buitengewoon Ondernemingsplan 2006 - 2010
buitengewoon buitengewoon
Ondernemingsplan 2006 - 2010 Ondernemingsplan 2006 - 2010 Vereniging Zeeuwland Schouwen-Duiveland, oktober 2006
1
Zeeuwland
Inhoud Woord vooraf
3
1
Wereld-Wijs (onze visie)
4
1.1
Ons eiland
4
1.2
Meer vraag dan aanbod
4
1.3
Groei van de bevolking
5
1.4
Veranderende vraag
10
1.5
Leefbaarheid onder druk
10
1.6
Onze partners
11
1.7
Veranderend speelveld
11
1.8
Samenvatting: onze uitgangssituatie
11
2
Eigen-Wijs (onze missie)
16
2.1
Missie 2006 - 2010: zorgeloos wonen in een plezierige omgeving
16
2.2
Gewenste identiteit
16
2.3
Onze dienstverleningsfilosofie
17
3
Onze-Wijs (onze uitgangssituatie)
22
3.1
Sterk en Zwak
22
4
Buitengewoon: de opgave voor 2006-2010
28
4.1
Buitengewoon tevreden klanten
28
4.2
Buitengewoon leefbaarheidsplan
28
4.3
Buitengewoon vastgoed
34
4.4
Buitengewoon organiseren
35
4.5
Buitengewoon gedrag
41
4.6
Buitengewoon ondernemerschap
47
Bijlage Organogram per 1 januari 2007
52
2
Ondernemingsplan 2006 - 2010
Woord vooraf Buitengewoon Buitengewoon. Met dit woord markeren wij zowel de start als de kern van waar het bij Zeeuwland de komende jaren om draait: het leveren van maatwerk en het investeren in de leefbaarheid op SchouwenDuiveland.
Dat kan alleen als ook onze organisatie, ons gedrag en ons ondernemerschap buitengewoon zijn. Service voor de lezer In dit plan geven wij in hoofdstuk 1 onze visie op wat wij buiten, in onze wereld, zien gebeuren. In hoofdstuk 2 geven wij aan hoe wij daarop willen inspelen en welke doelen wij ons daarbij stellen. Daarmee bevat dit hoofdstuk onze missie. De factoren die het goed mogelijk maken deze missie te verwezenlijken of hierop juist een belemmerende invloed hebben, beschrijven we in hoofdstuk 3. Hiermee stellen wij onze uitgangssituatie vast. Op basis hiervan en tegen de achtergrond van onze doelen geven wij in hoofdstuk 4 inzicht in wat ons de komende jaren te doen staat.
Schouwen-Duiveland is buitengewoon. Een bijzondere woonplek buiten de drukte van de Randstad. Het eiland biedt ‘buiten wonen’, een goed dat steeds schaarser wordt. Steeds minder gewoon; buitengewoon. Met onze inzet en ambities willen we de kwaliteit van wonen, werken en leven op Schouwen-Duiveland versterken en een actieve bijdrage leveren aan de leefbaarheid in de kernen. Buiten de beschikbaarheid en goede kwaliteit van onze woningen gaat het ook om de beschikbaarheid van onze medewerkers voor de woonomgeving en het woongenot van onze klanten. Dat alles moet gewoon worden. En dat alles vraagt van ons de komende jaren een buitengewone inzet. Met elkaar willen we werken aan zorgeloos wonen in een plezierige woonomgeving. Een omgeving die schoon, netjes en veilig is en waar voorzieningen in de buurt zijn te vinden. Door onze organisatie en manier van werken aan te passen, gaan we dit de komende jaren mogelijk maken.
Relaties aan het woord Zeeuwland heeft een nieuwe koers uitgezet. Versterking van de leefbaarheid speelt daarin een belangrijke rol. Natuurlijk kan Zeeuwland dat niet alleen. Afstemming is nodig met tal van partijen die zich ook inzetten voor de kwaliteit van wonen, werken en leven op Schouwen-Duiveland. Daarom heeft Zeeuwland het in dit ondernemingsplan liever niet alleen over zichzelf, maar komen ook verscheidene relaties aan het woord. Relaties als de gemeente, zorgorganisaties, het Welzijnshuis en ondernemers, maar ook de jongerensoos, de
Ons doel? In de eerste plaats: buitengewoon tevreden klanten. Voor minder gaan we niet. We realiseren dat doel door werk te maken van buitengewone leefbaarheidsplannen en buitengewoon vastgoed.
VVV, de sportvereniging, de Dorpsraad en – niet in de laatste plaats – de huurders. Zij vertellen wat ze doen op en voor het eiland én wat zij verwachten van Zeeuwland.
3
Zeeuwland
1
Wereld-Wijs (onze visie)
De wereld verandert. Ook op Schouwen-Duiveland. In dit hoofdstuk beschrijven we wat wij buiten onze organisatie zien gebeuren. We gaan in op trends op de woningmarkt, de wensen van klanten, cultuur van ons eiland en de samenwerking met onze partners. Bijzondere aandacht besteden wij aan de leefbaarheid.
Met de rust, de ruimte, het water en de frisse lucht kenmerkt Schouwen-Duiveland zich als buitengebied. Het zijn vaak deze elementen die door mensen van buiten worden genoemd als hét argument om op Schouwen-Duiveland te komen wonen. Daarbij nemen ze voor lief dat er een grotere afstand is tot voorzieningen die ze altijd in de buurt hadden. Hoewel rust, ruimte en water er altijd zijn, komt het eiland pas echt tot bloei in het toeristenseizoen en bij mooi weer. In het buitenseizoen en bij slecht weer is er minder te beleven.
1.1 Ons eiland Schouwen-Duiveland was tot 1965 een eiland, dus zonder vaste verbinding met het vaste land of met andere eilanden. Historisch gezien zijn landbouw en visserij de belangrijkste economische factoren. Vanaf de jaren zestig is het belang van het toerisme toegenomen. Datzelfde geldt voor het belang van bedrijven die actief zijn in de zakelijke dienstverlening.
1.2 Meer vraag dan aanbod De woningmarkt heeft een dynamisch karakter en wordt beïnvloed door maatschappelijke, economische en politieke ontwikkelingen. Reden dus om continu buitengewoon alert te zijn om op de actualiteit in te kunnen spelen. Voor de huurmarkt op Schouwen-Duiveland geldt dat er op dit moment veel minder woningen zijn dan woningzoekenden. Ten eerste overstijgt de vraag het aanbod, omdat er gemiddeld minder mensen in een woning wonen. Er is sprake van een toename van het aantal éénen tweepersoonshuishoudens. Niet alleen onder de bevolking op het eiland, maar ook onder de mensen die graag op Schouwen-Duiveland willen komen wonen. Ten tweede zijn er meer huurwoningen nodig, omdat er maar beperkt doorstroming plaatsvindt naar de koopmarkt. De belangrijkste reden hiervan is, dat de koopmarkt door een verdubbeling van de prijzen in de afgelopen zes jaar, voor huurders geen interessante optie meer is.
Elementen van de oude volksaard zijn nog steeds herkenbaar en kenmerkend voor het eiland, uiteraard in minder extreme uitingsvormen dan vroeger. We kunnen die typeren als zuinig, trouw aan het gezag en hard werken. De dorpen en kernen op Schouwen-Duiveland hebben veelal hun eigen karakter. Toch zijn er ook gemeenschappelijke kenmerken te benoemen:
• een sterke gemeenschapszin, wat bijvoorbeeld • •
tot uitdrukking komt in een rijk verenigingsleven en actieve dorpsraden; men kent elkaar en heeft oog voor elkaar; men is – op grond van calvinistische wortels eerder bescheiden en zuinig dan bourgondisch.
4
Ondernemingsplan 2006 - 2010
Tenslotte is er de afgelopen jaren maar beperkt bijgebouwd. Door dit alles krijgen mensen die voor het eerst willen gaan huren te maken met de teleurstelling van een te lange wachttijd.
vragen om buitengewone oplossingen. Om de groei van de bevolking van buitenaf te kunnen opvangen zal de woningvoorraad met tenminste 600 woningen moeten toenemen. Om op de behoefte van de eilanders te kunnen inspelen, zullen ongeveer 1000 woningen moeten worden gebouwd. Wij zien deze uitbreiding van de woningvoorraad als noodzakelijk om het draagvlak voor voorzieningen te behouden en daarmee de leefbaarheid op Schouwen-Duiveland. Met een kwalitatief hoogwaardig aanbod achten wij een verdere toename van de bevolking met mensen van buiten mogelijk. Deze toename zal het draagvlak voor voorzieningen op Schouwen-Duiveland verder versterken en daarmee de leefbaarheid ten goede komen.
1.3 Groei van de bevolking Diverse bevolkingsprognoses gaan uit van een beperkte groei van het aantal inwoners. Hoewel de eigen bevolking van Schouwen-Duiveland afneemt, ligt het eiland dicht genoeg bij de Randstad om als woongebied te dienen voor mensen die elders werken. De afgelopen jaren zochten vooral inwoners van het Rijnmondgebied de rust en ruimte van het eiland, kortom de aantrekkelijkheid van het buiten wonen. Groei van de bevolking biedt kansen voor de afzet van woningen en is noodzakelijk om het draagvlak voor voorzieningen te behouden. Mensen die op Schouwen-Duiveland willen komen of blijven wonen, moeten er dan wel de woning van hun wensen kunnen vinden. De gemeente Schouwen-Duiveland gaat in de Woonmilieuvisie uit van een bevolkingsgroei tot 2020 van tenminste 2600 inwoners. Om deze bevolkingsgroei daadwerkelijk te realiseren, zal wel op specifieke wensen moeten worden ingespeeld. Alleen dan behoudt het eiland zijn aantrekkingskracht op eilanders die er willen blijven wonen en op mensen van buiten die zich willen vestigen. Dat vraagt om kwaliteit en een grotere diversiteit in het aanbod. Daar komt nog bij dat er een verschuiving optreedt in de leeftijdsverdeling en afname van de gezinshuishoudens onder de bevolking. Vooral de gevolgen van de vergrijzing zullen aanzienlijk zijn en
In de Woonmilieuvisie wordt zelfs uitgegaan van een woningtoename van 2070 woningen in de periode tot 2014. Daarbij ligt het accent voor het aantrekken van niet-eilanders vooralsnog bijna uitsluitend op de koopsector. Wij verwachten echter een toenemende vraag naar luxe huurappartementen van vitale senioren en ouderen met een behoefte aan verzorgd wonen. Gaan wonen in een huurwoning maakt het voor hen mogelijk om het vermogen uit een eventuele eigen woning vrij te maken voor bijvoorbeeld vrijetijdsbesteding, zorg en ondersteuning. De mogelijke beperking c.q. afschaffing van de hypotheekrenteaftrek maakt het voor deze groepen bovendien minder aantrekkelijk om opnieuw in een koopwoning te investeren.
