Naar een betere samenleving

Naar een betere samenleving

JAARVERSLAG 2013

We leven in een tijd van schaarste. De crisis lijkt het dieptepunt voorbij, maar de problemen zijn er niet minder om.

2013 in vogelvlucht

2

Zorg en vertrouwen Met gepaste trots en dankbaarheid bied ik u het jaarver-

Wat u niet in dit jaarverslag zult aantreffen, maar juist een

slag aan met de resultaten van onze activiteiten in 2013.

enorme kracht is binnen onze organisatie, zijn die interac-

Met het opstellen van ons jaarverslag doen we op trans-

tieve bewegingen die niemand ziet of registreert. En ik wil

parante wijze verslag van wat we met de ons toebedeelde

dat hier toch benoemen. Dat gesprek van mens tot mens.

middelen hebben gedaan. En daarbij telt natuurlijk het

Die stille hulp achter de schermen. De hulpverlener die

resultaat.

eindeloos doorgaat met zijn cliënt. Die uitgestoken hand. Dat eenvoudige gesprek over God en Zijn plan met een

Als ik terugkijk op wat het jaar 2013 voor het Leger des

mensenleven. De diepe bewogenheid van mensen voor de

Heils in Nederland gebracht heeft, komen bij mij twee

ander… niet omdat het moet, maar omdat het niet anders

woorden op: zorg en vertrouwen. Zorg voor de ander,

kan! Juist vanuit die bewogenheid doen wij ons werk.

maar ook zorg voor de toekomst en vertrouwen in onze

En dat zullen we blijven doen. We mogen erop vertrouwen

organisatie en een goede uitkomst.

dat God ons daarin nabij is. Maar dat wil niet zeggen dat

We leven in een tijd van schaarste. De crisis lijkt het diep-

we dan maar rustig achterover kunnen leunen. We moeten

tepunt voorbij, maar de problemen zijn er niet minder om.

prioriteiten stellen, onszelf kritisch blijven afvragen waarom

Achter veel voordeuren gaat een wereld van verdriet en

we de dingen doen zoals we ze doen. Zo blijven we

problematiek schuil. Tienduizenden Nederlandse kinderen

scherp en gefocust. En laten we vooral beseffen dat we

groeien op in gezinnen die leven onder de armoedegrens.

dat met elkaar moeten doen. Niet alleen binnen het Leger

Tegelijkertijd wordt de maatschappij steeds strenger.

des Heils, maar ook daarbuiten. Samen met anderen zor-

We moeten goed voor onszelf kunnen zorgen en liefst ook

gen voor kwaliteit en resultaat. Samen naar een toekomst

nog voor onze ouders en buren. We moeten onze eigen

waarin we perspectief blijven bieden, zichtbaar willen zijn.

verantwoordelijkheid kunnen dragen, kunnen plannen, ad-

Als pleitbezorger van kansarmen, als sociale thermometer

ministreren, participeren. De werkelijkheid is dat een op de

in onze samenleving en in het uitdragen van het Evangelie

tien Nederlanders de gestelde normen niet haalt. Niet uit

van Jezus Christus in woord en daad. Als organisatie die

onkunde of onwil, maar uit onmacht. We zijn dan ook nog

op haar best is, als de nood het hoogst is. Ik wens u veel

lang niet klaar met de aan ons toevertrouwde taak.

leesplezier en hoop dat u door alle informatie en cijfers

We worden opnieuw geconfronteerd met uitdagingen.

heen zult zien dat we door middel van woord en

Uitdagingen waarvan we de uitkomst niet altijd kunnen

daad uitvoering blijven geven aan onze

overzien. Wat gaat de overheveling van rijkfinanciering naar

missie: de verkondiging van het Evange-

lokale gemeenten nu werkelijk voor ons betekenen? Hoe

lie en het omzien naar onze medemens.

ontwikkelt het Leger zich als goed doel? Welke prioriteiten gaan we als kerkgenootschap kiezen? Participatie lijkt het

Hans van Vliet, Commissioner

toverwoord, maar wat betekent dit in praktische zin voor

Bestuursvoorzitter en Territoriaal

ons als Leger des Heils in Nederland? Daar zullen we pas-

Commandant van het

sende antwoorden op moeten vinden en ik heb er het

Leger des Heils

volste vertrouwen in dat dat lukt. Samen met onze

in Nederland en Tjechië

partners en vrienden in de samenleving.

Almere, juni 2014

Leger des Heils Jaarverslag 2013

3

4

Inhoudsopgave Voorwoord

3

Overzicht nevenfuncties

82

Inhoud

5

Rooster van aftreden toezichthouders

84

Medezeggenschap medewerkers en cliënten

85

Interview: Staatssecretaris Van Rijn in gesprek met Cornel Vader

1

6

jaaroverzicht

Interview: Welzijns- en Gezondheidszorg en Kerkgenootschap versterken elkaar

86

Kwaliteitsbeleid

88

Personeelsbeleid

92

Terugblik op 2013

12

Beloningsbeleid

94

Internationale projecten in 2013

18

Hoofdlijnen van financiëel beleid

95

Samenleving en maatschappelijke ontwikkelingen

20

Interview: Ichanta Piqué

98

Het Leger des Heils in de media

24

Fondsenwervingsbeleid

100

Interview: Sander de Kramer

32

Beleggingsbeleid

106

Een blik op de toekomst

34

Interne risicoanalyse

109

Vermogensbeleid

118

Samengevoegde begroting

124

2

algemeen 40

4

42

Samengevoegde balans

128

Profiel van het Leger des Heils

44

Kasstroomoverzicht

129

De mensen van het Leger des Heils

50

Samengevoegde exploitatierekening

130

Kledinginzameling Leger des Heils

52

Grondslagen voor de

Interview: De missie van Simon Smedinga

54

opstelling van de jaarrekening

132

Internationale organisatie

56

Lastenverdeling

136

Samenwerkingsverbanden

60

Toelichting samengevoegde balans

137

Family Tracing Services

64

Toelichting baten

143

Toelichting bestedingen

145

Controleverklaring

147

Het Leger des Heils in Nederland

jaarrekening

Interview: Samenvoeging korpsen Beverwijk en Haarlem

3

bestuur

Governance

68

Werking van de toezichthoudende organen

72

Besturen en toezichthoudende organen

77

Interview: Carla Dik-Faber, Tweede Kamerlid

5

bijlagen

Meerjarenoverzicht

150

Aantal cliënten per werkveld

152

voor de ChristenUnie

78

Hulpverlenerscapaciteit

153

Bezoldiging directie

80

Colofon

157

Bezoldiging toezichthouders

81


5

interview

Wie zorgt straks voor de allerzwaksten? Staatssecretaris Van Rijn in gesprek met Cornel Vader De Nederlandse gemeenten nemen vanaf 2015 een deel van de zorgtaken van de Rijksoverheid op zich: decentralisatie van de zorg. Martin van

Hoe probeert u de zorg voor daken thuislozen in het nieuwe bestel te garanderen? Martin van Rijn: “Vooral door de lessen van de toenmalige

Rijn, staatssecretaris van Volksgezondheid, Wel-

aanpak in het oog te houden. Volgens mij hebben de Ste-

zijn en Sport, noemt deze overgang of ‘transitie’

delijke Kompassen goed gewerkt. Ik zie dat de gemeenten

een majeure operatie. Maar hij gelooft in deze

de opgedane ervaring willen meenemen naar de opvang

transformatie van de zorg, zo blijkt uit het ge-

van daken thuislozen in de toekomst.” Cornel Vader: “We waren heel gelukkig met de eerste fase,

sprek met envoy Cornel Vader, directeur van de

die helemaal is afgerond dankzij de vele inspanningen van

Stichting Leger des Heils Welzijns- en Gezond-

gemeenten en maatschappelijke organisaties om mensen

heidszorg. ‘En jullie hulp is daar hard bij nodig.’

van de straat te krijgen. Het aantal mensen dat op straat leeft, is daardoor de afgelopen jaren sterk verminderd. Dat heeft ook te maken met de uitbreiding van het aantal voor-

Jeugdzorg, werk en inkomen, zorg voor mensen met

zieningen voor beschermd wonen (RIBW’s) die toegankelijk

psychiatrische problemen – het komt vanaf volgend jaar

werden voor mensen aan de rand. Maar preventie van

allemaal op het bordje van gemeenten terecht. Zij zitten

dakloosheid en een snelle doorstroom zodat de opvang

dicht bij de burgers en kunnen de zorg dus effectiever,

niet verstopt raakt, blijft een hardnekkig vraagstuk voor de

goedkoper en minder bureaucratisch regelen, is de ge-

komende jaren.”

dachte. Maar de praktijk is weerbarstig, weet Cornel Vader.

Van Rijn: “Dat is geen nieuw probleem, maar ik snap uw

Dat weet ook Van Rijn en daarom legt hij graag zijn oor

zorg. Gaat het helpen dat gemeenten meer mogelijkheden

te luisteren bij het Leger des Heils. “Het Leger des Heils

krijgen om juist al aan de voorkant bezig te gaan?”

opereert in vele opzichten aan het front om hardnekkige

Vader: “Onlangs kwam het rapport van Aedes uit (de

problemen aan te pakken. In de zorgverlening is het Leger

koepel van woningcorporaties). Daaruit bleek dat het

een belangrijke speler, met veel kennis en kunde waar het

aantal uithuiszettingen in 2013 opnieuw is gestegen met

kwetsbare mensen betreft. En beleid maak je niet alleen op

8%. Dat is een teken aan de wand.

papier in een torentje, maar door te weten wat er speelt in

Toch denk ik ook dat er veel kracht zit in die lokale samen-

de praktijk. Ik wil niet de staatssecretaris zijn die een paar

leving, in de verbinding tussen maatschappelijke orga-

wetten regelt en vervolgens kijkt ‘hoe ze het doen’. Ik wil

nisaties, kerken, vrijwilligersorganisaties en bijvoorbeeld

discussiepartner zijn en meedoen als er problemen zijn in

sportverenigingen. Daar doen we zelf ook veel aan. Wat

de overgangsfase.”

ontbreekt, is de gewone schakel naar sportverenigingen. Via maatschappelijke sportcoaches proberen we cliënten

De zorg voor daken thuislozen was afgelopen jaren goed

uit de opvang met verenigingen in contact te brengen,

geregeld door het Plan van Aanpak Maatschappelijke

maar het blijft een hardnekkig probleem.”

Opvang en de Stedelijke Kompassen.

Van Rijn: “Waar zit ‘m dat in? Toch de doelgroep die de drempel te hoog vindt?”

6

Vader: “Eigenlijk wel, gecombineerd met hun lage zelfbeeld. ‘Wie zit er op mij te wachten?’, denken ze vaak. En sportverenigingen staan ook niet altijd te springen om mee te doen. Toch lukt het steeds vaker om ook sportverenigingen enthousiast te krijgen om mensen een kans te geven.”

Sociale wijkteams – hét antwoord? De sociale wijkteams vormen een belangrijk onderdeel van de decentralisatie van de zorg. Er leven nog veel vragen rondom dit initiatief, ook bij Cornel Vader. “Voor veel problemen kan dit goed werken, maar de mensen aan de onderkant van de samenleving vallen toch vaak buiten de boot; wijkteams gaan dat niet trekken.” Van Rijn: “Dat heeft misschien met de fase van de opbouw van die wijkteams te maken. We zijn nu vooral bezig met het doorvoeren van alle veranderingen en het organiseren van de samenwerkingen. Dan is er automatisch meer aandacht voor de bestaande klanten. De volgende fase is gericht op de mensen die buiten beeld zijn. Hebben jullie over het algemeen voldoende toegang tot die wijkteams?” Vader: “Dat verschilt. In de centrumgemeenten wel, daar spreekt het voor zich dat wij aan tafel zitten bij die wijkteams om de verbinding naar de opvang te houden. In andere gemeenten zitten we in de tweede schil; ook goed, als men de opvang maar weet te vinden. Ik kan me voorstellen dat de bescherming van kleinschalige opvang op buurtniveau nog niet in wijkteams geregeld kan worden.” Van Rijn: “Bij de hervormingen staan de mensen voorop, niet de systemen. Bij sommige doelgroepen moet je niet het systeem heilig verklaren, maar kijken naar wat die groep nodig heeft. De komende periode gaan we intensief kijken naar waar het systeem niet goed werkt, of waar aanvullende afspraken of regelingen nodig zijn om mensen die buiten de boot dreigen te vallen toch goed te kunnen ondersteunen.”

Het Leger des Heils opereert in vele opzichten aan het front om hardnekkige problemen aan te pakken.


7

interview

Vader: “Het komt op concrete situaties aan. We moeten

Door de decentralisatie is de speelruimte voor gemeenten

blijven oppassen dat er niemand buiten de boot valt.

alsnog heel klein. Iets als sociale uitsluiting van een heel

Je kunt eenvoudig niet alles regelen op wijkniveau. De

gezin heeft men niet in het vizier. In de jeugdteams gaat

Centrumgemeente als coördinerende overheid blijft de

het vooral over ontwikkelingsproblemen en opvoedings-

komende jaren erg belangrijk.”

vraagstukken.” Van Rijn: “Dat decentraliseren gebeurt juist om die verbin-

Hoe meer wij gemeenten inperken met regeltjes, des te groter de kans dat er mensen buiten die regeltjes vallen.

dingen tussen de verschillende beleidsterreinen te leggen.” Vader: “Ik hoop dat dat gaat lukken. In Rotterdam komen deplorabele gezinnen binnen via de poort van de maatschappelijke opvang, Centraal Onthaal. Daar was een gezin bij waarvan een kind in een situatie zat van ontwikkelingsproblematiek. Daarvoor was een jeugdzorgindicatie nodig, maar die was moeizaam te verkrijgen. Rotterdam – toch geen kleine stad – moet dus nog wennen.”

Participatiewet – voor iedereen? Wie kan werken, moet daartoe de kans krijgen. Dat is het uitgangspunt van de Participatiewet die de Tweede

Jeugdzorg

Kamer afgelopen februari aannam. Vader kijkt uit naar deze

Met de decentralisatie van Jeugdzorg worden gemeen-

wet, want werk helpt uitval voorkomen. “Maar,” stelt hij,

ten verantwoordelijk voor het bieden van Jeugdhulp en

“in markttermen hebben de zwaksten in de samenleving

Jeugdbescherming. Cornel Vader hoopt dat de zorg voor

weinig economisch rendement. Ik ben dan ook benieuwd

gezinnen met multiproblematiek ook na de decentralisatie

naar welke ruimte gemeenten krijgen om die groep te

gewaarborgd blijft. Van Rijn: “Gemeenten krijgen één bud-

beschermen. En vooral naar uw visie op de speelruimte die

get en kunnen zelf combinaties maken op het gebied van

gemeenten kunnen benutten om de Wmo en de Participa-

jeugdhulp en ondersteuning. Disciplines die vroeger naast

tiewet ook qua budget met elkaar te verbinden. Het gaat

elkaar werkten, gaan nu samenwerken. Zo ontstaan er

vaak om dezelfde mensen.”

contacten met scholen, omdat je soms op school ontdekt of er thuis problemen zijn.”

Van Rijn: “Dat is dé essentie van die hele decentralisatie, dat we juist op gemeenteniveau verbindingen willen leggen

8

Vader: “Mijn grootste zorg zit bij de uitvallers. Sociale wijk-

tussen participatie, wonen, zorg en ondersteuning.

teams gaan dat niet allemaal oplossen. Wij zitten helemaal

Wat mij betreft krijgen gemeenten zoveel mogelijk ruimte

in die Jeugdzorg en bij gezinnen met uitvallers is altijd

om te voorkomen dat de zwaksten buiten de boot vallen.

sprake van grote schulden, verwaarlozing, afwezige ou-

Want hoe meer wij gemeenten inperken met onze regel-

ders of delinquent gedrag. Het lijkt nu alsof er een hek om

tjes, des te groter de kans dat er groepen mensen

de Jeugdzorg heen wordt gezet, ook qua kwaliteitskaders.

buiten die regeltjes vallen.” Hij voegt toe: “Gemeenten

hebben daarover ook afspraken gemaakt. Wij bekijken en

Van Rijn: “Hoewel gemeenten wel de plicht krijgen om

beoordelen die. We kiezen voor de regionale insteek, tenzij

passende zorg te leveren.”

het bovenregionaal moet. Daar maken we dan beleid op.”

Vader: “Mensen kunnen tussen wal en schip terechtkomen.”

Huisvesting van mensen met psychiatrische achtergrond

Van Rijn: “We moeten oppassen dat we niet in termen

Vader: “Dat brengt me bij het feit dat Justitie zorg is gaan

de voordelen van decentralisatie is, dat we overstappen

inkopen. Heel verstandig. Sommige mensen met een psy-

van het verdelen van budgetten aan zorgaanbieders,

chiatrische of forensische achtergrond hebben toezicht no-

naar gemeenten die verantwoordelijk zijn voor hun

dig en een veilige, beschutte woonvorm. Maar dat toezicht

burgers. Maar ik begrijp dat het voor organisaties lastiger

houdt een keer op. Dan ontstaat er lokaal een dynamiek,

is, want in het verleden hadden ze door die budgetten

waarvan we hopen dat er een naadloze overgang mogelijk

meer zekerheid vooraf. Wat is de ervaring van uw

wordt naar het gemeentelijk of liever gezegd centrumge-

organisatie tot nu toe?”

meentelijk domein.”

Vader: “Als het gaat om de meest kwetsbaren aan

Van Rijn: “Is het niet zo dat gemeenten nu juist extra ruimte

de onderkant, is onze ervaring tot nu toe goed.

krijgen om een oplossing te zoeken? Dan zegt u zeker: dat

Sommige gemeenten beginnen helemaal opnieuw en

gaan ze niet doen?”

miskennen dat een paar procent het absoluut niet gaat

Vader: “Het is voor de zorgaanbieders wel zaak om de

halen; daar maak ik me wel zorgen om. En ook Jeugd is

mogelijkheden met die centrumgemeente goed te bespre-

een kwetsbaar punt. Er zijn te weinig gebieden waar dit

ken. Nu is het een soort verzekerd recht, maar straks niet

goed geregeld is. Er zijn zelfs gemeenten die zich aan een

meer. Dat maakt het spannend.”

samenwerkingsverband onttrekken.”

van kansen en bedreigingen blijven hangen. Een van


9

jaaroverzicht 1

Terugblik op 2013

70.858

Overnachtingen

1,6 miljoen

Mensen In 2013 zijn 70.858 mensen zijn in 2013, voor het eerst of

Het Leger des Heils verzorgde in 2013 vanuit haar accom-

opnieuw, in aanraking gekomen met activiteiten van het

modaties 1.615.161 overnachtingen (+1% ten opzichte

Leger des Heils. Hiervan hebben 54.964 mensen aange-

van 2012). In 75% van de gevallen was sprake van, korte

klopt om zorg, hulp of steun van de welzijnsen gezond-

of langduriger, opvang van daken thuislozen en zwerfjon-

heidszorg. De overigen (15.894 personen) namen deel aan

geren. Zij kampen veelal met verslaving en hebben soms

één of meer activiteiten uitgevoerd door de korpsen van

ook een delinquente achtergrond.

het kerkgenootschap. In 2013 namen 34.793 verschillende personen als cliënt deel aan 54.964 cliënttrajecten (vormen van hulpverleningsactiviteiten) van het Leger des Heils . Dat aantal

Sociale ondersteuning

personen is vrijwel gelijk aan voorgaande jaren, waarbij

+50%

de intensiviteit van de hulpverlening verder toenam (2013: gemiddeld 1.6 cliënttraject in vergelijking met gemiddeld

Buurtgericht werk, tegen gaan van sociale uitsluiting en

1.4 cliënttraject in 2009). In de afgelopen jaren nam het

eenzaamheid, is een belangrijk speerpunt van het Leger

gemiddelde bedrag dat per cliënt aan hulpverlening is be-

des Heils. In 2013 genoten wekelijks 21.688 personen in

steed, toe. Dit werd mogelijk door de eerste fase van het

hun eigen buurt van ontmoeting en sociale ondersteuning

Plan van Aanpak Maatschappelijke Opvang van de Rijks-

in of vanuit de lokale vestigingen van het Leger. Vijf jaar

overheid in samenwerking met grote gemeenten (2006-

geleden betrof dit nog bijna 15.000, een stijging van 50%.

2012). Hierdoor zijn vanaf 2006 substantieel meer AWBZ middelen beschikbaar gesteld om daken thuislozen (die een GGZ/LVB indicatie hebben) de juiste zorg te kunnen bieden. Dit plan is succesvol en heeft geleid tot minder

Maaltijden

daken thuislozen.

5,5 miljoen

Ook vanuit het ministerie van Veiligheid en Justitie wordt In 2013 zijn in totaal 5.493.909 maaltijden verstrekt.

voor daken thuislozen die regelmatig met justitie in aan-

Hiervan werden 648.909 maaltijden gratis, of tegen zeer

raking komen, en die kampen met GGZ/LVB problematiek,

geringe bijdrage, verstrekt vanuit de Leger des Heils

meer (forensische) zorg ingekocht.

buurtcentra (korpsen en Bij Bosshardt) en de inloopcentra voor daken thuislozen.

2013 in vogelvlucht f Op 10 januari begint een vorstperiode

t LegerdesHeils070 @LdHDenHaag

t Leger des Heils @Legerdesheils 18

van 3 weken en start in veel gemeenten de

14 januari 2013 Kou zorgt voor drukte bij

januari 2013 Toenemend gebruik extra

winterregeling waarbij het Leger des Heils

daklozenopvang Leger des Heils | Omroep

capaciteit opvang daken thuislozen

extra opvangruimte regelt zodat niemand

West

#Legerdesheils tijdens winterkouderegeling

buiten hoeft te slapen

12

jaaroverzicht

Nieuwe cliënten

20.332

In 2013 werden voor 20.332 nieuwe cliënten hulpverleningstrajecten gestart door de professionele hulpverlening van het Leger des Heils en de hulpverlening aan 18.491 mensen worden afgerond of anders beëindigd.

Extra hulpverlening

4,9 miljoen Over 2013 is een totaalbedrag van € 4,9 miljoen hulpverlening niet aan de subsidiegever gedeclareerd (2012: 4,6 miljoen). Dit betreft extra geleverde, maar niet declarabele, zorg van € 1,9 miljoen (2012: € 1,3 miljoen) en ongeïndiceerde zorg binnen en buiten de Leger des Heils-instellingen van € 3,0 miljoen (2012: € 3,3 miljoen). Voor het Leger de Heils is het een belangrijk uitgangspunt om behalve een adequate bedrijfsvoering, vooral zorg te kunnen verlenen aan de mensen zonder helper. Het is daarbij belangrijk te kunnen beginnen met hulp verlenen, zonodig voordat de betreffende vergoedingstitels zijn goedgekeurd. Eventuele niet gedekte kosten kunnen tot een zekere hoogte worden vergoed vanuit de baten uit eigen fondsenwerving. De geboden zorg aan cliënten wordt nader in detail weergegeven in het overzicht vanaf bladzijde 152.

Januari zorg vanuit 16 Januari 16 Januari zorg vanuit deHertog Thuiszorg vanuit de Thuiszorg Korps Rotterdam Zuid16start in januari met dede Thuiszorg f16InJanuari januarizorg doneert Rabobank t Theo den @tcdhertog 18 januari 2013zorg @ vanuit de f Thuiszorg OGGZ gewenst en passend is. Na deze gewenst en passend is. Na deze OGGZ gewenst en passend Na deze OGGZ gewenst en passend is. Na deze Alpha-cursus om mensen bekend te maken met Emmen-Coevorden 10.000 euro voor Legerdesheils lijktis.vooral bekend vanOGGZ maatsch intake kan de zorg indien noodzaker > noodzaker intake kan de zorg indien intake kan de zorg indien noodzaker > christelijk >geloof het schuldhulpverleningsproject van korps Emmen opvang, terwijlnoodzaker we zoveel>meer doen.intake kan de zorg indienhet Bijv opvoedondersteuning in multiproblem ook op N-veluwe


13

De hulpverlening is mogelijk door de inzet van duizenden betaalde en vrijwillige medewerkers.

128 Officieren in actieve dienst

Het boekjaar 2013 had voor het Leger des Heils twee gezichten. Enerzijds was sprake van voorbereiden op de door de overheid aangekondigde ingrijpende stelselherzieningen en bezuinigingen in de zorg. Die voorbereiding vraagt veel van het management en de ondersteunende

Medewerkers

staf. De proactieve aanpak veroorzaakte binnen verschil-

De hupverlening is mogelijk door de inzet van duizenden

lende werkeenheden transitiekosten en in beperkte mate

betaalde en vrijwillige medewerkers. Het aantal betaalde

ook tot onderbezetting van de beschikbare capaciteit van

medewerkers dat bij het Leger des Heils werkt nam in

hulpverleningsplaatsen. Dat het jaar 2013 eindigde met

2013 nog licht toe ten opzichte van voorgaande jaren.

een batig saldo ad é 6,8 miljoen is te danken aan een

Ultimo 2013 waren er 5.926 medewerkers in dienst en

opbrengst uit een enkele nalatenschap van é 12 miljoen

128 officieren in actieve dienst, samen goed voor ongeveer

groot. Zonder deze niet-structurele bate zou over

4.000 fte. Daarnaast heeft het Leger des Heils ruim 5.000

2013 een negatief resultaat zijn gerapporteerd van

vrijwillige medewerkers, deels vanuit de eigen kerkelijke

ca. é 5 miljoen.

organisatie maar ook met andere levensbeschouwelijke achtergronden. Vanaf najaar 2013 is sprake van een kleine teruggang in het aantal betaalde arbeidsplaatsen bij het

Exploitatiekosten

Leger des Heils. Dit in voorbereiding op de elders in dit

338,3 miljoen

jaarverslag beschreven gevolgen van de invoering van stelselherzieningen in de zorg.

De begroting 2013 ging uit van een nihil resultaat bij een

5.926 Medewerkers in dienst

exploitatie-omvang van é 331 miljoen. De gerealiseerde exploitatiekosten bedroegen é 338,3 miljoen. De gerealiseerde exploitatiekosten zijn 2,2% hoger dan begroot en 3,9% hoger dan het voorgaande jaar 2012.

5.000+

Uitgaven aan de doelstelling

Vrijwillige medewerkers

330,8 miljoen

2013 in vogelvlucht

14

f Commissioner Marja van Vliet en de

f Arie Slob spreekt op 2 februari tijdens

t Arie Slob @arieslob 1 februari 2013

mensen van “Blij dat ik brei voor een

de eerste mannenconferentie die door ruim

Morgen spreken op Mannendag van het

ander” delen op 24 januari truien en sjaals

200 deelnemers wordt bezocht

Leger des Heils in Lunteren met oa Bert

uit aan daken thuislozen in Dordrecht en

Konterman, mr Dick van Putten en mgr

Rotterdam

Jan van Burgstede

jaaroverzicht

De bestedingen aan doelstelling waren in 2013 totaal é 330,8 miljoen, een stijging van é 14,4 miljoen of 4,5% ten opzichte van 2012. Verschillende sectoren van het Leger des Heils zagen in 2013 reeds de voorziene consolidatie waarbij de subsidies van overheden zou dalen. Dit is zichtbaar in b.v. de ouderenzorg en de reclassering. Bij de geestelijke gezondheidzorg was sprake van een na-ijleffect van eerdere uitbreiding van beddencapaciteit, die in 2013 voor het eerst een vol jaar werd benut. De kosten van de hulpverlening verslavingszorg stijgen met bijna é 2 miljoen. Deze toename wordt niet veroorzaakt door extra hulp-

De baten uit eigen fondsenwerving bedroegen in 2013

verleningsactiviteiten, maar is geheel veroorzaakt door

een bedrag van é 37,1 miljoen, ruim é 10 miljoen of 41%

het extra afschrijven op de boekwaarde van een specifiek

hoger dan de inkomsten over het voorgaande jaar. De

onroerend goed.

inkomstentoename is volledig te danken aan toename van de inkomsten uit nalatenschappen (+é 9,9 miljoen) en het

De omvang van Maatschappelijke Opvang en Preventie en

hogere resultaat uit verkoop van gebruikte kleding

Maatschappelijk Herstel zijn in 2013 gestegen door extra

(+é 1,5 miljoen). De bijna verdubbeling van inkomsten uit

contractering in enkele grotere steden, met name op het

nalatenschappen komt door een enkele nalatenschap die

gebied van bijzondere thuiszorg (b.v. vervuilde

het Leger des Heils heeft begunstigd met é 12,1 miljoen.

huishoudens).

Nooit eerder heeft het Leger des Heils zo’n grote nalatenschap gekregen. Andere eigen fondsenwervende

De economische situatie in Nederland heeft ook in 2013

inkomsten bleven ongeveer gelijk.

geresulteerd in een afname van volume aan geschonken gebruikte kleding. Ten opzichte van de top in 2009

Het aantal actieve donateurs van het Leger des Heils

(26,6 miljoen kilogram textiel) daalde de inzameling in

steeg met ruim 3% of 8.286 personen tot 249.380.

2013 verder van 23,1 miljoen kilogram in 2012 naar 21,6

Het totaal aantal bekende donateurs bedraagt 533.810

miljoen kilogram textiel in 2013 (minus 19% ten opzichte

personen en organisaties (vorig jaar 527.071).

van topjaar 2009). De opbrengsten uit de textielinzameling bereikten echter in 2013 een record. De combinatie van efficiëntere bedrijfsvoering en hoge verkooprijzen op de internationale markt voor gebruikt textiel, resulteerde in 2013

Kosten eigen fondsenwerving

11,4%

tot een record bedrag ten gunste aan de maatschappelijke doelstelling. Ruim € 4 miljoen of 26% van de bedrijfsopbrengsten uit textielinzameling werd beschikbaar gesteld

Door de bijzonder hoge inkomsten uit nalatenschappen

aan doelen van het Leger des Heils en overige maatschap-

daalde de kostenfactor eigen fondsenwerving van 16,1%

pelijke functies.

over 2012 tot 11,4% over 2013.

Januari zorgEvents vanuit@Events_NL de Thuiszorg14 februari 16 Januari zorg vanuit de Thuiszorg t16 High profile OGGZLeger gewenst passend is. Na deze openen OGGZ gewenst en passend is. Na deze 2013 des en Heils en LA The Voices intake kan de zorg indien noodzaker > intake kan dedezorg indien noodzaker > gezamenlijk Huishoudbeurs

16 Januari zich zorgvan vanuit 16 Januari zorg vanuit de f Thuiszorg Het Leger des Heils presenteert 16 de t/mThuiszorg OGGZ gewenst enofpassend OGGZ gewenst en passend is. Na deze 24 februari met de opvallend witte Church Hope is. Na deze kan de zorg indien noodzaker > intake kan de zorg indienopnoodzaker > de Huishoudbeurs in intake Amsterdam


15

Het jaar 2013 stond voor de kerkelijke afdelingen van het

interesse tonen. Het meerjarenbeleidsplan en de hieruit

Leger des Heils in belangrijke mate in het teken van uitvoe-

gevoede lokale werkplannen dienen derhalve dynamische

ring van eerder genomen besluiten vanuit het meerjaren-

documenten te zijn. De dynamiek krijgt structuur door mid-

beleidsplan Strategieherziening 2009-2012. De centrale

del van de P&C cyclus. Een cyclus die toeziet op tijdigheid

focus is ‘zielen winnen voor Jezus’ in een voor het Leger

(planning) en controleerbaarheid (cijfers).

des Heils vertrouwde wijze van Geloven en Doen. De bestrijding van eenzaamheid en het bieden van zingeving

Een (terug)blik over 2013 laat een breed activiteitenaanbod

zijn als centrale thema’s opgepakt, waarbij het buurtgericht

zien van o.a. organiseren van vakantiedagen, kaderdagen

werken steeds als een rode draad heeft gefungeerd.

voor vrijwilligers, werkconferenties voor officieren, studie-

De strategieherziening omvat ook een financiële omslag

dagen voor heilssoldaten, trainingsavonden Schuldhulpver-

teneinde de kosten te reduceren en inkomsten te verho-

lening, jeugd- en jongerenevenementen, muziekfestiviteiten

gen. Om vanaf 2013 een structureel break-even niveau te

zoals Kerst op de Dam’, en zelfs een motortoertocht ‘Ride

kunnen realiseren, waren financiële ingrepen nodig tot een

for Salvation’.

bedrag ad é 3,5 miljoen. Na de eerdere inspanningen in de afgelopen jaren is net als in het voorgaande jaar ook in 2013 het beoogde doel van een break-even resultaat bereikt. Mede door extra baten uit de verkoop van onroerend goed is een positief resultaat gerapporteerd van é 300.000. De kosten zijn goed beheerst. Het Leger des Heils ontkomt niet aan de effecten van

In de zomer van 2013 organiseerde het Leger des Heils

ontkerkelijking. Over 2013 was sprake van een stabilisatie,

het project ‘Find Your Mission’. Een project voor jong

waarbij het ledenaantal gelijk bleef. Gemeten over de vijf-

volwassenen in de binnenstad van Amsterdam. Wonen,

jaars periode 2009 tot en met 2013 daalde het ledenaantal

werken en leren in een uitdagende omgeving. Twaalf

van 6205 tot 5413 (minus 12,8% of gemiddeld minus

jongeren en jongvolwassenen besteedden een maand van

2,5% per jaar).

hun tijd om te wonen en werken in Amsterdam (activiteiten van het korps in de binnenstad en in verschillende sociaal

Het Kerkgenootschap Leger des Heils organiseert

maatschappelijke activiteiten). Tijdens de projectperiode

gedurende het hele jaar verschillende activiteiten, voor

bouwden de deelnemers ook aan hun persoonlijke ont-

verschillende doelgroepen op verschillende momenten.

wikkeling en namen zij deel aan het leerprogramma over

Dit gebeurt zowel landelijk als op lokaal (korps)niveau. Bij

Heiligmaking, Talenten en Gaven, Sociale Gerechtigheid en

al deze activiteiten staat een van de volgende doelen cen-

Discipelschap.

traal: geestelijke groei, onderlinge verbondenheid, evangelisatie en dienstbaarheid. Deze activiteiten zijn steeds vaker

De Leger des Heils activiteiten in 2013 op het gebied van in-

projectmatig, afhankelijk van de actualiteit en de mogelijk-

ternationale projecten en de kledinginzameling in Nederland

heden van het korps en de behoeften van de mensen die

worden nader toegelicht op pagina 16 respectievelijk 52.

2013 in vogelvlucht

16


f Vanaf vrijdag 1 maart kunnen prostituees

f Verspreid over Nederland nemen op

februari 2013 Vannacht om 00.53u wenst

in het meeting point in het Wallengebied

1 maart mensen van het Leger des Heils

@ComHansVanVliet ons een gezegende

in Amsterdam terecht voor koffie, een

deel aan de Wereldgebedsdag

nacht in het programma #Nachtzoen

gesprek, om televisie te kijken of vragen

@IKONtv #NL2

te stellen

jaaroverzicht Leger des Heils Jaarverslag 2013

17

Internationale projecten in 2013 Het Leger des Heils is actief op het gebied van

Leger des Heils Nederland heeft zich ook in 2013

ontwikkelingswerk en noodhulp. De organisatie

ingezet om het lokale Leger des Heils te steunen in het werk, zowel op financieel gebied als begeleiding bij capa-

richt haar inspanningen zoveel mogelijk op de

citeitsopbouwende activiteiten. Een van deze projecten

specifieke behoeftes van lokale gemeenschap-

overkoepelt meerdere locaties. Onder andere krijgen rond

pen. De hulp is duurzaam en gericht op bevor-

de 100 Leger des Heils medewerkers gerichte training,

dering van zelfredzaamheid. Intensieve samen-

waar bijna 14.000 kinderen, jong volwassenen en hun

werking tussen de verschillende locaties van het

families van profiteren.

Leger des Heils ter plekke en lokale instanties is

Filipijnen

daarvoor essentieel. Bij ontwikkelingswerk richt

Eén van de landen waar het Leger des Heils actief is werd

het Leger des Heils Nederland zich voornamelijk

in 2013 getroffen door een orkaan. Het Leger des Heils op de Filipijnen kwam direct in actie. Sinds de beruchte 8

op dertien zogeheten focuslanden. Voor wat

november is er ter plaatse veel werk verzet door het Leger

betreft de noodhulp is de bijdrage geografisch

des Heils. In totaal hebben 14 miljoen mensen schade

meer gespreid. Ook in 2013 heeft het Leger des

ondervonden van de ramp. Omdat het Leger des Heils al werkzaam is in het gebied en is getraind en voorbereid

Heils Internationale Ontwikkeling en Samen-

om direct op te treden na een ramp, kon het meteen hulp

werking (IOS) tientallen projecten die uit worden

bieden, vooral op het gebied van water en voedsel voor de

gevoerd door lokale partners gefaciliteerd, ver-

overlevenden. Het was in eerste instantie niet eenvoudig

sterkt en ondersteunt. Hieronder volgen enkele

om de trucks vol met overlevingspakketten in het getroffen gebied te krijgen, maar uiteindelijk is de distributie in

voorbeelden van het lokale legerwerk waarbij

samenwerking met UPS heel goed gegaan. Kolonel Wayne

IOS dit jaar betrokken is geweest.

en Robyn Maxwell, territoriale leiders van de Filipijnen, hebben het getroffen gebied bezocht en hun ondersteuning

Brazilië

gegeven. Lokaal is een medisch team opgezet wat is ver-

Het Leger des Heils in Brazilië investeert veel in de ontwik-

sterkt door een aantal specialisten vanuit het buitenland.

keling van jongeren. Veel centra kennen speciale program-

Dit team heeft 1.495 patiënten geholpen en 942 kinderen

ma’s waar ze indien nodig – niet alleen onderdak en eten

heeft ingeënt tegen ziekten. Er is een aantal weken een

kunnen krijgen, maar ook cursussen en opleidingen kun-

tandartsenpost opgericht en er zijn 2.669 hygiëneboxen

nen volgen. Om zo de kans te vergroten dat ze zich verder

uitgedeeld. Naast alle fysieke hulp, ontvingen de getroffe-

kunnen ontwikkelen. Straatkinderen maken ook een groot

nen ook geestelijke steun.

deel uit van de doelgroep van het Leger des Heils. Ze krijgen een dak boven hun hoofd, voedsel, kleding, onderwijs

Grote Merengebied

en begeleiding bij praktische zaken. Gemeenschapscentra

In het centrale deel van Afrika ligt een van de armste

organiseren speciale activiteiten voor risicokinderen. Het

en meest instabiele gebieden van de wereld: het Grote

2013 in vogelvlucht

18

t Leger des Heils @Legerdesheils



13 maart 2013 Diggy Dex maakt

14 maart 2013 Leger des Heils als

14 maart 2013 Homeless World Cup in

van Thrift Shop Leger des Heils

‘Takasa’ naar Eurovisie Songfestival!

2015 naar Amsterdam!

Heils. Het meisjeshuis Sejahtera biedt onderdak aan 38

deel van de Democratische Republiek Congo en delen

meisjes van verschillende leeftijden. Ook heeft het Leger

van Oeganda, Rwanda en Burundi, wordt al decennia lang

des Heils een lokaal radiostation, welke informatie ver-

geteisterd door burgeroorlogen en andere interne conflic-

spreid over activiteiten, voorlichting en het Woord van God.

ten. In het gebied proberen veel vluchtelingen weer een

Deze zender is van groot belang voor o.a. de mensen die

stabiel leven op te bouwen, maar er is vaak weinig over

in de omgelegen slecht toegankelijke bergen wonen. In

van de infrastructuur voor onderwijs, gezondheidszorg en

een nabij gelegen dorp Kalaware beheert het Leger des

voedselvoorziening. Samen met verschillende partners is

Heils een scholencomplex, een jongenshuis en een agra-

het Leger des Heils actief op deze terreinen. Er wordt o.a.

risch project. Met het landbouwprogramma helpt het Leger

gezorgd voor (basis)onderwijs en voorlichting over gezond-

des Heils 2.000 boeren in de omgeving een beter inkomen

heidszorg. In Rwanda zijn verschillende kleuterscholen van

te genereren met de productie van koffie, rijst en cacao. De

het Leger des Heils, zoals ‘John Gowans’ in Rwimiyaga.

leerlingen van het scholencomplex komen vanuit de verre

Zo’n 100 kinderen tussen de drie en zes jaar bezoeken de

omtrek, sommigen reizen twee tot drie uur per dag om bij

school. Het Leger des Heils investeert er in de kwaliteit van

de lessen aanwezig te kunnen zijn. Andere leerlingen wo-

leraren, schoolmaterialen en faciliteiten voor de voedsel-

nen nog verder weg en overnachten bij officieren van het

voorziening. In het Oosten van DR-Congo is het Leger des

Leger des Heils of wonen in een van de kinderhuizen.

jaaroverzicht

Merengebied. Het gebied dat bestaat uit het oostelijke

Heils actief in 4 steden en dorpen, waar onder andere training aan honderden leraren wordt gegeven. Scholen zijn

Oekraïne

opgeknapt, leerlingen en leraren ontvangen voedselsup-

In Kharkov, Oekraïne heeft het Leger des Heils een dag-

plementen en 2000 extra kinderen gaan nu naar school. In

centrum voor verschillende leeftijdsgroepen.

Sake, Noord Kivu zijn ongeveer 500 gezinnen geholpen bij

Het centrum biedt 5 dagen in de week activiteiten en

het opzetten en bewerken van hun eigen landbouwgrond,

maaltijden aan voor minimaal 20 ouderen en naschoolse

zodat zij hiermee hun eigen voedsel, maar ook inkomen

opvang voor minimaal 20 kinderen. De jeugd kan hier

kunnen verwerven.

huiswerkbegeleiding krijgen en lessen volgen. Het centrum fungeert ook als steunpunt voor (familie van) slachtoffers

Ghana

van HIV/Aids en geeft voorlichting hierover op universitei-

Ook gedurende 2013 is het Leger des Heils Nederland

ten en scholen. Maandelijks krijgen ongeveer 100 mensen

nauw betrokken geweest met een deels door de overheid

voorlichting en steun op het gebied van HIV/Aids.

gesubsidieerd project in Ghana (MFS2). Het programma is geënt op de kwaliteitsverbetering van het onderwijs en

Rusland

de toegang daartoe, vooral in dorpen op het platteland. 9

In Oost-Europa heeft het Leger des Heils jaarlijks inten-

bestaande Leger des Heils scholen zijn hierbij betrokken

sieve trainingssessies voor toekomstige officieren; de

en 1 nieuw gebouwde school in Tongo. De hoofdactivi-

kadetten. De sessies vinden o.a. plaats in de hoofdstad

teiten van het project bestaan uit renovatie, trainen van

van Rusland, Moskou. Er zijn verschillende onderwerpen

medewerkers, versterken van ouderen leraren comités,

die aan bod komen, waaronder geestelijke zorg, kerkelijke

onderwijsbenodigdheden voor kennisvergroting. Ruim

zang, theologie, public relations en jeugdwerk. Door de

5000 kinderen en hun families hebben hier profijt van.

sessies zal ook duidelijk worden wat de handvatten zijn die de toekomstige officieren graag zouden willen hebben

Indonesië

om hun functie uit te kunnen gaan voeren. In 2013 hebben

In de stad Palu, gelegen in Centraal Sulawesi, is het Leger

7 kadetten en 3 stafmedewerkers aan deze trainingen

des Heils volop actief. Het scholencomplex van het Leger

deelgenomen.

des Heils herbergt een crèche en een basis- en middelbare school. Daarnaast verzorgt de school vervolgopleidingen, waaronder opleidingen voor officieren van het Leger des

16 Januari zorg vanuit de Thuiszorg vanuit de Thuiszorg Januari zorg vanuit de Thuiszorg t16 MijnParkstad @MijnParkstad 14 maart 2013 16 Januari zorg f Deelnemers aan het programma 16 Januari zorg vanuit de t Thuiszorg Zoektocht Henry @ZoektochtHenry OGGZ gewenst enwillen passend is. Na deze is. Na2013 deze@Legerdesheils passend is. Na deze OGGZ gewenst en passend NaSoepbus deze door OGGZ gewenst Vanavond rijdt voor het eerstis. een “Vrijeen Tijd voor Iedereen” organiserenOGGZ op gewenst en passend 16 maart zou u ons intake kan de#HenryDerks zorg indien noodzaker > noodzaker > zoek naar indien > intake kan@Legerdesheils de zorg indien noodzaker > krant! intake kan de #Heerlen Morgen in de 15zorg maart een noodzaker uniek theaterfestival inintake kan de zorg indienRT? Wij zijn op mijn broer theater Zuidplein te Rotterdam

facebook.com/zoektochthenry Alvast bedankt


19

Samenleving en maatschappelijke ontwikkelingen Het Leger des Heils komt veel menselijke nood

Eenzaamheid en sociale uitsluiting

tegen. Deze nood staat vaak niet op zich en

Sociale contacten zijn belangrijk voor mensen: hoe meer sociale contacten mensen hebben, hoe beter hun leefsitu-

houdt verband met maatschappelijke ontwik-

atie is. 15% van de Nederlanders geeft aan zich vaak een-

kelingen.

zaam te voelen. Opvallend is dat juist ouderen (65+) minder aangeven zich eenzaam te voelen (10%), terwijl 21%

Kwetsbaar en armoede

van de jongeren (18-24 jaar) aangeeft zich vaak eenzaam

In Nederland blijkt volgens onderzoek 85% van de bevol-

te voelen. De gevolgen van eenzaamheid kunnen groot

king gelukkig of zeer gelukkig, terwijl drie procent aangeeft

zijn. Mensen die vereenzamen hebben vaak lichamelijke

niet zo gelukkig of zelfs ongelukkig te zijn. De algemene

en psychische klachten (depressie en angst). Sommige

leefsituatie van Nederlanders is beter dan tien jaar geleden,

mensen komen in een sociaal isolement terecht. 12% van

maar vanaf 2010 treedt hierin een verslechtering op. Deze

de Nederlanders geeft aan geen vrienden te hebben, 10%

verslechtering treft vooral de meest kwetsbare groepen

zegt zich vaak buitengesloten te voelen in de Nederlandse

(mensen met een lage opleiding, een laag inkomen, zonder

samenleving.

werk of met een slechte gezondheid). In totaal omvat deze groep zo’n 24% van de bevolking. Vooral een combinatie

Nederland kent weinig beleid ter bestrijding van sociale

van kwetsbaarheden leidt tot een minder goede leefsitu-

uitsluiting en meestal wordt dit als een sociaal-economisch

atie. Dit betreft 6% van de bevolking.

probleem gezien. Het gaat weliswaar om een gemis aan allerlei zaken, inclusief maatschappelijke participatie, maar

De Nederlandse economie herstelt zich langzaam maar

men schrijft dit vooral toe aan financiële tekorten. De over-

zeker uit de recessie. Naar verwachting zal in de loop van

heid zet in op het tegengaan van armoede en problema-

het komende jaar de werkgelegenheid weer enigszins

tische schulden en op bevordering van maatschappelijke

gaan toenemen. Als gevolg van de economische crisis is

participatie via een vorm van betaald werk.

er sprake van een stijging van het aantal huishoudens met een laag inkomen. Huishoudens die langdurig van een laag

Nederlanders zijn ambivalent in hun houding ten aanzien

inkomen moeten rondkomen maken een grote kans op

van kwetsbare groepen. Aan de ene kant zijn ze van

armoede. De lage-inkomensgrens voor een alleenstaande

mening dat de situatie van kwetsbare groepen zorgelijk

bedraagt nu 990 euro per maand. Van de Nederlandse

is, dat iedereen recht heeft op hulpverlening en dat er te

huishoudens is 10% (717.000) afhankelijk van een laag

weinig aandacht is voor mensen met bepaalde problemen.

inkomen, het hoogste aantal sinds 2000. Ruim 170.000

Aan de andere kant leggen ze de schuld wel vaak bij de

huishoudens hebben ten minste vier jaar achtereen een

mensen zelf en willen ze er zeker niet mee geconfron-

laag inkomen. 1 op de 6 huishoudens heeft problemati-

teerd worden (het zogenaamde NIMBY-effect = ‘not in my

sche schulden of loopt het risico om deze te krijgen.

backyard’).

2013 in vogelvlucht

20

t Thom Snaphaan @thomsnaphaan


19 maart 2013 Wij zijn op zoek naar

20 maart 2013 Schuldhulp beperkt

#innovatieve concepten mbt toepassing

uitzettingen. Cooperatie Domesta over ldh:

#technologie in de extramurale zorg van

zonder hun hulp zou het aantal ontruimin-

cliënten van @Legerdesheils

gen toenemen


21

De Nederlandse bevolking beseft heel goed dat iedereen

pij. Uitgangspunt is de mobilisering van ‘eigen kracht’ en

dakloos kan worden, vooral op het moment dat men

ondersteuning van naasten en vrijwilligers. Professionele

zonder werk komt te zitten en er alleen voor staat. Toch

hulp en collectief gefinancierde voorzieningen zijn bedoeld

hebben de meeste Nederlanders geen rooskleurig beeld

ter aanvulling.

van daklozen. Zij worden geassocieerd met negatieve illegaliteit, profiteren en agressie. Een deel van de

Participatiesamenleving en burgerparticipatie

bevolking meent dat deze mensen zelf voor hun situatie

De overheid heeft meerdere redenen om maatschap-

kiezen, immers: iedereen in Nederland die dat nodig heeft

pelijke participatie te stimuleren. Deze participatie kan de

kan toch hulp krijgen?

sociale cohesie ten goede komen, de zelfredzaamheid

kenmerken als alcoholisme, overlast op straat, criminaliteit,

van burgers vergroten en de afhankelijkheid van publieke

Bezuinigingen en decentralisaties in het sociale domein

voorzieningen verkleinen.

In 2015 treden de Jeugdwet, de Participatiewet en de

Sport is een belangrijk middel om maatschappelijke

Wet Maatschappelijke Ondersteuning (Wmo) in werking.

samenhang te bewerkstelligen. Zowel voor de gezond-

Daarmee worden taken van de Nederlandse overheid ge-

heid als voor sociale vaardigheden vindt de overheid het

decentraliseerd naar gemeenten. Terwijl deze decentralisa-

belangrijk dat mensen sporten en bewegen.

ties in het sociale domein plaatsvinden, worden ook grote bezuinigingen doorgevoerd. Deze operatie zal een periode

Bijna drie op de tien Nederlanders verrichten vrijwilligers-

van onduidelijkheid meebrengen voor burgers, gemeenten,

werk. Vrijwilligerswerk bij sportverenigingen, (georgani-

zorgaanbieders en andere betrokkenen en heeft dan ook

seerde) buren-, bejaarden-, of gehandicaptenhulp en bij

grote impact op de Nederlandse samenleving.

godsdienstige/levensbeschouwelijke organisaties zijn de meest voorkomende vormen. Steeds vaker vinden vrijwilli-

De Jeugdwet gaat over de overheveling van alle jeugdhulp

gers zelf via een online vacaturebank, dus zonder persoon-

naar de gemeenten. De gemeenten worden daarmee

lijke bemiddeling, vrijwilligerswerk.

verantwoordelijk voor de inhoud, financiering en uitvoering van deze zorg. Het doel van de overgang is dat er meer

Vooral ouderen en mensen van middelbare leeftijd, de

samenhang komt in de jeugdhulp. Met de invoering van de

hogere inkomens, hogeropgeleiden, kerkgangers en

Participatiewet wil de overheid participatie en langer door-

autochtonen participeren veel. Hun belangrijkste motief is:

werken stimuleren. De overheid legt de verantwoordelijk-

‘anderen helpen’. Naast (georganiseerd) vrijwilligerswerk

heid om mensen aan het werk te houden, of om gedeelte-

is er informele hulp. Hierbij gaat het om mantelzorg, maar

lijk arbeidsongeschikten weer aan het werk te krijgen, voor

bijvoorbeeld ook om het doen van klusjes. Nederlanders

een belangrijk deel bij werkgevers neer.

besteden gemiddeld 1,6 uur per week aan vrijwilligerswerk en 1,4 uur aan informele hulp. Nederlanders die veel tijd

De Wmo heeft tot doel mensen met een beperking zo veel

kwijt zijn aan betaalde arbeid, besteden minder tijd aan vrij-

mogelijk zelfstandig te laten meedoen in de maatschap-

willigerswerk en informele hulp. Naast het doen van vrijwilli-

2013 in vogelvlucht t Culinerd @CuliNerdNL 28 maart 2013 Erg goed gesprek gehad bij @Legerdesheils over inzet mobile. #leukeplannen & #inspirerend! Zelfs verwend met goodies!

