Collegevoorstel (aangepast) Advies: Openbaar
Onderwerp
schade-afwikkeling dijkteruglegging
Programma / Programmanummer
IBW-nummer
Ruimtelijke ontwikkeling / 4110 Portefeuillehouder
P. Depla Samenvatting
Directie/afdeling, ambtenaar, telefoonnr.
Begin 2000 is de toenmalige staatssecretaris van V&W in overleg getreden met de gemeente Nijmegen om een oplossing te vinden voor de ‘flessenhals’ in de Waal. De gemeente heeft zich, onder voorwaarde dat alle schade vergoed zal worden, bereid verklaard om het verzoek van de staatssecretaris te honoreren. De schadeopgave is op 5 juni 2003 bij het Rijk ingediend. Inmiddels zijn de onderhandelingen afgerond en bedraagt het onderhandelingsresultaat een afkoopsom van 48,5 miljoen euro.
P000, Bertine Schouten, 2710
Voorstel om te besluiten
Directies
1. om akkoord te gaan met het op 8 maart jl. gesloten onderhandelingsresultaat van 48,5 miljoen euro; 2. om de declaratie bij het Rijk in te dienen.
Datum ambtelijk voorstel
18 mei 2005 Registratienummer
05.0014167
Paraaf akkoord
Datum
,
,
Verantwoordelijke directie:
W. Wentink, P300
Directeur
Besluit B&W d.d. 24 mei 2005
nummer: 1.14
¨ Conform advies ¨ Aanhouden X Anders, nl. Aanpassen na machtiging. Toelichting: De kolommen 'Toekenning' en 'HBH' dienen gewisseld te worden.
Paraaf
Datum
Procescoördinatie
Gemeentesecretaris
Portefeuillehouder
instemmingonderhandelingsresultaat24052005.doc
Collegevoorstel
1
Inleiding
Begin 2000 is de toenmalige staatssecretaris van V&W in overleg met de gemeente Nijmegen getreden om een oplossing te vinden voor de vernauwing (‘flessenhals’) in de Waal. Tijdens dat overleg is gesproken over de ingrijpende gevolgen van rivierverruiming voor het nieuw te realiseren stadsdeel ‘de Waalsprong’. Om onomkeerbare situaties te voorkomen heeft de gemeente in 2000, onder de voorwaarde dat alle schade van de Gemeente, de GEM en de gemeentelijke bouwpartners (Bouwfonds, BAM, AM Wonen, Heijmans, Novio Noord (Talis en Portaal), SAN, HMG, Van Bergen Bouw) vergoed zou worden, zich bereid verklaard om het verzoek van de toenmalige staatssecretaris te honoreren. Dit heeft geleid tot ondertekening van de overeenkomst ON-1421 (verder te noemen: overeenkomst) op 22 april 2002. In deze overeenkomst is onder meer geregeld dat alle (aanpassings)schade (de gelede en toekomstige schade) van de gemeente, de GEM en de gemeentelijke bouwpartners middels een afkoopsom zal worden vergoed. Tevens is afgesproken dat de gemeente mede namens de GEM en de gemeentelijke bouwpartners een schadeopgave bij het Rijk zal indienen. Gelet op het complexe karakter van deze schadeopgave hebben partijen externe specialistische kennis van het bureau Brouwer, Horlings en Brouwer ingehuurd. Met behulp van dit bureau heeft de gemeente na instemming van alle betrokken partijen een schadeopgave op 5 juni 2003 bij het Rijk ingediend. In totaliteit is een bedrag van ruim 85 miljoen euro dan wel 93 miljoen euro geclaimd. Het verschil in omvang van de schade wordt veroorzaakt door de inzet van gronden in de Vossenpels. Het Rijk heeft het adviesbureau Ecorys/Kolpron opdracht gegeven om advies uit te brengen over de ingediende schade-opgave. In mei 2004 heeft de gemeente het advies van Ecorys/Kolpron ontvangen, waaruit bleek dat dit bureau het Rijk adviseert om een bedrag van 20 miljoen euro aan de gemeente Nijmegen, GEM en de gemeentelijke bouwpartners uit te keren. Dit bureau adviseert het Rijk om de post ‘vermogensverlies’ van de GEM en de post ‘wijziging waterdruk’ buiten de afkoopsom te houden en gebruik te maken van de overige bepalingen in de overeenkomst. Deze twee posten vertegenwoordigen een waarde van 20 miljoen euro. Na bestudering van dit rapport is de gemeente tot de teleurstellende conclusie gekomen dat de adviseurs van het Rijk miskend hebben dat aan de