5
6
Patrick Feeleus en Jannita den Boer zijn huurder van Zeeuwland Ze werken allebei bij Noordhoek. Hij bij het duikbedrijf in Zierikzee, zij bij het autobedrijf met dezelfde naam in Haamstede. Patrick is commercieel manager: “Wij doen alles wat met offshore onderwater te maken heeft.” Jannita is administratief medewerker: “Ik heb contact met veel mensen, zowel van het eiland als toeristen.”
er niet voor iedereen werk. Mensen komen hier voor de rust of de gezellige stad, maar niet voor het werk. Wij wel, wij hadden een buitenkansje.”
Patrick, Jannita en hun dochter Mare-Lalou wonen sinds mei 2006 in Zierikzee. Ze kwamen vanuit een noodwoning (“letterlijk en figuurlijk”) in Bruinisse en zijn blij met hun huurwoning aan de Steenbank. Zij: “Het zag er netjes uit, maar we hebben wel van onder tot boven geverfd. Muren eruit halen, dat gaat niet. We hebben het maar genomen zoals het kwam. En, ik moet zeggen, voor drie personen is het een heerlijk huis.” “Huren was voor ons een goede optie. Als je net in een nieuwe baan begint, valt het niet mee om een huis te kopen”, zegt Patrick. “Wat ik fijn vind is dat je je geen zorgen hoeft te maken over het onderhoud. En als er iets stuk is, is een telefoontje genoeg. Nee, dit huis zou ik niet kopen. Dan hebben we liever wat groters.”
Patrick Feeleus werkt op Schouwen-Duiveland bij Noordhoek Diving.
‘Een corporatie die een speeltuin of een brede school helpt financieren, ik vind het goed bedacht’
Jannita: “Zeeuwland is bezig zich niet alleen op de huurders te richten, maar op iedereen. Een corporatie die een speeltuin of een brede school helpt financieren, ik vind het goed bedacht. Het roept iets positiefs op. Een positief dorpsgevoel komt ten goede aan iedereen. Het is jammer dat veel wegtrekt. Denk maar aan het ziekenhuis. Dat geeft niet het gevoel dat je hier welkom bent en lekker kan leven. Ook is
7
8
Evert van de Zande is mosselkweker De ZZ6 ligt er prachtig bij. Ter gelegenheid van de Havendagen versierd met vlaggetjes en lampjes, net als de andere Zierikzeese mosselschuiten. “Ik ben mosselkweker sinds 1993. Voor die tijd was ik werkzaam in de watersportbranche. Het water is de verbinding. Het was een goede stap, hoewel er na de quotering, begin jaren negentig, wel veel is veranderd. De visserij was redelijk vrij, maar wordt steeds meer aan banden gelegd.”
“Het eiland mag niet volledig vergrijzen”, stelt Evert van de Zande, “daarom zou het goed zijn als er geen uitstroom is van jonge bewoners naar de Randstad toe, omdat het eiland zelf de jonge bewoners van werk voorziet dat bij hen past. Als er genoeg werk is op het eiland zou er vanuit de Randstad wel meer instroom kunnen komen. Het eiland mag absoluut geen groot natuurgebied worden. Geen afgesloten geheel.”
Volgens Van de Zande is ‘de milieuhoek’ daar verantwoordelijk voor. “Een kwalijke zaak. Met heel veel kogels en kruit wordt een gezonde bedrijfstak om zeep geholpen. Ik koester het milieu, maar dit schiet door. Als het zo doorgaat, gaat het fout en worden mosselen onbetaalbaar. Mosselkwekers koesteren het milieu als geen ander, want ze zijn er van afhankelijk. Onze visactiviteiten passen prima in het Zeeuwse en de Wadomgeving.”
‘Het eiland vergrijst; willen we jonge mensen vasthouden en aantrekken, dan hebben we bedrijvigheid nodig’
De kweker vertelt dat de mosselteelt typisch Zeeuws is en dat het absurd zou zijn als die voor de provincie en het eiland verloren zou gaan. “Veel werkgelegenheid is er toch al niet. De visserij is beperkt; in de recreatie is wel werk, maar vooral in de zomer. Het eiland vergrijst; willen we jonge mensen vasthouden en aantrekken, dan hebben we bedrijvigheid nodig. Er moet ruimte zijn voor exploitatie en industrie, maar geen raffinaderijen en zo. Als Zeeuwland betaalbare huurwoningen aanbiedt, hebben jonge mensen voldoende kans om hier te wonen. Maar Zeeuwland kan de bedrijvigheid ook stimuleren door (bouw)projecten te gunnen aan lokale ondernemers.”
9
Zeeuwland
1.4 Veranderende vraag
Als het gaat om voorzieningen in de buurt – zoals winkels, scholen en openbaar vervoer – staat de leefbaarheid op Schouwen-Duiveland onder druk. Ook schaalvergroting in de commerciële en publieke dienstverlening maakt dat de diversiteit en spreiding in het aanbod van voorzieningen op het gebied van detailhandel, cultuur en gezondheidszorg de afgelopen jaren sterk is verminderd. Een verdere verslechtering ligt op de loer.
Mensen worden mondiger en stellen eisen aan hun woonomgeving. De vraag naar woningen met een hogere kwaliteit neemt toe. Nieuwbouw en herstructurering van bestaande bouw moeten nauw aansluiten bij de wensen van de woonconsument. Voor de diverse typen klantgroepen op het eiland liggen die anders dan voor de woonconsumenten die zich op Schouwen-Duiveland willen vestigen. Naast de klanten die mondiger worden, zijn er ook kwetsbare klanten. Zij worden steeds kwetsbaarder. Hun sociale vangnet verschraalt verder en om hun eigen leven te kunnen leiden, is ondersteuning onontbeerlijk. Dat vraagt om een integrale benadering die verder reikt dan het zorgen voor goede huisvesting en ook werk, scholing, welzijn en zorg aanbiedt. Samen met maatschappelijke partners wil Zeeuwland afspraken maken over een gezamenlijke aanpak.
In het licht van de toenemende vergrijzing is samenwerking met aanbieders op het gebied van zorg, welzijn en dienstverlening van buitengewoon belang. Dit om de beschikbaarheid en bereikbaarheid van voorzieningen te kunnen realiseren. Buiten een geschikt woonaanbod zijn deze voorzieningen noodzakelijk om in de eigen omgeving te kunnen blijven wonen en het buiten wonen in stand te houden. Tegelijkertijd zijn deze sectoren arbeidsintensief en bieden zij kansen voor groei van de werkgelegenheid op Schouwen-Duiveland. De Wet Maatschappelijke Ondersteuning biedt bovendien kansen voor nieuwe arrangementen op maat voor groepen of individuen. Tegelijkertijd ontstaat er meer ruimte voor eigen verantwoordelijkheid van mensen én mogelijkheden voor Zeeuwland om buiten de gebaande paden te treden en maatschappelijk ondernemerschap te tonen. Worden deze kansen niet benut, dan zal het voorzieningenniveau verder verschralen. Dat verzwakt de sociale positie van vooral de minder draagkrachtige klantgroepen en bedreigt de afzetmogelijkheden van Zeeuwland.
1.5 Leefbaarheid onder druk Leefbaarheid is een veelomvattend begrip. Voor ons is leefbaarheid: een plezierige woonomgeving, een omgeving waarin het prettig wonen is. De straat is schoon, het is veilig, het groen is mooi onderhouden en er zijn goede voorzieningen, in de buurt of elders, maar dan gemakkelijk bereikbaar. De kwaliteit van de openbare buitenruimte zien wij teruglopen. De samenleving lijkt hier steeds minder voor over te hebben en gaat er in toenemende mate nonchalant mee om.
10
Ondernemingsplan 2006 - 2010
1.6 Onze partners
1.8 Samenvatting: onze uitgangssituatie
De gemeente, provincie, politie en de aanbieders van zorg, welzijn, werk en vrijetijdsbesteding zijn de maatschappelijke partners van Zeeuwland. Zeeuwland heeft hen nodig in het realiseren van de gewenste samenhang tussen werk, welzijn, wonen en zorg. Als het gaat om nieuwbouw is Zeeuwland in grote mate afhankelijk van de beleidskeuzes die de gemeente maakt om deze plannen ook te kunnen uitvoeren. Denk bijvoorbeeld aan het beschikbaar stellen van grond, de grondprijzen en de inzet van ambtelijke capaciteit. Deze aspecten spelen een belangrijke rol in de prestatieovereenkomst tussen Zeeuwland en gemeente.
Kort samengevat is de uitgangssituatie van Zeeuwland de volgende:
• mensen verwachten (steeds) hogere kwaliteit; • Schouwen-Duiveland vergrijst verder in een •
• •
1.7 Veranderend speelveld
•
De discussie over de rol van de corporaties in Nederland zal het speelveld van Zeeuwland beïnvloeden. Daarnaast zal Europese wet- en regelgeving invloed hebben op de bedrijfsvoering. Verzakelijking en eigen verantwoordelijkheid, ook voor corporaties. Sinds het midden van de jaren negentig werken corporaties geheel voor eigen rekening en risico. Ook de fiscale vrijstellingen worden afgebouwd. Corporaties worden steeds meer gezien als ‘gewoon bedrijf’. De relatie met de overheid en andere partijen zal daarom steeds meer een zakelijk karakter krijgen. Bovendien zal ook Zeeuwland te maken krijgen met concurrentie. Dit alles vraagt van Zeeuwland maatschappelijk ondernemerschap.
11
behoorlijk tempo; voor Zeeuwland ontstaan kansen om te voorzien in een groeiende vraag naar woningen voor kleine huishoudens, zowel eilanders die willen blijven als mensen die graag op het eiland willen komen wonen; de leefbaarheid staat onder druk: het draagvlak voor voorzieningen ‘in de buurt’ neemt af, terwijl vooral het aanbod aan welzijn en zorg moet groeien; het veranderend speelveld biedt kansen voor maatschappelijk ondernemerschap en arrangementen op maat voor mensen.
12
Sabina en Ed Adelaar zijn actief bij sportclub DFS DFS heet de club, Door Fusie Sterk. Een kleine vijfhonderd leden badmintonnen, gymmen, voetballen, wandelen of doen mee aan bewegingsactiviteiten voor ouderen. Ed Adelaar, jeugdvoorzitter: “De vereniging vervult een sociale functie binnen de lokale samenleving. Daarbij proberen we jong en oud door middel van sportbeoefening samen te brengen. Met elkaar vergroten wij de leefbaarheid. Immers, een woonomgeving waar van alles te doen is, zal mensen aantrekken.”
