Colofon jaargang 16 nummer 2 Dec. 1997 Redactie Roos Jahangir Edwin van de Ketterij Eric-Wubbo Lameijer Kars Oomkes Saskia Schoenmakers Chris Oostenbrink (bestuursafgevaardigde) Deze uitgave kwam tot stand m.b.v. MS Word 5.1/ MS Word 6.0 en Power Macintoshes alsmede een futuristisch doch eigenzinnig kopieerapparaat. Met dankzegging Scheikunde.
aan
de
faculteit
Redactieadres De Boelelaan 1083 kamer M-154 1081 HV Amsterdam tel. 020-4447510 E-mail:
[email protected] URL: http://www.chem.vu.nl/VCSVU/ PB/index.html Reproductie is toegestaan toestemming van de redactie.
mits
met
Financiële en/of artistieke bijdragen zijn bijzonder welkom.
Inhoud Redactioneel Bestuurlijk Even voorstellen ACtueel Afgestudeerden Interview H. Bulthuis Bep en Truus in de muziek ExCie Advertentie CGV COSMOS Uit de OpleidingsCommissie Studiereizen OIO bij theoretische chemie Cursus Irritant les1 Kleurplaat Stage in Amerika Excursie NITG-TNO Uit de oude doos Verslag lezing 16 Gedicht Oplossing logigram PB1 Kerstpuzzel Excursie Shell Ten Words Verjaardagskalender
Redactioneel 1 2 2 3 3 3 5 6 7 8 8 9 9 10 11 12 13 15
De PB-redactie zat te denken, wat ze haar lezers weer zou schenken. Het was namelijk hoog de tijd, voor nieuw leesplezier en actualiteit. Dus gingen heel wat pieten tijd verdrijven, om wat voor de PB te schrijven. De redactie vond dit erg fijn, want kon het maar altijd zo zijn, dat je om kopij niet verlegen zit, zodat je niet bij de pakken neerzit. De redactie bedankt graag iedereen, van wie een stukje bij haar verscheen. Dit nummer is een dikke PB, hopelijk heeft ieder hier plezier mee, met commissienieuws en bestuurlijk, en ook verjaardagskalender en puzzel natuurlijk, “Bep en Truus in de muziek”, en een nieuwe rubriek, dit is namelijk “uit de oude doos”, verder is er een kleurplaat van Sinterkloos. Hopelijk ben je de PB nog niet zat, bedenk: het ergste heb je nu gehad. Ieder met een goede smaak, wens ik nu veel leesvermaak.
16 17 17 18 20 21
Een redactiePiet
1
Bestuurlijk
(vooral?) om eerstejaars die van deze gelegenheid gebruik willen maken om kennis te maken met de meer bestuurlijke kanten van de VCSVU. Ik raad dan ook een ieder die geïnteresseerd is, of meer informatie wil, aan om iemand van het huidige bestuur aan te spreken. Wie weet mag jij je volgend jaar een bestuurslid noemen!!!? Tot slot rest mij dan nog jullie het beste te wensen voor de komende feestdagen: een gezellig St. Nicolaas avond, prettige kerstdagen en een gelukkig nieuw jaar. Tot ziens.
Beste medestudenten, Zo is het januari en zo is het december. Een jaar vliegt voorbij. “Time flies when you’re having fun.” Ik hoop dat deze woorden ook voor jullie typerend zijn geweest voor het afgelopen jaar. Druk is het in ieder geval geweest. Een korte inventarisatie: Er zijn 18 borrels, 5 drives, 3 excursies, 3 lezingen, 1 sportdag en 8 Studenten Overleg(gen) Scheikunde georganiseerd door de VCSVU. Er is een nieuw rooster ingevoerd. Een onderwijscoördinator is weggegaan en er is een nieuwe aangenomen. Een nieuwe PR-functionaris is aangesteld. De wet Modernisering Universitaire Bestuursstructuren is aangenomen in het parlement. De clustering van Natuurkunde & Sterrekunde, Wiskunde & Informatica en Scheikunde tot de Faculteit der Exacte Wetenschappen is dichterbij. Er zijn mensen afgestudeerd en er zijn mensen begonnen met hun studie. Actieve leden zijn gestopt en andere leden zijn actief geworden. Zo op een rijtje gezet is er verschrikkelijk veel gebeurd dit jaar en er is minstens evenveel veranderd. Soms was het een stapje achteruit, maar meestal een vooruit. Hoe dan ook, we kunnen het er met zijn allen over eens zijn dat het een druk, soms moeilijk en soms spannend, maar vooral plezierig jaar is geweest. Het jaar is echter nog niet helemaal ten einde. We hebben nog een maand te gaan en ook deze laatste maand kan ons nog veel plezier verschaffen. Naast de ongetwijfeld gezellige feestdagen, ligt ons nog een St. Nicolaas borrel, een Kerstborrel en natuurlijk nog het kerstdiner voor de boeg. Dus tentamens of niet, er is genoeg gelegenheid om te genieten. Na al deze bejubeling rest mij nog een iets wat serieuzer punt. Eind januari gaat het huidige bestuur van de VCSVU aftreden en moet er een nieuw bestuur aangesteld worden. Hiervoor zijn wij nog op zoek naar (actieve) leden die het leuk lijkt om een jaar deel te nemen aan de algehele organisatie en coördinatie van VCSVU activiteiten. Het gaat ons hierbij ook
Met vriendelijke groet, Sahan Abeln
Even voorstellen! Mijn naam is Cita Hartveld en sinds 17 november ben ik in dienst als onderwijscoördinator bij de faculteit Scheikunde. Ik kom van ' de concurrent' . Vanaf 1989 heb ik gewerkt bij de Universiteit van Amsterdam; in eerste instantie als onderzoeker in opleiding en na mijn promotie als onderwijscoördinator bij de opleidingen Politicologie/Bestuurs-kunde en Sociologie. Ik ben geen chemicus maar sociaaleconomisch historicus en ben gepromoveerd bij de vakgroep Politicologie/Bestuurskunde; hele andere academische disciplines dan de chemische wetenschap. Toch voel ik wel enige affiniteit met scheikunde, met name als ik rondloop in de laboratoria. Eind jaren 80 heb ik een tweedegraads bevoegdheid (fysische) geografie behaald en in die opleiding wat laboratoriumwerk verricht; en nog eerder was ik apothekersassistente. Tot zover mijn curriculum. Ik hoop dat ik een bijdrage kan leveren aan een prettig 2
(en voorspoedig) verloop van de studie aan de faculteit. Zoals je op de e-mail hebt kunnen lezen is er een inloopspreekuur op maandag en vrijdag. Denk je wat meer tijd nodig te hebben, maak dan een afspraak (telefoonnummer 4447503).
Namens de AC Laurens
AC-tueel Het jaar zit er bijna weer op en dat betekent dat het jaarlijkse hoogtepunt van de AC er weer zit aan te komen: het Kerstdiner. De voorbereidingen hiervoor zijn in volle gang. Wat ook in volle gang was, was de kaartverkoop. Volgens mij heeft deze verkoop een record neergezet dat de komende jaren moeilijk te verbreken zal zijn: de totale oplage van 75 kaartjes was binnen één week uitverkocht. Hiervan was tweede derde zelfs bij de eerste verkoop (de borrel van 4 november) al verkocht. De AC is dan ook zeer content met deze grote belangstelling voor het Kerstdiner. De sinterklaasborrel zal aanstaande donderdag 4 december gehouden worden. Bij deze gelegenheid zal een overmaat aan pepernoten en bier aanwezig zijn en misschien komt sinterklaas wel langs met een speciale verrassing. Wie zeker aanwezig zal zijn op de borrel is prof. Stouthamer om te zien dat bèta-studies geen saaie studenten hebben, maar juist hele onsaaie studenten. Om dit vooroordeel uit de wereld te helpen kom je natuurlijk ook op de borrel. Heb je de laatste week van december nog wat tijd over en heb je zin om mee te helpen het eten klaar te maken dan ben je woensdag 17 december altijd welkom ons te assisteren met het vullen van eieren, in de soep roeren, het snijden van vlees en andere bezigheden. Je kunt ons vinden in de VCSVU-kamer, een labzaal of in de tuinzaal. Lijkt het je leuk ook eens een kerstdiner of borrel te organiseren stap dan eens op een dinsdagmiddag om 13.00 de VCSVUkamer binnen.
