Op investeringsprojecten waarvan de kosten geactiveerd of ten laste van een reserve of voorziening gebracht worden, zal in het krediet ook budget opgenomen worden voor de inzet van interne ambtelijke uren (een en ander als gevolg van de ambtelijke fusie per 1 januari 2016). 15. Bij de raming van de subsidies wordt de 0-lijn gehanteerd, tenzij aparte afspraken zijn gemaakt.
Perspectiefnota 2016
37
Gemeente Alphen-Chaam
Perspectiefnota 2016
38
Gemeente Alphen-Chaam
Bijlage C: Investeringsplan 2016-2019
nr .
1
o mschr ijving
P
Kr ed iet
2 0 16
2 0 17
2 0 19
Invest er ing en IP 2 0 16 ( aut o r isat ie b eg r o t ing 2 0 16 )
1.1 opleidingen ARBO-gerelateerde trainingen
bedrijfsv.
10.000
1.2
automatiseringsplan 2016 (kan vervallen ivm ABG)
bedrijfsv.
0
0
1.3
incidentele ARBO-aanpassingen
bedrijfsv.
7.000
7.000
1.4
vervangen Nissan (BOA)
bedrijfsv.
45.000
45.000
1.5
afschrijvingslasten brandweerkazernes + gemeentewerf
2
68.593
68.593
1.6
onderhoudskosten De Leeuwerik
3
18.000
18.000
1.7
opstellen totaalvisie entreegebied sportvelden (gaat niet door)
4
0
0
1.8
actualiseren bestemmingsplannen
4
25.000
25.000
1.9
speeltoestellen 2016
6
9.500
9.500
1.10 hoge druk rioolreiniger
6
18.000
18.000
1.11 sanering retentiebassin Alphen
6
32.101
32.101
1.12 extra aansluiting BBB Alphen
6
21.000
21.000
1.13 Glasvezelnetwerk
7
300.000
300.000
1.14 Aanpassen infrastructuur 't Zand
7
400.000
400.000
*
10.000
1.15 egalisatie exploitatie begraafplaats Alphen 2016
8
2.000
2.000
1.18 HNG 2016
8
37.282
37.282
9 9 3 .4 76
9 9 3 .4 76
2
2 0 18
0
0
0
Invest er ing en IP 2 0 17 - 2 0 19
2.1 opleidingen ARBO-gerelateerde trainingen
bedrijfsv.
10.565
10.000
565
2.2 automatiseringsplan (kan vervallen ivm ABG)
bedrijfsv.
0
0
0
2.3 incidentele ARBO-aanpassingen
bedrijfsv.
7.000
7.000
2.4 renault master (pick-up 2010)
bedrijfsv.
40.000
2.5 aktiewagen (2001)
bedrijfsv.
20.000
20.000
2.6 afschrijvingslasten brandweerkazernes + gemeentewerf
2
205.779
68.593
68.593
68.593
2.7 onderhoudskosten De Leeuwerik
3
54.000
18.000
18.000
18.000
2.8 welzijnsaccommodaties (vervallen)
3
0
0
0
0
2.9 beheerplan buitensportaccommodaties (vervallen)
3
0
0
0
0
2.10 vervangen AED's (35 stuks)
3
70.000
40.000
70.000
2.11 actualiseren bestemmingsplannen
4
50.000
10.000
2.12 reconstructie Fransebaan 1e fase
5
805.000
805.000
2.13 reconstructie Fransebaan 2e fase
5
860.000
860.000
2.14 reconstructie Rielseweg
5
315.000
315.000
2.15 onderzoek doorgaand vrachtverkeer Ch. (uitgesteld)
5
0
2.16 speeltoestellen
6
28.500
9.500
25.000
247.250
9.500
2.17 riolering Withagen
6
247.250
2.18 riolering Zandstraat/Chaamseweg
6
1.008.250
1.008.250
2.19 vervanging riol. / herinricht. Blokkenweide (voorb. €14.000)
6
478.300
478.300
2.20 vervanging riol. / herinricht. Elsakkerpad
6
154.126
2.21 riolering overige projecten
6
999.439
2.22 egalisatie exploitatie begraafplaats Alphen
8
1.000
1.000
2.23 HNG
8
111.846
37.282
t o t aal
∗
0
15.000
9.500
154.126 499.560
499.879
37.282
37.282
5.4 6 6 .0 55
0
1.2 3 3 .6 2 5 3 .3 9 0 .0 50
8 4 2 .3 8 0
6 .4 59 .53 1
9 9 3 .4 76
1.2 3 3 .6 2 5 3 .3 9 0 .0 50
8 4 2 .3 8 0
Betreffend voertuig wordt voor 50% ingezet in de gemeente Baarle-Nassau. De kapitaallasten kunnen naar verwachting overgeheveld worden naar de begroting van de ABG.
