Van de redactie
Colofon
jaargang 14, nummer 2, januari 2004 ‘Druppeltje’ is een uitgave van het Dispuut Watermanagement van de faculteit Civiele Techniek van de Technische Universiteit Delft. Het blad verschijnt 4 keer per jaar. Redactie Ellen Tromp, Anneke van der Kraan en Lennart Woltering Medewerkers aan dit nummer Dr. P. Bol, prof..ir.J.C van Dijk, Govert Verhoeven, Nienke Kramer, Wouter Sotthewes, Patrick Dippell, Miriam Gerrits, Menno Jasperse, Dennis Heijkoop Lay-out ir. E.J.W.H. Bergs, Ellen Tromp en Lennart Woltering Printing Koopman & Kraaijenbrink ‘Druppeltje’ wordt gratis toegezonden aan alle ere-leden, leden, oud-leden en begunstigers van het Dispuut Watermanagement Subfaculteit der Civiele Techniek kamer 4.74 Stevinweg 1 2628 CN Delft Telefoon: 015 - 278 4284 Telefax: 015 - 278 5559 E-mail:
[email protected] Homepage: www.dispuutwatermanagement.nl
De ansichtkaart op de voorkant verklapt nog niet alles wat er in deze uitgave van het Druppeltje te lezen is. Nadat vorige keer prof. dr. ir.van den Akker de waterkolom geopent had neemt nu prof..ir. van Dijk het stokje op geheel eigen wijze over. Uiteraard is er ook weer een smakelijke kijk in het verleden geworpen, met dank aan dr. Bol. Miriam heeft een stuk geschreven over haar stage in Amsterdam en Menno en Lennart leren de aanstormende watertalenten hoe je een stageplek moet zoeken. Nieuw in dit nummer is het stukje waar een buitenlandse student kan vertellen wat hij of zij eigenlijk doet in Nederland. Toevallig komt Rupert uit de Filippijnen, het land waar Dennis is afgestudeerd en Menno en Lennart binnenkort stage gaan lopen. Na de vele positieve reacties is dit keer de rubriek “Kies Water” weer opgenomen. Blijkbaar is er toch behoefte aan meer informatie over de vakinhoud, voordat je aan een vak begint. Veel leesplezier bij de open haard! De redactie
3
Inhoudsopgave Van de Redactie Adverteerdersindex
3 4
Van de voorzitter WM - actueel Waterdicht Waterkolom
5 6 7 8
Van de secretaris Activiteitenkalender Wissel Symposium Buitenlandreis
10 10 11 12 13
Van de penningmeester
14
Van de comm. PR Gastpublicatie
15 16
Adverteerdersindex
4
Van de comm. Onderwijs Kies Water! Stage Foreign student Hoe regel je een stage?
21 22 26 28 30
Van de comm. binnenland Excursie ct4470 Afstuderen
31 32 34
HKV
2
KIWA
35
Vitens
36
Van de voorzitter
Zo vlak voor de kerst is het hele bestuur nog druk bezig met het afronden van zaken, zodat een ieder met een goed gevoel de kerstvakantie in kan gaan. In de tijd dat het nieuwe bestuur bezig is, zijn er toch weer een hoop dingen gebeurd, welke niet altijd voor de buitenwacht zichtbaar is. Zo hebben de Ereleden een prominent plaatsje gekregen in het dispuutshok, zodat een ieder weet wie onze ereleden zijn. Verder hebben Nienke en ik al een poging gewaagd om het archief op te ruimen. Daar kwamen we spullen tegen waarvan de vorige twee voorzitters niet eens het bestaan van wisten, dus dat het nodig is, is wel duidelijk. We hebben ook nieuwe bestuursgenootjes, namelijk Blub en Drup. Deze vissen hebben wij van het oude bestuur; Lennart, Teun, Berry, Willem, Sieger en Anke gekregen. We hebben er ook speciaal krachtvoer voor gekregen. In de korrels zitten namelijk hormonen verwerkt die ervoor zorgen dat het hoofd van onze vissen doet groeien....
Niet alleen binnen het bestuur hebben de nodige veranderingen plaatsgevonden ook op watermanagement-gebied was er weer een hoop te beleven. Iedereen heeft toch wel de waterproblematiek in Zuid-Frankrijk gehoord, iets minder was de wateroverlast in Australie.In eigen land had onze koninkijke hoogheid prinses Maxima zo haar eigen (vrucht)waterproblemen. Maar een prachtige dochter was het gevolg. Wij, het bestuur van het Dispuut Watermanagement willen ook langs deze weg kroonprins Willem-Alexander en prinses Maxima van harte feliciteren met hun dochter, prinses Amalia. Hopelijk zal zij net zoveel gaan betekenen voor watermanagement als haar vader. Rest mij nog om iedereen een gezond en voorspoedig 2004 toe te wensen. Ik hoop jullie ook in dit nieuwe jaar regelmatig op kr. 4.74 te mogen zien. Al was het alleen maar om de groei van de hoofdjes van Blub en Drup in de gaten te houden. Ellen Tromp
5
WM - Actueel De telegraaf, 4-12-2003
De telegraaf, 12-12-2003
Zwaarste storm in honderd jaar treft Melbourne
NEMO hier niet via wc terug zee Van onze correspondent
MELBOURNE - De tweede stad van
Australië is woensdag getroffen door de zwaarste storm in honderd jaar. In Melbourne viel in twee uren meer dan 100 millimeter water. Hagelstenen met een omvang van een golfbal beschadigden auto's en bomen werden ontworteld door de harde wind. "Dit gebeurt eens in de honderd jaar", aldus weerman Dean Stewart. Een man op een golfbaan even buiten Melbourne raakte ernstig gewond door een blikseminslag. Ook elders in Australië werden mensen getroffen. In de Blue Mountains ten westen van Sydney verwondde een blikseminslag vijf mensen. Zij liepen brandwonden op.
6
Leiden,vrijdag Het Hoogreemraadschap van Rijnland krijgt sinds kort veel telefoontjes van kinderen die vragen of ze hun visjes door het riool kunnen spoelen en of de diertjes dan ook naar zee gaan, zoals in de tekenfolm "Finding Nemo" gebeurt. In deze nieuwste Disneyfilm vindt het visje Nemo zijn vrijheid doordat hij via de wc-pot en het riool in zee terechtkomt. ,, Hier werkt dat dus niet zo. Alles wat hier door de gootsteen, bad of toilet wordt gespoeld, komt via het riool in de zuiveringsinstallatie voor afvalwater terecht." Het schap benadrukt ook dat Nemo een zoutwatervisje is dat dood gaat in een vissenkom met leidingwater.
Waterdicht
Afsluitdijk - Vasalis De bus rijdt als een kamer door de nacht de weg is recht, de dijk is eindeloos links ligt de zee, getemd maar rusteloos, wij kijken uit, een kleine maan schijnt zacht. Vòòr mij de jonge pas-geschoren nekken van twee matrozen, die bedwongen gapen en later, na een kort en lenig rekken onschuldig op elkanders schouder slapen. Dan zie ik plots, als waar 't een droom, in 't glas ijl en doorzichtig aan de onze vastgeklonken soms duidelijk als wij, dan weer in zee verdronken de geest van deze bus; het gras snijdt dwars door de matrozen heen. Daar zie ik ook mezelf. Alleen mijn hoofd deint boven het watervlak beweegt de mond als sprak het, een verbaasde zeemeermin. Er is geen einde en geen begin aan deze tocht, geen toekomst, geen verleden, alleen dit wonderlijk gespleten lange heden.
