BIM-Omgeving NAAR EEN BETERE AFSTEMMING VAN BOUWWERK- EN OMGEVINGSINFORMATIE Hein Corstens
Doel: invullen Omgevingsinformatie in BIM Managementprocessen
Gebouwinformatie
Objecten
Contracten, zoals UAVcontracten en DNRcontracten
Ontwerpinformatie
Materialen van beton tot verwarmingsketel
Vergunningaanvragen
Functionele specificaties
Terreininformatie
Bestekken
Ramingen hoeveelheden en kosten
Bebouwde omgeving
Wijzigen configuratie bouwwerk
Inkoopprocessen
Ondergrond
Projectmanagement As built informatie Beheer- en onderhoudsmanagement
BIM-Omgeving: werkpakketten 1. WAT: Kennis en inzicht betreffende noodzakelijke en aanwezige informatie van de omgeving voor het bouwproces en v.v. 2. HOE: Kennis en inzicht betreffende de onderlinge afstemming van informatie: definities, formaten, standaarden) 3. PILOT: Ontwerp en toetsing van oplossingen voor afstemming en/of integratie van bouwwerk- en omgevingsinformatie 4. UITROL: Ontwikkeling van een implementatiestrategie 5. COMMUNICATIE: Rapportage, voorlichting, kennisuitwisseling
WAT?
WAT? • • • • • • • • • • • • •
Bouwwerk (Gebouw, Installatie, Kunstwerk, enz.) Gebied (Perceel, Bestuurlijk gebied, Wijk, Woonplaats, enz.) Water (Oppervlaktewater, Waterkering) Terrein (Landbouwterrein, Park, enz.) Bodemobject Ondergrondobject (Geomorfologisch object, Geothermisch object, enz.) Luchtobject (Geluidshinderobject, e.a.) Verkeersobject Verblijfsobject Beperking (Monumentstatus, Voorkeursrecht, e.v.a.!) Plan (Bestemmingsplan, Stedebouwkundig ontwerp, e.a.) Subject (persoon,bedrijf) Gebeurtenis (Evenement, Reconstructie, e.a.)
WAT? • • • • • • •
Naam Soort informatie Benodigdheid per fase in bouwproces Informatiebronnen, beschikbaarheid Kwaliteit: vraag en aanbod knelpunten en kansen e.a.
HOE? • • • • • • • • •
context definitie standaarden geometrieverwerking formaat locatie-aanduiding kwaliteitsspecificatie knelpunten en kansen e.a.
IMGEO/BGT
Pand CityGML
Verblijfsobject
Abstractbuilding BuildingPart Building
IFC Pset_BuildingUseAdjacent
Implementatie: aansIuiting bij initiatieven en ontwikkelingen, zoals… • • • • • • • • • •
NGR Nationaal GeoRegister PDOK OSB OverheidsServiceBus GeoLab (GeoBusiness) 3D Pilot Topografie CityGML Land-in-Kaart WhoBuilt Augmented Reality VirtuoCity
• • • • • • • • •
LandXplorer (Autodesk) Google Earth CAD-GIS integratie (Autodesk, ESRI, Bentley, e.a.) Spatial DBMS OGC COINS,IFD, IFC BuildingSmart IMGeo c.a. (GeoNovum) e.a……….
Implementatie: portal ‘loketten’
www.BIM-omgeving.nl
Wat?
Info + format
Waar? Wie?
Hoe?
BIM
Invoer in BIM
Pilot-inrichting BIM-Omgeving Collaboration tool Viewen, configureren
CAD/BIM
BIM-omgeving.nl
GIS
webservices
BIM server
BIM Data store
Broker/ ETL
OIM server
OIM Data store
Viewen, configureren
Wie? • • • • • • • • • • •
Arcadis BAM Infraconsult BIR CORSTENS informatie-architectuur CROW CUR Bouw & Infra/CURNET Deltares ONL Architecten Grontmij Gemeente Apeldoorn Gemeente Eindhoven
• • • • • • • • • • • •
Gemeente Gorinchem Gemeente Haarlemmermeer Gemeentewerken Rotterdam Geonovum GOBAR Kadaster Rijkswaterstaat Stabu Strukton Engineering TNO Bouw en Ondergrond TU Delft in gesprek met: VROM, ICTU, TU/e, Ballast Nedam, e.a.
