CONCEPTBESLUITENLIJST (ambt. conceptversie 1) Vergadering portefeuillehoudersoverleg Economische Zaken d.d. 9 maart 2011 namens aanwezig gemeente Alphen aan den Rijn de heer T. Hoekstra gemeente Hillegom de heer W.J. van Aken gemeente Kaag en Braassem de heer A.J.M. van Velzen gemeente Katwijk de heer I.G. Mostert gemeente Leiden de heer R. Strijk gemeente Leiderdorp de heer H.L. Zilverentant gemeente Lisse de heer B.H.C. Brekelmans gemeente Nieuwkoop gemeente Noordwijk de heer L.A.W. de Lange gemeente Noordwijkerhout de heer J.C.F. Knapp gemeente Oegstgeest mevrouw A.J.M. de Ridder gemeente Rijnwoude gemeente Teylingen de heer L.J.P. v.d. Zon gemeente Voorschoten mevrouw I.C.J. Adema - Nieuwenhuizen gemeente Zoeterwoude mevrouw M.H.J.C. Ates - Snijdewind Holland Rijnland de heer J.B. Uit den Boogaard (voorzitter) Holland Rijnland mevrouw A.J.M. Baas Holland Rijnland de heer H. Stapper (secr / verslag) Holland Rijnland de heer R. Sturm * Vervangen door de heer N. Portman (beleidsmedew. EZ) Nr. 01
02
Agendapunt Opening en vaststelling van de agenda
Voorstel
Mededelingen, ingekomen stukken en uitgaande brieven M1. Oostvlietpolder
Ter kennisneming
I1. Brief provincie over actualisatie provinciale herstructureringsprogramma
Ter kennisneming
afwezig
de heer D.C.W. Binnendijk (mkg)
mevrouw T. Veninga (mkg)
de heer F.V. Ketel (mkg) *
Advies / afspraak De voorzitter opent de vergadering en heet iedereen welkom, in het bijzonder de heer Frank van Blokland, directeur van de IVBN. De agenda wordt ongewijzigd vastgesteld. M1 - De discussie in de laatste vergadering van de Provinciale Staten voor de verkiezingen heeft opgeleverd, dat er een nieuw overleg moeten komen tussen provincie, regio en gemeenten over de Oostvlietpolder. Het betreffende amendement van D66 hierover is al toegestuurd aan de leden. I1 - Aan een antwoord op de brief wordt ambtelijk gewerkt . De reactie zal t.z.t. worden voorgelegd aan de leden van het PHO EZ.
Nr.
03
Agendapunt Voorstel U1. Conceptbrief aan gemeente Ter kennisneming Zoeterwoude over Bristol op de Rijneke Boulevard
Advies / afspraak U1 - De brief is uitvoerig besproken in de DB en nog recent gewijzigd. Wel is - met een kritische kanttekening - het positieve advies van het PHO EZ overgenomen. De brief wordt nagezonden.
U2. Conceptbrief inzake FOC Bleizo
Bespreken
U2 – Brief wordt besproken bij punt 05
Regionale kantorenstrategie Holland Rijnland
1. Kennis te nemen van het rapport Aanzet voor een kantorenstrategie Zuid-Holland en begeleidende brief
De heer Frank van Blokland, directeur van de IVBN (Ver. van Institutionele Beleggers in Vastgoed Nederland) geeft in een korte inleiding zijn visie weer op de oorzaken en de aanpak van de leegstand op de kantorenmarkt. De oorzaken in grote lijnen: Grote buitenlandse beleggers, die de Nederlandse markt onvoldoende kennen en “gebouwde huurcontracten” aanbieden voor 10 tot 15 jaar, waarna de huurder vertrekt naar een nieuw pand van deze beleggers. Voorbeeld: KPMG op de Zuidas in Amsterdam. Geen reserveringen voor onderhoud, waardoor gebouw snel verouderd Te hoge boekwaardes aan het eind van de levensduur Veel te groot (plan)aanbod in vergelijking met de vraag. Onterechte verwachting over hoge rendementen Hoge kosten van en “weerstand” tegen sloop vanwege onrealistische verwachtingen over verhuur na langdurige leegstand. Kantoren op verkeerde onaantrekkelijke locaties.
2. In te stemmen met plan van aanpak voor de kantorenstrategie Holland Rijnland
In het Actieplan Kantoren van het Rijk is aangegeven dat het probleem groot is en langdurige aanpak vergt, waarbij iedere partij zijn of haar verantwoordelijkheid neemt. Voor gemeenten betekent dit onder andere - in regionaal verband afspraken maken over de kwantitatieve en kwalitatieve planvoorraad en de aanpak van de leegstand - een goed RO-beleid voeren, waarbij kantoren alleen op goede locaties terecht komen - de druk van beleggers en ontwikkelaars weerstaan om nog meer te bouwen zonder verouderd aanbod uit de markt te nemen. Er zal een markt voor nieuwe kantoren blijven bestaan, o.a. vanwege Het Nieuwe Werken en gewijzigde eisen van gebruikers, maar dit is vooral een vervangingsvraag. Nieuwbouw leidt bijna altijd tot meer leegstand. Conceptbesluitenlijst Portefeuillehoudersoverleg Economische zaken d.d. 9 maart 2011
2
Nr.
