Borstamputatie Uw chirurg heeft met u gesproken over een borstamputatie. Bij een dergelijke operatie verwijdert de chirurg de gehele borst met tepel. In deze folder vindt u meer informatie over de opname, de operatie en het herstel.
De opname
Voor een borstamputatie blijft u ongeveer 2 tot 7 dagen in het ziekenhuis op de verpleegafdeling. De duur van de opname hangt af van de mate waarin u herstelt van de operatie. De (zaal)arts komt gedurende de opname dagelijks langs om te kijken hoe het met u gaat, of de wond goed geneest en om uw vragen te beantwoorden. Tevens beoordeelt hij/zij wanneer ontslag medisch verantwoord is. In ons ziekenhuis worden mannen en vrouwen op één kamer verpleegd, dit noemen we ‘gemengd verplegen’. Het voordeel hiervan is dat zoveel mogelijk bedden in gebruik zijn, waardoor u wellicht eerder geholpen kunt worden. Hebt u bezwaar tegen gemengd verplegen, dan kunt u dat vóór opname bespreken bij het opnamebureau of tijdens uw opname bij de afdelingsverpleegkundige. Wij proberen zoveel mogelijk rekening te houden met uw wensen. Wij vragen u om naast de gebruikelijke toiletspullen en nachtkleding een beugelloze bh met verstelbare bandjes mee te nemen die comfortabel zit. Voordat u naar huis gaat, krijgt u van de afdelingsverpleegkundige een tijdelijke prothese mee die u in uw bh kunt dragen.
Voorbereiding op de operatie Voor de opname laat u zich inschrijven bij het bureau
Opname. Een medewerker informeert u over de opname en geeft u schriftelijke informatie mee. Wij vragen u om uw oksel niet meer te ontharen vanaf het moment van bericht van opname tot aan de operatie. Verder verzoeken wij u een bh mee te nemen zonder beugel, bijvoorbeeld een sport bh. Deze krijgt u na de operatie aan.
Tip Na een borstamputatie is het lastig om t-shirts of een pyama over het hoofd te trekken. Houd hier rekening mee door een pyama en blousjes met knoopjes mee te nemen.
Pre-Operatief Spreekuur (POS) Voordat u geopereerd wordt vinden enkele onderzoeken plaats tijdens het “Pre-Operatief Spreekuur (POS)” waarvoor u een afspraak heeft ontvangen. Zie ook de folder ‘Pre-Operatief Spreekuur’. Het onderzoek bestaat uit het meten van uw bloeddruk, temperatuur, lengte en gewicht. Naast regels over het eten en drinken voor de operatie krijgt u ook informatie over de narcose.
Folder Borstamputatie
1
De operatie
Bij een borstamputatie wordt al het borstweefsel weggehaald tot op de borstspier. Ook de tepel wordt verwijderd. U krijgt hierdoor een platte borst, maar uw ribben blijven bedekt door de borstspier. De operatie duurt ongeveer één uur en gebeurt onder gehele narcose. Voordat de operatie plaatsvindt, spreekt u nog met de chirurg en de anesthesioloog. Na de operatie blijft een slangetje (drain) achter in de wond om bloed en wondvocht op te vangen. Dit slangetje blijft één of enkele dagen zitten. Dit is afhankelijk van de hoeveelheid wondvocht. Door de operatie ontstaat een vrij groot litteken. Het litteken loopt vaak vanaf het borstbeen in een horizontale lijn tot in de oksel. In het begin is de borsthuid veel minder gevoelig, rond het litteken is er soms helemaal geen gevoel meer. Vaak trekt dit later iets bij en kan het zelfs voorkomen dat na een paar weken een deel van de wond juist extra gevoelig wordt.
Directe borstreconstructie
Soms is het mogelijk om in dezelfde operatie een borstreconstructie uit te voeren. Er wordt dan een prothese of tissue-expander deels onder de borstspier geplaatst. De (plastisch) chirurg bepaalt samen met u welke methode het beste bij u past. Wanneer deze mogelijkheid bestaat is dit aan u voorgesteld. Wilt u over deze mogelijkheid meer weten, neemt u dan contact op met de Mammacareverpleegkundige. De directe borstreconstructie wordt alleen uitgevoerd wanneer dit duidelijk met u is afgesproken.