3
geleden in Den Haag geboren en woont nu met zijn vrouw en drie kinderen in Leiden.
Afgestudeerden aug 1997 t/m nov 1997 Ruben Abdoelgafoer 28-8-97 Moleculaire farmacologie Patrick Borkulo 28-8-97 Moleculaire toxicologie Johan Kleve 28-8-97 Analytische chemie Sander Kok 28-8-97 Analytische chemie Freddie Kootstra 28-8-97 Theoretische chemie Vincent Osinga 28-8-97 Theoretische chemie Maarten Vinkers 28-8-97 Ontwerp en Synthese Edwin Willems 28-8-97 Moleculaire Farmacologie Mohamed Adahchour 31-08-97 Analytische chemie Esther van der Draai 31-8-97 Fysische chemie Marianne de Rijke 31-8-97 Organische chemie Wim Werner 31-8-97 Anorganische chemie Peter-Bram ‘t Hoen 25-9-97 Biochemie Moleculaire Farmacologie Lydia Bechger 30-10-97 Organische chemie Tom Gerrits 30-10-97 Organische chemie Arjan Termaten 30-10-97 Organische chemie
Interview met Huib Bulthuis Huib Bulthuis is functionaris voor veiligheidsen gebouwzaken en COV (=Centrale Onderwijs Voorziening) coördinatie. Hij is 41 jaar 4
Hoe bent u in deze functie terecht gekomen? Ik heb eerst de HBO-B-opleiding tot analist gevolgd, het eerste deel in Den Haag, het tweede deel in Leiderdorp. Toen ik daarmee klaar was was er niet veel werk voor analisten, maar na een paar maanden heb ik in Amsterdam, bij de UvA, een jaarcontract gekregen. Omdat dat contract niet verlengd zou worden heb ik bij de VU gesolliciteerd toen daar een vacature was en ben daar aangenomen. Ik werk hier nu zeventien jaar. Eerst was ik analist bij de sectie anorganische chemie, later ben ik daar research-assistent geworden. Toen er anderhalf jaar geleden bij een reorganisatie mijn huidige functie werd gecreëerd heb ik daarnaar gesolliciteerd. Ik deed al een hele tijd de veiligheidszaken van de vakgroep Organische en Anorganische Chemie en was secretaris van de Veiligheids- en Milieucommissie, omdat ik veiligheid bij een faculteit als Scheikunde erg belangrijk vind. Bovendien wilde ik niet tot mijn pensioen hetzelfde werk blijven doen.
practicumleiders hebben vaak allerlei wensen over het gebruik van zalen en apparatuur. Daar komt nog het administratief werk bij voor elk van die gebieden. Hoe is het met de veiligheid in de faculteit gesteld? Er gaat wel regelmatig iets mis: ongeveer eens per maand. De meeste ongevallen gebeuren met glaswerk. Maar ik heb nog nooit meegemaakt dat iemand voor langere tijd in het ziekenhuis terecht kwam of niet kon werken. Weliswaar wordt niet alles volgens de letter van de regels uitgevoerd, maar de mensen weten meestal wel wat ze doen en wat er mis kan gaan. Wat vindt u het leukste aan uw werk? Het leukste is het contact met veel verschillende mensen die allerlei wensen op veiligheids/gebouwzaken/COV-gebied hebben. Alle aandachtsgebieden zijn erg leuk om te doen, hoewel er af en toe wel erg veel wensen zijn. Het leukste vind ik dat door mijn werk anderen prettiger kunnen werken.
Wat houdt uw functie nu precies in? Bij gebouwzaken moet ik veel verhalen aanhoren van allerlei mensen: soms is er een sleutel nodig, dan is het kopieerapparaat weer kapot, etc. Maar ook andere zaken: het huisvestingsplan van de faculteit, wie gebruikt welke ruimte, soms zijn er grote verbouwingen en moet ik spreken met aannemers of de gebouwendienst. Als veiligheidsfunctionaris heb ik te maken met ongevallen en het voorkomen ervan, loop ik op de zalen rond om de veiligheid te controleren of geef ik veiligheidsvoorlichting. Verder ben ik o.a. samen met anderen bezig het wettelijk verplichte systeem voor chemicaliënregistratie aan te passen, zodat het in de praktijk bruikbaar is. Voor de COV maak ik, zodra de nieuwe roosters bekend zijn, een schema waarin staat welke practica in welke practicumzalen plaatsvinden, en
Heeft u ook veel contact met studenten? Ik geef natuurlijk voorlichting: twee keer aan de eerstejaars en elk jaar aan alle vakgroepen. Studenten die bij zo’n vakgroep studeren moeten dat ook volgen, maar tussen het eind van het eerste en de helft van het derde jaar zit nogal wat tijd: we willen ook in het tweede jaar aan de studenten voorlichting geven. Je merkt trouwens dat ook bij het personeel wel het een en ander wegzakt, herhaling is dus wel noodzakelijk om het geheugen op te frissen. Op de veiligheidsvoorlichtingen na heb ik eigenlijk heel weinig direct contact. Als een student een klacht heeft over de apparatuur op de practica of over het meubilair in de VCSVU-kamer gaan ze meestal naar anderen toe.
5
U hebt zowel aan de UvA als aan de VU gewerkt. Is er een verschil tussen die universiteiten? Toen ik aan de UvA werkte was ik nog een onervaren werknemer: ik had niet zoveel inzicht in alle structuren. Wij aan de VU zeggen wel dat we aardiger zijn, maar of dat echt zo is... Er is volgens mij erg weinig verschil, alleen worden aan de UvA werknemers in vergelijkbare functies soms iets beter betaald.
1) Het is een milieudelict. Al dat gezeur over Schiphol met zijn laagvliegende vliegtuigen die s’nachts zo nodig hun wielen hier aan de grond moeten zetten. Nou daar kunnen wij nog wel begrip voor opbrengen. Denkt u nu echter niet, dat Bep en Truus niet in Amsterdam of Amstelveen wonen, want Bep woont dichter bij de landingsbaan dan al die klagende mensen op Uilenstede. Nee, dat geluid is niet zo erg, omdat dat een constant geluid is. Het is elke dag hetzelfde geluid, dus daar wen je zeer makkelijk aan, tenzij op een dag een van die piloten besluit zijn vliegtuig een paar kilometer voor de landingsbaan aan de grond te zetten, ja, dan wordt het wel een ander geluid. Waar wij echter nooit aan zullen wennen is zo’n zoetsappig kwijlnummer van de Backstreet Boys (oke, je komt uit een achterbuurt, maar neem dan niet zo’n sadistische wraak door zulke braakliedjes te maken. Wij kunnen daar toch ook niets aan doen, dat jullie met een fikse achterstand (geestelijk en maatschappelijk) geboren zijn). Alleen die naam geeft al aan dat het jongetjes zijn, niet ouder dan 14, die volgens ons nog niet eens weten waarover ze zingen. Ze staan als de Wiener Sangerknaben in een microfoon te bleren en het gekke is dat het nog goed verkoopt ook. Wij wisten niet dat Nederland zoveel kleuters heeft, of in ieder geval mensen, die naar kleutermuziek luisteren. En oke, het kan een foutje zijn, dat je bij de platenzaak staat en daar nog slaperig de verkeerde cd koopt. Het zij u vergeven, maar als je thuis de gehele collectie hebt staan, dan wordt het tijd, dat u een keer goed uitslaapt voordat u naar de platenzaak gaat. Wat echter nog het ergste is: het nieuwe nummer van die kindertjes heet “Backstreet’s back”. Nee, laat het niet waar zijn. Wij hoopten dat ze het voorbeeld zouden volgen van Take That. Nou, wij kunnen u verzekeren dat Rennie en Norit dit jaar weer een recordomzet en dito winst gaan maken.