7
Waterkolom
Goede tijden, slechte tijden (bij Civiel)
Net als in sommige TV-series zijn er ook bij Civiele Techniek heel wat ontwikkelingen in de relationele sfeer. Zo zijn we het afgelopen jaar gescheiden van Geodesie (het aloude landmeten) dat al jarenlang te weinig studenten trok om het opvallende gebouw in de polder te vullen. Enkele onderdelen van Geodesie (met name de satellietwaarnemingen) hebben een nieuwe liefde gevonden bij Lucht en Ruimtevaart. Bij Watermanagement zelf krijgen we per 1 januari 2004 het huwelijk tussen Hydrologie en Land- en Waterbeheer. Het nieuwe echtpaar zal door het leven gaan onder de naam Water Huishouding en Waterbeheer (Water Resources Management). De ouders van bruid en bruidegom, Cees van den Akker en Robert Brouwer, zullen een traantje wegpinken alvorens van hun welverdiende rust te gaan genieten. Het bruidspaar zelf moet in dit bijzondere 8
geval overigens nog benoemd worden. We hopen dat de bruiloftsgasten niet vergeefs zullen moeten wachten op de bruid en bruidegom! Verder werden we enkele maanden geleden opgeschrikt door het bericht dat Majid Hassanisadeh en Ruud Schotting van huis weggelopen waren. Hoewel Louis de Quelerij nog een "search and rescue-team" inschakelde, kwamen ze niet terug en hebben we definitief afscheid van hen moeten nemen. Het lab van Gezondheidstechniek vond van de zomer een nieuwe vlam in het lab voor Vloeistofmechanica; Tonny Schuit en Harry Fontein wonen inmiddels samen (in Stevin III) en wellicht horen we hier volgend jaar ook hier "wedding bells". Donkere wolken dreigen zich intussen samen te pakken boven Civiele Techniek, want doordat veel jongeren tegenwoordig kiezen voor pretstudies als bedrijfskunde en bestuurskunde zullen de inkomsten bij ons de komende jaren met zo'n 25% dalen. Dit zal weer borg staan voor vele spannende intriges wie de machtsstrijd om het universitaire bestaan gaat winnen en wie zijn baan gaat verliezen. Wij mogen ons gelukkig prijzen met onze hoge beschermheer WA van Buuren, die ons wellicht met enkele paleisintriges kan helpen… Dan is Civiel natuurlijk nog bevallen van de MSc-BSc opleiding. Het blijkt een gezonde baby die veel leven in de brouwerij brengt! Het gaat goed met die nieuwe HBO-ers en buitenlanders die bij ons het vak komen leren. Zelfs zijn er al dames gesignaleerd die vreemdgaan, zoals Anneke van der Kraan die
Waterkolom overgestapt is van TBM naar Watermanagement. Ze heeft natuurlijk door dat het bij ons veel gezelliger is! Een van de voordelen van die MSc-BSc structuur is dat we nu eigenlijk 2 opleidingen hebben en dus ook 2 keer de gelegenheid voor een feestje bij het afstuderen! Die kans hebben we niet voorbij laten gaan en zo kreeg Floris de Bruin als eerste de nieuwe (door Kiwa en WL gesponsorde) prijs voor het beste BSc-eindwerk. Het dispuut schonk bier bij de prijsuitreiking en het bleef dus nog lang gezellig en onrustig op de 4e verdieping…
Tenslotte zijn er ook nog nieuwe bedrijfjes opgericht bij ons op Civiel. Zo hebben we tegenwoordig een Speerpunt Water waar hele mooie en slimme dingen bedacht gaan worden. Datzelfde geldt voor het Delft Cluster, een samenwerkingsverband tussen de TUD en diverse kennisinstituten dat van het kabinet een hoop geld gaat krijgen in het kader van de kenniseconomie. Kortom, het goede nieuws is dat er volop kansen komen voor ons allen om goede ideeën te onderzoeken en de publicatie-score weer op te voeren! En dan nu onze "cliffhanger" voor deze aflevering. Eelco van Beek en Hans van Dijk hebben afgesproken dat WA van Buuren ons in het voorjaar komt bezoeken om met studenten en docenten van gedachten te wisselen over de watervoorziening en het waterbeheer in ontwikkelingslanden. De datum en het programma blijven geheim, maar wie onze colleges trouw bezoekt komt hem vanzelf tegen! De voorzitter van de afdeling Watermanagement, tevens GTST-verslaafde, Prof. ir. J.C. van Dijk
9
Van de secretaris kolken in het water. Dit water bleef me intrigeren. Dit is ook een van de redens waarom ik aan het einde van mijn derde jaar de overstap van B&B naar watermanagement maakte. Maar het meest houd ik van het bevroren water. Ik ben dan ook lid geworden van de schaatsvereniging ELS. Het komende half jaar zal ik de functie van secretaris bekleden. Ik zal me bezig gaan houden met een opgeruimd ledenbestand en met het schrijven van notulen. Ook wordt er dit jaar weer een mooi Symposium georganiseerd. Hopelijk zie ik jullie dit jaar daar allemaal.
Op een regenachtige oktobermiddag ging ik mee met de excursie naar Blijdorp. Ik was de mooie vissen in het aquarium aan het bewonderen, toen ik Nienke Kramer gevraagd werd om komend half jaar secretaris te zijn in het bestuur van watermanagement. Ik hoefde hier niet lang over na te denken, want het leek me een leuke uitdaging. Velen van jullie kennen mij nog niet zo lang, daarom zou ik mijzelf in de rest van dit stukje even voorstellen. In mijn eerste jaar in Delft ben ik lid geworden van de roeivereniging Proteus-Eretes. Ik had direct een heel leuk ploegje waarmee we alle leuke 6 april Cursus wedstrijden starten. Aan het eind van Interculturele het jaar heb ik met een commissie alle Owee-activiteiten bij Proteus georgacommunicatie niseerd. Om ook nog op civiel in actie te (BLR) blijven zat ik in de actie-commissie. In mijn tweede en derde jaar wilde ik wel april Symposium wat fanatieker gaan roeien. In een dubbelvier hebben we hard getraind en “Natte winters, vele wedstrijden gestart. 's Winters veel droge zomers” ergometeren en zomers lekker op het water. Elke dag veel water om je heen. En het maken van zo'n groot mogelijke 28 juni Buitenlandreis
Activiteitenkalender
10
Wissel Bestuurswissel Donderdag 16 oktober was er weer een algemene ledenvergadering. Deze stond in teken van de bestuurswissel. Teun, Berry en Lennart namen afscheid van het bestuur en er werd plaatsgemaakt voor Wouter, Nienke en Partrick. De functieverdelingen van het nieuwe bestuur is als volgt: Ellen Nienke Govert Wouter Anneke Patrick
voorzitter secretaris penningmeester commissaris onderwijs commissaris PR commissaris binnen- en buitenland.
Patrick had zijn nieuwe functie als commissaris binnen- en buitenland wel erg letterlijk opgevat. Hij was niet aanwezig zijn bij de wissel door verblijf in Egypte. In deze vergadering werden de secretarieel- en financieel halfjaarverslagen gepresenteerd. Ook presenteerde het nieuwe bestuur het beleid voor het komende half jaar. Met goed voornemens, een symposium en een mooie reis naar Australië. Doordat de zaal niet lang genoeg gereserveerd was moest de vergadering vroegtijdig afgerond worden. Na deze snelle wissel ALV moest er gedronken worden op het nieuwe bestuur. Dit werd gedaan met een fles champagne die we gekregen hadden ter ere van ons 200ste lid. Deze fles werd ons aangeboden door erelid prof.ir. J.H.Kop. Nog meer kon er gedronken worden op de erg gezellige wisselborrel, waar ook veel andere disputen aanwezig waren. En om deze dag goed af te sluiten is het nieuwe en oude bestuur na afloop gaan eten bij 'Crazy Piano's.' Het nieuwe bestuur kan er nu met frisse moet tegenaan. Wij hopen jullie binnenkort weer op het hok te zien. Nienke Kramer
11
Symposium Vooraankondiging Symposium 2004 eind April 2004 Ook dit jaar wordt er weer een symposium georganiseerd met als thema: Natte winters, droge zomers "Hoe houden we het systeem robuust" Afschuivende dijken, inklinking, verzilting en problemen met koelwater was wat waterbeheerders in Nederland deze zomer bezighield. Klimaatscenario's van het KNMI voorspellen dat er steeds vaker zulke droge zomers zullen zijn. Aan de andere kant voorspellen ze ook nattere wintermaanden. Hierdoor zullen waterbeheerders in de toekomst vaker geconfronteerd worden met deze twee extremen, welke specifieke eisen stellen aan het watersysteem. Om aan de eisen wat betreft de faalkans van het watersysteem te voldoen zullen er aanpassingen gemaakt moeten worden. Waarbij rekening gehouden moet worden dat oplossingen voor het ene probleem effect hebben op het andere probleem. Het doel van dit symposium is om inzicht te verschaffen in wat ons als waterbeheerders te wachten staat; wat voor klimaatsveranderingen kunnen wij in de komende jaren verwachten. En wat zijn de effecten van het extremere weer op het watersysteem. Welke problemen gaan zich door dit extremere klimaat voordoen en wat voor oplossingen zijn hiervoor mogelijk. Binnenkort zal er meer informatie beschikbaar komen over de kosten en de sprekers. Inschrijven kan via internet en de folder die binnenkort opgestuurd zal worden.