22

jaaroverzicht

gerswerk en het verrichten van informele hulp, participeren

Christus en de goddelijke inspiratie van de Bijbel worden

burgers door het geven van geld en goederen aan goede

onderschreven door respectievelijk 20% en 33% van de-

doelen. Mogelijk als gevolg van de economische crisis

genen die niet bij een kerk zijn aangesloten.

daalt de laatste jaren met name de waarde van gegeven goederen (-15%), de daling in het geven van geld (-3%) is

De combinatie van handels- en ontwikkelingssamen-

minder groot. Huishoudens geven relatief het meeste geld

werking vormt de kern van het ontwikkelingssamenwer-

aan kerkelijke of levensbeschouwelijke doelen, 80% van

kingsbeleid van de Nederlandse overheid. Daarbij worden

het totaal aan giften komt van 20% van de huishoudens.

veiligheid en rechtsorde, waterbeheer, voedselzekerheid en seksuele en reproductieve gezondheid en rechten als

Kerken

belangrijke thema’s gezien. De Nederlandse overheid

Het vertrouwen in de kerken is de afgelopen jaren sterk

geeft onder bepaalde voorwaarden subsidie aan maat-

afgenomen en de kerken worden niet langer als de enige

schappelijke organisaties. Een duidelijke trend is dat er

relevante instantie gezien als het gaat om zingevingsvragen

meer aandacht wordt besteed aan economische samen-

en moraliteit. Toch zijn de kerken in allerlei opzichten een

werking tussen Nederlandse organisaties en het betreffen-

belangrijke factor in de samenleving. Meer dan andere

de ontwikkelingsland. Ook moeten voorgestelde projecten

maatschappelijke organisaties is hun bindingskracht nog

leiden tot concrete, liefst meetbare, resultaten.

steeds groot en ondanks terugloop, slagen kerken erin om mensen te verenigen binnen hun organisatie. Nog altijd

Milieu en ontwikkelingssamenwerking

vormen de kerken belangrijke sociale gemeenschappen

De overheid wil afval zo veel mogelijk voorkomen en heeft

en behoren ze tot de belangrijkste plaatsen waar mensen

als doelstelling deze hoeveelheid in 10 jaar te halveren.

elkaar regelmatig ontmoeten en gemotiveerd worden voor

Jaarlijks telt Nederland 207 miljoen kilo textielafval. Daar-

maatschappelijke participatie.

van wordt 67 miljoen kilo ingezameld, waarvan ongeveer

Binnen de Nederlandse kerken is de afgelopen decennia

1/3 deel door het Leger des Heils. De overige 140 miljoen

sprake van teruggang in ledental en kerkgang. Een groot

kilo wordt verbrand als restafval, terwijl 26% geschikt is

deel van de bevolking is niet actief kerkelijk betrokken,

voor hergebruik en 37% in aanmerking komt voor

maar maakt er gebruik van als dat nodig is: bij belangrijke

recycling.

levensgebeurtenissen zoals huwelijk en begrafenis en bij nationale gebeurtenissen of collectieve rouwverwerking. Ook de pastorale betekenis van kerken is in de beleving van de Nederlanders behoorlijk geslonken. 30% van de Nederlanders rekent zich tot een kerkgenootschap. Buitenkerkelijken zijn niet per se religieus of spiritueel ongevoelig. Ongeveer de helft van hen bidt wel eens of steekt wel eens een kaarsje aan voor iets of iemand en meer dan 40% van de buitenkerkelijken typeert zich als een gelovig mens. Kerkelijke leerstukken zoals de goddelijkheid van

vanuit de Thuiszorg Januari zorgNijmegen 16 des Januari de Thuiszorg zorg vanuit JanuariBedankt Januari zorg vanuit de Thuiszorg t16 Kim Feenstra @kimfeenstra 3 april 2013 Lieve16 Mensen! voordedeThuiszorg lieve t Leger Heilszorg Gldvanuit @LdHGld 4 april 2013 Delegatie16Christenunie OGGZ gewenst en is. Na deze OGGZKamerlid gewenst@gertjansegers en passend is.morgen Na deze@BijBosshardtNijmegen. OGGZ gewenst en passend is. Na deze en Tweede OGGZ gewenst en passend is. Na deze reacties op #bekendehandenhelpen Bij passend BosIk ben blij dat ik deel heb mogen uitmaken! intake kan de zorg indien noodzaker > kan de zorg indien noodzaker > intake van kan NL! de zorg noodzaker > intake des kan Heils de zorg noodzaker > shardtintake als “Lichtpuntje in de stad” Leger is inindien mijn ogen de mooiste organisatie En ikindien ben daar trots op! Niet oordelen maar verder kijken dan een verslaving of probleem! Love it!


23

Het Leger des Heils in de media Ook in 2013 is het Leger des Heils regelmatig

Kerstfeest op de Dam

in het nieuws geweest. Kranten, magazines,

Op een ‘gewone’ vrijdagavond in Amsterdam maakte de EO, in samenwerking met het Leger des Heils, opnames

nieuwswebsites, radio- en tv-programma’s;

voor een bijzonder televisieprogramma: Kerstfeest op

vaak was het Leger des Heils onderwerp van

de Dam. Edsilia Rombley, Charly Luske, Anita Meyer en

gesprek. Extra aandacht voor social media heeft

Danny de Munk zongen oude kerstklassiekers en verras-

geresulteerd in eigen online kanalen.

sende nieuwe liedjes. Ze werden daarbij begeleid door een orkest en twee swingende koren, waaronder de Amsterdam Staff Band en de Amsterdam Staff Songsters. Deze

Op TV Bekende Handen Helpen - SBS 6

tv-opname was op vrijdag 20 december. Het programma

Voor het tweede opeenvolgende jaar steken Bekende

Tussen de optredens werd het kerstverhaal voorgelezen

Nederlanders (BN’ers) de handen uit de mouwen voor het

door presentator Peter van der Vorst, samen met een

Leger des Heils. Het tv-programma bestaat uit zes delen

cliënt van het Leger des Heils.

wordt uitgezonden op 24 december op Nederland 1.

972.000 geïnteresseerden bekeken deze uitzending.

en start op 3 april 2013. In totaal keken 1.678.000 mensen naar het programma.

Het wonder in de ander - RKK

FF geen cent te makken: Geer en Goor op bezoek bij majoor Rieny de Ruiter

Het wonder in de ander: een 6-delige serie in samen-

In het RTL4-programma ‘FF geen cent te makken’

werking met de RKK, die uitmondt in de Week tegen

nam Gordon Gerard Joling mee naar de seniorenclub

Eenzaamheid. De serie startte op zaterdag 24 augustus

van majoor Rieny de Ruiter in korps Amsterdam Oost.

op Nederland 2, met een herhaling op dinsdagmiddag.

In de strijd tegen eenzaamheid helpen de mannen de

Presentator Wilfred Kemp volgde zes mensen die in zes

seniorenclub met het versieren van cupcakes. Iedere

verschillende domeinen actief zijn.

maandag komen zo’n zestig senioren bij elkaar.

Het gemiddeld aantal kijkers per aflevering was 54.000.

De aflevering op 14 november trok 2,4 miljoen kijkers.

De Nalatenschap – Omroep Max

Man bijt hond

In de zesdelige tv-serie De Nalatenschap werd elke afleve-

Drie weken lang was op Nederland 2 in de NCRV-serie

ring de afwikkeling van een nalatenschap gevolgd, waarbij

Man bijt Hond de band Roofless te volgen. Roofless is een

het leven dat de overledene heeft geleefd, zich ontvouwt

muzikaal project van het Leger des Heils, waarin daklozen,

voor de camera. Daarnaast werd aandacht besteed aan

ex-daklozen en medewerkers samen een band vormen.

het goede doel dat in de nalatenschap is opgenomen.

Velen hebben problemen, maar de band is voor hen een

Het Leger des Heils deed voor het vierde seizoen mee

hoogtepunt.

aan deze reeks. In totaal keken 383.000 mensen naar deze aflevering.

2013 in vogelvlucht

24

t SBS6 @SBS6 10 april 2013 Kijk hoe

t Leger des Heils @Legerdesheils 13 april

t Robert Paul Fennema @RobertPFenne-

@kimfeenstra, @fduijts en @rubenvdmeer

2013 Morgen songfestival sensatie

ma 13 april 2013 Heel #Melkweg gaat uit

het @legerdesheils een handje helpen in

#Takasa samen met de @staffsongsters te

zijn dak tijdens het nummer ‘You and Me’

Bekende Handen Helpen, om 23.30u bij

gast in Zeist. Weeshuislaan 30. 10:00 uur!

van #Takasa #Heilsarmee #echtemeezinger

#SBS6

Dat mag je niet missen


25

eigen band deel aan het Eurovisie Songfestival in Zweden.

Interviews Commissioner Hans van Vliet te gast bij ‘Tijd voor Max’

In uniform en met het pakkende nummer ‘You and me’

‘Tijd voor MAX’ ontvangt van maandag tot en met

wonnen de Zwitsers de landelijke competitie om uitgezon-

donderdag boeiende bekende en onbekende Nederlan-

den te worden naar het Eurovisie Songfestival en waren

ders. Presentatoren Martine van Os en Sybrand Niessen

ineens de ‘hit van de dag’. De organisatie van het Song-

spreken met hen over actuele gebeurtenissen, interessante

festival bepaalde echter dat het Leger des Heils niet onder

ontwikkelingen en persoonlijke ervaringen. In de uitzending

de eigen naam mocht optreden en ook de uniformen

van donderdag 17 oktober spraken zij met commissioner

moesten weer in de kast. Voorafgaand aan het Songfesti-

Hans van Vliet over ‘Armoede in Nederland’. Dit naar aan-

val bezocht de band diverse Europese landen, waaronder

leiding van de verschijning van het blad ‘Quiet 500’, een

Nederland, in een promotietour. De Zwitserse Heilsarmee

glossy magazine waarin de (stille) armoede in Nederland

haalde helaas de finaleronde niet.

vanuit verschillende kanten werd belicht.

Leger des Heils op Eurovisie Songfestival Het Leger des Heils in Zwitserland nam op 14 mei met een

De Eurovisie-uitzending werd verzorgd door de NOS op Nederland 1.

Envoy Cornel Vader in debat bij ‘Meldpunt’ De overheid bezuinigt fors op de ouderenzorg. Daarnaast schuift ze steeds meer taken door naar gemeenten. Zo zijn de gemeenten vanaf 1 januari 2015 verantwoordelijk voor de zorg voor thuiswonende ouderen. Hoe gaan gemeenten dit organiseren? Directeur Leger des Heils Welzijns- en Gezondheidszorg, Cornel Vader, was op 19 december te gast bij het programma ‘Meldpunt’ van omroep Max om het standpunt van het Leger op dit punt toe te lichten. Ook Karsten Klein, wethouder Zorg van Den Haag, en Eric van der Burg, wethouder Zorg & Welzijns van Amsterdam schoven aan.

2013 in vogelvlucht

26


t Op 20 april marcheren muziekkorps en

f Ik y Lelystad @IHVLelystad 6 mei 2013

17 april 2013 Bekende Handen Helpen!

heilssoldaten uit de Zuid Nederland Divisie

@Legerdesheils nieuwe aanvoerder

Nu op SBS6!

door het centrum van Rotterdam tijdens de

#gezondheid #top10 #lelystad

Divisie Evangelisatie Dag

www.ihvlelystad.nl/gezondheid


27

In het nieuws De Majoor Bosshardt Bank, Brug en Burgh

verbranden. Het Leger des Heils gaat dit soort herkenbare

Ter ere van de 100ste geboortedag van majoor Bosshardt,

kleding mag deze organisatie verkopen.

kleding nu versnijden voor hergebruik. Niet-herkenbare

werd Brug 211 over de Oudezijds Achterburgwal op 7 juli 2013 door Burgemeester Van der Laan omgedoopt tot

Op kazernes komen bovendien containers van het Leger

Majoor Bosshardtbrug. Vervolgens onthulde de comman-

des Heils waar ook privékleding in kan. De verwachting is

dant van het Leger des Heils in Nederland en Tsjechië,

dat door de overeenkomst in totaal zo’n 600 ton kleding

Hans van Vliet, een standbeeld van de majoor en legde

per jaar wordt verwerkt. De opbrengsten gaan naar het

Directeur Leger des Heils Amsterdam Henk Dijkstra

sociaal-maatschappelijk werk van het Leger des Heils.

de eerste steen van de nieuw te bouwen Majoor Bosshardtburgh. De Amsterdamse editie van de Metro kwam

Prinsjesdagjurk van oude uniformen

die dag met een quote van Henk Dijkstra, directeur van de

Carla Dik-Faber, ChristenUnie-Kamerlid van de Tweede

Goodwill Centra in Amsterdam: “We hebben er een paar

Kamer, had op haar eerste Prinsjesdag wel een héél bij-

jaar een grote mond voor moeten opzetten, maar nu zijn

zondere jurk aan. Deze was in een vorig leven namelijk een

we ook erg blij. Een brug nabij het pand dat de Majoor

marine-uniform. Carla: “Mijn persoonlijke passie is Neder-

met kwartjes en centjes bijeen heeft gespaard voor een

land duurzamer maken.” Modeontwerpster Monique Col-

vrouwenopvang. Het kan niet beter.”

lignon wist daar wel een mouw aan te passen, en ontwierp een jurk van materiaal dat afkomstig is uit door ReShare

Heilse asperges

gerecyclede marine-uniformen. De Telegraaf kopte: Kamer-

Ook de culinaire vakmedia schrijven over het Leger des

lid hult zich in ‘afval’. Dik-Faber in hetzelfde artikel: “Een

Heils. Chef’s Magazine kopte ‘Aspergelunch valt in goede

prachtig initiatief van het Leger des Heils. Deze stof zou

aarde.’ Het eerste witte goud van het jaar belandde 25

anders in de verbrandingsoven terecht zijn gekomen.”

april op het bordje van de bewoners van pension Zuiderburgh in Amsterdam. De asperges werden bereid door zes Amsterdamse chef-koks en geserveerd door het bestuur van de nationale Aspergepartij. Mooie bijkomstigheid was dat een aantal deelnemers van het arbeidsreïntegratieprogramma 50|50 Food stage hebben gelopen bij de chefkoks.

Oude kleding Defensie naar Leger des Heils Nu.nl meldde op 14 februari: Oude kleren en schoenen van het Nederlandse leger gaan voortaan naar het Leger des Heils. Dat levert Defensie een besparing op van ongeveer een half miljoen euro per jaar, zo liet een woordvoerster donderdag weten. Tot dusverre liet Defensie afgedankte kleding en schoeisel tegen betaling deels recyclen en deels

2013 in vogelvlucht

28

t Jim Bakkum @JimBakkum 12 mei 2013

f Na het verschijnen van de nieuwe cd


Herhaling van Bekende Handen Helpen

“Escape velocity” tourt de Amsterdam

17 mei 2013 Ons jaarverslag van 2012

gekeken. Wat een mooie serie en wat heb

Staffband van 16-27 mei door Canada

staat online! Bekijk de website met feiten,

ik, ondanks serieuze onderwerp, gelachen

verhalen en filmpjes via jaarverslag.leger-

met de kids! #bhh

desheils.nl!

jaaroverzicht

Reformatorisch Dagblad, 23 juli 2013: Zwolle. In de jaren

Lokaal nieuws Korpsjubilea

dat hij dakloos was, bood het Leger des Heils hem steun.

In 2012 bestond het Leger des Heils in Nederland 125 jaar.

Nu Michel Fakkeldij (34) zijn leven weer op de rit heeft, wil

In 2013 vierden verschillende korpsen ditzelfde heuglijke

hij graag iets terugdoen voor de hulporganisatie. Daarom

feit. Daaronder bijvoorbeeld Winschoten en Meppel. Ook

rijdt de Haarlemse fietsenmaker op zijn mountainbike een

hiervan werd verslag gedaan in de lokale media. Zo kopte

sponsortocht door het land.

de Opregte Steenwijker Courant: ‘Jezus’ Leger ‘strijdt’ 125

Ex-dakloze fietst voor Leger des Heils

jaar in Meppel’ en het Pekelder Streekblad meldde dat het

Leger des Heils ziet ook honger in Jordanië

Leger des Heils in Winschoten met het thema ‘ Voor tijd en

Nederlands Dagblad, 26 oktober: Een internationaal nood-

eeuwigheid’ zijn 125 –jarig bestaan vierde.

team van het Leger des Heils was in Jordanië om hulpverlening aan Syrische vluchtelingen te coördineren.

Het Leger helpt

Majoor Henk van Hattem bij terugkeer uit Mafraq, een pro-

Steeds meer tippelzones worden gesloten. Het Leger des

vincie in het noorden van Jordanië: “We hebben daar een

Heils helpt straatprostituees die willen stoppen. De Volks-

vluchtelingenkamp bezocht waar op dit moment 130.000

krant schrijft op 5 februari: ‘Je wilt eruit, maar wordt niet

mensen worden opgevangen in omstandigheden waarvan

geholpen’. Nathalie (27) is een van die straatprostituees uit

je je geen voorstelling kunt maken. De rest (ruim 300.000)

Eindhoven: “Ik verdiende 600 euro per dag. Dat is mak-

zit verspreid over heel Jordanië. In garages, in huizen en in

kelijk, dacht ik.” Linda Geraeds (43) – medewerker van het

ruimtes die je misschien net hokken zou kunnen noemen.

Leger des Heils en coach van Nathalie: “Je kunt niet even

Ze zitten er vaak met grote gezinnen en betalen er de

zeggen: dan stop je toch en ga je ander werk doen.”

hoofdprijs voor.”

16 Januari zorg vanuit de Thuiszorg 16 Januari zorg vanuit de Thuiszorgworden op Eerste 16 Januari zorg Januari zorgmensen vanuit de Thuiszorg f16175 miljoen in 36 landen zien op 18 mei t Invanuit korpsde Nieuwegein Pinksterf Thuiszorg Tijdens het congres ‘Hervormingsagenda OGGZ gewenst en passend is. Na deze OGGZ gewenst en passend is. Na zorg’ deze op 27 mei Na deze OGGZ gewenst en passend met is. Na Leger des Heils Zwitserland dedeze band TakasaOGGZ gewenst dag,en langdurige 19passend mei, vieris. nieuwe heilssoldaten ingezegend is werkeenheiddirecteur intake kan de zorg indien noodzaker > intake kan de zorg indienHans noodzaker > keynote-speaker intake kan de noodzaker > intake kan de zorg noodzaker > deelnemen aan de indien finale van het Eurovisie enzorg drie indien adherenten aangesteld Martin Don Songfestival


29

Angela Schijf opent de Tovertuin in Den Haag

Eigen media

Strijdkreet

Ook via de eigen media was het Leger des Heils volop

De Strijdkreet is in 2013 zowel op de traditionele manier als

actief. Zowel in print als online.

online verspreid. De printversie, met een maandelijkse oplage van 24.000, kende een aantal aansprekende thema’s,

Sociale media

waaronder bijvoorbeeld: Leven na de dood (Paasnummer),

Met name in de aandacht voor de sociale media van het

Duurzaamheid, Humor, Doorzettingsvermogen, Geld, Seks

Leger was een forse groei te bespeuren.

en Oorlog op aarde (Kerstnummer; oplage van 64.000).

•

Het Facebook-account van het Leger des Heils telde

In totaal bekeken ongeveer 200.000 mensen de online

begin van het jaar nog 1.164 likes, maar op

versie van de Strijdkreet.

31 december 2013 waren dat er al 10.392. Een •

• •

groei van 9.228 likes.

Kans

Het meest bekeken bericht op Facebook was

Via het magazine Kans werden de donateurs van het

de promofilm voor de collecteweek. De meest

Leger des Heils geïnformeerd over het werk dat wordt

bekeken video op YouTube was ‘Het verhaal van

gedaan voor de zwaksten in onze samenleving. Het blad

Dennis uit Groningen’.

kwam driemaal uit, in een oplage van 220.000.

Via Twitter wordt het Leger des Heils inmiddels

In 2013 zijn 70.858 mensen zijn in 2013, voor het eerst of

door 2.995 personen gevolgd.

opnieuw, in aanraking gekomen met activiteiten van het

Op het Vimeo-kanaal van het Leger des Heils hebben

Leger des Heils. Hiervan hebben 54.964 mensen aange-

ruim 7.000 unieke personen een video afgespeeld.

klopt om zorg, hulp of steun van de welzijnsen gezondheidszorg. De overigen (15.894 personen) namen deel aan

Website

één of meer activiteiten uitgevoerd door de korpsen van

De website www.legerdesheils.nl kende in 2013 een

het kerkgenootschap.

totaal aantal bezoeken van 1.186.497, waarvan 721.429 unieke bezoekers. Er werden 2.895.788 pagina’s weergegeven. De gemiddelde bezoekduur was 4 minuten en 23 seconden.

2013 in vogelvlucht t Leger des Heils @Legerdesheils 29 mei 2013 Paul Schnabel samen met @ComHansVanVliet over crisis in Nederland in ons jaarverslag.

30


31

interview

Als er nú problemen zijn, moet je er nú wat aan doen! Sander de Kramer (40) kreeg in 2013 de Majoor Bosshardt Prijs

Sander de Kramer (40) kreeg vorig jaar de

Nederland, was ik er als de kippen bij om mee te doen. Ik

Majoor Bosshardt Prijs, omdat hij het leed van

ben toen meer dan tien jaar hoofdredacteur geweest van

kansarme kinderen aanpakt. In 2009 kreeg de

het Rotterdamse Straatmagazine.”

markante tv-presentator al de Laurenspenning

Stinkende zwerver

voor bewezen diensten voor ‘zijn stadje’

Om zich beter in te kunnen leven, leefde Sander een

Rotterdam. Hij noemt zichzelf – net als de

maand vermomd als dakloze op straat. Een negatieve er-

majoor – een rasidealist. ‘Majoor Bosshardt

varing in die periode, bleek de aanzet om zich nog meer in te zetten voor daklozen. “Toen ik enorm honger had, vroeg

vond haar eigen leven minder belangrijk dan

ik aan een bakker in Leiden om een brood. Het mocht ook

haar idealen. Dat heb ik ook.’

een oud brood zijn. ‘Nee’, zei hij, ‘dat geef ik nog liever aan de beesten dan aan een stinkende zwerver als jij. En nu oprotten uit mijn zaak!’” Een oerwoede maakte zich van

Sander de Kramer is een geval apart. Een Ouwe Dibbes,

Sander meester – dezelfde oerwoede die hem nog altijd

zouden ze in Rotterdam zeggen. Hij is een onuitputtelijke

drijft. Om het achterliggende verhaal van een dakloze te

verhalenmachine waar je geen kwartjes in hoeft te gooien

vertellen en mensen een spiegel voor te houden, schreef

voor een prachtig – of schokkend – verhaal. Sowieso heeft

Sander het boek ‘Van miljonair tot krantenjongen’. “Mijn

hij niets met geld; geef hem een wijntje en een kaasje en

les was: mensen veroordelen je vaak puur om wat je bent,

hij is een tevreden man – als hij dat mag delen met iemand

niet om wie je bent.” Het WK daklozenvoetbal in 2003 was

die het nodig heeft.

een van de hoogtepunten in Sanders leven. “Dat was mijn kindje; ik was coach, chauffeur, deed de was – alles. Ik

Straatkrant

vroeg Nike om shirts te leveren, maar ze lachten me uit.

Die naastenliefde zat er al vroeg in. Als kind legde Sander

Nu zijn ze sponsor. Toen deden er achttien landen mee, nu

een plank over de sloot waar de buurtkindertjes voor vijf

meer dan zestig. Verschoppelingen werden opeens helden!

cent per keer overheen mochten fietsen. Van het geld

Mijn team deelde overal handtekeningen uit, iedereen

kocht hij geen snoep, het ging naar arme kinderen in

had opeens een vriendinnetje. We konden afrekenen met

Polen. Sanders vader had een hoge functie bij Douwe

clichés over daklozen.”

Egberts, moeder gaf zwemles aan gehandicapten. “Toen ik

32

Afrikaanse taal- en cultuurwetenschappen wilde studeren,

Al wordt het m’n dood …

was het huis te klein. Er moest brood op de plank, zei

Inmiddels presenteert Sander televisieprogramma’s als

mijn vader. Ik lijk dus meer op mijn moeder. Zij zei: volg je

De Wandeling, De Rekenkamer en Hand van God. Zo

hart, sla je vleugels uit, ga reizen. Op mijn zesde nam ze

combineert hij zijn liefde voor verhalen, rechtvaardigheid

me mee naar een demonstratie voor Indianen die van hun

en voetbal. Tussendoor is hij druk bezig met zijn stichting

land verjaagd waren.” Als tiener raakte Sander al geïnteres-

Sunday Foundation. “Wij maken van de armste kinderen

seerd in het verhaal van daken thuislozen. “Waarom gaat

zondagskinderen. Al het geld halen we op met voetbal-

hij niet gewoon naar zijn werk zoals mijn vader, dacht ik.

wedstrijdjes door BN’ers: Hugo Borst, Najib Amhali,

Normaal krijg je als kind zakgeld van een oudere, dus vond

Theo Maassen, Don Diego Poeder, Sacha Visser, een

ik het fascinerend dat een man mij om een gulden vroeg.

paar oud-internationals… Soms krijgen we 16.000 euro

Toen de Straatkrant rond mijn twintigste overwaaide naar

voor één wedstrijd.” De stichting ondersteunt onder meer

al jaren de diamantzoekers in Sierra Leone. “Ik vond het al de grootst mogelijke schande dat het meest luxueuze product van de wereld dat westerlingen gebruiken om hun ultieme liefdesgeluk te bezegelen, aan de andere kant van de wereld aan kinderen het leven kost. Die bizarre paradox greep me zó naar de keel dat ik dacht: al wordt het m’n dood, ik haal die kinderen eruit. Met dat brandende geloof is het gelukt; er zijn kinderen uit de diamantmijnen gehaald en ze gaan nu naar school. Ik denk dat ik ook wel van

netwerkkoning pur sang – nóg makkelijker ergens binnen.

boven ben gedirigeerd.” Ook is Sander met zijn stichting

Geeft de prijs status? “Dat weet ik niet, maar majoor Bos-

in de Afrikaanse jungle actief. “Meisjes worden daar thuis

shardt geeft dat wel. Iedereen kent haar. Ze is het toon-

gehouden, want onderwijs is te duur. Op hun twaalfde

beeld van een rasidealist en vond haar eigen leven minder

raken ze zwanger, terwijl hun lichaam nog niet volgroeid

belangrijk dan haar idealen. Dat heb ik ook. Als ik onrecht

is. Daarnaast zijn ze op de jungle-manier besneden en

zie, komt een oerwoede in me op en dan wil ik er alles aan

dichtgenaaid. Tijdens het baren scheurt alles open en

doen om de situatie te verbeteren, ook al brengt me dat in

verliezen ze veel bloed. Neem daarbij de slechte hygiëne

levensgevaarlijke situaties.” Sander heeft thuis een muse-

en het resultaat is de hoogste moeder- en kindersterfte

umpje met allemaal unieke spullen die hij gedurende zijn

van de wereld. Als mentaliteitsverandering hebben we de

turbulente leven heeft verzameld. Maar er ontbreekt nog

eerste middelbare meisjesschool in de jungle gebouwd: de

iets. “Ik heb het laatste voetbalshirt van het Oost-Duitse

Sunday Foundation Secondary School for Girls.” Sander

voetbalteam, de drumstokjes van Doe Maar, de baret van

beukt zijn handen tegen elkaar van opwinding, iets wat hij

Marco Kroon en nog veel meer, maar ik zou heel graag de

tijdens het gesprek vaker doet; hoe groter de opwinding,

baret van majoor Bosshardt willen hebben. Héél graag.”

des te harder de klap. “Dat is fantástisch! Er gaan nu 600 kansarme meisjes naar school waarvan anders een kwart

Roofbouw gepleegd

dood was geweest.”

“Mensen slaan mij soms op de schouder en zeggen: ‘Goed bezig! Dat ga ik na mijn pensioen ook doen.’” Een

Kuifje in Afrika

harde klap op de tafel. “Maar als er nú problemen zijn,

Terecht dus dat de jury afgelopen jaar de Majoor Bos-

moet je er nú wat aan doen! Bovendien is het topsport wat

shardt Prijs aan Sander uitreikte omdat hij volgens hen het

ik heb gedaan, daar heb je na je pensioen geen energie

leed van kinderen vermindert. Sander droeg de prijs op

meer voor. Ik heb zeventien jaar lang roofbouw gepleegd

aan alle Nederlandse vrijwilligers. “Ik heb grenzeloos veel

op mijn lichaam voor de goede zaak en nu ben ik even de

respect voor iemand die dagelijks acht kilometer fietst om

pisang. Ik heb continu een piep in m’n hoofd, ben maan-

de billen van demente bejaarden te wassen. Dat is knapper

denlang duizelig geweest en mijn evenwichtsorganen wa-

dan wat ik doe; mijn werk is vaak avontuurlijk, ik voel me

ren beschadigd. Er is een uitheems virus bij me gevonden.

soms Kuifje in Afrika. Hoewel het ook gevaarlijk kan zijn; ik

Ik wist dat ik in de line of fire zat, maar dit had ik liever op

ben weleens met een koeienslachtmes achterna gezeten.

mijn zestigste gehad. De laatste maanden denk ik weleens:

Maar hoe avontuurlijk ook, ik merk dat ik somberder word

ik zou hier dood aan kunnen gaan. Ik dacht dat ik wel

naarmate ik meer van de wereld heb gezien.”

beschermd zou worden omdat ik goed bezig was…

Door de Majoor Bosshardtprijs komt Sander – toch al

Toch zou ik het de volgende keer precies zo doen.”


33

Een blik op de toekomst Elders in dit jaarverslag wordt al beschreven

Het Leger des Heils blijft zich

dat de veranderingen in de sociaal-economi-

inzetten voor ‘mensen zonder

sche context in Nederland ook het Leger des Heils raken. Er voltrekt zich een transformatie

helper’ en zal, waar dat

in het gehele sociale domein (werk, inkomen,

effectief is, aansluiten bij de

zorg, jeugd), aangewakkerd door bezuinigin-

voorgestelde aanpak van

gen en decentralisatie van rijks- en provinciale

sociale wijkteams.

overheidstaken naar gemeentelijk niveau. Gemeenten zullen met substantieel minder middelen de ondersteuning van kwetsbare

onbedoeld neveneffect van de bezuinigingen (bijvoorbeeld in de GGZ en justitiële inrichtingen) en als gevolg van

mensen vorm moeten geven. Dit gaat gepaard

economische omstandigheden, meer mensen een beroep

met een groter beroep op eigen kracht, zelfred-

gaan doen op de opvangvoorzieningen van het Leger

zaamheid en participatie van burgers, wijkge-

des Heils. Bezuinigingen hebben zich in 2013 slechts in

richte ondersteuning en minder zorg.

beperkte mate gemanifesteerd. Het jaar 2014 is het laatste jaar voor de grote stelselherzieningen en de bijbehorende bezuinigingen in de zorg. Ongeveer de helft van de

Deze decentralisatie van zorgbeleid naar gemeenten past

inkomstenstroom van het Leger des Heils is betrokken bij

in beginsel goed bij de uitgangspunten van het Leger des

de transities in 2015 (circa € 150 miljoen). Daarbij is zeker

Heils. Immers: het belang van individuele mensen is gebaat

dat structureel een bedrag van € 19,6 miljoen bezuinigd

bij onderlinge solidariteit. Het Leger des Heils heeft echter

wordt. Het Leger des Heils houdt er rekening mee dat de

zorgen over de te verwachten uitvoeringsproblemen als

structurele inkomstendaling kan oplopen tot € 50 miljoen

gevolg van deze transitie. Het overheidsbeleid is namelijk

omdat gemeenten, individueel of in clusters, de keuze

te optimistisch als het gaat om de zelfredzaamheid van de

kunnen maken om de gedecentraliseerde middelen elders

meest kwetsbare mensen in onze samenleving. Die heb-

in te zetten.

ben, al dan niet door eigen gedrag, onvoldoende sociale omgeving om op te kunnen steunen. Het Leger des Heils blijft zich inzetten voor ‘mensen zonder helper’ en zal, waar dat effectief is, aansluiten bij

19,6 miljoen bezuinigen

de voorgestelde aanpak van sociale wijkteams. Ook zal het Leger extra inzet plegen op de eigen buurtgerichte aan-

Het Leger des Heils heeft beperkte mogelijkheden om de

pak, waarbij, nog meer dan in het verleden, de combinatie

bezuinigingen op te vangen met baten uit eigen fondsen

wordt gezocht van beroepsmatige en vrijwilligers inzet.

werving. Dit betekent dat vermindering van subsidies ook

Het Leger des Heils houdt er ook rekening mee dat, als

effect zal hebben op de omvang van de programma’s en

2013 in vogelvlucht

34

f Ruim 100 kinderen nemen in het week-

t Leger des Heils @Legerdesheils 5 juni

end van 30 mei deel aan de JongSoldaten-

2013 Winnaar Majoor Bosshardtprijs 2013

DoeDagen

bekend: Sander de Kramer!


35

het aantal arbeidsplaatsen. In haar eigen planning voorziet

jaren blijft de uitdaging onverminderd van kracht om de be-

de organisatie een min of meer gelijktijdige afbouw van

groting dekkend te krijgen, omdat de kosten sneller stijgen

betaalde medewerkers in relatie tot de inkomstendaling.

dan de inkomsten. Het impliciete risico van de begroting

Afgezien van tijdelijke effecten in de exploitatie, zal dit niet

2014 is dat onvoldoende financiële ruimte is gecreëerd

noodzakelijk tot vermindering van de solvabiliteit leiden. De

voor vernieuwing en uitbreiding van de activiteiten. Kansen

continuïteit van de organisatie als geheel is daarmee verze-

zijn voorzien in het versterken van sociale hulpverlenings-

kerd, maar wellicht op een lager exploitatieniveau.

programma’s door het meer verbinden van vrijwilligers van

Op dit moment is er nog geen zicht op de declaratiesys-

het Kerkgenootschap en de betaalde beroepsinzet.

tematieken in de gedecentraliseerde situatie. Het Leger des Heils heeft een exploitatie-omvang van ca. € 1 miljoen

Leger des Heils ReShare heeft in de afgelopen tijd de be-

per dag, waarvan de helft betrokken is in de stelselherzie-

drijfsvoering rond de textielinzameling efficiënter gemaakt.

ningen. Bij vertraging in gemeentelijke besluitvorming en

In combinatie met een hoge opbrengstprijs voor gebruikt

bijbehorende uitvoeringsregelingen, kan de situatie zich

textiel, leidde dat in 2013 tot een groot bedrag

voordoen dat subsidies later worden uitgekeerd en dat de

(€ 4,0 miljoen) dat beschikbaar kwam voor hulpverlening

organisatie daardoor de exploitatiekosten moet voorfinan-

en participatie. Voor 2014 wordt bij een begrote omzet van

cieren. Het Leger des Heils anticipeert hierop door liquide

€ 16 miljoen een gematigder resultaat verwacht, waarbij

middelen vrij te maken, onder meer door het tempo van

niettemin € 3,0 miljoen ten gunste komt aan de samenle-

herbeleggen (zie hoofdstuk Beleggingsbeleid) te vertragen.

ving (Leger des Heils € 1,3 miljoen en andere bestemmingen € 1,7 miljoen). De rol van ReShare in de afvalketen is

Begroting 2014

in hoog tempo aan het veranderen. De inzamelactiviteiten

De geconsolideerde begroting 2014, waarin alle onder-

kennen een verschuiving naar de lokale afvalbedrijven.

delen van het Leger des Heils in Nederland zijn samenge-

ReShare werkt steeds vaker samen met lokale afvalbe-

voegd, is te vinden op bladzijde 124-125. De exploitatie-

drijven en sociale werkvoorzieningen, waarbij kleinere operaties worden gestart waar lokaal kledingopschoning en een beperkte vorm van sortering plaatsvindt. Hier

336,6 miljoen

wordt werk gecreëerd voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Deze niet-financiële resultaten zijn voor het Leger des Heils ook belangrijk. De financiële verwach-

begroting voor 2014 is vrijwel gelijk aan de gerealiseerde

tingen voor Internationale Ontwikkeling & Samenwerking

exploitatie over 2013 (2014 € 336,6 miljoen versus 2013

zijn redelijk stabiel (begrotingsniveau circa € 4 miljoen). De

€ 338,3 miljoen). Daarmee komt een einde aan een reeks

organisatie bouwt verder aan een programma-uitbreiding

van jaren met groei van gesubsidieerde activiteiten.

waarbij ervaring en methodieken vanuit Nederlandse hulp-

Het Kerkgenootschap heeft voor 2014 een bijna kosten-

verlening toepasbaar wordt aangeboden aan de buiten-

dekkende begroting. De Strategieherziening 2009-2012

landse partners in hun culturele context. De nadruk ligt op

heeft weliswaar voor nieuw elan gezorgd en een einde

‘community development’ projecten, waarbij tevens alert

gemaakt aan jarenlange tekorten, maar voor de komende

wordt gereageerd om in combinatie met de internationale

2013 in vogelvlucht t KvdB @KvdBtv 5 juni 2013 Majoor

t Mark Spaargaren @markspaargaren

Bosshardtprijs-winnaar Sander de Kramer

7 juni 2013 Het is officieel: brug bij OZ ach-

vanavond bij #kvdb. @Legerdesheils

terburgwal en Molensteeg is omgedoopt tot de Majoor Bosshardt Brug! #LegerdesHeils

36

jaaroverzicht

organisatie te reageren op humanitaire noden als gevolg

50% gefinancierd vanuit

van natuurrampen en conflicten.

interne leningen

26 miljoen aan eigen fondsenwerving

Specifiek voor 2014 en de eerste helft van 2015 zal gelden dat de onzekerheid over de declaratiesystematieken als gevolg van de stelselherzieningen zodanig groot is, dat het

Het Leger des Heils staat in zijn werk in de Nederlandse

Leger des Heils een grote liquiditeitsbuffer van € 35 miljoen

samenleving niet alleen. De financiële bijdragen (en an-

zal aanhouden. Binnen de overige inkomsten werd ver-

derszins) door particulieren, bedrijven en fondsen kunnen

wacht dat de beleggingsopbrengsten in 2014 € 2,7 miljoen

niet genoeg worden geprezen. Juist dankzij die ongeveer

zouden bedragen. Voortschrijdend inzicht leert dat, als

8-10 procent van de totale inkomsten, is het voor het

gevolg van de keuze om intern een hoge liquiditeitsbuffer

Leger mogelijk om niet-gesubsidieerde taken uit te voeren.

aan te houden, dit begrote rendement in 2014 waarschijn-

In deze periode van stelselherzieningen zijn die baten uit

lijk niet wordt gerealiseerd. De interne lange termijn ren-

eigen fondsenwerving een belangrijke factor in het verant-

dementsverwachting van ruim 5% wordt daarom in 2014

woord ombouwen van hulpverleningsprojecten. Voor 2014

zeker niet gehaald. Het voor 2014 begrote rendement van

wordt een historisch normaal jaarbedrag aan baten eigen

2,5% is waarschijnlijk eveneens niet haalbaar. Het nadelige

fondsenwerving verwacht van ongeveer € 26 miljoen. Het

bedrag ligt tussen 0,5 en 1 miljoen euro.

(in geld) belangrijkste fondsenwervende onderdeel zijn de inkomsten uit nalatenschappen (€ 10 miljoen). Voor de

Het aantal (betaalde) medewerkers van het Leger des

middellange termijn verwacht het Leger des Heils dat deze

Heils ontwikkelt zich in grote lijnen met de omvang van

inkomstenbron buitengewoon belangrijk blijft en potentie

de exploitatiebegroting. De stabilisatie van de omzet zal

heeft om te groeien. De kostenfactor van de kosten eigen

voor 2014 ten opzichte van het afgelopen jaar eveneens

fondsenwerving is voor 2014 begroot op 14,2%.

betekenen dat het aantal betaalde medewerkers niet zal

De financiering van de activiteiten zal ook in 2014 plaat-

stijgen. Gezien de onzekerheden voor het activiteiten-

vinden vanuit het beschikbare weerstandsvermogen. Het

volume in het jaar 2015, is het aannemelijk dat de betaalde

vastgoed uit het investeringsplan 2014 (totaal circa € 15

bezetting in 2014 daarop vooruitlopend enigszins zal

miljoen) wordt met betrekking tot gesubsidieerde activi-

krimpen. De begroting 2014 gaat uit van een ongeveer

teiten voor 50% extern gefinancierd vanuit hypothecair

break-even resultaat (een batig saldo van € 0,1 miljoen).

krediet en de andere 50% vanuit interne leningen. Nieuwe

Voor het Leger des Heils is dat een acceptabel

accommodaties voor niet-gesubsidieerde activiteiten wor-

uitgangspunt.

den volledig intern gefinancierd vanuit fondsen of reserves.

16 Januari zorg vanuit de Thuiszorg vanuitPaul de Thuiszorg 16 Januari zorg JanuariPaul zorgFennema vanuit de@RobertPFennema Thuiszorg t16 Robert 7 juni t Robert Fennema @RobertPFennema 7 juni OGGZ gewenst passend Na deze OGGZEn gewenst enacte... passend Na dezevan het Ma2013 2013enEnvoy nu de 2e de is. onthulling Henkis.Dijkstra legt eersteOGGZ steen gewenst voor de en passend is. Na deze intake kan de zorg indien noodzaker > intake kan de zorg indien noodzaker > intake kan de zorg indien noodzaker >#Amsterdam joor Bosshardt Beeld. #Legerdesheils Bosshardtburgh #Legerdesheils #Amsterdam

16 Januari zorg vanuit de Thuiszorg OGGZ gewenst en passend is. Na deze intake kan de zorg indien noodzaker >


37

algemeen 2

Het Leger des Heils in Nederland De geschiedenis Het Leger des Heils is in 1865 opgericht door de Engelse methodistenpredikant William Booth. Het Engeland van zijn dagen kenmerkte zich door industrialisatie en kapitalisme. Grote groepen arbeiders leefden in armoede en zochten een uitvlucht in de alcohol. William Booth richtte zich als rondreizend evangelist met name op deze onderklasse. Hij zag in dat hij zijn publiek niet van Gods liefde kon overtuigen zonder iets van deze liefde te

Grote groepen arbeiders leefden in armoede en zochten een uitvlucht in de alcohol.

laten zien. Behalve dat hij het Evangelie predikte, bood hij daarom praktische hulp. “Een lege maag heeft geen

besloten vennootschap. Vóór die tijd was de organisatie,

oren,” verklaarde Booth.

juridisch gezien, een kerkgenootschap. De herstructurering vond plaats om beter aan te sluiten bij maatschappelijke

De naam

ontwikkelingen en tegemoet te komen aan de eisen van

De naam ‘Salvation Army’ – in het Nederlands ‘Leger des Heils’ – stamt uit 1878. Daarvóór heette de beweging

de overheid. Het kerkgenootschap, de stichtingen en de vennootschap maken samen deel uit van ‘The Salvation

‘The Christian Mission’. Toen een van de betrokkenen de

Army’, ofwel het Leger des Heils.

organisatie in een artikel wilde omschrijven als ‘a volunteer army’ (een leger van vrijwilligers), maakte Bramwell Booth, de zoon van oprichter William Booth, daartegen bezwaar,

Kerkgenootschap Leger des Heils

waarop het woord ‘volunteer’ vervangen werd door ‘salva-

Het Kerkgenootschap Leger des Heils telt vijftig korpsen

tion’ (heil, redding).

(kerkelijke gemeenten) en beschikt daarnaast over buitenposten en dienstencentra, verspreid over ons land. Kern-

De missie

functies zijn evangelisatie, geestelijke groei, verbondenheid

De internationale missie van het Leger des Heils luidt als

en dienstverlening aan de naaste.

volgt: “Het Leger des Heils is een internationale bewegboodschap is gebaseerd op de Bijbel. Zijn dienstverlening

Stichting Leger des Heils Welzijnsen Gezondheidszorg

wordt gestimuleerd door de liefde tot God. Zijn opdracht

De Stichting Leger des Heils Welzijns- en Gezond-

is het Evangelie van Jezus Christus te prediken en in zijn

heidszorg bestaat uit twaalf werkeenheden en 245

naam menselijke nood te lenigen zonder enige vorm van

vestigingen. De stichting is verantwoordelijk voor de

discriminatie.”

professionele gezondheidszorg en het welzijnswerk van

ing en behoort tot de universele christelijke Kerk. Zijn

het Leger des Heils in Nederland. Hierbij gaat het om

De organisatie

maatschappelijke opvang, ouderen- en gezondheidszorg,

Sinds eind 1988 bestaat het Leger des Heils in Neder-

jeugdzorg, geestelijke gezondheidszorg, reclassering,

land uit een kerkgenootschap, vier stichtingen en een

verslavingszorg, preventie en maatschappelijk herstel.

2013 in vogelvlucht f Leger des Heils @Legerdesheils 7 juni

f In de Heineken Musical Hall zien 3500

t Leger des Heils @Legerdesheils 8 juni

2013 Vandaag is er een brug, beeld en

toeschouwers op 8 juni de Majoor

2013 Sander de Kramer neemt Majoor

burgh naar Majoor Bosshardt vernoemd

Bosshardtmusical uitgevoerd door cliënten

Bosshardt Prijs in ontvangst #NUnl

en medewerkers van het Leger des Heils en professionele artiesten

40

algemeen

Het Leger over de grenzen

Stichting Leger des Heils Dienstverlening

Het internationale Leger des Heils is momenteel in ruim

De Stichting Leger des Heils Dienstverlening verleent tegen

125 landen actief. Een groot aantal van deze landen

kostprijs ondersteunende diensten aan de andere stichtin-

bevindt zich in de zogeheten ontwikkelingsgebieden. Eind

gen en het Kerkgenootschap. Leger des Heils ReShare BV

jaren ’80 van de vorige eeuw heeft het Leger des Heils zijn

valt onder de Stichting Leger des Heils Dienstverlening.

werk in het voormalige Oostblok hervat. Jarenlang is de organisatie daar verboden geweest. Het Leger des Heils in

Leger des Heils ReShare BV

Nederland heeft de verantwoording voor de activiteiten van

Leger des Heils ReShare BV verzorgt activiteiten op het

het Leger des Heils in Tsjechië.

gebied van inzameling van gebruikt textiel en schoenen.

Stichting Leger des Heils

Stichting Leger des Heils Fondsenwerving

De Stichting Leger des Heils is verantwoordelijk voor het

De Stichting Leger des Heils Fondsenwerving houdt zich

beheer van geldmiddelen en de verdeling van onbestemde

bezig met het werven van fondsen onder derden. Deze

centrale inkomsten over de andere stichtingen en het

stichting is erkend als keurmerkhouder van het CBF-Keur.

kerkgenootschap.

OGGZ gewenst en passend is. Na deze

16juni Januari vanuitdes deHeils Thuiszorg 16 Januari zorg t Leger @Legerdesheils 10 2013zorg vanuit de Thuiszorg OGGZ gewenst OGGZ gewenst en passend is. Na Gala dezewas ‘n succes! Het Majoor Bosshardt Bekijk en passend is. Na deze

intake kan de zorg indien noodzaker >

intake kan de noodzaker > opzorg onzeindien facebook de foto’s

16 Januari zorg vanuit de Thuiszorg




41

interview

A match made in heaven Samengevoeging korpsen Beverwijk en Haarlem We zeggen het niet graag, maar veel korpsen

men overleven. In het samenvoegingsproces bleek een

lopen langzaam leeg. Zo niet Korps Kennemer-

juiste houding van levensbelang. Slomp: “Sommige

land. Het korps – een samenvoeging van Korps

mensen zaten in een rouwproces, omdat hun korps in de oude vorm niet meer bestond. Hele generaties hebben

Beverwijk en Korps Haarlem – bruist als een

zo’n korps bezocht; mensen zijn er opgedragen, getrouwd,

pasgetrouwd stel. De geheim daarvan lijkt ook

begraven… Met die emoties moet je rekening houden.”

al op dat van een goed huwelijk: keuzes durven

De Koe: “We hebben de functies helemaal opnieuw ver-

maken, open communicatie en veel geduld.

deeld. Sommigen raakten hun taak kwijt, omdat er opeens twee mensen voor dezelfde taak waren. Je moet elkaar

Toch blijven kleine verschillen merkbaar. ‘Bever-

wat gunnen, soms verantwoordelijkheden uit handen dur-

wijkers zijn knuffelaars. Daar moesten de Haar-

ven geven en een andere taak oppakken. Ik wil niet zeggen

lemmers aan wennen.’

dat dit proces moeizaam ging; het kostte veel aandacht. Cultuurverandering doet pijn. We moesten aan de voor-

De samenvoeging van de korpsen Beverwijk en Haarlem

deur keuzes durven maken en open blijven communiceren.

startte begin vorig jaar met wat voorzichtige wederzijdse

Dat is de sleutel van het succes geweest.”

bezoekjes. Het was aftasten: zou het wat worden tussen

“En geduld,” voegt Slomp toe. “Er zijn nog steeds mensen

‘de boeren’ en ‘de elite’? Heilssoldaat Gerrit de Koe, lid

die wekelijks praten over de verantwoordelijkheden die ze

van de pastorale raad van Korps Kennemerland, had er

kwijt zijn. Daar laten we ruimte voor.”

aanvankelijk een hard hoofd in. “Ik hoorde bij de pessi-

Een heel praktisch cultuurverschil zit ‘m in de omgangs-

misten en die waren er bij beide korpsen. Vooral Haarlem,

vorm, vertelt De Koe. “Beverwijkers zijn knuffelaars. Daar

een korps van ruim honderd jaar oud, was niet blij met de

moesten wij Haarlemmers aan wennen.” Slomp: “Gewoon-

samenvoeging. Daar leefde het idee dat het nieuwe korps-

tegetrouw staat de hele korpsgemeente vóór de dienst in

gebouw ergens tussen Haarlem en Beverwijk zou staan;

de rij om mij als korpsofficier te groeten. Maar aan het eind

uiteindelijk is voor Beverwijk gekozen, omdat het past bij

heb ik rode wangen van het knuffelen.”

het Leger des Heils om midden in de wijk te staan.” Naast De Koe zit Ann-Christell Slomp, sinds maart vorig

Match made in heaven

jaar korpsofficier bij Korps Kennemerland. Zij bevestigt dat

Inmiddels bloeit Korps Kennemerland dat het een lieve

beide korpsen aan vergrijzing onderhevig waren; afzonder-

lust is. Een simpel voorbeeld: waar Haarlem een prachtig

lijk hadden ze eigenlijk geen bestaansrecht meer. De spirit

muziekkorps had, deed Beverwijk noodgedwongen weinig

vloeide weg. Wel ziet Slomp het als voordeel dat zij en haar

met muziek. Nu alle talenten zijn samengevoegd, valt er

man min of meer blanco in een compleet nieuwe situatie

voor iedereen meer te genieten. Beide korpsen vullen

werden geplaatst. “Zo konden wij onbevooroordeeld aan

elkaar aan en versterken elkaar zelfs. De Koe en Slomp

ons werk beginnen.”

steken hun enthousiasme niet onder stoelen of banken. De Koe: “De korpsraad bestaat nu uit een tafel vol met

42

Cultuurverandering doet pijn

capabele mensen. Dat was de helft minder. We hebben

Aangezien de beslissing nu eenmaal gevallen was, zat er

weer slagkracht, om in legertermen te blijven. Er is stabi-

voor beide korpsen niets anders op dan de handen uit

liteit ontstaan waardoor we beter voor mensen buiten het

de mouwen te steken. Bovendien was bij de korpsen het

korps kunnen zorgen. Je steekt elkaar aan. We zaten in

kwartje gevallen dat er wel iets moest veranderen, wilde

een negatieve spiraal, nu in een positieve; een wervelwind

We moeten onze mensen eerder afremmen dan aansporen, en dat vind ik fantastisch. waarvan ons korps het centrum is. Het is gebedsverhoring en tegelijkertijd was voor deze successtory de samenvoeging nodig.” Een match made in heaven? Slomp: “Ja, letterlijk. We zien aan alles dat God ons zegent, er gebeuren mooie dingen; er komen mensen bij de kledingwinkel die ons anders nooit zouden bezoeken, de koffie-ochtenden worden steeds

Meer mensen = meer doen

drukker bezocht, mensen die vroeger bijna nooit kwamen,

“We hebben sinds de samenvoeging allerlei activiteiten

komen nu regelmatig en worden gesterkt in hun geloof…

kunnen uitbreiden,” vervolgt De Koe. “Met meer mensen

Door dat groeiend aantal bezoekers krijgen we de wijk

kun je meer doen. Zo kunnen we meer bezoekers ontvan-

beter in het vizier en kunnen we soms zelfs op pastoraal

gen bij Zingen met je Kind, in de kledingwinkel en bij de

gebied iets voor de mensen betekenen. Al die contacten

koffie-inloop. Er ontstaan zelfs nieuwe initiatieven, zoals

leveren ook weer meer vrijwilligers op. Uiteindelijk kunnen

brood bakken of computerles.”

we dankzij de samenvoeging dus beter aan onze missie

Slomp: “Ik merk dat de liefde onderling groot is, maar

voldoen.”

dat er ook ruimte is voor nieuwe mensen. De Beverwijkers hebben respect voor de Haarlemmers die steeds

De Koe: “Ook intern zie ik een groeiend enthousiasme

maar weer 25 minuten in de auto zitten om het korps te

voor God en geloof, bijvoorbeeld aan de belangstelling

bezoeken. Andersom zijn de Haarlemmers de Beverwijkers

voor onze kennisavonden waar we praten over hoe we als

dankbaar dat ze vaker kleine klusjes oppakken omdat ze

christenen kunnen groeien. Prachtig, de getuigenissen die

toch in de buurt zijn. Zodoende creëer je een band; we zijn

ik op zo’n avond hoor! Men wil uitgedaagd worden, iets

van elkaar gaan houden.”

nieuws leren. Mensen kruipen uit hun schulp. Dat ont-

Maar hoe succesvol het nieuwe huwelijk ook is, op de

roert mij. Dat ikzelf een taak als recruteringssergeant heb

lauweren rusten is er voorlopig niet bij. Slomp: “Het is nog

opgepakt, had ik ook nooit achter mezelf gezocht. Korps

een uitdaging om er voor heel Kennemerland te zijn – van

Kennemerland probeert mensen hun eigen kracht te laten

Castricum tot Hoofddorp – en niet alleen voor onze directe

ontdekken – ook doordat we hen op hun kwaliteiten aan

omgeving in Beverwijk. We zijn tenslotte een korps voor de

durven spreken.”

hele regio.”