‘We zijn door middel van een burgerinitiatief bezig starterswoningen gerealiseerd te krijgen. Een goed teken dat Zeeuwland daar nauw bij betrokken is’
Sabina Adelaar, jeugdsecretaris van de club in Burgh-Haamstede: “Ons zoontje Dylan ging voetballen en zo zijn we erin gerold. We doen veel aan promotie, op scholen bijvoorbeeld, en organiseren allerlei activiteiten. Pas was er nog een toernooi met negentien ploegen. Op woensdagmiddag proberen we ons prachtige complex open te doen en kunnen kinderen hier lekker komen sporten. Zo krijgt DFS nog meer een dorpsfunctie. Er zijn twee scholen in het dorp, maar op de club valt dat verschil weg.” “Zou zo’n club er niet zijn – en dat geldt voor alle dorpen – dan zou het doodbloeden”, vindt Ed. “Het voorzieningenniveau is goed in Burgh-Haamstede, het is ook een druk toeristisch plaatsje. Maar het dorp vergrijst wel. Jongeren kunnen er moeilijk aan een woning komen. We zijn door middel van een burgerinitiatief bezig starterswoningen gerealiseerd te krijgen. Een goed teken dat Zeeuwland daar nauw bij betrokken is. Door nieuwe woningen komt er meer jeugd en blijven het dorp en de club vitaal. De corporatie en DFS hebben hetzelfde belang.”
13
Wijnand Renden (links) en Roel van der Wekken
14
Wijnand Renden en Roel van der Wekken zijn wethouder van de gemeente Schouwen-Duiveland Joop van der Laan is beleidsmedewerker van de gemeente Veel is er niet gebouwd de laatste jaren. De ontwikkeling van PoortAmbacht 11, het sluitstuk van de Zierikzeese wijk, stagneerde. “Maar er is verandering op til”, zegt wethouder Renden. “De afronding van PoortAmbacht overlapt met de eerste fase van de wijk Noorderpolder. Prima, want er is volop vraag naar woningen, vooral starterswoningen en zorgwoningen. De bouwachterstand geldt voor het hele eiland, maar de opdracht van de provincie is om zestig procent in Zierikzee te bouwen.”
ner. Zeker ook omdat we samen de verantwoordelijkheid hebben dat er genoeg sociale huurwoningen zijn. In de afspraken staat ook dat de corporatie bij bouwprojecten een bepaald percentage besteedt aan leefbaarheid en de leefomgeving. Zeeuwland doet duidelijk meer dan het neerzetten van bouwblokken, en daar ben ik blij mee.” Joop van der Laan: “Wij praten elke twee weken met Zeeuwland om de voortgang van de lopende projecten te bespreken en om de prestatieafspraken te evalueren. De lijnen zijn heel kort.”
“Woningen bouwen is ook goed voor de economie. Het zorgt voor werkgelegenheid en het houdt het bevolkingsaantal op peil. De bevolking is wat teruggelopen en al is het weinig, het is slecht voor het voorzieningenniveau op het eiland. We hebben juist wat groei nodig, in de eerste plaats van buitenaf.” “Het bouwprogramma is ambitieus”, zegt wethouder Van der Wekken. “De gemeente zorgt voor een zo eerlijk mogelijke verdeling van de woningen over het eiland en voor variatie in de woningtypen. Daarbij houden we rekening met de behoeften waar we onderzoek naar doen.” De wethouders en Van der Laan geven aan dat de ruimtelijke inpassing van nieuwe woningen zorgvuldig moet gebeuren. “De openheid van het landschap is een belangrijke waarde.”
Joop van der Laan is in zijn vrije tijd sportverslaggever.
Met Zeeuwland heeft de gemeente prestatieafspraken gemaakt. Wijnand Renden: “We hebben afgesproken hoe we met elkaar omgaan en wat we van elkaar kunnen verwachten. Zeeuwland is, als enige corporatie op het eiland, een belangrijke part-
‘De openheid van het landschap is een belangrijke waarde’
15
Zeeuwland
2
Eigen-Wijs (onze missie) 2.2
In het vorige hoofdstuk staat wat we in ‘onze wereld’ zien gebeuren. We zien dat de leefbaarheid onder druk staat en we zien kansen om hierin verandering te brengen. In dit hoofdstuk gaat het erom wat we de komende jaren ‘in onze wereld’ willen betekenen, waar we voor staan en wat we willen bereiken. Daarmee geeft dit hoofdstuk ook de richting aan van onze dienstverleningsfilosofie. Ofwel de manier waarop wij de komende jaren onze dienstverlening en producten vorm gaan geven.
Gewenste identiteit
Zeeuwland wil de corporatie van en voor SchouwenDuiveland zijn; een buitengewone volkshuisvester en marktleider op het gebied van buiten wonen. Zonodig voorzien wij ook in ruimte voor ontmoeting, zinvolle dagbesteding, verzorging en onderwijs. Niet alleen met gebouwen, maar ook met onze mensen om initiatieven te nemen als dat nodig mocht zijn. Daarnaast is Zeeuwland investeerder en werkgever op het eiland. De sociale kwaliteit van het eiland en het creëren en/of behouden van werkgelegenheid voor de lokale bevolking zijn voor ons belangrijk. Samengevat is onze gewenste identiteit: met woord en daad maatschappelijk ondernemer zijn voor Schouwen-Duiveland.
2.1 Missie 2006 - 2010: zorgeloos wonen in een plezierige omgeving Zeeuwland is een maatschappelijk ondernemer die zich richt op de kwaliteit van wonen, werken en leven op Schouwen-Duiveland. Zeeuwland is er voor iedereen die op Schouwen-Duiveland woont of er wil wonen. Bijzondere aandacht gaat daarbij uit naar mensen die ondersteuning nodig hebben om zelfstandig te kunnen wonen, zoals mensen met lage inkomens, mensen met fysieke, sociale of psychische beperkingen, dak- en thuislozen, mensen in een sociaal zwakke positie.
Kernwaarden in onze organisatie zijn: klantgericht, innovatief, initiatiefrijk, fijn om bij te werken, vriendelijk maar zakelijk, van en voor het eiland. Onze kernvisie op de organisatie is als volgt: Zeeuwland is een financieel solide, klant- en marktgedreven woningcorporatie met een grote opgave op het terrein van leefbaarheid, sociale kwaliteit en ontwikkeling van buurten. Voor Zeeuwland geldt daarom de volgende volgorde in de afwegingen van investeringsbeslissingen:
Zeeuwland wil - samen met partners - actief bijdragen aan een hoge kwaliteit van wonen, werken en leven op Schouwen-Duiveland.
• continuïteit van de bedrijfsvoering; • klant-, markt- en leefbaarheidsbeleid; • vastgoedbeleid; • financieel beleid.
Kwaliteit staat hoog in het vaandel. De organisatie heeft een sociaal hart, maar werkt effectief, zakelijk en waar wenselijk commercieel.
16
Ondernemingsplan 2006 - 2010
In onze organisatie moeten deze vier werkvelden naar een hoog professioneel niveau worden ontwikkeld. Dat vraagt om focus. In onze organisatievisie betekent dit dat de verantwoordelijkheid voor de vier werkvelden in verschillende managementposities komt te liggen. Ieder werkveld heeft zijn eigen verantwoordelijke.
• • •
Wij voelen ons verbonden met de samenleving en willen daarin een buitengewone en initiërende rol spelen. Wij streven naar hechte contacten met onze klanten en relaties. Wij werken graag samen om onze missie te realiseren. Onze partners zijn daarin vooral: de gemeente, dorpsraden, buurtverenigingen, aanbieders van zorg en welzijn, culturele instellingen en lokale ondernemers. Wij willen hun preferente partner zijn. Wij zijn financieel solide en willen onze financiële middelen inzetten voor de sociale kwaliteit van het eiland. Wij gaan actief en dynamisch met onze vastgoedportefeuille om: wij verhuren, verkopen, kopen, herstructureren, slopen en bouwen. Daarbij hanteren wij een gedifferentieerde benadering met betrekking tot de levensduur van het vastgoed.
medewerker en de medewerker de klant (accountmanagement); actief: wij zoeken onze klanten ook zelf op om onze diensten aan te bieden; passief: wij staan klaar voor alle vragen van onze klanten, eventueel ook in de buurt; op maat gesneden: wij leveren zo veel mogelijk de diensten die onze klanten willen.
Voor onze dienstverlening gebruiken wij verschillende communicatiemogelijkheden. Wij gaan bij klanten op bezoek, klanten komen naar ons toe, klanten handelen hun zaken online af. Wij bevinden ons in de buurt van de klant, juist ook vanwege onze betrokkenheid bij de leefbaarheid. De huidige ICT ontwikkelingen en het toenemende gebruik daarvan maken een ‘virtueel loket’ mogelijk, wenselijk en noodzakelijk. Dat houdt in dat klanten alle diensten van Zeeuwland op afstand (online) en via verschillende kanalen (multimediaal) kunnen afnemen. In het ‘virtueel loket’ worden de klanten bediend door middel van telefoon, internet, sms, post en de technieken die daar de komende jaren nog bij komen. Indien mogelijk beantwoordt Zeeuwland de vragen van klanten direct. Is dat niet mogelijk, omdat er specialistische kennis is vereist, zorgen we ervoor dat de klant zo snel mogelijk antwoord krijgt. Welk communicatiekanaal de klant ook kiest, de behandeling die hij krijgt is altijd ‘persoonlijk en betrokken’.
2.3 Onze dienstverleningsfilosofie Onze medewerkers gaan voor de hoogst haalbare kwaliteit tegen een gunstige prijs. Dat geldt voor al ons doen en laten: dienstverlening, woningen, buurten, esthetische kwaliteit, stedenbouwkundige kwaliteit, leefkwaliteit, kwaliteit van onze organisatie en kwaliteit van de relaties met onze partners.
Wij kennen onze klanten, onze klanten kennen ons. Wij weten wat zij willen, zij weten precies bij wie ze moeten zijn. ‘Kennen en gekend worden’ is een belangrijk motto in onze dienstverlening.
Onze dienstverlening is: persoonlijk en betrokken: de klant kent de
•
17
John Bijl steunt de scouting in Burgh-Haamstede.