Onderzoek naar uitzaaiingen Borstkanker verspreidt zich meestal het eerst naar de
lymfeklieren in de oksel. Daarom wordt tijdens de operatie één lymfeklier weggehaald. Dit is de schildwacht- of poort-
Tip In het boek Borstbeelden van dr. I. Mares-Engelberts vindt u foto’s van vrouwen die een borstamputatie hebben ondergaan en al dan niet een borstreconstructie hebben laten uitvoeren. Door deze foto’s van tevoren te bekijken, bent u misschien beter voorbereid op de gevolgen van de operatie. Het boek kunt u lenen van de Vlietland Borstkliniek, vraag er uw arts of Mammacareverpleegkundige naar.
wachtklier. Na de operatie wordt deze klier in het laboratorium onderzocht op de aanwezigheid van kankercellen. Als hier geen kankercellen inzitten, dan is een vervolgoperatie niet nodig. Bevat de lymfeklier wel kankercellen, dan moeten in een vervolgoperatie alle andere lymfeklieren in de oksel verwijderd worden. Dit heet een okselkliertoilet. Meer informatie over de schildwachtklierprocedure en het okselkliertoilet vindt u in een aparte folder.
Folder Borstamputatie
2
Complicaties
De meest voorkomende complicaties bij een borstamputatie zijn:
Direct na de operatie kan een nabloeding ontstaan. Soms is dan een tweede operatie nodig om de bloeding te verhelpen.
Er kan een wondinfectie optreden. Het kan zijn dat het nodig is de wond een beetje open te maken, soms is antibiotica voldoende om de infectie te behandelen.
Tip Sommige vrouwen laten een afbeelding van hun borsten maken voordat ze geopereerd worden, bijvoorbeeld foto’s of een gipsen afdruk.
Na de operatie
U wordt na de operatie langzaam wakker in de uitslaapkamer. Er zijn hier verpleegkundigen aanwezig die u goed in de gaten houden. De wond is verbonden met gazen. In de wond zitten slangetjes die het wondvocht afvoeren. U voelt waarschijnlijk weinig pijn omdat u morfine en paracetamol krijgt. Met een morfinepomp kunt u zelf bepalen hoeveel morfine nodig is. Na enkele dagen is paracetamol voldoende tegen de pijn. Als uw lichamelijke toestand stabiel is, gaat u terug naar de afdeling. Het verband wordt na enkele dagen verwijderd door een verpleegkundige. Veel vrouwen zien er tegenop om naar de wond te kijken. Het kan daarom prettig zijn om met de verpleegkundige af te spreken dat een naaste erbij is als de eerste keer het verband eraf gaat. Enkele dagen na de operatie komt de fysiotherapeut bij u langs in het ziekenhuis. De fysiotherapeut leert u oefeningen die ervoor zorgen dat uw schouder weer goed beweeglijk wordt en blijft. Door de operatie kan de arm stijf zijn, deze stijfheid verdwijnt binnen enkele maanden met behulp van de oefeningen. U krijgt wanneer u naar huis gaat van de fysiotherapeut een afspraak mee voor verdere poliklinische behandeling in het Vlietland Ziekenhuis. Als u naast de borstamputatie ook een okselkliertoilet hebt ondergaan, dan kunt u in de desbetreffende folder lezen wat de adviezen zijn voor wondverzorging, schouderoefeningen en lymfoedeem.
Folder Borstamputatie
3
Het herstel
Het herstel van een borstamputatie duurt zes tot acht weken. U mag de dag na de operatie douchen, maar ga de eerste week niet in bad. Als de wond droog is hoeft er geen pleister meer op, een gaasje in de bh is dan voldoende. De hechtingen lossen vanzelf op. Deodorant mag u 10 tot 14 dagen na de operatie weer gebruiken. In de periode na de operatie kunnen alle bewegingen nog pijnlijk zijn. Haal vooral diep adem en beweeg met de arm aan de geopereerde kant. De pijnlijkheid is normaal na een dergelijke operatie. Vaak is het gebruik van paracetamol
Tip De Hema verkoopt speciale bh’s (te herkennen aan roze lintje) waarin de noodprothese past. Noodprotheses zijn relatief licht en verschuiven daardoor gemakkelijk. U kunt ze eventueel verzwaren door er een zakje met rijst in te doen of loodjes.