12
Buitenlandreis Algemeen Eind juni, nadat de laatste tentamens zijn geweest, gaat de studiereis naar Australië van start. De studiereis zal in de drie daaropvolgende weken elke week een andere stad bezoeken. We beginnen in Adelaide, om vervolgens Melbourne en Sydney met een bezoekje te vereren. In totaal kunnen er 17 studenten mee en 3 begeleiders van de afdeling Watermanagement. In de weken daarop zal de gehele Zuid-Oost hoek van dit land onveilig gemaakt worden door een groep civielers, die de steden Adelaide, Melbourne en Sydney zullen bezoeken. Alhoewel het daar op dat moment dat winter is, zijn er toch nog aangename temperaturen voor Nederlandse begrippen. In deze weken zullen projecten bezocht worden in alle facetten van watermanagement, en zullen we ook goed de tijd nemen om natuur en cultuur te snuiven van dit prachtige land. Het programma is zeker nog niet definitief, maar om toch een indruk te geven van wat we onder meer gaan bezoeken is een korte beschrijving reeds gepubliceerd. In december is de interesselijst gesloten en in januari/februari zal de definitieve inschrijving plaatsvinden.
Programma Bij Adelaide ligt de River Murray, waar diverse irrigatie- en drainage-projecten zijn. (Murray Darling Basin) Verder hebben ze er ook problemen gehad met de waterkwaliteit. In Melbourne gaan we onder meer de stad bezoeken waar in 2004 diverse activiteiten rondom het thema “Water” zullen plaatsvinden. Interessant om te vermelden is dat in november 2003 de zwaarste storm in honderd jaar in Melbourne heeft plaatsgevonden en dat terwijl het daar zomer is. Tevens zullen er diverse gezondheidstechnische projecten worden bezocht. Verder leggen we op dit moment leggen we contact met het Australische KNMI om te kijken hoe het er daar aan toe gaat. Ook een bezoek aan een Australische universiteit zal hopelijk mogelijk zijn. Zoals je ziet, zijn we nog druk bezig, maar we zullen jullie op de hoogte houden door de website van het dispuut regelmatig te updaten. Houd deze pagina dus goed in de gaten! Ellen Tromp
13
Van de Penningmeester
Naast de contributie is er voor de diverse geplande activiteiten veel geld nodig om deze te kunnen laten doorgaan. De grootste uitdagingen komend jaar zijn het symposium en de buitenlandreis naar Australië. Hiervoor zijn aparte commissies opgezet en voor de personen belast met de acquisitie wacht geen makkelijke taak. Zeker in deze tijd zijn bedrijven niet al te vrijgevig voor het ondersteunen en sponsoren van deze activiteiten. Dus vele middagen lang bellen naar Daar ben ik weer, zoals voorspeld nog bedrijven ligt hen in het verschiet om steeds als penningmeester van het zoveel mogelijk geïnteresseerden te vindispuut Watermanagement. Ik wens den. iedereen natuurlijk nogmaals een Mocht u toevallig nog zelf interesse gelukkig en succesvol 2004 toe. hebben om ons hierbij extra te steunen, Voor het dispuut hoop ik dat het jaar of weet u iemand die hier mogelijk in 2004 een goed jaar zal worden en dan ook op financiëel gebied. Daar ik hier als geïnteresseerd is, dan horen wij dit uitpenningmeester enige invloed op uit kan eraard graag. oefenen zal ik, in de tijd die mij nog rest Met vriendelijke groet, als bestuurslid, mijn uiterste best doen om dit ook te verwezenlijken. Govert Verhoeven De jaarlijkse contributie en de bijdrage van de leden, oud-leden en begunstigers hoop ik zoveel mogelijk binnen te krijgen voor de nieuwe bestuurswissel. Iedereen heeft inmiddels een brief gekregen met het verzoek tot het betalen van de contributie of bijdrage behalve diegene waarvan wij al een ondertekend automatisch incasso formulier binnen hebben. Bij hen zal de contributie of bijdrage later dit jaar afgeschreven worden. Hier worden de desbetreffende mensen nog van op de hoogte gesteld!
14
van de comm. PR
Wie gaat er voor kerstman spelen? De laatste weken voor de kerstvakantie is het bestuur nog druk bezig met het regelen van de laatste activiteiten van dit jaar. Het leek mij dan ook een goed idee om zo vlak voor sinterklaas en de kerst (met bijbehorende gedachten) wat bedrijven te benaderen voor sponsoring van het dispuut. Na de vorige mailing, die mijn voorganger heeft verstuurd, zijn alleen nog maar afwijzingen binnen gekomen. Je staat versteld op hoeveel verschillende manieren een afwijzing geformuleerd kan worden. Toch wenst iedereen ons succes met verdere activiteiten.
Veel contactpersonen blijken ofwel helemaal niet te bestaan of al lang geleden met de noorderzon te zijn vertrokken. Ik wijzig mijn strategie door te vragen of ik iemand kan spreken die over sponsoring gaat. Gelukkig wordt ik dadelijk doorverbonden met de juiste persoon, slechts in enkele gevallen kom ik niet verder dan de secretaresse. Al bellende krijg ik toch heel wat mensen te spreken. Zo bel ik bijvoorbeeld bij Fugro met de heer Quelerij, ook onze decaan. 'Bent u bekend met het dispuut?', vraag ik ambitieus. Nou dat was hij wel… Oeps, sorry ik loop hier ook pas een klein jaar rond. Iets voorzichtiger ga ik verder. En hoewel niet iedereen evenveel interesse toont kan ik toch aan enkele bedrijven een sponsorfolder voor de buitenlandreis sturen of telefonisch onze activiteiten toelichten. 'Jullie zijn wel onze doelgroep', zegt de mevrouw aan de andere kant van de lijn, 'Begin volgende week zal ik u een mailtje sturen.' Vol verwachting klopt mijn hart ….