18
John Bijl is directeur van Vitro Plus Twintig miljoen varens verlaten jaarlijks BurghHaamstede naar bestemmingen op de hele aardbol. En als de verwachtingen van John Bijl uitkomen, zal dat aantal verdubbelen. Op naar de veertig miljoen! Vitro Plus, het bedrijf dat deze immense hoeveelheid planten produceert, staat bekend als een groene innovator.
hier niet alleen goed kunnen werken, maar ook goed en betaalbaar wonen, liefst in de buurt. Mensen die hier werken moeten het naar hun zin hebben op hun dorp. Dorpsactiviteiten zijn daarbij belangrijk. Vitro Plus sponsort die om de leefbaarheid te bevorderen en zo de medewerkers aan het bedrijf te binden.”
“Dit is biotechnologie”, zegt John Bijl. “Wat wij doen is steriele vermeerdering, zodat de varens vrij zijn van ziekten, bacteriën en schimmels. Van één plant maken we er tienduizend, die we verder opkweken tot ze enkele millimeters tot centimeters groot zijn. Dan gaan ze naar plantenkwekers in de hele wereld. Vitro Plus maakt momenteel veertig verschillende soorten varens.” “We hebben een uniek, geautomatiseerd proces ontwikkeld. Drie mensen produceren hier op één dag honderdduizend planten, terwijl je daar normaal dertig mensen voor nodig hebt. En we blijven innoveren. Nee, we manipuleren niet met genen. Wel zoek ik naar mogelijkheden om medicinale grondstoffen uit planten te produceren.” “De medewerkers in de productie komen vaak uit de omgeving”, vervolgt Bijl. “Hier kunnen ze – in tegenstelling tot het toerisme – het hele jaar werken. Hoger opgeleide medewerkers hebben een drukke baan met veel verantwoordelijkheid en spanning, maar wel in combinatie met een rustige woonomgeving. Het is hier fijn wonen, veel beter dan langs de A4. Maar als dorpen niet leven, trekken de mensen weg. Wat ik belangrijk vind is dat mensen
‘Het is hier fijn wonen, veel beter dan langs de A4’
19
20
Ineke Dekker is lid van de Raad van Bestuur van zorgorganisatie Allévo Allévo is Latijn en betekent ondersteunen. Arcus (verzorgings- en verpleeghuizen) en Oosterschelde Thuiszorg kozen die naam toen ze in 2004 fuseerden. De vlag dekt de lading; Allévo ondersteunt op het gebied van wonen, zorg en welzijn op Schouwen-Duiveland, de Bevelanden, Tholen en Sint Philipsland.
“Een brede blik is belangrijk op het scheidvlak van wonen en zorg. De samenwerking zal alleen maar toenemen. Zeeuwland zorgt voor een goed huis en wij voor goede zorg thuis. Zo werk je vanuit je eigen invalshoek en deskundigheid samen aan goede voorzieningen op Schouwen-Duiveland. Dat is ook een gezamenlijke verantwoordelijkheid, afgezien van het feit dat je samen meer bereikt dan ieder voor zich. We moeten elkaar blijvend stimuleren.”
“We hebben op Schouwen-Duiveland drie verzorgingshuizen: Borrendamme in Zierikzee, Duinoord in Burgh-Haamstede en In ’t Opper in Bruinisse. Daarnaast is er ook verpleeghuis Cornelia in Zierikzee en woonzorgcomplex Poortershof in Brouwershaven”, somt Ineke Dekker op. “We bieden huisvesting aan iedereen die het nodig heeft. Heel breed. We bieden verder thuiszorg, hebben het uitlenen van verpleegartikelen in ons pakket, naast bijvoorbeeld het consultatiebureau, dieetadvisering en voedingsadvies.”
‘Zeeuwland zorgt voor een goed huis en wij voor goede zorg thuis’
“Allévo is een zorgleverancier die oog heeft voor cliënten en medewerkers, want dat zijn onze pijlers; tussen cliënt en medewerker ontstaat ons product. We gaan uit van de vraag en willen innovatief zijn. Daarom zijn we ook bezig onze verzorgingshuizen om te vormen. De vernieuwing van Duinoord doen we samen met Zeeuwland. In De Saele in Oosterland huren we een ruimte van de corporatie. Daar hebben we al lang een consultatiebureau, maar later is er ook dagverzorging bijgekomen en dient het punt als uitvalsbasis van een thuiszorgteam”, aldus Ineke Dekker.
21
Zeeuwland
3
Onze-Wijs (onze uitgangssituatie)
Bij het maken van een ondernemingsplan is het belangrijk om stil te staan bij de situatie waarin de organisatie verkeert. Daarbij centraal staan de sterke en zwakke kanten van de organisatie.
3.1
Zeeuwland heeft een tekort aan geschikte bouwlocaties om in te kunnen spelen op de vraag naar nieuwe woningen. De interne klantgerichtheid binnen de organisatie (tussen afdelingen) en het ondernemerschap (initiatief en verantwoordelijkheid nemen) zijn in de organisatie niet voldoende ontwikkeld.
Sterk en Zwak
Sterkten Momenteel is Zeeuwland een financieel gezonde woningcorporatie met 4000 woningen. Er is voldoende financiële slagkracht om de noodzakelijke volkshuisvestelijke opgaven op Schouwen-Duiveland te realiseren. De woningvoorraad is gevarieerd.
Tussenin De kwaliteit van de organisatie en van de dienstverlening aan klanten bevindt zich tussen sterk en zwak. Daarbij gaat het om de operationele excellentie: de mate waarin de producten en diensten foutloos, efficiënt en effectief worden geleverd. En om de mate waarin werkwijzen en processen functioneren en gestroomlijnd verlopen. Zeeuwland heeft moeite om maatwerk te leveren. Standaardprocedures zijn veelal richtinggevend voor een juist verloop van de bedrijfsprocessen; hierbuiten ontstaan snel problemen. Ook het beleidsmatige gehalte van Zeeuwland kan verder worden verbeterd. Tot slot is het management van mening dat competenties van medewerkers (kennis, kunde, vaardigheden en gedrag) beter kunnen worden benut.
Het extern imago is goed. De deelname aan allerlei samenwerkingsverbanden is intensief en de relatie met de gemeente is goed. De strategische positie is lokaal sterk. Onzeker is in hoeverre andere corporaties zich op Schouwen-Duiveland willen vestigen. De sfeer in de organisatie en het management is goed. De bereidheid tot verandering in het management is groot. Het zoekt actief naar verbeteringen binnen de organisatie. De medewerkers zijn gemotiveerd en betrokken. Zwakten De woningen van Zeeuwland zijn over het algemeen goed verhuurbaar. De kwaliteit van de woningen is echter wisselend. Mensen vragen steeds vaker om hogere kwaliteit. We moeten de kwaliteit van ons woningbezit op een hoger niveau brengen door kwaliteitsverbetering, herstructurering en verkoop.
22
Ondernemingsplan 2006 - 2010
Samenvatting Sterker
Zwakker
Strategisch
extern imago strategische positie, allianties partners
beleidsmatig gehalte beschikbaarheid bouwlocaties voor uitbreiding
Middelen
financiële spankracht verhuurbaarheid woningen
kwaliteit woningen
Organisatie
sfeer in management en organisatie veranderingsbereidheid management
nieuwe diensten afwijken van procedures/inspelen op behoefte van het concrete geval (waaronder individuele wensen/vragen) het aanboren van competenties van medewerkers/leidinggevenden (kennis, kunde, vaardigheden en gedrag)
motivatie en betrokkenheid medewerkers
Kort samengevat: Zeeuwland staat er goed voor, maar tegelijkertijd zijn er nog veel punten te verbeteren.
23
24
Cees Dogger is eigenaar van hotel De Zeeuwse Stromen “Eén derde toeristisch en twee derde zakelijk”, beschrijft Cees Dogger de ‘inhoud’ van zijn hotel nabij het strand van Renesse. “Het ene vult het andere mooi aan.” Het hotel met 134 kamers en tien vergaderzalen is een grote werkgever op SchouwenDuiveland.
hebben gewoond, kun je niet zomaar verhuizen naar een groot zorgcomplex in Zierikzee. Dat is dodelijk, vind ik. Je moet ze juist passende huisvesting in je dorp bieden.” Dogger constateert een merkwaardige tegenstelling: als het om de huisvesting van ouderen gaat, zijn economische motieven bepalend, terwijl die motieven geen rol spelen als er voorrang nodig is op de wachtlijst voor huurwoningen. “Is er geen nieuw idee over wonen? Dat is geen verwijt aan Zeeuwland hoor, maar meer aan de politiek, die systemen van dertig jaar geleden heilig verklaart.”
“Goed personeel komt niet per definitie van het eiland. Het nadeel van Schouwen-Duiveland is de afstand, dus de eerste vraag die ze mij stellen is: kan ik daar een huurwoning vinden? Lastig, je komt op een wachtlijst en economische indicaties om voorrang te krijgen zijn er niet. Daarom haken sollicitanten af; het valt door dit rigide systeem niet mee om mensen op sleutelposities te krijgen.” “Voor stagiaires en medewerkers in het hoogseizoen”, vervolgt Dogger, “heb ik zelf een paar slaapplekken gecreëerd. Maar dat is niet ideaal. Andere ondernemers lopen tegen hetzelfde probleem aan. Waarom wordt er niet nagedacht over een nieuw concept voor seizoenwerkers: een huis met een centrale ruimte en een aantal kamers van 35 vierkante meter. Zeeuwland zou ze kunnen verhuren aan ondernemers.”
Cees Dogger – in de haven van Scharendijke – is gek op oude schepen.
Cees Dogger vindt het krom dat in Brussel, Den Haag en Middelburg wordt bepaald waar op Schouwen-Duiveland woningen mogen worden gebouwd. “Te gek voor woorden, niemand zou dat moeten accepteren. Maar zo wordt wel het doodvonnis voor de dorpskernen getekend. In een dorp als Scharendijke mogen in tien jaar tijd 58 woningen worden gebouwd. Ouderen, die hun hele leven in het dorp
‘Is er geen nieuw idee over wonen?’
25
26
Peter Kafoe is secretaris-penningmeester van de Dorpsraad Oosterland “Onze primaire taak is om de gemeente gevraagd en ongevraagd advies te geven. We hebben pas nog naar voren gebracht dat de verkeersveiligheid rondom de Markt niet ideaal is.” Peter Kafoe – zeven jaar geleden vanuit het drukke Rotterdam verhuisd naar de rust van Oosterland – is een van de negen Dorpsraadsleden.
het gaat om leefbaarheid, timmert de corporatie erg aan de weg; die zal het dorpshuis niet zomaar laten verdwijnen. Zeeuwland heeft aandacht voor een prettige leefomgeving. Dat blijkt ook uit de 6.000 euro subsidie die we hebben gekregen voor de visvijver.”