Bent u trouwens familie van Jaap Bulthuis? We hebben dat eens laten nazoeken, maar in ieder geval hebben we vanaf ongeveer 1700 geen gemeenschappelijke voorouders. En als je voor die tijd gaat rekenen, is bijna iedereen familie van elkaar. Ik spreek hem trouwens vaak, ook omdat onze post weleens verkeerd bezorgd wordt. Hebt u verder nog opmerkingen? Ik lees de Papieren Binding regelmatig. Ik vind het een leuk blad, hoewel het wel duidelijk gericht is op de studenten. Dit is natuurlijk logisch, maar ik zou het een goede zaak vinden als er ook zoiets zou komen voor de medewerkers van de faculteit. Roos Jahangir en Eric-Wubbo Lameijer
Bep en Truus duiken diep in de muziek Wat opvalt bij het luisteren naar de radio is dat vele stations die te ontvangen zijn, vrijwel dezelfde muziek draaien. Muziek, die zo commercieel klinkt, dat je bijna gaat geloven, dat die DJ’s per keer dat ze Nederland met deze bagger bevuilen, geld ontvangen. Deze muziek zou verboden moeten worden en wel om de volgende redenen:
6
gezinnen. Vele ouders zouden nu al de hoeksteen van de samenleving willen gooien naar de cd-speler en radio. 5) Het is slecht voor de goede artiesten, die hard hun best doen om tussen al het gezwam en gejank ook zendtijd te krijgen voor hun kwaliteitsprodukt. Maar ja, het is minder commercieel en dus voor commerciele radiostations veel minder interessant. En wat gebeurt er dan met dit uitstervende ras, dat zich elke avond op de bühne helemaal geeft? Juist, een uitkering, die later van uw belastingcenten betaald gaat worden. U bent dus op dit moment bezig geld te onttrekken aan geldbehoevende doelen met als gevolg meer bezuinigingen en dus een minder sociaal systeem.
2) Het is niet goed voor de volksgezondheid. Hoofdpijnen, stress en darmproblemen zijn nog maar een paar verschijnselen, die bij verstandige mensen kunnen optreden. Er wordt gezegd dat Nederlanders steeds minder gezond zijn. Gek he, hoe zou dat nou komen. Onze maag keert ook om, de endeldarm heeft problemen en ook voor de sluitspier zijn het moeilijke tijden.Dit zijn echter nog alleen maar de lichamelijke gevolgen. Vaak worden de psychische gevolgen nog vergeten. Begrijpelijke aggressiviteit en ruzies veroorzaakt door snotternummer zijn aan de orde van de dag. Gelukkig hebben psychiaters steeds meer door, dat je niet alleen overgaat tot zinloos geweld als je een verknipte geest hebt, maar dat je in bepaalde situaties tijdelijk ontoerekeningsvatbaar kunt zijn. 3) Het is niet goed voor de produktiviteit in Nederland. Scholieren en studenten krijgen hierdoor leerproblemen en dus studieachterstand en daar is Ritzen niet blij mee, dus wordt de studiefinanciering stopgezet en dan kunnen ze geen nieuwe cd meer kopen en dus merken wij dat dit eigenlijk wel goed is. Dan zullen de verkopen van deze groepen dus vanzelf naar beneden gaan en dus krijgen ze minder zendtijd en dus hebben wij er minder last van en de conclusie is dus: LANG LEVE DE STUDIEACHTERSTAND 4) Het is slecht voor relaties tussen mensen. Het sexleven, toch een essentieel onderdeel van scholieren en studenten, wordt vernietigd, want de jongen kan niet meer en het meisje wil alleen met zo’n kippeborstje, oftewel: over een paar jaar zullen er veel minder kinderen geboren worden en dus staat het voortbestaan van de mensheid op de tocht. Ook de relaties binnen het gezin worden slechter, want kinderen willen alleen maar naar hun cd luisteren en besteden dus geen tijd meer aan hun ouders. Dit leidt tot spanningen en uiteindelijk tot gebroken
Wij vinden deze 5 redenen zodanig relevant en goed, dat wij vinden, dat er een verbod op dit soort muziek moet komen. Wij eisen van de overheid wetten en zien voor de kerk en andere maatschappelijke organisaties een taak weggelegd. Want zegt u nou zelf: het tast iedereen aan. Wij willen graag afsluiten met te zeggen, dat als er een verbod komt, u altijd moet onthouden dat Bep en Truus deze maatschappelijk belangrijke discussie op gang hebben gebracht en niemand anders. Inwoners van Nederland verenigt u in de stichting “Backstreet back to the backstreets”
Bep (Vincent Beverwijk) ps: vlak voor het ter perse gaan van dit stukje is Bep ter ore gekomen, dat Truus de nieuwe cd van de Backstreet Boys heeft gekocht. Dit is voor Bep niet te aanvaarden en de relatie met Truus worden hierbij tot nader orde verbroken. Hieruit blijkt, dat dit virus, dat kindsheid genoemd wordt, nu al hardnekkiger is dan de nieuwe griepgolf. Het enige medicijn is een verbod of levenslange quarantaine. Help de slachtoffers en doet u het niet voor uzelf, doe het dan voor Truus: WORDT LID, maak f250,over naar de prive-rekening van Bep, rek.nr. 112.
7
Namens de ExCie, Joran Beckman.
ExCie Hoi PB-lezers, Zoals jullie hopelijk merken is de ExCie behoorlijk bezig. We hebben dan ook in deze PB twee excursies en één lezing te verklaren. Dat zal niet in dit stukje gebeuren, maar dat gebeurt elders in de PB. Door wat problemen in de planning kan er helaas geen lezing plaats vinden in december, maar 19 januari zal Nel Velthorst een lezing houden. We zijn bezig om een excursie te regelen in februari, maar nadat eerst Givaudan Roure had afgezegd, heeft nu ook Nestlé afgezegd. Eva is nu druk bezig met Crown van Gelder, dat is een bedrijf dat iets met papier doet. Wat wel al zeker is, is dat we naar AKZO te Deventer en Grolsch te Enschede kunnen gaan. Voor nadere informatie moeten jullie nog even wachten. Wat iedereen natuurlijk wel even moet doen, is onze website bezoeken, daarop vindt je informatie over de lezingen, excursies en de ExCie zelf. Gewoon een keer bezoeken, dan kun je zeggen dat je er geweest bent. (http://www.chem.vu.nl/ VCSVU/ExCie/index.html) We zijn ook nog steeds opzoek naar een nieuw lid uit het huidige eerste jaar, de ExCie moet immers blijven bestaan en nu verjaard ze langzaam. Maar we moeten wel eerlijk zijn, we hebben niet zoveel werk over en andere commissie zijn harder toe aan nieuwe leden. Mocht je het toch leuk vinden om eens nader kennis te maken met de ExCie, kom dan gerust langs tijdens de vergaderingen. (Tijden en data staan op het bord in de VCSVUkamer, van de andere commissies trouwens ook.) We hopen dat jullie met veel plezier de stukjes van de ExCie zullen of het hebben gelezen. (Bedankt voor het bezoeken van de excursies en de lezing.)
8
ADVERTENTIE
CGV
9
Vanuit de commissie.