Mijn goede voornemens voor het nieuwe jaar zijn dus het aanvullen van ons sponsorbestand, daarnaast wil ik proberen de website up-to-date te Dan maar een aantal bedrijven houden en natuurlijk gaan we een telefonisch gaan benaderen. Ik verzamel supergave buitenlandreis organiseren. alle gegevens, reserveer de telefoon en maan mijn bestuursgenootjes tot stilte. Anneke van der Kraan De receptioniste neemt op. Ik stel mezelf netjes voor en vraag vriendelijk naar de contactpersoon die ik uit het sponsorbestand heb gehaald. Al snel kom ik erachter dat ik dát beter niet kan doen… 15
Gastpublicatie Ignaz Semmelweis: een medische triomf en een publicitaire miskleun
Sedert 150 jaar leveren civiel ingenieurs een grote bijdrage aan de volksgezondheid, in de vorm van waterleiding en riolering. Schoon water en afvalwater moeten streng gescheiden worden en blijven. En wat staat er op het snijvlak van deze twee: het handen wassen! Was steeds (fecaal) verontreinigde handen met schoon water en zeep, en zie: de volksgezondheid gaat met sprongen vooruit. Halverwege de negentiende eeuw kwam een Hongaarse arts in Wenen tot de ontstellende ontdekking dat medische werkers de oorzaak konden zijn van gruwelijke infecties in kraamklinieken. Tegenwoordig spreken we van 'ziekenhuisinfecties' en kent ieder de naam van Semmelweis. Maar het is niet onmogelijk dat deze gedreven man door zijn ongelukkige wijze van drijven en prediken de zaak van de kraamvrouwen en hun baby's veel nadeel berokkend heeft. Baren en Wenen In de jaren dertig van de 19e eeuw gaat een Hongaarse jongeman medicijnen studeren in Wenen, een van de beste plaatsen voor een medische opleiding. Ignaz Philipp Semmelweis promoveert spoedig na zijn studie op de invloed van bloemen op zieke mensen. Een typisch psycho-somatisch onderwerp dat niet lijkt voor te beschikken tot een carrière
Ignaz Philipp Semmelweis 16
die leidt tot een fundamentele doorbraak in de geneeskunde. Hij wil verloskundig gynaecoloog worden en in de wachttijd voor die opleiding is hij 'agnio' chirurgie. Daar komt hij tot het ontstellende inzicht dat zelfs geslaagde operaties meestal de patiënt niet redden, verbloeding en vooral infecties zijn alsnog doodsoorzaak, soms indien de geopereerde afwijking niet eens levensbedreigend was. Hij noteert gedesillusioneerd: "Ik zie dat alles wat hier geschiedt overbodig is. Vergeefs werken wij, het ene sterfgeval volgt op het andere. Men opereert zonder te onderzoeken waarom de ene patiënt eerder sterft dan de andere." Daarna gaat hij onder professor Klein de verloskunde leren. De autoritaire en kortzichtige Klein en de opvliegende, onbuigzame Semmelweis vormen tezamen een explosieve cocktail. Vooral omdat Klein's kliniek bij uitstek geschikt is om de frustraties uit de chirurgische episode aan te vullen met nieuwe: kerngezonde vrouwen in de bloei van heur leven ziet
Gastpublicatie Semmelweis er bij tientallen sterven aan de kraamvrouwenkoorts. Toen overigens geen onbekende doodsoorzaak van moeder en kind, ook niet bij thuisbevallingen, maar hier sterft ten minste één op de tien vrouwen. Wat voor kliniek is dit?
oplevert. Dat wil zeggen dat de kans dat het waargenomen verschil op toeval berust zeer veel kleiner is dan één op 'n miljard! Het is dus niet zo dat Semmelweis geen steun had van statistische gegevens, zoals vaak gedacht wordt. Integendeel, er was een overvloed aan Onrustbarend epidemiologisch bewijsmateriaal en hij In het kielzog van Van Swieten, de door gebruikte dit deskundig. De vrouwen keizerin Maria Theresia zo bewonderde van Wenen hadden overigens geen Nederlandse arts, waren nog meer tabellen nodig. Zoals de gezonde medici naar Oostenrijk getrokken, zodat inzichten van de 'volksepidemiologie' daar zoiets als een 'Hollandse School' kunnen leren dat 'iets heerst', zo kunnen ontstond. Klein's leermeester, de zij ook laten zien dat het ergens niet hoogleraar verloskunde Boer, voerde een pluis is. Al snel na de invoering van belangrijke vernieuwing in: consequent Boer's 'Kadaver-Diziplin' weigerden de moesten secties uitgevoerd worden van vrouwen massaal om te bevallen in het gestorven moeders en babies. Want er wetenschappelijk instituut. De moest geleerd worden uit directe autoriteiten weerstreefden deze ongewaarneming van de 'natuur'. In de hoorzaamheid door afwisselend een vrouwenkliniek van de universiteit etmaal de ene en dan de andere kliniek werden secties de regel en nauwkeurig open te stellen. Als de bevalling werden de gegevens geregistreerd. In eenmaal begonnen was, moesten de belendende vroedvrouwenschool, die vrouwen wel de faculteitskliniek in als wetenschappelijk een treetje lager deze aan de beurt was. Aan de poort stond, werden nooit secties verricht; wel speelden zich dan hartverscheurende werden overlijdensgevallen en taferelen af, de zwangeren poogden tot vermoedelijke doodsoorzaak het uiterste de vroedvrouwenschool geregistreerd. Dit leidde tot een overzicht van tientallen jaren, dat een gruwelijk verschil liet zien: het ziekenhuis van de faculteit was een sterfhuis vergeleken met de vroedvrouwenkliniek. Semmelweis bestudeerde de cijfers nauwgezet; zijn tabellen zijn onthullend. Het ongunstige verschil met de vroedvrouwenschool was zo ontstellend, dat een met terugwerkende kracht door mij uitgevoerde statistische toets op het cijfermateriaal een zogenoemde chi-kwadraat waarde van bijna 200 Death
17
Gastpublicatie
binnen te komen; dit werd gewapenderhand voorkomen. In opperste nood verkozen vrouwen soms te bevallen op straat of op de stadswallen. En zie: zonder wetenschappelijke bijstand, dus ook zonder inwendig onderzocht te zijn, waren de resultaten van de 'straatbevallingen' veel gunstiger, zoals Semmelweis scherp beschrijft. Opzienbarend Er was een ongeluk nodig met een emotionele lading voor Semmelweis, om de waarnemingen die in zijn hoofd klaar lagen in elkaar te laten passen. Als zijn collega Kolletschka in 1847 sterft aan bloedvergiftiging nadat hij zich bij een sectie verwondde, krijgt Ignaz de geest. De geopende vrouwen en kinderen zitten vol infectieus materiaal en de studenten gaan na de sectie direct weer zwangeren inwendig onderzoeken en instrumenteren. Dit levert nieuwe zieken en doden op, en de vicieuze cirkel is gesloten. Semmelweis schrijft: "Welnu, als die deeltjes langs chemische weg vernietigd worden, zodat de patientes bij het onderzoek aangeraakt worden door vingers, maar niet door lijkedeeltjes, dan moet de ziekte teruggedrongen worden ...". Dit verkondigt hij ook in zijn eerste wetenschappelijke voordracht over het onderwerp op 15 mei 1850. Hij wil een rigoureuze maatregel doorvoeren: altijd handen wassen voor en na sectie of bevalling, met een oplossing van chloorzure kalk, en de instrumenten grondig desinfecteren. Maar professor Klein is het niet met Ignaz eens, en Klein staat niet alleen. De meeste medici zijn woedend dat zij 18
Zieke Baby
als oorzaak van het onheil worden aangewezen. Ondanks tegenstand weet Semmelweis zijn methode door te voeren, met verbluffende resultaten. Spoedig zijn de cijfers zelfs veel beter dan die van de vroedvrouwenschool. Als hij Klein opvolgt, drukt hij zijn maatregel helemaal door. Het personeel is niet dol op het wassen; de agressieve oplossing tast de huid aan. Maar Semmelweis weet wel raad met hardleersheid. Hij eiste 'Leichengehorsam' en stelde zich verdekt op en bespiedde zijn personeel. Als hij zag dat de regels van het handen wassen genegeerd werden, sprong hij tevoorschijn, ten prooi aan hevige woede. "Moordenaar!", beet hij de ongelukkige overtreder toe. Ontslag was een logisch gevolg. Dit tirannieke en pathetische optreden was weinig stimulerend, hij werd alom gehaat. Het is opvallend dat een ongemakkelijk man als de Franse auteur Ferdinand Celine zich zo volledig met Semmelweis identificeerde dat hij zijn dissertatie over hem schreef, overigens een chaotisch en onwetenschappelijk werk. Contraproductieve hysterie Dit brengt een prikkelende stelling voort. Het is Semmelweis zelf die met zijn
Gastpublicatie hysterische karakter de geleidelijke doorvoering van zijn zegenrijke maatregel in de weg gestaan heeft. Indien niet Semmelweis maar een andere medicus, enkele jaren later, tot dezelfde inzichten was gekomen, zou dit tienduizenden levens hebben kunnen schelen. Want de ontdekking 'hing in de lucht' en had breder geaccepteerd kunnen worden. Twintig jaar later konden Pasteur en Koch hun inzichten, weliswaar tegen weerstand in, breed uitmeten. Maar met zijn emotionele en beschuldigende betogen streek Semmelweis de medische stand tegen de haren in. Hij was de meest ongeschikte persoon die men zich maar voor kan stellen om de heersende miasmatische theorieën geleidelijk te ontwortelen en te vervangen door nieuwe verklaringen (miasma = rotting en bedorven lucht). Men stelle zich tegenover hem voor de charmante en charismatische miasmaticus Pettenkofer, die tot ver in de eeuw gevolgd werd. In Nederland was de gepikeerdheid van de medici zo groot dat onder leiding van de directeur van de Rijksvroedvrouwenschool Lehmann het handen wassen tot diens dood in 1880 (dus gedurende éénderde eeuw!) tegengehouden werd. Semmelweis was woedend op hem: "Niet de kraamklinieken moeten gesloten worden teneinde de zwangeren gezond te houden, maar de gezamenlijke professoren in de verloskunde dienen de laan uitgestuurd!"