tegen de pijn voldoende. Als u toch te veel pijn blijft houden, neem dan contact op met de Vlietland Borstkliniek. Thuis kunt u de meeste dingen weer zelf, zoals uzelf verzorgen en licht huishoudelijk werk. Houdt er rekening mee dat u sneller moe bent. Dit komt door een combinatie van operatie, narcose en spanningen die de confrontatie met een borstafwijking met zich meebrengen. Hoe snel u weer aan het werk kunt, is niet precies te zeggen. Dit hangt af van een eventueel te volgen nabehandeling en hoe u dit emotioneel verwerkt. Als u wilt, krijgt u voor uw ontslag een tijdelijke prothese aangemeten op de verpleegafdeling. Deze prothese gebruikt u zes tot acht weken, tot de wond voldoende hersteld is. Daarna kunt u tijdens een bezoek aan de polikliniek een machtiging krijgen om een definitieve prothese aan te laten meten bij een speciaalzaak. De Mammacareverpleegkundige informeert u over de mogelijkheden van een definitieve prothese en hoe, waar en wanneer u deze kunt laten aanmeten.
Wanneer moet u contact opnemen? U neemt contact op bij:
toenemende roodheid of zwelling van de wond;
temperatuurstijging boven 38ºC, die langer dan 24 uur duurt;
toenemende vochtophoping als dit pijn of bewegingsbeperking geeft;
hevige pijn die niet vermindert na het innemen van pijnstillers;
een bloedende wond;
ongerustheid of twijfel.
Folder Borstamputatie
4
Tijdens kantooruren neemt u contact op met uw behandelende chirurg via de polikliniek chirurgie of de Mammacareverpleegkundige, telefoonnummer: 010 - 893 00 00. Buiten kantooruren kunt u contact opnemen met de afdeling Spoed Eisende Hulp, telefoonnummer: 010 - 893 93 93.
Gevolgen van de operatie
Eenmaal thuis ervaren veel patiënten dat ze snel moe zijn. Dit kan komen door een combinatie van operatie, narcose en spanningen die de confrontatie met een kwaadaardige tumor met zich meebrengt. Deze vermoeidheid kan een tijd aanhouden. Wanneer u weer kunt werken, hangt af van een eventueel te volgen nabehandeling en hoe u de behandelingen emotioneel verwerkt. Een borstamputatie betekent een ingrijpende verandering in uw leven die niet gemakkelijk is en waarmee u moet leren omgaan. Duidelijke voorlichting, een goede voorbereiding op de operatie en goede begeleiding na afloop zijn hierbij van groot belang. Zowel de chirurg als de Mammacareverpleegkundige kan u daarbij helpen en ondersteunen.
Uitslag
Na de operatie wordt het verwijderde weefsel onderzocht door de patholoog anatoom. De uitslag hiervan is na ongeveer 7-10 dagen bekend. Als u naar huis gaat, krijgt u een afspraak mee voor de poliklinische controle bij de chirurg. Tijdens de controle wordt naar de wond gekeken en worden met u de uitslagen van het weefselonderzoek besproken. De chirurg vertelt u dan ook of aanvullende behandeling nodig is, zoals radiotherapie, chemotherapie of hormonale therapie. Het is goed u te realiseren dat de situatie voor iedereen anders ligt. Aan de hand van de uitslagen wordt in een multidisciplinaire vergadering besproken welke aanvullende behandeling voor u het beste is. Na een borstamputatie hoeft u meestal niet meer te worden bestraald. Bestraling is alleen nodig als uit onderzoek blijkt, dat de tumor te dicht bij de randen van het verwijderde weefsel heeft gezeten of als er meer dan drie lymfeklieren met uitzaaiingen zijn gevonden.
Meer informatie
Mocht u na het lezen van deze folder nog vragen hebben, neem dan contact op met de chirurg of een van de Mammacareverpleegkundigen via telefoonnummer (010) 893 00 00. Wilt u meer informatie over de operatie bij een borstamputatie, kijk dan op www.vlietlandborstkliniek.nl. Over de schildwachtklierprocedure en okselkliertoilet zijn aparte folders beschikbaar. Folder Borstamputatie 6050371 09-10
5