“Samen vormen we een representatief geheel. We zijn een intermediair, een aanspreekpunt voor het dorp en voor de gemeente.” “Wat we voor elkaar krijgen voor het dorp? Bijvoorbeeld een park met een visvijver op een verwaarloosd stuk grond”, zegt Kafoe. “We hebben er in totaal 32.000 euro subsidie voor gekregen. Zodra de vergunning er is, gaan we graven. We willen veel zelf doen om de kosten te drukken. Er komen ook wat bankjes en picknicksets te staan.”
‘Het schijnt dat Oosterland ooit het groenste dorp van het eiland was, maar daar is weinig van over’
Volgens Peter Kafoe is het project heel goed voor het dorp. “Het schijnt dat Oosterland ooit het groenste dorp van het eiland was, maar daar is weinig van over. Nu creëren we groen, een visgelegenheid en een plek om te wandelen en te zitten.” Oosterland heeft een redelijk voorzieningenniveau, vindt Kafoe. “Er is een kapper, een bakker, een bloemenwinkel, een groentewinkel, een supermarkt en nog wat zaken. Er zijn twee scholen, een kinderdagverblijf, een dorpshuis en een sportclub. Oosterland is levendig, er zijn veel kinderen. Zorgen zijn er wel. Wat gebeurt er bijvoorbeeld met het dorpshuis? Ik zou het liefst zien dat het naar Zeeuwland gaat. Als
27
4
Zeeuwland
Buitengewoon: de opgave voor 2006-2010
Bij het werken aan de missie moet Zeeuwland rekening houden met haar sterke en zwakke kanten. Daarnaast moet Zeeuwland anticiperen op de externe ontwikkelingen die verwoord zijn in de visie. Dit leidt de komende jaren tot een buitengewone opgave. Buiten het gewone werk zal de organisatie klaar gemaakt moeten worden voor de toekomst. In dit hoofdstuk volgt een overzicht van hoe Zeeuwland haar strategische opgaven de komende jaren wil invullen.
ring op de hoogte gehouden. En uiteraard vragen we de klant na afloop hoe onze dienstverlening bevallen is. Richtinggevend voor de inzet zal het behoud van het KWH-Huurlabel zijn. Zeeuwland streeft daarbij voor alle onderdelen naar behoud of verbetering van haar prestaties. Natuurlijk zijn er ook grenzen aan wat mogelijk is. De bomen groeien immers niet tot in de hemel. Maar als er nee moet worden verkocht, dan informeert Zeeuwland de klant hierover met argumenten. Op zodanige wijze dat er begrip is voor de gekozen oplossing.
4.1 Buitengewoon tevreden klanten Iedere klant gaat bij Zeeuwland buitengewoon tevreden de deur uit. Dat is de doelstelling van het kwaliteitsbeleid dat Zeeuwland de komende jaren zal ontwikkelen en uitvoeren. Iedere klant is anders en vraagt om zijn eigen persoonlijke oplossing. Of het nu om de dienstverlening of om de woning gaat: Zeeuwland is in staat tot het leveren van maatwerk. De klant krijgt hiervoor in toenemende mate keuzes voorgelegd. Dat moet gewoon worden. In eerste instantie vooral als het gaat om de inrichting van keuken en badkamer. Maar later mogelijk ook in de uitvoering en fasering van het onderhoud van de woning en zelfs de keuze om de woning te kopen of niet.
In 2007 zal Zeeuwland haar leveranciers uitnodigen om de uitgangspunten van het kwaliteitsbeleid te bespreken. Deze bijeenkomst zal het startsein zijn voor het maken van prestatieafspraken op het terrein van de dienstverlening.
4.2 Buitengewoon leefbaarheidsplan Zeeuwland wil een bijdrage leveren aan het behoud van de leefbaarheid op Schouwen-Duiveland. De inzet van Zeeuwland richt zich op het ondersteunen van de pijlers waarop de leefbaarheid kan worden geschraagd. Het gaat daarbij om ruimtelijke kwaliteit, sociale activiteit en economische vitaliteit.
Buiten de persoonlijke eisen die de klant aan de dienstverlening stelt, zijn er ook algemene kwaliteitseisen. Buiten het feit dat er sprake moet zijn van maatwerk, gaat het om de snelheid, de efficiency en de scherpte waarmee Zeeuwland de vragen van de klant zoveel mogelijk in één keer beantwoordt. Met duidelijke informatie wordt de klant over de uitvoe-
Ruimtelijke kwaliteit. Ruimtelijke kwaliteit heeft vooral betrekking op de fysieke woonomgeving, zoals de woningen van Zeeuwland, het groen, de straat en de straatinrichting (bankjes, speelvoorzieningen, openbare verlichting). De ruimtelijke kwaliteit moet zich kenmer-
28
Ondernemingsplan 2006 - 2010
ken door de trefwoorden schoon, heel en veilig.
dynamisch karakter krijgen. Ze bieden ruimte voor nieuwe initiatieven en moeten afhankelijk van toekomstige ontwikkelingen kunnen worden bijgesteld. Zeeuwland onderkent het belang van de functie die de dorpshuizen voor de leefbaarheid in de kernen hebben. Met de inzet de dorpshuizen te verwerven, beoogt Zeeuwland deze functie te waarborgen en zo mogelijk nog verder te versterken.
Sociale activiteit. Sociale activiteit gaat om het organiseren van ontmoetingen en het onderlinge contact dat plaatsvindt tussen mensen. Deze pijler wordt dan ook in belangrijke mate gevormd door de mogelijkheden die in de woonomgeving aanwezig zijn om sociale relaties op te bouwen en te onderhouden. Een belangrijke bijdrage wordt hieraan bijvoorbeeld geleverd door het verenigingsleven.
Waar de schaal van een enkele kern een oplossing niet toelaat of waar een eilandelijke aanpak tot synergievoordelen leidt, zet Zeeuwland zich in voor een gezamenlijke aanpak voor meerdere kernen of voor Schouwen-Duiveland als geheel. Zo mogelijk worden initiatieven van anderen hierbij ondersteund. In dit verband kan gedacht worden aan initiatieven die bijdragen aan versterking van de centrumfunctie van Zierikzee, het behoud van (medische) zorgvoorzieningen en de realisatie van vrijetijdsvoorzieningen voor slecht weer.
Economische vitaliteit. Economische vitaliteit komt vooral tot uitdrukking in de werkgelegenheid en de aanwezigheid van infrastructuur die kansen biedt voor bedrijvigheid en ondernemerschap. In eerste instantie zijn de diverse kernen het aanknopingspunt voor de inzet van Zeeuwland. De uitgangssituatie verschilt uiteraard per kern. Iedere kern heeft dus zijn eigen specifieke aanpak en investeringsplan nodig. In 2007 zal hiervoor voor iedere kern een leefbaarheidsplan worden opgesteld. Uiteraard samen met de mensen uit de kern zelf. Zo mogelijk wil Zeeuwland daarbij initiatieven van anderen ondersteunen. Waar nodig zal Zeeuwland zelf het initiatief nemen en andere partijen uitnodigen om mee te doen én ondersteunen. Het doel is om zoveel mogelijk de krachten te bundelen, gezamenlijk een route uit te stippelen en met elkaar aan de slag te gaan. De leefbaarheidsplannen voor de kernen zullen een
29
30
Dirk en Janny Fluijt runnen het Verenigingsgebouw in Sirjansland Het gebouw is na de ramp gebouwd. Het deel waar de brandspuit van Sirjansland in stond, is er later bijgetrokken. Zo beschikt het Verenigingsgebouw, naast de grote zaal, ook over een vergaderzaaltje. Aan de overkant van de straat wonen Dirk en Janny Fluijt. Ze runnen het Verenigingsgebouw al 33 jaar, als vrijwilliger.
laat blijken dat het voor leefbaarheid staat en niet aan zo’n gebouw hoeft te verdienen. Dat zal ook niet lukken; het Verenigingsgebouw kost alleen maar geld. Maar het is wel belangrijk voor het dorp.”
“We kwamen hier in 1972 wonen”, vertelt Dirk Fluijt. “Het andere jaar waren we lid van de Belangenvereniging Sirjansland Vooruit en toen de schoolmeester met pensioen ging kregen we te horen dat er een leuk baantje voor ons was. Dat is 33 jaar geleden.” Het beheer van het Verenigingsgebouw is in handen van een beheercommissie (bestaande uit vier personen), waarvan Dirk en Janny Fluijt penningmeester, secretaris en voorzitter zijn. Daarnaast is er een buffethouder. In het gebouw gebeurt van alles. Janny: “We hebben de vaste gebruikers met een jaarcontract, zoals de naaiclub, de gymvereniging, de crèche en de zondagsschool van de kerk. Verder de ruiterclub en de toneelvereniging. Ook de dorpsraad vergadert er. En dan hebben we op gezette tijden nog begrafenissen en feesten. Groot is het Verenigingsgebouw niet, als er tachtig mensen zijn is het bomvol.”
‘Je moet er niet aan denken dat dit gebouw er niet zou zijn’
Een echt verzamelpunt, dé ontmoetingsplek van het dorp. “Als er iets is in Sirjansland, dan gebeurt het hier”, zegt Dirk. “Je moet er niet aan denken dat dit gebouw er niet zou zijn. Dan heb je hier alleen nog een café, de school en de kerk. De gemeente zou er eigenaar van moeten blijven, vind ik, maar Zeeuwland is daarna de beste optie. Waarom? Zeeuwland
31
32
Ewald de Keijzer is directeur van Stichting Obase Obase bevat fundament (base) en vruchtbaarheid (oase). Een goed gekozen naam, want de stichting met die naam omvat vijftien openbare basisscholen op Schouwen-Duiveland. Op 1 januari 2006 ging Obase van start, zelfstandig van de gemeente, los van politiek en ambtelijk apparaat.
nodig. Zeeuwland is weer partner bij het bouwen en verhuren van de brede school. De corporatie is ook een interessante partner, omdat ze zorgt voor woningen en voorzieningen, die de woonbeleving verhogen en mensen van buiten Schouwen-Duiveland aantrekken. Dat is goed voor de scholen, die leerlingen moeten trekken. Onze stichting en Zeeuwland zijn beide faciliterend en we hebben allebei dezelfde visie op de toekomst van het eiland.”
“Dit is slagvaardiger”, zegt De Keijzer. “Er is nu een belangenbehartiger die zich puur richt op het basisonderwijs, terwijl de gemeente in het verleden natuurlijk veel meer zaken aan haar hoofd had. Wij staan direct ten dienste van de school. Als onderwijsorganisatie kunnen we ons bovendien beter onderscheiden in de markt.”