COSMOS Langs deze weg wil ik jullie inlichten over het feit dat wij een nieuw persoon (lees: twee nieuwe personen) hebben die de financiën binnen de COSMOS regelt en dat er tevens iemand is die de taken van Jamilja over heeft genomen. Vanaf heden (eigenlijk al vanaf twee weken geleden) zullen Janneke en Joran zich met de geldzaken van de COSMOS bezighouden. Eelco is tegenwoordig voorzitter van de COSMOS. Er wordt binnen de COSMOS tegenwoordig veel gesproken over eventuele nieuwe “goede doelen”. Daarbij vindt ze het fijn dat jullie haar daarbij helpen. Dus bij deze; weet iemand van jullie een leuke en interessante bestemming voor het geld dat is en wordt ingezameld, laat het ons even weten. Langs deze weg wil ik ook gaarne al onze leden aan jullie voorstellen. Dit zal van bovenaf gebeuren, d.w.z. eerst zullen de oudere-jaars worden genoemd. De COSMOS bestaat tegenwoordig uit; Jos, Lloyd, Boris, Jamilja, Marcel, Eelco, Joran, Janneke, Olga, Chris, Henrique en Karen. Nieuwe leden zijn nog altijd van harte welkom! Binnenkort, om precies te zijn op 6 januari 1998, zal er een lezing plaatsvinden met als thema; het VVK/OC. Laatstgenoemde is een organisatie die weeskinderen in Oeganda opvangt. De COSMOS heeft fl. 1000,- gedoneerd aan die organisatie. Ik zou graag willen afsluiten door ieder die dit leest prettige Kerstdagen en een zeer voorspoedig 1998 toe te wensen. Quote van de maand: “Mensen die niet op de borrels komen zijn loosers” (Boris). Dit omdat is gebleken dat de borrels enorm slecht worden bezocht. De COSMOS heeft hier ook onder te lijden.
opleidings-
De OC is dit jaar weer met een nieuw (gedeeltelijk oud) activiteitenplan aan het werk gegaan. Hieronder volgt een klein overzicht van enkele lopende bezigheden. Er is een werkgroep evaluatie opgericht. Deze zal de resultaten van de evaluaties van colleges en praktica en ook de resultaten van het tijdschrijven (hoe gaat het daarmee?) in de gaten houden. Het is de bedoeling dat docenten zelf hun colleges of de door hen verzorgde practica evalueren op een manier die ze zelf mogen kiezen (vragenlijsten, gesprekken met de studenten in de zaal etc.) waarna ze hiervan verslag uitbrengen bij de commissie evalutatie. Dus als je kritiek of goede ideeën hebt naar aanleiding van een cursus, aarzel dan niet deze door te geven aan de betreffende docent of anders aan één van de studentleden van de OC. De werkgroep IK wacht momenteel nog op de resultaten van de kwaliteitsenquete die aan het begin van dit collegejaar gehouden werd, maar nog door het onderwijsadviesbureau uitgewerkt moet worden. Verder wordt er nagedacht over de gevolgen die de veranderingen in het VWO (invoering studiehuis en profielen) voor het onderwijs gaan hebben, ook hiervoor is een werkgroep opgericht. Aan het begin van dit collegejaar is Martijn Bijker als nieuw studentlid in de OC begonnen, waardoor de studentenfractie weer even compleet was, maar omdat Cindy binnenkort afstudeert en ons daardoor moet gaan verlaten hebben we weer een vacature. Dus: zit je in het eerste of tweede jaar en heb je interesse in het onderwijs aan onze faculteit en wil je je daarmee bezighouden, aarzel dan niet en ga eens praten met een van de OC-studentleden. Deze zijn via het VCSVU-bestuur altijd wel op te sporen.
Namens de COSMOS, Marcel
10
Studiereizen
Namens Aike, Cindy, Martijn (Aarts) en Martijn (Bijker),
In mei jl. is het een select groepje mensen (±10) uit met name het toen vierde jaar (nu dus vijfde jaar) op studiereis geweest naar Engeland. Hoewel zij het daar ongetwijfeld gezellig gehad zullen hebben, is een dergelijk groepje wel erg klein. Mede daarom nogmaals jullie aandacht voor het verschijnsel studiereis.
Corine
Een studiereis is behalve een gezellige bezigheid, een unieke kans om te weten te komen hoe de chemie beleefd wordt in een ander gebied van Europa/de wereld. Deelnemen aan een studiereis voegt, net als een binnenlandse excursie, iets toe aan je studie. Je luistert naar en stelt vragen (meestal in het Engels) over het onderzoek zoals dat in het betreffende land binnen die bepaalde instelling of binnen dat bedrijf wordt uitgevoerd (meestal heel anders dan het onderzoek hier). Je ziet hoe zaken aangepakt worden op andere faculteiten en in instituten; je maakt vergelijkingen met hoe dingen hier gebeuren (en trekt je conclusies); je doet ideeën op over wat je na je studie wilt (of juist niet wilt) en je komt in contact met studenten en medewerkers in hele andere werk- en leefomgevingen. Bovendien trek je circa twee weken op met je jaargenoten en leer je elkaar van een heel andere kant kennen. Meestal vinden studiereizen plaats in het vierde studiejaar. Vanaf komend studiejaar zal in de studiegids worden opgenomen dat in principe ieder studiejaar in begin oktober een studiereis plaats vindt voor en door het dan vierde jaar. Het is van belang dat je met het maken van je studieplanning enigszins rekening houdt met de studiereis van jouw eigen jaar. Om deel te nemen aan een studiereis is het mogelijk om je hoofd- of bijvak te onderbreken. In het verleden zijn al vanuit scheikundeVU reizen georganiseerd naar o.a. Praag, Berlijn, Verenigde Staten, Portugal en Engeland (2x). Ook is er een poging 11
vakgroep Fysische en Theoretische Chemie als OIO begon, heb ik hier aan de VU gestudeerd en zoals misschien sommigen van jullie is opgevallen heb ik in die periode ook een aantal practica en werkcolleges begeleid. In tegenstelling tot de meeste chemici houd ik nooit een reageerbuis of enig ander glaswerk vast, maar zit slechts achter de computer of de boeken. Mijn onderzoek is in de richting van de scattering theorie en continuum wave functions. Heel kort wil dat zeggen dat ik met een computerprogramma probeer te simuleren wat er gebeurt als je iets (een foton of een electron bijvoorbeeld) afschiet op een molecuul. Het programma hiervoor bestaat nog niet en zal dus ook door ondergetekende geschreven moeten worden. Dit gebeurt in de computertaal Fortran onder UNIX. De computers waarop dit gebeurt zijn die grote computers die in R129 (kamer voorbij R117) staan. Omdat ik nog maar drie maanden bezig ben kan ik nog niet zoveel vertellen over wat ik tot nu toe allemaal gedaan heb. Tot zover ben ik vooral bezig geweest met literatuur studie en het numerieke integratie pakket van ADF modulair maken. Dit laatste betekent dat ik uit het ADF-programma (een programma om gebonden toestanden van moleculen te beschrijven dat ook bij de vakgroep is ontwikkeld en wordt ontwikkeld) een stuk programmatuur heb gehaald en als een ware detectieve alle verbindingen heb losgeknipt en vervolgens op een andere manier weer heb vastgeknoopt zodat ik dit deel van de programmatuur ook voor mijn eigen programma kan gebruiken. Voor mensen die graag theoretische chemie willen gaan doen als hoofddanwel bijvak is het erg belangrijk te weten dat bij dit deel van de scheikunde de vakken natuurkunde en wiskunde ook erg belangrijk zijn. Tevens is een voorkeur voor werken met computers ook een pre. Ik persoonlijk vind al deze dingen erg leuk
gewaagd een reis te organiseren naar Indonesië. Het huidige derde- en vierdejaar is van plan (en uiteraard bezig met de organisatie) om in oktober 1998 op studiereis naar Zwitserland en Italië te gaan. Uiteraard vraagt het organiseren van een dergelijke reis veel van de deelnemers/organisatoren. Behalve het vinden van de interessante culturele en chemische aktiviteiten, is vooral ook het vinden van genoeg financiën (extern via sponsoring/subsidie en van de deelnemers zelf) en tijd en inzet van de deelnemers zeker geen sinecure. Voor de organisatie van een reis binnen Europa dient dan ook minstens anderhalf jaar uitgetrokken te worden; voor een reis buiten ons continent is al vlug meer tijd nodig. Van het deelnemen aan een studiereis leer je veel, van het organiseren van een studiereis nog meer. Bovendien geldt ook in dit geval: “vele handen maken licht werk” en “hoe meer zielen, hoe meer vreugd”. Mocht je intussen geinteresseerd geraakt zijn, neem dan contact op met je jaargenoten om een samen een reis te gaan organiseren en met de organisatie van de Engeland- of de Zwitserlandreis voor meer informatie en eventuele hulp. Saskia Schoenmakers, studentlid faculteitsbestuur.