Verbittering En de voorstanders? Die werden door de meester met religieuze ijver getuchtigd; zij hadden na zich onder het banier van hun van leer trekkende leider geschaard te hebben op zijn minst 'n ongemakkelijke tijd. Neem Michaelis, directeur van de vroedvrouwenschool in Kiel, die een overtuigd adept van onze held was. Hij keek niet vooruit naar de vele levens die voortaan gespaard zouden worden, maar terug. Vol wroeging over de gestorven moeders en baby's van de voorbije tientallen jaren, besloot hij zich het leven te benemen en zich voor de trein te werpen. Omdat Kiel nog geen spoorverbinding had, moest de arme Michaelis eerst naar Hamburg reizen om zijn plan daar uit te voeren. Uiteindelijk is Semmelweis in 1865 verbitterd gestorven, kort na opname in de Wener psychiatrische kliniek. Een romantische versie van zijn dood luidt dat hij zich kort tevoren verwondde bij een sectie en wellicht zelf is gestorven aan bloedvergiftiging door de streptokok die kraamvrouwenkoorts veroorzaakt. Waar of niet waar, het is tragisch dat een van de grondleggers van op rationaliteit gebaseerde geneeskunde uiteindelijk zichzelf en de vooruitgang een slechte dienst bewees. Zijn inzichten zijn inmiddels gemeengoed en er wordt alles aan gedaan om ziekenhuisinfecties, ook de kraamvrouwenkoorts, te bestrijden. Die laatste aandoening is inmiddels in West-Europa zo goed als onbekend geworden.
19
Gastpublicatie Epiloog Ondergetekende schreef in 1990 het Gezondheidsraad-rapport 'Ziekenhuisinfecties'. Het was opvallend dat alle deskundigen van de gelijknamige commissie, ondanks de technologische ontwikkelingen, nadruk legden op drie maatregelen: handen wassen, handen wassen, en nog eens: handen wassen! De Amsterdamse hoogleraar medische microbiologie Ch. Vandenbroucke-Grauls is het van harte eens met dit principe van 'Frapper toujours'. Als voorzitter van de Werkgroep Infectie Preventie wordt zij voortdurend geconfronteerd met ons menselijk falen om simpele, effectieve maatregelen consequent na te leven. Dit verwoordde zij ook in haar in 1996 uitgesproken oratie 'Microben, fouten en mensen'. Niettemin eindigt die rede met een voorzichtig optimisme. En dat is, zagen we aan het voorbeeld van Semmelweis, een betere methode om mensen te stimuleren en corrigeren, dan dreigen en preken. Vooruitgang en
bevestiging van inzichten in de medische wetenschap is één ding, maar het brengen van de boodschap is vervolgens een kunst op zichzelf. Wat kunnen ingenieurs hiervan leren? Wel, knappe technische voorzieningen en nieuwe ideeën zijn maar een eerste stap in de richting van een zinvol gebruik ervan. Of het nu om wadi's gaat, of om (grijs huishoudwater), om een eerste pomp in een dorp in een ontwikkelingsland of latrines of waterfilters. Communicatie naar en respectvolle 'opvoeding' van de (toekomstige) gebruikers is een talent dat technici dienen te ontwikkelen. Want zonder dat loopt er van alles mis, zoals oudere ingenieurs, zeker in derde wereldlanden, kunnen bevestigen.
Dr. P. Bol is arts-epidemioloog en oudsecretaris van de Gezondheidsraad. Hij is universitair hoofddocent 'Algemene hygiëne en epidemiologie' (CT5420) bij de Sectie Gezondheidstechniek.
Kliniek 20
Van de comm. Onderwijs gewekt, opgroeien in de West-Friese polders, en in zomervakanties beekjes omleggen in Oostenrijk of Noorwegen, waar ik op vroege leeftijd ontdekte dat je met water in een half uur 12 kuub grind kwijt kan maken... Hoewel ik civiel niet alleen voor de natte richting heb gekozen, was de keuze voor watermanagement, zeker na het vak Hydrologie, snel gemaakt. Het oud-bestuur had mij als potentieel bestuurslid ontdekt op de dispuutsbarbeque in mei, waar ik warm liep voor watermanagement, maar toen ze mij enige uren later aantroffen in de bezigheid van een liftborrel in ons CTgebouw, besloten ze mij nog enige maanden te observeren alvorens mij te vragen voor het bestuur. Mijn naam is Wouter Sotthewes, met mijn 20 jaar de kleuter van het dispuut, en ik ben dit halfjaar de commissaris Onderwijs. Naast onderwijs doe ik bij het dispuut de Promocie, waar ik de onderwijsvoorlichting een impuls in de goede richting probeer te geven, en de Buitenlandreiscommissie. Behalve op het dispuut ben ik ook nog actief bij PS, waar ik de derdejaarscommissie doe (van onderwijs krijg je natuurlijk nooit genoeg) en de galacommissie van het XXIIe Lustrum. Afgelopen jaren heb ik bij PS ook onder andere het COW en de KBR gedaan, de ervaring van de laatste komt bij de buitenlandreis naar Australië goed van pas. Met al die commissies heb ik dit jaar de Civielkantine nog niet zoveel gezien, omdat alle vergaderingen in de pauzes vallen… Mijn interesse voor water werd al vroeg
Als comm. Onderwijs ga ik mij dit halfjaar bezig houden met de vakevaluaties, de voorlichting en de laatste kinderziektes van de BaMa. Vooral de vakevaluaties wordt mijn speerpuntje, aangezien deze niet meer gepubliceerd worden door de VSSD in de vorm van een MdKG-gids, moeten deze op andere wijze de student bereiken. Dit gebeurt al via het Druppeltje, en in de toekomst zullen de vakevaluaties ook op de website verschijnen. Klachten over onderwijs hoor ik graag, want onderwijs zonder terugkoppeling verbetert niet! Loop dus eens binnen bij k 4.74 en spui je ellende onder het genot van een bakje koffie! Wouter Sotthewes
21
Kies Water!
Vakcode: Vaknaam: Boek/dictaat: Lesperiode: Studiepunten: Docent:
CT4440 Metingen hydrologie Collegedictaat Metingen hydrologie 3 4 Ir. W.M. Luxemburg, Dr. ir. A. van Mazijk
Vakinhoud Bij dit vak komen de meest voorkomende hydrologische meetmethodes aan de orde. Zo worden de technieken voor het meten van de stroomsnelheden, debieten, neerslag en verdamping behandeld. De technieken worden tijdens het college besproken en tijdens het practicum in Luxemburg ook daadwerkelijk gebruikt. Naast het verkrijgen van de verschillende meetgegevens is het natuurlijk ook belangrijk om de nauwkeurigheid van de meetgegevens te kunnen bepalen, dus ook de nauwkeurigheidsanalyse komt tijdens het college aan bod. Oefen-/leermateriaal Het dictaat is duidelijk in opbouw en je kan makkelijk dingen nazoeken.