43

Profiel van het Leger des Heils Het Leger des Heils in Nederland heeft tot doel om op elke daartoe geschikte plaats, tijd en wijze het Evangelie van Jezus Christus in woord en daad uit te dragen. In de ontmoeting met de medemens wordt ook aandacht gegeven aan diens maatschappelijke noden en behoeften. Het Leger des Heils zal daarin trachten te voorzien, hetzij vanuit de eigen organisatie, hetzij door anderen. The Salvation Army Het Leger des Heils in Nederland maakt deel uit van de christelijke organisatie The Salvation Army, gevestigd te Londen, Groot-Brittannië. De naam Salvation Army ofwel Leger des Heils stamt uit 1878. In de periode 1865 - 1878 heette de beweging ‘The Christian Mission’. Eind 2013 is The Salvation Army actief in ruim 125 landen over de gehele wereld. Overal hanteert The Salvation Army dezelfde

De activiteiten van het Leger des Heils zijn ontstaan als

doelstelling. De internationale organisatiestructuur kent een

reactie van een (kleine) groep christenen op de geestelijke

standaardmodel, dat echter per land wordt aangepast aan

en maatschappelijke noden in hun directe omgeving. Die

geldende weten regelgeving.

overtuiging en deze dadendrang zijn in de afgelopen 125 jaar in de kern onveranderd. De inbedding in buurten en

Leger des Heils in Nederland

wijken in Nederland en daarbuiten is daarbij een kenmer-

Het Leger des Heils in Nederland bestaat juridisch gezien

kend aspect. Die aanwezigheid heeft inmiddels een derma-

uit het Kerkgenootschap Leger des Heils, de Stichting Le-

te duurzaam karakter, dat we nu op zo’n 350 plaatsen in

ger des Heils Welzijns- en Gezondheidszorg, de Stichting

Nederland aanwezig zijn en nog altijd de behoefte voelen

Leger des Heils Dienstverlening (inclusief textielinzame-

om de lokale gemeenschap te dienen.

lingsorganisatie Leger des Heils ReShare), de Stichting Leger des Heils Fondsenwerving en de Stichting Leger

De kerk van het Leger des Heils is te vergelijken met de

des Heils. Bij het Kerkgenootschap Leger des Heils ligt

meeste andere christelijke kerken. Ook wij kennen een

de nadruk op evangelisatie, pastorale zorg en kerkelijke

geloofsbelijdenis en we hebben voorgangers, leden,

sociale hulpverlening (diaconaal werk). Ook de afdeling

erediensten en liederen. Wat de kerkelijke activiteiten van

Internationale Ontwikkeling & Samenwerking valt onder het

ons Leger kenmerkt, is het streven om buitenkerkelijken te

Kerkgenootschap.

bereiken met de boodschap van Gods liefde.

2013 in vogelvlucht t Willemijn de Jong @Wulmsk 12 juni 2013 Kijk ‘es hoe hip het Leger des Heils erbij loopt

44

God vergeeft mensen omwille van Jezus Christus. Dat

zorg is actief op de werkvelden maatschappelijke opvang,

werd eens en voorgoed duidelijk in de kruisdood van Jezus

geestelijke gezondheidszorg, ouderen- en gezondheids-

en zijn opstanding. God is in en door mensen aan het werk

zorg, jeugdzorg, reclassering, preventie en maatschappelijk

in deze wereld. Dat is de Heilige Geest die mensen bezielt

herstel en verslavingszorg. Kenmerkend voor de werkwijze

en inspireert. De mens valt niet samen met God, maar in

is, dat medewerkers alle leefgebieden van de hulpvragers

mensen valt wel iets van God te herkennen.

algemeen

De Stichting Leger des Heils Welzijns- en Gezondheids-

(van huisvesting tot justitiële contacten en van lichamelijke en geestelijke problemen tot schuldenproblematiek) zoveel

In de christelijke geloofsovertuiging zijn bij de omgang van

mogelijk in kaart brengen en dat problemen in samenhang

mensen met elkaar twee begrippen belangrijk: gerechtig-

worden aangepakt. Zo proberen we voor hulpvragers die

heid en barmhartigheid. Gerechtigheid wil zeggen dat

met meer dan één probleem tegelijk kampen, de schotten

mensen recht gedaan wordt. Dat mensen tot hun recht

tussen de ‘zorgbranches’ te doorbreken.

komen. In de Bijbel betekent dit dat juist mensen die op wat voor manier dan ook in de verdrukking zitten, worden

Leger des Heils ReShare is verantwoordelijk voor de natio-

bevrijd. Barmhartigheid wil zeggen dat een dienst van

nale textielinzameling en draagt daarmee bij aan beschik-

liefde wordt bewezen aan mensen die in nood zijn geraakt.

baarheid kleding in tweedehandskledingwinkels, maar ook aan fondsenwerving en verbetering van het milieu.

Al deze richtinggevende woorden voor het leven worden bij elkaar gebracht door de woorden van Jezus waarmee

Wat alle Leger des Heils-onderdelen verbindt, is dat ze tot

hij heel de bijbelse opdracht samenvat: “Heb de Heer, uw

doel hebben vanuit het christelijk geloof iets voor anderen

God, lief met heel uw hart en met heel uw ziel en met heel

te betekenen.

uw verstand. Dat is het grote en eerste gebod. Het tweede is daaraan gelijk: heb uw naaste lief als uzelf.”

Christelijke identiteit Het Leger des Heils staat in de christelijke traditie. We

Karakter van het Leger des Heils

laten ons inspireren door de Bijbel en in het bijzonder

Kenmerk van het Leger des Heils is dat het een strijdbare

door de woorden en daden van Jezus Christus. In deze

organisatie is. Dat blijkt niet alleen uit onze uitingsvormen

traditie staan de volgende geloofsnotities centraal. God

(zoals bijvoorbeeld de naam van de organisatie of de vlag)

is de Schepper van al wat leeft. God is de oorsprong van

maar ook uit onze karakteristieke werkwijze. We zijn een

deze wereld en degene die deze wereld draagt. In Jezus

daadkrachtige organisatie, waarin vaak de daad voor

Christus is God zelf naar deze wereld gekomen. In Jezus

het woord komt, de concrete hulpverlening voor allerlei

wordt duidelijk hoe God wil dat mensen zullen leven en

overleg. Het gaat daarbij om een strijd tegen dat wat het

met elkaar zullen omgaan. Dat betekent ook een oproep

leven van mensen kapot maakt, zoals armoede, uitsluiting,

om zich af te keren van een leven dat niet goed is. ‘Beke-

mishandeling, sociale wantoestanden, onrecht en zinloos-

ring’ heet dat in bijbelse taal. In Jezus werd ook duidelijk

heid. Het gaat om een strijd voor een leven zoals God

dat God van mensen houdt, ondanks de verkeerde dingen

het bedoeld heeft. In al onze activiteiten kiezen we ervoor

die mensen doen en de dingen die mensen verkeerd doen.

onvoorwaardelijk betrokken te zijn op de medemens, met

zorg 16 Januariop Januari zorg vanuit de vanuit de organiseert Thuiszorg Leger des 16 16 Januari zorg Januari zorg vanuit de Thuiszorg13 juni Generaal t16 Leger des Heils @Legerdesheils f Op 15 juni Heils Gelderf Thuiszorg De Friese korpsen organiseren 15 vanuit juni eende Thuiszorg OGGZ ingewenst en passend is. Na deze OGGZen gewenst is. Na deze OGGZ gewenst is. Nabedoeld deze om kerken OGGZ enHeils, passend is.Bond Na deze van hetgewenst Leger des Linda legt per direct land en eenpassend symposium, vrijwil- en passend gezamenlijke evangelisatiedag Dokkum, kan de zorg indienBolsward noodzaker intake kan de zorg indien noodzaker intake kan functie neerde zorg indien noodzaker > ligersorganisaties samen >te brengenintake rondom en > Lemmer intake kan de zorg indien noodzaker > de decentralisaties


45

46

algemeen

name voor hen die geen helper hebben. Wij geven bij de

Ontwikkelingswerk

keuze van onze activiteiten in de volle breedte specifiek

Het Leger des Heils is momenteel internationaal actief in

aandacht aan zingeving van het leven en het verminderen

ruim 125 landen. Van deze landen wordt ongeveer de helft

van eenzaamheid.

door de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) gerekend tot de ontwikkelingslanden.

Evangelisatie en pastorale zorg

Als internationale organisatie steunen we zo’n 600 ontwik-

Het Leger des Heils heeft in Nederland zestig korpsen en

kelingsprojecten die plaatsvinden in Afrika, Azië, Latijns- en

buitenposten (kerkelijke gemeenten) plus een aantal dien-

Midden-Amerika, het Caribische gebied en Oost-Europa.

stencentra waar iedereen welkom is. Op zondag worden in

Het gaat om projecten of programma’s op het gebied van

onze korpsen samenkomsten gehouden. Hier krijgt ieder-

gezondheidszorg, hiv/aids, onderwijs en training, opvang,

een de kans zich te bezinnen op de zin van het bestaan,

landbouw, microkrediet en andere inkomensverbetering

anderen te ontmoeten en tot rust te komen.

projecten, water en milieu, rampen, herstel en wederopbouw. Het initiatief voor deze projecten komt vanuit de

Veel mensen gebruiken de begrippen ‘waarden’ en ‘nor-

lokale bevolking in deze landen. Onze afdeling Internatio-

men’ om aan te geven dat ze behoefte hebben aan een

nale Ontwikkeling & Samenwerking werkt samen met haar

zekere vorm van moraal. Waarden en normen geven rich-

zusterorganisaties en ondersteunt, financiert, adviseert,

ting en bieden houvast. De Bijbel is hiervoor een geweldige

coördineert, evalueert en controleert een aantal van deze

inspiratiebron. Het Leger des Heils gelooft overigens niet

projecten en programma’s.

in het dicteren van standpunten. Wel willen we de dialoog aangaan over wat waardevol en goed is. Onze kerkdien-

Maatschappelijke opvang

sten kenmerken zich door enthousiaste samenzang en een

De maatschappelijke opvang is het vangnet van de

praktijkgerichte bijbeloverdenking.

samenleving: als je nergens anders terecht kunt, kun je, voor zover de capaciteit toereikend is, een beroep doen

Kerkelijke sociale hulpverlening

op deze vorm van hulp. De maatschappelijke opvang kent

Uit liefde voor God en de medemens richten onze kerke-

geen indicatiestelling en voor de meeste opvangvoorzie-

lijke gemeenten en dienstencentra zich ook op de maat-

ningen gelden weinig tot geen contra-indicaties. Onze

schappelijke noden in de omgeving. Dit werk wordt vrijwel

maatschappelijke opvang omvat verschillende vormen van

geheel door vrijwilligers gedaan.

hulpverlening zoals: voorzieningen voor nachtopvang en dagopvang voor al dan niet verslaafde daken thuislozen,

Dankzij hen zijn vele vormen van eenvoudige hulpverlening

postadres en inkomensbeheer voor daklozen, opvang van

mogelijk. Voorbeelden hiervan zijn open huis, maaltijdpro-

zwerfjongeren, vrouwenopvang, woonvoorzieningen voor

jecten, ondersteuning schuldhulpverlening door vrijwilligers,

daken thuislozen onder wie mensen met psychiatrische

Raad- & Daadbalies, het bezoeken van eenzame mensen

problematieken (sociale pensions), crisisopvang en bege-

en het verstrekken van kleding.

leid wonen.

16 Januari zorg vanuit de Thuiszorg Januari zorg vanuit de Thuiszorg21 juni t16 Leger des Heils @Legerdesheils OGGZ gewenst en passend is. Na deze OGGZdes gewenst en passend Nateam deze zaandam Leger Heils Dutch Streetis. Cup intake kan de zorg indien noodzaker > intake kan de zorg indien noodzaker > op YouTube

zorg vanuit de Thuiszorg 16van Januari 16 Januari zorg vanuit de f Thuiszorg Klaas Huis, coördinator het “AgriBisnis” gewenst en passend OGGZ gewenst en passend is. schrijft Na deze project in juni op OGGZ Sulawesi zijn 1500e boer in is. Na deze intake kan de zorg indienalsnoodzaker deelnemer>



47

Ouderen- en gezondheidszorg In de ouderen- en gezondheidszorg gaat het behalve om goede huisvesting, vooral om goede zorg en de juiste behandeling. Het uitgangspunt daarbij is dat de zorg afgestemd moet zijn op de behoefte van de zorgvrager waarbij de wens om zo lang mogelijk in het eigen leefmilieu te blijven, gerespecteerd wordt. Hierbij gaat het om zorgcentra voor ouderen, verpleeghuiszorg, (kinder)hospice-zorg en zorg voor jongeren met een licht verstandelijke beperking. Ook de zeven over Nederland verspreide meerzorgafdelingen voor chronisch (bijvoorbeeld hiv/aids) of ernstige zieke, al dan niet verslaafde, daken thuislozen rekent het Leger des Heils tot deze sector.

Geestelijke Gezondheidszorg (GGZ) De Stichting Leger des Heils Welzijns- en Gezondheidszorg heeft in Lunteren een forensische GGZ-kliniek voor jeugd en volwassenen. Daarnaast is er in Arnhem een deeltijdkliniek en een polikliniek. Dankzij herzieningen in het zorgstelsel (met name de AWBZ-regelgeving) in de achterliggende jaren, is het voor ons mogelijk geworden om woonvoorzieningen (RIBW’s) te creëren voor voormalig daken thuislozen. De groep mensen die hier gebruik van maakt, kampt met psychische stoornissen en/of verslavingsproblematiek en een aantal van hen is met justitie in aanraking gekomen. Zij redden het doorgaans niet op

Jeugdzorg

eigen kracht, zijn veelal niet ‘plaatsbaar’ in reguliere hulp-/

In een aantal provincies/stadsgewesten zijn we actief op

zorginstellingen en hebben behoefte aan een rustpunt en

het gebied van jeugdhulpverlening. Het Leger des Heils

structuur in hun leven. Hierbij wordt zoveel mogelijk sa-

beschikt ook over een landelijk werkende organisatie voor

menwerking gezocht met andere disciplines in de hulp- en

pleegzorg. In sommige situaties is het noodzakelijk dat

zorgverlening. Deze samenwerking vindt zowel binnen het

kinderen tijdelijk komen wonen in een van de verschillende

Leger des Heils plaats (bijvoorbeeld met begeleiders van

woonvormen (jeugdhuis, gezinshuis, projectgezin). De

de Leger des Heils-reclassering) als met derde organisaties

begeleiding en behandeling zijn gericht op het inhalen van

(bijvoorbeeld ondersteuning van psychiaters, instellingen

ontwikkelingsachterstanden, het verwerken van sociaal-

voor verslavingszorg, GGD-artsen e.d.).

emotionele problematiek en het bewerkstelligen van een

2013 in vogelvlucht f Leger des Heils @Legerdesheils 5 juli

48

f In eigen huis, op de Dam, winnen op

Valt er nog iets te lachen? André van Duin,

6 juli het Amsterdamse dames- en heren-

Brigitte Kaandorp en Herman Boon vertel-

team de finale van de Dutch Street Cup en

len het in de nieuwe Strijdkreet.

plaatsen zich voor de World Homeless Cup

Preventie en maatschappelijk herstel

met dergelijke problematiek kampen, kunnen in dagvoor-

Activiteiten als ambulante woonbegeleiding, ‘10’ voor

zieningen worden geholpen. Onze landelijk werkende

Toekomst en Grijs Genoeg(en), bijzondere schoonmaak-

jeugdbescherming verleent hulp aan kinderen en hun

projecten, de buurtgerichte Bij Bosshardt-projecten en

gezinnen in een problematische opvoedingssituatie.

Werk voor Iedereen richten zich op preventie van een

Deze hulpverlening vindt plaats vanuit een justitieel kader.

dreigend zelfstandigheidsverlies, maatschappelijk herstel

algemeen

positieve gedragsverandering. Thuiswonende kinderen die

voor degenen die meer zelfstandigheid nastreven en op

Reclassering

het bevorderen van sociale cohesie in buurten en wijken.

Reclasseringsactiviteiten zijn er op gericht om (ex-)gedeti-

Daarnaast gaan medewerkers gericht op zoek naar zorg

neerden te helpen bij hun terugkeer in de maatschappij.

mijdende daklozen, de ‘buitenslapers’ (het zogeheten

De cliënten die begeleiding krijgen van de Leger des Heils-

‘veldwerk’) die onder meer door de inzet van ‘soepbussen’

reclassering zijn veelal mensen met complexe problemen

van voedsel, kleding en dekens worden voorzien.

die hun mogelijkheden tot verbetering beïnvloeden en in negatieve zin versterken. Deze groep kent een hoog reci-

Voor een flink aantal Nederlanders is ‘op vakantie gaan’

dive (‘veelplegers’) en is door het ontbreken van een eigen

niet weggelegd. Dat kan zowel financiële als andere oorza-

netwerk langdurig aangewezen op professionele hulp en

ken hebben. Soms zijn de problemen binnen een gezin zo

steun.

groot, dat een ouder geen energie meer overhoudt om iets leuks met de kinderen te doen. Wij bieden daarom in ons

Verslavingszorg

eigen hotel en congrescentrum Belmont in Ede mensen

Er zijn veel verslaafden die regelmatig aankloppen bij de

de mogelijkheid om, tegen een geringe vergoeding, een

verschillende voorzieningen voor maatschappelijke opvang

vakantie door te brengen.

van het Leger des Heils. Vaak kan (nog) niet veel meer hulp geboden worden dan iets te eten en te drinken geven

Textielinzameling

en een slaapplaats voor de nacht. Vervolgens kunnen we

Het Leger des Heils zamelt gebruikt textiel in bij particu-

alleen wachten totdat zij zelf aangeven dat zij een einde

lieren, scholen, bedrijven en gemeenten. De inzameling

willen maken aan een verslaving. Het kan soms lange tijd

van gebruikt textiel is goed voor het milieu. Tegelijkertijd

duren voordat zij voldoende gemotiveerd zijn om daadwer-

wordt een deel van de ingezamelde textiel rechtstreeks

kelijk iets aan de verslaving te doen. Onze opvangvoorzie-

ingezet voor nationale en internationale hulpverlening. Een

ningen werken veel samen met de lokale instellingen voor

deel van het textiel wordt tegen lage prijzen verkocht in

verslavingszorg. Daarnaast beschikken we zelf over een

de eigen tweedehands kledingwinkels door heel Neder-

ontwenningscentrum in Apeldoorn. De meeste mensen die

land. Het overtollige textiel verkopen we en dat genereert

hier om hulp vragen, hebben een zeer lange verslavings-

weer financiële middelen die ten goede komen aan onze

carrière achter de rug. Het gaat hier om mensen met een

hulpverlening.

verslavingsverleden dat in sociaal en fysiek opzicht allesverwoestend is, gekenmerkt door vaak jarenlange mislukte interventies van de reguliere verslavingshulpverlening.

16juli Januari zorg vanuit de Thuiszorg vanuitdes deHeils Thuiszorg Januari zorg vanuit de Thuiszorg12 juli Vergeet16 Januari zorg t16 Leger des Heils @Legerdesheils f Leger @Legerdesheils 19 Een verse OGGZ gewenst en passend Na deze OGGZ gewenst en passend deze je alsjeblieft niet op het Legeris.teNa stemmen? Strijdkreet voor u!is.Over wel, of geen,OGGZ of eengewenst ander en passend is. Na deze intake kan de zorg indien noodzaker > intake kan de zorg indien noodzaker > intake kan de zorg indien noodzaker > en je helpt www.3mfonds.nl/stemmen. Heel simpel THUIS.


ons enorm! Dankjewel :-)


49

De mensen van het Leger des Heils Het Leger des Heils is een christelijke organisatie. Het christelijk geloof bepaalt ook onze identiteit. Een identiteit die gedragen wordt door alle mensen die in bij ons actief zijn. Ook de persoonlijke identiteit van onze medewerkers wordt mede bepaald door het christelijk geloof. Jezus Christus heeft voor ieder van ons een levende betekenis, op wat voor wijze dan ook. Ons geloof is bepalend voor wie wij zijn en wat wij doen.

te gebruiken en niet te roken. De motivatie hiervoor is dat

En juist vanuit dat geloof respecteren wij dat andere

een heilssoldaat een voorbeeld wil zijn en anderen wil

mensen een ander geloof en/of culturele achtergrond

helpen dit voorbeeld te volgen. Dit voorbeeld is ook een

kunnen hebben. Wij bieden steeds een luisterend oor,

protest tegen de gevaren van verslavende middelen voor

zonder voorwaarden te stellen aan de levensovertuig-

mens en maatschappij. Heilssoldaten dragen op vrijwillige

ing van mensen die een beroep doen op onze hulp. Als

basis het Leger des Heils-uniform. Eind 2013 zijn er 3.881

dat gewenst en mogelijk is, regelen we dat deze mensen

heilssoldaten ingeschreven.

geestelijke bijstand krijgen op een wijze die zij zelf passend vinden.

1.176 adherent-leden De mensen van het Leger des Heils zijn op verschillende manieren verbonden aan de organisatie. Zij kunnen lid of bezoeker zijn van het Kerkgenootschap Leger des Heils

Ook mensen die geen heilssoldaat willen zijn, maar zich

en/of vrijwilliger of betaalde medewerker zijn.

wel thuis voelen bij onze kerk, kunnen adherent-lid worden (1.176 per einde 2013). Zij onderschrijven dan wel de doelstellingen van het Leger, maar leggen geen beloftes af en dragen ook geen uniform.

3.881 heilssoldaten

356 jongsoldaten Heilssoldaten, adherent-leden en jongsoldaten Heilssoldaten verklaren zich in te zetten voor de doelstel-

Daarnaast kennen we jeugdleden: de ‘jongsoldaten’

ling van de organisatie en doen daarbij een aantal beloftes

(356 per eind 2013). Zij doen mee aan jeugdprogramma’s

voor hun levensstijl. Zo beloven zij geen alcohol en drugs

binnen het kerkelijk werk.

2013 in vogelvlucht f In de week van 20 juli verzorgen de

t Leger des Heils @Legerdesheils 24 juli

t KvdB @KvdBtv 24 juli ‘Alleen al in Den

deelnemers aan de School of Performing

‘Nieuwe armen’ doen vaker een beroep op

Haag 154 gezinnen dakloos’, aldus

Arts, vanaf boten een grachtenconcert in

het Leger des Heils

@janlaurier gisteren in #kvdb

Utrecht

50

algemeen

gebied van pastoraat, geestelijke verzorging en/of andere

128 actief dienende officieren Heilsofficieren

ondersteunende activiteiten.

5.926 betaalde medewerkers

Een bijzondere groep heilssoldaten wordt gevormd door onze heilsofficieren (128 actief dienende officieren per eind 2013). Heilssoldaten kunnen officier worden, als zij

Medewerkers

op basis van een geestelijke roeping hun leven beschik-

In het ‘er zijn’ voor kwetsbare mensen speelt de identiteit

baar willen stellen aan God en het Leger des Heils. Als

van de organisatie, het persoonlijk geloof van de mede-

officieren werken zij fulltime voor de organisatie, maar ze

werkers en de specifieke Leger des Heils cultuur, een

krijgen daarvoor geen salaris. Het Leger voorziet wel in

belangrijke rol. Van de betaalde medewerkers (5.926 per

hun levensonderhoud. Officieren hebben een rang, zoals

einde 2013) vraagt het Leger des Heils daarom dat zij de

kapitein of majoor. Deze rangen zijn vooral gebaseerd op

doelstelling van het Leger des Heils onderschrijven. Een

het aantal jaren dat iemand officier is. Het officierschap is

persoonlijke christelijke levensovertuiging wordt daarbij

een levenslange invulling. Wel worden officieren op hun

gezien als één van de persoonlijke competenties. Bij het

65e levensjaar op retraite gesteld, wat inhoudt dat zij uit

aannamebeleid telt dit net zo zwaar mee als alle andere

hun actieve dienst terugtreden.

competenties, zoals vakbekwaamheid en geschiktheid. Werknemers van het Leger des Heils hebben verschillende

Officieren kunnen zowel in onze kerk als in andere onder-

(kerkelijke) achtergronden, maar delen in de kern hetzelfde

delen van het Leger werkzaam zijn. Binnen het kerkge-

geloof. Wij geloven in Jezus Christus, die zegt dat we

nootschap geven officieren vaak leiding aan een korps

God moeten liefhebben met hart en ziel, met verstand en

(kerkelijke gemeente). Binnen andere onderdelen van het

inzet van al onze krachten en dat we onze naaste moeten

Leger zijn zij veelal verantwoordelijk voor functies op het

liefhebben als onszelf.

16 Januari zorg vanuit de Thuiszorg Januari zorg vanuit de Thuiszorg t16 Leger des Heils @Legerdesheils OGGZ gewenst en passend is. Na deze OGGZ gewenst passend is. Na deze 2 augustus Kijk! en Vandaag staat onze spread in NRC intake kan de Stem zorg indien noodzaker > & WIN Nintake kan de zorg indien noodzaker > Handelsblad! op onze advertentie IPAD!

16 Januari zorg vanuit de Thuiszorg 16 Januari zorg vanuit de t Thuiszorg The Salvation Army @salvationarmyuk OGGZ gewenst passend is. Na deze OGGZ gewenst en passend is. Na deze 3 augustus Update: Taking a little longer en than intake kan intake kan de zorg indienanticipated, noodzakerbut > we will update you de as zorg soonindien as wenoodzaker > have more news. #HighCouncil2013


51

Kledinginzameling Leger des Heils Leger des Heils ReShare is de grootste textiel-

De bijdrage aan de hulpverlening van het Leger des Heils

inzamelaar van Nederland. In 2013 werd er

en andere goede doelen, is daarentegen in 2013 fors

21,6 miljoen kilo ingezameld. Naast inzameling via onze kledingcontainers, zamelt het Leger

gestegen naar een bedrag van € 4,0 miljoen (26,3% van de opbrengsten), dit is een stijging van 16,1% ten opzichte van 2012.

des Heils ook huis-aan-huis in en bij scholen, 2013

bedrijven en andere instellingen. Bijdrage aan het goede doel in euro’s Vergoeding

Goed doel

Bedrijfskosten

2013

40,3%

26,3%

57,4%

2012

31,0%

10,2%

63,7%

2011

31,0%

4,4%

72,4%

Percentage van de totaal opbrengst

2012

2011

4.005.716 1.281.820

26,3

492.309

10,2

4,4

Het was voor Leger des Heils ReShare en zijn medewerkers in 2013 hard werken om de markt te kunnen bijbenen. Enerzijds moesten alle zeilen worden bijgezet om zichtbaar

Minder ingezamelde kleding

te blijven in gemeenten. Dat is niet altijd makkelijk, in een

Onder invloed van de economische omstandigheden,

markt die veelal gericht is op de hoogste kiloprijs. An-

is er minder volume ingezameld en is er een lichte achter-

derzijds kon ReShare de vraag van bedrijven, scholen en

uitgang van de kwaliteit van het ingezamelde textiel. Dit

andere instellingen nauwelijks aan. Daardoor bleek het in

kan het gevolg zijn van een lagere omzet binnen de retail

2013 mogelijk om tientallen nieuwe contracten af te sluiten,

(circa -8%) in Nederland. Burgers kopen minder en dragen

zoals met Defensie en Avans Hogeschool.

kleding langer of geven het eerst weg aan bekenden, voordat het in de container terecht komt. In 2013 is er 1.452

Steeds meer burgers en bedrijven beseffen dat kleding

ton minder textiel ingezameld dan in 2012, dit betekent in

een nieuwe bestemming kan krijgen. Verbranding van

2013 een vermindering ten opzichte van 2012 van 6,3%.

bruikbaar textiel blijft onnodig en is bovendien slecht voor het milieu. Het Leger des Heils wordt na 125 jaar door

2013 Volume in kilo’s miljoen

2012

21,6

2011

23,0

25,5

burgers, gemeenten en bedrijven nog altijd gezien als een betrouwbare partner. Die erkenning krijgen wij van burgers, gemeenten en bedrijven.

Meer geld voor goede doel De netto-omzet is echter als gevolg van hogere verkoopprijzen, gestegen met € 2,6 miljoen tot € 15,3 miljoen. Mede door de hogere inkoopprijzen, is het bruto-omzetresultaat gedaald met 9,6% tot 59,8%. Het resultaat na belastingen is afgenomen met € 337.833 ten opzichte van 2012. Toch blijft er een positief resultaat over van € 49.460.

2013 in vogelvlucht t Leger des Heils @Legerdesheils

f Van 11 tot 18 augustus nemen een


3 augustus De nieuwe internationaal leider

Nederlands dames- en herenteam deel aan

23 augustus Vanaf morgen een nieuwe

van het Leger des Heils is bekend: Gene-

de World Homeless Cup in Poznan

zesdelige serie over bijzondere mensen!

raal André Cox. Moge God hem zegenen in zijn verantwoordelijke taak!

52

Zat 24 aug. om 17.55 uur op Ned 2

algemeen Leger des Heils Jaarverslag 2013

53

interview

De missie van Simon Smedinga Operationeel directeur Simon Smedinga

stand tot de arbeidsmarkt. En ik wil nog extra benoemen

draaide in 2013 zijn eerste volledige jaar bij

dat we zijn begonnen met ’up-cycling’ van producten. Dit

Leger des Heils ReShare. In vijf vragen blikt hij terug op een dynamisch jaar.

is moeilijke en weerbarstige materie omdat er beperkte kennis is van textielverwerking. Dit weerhoudt ons er echter niet van om erin te duiken, want de noodzaak om te komen tot een meer cyclische economie voor afvalstoffen

1. Wat was je belangrijkste doel voor 2013?

is groot.

De missie van het Leger des Heils versterken in onze handel en wandel. Door bijvoorbeeld nieuwe sorteerlocaties in

3. Wat was je belangrijkste motivatie?

Nederland te openen, zodat mensen die aan de zijlijn staan

De mensen in onze doelgroep. Kledinginzameling lijkt

weer dagbesteding hebben. Dat is invulling geven aan

op zichzelf niet zo spannend. Je laat vrachtauto’s door

onze missie. Verder had ik het voornemen om onze positie

heel Nederland rijden langs containers. De ingezamelde

als grootste inzamelaar in Nederland, binnen de branche

kleding sorteer je vervolgens op kwaliteit. Maar de mensen

maar ook binnen de eigen Leger des Heilsorganisatie, te

maken het bijzonder. Toen ik voor het eerst in onze nieuwe

versterken. Heel Nederland moet weten wie we zijn en wat

sorteerlocatie in Sneek liep, zag ik daar twintig mensen die

we doen.

normaal moeilijk een de bak komen en nu helpen bij het sorteren van kleding. In de loods in Oosterhout nog eens

Je doet onze missie tekort als je textielinzameling alleen benadert vanuit efficiëntie en groei.

dertig fijne mensen, die ergens anders geen kans kregen en bij ons al blij worden van de gratis Cup-a-Soup in de kantine. Bij wijze van spreken. Dat je deze doelgroep weer een beetje waardigheid en voldoening teruggeeft, maakt ons werk ontzettend dienstbaar. Hetzelfde gevoel kreeg ik toen de vrachtwagen voor een Syrisch vluchtelingenkamp werd volgeladen. Dekens, kleding en knuffels waar honderden mensen de kou mee konden trotseren. Je doet onze missie tekort als je textielinzameling alleen benadert vanuit efficiëntie, omzet en groei. Hulp aan mensen, duurzaamheid en werkgelegenheid horen ook in dat rijtje thuis.

2. Is je doel bereikt?

54

Het is gelukkig niet alleen mijn bedrijf. We hebben een

4. Wat is een hoogtepunt in 2013?

managementteam dat de koers bepaalt en het Leger des

Moeilijk te zeggen. We hebben best veel contracten geslo-

Heils is 100% aandeelhouder. Namens hen kan ik wel

ten en de motivatie van gemeenten en bedrijven om met

zeggen dat 2013 in alle opzichten een succesvol jaar is

ons samen te werken staat altijd op zichzelf. Daarin wil ik

geweest voor ReShare. Wij hebben 4 miljoen euro kunnen

niemand tekort doen. Dat het is gelukt ons marktaandeel

bijdragen aan goede doelen. Daarnaast hebben we meer

te behouden, zie ik als hoogtepunt. We hebben het ver-

werkgelegenheid gecreëerd voor mensen met een achter-

trouwen van onze klanten gekregen en gehouden.

5. Wat vond je lastig? Kledinginzameling voor een goed doel is allang niet meer

Het Leger des Heils is wereldwijd actief met

vanzelfsprekend. Dat is best jammer als je beseft dat wij de

inzamelen en verspreiden van tweedehands kleding.

eerste organisatie waren die met een voddenkar langs de

We zijn marktleider op het gebied van textielinzame-

deuren liep voor de armen. De huidige business is razend

ling met 21 miljoen ingezamelde kleding per jaar.

interessant, maar er gaat een hele wereld achter schuil.

Jaarlijks creëren we via kledinginzameling

Een wereld die kansen biedt en mensen verder helpt, maar

tweehonderd banen voor mensen met een

die ook vulgair kan zijn. Er zitten boefjes tussen. Ik heb

afstand tot de arbeidsmarkt.

me weleens afgevraagd of het Leger des Heils hier nog wel tussen past. Maar juist omdat we al 125 jaar kleding inzamelen met een missie, moeten we die ervaring gebruiken om de markt zuiver te houden. En uiteindelijk de best mogelijke omzet draaien voor onzehulpverlening.


55

Internationale organisatie Het centrale motto van het Leger des Heils

Internationale structuur

wereldwijd is ‘be characterised as being a force

In Londen zetelt het Internationaal Hoofdkwartier van het Leger des Heils onder leiding van de internationale leiders:

for good, a force for change and a force that

de generaal en de chef-staf. Dit hoofdkantoor heeft een

lives by the spiritual values it proclaims’ (gene-

coördinerende, controlerende, faciliterende, aanjagende en

raal André Cox, 3 augustus 2013). De generaal

strategische functie, waaronder onder meer de volgende

refereert daarbij aan de woorden van de stichter

activiteiten vallen:

van het Leger des Heils, William Booth: ‘All our

•

Het versterken en ondersteunen van Leger des Heils-

social service is the outcome of the spiritual life

organisaties wereldwijd, het bemoedigen van

of our people’. Het Leger des Heils in Nederland

leiderschap ter plaatse en het inspireren van lokale visie en initiatieven.

is onderdeel van de internationale christelijke •

beweging ‘The Salvation Army’. De organisatie is nu werkzaam in 126 landen. Meer dan de

de generaal gekozen en aangesteld. •

Het ontwikkelen en delen van expertise en ervaringen internationaal stimuleren.

helft van deze landen valt in de categorie middel of laag ontwikkeld volgens de indeling van de

Alle belangrijke internationale leiders worden door

•

Het ontwikkelen en delen van financiële middelen wereldwijd en het beheren van de internationale

Verenigde Naties. (UN Development Index)

fondsen van het Leger des Heils. •

Het opstellen van algemeen beleid en het bieden van overkoepelend strategisch leiderschap.

De internationale leiders in Londen hebben de beschikking over een bescheiden staforganisatie, die, naast een functionele indeling (financieel, HRM, programma’s), een geografische indeling kent die in grote lijnen continentaal georganiseerd is. Iedere nationale Leger des Heils-organisatie, dus ook Nederland, heeft een zelfstandige juridische positie die past binnen de weten regelgeving van betreffend land. In dit jaarverslag, onder het hoofdstuk ‘Governance’, worden de juridische aspecten van de relatie met het Internationaal Hoofdkwartier nader toegelicht. Het internationale Leger des Heils kent een team van international auditors van verschillende nationaliteiten. Zij voeren periodiek per land



f Eind augustus nemen 86 mensen uit 16

23 augustus Vanaf morgen een nieuwe

24 augustus Het wonder in de ander! Kijk

landen in Lunteren deel aan het Catherine

zesdelige serie over bijzondere mensen!

nu op Nederland 2 bij de RKK

Program waarin ze worden ingevoerd in

Zat 24 aug. om 17.55 uur op Ned 2

de missie, geschiedenis en internationale impact van het Leger des Heils

56

kelingssamenwerking. Een belangrijke ontwikkeling in 2013

van aard is, maar waarin ook sprake is van toenemende

was daarbij de start van een wereldwijd programma, ‘One

aandacht voor risicobeheersing en capaciteitsopbouw.

Army Impact Analysis’, om tot verbetering te komen in de

algemeen

een gestandaardiseerde audit uit die met name financieel

impactanalyse van de eigen hulpverlening. In de afgelopen De kosten van het centrale apparaat van de internatio-

jaren is de samenwerking ook op Europees niveau verder

nale organisatie (ongeveer € 6 miljoen per jaar) worden

ingevuld en deze vormt nu een belangrijke bouwsteen om

gedragen door de landenorganisaties. De Leger des Heils-

samen resultaten te boeken. Binnen Europa werken de

organisatie in de Verenigde Staten draagt ongeveer 50%

Europese Leger des Heils-landen samen om gezamenlijk

bij aan het totaal van deze kosten. Het andere deel wordt

samenwerkingsrelaties te versterken met de relevante

gedragen door andere kapitaalkrachtige Leger des Heils-

EU-werkorganisaties. Dit initiatief wordt mede vanuit

organisaties in Europa, Australië en Nieuw-Zeeland. Het

Nederland vormgegeven.

aandeel in het centrale apparaat in Londen door het Leger des Heils in Nederland bedroeg in 2013 ongeveer

Ook communicatie- en fondsenwervingsdeskundigen van-

é 95.000.

uit verschillende landen komen jaarlijks bijeen om elkaar te versterken: hoe kunnen we bewustwording over de

Internationale samenwerking om te leren

armoedeproblematiek bevorderen? Hoe kunnen we onze

De structuur van het Leger des Heils, met zijn gemeen-

boodschap beter communiceren? Hoe kunnen we grotere

schappelijke identiteit en missie waarbij wereldwijd leiders

betrokkenheid genereren? Hoe kunnen we doeltreffender

van positie rouleren, creëert veel mogelijkheden tot samen-

fondsen werven?

werking. Een belangrijk aandachtsterrein sinds de oprichting van Wat in Oslo geleerd wordt, kan ook van toepassing zijn

het Leger des Heils, is de bestrijding van mensenhandel

in Amsterdam en wordt daarom ook met elkaar gedeeld.

en het bijstaan van de slachtoffers van deze moderne

Dergelijke samenwerkingsvormen ontstaan niet alleen

slavernij. Dit internationale probleem wordt ook door het

spontaan, maar worden ook gericht georganiseerd en

Leger des Heils internationaal opgepakt, waarbij verschil-

gefaciliteerd. Zo komen verschillende specialisten vanuit

lende Leger des Heils-landen intensief samenwerken.

meerdere landen geregeld bijeen (zowel live als via digitale

En ook op andere vakgebieden komen deskundigen

vergadertechnologie) om te leren van elkaars ervaringen en

samen: opsporing van vermiste personen, professionele

aanpak. Ontwikkelingssamenwerking is hierin een van de

hulpverlening, jeugd- en jongerenwerk, kledinginzameling,

koplopers. Eens per jaar komen vertegenwoordigers van

informatietechnologie, financieel management, opleiding

kantoren die dit werk ondersteunen, bijeen tijdens de Pro-

en andere HRM terreinen.

gramme Resource Consultancy Group. Zij delen dan ervaringen, trends en uitdagingen. Op deze manier faciliteren

Een beperkt deel van de via fondsenwerving binnenge-

we onderricht, samenwerking en capaciteitsversterking.

brachte inkomsten van het Leger des Heils in Nederland

Tegelijk wordt de input gebruikt om het internationale Le-

(ongeveer 10%) wordt besteed aan buitenlandse ontwik-

ger des Heils te adviseren in het beleid gericht op ontwik-

kelingsactiviteiten. Vrijwel zonder uitzondering gaat het

vanuit Thuiszorg Januari zorgEén Januari zorgcliënten vanuit de Thuiszorg het commerciële16 bedrijfsleven. vande hen werkt nu in de Thuiszorg Januari zorg fvanuit Januari zorg vanuit de Thuiszorg f16Een bommelding in een naastgelegen woning16 zorgt 30 augustus We zijn soms zó16 trots op onze OGGZ gewenst en passend is. Na deze gewenst en al passend is. Na hetdeze restaurant van Jamie Oliver. Geweldig toch? OGGZ gewenst dat en passend is. Na deze OGGZ gewenst passenddeis.opvang Na deze ervoor dat op 29en we het even kwijt moeten opOGGZ Facebook. Er zijn 8 augustus voor zwerfjongeintake kan de zorg indien noodzaker > intake kan de zorgnaar indien noodzaker > intake kan de zorg indienuit noodzaker > intake kan Helder de zorgmoet indien noodzaker > mensen ons bedrijfsrestaurant doorgeschoven ren in Den worden ontruimd


57

hier om projecten die samen met de Leger des Heils-

in het buitenland vindt bijna altijd plaats in samenwerking

gemeenschappen ter plaatse worden uitgevoerd. Als een

met andere organisaties, bijvoorbeeld met ICCO of in SHO

particuliere donateur besluit om projecten van het Leger

actieverband. Andere Leger des Heils-landen kennen ver-

des Heils in ontwikkelingslanden te ondersteunen, gaat

gelijkbare samenwerkingsverbanden, waarbij kennis, lokale

iedere donatie zonder aftrek van bureaukosten naar het

infrastructuur en financiële mogelijkheden samenkomen.

betreffende project. Het Leger des Heils in Nederland concentreert zich vooral

Intensieve internationale samenwerking leidt met name

op samenwerking met een beperkt aantal landen.

tot uitgaven en financiële ondersteuning ten gunste van

Historische relaties, ontwikkelingspotentieel en taalgebied

buitenlandse afdelingen. Het Leger des Heils is

vormen hiervoor veelal de basis. Als het Leger des Heils

daarmee een netto betaler. In enkele gevallen is het

in Nederland een project niet volledig kan ondersteunen

mogelijk specifiek gemaakte onkosten voor deelname aan

(financieel of door de inzet van expertise) werken we

internationale werkgroepen (deels) terug te ontvangen.

samen met andere Leger des Heils-donorlanden die het

Het Leger des Heils in Nederland heeft de zusterorganisa-

ontwikkelingswerk ook ondersteunen. Daarnaast werken

tie in Portugal in 2002 onder garantie van IHK in Londen

we graag samen met organisaties die dezelfde doelstel-

een lening van é 700.000 verstrekt voor de aankoop van

lingen hebben of aanvullende specialisaties/mogelijkheden

een hoofdkwartier. De restant hoofdsom is é 378.000 en

bieden. De noodhulpverlening bij (humanitaire) rampen

draagt een rente van 4,5%.

2013 in vogelvlucht t Gerard Joling @gerardjoling 9 septem-

t Leger des Heils @Legerdesheils 10 sep-

ber Vanmiddag bij het Leger des Heils,

tember Je kunt nog 2 dagen, 22 uur en

doen super goed werk

10 minuten op ons stemmen. Alsjeblieft? Je maakt meteen kans op ‘n Ipad. www.nrccharityawards.nl

58

Overzicht internationale geldstromen naar en vanuit Nederland Financiële ondersteuning vanuit IHK Londen voor Nederland

nihil

Vergoed door IHK van gemaakte onkosten in de internationale samenwerking

nihil

Retour ontvangen aflossing en rente van Leger des Heils Portugal

108

algemeen

(bedragen x duizend euro)

40

Aandeel Europese partners in gezamenlijke noodhulp projecten Geldstromen vanuit de internationale organisatie naar Nederland

148

Structurele bijdrage aan organisatieopbouw in Tsjechië

324

Kostenbijdrage centraal administratief apparaat IHK Londen

95

Bijdrage aan internationaal missiefonds, IHK Londen

219

Deel kosten in buitenland gedetacheerde Nederlandse officieren en staf

79

Nederlandse financiële bijdrage aan ‘One Army Impact Analysis’

49

Subtotaal

766

Financiering wederopbouwprogramma Haïti

74

Financiering aandeel MFS2 programma Congo DRC en Ghana

433

Overige internationale ontwikkelingsprojecten en sponsoring

1.305

Subtotaal

1.812

Geldstromen vanuit Nederland naar de internationale organisatie

2.578

De internationale projecten worden toegelicht in het deel ‘Internationale projecten in 2013’ op bladzijde 18-19. De internationale projecten zijn in vergelijking met het totaal van de jaarexploitatie van het Leger des Heils in Nederland slechts van beperkte omvang (minder dan 1% van de Nederlandse begroting). Daarmee zijn wij nog steeds een belangrijke contribuant aan het ontwikkelingswerk van The Salvation Army. Volgens de laatste uitgave van het International Yearbook financiert het Leger des Heils in Nederland 4,4% (vorig jaar 3,7%) van het wereldwijde ontwikkelingswerk binnen het internationale netwerk.

Januari zorg vanuit de Thuiszorg16 september16 Januari zorg vanuit de Thuiszorg t16 Leger des Heils @Legerdesheils OGGZ gewenst en passend is. Na deze OGGZ en passendzien? is. Na deze Hé, leukgewenst stopmotionfilmpje Kijk hier naar die intake kan de zorg indien noodzaker > intake kan deyoutube.com/legerdesheils zorg indien noodzaker > van ‘t Leger!








59

Samenwerkingsverbanden Om doelstellingen te kunnen realiseren en vanuit zijn maatschappelijke verantwoordelijkheid zoekt het Leger des Heils actief naar samenwerking met andere organisaties. In 2013 werd actief in de onderstaande samenwerkingsverbanden geparticipeerd:

Nationale Coalitie tegen Eenzaamheid Uit onderzoek is gebleken dat tien procent van de Nederlandse bevolking zich vaak eenzaam voelt. Samen met een aantal andere maatschappelijke organisaties heeft het Leger des Heils de Coalitie Erbij opgericht. Naast het creeren van bewustwording van de eenzaamheidsproblematiek bij de gemiddelde Nederlander, probeert Coalitie Erbij bedrijfsleven en overheden op lokaal en landelijk niveau aan te zetten tot een actieve eenzaamheidsbestrijding. Ook maakt Coalitie Erbij projecten en activiteiten ter bestrijding van eenzaamheid bekend aan een groot publiek. Jaarlijks organiseert de Coalitie Erbij de ‘Week tegen eenzaamheid’.

Stichting Life Goals In een aantal steden door het hele land is een unieke voetbalcompetitie voor meer dan tweehonderd daken thuislozen georganiseerd, de Dutch Street Cup. In 2012 deden 25 heren- en 4 damesteams mee aan deze competitie. De winnaars van de Dutch Street Cup, Rotterdam bij de heren en Utrecht bij de dames, vertegenwoordigden Nederland bij de World Homeless Cup in Mexico-City in oktober. In dit project werkt het Leger des Heils samen met onder

project waarbij sporten en werken (aan jezelf en aan je

andere Stichting Life Goals, Stichting Meer dan Voetbal,

toekomst) hand in hand gaan. Daarbij gaat het om het

het ministerie van VWS en het Oranje Fonds.

vinden van een stabiele woonsituatie en een vaste baan.

De competitie heeft tot doel deze kwetsbare doelgroep

Profvoetballers en -trainers steunen de deelnemers tijdens

meer kansen te geven in de samenleving. Het is een

het traject. Daarbij wordt er ook op gestuurd dat de deel-

2013 in vogelvlucht f 17 september Op Prinsjesdag droeg

t Willemijn de Jong @Wulmsk 17 sep-

Tweede Kamerlid Carla Dik-Faber een jurk

tember “Een verslaafde is verslaafd aan

van gerycycled katoen, door Leger des

het moment, niet aan het middel. Je moet

Heils ReShare.

even rust in je kop.” Jack Wouterse in de volgende #Strijdkreet

60

algemeen

nemers na de Dutch Street Cup mee gaan spelen bij een

World Servants

amateurvoetbalclub. In 2012 heeft een aantal medewer-

Het Leger des Heils werkt al jaren samen met World

kers van het Leger des Heils deelgenomen aan de cursus

Servants. Jongeren van het Leger des Heils participeren in

Maatschappelijke Sportcoach, die door de Stichting Life

projecten van deze christelijke organisatie die met hulp van

Goals werd georganiseerd.

groepen jongeren en volwassenen uit Nederland scholen, klinieken, schoonwatervoorzieningen en huizen bouwt in

Raad van Kerken

ontwikkelingslanden. In de samenwerking wordt gezocht

De Raad van Kerken in Nederland, waarin het Kerkgenoot-

naar mogelijkheden om ook volwassenen deel te laten ne-

schap Leger des Heils participeert, is een gemeenschap

men aan de projecten. Zo worden de deelnemers en hun

van christelijke kerken in Nederland die de oecumenische

achterban meer bewust gemaakt van de ontwikkelingspro-

dialoog bevordert. Deze raad houdt zich bezig met de een-

blematiek in ontwikkelingslanden.

heid van de christelijke kerken en wil hier concreet gestalte aan geven. De raad bezint zich op vragen met betrekking

Scouting

tot christelijk geloof, kerk en samenleving. De Raad van

Het Leger des Heils heeft een aantal scoutinggroepen.

Kerken is tevens een gesprekspartner voor het kabinet.

Deze groepen zijn lid van Scouting Nederland en maken gebruik van methodes, materialen, trainingen en evene-

Evangelische Alliantie

menten die Scouting Nederland ontwikkelt en aanbiedt.

Het Kerkgenootschap Leger des Heils neemt, samen met

Daarnaast komen eens per jaar scoutingleiders van het

circa honderd andere organisaties, deel aan de Evange-

Leger des Heils vanuit heel Europa bijeen. Doel van het

lische Alliantie (EA). Daarin wordt samengewerkt rondom

netwerk is het verder ontwikkelen van de vele internatio-

verschillende onderwerpen. Werkgroepen adviseren de EA

nale vriendschappen die aan de basis staan van succesvol

op het gebied van gebed, diaconaat, evangelisatie, ge-

scoutingwerk.

meenteopbouw en jeugdwerk. Zo is het Kerkgenootschap Leger des Heils onder andere betrokken bij de werkgroep

Micha

Diaconaat en het sectoraal overleg Jeugd.

Micha is een netwerk van zo’n 500 kerken en organisaties in 83 landen, dat strijdt tegen onrecht, dichtbij en

Landelijk Overleg voor Vrijwilligersorganisaties in de Zorg

veraf. Niet vanuit schuldgevoel maar vanuit een besef van

Het Landelijk Overleg voor Vrijwilligersorganisaties in de

genade. Het Leger des Heils is bij dit netwerk aangesloten

Zorg (LOVZ), waaraan het Kerkgenootschap Leger des

omdat ook het Leger strijdt tegen datgene dat wat het

Heils deelneemt, biedt een platform onder de paraplu van

leven van mensen kapot maakt, zoals armoede, uitsluiting,

de vereniging Nederlandse Organisaties Vrijwilligerswerk

mishandeling, sociale wantoestanden, onrecht en

(NOV). Via het LOVZ kunnen vrijwilligersorganisaties in de

zinloosheid.

zorg inhoudelijke kennis en ervaring uitwisselen, inspiratie opdoen, nadenken over de specifieke rol van de vrijwilliger

Youth for Christ

en samenwerkingsverbanden op deelterreinen binnen de

Voor het jeugd- en jongerenwerk maakt het Kerkgenoot-

vrijwillige zorg opzetten.

schap van het Leger des Heils gebruik van verschillend


zorg vanuit de Thuiszorg 16 Januari 16september Januari zorg vanuit de vanuitdes deHeils Thuiszorg 16 Januari zorg t Leger @Legerdesheils 20 t Thuiszorg Gesteund door de Guusje Nederhorst FoundaOGGZ en passend gewenst is. Na op deze OGGZ gewenst en passend is. Na uur dezeop Ned 2:OGGZ Kijk morgen om 18.00 Het Leger des en passend tion opent 20 september degewenst crisisopvang voor is. Na deze


kan de zorg indien intake kan de zorg indienvrouwen noodzaker > intake kan de zorg‘Huis indien > Heils ennoodzaker Haard’ in Dordrecht! Hoe vergroten en kinderen vanintake het Leger des Heils in noodzaker >


psychiatrische patiënten hun eigenwaarde? >

Den Haag een Tovertuin


61

Mark van Bommel in gesprek met Dutch Street Cup-speler Andy Peters

materiaal van Youth for Christ. Dit Rock Solid materiaal is

deze manier veel arbeidsplaatsen worden gecreëerd voor

speciaal ontwikkeld voor tieners. Youth for Christ heeft

mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt.

als doelstelling: jongeren kennis laten maken met Jezus

Leger des Heils ReShare is constant in beweging en zoekt

Christus. Youth for Christ is een missionaire organisatie,

ook actief naar nieuwe toepassingen voor textiel dat niet

met zowel evangeliserende als sociaal-maatschappelijke

opnieuw gebruikt kan worden, zoals kapotte kleding en

activiteiten. Op scholen en in buurten is Youth for Christ

bedrijfskleding. Zo is onder andere een overeenkomst ge-

actief, daarnaast ontwikkelen zij materialen voor jeugd- en

sloten met Defensie, waarbij alle uniformen, ruim 600 ton

jongerenwerk. Ook verzorgen ze toerustingsdagen voor

op jaarbasis, worden gerecycled door deze te vervezelen

jeugdleiders, waaraan medewerkers van het Kerkgenoot-

en/of er nieuwe producten van te maken.

schap hebben deelgenomen.