Perspectiefnota 2016
39
Gemeente Alphen-Chaam
Perspectiefnota 2016
40
Gemeente Alphen-Chaam
Bijlage D: Prognose algemene reserve 2015 - 2019 nr. Omschrijving stand per 01 januari
1 2 3 4 5 6
7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32
Claims per 31-12-2013 (op basis van besluiten) herinrichting openbare ruimte Willibrordstraat strategische oriëntatie op samenwerking herinrichting Nieuwstraat/Engelbertstraat fietssuggestiestroken Chaam - Ulicoten (i.s.m. Baarle-Nassau) sanering weidebad ruilverkaveling Baarle-Nassau + herinricht. Ulvenhout-Galder-BN
2016
2017
2018
2019
1.342.039
2.588.720
2.753.040
2.789.144
2.539.144
-108.000 -360.000
-100.000 -197.000
-10.000 -150.000 -10.000
(Meerjaren)begroting bestemming rekeningresultaat 2014 resultaat jaarrekening 2015 t/m 2019 tijdelijke formatie leerlingenvervoer, WWB en WMO ( wo rdt nie t a a ngewe nd) decentralisaties (tegenvaller AWBZ, jeugdzorg, participatiewet) opstellen totaalvisie entreegebied sportvelden ( gaa t nie t do o r) woningmarktonderzoek actualisatie belevingsconcept (beleidsnota Toerisme en recreatie) reconstructie wegen (Rielseweg) reconstructie wegen (1e fase Fransebaan) reconstructie wegen (2e fase Fransebaan) positief resultaat Middeltiend II positief resultaat De Ligt III positief resultaat Den Brabander, fase 2 positief resultaat Den Brabander, fase 3 positief resultaat Den Brabander, terpen positief resultaat De Ligt II, fase 2 + 3 positief resultaat Dorpshart Galder positief resultaat Gemeentewerf herinrichting openbare ruimte Blokkenweide herinrichting openbare ruimte Zandstraat / Chaamseweg herinrichting openbare ruimte Withagen herinrichting openbare ruimte Elsakkerpad herinrichting 2019 (n.n.b. vanuit het VGRP) afboeking boekwaarde gymzaal Alphen faciliteren LOG Intergas (verkoop)
621.000 PM 0 PM
PM
PM
PM
PM
0 -15.000 -10.000 -315.000 -435.000 -860.000 145.990 170.000 2.118
6.546 6.104
800.000 200.000
400.000 22.023 32.751
400.000
750.000 400.000
14.319 29.878
-78.000 -147.000 -55.000 -42.176 n.n.b. -29.427 PM
stand per 31-12 (afgerond) = beschikbare weerstandscapaciteit
33 benodigde weerstandscapaciteit (voor 2014 o.b.v. 90% zekerheid op basis van jaarrekening 2013) 34 weerstandsvermogen (ratio) kwalificatie
2015
PM
PM 120.000
PM
PM
2.589.000
2.753.000
2.789.000
2.539.000
2.541.000
1.600.000
1.600.000
1.600.000
1.600.000
1.600.000
1,62
1,72
1,74
1,59
1,59
ruim voldoende
ruim voldoende
ruim voldoende
ruim voldoende
ruim voldoende
Toelichting In bovenstaande tabel is nog geen rekening gehouden met de negatieve financiële gevolgen in verband met het invoeren van de vpb-plicht voor overheidsondernemingen. Dit zal leiden tot lagere winstnemingen binnen het grondbedrijf waardoor minder financiële middelen toegevoegd zullen kunnen worden aan de algemene reserve. Naar verwachting leidt de vpb-plicht tot een nadeel binnen het grondbedrijf dat in de tonnen zal lopen. Dit zal uiteraard gevolgen kunnen hebben voor de projecten die direct vanuit de algemene reserve gefinancierd worden. Indien projecten toch doorgang moeten vinden zullen hiervoor elders middelen gegenereerd moeten worden.
Perspectiefnota 2016
41
Gemeente Alphen-Chaam