‘De corporatie is ook een interessante partner, omdat ze zorgt voor woningen en voorzieningen, die de woonbeleving verhogen en mensen van buiten Schouwen-Duiveland aantrekken’
“Obase ondersteunt en faciliteert het primaire proces: het geven van onderwijs. Wij houden ons bijvoorbeeld bezig met de financiën, de personeelsadministratie, beleidsvorming, PR en marketing, ICT. We zorgen voor goede huisvesting van de openbare scholen. Openbaar onderwijs is primair onderwijs voor iedereen – ongeacht kleur, ras of achtergrond – en leidt jonge mensen op tot wereldburgers. Niet apart, maar samen.” “Dat is belangrijk en daar zoeken wij partners bij”, vertelt Ewald de Keijzer. “Op de brede school willen we dagarrangementen aanbieden. Veel ouders werken buitenaf en die kunnen voor hun kinderen een arrangement afnemen van bijvoorbeeld half zeven ’s morgens tot half acht ’s avonds. Daar zit niet alleen onderwijs in, maar ook voor-, tussen- en naschoolse opvang, sport, muziek, enzovoort. Om dergelijke arrangementen aan te bieden hebben we partners
33
Zeeuwland
4.3 Buitengewoon vastgoed
Het verbeteren van de kwaliteit van het bestaande bezit, volgt uit de vaststelling van een nieuw richtsnoer basiskwaliteit dat voor de woningen van Zeeuwland zal gaan gelden. Het streven is om zoveel mogelijk woningen hieraan te laten voldoen. De basiskwaliteit heeft betrekking op de technische kwaliteit, het comfort, de kwaliteit van het sanitair en de keuken. Het basiskwaliteitsniveau wordt toegepast in bezit van 15 jaar en ouder en waarvan de exploitatie tenminste 15 jaar wordt voortgezet. Doelstelling is om met de planning voor het aanbrengen van de basiskwaliteit zoveel mogelijk uit te gaan van de wensen van de huurders.
Met 4000 woningen bepaalt Zeeuwland voor een belangrijk deel de kwaliteit van het wonen op Schouwen-Duiveland. De komende jaren zal Zeeuwland buitengewoon investeren in het eigen woningbezit om de kwaliteit ervan aan te laten sluiten op de toekomstige vraag. Zeeuwland heeft hiervoor – onder meer in aansluiting op de prognoses uit de Woonmilieuvisie van de gemeente Schouwen-Duiveland – een vastgoedstrategie voor de jaren 2006-2015 opgesteld. Hoofdlijnen hiervan zijn:
•tenminste handhaving en zo mogelijk groei van • • • • • • • •
het aantal huurwoningen; het verbeteren van de kwaliteit van het woningbezit; herontwikkelen (sloop/nieuwbouw) van afgeschreven woningen; gebiedsgewijze aanpak voor de wijken Poortambacht, Malta en Buyse in Zierikzee en voor delen van Bruinisse; nieuwbouw van levensloopbestendige woningen om te voorzien in de toekomstige vraag van de groeiende groep ouderen; verkoop gezinswoningen aan starters; nieuwbouw koopwoningen voor financiering onrendabele investeringen; behoud bijzondere objecten (zoals geschenkwoningen en historische beeldbepalende panden); investeren in vastgoed ten behoeve van leefbaarheid.
Zeeuwland beschikt over een groot aantal woningen die tegen een aantrekkelijke prijs verkocht kunnen worden aan bestaande huurders en starters op de woningmarkt. Met de verkoop van een substantieel aantal van deze woningen beoogt Zeeuwland de middelen te verkrijgen voor de verdere vernieuwing van het bezit. Met de verkoop van huurwoningen wordt bovendien voorzien in de vraag naar betaalbare koopwoningen. De voordelen van kopen boven huren komen binnen bereik van mensen die nu nog afhankelijk zijn van een huurwoning. Het herontwikkelen en verkopen van woningen kan alleen als Zeeuwland beschikt over voldoende locaties voor nieuwbouw. Hetzelfde aantal woningen zal immers veelal niet op bestaande locaties kunnen worden teruggebouwd. Daarnaast is nieuwbouw nodig om het totaal aantal huurwoningen op peil te houden.
34
Ondernemingsplan 2006 - 2010
Zeeuwland zal hiervoor actief acquisitiebeleid gaan voeren. Voor de ontwikkeling van nieuwbouw werkt Zeeuwland samen met dochteronderneming Regionale Ontwikkelingsmaatschappij Marsaki.
De groep klant-en-kern coördinatoren zal op kantoor worden ondersteund door de klantenservice. De klantenservice stuurt het verhuur-/verkoopproces aan en organiseert de beantwoording van alle klantvragen. Als het gaat om onderhoud zal dit gebeuren met de aansturing en inzet van de interne onderhoudsdienst. De werkzaamheden van de klant-en-kern coördinatoren zullen worden afgestemd op die van de conciërges die werkzaam zijn in een aantal woongebouwen van Zeeuwland. Ook hierbij geldt als uitgangspunt dat de klant zoveel mogelijk met één aanspreekpunt te maken heeft.
4.4 Buitengewoon organiseren Voor het realiseren van de ambities op het gebied van de leefbaarheid, de dienstverlening aan klanten en het vastgoed moet de bestaande organisatie een kansrijke omgeving bieden. De komende jaren zullen hiervoor aanpassingen in de structuur, sturing, cultuur en inrichting van de processen van de organisatie plaatsvinden. Op weg naar een buitengewone organisatie.
Klanten van Zeeuwland krijgen in de nieuwe situatie dus te maken met de klant-en-kern coördinator, de medewerker klantenservice, de medewerker onderhoudsdienst en mogelijk ook de conciërge. Om eenheid in aansturing te bereiken worden alle klantcontacten van al deze functionarissen in een nieuwe afdeling georganiseerd: de afdeling klant en kern. Voor deze nieuwe afdeling is inmiddels een manager geworven. Deze zal zich vooral bezighouden met de ontwikkeling van deze nieuwe afdeling, de interne afstemming en coaching van de medewerkers in hun nieuwe rol.
Nieuwe structuur Per 1 januari 2007 wordt de structuur van de organisatie gewijzigd. Doel van de nieuwe structuur is de versterking van de één-op-één relatie huurder medewerker. Iedere klant in iedere kern moet zoveel mogelijk zaken met dezelfde medewerker kunnen regelen. Deze medewerkers gaan klant-en-kerncoördinatoren heten. Zij zijn elk verantwoordelijk voor de dienstverlening aan een eigen groep klanten in één of meerdere kernen. De klant krijgt steeds meer mogelijkheden om de dienstverlening van Zeeuwland te sturen. De medewerker krijgt de ruimte om hierop in te spelen. Dit betekent dat de klant meer keuzes moet kunnen maken en de medewerker maatwerk moet kunnen leveren. Dit geldt voor alle onderdelen van de dienstverlening van Zeeuwland.
35
36
Luit Ezinga is eigenaar van Hostellerie Schuddebeurs en voorzitter van de Kamer van Koophandel “Opeens heb je als hotelier met zeehavens te maken. Geweldig!” Horecaondernemer Luit Ezinga is sinds kort ‘Kamervoorzitter’. “De Kamer van Koophandel Zeeland ondersteunt de economische dynamiek, neemt initiatieven, draagt ideeën aan en zorgt voor netwerken. Als je ’t goed doet, kun je veel bereiken.”
“Schouwen-Duiveland moet hoogwaardige kwaliteit bieden. En daarbij is Zeeuwland geen onbelangrijke company. Niet alleen door hoogwaardige woningen aan te bieden, dus niet alleen tien-onder-één-kaprijtjes, maar ook door aandacht te besteden aan een hoogwaardige leefgemeenschap. Lever maatwerk, ook aan pensionados, en bouw geen Vinex-huizen, maar geef het eiland uitstraling.”
“Over Schouwen-Duiveland ben ik heel enthousiast”, zegt de geboren Groninger. “Het is er fantastisch qua rust, maar het moet niet té rustig worden. Lichte en relatief schone vormen van industrie zouden we moeten koesteren en een toename daarvan is een belangrijke drager van het eiland. Naast de forensen en het toerisme. We moeten massa op het eiland hebben, massa van bewoners die hier wonen én werken. Die zorg nodig hebben, een prettig leefklimaat, een opleiding, veel betere bereikbaarheid en een schouwburg. Dat alles moet optimaal zijn, anders trekt de jeugd weg en krijg je hier het Florida van Nederland. Ouderen en zorg passen hier wel, maar als je daar alleen op gokt, mis je de dynamiek.”
‘We moeten massa op het eiland hebben, massa van bewoners die hier wonen én werken’
“Om die massa te bevorderen is bijvoorbeeld seizoenverbreding nodig, dus faciliteiten die niet alleen in de zomer interessant zijn.” Ezinga noemt ze ‘elkweer-accommodaties’. “Er zijn zat mogelijkheden, maar je moet ze wel aanboren. Durf, kom gerust met gekke ideeën, bedenk iets dat exposure heeft. Zet Schouwen-Duiveland op de kaart en vergeet de kwaliteit niet. Zorg er, kort gezegd, voor dat hier voldoende mensen komen wonen en blijven, en dat het toerisme het hele jaar doorgaat.”
37
38
Arie Pinxteren is directeur van zorgcentrum De Wieken De gemiddelde leeftijd is 86 jaar. Veel bewoners – 50 van de 62 – hebben min of meer een verpleeghuisindicatie en krijgen ‘zware zorg’ in De Wieken.
mee te denken en initiatieven te nemen, ook als dat financiële gevolgen heeft. Dat geeft hoop voor het welzijn en de zorg op Schouwen-Duiveland. Al besef ik maar al te goed dat het moeilijk is om die in ieder dorp aan te bieden.”
“Wij benadrukken de kwaliteit van de zorg en de persoonlijke aandacht. De Wieken is een kleine zorginstelling, die overal dicht op zit. Onze kracht is dat we snel kunnen inspelen op zorgvragen”, aldus Arie Pinxteren. “Onze zwakte is onze omvang. Daarom werken we graag samen met partners. We hebben een aantal goede gevonden, waaronder Zeeuwland. Wederzijds dragen we kennis over en samen versterken we elkaar.” De Wieken werkt ook samen met het GORS en Emergis, instellingen waarvan enkele cliënten in het zorgcentrum wonen. Arie Pinxteren: “Zo krijg je een mix die je ook in de maatschappij tegenkomt.” “Met Zeeuwland praten we over nieuwe huisvesting. De kamers in De Wieken zijn te klein, er moet wat gebeuren. In onder meer wooncomplex De Vrijburg leveren we zorg thuis en verzorgen we de alarmering. Na de renovatie is dat een luxe appartementencomplex. We gaan er een zorgconcept realiseren dat is gericht op de doelgroep: welzijn en zorg, in die volgorde. Een goede maaltijd, gevarieerde activiteiten, een huiselijk gevoel – dat is essentieel, dat geeft een goed gevoel. Als je investeert in welzijn, dan spaar je zorg uit”, zegt Arie Pinxteren.