Reshare is ook voortdurend in gesprek met brancheverenigingen en de overheid. Dat blijkt onder meer uit de

Brancheorganisaties

volgende lidmaatschappen: bestuurslid van de Vereniging

Het Leger des Heils is een actieve deelnemer aan tal van

Herwinning Textiel (VHT), lid van de NVRD, MVO Nederland

overlegplatformen in het maatschappelijk middenveld.

en Agentschap NL van het Ministerie van Infrastructuur

De Stichting Leger des Heils Welzijns- en Gezondheids-

& Milieu.

zorg participeert in een aantal zorggerelateerde brancheorganisaties waaronder: Federatie Opvang, MO-groep,

In samenwerking met onder andere Agentschap NL

Jeugdzorg Nederland, Actiz en GGZ Nederland. De Stich-

heeft in 2012 het onderzoek Textielinzameling op de

ting Leger des Heils Fondsenwerving is lid van de VFI, de

kaart plaatsgevonden. Hierdoor is inzichtelijk gemaakt

branchevereniging van landelijk wervende goede doelen.

dat jaarlijks 135 miljoen kilo textiel nog in het restafval

Afdeling Internationale Ontwikkeling & Samenwerking (IOS)

verdwijnt. Leger des Heils ReShare maakt deel uit van

is lid van de op ontwikkelingswerk gerichte branchevereni-

De Greendeal die gesloten is tussen de overheid en

ging Partos en van vereniging (Co-)Prisma. Internationaal

verschillende Branchepartijen om de genoemde

maakt afdeling IOS deel uit van de Development Consul-

135 miljoen kilo te reduceren.

tancy Group. Deze internationale Leger des Heils werk-

Leger des Heils ReShare zamelt kleding in in gemeenten,

groep adviseert de leiding van het Internationale Leger des

scholen, kringloopwinkels, supermarkten enzovoort.

Heils inzake ontwikkelingsbeleid. Leger des Heils ReShare

We helpen gemeenten bij de communicatie richting

is lid van de VHT, de brancheorganisatie voor de textiel-

de burger, om zo de textielinzameling te optimaliseren,

herwinningsindustrie en de NVRD – Koninklijke Vereniging

waardoor gemeenten kunnen voldoen aan de

voor Afval- en Reinigingsmanagement.

doelstellingen die worden gesteld in het Landelijk Afval Plan (LAP). Het ERP-systeem ten behoeve van de operationele

Milieu

planning en aansturing, levert een substantiële bijdrage

Vanuit zijn missie zet Leger des Heils ReShare zich

aan het reduceren van het aantal gereden kilometers en

voortdurend in voor het milieu. Door de inzameling en het

daarmee aan de vermindering van de CO2-footprint binnen

hergebruik van textiel en schoenen, hoeft er minder naar

de operationele uitvoering.

de verbrandingsoven te worden gebracht. Ook kunnen op

2013 in vogelvlucht

62

f In het korpsgebouw van Zwolle start

t Gezond 24 @gezond24 21 september

op 21 september een nieuwe

Opvang mensen met psychiatrische pro-

f Honderd hardlopers lopen op 22 september bij de Dam tot Damloop

Bij Bosshardt

blemen in Het Wonder in de Ander 18.00

ruim 11.000 euro bij elkaar voor het Leger

@Legerdesheils

des Heils

algemeen Leger des Heils Jaarverslag 2013

63

Family Tracing Services “Het opsporen van vermiste familieleden heeft overal ter wereld altijd bij het Leger des Heils

Aantal nieuwe dossiers

2008

2009

2010

2011

2012

2013

184

287

229

187

150

135

gehoord. Met de komst van internet is er op dit gebied veel veranderd. Waar het een paar jaar

De aanvragen die nu op de afdeling FTS binnenkomen, zijn

geleden nog een telefoontje was van familie

dan ook vaak de ‘moeilijker gevallen’, veelal van mensen

om een familielid te zoeken, dienen mensen nu

die tevergeefs gezocht hebben of van mensen die niet of

via een formulier op de website een verzoek tot opsporing in. Bij elke aanvraag kijken wij of

nauwelijks gebruikmaken van sociale media. Ook zijn er veel mensen die hun gegevens op internet afschermen en daardoor moeilijk te traceren zijn.

wij de geschikte partij zijn om de opsporing te doen. We proberen zoveel mogelijk informatie

Een aantal aanvragen komt van mensen die een verzoek aan FTS doen om te bemiddelen bij contactherstel. Dit

te achterhalen, zodat we weten waar we moe-

kan door middel van het doorsturen van een brief of het

ten zoeken,” aldus majoor mevrouw Gerda van

persoonlijk overhandigen van een brief (bijvoorbeeld door

Schaik-de Jong.

een vrijwilliger van een korps). Deze traceringen zijn vaak gemakkelijk en leiden in veel gevallen tot een snel en posi-

Family Tracing Services (FTS) is onderdeel van de afdeling

tief resultaat.

Internationale Ontwikkeling & Samenwerking (IOS) van het Leger des Heils en heeft als taak: het opsporen van

Het merendeel van de aanvragen die we nu binnenkrijgen,

vermiste personen. Terugblikkend op de afgelopen jaren en

zijn moeilijker te behandelen. In de loop van de jaren zijn er

2013 in het bijzonder, is een aantal trends waarneembaar.

ook meer aanvragen binnengekomen van asielzoekers die hier in Nederland een verblijfsvergunning hebben gekregen.

Als we naar het aantal nieuwe aanvragen kijken, dan zien we dat er een dalende trend is ontstaan. Afgezien van een piek in 2009 (287 aanvragen) loopt het aantal aanvragen langzaam terug van 184 aanvragen in 2008 tot 135 aanvragen in 2013. Reden hiervoor lijkt vooral te liggen in het toenemende gebruik van sociale media zoals Facebook. Waar eerst alleen voornamelijk jongeren van deze media gebruikmaakten, zijn er in de loop der jaren ook steeds meer ouderen actief geworden met sociale media. Hierdoor is er een grote bron van informatie beschikbaar gekomen, waar veel mensen als eerste gaan zoeken en elkaar ook daadwerkelijk vinden.

2013 in vogelvlucht

64

f 23 september Het Leger des Heils

f In de Week tegen eenzaamheid,

ondersteunt de lokale autoriteiten tijdens

26 september tot en met 5 oktober,

de verschrikkelijke gebeurtenissen in Nai-

organiseren medewerkers en vrijwilligers

robi. Het Leger kan ook daar snel in actie

van het Leger des Heils in heel Nederland

komen omdat we in Kenia actief zijn.

diverse activiteiten

2008

die zijn achtergebleven in het land van herkomst, of in

Gevonden

andere landen terecht zijn gekomen, waardoor er geen

Niet gevonden

contact meer is. Deze mensen willen natuurlijk graag weer

Totaal afgesloten

met elkaar in contact komen, maar weten niet hoe. De

Gevonden

aanvragen komen vaak via hulpverleners of vrijwilligers bin-

Niet gevonden

2012

2013

269

170

77

16

33

57

285

203

134

94%

84%

57%

6%

16%

43%

algemeen

Zij zijn hun familieleden vaak uit het oog verloren, omdat

nen. Ook zien we dat aanvragen vanuit zorginstellingen of instellingen voor maatschappelijke opvang (waaronder het

Mensen schermen hun persoonsgegevens af en in som-

Leger des Heils) meer voorkomen.

mige landen is het bijna onmogelijk om iemand te vinden, vanwege de chaos die er heerst. Ook de aangescherpte

De aanvragen die FTS ter behandeling naar de internation-

Wbp van 2011 is een reden waarom FTS moeilijker aan

ale afdelingen stuurt, zijn ook vaak moeilijker te behande-

persoonsgegevens kan komen.

len. Zeker als het een land betreft waar FTS niet werkzaam is en het dossier naar een medewerker van een andere

Tevens zien we een dalende trend in het herstellen van

afdeling van het Leger des Heils gaat.

contact tussen de aanvrager en de vermiste persoon. Met name de mensen die hun persoonsgegevens afschermen,

We merken dat bovengenoemde aanvragen meer tijd en

blijken veelal geen behoefte te hebben aan contactherstel.

creatief denken vergen, omdat de vertrouwde weg naar de Gemeentelijke Basis Administraties niet altijd iets oplevert

Met hereniging

45

34%

in verband met de Wet bescherming persoonsgegevens

Zonder hereniging

32

24%

(Wbp). Informatie inwinnen via consulaten, ambassades,

Niet gevonden

57

43%

werkgevers en zorginstellingen nemen meer tijd in beslag,

Totaal afgesloten

134

100%

omdat er vaak niet direct of helemaal niet gereageerd wordt op onze verzoeken. Juist in de moeilijke gevallen, kan een huisbezoek aan de Aanvragen die vanuit zorginstellingen binnenkomen,

vermiste persoon helpen om tot contactherstel te komen.

bijvoorbeeld via Stichting Leger des Heils Welzijns- en

Ook zien we soms de behoefte van mensen om hierover

Gezondheidszorg, worden vaak via de begeleider van de

te praten.

aanvrager ingediend en via hen ook behandeld. Veelal gaat het dan om een vermiste persoon die in een zorginstelling

In het geval van een huisbezoek aan de vermiste persoon,

verblijft of hiervanuit begeleid wordt. Dit vraagt een nog

blijkt de inzet van een medewerker van FTS succesvol,

grotere zorgvuldigheid. Het geeft extra werk en kost meer

omdat deze het dossier kent en vaak al via telefoon of

tijd, omdat de behandeling vaak via meerdere personen

email contact heeft gehad. In het geval van een nieuwe

loopt. In verband met de moeilijker te behandelen dos-

aanvraag, kan een huisbezoek eventueel ook worden

siers en de grotere nadruk op de Wbp zien we een daling

gedaan door een vrijwilliger van het Leger des Heils die in

optreden van het aantal getraceerde vermiste personen.

de buurt van de aanvrager woont.

16@LdH_ReShare Januari zorg vanuit 16september Januari zorg vanuit de vanuitdes deHeils Thuiszorg Januari zorg vanuit de Thuiszorg28 september16 Januari zorg t16 Leger des Heils @Legerdesheils t Leger @Legerdesheils 28 t Thuiszorg LegerdesHeilsReShare 30 de Thuiszorg OGGZ gewenst en passend OGGZ en passend is. Na deze OGGZ gewenst passend deze Om 00.00 OGGZ gewenst en passend Zappen naar Nederland 2 alsis.je Na nogdeze niet kijkt! HET Nog en geen zin omis.teNa slapen? uur gewenst is september Leger des Heils getroffen in oorlog om is. Na deze intake kan Geef de zorg noodzaker > intake noodzaker >kleding - at5.nl/s/t5f intake kan de zorg indien noodzaker > bij ‘Andries’ intake kan IN deDE zorg indien nu noodzaker WONDER ANDER op tv! > @ComHansVanVliet te gast opkan de zorg indientweedehands metindien je hart, Nederland 2

geef aan het @Legerdesheils


65

bestuur 3

Governance Het Leger des Heils heeft een unieke structuur

Toezicht model (RvT) met een aantal vaste werkcommis-

die verband houdt met de oorsprong van de

sies: de commissie Kwaliteit & Veiligheid, de Auditcommis-

organisatie. De verschillende entiteiten van het

sie en de Selectie- en Remuneratiecommissie.

Leger des Heils in Nederland maken deel uit van

De algemene dagelijkse leiding van de Stichtingen en

de internationale organisatie The Salvation Army,

het Kerkgenootschap berust bij een aantal bezoldigde

gevestigd in Londen.

directeuren. In de tabel op bladzijde 80 wordt een nadere specificatie over onder andere de beloning gegeven.

Vóór 1988 was de organisatie, juridisch gezien, een

In de statuten van de entiteiten zijn de taken en bevoegd-

kerkgenootschap. Om beter aan te kunnen sluiten bij de

heden van het toezichthoudende orgaan en de directie

maatschappelijke ontwikkelingen en tegemoet te komen

beschreven. Het toezichthoudende orgaan stelt het beleid

aan eisen van de overheid, vond in 1988 een juridische

vast en houdt toezicht op de uitvoeringen en de algemene

herstructurering plaats. Het Leger des Heils acht zich in

gang van zaken in de betreffende entiteit. Bestuursbeslui-

beginselen, leer en bestuursvorm gebonden aan de inter-

ten over zaken zijn in beginsel openbaar, besluitvorming

nationale Orders en Reglementen van The Salvation Army.

over personen is dat niet.

Deze zijn verankerd in de statuten van de verschillende Leger des Heils-rechtspersonen.

De (statutaire) directie van een entiteit is belast met de dagelijkse leiding van dat betreffende onderdeel van

Als gevolg van deze structuur, functioneren binnen de

het Leger des Heils. De stichtingsdirecties zijn verplicht

verschillende Leger des Heils-entiteiten, inclusief vacatures,

regelmatig verantwoording af te leggen aan het betreffende

achttien toezichthouders. Een viertal functionarissen is als

toezichthoudende orgaan. De directie woont in de regel

gevolg van internationale voorschriften benoemd door de

de vergaderingen van het betreffende toezichthoudende

internationaal leider van The Salvation Army, de Generaal.

orgaan bij.

Dit betreft de Commandant, de Territoriaal Presidente voor Vrouwenorganisaties, de Chef-secretaris en de Financieel

Het toezichthoudende orgaan benoemt, schorst of ontslaat

Secretaris. Zij verrichten, naast hun onbezoldigde func-

de statutair directeuren en stelt hun arbeidsvoorwaarden

ties in de toezichthoudende organen van de stichtingen,

vast. Het toezichthoudende orgaan bepaalt het aantal

bezoldigde dagelijkse werkzaamheden ten behoeve van

statutaire directeuren van de betreffende stichting. Het

het Kerkgenootschap Leger des Heils. Daarnaast zijn zes

Kerkgenootschap heeft een operationeel directeur, die

andere toezichthouders voorgedragen door de onder-

intern wordt aangeduid als ‘Veldsecretaris’.

scheiden medezeggenschapsorganen. Het toezichthoudende orgaan regelt de verdeling van taken In de loop van 2013 is verder ervaring opgedaan met de

en bevoegdheden tussen de directeuren, benevens de

nieuwe bestuursstructuur van Stichting Leger des Heils

verantwoordelijkheid van elke directeur. Het toezichthou-

Welzijns- en Gezondheidszorg op basis van het Raad van

dende orgaan is bevoegd de directie bindende richtlijnen

2013 in vogelvlucht

68

t André Rouvoet @andre_rouvoet 30

f Premier Mark Rutte bezoekt op


september Mooie reactie! “@LdH_ReS-

2 oktober het instroomhuis voor daken

4 oktober Kerkgebouw Leger des Heils

hare: Man steelt kleding van goed doel.

thuislozen in Amsterdam

door jongeren in brand gestoken bij rellen

Iedereen in nood krijgt van ons een gratis

na moord op islamitische geestelijke in

kledingpakket. Stelen niet nodig.”

Mombasa

en/of instructies te geven met betrekking tot het uitoefenen

bestuur

van haar taak. De Commandant van het Leger des Heils is de eenhoofdig kerkelijk leider van het Kerkgenootschap Leger des Heils. Hij wordt daarin bijgestaan door de Chef-secretaris. De Financieel Secretaris is tevens directeur van Stichting Leger des Heils. Over de samenhang in financieel beleid binnen het Leger des Heils als geheel, wordt geadviseerd in de zogeheten Territoriale Financiële Raad (TFR). Deze raad bestaat uit zowel directieleden als door de Generaal benoemde toezichthouders. Besluitvorming van beleid vindt plaats binnen het bestuurlijke kader van de verschillende entiteiten.

Evaluatie directie en toezichthoudend orgaan De respectievelijke toezichthoudende organen van de stichtingen kennen een evaluatiesysteem voor het functioneren van de directie en een zelfbeoordeling door het betreffende toezichthoudende orgaan. Ook wordt de onderlinge samenwerking tussen stichtingsdirectie en toezichthoudend orgaan geëvalueerd. Bevindingen uit deze evaluatie zijn besproken en hebben in enkele gevallen geleid tot aanpassingen in de werkwijze van het toezichthoudende orgaan en de directie.

Beloning toezichthouders De toezichthoudende organen van Stichting Leger des Heils Dienstverlening en Stichting Leger des Heils Fondsenwerving ontvangen een vacatievergoeding van € 150,- (excl. BTW) per vergadering. Het honorarium voor toezichthouders van de Stichting Leger des Heils Welzijnsen Gezondheidszorg bedraagt € 300,- (excl. BTW) per bijgewoonde vergadering (inclusief commissievergaderingen).

f Leger des Heils Jeugdzorg en Reclassering houdt op 3 oktober een personeelsdag in de Rotterdamse Laurenskerk


69

Toezichthouders, aangesteld door de Generaal van

Ten slotte beogen de entiteiten om binnen een periode

The Salvation Army, ontvangen hiervoor geen aparte

van zes maanden na afloop van het boekjaar, de jaarreke-

vacatievergoeding. In 2013 is de vacatievergoeding aan-

ningen, voorzien van een goedkeurende controleverklaring

gepast als gevolg van de harmonisatie van de BTW aan

van de onafhankelijke accountant, in de betreffende

Europese regelgeving. Hierdoor zijn de werkzaamheden

vergadering van het toezichthoudende orgaan te

van bestuurs- en RvT leden van het Leger des Heils

bespreken en vast te stellen.

belast met BTW.

Conform de aanbevelingen van de betreffende governancecodes is de externe accountant aanwezig in de verga-

Planning & Control cyclus

dering van het betreffende toezichthoudende orgaan bij de

Het Leger des Heils maakt op verschillende manieren en

bespreking van de jaarrekening en het accountantsverslag.

op diverse niveaus gebruik van planning & control cycli. De invulling hiervan hangt mede af van het aantal manage-

Voor het Leger des Heils in Nederland fungeert Stichting

mentlagen dat in een werkgebied noodzakelijk is.

Leger des Heils Fondsenwerving als CBF-keurmerkhouder,

Het algemene uitgangspunt is dat in het najaar vooraf-

waarbij geldt dat alle onderdelen van het Leger des Heils

gaand aan het begrotingsjaar door uitvoerend verantwoor-

vallen onder de consolidatiekring van de CBF-verantwoor-

delijken een begroting en een jaarplan worden opgesteld,

ding. Periodiek wordt door het CBF getoetst of het Leger

die vervolgens door de betreffende directie van de entiteit

des Heils voldoet aan de eisen van het CBF-Keur. Hiertoe

worden goedgekeurd. Vervolgens worden de begroting en

worden onder meer de enkelvoudige jaarrekening van

het bijbehorende jaarplan van de entiteiten met toelichting

Stichting Leger des Heils Fondsenwerving en dit algemeen

van de directie in de vergadering van het betreffende toe-

jaarverslag ter beoordeling overlegd.

zichthoudende orgaan besproken en vastgesteld. In dit proces is expliciet ingebed dat de uitvoerende entitei-

Het Leger des Heils acht zich in beginsel gebonden

ten financiële middelen vanuit de baten uit eigen fondsen-

aan de toepassing van onder andere de volgende

werving beschikbaar krijgen gesteld op basis van projec-

governancecodes:

ten. Gedurende het jaar wordt door de directie tussentijds

•

Zorgbrede Governance Code (2010);

inzicht verschaft in de operationele gang van zaken en de

•

Reglement CBF-Keur (versie 19, uitgifte 2013)

financiële consequenties. In het najaar vindt tevens tus-

•

Richtlijn Vereniging Fondsenwervende instellingen

sentijdse afstemming plaats tussen de Stichting Leger des

(VFI) Reserves Goede Doelen (Commissie Herkströter,

Heils Fondsenwerving en de directies van de begunstigde

2003);

entiteiten op basis van door de directies gewenste en

•

(Code Wijffels, 2005);

onderbouwde verschuivingen in de goedgekeurde projectaanvragen. Dit kan leiden tot herziene projectbegrotingen

Code Goed Bestuur voor Goede Doelen

•

Investeren in een betere wereld, (professor H. Hummels), Code Duurzaam Beleggen (2008);

voor het lopende jaar. •

UN Principles for Responsible Investment (2012).

2013 in vogelvlucht t Leger des Heils @Legerdesheils 7

f In oktober start een internationaal

oktober Wereldkampioen #EpkeZonder-

noodteam van het Leger des Heils met de

land kan ook prima relativeren, hoor. Lees

Nederlandse teamleider majoor Henk van

maar in onze Strijdkreet.

Hattem, in Jordanië met hulpverlening aan Syrische vluchtelingen

70

bestuur Leger des Heils Jaarverslag 2013

71

Werking van de toezichthoudende organen Alle toezichthoudende organen hebben op 30 septem-

en informatiebeveiliging. Daarnaast rapporteert de externe

ber 2013 in congrescentrum ‘Belmont’ een bijeenkomst

accountant jaarlijks in managementletters over de

gehouden met als onderwerp ‘de bestuursstructuren van

bevindingen aangaande de jaarrekening en de interne

het Leger des Heils in Nederland en de relatie met het

beheersing binnen de stichting.

internationale netwerk The Salvation Army’. Stichtingsdirectie en Raad van Toezicht hebben zich in Het jaarlijkse gemeenschappelijke werkbezoek van de

2013 voorbereid op de transities in de zorg. Het Leger

toezichthouders en de stichtingsdirecties is in 2013 niet

des Heils houdt er rekening mee dat de opbrengsten van

doorgegaan.

bestaande activiteiten vanwege bezuinigingen vanaf 2015

De nieuwe beleidsnotitie ‘Financiering en Vermogensbe-

structureel zullen dalen met tenminste € 19,6 miljoen. Hier-

heer Leger des Heils’ is door alle toezichthoudend organen

in zijn niet meegenomen mogelijke aanvullende bezuinigin-

besproken, waarop goedkeuring heeft plaatsgevonden.

gen, veranderende eisen van individuele subsidiegevers en het niet langer gecontracteerd worden van activiteiten. In

In de toezichthoudende organen heeft, als gevolg van de

een worst-case scenario zou dit kunnen resulteren in het

benoeming door de Generaal van de nieuwe chef-secre-

nog eens wegvallen van € 30 miljoen aan subsidies/con-

taris van het Leger des Heils in Nederland, automatisch

tractruimte. Dit betekent dat het Leger des Heils niet alleen

opvolging plaatsgevonden van de vice-voorzitter.

hulpprogramma’s moet krimpen, maar ook de kosten terug

Per 1 februari 2013 is kolonel P.H. Dijkstra opgevolgd

moet brengen hetgeen tot gevolg zal hebben dat ook het

door kolonel H. Tvedt. Verder is de heer drs. P.W.D. Ven-

aantal arbeidsplaatsen moet worden teruggebracht.

hoeven RA op 1 april 2013 toegetreden en de heer mrs. drs. A.J. Lock recentelijk op 9 januari 2014. Mevrouw G.W.

Omdat er met name in 2015 gelijktijdig met de bezuinigin-

van Montfrans-Hartman heeft haar functie met ingang van

gen decentralisaties (van de AWBZ extramurale begelei-

17 april 2013 neergelegd. Haar inzet en betrokkenheid is

ding, de GGZ intramurale ZZP-C, de jeugdzorg en werk- of

door de organisatie zeer gewaardeerd.

passende dagbesteding) naar gemeenten plaatsvinden, en aan gemeenten ruimte wordt gegeven om te zorgen voor

In de toezichthoudende besturen is een aantal

voorzieningen die passen bij de individuele behoeften en

onderwerpen aan de orde geweest. Een overzicht:

mogelijkheden van burgers, is de aard en omvang van de

Stichting Leger des Heils Welzijns- en Gezondheidszorg

bezuinigingen/productieverlies voor de stichting respectie-

In 2013 heeft de Raad van Toezicht zeven vergaderingen

velijk individuele afdelingen/activiteiten nog niet duidelijk te

gehouden die zijn bijgewoond door de stichtingsdirec-

bepalen. Ook het effect op (de aantallen) door het Leger

tie. Daarnaast heeft de Raad eenmaal vergaderd buiten

des Heils geholpen cliënten laat zich vooralsnog moeilijk

aanwezigheid van de stichtingsdirectie. De Raad van

becijferen: door bezuinigingen of door niet-gunning kunnen

Toezicht heeft gedurende het verslagjaar kennisgenomen

minder cliënten geholpen worden en/of zal de hulp (per

van diverse in- en externe rapportages over (onder meer)

cliënt) minder intensief worden. Anderzijds is ook nog niet

tussentijdse financiële resultaten, cliënttevredenheid,

te bepalen in hoeverre het Leger des Heils erin slaagt om

medewerkertevredenheid, veiligheid van accommodaties

nieuwe activiteiten te starten.


f Op 16 oktober start een Europese anti


14 oktober Wist je eigenlijk dat het gratis

human trafficking-conferentie in Boedapest

18 oktober KIJKTIP! Vanmiddag om

is, ons Najaarsfestival? Kom bijvoorbeeld

waar het Leger des Heils een gezamenlijke

17.00 uur op Nederland 2 - Schepper &

gezellig naar de Bosshardtmusical kijken!

aanpak lanceert in 23 Europese landen,

Co in het land

waaronder Nederland

72

In overeenstemming met de statutaire bepalingen, heeft

perspectief bieden (erbij horen in de samenleving). Het be-

de Raad van Toezicht in 2013, op voorstel van de stich-

reiken hiervan vraagt meer dan alleen het bieden van zorg

tingsdirectie en na bespreking in de auditcommissie, een

en hulp. Om dit te bewerkstelligen hanteert de organisatie

aantal malen besluiten genomen over aan- en verkoop van

de zogenaamde Leger des Heils-aanpak.

onroerende zaken.

Onderscheidende criteria van het Leger des Heils ten op-

Het rooster van aftreden is opnieuw vastgesteld,

zichte van andere zorgaanbieders zijn:

waarbij beoogd wordt om aftreden van meerdere Raad

•

Engagement ten op zichte van, c.q. partner zijn van,

van Toezicht-leden in een enkel jaar te voorkomen.

mensen zonder helper, gevoed vanuit de combinatie

De vacatures in de Raad van Toezicht zijn in de

van christelijke identiteit/gedrevenheid, vasthoudend-

voorliggende periode ingevuld. De twee nieuwe leden

heid, professionaliteit en imago.

drs. Paul Venhoeven RA (per 1 april 2013) en de heer

Integraal aanbod: vanuit verschillende erkenningen/toe-

mr. drs. A.J. Lock (per 9 januari 2014) dragen met hun

latingen kan een combinatie van vakdisciplines worden

kennis en ervaring op respectievelijk financieel-economisch

ingezet. Met een integrale, ontschotte, aanpak op alle

en identiteit-bestuurlijk terrein belangrijk bij aan het goed

leefgebieden is de organisatie in staat de situatie van

functioneren van de Raad van Toezicht.

•

bestuur

Het Leger des Heils wil voor cliënten het hoogst haalbare

uitsluiting te doorbreken en te werken aan een zinvol perspectief voor cliënten.

De selectie- en remuneratiecommissie is in 2013 driemaal

Specialisme in het omgaan met complexe gedragspro-

bijeengeweest. De commissie is verantwoordelijk voor

blemen die vaak oorzaak zijn van uitval uit de (reguliere)

het houden van de jaarlijkse beoordeling van de (beide)

zorg. Andere zorgaanbieders hebben vaak geen ant-

stichtingsdirecteuren en de toepassing van afgesproken

woord meer op de hulpvraag of op de combinatie van

beloningsregelingen. Met de stichtingsdirectie is gesproken

gedrag/ziektebeelden van mensen zonder helper.

over de wijziging van de opzet voor de beoordelingssys-

De verandersnelheid in de bekostiging van de zorg is,

tematiek, waarbij aansluiting wordt gezocht bij de syste-

direct of indirect, het gevolg van de beoogde marktwerking.

matiek die wordt gehanteerd bij de beoordeling van de

Dit betekent dat zorgaanbieders, waaronder ook het Leger

directeuren van de werkeenheden.

•

des Heils, effectiever moeten omgaan met de toevertrouwde overheidsgelden. Om de Leger des Heils aanpak in het

Met het aanpassen van het protocol voor beoordeling

primaire proces maximaal overeind te houden is in 2013

van de stichtingsdirecteuren, verwacht de commissie een

begonnen met het doorvoeren van verbeteringen van de

aanzienlijke verbetering te realiseren bij het vervullen van de

bedrijfsvoeringsprocessen. Aangezien bijna ¾ van de be-

werkgeversrol door de Raad van Toezicht ten opzichte van

groting betrekking heeft op inzet van mensen, is beheersing

de stichtingsdirectie. Dit zal in 2014 verder vorm krijgen.

van de personeelsplanning hierbij een doorslaggevende factor. Een andere belangrijke invalshoek om de effectiviteit

Met de herziene opzet van de zelfevaluatie, zoals die voor

van de hulpverlening te vergroten, is het op cliëntniveau kri-

het eerst in februari 2014 is toegepast, verwacht de com-

tisch kijken naar de mix tussen intramurale en extramurale

missie ook een verbetering te realiseren in het evalueren

zorg, individuele of groepsbegeleiding.

van het functioneren van de Raad van Toezicht. Het reglement van de selectie- en remuneratiecommissie

De stichtingsdirectie heeft de Raad van Toezicht meegeno-

is besproken en geeft aanleiding tot voorstel van een klein

men in de gedachtevorming dat in enkele specifieke geval-

aantal wijzigingen.

len voortzetting van het huidige programma-aanbod niet langer mogelijk of wenselijk is, gegeven de economische

Het protocol met betrekking tot de benoeming van de

randvoorwaarden respectievelijk de keuze voor ‘mensen

(titulair) directeuren voor de werkeenheden behoeft in

zonder helper’.

algemeenheid geen aanpassing. In 2013 is goedkeuring


t Leger des Heils @Legerdesheils 25 oktober. Een

23 oktober De kaarten voor het muziekfestival van

seksblaadje van het Leger des Heils: Strijdkreet 11

zaterdag zijn bijna uitverkocht. Reserveer nu het nog kan!


73

gegeven aan twee voorgenomen benoemingen van

De auditcommissie is de mening toegedaan dat haar eigen

directeuren van de werkeenheden. De Raad van Toezicht

functioneren verbeterd kan worden door het opmaken van

is van oordeel dat de daarin geschetste werkwijze nu goed

een jaarkalender. Deze kalender wordt afgeleid van het

functioneert. Verder zal er door de selectie- en remunera-

Informatieprotocol van de Raad van Toezicht. De commis-

tiecommissie een jaarplan.

sie bestaat uit drie kwalificerende RvT-leden. De commissie functioneert naar behoren en uit de zelfbeoordeling wordt

De auditcommissie is in 2013 zeven maal bijeen geweest.

aangegeven dat de goede onderwerpen worden geagen-

Bij deze vergaderingen is steeds een stichtingsdirecteur

deerd. De behoefte is gesignaleerd om in de komende

met stafleden uitgenodigd. De auditcommissie en de exter-

jaren meer aandacht te geven aan de onderwerpen ICT en

ne accountant hebben in twee vergaderingen de gelegen-

compliance.

heid gehad om direct met elkaar in gesprek te gaan over het accountantsplan en de bevindingen van de accoun-

De nieuwe commissie Kwaliteit & Veiligheid is in 2013 drie-

tant. Vanuit de accountantsorganisatie heeft de heer F.E.

maal bijeengeweest en heeft een begin gemaakt met haar

van Kommer RA in 2013, tot volle tevredenheid, tijdelijk de

werkzaamheden. In de commissie is gesproken over het

rol van de heer A.J.M. Loogman RA overgenomen.

verkrijgen van een verbeterd inzicht in alle relevante regelingen. De materie betreffende de kwaliteit en veiligheid is

De auditcommissie heeft o.a. de volgende zaken

namelijk complex te noemen. Samen met de stichtingsdi-

in haar vergaderingen besproken:

rectie zal gekeken worden naar een opzet voor het maken

•

concept jaarrekening 2012;

van een jaarplan zodat alle belangrijke zaken op tijd en in

•

financiering en vermogensbeheer;

voldoende mate in de vergaderingen van de commissie en

•

voorbereidingen financieringsarrangement vastgoed

in de Raad van Toezicht aan bod kunnen komen.

voor de hulpverlening;

De rijkscommissie Rouvoet (Kwaliteitskader voorkomen

•

vastgoedrisico’s en – waardering;

seksueel misbruik in de Jeugdzorg) kent een specifieke

•

investeringsmeerjarenplan en investeringsbudget;

verplichting voor de Raad van Toezicht. Ten minste één-

•

zorgdossier- en productieaudit 2012;

maal per jaar moet er een gesprek met de stichtingsdirec-

•

evaluatie functioneren en contractafspraken

tie gevoerd worden betreffende de kwaliteit en veiligheid

externe accountant;

op het terrein van voorkoming van seksueel misbruik in de

•

standaardisatie van secundaire processen;

jeugdzorg. Aangezien dit onderwerp deel uitmaakt van het

•

controleplan jaarrekening 2013 externe accountant;

normale toetsingskader van de commissie is voorgesteld

•

opvolging implementatie financieel pakket AFAS en

het reglement op dit punt aan te vullen.

voorbereiding AFAS HRM/Payrol; •

doorontwikkeling risicomanagement;

Ten aanzien van het reglement van de commissie Kwaliteit

•

informatiebeveiliging NEN 7510;

& Veiligheid stelt de commisie voor om werkbezoeken ver-

•

plan van aanpak conversie ERP pakket Clever Nieuw;

plicht te stellen als onderdeel van de taak van de commis-

•

veranderingen in de bedrijfsvoering ter voorbereiding

sieleden. Tevens zal worden voorgesteld om het bijwonen

op overheidsbezuinigingen en decentralisatie;

van LCR-vergaderingen toe te voegen aan de taak van de

•

begroting 2014;

commissieleden. In de commissievergaderingen van de

•

bevindingen en aanbevelingen vanuit

Commissie Kwaliteit en Veiligheid zijn verder onder andere

accountantscontrole door PwC.

de volgende onderwerpen aan de orde geweest:

De auditcommissie heeft uit eigen waarneming en vanuit

•

reanimatiebeleid;

de berichtgeving van de accountant geconstateerd dat de

•

risk management en interne controle;

kwaliteit van de interne organisatie is toegenomen.

•

middelengebruik;

•

medicatieveiligheid.

2013 in vogelvlucht f Tijdens het Najaarsfestival op 26 oktober

t Harald Deuze™ @HaraldDeuze

in Theater Orpheus in Apeldoorn staat de

26 oktober Volle bak in #Orpheus voor het

ontmoeting met God en elkaar centraal in

muziekfestival van #legerdesheils!

samenkomsten, inloopconcerten,

@LdHGld

workshops en een groot muziekfestival

74

Het bestuur heeft zich gebogen over (met name twee)

In 2013 heeft het bestuur vijf reguliere vergaderingen en

opmerkingen vanuit de CBF-hertoetsing in 2012.

een extra strategievergadering gehouden. De vergade-

Eén opmerking betreft de rechtspersoonlijkheid van (Leger

ringen zijn bijgewoond door de stichtingsdirecteur en de

des Heils) ReShare BV: het CBF kent in zijn reglement niet

operationeel directeur fondsenwerving.

de mogelijkheid van een besloten vennootschap die direct

Bestuur en directie zijn zich ervan bewust dat in de

valt onder het toetsingskader van het CBF. Het bestuur van

komende jaren het beroep vanuit de samenleving op het

Stichting Leger des Heils Dienstverlening heeft inmiddels

Leger des Heils zal toenemen. In zijn wezen biedt het

het besluit genomen om de rechtspersoonlijkheid van

Leger des Heils namelijk de combinatie van professionele

ReShare BV om te zetten naar een stichtingsvorm.

hulpverlener, kerkelijke organisatie met zingevingsperspec-

De andere opmerking heeft betrekking op Stichting Leger

tief, maatschappelijke infrastructuur als buurten vrijwil-

des Heils die binnen de consolidatiekring Leger des Heils

ligersorganisatie en een keten van winkels voor goedkope

optreedt als ontvanger van inkomsten uit nalatenschappen,

(tweedehands) kleding.

terwijl Stichting Leger des Heils Fondsenwerving CBF-

De extra noodzakelijke financiële middelen zullen niet in

keurmerkhouder is voor de gehele Leger des Heils-

voldoende mate vanuit de overheid beschikbaar komen.

organisatie. Dit verschil heeft geen effect op de

Dit vraagt van Leger des Heils Fondsenwerving om een ori-

geconsolideerde cijfers in dit financieel verslag, maar

entatie hoe de fondsenwervende inkomsten vanuit onder

wel op de enkelvoudige jaarcijfers van Stichting Leger

meer direct marketing, kledinginzameling en nalatenschap-

des Fondsenwerving. Vanuit het CBF is het gewenst dat

pen verhoogd kunnen worden. Tevens wordt gezocht naar

de nalatenschapsinkomsten ook worden verwerkt in de

nieuwe mogelijkheden op het gebied van fondsenwerving.

enkelvoudige jaarrekening van Stichting Leger des Heils

bestuur

Stichting Leger des Heils Fondsenwerving:

Fondsenwerving. Het Leger des Heils zet erop in dit punt In de vergaderingen zijn verder onder meer de

met ingang van het boekjaar 2014 op te lossen.

volgende zaken aan de orde geweest: •

bespreking van actiepunten uit de hertoetsings-

Stichting Leger des Heils Dienstverlening

rapportage CBF;

In 2013 heeft het bestuur zes reguliere vergaderingen

•

evaluatie landelijke collecte 2012;

gehouden die zijn bijgewoond door de statutaire directie.

•

vaststelling jaarrekening 2012;

Daarnaast heeft het bestuur in 2013 eenmaal in afwezig-

•

beoordeling periodieke managementrapportages

heid van de statutaire directie vergaderd. In deze verga-

o.a. financieel, direct marketing programma’s en

deringen zijn onder meer de volgende zaken aan de orde

nalatenschappen;

geweest:

positie kledinginzameling door (Leger des Heils)

•

•

ReShare BV

per 02-10-2013;

•

besluit bestedingen Majoor Bosshardtfonds;

•

beoordeling relatieve posities imago-onderzoeken zoals

•

•

bespreking van aanvragen Fonds op Naam;

•

vaststelling van rooster van aftreden bestuur;

•

vaststelling begroting en beleidsplan 2014;

•

vaststelling procedure besteding

bespreking van de marktomstandigheden inzake kledinginzameling en hergebruik;

•

Charibarometer;

•

benoeming van nieuw bestuurslid, dhr. H.G. Vollmuller,

uitbreiding pakket interne diensten facilitair aan gehele Leger des Heils organisatie;

•

bespreking en vaststelling van de stichtingsjaarrekening 2012, in aanwezigheid van de externe accountant;

•

bespreking en vaststelling van de jaarrekening 2012

Fondsen op Naam 2013;

van de 100%-deelneming ReShare BV, in aanwezigheid

zelfbeoordeling bestuur en samenwerking met de

van de externe accountant;

directie.

•

goedkeuring deponeringsverslag 2012 ReShare BV;

•

accordering eenmalige financiële dekking vanuit nalatenschappen;

f Peter J. Madern @PeterMadern 26 oktober Nieuwe vlag voor #nationalejeugdbrassband @LegerdesHeils #oudetraditie Heel mooi geestelijk gebaar!


75

•

vaststelling solvabiliteitsratio ReShare BV;

Stichting Leger des Heils:

•

route omzetting rechtspersoonlijkheid ReShare BV

In 2013 heeft de Territoriale Financiële Raad als adviesor-

naar stichting;

gaan van de commandant, als enige bestuurder, negen

financiële ondersteuning Bij Bosshardt

reguliere vergaderingen gehouden. In deze vergaderingen

Noordoostpolder;

zijn onder meer de volgende zaken aan de orde geweest:

•

vaststelling begroting 2014 ReShare BV;

•

•

vaststelling begroting 2014 Stichting;

•

vaststelling meerjarenbeleidsplan 2014-2017 Stichting;

•

goedkeuring onverplichte storting retraitefonds

op geconsolideerde basis van het Leger des Heils in

officieren Leger des Heils;

Nederland;

•

•

goedkeuring van de jaarrekening 2012 van Stichting Leger des Heils;


•

•


bespreking van het algemeen jaarverslag 2012

financiële ontwikkelingen beleggingsopbrengsten en inkomsten uit nalatenschappen;

•

goedkeuring aanpassing beleggingsbeleid n.a.v.

Kerkgenootschap Leger des Heils:

bespreking beleidsnotitie ‘Financiering en

In 2013 heeft het bestuur, bijeen in de Financiële Raad

Vermogensbeheer’;

Kerkgenootschap en/of het Beleidsoverleg Kerkgenoot-

•

bijgewoond door de directeur. In deze vergaderingen zijn

•

bespreking en vaststelling van de jaarrekening 2012,

•

in aanwezigheid van de externe accountant; •

vaststelling begroting 2014;

•

bespreken eindverslag “Strategieherziening

•

goedkeuring aanpassing Sociaal Handboek voor Officieren;

onder meer de volgende zaken aan de orde geweest: •

goedkeuring tijdelijke afwijking technische asset allocatie beleggingen Retraitefonds;

schap, negen reguliere vergaderingen gehouden, die zijn

bespreking van actiepunt ‘nalatenschappen’ uit de hertoetsingsrapportage CBF;

•

goedkeuring onverplichte storting retraitefonds officieren Leger des Heils;

kerkgenootschap 2010-2013”;

•

goedkeuring begroting 2014 Stichting Leger des Heils;

verbeteringen in de informatievoorziening

•

besluit indexatie officierstoelagen 2014;

(inhoudelijk en financieel);

•


•

ledenontwikkeling;

•

operationeel en financieel beleid Armáda spásy


(Leger des Heils in Tsjechië); •

goedkeuring inzet van middelen (mensen en geld) ten behoeve van internationale ontwikkelingsprojecten;

•

uitbreiding en keuze structuur Leger des Heils scouting;

•

diverse aan- en verkopen van onroerende zaken;

•

ontwikkelcyclus en loopbaanbeleid officieren;

•

uitbreiding werk op nieuwe locaties.

2013 in vogelvlucht t Peter J. Madern @PeterMadern 26


f Een groep van het Leger des Heils in

oktober @LegerdesHeils #muziekfestival

oktober Je leest ‘t. Het #najaarsfestival

Nederland bouwt in de tweede helft van

Samen met @andre_rouvoet en @Jackde-

gister was een groot succes! Ai, heb je dat

oktober onder de vlag van World Servants

Vries en #HansvanVliet #genieten

gemist?! Nou, tot volgend jaar dan maar...

twee weken lang aan een school in Gbani in Ghana

76

Besturen en toezichthoudende organen Per 31 december 2013 bestonden de besturen en directies van het

bestuur

Leger des Heils uit de volgende personen:

Besturen en toezichthoudende organen

Directies


Stichting Leger des Heils Fondsenwerving


•

•

•

Commissioner drs. J.C.IJ. van Vliet Commandant

•

Kolonel mw. H. Tvedt

•

Chef-secretaris •

Luitenant H. Slomp RA

J.A. den Hollander

Kolonel mw. H. Tvedt

Operationeel directeur

•

Luitenant H. Slomp RA Ambtelijk secretaris

Stichting Leger des Heils •

Commissioner

•

Dhr. Ir. A.G.C. van de Haar

mw. M.E. van Vliet-de Ruiter

•

Mw. drs. J.W. Immink

Territoriaal Presidente

•

Dhr. P. Stigter

Vrouwenorganisaties

•

Mw. N.C. de Waard-Fransooijs

Stichting Leger des Heils •

Luitenant-kolonel

Voorzitter Vice-voorzitter

Financieel secretaris •

Commissioner drs. J.C.IJ. van Vliet

Commissioner drs. J.C.IJ. van Vliet


Voorzitter

•

Luitenant H. Slomp RA Directeur

Stichting Leger des Heils Dienstverlening/Stichting Leger des Heils Fondsenwerving •

Envoy drs. E. Bosma Directeur

Commissioner drs. J.C.IJ. van Vliet Voorzitter

Stichting Leger des Heils Dienstverlening •

•

•

Luitenant H. Slomp RA Ambtelijk secretaris

•

Dhr. P. Visser

•

Dhr. H.G. Vollmuller

•

Mw. Mr. L.M. Welschen-van der Hoek

Luitenant H. Slomp RA Penningmeester

•

Kolonel Mw. H. Tvedt Vice-voorzitter

Kolonel mw. H. Tvedt Vice-voorzitter

Commissioner drs. J.C.IJ. van Vliet Voorzitter

•

•

Stichting Leger des Heils Welzijns- en Gezondheidszorg •

Voorzitter Stichtingsdirectie

Mw. Drs. M. Trompetter Secretaris

•

Dhr. Mr. Drs. A.J. Lock

•

Dhr. Mr. D.J. Rutgers

•

Dhr. Drs. P.W.D. Venhoeven RA

•

Mw. M.F.D. Waling-Huijsen

•

Dhr. Drs. J. Wienen

Envoy drs. C. Vader

•

Dhr. H.M. van Teijlingen Lid Stichtingsdirectie

t Leger des Heils @Legerdesheils 28 oktober Om

t Leger des Heils @Legerdesheils 30 oktober In

t Leger des Heils @Legerdesheils 30 oktober

19.00 uur in @manbijthond op Ned 2: Roofless,

2012 werd er 224.280 keer een beroep gedaan op

Eveneens groeide in 2012 het aantal bezoekers van

de band van cliënten van het Leger des Heils. Ze

de kerkelijk sociale hulpverlening van het Leger des

onze tweedehandskledingwinkels met 9% t.o.v.

worden drie weken lang door MBH gevolgd!

Heils. Een toename van 9% t.o.v. 2011

2011 tot 277.875. #ArmoedeNederland


77

interview

Kledingrecycling wordt de norm Carla Dik-Faber, Tweede Kamerlid voor de ChristenUnie Nederland duurzamer maken: dat is de hoogstpersoonlijke passie van Carla DikFaber, Tweede Kamerlid voor de ChristenUnie. In het Leger des Heils vindt zij een dappere bondgenoot in de strijd voor duurzaamheid. Zeker op het gebied van textielrecycling, waar nog veel te winnen valt. Carla: ‘Het Leger des

De ChristenUnie werkt graag met het Leger des Heils samen, omdat hun aanpak goed is voor de samenleving.

Heils verweeft ecologische duurzaamheid met sociale duurzaamheid. Een hele mooie gedachte, die ik zeker noem in mijn nota aan de binnen de participatiesamenleving. In Kamerdebatten over

Tweede Kamer.’

hervorming van de langdurige zorg en de nieuwe WMO zie je dat kerken en organisaties als het Leger des Heils

Groot Leger des Heils-fan

een steeds grotere rol toebedeeld krijgen in het omzien

Toen Carla eind jaren tachtig nog voor de Wereldwinkel

naar elkaar. De overheid blijft natuurlijk op de achtergrond

werkte, had duurzaamheid een geitenwollensokken-imago.

fungeren als vangnet, maar geeft meer en meer de verant-

“Dat is nu gelukkig wel anders. Onder christenen zie ik een

woordelijkheid uit handen.”

groeiende groep die zichzelf ziet als rentmeester. Vanuit de scheppingsopdracht willen ze de aarde bewaren voor

Oude kleding vervezelen

volgende generaties. Maar anderen zeggen: wij kunnen

Een belangrijk onderdeel in Carla’s strijd voor duurzaam-

daar niets aan bijdragen. En het kan ook lijken alsof je

heid is het recyclen van kleding. Oude kleding kan worden

als individu niets kunt doen, bijvoorbeeld tegen klimaat-

‘vervezeld’: het wordt helemaal uitgeplozen totdat er alleen

verandering. Maar als iedereen iets doet, heeft dat zeker

nog vezels over zijn. Van die vezels kun je nieuw garen

impact.”

maken dat je weer op allerlei manieren kunt gebruiken. ReShare is de tak van het Leger des Heils die kleding

78

Het Leger des Heils heeft net als Carla duurzaamheid

inzamelt, recyclet en vervezelt. Carla: “Textiel hergebruiken

hoog op de agenda staan, en mag dus rekenen op haar

in plaats van opnieuw produceren is belangrijk, want het

sympathie. Maar ook vanwege hun primaire taak – mensen

scheelt drieënhalve kilo CO2 per kilo textiel, en duizenden

helpen die in nood zijn – is het Leger des Heils een partij

liters water. De laatste tientallen, misschien wel honderden

waarmee de ChristenUnie graag samenwerkt, vertelt Carla.

jaren zijn we bezig de aarde uit te putten. Dat klinkt heel

“Het Leger doet fantastisch werk met het opvangen van

dramatisch, maar zo gaat het helaas wel. Kijk naar onze

bijvoorbeeld verslaafden en tieners. Hun aanpak werkt,

olievoorraden en andere grondstoffen. Praat met Gro-

en is goed voor de samenleving. Daarom heb ik heel veel

ningers en zij vertellen je alles over het leeghalen van de

respect voor het Leger des Heils, ik ben een groot fan. De

gasvelden. Als het gas op is stappen we over op scha-

politiek kan mensen niet zelf helpen, maar kan wel organi-

liegas, waar ik kritische kanttekeningen bij plaats. Laten we

saties zoals het Leger des Heils de ruimte geven; juist ook

daarom grondstoffen die al in omloop zijn zoveel mogelijk

omdat zij veel met vrijwilligers werken, wat helemaal past

hergebruiken.”

De vervezelde jurk van Carla Dik-Faber

Nota over textielrecycling Textielrecycling is minder bekend dan andere vormen van recycling. Om dat te veranderen en textielrecycling een impuls te geven, dient Carla binnenkort in de Tweede Kamer een nota in. “Het is nog niet breed bekend dat ook afgedragen en versleten kleding gerecycled kan worden, dus ik pleit voor betere communicatie daarover. Ik wil in ieder geval dat mensen kleding niet meer in de grijze container gooien. Nu gooien we nog 170 miljoen kilo textiel per jaar in de kliko, waarvan zestig kilo wordt gerecycled. Bijna twee derde wordt dus verbrand. Verder geef ik in mijn nota voorbeelden van beloningssystemen om textielrecycling geaccepteerder te maken. Gemeentes kunnen bijvoorbeeld korting geven op de afvalstoffenheffing als een burger textiel inlevert; bij Hennes & Mauritz krijg je bijvoorbeeld per kilo kleding een kortingsbon. Al zit daar een marketingverhaal achter, het idee om recycling te belonen, is een goede gedachte.” De afspraak tussen het Rijk en gemeenten dat vanaf 2015 65% van het afval gerecycled moet worden, is helaas een

kan gebruiken; of de afspraak maken dat de kledingmaker

afspraak op papier, constateert Carla. “In de praktijk is er

na afloop van de draagperiode de kleding weer inneemt en

geen instrument om die recycling te realiseren. Gemeenten

het vervolgens recyclet.”

hebben veel verbrandingsinstallaties, maar vaak te weinig

Door aan de slag te gaan met kleding recyclen, boor je een

restafval. Door die overcapaciteit verbranden ze steeds

nieuwe economie aan, weet de politica. “Het creëert kan-

vaker recyclebaar afval. Gemeenten krijgen daarnaast te

sen en werkgelegenheid. De stof van de jurk van Monique

weinig prikkels om te investeren in recycling; een gemiste

Collignon die ik tijdens mijn eerste Prinsjesdag droeg, is

kans. De Staatssecretaris is wel van goede wil, maar vindt

vervezeld door ReShare en opnieuw bewerkt in Italië. Die

tegelijkertijd dat gemeentes het zelf moeten uitzoeken. Ik

techniek kennen en waarderen Nederlanders helaas niet

denk dat het Rijk een voorbeeldfunctie heeft en gemeenten

meer, terwijl de textielindustrie vroeger bloeiend was. Maar

moet aanspreken op geboekte resultaten qua recycling.”

recycling zal uiteindelijk de norm worden in Nederland. Alle partijen moeten daar hun schouders onder zetten.”

Nieuwe kansen en werkgelegenheid

Carla hoopt dat het voorbeeld van Rotterdam stimule-

Dit jaar moet het politiekorps nieuwe kleding aanschaf-

rend werkt. “Daar verzamelt het Leger des Heils kleding

fen. Carla wil graag dat hun oude uniformen gerecycled

in, verdient daar natuurlijk wat geld mee en investeert dat

worden. “Een motie over recycling van ambtenarenunifor-

vervolgens in sociale projecten in de stad. Mensen zien in

men die ik daartoe indiende, heeft het helaas niet gehaald,

hun wijk wat er met het geld van hun ingezamelde kleding

maar ik blijf me hiervoor inzetten. In komende debatten zal

gebeurt. Het Leger verweeft ecologische duurzaamheid

ik andere ideeën opperen: het korps kan vragen of de kle-

dus met sociale duurzaamheid. Een hele mooie gedachte,

dingmaker voor de nieuwe uniformen gerecycled materiaal

die ik zeker noem in mijn nota.”


79

Envoy drs. E. Bosma Directeur DV/FW

Lt.-kolonel J.A. Den Hollander Directeur KG

Dhr. H.M. van Teijlingen Lid stichtingsdirectie W&G

Envoy drs. C. Vader Voorzitter stichtingsdirectie W&G

Bezoldiging directie

Dienstverband Aard (looptijd)

onbepaald

onbepaald

onbepaald

onbepaald

38

38

nvt

36

100

100

100

100

1/1-31/12

1/1-31/12

1/1-31/12

1/1-31/12

114.669

89.705

23.204

84.193

9.173

7.176

1.591

6.605

Eindejaarsuitkering en/of 13e maand

8.505

6.653

nvt

7.502

Variabel jaarinkomen/emolumenten

6.163

-

2.933

-

138.510

103.534

27.728

98.300

SV lasten (wg deel)

4.683

4.683

nvt

4.308

Belastbare vergoedingen/bijtellingen

4.061

4.061

nvt

3.700

14.782

11.705

8.689

11.014

nvt

nvt

nvt

nvt

Uren Part-time percentage Periode

Bezoldiging (€) Jaarinkomen Bruto loon/salaris/toelage Vakantiegeld

Totaal

Pensioenlasten (wg deel) Overige beloningen op termijn

nvt

nvt

nvt

nvt

162.036

123.983

36.417

117.322

28.250

nvt

nvt

30.367

900

-

-

nvt

Uitkeringen beëindiging dienstverband Totaal bezoldiging 2013

Cataloguswaarde auto van de zaak Eigen bijdrage prive-gebruik auto van de zaak

2013 in vogelvlucht

80

f Uit de opbrengst van de verkoop van



0,75L waterflesjes doneert restaurantketen

1 november #Agendapuntje: Kerstfeest op

1 november #Kerst op de #Dam dit jaar

La Place op 31 oktober 25.000 euro voor

de Dam vindt plaats op vrijdag 20 decem-

met: Danny de Munk, Anita Meyer, Edsilia

de 50|50-arbeidsreïntegratieactiviteiten van

ber op de Dam in Amsterdam. Aanvang:

Rombley en Charly Luske. Komt dat zien

het Leger des Heils

20:00 uur. Toegang gratis

op 20 december in Amsterdam!