overeenkomst ten grondslag ligt dat alle aanpassingschade van de Gemeente en de gemeentelijke bouwpartners vergoed wordt. Ook hebben deze adviseurs essentiële uitgangspunten van de overeenkomst niet juist geïnterpreteerd en hebben zij gewerkt met onjuiste feiten. Naar aanleiding hiervan hebben diverse overleggen plaatsgevonden tussen de vertegenwoordigers van het Rijk en van de gemeente Nijmegen, waarna op 8 maart jl. de finale bespreking heeft plaatsgevonden op bestuurlijk niveau tussen de HID van Rijkswaterstaat Directie Oost-Nederland, de heer Van de Gazelle, en wethouder Depla. Deze onderhandelingen hebben geleid tot een afkoopsom van 48,5 miljoen euro, waarbij het volgende is afgesproken: • de zogenaamde schadepost ‘vermogensverlies’ van de GEM vormt een onderdeel van de toekomstige grondtransacties. De grondtransacties zullen door het Rijk betaald worden;
Collegevoorstel
Vervolgvel
2 • •
eventuele kosten ten gevolge van wijziging in de waterhuishouding vormen geen onderdeel van de afkoop. Indien toch deze schade optreedt dan zal deze schade conform de overeenkomst door het Rijk worden afgewikkeld; het Rijk levert minimaal 3 hectare hoogwatervrij eiland aan de gemeente.
Inmiddels is via de HID de goedkeuring van de staatssecretaris Schultz Van Haegen (vooralsnog mondeling) ontvangen. Ook zijn de benodigde onvoorwaardelijke schriftelijke instemmingen van de betrokken partijen (GEM en de gemeentelijke bouwpartners) ontvangen, zodat de gemeente akkoord kan gaan met het onderhandelingsresultaat. Het onderhavige collegevoorstel strekt daartoe.
2
Doelstelling
Na akkoordverklaring kan de gemeente de declaratie, zoals bedoeld in artikel 12, lid 6 van de overeenkomst, bij het Rijk indienen. In artikel 12, lid 6 is geregeld dat de éénmalige vergoeding binnen drie maanden na ontvangst van de declaratie zal worden betaald. 3
Argumenten
De ingediende schadeopgave maakt onderscheid tussen gelede en toekomstige schade. Grosso modo kan gesteld worden dat de geclaimde gelede schade grotendeels door het Rijk is gehonoreerd, maar dat met name bij de categorie toekomstige schadeposten schades zijn die niet geheel door het Rijk worden vergoed. Bij toekomstige schadeposten gaat het om schadeposten die zich nog niet hebben gemanifesteerd, maar waarbij het wel denkbeeldig is dat deze schades zich in de toekomst kunnen voordoen. Daarbij is het ook onduidelijk in welke mate de partijen schade zullen gaan ondervinden. De omvang van deze schadeposten moet geschat worden en kan niet voor de 100% bewezen worden. Door het bureau Brouwer, Horlings & Brouwer zijn de schadeposten die arbitrair zijn in de schadeopgave ‘gelabeld’, die een totale omvang van 30 miljoen euro bezitten. Dus van de geclaimde schade van 85/93 miljoen euro is ruim 30 miljoen euro arbitrair. De beoordeling van deze schade moet dan ook gezien worden in relatie tot het afkoopelement dat in de overeenkomst is opgenomen. De gevoerde overleggen met het Rijk hebben met name betrekking gehad op deze categorie van schadeposten. Tijdens deze overleggen hebben de vertegenwoordigers van de gemeente de vertegenwoordigers van het Rijk kunnen overtuigen dat het aannemelijk is dat de desbetreffende schade in de toekomst zich zal voordoen, hetgeen ook geresulteerd heeft in het voorstel om 48,5 miljoen euro te willen uitkeren. Dit resultaat is een aanzienlijke verbetering ten opzichte van het advies van Ecorys/Kolpron om een éénmalig bedrag van ruim 20 miljoen euro uit te keren. De discrepantie tussen het totaal van de schadeopgave en het onderhandelingsresultaat wordt met name veroorzaakt doordat enkele toekomstige schadeposten niet of niet geheel door het Rijk zijn gehonoreerd. De redenen hiervoor zijn zeer divers en lopen sterk uiteen, omdat de aard van de schadeposten ook zeer verschillend zijn.