OIO bij Chemie
Theoretische
Deze keer is aan mij, Vincent Osinga, gevraagd om het AIO/OIO stukje te schrijven voor de papieren binding. Even voor de nieuwkomers onder ons: AIO’s en OIO’s zijn mensen die bezig zijn met hun promotie onderzoek, het wetenschappelijke vervolg van de normale universitaire studie. Voordat ik bij de sectie theoretische chemie van de
12
7. Naai metalen anti-diefstal-stripjes in iedereen z’n zakken.
en voel me ook wel thuis waar ik nu zit. Dat wil zeggen ik zou op het moment geen andere baan kunnen bedenken waar ik mij meer thuis zou voelen, behalve dan natuurlijk profvoetballer bij Ajax of kliminstructeur in de Scottish Highlands. Maar ja je kan niet alles hebben. Hopend hiermee Roos tevreden te hebben gesteld,
8. Verstop zuivelproducten op plaatsen waar niemand bij kan. 9. Schrijf het verrassende einde van een verhaal op de eerste bladzijde van het boek.
Vincent Osinga. FTC 10. Zet alarms op willekeurige tijden.
CURSUS:
11. Leer Morse, en praat alleen met anderen in gesprekken die verlopen als "Bieep bieep bip bip bip bieep"
HOE BEN IK IRRITANT LES I: beginners
12. Koop kauwgum alleen maar om het laagje er vanaf te zuigen.
Categorie : kinderen van 6 tot en met 12 jaar (VOORAL 12 jaar)
13. Bestel patat met kaviaar.
Beschrijving : de eerste kategorie is vrij eenvoudig. Het sleutelwoord is hier "subtilitiet". Door het volgen van deze lessen zul je vrij snel kleine kinderen en mensen met een IQ van minder dan 60 aan het huilen maken. Ervaring is niet vereist. Oefen alles TENMINSTE 5 keer, maar het liefst 10.
14. Laat je Nine Inch Nails bandje achter in je vaders stereo, met het volume op maximaal.
1. Stel de kleuren van je tv zo in dat iedereen groen is, en verzeker anderen dat je het op deze manier het mooist vind.
16. Toeter en zwaai naar vreemdelingen.
15. Onderzoek in het openbaar hoe langzaam je een kikker kan nadoen, en maak je vooral niet druk dat anderen je kunnen horen.
17. Kleed jezelf ALLEEN maar in oranje.
2. Drum op elk beschikbaar oppervlak. 3. Blijf het Batman-muziekje eindeloos lang neurien. 4. Zet stempels in het midden van elk papier wat je ziet. 5. Vraag de mensen van 06-8008 inlichtingendienst voor afspraakjes. 6. Maak een video die bestaat uit alleen maar copyright-waarschuwingen.
13
14
echter: er was een record hoeveelheid sneeuw gevallen en de rivier die het smeltwater moest afvoeren stroomt naar het noorden waar het water nog bevroren was. Resultaat: het hoogste waterpeil in 500 jaar, stad onder water, twee weken evacuatie.
Stage in Amerika Zoals sommigen van jullie al weten hebben wij (Hanneke van Doorn en Boris Jansen, twee MWS/S studenten) dit jaar zeven maanden stage gelopen in de Verenigde Staten. Bij het horen van “Verenigde Staten” denken veel mensen meteen aan wolkenkrabbers en grote steden. Waar wij waren, waren ze echter ver te zoeken. Henk Lingeman had ons namelijk naar het Energy and Environmental Research Center (EERC) in Grand Forks, North Dakota gestuurd.
Nou hadden de North Dakotezen dit wel zien aankomen. We hadden al wekenlang geholpen met zandzakken vullen en dijken verhogen. Helaas mocht dit alles niet baten. De waterstand was zo hoog dat de dijken doorbraken en complete wijken tot boven de daken onder water stonden. Als “alleen” je kelder was ondergelopen had je geluk. Er was geen drinkwater meer en de riolering werkte alleen de verkeerde kant op. Nadat een aantal gebouwen in het centrum in vlammen op waren gegaan, werd ook de electriciteit afgesloten. Door dit alles werd iedereen verplicht geëvacueerd.
De staat North Dakota ligt in het midden van de V.S. tegen de grens met Canada aan. North Dakota is ongeveer drie keer zo groot als Nederland maar heeft maar 600.000 inwoners. Grand Forks is met 60.000 inwoners dan ook een van de grootste steden. Je begrijpt dat met zoveel ruimte en zo weinig mensen er niet echt wolkenkrabbers te bekennen zijn. De reden dat er zo weinig mensen wonen is ons tijdens onze stage meer dan duidelijk geworden...
Wij hebben onze spullen in ons tweedehands autootje geladen en zijn weggereden. Gelukkig konden we samen met een Amerikaanse familie die we via het EERC kenden terecht bij een kennis die buiten de stad woonde. We hadden mazzel, want anders hadden we met duizend man in een hangar op de Air Force Base kunnen bivakkeren. Niet echt een prettig vooruitzicht.
Toen we aankwamen op 10 maart, lag er nog twee meter sneeuw en werd het overdag regelmatig niet warmer dan -20°C. De maanden daarvoor was het zelfs -40°C geweest. Begin april dachten we dat de lente eraan kwam. Dit was een klein beetje te optimistisch gedacht. We hadden het geluk de laatste sneeuwstorm van het seizoen mee te maken. Resultaat: 16 uur geen stroom en verwarming, wegen totaal onbegaanbaar. En wij mochten nog van geluk spreken; sommige mensen zaten dagen zonder stroom of verwarming. De gevolgen werden niet voor niets de ergste in 50 jaar genoemd.
Het was best spannend, want het EERC had ook schade opgelopen ($3 miljoen) en we wisten niet wanneer we weer aan de slag konden. We wilden natuurlijk niet onze stageplek verliezen. Gelukkig konden we na drie weken weer aan de slag. Achteraf gezien waren die drie weken best leuk, omdat we heel goede vrienden zijn geworden met onze mede-evacuees. Maar goed, we hadden niet alleen maar rampspoed. Zo vreselijk als de winters zijn, zo fantastisch zijn de zomers in North Dakota. Het regende nauwelijks en het was vaak tussen de 25 en de 30 graden. Er waren alleen verschrikkelijk veel muggen.
We dachten nu dat we het ergste wel gehad hadden, maar het bleek nog maar een voorproefje te zijn geweest van wat ons nog te wachten stond. De lente kwam nu wel in hoog tempo. Een klein detail
15
het EERC. Er ging een gratis shuttlebus over de campus die we ook konden gebruiken. Omdat dit meteen zo’n beetje het enige openbaar vervoer was en we ook wel eens boodschappen wilden doen, hebben we dus een autootje gekocht. Zo konden we ook nog wat van de omgeving zien.
Daar wisten de Amerikanen echter wel raad op. Zodra er meer dan een bepaald aantal muggen waren, werd de hele stad in een wolk pesticiden gehuld. Misschien een leuk onderwerp voor een volgende stage. Onze stage had ook met milieu te maken. Boris keek naar de extractie van een aantal pesticiden uit vervuilde bodems met behulp van subkritisch water. Het EERC is op dit moment een commerciële methode hiervoor aan het ontwikkelen. Als je water verwarmt, wordt het snel minder polair. Hierdoor kun je met heet water nog onder de kritische temperatuur heel goed apolaire verbindingen zoals pesticiden extraheren. Over de mechanismen die bij deze extracties een rol spelen was nog weinig bekend. Boris heeft die onderzocht.
Vooral Minnesota (de buurstaat van North Dakota) is erg mooi. Het heeft veel uitgestrekte bossen waar nog beren en wolven wonen. Ook zijn er veel meren en riviertjes. Je kan er dagenlang kanoën zonder een mens tegen te komen. Vooral deze ruimte en ongerepte natuur zijn dingen die je in Nederland nergens kunt vinden. We zijn vaak weekendjes gaan kamperen, soms met de familie die we tijdens de evacuatie hebben leren kennen. Ook gingen we vaak uit met een groep studenten waarvan er een paar ook op het EERC werkten. Het bier in Amerika is overigens net water. Red Dog en MGD zijn de enige die nog een beetje te zuipen zijn. KOOP NOOIT LITE BEER!! Dat smaakt nog slechter dan Buckler! In de bars in North Dakota kwam trouwens een groot aantal mensen in volledige cowboy outfit. Het is dan ook niet gek dat er vooral country muziek wordt gespeeld. Hoewel...2 Unlimited hebben we ook gehoord.