Auto van de zaak (€)

Eigen bijdrage

Auto van de zaak (€)

Cataloguswaarde

Pensioenbijdrage (€)

Retraite-/

bestuur

Bezoldiging* (€ )

Bezoldiging toezichthouders

Commissioner drs. J.C.IJ. Van Vliet

32.523

8.689

46.660

900

Commissioner mevrouw M.E. van Vliet-de Ruiter

32.337

8.689

nvt

nvt

9.949

1.448

35.585

75

Kolonel Mw. H. Tvedt (vanaf 01-02-2013)

32.342

7.241

32.873

825


28.347

8.689

31.684

900

Kolonel P.H. Dijkstra (tot 01-02-2013)

De heer ir. A.G.C. van de Haar

-

Mevrouw drs. J.W. Immink

-

Mevrouw G.W. van Montfrans-Hartman (tot 17-04-2013) De heer mr. D.J. Rutgers

1.200

tevens lid Selectie- en Remuneratiecommissie

-

tevens lid Selectie- en Remuneratiecommissie

De heer P. Stigter

1.200

Mevrouw drs. M. Trompetter

6.600

tevens lid Audit Commissie en (tijdelijk) Selectie- en Remuneratiecommissie

Dhr. Drs. P.W.D. Venhoeven RA De heer P. Visser Dhr. H.G. Vollmuller

900 -

Mevrouw N.C. de Waard-Fransooijs

1.050

Mevrouw M.F.D. Waling-Huijsen

3.600

Mevrouw mr. L.M. Welschen-van der Hoek De heer drs. J. Wienen

tevens lid Audit Commissie

tevens lid Kwaliteit en Veiligheidcommissie

750 1.800

* note: voor de externe toezichthouders wordt de vacatievergoeding exclusief BTW gerapporteerd. Deze belasting wordt m.i.v. 2013 berekend als gevolg van aangepaste regelgeving.

f Leger des Heils @Legerdesheils

f 8 november Ons daken thuislozenteam heeft

1 november Morgen: Symposium in #Utrecht over

het EK gewonnen!

‘de rol van de #kerk in een veranderende #samenleving’. Zien we jou daar?


81

Overzicht nevenfuncties De heer Ir. A.G.C. van de Haar

De governance regelingen bevelen aan om (neven)functies van de toezichthouders en

•

Head Bankwide Change Management ING

•

Voorzitter Stichting Vrienden van Kerkgenootschap Evangeliegemeente De Regenboog, Veenendaal

directieleden naast hun functie bij de entiteiten •

van het Leger des Heils zichtbaar te maken.

Voorzitter Stichting 10-site (opvang pleegjongeren), Veenendaal

•

Bestuurslid GBA Ships GmbH, Mosbach (D)

Commissioner drs. J.C.IJ. van Vliet Mevrouw drs. J.W. Immink

Geen externe nevenfuncties.

•

Lid Raad van Toezicht Maatschappelijke Dienstverlening Flevoland (MDF).

Commissioner mevrouw M.E. van Vliet-de Ruiter •

Lid bestuur Bond tegen vloeken, Veenendaal

•

Lid bestuur Stichting Nederlandse Zeemanscentrale,

De heer mr. D.J. Rutgers

Rotterdam

•

Advocaat en partner Rutgers & Posch te Amsterdam

•

Lid Raad van Toezicht, penningmeester en secretaris, Amsterdamse Orde van Advocaten

Kolonel mevrouw H. Tvedt Geen externe nevenfuncties.

•

Member of the council of the Global Employment Institute


•

Redacteur van vaktijdschrift Bedrijfsjuridische Berichten

•

Lid Financiële Commissie (landelijk) Raad van Kerken, Utrecht

•

Docent bij diverse Post Academische Onderwijsinstellingen

•

Lid Interkerkelijk Contact in Overheidszaken (CIO)

•

Lid van de Beroepscommissie van de Koninklijke

of the International Bar Association

Haarlemse Football Club

sectie K, Utrecht •

Lid Hoofdbestuur Yarden Vereniging, Almere

•

Bestuurslid Stichting Yarden, Almere

De heer P. Stigter

•

Lid Raad van Advies Musoni BV (microfinanciering)

•

•

Lid Platform Publieke Jaarverslaggeving, Den Haag

Luitenant-kolonel J.A. den Hollander

Voorzitter Eerste Vereniging van Vogelvrienden, Almere.

•

Assistent penningmeester korps Almere.

•

Administrateur korps Lelystad.

Geen externe nevenfuncties. Envoy drs. C. Vader Geen externe nevenfuncties. De heer H.M. van Teijlingen •

Lid bestuur Nationale Reclasserings Actie

Envoy drs. E. Bosma •

Lid bestuur Vereniging CoPrisma, Houten

•

Lid Raad van Toezicht Stichting Prisma voor PC en oecumenisch onderwijs, Almere



t Gerard Joling @gerardjoling

13 november Leger des Heils bedrijfsfilm:

14 november Nog even en dan zie je

14 november En ja hoor straks weer een

youtube.com/legerdesheils

#geerengoor bij het Leger des Heils! 20.30

aflevering van Effe Geen Cent Te Makken.

uur op RTL4. Kijken!

Kijken jullie ook om 20.30 @RTL4_TV ? #GeerenGoor

82

Mevrouw M.F.D. Waling-Huijsen

Organisatieadviseur, Corona Consultancy

•

Directeur/eigenaar bureau Met Waarden Helen, De Zilk

•

Universitair docent, Vrije Universiteit Faculteit der

•

Vicevoorzitter Raad van Toezicht Osira Amstelring

Economische Wetenschappen en Bedrijfskunde

•

Lid Raad van Toezicht Gemiva-SGV

•

Lid Raad van Commissarissen Rabobank Noord Veluwe

•

Voorzitter Commissie Ethiek jeugdzorg CNV Publieke Zaak

•

Lid Raad van Toezicht GGZ Friesland

•

Lid Commissie Ethiek zorg van CNV Verzorging & Verpleging

•

Lid Raad van Toezicht Rode Kruis Ziekenhuis, Beverwijk

•

Adviesraad FCB WJK, dienstverlenen in arbeidsvraagstukken

•

Lid Raad van Toezicht Ziekenhuis Rijnstate, Arnhem

•

Adviesraad FuturaZorg

Dhr. drs. P.W.D. Venhoeven RA

Mevrouw mr. L.M. Welschen-van der Hoek

•

Partner KPMG Gezondheidszorg (tot 01-10-2013)

•

Jurist arbeidsrecht DAS

•

Lid Raad van Bestuur Prinses Maxima Centrum voor

•

Lid CDA gemeenteraad Zeist

bestuur

Mevrouw drs. M. Trompetter •

Kinder Oncologie (per 01-10-2013) • • •

Voorzitter Raad van Bestuur Prinses Maxima Centrum

De heer drs. J. Wienen

voor Kinder Oncologie (per 01-11-2013)

•

Burgemeester van Katwijk

Lid RJ-werkgroep (tot 01-10-2013)

•

Voorzitter VNG commissie voor Asiel en Integratie

Lid Raad van Toezicht en Voorzitter AC van

•

Vice-voorzitter en portefeuillehouder ruimte en wonen regio Holland-Rijnland

Stichting GGZ InGeest •

Penningmeester Hilversumsche Mixed Hockey Club

•

•

Aandeelhouder en medebestuurder Cereff NV

•

Voorzitter Protestants Diakonaal Krediet Nederland Lid Congres van lokale en regionale overheden van de Raad van Europa

De heer P. Visser

•

Lid bestuur Raad van Arbitrage voor de bouw

•

•

Lid bestuur Greenport Nederland

•

Lid bestuur van het Nidos (voogdij-instelling

Adviseur Uniek Groep BV.

Dhr. H.G. Vollmuller

voor minderjarige asielzoekers)

•

Mede-directeur/eigenaar RISK Verzekeringen

•

Lid redactie Kontekstueel

•

Directeur Groot Aandeelhouder Vollmuller Beheer BV

•

Voorzitter redactie Bestuursforum

•

Directeur Groot Aandeelhouder Risk Beheer BV

•

Lid bestuur veiligheidsregio Hollands-Midden

•

Voorzitter, Vereniging Protestants Christelijk Primair

•

Voorzitter van Vereniging Prisma en CoPrisma

•

Onderwijs Trivia, Meerkerk

(samenwerkingsverband van christelijke

Stichting Herleving Vijfheerenlanden

hulpverleningsorganisatie)

Mevrouw N.C. de Waard-Fransooijs •

Voorzitter Stichting Vrienden van Daelhoven, Soest

•

Lid Provinciaal Bestuur NVP

•

Bestuurslid CDAV, Soest

•

Ouderling PKN gemeente, Soest

f ReShare opent op 15 november een bijzondere

t Dagvoorzitter Rien Heijboer opent op zaterdag-

t In de week van 25 november wordt bij honderd-

kledingwinkel in Wezep waar tweedehands kleding

ochtend 16 november de landelijke vrijwilligersdag

duizenden huishoudens aangebeld in het kader van

gratis wordt weggegeven aan mensen met een

in 50|50 Hotel Belmont

de Nationale Collecte

smalle beurs


83

Rooster van aftreden toezichthouders Datum benoeming Commissioner drs. J.C.IJ. Van Vliet¹

Einde periode

Einde periode laatst

eerste termijn

mogelijke termijn

1 juni 2010

Commissioner mw. M.E. van Vliet-de Ruiter¹

1 juni 2015

1 juni 2020

2 juni 2010

onbepaald

Kolonel P.H. Dijkstra¹

25 maart 2008

31 januari 2013

nvt

Kolonel mw. H. Tvedt¹

1 februari 2013

31 augustus 2014

nvt

Luitenant H. Slomp RA¹

1 februari 2004

31 juli 2014

nvt

12 november 2010

1 december 2015

1 december 2020

6 november 2009

1 december 2014

1 december 2019

9 januari 2014

1 februari 2018

1 februari 2022

30 augustus 2007

31 december 2010

17 april 2013

3 februari 2010

31 januari 2014

30 november 2017

1 april 2011

1 april 2016

1 april 2021

2 september 2009

30 juni 2015

30 juni 2019

1 april 2013

1 april 2017

1 april 2021

1 oktober 2007

1 november 2011

1 november 2015

2 oktober 2013

1 november 2017

1 november 2021

12 november 2010

1 december 2015

1 december 2020

11 april 2012

30 juni 2016

30 juni 2020

9 mei 2007

1 juni 2011

30 juni 2014

28 oktober 2009

30 juni 2014

30 juni 2018

De heer ir. A.G.C. van de Haar Mevrouw drs. J.W. Immink Dhr. Mr. Drs. A.J. Lock Mevrouw G.W. van Montfrans-Hartman

2

De heer mr. D.J. Rutgers De heer P. Stigter

2

Mevrouw drs. M. Trompetter Dhr. Drs. P.W.D. Venhoeven RA De heer P. Visser

2

De heer H.G. Vollmuller Mevrouw N.C. de Waard Mevrouw M.F.D. Waling-Huijsen3 Mevrouw Mr. L.M. Welschen-van der Hoek De heer drs. J. Wienen

ad1 De Commandant, de Territoriaal Presidente Vrouwenorganisatie, de Chef-secretaris en de Financieel Secretaris van het Leger des Heils in Nederland zijn benoemd door de Generaal van The Salvation Army. Uit hoofde van deze aanstelling geldt dat deze personen niet vallen onder het reguliere rooster van aftreden, waarbij echter wel de (eventuele) herbenoeming in het bestuur van Stichting Leger des Heils Fondsenwerving formeel wordt bekrachtigd. ad2 Deze functionarissen zijn voorgedragen door de (Centrale) Ondernemingsraad. In 2013 is een positie vacant gevallen die naar verwachting in 2014 opnieuw ingevuld zal worden. ad3 Functionaris op voordracht van de Landelijke Cliënten Raad.

2013 in vogelvlucht

84


f Eind november ontvangen in Lunteren 3


november Vanaf vandaag komt de collec-

cursisten het diploma van de heilssoldaten-

december Lever nog gauw je schoenen in

tant van het Leger aan de deur. Help jij het

en adherentencursus

voor onze Sinterklaasactie, vóór 5 decem-

Leger helpen? Collectant gemist?

ber. Bij de vestiging van het Leger, Emté of

Sms ‘leger’ naar 4333 (2,50 pb)

Bristol. Dankjewel!

Medezeggenschap medewerkers en cliënten input kunnen geven, waarna de raad heeft ingestemd met

Welzijns- en Gezondheidszorg als in de

het beleid. Daarnaast heeft de COR ingestemd met het

Stichting Leger des Heils Dienstverlening zijn medezeggenschapsorganen actief.

protocol Cameratoezicht en een positief advies gegeven op de investeringen 2014. Andere onderwerpen die de revue passeerden zijn: implementatieplan Clever nieuw,

bestuur

Zowel in de Stichting Leger des Heils

notitie Aanpassingsvermogen (op de veranderende De Centrale Ondernemingsraad van Stichting Leger des

context/personeelskosten) en Professionalisering

Heils Welzijns- en Gezondheidszorg is samengesteld uit

& Deskundigheidsbevordering.

afgevaardigden van de lokale ondernemingsraden van de

Landelijke Cliëntenraad stichting W&G

werkeenheden van deze stichting.

Voor de Stichting Leger des Heils Welzijns- en GezondDe ondernemingsraad van Stichting Leger des Heils

heidszorg is de Landelijke Cliëntenraad ingesteld. Deze

Dienstverlening heeft een onderdeelcommissie gericht

raad bestaat uit afgevaardigden van de lokale cliëntenra-

op de activiteiten en de werknemers van Leger des Heils

den van de werkeenheden van de stichting.

ReShare. In 2013 zijn er regelmatig overlegvergaderingen

In 2013 vond er vijf keer een overlegvergadering plaats

gehouden met de (centrale) ondernemingsraden en de

tussen de Landelijke Cliëntenraad en de statutair

betreffende statutaire directies.

directeur van deze stichting. Aangelegenheden die in 2013 ter advisering werden voorgelegd aan de raad zijn:

Daarnaast zijn er voor officieren van het Leger des Heils de

verbeterpunten n.a.v. Cliënttevredenheidsmeting 2012,

Officieren Overleg Groep en de gemeenschap van Officie-

Cliënttevredenheidsmeting 2014, Klachtenregeling

ren op Retraite. Deze overlegorganen hebben in 2013 een

W&G en protocol Cameratoezicht W&G.

aantal malen vergaderd met de leiding van het Kerkgenootschap Leger des Heils.

Ondernemingsraad stichting Dienstverlening

Vergaderingen

In het overleg met de Directeur Dienstverlening (DDV) is

In 2013 zijn er overlegvergaderingen geweest tussen de

in het jaar 2013 een aantal belangrijke zaken aan de orde

(centrale) ondernemingsraden en de betreffende statutaire

geweest, waaronder het afstemmen van een leeftijdsbe-

directies. Op uitnodiging hebben vertegenwoordigers van

wust personeelsbeleid en het afschaffen van de ‘Niet-

de respectievelijke toezichthoudende organen enkele ma-

ziek-bonus’. Met beide zaken heeft de OR ingestemd. In

len deelgenomen aan de overlegvergadering.

plaats van de ‘Niet-ziek-bonus’ is onder de naam ‘Gezond betrokken’ een beleid gekomen dat een gezondere

Centrale Ondernemingsraad stichting W&G

levensstijl bij de medewerkers moet stimuleren. De OR DV

Het belangrijkste onderwerp dat de Centrale Onderne-

is verder actief betrokken geweest bij de uitvoering van het

mingsraad heeft behandeld in 2013 is het Rooster- en

Medewerkertevredenheidsonderzoek (MTO) en heeft veel

planningsbeleid W&G. De COR is al in een vroeg stadium

tijd en energie gestoken in het beter positioneren van de

betrokken bij het opstellen van het beleid en heeft goede

onderdeelcommissie bij ReShare.

t Leger des Heils @Legerdesheils 3 december

t Arie Slob @arieslob 6 december Eerste kerst-

Vanavond 20.00 uur op #Nederland2 bij Omroep

kaart binnen. Direct een hele mooie van het Leger

#MAX: De #Nalatenschap met ‘t Leger!

des Heils


85

interview

We brengen elkaar in balans

Liefde voor God, voor je naaste en voor jezelf. Bij Bij Bosshardt Emmeloord komen deze drie liefdes samen. Welzijns- en Gezondheidszorg Flevoland en de plaatselijke vertegenwoordiging van het Kerkgenootschap trekken daar sinds vorig jaar samen op. Christiaan Sleurink, directeur Leger des Heils Welzijns- en Gezond-

Aalt is het type dat bij de buurman aanbelt en vraagt of hij zijn leegstaande pand mag gebruiken.

heidszorg Flevoland, en korpsofficier Aalt Fikse vertellen over hun samenwerking. “De kerk kan vrijwilligers bij elkaar brengen en W&G kan dat

Stichting Leger des Heils Dienstverlening hebben we nu voor een aantal jaren financiële zekerheid. Dat geeft ons

proces professionaliseren waardoor die vrijwil-

de ruimte om over de toekomst van ons werk hier

ligers nog effectiever aan de slag kunnen.”

na te denken.”

De keuken van Bij Bosshardt Emmeloord is zojuist schoon-

De gesprekken over samenwerken met W&G kwamen al

gemaakt door iemand van Welzijns- en Gezondheidszorg

snel op gang. Sleurink: “De kerk is beter in het bij elkaar

én iemand van het korps. Zo gaat dat inBij Bosshardt

brengen van vrijwilligers dan wij; wij kunnen dat proces wel

Emmeloord.

verder professionaliseren. Daardoor kunnen de vrijwilligers

Gebroederlijk zitten Christiaan Sleurink en Aalt Fikse naast

nog effectiever aan de slag. Wij helpen de pioniers van het

elkaar. Het duo spreekt elkaar geregeld. Sleurink: “Over

Leger des Heils dus bij het formaliseren van het werk. Aalt

grote zaken, zoals het werk dat we in naburige gemeenten

is het type dat bij de buurman aanbelt en vraagt of hij zijn

zouden kunnen opzetten, maar ook over specifieke vragen

leegstaande pand mag gebruiken. Bij de kringloop haalt hij

omtrent cliënten.”

vervolgens drie tafels en een stoel, bij de Blokker een koffiezetautomaat en hij zegt: we zijn geopend. Heel effectief,

Pioniers geen ster in formaliseren

maar omde continuïteit van het werk te waarborgen, is

Fikse is met zijn vrouw verantwoordelijk voor het Leger des

meer nodig.” Fikse: “Er staat nu dan ook een vierkoppig

Heilskorps in Kampen en de ‘buitenposten’ Emmeloord en

team dat geregeld om de tafel gaat: coördinator

Urk. Drie jaar geleden startte hij in Emmeloord met bijeen-

Corrie van de Wolde, een assistent, iemand van het

komsten voor geïnteresseerden in het geloof. Een jaar later

kerkgenootschap en ik.”

mondde dat uit in doordeweekse koffieochtenden. Vorig

86

jaar maart betrokken ze het gebouw dat nu Bij Bosshardt

Elkaar in balans brengen

Emmeloord vormt. Fikse: “Het Kerkgenootschap kan

Sinds de samenwerking is ieders takenpakket niet ver-

in veel gevallen een kwartiermakersrol vervullen: we zijn

anderd, meent Sleurink. “Wel houden we vaker ruggen-

vanwege ons uniform herkenbaar, waardoor je makkelijker

spraak. Het Kerkgenootschap vroeg zich bijvoorbeeld af of

ingang vindt. In het geloof dat God deuren opent, kregen

het geloofsaspect wel voldoende aandacht blijft krijgen in

we dit winkelpand toegewezen waar we voor een appel

de samenwerking met W&G. W&G krijgt immers subsidie

en een ei ons werk mochten doen. Via een fonds van de

voor zijn werk en moet daar ook verantwoording over

Welzijns- en Gezondheidszorg en Kerkgenootschap versterken elkaar

afleggen. Dat kan soms lastig zijn, omdat je graag vanuit je geloof wilt opereren. Toch speelt dat in de praktijk niet. We brengen elkaar juist in balans: het Kerkgenootschap benadrukt de geloofskant en W&G focust op het welzijn van mensen op de lange termijn.” Fikse vult zijn collega aan met een voorbeeld. “Vorig jaar bood iemand een pand aan waarin hij mensen wilde opvangen. Daar hebben we W&G bij betrokken omdat zij vaker met dat bijltje gehakt hebben en over professionele contacten beschikken.”

Soms aftasten

“Mensen die moeite hebben hun talenten te uiten, kunnen

Is het in praktijk brengen van ‘together we’re one’ lastig?

dat bij Bij Bosshardt wel,” vult Sleurink aan. “Iemand die

Het is soms nog aftasten, erkennen beide heren. Fikse:

met hart en ziel een computerhoek gaat inrichten; of een

“De vrijwilligers waren gewend dat ze altijd bij ‘opperhoofd

vrouw die bij ons indirect iets terugdoet voor haar broer die

Fikse’ terecht konden. Nu moeten ze bij de coördinator

aan de grond zit en met wie ze geen contact kan krijgen.

zijn.” Sleurink: “Sommige vrijwilligers moesten we afrem-

Hier komen mensen tot hun bestemming. In die zin sta ik

men. Ze hadden voorheen een duidelijk afgebakend

gelijk aan een cliënt; ook ik kom hier tot mijn bestemming.”

werkgebied gecreëerd en moeite met het uit handen

Fikse: “Mensen komen vaak eenzaam binnen, maar maken

geven van verantwoordelijkheden. Soms is dat toch nodig,

bij ons vrienden. Een regelmatige bezoeker van de inloop

bijvoorbeeld daar waar het professionele hulp aan cliënten

in Kampen, werd recent dood aangetroffen. Zijn familie

betreft.”

bemoeide zich niet met hem, dus zou de gemeente Kam-

Waar het Kerkgenootschap gewoon vraagt wie zijn huis

pen hem begraven. Wij hebben toen een zaaltje gehuurd,

open wil stellen om mensen op te vangen, zou W&G dat

omdat we dachten dat hij via ons genoeg vrienden had

met zijn professionele achtergrond niet snel doen, zegt

gemaakt die afscheid wilden nemen. De begrafenison-

Sleurink. “En als de kerk een nieuw initiatief start, kan dat

dernemer sloeg steil achterover, want er waren meer dan

wel eens voor spanningen zorgen; hebben ze het wel goed

honderd mensen. Heel ontroerend.”

dichtgetimmerd?” Fikse: “Ik denk dat je als kerk vaker ballonnetjes kunt oplaten en sneller vergeven wordt als er iets

Voeten in de klei

misgaat.”

Is het handen ineen slaan van W&G en het Kerkgenootschap het ‘nieuwe evangeliseren’? Sleurink: “Wij willen

Mensen verbinden

middenin de samenleving staan. Dat betekent: met de

Bij Bosshardt wil mensen verbinden en dat lukt. Fikse:

voeten in de klei. Preken vanaf een sinaasappelkistje zou

“Mensen komen hier op adem, luchten hun hart, er is echt

alleen maar afstand creëren. Onze kracht zit ‘m in de

behoefte aan zo’n plek. Toen we hier nog aan het klus-

nabijheid.” Fikse: “We blijven focussen op het omzien naar

sen waren, klopten er al mensen op het raam. ‘Zijn jullie al

elkaar. Dat is niet voor niets een van de grootste geboden

open?!’” De opening zelf vond ik één van de hoogtepunten

uit de Bijbel: van God houden én van je naaste zoals je

van afgelopen jaar. Cliënten en directeuren liepen gewoon

jezelf liefhebt. Wij proberen mensen van God , de naaste

door elkaar, prachtig!”

en van zichzelf te laten houden.”


87

Kwaliteitsbeleid Het Leger des Heils streeft naar consistentie en

veiliging’ hierin leidend is. Er is echter (nog) geen specifieke

hoogstaande kwaliteit in zijn hulpverlening en

datum genoemd waarop zorginstellingen aan deze norm

dienstverlening. Door de diversiteit van de activiteiten worden verschillende accenten gelegd.

moeten voldoen. In 2013 is begonnen met een nieuwe vorm van continue ICT audit waarbij de (externe) auditoren niet langer op


één moment controleren maar gedurende het jaar meer-

(W&G) heeft een kwaliteitsmanagementsysteem ingericht

dere malen (onaangekondigde) audits uitvoeren. Uit deze

om zorg te dragen voor een systematische bewaking,

audits is gebleken dat de algemene ICT beheersmaat-

beheersing en verbetering van de kwaliteit van de zorg.

regelen verder zijn verbeterd. De volwassenheid van de

Het (digitale) kwaliteitshandboek is hierin een belangrijke

ICT organisatie is op drie deelgebieden beoordeeld: het

factor. Het geeft medewerkers de mogelijkheid om op

wijzigingenbeheer, informatiebeveiliging en de dagelijkse

de werkplek de up-to-date versies van de procedures,

operatie (‘computer operations’). De ICT auditors hebben

protocollen, formulieren en richtlijnen in te zien en te

vastgesteld dat de stichting op onderdelen zoals ‘Problem

gebruiken. Een extern bureau toetst of de werking van het

& Incident Management’ en ‘Program Development’ boven

kwaliteitsmanagementsysteem voldoet aan de normen

gemiddeld scoort. Enkele gebieden (overkoepelende

van de Stichting Harmonisatie Kwaliteitsbeoordeling in de

autorisatiebeheer procedure voor het netwerk en de be-

Zorgsector (HKZ). Op basis van deze toetsing is aan W&G

drijfskritische applicaties en wijzigingsbeheer) hebben nog

het HKZ-certificaat toegekend.

enige aandacht nodig als het gaat om de documentatie en zichtbare controles van procedures.

In het kader van risicomanagement worden regelmatig auditrondes georganiseerd. Deze audits worden ontwik-

Door een onafhankelijk onderzoeksbureau is in 2012 een

keld en gecoördineerd door de stafdienst Risicobeheersing

cliënttevredenheidsmeting uitgevoerd. In totaal hebben

en Interne Controle in samenwerking met de kwaliteitsma-

1.685 cliënten van het Leger des Heils hieraan deelgeno-

nagers van de werkeenheden. De interne auditoren in de

men. In een cijfer uitgedrukt, geven de cliënten gemiddeld

werkeenheden voeren vervolgens de audits uit. Onderwer-

een 7,4 voor hun tevredenheid (in 2011 was dit 7,6 en in

pen en inhoud van de audits worden besproken met de

2010 7,5).

Stichtingsdirectie. De uitkomsten van de interne audits zijn

De cliënten zijn over het algemeen tevreden over de

gerapporteerd en besproken per werkeenheid.

bejegening, gastvrijheid en uitleg door de medewerkers. Voor de verbetering van effectiviteit van de hulp/zorg,

W&G maakt steeds meer gebruik van (geautomatiseerd

veiligheid, sociale contacten, werk en vrije tijd, is aandacht

vastgelegde) cliëntgegevens in de dienstverlening. Daar-

nodig. In 2014 wordt een dergelijke cliënttevredenheids-

naast is er in toenemende mate sprake van gegevensuit-

meting herhaald.

wisseling met derden. Deze informatie moet via diverse maatregelen worden beveiligd. Het ministerie van VWS

W&G heeft incidentencommissies ingesteld op het gebied

heeft aangegeven dat de ‘NEN 7510-norm Informatiebe-

van ‘incidenten cliënten’, ‘ongevallen en beroepsziekten’

2013 in vogelvlucht

88

t Arnold Karskens @arnoldkarskens 11

f De Rotterdamse wethouder Florijn en

t RTV IJsselmond @rtvijsselmond 16

december Geloof het of niet. Het beste

deelraadsvoorzitter Gonçalves openen op

december Leger des Heils deelt kerstpak-

interview met mij in 2013 staat in

15 december de nieuwe huiskamer van de

ketten uit is.gd/pokaie

‘Strijdkreet’ van het Leger des Heils

buurt in Delfshaven

en ‘incidenten medewerkers’. Een dergelijke commissie

op individuele wensen en kleinschaligheid) en andere

levert een actieve bijdrage aan het bewaken en bevorderen

leverancier(s).

van de veiligheid van wonen, zorg en werken. Waar nodig wordt een interne melding opgevolgd door inschakeling

Het Leger des Heils kent een landelijke cliëntvertrouwens-

van de daartoe aangewezen instantie (zoals Inspectie

persoon. Binnen de werkvelden van het Leger des Heils

Gezondheidszorg, Inspectie Jeugdzorg, Voedsel- en Wa-

zijn SIAG-P vertrouwenspersonen aangesteld. Klokken-

renautoriteit, Arbeidsinspectie), wordt verslag gedaan aan

luidersregelingen zijn doorgevoerd om ongewenst gedrag

justitie en/of wordt aangifte gedaan bij de politie.

gemeld te krijgen met bescherming voor de klokkenluider. In deze regeling is ook voorzien dat eventuele meldingen aangaande de directies gemeld kunnen worden bij de

incidenten gemeld over een individuele patiënt/bewoner/

voorzitter van het toezichthoudende orgaan.

cliënt. Bijna de helft heeft betrekking op medicatieverstrekking en (bijna) valincidenten. De overige meldingen gaan

Het Leger des Heils heeft kwaliteit, betrouwbaarheid en

hoofdzakelijk over agressie tussen cliënten.

transparantie hoog in het vaandel staan. Stichting Leger

Verder zijn er in 2013 1.730 (2012: 1.227) meldingen

des Heils Fondsenwerving beschikt namens de consolida-

geregistreerd waarbij een medewerker tijdens het werk

tiekring Leger des Heils over het CBF keurmerk en is sinds

door één of meerdere cliënten psychisch en/of fysiek

vele jaren actief lid van de Vereniging van Fondsenwerven-

werden lastig gevallen, bedreigd of aangevallen. Ook zijn

de Instellingen (VFI). De door VFI ontwikkelde gedragscode

er in hetzelfde jaar 72 (2012: 107) incidenten gemeld

en de daarbij behorende uitgangspunten, worden door het

over ongevallen en beroepsziekten. Bijna drie op de vier

Leger des Heils gehanteerd bij al zijn fondsenwervende ac-

meldingen heeft te maken met lichamelijk letsel (met name

tiviteiten. Van VFI-leden wordt verlangd dat hun handelen

vallen en stoten) en psychisch en/of fysiek lastig worden

wordt bepaald door een aantal basiswaarden, te weten:

gevallen, bedreigd of aangevallen zijn (schelden, slaan en

respect, openheid, betrouwbaarheid en kwaliteit.

schoppen).

Onderdeel van het kwaliteitsbeleid van de Stichting Leger

bestuur

In 2013 zijn er binnen de stichting 3.319 (2012: 3.293)

des Heils Fondsenwerving is een heldere klachtenproceDe werkeenheden van W&G hebben een klachten-

dure. De klachtenprocedure waarover de Stichting Leger

procedure voor hulpvragers. Ook functioneert ten behoeve

des Heils Fondsenwerving beschikt, is ook beschikbaar

van de werkeenheden een klachtencommissie, die belast

op de website. Binnengekomen klachten worden centraal

is met de behandeling van klachten. Deze commissie

gedocumenteerd in een klachtenregister, periodiek geana-

kan samengesteld zijn ten behoeve van een afzonderlijke

lyseerd en opgevolgd en gerapporteerd aan de directie.

werkeenheid, ten behoeve van meerdere instellingen in de

In 2013 werden 2,5 miljoen mailpacks verspreid, waar-

regio of ten behoeve van de soort instellingen in Nederland

van 1,5 miljoen aan actieve donateurs en 1 miljoen aan

waartoe de werkeenheid wordt gerekend. In 2013 werden

potentiële donateurs. In 2013 werden slechts 33 klachten

binnen de stichting in totaal 501 (2012: 491) klachten inge-

geregistreerd. De registratie betreft uitsluitend inhoudelijke

diend. De klachten werden zowel schriftelijk (71%; 2012:

en schriftelijke klachten en klachten via e-mail. Van deze

55%) als mondeling (45%; 2012: 45%) ingediend. In 2013

klachten heeft het merendeel betrekking op vragen over

werden er 39 (ofwel 8%; 2012: 7%) voorgelegd aan een

incasso’s, benadering via telemarketing en onjuiste verwer-

klachtencommissie.

king van een adreswijziging of overlijden. In 2013 zijn de klachten niet van een zodanige aard dat het beleid hierop

De meeste klachten betreffen de woonomstandigheden/

aangepast moet worden.

voeding. Nadere analyse heeft naar voren gebracht dat dit veelal de kwaliteit van de maaltijden betreft. Mede op

Als dat nodig is, worden beleid en/of procedures bijge-

grond van deze signalen stappen werkeenheden over

steld dan wel aangescherpt. In de klachtenprocedure is

naar een andere methode van toelevering (meer gericht

vastgelegd dat een klacht uiterlijk binnen twee weken na

t Federatie Opvang @federatieopvang

f Het Leger des Heils speelt op 17 december een

t Dilan Yesilgoz @DilanYesilgoz 16 december Nog

16 december Leger des Heils krijgt meer

belangrijke rol bij een nieuw kerstspektakel in het

1x: als je een cateraar zoekt: 50/50 Food van het

verzoeken om hulp vanwege groeiende

Topsportcentrum in Almere dat door 1700 mensen

Leger des Heils. Top kwaliteit en sympathiek. Vooral

armoede. In @volkskrant

wordt bezocht

echt indrukwekkende kwaliteit


89

ontvangst in behandeling moet worden genomen en dat de doorlooptijd van een klacht nooit langer dan een maand mag zijn. Indien blijkt dat een klacht binnen dit tijdsbestek onverhoopt niet kan worden behandeld, ontvangt de klager zo spoedig mogelijk informatie over de verwachte werkwijze en tijdsduur van de afhandeling. In 2013 is het besluit genomen tot vervanging van de donateursadministratie van het Leger des Heils door een moderner systeem, waarbij de donateur toegang krijgt tot zijn gegevens via een zogenaamde ‘donateursportal’. De implementatie van dit project wordt in 2014 verder uitgevoerd en de nieuwe mogelijkheden zullen uitgebreid met de donateurs worden gecommuniceerd. De internationale hulpverlening van het Leger des Heils heeft te maken met andere kwaliteitseisen. Hierbij wordt gebruikgemaakt van het Community Project Management Support System. Dit systeem zorgt ervoor dat tegemoet wordt gekomen aan behoeften die lokaal in ontwikkelingslanden gesignaleerd worden. Dat gebeurt aan de hand van een internationaal gestandaardiseerde werkwijze waarbij eigenaarschap bij alle belangen geborgd is. De lokale context is de maat waarnaar initiatieven ontwikkeld, geïmplementeerd en ondersteund worden. In 2013 is door het Internationale Hoofdkantoor van The Salvation Army een start gemaakt met een wereldwijde impactanalyse van Leger des Heils-activiteiten in zowel ontwikkelde als minder ontwikkelde landen. Vanuit het Leger des Heils in Nederland wordt in dit internationale project geparticipeerd als belangrijke financiële sponsor, maar ook met inhoudelijke input door de inzet van ervaringen vanuit de Nederlandse context of aan de hand van opgedane ervaring door Nederlandse Leger des Heils-medewerkers in projectlanden. De verwachting is dat het meten van effectief resultaat (‘impact’) zal leiden tot sterkere rapportages en kan helpen bij de verbetering van de bedrijfsvoering en de communicatie met de verschillende belanghebbenden in binnen-en buitenland. De textielinzameling door Leger des Heils ReShare is gecertificeerd voor ISO 9001 (kwaliteitsmanagement) en ISO 14001 (milieumanagement), waarbij de ISO 9001 certificering in 2013 met succes is verlengd.

2013 in vogelvlucht t Cyriel Thomas @cyrielthomas 16 december ‘Vaker verzoeken om hulp door nieuwe armoede’ nieuwe armen, meer gezinnen naar Leger des Heils voor crisisopvang

90


91

Personeelsbeleid Het Leger des Heils strijdt vanuit zijn christelijke

Medewerkertevredenheid

opdracht voor een rechtvaardige samenleving

Ook in 2013 zijn medewerkers gevraagd naar hun

waar ieder mens tot zijn recht komt. De inhoud

tevredenheid over hun werk en het Leger des Heils als werkgever. In relatie tot eerdere metingen is de medewer-

en richting van ons werk worden ingegeven

kertevredenheid op vrijwel alle fronten toegenomen.

door de opdracht God lief te hebben boven

De betrokkenheid bij de organisatie is groot. Opnieuw is

alles en je naaste als jezelf, in de context van

een plan van aanpak gemaakt om met nieuw aangedragen verbeterpunten aan de slag te gaan.

sociale misstanden en zingevingsvragen van deze tijd. Ook het personeelsbeleid is uiteraard

Duurzame inzetbaarheid medewerkers

gekoppeld aan deze opdracht.

De marktwerking in de zorg en de afstemming van zorgaanbod op individuele zorgbehoefte van cliënten heeft

Onderscheidend karakter

de komende jaren grote invloed op het personeelsbeleid.

Het behoud van de christelijke identiteit en een aantal spe-

Daarnaast geldt de vergrijzing van de beroepsbevolking

cifieke cultuurelementen van het Leger des Heils hebben

ook als belangrijke factor. De bezuinigingen in en decen-

voortdurend aandacht nodig. Laagdrempeligheid, bijvoor-

tralisatie van de zorg leiden tot de nodige arbeidsonzeker-

beeld. En vasthoudendheid, samenhangende zorg/hulp en

heid. Voor het Leger des Heils is het van belang dat het

zingevinggerichtheid. Blijvende aandacht wordt gegeven

medewerkersbestand zodanig is samengesteld dat de

aan deskundigheidsbevordering van medewerkers in de

organisatie teruggang in subsidies en productieafspraken

‘Leger des Heils-aanpak’. Vanwege het onderscheidende

kan opvangen. Zoveel mogelijk wordt voorkomen dat niet

karakter van onze werkwijze, wordt verder ingezet op de

honoreren van subsidies leidt tot gedwongen ontslagen of

ontwikkeling van een ‘eigen’ trainings- en toerustingspro-

reorganisaties. Daarbij wordt de interne mobiliteit en flexi-

gramma. Dit wordt zoveel mogelijk door eigen mensen uit

bele inzetbaarheid van medewerkers vergroot om fluctua-

diverse disciplines van de organisatie verzorgd. Vanaf het

ties in de individuele zorgvraag van cliënten op te vangen.

jubileumjaar 2012 is nadrukkelijk ingezet op het leggen van verbindingen tussen de binnen het Leger des Heils aanwe-

HRM-beleid voor heilsofficieren

zige expertise, talenten en activiteiten.

Om optimaal gebruik te kunnen maken van de competenties en gaven van de officieren, is gestart met het afnemen

Arbeidsverzuim

van assessments. Jaarlijks krijgen 10-15 officieren een der-

Het arbeidsverzuim binnen het Leger des Heils laat de laat-

gelijk assessment. De uitkomsten ervan worden besproken

ste jaren een daling zien. Het gemiddelde ziekteverzuim,

en meegenomen in het plaatsingsbeleid voor officieren.

gemeten over alle onderdelen, bedraagt in 2013 5,2% (2012: 5,5%). De daling van het verzuim is indicatie dat het

Er is hernieuwde aandacht voor de inzetbaarheid van

verzuimbeleid vruchten begint af te werpen.

officieren in de volle breedte van de organisatie. Door oplei-

2013 in vogelvlucht

92

f Ruim 500 kerstmannen/-vrouwen



rennen op 19 december 4 kilometer door

19 december We hebben inmiddels meer

20 december Iets van je dertiende maand

het centrum van Maastricht om geld in te

dan 16.000 euro opgehaald via www.kerst-

weggeven aan mensen die bijna niets

zamelen voor de Voedselbank en het Leger

pot.nl. Maar er is nog zóveel meer nodig

hebben? www.kerstpot.nl

des Heils

om eenzame mensen te helpen!

Beleid tegen ongewenst gedrag

ingezet als cultuurdragers van de organisatie.

Werkgevers zijn verplicht om werknemers zo veel mogelijk te beschermen tegen de gevolgen van ongewenst gedrag.

De sterke focus op de werving van nieuwe officieren, lijkt

Wij hebben hiertoe beleid ontwikkeld en vastgelegd in

in 2013 (met een vooruitblik naar 2014) zijn vruchten af te

de kadernota seksuele intimidatie, agressie en geweld

werpen. De belangstelling voor het officierschap neemt

(SIAG). Binnen het Leger des Heils zijn aandachtsfuncti-

toe en biedt perspectieven en borging voor het werk van

onarissen SIAG aangesteld. Daarnaast is er landelijk een

het Leger des Heils in de toekomst. Daarnaast heeft een

vertrouwenspersoon beschikbaar. Medewerkers kunnen

werkgroep nieuwe instroomvarianten voor het officierschap

de vertrouwenspersoon rechtstreeks benaderen. Het

uitgewerkt en ook dat leidt tot nieuwe mogelijkheden.

telefoonnummer is vermeld in het personeelsblad. Nieuwe

bestuur

ding en training kunnen officieren op sleutelposities worden

medewerkers krijgen kort na hun indiensttreding informatie toegezonden over het Leger des Heils en ontvangen de brochure over het beleid met betrekking tot SIAG.


93

Beloningsbeleid Binnen het Leger des Heils in Nederland werken

maar een vergoeding voor levensonderhoud en hebben

we met negen verschillende cao’s en verschil-

daarbij de beschikking over een dienstwoning. Deze

lende regelingen. Onder welke regeling mede-

gecombineerde beloning bedraagt gemiddeld circa € 30.000 bruto per persoon. Na het bereiken van

werkers precies vallen, hangt uiteraard af van

de daartoe gerechtigde leeftijd, ontvangen officieren

het werkveld waarin zij actief zijn.

retraitetoelagen uit een door het Kerkgenootschap Leger des Heils ingesteld retraitefonds

De directiefunctionarissen, managementteamleden en medewerkers van ondersteunende diensten vallen onder

Vrijwilligers

de cao Welzijn en Maatschappelijke Dienstverlening.

Vrijwilligers ontvangen over het algemeen geen financiële

In de tabellen op de pagina’s 80-81 is het salaris en de

vergoeding. Onkosten worden doorgaans wel vergoed.

vergoeding van onze bestuurders en toezichthouders over

In een aantal gevallen wordt een vrijwilligersvergoeding

2013 gespecificeerd. Geen van hen verdient meer dan het

verstrekt, die past binnen de fiscale regelgeving.

maximum dat deze cao aangeeft. Voor alle medewerkers (inclusief directeuren en toezichthouders) ligt het beloningsniveau (ruim) onder het maximum dat gesteld is in de Wet Normering Topinkomens.

Negen verschillende regelingen Naast de cao Welzijn en Maatschappelijke Dienstverlening zijn in verschillende afdelingen van het Leger des Heils ook de volgende cao’s van toepassing: Jeugdzorg, Geestelijke gezondheidszorg, Verzorging, Verpleging & Thuiszorg, Reclassering, Gehandicaptenzorg, Horeca en Ziekenhuizen. Leger des Heils ReShare heeft een eigen bedrijfsregeling. Afhankelijk van de cao nemen medewerkers deel aan pensioenregelingen van Pensioenfonds Zorg & Welzijn, ABP Pensioenfonds, Pensioenfonds Horeca & Catering en Pensioenfonds Hergebruik Grondstoffen. Het laatstgenoemde fonds betreft medewerkers van Leger des Heils ReShare en wordt aangevuld met een suppletieregeling.

Heilsofficieren Officieren van het Leger des Heils werken niet op basis van een arbeidsovereenkomst. Zij ontvangen geen salaris,

2013 in vogelvlucht

94

f De Jeugd Rotary Groningen organiseert

t Geertine Zwijnenburg @GeertineZ

t Danny Grootveld @DannyGrootveld

in december een actie voor het Leger des

20 december Onder de indruk van alle

20 december #CHURCH in the HEART

Heils met als resultaat 360 kerstpakketten

mooie dingen die het @Legerdesheils doet!

of #Amsterdam!!! With @charlyluske

voor minderbedeelden

#kerstfeestopdedam

#kodd2013 #kerstfeestopdedam

Hoofdlijnen van financiëel beleid Heils-organisatie. Dit werk wordt vooral uitgevoerd door

punten voor het financieel beleid van het Le-

vrijwilligers. Bij de professionele hulpverleningsorganisatie

ger des Heils. Het financiële beleid is in 2013

ligt de nadruk echter op ontvangen subsidies en zorgdeclaraties (Wmo, AWBZ, Zorgverzekeringswet en Forensi-

geëvalueerd en de bevindingen hebben geleid

sche Zorg). De landelijke kledinginzameling is voor inkom-

tot aanpassing op onderdelen. In dit hoofdstuk

sten afhankelijk van de hoeveelheid ingezamelde kleding

en ook in andere hoofdstukken (waaronder

en de geldende marktprijzen voor ingezamelde kleding.

beleggingsbeleid, vermogensbeleid, interne

bestuur

Dit hoofdstuk beschrijft de algemene uitgangs-

De uitwerking van de bestuurlijke verantwoordelijkheid ver-

risico analyse) wordt het financiële beleid nader

schilt per entiteit, omdat de feitelijke omstandigheden sterk

uiteengezet.

verschillen. Een aantal aspecten geldt echter voor de volle breedte. Het Leger des Heils kent een centraal georga-

Financiële zelfstandigheid Leger des Heils-entiteiten

niseerd kasbeheer, waarbij beschikbare liquiditeiten en te beleggen middelen gezamenlijk worden beheerd.

Alle juridische onderdelen van het Leger des Heils in Nederland hebben de opdracht en de verantwoordelijkheid

De Leger des Heils-organisatie als geheel heeft gekozen

om een gezonde financiële huishouding te voeren, waarbij

voor een eenduidige overleg-afspraak met de Belasting-

de samenvoeging van resultaten en vermogens uitsluitend

dienst over de relevante belastingen in het kader van Ho-

dient om naar buiten een goed beeld te kunnen geven van

rizontaal Toezicht. Tevens hebben de entiteiten zich geza-

het Leger des Heils als geheel.

menlijk aansprakelijk verklaard richting de Belastingdienst. De stichtingsdirecties hebben gestructureerd overleg over

Stichting Leger des Heils is de interne bankier en voegt

de aspecten van bedrijfsvoering die overstijgend zijn ten

de beschikbare financiële e middelen samen om gebruik

opzichte van een deel van de Leger des Heils-organisatie.

te maken van een gezamenlijke beleggings- en treasury

De bestuurlijke verantwoordelijkheid blijft echter berusten

aanpak. De stichting heeft een beperkte continuïteits-

bij de te onderscheiden stichtingsbesturen.

reserve om fluctuaties in de rente te kunnen opvangen. De te vergoeden rente over reserves, fondsen en

Het Leger des Heils houdt bankrekeningen aan bij enkele

deposito’s wordt jaarlijks vooraf vastgesteld op basis

Nederlandse banken. In deze bancaire stelsels is in begin-

van aannames over realistisch te bereiken rendementen

sel steeds sprake van een credit situatie (tegoed bij de

in het betreffende jaar.

bank). Daarnaast heeft de organisatie hypothecaire leningen opgenomen bij diezelfde banken ter financiering van

De uitvoerende entiteiten hebben ieder een ander profiel

vastgoed in gebruik voor de eigen professionele hulpve-

van inkomsten: bij het Kerkgenootschap ligt de nadruk op

lening. Contractueel zijn de creditstelsels en de hypothe-

lokale kerkelijke inkomsten waarbij een belangrijk deel van

caire financiering van elkaar gescheiden. Echter Stichting

de sociale activiteiten wordt gefinancierd door toedeling

Leger des Heils als interne bankier accepteert de financiële

van ontvangen nalatenschappen via de centrale Leger des

verantwoordelijkheid voor tijdige betaling van rente en


f Lt.-Kolonel John den Hollander roept in zijn co-

december Tip: kerstnachtavond om

lumn in de Intercom van december de mensen van

21.30 uur met je familie op de bank naar

het Leger des Heils op om de slogan “Samenleven

#kerstfeestopdedam kijken (Ned1).

doe je dus niet alleen”, echt waar te maken

Gezellig!


95

aflossing op de door de banken aan Stichting Leger des

Leger des Heils als geheel. Op termijn leidt deze opzet tot

Heils Welzijns- en Gezondheidszorg verstrekte hypothe-

een structurele verdeling waarbij het intern gefinancierde

caire leningen. Tegenover deze financiële verantwoordelijk-

deel van het professionele vastgoed groter is dan de hypo-

heid kan Stichting Leger des Heils ook beschikken over de

thecaire financiering. Het oogmerk is om op die basis con-

bestemde reserves van de andere entiteiten aangehouden

structieve afspraken te maken met de externe financiers.

bij de bankiersstichting.

Korte- en langetermijnfocus Als gevolg van de toedelingssystematiek van fondsenwer-

Het Leger des Heils kiest voor een consequente verta-

vende inkomsten, worden financiële middelen gefaseerd

ling van zijn missie in bedrijfsdoelstellingen en -plannen.

beschikbaar gesteld aan de doelstelling en worden ze

De opvolging en bewaking vinden plaats in een Planning

in die tussenperiode als bestemde reserves en fondsen

& Control cyclus op jaarlijkse basis. Daarnaast kiest de

verantwoord bij Stichting Leger des Heils respectievelijk

organisatie nadrukkelijk voor een lange termijn focus als

Stichting Leger des Heils Fondsenwerving.

het gaat om het stellen van doelen en de stappen om

De betreffende reserves en fondsen zijn echter geoormerkt

die doelen te realiseren. Die beweging is beleidsmatig

ten behoeve van de hulpverlening door Kerkgenootschap

verwoord in een meerjaren beleidsplan. De geschiedenis,

Leger des Heils (inclusief ontwikkelingsprojecten buiten-

aard en cultuur van de Leger des Heils-organisatie dragen

land) respectievelijk Stichting Leger des Heils Welzijns- en

bij aan een toekomstgerichte blik.

Gezondheidszorg.

Financieren of beleggen

Keuze voor hulp aan ‘mensen zonder helper’

Het opgebouwde vermogen van het Leger des Heils dient

Wij hebben ervoor gekozen om ons (blijvend) op te werpen

mede ter financiering van onze activiteiten. Het feitelijk

als partij die hulp geeft aan ‘mensen zonder helper’. Deze

verdelen van werkkapitaal, beleggen en zelf financieren

keuze is het meest expliciet in onze professionele hulpver-

van vastgoed in eigen beheer hangt af van de omstandig-

leningsorganisatie en geldt ook voor situaties die voor ons

heden zoals die een bepaalde periode gelden. Relevante

financieel onaantrekkelijk zijn. Een deel van de gesubsidi-

invloedsaspecten zijn bijvoorbeeld: verwachte rendemen-

eerde hulpverlening is daarom niet via subsidies gedekt,

ten op de beleggingsportefeuille, marktomstandigheden,

omdat wij ook hulp verlenen zonder of buiten een gel-

beschikbaarheid hypothecaire financieringen en schom-

dende subsidietitel. Op jaarbasis betreft dit een bedrag van

melingen in de Leger des Heils kasstroom op maandelijkse

enkele miljoenen euro’s die ten laste komt van de exploita-

basis. Stichting Leger des Heils heeft naar verwachting

tie. Bestuurlijk wordt deze keuze volledig ondersteund en

voldoende mogelijkheden om 50% van de financieringsbe-

worden de beheersprocessen periodiek beoordeeld.

hoefte uit de investeringsplanning van Stichting Leger des op te vangen. Deze interne financiering draagt marktcon-

Rol fondsenwerving en nietgesubsidieerde inkomsten

forme rentes op langlopende leningen en draagt daarmee

De vanuit bedrijfsleven, institutionele fondsen en publiek

ook bij aan een stabieler beleggingsresultaat voor het

verkregen inkomsten zijn voor ons van eminent belang.

Heils Welzijns- en Gezondheidszorg in de komende jaren

2013 in vogelvlucht

96



t Nico Drost @NicoDrost 24 december

23 december Je kunt ook online iets

december Heb jij LinkedIn? Fijn, dan kun je

Mooi, die afwisseling van het kerstverhaal

in onze kerstpot gooien! www.kerstpot.nl

ons supersimpel helpen! Kijk: linkedin-

met de verhalen van alledag. #kerstfee-

socialedoelenactie.nl/fifty-fifty.html#

stopdedam #EO

bestuur

Leger des Heils als maatschappelijke organisatie in Neder-

Verdeelsleutels van fondsenwervende inkomsten

land. Anderzijds functioneren deze financiële bijdragen als

Het Leger des Heils bewaakt de bedoeling van de dona-

katalysator om activiteiten te (gaan of blijven) ontplooien

teur bij de toedeling van de ontvangen financiële bijdragen.

ook als geen subsidietitel beschikbaar is. Veel innovatie in

Deze bestemde gelden worden zo goed mogelijk ingezet

onze organisatie is op deze wijze mogelijk geworden.

binnen de bestemming die de donateur heeft aangegeven

Omdat het Leger des Heils in Nederland uit meerdere

bij de gift of in het testament. Daarnaast ontvangen we

onderdelen bestaat, worden, voor niet bestemde gelden,

veel algemene (niet-bestemde) gelden. Deze financiële

vaste verdeelsleutels gehanteerd.

middelen worden als gemiddelde berekend en vervolgens

Enerzijds onderstrepen deze inkomsten het belang van het

wordt dat bedrag in het volgende jaar beschikbaar gesteld ten gunste van de doelstellingen.