Collegevoorstel
Vervolgvel
3 Voor wat betreft het gemeentelijk aandeel in de schadeopgave en in het onderhandelingsresultaat het volgende. De gemeentelijke claim bedraagt in zijn totaliteit 23.971.000 euro, waarvan 13.749.000 euro door het Rijk zal worden toegekend. Hierbij wordt opgemerkt dat de schadepost ‘wijziging waterdruk’ van 5.788.000 euro buiten de afkoopsom wordt gehouden. Indien deze schade zich in de toekomst toch zal voordoen dan kan de gemeente deze schadepost alsnog bij het Rijk indienen. Het verschil tussen de geclaimde schade en de toegekende schade is met name gelegen in het niet aannemen van een causaal verband tussen het verzoek van de staatssecretaris en de schadeposten buiten het eigenlijke projectgebied van de dijkteruglegging. In onderstaande tabel zijn de gegevens opgenomen. Schadepost
Schadeopgave van alleen gemeente Nijmegen
Rapport Toekenning HBH, nadat door het arbitrair Rijk deel is gecorrigeerd
Eventuele opmerkingen
REEDS GELEDE SCHADE vergeefs gemaakte kosten
978
987
1.202
kosten planaanpassing
482
482
624
organisatiekosten/inhuur
166
166
517
gederfde winst
255
230
298
TOEKOMSTIGE SCHADE wijziging kasstromen
10.170
134
8.247
ontbreken causaal verband
schade vlek 10oost/20, 9 en 19
12
0
6
ontbreken causaal verband
bestuurlijke en marktkundige schade (vertraging start zandwinning en passieve exploitatie De Grift)
6.120
0
2.855
arbitrair karakter --> onduidelijkis of de toekomstige zand-/grindhandel gunstig of ongunstig zal zijn. Ontbreken causaal verband
wijziging waterdruk
5.788
5.788
-
deze schadepost wordt buiten de afkoop gehouden. Indien in de toekomst blijkt dat deze schade zich zal voordoen dan kan alsnog deze schadepost worden ingediend bij het Rijk.
De GEM en de gemeentelijke bouwpartners hebben middels een schriftelijke verklaringen laten weten dat zij kunnen instemmen met het bereikte onderhandelingsresultaat. Op grond van de vrijwaringsovereenkomst, die tussen de gemeente en de betrokken partijen is gesloten, zijn deze verklaringen noodzakelijk om de declaratie te kunnen indienen. Het is de bedoeling dat de gemeente op verzoek van enkele partijen in de declaratie een voorbehoud ten aanzien van de eventueel verschuldigde omzetbelasting zal maken.
Collegevoorstel
Vervolgvel
4
4
Financiën
5
Juridische aspecten
De te ontvangen éénmalige vergoeding zal conform het vastgestelde verdelingsvoorstel onder de partijen verdeeld worden. De vergoeding van de schade van de gemeente zal verdeeld worden tussen de planexploitatie van de Waalsprong (DWS) en planexploitatie voorzieningen (DIW). Aan het onderhandelingsresultaat ligt de gesloten bestuursovereenkomst van 22 april 2002 ten grondslag. Tevens zijn alle benodigde verklaringen van de GEM en de gemeentelijke bouwpartners ontvangen, zodat de gemeente formeel ook kan instemmen met het onderhandelingsresultaat. Conform de gesloten vrijwaringsovereenkomst zullen de betrokken partijen de gemeente pas finale kwijting verlenen op het moment dat de éénmalige vergoeding door het Rijk aan de gemeente is uitgekeerd.
6
Communicatie
De GEM en de gemeentelijke bouwpartners worden schriftelijk op de hoogte gebracht van het collegebesluit. Naar aanleiding van het collegebesluit wordt een persbericht opgesteld.
7
Uitvoering
Na besluitvorming zal direct de declaratie bij het Rijk worden ingediend.