Hanneke heeft zich bezig gehouden met Solid Phase Microextraction (SPME), een nieuwe extractiemethode om verbindingen uit water te extraheren. Deze methode is gebaseerd op SPE en heeft veel voordelen ten opzichte van andere extractie methoden. Er worden bijvoorbeeld helemaal geen (dure en milieu vervuilende) oplosmiddelen gebruikt, het is heel simpel, snel en niet duur. Hanneke onderzocht de invloed van de pH van het water op de soort verbindingen die worden geëxtraheerd. We zullen verder niet uitwijden over ons onderzoek. We hebben er tenslotte al een mooi verslag over geschreven dus als je echt geïnteresseerd bent lees je dat maar. Of onze in de maak zijnde publicaties in Analytical Chemistry.
Al met al was het een fantastische ervaring. We hebben uitstekende begeleiding gekregen op het EERC, veel leuke mensen ontmoet en ons Engels goed bijgespijkerd. We kunnen dan ook iedereen aanraden om een stage in het buitenland te doen. Als je dat van plan bent hier even een paar tips:
Nu terug naar interessantere dingen. Hoe was het dagelijkse leven in Grand Forks? We woonden in een appartement op de campus. Het was een appartement voor getrouwde stelletjes, want ongehuwd samenwonen is strafbaar in North Dakota. (Nee, we zijn niet getrouwd, hoewel dat voor mensen van onze leeftijd zeker niet ongebruikelijk is in deze streek). We woonden op ongeveer 20 min. lopen van
•
16
Begin zeker een jaar van te voren met plannen. Mensen zijn altijd moeilijker te bereiken dan je denkt, fondsaanvragen duren lang en ook een visumaanvraag kan lang duren.
•
Probeer via je studiebegeleider een stageplaats te regelen. Dit ging veel makkelijker dan we dachten.
•
Bij Katie Ouburg van het faculteitsbureau kun je informatie over fondsen krijgen.
•
Naast de genoemde analyse apparatuur is er veel monstervoorbereidings-apparatuur aanwezig op het geochemisch laboratorium. Na het aanschouwen van een korte film over het ontstaan van Nederland komt ir. Frans Vermeulen aan het woord. De heer Vermeulen begint met te zeggen dat er naast het vele chemische werk er natuurlijk ook veel “biologisch onderzoek wordt verricht, waarbij een aantal mensen naar plantjes en zo kijkt”. Vermeulen probeert aan de hand van een praktijk-voorbeeld uiteen te zetten waar het NITG voor staat. Hij vermeldt dat er in het verleden onderzoek verricht is naar het voorkomen en de herkomst van lood in de bodem bij Graft-De Rijp (Noord-Holland). Dit is gedaan aan de hand van het voorkomen van stabiele lood-isotopen. Doel van het onderzoek was het bepalen van de bronnen en de verspreidingskarakteristieken van de loodverontreiniging enerzijds en het bepalen van de omvang van de vervuiling anderzijds. De ondergrond van Graft-De Rijp bestaat uit een Holocene veenafzetting (onstaan ongeveer 7000 jaar geleden) en een Holocene mariene kleiafzetting (5000 jaar geleden ontstaan). Vroeger werd er veel gewerkt met loodhoudende verf en met dakbedekking waarin veel zink en lood aanwezig was. Rond 1860 waren er drukkerijen en leerlooierijen aanwezig in het gebied. De meest gebruikte energiebron was steenkool. Er werd op 44 verschillende plaatsen bemonsterd in zowel de onderste als bovenste horizont.
In de Vagant en Extravagant staat veel nuttige informatie (aanvragen: (070)4260207).
Hanneke van Doorn en Boris Jansen
Excursie NITG-TNO Haarlem Woensdag 8 oktober jl. heeft een aantal studenten Scheikunde en Milieuwetenschappen/Scheikunde een bezoek gebracht aan NITG-TNO (Nederlands Instituut voor Toegepaste Geowetenschappen TNO) te Haarlem. De excursie kende haar aanvang om 14.00 uur. Het totaal aantal participerende studenten bedroeg op dit tijdstip 20. Het inleidende praatje werd verzorgd door dr. Bertil van Os. Hij begon zijn verhaal door eerst uit te leggen dat het NITG-TNO vroeger een onderdeel was van het Ministerie van Economische Zaken en zich vooral bezighield met de kartering van de Nederlandse bodem en de inventarisering van mogelijke olie-, gasen delfstofbronnen. Tegenwoordig vormt het NITG-TNO geen onderdeel meer van het ministerie van EZ. Het NITG-TNO houdt zich heden ten dagen vooral bezig met het analyseren en traceren van bodemverontreinigingen zoals zware metalen e.d. (geoforensisch onderzoek). Tevens wordt er nog steeds gewerkt aan het karteren van de Nederlandse bodem. De heer Van Os vertelt tevens dat het Geochemisch Lab in totaal tien werknemers telt en er onder andere geanalyseerd wordt m.b.v. ICP-MS en XRF technieken, waarover later meer.
Tevens werden mogelijke loodbronnen (dakpannen, schoorsteenkapjes) geanalyseerd. Na opwerking werd er geanalyseerd m.b.v. XRF (röntgenfluorescentie) en ICP-MS (Inductively Coupled Plasma-Mass Spectro-fotometer). Voor analyse met XRF was het
17
noodzakelijk tabletten te persen van gecontamineerd materiaal. Analyse met de ICP-MS vereiste totale destructie van het gecontamineerd materiaal. Uit de verkregen resultaten bleek dat alle lood, gevonden in de mariene zeeklei, een natuurlijke oorsprong heeft. Verdere lood concentraties hebben een antropogene herkomst. Tevens is gebleken dat alle verontreiniging puntbronnen zijn, waardoor er geen sprake kan zijn van migratie van de vervuiling. De gemeente Graft-De Rijp werd geadviseerd ofwel te saneren, ofwel te isoleren, of er voor te zorgen dat bepaalde sterk veront--reinigde grond verboden terrein wordt. Geen van bovenstaande aan-bevelingen zijn van bindende aard. De gemeente kan het alsnog verkiezen niet in te gaan op de aanbevelingen. Na het bovenstaande werd de groep in tweeën gedeeld en werd er begonnen met een rondleiding door het instituut. Er werd ons duidelijk gemaakt dat het mogelijk is om concentraties van minder dan 1 ppt (parts per trillion) te meten. Tevens werd ons duidelijk gemaakt dat voor bepaalde componenten zulke concentraties van nature al in het milieu voorkomen. Om 17.00 uur kwam de rondleiding ten einde. Er werd nog wel vermeld dat er ruime mogelijkheden zijn om stage te lopen binnen het NITG-TNO, vooral voor milieuwetenschappen-studenten lijkt mij dit zeer interessant. Marcel
'($'/,1(3%
95,-'$* -$18$5,
18
en jij een mooi Chlorid, een Carbonaat of Hydroxyd. ‘t Gaf niets, ik sloeg jou neer. Al was jij ook Kalkwatervlug en ik een Koolzuurgas. Ons huwelijk werd hard als Krijt, Men zou ons gaan gebruiken. Het liefst zag ik een huwelijk Met Fosforzuur als getuige. Met als uiteind’lijk resultaat een dubbele ringsluiting. Deez’ plechtigheid zou dan pas goed met harmonie omringd zijn, als ook graag Gas in zijn kasteel één enkele piek kon duiden. Helaas jouw naam in LiTa NaAs de dochter van het boerke. Mijn vader is iets geestelijks En ik heet NiCo AlBe. Maar wat let ons, we vormen toch gewoon een Albenaasaat. En ‘t nageslacht met trotse naam de nazaten van Albe.