Verdeelsleutel inkomsten direct mail en vergelijkbare inkomsten: Professionele hulpverlening in Nederland

90%

Ontwikkelingsprojecten buitenland

10%

Verdeelsleutel inkomsten nalatenschappen en landelijke collecte Professionele hulpverlening in Nederland

45%

Sociaal kerkelijk werk

45%

Ontwikkelingsprojecten buitenland

10%

f In de Grote Kerk van Terneuzen

t Bert Gritter @bertgritter 24 december Die @


organiseert het Leger des Heils op

Charlyluske staat een geweldig potje te zingen.

24 december Ere zij God! #kerstfeestopdedam

24 december de kerstnachtdienst

#kerstfeestopdedam


97

interview

Een vrolijke, voetballende, alleenstaande moeder Ichanta Piqué (24)

Je bent net bevallen van je eerste kind, de

veranderde mijn thuissituatie. Haar toenmalige vriendin was

vader is buiten beeld en je hebt geen thuis. Het

niet blij met mijn zwangerschap en wilde me weg hebben.

overkwam Ichanta Piqué (24). Ze zwierf met

Ze kookte niet meer voor mij en praatte niet meer tegen me; ze feliciteerde me zelfs niet op de dag dat ik beviel. Ik

haar zoontje van instantie naar instantie. Bij een

voelde me daarom erg ongemakkelijk thuis en sliep veel bij

Leger des Heils-instelling voor alleenstaande

andere familieleden. Een paar dagen later moest ik het huis

moeders kreeg ze eindelijk de hulp die ze zocht.

uit. Ik weet niet of mijn moeder dat ook wilde, maar het

Toen ze daar hoorde van de Dutch Street Cup,

huis was niet van haar, dus ze had weinig in te brengen. Waar ik heen moest, kon haar niet schelen.”

was de keuze snel gemaakt. ‘Als ik voetbal, hoef ik even nergens aan te denken.’

Overal en nergens slapen Er komen opvallend veel hulpverleningstermen voorbij als Ichanta haar roerige levensverhaal vertelt. Niet vreemd,

Als ik voetbal, hoef ik even nergens aan te denken.

want er is nagenoeg geen zorginstelling die ze in haar nog korte leventje niet van binnen gezien heeft. Ze probeerde wel bij haar ex-vriend – die ze, wijzend op haar zoontje, steevast ‘zijn vader’ noemt – te wonen, maar ze kregen steeds ruzie. “Ik moest daar dus weg. Daarna sliep ik bij nichtjes, vriendinnen – overal en nergens. Op een gegeven moment meldde ik me aan bij Streetcornerwork. Daar

98

Daar zit ze, aan tafel. Ichanta Piqué, een vrolijke meid.

kreeg ik een noodwoning voor vier maanden.” Daarna

Naast haar zit haar vijfjarige zoontje Gilaysho. Ichanta

volgden nog talloze instanties, en ondertussen werd de

was negentien toen hij werd geboren. Sindsdien is zij een

relatie tussen haar en haar ex – die stennis schopte met

alleenstaande moeder. Afgelopen augustus kreeg ze haar

begeleiders – definitief beëindigd.

huidige driekamerappartement toegewezen. Ichanta huilde

Ichanta vertelt haar verhaal ogenschijnlijk met speels

toen ze werd gebeld met het positieve nieuws en sprong

gemak. Ze lijkt geen moeite te hebben met haar verleden.

een gat in de lucht van blijdschap. “De mensen om me

“Ik heb het achter me kunnen laten, maar eerder kreeg ik

heen dachten dat ik niet goed werd, zo gek deed ik!”

steeds flashbacks.”

‘Ze feliciteerde me niet eens…’

Voor mezelf opkomen

“Mijn moeder was ook een alleenstaande moeder; ik heb

Uiteindelijk kwam Ichanta bij Rosaburgh RIBW in Amster-

nooit contact met mijn vader gehad. Hij en mijn moeder

dam-Noord terecht, een instelling voor alleenstaande moe-

zijn nooit getrouwd geweest. Ik groeide op bij familie;

ders. “Ik zuchtte diep. Alwéér een instelling… Ik besloot

neefjes, nichtjes, tantes. Omdat ik het jongste nichtje was,

goed mee te werken, zodat ik snel een eigen plek kon

kreeg ik alles wat ik wilde. We stonden klaar voor elkaar. Ik

krijgen. De begeleiding was goed, terwijl ik bij andere in-

was een lieve puber en deed mijn best op school. Nie-

stellingen alles zelf moest uitzoeken. Die hulp had ik nodig.

mand had last van mij.”

Ik had een eigen unit, met eigen keuken, wc, badkamer

Toen Ichanta zwanger raakte, ging het mis. “Vanaf het

en slaapkamer. Ik heb er vooral geleerd om mijn verleden

moment dat mijn moeder hoorde dat ik zwanger was,

achter me te laten, voor mezelf op te komen en om mijn

Op een cursus heb ik geleerd voor mezelf op te komen. financiën goed in de gaten te houden. Vroeger pikte ik alles van iedereen, ik kwam nooit voor mezelf op. Op een cursus heb ik geleerd hoe dat moet; ik heb mezelf gemotiveerd om het certificaat te behalen, dat wilde ik per se.”

Energie kwijt kunnen Bij het Leger des Heils voetbalde Ichanta met de kinderen op de gang. Een medewerker die dat zag, vroeg of ze mee wilde doen aan de Dutch Homeless Cup, een voetbalcompetitie die mensen helpt om weer zelfvertrouwen te krijgen. Ichanta trainde mee en was gelijk verknocht. “Ik kan er mijn energie in kwijt en het maakt mijn hoofd leeg. Als ik voetbal, hoef ik even twee uur nergens aan te denken. Een soort sportieve drugs, haha! Mijn zoontje gaat elke vrijdag mee naar voetbal. Dan rent hij langs de lijn met z’n eigen bal en fluitje. Vindt ‘ie helemaal geweldig!” Inmiddels zit Ichanta in haar laatste jaar van Zorg en Welzijn. “Ik moest van het Leger des Heils een dagbesteding hebben om door te kunnen stromen naar een eigen woning. En omdat ik een kind had, ging Zorg en Welzijn me redelijk makkelijk af. Straks studeer ik door voor secretaresse.”

Trots Nu gaat het goed met Ichanta. Ze spreekt haar moeder soms weer, hoewel die gesprekken niet zo diep gaan. Een woonbegeleider en een budgetconsulent van het Leger des Heils helpen haar waar nodig. Ichanta is apetrots; op haar appartement in Amsterdam en op zichzelf. “Ik heb

hoe ik mijn zoon het beste kan opvoeden.”

veel bereikt in mijn eentje. Toch vind ik jong moeder zijn

Over vijf jaar zou ze wel een baan als secretaresse willen

nog wel zwaar. Ik moet de opvoeding alleen doen. Ik ben

hebben. “En zo ver mogelijk komen met voetbal; het liefst

zelf nog jong en daarom vind ik het moeilijk om te weten

speel ik bij Ajax, maar dat zal lastig worden, qua oppas.”


99

Fondsenwervingsbeleid Het Leger des Heils in Nederland is een veel-

•

internet om bezoek voor deze landingspagina’s

zijdige organisatie, bestaand uit een kerkgenootschap, vier stichtingen en een besloten vennootschap. Eén van deze onderdelen, de

te genereren en digitale nieuwsbrief); •

digitale nota als modern betaalmiddel;

•

landelijke huis-aan-huiscollecte (sinds 2011

Stichting Leger des Heils Fondsenwerving, houdt zich bezig met het werven van fondsen. Deze stichting is tevens houder van het CBF-

aspirant lid van Stichting Collecteplan); •

social network fundraising (Dam tot Dam Loop en digitale Kerstpot);

•

keurmerk voor goede doelen. Geïntegreerde fondsenwerving

digitale media (landingspagina’s, acties op

persoonlijk contact met donateurs die grotere bedragen schenken;

•

uitnodigen donateurs voor werkbezoeken;

•

uitgave van het donateursmagazine Kans.

De fondsenwerving van het Leger des Heils werkt volgens een zogenoemde ‘multichannel’ aanpak. Daarbij zijn alle

Nalatenschappen

beschikbare direct marketingtechnieken samen in één

De werving van nalatenschappen vormt een bijzonder

brede strategie ondergebracht. Op die manier worden

onderdeel van het werk. Het Leger des Heils is traditio-

nieuwe donateurs geworven en wordt getracht hen als re-

neel sterk op dit vlak in de persoonlijke begeleiding en

gelmatige donateurs te binden met als doel meer fondsen

ondersteuning van relaties. Om nieuwe relaties te werven,

te werven voor onze doelstellingen. Daarnaast wordt het

is ook hier gezocht naar een ‘multichannel’ aanpak, met

steeds belangrijker om donateurs niet alleen maar om geld

direct mail, telemarketing, events en huisbezoek. Deze

te vragen, maar een relatie op te bouwen door hen breed

wervingsactiviteiten worden gericht op bestaande dona-

te informeren en aandacht te besteden aan wensen en vra-

teurs, maar ook op nieuwe externe adressen. Daarnaast

gen. Een donateur is meer dan een lijdend voorwerp in een

wordt geadverteerd in specifieke vakbladen en magazines

administratief proces. In de geïntegreerde fondsenwerving

die zich richten op 60-plusssers. Voor actieve donateurs

gaat het om de inzet van:

worden lokaal informatie-bijeenkomsten georganiseerd,

•

direct mail (prospectmailings, themamailings en mai-

enerzijds om mensen kennis te laten maken met het werk,

lings om inactieve donateurs op te roepen opnieuw te

anderzijds om hen te informeren over vormen van schen-

gaan doneren);

ken aan een goed doel inclusief opname in een testament.

telemarketing (om donateurs te verzoeken een machti-

Naast het informeren over de mogelijkheden om een goed

ging af te geven, welkomstgesprekken en reactivering);

doel op te nemen in een testament, kunnen wij ook on-

werving van nieuwe donateurs op straat

dersteuning bieden bij het ordenen van vragen en wensen.

en huis-aan-huis;

We hebben hierin een unieke positie, omdat we ons van

werving van schenkingsaktes (een mix van

oudsher om mensen bekommeren en dat komt ook tot

direct mail, telemarketing en huisbezoek);

uitdrukking in deze vorm van dienstverlening. Relatiebe-

events, met name concerten (als instrument

heerders van de buitendienst kunnen inspelen op persoon-

om relaties te onderhouden);

lijke wensen. Daarbij kan het gaan om het helpen opstellen

• • • •

100

bestuur

van een memorandum, het regelen van alle administratieve

van onderzoeksbureau Mediad. De Charibarometer on-

werkzaamheden na een overlijden, het ontruimen van een

derzoekt jaarlijks de bekendheid en waardering van goede

woning na het overlijden en het verzorgen van de uitvaart.

doelen bij het Nederlandse publiek. Een aardige graad-

Dankzij deze persoonlijke aanpak, met aandacht voor de

meter om te zien hoe het Leger des Heils zich verhoudt

mens en zijn grote en kleine zorgen, hebben we contact

tot andere doelen. Andere onderzoeken meten structureel

met veel mensen die de keuze hebben gemaakt het Leger

de bekendheid, geholpen en niet geholpen, van goede

des Heils in hun testament op te nemen. Door het actief

doelen. De resultaten hiervan bleken dermate stabiel te zijn

werven van nieuwe contacten, is de verwachting dat de

dat structurele afname van de resultaten niet nodig bleek.

inkomsten uit nalatenschappen de komende jaren zullen

Zelfs tijdens het jubileumjaar in 2012, met relatief veel

stijgen. Vanuit fondsenwervend oogpunt is dat ook ons

media-aandacht en -exposure, bleken de uitkomsten niet

doel, maar de welgemeende, warme aandacht voor de om

zichtbaar te veranderen. De spontane naamsbekendheid

hulp vragende medemens blijft onverminderd belangrijk.

van het Leger des Heils als goed doel bij het Nederlandse publiek bleef onveranderlijk laag (<1%). Dit betekent dat

Bekendheid en waardering

maar weinig Nederlanders onze naam spontaan noemen.

Het Leger des Heils heeft gedurende langere tijd structu-

De geholpen bekendheid van het Leger des Heils scoort al

reel meerdere onderzoeken van externe aanbieders afge-

vele jaren meer dan 95%! Dat wil zeggen dat verreweg de

nomen die zich specifiek op goede doelen richten. Daarvan

meeste Nederlanders ons wel degelijk van naam kennen.

is er in 2013 nog één overgebleven: de Charibarometer,


101

Actief

Inactief

Totaal

2009

207.127

265.397

472.524

2010

229.795

257.173

486.968

2011

220.524

257.791

478.315

2012

241.094

267.671

508.765

2013

249.380

284.430

533.810

Verantwoording aan donateurs We zijn voor een belangrijk deel van onze inkomsten uit fondsenwerving afhankelijk van het Nederlandse publiek. In de themamailings wordt op aansprekende wijze aandacht besteed aan de vele manieren waarop de organisatie strijdt voor een menswaardig bestaan aan de onderkant van de samenleving. Daarnaast zijn er specifieke mailactiviteiten, die uitsluitend bedoeld zijn om donateurs te informeren over ons werk en verantwoording af te leggen over de

102

Ontwikkeling donateurenbestand

besteding van gelden. Elk jaar ontvangen de actieve dona-

Dankzij onze donateurs kunnen we nieuwe activiteiten ont-

teurs daarom een verkort jaarverslag met daarin de belang-

wikkelen die aansluiten bij de behoeftes van medemensen

rijkste gegevens van het afgelopen jaar. Voor donateurs is

zonder helper. De gehanteerde direct marketing strategie

er ook een speciaal magazine: Kans. Het blad verschijnt

stoelt daarom op de volgende drie pijlers:

driemaal per jaar. Met Kans willen we het Nederlandse pu-

•

het werven van nieuwe donateurs;

bliek laten zien wat het Leger des Heils doet en wie nu de

•

het behouden van bestaande donateurs;

mensen zijn die een beroep doen op onze hulpverlening.

•

het ‘opwaarderen’ van bestaande donateurs.

Wij doen dat met een schrijfstijl, vormgeving en fotografie

Er wordt onderscheid gemaakt naar actieve (laatste gift

die aansluit bij de belevingswereld van de gemiddelde Ne-

minder dan 24 maanden geleden) en inactieve donateurs

derlander. Uit reacties en lezersonderzoek blijkt dat Kans

(laatste gift langer dan 24 maanden geleden). Dit on-

een eigentijds blad is, dat doet waarvoor het bedoeld is, op

derscheid op 24 maanden wordt gehanteerd per 2012,

een manier die binnenkomt bij mensen. Tegelijkertijd wordt

daarvoor werden, als grens tussen actief en inactief, 12

met Kans verantwoording afgelegd over de besteding van

maanden gehanteerd. Actieve donateurs worden bena-

de giften die we van de donateurs hebben ontvangen.

derd met een regulier programma van thema-mailings.

Daarnaast krijgt Kans een steeds belangrijker rol in de dia-

Voor inactieve donateurs is er een apart ‘reactiverings-

loog met de achterban. Door middel van antwoordkaarten,

programma’, dat erop gericht is inactieve donateurs weer

uitnodigingen en oproepen worden donateurs steeds meer

tot actieve donateurs te maken. De ontwikkeling van de

uitgenodigd om te reageren, zonder dat direct om geld

aantallen donateurs:

wordt gevraagd.

projectbeschrijvingen zoals deze bij de aanvraag ingediend

Het totaal van de inkomsten uit fondsenwerving bedroeg

worden. De uitvoerende entiteiten hanteren erkende

in 2013 € 37,1 miljoen (2012 € 26,1 miljoen). Het percen-

kwaliteitssystemen om een verantwoorde besteding van

tage voor kosten eigen fondsenwerving bedroeg in 2013

fondsen te waarborgen. In het hoofdstuk Kwaliteitsbeleid

11,4%. In 2012 bedroeg het kostenpercentage 16,9%.

worden die systemen nader beschreven.

bestuur

Inkomsten uit en kosten fondsenwerving

De opbrengsten uit nalatenschappen ten gunste van het

ontvangen, ruim 12 miljoen, waardoor de inkomsten uit

Toelichting op onze fondsenwervende activiteiten Collectes kerstfeestvieringen;

nalatenschappen meer dan verdubbelden. Het percentage

Elk jaar houden korpsen van het Leger des Heils plaatse-

kosten eigen fondsenwerving blijft binnen een acceptabele

lijke ‘kerstpottenacties’, onder andere ten behoeve van

bandbreedte. Als interne norm voor kosten eigen fondsen-

hun kerstvieringen en andere sociaal maatschappelijke

werving wordt een maximum van 19,8% gehanteerd.

activiteiten.

Leger des Heils zijn de laatste jaren stabiel. In het jaar 2013 mocht het Leger des Heils één zeer grote nalatenschap

Het CBF-keurmerk hanteert een maximum kostennorm

Landelijke huis-aan-huiscollecte

van 25%.

In 2010 is gestart met het opzetten van een nieuwe landelijke huis-aan-huiscollecte. Het lidmaatschap van de

Inkomsten uit fondsenwerving

stichting Collecteplan is aangevraagd en verkregen per

37,1 miljoen

2011. Per 2012 heeft het Leger des Heils daarmee weer een vaste plaats op het landelijk collecterooster. In 2010 en 2011 is er veel tijd en aandacht besteed aan het ondersteunen van de bestaande lokale collectes die veelal in het

Bestedingen uit fondsenwerving

teken stonden van kerstvieringen. In de nieuwe organisatie

Het bestuur van de Stichting Leger des Heils Fondsen-

is deze doelstelling verbreed naar ‘sociaal maatschap-

werving stelt fondsen ter beschikking aan uitvoerende

pelijke activiteiten’. Per 2011 hebben vrijwel alle lokale

entiteiten binnen het Leger des Heils in Nederland. Voor de

korpsen deelgenomen aan de nieuwe huis-aan-huiscollec-

vaststelling en toetsing van de bijhorende doelstellingen,

te. In 2012 en 2013 is de collecte verbreed met vrijwillige

zijn de besturen van deze entiteiten zelf verantwoordelijk.

coördinatoren om de collecte lokaal te organiseren. Het

De belangrijkste bestedingen vinden plaats binnen de

opbouwen van een lokale organisatie kost tijd en daarom is


een groot deel van de landelijke opbrengst nog afkomstig

en de afdeling Internationale Ontwikkeling & Samenwer-

uit de eigen interne groepen. Naast een fondsenwervende

king (IOS) van het Kerkgenootschap Leger des Heils. Het

doelstelling heeft de nieuwe collecte ook tot doel om als

bestuur van de Stichting Leger des Heils Fondsenwerving

Leger des Heils weer zichtbaar en herkenbaar te zijn voor

toetst in zijn vergaderingen de bestedingen en financierin-

het publiek en om nieuwe contacten te leggen bij dat

gen op kwaliteit, haalbaarheid en relevantie. Deze toet-

publiek.

sing vindt plaats op basis van het projectoverzicht en de


103

Inkomsten uit donaties via direct-mail acties

zichtbaar zijn. De opbrengsten worden verantwoord in het

Onder deze noemer vallen themamailings, prospect-

jaar waarin de omvang betrouwbaar kan worden vastge-

mailings en mailings om inactieve donateurs op te roe-

steld. Pas in het jaar waarin de nalatenschap daadwerkelijk

pen weer te gaan doneren. In 2013 ging het om twintig

ontvangen is, wordt deze toegedeeld aan de doelstelling.

mailings met verschillende doelgroepen en afwijkende mailpacks.

Bijdrage uit de kledinginzameling door Leger des Heils ReShare

Inkomsten uit donaties via incassomachtigingen

Leger des Heils ReShare stelt jaarlijks een vast bedrag per

Het Leger des Heils streeft ernaar zo veel mogelijk dona-

lening door het Leger des Heils. In 2012 ging het om vijf

teurs via automatische incasso te laten betalen. De werving

eurocent per kilo ingezamelde kleding. Voor 2013

hiervoor vindt voornamelijk via telemarketing plaats. Hierbij

is deze vastgesteld op vijfentwintig eurocent per kilogram.

kilogram ingezamelde kleding ter beschikking aan hulpver-

worden drie ‘beltrajecten’ onderscheiden: ‘acceptgirodonateurs’, inactieve donateurs en nieuwe donateurs. Het

Gedragscode

doel is steeds gelijk: incidentele donateurs ertoe bewegen

Het Leger des Heils stelt hoge eisen aan de wijze waarop

om donateur met incassomachtiging te worden.

en de intensiteit waarmee fondsen worden geworven. De afdeling Fondsenwerving & Marketing houdt zich dan ook

Schenkingen

aan de gedragscode voor fondsenwervers van het Instituut

Door middel van een notariële schenkingsakte kan een

Fondsenwerving. Belangrijke elementen uit deze gedrags-

donateur ervoor kiezen om gedurende minimaal vijf jaar

code zijn:

een vast bedrag te schenken. Dit is voor beide partijen interessant: het Leger des Heils heeft een harde toezegging

•

respect voor privacy en keuzevrijheid van de donateur;

voor meerdere jaren en de donateur heeft een serieuze

•

het publieke vertrouwen mag niet beschaamd worden;

aftrekpost op zijn aangifte inkomstenbelasting. Sinds

•

naleving van Nederlandse weten regelgeving;

enkele jaren vindt actieve werving hiervoor plaats. Het blijkt

•

geen persoonlijk winstbejag;

dat donateurs het heel prettig vinden vrijblijvend advies te

•

verstrekking van alle relevante informatie aan het

krijgen over hoe hun donatie voor het Leger en henzelf nog

publiek.

meer voordelen kan hebben. Tevens zijn we lid van de Vereniging van Fondsenwervende

Giften

Instellingen (VFI) en is het Leger des Heils als zodanig

Wij ontvangen giften van particulieren, bedrijven en vermo-

gehouden aan de afspraken en besluiten die binnen de VFI

gensfondsen. Voor de laatste categorie geldt dat deze uit-

zijn genomen. Een onderdeel daarvan is de Code Wijf-

sluitend op specifieke projecten worden toegekend na een

fels, een code voor goed bestuur die geïntegreerd is in de

soms complex aanvraagtraject. Giften in natura worden

nieuwe richtlijn 650 passend bij het CBF-keurmerk.

zoveel mogelijk gekapitaliseerd in het jaar van ontvangst.

Nalatenschappen Inkomsten uit nalatenschappen zijn moeilijk te voorspellen. De inkomsten zitten de laatste jaren boven € 9 miljoen, dit is een positieve trend. De tijd zal leren of dit inderdaad een voorbode is van een structurele toename. De acties op het terrein van werving blijven noodzakelijk om structureel meer inkomsten uit nalatenschappen te verkrijgen. De resultaten hiervan zullen pas op middellange termijn

104


105

Beleggingsbeleid De Stichting Leger des Heils beheert het beleg-

Het beleggingsbeleid van het Leger des Heils is gebaseerd

de vermogen voor alle onderdelen en activiteiten

op de volgende uitgangspunten:

van het Leger des Heils in Nederland. Eind 2013 bedroeg het totaal van de beleggingen en

•

beleggingsbeleid is geënt op een maximaal financieel rendement bij een defensieve strategie;

•

kapitaalmarktbeleggingen zijn noodzakelijk om de

bancaire deposito’s € 86 miljoen (2012 € 110

gewenste rendementen in de komende jaren te kunnen

miljoen). Tijdelijk was een hoog bedrag aan

realiseren;

liquide middelen gestald op bancaire spaarreke-

•

aantal functies waaronder die van weerstandsvermo-

ningen en deposito’s in afwachting van veranderingen op de financiële markten.

het eigen vermogen van het Leger des Heils heeft een gen om risico’s en/of tegenvallers te kunnen opvangen;

•

het primaat van de toepassing van ethische normen ligt boven het beleggingsrendement.

Van de beschikbare financiële middelen is een bedrag van € 65 miljoen geoormerkt als basis voor middellang

Op basis hiervan heeft het Leger des Heils in 2005 geko-

beleggingsbeleid. Daarbij komen de beleggingen van het

zen voor het beleggen van zowel de algemene reserves

retraitefonds (ultimo 2013: € 27 miljoen).

als het interne pensioenfonds voor officieren (retraitefonds) voor een defensief beleggingsprofiel, gebaseerd op 75%

Het Leger des Heils streeft naar een maximaal financieel

obligaties en 25% aandelen. Het slechte beleggingsjaar

rendement op zijn portefeuille gebaseerd op een defen-

2008 werd opgevolgd door een goed beleggingsjaar 2009,

sieve strategie. In de keuze tussen financieel rendement

waarbij het Leger des Heils het overgrote deel van zijn

en toepassing van de uitsluitingen wordt ondubbelzinnig

beleggingsverlies goed maakte. Echter de aanhoudende

gekozen voor toepassing van de ethische normen. Van-

negatieve berichtgeving over de financiële sector, bracht

wege de toepassing van een ethisch normenkader, is het

de organisatie tot het besluit om eind 2009 te stoppen met

beleggen in fondsen (verzameling van meerdere aandelen

aandelenbeleggingen vanuit de algemene reserve. Voor

of vastgoed) slechts bij uitzondering mogelijk. Het gebruik

de portefeuille van het retraitefonds was de keuze anders,

van zogenaamde ‘indextrackers’ is om dezelfde reden niet

gezien de (zeer) lange looptijd van die beleggingen als dek-

mogelijk. Derivaten, anders dan valutatermijntransacties

king voor de toekomstige retraitetoelagebetalingen.

ten behoeve van Leger des Heils ontwikkelingsprojecten in het buitenland, zijn niet toegestaan.

In het najaar van 2013 is de besluitvorming herzien en is de mogelijkheid heropend om in 2014 terug te keren naar

Met enige regelmaat stelt het Leger des Heils het beleg-

de oorspronkelijke portefeuillemix: 75% vastrentend en

gingsbeleid bij na inwinning van interne en externe advise-

25% aandelen. De externe vermogensbeheerders hebben

ring. Voor het fiduciair beheer van de beleggingsportefeuille

in hun mandaat de bevoegdheid om tot 5% af te wijken

is eind 2013 de firma IBS gecontracteerd.

van de gekozen asset allocatie. In bijzondere marktomstandigheden, en met toestemming vooraf van het Leger des Heils, kunnen de vermogensbeheerders tijdelijk nog

106

eens 5% extra afwijken. In 2013 is van deze mogelijkheid

bestuur

geen gebruikgemaakt. Binnen de eigen beleggingsportefeuille wil het Leger des Heils een deel staatsobligaties opbouwen ten bedrage van € 20 miljoen, onderverdeeld in een aantal jaargangen waardoor een ladderportefeuille ontstaat. De timing van het (opnieuw) opbouwen van een portefeuille staatsobligaties is cruciaal, omdat deze obligaties een langlopend karakter hebben en daarom gevoelig zijn voor ontwikkeling van de marktrente. Gekozen is om in stappen van € 4 miljoen te

feuille is door de herziening van het beleggingsbeleid en

beleggen vanaf een effectief rendement van 2,0%, 2,5%,

de huidige lage rentestanden voor sterke Eurolanden als

3,0%, 3,5% en 4,0%. De snelheid van opbouw van dit deel

Nederland en Duitsland onder druk komen te staan. Vanaf

van de portefeuille is daarmee afhankelijk van de marktom-

november 2012 zijn de marktrentes voor Nederlandse en

standigheden.

Duitse staatsobligaties laag: kortlopende obligaties ongeveer nihil, rendement op staatsobligaties met een looptijd

De externe vermogensbeheerders rapporteren maande-

van 10 jaar ligt begin 2014 beneden de 2% rendement.

lijks aan het Leger des Heils. Ten minste drie maal per jaar

Met het herziene beleggingsbeleid streeft de organisatie

wordt het beleggingsbeleid geëvalueerd met de commis-

naar een lange termijn beleggingsrendement van ongeveer

sie van interne financieel deskundigen, aangevuld met de

5,5%. De organisatie houdt er rekening mee dat dit doel-

externe vermogensbeheerders en de fiduciair beheerder.

rendement in 2014 niet wordt behaald.

Deze evaluatie betreft de behaalde resultaten, de duurTen minste acht maal per jaar worden de beleggingsresul-

Externe vermogensbeheerders en benchmarking

taten, duurzaamheidsscreening en de algemene ontwik-

Het beheer van de beleggingsportefeuille is opgedragen

kelingen door de Financieel Secretaris verantwoord aan de

aan de externe vermogensbeheerders:

Territoriale Financiële Raad (TFR).

•

zaamheidsscreening, vooruitzichten en bijzonderheden.

Rabobank/Schretlen & Co (ladderportefeuille staatsobligaties en aandelenportefeuille vanuit

Beleggingsrendement Het gerealiseerde beleggingsrendement bedroeg 4,8%

algemene reserve, beide in ontwikkeling); •

op de beleggingen van de reservepositie (vorig jaar 3,4%, 2011: 9,0%). Het rendement op de beleggingen van het retraitefonds bedroeg 5,7% (vorig jaar 8,1%, 2011: 5,0%),

Staalbankiers (retraitefonds, overige vastrentende waarden en missie gerelateerde investeringen);

•

IBS te Amsterdam als fiduciair beheerder (vanaf eind 2013).

daarbij de lange termijnverwachting van de organisatie van 5,6% net overschrijdend.

De keuze voor deze vermogensbeheerders is gebaseerd

Het lange termijn rendement van de beleggingsporte-

op historische resultaten van de portefeuilles, de kwaliteit


107

van rapportage, duurzaamheidsscreening en beheerskos-

Sinds 2006 heeft het Leger des Heils de periodieke

ten. De beleggingsmandaten van de vermogensbeheer-

screening op ESG-aspecten (‘environmental, social and

ders hebben dezelfde basis, maar zijn verschillend door

governance’) uitbesteed aan het researchbureau

rekening te houden met aandachtsgebieden (bijvoorbeeld

Sustainalytics te Zeist.

retraitefonds en vastrentend). Dit onderzoeksinstituut is gespecialiseerd in het verkrijgen Voor de externe vergelijking van de beleggingsresultaten

en toepassen van ethische beoordelingen van onderne-

wordt gebruikgemaakt van de navolgende indices:

mingen en staten. De screening is samen te vatten als

•

Vastrentende waarden: EFFAS Euro Bond Indices

enerzijds het effectief bewaken van de ethische uitslui-

Government all;

tingen en anderzijds het vermijden van beleggingen in

Aandelen en beleggingsfondsen: 80% MSCI Europe en

de slechter scorenden (op ethisch gebied) in betreffende

•

20% MSCI World (euro hedged);

sector. Inmiddels werkt het Leger des Heils met de werk-

•

(Indirect) onroerend goed: EPRA Euro zone net return;

wijze om positief te kiezen voor selectie uit de 40% beste

•

Ethische screening door Systainalitics.

ondernemingen van de sector in plaats van het vermijden van beleggen in de slechtst presterende ondernemingen.

Sociaal verantwoord beleggen

Het Leger des Heils heeft geen behoefte om actief als

Het Leger des Heils heeft er al tientallen jaren geleden voor

‘aandeelhouderactivist’ op te treden.

gekozen om zijn grondbeginselen ook in het beleggingsbeleid zichtbaar te maken. Deze keuzes zijn naderhand

Het Leger des Heils ontvangt maandelijks informatie van

uitgebreid tot de volgende lijst van sectoren, bedrijven en

Sustainalytics, waarbij inzicht wordt verkregen in het to-

landen waarin niet belegd mag worden:

taalprofiel van de beleggingsportefeuille, alsmede eventuele

•

Tabak;

signaleringen van overschrijding van de ethische beleg-

•

Alcohol;

gingsnormen. De externe vermogensbeheerders hebben

•

Pornografie en goedkoop amusement;

in hun mandaat instructie gekregen om deze signaleringen

•

Gokken;

adequaat te verwerken door betreffende fondsen te verko-

•

Wapen- en oorlogsindustrie (incl. toeleveranciers);

pen. In 2013 is dit incidenteel voorgekomen.

•

Fraude en corruptie;

•

Kinderarbeid, discriminatie en schending

Eind 2013 heeft het Leger des Heils voor circa € 2 miljoen

van mensenrechten;

belegd in een aantal fondsen, onder meer van Triodos,

•

Ernstige milieudelicten;

SNS Institutional Microfinance Fund I en II en beleggingen

•

Onrechtvaardige overheden: ‘state governance

in Oikocredit Nederland en Oikocredit International. Tevens

issues: busines ethics, public policy related

heeft het Leger des Heils een belang in de Nederlandse

controversies and incidents’.

holding van de (Afrikaanse) microkredietbank Musoni. Dit belang zal naar verwachting verder verwateren door

Het Leger des Heils hanteert bij zijn beleggingsbeleid de

kapitaaluitbreiding van Musoni.

uitgangspunten van de code ‘Investeren in een betere

De huidige portefeuille missie-gerelateerde investeringen

wereld’ van auteur prof. Hummels. De organisatie was,

kan worden uitgebreid tot € 5 miljoen. Het Leger des Heils

samen met enkele andere fondsenwervende instellingen,

heeft zijn externe vermogensbeheerders gevraagd de

de initiatiefnemer van deze code.

mogelijkheden te onderzoeken om actief te beleggen op terreinen die samenvallen met de doelstellingen van de

De uitsluitingen zijn van toepassing als de voor de uit-

organisatie. Het Leger des Heils heeft gekozen om deel te

sluiting relevante omzet meer bedraagt dan 5% van de

nemen aan Global Impact Investment Network (GIIN) om

ondernemingsomzet of als het onderdeel in sterke mate

toegang te krijgen tot een breder informatienetwerk.

bepalend kan worden geacht.

108

Interne risicoanalyse

gebracht en geëvalueerd. Met de uitkomsten

1.

Veiligheid van zorg

uit de analyse wordt proactief omgegaan,

2.

Kwaliteit van zorg

3.

Identiteit en positionering

4.

Stelselwijzigingen

5.

Vastgoed

Risicomanagement, dat als hulpmiddel wordt toegepast. Hiermee worden op een gestruc-

waardoor risico’s beter worden beheerst. Indien nodig worden beheersmaatregelen genomen

bestuur

tureerde en expliciete manier risico’s in kaart

Activiteiten op het gebied van welzijnsen gezondheidszorg Stichting Leger des Heils Welzijns- en Gezondheidszorg onderkent de volgende belangrijke risico’s:

Het Leger des Heils kent een Integraal

en geïmplementeerd. Veiligheid van zorg Het werken met cliënten binnen de hulpverlening brengt Risicomanagement wordt binnen het Leger des Heils

risico met zich mee: medewerkers kunnen te maken

toegepast op drie niveaus: strategisch-tactisch, niveau,

krijgen met agressie, bedreigingen en geweld van cliënten

procesniveau en individueel casus niveau. In het kader van

en cliënten kunnen elkaar negatief bejegenen. Het resul-

deze verslaggeving wordt hoofdzakelijk ingegaan op het

taat van (een gevoel van) onveiligheid zal zijn dat adequate

strategisch-tactische niveau.

hulpverlening in het gedrang komt en hulpverleningsdoelen

De top van de organisatie is zich bewust van de risico’s

niet of onvoldoende worden bereikt.

van de Leger des Heils-organisatie en is daar actief mee bezig. De groep van hoogste leidinggevenden in de orga-

Oorzaak voor onveiligheid kan liggen in het gedrag van

nisatie, heeft in 2013 een trainingsprogramma gevolgd in

cliënten, zoals agressie of geweld, drugsgebruik of handel

‘hoe om te gaan met ‘hoog risico’ crisissituaties’.

daarin, onderling misbruik, brandstichting enzovoort. Oorzaken kunnen tevens liggen in het onvoldoende nemen van veiligheids- of preventiemaatregelen of het niet naleven daarvan. Ook fouten van medewerkers kunnen een oorzaak zijn. Dit kan te maken hebben met onachtzaamheid maar ook met onvoldoende toegerust of (onbewust) onbekwaam zijn. Gevolg zal een gevoel van onveiligheid zijn voor zowel cliënt als medewerker, hetgeen een effectieve hulpverlening in de weg staat. Onveiligheid kan ook verzuim of langdurig verzuim van medewerkers tot gevolg hebben, zaken kunnen worden beschadigd of er kunnen besmettingen optreden. Als gevolg van een (agressie) incident kan er lichamelijke of emotionele verwonding van medewerkers of cliënten optreden, eventueel met overlij-


109

den tot gevolg. Daarom is veiligheid voor de stichting een

fectief was. Binnen de professionele hulpverlening van het

zeer belangrijk aandachtsgebied.

Leger des Heils gaan we methodisch te werk. Beleid is dat iedere cliënt beschikt over een individueel zorgplan. In het

In 2012 is een uitgebreide audit uitgevoerd op het gebied

zorgplan worden doelen gesteld en acties geformuleerd.

van veiligheid. Een belangrijke aanbeveling was dat het

Periodiek wordt met de cliënt geëvalueerd of acties zijn

medicatiebeleid op landelijk organisatieniveau standaar-

uitgevoerd en doelen bereikt zijn. Aan de hand daarvan

disatie behoeft. In 2013 is daartoe een aanzet gedaan.

kan het zorgplan worden bijgesteld. Vanuit de interne

Ook zijn er op centraal niveau afspraken gemaakt met een

kwaliteitsaudits komt naar voren dat verbetering gewenst

landelijk werkende apothekersorganisatie.

is op het gebied van het ‘met de cliënt tijdig evalueren van het zorgplan’. Intern zijn maatregelen genomen om dit

Voor de diverse aspecten die samenhangen met veilig-

aspect structureel te borgen.

heid van accommodaties worden op centraal niveau met dienstverleners afspraken gemaakt. Een belangrijk doel

Deskundigheid van personeel is een blijvend aandachts-

hierbij is dat, door standaardisatie van diverse maatregelen

gebied. Een eerste indruk vanuit de audit Identiteit en Cul-

en centrale inkoop van diensten, de kwaliteit en effectiviteit

tuur is dat het Leger des Heils er voldoende in slaagt om

van de maatregelen wordt verbeterd (bijvoorbeeld RI&E

gekwalificeerde medewerkers te vinden. Echter het werven

Arbo, BHV, ontruimingsoefeningen en plattegronden, legio-

van sommige specialistische medewerkers, bijvoorbeeld

nella preventie, brandmeldinstallaties, etc.).

behandelaars, is lastig. Om voorbereid te zijn op een eventueel tekort aan gekwalificeerd personeel in de toekomst,

Medewerkers moeten zich bewust zijn van het feit dat zij

wordt door de organisatie meer aandacht gegeven aan

door hun eigen gedrag een bijdrage kunnen leveren aan de

Human Resource Management. Binnen het Leger des

veiligheid. Hiertoe moeten ze natuurlijk zijn toegerust. Voor

Heils werken diverse functionarissen die geregistreerd

een deel moet die toerusting onderdeel hebben uitgemaakt

moeten zijn binnen een beroepsregister. Betreffende

van de opleiding die medewerkers hebben genoten. Daar-

gezondheidsprofessionals, bijvoorbeeld verpleegkundigen,

naast is training onderdeel van het beleid van het Leger

zijn BIG geregistreerd en momenteel loopt er binnen de

des Heils als werkgever. Vanwege de specifieke cliënt-

Jeugdzorg een traject dat medewerkers met een hbo-op-

groepen van het Leger des Heils wordt een nieuwe training

leiding zich kunnen laten registreren in een beroepsregister.

‘Veilig Werken, de-escalatie en omgaan met ongewenst gedrag’ ontwikkeld.

Zorgvuldig werken en een zorgvuldige overdracht zijn aspecten die altijd belangrijk zijn. Medewerkers moeten over

Kwaliteit van zorg

actuele en adequate informatie kunnen beschikken. Met

Oorzaken voor onvoldoende kwaliteit kunnen liggen

de overgang naar een gestandaardiseerd procesgestuurd

op het gebied van:

cliëntvolgsysteem in 2014 wordt de kwaliteit en actualiteit

•

het onvoldoende toegerust zijn van medewerkers;

van informatie beter geborgd .

•

het niet of onvoldoende werken volgens de Leger des Heils aanpak;

Identiteit en positionering

het (op)stellen van een onjuiste of onvolledige diag-

Wanneer zich op het gebied van identiteit en cultuur risico’s

nose, indicatie-aanvraag of indicatiestelling;

voordoen en er worden fouten gemaakt, raakt dat het be-

•

het onvoldoende methodisch werken;

staansrecht van de organisatie. Maartregelen om dit risico

•

onzorgvuldigheid in handelingen of overdracht.

•

De gevolgen kunnen zijn dat cliënten niet of onvoldoende

te beheersen liggen op het gebied van: •

de bejegening van de cliënt;

•

aandacht voor het aspect zingeving in

geholpen zijn, er verkeerde zorg is geleverd of dat de zorg te laat kwam of dat de hulp en zorg onvoldoende ef-

110

het productaanbod; •

de ontwikkeling van de Leger des Heils-aanpak;

• •

werving en selectie van nieuwe (betaalde

voor cliënten van het Leger des Heils bemoeilijkt, maar

en onbetaalde) medewerkers;

blijken geleverde hulp en zorg (achteraf) niet aan de

het inspireren van medewerkers op het gebied van de

(nieuwe) formele kaders te voldoen. Declaratie van de

identiteit van waaruit men werkt;

geleverde hulp en zorg is dan niet mogelijk. Het Leger des

•

leiding geven;

Heils hanteert als uitgangspunt dat wordt aangesloten bij

•

professionele beroepshouding;

de eerste behoeften van kwetsbare mensen. Daarom aan-

•

in- en externe communicatie.

vaardt de organisatie vooralsnog dit risico. De inkomsten uit eigen fondsenwerving zijn beschikbaar voor dit resterende positioneringsrisico . Wel zal het Leger des Heils zich inzetten om dergelijke neveneffecten van de stelselherziening tijdig te signaleren.

Stelselwijzigingen

bestuur

Het Leger des Heils wil cliënten het hoogst haalbare perspectief bieden.

De marktwerking in de welzijnsen gezondheidszorg maakt het noodzakelijk dat activiteiten van het Leger des Heils gerelateerd zijn aan de hulpvragen van individuele cliënten. Voor veel activiteiten wordt alleen nog een

Het Leger des Heils wil voor cliënten het hoogst haalbare

vergoeding ontvangen als er daadwerkelijk individuele zorg

perspectief bieden (erbij horen in de samenleving). Het

verleend is aan de cliënt. Dit gebeurt binnen de vooraf

bereiken hiervan vraagt meer dan alleen het bieden van

afgesproken/geïndiceerde kaders en deze zorg wordt ook

zorg en hulp. Het vraagt om een innovatieve en ondernemende aanpak. Dit mag er echter niet toe leiden dat ‘Leger des Heils-producten’ door overheid en financiers niet (meer) herkend worden. De bedrijfsvoering is erop gericht om zoveel mogelijk aansluiting te zoeken bij beschikbare overheids- en andere subsidieregelingen. Hiertoe behoort ook het behoud en onderhouden van (eisen verbonden aan) de erkenningen en toelatingen. Op centraal niveau is op structurele basis intern specialistische deskundigheid op het gebied van regelgeving aanwezig. Het Leger des Heils richt zich op kwetsbare groepen in de samenleving. Deze mensen hebben te maken met een cumulatie van risicofactoren en problemen op meerdere leefgebieden. Veel activiteiten van de stichting worden dan ook uitgevoerd op de grenzen van door de overheid via regelgeving afgebakende financieringssystemen. Het gaat dan met name om de overgangsgebieden tussen Wmo - AWBZ - Zorgverzekeringswet – Forensische zorg- Reclassering - Wet op de Jeugdzorg. Tijdens de fase waarin elementen van bestaande regelgeving worden overgeheveld en tegelijkertijd worden herzien of afgeschaft, ontstaat het risico dat er ‘gaten vallen’. Hierdoor wordt niet alleen, al dan niet tijdelijk, de toegankelijkheid van hulp en zorg


111

als zodanig is geregistreerd. De opbrengsten met betrek-

De waarde van het vastgoed in eigendom van het Leger

king tot bestaande activiteiten zullen vanwege bezuinigin-

des Heils is onderhevig aan macro-economische ontwik-

gen vanaf 2015 structureel dalen met tenminste € 19,6

kelingen. Gegeven de huidige economische teruggang,

miljoen. In dit bedrag zijn mogelijke aanvullende bezuinigin-

bestaat het risico voor de organisatie dat de marktwaarde

gen, veranderende eisen van individuele subsidiegevers en

van het vastgoed lager wordt dan de boekwaarde. Een

het niet langer gecontracteerd worden van activiteiten niet

eventueel boekverlies manifesteert zich op het moment

meegenomen. In een ‘worst-case’ scenario zou dit kunnen

dat accommodaties worden verkocht. Teneinde de risico’s

resulteren in het nog eens wegvallen van € 30 miljoen aan

verbonden aan de accommodaties die in gebruik zijn bij

subsidies/contractruimte.

de organisatie te beheersen, taxeert DTZ-Zadelhoff jaarlijks de waarde van de eigen accommodaties in gebruik als

Omdat er met name in 2015, gelijktijdig met de bezuinigin-

welzijn- en gezondheidszorgaccommodaties.

gen, decentralisaties (van de AWBZ extramurale begeleiding, de GGZ intramurale ZZP-C, de jeugdzorg en werk-

Sinds 2009 is sprake van een transitiefase voor de bekos-

of passende dagbesteding) naar gemeenten plaatsvinden

tiging vanuit de AWBZ voor de materiële vaste activa die

en aan gemeenten tevens ruimte wordt gegeven om te

tot en met 31 december 2011 in aanmerking kwamen voor

zorgen voor voorzieningen die passen bij de individuele

integrale nacalculatie (zogenaamd ‘vergunningsplichtig

behoeften en mogelijkheden van burgers, is de aard en

WTZi vastgoed’). Dit in beginsel risicoloze bekostigingssys-

omvang van de inkomsten uit subsidies nog niet duidelijk

teem, is per 1 januari 2012 vervangen door een systeem

te bepalen. Ook het effect op (de aantallen) door het Leger

van prestatiebekostiging. Kapitaallasten op deze panden

des Heils geholpen cliënten laat zich vooralsnog moeilijk

worden voortaan bekostigd via een normatieve huisves-

becijferen.

tingscomponent (NHC) in de integrale tarieven, waarbij tot 2018 een overgangsregeling geldt waarin de nacalculatie

Totdat er meer duidelijkheid ontstaat over de toegekende

van kapitaallasten wordt afgebouwd en de vergoeding op

subsidies, hanteert het Leger des Heils als uitgangspunt

basis van NHC wordt opgebouwd. Hierdoor zijn voor de

dat de organisatie ‘in evenredigheid’ geraakt zal worden

categorie vastgoed met nacalculeerbare kapitaalslasten

door bezuinigingsmaatregelen.

(zowel voor eigendomspanden als huurpanden) de risico’s op vastgoed overgedragen aan de stichting. Deze risico’s

Vastgoedrisico

omvatten exploitatierisico’s (leegstand, onderbezetting),

Het Leger des Heils heeft voor de uitvoering van zijn activi-

marktontwikkelingsrisico’s en hierdoor het risico van duur-

teiten accommodaties nodig. Zowel aan het huren als aan

zame waardevermindering of verlieslatende huurcontracten

het bezit hiervan zijn risico’s verbonden. Voor huurpanden

bij structurele exploitatieverliezen.

bestaat het risico dat de huurverplichtingen geen gelijke tred houden met de ontwikkeling van de (via de tarieven)

Voor Kleinschalige Woonvoorzieningen gold tot 31 decem-

ontvangen vergoedingen en subsidies. Voor de eigen-

ber 2011 een AWBZ kapitaallastenvergoeding op basis

domspanden geldt het risico dat de (reële) verkoopwaarde

van het aantal gecontracteerde plaatsen. Met ingang van

beneden de boekwaarde ligt.

2012 is voor deze categorie vastgoed eveneens sprake van een transitiefase naar bekostiging door middel van de

Voorzien wordt dat de opbrengsten van de activiteiten die

NHC tot 2018. Voor deze panden (zowel eigendomspan-

vanuit huurpanden worden gedaan, in de komende jaren

den als huurpanden) lagen de vastgoedrisico’s al bij het

niet zodanig wijzigen dat niet aan de huurverplichtingen

Leger des Heils en leidt de invoering van de NHC in de

zou kunnen worden voldaan. Om het risico van boekverlies

integrale tarieven tot een verandering van de hoogte en

te beheersen, wordt op de eigendomspanden ten laste

volatiliteit (op basis van zorgzwaarte) van de kapitaallasten-

van de exploitatierekening afgeschreven.

vergoeding. De organisatie heeft om deze reden in 2012 een integrale analyse uitgevoerd op de impact van de

112

bestuur

huurpanden. Op basis van deze analyse heeft de stichting

Kerkelijke activiteiten Risico van afnemend aantal kerkelijke leden

geconcludeerd dat de invoering van de NHC niet tot een

De belangstelling in de maatschappij voor religie en

lagere kapitaallastenvergoeding leidt dan de oude regeling,

spiritualiteit is misschien wel groter dan ooit. Tegelijkertijd is

met uitzondering van een enkele gehuurde grootschalige

er terughoudendheid te bespeuren in het beleven van

voorziening waarvoor tot en met 2011 een nacalculeerbare

spiritualiteit binnen institutionele kaders, zoals binnen

kapitaallastenvergoeding werd ontvangen. Voor dit pand

kerken. Verder is er in de Nederlandse samenleving sprake

heeft de NZA aan de stichting een vergoeding toegekend

van een toegenomen levensverwachting en vergrijzing

ter compensatie van de negatieve impact van de NHC.

binnen de bevolkingssamenstelling.

Het Leger des Heils heeft voor nog niet afgeschreven

Het Leger des Heils heeft een eigen cultuur en traditie. Dit

restwaarden van gesloopte panden een beroep gedaan

kan zowel aantrekkelijk als belemmerend zijn voor nieuwe

op de compensatieregeling van de NZA. Ultimo 2013 is de

leden. De uitdaging voor ons kerkelijk werk is dan ook om

getaxeerde marktwaarde van het vastgoed in eigendom

met behoud van waarden en normen, missie en identi-

102,2 miljoen euro. Per gelijke datum bedraagt de totale

teit, innovatieve activiteiten te ontwikkelen die een brug

boekwaarde van gebouwen en installaties, na aftrek van

slaan naar mensen om op een eigentijdse wijze kerkelijk

investeringssubsidies, 75,3 miljoen euro. Het risico van

actief te worden. De afname van het ledenaantal van ons

waardevermindering als gevolg van economische invloe-

Kerkgenootschap is in voorgaande jaren beperkt gebleven

den, wordt verder ingeperkt doordat op deze accommoda-

tot ongeveer 2-3% per jaar. De organisatie wil vanuit haar

ties wordt afgeschreven.

missionaire grondslag echter het aantal kerkelijk betrokken

invoering van de NHC voor zowel eigendomspanden als


113

personen zien groeien. Het Kerkgenootschap heeft vanaf 2009 een strategieherziening doorgevoerd, gericht op vitalisatie van de kerkelijke gemeenten en betere toerusting van het lokale (vrijwilligers)kader.

Structureel dekkingstekort van kerkelijke kosten De kerkelijke activiteiten worden niet vanuit overheidsmiddelen gefinancierd, maar door kerkelijke (leden)

De uitdaging is om een brug te slaan naar mensen om op eigentijdse wijze kerkelijk actief te worden.

bijdragen, de opbrengst van tweedehands textiel, beleggingsopbrengsten en een deel van de inkomsten

geworden. Deze uitkeringen komen ten laste van de voor-

uit nalatenschappen. De maatregelen als gevolg van de

ziening voor retraitetoelagen. De voorziening wordt gevoed

strategieherziening hebben erin geresulteerd dat over de

vanuit doorbelaste retraitekosten aan de aanstelling van de

jaren 2012 en 2013 sprake is van een beperkt positief

officieren en door het gerealiseerde beleggingsrendement

resultaat, waardoor het ontstane tekort op de vrij beschik-

van de specifieke beleggingen van het retraitefonds.

bare reserves gestabiliseerd is. In de komende jaren zijn nog aanvullende maatregelen noodzakelijk om tot een

De gemiddelde leeftijd van op retraite gestelde officieren

structureel financieel gezonde huishouding te komen.

is aan het eind van het verslagjaar 76,1 jaar en daarmee gedaald ten opzichte van vorig jaar, maar gelijk aan ultimo

114

Risico’s van het retraitefonds

2011 (2012: 77,2; 2011:76,2 jaar). De gemiddelde leeftijd

Aan Leger des Heils officieren worden, na het bereiken van

van actieve officieren is door de instroom van jongere of-

de daartoe gestelde leeftijd, retraitetoelagen uitgekeerd.

ficieren in 2013 gedaald tot 53,9 jaar (was 55,4; 2011:54,3

Daarnaast worden ook aanvullende uitkeringen gedaan

jaar). De retraitevoorziening is berekend op actuariële

aan officieren die voor die datum arbeidsongeschikt zijn

grondslagen. In 2013 is ervoor gekozen aansluiting te

vinden bij de nieuwe grondslagen (AG 2012-2062). Het

Het beheerrisico is verminderd door het uitbesteden

zogenaamde ‘lang leven risico’ is niet extern herverzekerd.

van de administratie en de excasso aan Syntrus Achmea.