Arie Pinxteren geniet graag op het water rond Schouwen-Duiveland.
‘Als je investeert in welzijn, dan spaar je zorg uit’
“De contacten met Zeeuwland zijn goed. Ze praten op voet van gelijkwaardigheid met je, zijn bereid
39
Zeeuwland
worden uitgebreid. De veranderingen gaan per 1 januari 2007 in. In de aanloop naar die datum worden medewerkers op hun nieuwe rol voorbereid en zullen klanten over de nieuwe werkwijze worden geïnformeerd. Met de vakorganisaties zijn afspraken gemaakt om de gevolgen voor individuele rechtsposities van medewerkers te waarborgen.
Vastgoed De vastgoedontwikkeling en het vastgoedbeheer worden ondergebracht in de afdeling vastgoed. Richtinggevend voor de activiteiten van de afdeling vastgoed is de nieuwe vastgoedstrategie 2006-2015. Bij de herstructureringsopgave die hieruit volgt, zal intensief worden samengewerkt met dochteronderneming Regionale Ontwikkelingsmaatschappij Marsaki. De invulling van de rol van opdrachtgever zal de komende jaren gestalte krijgen onder leiding van de manager vastgoed.
Nieuwe processen De wijzigingen in de structuur van de organisatie, de nieuwe dienstverleningsfilosofie en de behoefte om de processen rondom de ontwikkeling en het onderhoud van het vastgoed te stroomlijnen, maken dat de bestaande processen binnen Zeeuwland opnieuw moeten worden ingericht en beschreven. Doelstelling is om in 2007 een begin te maken met het werken op basis van de nieuwe processen.
Voor de gewenste functiescheiding zal de controlfunctie, die nu nog binnen de afdeling financiën is gepositioneerd, in de nieuwe structuur terugkeren in een stafpositie ten opzichte van de directie. De controller ondersteunt het management bij de besturing van de organisatie. Hij bevordert en bewaakt de productiviteit, de effectiviteit en de efficiency in en van bedrijfsactiviteiten. De afdeling financiën is verantwoordelijk voor het financiële beheer en de diverse administraties.
De procesbeschrijvingen zullen tevens het uitgangspunt vormen van de inrichting van het nieuwe bedrijfsinformatiesysteem. Met behulp van dit systeem kan een aantal processen worden geautomatiseerd en voor de klant via internet worden ontsloten. De klant wordt op die manier in de gelegenheid gesteld om zijn eigen zaken 24 uur per dag online te regelen.
Vanuit de behoefte om - in het verlengde van de ondernemingsstrategie - nieuw beleid, nieuwe producten en concepten te ontwikkelen en te implementeren is een nieuwe staffunctie vrijgemaakt voor beleid en innovatie. De ontwikkeling van nieuwe producten en diensten zal niet eerder starten dan dat hiervoor een aantoonbare behoefte is gesignaleerd.
De inrichting en uitrol van het nieuwe bedrijfsinformatiesysteem Tobias is een onderdeel van het ICT beleidsplan, dat voor de komende jaren zal worden opgesteld.
De facilitaire functies, zoals P&O, ICT, managementondersteuning, receptie en kantoorbeheer, zullen worden ondergebracht in de afdeling algemene zaken. Hierin zal de capaciteit voor PR en kwaliteit
40
Ondernemingsplan 2006 - 2010
4.5 Buitengewoon gedrag
wikkeling van competenties, op het niveau van de afdeling én individueel. De gedefinieerde resultaten moeten richting geven bij het opstellen van jaarplannen per afdeling. Deze jaarplannen vormen de basis van de nieuwe planning en controlcyclus. Hiervoor zal onder regie van de controller een nieuwe opzet worden ontwikkeld.
Zeeuwland verandert de structuur vanuit de opvatting dat mensen er meer toe doen dan structuren. De nieuwe structuur is een hulpmiddel om de gewenste richting vorm te geven. Weliswaar een belangrijk hulpmiddel, maar om het denken en doen bij Zeeuwland echt te veranderen, moeten ook andere stappen worden gezet. Stappen rechtstreeks gericht op het gewoontegedrag, op de manier van leidinggeven en gericht op het bespreekbaar maken van opvattingen die in jaren ingesleten zijn in de ‘genen’ van de organisatie. De nieuwe koers vraagt om buitengewoon gedrag.
De resultaten per afdeling zullen tevens een doorvertaling krijgen naar de eisen per medewerker en terugkeren in resultaatgerichte beschrijvingen, die voor iedere functie worden opgesteld. Deze beschrijvingen bevatten zowel de resultaten die in de functie moeten worden behaald als de gedragsaspecten (competenties) die voor een goede invulling van de functie noodzakelijk zijn. Hiermee vormen ze tevens de basis van de inzet van personeelsinstrumenten gericht op de individuele ontwikkeling van medewerkers, zowel qua kennis, kunde, vaardigheden als gedrag. Gedacht moet worden aan de organisatie en inhoud van het werkoverleg, de methode voor functionerings- en beoordelingsgesprekken, opleidingen en het creëren van in- en externe doorgroeimogelijkheden. De inzet van personeelsinstrumenten zal plaatsvinden op basis van het personeelsbeleid, dat tegen de achtergrond van de nieuwe ondernemerstrategie onder regie van de afdeling algemene zaken zal moeten worden geactualiseerd. Leidinggevenden zullen worden getraind in het hanteren van instrumenten.
De leidinggevenden spelen in deze ontwikkeling een cruciale rol. Hun gedrag moet als voorbeeld en inspiratie dienen voor alle medewerkers van Zeeuwland. Het zet hen aan tot het denken en handelen vanuit de klant, tot het nemen van initiatief en het nemen van verantwoordelijkheid. De volgende competenties van de leidinggevenden worden hiervoor de komende periode verder tot ontwikkeling gebracht:
• resultaatgericht; • coachend leidinggeven; • initiatiefrijk; • veranderkundig. Vanuit de nieuwe ondernemingstrategie zal eind 2006 een begin worden gemaakt met het definiëren van de door de diverse afdelingen in de komende jaren te behalen resultaten. Het gaat daarbij niet alleen om de opbrengsten van activiteiten maar ook om de manier waarop er wordt gewerkt en de ont-
41
42
Jurgen Klapwijk is directeur van de VVV Schouwen-Duiveland “Mijn ideale plaatje? Dat we met zoveel mogelijk partijen Schouwen-Duiveland ontwikkelen. Dat iedereen helpt de positie van het eiland te versterken. Bijdragen en uitdragen, daar gaat het om.” De VVV, geeft Jurgen Klapwijk aan, is in de eerste plaats informatieverstrekker en gastheer van toeristen en recreanten.
het eiland daarvan profiteert, maar ook de vaste bewoners. Een goede leefomgeving, op dat snijvlak moeten allerlei organisaties en ondernemers elkaar ontmoeten. Ja, ook Zeeuwland hoort daarbij. Samen vorm je een ketting en elke schakel telt.”
“Wij venten Schouwen-Duiveland uit. Op alle mogelijke manieren. Daar is iedere hotelier en campingbaas bij gediend, maar ook eigenaren van restaurants, de bakker op de hoek en zelfs aannemers. De VVV is de spin in het web, maar promotie is een gezamenlijk belang. Want samen zijn we Schouwen-Duiveland, samen geven we vorm aan hoe het eiland beleefd wordt.”
‘Want samen zijn we Schouwen-Duiveland, samen geven we vorm aan hoe het eiland beleefd wordt’
“De kracht van Schouwen-Duiveland is de diversiteit. De kust is natuurlijk nummer één, maar daarnaast zijn er tal van pareltjes in ‘het achterland’. Natuur, watersport, cultuurhistorie, culinaire mogelijkheden – noem maar op. Het is heel veel en het is belangrijk om er samen mee bezig te zijn, om te ontwikkelen, combinaties te zoeken. Om mensen hier naartoe te krijgen én te houden. Er zijn er nog wel die al dertig jaar elke zomer naar dezelfde camping komen, maar dat worden er wel minder.” “We moeten dus ons best doen en bijvoorbeeld het vakantieseizoen oprekken, zodat toeristen ons ook buiten de zomerperiode bezoeken”, vindt Jurgen Klapwijk. “Dat kan met festivals, het fietspadenknooppunt en een goed voorzieningenniveau. Het aardige is dat niet alleen de tijdelijke bewoner van
43
44
Dick Visser is teamchef van de politie op Schouwen-Duiveland “Heel goed dat de woningcorporatie haar verantwoordelijkheid breed oppakt en zich als maatschappelijk ondernemer profileert”, is de eerste reactie van Dick Visser. Hij vertelt over de belangrijkste taken van de politie – handhaven en opsporen – en over de taken waar minder de nadruk op ligt. “Denk aan preventie, hulpverlening bij relatieproblemen en veiligheid. De regie van het schooladoptieplan valt nu onder de gemeente. Het keurmerk Veilig Wonen is ook weg bij ons. Een verschraling? Nee, ik zie het als professionalisering.”
door het illegaal aftappen van stroom, nog gevaarlijk ook. De teamchef prijst ook de initiatieven van Zeeuwland op het gebied van leefbaarheid en voorzieningenniveau. “Het gaat om ‘primaire levensbehoeften’ en voorzieningen die de sociale samenhang bevorderen, zoals een ontmoetingsplek in een kern. Prima als die met wat creativiteit, bijvoorbeeld door samen te werken met andere organisaties, kunnen worden behouden en uitgebouwd.”
“Het publiek en de instanties op het eiland weten ons makkelijk te vinden. De lijnen zijn kort. Kijk ik naar ons werk, dan doet het eiland niet onder voor welke andere streek in Nederland, zowel positief als negatief. Wel hebben we in de zomer meer te doen.”