Waarom? Informatie over ondergrondse en bovengrondse omgeving bij ontwerp, bouw en beheer van bouwwerken is vaak: – onoverzichtelijk, versnipperd, onbetrouwbaar en onvolledig – niet afgestemd met bouwwerkinformatie tijdsverlies, schade, kwaliteitsverlies, kosten, onveiligheid, risico’s
Wat kan er bijvoorbeeld mis gaan? • • • • • •
• •
Ligging leidingen niet beschikbaar of niet kloppend Planinformatie niet beschikbaar Mutaties in terrein niet gesignaleerd Informatie niet als objecten beschikbaar, laat staan 3D-objecten Verschil in formaten (CAD-GIS); Verschil in geometrietypen (punt, lijn, vlak, boog, enz.)(Verschillen in SYNTAX) Verschil in definities, begrippen en termen (‘Bouwwerk’, ‘Gebouw’, ‘Pand’’Verblijfsobject’‘Building’ ‘Leiding’, enz.)(verschillen in SEMANTIEK) Dubbele gegevensopslag en – bijhouding Enz…………..enz………..
Ambitie BIM-Omgeving op langere termijn: •
•
Verkrijgen van betrouwbare omgevingsinformatie voor het bouwproces Actualisering van omgevingsinformatie vanuit het bouwproces
BIM Bouwwerk Informatie Model
As is (as built) As planned
As is As planned
OIM Omgevings Informatie Model
Acties In kaart brengen en ordenen omgevingsinformatie
Aanpassen BIM
As is (as built) As planned
BIM
OIM
Bouwwerk Informatie Model
Omgevings Informatie Model
As is As planned
Ontwikkelen services
Kader vanuit de bouw VISI-standaard Management communicatie Besluiten nemen COINS-standaard Bouwwerk communicatie Delen van bouwwerkinformatie
T1 Bouwwerkregisseur
Building Information model
ETIM, Cheobs, IFD Objectbibliotheken Classificatie en typebeschrijvingen Productcatalogi Producent- en groothandelsinformatie
Specificerende
Toekomstbeeld
Belanghebbende
Bouwwerk leverende
Ondersteunende afsprakenstelsels • • • •
IFC: Industry Foundation Classes (uitwisseling 3D info) IFD Library: International Framework for Dictionaries (basis BIM) ETIM: Elektrotechnisch Informatiemodel (Uneto-VNI) Cheobs: objecten en processen in de GWW sector
Kader Omgevingsinformatie •
Nationale en internationale GII • • •
•
INSPIRE Basismodel Geo-informatie (NEN 3610) GIDEON
NUP Betere dienstverlening en e-overheid • • •
Elektronische dienstverlening Stelsel van basisregistraties Aanpalend: • Wion Kabels- en leidingeninformatie • Wabo Omgevingsvergunning • Wro digitale bestemmingsplannen
•
Integratie CAD-GIS • •
Virtuele stad OGC/CityGML
INSPIRE • • • •
Europese richtlijn voor uitwisseling van geo-informatie Met name gericht op milieu Harmonisatie, specificatie en beschikbaarstelling van 34 thema’s Implementatie in Nederland door Geonovum
Basismodel Geo-informatie
Stelsel van Basisregistraties Ruimtelijk object
BRV
BRI
Voertuig
LUID
Loon Uitkering
BSN
BSN
BRT Onroerende zaak Appartements recht Leidingnetwerk Perceel
Zakelijk Recht
Dienst verband
Inkomen
BSN
BRK
BSN
FIN
Persoon
GBA
NHR Niet Natuurlijk
Ingezetene
Woz-waarde
Is belanghebbende van
Woz-object
persoon
AON
BGT Grootschalig topografisch object
woz
Natuurlijk persoon
Niet Ingezetene
Geo-object
Maakt onderdeel uit van
FIN
FIN
RNI
Kleinschalig
Lijnelement
BRO
KvK
BSN
Maakt onderdeel uit van
Onderneming Maatschappelijke activiteit
BGR
Pand
BRA Woonplaats
Vestiging
AON
“Ondergrond”
Standplaats, Ligplaats
Verblijfsobject
Openbare ruimte
Adresseerbaar object
INA
BAG
Nummeraanduiding
Basisregistraties relateren aan BIM
BAG
BIM
Elektronische overheid
GBA kadaster handelsreg
www.overheid.nl gemeente
burger
Contactcentrum Overheid
KvK
Kadaster
RBD
Topografie
UWV
bedrijf
Overheidstransactiepoort
Gebouwen
provincie
Adressen Kentekens Polisadm
ministerie Inkomen overig: 1600 Servicebussen
etc.
CityGML • • • • •
Open standaard voor 3D Stedelijke modellen Informatiemodel voor de representatie van 3D objecten Betreft geometrie, topologie, semantiek en visualisatie Applicatieschema van GML3 5 detailniveaus.
Wabo (Omgevingsvergunning)
Drie voorlopige conclusies (stellingen) 1. Plaats en belang overheid in BIM-ontwikkeling is onderbelicht. 2. Ontwikkeling van 3D Omgevingsinformatie dient met kracht ter hand te worden genomen. 3. Stroomlijning uitwisseling omgevingsinfo – bouwwerkinfo is typisch geval van win-win