Agendapunt
Voorstel
Advies / afspraak Discussie In de hierop volgende levendige discussie wordt door verschillende gemeenten, waaronder Zoeterwoude, aangegeven dat het niet reëel is de bal alleen bij de gemeenten te leggen. Ook de beleggers hebben in het verleden grote druk uitgeoefend om nieuwe kantoorlocaties te ontwikkelen waarmee andere projecten bekostigd kunnen worden. De heer Van Blokland beaamt dit ook en benadrukt dat ook de institutionele beleggers hun (financiële) verantwoordelijkheid moeten nemen. Inmiddels is er weinig animo om nog te investeren in nieuwe kantoren. Verder wordt gevraagd wat gemeenten dan wel kunnen doen. De heer van Blokland benadrukt dat een goed RO-beleid en regionale samenwerking en afstemming over vraag en aanbod nodig is. Op de vraag hoe beleggers aankijken tegen transformatie van lege kantoren en thematisering, antwoord de heer Blokland, dat transformatie zeker kansen biedt, maar slechts beperkt mogelijk is. Eerder gaf de heer van Blokland al aan, dat leegstand vooral aan de onderkant van het aanbod zit en dat dit aanbod bovendien vaak op slecht locaties staat. Hier is sloop eigenlijk de enige mogelijkheid. Transformatie naar andere functies kan vooral in het middensegment, maar hierbij spelen de hoge kosten een rol. Bovendien is dit maar op beperkte schaal mogelijk (hooguit bij 15 % van het aanbod. Op toplocaties rond grote stations en universiteiten, zoals Leiden, zijn zeker nog mogelijkheden voor kantoorontwikkeling. Maar ook dit leidt tot leegstand elders in de regio. Op de vraag of de levensduur van kantoren (nu 40-50 jaar) niet te lang is antwoordt de heer Van Blokland dat een kortere periode inderdaad reeler is. Niet te kort omdat anders de huren te hoog worden i.v.m. de hoge afwaardering van de waarde van het vastgoed. Tot slot adviseert de heer Van Blokland: renoveren en een goed RO-beleid zijn de ingrediënten voor een toekomstbestendig kantorenbeleid. Plan van aanpak Met het plan van aanpak wordt met inachtneming van de volgende aanpassingen ingestemd: - aandacht voor differentiatie: ook kleinere kantoren in de dorpen mee-
Conceptbesluitenlijst Portefeuillehoudersoverleg Economische zaken d.d. 9 maart 2011
3
Nr.
Agendapunt
Voorstel
Advies / afspraak nemen in de strategie - marktpartijen op een intelligente en creatieve manier betrekken bij het opstellen van de strategie - doorlooptijd verlengen tot 2025-2030 - link leggen met de bedrijventerreinenstrategie - praktische afspraken maken over aanpak van de leegstand Mevrouw Ates vraagt daarbij aandacht voor de achterliggende oorzaken en processen van de huidige crisis op de kantorenmarkt. Overige afspraken: beleidsmedewerker EZ uit Voorschoten neemt deel aan de projectgroep; de andere gemeenten zijn agendalid.
04
Watergebonden bedrijvigheid
Voorstel: 1. Kennis te nemen van de inhoud van het onderzoeksrapport Naar een strategisch beleidskader watergebonden bedrijventerreinen Zuid-Holland en de begeleidende brief van de provincie van 24 november 2010. 2. Een open discussie te voeren en daarbij te reageren op de volgende vragen uit deze brief van de provincie Zuid-Holland
De ambtelijke analyse dat het vooral gaat over grootschalige ontwikkelingen in de regio Rotterdam-Dordrecht en niet over kleinschalige zaken in de recreatieve bedrijvigheid wordt breed gedeeld. Dit zal in een op te stellen reactie aan de provincie worden verwoord. Daarbij wordt ook aandacht gevraagd voorde gevolgen voor het wegverkeer van het vaker en langer openen van bruggen.
05
Detailhandel
Instemmen met de aangepaste procedure met betrekking tot de detailhandelsadviezen.
Akkoord met de procedure en met de conceptbrief over het Factory Outlet Center Bleizo.
06
Rondvraag en sluiting
Geen vragen.
Volgende vergaderingen: 18 mei 2011 van 12.00 tot 15.00 uur in het gemeentehuis van Rijnwoude Actiepuntenlijst portefeuillehoudersoverleg economische zaken Conceptbesluitenlijst Portefeuillehoudersoverleg Economische zaken d.d. 9 maart 2011
4
nr.
PHO EZ
Onderwerp
Gereed
Wie?
1 2 3
01-11-2010 09-12-2011 09-03-2011
Behoefteraming voor bedrijventerreinen actualiseren Detailhandelsbeleid bespreken in PHO EZ van 18 mei 2011 Conceptreactie op verzoek van de provincie inzake nieuw overzicht te herstructureren bedrijventerreinen rondsturen onder de leden van het AO en PHO EZ
eind 2011 18 mei 2011 1 april 2011
Holland Rijnland Holland Rijnland Holland Rijnland
Conceptbesluitenlijst Portefeuillehoudersoverleg Economische zaken d.d. 9 maart 2011
5