Anders dan bij normaal in het maatschappelijk verkeer

na onderzoek geconcludeerd dat sprake is van een niet-

De inkomsten voor onze activiteiten op het gebied van

afdwingbare pensioenrechtregeling vanwege de speciale

internationale ontwikkelingssamenwerking, komen van het

status van het Officiersverbond. Daarom is de Pensioenwet

Nederlandse publiek (direct mail acties, giften en nalaten-

niet verplicht van toepassing op het retraitefonds.

schappen) en via institutionele kanalen, zoals het

Vanwege de aard van het retraitefonds is er geen verplich-

Medefinancieringsstelsel van het ministerie van Buiten-

ting om te voldoen aan de regelgeving voor pensioenfond-

landse Zaken, EU fondsen en noodhulpgelden van SHO

sen. Het retraitefonds hanteert een vaste rekenrente van

actie 555.

Heils de retraite eenzijdig door de leiding van het Leger des

bestuur

Heils bij te stellen. De Nederlandsche Bank heeft in 2008

Internationale ontwikkelingssamenwerking Financieringsrisico

voorkomende pensioenregelingen, is bij het Leger des

vier procent en prognosticeert een lange termijn beleggingsrendement van 5,6%. Het rendement over 2013

Vanaf 2012 nemen wij deel aan het aangepaste financie-

bedroeg 5,73% en het gemiddelde nettorendement over

ringsregime (MFS2) als lid van Vereniging Co-Prisma, die

de laatste vijf jaren bedroeg ruim 6%.

weer deel uitmaakt van de bredere ICCO Corporatie. Als gevolg van toegepaste kortingen door de overheid in

Het Leger des Heils streeft naar een dekkingsgraad van

het toekenningsproces van MFS2, wordt een belangrijk

120% voor het retraitefonds, waarbij dan aan beleggingen

deel van deze ontwikkelingsprogramma’s gefinancierd

20% overwaarde bestaat ten opzichte van het totaal van

vanuit de inkomsten uit eigen fondsenwerving van het

de actuarieel berekende verplichtingen. Deze overwaarde

Leger des Heils.

wordt wenselijk geacht om ruimte te bieden aan risicodekking vanwege beleggen en stijgende toelagen ter compen-

De inkomsten vanuit publiek en overheid voor ontwikke-

satie van koopkrachtverlies door inflatie.

lingsprojecten in het buitenland staan onder druk, waardoor terughoudendheid wordt betracht in het aangaan van

Het indexatiebeleid is gekoppeld aan de dekkingsgraad

nieuwe projectverplichtingen. Daarnaast wordt gezocht

van het retraitefonds. De dekkingsgraad van het retraite-

naar alternatieve inkomstenbronnen.

fonds op balansdatum 2013 bedraagt 99,4%. Eind 2013 zijn de ingegane retraitetoelagen en ‘slapers’

Imagorisico

met 2,4% geïndexeerd.

De ontwikkelingsprojecten worden geïnitieerd en uitgevoerd door lokale afdelingen van het Leger des Heils in de

Dekkingsgraad

Gevolg

hele wereld. Ondanks een specifieke kwaliteitsorganisatie

meer dan 120%

retraitepremie verminderen

(nationaal en internationaal) die vanuit meerdere invalshoe-

tussen 120 en 110%

inhalen koopkrachtindexaties

ken toezicht houdt, is een gestroomlijnde projectuitvoering

en volledig indexeren

niet altijd gegarandeerd. Aangezien het hier gaat om de

volledig indexeren op basis van

inzet van publieksgelden vanuit Nederland ten behoeve

koopkracht

van kwetsbare mensen in ontwikkelingslanden, is

indexeren op basis

zorgvuldigheid bij iedere stap in de projectopzet,

tussen 110 en 100%

tussen 100 en 95%

van inflatie

-uitvoering en -rapportage noodzakelijk. Onjuistheden

tussen 95 en 80%

geen indexatie

kunnen snel uitwerking hebben op het imago van het

onder de 80%

korting op retraitetoelage

Leger des Heils als totaal.


115

Matchingsrisico

kunnen maken. Dat risico is zeker aanwezig en wordt voor

In beginsel zijn de kosten en opbrengsten voor ontwikke-

de korte termijn als middelhoog ingeschat. Op het gebied

lingswerk in evenwicht, omdat projecten worden gezocht

van textielinzameling is het Leger des Heils marktleider

ter grootte van de beschikbare inkomsten. Er is voor

in Nederland. Een dergelijke positie biedt kansen, maar

gekozen de kwaliteit van de projecten ondersteunende

creëert ook kwetsbaarheid, omdat er eerder marktaandeel

organisatie in Nederland te versterken, om zo beter invul-

verloren dan gewonnen kan worden. Ook geldt het risico

ling te kunnen geven aan de beoordeling van projectopzet,

dat het publiek, als gevolg van de economische situatie,

-monitoring en -evaluatie. Deze kwaliteitskeuze zal in

terughoudender is om gebruikt textiel af te staan.

de overgangsperiode leiden tot hogere organisatiekosten, waarna een groter projectvolume kan zorgen voor een

Vergunningenrisico

nieuw evenwicht.

Vanuit de wetgever en lokale overheden wordt textielinzameling steeds meer als een afvalinzamelingsactiviteit

Partnerrisico

beschouwd, die aan vergelijkbare normen moet voldoen

Wij werken samen met Leger des Heils-organisaties in

als de inzameling van ander afval (huishoudelijk, chemisch,

andere landen. Dit betreft veelal samenwerking waarbij

etc.). Dit heeft onmiskenbaar gevolgen voor de bedrijfsop-

Nederland financiering en/of technische bijstand inbrengt.

zet. Tevens vragen lokale overheden vaak een financiële

In een aantal situaties werken Leger des Heils donorlanden

vergoeding voor het verlenen van een vergunning om

samen om zo een ontwikkelingsprogramma mogelijk te

textiel te mogen inzamelen. De concurrentie in textielinza-

maken. Deze intensieve samenwerking binnen het wereld-

meling is groot, omdat naast specifieke textielinzamelaars

wijde netwerk van The Salvation Army biedt enerzijds grote

ook steeds vaker industriële afvalverwerkende bedrijven

voordelen. Anderzijds houdt het in dat er geen vrijheid

gebruikt textiel bij gemeenten inzamelen. Een belangrijke

bestaat om alternatieve vormen van samenwerking aan te

trend is dat gemeenten steeds vaker textielinzameling kop-

gaan vanuit Nederland in de projectlanden, behalve als de

pelen aan een lokaal of regionaal werkervaringstraject en

Leger des Heilsleiding in dat land haar medewerking ver-

daarbij voorkeur geven aan lokale, soms aan gemeenten

leent. Tekortkomingen in de samenwerking leiden daarom

geassocieerde, partijen.

in bepaalde gevallen niet tot gewenste of noodzakelijke

Valutarisico

Fondsenwerving Stichting Leger des Heils Fondsenwerving onderkent de volgende belangrijke risico’s:

Veel projecten worden goedgekeurd en betaald in andere

1. Imago

valuta, vaak de Amerikaanse dollar. Tussen het moment

2. Invoering van SEPA

van goedkeuring en afronding van het project kan een

3. Veranderingen in weten regelgeving

verbeteringen.

periode van enkele jaren liggen, waarin de valutakoers sterk kan fluctueren. In 2013 is in stappen tot 50% van de

om fondsenwerven te beperken 4. Veranderend geefgedrag

benodigde US dollars behoefte voor de jaren 2014-2015 aangeschaft middels termijntransacties ( gemiddelde USD

Imago

koers ca. € =1.33).

De brede activiteiten van het Leger des Heils in de samenleving en de betrokkenheid van grote groepen medewer-

116

Textielinzameling Marktrisico

kers en vrijwilligers, maakt dat de organisatie kwetsbaar is

Historisch gezien kent de opbrengstprijs van gedragen

Leger des Heils als merk is sterk, maar verdient blijvend

textiel een grillig verloop. Op dit moment ligt de marktprijs

aandacht. Uit verschillende onderzoeken blijkt dat het pu-

op een hoog niveau. Een sterke daling van de marktprijs

bliek het Leger des Heils een hoge waardering geeft, maar

zou onze textielinzamelingsonderneming verlieslatend

de organisatie in mindere mate herkent als een Goed Doel.

voor gevolgen van negatieve publiciteit. Het imago van het

Het Leger des Heils kan de negatieve gevolgen van deze stelselwijziging beperken, door andere wervingsactiviteiten uit te breiden zodat het verlies aan inkomsten gecompenseerd wordt en de werving van nieuwe donateurs op niveau blijft. Vanuit beheersingsgedachte is de fondsenwerf-database geschikt gemaakt voor de nieuwe SEPAomgeving en kunnen incasso’s van bestaande donateurs worden gecontinueerd.

De ‘Geefwet’ en regelingen als het ‘bel-me-niet-register’ maken werving van nieuwe donateurs moeilijk. De discus-

bestuur

Veranderingen in weten regelgeving om fondsenwerven te beperken

sie rond het ‘bel-niet-aan-register’ blijft boven de markt hangen en is een serieuze bedreiging voor het werven van nieuwe donateurs. Tevens is er een risico op afhaken van bestaande en benaderen van nieuwe donateurs vanwege de stringentere privacy wetgeving. De donateur heeft recht op een goed beheer van persoonlijke gegevens. Daarbij wordt het zogenaamde ‘bel-me-niet-register’ en het feit dat een donateur recht heeft op wettelijk verzet, volledig gerespecteerd. Het Leger des Heils hanteert duidelijke interne communicatieprotocollen, waarbij zorgvuldigheid wordt gevraagd van

Het Leger des Heils zal in antwoord op deze ontwikke-

de medewerkers om zorgvuldig met interne- en externe

ling meer gebruik gaan maken van andere manieren van

communicatie om te gaan. Corporate communicatie is het

werven, zoals online werving, fundraising gala’s en andere

domein dat nadrukkelijk de aandacht heeft van de hoogste

social network evenementen.

Leger des Heils bestuurders. Uitgangspunt is om het vertrouwen van het publiek, opgebouwd in meer dan 125 jaar

Veranderend geefgedrag

midden in de samenleving, niet te verspelen.

De financiële mogelijkheden van het publiek zijn door de

Het organiseren van evenementen of deelnemen aan

economische situatie niet rooskleurig. Daardoor is de kans

landelijke evenementen van anderen, draagt positief bij aan

aanwezig dat (potentiële) donateurs terughoudender zijn

imago en fondsenwerving.

in het doneren aan goede doelen-organisaties. Tevens wil de donateur meer zeggenschap over de besteding van zijn

SEPA (Single European Payment Area)

donatie en verbindt zich vaak voor een kortere periode aan

Met name het niet meer terugkoppelen door banken van

het gekozen Goede Doel. Gezien het grote aantal fondsen-

NAW-gegevens van (nieuwe) donateurs, betekent dat ge-

wervende instellingen in Nederland, is er een risico dat in-

adresseerde opvolging van nieuwe donateurs na 2014 niet

stellingen elkaar beconcurreren op de goede doelen-markt.

langer mogelijk is. Die verandering in regelgeving heeft een negatief effect op de inkomsten uit eigen fondsenwerving. In praktische zin wordt de administratieve afhandeling rondom incasso’s ook omvangrijker, omdat elke incasso vooraf moet worden aangekondigd aan de donateur (‘pre-notificatie’).


117

Vermogensbeleid Het Leger des Heils kent beleid op het gebied van vorming van het eigen vermogen. Voor de continuïteit van het uitoefenen van onze activitei-

Op basis van deze functies, is de behoefte aan eigen vermogen voor het Leger des Heils als geheel als volgt gedefinieerd:

ten, is eigen vermogen immers noodzakelijk. De

Financiering van materiële vaste activa

directies en toezichthouders van de onderschei-

Vaste activa die ten behoeve van door de overheid gesub-

den juridische entiteiten voeren, gegeven de

sidieerde activiteiten zijn aangetrokken, worden in beginsel

diversiteit van activiteiten en de hiermee samen-

gefinancierd met vreemd vermogen. Voor dat deel waar geen of moeilijk externe financiering verkrijgbaar is, wordt

hangende uitgaven en inkomsten, een zelfstan-

gebruikgemaakt van interne financiering tegen markt-

dig vermogensbeleid. In dit hoofdstuk wordt

conforme tarieven. Wij kiezen bij voorkeur voor langere

uitgelegd dat het eigen vermogen wordt ingezet ommateriële vaste activa en egalisatie van nog

rentevaste periodes. Voor niet-gesubsidieerde activiteiten worden investeringen

niet-gerealiseerde inkomsten te financieren en

in vaste activa pas gedaan, wanneer hiertoe voldoende

om te voldoen aan de regelgeving alsmede het

eigen vermogen aanwezig is. Dit om te vermijden dat deze

weerstandsvermogen.

(niet-gesubsidieerde) activiteiten worden belast met toekomstige rente- en aflossingsverplichtingen. Om in de toekomst gebouwen die gefinancierd zijn met

De belangrijkste activiteiten van

eigen vermogen, te kunnen vervangen zonder daar vreemd

het Leger des Heils zijn:

vermogen voor te moeten aantrekken, is het noodzakelijk

•

dat dit eigen vermogen jaarlijks op peil wordt gehouden.

sociale en maatschappelijke hulpverlening in Nederland;

•

evangelisatie en pastorale zorg;

•

hergebruik van kleding;

Egalisatie van nog niet-gerealiseerde inkomsten

•

internationale ontwikkeling & samenwerking.

Het Leger des Heils houdt vermogen aan ter hoogte van de verwachte inkomsten uit nalatenschappen die tot en

De onderkende functies van het eigen vermogen zijn:

met het boekjaar zijn aangemeld, maar nog niet zijn ont-

•

financiering van materiële vaste activa;

vangen. Pas in het jaar van ontvangst volgt beschikbaar-

•

egalisatie van nog niet gerealiseerde inkomsten;

stelling om de doelstellingen te bekostigen.

•

voldoen aan de regelgeving;

De fluctuaties in de beleggingsinkomsten zijn, als gevolg

•

weerstandsvermogen.

van het gewijzigde beleggingsbeleid, sterk afgenomen. De toedeling van de rente-inkomsten over het belegde vermogen, is gerelateerd aan het verwachte rendement op staatsobligaties op basis van de couponrente. Enige vorm van vermogen is nodig om de onzekerheid van het

118

algemene kosten, afschrijving en rente en de toegerekende

bedraagt deze specifieke reserve bijna € 2 miljoen en valt

kosten publiciteit en communicatie aan werving baten en

daarmee binnen de intern gestelde onder- en bovengrens.

beheer en administratie’. De continuïteitsreserve dient te worden onderbouwd met een risicoanalyse die door het

Het voldoen aan de regelgeving

toezichthoudende orgaan moet worden bekrachtigd.

Het Leger des Heils heeft te maken met richtlijnen van

Stichting Leger des Heils Fondsenwerving treedt op als

subsidiërende overheidsorganen en toezichthoudende

keurmerkhouder voor de consolidatiekring van het Leger

instanties. In de verschillende regelgeving worden eisen

des Heils in Nederland. Deze richtlijn heeft daarmee dus

gesteld aan de aard en omvang van het vermogen. Deze

zowel betrekking op de stichting Fondsenwerving enkel-

regelgeving verschilt onderling en is met name tegenstrij-

voudig als op de gehele organisatie. De inschatting is dat

dig waar het gaat om de noodzakelijke omvang van het

deze aangepaste richtlijn van het CBF voor het Leger des

weerstandsvermogen.

Heils, vanwege de unieke aard van de organisatie (fond-

bestuur

financiële rendement op te kunnen vangen. Eind 2013

senwerver en eigen uitvoering hulpverlening), geen aanleiHet Leger des Heils in Nederland heeft een ANBI-groeps-

ding zal geven tot het doen van aanpassingen.

beschikking, waardoor de ANBI-randvoorwaarden van toepassing zijn. Een belangrijke voorwaarde is, dat de or-

Voor de kerkelijke activiteiten van het Leger des Heils in

ganisatie niet meer vermogen aanhoudt dan redelijkerwijs

Nederland geldt dat de geïnvesteerde waarde in onroe-

nodig is voor de continuïteit van het werk.

rende zaken, conform internationale richtlijnen van The

Dit wordt ook wel de ‘anti-oppot-eis’ genoemd. In het

Salvation Army, afgedekt moet zijn met eigen vermogen.

ANBI-convenant is afgesproken dat historisch verkregen

Deze kapitaalreserve voorkomt toekomstige financiële

vermogen waarvan de revenuen worden aangewend voor

verplichtingen uit hoofde van huur of rente.

de doelstelling, geen probleem vormen. De vermogens-

Tevens wordt op dit onroerend goed afgeschreven tot 50%

situatie van het Leger des Heils geeft nu en op middellange

van de aanschafwaarde ten laste van de centrale (Kerkge-

termijn geen aanleiding om in conflict te komen met de

nootschap) exploitatie. Deze afschrijving is de basis voor

‘anti-oppot-eis’ vanuit de ANBI-regelgeving.

het genereren van gelden voor vervangings- en of uitbreidingsinvesteringen.

Op 1 juli 2013 heeft het CBF in een brief aan de directies van de Goede Doelen, waaronder de directie van Stichting

Voor de activiteiten van welzijnsen gezondheidszorg

Leger des Heils Fondsenwerving, aangegeven dat het CBF

gelden specifieke regels per subsidiegever. In hoofdzaak

reglement op het onderdeel ‘Reserves en Beleggingsbe-

zijn te onderscheiden: regelgeving gerelateerd aan de via

leid’ is aangescherpt (artikel 4 lid 2). De eerder bestaande

AWBZ en ZvW bekostigde zorgsector versus overheids-

informele richtlijn, dat de continuïteitsreserve maximaal 1,

regelgeving verbonden aan subsidies voor maatschap-

5 maal de jaarlijkse kosten van de eigen organisatie mag

pelijke opvang, jeugdzorg en reclassering. In 2005 heeft

bedragen, is nu geformaliseerd. In de nieuwe richtlijn staat

het Leger des Heils gekozen om dat deel van de vermo-

‘onder de kosten van eigen organisatie wordt verstaan: de

genspositie te toetsen aan een externe benchmark, het

totale personeelskosten, huisvestingskosten, kantoor- en

weerstandsvermogen volgens het Waarborgfonds voor


119

de Zorgsector (WfZ). De benchmark weerstandvermogen

Weerstandsvermogen

voor grotere zorginstellingen is 18,8%. Het Leger des Heils

Iedere organisatie kent algemene en specifieke risico’s.

koos destijds voor een maximumgrens van 15% vermo-

De door het Leger des Heils onderkende risico’s worden

gen ten opzichte van de exploitatie. Het Leger des Heils

toegelicht in het hoofdstuk ‘Interne risico-analyse’.

begrenst het vermogen dat het als buffer aanhoudt aan de bovenzijde mede vanwege zijn meervoudige positie als

Om tegenvallers uit hoofde van risico’s vanuit de gesubsi-

kerk, zorgaanbieder en charitatieve instelling met baten uit

dieerde en niet-gesubsidieerde bedrijfsvoering te kunnen

eigen fondsenwerving. De gekozen factor van 15% gold

opvangen, moet het Leger des Heils kunnen beschikken

voor de zorgsector toen als een stevige buffer: in het jaar

over een weerstandsvermogen. Tot en met 2012 werd dat

2000 adviseerde WfZ een gezonde ondergrens van 8%

weerstandsvermogen op onderstaande wijze bepaald.

en werd 5% nog als acceptabele bodem gezien. Tegen-

Het noodzakelijke geachte weerstandsvermogen kende

woordig hanteren zorginkopers een ondergrens van 8% als

een onder- en bovengrens en werd berekend op basis

ondergrens voor contractering van zorgaanbieders.

van twee invalshoeken:

Vanwege de gestimuleerde marktwerking in de zorgsector, •

laat de gezondheidszorg als geheel vanaf 2005 voort-

Activiteiten bekostigd via overheidsregelgeving

durend vermogenstoename zien, niet alleen in abso-

Voor de bepaling van de noodzakelijk geachte omvang,

lute termen (geld) maar ook relatief ten opzichte van de

wordt voor de via overheidsregeling gesubsidieerde

exploitatie-omvang.

activiteiten gebruikgemaakt van het gewogen weerstandsvermogen volgens een externe benchmark (Waarborgfonds voor de Zorgsector).

Het Leger des Heils vraagt zich af of het maatschappelijk verantwoord is om die beweging te volgen of voort te zetten. Het leger des Heils vindt het van maatschappelijk

Of – indien dit hoger is – 5%, doch ten hoogste 15%

‘goed koopmanschap’ getuigen om slechts over een zo-

van de exploitatieomvang van de door de overheid ge-

danig weerstandsvermogen te kunnen beschikken, dat de

subsidieerde activiteiten, inclusief de ontvangsten van

continuïteit van het werk mogelijk blijft. De organisatie heeft

hiermee samenhangende eigen bijdragen van cliënten.

daarom in 2013 de omvang van het gewenste weerstandsvermogen opnieuw bepaald.

Overzicht werkelijk en gewenst weerstandsvermogen (in miljoen euro) 150

125

100

Bovengrens (vlgns definitie tot 2012) Beschikbaar (vlgns definitie tot 2012) Beschikbaar (vlgns definitie 2013)

75

Ondergrens (vlgns definitie tot 2012) 50

Gewenst (vlgns definitie tot 2013)

25

0 2003

120

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2013 nieuw

•

Activiteiten niet-bekostigd via

1. De berekening van het weerstandsvermogen van de

overheidsregelgeving

gesubsidieerde en niet-gesubsidieerde activiteiten

Bij het wegvallen van publieke inkomsten (niet zijnde

uitgevoerd met betaalde medewerkers. De doelstelling

overheidssubsidies) dient het Leger des Heils in staat te

van het Leger des Heils is om in de komende jaren op

zijn de niet-gesubsidieerde activiteiten, gedurende een

dit onderdeel te groeien naar een weerstandsvermogen

periode van drie jaren, op een verantwoorde wijze af te

van € 55 miljoen;

bouwen en/of alternatieve inkomsten te verwerven. De

2. Voor de volatiliteit van de effectenportefeuille wordt 10% van die portefeuillewaarde (stelpost ‘duration’ 5

gen is gesteld op ten minste 1 en ten hoogste 1,5 maal

bij maximaal 2% rentestijging per jaar) opgeteld bij het

de niet-gesubsidieerde exploitatiekosten.

noodzakelijk weerstandsvermogen; 3. De boekwaarde van de kerkelijke gebouwen (niet

Deze systematiek zou voor het jaar 2013 leiden tot een

elders financierbaar);

beschikbaar weerstandsvermogen van € 93,7 miljoen.

4. Continuïteitsreserve landelijke kledinginzamelbedrijf;

De onder- en bovengrens van het berekende weerstands-

5. Factor 1,5 van de gemiddelde jaarpost ‘out of pocket’

vermogen bedraagt dan voor 2013 respectievelijk € 69,0 miljoen en € 126,0 miljoen. In percentages uitgedrukt is het beschikbare weerstandsvermogen 136% van het minimum en 74% van de intern bepaalde maximumgrens.

kosten Kerkgenootschap, Fondsenwerving, centraal apparaat dienstverlening en kosten Legerleiding; 6. Aangegane projectverplichtingen internationale projecten IOS (stelpost € 3 miljoen);

Deze scores zijn ook weergegeven in de bijgaande grafiek

7. Gelden beheerd als ‘Fondsen op Naam’;

(bladzijde 120) om daarmee het historische verloop weer

8. Frictieposten bestedingen bestemmingsfonds versus

te geven.

bestuur

noodzakelijk geachte hoogte van dit weerstandsvermo-

reguliere exploitatie (stelpost 30% of € 6 miljoen).

In 2013 heeft het Leger des Heils gekozen voor een meer verfijnde opzet van het benodigde weerstandsvermogen,

Bovenstaande rekenfactoren leiden tot een berekend ge-

waarbij behalve de belangrijke risico’s van Stichting Leger

wenst noodzakelijk weerstandsvermogen voor het gehele

des Heils Welzijns- en Gezondheidszorg met betaalde

Leger des Heils in Nederland tot een bedrag van bijna

medewerkers en veel gesubsidieerde activiteiten, ook

€ 136 miljoen. De berekening is in detail weergegeven op

gekeken wordt naar bijvoorbeeld de landelijke kledingin-

bladzijde 122.

zameling, de internationale projecten en het kerkelijk werk. Daarmee wordt de tot en met 2012 gehanteerde berekening van het weerstandsvermogen (inclusief de onder- en bovengrens) losgelaten. De nieuwe berekening van het gewenste weerstandsvermogen leidt ultimo 2013 tot een bedrag van € 135,9 miljoen. Het feitelijk beschikbare weerstandsvermogen in de nieuwe definitie is € 129,8 miljoen of 95,5%. Het beschikbare weerstandsvermogen is daarmee € 6,1 miljoen te laag ten opzichte van het gewenste weerstandsvermogen. Het vermogenstekort is met name te vinden binnen de gesubsidieerde activiteiten van het Leger des Heils. Het gewenste weerstandsvermogen is als volgt opgebouwd:


121

De weerstandsfactor per 31 december

(bedragen x 1 miljoen euro) 2013

2013

2012

2011

2010

2009

343,5

343,5

327,9

310,5

302,1

278,6

4,4

4,4

4,7

3,9

3,4

3,5

Exploitatieomvang Besteed aan doelstelling (voor aftrek eigen bijdragen) Kosten werving baten Kosten beheer en administratie

3,0

3,0

4,2

3,4

3,2

3,2

12,2

12,2

10,9

10,7

10,6

10,2

Totale exploitatieomvang

363,1

363,1

347,7

328,5

319,3

295,5

Overheidssubsidies

301,3

301,3

298,0

275,6

259,7

246,5

8,2

8,2

8,7

8,5

8,8

8,9

309,5

309,5

306,7

284,1

268,5

255,4

53,4

53,4

41,0

44,4

50,8

40,1

Directe kosten inzameling en verkoop

Ontvangsten hulpvragers op grond van overheidsregelgeving Exploitatieomvang gesubsidieerde activiteiten

Saldo: exploitatieomvang niet gesubsidieerde activiteiten

Berekening gewenst weerstandsvermogen per 31 december Gekozen stabiliteitsfactor weerstandsvermogen Stichting Leger des Heils Welzijns- en Gezondheidszorg

55,0

Dekking volatiteit effectenportefeuille, exclusief retraitefonds

2,4

Boekwaarde kerkelijke gebouwen (elders niet financierbaar)

32,7

Continuiteitsreserve landelijke kledinginzameling Weerstandsfactor ‘out of pocket’ kosten (18 maanden) van Kerkgenootschap, Fondsenwerving en centraal apparaat

2,0 33,0

Aangegane verplichtingen internationale projecten

3,0

Ingelegde gelden Fondsen op Naam

1,8

Afdekkking vertraging bestedingen uit bestemmingsfondsen

6,0

Gewenst weerstandsvermogen ultimo boekjaar

135,9

Ondergrens weerstandsvermogen gesubsidieerde activiteiten

15,5

15,3

14,2

13,4

12,8

Ondergrens weerstandsvermogen niet gesubsidieerde activiteiten

53,4

41,0

44,4

50,8

40,1

Ondergrens weerstandsvermogen

68,9

56,3

58,6

64,2

52,9

Bovengrens weerstandsvermogen gesubsidieerde activiteiten

46,4

46,0

42,6

40,3

35,5

Bovengrens weerstandsvermogen niet gesubsidieerde activiteiten

80,1

61,5

66,6

76,2

60,1

126,5

107,5

109,2

116,5

95,6

Bovengrens weerstandsvermogen

Continuïteitsreserve

42,4

42,4

10,1

10,7

12,2

13,9

Overige reserves

52,8

52,8

78,4

77,0

75,4

74,6

Fondsen

34,6

34,6

34,5

28,2

24,0

23,7

-36,1

-35,6

-59,9

-61,9

-62,0

93,7

87,4

56,0

49,7

50,2

Weerstandsfactor op basis van ondergrens

136%

155%

96%

77%

95%

Weerstandsfactor op basis van bovengrens

74%

81%

51%

43%

53%

Fonds activa Beschikbaar weerstandsvermogen

Beschikbaar vermogen ten opzichte gewenst weerstandsvermogen

122

129,8

95,5%


123

Samengevoegde begroting Baten

(bedragen x 1 miljoen euro) Begroting 2014

Werkelijk 2013

Toename (afname)

Baten uit eigen fondsenwerving Collecten

0,5

0,6

-0,1

-11,4%

Mailingacties

4,0

4,5

-0,5

-11,4%

Incasso’s

3,8

3,5

0,3

8,0%

Schenkingsakten

0,6

0,7

-0,1

-13,2%

Giften

2,7

2,7

0,0

-1,6%

10,0

20,0

-10,0

-49,9%

Verkoop kleding

3,5

4,2

-0,7

-16,5%

Overige baten uit eigen fondsenwerving

1,0

1,0

0,1

Nalatenschappen

37,1

-11,0

-29,7%

0,0

0,2

-0,2

-100,0%

303,2

301,3

1,9

0,6%

Rentebaten en baten uit beleggingen

2,6

3,1

-0,6

-17,7%

Overige baten

4,8

3,4

1,4

41,5%

336,7

345,1

-8,4

-2,4%

Baten uit acties derden

Subsidies van overheden

Som der baten

124

7,5%

26,1

Lasten

(bedragen x 1 miljoen euro) Begroting 2014

Werkelijk 2013

Toename (afname)


69,7

67,7

2,0

2,9%

Ouderenzorg en gezondheidszorg

64,2

53,4

10,8

20,1%

Jeugdzorg

36,7

37,5

-0,8

-2,2%

Geestelijke gezondheidszorg

83,4

85,5

-2,1

-2,4%


41,7

50,0

-8,3

-16,6%

Reclassering

21,4

23,7

-2,3

-9,6%

Verslavingszorg

7,2

8,9

-1,7

-19,3%


6,4

8,9

-2,5

-27,6%


4,3

3,2

1,1

33,3%

Internationale Ontwikkeling & Samenwerking

4,3

3,1

1,2

38,8% 59,7%

Besteed aan doelstelling

Overige, per saldo, o.a. eigen bijdragen cliënten

2,4

1,5

0,9

-12,0

-12,6

0,6

329,6

330,8

bestuur

Voorlichting

-4,4% -1,2

-0,4%

-9,9%

Werving baten Kosten eigen fondsenwerving

3,7

4,2

-0,5

Kosten van beleggingen

0,4

0,3

0,1

Kosten beheer en administratie Som der lasten

Resultaat

4,1

4,5

-0,4

2,9

3,0

-0,1

-4,6%

336,6

338,3

-1,7

-0,5%

0,1

6,8

-6,6

-98,3%


125

jaarrekening 4

Samengevoegde balans (bedragen x 1 miljoen euro) 31 december 2013

31 december 2012

Activa Vaste activa Immateriële vaste activa

I

0,0

0,1

Materiële vaste activa • Grond en gebouwen

II

134,3

130,7

• Inventarissen, containers en auto’s

II

16,2

19,6

• Beleggingen in onroerend goed

III

2,2

1,6 152,7

151,9

IV

0,9

0,9

Bedrijfsvoorraden

V

0,7

0,7

Vorderingen en overlopende activa

VI

36,4

29,9

Financiële vaste activa

Vlottende activa

Effecten • Belegd vermogen

VII

23,8

5,6

• Retraitefonds

VIII

27,1

24,1

Liquide middelen

IX

Totaal activa

50,9

29,7

45,5

81,0

287,1

294,2

Passiva Reserves en fondsen

X

Reserves

XI

• Continuïteitsreserve

XII

• Bestemmingsreserve door bestuur bepaald • Reserve financiering activa

42,4

32,6

XIII

16,8

18,3

XIV

36,0

37,5 95,2

88,5

34,6

34,5

129,8

123,0

Fondsen • Bestemmingsfondsen door derden bepaald

Voorzieningen

XVI

43,1

43,3

Langlopende schulden

XVII

53,1

54,1

XVIII

61,1

73,8

287,1

294,2

Kortlopende schulden Totaal passiva

128

XV

Kasstroomoverzicht (bedragen x 1 miljoen euro) 2013

2012

Operationele activiteiten Exploitatieresultaat

6,8

5,9

Aanpassing voor: • Afschrijvingen

17,6

15,1

• Mutaties in voorzieningen

-0,2

1,7

• Koersverschillen beleggingen

-0,0

0,9 17,4

17,7

• Toename overige vorderingen (v.j. afname) • Afname overige schulden (v.j. toename)

-6,5

0,8

-12,7

9,8

Kasstroom uit operationele activiteiten

-19,2

10,6

5,0

34,2

jaarrekening

Veranderingen in vlottende middelen:

Investeringsactiviteiten Saldo investeringen/desinvesteringen (im)materiele vaste activa

-18,4

-14,6

Saldo investeringen/desinvesteringen beleggingen

-21,1

12,6

Kasstroom uit investeringsactiviteiten

-39,5

-2,0

Financieringsactiviteiten Verstrekte leningen aan derden Directe mutaties eigen vermogen

0,0

-0,3

-0,0

Opname nieuwe leningen Aflossingen leningen

0,0 -1,0

-3,2

Kasstroom uit financieringsactiviteiten

-1,0

-3,5

Verandering van de liquide middelen

-35,5

28,7

Saldo liquide middelen per 1 januari

81,0

52,3

Saldo liquide middelen per 31 december

45,5

81,0

-35,5

28,7

Toename van de liquide middelen


129

Samengevoegde exploitatierekening (bedragen x 1 miljoen euro) BATEN

Werkelijk 2013

Begroting 2013

Werkelijk 2012

Baten uit eigen fondsenwerving Collecten

XIX

0,6

0,7

0,3

Mailingacties

XX

4,5

4,3

4,6

Incasso’s

XXI

3,5

3,8

3,5

Schenkingsakten

XXII

0,7

0,6

0,7

Giften

XXIII

2,7

2,7

3,2

Nalatenschappen

XXIV

20,0

10,0

10,1

Verkoop kleding

XXV

4,2

3,1

2,7

XXVI

1,0

1,2

1,0

Overige baten uit eigen fondsenwerving

26,4

26,1

Baten uit acties derden

XXVII

0,2

0,7

0,0

Subsidies van overheden

XXVIII

301,3

301,1

298,1

Rentebaten en baten uit beleggingen

XXIX

3,1

2,1

2,5

Overige baten

XXX

Som der baten

130

37,1

3,4

2,5

4,5

345,1

332,8

331,2

LASTEN Besteed aan doelstelling

Werkelijk 2013

Begroting 2013

Werkelijk 2012

XXXI


67,7

62,8

65,6


53,4

54,1

53,5

Jeugdzorg

37,5

35,3

36,1

85,5

86,5

81,4

50,0

48,7

45,1

Reclassering

23,7

21,8

23,8

8,9

8,8

7,2

Verslavingszorg Evangelisatie en pastorale zorg

8,9

7,8

6,9


3,2

2,9

3,0


3,1

5,2

3,4

Voorlichting Overige, per saldo, o.a. eigen bijdragen cliënten

1,5

1,7

1,9

-12,6

-11,8

-11,5

330,8

323,8

jaarrekening

Geestelijke gezondheidszorg Preventie en maatschappelijk herstel

316,4

Werving baten Kosten eigen fondsenwerving

XXXII


4,2

4,0

4,2

0,3

0,3

0,3

4,5 Kosten beheer en administratie Som der lasten

Resultaat

XXXIII

4,3

4,5

3,0

2,8

4,4

338,3

330,9

325,3

6,8

1,9

5,9

Resultaat bestemming Toevoeging (+)/onttrekking (-) aan: Continuïteitsreserve

7,8

-0,6

-1,5

0,9

Reserve activa

0,5

-1,1

Bestemmingsfondsen door derden bepaald

0,0

6,7

Bestemmingsreserve door bestuur bepaald

Totaal resultaat bestemming (per saldo toevoeging)

6,8

0,0

5,9


131

Grondslagen voor de opstelling van de jaarrekening Deze jaarrekening is opgesteld in overeenstem-

Samenvoeging

ming met de richtlijn voor de Jaarverslaggeving

In deze samengevoegde jaarrekening van het Leger des

650 Fondsenwervende Instellingen zoals

Heils in Nederland zijn de jaarcijfers uit de jaarrekeningen van de volgende entiteiten, ieder geleid door een eigen

deze is uitgebracht door de Raad van de

bestuur, op geconsolideerde basis samengevoegd:

Jaarverslaggeving.

•

Kerkgenootschap Leger des Heils, Amsterdam

•

Stichting Leger des Heils, Amsterdam

De activa en verplichtingen worden in het algemeen

•

Stichting Leger des Heils Fondsenwerving, Amsterdam

gewaardeerd tegen de verkrijgings- of vervaardigingsprijs

•

Stichting Leger des Heils Welzijns- en Gezondheidszorg, Amsterdam

of de actuele waarde. Indien geen specifieke waarderingsgrondslag is vermeld, vindt waardering plaats tegen de

•

Stichting Leger des Heils Dienstverlening, Amsterdam

verkrijgingsprijs.

•

(Leger des Heils) ReShare BV, Almere

•

Stichting Majoor Bosshardtprijs voor een

Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte

betere samenleving, Utrecht

methode. De geldmiddelen in het kasstroomoverzicht bestaan uit de liquide middelen.

Voor het Kerkgenootschap, de stichtingen en de vennootschap zijn afzonderlijke jaarrekeningen opgesteld ten

De richtlijn schrijft met betrekking tot ‘verkoop van arti-

behoeve van de verantwoording tegenover het bestuur, de

kelen’ voor, dat de kosten in eigen beheer aangemerkt

subsidiegevers, toezichthoudende organen, werknemers,

moeten worden als kosten eigen fondsenwerving, terwijl

hulpvragers, samenleving en leden.

externe kosten voor hetzelfde onderwerp met de opbrengst mogen worden gesaldeerd. Hiermee wordt de

Waar vereist zijn deze jaarrekeningen ingericht volgens de

vergelijkbaarheid tussen goede doelen bemoeilijkt en heeft

specifieke voorschriften van subsidiegevers en/of toezicht-

de keuze tussen uitbesteding en in eigen beheer uitvoeren

houdende organen. Om het brede maatschappelijke pu-

belangrijke consequenties voor het te presenteren percen-

bliek inzicht te geven in alle door het Leger des Heils in Ne-

tage kosten eigen fondsenwerving.

derland verkregen middelen en de aanwending ervan, zijn de jaarcijfers uit de eerdergenoemde jaarrekeningen onder

Daarnaast zijn textiel-inzamelingsactiviteiten van Leger

verantwoordelijkheid van Stichting Leger des Heils samen-

des Heils ReShare dusdanig van omvang, dat het strikt

gevoegd onder de methode van consolidatie. Onderlinge

toepassen van de richtlijn het inzicht zou verminderen. Ook

vorderingen, schulden en doorbelastingen, respectievelijk

de vergelijkbaarheid met andere charitatieve organisaties is

overdracht van inkomsten, zijn daarbij geëlimineerd.

dan niet meer mogelijk. Na afstemming met het CBF heeft

132

het Leger des Heils besloten om de kostprijs (inkoop-, inza-

Stelselwijzigingen

mel- en verkoopkosten) van de textielinzameling te salderen

Met ingang van 2013 wordt het kapitaal bij het Kerkge-

met de opbrengst textielinzameling, waarbij de marge

nootschap vastgesteld op de hoogte van de boekwaarde

onder baten eigen fondsenwerving wordt verantwoord.

van grond, gebouwen, verbouwingen en installaties.

mene reserve. De vergelijkende cijfers zijn hier eveneens

De leningen u/g worden initieel gewaardeerd tegen reële

op aangepast

waarde en vervolgens tegen de geamortiseerde kostprijs.

In 2013 is besloten dat de voorziening langdurig zieke offi-

Materiële vaste activa

cieren bij het Kerkgenootschap kan vrijvallen, dit gezien de

De materiële vaste activa worden gewaardeerd tegen aan-

aard van de functie van de officieren en de positie van de

schaffingswaarden verminderd met lineaire afschrijvingen

officieren ten opzichte van de werknemers. De voorziening

bepaald op basis van de geschatte economische levens-

ad € 1,2 miljoen is in 2013 rechtstreeks ten gunste van het

duur. Wanneer richtlijnen of voorschriften door derden

eigen vermogen vrijgevallen. Hierbij zijn de vergelijkende

(bijvoorbeeld subsidiegevers) zijn gegeven die een andere

cijfers eveneens aangepast.

afschrijvingsmethodiek voorschrijven, wordt deze metho-

jaarrekening

vermogen plaatsgevonden tussen het kapitaal en de alge-

Waarderingsgrondslagen voor de balans Financiële vaste activa

Hiertoe heeft een verschuiving binnen het vrij besteedbaar

diek gevolgd. In een aantal gevallen vindt, overeenkomstig Vanwege de specifieke relatie tussen de beleggingsporte-

deze voorschriften, geen afschrijving plaats. Ook zijn de

feuille van het retraitefonds en de dekkingsgraad van het

aanschaffingskosten verminderd met daarvoor ontvangen

retraitefonds, is ervoor gekozen om met ingang van 2013

subsidiebedragen. Beleggingen in onroerend goed zijn

de liquiditeit binnen de beleggingsportefeuille alsmede de

gewaardeerd tegen actuele waarde.

opgelopen rente onder Effecten te presenteren. Ultimo vergelijkende cijfers zijn tevens aangepast (2012: € 0,4

Bijzondere waardeverminderingen van vaste activa

miljoen).

Op iedere balansdatum wordt beoordeeld of er aanwijzin-

2013 is sprake van een beperkt effect (€ 0,6 miljoen). De

gen zijn voor een bijzondere waardevermindering van een

Vergelijking met voorgaande boekjaar en de begroting

vast actief. Als dergelijke indicaties aanwezig zijn, wordt

De vergelijkende cijfers over 2012 zijn, waar nodig,

niet mogelijk is de realiseerbare waarde voor het individuele

aangepast.

actief te bepalen, wordt de realiseerbare waarde bepaald

de realiseerbare waarde van het actief vastgesteld. Als het

van de kasstroom genererende eenheid waartoe het actief

Schattingswijzigingen

behoort. Van een bijzondere waardevermindering is sprake

In de toelichting op de balans wordt de bijzondere waarde-

als de boekwaarde van een actief hoger is dan de reali-

vermindering beschreven van een zorglocatie in Gelder-

seerbare waarde; de realiseerbare waarde is de hoogste

land. In 2013 hebben zich geen andere schattingswijzigin-

van de opbrengstwaarde of de bedrijfswaarde. Ook voor

gen voorgedaan.

financiële instrumenten wordt op iedere balansdatum beoordeeld of er objectieve aanwijzingen zijn voor bijzondere waardeverminderingen van een financieel actief of een groep van financiële activa. Bij aanwezigheid van objectieve aanwijzingen voor bijzondere waardeverminderingen,


133

wordt de omvang van het verlies op basis van de bijzon-

de lasten van groot onderhoud van gebouwen, installaties

dere waardeverminderingen bepaald en direct verwerkt in

en terreinen gelijkmatig te verdelen over een aantal boekja-

de staat van baten en lasten.

ren, wordt voor deze uitgaven een voorziening gevormd. De voorziening retraitetoelagen officieren is op actuariële

Bedrijfsvoorraden

grondslag bepaald en berekend door de externe actuaris.

De voorraad ingezameld textiel wordt gewaardeerd tegen

Bij de bepaling wordt een rekenrente van 4% gehanteerd.

de kosten van de inzameling. De overige voorraden

Bij de overlevingstafels heeft de actuaris de actuariële

worden gewaardeerd tegen aanschafwaarde, zo nodig

tafels van het Actuarieel Genootschap, de AG 2012-2062

verminderd met een voorziening voor incourantheid.

toegepast.

Vorderingen

Schulden

Vorderingen worden bij eerste verwerking gewaardeerd

Schulden worden bij de eerste verwerking gewaardeerd te-

tegen de reële waarde van de tegenprestatie. Vorderin-

gen reële waarde. Schulden worden na eerste verwerking

gen worden na eerste verwerking gewaardeerd tegen de

gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs.

geamortiseerde kostprijs. Voorzieningen wegens oninbaarheid worden in mindering gebracht op de boekwaarde van de vordering.

Waarderingsgrondslagen voor resultaatbepaling Het saldo (resultaat) is het verschil tussen het totaal der ba-

Beleggingen

ten en het totaal der lasten. De baten worden verantwoord

Beursgenoteerde beleggingen worden aan het eind van

in het jaar waarin zij zijn gerealiseerd. Lasten worden ver-

het boekjaar gewaardeerd tegen de dan geldende beurs-

antwoord zodra zij voorzienbaar zijn. Alle vermogensmuta-

noteringen. Beleggingen in onroerend goed zijn gewaar-

ties worden in de staat van baten en lasten verantwoord.

deerd tegen actuele waarde.

Uitgaven die worden gedekt uit bestemmingsreserves en bestemmingsfondsen worden eveneens in de staat van

Liquide middelen

baten en lasten verantwoord. De begrotingsbedragen in

De liquide middelen worden opgenomen tegen nominale

de samengevoegde staat van baten en lasten zijn ontleend

waarde.

aan begrotingen die zijn vastgesteld door de besturen van de verschillende entiteiten.

Voorzieningen

134

Voorzieningen worden gevormd voor in rechte afdwingbare

Baten uit eigen fondsenwerving

of feitelijke verplichtingen die op de balansdatum bestaan.

De baten uit eigen fondsenwerving worden verantwoord

Het is daarbij waarschijnlijk dat een uitstroom van middelen

in het jaar van ontvangst. De opbrengsten uit legaten en

noodzakelijk is. De omvang moet op betrouwbare wijze te

nalatenschappen worden verantwoord in het jaar waarin

schatten zijn. De voorzieningen worden gewaardeerd tegen

de omvang betrouwbaar kan worden vastgesteld. Nalaten-

de contante waarde van de bedragen die noodzakelijk zijn

schappen die zijn belast met vruchtgebruik, worden niet

om de verplichtingen per balansdatum af te wikkelen. Om

in de balans opgenomen. Giften in natura, niet zijnde de

inzet van vrijwilligers, worden gewaardeerd tegen de reële

van aanvullende bijdragen in geval van een tekort bij Pen-

waarde in Nederland.

sioenfonds Zorg en Welzijn en Pensioenfonds ABP, anders dan het effect van hogere toekomstige premies. Daarom is de pensioenregeling verwerkt als een toegezegde bijdra-

Het organiseren van fondsenwervende activiteiten is de

geregeling en worden alleen de verschuldigde premies

verantwoordelijkheid van een specifieke afdeling binnen

tot en met het einde van het boekjaar in de jaarrekening

het Leger des Heils. Aan deze afdeling worden alle kosten

verantwoord.

toegerekend. Overheadkosten worden doorberekend op basis van vastgestelde interne tarieven (tijd, vierkante

Rentebaten en rentelasten

meters, enzovoort).

Rentebaten en rentelasten worden tijdsevenredig verwerkt, rekening houdend met de effectieve rentevoet van de

Kosten verkrijging subsidies overheden

jaarrekening


betreffende activa en passiva.

De kosten voor verkrijging van overheidssubsidies zijn niet apart verantwoord, omdat de subsidievoorwaarden van

Operationele leasing

de diverse overheden geen inzicht vragen in deze kosten.

Leasecontracten waarbij een deel van de voor- en nadelen

Gezien het feit dat de subsidie-inkomsten in omvang de

verbonden aan het eigendom niet bij de organisatie ligt,

eigen fondsenwerving vele malen overstijgen, is ter voorko-

worden verantwoord als operationele leasing. Verplich-

ming van extra kosten, die mogelijk vanuit de fondsenwer-

tingen voortkomend uit operationele leasingcontracten

vingsinkomsten gedekt zouden moeten worden, hier geen

worden op lineaire basis verwerkt in de staat van baten en

administratief onderscheid gemaakt en zijn deze kosten

lasten over de looptijd van het contract. Daarbij wordt reke-

conform de regelgeving van de subsidiënten als kosten

ning gehouden met ontvangen vergoedingen van de lessor.

hulpverlening (besteed aan doelstelling) aangemerkt.

Kosten beheer en administratie Personeelsbeloningen

Met ingang van 2010 is ervoor gekozen om de beheer- en

Lonen, salarissen en sociale lasten worden op grond van

administratiekosten die samenhangen met de werving van

de arbeidsvoorwaarden verwerkt in de staat van baten en

fondsen en de toekenning van de fondsenwervingsinkom-

lasten.

sten aan de uitvoerende onderdelen van het Leger des Heils, als ook de centrale leiding, niet meer toe te rekenen

Pensioenen

aan de doelstellingsbestedingen en kosten fondsenwer-

Het Leger des Heils in Nederland heeft voor zijn werk-

ving. Deze kosten worden afzonderlijk verantwoord onder

nemers een toegezegde pensioenregeling. Hiervoor

kosten beheer en administratie. Het Leger des Heils heeft

in aanmerking komende werknemers, hebben op de

voor de totale organisatie als norm gesteld, dat deze

pensioengerechtigde leeftijd recht op een pensioen dat

kosten maximaal 5% van de ‘som der lasten’ mogen

afhankelijk is van leeftijd, salaris en dienstjaren. De regeling

bedragen.

is ondergebracht bij Pensioenfonds Zorg- en Welzijn en Pensioenfonds ABP. Er is geen verplichting tot het voldoen


135

Lastenverdeling

Totaal

Overige, per saldo

kosten

Verzorgings- en activiteits-

en rente

Afschrijving

algemene kosten

Kantoor- en

Huisvestingskosten

Personeelskosten

communicatie

Publiciteit en

(bedragen x 1 miljoen euro)

Besteed aan doelstelling Maatschappelijke opvang

0,0

40,4

12,3

6,1

3,7

5,2

-7,7

60,0


0,0

38,0

5,6

1,2

4,3

4,3

-2,2

51,2

Jeugdzorg

0,0

27,8

2,2

2,3

1,0

4,2

-0,1

37,4


0,0

57,2

12,7

4,3

5,7

5,6

-0,7

84,8


0,0

38,6

3,7

4,7

1,6

1,4

-1,1

48,9

Reclassering

0,0

19,2

1,6

2,7

0,3

0,0

0,1

23,8

Verslavingszorg

0,0

6,6

1,1

0,4

0,4

0,4

-0,2

8,7


0,0

2,6

2,6

1,3

0,9

1,5

-0,6

8,3


0,0

1,7

0,6

0,2

0,3

0,4

-0,1

3,1


0,0

0,4

0,0

0,1

0,0

2,6

0,0

3,1

Voorlichting

0,7

0,5

0,0

0,1

0,1

0,1

0,0

1,5


0,0

1,1

0,1

0,4

0,1

2,5

0,0

4,2


0,0

0,1

0,0

0,1

0,0

0,0

0,0

0,3

Beheer- en administratiekosten

0,0

1,4

0,1

1,1

0,1

0,4

0,0

3,0

Totaal 2013

0,7

235,6

42,6

25,0

18,5

28,6

-12,6

338,3

Begroting 2013

0,7

231,0

42,5

23,2

16,2

29,2

-11,9

330,9

Totaal 2012

0,9

226,7

39,8

25,5

15,7

28,2

-11,5

325,3

Werving baten

Bestedingspercentages •

Bestedingspercentage baten: het bestedingspercentage betreft de totale bestedingen aan doelstellingen in enig jaar uitgedrukt in procenten van de totale baten in datzelfde jaar.

•

Bestedingspercentage lasten: het bestedingspercentage betreft de totale bestedingen aan doelstellingen in enig jaar uitgedrukt in procenten van de totale lasten in datzelfde jaar.

Werkelijk 2013

136

Begroting 2013

Werkelijk 2012

Bestedingspercentage baten

95,9%

97,2%

95,5%

Bestedingspercentage lasten

97,8%

96,8%

97,3%

Toelichting samengevoegde balans Vaste activa I Immateriele vaste activa

(bedragen x 1 miljoen euro, tenzij anders vermeld)

Bij de overname van de activiteiten van textielinzamelaar CORO B.V. is in 2004 een goodwill betaald van € 1,0 miljoen.

Boekwaarde 31 december 2012

0,1

Afschrijving in 2013

-0,1 0,0

Aanschafwaarde

1,0

Cumulatieve afschrijvingen

jaarrekening


-1,0


0,0

II Materiele vaste activa De materiele vaste activa zijn in gebruik ten behoeve van doelstellingsactiviteiten.

Grond en gebouwen Boekwaarde 31 december 2012 Saldo investeringen/desinvesteringen

Inventarissen, containers en auto’s

Totaal

152,1

19,6

171,7

14,1

5,6

19,7

Afschrijving in 2013

-12,4

-5,2

-17,6


153,8

20,0

173,8

Aanschafwaarde

250,7

49,2

299,9

Cumulatieve afschrijvingen

-96,9

-29,2

-126,1


153,8

20,0

173,8

Investeringssubsidies

-19,5

-3,8

-23,3

134,3

16,2

150,5

Boekwaarde 31 december 2013 na aftrek investeringssubsidies

Onder de materiële vaste activa is voor een bedrag van € 6,4 miljoen activa opgenomen, welke nog niet dienstbaar zijn aan het bedrijfsproces. Op deze activa is niet afgeschreven. De afschrijvingspercentages zijn als volgt: •

Grond en gebouwen tussen de 0 en 10%,

•

Inventarissen, containers en auto’s tussen de 10 en 33%,

•

Ten behoeve van de leningen ter financiering van de materiële vaste activa is per ultimo 2013 voor € 60,2 miljoen hypothecaire zekerheid gesteld.


137

III Beleggingen in onroerend goed Dit betreft onder andere uit nalatenschappen en schenkingen verkregen panden. Bestaande huurovereenkomsten drukken de opbrengst bij verkoop. Mede om die reden is er voor gekozen te wachten met de verkoop tot de betreffende panden vrij van huur zijn. In 2013 zijn vier panden aangekocht en geen panden verkocht.