Uit de oude doos DE CHEMICUS TOT ZIJN GELIEFDE Ik houd van jou, mijn Lita, lief en jij bemint mij even zeer. Die wederzijdse liefde is als een verwantschap, die bestaat als in een homologe reeks. Of sterker nog, ik, Holmium een vijf en vijftig plusser met al mijn elektronen. Jij hebt er meer, Lutetium. We passen zelzaam aardig bij elkaar. Och, ware ik een levend zuur met menselijke trekken en was jij basisch van natuur da’s logisch hè, wij zouden saam als Zout verenigd blijven, vergroeien tot een prachtig iets een flonkerend kristal. Als Koolstof zou ik willen zijn Met Waterstof als bruid. En uit deez’ echtverbintenis ontstaat Kool, olie , gas. De mens zou stapel op ons zijn, als er nog een crisis was. Was ik Cobalt, een broer van Sijbe, en jij Ammonia. We zouden vast beschreven zijn in ‘t boek van Dr. Pothoff. Maar was jij goud, de edele stof, gedegen en zo duur. Jij trok je aan van niets, mijn schat, van mij, als Salpeterzuur. Was ik een bruut, een Zilverion
Herman. Dit gedicht is afkomstig uit het KerstBulletin (voorloper van de PB) van 1974. De redactie wil Prof. Somsen bij deze hartelijk danken voor het afstaan van zijn oude exemplaren van het Bulletin. Anderen die nog oude exemplaren van het Bulletin of van de PB bezitten (van voor 1990) en deze willen afstaan aan de PB ten behoeve van het archief worden verzocht contact op te nemen met de redactie.
19
hem gemaakt in een achtstapssynthese, deze verbinding bleek nog steeds allerlei aromatische eigenschappen te vertonen, de reactiviteit van de benzeenring was groter dan bij alle andere bekende cyclofanen. Tot slot gaf Maurice nog aan waarom dit onderzoek voor hem zo interessant is, namelijk de synthetische uitdaging en het bijdragen aan het begrijpen van aromaticiteit.
Verslag Lezing Op 12 november heeft Maurice van Eis, AIO bij de vakgroep OAC een lezing gehouden over zijn onderzoek binnen de vakgroep met als titel: Kleine Cyclofanen, aromaticiteit onder spanning. Dertig geïnteresseerden wisten de weg naar M143 te vinden om hier het verhaal van Maurice te horen. Eerst vertelde hij wat in het algemeen over de opbouw van de vakgroep OAC, om hierna verder in te gaan op zijn eigen werkgroep; VIB(valentie isomeren van benzeen). Deze werkgroep doet vooral onderzoek naar aromatische verbindingen, tegenwoordig vooral naar de zogenaamde cyclofanen(zie tekening).
Namens de ExCie, Arjen en Olaf
Een gedicht Misschien ken je het volgende christelijke liedje: Ik ga slapen ik ben moe, sluit mijn beiden ogen toe, Here houd ook deze nacht, over mij trouw de wacht. De PB-redactie heeft de duitse variant van dit liedje gevonden. Dus als je de volgende keer geknield voor je bed gaat bidden, kan je het volgende versje zingen.
[5]metacyclofaan Vanwege de gebrugde koolstofatomen wordt de benzeenring gebogen. Ondanks de Hückel-criteria voor aromaticiteit (die vereisen dat een molekuul hiervoor vlak moet zijn) vertoont deze verbinding nog wel aromaticiteit. Cyclofanen vertonen echter een veel grotere reactiviteit dan “gewone” aromaten. Maurice vertelde vervolgens over zijn eigen onderzoek waarin gekeken wordt hoe gespannen een cyclofaan kan zijn. Hiertoe werd getracht om het minmum van vijf gebrugde C-atomen te verkleinen. Een brug van 4 C-atomen bleek echter niet haalbaar, maar het bleek mogelijk om de 5-ring te verkleinen door een C-C binding te vervangen door een benzeenring (vervanging van twee sp3 door twee sp2 gehybridiseerde C-atomen levert een kortere binding). Dit cyclofaan is door
Müde bin ich, geh zur Ruh, decke meinen Bierbauch zu; Herrgott, Laß den Kater mein, morgen nicht so schrecklich sein. Bitte, gib mir wieder Durst, alles andere ist mir wurst.
20
Oplossing puzzel PB-1 Naam kat Berzelius Cavendish Curie Kekulé Lavoisier
Adres 5 2 3 4 1
Kwaal krabt krullen van trap verzamelt dood ongedierte kan koelkasten openen klimt in benen eet kamerplanten
21
Jaar van aankomst 1992 1996 1994 1997 1995
Shell kan worden onderverdeeld in vijf verschillende divisies, te weten: -Exploratie en winning (van olie/gas/steenkool) -Olie-raffinage -Chemie -Verkoop gas -Verkoop steenkool Uiterraard werd in het vervolg alleen nog maar gesproken over de Chemie waarmee shell zich bezighoudt. De Chemie bestaat uit de volgende drie takken: -Plastics/Polymers: verreweg de grootste tak -Industriele Chemie: hier worden voornamelijk oplosmiddelen geproduceerd -Basis Chemie -Speciality Chemie: productie van additieven, katalysatoren
Verslag excursie Shell te Amsterdam Afgelopen vrijdag (21 november jl) heeft er een excursie plaatsgevonden naar Shell Research and Technology Centre Amsterdam (SRTCA). Voor deze excursie hadden zich 30 personen aangemeld. Het uiteindelijke aantal deelnemende personen was 28. Er was een schema opgesteld voor de gehele dag. Globaal zag het er als volgt uit: Van 10.30 uur tot aan de lunch (13.00 uur): Inleidend praatje en twee andere voordrachten, afgesloten met om 12.30 uur een bezoek aan de Abbot-room, waarin een tentoonstelling te zien was over ruim 80 jaar onderzoek door Shell. Vanaf 14.00 uur werden er drie werkopstellingen bezocht. Die om 16.00 uur weden gevolgd door een voordracht over "werken bij Shell". Het geheel werd afgesloten om 16.45 uur, waarna er een "informele nabespreking" (lees: borrel) plaatsvond.
Naast organisch chemische werkzaamheden verricht Shell ook analytisch chemisch werk. Bij Shell Amsterdam bestaat de analytische werkgroep uit ongeveer 60 personen. Het thema van de dag was "Productontwikkeling". Er wordt uitgelegd dat de ontwikkeling van een product kan worden ingedeeld in verschillende fasen. Die verschillende fasen vormen samen een zgn. S-curve. (zie grafiek op volgende bladzijde) Waarbij de "ontwikkeling van een bepaald product" staat uitgezet tegen de tijd.
Hieronder volgt een korte samenvatting van de verschillende gebeurtenissen tijdens het bezoek aan Shell. Tijdens het inleidende praatje (door Chris John) blijkt dat het SRTCA voorheen bekend heeft gestaan als het Koninklijke Shell Laboratorium Amsterdam (KSLA). Shell is een geïntegreerde oliemaatschappij. Samen met Exxon vormt Shell één van de grootste op haar vakgebied. Er wordt gas, olie en steenkool door Shell gewonnen. Het totale aandeel dat de winning van olie en gas vormt is 53 %.De olie wordt gebruikt voor het winnen van verschillende soorten brandstof. De restproducten (34 % van het totaal) worden gebruikt voor verdere modificatie. De overige 13 % waar Shell zich mee bezig houdt bestaat uit het bedrijven van Chemie.