Naast de educatieve kant van het practicum is er ook tijd voor de sociale contacten. Je leert meestal zeer veel mensen kennen bij het practicum. Dit practicum alleen al is een echte aanrader. Tentamen Het tentamen bestaat uit een mondeling, waarbij je een aantal situaties krijgt voorgelegt. Bij deze situaties moet jij dan beslissen welke meetmethode je moet toepassen en nog meer practische zaken. Het tentamen wordt als niet al te moeilijk ervaren. Wel van te voren het dictaat leren.
Conclusie Dit vak is een aanrader voor alle mensen die iets in het water willen gaan Overdracht/docent doen. Zeker voor de hydrologen is het De docent geeft duidelijk college en belangrijk om te weten hoe het moet. probeert de zaal ook bij het college te Maar ook voor alle anderen in water betrekken. Tevens worden veel geintereseerde mensen is het aan te meetinstrumenten tijdens de colleges raden, want waar komen toch altijd die getoond, wat zeer verduidelijkend werkt. model invoergegevens vandaan. En vooral hoe moeilijk is het om data te Practicum/oefening krijgen en wat voor fouten erin zitten. Bij dit vak behoort een practicum in Het zijn evaluaties van vorig collegejaar Luxemburg wat ongeveer een week en de inhoud van het vak kan zijn duurt. Tijdens dit practicum ga je zelf veranderd. alle besproken methoden gebruiken. 22
Kies Water!
Vakcode: Vaknaam: Lesperiode: Docent: Boek/dictaat:
CT4431 Hydrologische modellen 3 Ing. T.H.M. Rientjes, Ir. R.H. Boekelman Collegedictaat en handleiding oefening
Vakinhoud Het vak draait om het maken en gebruiken van de verschillende soorten computermodellen. Zo komt de modellering van grondwatersystemen en neerslag-afvoerrelaties aan bod. En wordt er behandeld wat voor soorten modellen er bestaan, zoals lumped, fysicaly based en blackboxmodellen. Oefen-/Leermateriaal Het dictaat is niet al te dik en redelijk goed leesbaar. Er zit een duidelijke structuur in het boek waardoor je ook dingen makkelijk kan opzoeken. Ook de handleiding van het practicum is erg belangrijk want dit behandeld het MODFLOW model. En dit model komt tijdens het mondeling zeker ter sprake.
heb je meestal geen idee wat je moet doen. Dus hier de tip: het is de bedoeling dat je kijkt wat je met het programma kan en wat de fouten zijn in de gegeven data. Er zit dus geen duidelijk einde aan het practicum, je moet zelf bepalen of je het programma al snapt. Tentamen Het tentamen wordt mondeling afgenomen en wordt als zeer zwaar ervaren. Een groot deel van de studenten mag dan ook op herhaling komen. Wel veranderen de vragen per student niet erg veel.
Reactie De docent onderschrijft deze evaluatie en conclusie. Dit jaar zijn er expres voor Overdracht/docent het eerst (sinds 1994) gelijksoortige De docent geeft op zich duidelijk college, vragen gesteld op het tentamen. alleen hebben veel studenten er redelijk wat moeite mee om door het modelleren Conclusie heen de werkelijkheid nog te zien. De Dit vak wordt door de student redelijk docent doet erg veel moeite om alles moeilijk gevonden, maar als je tijdens de duidelijk over te brengen. En de colleges colleges goed oplet is het tentamen wel zijn in het algemeen goed te volgen te halen. Wel blijft het tentamen een van de zwaarste mondelingen van de vakken Practicum/oefening van de afdeling. Het practicum bestaat uit het gebruiken Het zijn evaluaties van vorig collegejaar van MODFLOW. Tijdens het practicum en de inhoud van het vak kan zijn veranderd. 23
Kies Water!
Vakcode: Vaknaam: Boek/dictaat: Lesperiode: Studiepunten: Docent:
CT4450 Integraal Waterbeheer 2 hand-outs, 1 kleurdictaat 3 4 Prof. ir. E. van Beek, Dr. E. Mostert, Ir. P. Huisman
Vakinhoud Lokale, regionale, nationale en internationale cases met hun integrale waterbeheeroplossing worden besproken. Ook op beleidsmatig niveau wordt gekeken hoe een oplossing gevonden wordt. De effecten van een ontwikkeling moeten gekwantificeerd worden. Oefen-/leermateriaal 2 handouts met o.a. collegesheets en informatie over de opdracht. Overdracht/docent Veel afwisseling qua sprekers. Belangrijke punten worden goed benadrukt. Mogelijkheid tot discusssie aanwezig. Practicum/oefening Integraal waterbeheer ten top. Pas waarden aan voor subsidies, areaal grootte, bevolkingsgroei, etc. in een imaginair gebied. Speel het zo dat iedereen tevreden is. Leuke oefening, maar wel vel werk. Tentamen Mondeling Er wordt gesproken over de opdracht, colleges en een zelfgekozen case.
24
Begeleiding De oefening wordt eerst gedeeltelijk klassikaal gedaan Conclusie Leuk vak. Geeft een goed overzicht van alles wat je al weet en zou moeten weten. Geeft de maatschappelijke effecten en invloeden van waterbeheer goed weer. Jammer is wel dat het 2 blokken duurt en je slechts eens per week college hebt.
Het zijn evaluaties van vorig collegejaar en de inhoud van het vak kan zijn veranderd.
Kies Water!
Vakcode: Vaknaam: Lesperiode: Studiepunten: Docenten:
CT5440 Geohydrologie 2 3 4 Dr. J.C. Gehrels, Ir. R.H. Boekelman, Dr. ir. C. Maas, Prof. dr. ir. C. van den Akker, Drs. G. Bolier
Vakinhoud Data analyse Geofysische exploratie technieken kwaliteit van Grondwater Winmiddelen modelleren van grondwater Oefen-/leermateriaal Elk college worden nieuwe onderdelen voor het dictaaat uitgereikt welke die dag behandeld zullen worden. Uiteindelijk heb je een vrij dik dictaat. Overdracht/docent Veel verschillende sprekers, allen gespecialiseerd in hun vakgebied. Goede colleges. Practicum/oefening Af en toe wordt lesmateriaal getest aan de hand van kleine praktikumpjes. Deze duren meestal 45 minuten. Tentamen Af en toe wordt lesmateriaal getest aan de hand van kleine praktikumpjes. Deze duren meestal 45 minuten. Conclusie Goede aanvulling op Geohydrologie 1. Excursie naar TNO dit jaar was leuk. Afwisselende colleges
Het zijn evaluaties van vorig collegejaar en de inhoud van het vak kan zijn veranderd. 25
Stage Voor mijn stage heb ik gedurende negen weken stage gelopen bij de afdeling Waterbeheer van Wareco Amsterdam bv. Wareco is een adviesbureau met ongeveer 50 jonge medewerkers en bestaat uit drie afdelingen: ·
·
·
Funderingen: onderzoek en beoordeling naar bestaande paal funderingen; Bodemsanering: voorbereiding en begeleiding van grootschalige bodemsaneringen; Waterbeheer: voornamelijk (stedelijk) grondwaterbeheer;
Ik ben bij Wareco terechtgekomen door eerst goed bij mijzelf na te gaan wat ik wilde bereiken met mijn stage. Vervolgens een aantal interessante bedrijven aan te schrijven en bij een select aantal bedrijven op gesprek te gegaan. Bij Wareco had ik het beste gevoel over de persoonlijke bedrijfssfeer, de inhoud en diversiteit van de projecten en de begeleiding.