‘Kijk ik naar ons werk, dan doet het eiland niet onder voor welke andere streek in Nederland, zowel positief als negatief’
Dick Visser vertelt dat de politie een vaste contactpersoon heeft voor Zeeuwland. “Tot nu toe loopt het goed. Ik denk dat de contacten zullen toenemen, bijvoorbeeld op het gebied van ontruimingen en burenruzies. De wijkmeesters van Zeeuwland kunnen ook dienen als onze ogen en oren.” “Zeeuwland voelt zich verantwoordelijk voor het wooncomfort en wil daar een steentje aan bijdragen. Recent hebben we het convenant hennepkwekerijen getekend. Daarmee heeft Zeeuwland het beleid gekozen dat wie gesnapt wordt, uit zijn woning wordt gezet.” Volgens Visser is dat goed, want hennepkwekerijen halen de woonomgeving naar beneden en zijn,
45
Zeeuwland
Communicatie Afzonderlijke aandacht zal tevens worden besteed aan de communicatie met de ondernemingsraad en de faciliteiten voor de leden van de ondernemingsraad om hun rol op een goede manier gestalte te kunnen geven. Onder aansturing van de afdeling algemene zaken zal een geactualiseerd communicatieplan richting geven aan de verbetering van de interne communicatie. Onderdelen die hierin een plek moeten krijgen, zijn: het versterken van het onderlinge begrip tussen management en medewerkers, het verhogen van het teamresultaat, het verhogen van de gevoeligheid onder medewerkers voor wat er buiten, in de omgeving van Zeeuwland, gebeurt en de inzet van ICT hulpmiddelen.
46
Ondernemingsplan 2006 - 2010
4.6 Buitengewoon ondernemerschap Zeeuwland zet zich de komende jaren in voor de versterking van de kwaliteit van het wonen, werken en leven op Schouwen-Duiveland. Zeeuwland wil daarbij proactief inspelen op kansen en initiatieven ondersteunen en/of nemen om voor Schouwen-Duiveland van buitengewone betekenis te zijn. Vanuit deze brede maatschappelijke oriëntatie is een goede afstemming en samenwerking met relevante partners noodzakelijk. Uiteraard gaat het hierbij in eerste instantie om klanten, al dan niet in georganiseerd verband. Daarnaast kan het, afhankelijk van het onderwerp, gaan om partners op het gebied van wonen, welzijn en zorg, onderwijs, gemeente, leveranciers, ondernemers, etc. Zeeuwland kiest er uitdrukkelijk niet voor om voor de afstemming met deze groepen nieuwe overlegorganen met vaste samenstellingen op te zetten. In plaats hiervan worden afhankelijk van het onderwerp stakeholders uitgenodigd om met elkaar op een laagdrempelige manier belevingen te delen en het gesprek aan te gaan. Onder het motto ‘Praat mee, denk mee en doe mee’ zal hiervoor regelmatig het ZeeuwlandCafé open zijn om samen afspraken te maken over wederzijdse prestaties. Naast de dialoog met haar relaties is Zeeuwland bereid zich extern te verantwoorden over de prestaties. Een communicatieplan zal richting geven aan de activiteiten die Zeeuwland op dit vlak zal ondernemen.
47
48
Jaap Hulstein is directeur-bestuurder van het GORS De vraag van cliënten verandert constant, net als de regelgeving. Voortdurende verandering, dynamiek, zoals op een buitendijks stuk land. Zoals op een gors. “Wij bieden ondersteuning en desgewenst zorg aan mensen met verstandelijke en lichamelijke functiebeperkingen in heel Zeeland. Van enkele uren begeleiding tot volledig verblijf. Maar ook dagbesteding en werk”, zegt Jaap Hulstein. Het GORS heeft zo’n achthonderd cliënten en evenveel medewerkers.
“Op het gebied van huisvesting doen we alles met Zeeuwland, hier op Schouwen-Duiveland. Zeeuwland denkt mee en staat open voor nieuwe ideeën. Ook nu we herhuisvesting zoeken voor ons verouderde dagactiviteitencentrum Brugzicht. Samen vinden we antwoorden op de vraag naar huisvesting, antwoorden die passen in de tijd waarin we leven. Samen kijken we ook naar kansen om de leefbaarheid op het eiland te vergroten.”
“Wij bieden onze cliënten het liefst een appartement. Een eigen bedoeninkje, daar hebben ze gewoon recht op. Dat betekent niet dat ze allemaal volledig zelfstandig wonen, maar wel in hun eigen appartement – met dichtbij een gemeenschappelijke ruimte voor ontmoeting – en in de groep die ze zelf kiezen. De grote gezinsvervangende tehuizen gaan eruit. Met 24 plaatsen was Schouwenoord in Zierikzee de grootste van het GORS, maar daar maakt Zeeuwland nu elf appartementen van.”
‘Je bent hier geen eenling en daar gaat het om als het over leefbaarheid gaat’
“Op Schouwen-Duiveland hebben we diverse woonvormen, ze worden van Zeeuwland gehuurd door ons of door de cliënt. Ze zijn te vinden waar cliënten willen wonen. In hun sociale context, rekening houdend met hun achtergrond en identiteit. Wij zijn het huis op de hoek”, zegt Hulstein. “Je bent hier geen eenling en daar gaat het om als het over leefbaarheid gaat. Om dicht bij huis mensen te ontmoeten en dingen te organiseren, bijvoorbeeld in onze gemeenschappelijke ruimtes.”
49
50
Jaap Willem Coumou is directeur van het Welzijnshuis Het Welzijnshuis is begin 2006 ontstaan na een fusie van vijf kleine stichtingen. De nieuwe organisatie, die is gevestigd in het voormalige kantoor van Zeeuwland, houdt zich bezig met jeugdwerk, ouderenwerk, kinderopvang, peuterspeelzalen, sociale activering en vrijwilligerswerk. “Een breed pallet met onderling veel raakvlakken”, zegt Jaap Willem Coumou.
kaar aan tafel om een brede school te realiseren. Zeeuwland stapelt niet alleen stenen, maar neemt ook direct voorzieningen mee, zoals een centrale ontmoetingsplek of een speeltuin. Heel goed, want mensen wonen wel in een huis, maar hun leven beperkt zich niet tot die vier muren. Als de voorzieningen goed zijn, kun je prettig wonen en zullen anderen zich willen vestigen.”
“Het Welzijnshuis bestrijkt alle leeftijdscategorieën. De insteek is steeds om inwoners in de gelegenheid te stellen zelfstandig te zijn en volledig deel te nemen aan de samenleving. Dat doen we op een professionele manier, met oog voor kwaliteit. We willen onze diensten zo dicht mogelijk bij de mensen aanbieden. Maar kinderopvang werkt commercieel en dan is dat niet overal op het platteland te doen. Dan zou er geld bij moeten. We hebben kinderopvanglocaties in Bruinisse, Scharendijke, Burgh-Haamstede en Zierikzee. Een ondergrens, nog dichter bij de mensen kan niet.”
‘Zeeuwland stapelt niet alleen stenen, maar neemt ook direct voorzieningen mee, zoals een centrale ontmoetingsplek of een speeltuin’
Het Welzijnshuis organiseert, samen met het Leger des Heils, verscheidene sociaal-culturele activiteiten in de dorpen. En tal van cursussen. Coumou: “Creatieve cursussen, cursussen die gericht zijn op het behoud van zelfstandigheid, zoals koken voor mannen. Maar bijvoorbeeld ook computercursussen, in samenwerking met de dorpsraden. Het lukt niet in alle kernen, we moeten proberen lokaal draagvlak te creëren.” “Onze link met Zeeuwland ligt onder andere in een aantal locaties voor kinderopvang. We zitten met el-
51
Zeeuwland
Organogram per 1 januari 2007 Zeeuwland Nieuwe structuur
Directeur
Beleid en Innovatie Algemene Zaken Control en Risicomanagement
Klant en Kern
Vastgoed
Klantenservice
Vastgoedbeheer
Kernteams:
Sturing Projecten
Oost
Uitvoering door Marsaki
Financiën
Bedrijfsadministratie Huuradministratie
West Zierikzee
= MT = Agendalid MT = Teamleider
52
Ondernemingsplan 2006 - 2010
53
54
Wibo de Vlieger beheert jongerencentrum Big S in Burgh-Haamstede “Ik kom hier al vanaf mijn zesde. In 1988 vroegen ze me voor het bestuur, ik ben bestuurslid soos en beheerder horeca. De vergunningen staan allemaal op mijn naam. Leuk? Ja, je krijgt veel terug voor dat vrijwilligerswerk: een hoop lol en drank.” Wibo de Vlieger vertelt dat jongerencentrum Big S eind 2005 in brand vloog. “Kortsluiting.”
gaan de starters niet weg; ze wachten op een huis, net als de gezinnen die wachten tot die ene mevrouw is vertrokken uit haar eengezinswoning.”
De wederopbouw, bekostigd door de verzekeringsmaatschappij en de gemeente, is zojuist afgerond. “Het is er op vooruit gegaan”, vindt De Vlieger. “Het centrum wordt intensief gebruikt. De kinderclubs – vanaf 6 jaar – lopen als een trein. Voor de jeugd van 12 tot 15 jaar is het moeilijk. Daar weten we eigenlijk niks voor te verzinnen. Van 16 tot 40, 50 gaat het beter. Zeker als er wat geboekt is; dan zit het echt vol. Tachtig tot honderd man, vrijwel allemaal uit BurghHaamstede. Je moet wel variëren in muziek, want niet iedereen houdt van dezelfde stijl en anders krijg je scheve gezichten.”
‘De jeugd vindt dat er in Burgh-Haamstede niet genoeg te doen is. Je hoort ze er allemaal over’
“De jeugd vindt dat er in Burgh-Haamstede niet genoeg te doen is. Je hoort ze er allemaal over. Eigenlijk is er alleen Big S. ’s Zomers valt het trouwens nog wel mee, dan heb je nog wat evenementen en festivals. Wij zouden eigenlijk elke dag open moeten zijn, maar dan heb je wel een betaalde jongerenwerker nodig.” Wibo de Vlieger vertelt dat hij als huurder van Zeeuwland geen klagen heeft. “Als ze de knowhow hebben, kunnen ze wat mij betreft ook Big S gaan beheren en verhuren. Maar er zijn ook starterswoningen nodig, hier op de kop van het eiland. Toch
55
Colofon Zeeuwland Kerkhof 1, 4301 BZ Zierikzee Postbus 82, 4300 AB Zierikzee Telefoon: 0111 - 418 080 Telefax: 0111 - 418 081 E-mail:
[email protected] www.zeeuwland.nl K.v.K. Middelburg 22015097
Vormgeving Reclamebureau Muurlink, Vlaardingen
Redactie Zeeuwland Reclamebureau Muurlink, Vlaardingen
Fotografie Limit Fotografie, Goes
Druk LnO, Zierikzee
Oplage 600 stuks Oktober 2006
56