Er wordt vermeld dat nadat de DemandGrowth-rate-lijn is bereikt er pas winst op een product kan worden gemaakt. Die lijn wordt gemiddeld pas na 30 jaar bereikt. De tweede voordracht ging over een product dat zich in de beginfase van zijn ontwikkeling bevindt en dus in het begin van de S-curve. Het betreft het product Carilon. Een polymeer dat zijn toepassing moet gaan vinden in o.a. de auto. Het zou moeten worden gebruikt als materiaal waarvan de brandstoftank gemaakt is. In
22
Embryo
Groeifase "Maturity"
Demand-Growthrate
Commercialisation
onderzoek verricht naar bitumen en de verschillende soorten asfalt. Asfalt bestaat uit een mengsel van stenen, fijn zand en ander materiaal. De bitumen zorgen voor binding van genoemde componenten. Het zeer open asfalt beton (ZOAB) bevat bijvoorbeeld meer gesteente dan ander asfalt. Door verschillende samenstellingen te proberen kan andere, betere wegbedekking worden ontwikkeld. In Amsterdam wordt zulk onderzoek verricht.
het productie-proces van Carilon wordt gebruikt gemaakt van een Palladium(2+)katalysator. Jan-Karel Buijink vertelt dat hij zoekt naar een vervanger voor deze dure katalysator. Het totale aantal personen dat zich bezighoudt met de ontwikkeling van Carilon bedraagt tien. Van deze tien zijn er vijf gepromoveerd chemicus, vier zijn zgn. assistenten (1-ste fase, dus afgestudeerden) en twee HLO’ers. Jan-Karel Buijink vertelt dat hij op dit moment 87000 gulden bruto per jaar verdient (een beginners-salaris). En dat hij in Groningen gestudeerd en gepromoveerd is. Na een jaar in Amerika gewerkt te hebben wilde hij in Nederland verder gaan werken, hij kon dat ofwel bij DSM, ofwel bij Shell. Omdat Shell gelocaliseerd is rond Amsterdam heeft hij alzo besloten.
Tegenwoordig wordt er gewerkt met een bitumen/polymeer-mengsel, een soort bitumen emulsie. Dit nieuwe bindmiddel komt de milieu-eisen naderbij (betere recycling), en kan tevens in verschillende kleuren worden geproduceerd. Als voorbeeld wordt er een roodfietspad en een hard-court tennisbaan genoemd/geshowd. Na een interactieve "loop"-lunch wordt er begonnen aan de rondleiding langs drie verschillende werkopstellingen. De Carilon opstelling wordt bezocht, er wordt gekeken naar een onderzoeksopstelling waarbij gezocht wordt naar nieuwe heterogene katalysatoren en er wordt een bezoek gebracht naar het lab waar onderzoek verricht wordt naar polyolen.
De derde voordracht behandelde de zgn. Bitumen. Bitumen zijn datgene wat er overblijft nadat alle mogelijke lichtere componenten van ruwe olie zijn afgescheiden. Deze "drap" wordt gebruikt als bindmiddel voor asfalt. Bitumen zijn visco-elastisch. Zoals Burgard Koenders zegt kan "met de penetratiemodulus van de bitumen de stijfheid van het asfalt worden bepaald". Overal ter wereld worden bitumen onwikkeld, maar vooral in Amsterdam wordt er fundamenteel
Om 16.00 uur begon het verhaal over "werken bij Shell", door technical recruiter 23
voldoende academisch werken denkvermogen? Achievement: ben je voldoende gemotiveerd voor de baan? Relationship: beschik je over voldoende overtuigingskracht, zijn je sociale contactuele vaardigheden voldoende aanwezig? Kom je goed door het interview dan zullen promovendi eerst nog een Technical Assesment moeten ondergaan. Hierbij worden ze geacht een presentatie te geven en ba afloop in discussie te gaan met een panel. De laatste stap in het proces bestaat uit een paar oefeningen die gedurende een hele dag moeten worden uitgevoerd. Komt men goed door de drie, hetzij voor promovendi vier, stappen, dan kan men zich Shell-employe(e) noemen.
Henny Kimmels. Hij begon zijn verhaal met het bericht dat personen die betere prestaties tijdens hun studie hebben geleverd en dus een hogere kwaliteit bezitten dan anderen sneller bij Shell worden aangenomen dan anderen. Tevens streeft Shell er naar om meer invaliden en vrouwen aan te nemen. Een baan bij Shell houdt in dat er van je verwacht wordt dat je van begin af aan verantwoordelijkheid op je neemt. Er wordt van je verwacht dat je zelf je carrière plant, d.w.z. dat er van je verwacht wordt dat je reageert op interne sollicitaties. Het is de bedoeling dat je constant bijstudeert. Het wordt tevens van je verlangd dat je goed in teamverband weet te werken. Henny Kimmels wijst erop dat men in vier verschillende gebieden terecht kan komen, te weten: -Research and Development: hier worden alleen promovendi aangenomen. -Proces Design: hier worden naast 2-de fase ook 1-ste fase mensen aangenomen. -Proces Engineering: hier worden naar 1ste fase mensen ook goede HTS'ers aangenomen, bij R&D opgedane knowhow wordt hier toegepast. -Plant Support: hier worden 1-ste fase mensen aangenomen.
De dag werd zoals al eerder geschreven afgesloten met een borrel. We lieten het ons zeer welgevallen, kan ik de lezer verzekeren. Marcel
Het Solliciteren bij Shell: Er worden bij Shell gemiddeld 300 academici aangenomen per jaar. Er zijn per jaar 10000 (lees: tienduizend) sollicitaties. Het is per jaar verschillend uit welke chemische hoek de meeste chemici afkomstig zijn. Dit jaar werden er vooral technische chemici aangenomen. De sollicitatie-procedure is als volgt: Allereerst wordt er een Application Form ingevuld, door de sollicitant, een open sollicitatie-brief mag ook. Nadat er besloten is of je de juiste capaciteiten hebt (aan de hand van het formulier, hetzij de brief) wordt men uitgenodigd voor een gesprek. In dit interview zullen de volgende zaken naar voren komen: Capacity: beschik je over
24
Ten Words
10. TELECRASTINATION (tel e kras tin ay’ shun) n. The act of always letting the phone ring at lest twice before you pick it up, even when you’re only six inches away.
10 words that don’t exist, but should: 1. AQUADEXTROUS (ak wa deks’ trus) adj. Possessing the ability to turn the bathtub faucet on and off with your toes. 2. CARPERPETUATION (kar’ pur pet u a shun) n. The act, when vacuuming, of running over a string or a piece of lint at least a dozen times, reaching over and picking it up, examining it, then putting it back down to give the vacuum one more chance. 3. DISCONFECT (dis kon fekt’) v. To sterilize the piece of candy you dropped on the floor by blowing on it, assuming this will somehow ‘remove’ all the germs. 4. ELBONICS (el bon’ iks) n. The action of two people maneuvering for one armrest in a movie theater. 5. FRUST (frust) n. The small line of debris that refuses to be swept onto the dust pan and keeps backing a person across the room until he finally decides to give up and sweep it under the rug. 6. LACTOMANGULATION (lak’ to man gyu lay’ shun) n. Manhandling the “open here” spout on a milk container so badly that one has to resort to the ‘illegal’ side. 7. PEPPIER (pehp ee ay’) n. The waiter at a fancy restaurant whose sole purpose seems to be walking around asking diners if they want ground pepper. 8. PHONESIA (fo nee’ zhuh) n. The afflicting of dialing a phone number and forgetting whom you were calling just as they answer. 9. PUPKUS (pup’ kus) n. The moist residue left on a window after a dog presses its nose to it. 25
Verjaardagskalender 1 2 3 4 5 6 7
DECEMBER
JANUARI
Astrid Reimers Frits Stulp Wim Hoogervorst Erik Volkers Sandra Oosthoek Martijn van Overbeek Bianca Spel
Renze Roessingh
8 9 10 11
Saco de Visser Norbert Gret Marielle Balk
12 13
Kirstin van Rhenen
14 15 16
Mireille van Stijn
20
Jennifer Heuvel
21 22 23 24 25
Martijn Moransard Monique Spiegelenburg
26 27 28 29
Niels Grent Eva Amsen Gertjan den Hartog, Joost van Stralen, Mourat Uno
Marije Klein Paula Bohlander, Ramon Busch Anand Bihari Willemijn Noom Dominic Snijders, Saskia van Hemert
Laurens de Leur Astrid Sitters
17 18 19
FEBRUARI
Sander Broekman, Jasper Komen Peter Gisberts, Jorien Vonk Saskia Lambrechts
Mariska Edelbroek, Guido Schenk Guido van Beke Erik Hooijschuur Karen van de Vlugt, Anouschka Zwart 26
Stefanie Bult Leo Kloth
Gerno van Eijkel
Jesse Helder Rosa Bulo
30 31
Edwin van Kalkeren Bart Martens Anushka Samson
In deze kalender staan alleen de verjaardagen van studenten vermeld; zoeken naar je favoriete docent is nutteloos!!
27