Tijdens mijn stage heb ik mij met veel diverse activiteiten bezig gehouden. Globaal zijn mijn werkzaamheden in te delen in drie categorieën, te weten: ·
·
·
Veldwerkzaamheden: meten van grondwaterstanden in peilbuizen in de stad, uitlezen van dataloggers, uitvoeren in-situ doorlatendheid sproeven, waterpassen, etc. Projectwerkzaamheden: oplossen van geohydrologische vraagstukken, interpretatie van meetresultaten, rapportage van de projecten, offertes schrijven, archiefgegevens verzamelen Vergaderingen: bijwonen van afdelingsoverleg, notulen bij ver gaderingen met gemeenten over het opstellen van een grondwater plan.
Het uitvoeren van de veldwerkzaamheden heb ik als leuk en nuttig ervaren. Enig nadeel van veldwerk in de stad is dat je aan elke voorbijganger mag
Een IT-riool zorgt voor een drainerende werking in de natte periode en een infiltrerende werking in de droge periode. 26
Stage uitleggen waarom je een peilbuis aan het leegpompen bent en vervolgens weer wacht tot de peilbuis is gevuld (doorlatendheidsproef). In de ogen van de meeste voorbijgangers lijkt dit toch zinloos. Ook de werkzaamheden aan diverse projecten heb ik als erg positief ervaren. Vanwege de korte duur van mijn stage heb ik niet zelfstandig projecten gedraaid, maar in alle fase van het project meegeholpen. Hierdoor heb ik wel geproefd veel verschillende projecten. Het bijwonen van de vergaderingen was zeer leerzaam. Het is goed om een keer te ervaren hoe het is om met diverse partijen om één tafel te zitten. Zeker de vergadering waarbij een actiecomité aanwezig was, was zeer nuttig. Je moet dan erg alert zijn en goed kunnen uit leggen hoe grondwater zich gedraagt. Terugkijkend op mijn stage heb ik een zeer leuke en leerzame tijd gehad. Ik heb veel geleerd over de gang van zake
Datalogger, voor het meten van de grondwaterstanden
bij een bedrijf, heb ervaring opgedaan met solliciteren en heb een beter beeld gekregen over waar een ingenieur zich nu later mee bezig houdt. Ik raad ook iedereen aan om een stage te doen. Het is een goede aanvulling op je studieprogramma en zal (mits je een geslaagde stage hebt gehad) zeker bijdrage aan de motivatie van de laatste fase van je studie. Miriam Gerrits
Peilbuis 27
Foreign student (Netherlands organization for international cooperation in higher education).
Story of a foreign student My friends in the Philippines call me Rupert. I come from a country that the Spanish conquestadors gave the title "Pearl of the Orient Seas". Like other southeast Asian countries we have only dry and wet season, and since it is an archipelago of more than 7000 islands, most places have nice beaches, natural spots and abundant with tropical fruits and seafoods. One year after my college graduation, I was accepted as an instructor in a university where I'm still connected to now. For seven years, I teach most of the time engineering mathematics and the basics in civil engineering. Recognized as civil engineer in my country, I still need to focus on a specialization that I'm inclined to. I have started already my master's program there when an opportunity to study here in the Netherlands knocked. My response of course was a big Yes. Through the international linkage of TU Delft and University of San Carlos (the university where I'm working), I was given a scholarship under the NUFFIC 28
For more than five years, the Civil Engineering department of our university has gain greatly from the said linkage. Laboratory facilities and equipment for college instructions were upgraded, seminars and workshops were regularly delivered by Dutch Professors and experts (mostly coming from TU Delft), and some fraction of the funding is allocated for the development of the faculty members. The main focus of the project is to develop the water aspect of civil engineering. Because of this, I learned the significance of water management in the civil engineering field. Sad to say, I'm one of those students who came late because of the visa problem, in fact I had only one subject in the first period. I'm fortunate that I am not placed in the "box". I've never owned a bike in my country. I learned riding it with my cousin's "easy rider" when I was 9 years old. It's in Delft that I first pass on a bicycle lane! I come from a country where in some streets vehicles and pedestrians will follow the same road lane. Yes, I like the transportation system here the most. The only thing I hate here is the drying of my lips. Being new in Delft requires me to adjust on many things such as weather, peoples' behavior, and even the segregation of wastes. Well, I also have to adjust on the system of instructions of TU Delft. Thanks to my Filipino friends who studied here before and some are still
Foreign student studying, for giving me ideas on the lifestyle here in the Netherlands particularly in Delft. Delft is a very nice place to stay. Two years from now, I'm expected to finish my Master's in Sanitary Engineering. Back to the university where I serve, research works are waiting aside from teaching. I hope also that I can contribute to the development and help solve problems in my country related to my field of specialization. Our country's water management problems
are countless and vary from different provinces. Although our situation is different from Netherlands, the technology developed by the Dutch people will somehow show that I have many things to learn in this country that I can apply them to my country in some other ways. Other info: I'm married (to a woman J) just last year. My wife's name is Jonnah. We don't have child yet. She's a physical education instructor. Hopefully, she'll be here in Delft as tourist next year. Ruperto T. Faelnar Jr
CEBU
29
Hoe regel je een stage?
Stage zoeken voor beginners…
Je bent tot de conclusie gekomen dat je stage wilt lopen in het buitenland. Hoe pak je dit aan? In dit stukje zullen wij tips en trucs geven om zorgeloos op stage te gaan. Het begon allemaal begin oktober met een gesprekje bij de koffieautomaat naast het dispuutshok. (Tip 1: Netwerken; hang zo veel mogelijk rond bij de koffieautomaat, borrels zijn ook uitgelezen momenten). Prof. ir. C. van de Akker vertelde dat hij nog wel een leuk project wist in de Filippijnen. Hij gaf een e-mailadres en vertelde ons zijn naam te noemen in de mail. (Tip 2: Een aansprekende naam doet wonderen). We maakten met behulp van Nobiles en B&G consultancy een mooi CV'tje en stuurden deze mee(Tip 3: Maak een CV, leuk om eens wat op een rijtje te zetten). Na een of twee mailtjes werd het stil. Prof. van de Akker (bij de koffieautomaat) bood aan om zelf een mailtje te sturen om het contact weer nieuw leven in te blazen. Nog bedankt!
(Tip 4: Geef niet op, en probeer het contact anders op een andere manier te behouden) Ondertussen nam de inhoud van de stage duidelijke vormen aan. Er werd een afspraak gemaakt met iemand van WL, die zelf ook in januari naar de Filippijnen gaat. In het gesprek werd duidelijk wat de bedoeling was in de Filippijnen. Vanaf dit moment wisten we dat we echt binnen waren! (Tip 5: Bedenk van tevoren wat je op je stage wilt doen en maak dit duidelijk aan de stage instelling) Nu we inhoudelijk wisten wat ons te wachten stond gingen we langs bij het stagebureau om de stagemap te kopen. (Tip 6: Koop die stagemap misschien wat eerder). Al gauw vonden we Wim Luxemburg bij de koffieautomaat bereid om onze begeleider vanuit Delft te zijn. Voor het aanschrijven van fondsen bleek een uitnodiging vanuit de Filippijnen, een stageovereenkomst en de factuur van het ticket nodig. Genoeg papierwerk dus. Hiervoor moest nog heel wat heen en weer gemaild worden. (Tip 7: Stop zoveel mogelijk informatie in je e-mails, er gaat vaak veel tijd overheen voordat je antwoord krijgt/geeft). De OVvergoeding en inentingen zijn inmiddels binnen, nu moeten we ons visum en verzekeringen nog aanvragen. We gaan dus weer hard aan de slag, want 21 januari vliegen we weg. Nog een "final thought": Zet een lekkere stoel bij de koffieautomaat, want daar gebeurt het! Menno en Lennart
30
Comm. binnenland
· Blessuregevoelige keeper in de aller aller laagste divisie · Praat graag · Vage muziek · Groningen · Is verder gek op duiken, surfen en bier. (ontken ik zeker niet)
Heb je even voor mij? Hallo! Ik ben het nieuwe bestuurslid dat is aangesteld voor de functie commissaris binnen- en buitenland. Het is de bedoeling om in dit stukje een beschrijving te geven over mijzelf. Maar bescheiden als ik ben, heb ik door mensen die mij beter kennen (huisgenoten) een lijst laten opstellen die een heldere kijk op mij geeft.