IV Financiële vaste activa Dit betreft een lening u/g van € 0,4 miljoen aan het Leger des Heils in Portugal. De rente bedraagt 4,5% per jaar. Deze lening is vertrekt onder garantstelling van het Internationale Hoofdkwartier van het Leger des Heils in Londen. Met inachtneming van de subsidieregels zijn de boekwaarden van gesloopte onroerende goederen en installaties van € 0,2 miljoen opgenomen onder de financiële vaste activa. Hierop wordt jaarlijks afgeschreven. Daarnaast is in 2013 een lening verstrekt van € 0,3 miljoen aan een lease-maatschappij, ter financiering van lease-auto’s. Op deze lening wordt maandelijks afgelost en zijn aan het Leger des Heils, als zekerheidsstelling, de betreffende leaseauto’s verpand.

Vlottende activa V Bedrijfsvoorraden Dit betreft voornamelijk de voorraad Leger des Heils artikelen (zoals uniformen) en de voorraad (ingezamelde) kleding.

VI Vorderingen en overlopende activa Stand per 31 december 2013

Stand per 31 december 2012

Toegezegde nalatenschappen

8,7

10,0

Debiteuren

2,7

4,9

Rente beleggingen

1,2

0,5

Sociale premies en belastingen

0,2

0,2

Clientengelden

0,0

0,0

Subsidies

21,1

11,6

Bijdrage acties van derden

0,0

0,5

Overige

2,3

2,2

36,4

29,9

Onder de overige vorderingen zijn vorderingen cliënten opgenomen ten bedrage van € 3,8 miljoen voortvloeiend uit het beheer van cliëntengelden als integraal onderdeel van de hulpverlening. Uit hoofde van de jaarrekeningvereisten is een voorziening getroffen ter grootte van het gehele bedrag. Dit laat onverlet dat het Leger des Heils haar rechten op deze gelden zal uitoefenen. Alle vorderingen hebben een looptijd van korter dan 1 jaar.

VII Belegd vermogen Stand per 31-12-2012 Zakelijk belang in missiegerelateerde activiteiten Obligaties tegen marktwaarde

2,0

Aankopen 0,4

Verkopen -0,8

Koers-

Stand per

verschillen

31-12-2013

0,0

3,6

27,1

-8,1

-0,4

22,2

5,6

27,5

-8,9

-0,4

23,8

De onder belegd vermogen verantwoorde beleggingen staan ter vrije beschikking van het Leger des Heils.

138

1,6

VIII Retraitefonds Stand per

Aankopen

Verkopen

Koers-

31-12-2012 Aandelen Obligaties tegen marktwaarde Onroerend goed

Stand per

verschillen

31-12-2013

6,6

11,6

-10,1

-0,7

7,4

17,4

9,3

-8,3

1,1

19,5

0,1

0,1

0,0

0,0

0,2

24,1

21,0

-18,4

0,4

27,1

IX Liquide middelen Dit betreffen een kwaliteitsrekening voor cliëntengelden met € 2,7 miljoen (2012: € 3,0 miljoen), termijndeposito’s van € 26,6 miljoen, direct opeisbare tegoeden bij banken en een gering bedrag aan kasgeld. De hoogte van de liquide middelen ultimo 2012 is mede een gevolg van het besluit eind 2011 om de obligatieportefeuille te verkopen. In 2013 is een nieuwe obligatieportefeuille aangeschaft. De liquide middelen staan ter vrije beschikking van het

jaarrekening

Leger des Heils.

X Reserves en fondsen De besturen van de verschillende entiteiten binnen het Leger des Heils in Nederland voeren een zelfstandig vermogensbeleid.

Verloop reserves en fondsen

Stand per

Saldo toevoegingen/

Stand per

31-12-2012

onttrekkingen

31-12-2013

Welzijns- en Gezondheidszorg

35,1

2,6

37,7

Evangelisatie en kerkelijke sociale hulpverlening

47,8

5,1

52,9


10,0

1,0

11,0

Bedrijfsvoering

17,9

-1,4

16,5

12,2

-0,5

11,7

123,0

6,8

129,8

Overige

XI Reserves XII Continuïteitsreserve De continuïteitsreserve is dat deel van het vermogen waaraan geen bestemming is gegeven. Het dient als weerstandsvermogen om de continuïteit van de hulpverlening zeker te stellen.

XIII Bestemmingsreserve door bestuur bepaald

Deze reserve heeft de volgende functies:

Stand per 31-12-2012

Saldo toevoegingen/ onttrekkingen


• Egalisatie van de nettowaarde van nalatenschappen, waaraan de erflater geen specifieke bestemming heeft verbonden en die bij het Leger des Heils zijn aangemeld, maar nog niet ontvangen zijn

8,7

-1,2

7,5

• Reservekosten kerstactiviteiten

0,5

-0,0

0,5

• Reserves ten behoeve van specifieke meerjarige projecten

9,2

-0,3

8,9

18,4

-1,6

16,8

XIV Reserve financiering activa Dit betreft een reserve ter hoogte van de boekwaarde van kerkelijke gebouwen en het hoofdkwartier in Almere. Hierdoor is het gebruik van deze gebouwen en eventuele vervangende gebouwen, niet belast met rentekosten.


139

XV Bestemmingsfondsen door derden bepaald Deze fondsen zijn in vier hoofdgroepen te verdelen:


Saldo toevoegingen/

Stand per

onttrekkingen

31-12-2013

• Egalisatie subsidietoezeggingen

14,6

-0,8

13,8

• Fonds van inkomsten waaraan door gever een

18,6

0,9

19,5

1,3

-0,0

1,3

34,5

0,1

34,6

specifieke bestemming is gegeven • Egalisatie nalatenschappen met door erflater aangegeven specifieke bestemming

Egalisatie subsidietoezeggingen Overeenkomstig de richtlijnen van overheidsorganen of toezichthoudende instanties zijn verschillen tussen de werkelijke en de toegekende (subsidie)budgetten ten gunste of ten laste van dit fonds gebracht.

Fonds van inkomsten waaraan door gever een specifieke bestemming is verbonden Tussen het moment van ontvangst van giften en erfstellingen, en het moment waarop deze daadwerkelijk besteed worden aan het daarvoor aangegeven doel, verloopt altijd enige tijd. Bedragen die aan het einde van het jaar nog niet besteed zijn, worden in dit fonds verantwoord. Onder dit fonds zijn de volgende Fondsen op Naam opgenomen:

31-12-2013

Stand per

doelstelling

Besteed aan

tentoedeling

Rente- en kos-

Stortingen

31-12-2012

Fonds en doelstelling

Stand per

(bedragen x duizend euro)

J. en A. Fonds Het ondersteunen van centra voor ouderen en in hospice voor terminale zieken.

94,0

0,0

3,4

-10,0

87,4

32,0

0,0

1,1

-3,4

29,7

3,3

0,0

0,1

0,0

3,4

195,1

0,1

7,3

-9,6

192,9

873,3

24,1

32,0

-99,8

829,6

333,4

0,0

12,5

-12,1

333,8

20,5

5,2

0,9

0,0

26,6

238,2

0,0

9,2

0,0

247,4

0,0

44,5

0,0

0,0

44,5

1.789,8

73,9

66,5

-134,9

1.795,3

Roubos-van der Starre Fonds Het scheppen van voorwaarden voor verzorging en begeleiding van ouderen in centra voor ouderenzorg. Judith en Adri-Thom Bakkerfonds Het ondersteunen van activiteiten voor palliatieve zorg voor kinderen in Nederland en Goodwill Centra Amsterdam. Nieuw Leven Fonds Het ondersteunen van activiteiten op het terrein van jeugdhulpverlening en het faciliteren van de opleiding voor officieren van het Leger des Heils in Rusland. Majoor Alida Bosshardt Fonds Ondersteunen van Leger des Heils goodwillwerk in Amsterdam, Leger des Heils evangelisatiewerk in Nederland en het Leger des Heils werk in ontwikkelingslanden. Nienhuis-Hammer Fonds Ondersteunen van de Leger des Heils scoutinggroepen in Nederland. Koos & Henny Tinga Fonds Pastorale ondersteuning en jeugdactiviteiten van het korps Amsterdam en Agona Duakwa Clinic in Ghana. Muziekfonds korpsen regio Utrecht Ondersteuning muziekkorpsen en muziekonderwijs in de regio Utrecht. Fred de Ridder Fonds Hulp aan eenzame anderen, donaties aan Leger des Heils Buitenhaeghe en Ontwikkelingssamenwerking (waaronder gezondheidszorg).

140

Egalisatie nalatenschappen waaraan door erflater een specifieke bestemming is verbonden Hieronder zijn de nettowaarden van de bij het Leger des Heils aangemelde en nog niet ontvangen nalatenschappenmet een specifiek bestemming verantwoord.

XVI Voorzieningen Het betreft de volgende voorzieningen:

• Retraitetoelagen officieren

Stand per

Saldo toevoegingen/

Stand per

31 december 2012

onttrekkingen

31 december 2013 -0,6

25,8

• Langdurig zieken

0,7

0,0

0,7

• Jubilea

1,6

-0,0

1,6

• Activiteiten

2,1

-0,9

1,2

• Onderhoud

12,4

1,4

13,8

43,2

-0,1

43,1

Retraitetoelagen officieren Aan Leger des Heils-officieren worden, na het bereiken van de daartoe gestelde leeftijd en voor zover er voldoende middelen beschikbaar zijn, retraitetoelagen uitgekeerd. Daarnaast worden aanvullende uitkeringen gedaan aan

jaarrekening

26,4

officieren die arbeidsongeschikt zijn. Deze uitkeringen komen ten laste van de voorziening retraitetoelagen. Gezien de aard van deze voorziening wordt deze separaat belegd. De hoogte van de voorziening is actuarieel berekend.

Langdurig zieken In de situatie van langdurige ziekte en arbeidsongeschiktheid wordt een voorziening getroffen voor verplichtingen die op de balansdatum bestaan tot het in de toekomst doorbetalen van beloningen aan personeelsleden. De voorziening is ingeschat op basis van de beloningen van het personeel dat langer dan een jaar ziek of arbeidsongeschikt is, rekening houdend met het uitkeringspercentage, resterende arbeidsinzetbaarheid en de verzekerde risico’s van arbeidsongeschiktheid. Kosten van ziekte van personeelsleden korter dan een jaar, worden tot de periodekosten gerekend.

Jubilea Deze voorziening heeft betrekking op jubileumgratificaties die plaatsvinden onder voortzetting van het dienstverband. De voorziening is, rekeninghoudend met de blijfkans, ingeschat op basis van het uitkeringspercentage van het salaris, verwachte salarisverhogingen en een disconteringsvoet van 4%.

Activiteiten Deze voorziening heeft met name betrekking op verplichtingen met een onzekere uitkomst van onderdelen van Stichting Leger des Heils Welzijns- en Gezondheidszorg en betreft voornamelijk een voorziening voor onzekerheid in de bekostiging van te verlenen begeleiding c.q. extramurale zorg en eventuele reorganisatiekosten.

Onderhoud Ter gelijkmatige verdeling van de kosten van onderhoud van gebouwen, installaties en terreinen worden jaarlijks normbedragen als kosten in de resultatenrekening opgenomen. De werkelijke kosten in een boekjaar worden ten laste van de voorziening gebracht.De hoogte van de normbedragen wordt bepaald op grond van de verwachte kosten over een aantal jaren, respectievelijk op basis van de door de subsidiegever verstrekte richtlijnen.


141

XVII Langlopende schulden Verschillende financiële en bancaire instellingen hebben leningen verstrekt ter financiering van vaste activa die in gebruik zijn voor activiteiten die in beginsel worden gesubsidieerd door de overheid. Een aantal van deze leningen is verstrekt onder hypothecaire zekerheid, respectievelijk onder borgstelling door gemeente en rijksoverheid. De gemiddelde rentevoet over deze leningen bedraagt 4,3%. Van deze leningen heeft een bedrag van € 32 miljoen een resterende looptijd van langer dan vijf jaar. De aflossingsverplichting op deze leningen in 2014 van € 3,3 miljoen is onder de schulden op korte termijn verantwoord.

XVIII Kortlopende schulden Stand per

Stand per

31 december 2013 Aflossingsverplichtingen Sociale premies en belastingen Clientengelden Subsidies

31 december 2012

3,3

5,6

10,2

10,9

2,7

3,8

2,0

16,3

Personeelskosten

13,8

14,3

Pensioenpremies

2,9

2,4

Crediteuren

6,2

7,7

20,0

12,8

61,1

73,8

Overige schulden en overlopende passiva

Alle kortlopende schulden hebben een looptijd korter dan een jaar.

Niet in de balans opgenomen verplichtingen •

Het Leger des Heils is een aantal meerjarige verplichtingen aangegaan. Dit betreft overeenkomsten op het gebied van erfpacht, huur, leasing, catering, ICT infrastructuur, salarisverwerking, software, verzuimbeleid en dergelijke. Daarnaast zijn bouwen investeringsopdrachten verstrekt. Aan deze jaarlijkse verplichtingen kan worden voldaan op grond van door de overheid afgegeven subsidietitels of op grond van verwachte inkomsten.

•

Het beheer van gelden van cliënten vormt een onderdeel van onze hulpverlening. De minister van Financiën heeft daartoe op grond van artikel 3.5, vierde lid van de Wet Toezicht Kredietwezen aan de Stichting Leger des Heils Welzijns- en Gezondheidszorg ontheffing verleend van artikel 3.5, eerste lid. In het kader van de belangen die de Wet Toezicht Kredietwezen beoogt te beschermen, is door de ING Bank N.V. in 2001 namens Stichting Leger des Heils een onherroepelijke en onvoorwaardelijke betalingsgarantie afgegeven aan De Nederlandsche Bank N.V. Deze bankgarantie bedraagt per 31 december 2013 € 4,0 miljoen.

•

De verschillende entiteiten van het Leger des Heils in Nederland vormen een fiscale eenheid voor de omzetbelasting. Dit houdt in dat deze entiteiten aansprakelijk zijn voor elkaars btw-verplichtingen.

•

Het Leger des Heils heeft middels de afdeling Internationale Ontwikkeling & Samenwerking financiële verplichtingen op zich genomen om een aantal specifieke ontwikkelingsprojecten (mede) mogelijk te maken.

•

Ultimo boekjaar 2013 bedroeg het totaal aan projectverplichtingen voor de periode na 2013 een bedrag van € 7 miljoen. De financiering van dit bedrag is nagenoeg geheel afgedekt door bestemde reserves- en/of fondsen dan wel toegezegde (subsidie)bijdragen. Op balansdatum is 50% van het USD risico afgedekt tegen een gemiddelde aankoopkoers van 1,326. Dit betreft de periode in januari 2014 tot en met september 2015. Het finaniciële resultaat op balansdatum bedraagt € 140.000 negatief en is verantwoord als beleggingsresultaat. Tevens heeft het Leger des Heils een niet in de balans opgenomen verplichting tot financiële bijdrage aan het werk van het Leger des Heils in Tsjechië. Deze bijdrage hangt samen met de bijdrage die door de internationale organisatie The Salvation Army aan Tsjechië wordt verstrekt. De reguliere Nederlandse bijdrage vanuit de begroting van de afdeling Internationale Ontwikkeling & Samenwerking bedraagt in 2012 € 0,3 miljoen en neemt jaarlijks af met vierduizend euro. Op dit moment kent deze verplichting geen einddatum.

142

Toelichting baten Baten uit eigen fondsenwerving XIX Collecten In 2010 is gestart met het herinvoeren van een centraal georganiseerde landelijke huis-aan-huiscollecte. Deze wordt gehouden aan het einde van het jaar en zal in de komende jaren samengevoegd worden met de bestaande kerstcollecten. Met ingang van 2012 heeft het Leger des Heils weer een vaste plek op het landelijk collecterooster in week 48. Daarnaast organiseert het Leger des Heils jaarlijks plaatselijke kerstpottenacties (in 2013 ook digitaal).

XX Mailingacties Jaarlijks worden donateursmailingen verzorgd op het bestand van actieve donateurs, door middel van gerichte werven en om inactieve donateurs te reactiveren. De netto-opbrengst van de algemene mailingen wordt voor 90% toegedeeld aan de doelstelling ‘Welzijns- en Gezondheidszorg’ en voor 10% aan de doelstelling ‘Internationale Ontwikkeling & Samenwerking’. Het in 2010 nieuw ontwikkelde en ingezette beleid rond mailingen heeft ook in 2013 goede resultaten opgeleverd.

jaarrekening

giftverzoeken en via het donateurmagazine Kans. Daarnaast vinden mailingacties plaats om nieuwe donateurs te

XXI Incasso’s Dit betreft de inkomsten van donateurs die een doorlopende incassomachtiging hebben afgegeven.

XXII Schenkingsakten Dit betreft inkomsten van donateurs die een schenkingsakte hebben afgegeven. De inkomsten uit schenkingsakten laten een gestage stijging zien.

XXIII Giften Dit betreft giften van bedrijven, vermogensfondsen en particulieren, die niet voortkomen uit mailingacties, incasso’s en schenkingsakten. Voor een deel gaat het om giften in natura die vervolgens in geld zijn gewaardeerd.

XXIV Nalatenschappen Uit legaten en nalatenschappen is een bedrag ontvangen en/of toegezegd van € 19,9 miljoen. Voor een bedrag van € 2,0 miljoen is hieraan door de erflaters een specifieke bestemming gegeven. De opbrengst wordt verantwoord in het jaar waarin de omvang betrouwbaar kan worden vastgesteld. De toedeling aan de doelstelling ter bekostiging van de activiteiten vindt eerst plaats in het jaar waarin de nalatenschap is ontvangen. De hoogte van de baten uit nalatenschappen kan van jaar tot jaar sterk fluctueren. De door de eigen organisatie gemaakte kosten ter verkrijging zijn opgenomen onder de kosten fondsenwerving en afwikkelingskosten van legaten en nalatenschappen zijn opgenomen onder de kosten beheer- en administratie. Deze kosten bedroegen in 2013 € 942.000 (2012: € 821.000. Nalatenschappen, die zijn belast met vruchtgebruik, worden niet in de balans opgenomen. De geschatte waarde van deze met vruchtgebruik belaste nalatenschappen bedraagt per 31 december 2013 circa € 4,2 miljoen (2012: circa € 3,1 miljoen).


143

XXV Verkoop kleding Dit betreft de inzameling en verkoop van gebruikte kleding.

Werkelijk 2013 Omzet Directe kosten van inzameling en verkoop

Begroting 2013

Werkelijk 2012

16,3

15,1

13,6

-12,2

-12,0

-10,9

4,2

3,1

2,7

Netto verkoop opbrengst

De omzet over 2013 is gestegen ten opzichte van 2012 ondanks dat de ingezamelde hoeveelheid kleding met 6,3% gedaald is ten opzichte van 2012. Dit is niet veroorzaakt door een daling van de inzamelcontracten, maar door minder ingezamelde kilogrammen. De oorzaak ligt waarschijnlijk in de economische recessie, waardoor per hoofd van de Nederlandse bevolking minder kleding is aangeboden.

XXVI Overige baten uit eigen fondsenwerving Deze inkomsten zijn in 2013 ongeveer gelijk gebleven aan 2012.

XXVII Baten uit acties derden Betreft in 2013 de bijdrage vanuit door Samenwerkende Hulp Organisaties (SHO) en/of KIA-ICCO ingezamelde gelden ten behoeve van aanleg van watersystemen bij Leger des Heils scholen in Haïti.

XXVIII Subsidie van overheden Hieronder zijn naast overheidssubsidies (inclusief Wmo) ook de opbrengsten op grond van de AWBZ en de zorgverzekeringswet (ZvW) verantwoord. De AWBZ-opbrengsten in deze jaarrekening zijn opgenomen op basis van geïndiceerde, in 2013 geleverde zorg-productie, vermeerderd met verrekeningen op grond van nacalculaties over voorgaande jaren. De definitieve hoogte van de AWBZ-opbrengsten over dit boekjaar zal worden bepaald op grond van nacalculaties die na balansdatum zijn ingediend. De overheidssubsidies in deze jaarrekening zijn opgenomen op basis van over 2013 afgegeven subsidiebeschikkingen, aangepast met te verwachten verrekeningen op grond van de desbetreffende subsidie-verordeningen en verrekeningen op grond van afrekeningen over voorgaande jaren. De definitieve hoogte van de overheidssubsidies over dit boekjaar wordt mede bepaald op grond van na balansdatum ingediende afrekenstaten van onderscheiden afdelingen van het Leger des Heils.

XXIX Rentebaten en beleggingen De baten uit beleggingen zijn als volgt te specificeren:

Werkelijk 2013 Dividend en rente

Begroting 2013

Werkelijk 2012

3,6

2,3

Gerealiseerde koersverschillen

-0,8

-0,5

Ongerealiseerde koersverschillen

-0,4

0,2

Inkomsten uit verhuur gebouwen

0,7

0,5

Baten uit beleggingen

3,1

2,1

2,5


0,0

-0,3

-0,3

Netto beleggingsresultaat

3,1

1,8

2,2

4,8%

2,5%

3,4%

Rendementpercentage belegd vermogen

XXX Overige baten Onder de overige baten zijn onder andere boekwinsten bij verkoop van gebouwen verantwoord voor een bedrag van € 0,8 miljoen (2012: € 1,6 miljoen).

144

Toelichting bestedingen XXXI Besteed aan ‘doelstelling’ en ‘werving baten’ Deze bestedingen en kosten zijn toegelicht in het hoofdstuk ‘Lastenverdeling’ (zie pagina 132).

XXXII Kosten eigen fondsenwerving Deze kosten zijn als volgt te specificeren:

Werkelijk 2013

Begroting 2013

Werkelijk 2012

0,9

0,5

0,5

Kosten donateurs

3,3

3,5

3,7

4,2

4,0

4,2

11,4%

15,2%

16,1%

Kosten eigen fondsenwerving uitgedrukt in een percentage van de baten eigen fondsenwerving

XXXIII Kosten beheer en administratie

jaarrekening

Kosten nalatenschappen

Met ingang van 2010 is gekozen om de beheer- en administratiekosten die samenhangen met de werving van fondsen en de toekenning van de fondsenwervingsinkomsten aan de uitvoerende onderdelen van het Leger des Heils, als ook de centrale leiding niet meer toe te rekenen aan de doelstellingsbestedingen en kosten fondsenwerving, maar afzonder te verantwoorden. In 2013 bedragen deze kosten 1,0% van de ‘som der lasten’ (2012: 1,4%).

Personeelskosten In 2013 is voor circa € 236 miljoen aan personeelskosten uitgegeven (2012: € 227 miljoen). Het Leger des Heils is voor het merendeel van zijn personeel aangesloten bij het bedrijfspensioenfonds Zorg en Welzijn. De hieruit voortvloeiende regeling is een toegezegd-pensioenregeling. Het Leger des Heils heeft in geval van een tekort bij het bedrijfspensioenfonds Zorg en Welzijn geen verplichting tot het doen van aanvullende bijdragen, behoudens eventuele hogere toekomstige premies. De in de personeelskosten opgenomen pensioenlasten bedragen € 16,9 miljoen (2012: € 16,9 miljoen).

Werkelijk 2013 Salarissen personeel

Begroting 2013

Werkelijk 2012

172,0

170,7

163,2

4,2

3,6

2,0

Personeel niet in loondienst

11,3

5,3

11,4

Sociale lasten

24,0

23,2

22,9

Pensioenpremies

16,9

17,6

16,9

7,2

10,6

10,3

235,6

231,0

226,7

Toelagen officieren

Overige personeelskosten Totaal personeelskosten

Het gemiddelde aantal personeelsleden en officieren, omgerekend naar fulltime medewerkers van 36 uur per week, was 4.300 (2012: 4.228; 2011: 4.160).


145

146

Controleverklaring

&RQWUROHYHUNODULQJ YDQ GH RQDIKDQNHOLMNH DFFRXQWDQW $DQ KHW EHVWXXU YDQ 6WLFKWLQJ /HJHU GHV +HLOV

9HUDQWZRRUGHOLMNKHLG YDQ KHW EHVWXXU

+HW EHVWXXU YDQ GH 6WLFKWLQJ /HJHU GHV +HLOV LV YHUDQWZRRUGHOLMN YRRU KHW RSPDNHQ YDQ GH VDPHQJHYRHJGH MDDUUHNHQLQJ GLH KHW YHUPRJHQ HQ KHW UHVXOWDDW JHWURXZ GLHQW ZHHU WH JHYHQ LQ RYHUHHQVWHPPLQJ PHW 5LFKWOLMQ YRRU IRQGVHQZHUYHQGH LQVWHOOLQJHQ YDQ GH 1HGHUODQGVH 5DDG YRRU GH -DDUYHUVODJJHYLQJ +HW EHVWXXU LV WHYHQV YHUDQWZRRUGHOLMN YRRU HHQ ]RGDQLJH LQWHUQH EHKHHUVLQJ DOV KHW QRRG]DNHOLMN DFKW RP KHW RSPDNHQ YDQ GH VDPHQJHYRHJGH MDDUUHNHQLQJ PRJHOLMN WH PDNHQ ]RQGHU DIZLMNLQJHQ YDQ PDWHULHHO EHODQJ DOV JHYROJ YDQ IUDXGH RI IRXWHQ

jaarrekening

:LM KHEEHQ GH VDPHQJHYRHJGH MDDUUHNHQLQJ YDQ KHW /HJHU GHV +HLOV LQ 1HGHUODQG EHVWDDQGH XLW GH VDPHQJHYRHJGH EDODQV SHU GHFHPEHU GH VDPHQJHYRHJGH H[SORLWDWLHUHNHQLQJ RYHU HQ GH WRHOLFKWLQJHQ ]RDOV RSJHQRPHQ LQ GLW MDDUYHUVODJ LQ KRRIGVWXN JHFRQWUROHHUG ZDDULQ RSJHQRPHQ ]LMQ GH MDDUUHNHQLQJHQ YDQ 6WLFKWLQJ /HJHU GHV +HLOV 6WLFKWLQJ /HJHU GHV +HLOV )RQGVHQZHUYLQJ 6WLFKWLQJ /HJHU GHV +HLOV :HO]LMQV HQ *H]RQGKHLGV]RUJ 6WLFKWLQJ /HJHU GHV +HLOV 'LHQVWYHUOHQLQJ 5H6KDUH %9 HQ KHW .HUNJHQRRWVFKDS /HJHU GHV +HLOV

9HUDQWZRRUGHOLMNKHLG YDQ GH DFFRXQWDQW

2Q]H YHUDQWZRRUGHOLMNKHLG LV KHW JHYHQ YDQ HHQ RRUGHHO RYHU GH VDPHQJHYRHJGH MDDUUHNHQLQJ RS EDVLV YDQ RQ]H FRQWUROH :LM KHEEHQ RQ]H FRQWUROH YHUULFKW LQ RYHUHHQVWHPPLQJ PHW 1HGHUODQGV UHFKW ZDDURQGHU GH 1HGHUODQGVH FRQWUROHVWDQGDDUGHQ 'LW YHUHLVW GDW ZLM YROGRHQ DDQ GH YRRU RQV JHOGHQGH HWKLVFKH YRRUVFKULIWHQ HQ GDW ZLM RQ]H FRQWUROH ]RGDQLJ SODQQHQ HQ XLWYRHUHQ GDW HHQ UHGHOLMNH PDWH YDQ ]HNHUKHLG ZRUGW YHUNUHJHQ GDW GH VDPHQJHYRHJGH MDDUUHNHQLQJ JHHQ DIZLMNLQJHQ YDQ PDWHULHHO EHODQJ EHYDW (HQ FRQWUROH RPYDW KHW XLWYRHUHQ YDQ ZHUN]DDPKHGHQ WHU YHUNULMJLQJ YDQ FRQWUROHLQIRUPDWLH RYHU GH EHGUDJHQ HQ GH WRHOLFKWLQJHQ LQ GH VDPHQJHYRHJGH MDDUUHNHQLQJ 'H JHVHOHFWHHUGH ZHUN]DDPKHGHQ ]LMQ DIKDQNHOLMN YDQ GH GRRU GH DFFRXQWDQW WRHJHSDVWH GDW GH VDPHQJHYRHJGH MDDUUHNHQLQJ HHQ DIZLMNLQJ YDQ PDWHULHHO EHODQJ EHYDW DOV JHYROJ YDQ IUDXGH RI IRXWHQ %LM KHW PDNHQ YDQ GH]H ULVLFRLQVFKDWWLQJHQ QHHPW GH DFFRXQWDQW GH LQWHUQH EHKHHUVLQJ LQ DDQPHUNLQJ GLH UHOHYDQW LV YRRU KHW RSPDNHQ YDQ GH VDPHQJHYRHJGH MDDUUHNHQLQJ HQ YRRU KHW JHWURXZH EHHOG GDDUYDQ JHULFKW RS KHW RS]HWWHQ YDQ FRQWUROHZHUN]DDPKHGHQ GLH SDVVHQG ]LMQ LQ GH RPVWDQGLJKHGHQ 'H]H ULVLFRLQVFKDWWLQJHQ KHEEHQ HFKWHU QLHW WRW GRHO HHQ RRUGHHO WRW XLWGUXNNLQJ WH EUHQJHQ RYHU GH HIIHFWLYLWHLW YDQ GH LQWHUQH EHKHHUVLQJ YDQ GH VWLFKWLQJ (HQ FRQWUROH RPYDW WHYHQV KHW HYDOXHUHQ YDQ GH JHVFKLNWKHLG YDQ GH JHEUXLNWH JURQGVODJHQ YRRU ILQDQFLsOH YHUVODJJHYLQJ HQ YDQ GH UHGHOLMNKHLG YDQ GH GRRU KHW EHVWXXU YDQ GH VWLFKWLQJ JHPDDNWH VFKDWWLQJHQ DOVPHGH HHQ HYDOXDWLH YDQ KHW DOJHKHOH EHHOG YDQ GH VDPHQJHYRHJGH MDDUUHNHQLQJ :LM ]LMQ YDQ PHQLQJ GDW GH GRRU RQV YHUNUHJHQ FRQWUROHLQIRUPDWLH YROGRHQGH HQ JHVFKLNW LV RP HHQ RQGHUERXZLQJ YRRU RQV RRUGHHO WH ELHGHQ

2RUGHHO

1DDU RQV RRUGHHO JHHIW GH VDPHQJHYRHJGH MDDUUHNHQLQJ HHQ JHWURXZ EHHOG YDQ GH JURRWWH HQ GH VDPHQVWHOOLQJ YDQ GH VDPHQJHYRHJGH UHVHUYHV HQ IRQGVHQ YDQ KHW /HJHU GHV +HLOV LQ 1HGHUODQG SHU GHFHPEHU HQ YDQ KHW VDPHQJHYRHJGH UHVXOWDDW RYHU LQ RYHUHHQVWHPPLQJ PHW 5LFKWOLMQ YRRU )RQGVHQZHUYHQGH LQVWHOOLQJHQ YDQ GH 1HGHUODQGVH 5DDG YRRU GH -DDUYHUVODJJHYLQJ

0HGHGHOLQJ EHWUHIIHQGH KHW MDDUYHUVODJ

:LM KHEEHQ KHW MDDUYHUVODJ JHOH]HQ WHQHLQGH YDQ PDWHULHHO EHODQJ ]LMQGH LQFRQVLVWHQWLHV LQGLHQ DDQZH]LJ PHW GH JHFRQWUROHHUGH MDDUUHNHQLQJ WH RQGHUNHQQHQ 2S EDVLV YDQ KHW GRRUOH]HQ YDQ KHW MDDUYHUVODJ YHUPHOGHQ ZLM GDW KHW MDDUYHUVODJ YRRU ]RYHU ZLM GDW NXQQHQ EHRRUGHOHQ YHUHQLJEDDU LV PHW GH LQIRUPDWLH LQ GH MDDUUHNHQLQJ HQ GDW KHW MDDUYHUVODJ LQ DOOH LQIRUPDWLH EHYDW GLH YHUHLVW LV YROJHQV 5LFKWOLMQ YRRU GH -DDUYHUVODJJHYLQJ )RQGVHQZHUYHQGH LQVWHOOLQJHQ :LM KHEEHQ JHHQ FRQWUROH RI EHRRUGHOLQJVZHUN]DDPKHGHQ XLWJHYRHUG RS GH LQIRUPDWLH LQ KHW MDDUYHUVODJ

$PVWHUGDP MXOL 3ULFHZDWHUKRXVH&RRSHUV $FFRXQWDQWV 19

2ULJLQHHO JHWHNHQG GRRU $-0 /RRJPDQ 5$

3ULFHZDWHUKRXVH&RRSHUV $FFRXQWDQWV 19 7KRPDV 5 0DOWKXVVWUDDW -5 $PVWHUGDP 3RVWEXV %- $PVWHUGDP 7 ) ZZZSZFQO FHZDWHUKRXVH&RRSHUV %HODVWLQJDGYLVHXUV 19 .Y. 3ULFHZDWHUKRXVH&RRSHUV $GYLVRU\ 19 .Y. 3ULFHZDWHUKRXVH&RRSHUV &RPSOLDQFH 6HUYLFHV %9 .Y. 3ULFHZDWHUKRXVH&RRSHUV 3HQVLRQV $FWXDULDO ,QVXUDQFH 6HUYLFHV %9 .Y. 3ULFHZDWHUKRXVH&RRSHUV %9 .Y. HQ DQGHUH YHQQRRWVFKDSSHQ KDQGHOHQ HQ GLHQVWHQ YHUOHQHQ 2S GH]H GLHQVWHQ ]LMQ DOJHPHQH YRRUZDDUGHQ YDQ WRHSDVVLQJ ZDDULQ RQGHU PHHU DDQVSUDNHOLMNKHLGVYRRUZDDUGHQ ]LMQ RSJHQRPHQ 2S OHYHULQJHQ DDQ GH]H YHQQRRWVFKDSSHQ ]LMQ DOJHPHQH LQNRRSYRRUZDDUGHQ YDQ WRHSDVVLQJ 2S ZZZSZFQO WUHIW X PHHU LQIRUPDWLH RYHU GH]H YHQQRRWVFKDSSHQ ZDDURQGHU GH]H DOJHPHQH LQNRRS YRRUZDDUGHQ GLH RRN ]LMQ JHGHSRQHHUG ELM GH .DPHU YDQ .RRSKDQGHO WH $PVWHUGDP


147

bijlagen 5

Meerjarenoverzicht Het Leger des Heils in actie (mensen) 2013

2012

2011

2010

2009

17.452

18.518

18.478

20.536

19.378

Ouderenzorg en gezondheidszorg *

3.615

1.970

1.988

2.030

1.898

Jeugdzorg *

1.904

3.832

3.387

3.313

3.759

Geestelijke gezondheidszorg *

3.621

3.514

3.068

2.691

2.417

Reclassering *

12.062

11.651

9.939

9.350

10.570

Preventie en maatschappelijk herstel *

15.456

14.075

13.780

14.080

13.115

854

853

968

1.012

852

54.964

54.413

51.608

53.012

51.989

Contacten kerkelijke sociale hulpverlening, per week **

6.042

4.984

4.583

3.561

1.348

Bezoekers tweedehandskledingwinkels, gemiddeld per week **

6.553

6.175

5.680

4.315

6.802

134

170

239

213

274

3.299

3.365

3.796

3.688

3.851

64.000

62.500

60.888

63.054

64.880

245

241

247

244

244

Hulpvragers en deelnemers cliëntentrajecten Maatschappelijke opvang *

Verslavingszorg * Totaal cliënttrajecten alle werkvelden

Family Tracing Services, afgeronde bemiddelingen Bezoekers ochtendsamenkomst (kerkdienst), gemiddeld per week Bezoekers kerstfeesten en kerstactiviteiten

Organisatie en medewerkers (per 31 december) Vestigingen welzijnsen gezondheidszorg Korpsen en buitenposten (kerkelijke gemeenten)

58

59

59

59

71

5.926

5.819

5.596

5.377

5.231

128

135

139

140

150

5.413

5.416

5.713

5.863

6.205

Actieve donateurs per 31 december ***

249.380

241.094

220.524

229.795

207.127

Inactieve donateurs per 31 december ***

284.430

267.671

257.791

257.173

265.397

21,6

23,1

25,5

26,0

26,6

Oplage

24.000

27.500

25.600

27.000

26.000

Oplage kersteditie

64.000

62.250

64.650

68.000

78.000

Medewerkers in loondienst Officieren in actieve dienst Heilssoldaten, adherenten en jongsoldaten

Fondsenwerving

Ingezamelde kleding in miljoenen kilo’s

Strijdkreet

150

*

Het Leger des Heils heeft voor haar cliënten in de welzijnsen gezondheidszorg een eigen registratiesysteem: CLEVER. In dit overzicht zijn per werkveld de hulp- en zorgtrajecten van cliënten gerubriceerd op basis van de afdeling waarvan zij diensten hebben afgenomen. Eén cliënt kan meerdere trajecten, zowel gelijktijdig als volgtijdelijk doorlopen. Om bestandsvervuiling te voorkomen worden na afloop van een kalenderjaar alle hulpverleningstrajecten die langer dan een jaar openstaan, zonder dat er daadwerkelijk een hulpverleningsactiviteit is verricht, automatisch afgesloten. Dit met terugwerkende kracht vanaf de datum van de laatste hulpverleningsactiviteit. Hierdoor kunnen verschillen met eerdere jaarverslagen ontstaan.

**

Voor de berekening van het weekgemiddelde is uitgegaan van 45 weken per jaar.

***

Vanaf 2008 wordt onder actieve donateurs verstaan: donateurs die gedurende de afgelopen 24 maanden een financiële bijdrage hebben geven (2009-2011 definitie gebaseerd op 12 maanden).

Het Leger des Heils in actie (financieel) (bedragen x 1 miljoen euro) 2013

2012

2011

2010

2009

67,7

65,6

63,8

65,5

64,7

Uitgaven aan doelstelling Maatschappelijke opvang Ouderenzorg en gezondheidszorg

53,4

53,5

50,0

49,3

45,1

Jeugdzorg

37,5

36,1

37,6

39,5

42,3


85,5

81,4

73,5

65,0

57,8


50,0

45,1

40,2

35,3

30,9

Reclassering

23,7

23,8

21,5

21,1

19,5

Verslavingszorg

8,9

7,2

7,7

5,6

4,5


8,9

6,9

6,9

10,2

7,0


3,2

3,0

2,8

4,2

2,7


3,1

3,4

4,8

4,9

2,6

Voorlichting

1,5

1,9

1,7

1,5

1,5

-12,6

-11,5

-11,9

-11,2

-11,1

Totaal uitgaven doelstelling

330,8

316,4

298,6

290,9

267,5

Subsidies van overheden e.d.

301,3

298,1

275,6

259,7

246,5

Netto baten fondsenwerving

32,9

21,9

20,7

22,2

20,2

Netto rentebaten, baten uit beleggingen en overige baten en lasten

3,2

2,3

4,7

4,5

6,8

Aandeel in acties van derden

0,2

0,0

1,9

2,0

0,0

337,6

322,3

302,9

288,4

273,5

6,8

5,9

4,3

-2,5

6,0

11,4%

16,1%

14,8%

12,3%

12,9%

Bekostiging

Totaal bekostiging

Exploitatiesaldo

bijlagen

Overige, per saldo, o.a. bijdrage hulpvragers en gebruikers

Overige kengetallen Kosten eigen fondsenwerving in % van baten eigen fondsenwerving Kosten beheer en administratie

0,9%

1,3%

1,1%

1,1%

1,2%

Totaal reserves en fondsen (in miljoenen euro)

129,8

123,0

115,9

111,6

112,2

Weerstandsfactor (op basis van ondergrens)

95%

112%

96%

77%

95%

Beleggingen (in miljoenen euro)

50,9

29,7

44,8

72,7

47,5


151

2013

777

3.528

6.039

240

21.426

Nieuw gestarte hulptrajecten

11.618

764

1.650

1.314

4.309

6.848

399

26.902

Totaal hulptrajecten in jaar

19.691

1.772

3.411

2.091

7.837

12.887

639

48.328

Afgesloten hulptrajecten

11.731

761

1.025

1.040

3.568

6.884

338

25.347

7.960

1.011

2.386

1.051

4.269

6.003

301

22.981


11.415

888

1.366

1.366

4.740

7.120

546

27.441


19.375

1.899

3.752

2.417

9.009

13.123

847

50.422


10.330

852

1.733

1.172

5.938

6.636

597

27.258

9.045

1.047

2.019

1.245

3.071

6.487

250

23.164


11.491

986

1.292

1.443

4.130

7.599

763

27.704


20.536

2.033

3.311

2.688

7.201

14.086

1.013

50.868


12.975

1.007

1.283

1.275

3.132

7.524

704

27.900

7.561

1.026

2.028

1.413

4.069

6.562

309

22.968


10.911

967

1.332

1.659

4.252

7.208

656

26.985


18.472

1.993

3.360

3.072

8.321

13.770

965

49.953


11.619

916

851

1.328

4.652

7.694

632

27.692

6.853

1.077

2.509

1.744

3.669

6.076

333

22.261


11.596

899

1.245

1.766

7.964

8.014

520

32.004


18.449

1.976

3.754

3.510

11.633

14.090

853

54.265


12.031

949

1.350

1.588

7.731

7.217

559

31.425

6.418

1.027

2.404

1.922

3.902

6.873

294

22.840


11.034

877

1.217

1.693

8.160

8.583

560

32.124


17.452

1.904

3.621

3.615

12.062

15.456

854

54.964

Openstaande hulptrajecten op 1 januari






9.509

789

1.044

1.427

9.052

6.738

472

29.031

Openstaande hulptrajecten op 31 december

7.943

1.115

2.577

2.188

3.010

8.718

382

25.933

cliënten

1.761

Unieke

werkvelden

1.008

VSLZ

8.073


GGZ

PREV

2012

RECL

2011

JZ

2010

GEZ

2009

MO 2008

Totaal alle

Aantal cliënten per werkveld

33.851

35.511

34.986

34.245

34.555

34.793

In dit overzicht zijn per werkveld de hulp- en zorgtrajecten van cliënten gerubriceerd op basis van de afdeling waarvan zij diensten hebben afgenomen. Eén cliënt kan meerdere trajecten, zowel gelijktijdig als volgtijdelijk doorlopen. Om bestandsvervuiling te voorkomen worden alle hulpverleningstrajecten die langer dan één jaar openstaan zonder dat het Leger des Heils daadwerkelijk een hulpverleningsactiviteit heeft verricht, automatisch afgesloten. Dit met terugwerkende kracht vanaf de datum van de laatste hulpverleningsactiviteit. Hierdoor kunnen verschillen met eerdere jaarverslagen ontstaan. MO = Maatschappelijke Opvang GEZ = Ouderen- en Gezondheidszorg JZ = Jeugdzorg GGZ = Geestelijke gezondheidszorg

152

RECL = Reclassering PREV = Preventie en Maatschapplijk Herstel VSLZ = Verslavingszorg

Hulpverleningscapaciteit 2013

2012

2011

2010

2009

Intramuraal (aantal plaatsen per 31/12) Nachtopvang

440

422

511

487

480

Sociale pensions

126

126

130

165

255

24-uurszorg

359

331

370

385

436

85

101

101

92

119

Vrouwenopvang Woontraining voor zwerfjongeren Begeleid wonen

93

87

84

83

94

766

801

823

672

646

Totaal maatschappelijke opvang

1.869

1.868

2.019

1.884

2.030

Ontwenningscentrum

56

56

40

30

30

Begeleid/Groepswonen

30

19

33

43

43

Totaal verslavingszorg RIBW-woonvoorzieningen voor daken thuislozen

86

75

73

73

73

1163

1101

985

841

RIBW-woonvoorzieningen voor zwerfjongeren

168

158

183

175

147

Forensische zorg voor jeugd en volwassenen

66

66

57

57

57

Totaal geestelijke gezondheidszorg Woonvoorzieningen voor LVB-jongeren

1408

1387

1341

1217

1045

111

118

119

90

66

20

19

19

19

19

Verpleeg- en verzorgingshuizen

371

372

370

370

369

Aanleunwoningen voor senioren

200

200

200

200

200

Meerzorg voor zieke daken thuislozen

151

151

156

169

167

(Kinder)hospicezorg

Totaal ouderen- en gezondheidszorg

853

860

864

848

821

Woonvoorzieningen voor kinderen

209

206

241

246

224

Gezinshuizen en projectgezinnen

96

90

90

90

93

Totaal jeugdzorg Hotel congrescentrum Totaal preventie en maatschappelijk herstel Totale intramurale capaciteit

305 100

296 100

331 100

336 100

bijlagen

1174

317 100

100

100

100

100

100

4.621

4.586

4.728

4.458

4.386


153

Hulpverleningscapaciteit 2013

2012

2011

2010

2009

Dagopvang, -activiteiten en -training (aantal plaatsen per 31/12) Dagopvang

535

Totaal maatschappelijke opvang Dagopvang voor ouderen

535 30

Totaal ouderen- en gezondheidszorg (Medische) kinderdagopvang

595

30

56

713

30

56

686

30

56

643 30

30 53

47

56

643

30

47 70

56

686

30

70 70

Totaal reclassering

713

30

70

Totaal jeugdzorg Dagtrainingscentra

595

30 61

53 56

56

61 56

56

56

Hotel-congrescentrum

350

350

350

350

350

50|50 arbeidsreïntegratie

354

233

232

224

196

Bij Bosshardt buurtsteunpunten

675

575

392

264

194

0

0

0

0

0

Peuterspeelzalen Totaal preventie en maatschappelijk herstel

1379

1158

974

838

740

Totale capaciteit dagopvang en -training

2.070

1.909

1.820

1.663

1.530

270

255

261

267

249

5

5

5

4

4


17

7

6

4

4

Ouderen- en gezondheidszorg

51

61

61

51

48

Jeugdzorg

40

43

48

59

68

Jeugdbescherming

110

110

110

110

110

Reclassering

197

217

216

231

221


523

461

433

373

347

1.213

1.159

1.139

1.099

1.051

Ambulant (in arbeidsplaatsen van 36 uur per week per 31/12) Maatschappelijke opvang Verslavingszorg

Totaal capaciteit ambulante hulpverlening

154

bijlagen Leger des Heils Jaarverslag 2013

155

156

Colofon

Jaarverslag 2013 van het Leger des Heils Stichter: Internationaal leider: Leider Nederland: Redactie: Traffic:

William Booth Generaal André Cox Commissioner Hans van Vliet Leger des Heils Corporate Communicatie Leger des Heils Inkoop & Aanbesteding

Interviews:

Wilfred Hermans, Zegveld

Fotografie:

Wendy Bos Fotoproducties, Soest NoWords, Zaandam Ruud Tinga, Amsterdam (canon, 1988)

Grafische vormgeving: Druk: Oplage: Papier:

Dirigo Communicatie, Haarlem Tuijtel, Hardinxveld-Giessendam 2000 ex. Omslag: 250 g/m2 Revive 100 White uncoated Binnenwerk: 100 g/m2 Revive 100 White uncoated


157

Canon van het Leger des Heils in Nederland

1887 - Eerste samenkomst

1894 - De zending In november starten

1930 - Varend verkondigen Op 18

stafkapitein Brouwer en ensign van Emme-

juni 1930 wordt de ‘Febe’, een voorma-

rik met het zendingswerk vanuit ons land

lig plezierjacht, als evangelisatieschip in

in het Javaanse plaatsje Poerworedjo. In

gebruik genomen. Bemand met ‘heilsma-

1909 sticht het Leger op Java - en daarna

trozen’ en met een tent en stoelen voor

ook daarbuiten - leprakoloniën. Daarna

250 personen aan boord, trekt het schip

volgen andere koloniën, zoals Suriname en

voortaan elke zomer door de Nederlandse

Curaçao.

binnenwateren. Vooral de Friese meren en de veenkoloniën worden regelmatig door

in Amsterdam In de Gerard Doustraat

de bemanning van de Febe bezocht.

in de volksbuurt De Pijp wordt op 8 mei 1887 de eerste evangelisatiebijeenkomst gehouden. Deze staat onder leiding van de Engelse kapitein Tyler, die daarbij geassisteerd wordt door luitenant Gerrit Govaars en - als vrijwilligers - de heer en mevrouw Schoch. 1895 - Bezoek William Booth

1889 - Tegenstand Niet iedereen is blij

1933 - Nieuwe opleidingsschool

Al meerdere malen had de stichter van het

De toenmalige commandant van het

Leger des Heils ons land bezocht. In 1895

Leger des Heils in Nederland, Bouwe

spreekt hij voor een gehoor van de rijkste

Vlas, wordt niet voor niets ‘Bouwe de

en meest invloedrijke personen over zijn

Bouwer’ genoemd. Hij zorgt ervoor dat

boek ‘In donker Engeland en de weg ter

op meerdere plaatsen nieuwe gebouwen

ontkoming’. In Lunteren wordt daarna een

komen. Op 20 januari 1933 wordt zijn

oude boerderij gekocht en een landkolonie

grootste project, de William Booth kweek-

gestart, die Groot Batelaar gaat heten.

school voor heilsofficieren in Amstelveen, door H.K.H. Prinses Juliana geopend.

met de komst van de nieuwe evangelisatiebeweging. Het gebouw waar het Leger samenkomt, wordt met stenen bekogeld, ruiten worden ingeslagen, leden van het Leger worden gemolesteerd. In Kampen zijn er dagen achtereen ernstige ongeregeldheden, zodat de staat van beleg moet worden afgekondigd! 1911 - Openluchtsamenkomsten Het lukt het Leger des Heils om met moderne middelen mensen met het Evangelie te bereiken. In Utrecht bijvoorbeeld vertoont de organisatie lichtbeelden

1940-1945 - Verboden

op de Oude Gracht, waarbij naar schatting

Tijdens de bezettingsjaren wordt het

zo’n tienduizend mensen aanwezig zijn.

Leger des Heils, mede omdat het een van

Zij kijken met grote belangstelling naar de

oorsprong Engelse organisatie is, door de

uitnemende beelden op het doek.

Duitsers verboden. De officieren mogen

“’t Was in één woord een indrukwekkende

geen uniform meer dragen en er mogen

De koudste winter sinds mensenheugenis

evangelische vertooning!”, aldus een

geen openbare samenkomsten meer

brengt grote verandering in de publieke

bekend Nederlands weekblad in dat jaar.

1890 - Begin maatschappelijk werk

gehouden

opinie. Het Leger opent zijn gebouw aan

worden.

het Rapenburg voor mensen zonder

Toch gaat

onderdak, waar zij ook een ontbijt krijgen.

het Leger

In 1893 worden er in Nederland al bijna

ondergronds

honderdduizend overnachtingen geregis-

door met zijn

treerd.

werk.

1987 - 100 jaar in Nederland

2005 - Charitatief en commercieel

Met een groot feest in het Concertgebouw

Met de overname van een commerciële

in Amsterdam, waar Hare Majesteit Konin-

kledinginzamelaar wordt het Leger des

gin Beatrix eregast is, viert het Leger des

Heils de grootste inzamelaar van kleding

Heils zijn 100-jarig bestaan. Alom wordt

in ons land. De organisatie gaat zich niet

waardering en respect uitgesproken voor

alleen met charitatieve, maar ook met com-

het werk van de organisatie die zich al een

merciële kledinginzameling bezighouden.

eeuw lang in woord en daad inzet voor de

Al dit inzamelingswerk wordt nu verricht

zwakkeren in de samenleving.

onder een nieuwe naam: Leger des Heils ReShare.

1948 - Start van het goodwillwerk In de Amsterdamse binnenstad begint kapitein Alida Bosshardt met het goodwillwerk naar Engels voorbeeld. Het moet een ‘supermarkt van dienstverlening’ worden. De verkondiging van het Evangelie en maatschappelijke dienstverlening gaan hand in hand.

1988 - Nieuwe juridische vorm Om efficiënter te kunnen werken, subsidie-

1953 - Hulp bij watersnoodramp Het Leger des Heils is bij rampen altijd in de voorste linies te vinden. Dat is ook zo bij de watersnoodramp van 1 februari, waarbij

gelden en giften duidelijker te kunnen ver-

2012 - 125 jaar Leger des Heils in

antwoorden en het maatschappelijk werk

Nederland. Op tal van manieren en loca-

verder te kunnen professionaliseren, kiest

ties wordt het jubileum gevierd. Hoogte-

het Leger voor een nieuwe juridische vorm.

punt is de viering in de Westergasfabriek in

Naast het Kerkgenootschap komen er

Amsterdam, waarbij ook Hare Majesteit

verschillende stichtingen, waarin bepaalde

koningin Beatrix en Generaal Linda Bond

werkvormen worden ondergebracht. Het

aanwezig zijn.

blijft één Leger!

1.835 mensen het leven verloren. Ook bij treinrampen en grote branden is het Leger ter plekke om helpers en slachtoffers bij te staan.

2003 - 50|50 Fashion In samenwerking met De Bijenkorf en reclamebureau Only lanceert het Leger een nieuwe kledinglijn: met de hand gemaakt van gebruikte kleding en ander textiel dat door het Leger ingezameld is. De slogan ‘Together we’re 1965 - Prinses Beatrix op stap met

one’ onderstreept de gedachte achter de

Bosshardt Nadat zij in 1959 de hoofdper-

ontwerpen. Zo is er één shirt gemaakt van

soon was in het televisieprogramma ‘An-

een Ajax- en Feyenoord-shirt.

ders dan anderen’, is kapitein Bosshardt een bekende Nederlander geworden. In 1965 mag zij H.K.H. Prinses Beatrix meenemen op haar Strijdkreetronde in Amsterdamse kroegen. Prinses en kapitein gaan bij verschillende mensen op huisbezoek.

Samenleven doe je dus niet alleen

Naar een betere samenleving

Recommend Documents