Altijd leuk om te weten hoe mensen over je denken. Maar om te zien of deze lijst enigzins klopt, stel ik voor om eens binnen te lopen in kamer 4.74 en zelf te oordelen. En wie weet valt het allemaal best mee. En ik verwacht dat het een heel mooi bestuursjaar zal gaan worden. Zeker met mijn mede- bestuursgenoten. Patrick Dippell
Als ze aan mij denken, denken ze aan: · Chaotisch (klopt) · De bevestiging van de regel........lui (en bedankt) · Gedreven · Koppig (valt best mee) · Besluitvast · Serieus als het er op aan komt · Aardig (sociaal vaardig) · Geen health freak.........pizzajunk · Begaan (met huisgenoten) · Zwakte voor design · IJdel (dit valt zeker mee) · Houdt zich aan afspraken · Spelletjesfreak · Ajax-fan (zeer zeker!) · Ajax-fan zonder seizoenskaart (matig!) 31
Excursie ct4470 Excursie naar Berenplaat, Rotterdam
Op donderdag 11 december werd een excursie georganiseerd vanuit het vak CT4470 en het watermanagement dispuut. De groep geïnteresseerde werden in een comfortabele bus vervoerd naar drinkwaterproductie locatie "Berenplaat" van Waterbedrijf Europoort (WBE). De gehele regio Rotterdam wordt van drinkwater voorzien door Waterbedrijf Europoort. op drie productielocaties wordt dit water geproduceerd (Berenplaat, Baanhoek en Kralingen). Vanwege de steeds hogere eisen die aan het geproduceerde drinkwater gesteld worden, heeft WBE besloten de zuivering op productielocatie Berenplaat uit te breiden. De bestaande zuivering bestaat uit: microzeven, desinfectie met chloorbleekloog, vlokvorming, vlokkendekenfilters, actieve-koolfiltratie, na-desinfectie en transport naar de reinwaterreservoirs
32
Een belangrijk element bij het ontwerp van de uitbreiding is de integratie met de bestaande installatie. Er is reeds een aantal voorzieningen aanwezig, waarop uitbreidingen kunnen worden aangesloten. Deze voorzieningen (noodstroom, luchtbehandeling, bediening) komen door plaatsing van de uitbreidingen centraal in het zuiveringsgebouw te staan. Bovendien de methode van het zuiveringsproces wordt drastisch gewijzigd. De ozonisatie wordt stopgezet en een revolutionair UV-desinfectie wordt de belangrijkste desinfectie-stap. Twee grote UV-units draaien op dit moment proef. Hiermee heeft drinkwaterproductie locatie "Berenplaat" een primeur in Nederland. Het gezuiverde water wordt eerst gedesinfecteerd vooraleer het in het distributienet gepompt wordt. Dit kan door het water te bestralen met ultraviolet-licht (UV). Deze bestraling veroorzaakt een fotochemische reactie in het erfelijk materiaal, het DNA, van microorganismen. Deze uitgelokte DNAwijziging maakt dat de verdere celvermeerdering en stofwisseling onderbroken wordt. De levende microorganismen worden dus als het ware op non-actief gezet. Ze kunnen geen schade meer aanrichten en op die manier wordt het water bacteriologisch gezuiverd. Het nieuw gekozen zuiveringsproces bestaat dan uit beluchting, droogfiltratie, snelfiltratie, actieve-koolfiltratie en UVdesinfectie. De beluchting wordt uitgevoerd met plaatbeluchting boven de voorfilters.
Excursie ct4470 De voorfilters van 30 m2 bevatten bovendien een verdeelvloer en worden bedreven als droogfilter. De na-filters en actieve-koolfilters zijn van dezelfde afmetingen als de voorfilters. Er zullen 6 na-filters en 6 actieve-koolfilters gerealiseerd worden. En natuurlijk worden er UV-eenheden geïnstalleerd om het effluent van de actieve-koolstoffilters te desinfecteren. Deze nieuwe zuiveringsmethode zal er voor zorgen dat het drinkwater voor Rotterdam tot ver in de toekomst aan de strenge eisen zal voldoen. Wij kunnen er dus van op aan dat het drinkwater kwaliteit niet zal dalen door de uitbreiding. Integendeel! Patrick Dippell
33
Afstuderen Water Monitoring in the Philippines Cebu is an island located in the centre of the Philippines. Over the last two decades, it has been recognized that Metro Cebu is facing an impending water supply crisis. Social and economic developments in Cebu Province increasingly depend on the water supply. This, together with the rapid industrialisation, the dense population and the fact that Cebu is a small island, resulted in the present concern. Traditionally, the public water supply of Metro Cebu heavily relied on the underground aquifers. Because of salt-water intrusion the present extraction rates are not considered sustainable. The tapping of surface water from other watershed areas is presently considered as extra resources in view of the high annual rainfall received by other parts of the island. The aim of the Water REMIND project is to provide an integrated approach that addresses the above described problems. The Quick-scan described in this thesis can be seen as a preliminary study for the Water REMIND project. Research Two research objectives are defined for the Quick-scan: - The development of a water balance model for the Central Cebu area. - The identification, analysis and evaluation of alternative water resources to supply Metro Cebu. The water balance model for Central Cebu is developed by applying the model concepts of the RIBASIM software package. This water balance model, together with supporting cost calculations and other general information, is applicated as an instrument to analyse and evaluate the water resources. Outcomes For this study, it is found that sufficient data is available to develop a water balance model for the three central watersheds of Central Cebu. For the other six coastal watersheds additional data is desired. For all nine watersheds the reliability of the water balance model can be 34
improved by increasing the quality of the available rainfall, evaporation, discharge and groundwater level data. The model application should be seen as a first investigation into the possibilities and problems to improve the water supply situation of Central Cebu. Three strategies are composed based on a screening of 13 possible measures: Strategy 1: Infrastructure measures in ground water (well fields) and surface water (dams and weirs). Strategy 2: Demand reduction with measures in surface water infrastructure. Strategy 3: Demand reduction with measures in ground water infrastructure. Strategy 1 turned out to be the least favourable strategy, as it is negatively assessed for most of the indicators. Strategy 2 appears to result in the lowest unit water costs, while strategy 3 scores positively for the indicators regarding feasibility. As the ability of actual implementation is crucial to a successful future situation, strategy 3 is chosen as the most favourable. The sensitivity analysis, which has been carried out to the preferred strategy under more extreme external conditions, showed the robustness of the chosen strategy. Dennis Heijkoop
Vitens is het grootste waterbedrijf in Nederland. Ontstaan in 2002 uit een fusie tussen Nuon Water, Waterbedrijf Gelderland en Waterleidingmaatschappij Overijssel. Vitens levert water aan 4 miljoen mensen in Friesland, Overijssel, Gelderland, een deel van Flevoland en enkele Drentse gemeenten. Van ongeveer 2.500 hectare waterwingebied in Nederland is Vitens eigenaar en beheerder. In deze gebieden liggen meer dan 1.000 waterwinputten, die jaarlijks 260 miljoen m³ grondwater oppompen. Genoeg om ruim 350.000 zwembaden mee te vullen! We leveren een van de beste kwaliteiten drinkwater ter wereld. Om dit te waarborgen onderzoeken wij dagelijks honderden watermonsters tijdens alle fasen van het zuiveringsproces: tijdens de winning bij productiebedrijven, tijdens en na de zuivering bij zuiveringsinstallaties, bij aftappunten in de waterleidingen die door de provincies lopen en bij klanten thuis.
